Lecture-2 1.2. C bn v h thng Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2. C bn v h thng 1.2.1. H thng lin tc v h thng ri rc 1.2.2. V d n gin v h thng 1.2.3. Kt ni bn trong h thng 1.2.4. Cc tnh cht c bn ca h thng Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.1. H thng lin tc v h thng ri rc nh ngha: h thng x l cc tn hiu vo v to cc tn hiu u ra System Tn hiu vo Tn hiu ra Hardware (electrical, mechanical, hydraulic,) Software (Algorithms) H thng lin tc: Tn hiu vo lin tc tn hiu ra lin tc H thng ri rc: Tn hiu vo ri rc tn hiu ra ri rc M hnh ton: Mi h thng u c m t bi 1 phong trnh ton m t quan h gia ng ra vi ng vo Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.2. V d n gin v h thng V d 1: mch in e(t) R C + - u c (t) i(t) e(t) u c (t) c du (t) c dt RC u (t)=e(t) V d 2: c hc x(t) y(t) 2 2 d y(t) dy(t) dx(t) m +b +ky(t)=b +kx(t) dt dt dt Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.2. V d n gin v h thng V d 2: H thng tnh s d trong ti khon ngn hng hng thng f(n) y(n) y(n)=1.01y(n 1)+f(n) f(n): tng tin np vo ti khon trong thng th n y(n): s d ti khon thng th n li sut tit kim l 1% hng thng Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.3. Kt ni bn trong h thng Cc h thng trn thc t c to thnh t cc h thng con thng qua cc dng kt ni nh sau: Ghp lin tng: Ghp song song: Input System 1 System 2 Output Input System 1 System 2 Output + Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.3. Kt ni bn trong h thng Ghp hi tip: Input System 1 System 2 Output + Signals & Systems FEEE, HCMUT 1.2.4. Cc tnh cht c bn ca h thng a) Tnh c nh b) Tnh kh nghch c) Tnh nhn qu d) Tnh n nh e) Tnh bt bin f) Tnh tuyn tnh Signals & Systems FEEE, HCMUT a) Tnh c nh H thng khng nh: ng ra khng ph thuc vo ng vo trong qu kh (ng vo trc thi im hin ti ang xt). V d, mch thun tr: H thng c nh: Ng ra ph thuc vo ng vo trong qu kh. V d, mch in c phn t L, C: u(t)=Ri(t) t 1 C C C - u (t)= i (t)dt t 1 L L L - i (t)= u (t)dt Signals & Systems FEEE, HCMUT b) Tnh kh nghch H thng kh nghch: ng vo phn bit ng ra phn bit. Khi tn ti mt h thng nghch o khi ghp lin tng hai h thng thun v nghch to thnh h thng n v. V d: H thng khng kh nghch: khng phi l h thng kh nghch. V d: y(t)=2f(t) 2 y(t)=f (t) 1 2 w(t)= y(t) f(t) y(t) w(t)=f(t) Signals & Systems FEEE, HCMUT c) Tnh nhn qu H thng nhn qu: ng ra khng ph thuc vo ng vo trong tng lai (ng vo sau thi im hin ti ang xt). V d: H thng khng nhn qu: ng ra ph thuc vo ng vo tng lai. V d: y(t)=f(t)+f(t 2) y(t)=f(t+2)+f(t 2) f(t) 1 t 1 y(t) -2 -1 t 1 2 3 1 ( 2) y t 0 1 t 1 4 5 2 3 ? Nu chp nhn tr c th thc hin c!!! Signals & Systems FEEE, HCMUT d) Tnh n nh H thng n nh: ng vo b chn ng ra b chn (BIBO). V d: H thng khng n nh: ng vo b chn ng ra khng b chn V d: f(t) y(t)=e y(t)=tf(t) Gi s: |f(t)| B B |y(t)| e HT n nh |f(t)| B Gi s: |y(t)| | tf(t) | B| t | HT khng n nh |y(t )| Signals & Systems FEEE, HCMUT e) Tnh bt bin H thng bt bin: H thng thay i theo thi gian: khng phi l h thng bt bin y(t)=f(2t) system f(t) y(t) system f(t-t 0 ) y(t-t 0 ) For all t 0
t f(t) t y(t) t f(t-t 0 ) t 0 t y(t-t 0 ) t 0 V d: y(t)=sin(|f(t)|) V d: 0 0 y(t t )=sin(|f(t t )|) 1 0 f (t)=f(t t ) 1 0 0 y (t)=sin(|f(t t )|)=y(t t ) HT BB 0 0 0 y(t t )=f(2(t t ))=f(2t 2t ) 1 0 f (t)=f(t t ) 1 0 0 y (t)=f(2t t ) y(t t ) HT T Signals & Systems FEEE, HCMUT f) Tnh tuyn tnh H thng tuyn tnh: system f 1 (t) y 1 (t) system f 2 (t) y 2 (t) system k 1 f 1 (t)+k 2 f 2 (t) k 1 y 1 (t)+k 2 y 2 (t) V d: (a) y(t)=tf(t) 1 1 2 2 y (t)=tf (t) y (t)=tf (t) 1 1 2 2 f(t)=k f (t)+k f (t) 1 1 2 2 1 1 2 2 y(t)=k tf (t)+k tf (t)=k y (t)+k y (t) HT tuyn tnh Signals & Systems FEEE, HCMUT f) Tnh tuyn tnh dy(t) (b) +3y(t)=f(t) dt Th: 1 1 1 2 2 2 dy (t) +3y (t)=f (t) dt dy (t) +3y (t)=f (t) dt 1 1 2 2 1 1 2 2 1 1 2 2 d[k y (t)+k y (t)] 3[k y (t)+k y (t)] [k f (t)+k f (t)] dt 1 1 2 2 f(t) k f (t)+k f (t) 1 1 2 2 y(t) k y (t)+k y (t) HT tuyn tnh Signals & Systems FEEE, HCMUT f) Tnh tuyn tnh H thng phi tuyn: khng phi l h thng tuyn tnh V d: 2 y(t)=f (t) 2 1 1 2 2 2 y (t)=f (t) y (t)=f (t) 1 1 2 2 f(t)=k f (t)+k f (t) Th: 2 1 1 2 2 y(t)= k f (t)+k f (t) 1 1 2 2 y(t) k y (t)+k y (t) HT phi tuyn