1.

HAFTA NOTLARI YÖN EYLEM ARAŞTIRMALARI - I 06/10/2009

DOĞRUSAL PROGRAMLAMA
Doğrusal programlamanın iki amacı vardır. Maximizasyon, minimizasyon.
Doğrusal Programlamanın Aşamaları:
1) Karar değişkenlerinin belirlenmesi (tanımlanması)
2) Amaç fonksiyonu (ya max. yada min.)
3) Kısıtların yazılması
4) Negatif olmama kısıtı (x≥0 , y≥0)
Doğrusal Programlamanın Varsayımları: a) Doğrusallık varsayımı
b) Toplanabilirlik varsayımı
c) Bölünebilirlik varsayımı
d) Kesinlik varsayımı

Maksimizasyon Problemleri Minimizasyon Problemleri

n n
→ Max Z = ∑ Ci ∙ Xi → Max Z = ∑ Ci ∙ Xi
i=1 i=1
n n
→ Kısıtlar = ∑ a i ∙ Xi ≤ b i , V bi → Kısıtlar = ∑ a i ∙ Xi ≤ d i ,
i=1 i=1
→ Negatif olmama kısıtı Xi ≥ 0 → Negatif olmama kısıtı Xi ≥ 0

Örnek:
ABC işletmesi A ve B gibi iki ürün üretmektedir. Her ürün dört ayrı bölümde işlem
görmektedir. Bu bölümlerdeki işçilik zamanları aşağıdaki gibidir.
Üretilen Maddeler Haftalık A ürününün birim maliyeti 3,5 TL satış fiyatı 5 TL,
İçin Gereken İşgücü Kapasite B ürününün birim maliyeti 3,75 TL satış fiyatı
Bölümler A B (İşgücü) 5.5 TL'dir.
1 3 4 50
2 2 1 45 Haftalık maxsimum karı verecek üretim planını
3 5 3 55 verecek matematiksel modellemeyi geliştiriniz.
4 4 5 60
Çözüm:
* Karar Değişkenleri: X1 : A ürününden üretilecek ürün sayısı
X2 : B ürününden üretilecek ürün sayısı

* Amaç Fonksiyonu: Max Z= f (X1 , X2) = (5 - 3,5) X1 + (5,5 - 3,75) X2

= 1,5 X1 + 1,75 X2
* Kısıtlar : Bölüm Kısıtı: 1. Bölüm : 3 X1 + 4 X2 ≤ 50
2. Bölüm : 2 X1 + 1 X2 ≤ 45
3. Bölüm : 5 X1 + 3 X2 ≤ 55
4. Bölüm : 4 X1 + 5 X2 ≤ 60

Sayfa 1
1. HAFTA NOTLARI YÖN EYLEM ARAŞTIRMALARI - I 06/10/2009

Negatif Olmama Kısıtı : X1 ≥ 0 , Y2 ≥ 0

Sayfa 2
 1. HAFTA NOTLARI YÖN EYLEM ARAŞTIRMALARI - I 06/10/2009

mı
ayımı
yımı

roblemleri

V di

Xi ≥ 0

ümde işlem

satış fiyatı 5 TL,

L satış fiyatı

üretim planını
eyi geliştiriniz.

) X2

Sayfa 3
1. HAFTA NOTLARI YÖN EYLEM ARAŞTIRMALARI - I 06/10/2009

Sayfa 4