Comparison of

Noli Me Tangere
&
El Filibusterismo
Hanapin ang katotohanan Panghawakan, Panaligan Sapagkat ang
Katotohanan ang magpapalaya Diyos ang tunay na Katotohanan
~NBCM
Noli Me Tangere
Work of the heart a book of feelings
Freshness, color, humor, lightness,
64 chapter
Ibarra and Elias in the Noli with the
same moralizing drive
El Filibusterismo
Work of head a book of the thought
Contains bitterness, hatred , pain,
violence, and sorrow
little humor, less idealism and less
romance
38 chapter
cogent demonstration of that truth
Simoun and Basilio in the Fili is
interpreted as a symptom of Rizals
disillusionment with Spain.
Tragic
Revolutionary
Paghahambing saDalawang Dakilang Nobela ni Dr.
Jose Rizal
Paghahambing saDalawang Dakilang Nobela ni Dr.
Jose Rizal
Noli Me Tangere
Mula sa salitang Latin na nangangahulugan
ng Huwag mo akong Salingin, hinalaw mula
sa San Juan 20:13-17
Sinimulan isulat sa Madrid, Spain noong
1884,ipinagpatuloy sa Paris, France at
natapos sa Berlin, Germany noong Pebrero
1887
Inihahandog sa Inang bayan
Ang kasaysayang nakapaloob sa aklat na
Uncle Toms Cabin ni Hariet Beecher Stowe,
na naglalahad ng mga paghihirap ng mga
aliping Negro sa kalupitan ng mga
Amerikanong Puti ang nagbigay ng ideya sa
ating bayani. Nakita ni Rizal ang pagkakatulad
ng mga Pilipino sa ilalim ng pamamalakad ng
mga kastila


El Filibusterismo
Mula sa salitang Filibustero na
nangangahulugang taong kalaban ng mga
prayle o ng Relihiyong R. Katoliko
Sinimulan isulat noong1890 sa London,
England at natapos sa Brussels, Belgium noon
1891
Inihahandog sa GomBurZa.
Naniniwala si Rizal na biktima lamang ng
kasakiman at kawalang katarungan ang 3
paring martir na sina P. Mariano Gomez y de
los Angeles, P. Jose. A . Burgos at P. Jacinto
Zamora. Pinagbintangan ang mga ito, kasama
ang isang Sarhento Lamadrid, na namunosa
Pag-aalsa sa Cavite noong Enero 1872 at
nahatulan ng bitay sa pamamgitan ng garote
noong Pebrero nang taon ding iyon

Paghahambing saDalawang Dakilang Nobela ni Dr.
Jose Rizal
Noli Me Tangere
Romantic and Social Novel
Sumasalamin sa kalagayang panlipunan
ng mamamayang Pilipino sa Panahon ng
Kastila. Inilalarawan dito ang mga pang-
aapi at pang-aabusong higit na nagpalala
sa kanser ng lipunang napakahirap
hanapan ng lunas at lalong nagpapatindi
ng pagkauhaw sa diwa ng kalayaan
Nalimbag sa Tulong ni Dr. Maximo Viol.
Ipinalimbag sa Imprenta sa Berlin ,
Germany noong Marso 1887. Bilang
pasasalamat, ibinigay niya kay Dr. Viola
ang orihinal na manuskrito at ang
plumang ginamit niya sa pagsulat ng
nobelang ito.
El Filibusterismo
Political Novel
paghahari ng kasakiman mula sa mga taong my
mataas na katungkulan sa pamahalaan at
impluwensya ng mga prayle hindi lamang sa
pang-Simbahang usapon kundi sa pagpapasyang
sibil
Ipinakikita rito ang pagnanasa ng mga
mamamayang makahulagpos mula s
pagkakagapos at makamit ang tunat na
kasainlan maging sa marahas na pamamaraan
Sinimulang ilimbag sa isang palimbagan sa
Ghent, Belgium noong Mayo 1891. Kinakapos
ng pera si Rizal kayat nahinto ang paglilimbag
nito. Sa tulong ni Valentin Ventura,
naipagpatuloy ang paglilimbag at natapos
noong Setyembre 1891. Bilang pasasalamat at
pagtanaw ng utang na loob, ibinigay ni Rizal kay
Ventura ang orihinal na manuskrito ng nobela,
kasama ang isang nilagdaang sipi ng aklat

INTELECTUAL LEGASIES IN NOLI ME TANGERE & EL
FILIBUSTISMO
LEADING TOPIC
1. There is a Need to Understand Rizals Legacies in his 2
Novels
Rizals Noli Me Tangere and El Filibusterismo are 2 historical novels
which from a part of the intellectual heritage of the Filipinos. They
are literary work which give a cross-section of the Phil. Society during
Rizal time. They describe the political, economic, educational,
religious and cultural life with great realism. In laying bare the
conditions of his time obtaining. Through his powerful description of
the main characters, the reader gets acquainted with the social
forces which oppose each other thus preventing the realization of
Rizals aspiration for the Filipinos to regain their lost human rights,
especially dignity, justice and freedom
There is a Need to understand Rizal Legacies in his two Novels. As
the characters appear in each novel and as they interact, the will
and desires, and the struggle of beliefs and attitudes are presented.
The reader cannot help but approve or reject the feeling, action and
thinking of the characters in terms of his own sense of values. In
thus sharing the thoughts, emotions and behavior of the characters
which in many cases are the thoughts, emotions and behavior of
Rizal he shares the authors varied principles and actions. This is
the main reason why we need to understand the intellectual
legacies in his novel
P 154
Rizal writes a Spolarium
Rizals spolarium will be the Noli Me TangEre depicting the
Philippines to be redeemed from bondage.
Feb. 21, 1887 Rizal was happy on his completion of his Novel
Noli which he began in Madrid where he finished half of the
manuscript. He wrote one fourth in Paris and the other fourth
in Germany
P 155
Why did Rizal write the novel and call Noli
Noli Me tangere- Do not Touch Me are the words of Jesus
Christ to Mary Magdalene when she visited the tomb of
Christ early on the morning of Easter Sun.
Noli Me tangere- (Do not Touch Me), For I have not yet
ascended to my father, but goto my brethen and say to them,
I ascended to my Father and your Father, to my God and your
God - NT. St. John 20:17
Rizal used the word Noli Me tangere- becaus. The book
contains things nobody in the Phil. Had dared to speak about
because ther were delicate matter and could not be touch by
anyone (Rizal Correspondece with fellow reformist pp 88-34)
In reply to an attack on the Noli Me tangere- by Vicente
Barrantes, a Spanish writer who held position in the Phil. Gov,
Rizal wrote
And bec. Of the existence of corruption in the Phil. I have
written my Noli Me tangere- I ask for reforms so that the little
good that there is may be redeemed. If my country were a
republic like Plato, neither would I have written now would the
Noli Me tangere achieve the success that it had nor would
reform be needed, because For what do the healthy want
medicine. (Miscellaneous Correspondece pat one pp 62)
Writing to MH Del pilae, Rizal said:
I wrote Noli Me Tangere- to stir the
petriotism of my countrymen. I would be happy if
among those I have stirred, I shall find more notable
champion (Rizal Correspondence with fellow reformist pp 252) pp 156
In thanking Mariano Ponce for what he had done in making
the book known, Rizal wrote:
You know that the Noli Me Tangere as written
for the Filipinos and it is necessary that the
Filipinos read it (Ibid., p 201) 157
EL Filibusterismo.is Pub. Only 4 years separated El fi pub in
Sept, 1891 from the Noli Me tangere, pub in March 1887. but
those 4 year rizals mind had matured. What matured him was
what he saw in the phil. During his 6 months visit. Perhaps it
was what happened to his family after that visit- when his
father was evicted, their house was taken over, their furniture
dumped into the street, some member were send to exile and
one brother in law was denied Christian burial. These and other
happenings weakened his early enthusiasm but deepened his
insight. It was of his deeper vision that El Filibusterismo
emerged
In a letter to Bluementritt announcing the pub. Of the book,
Rizal wrote:
I have finished my book. Oh, no, I have not
written in it my ideas of revenge against my enemies
but only what is for the good of those who are
suffering; for the rights of the Tagalog race, through
brown and may not have good features. (The Rizal-Blumentritt
Correspondence part one p 396) p 158
In dedicating the book to the memory of Fr. Mariano Gomez y de
los Angeles, Jacinto Zamora and Jose. A . Burgos who had been
unjustly excetued on Feb. 17 1872, Rizal wrote:
in so far, therefore, as your complicity In the cavite mutiny is
not cleared proved, as you may or may not have been patriots, and as
you may or may not have cherished sentiments for justice and for
liberty, I have the rights to dedicate my work to you as victims of the
evil which I undertake to combat. And while we await expectantly
upon Spain someday to restore your good name and cease to be
answerable for you death, let these pages serve as a tardy wreath of
dried leaves over your death, let it be understood that every one who
without clear proofs attack your memory stains his hands in your
blood.(Rizal El Fi, Authors dedication ) p 158
Rizal, in his letter to Bluementrit explained the title of his novel
EL Fi. the word filibusteriso is very common in the phil. The
masses do not know it yet. I heard it for the first time in 1872
when the tragic execution took place. I still remember the panic
that this word cased. Our father forbide us to say it the manila
newspaper and the Spaniards used this word to describe those
whom they want to render suspect of revolutionary activities. The
educated Filipinos fear its scope. It does not have a meaning of
pirate; it means rather a dangerous patriot who will soon be on
the gallows, or else a conceited fellow. p 158-159
Ibarra who was full of idealism was now an inspired
revolutionist before he became the enigmatic simoun in elfi pp
166

Capino D. G, Gonzalez MMA, Pineda FE; Rizals life, workds and
wrtings JMC press INC Quezon Ave. QC Phil. 1977
Padre Damaso
-Anti Filipino,
Immoral, Arrogant
Franciscan Friar
-Hal. Ng isang taong
madaling mauto at
marupok ang
kalooban sa mga
papuring hindi
sadyang nagmumula
sa puso ng
nagpapatangal
Crisostomo Ibara/Simoun
Basilio
- Pure Filipino (Indio)
-naghangad ng edukasyon
para sa kababayan
Padre Florentino
-mabuting pari.
Naniniwala sa Diyos
at my katwiran .
Nanalig siya sa
pagtitiis at paggawa
ng mabuti
Noli Me tangere
Elfi
El Filibusterismo
Both
Noli Me Tangere
1. Padre Damaso
2. Maria Clara
3. Don Rafael Ibara
4. Kapitan Tiago
5. Tiya Isabel
6. Linares
7. Crispin
8. Sisa
9. Padre Sibyla
10. Pilosopo Tasyo
11. Alpares
12. Donya Consolacion
13. Don Filipo
14. Tenyente Guevara
15. Nyor Juan
16. Lucas
17. Elias
18. Tarsilo at Bruno
19. Tandang Pablo
Noli Me Tangere
&
El Filibusterimo

1. Crisostomo Ibara/Simoun
2. Basilio
3. Padre Salvi
4. Kapitan Heneral
El Filibusterismo

1. Padre Florentino
2. Isagani
3. Kabesang Tales
4. Padre Irene
5. Benzayb
6. Don Custodio
7. Tandang Selo
8. Mataas na Kawani
9. Quiroga
10. Macaraig
11. Padre Camorra
12. Senyor Pasta
13. Padre Fernandez
14. Paulita Gomez
15. Juanito Pelaez
16. Juli
17. Placido Penitente


1. Juan Crisostomo Ibarra
Rizal Himself
Anak ni Rafael Ibarra.
Kasintahan ni Maria Clara
Binatang nag-aral sa Europa.
Nangarap makapagpatayo ng paaralan upang
matiyak ang magandang kinabukasan ng mga
kabataan sa San Diego ngunit ito ay tinutulan ni P.
Damaso
Kumakatawan sa taong may malayang kaisipan at
naghahangad ng kabutihan sa kaniyang kapwa at
bayan

2. Padre Damaso Verdolagas
Immoral, arrogante, hambog, abusado.
Mapagmapatas anti-filipino
Kumakatawan sa lipunan na ayaw sa
liberalismo
Hal. ng taong madaling mauto at marupok ang
kalooban sa mga papuring hindi sadyang
nagmumula sa puso ng nagpaparangal
Kura Pransiskano na nalipat sa ibang parokya
matapos maglingjod nang matagal sa San Diego
Ninong ni Maria Clara
Tunay na ama ni Maria Clara


3. Maria Clara
Leonor Rivera
Kumakawatan sa isang uri ng kababaihang
Pilipina na lumaki sa kumbento at nagkaroon
ng edukasyong salig sa relihiyon
Maganda, reliyosa, masunurin,matapat,at
mapagpakasakit ngunit my matatag na
kalooban
4. Don Rafael Ibarra
Kumakawatan sa taong
naghahanagd ng katarungan
Ama ni Ibarra
5.Kapitan Tiago/ Don Santiago de los Santos
Taong mapagpanggap at laging masunurin
sa nangakatataas sa kanya ngunit sakim at
walang pinapanginoon kundi ang salapi
Captain Hilario Sunico of San Nicolas
Mangangalakal mula sa binondo
Kinikilalang ama ni MC
Kaibigan ni Don Rafael
7. Tiya Isabel
Hipag ni Kap. Tiago na tumulong sa pagpapalaki
kay Maria Clara
Pinsan ni kapi. Tiago (2010)
Kapatid ni Kap. Tiago (Answer.com)
Tiyahin ni Maria Clara (2010)

8. Linares
Malayong pamangkin ni Don
Tiburcio
pinsan ng inaanak ni P.
Damaso na napili niya para
mapangasawa ni Maria
Clara(1988, 2010)

9. Crispin at Basilio
Mga anak ni sisa
Magkapatid na Sacristan
were the Crisostomo brothers of Hagonoy
Crispin
Napatay
Bunso
Basilio
Tagatugtog ng kampana sa san diego
Nakakatandang anak

Trivia
CRISPIN AT BASILIO sa Noli Me Tangere (Taga Hagonoy?)
In real life, blood marks were said to have been visible in
the stair wall leading to the belfry of the Catholic Church
in Hagonoy, Bulacan back in the 1870s. It was rumored
among the town people that the blood marks were that
of an altar boy who died from the cruel blows of their
Spanish parish priest. During a commotion in 1897,
Katipuneros in Bulacan swiftly executed the parish priest
of Hagonoy to avenge Crispins blood.

Ayon sa librong,
ENCYLOPEDIA RIZALIANA: Student Edition, page 27
By Jose A. Fadul

May gabito ring claim ang bayan ng San Rafael.
https://www.facebook.com/Hagunoy/posts/221558371
248809

10. Sisa
Isang masintahing ina na ang
tanging kasalanan ay ang
pagkakaroon ng asawang pabaya at
malupit (1988)
Ina ni Basilio at Crispin (2010

11. Padre Hernardo Sibyla
Paring Dominikano, Kura ng
Binondo (2010)
Paring Agustino na lahim na
sumusubaybay sa mga kilos ni
Ibarra (1988)


12. Pilosopo Tasyo
Matandang tagapayo ng San Diego
(2010)
Maalam na matandang tagapayo ng
mga marurunong na mamamayan ng
San Diego (1988)
the philosopher was Rizals elder
brother Paciano
13. Alperes
matalik na kaagaw ng kura sa
kapangyarihan sa San Diego (1988)
itinuring ni Rizal na Hari ng Italya ng San
Diego habang ang kura ang Papa ng
Estado Pontipikal

14. Donya Consolacion
Asawa ng Alpares (2010)
Dating labandera na mayroong
malaswang bibig at pag uugali (1988)

15. Don Filipo
tinyente mayor na mahilig
magbasa na Latin (1988)
Ama ni Sinang (1988)
Tenyente Mayor (2010)
16. Tenyente Guevarra
Tenyente ng mga Gwardya
sibil (2010)
Isang matapat na Tenyente ng
mga Gwardya sibil na
nagsalaysay kay Ibarra ng
kasawian sinapit ng kanyang
ama(1988)



17. Nyor Juan/Nyol Juan/Nol
Juan(1988)
Namamahala sa mga gawain sa
pagtatayo ng paaralan (1988,2010)
18. Lucas
Kapatid ng taong madilaw (2010)
Gumawa ng kalong ginamit sa di-
natuloy na pagpatay kay Ibarra.(1988)
19. Elias
Kilala bilang bangkero o piloto
(2010)
Kaibigan ni Ibarra(2010)
Kilala bilang bangkero o piloto at
magsasakang tumulong kay Ibarra
para makilala ang kanyang bayan
at ang mga suliranin nito. (1988)
Represented as Rizal Himself

20. Tarsilo at Bruno
Magkapatid na ang ama ay napatay sa palo
ng mga Espanyol
Tarsilo Alasigan
Nakakatandang kapatid ni Bruno
Bruno Alasigan
nakababatang kapatid
21. Tandang Pablo
pinuno ng mga tulisan na ibig
tulungan ni Elias. (2010)
22. Padre Bernardo Salvi
was identified by Rizalists as
Padre Antonio Piernavieja, the
hated Augustinian friar in Cavite
who was killed by the patriots
during the Revolution
Kura na pumalit kay Padre
Damaso na nagkaroon ng lihim
na pagtatangi kay Maria Clara
(1988)


23. Donya Victorina de
Espadaa -
Asawa ni Don Tiburcio (2010)
babaing nagpapanggap na
mestisang Kastila kung kaya
abut-abot ang kolorete sa
mukha at maling
pangangastila (1988)
Dona Agustina Medel
24.Don Tiburcio de Espadaa -
Nagpapangap na Doctor (2010) isang
pilay at bungal na Kastilang
napadpad sa Pilipinas sa paghahanap
ng magandang kapalaran;
napangasawa ni Donya Victorina.
(188)

El Filibusterismo
1. Simoun
walang mang-aalipin doon sa walang napaaalipin
Si Juan Crisostomo Ibarra ay nagbalat kaayong mayamang
mag-aalahas
Punong tagapayo at kaibigan matalik ni Kap, Hen.
2. Basilio
ang karunungan a siyang walang pagkatapos, siyang
kagalinganng katauhan, lalong laganap sa daigdig
Anak ni Sisa
Mag-aasal ng medisina
Kasintahan ni Juli/Huli

Padre Florentino
Pag-ibig lamang ang nakapagliligtas, ang nakagagawa ng
mga kahanga-hanga, ng kabaita, ang kabaitan ay
pagpapakasakit at ang pagpapakasakit ay pag-ibig.
Amain ni Isagani
Paring Pilipinong hiningan ng tulong ni Simoun

Isagani
Kung sa pagtanda koy lumingon ako sa aking kabataan at
wala ni isa man akong mabuting nagawa sa bayan, bawat
puting buhok ay magsisislbing tinik na susurot sa aking
pagkatao
Isang Makata, Nagtapos Sa Ateneo Municipal
Isa sa mga tagapagtaguyod ng Akademya ng Wikang Kastila
Kabesang Tales
Lahat tayo ay isinilang na walang damit at uuwi sa alabok

Ama ni huli
Magsasakang lumban sa mga prayle at naging tulisan
Padre Irene
Tumahimik ka igalang mo ako, isa akong pari rito!
Paring kaisa ni Isagani sa pagtatatag ng Akademya ng wikang
kastila

Benzayb
Ang lahat ay walang kabuluhan, walang isa mang artistang
matatawag
Manunuligsa ng El Grito dela Integridad
Nagpapanggap na mabuting manunuligsa sa pamamagitan ng
mga pamimintas
Don Custodio
Walang angkin talino ang mga Indiong dapat ipagmapuri
sapagkatt itoy kanilang ikasasawi lamang
Tinatawag na Buena Tinta
Ang Nagpapalagay o Tagapanukala
Tandang Selo
Para kang palayok na bumanga sa kawali

Ama ni kabesang tales
Napipi sa kasawiang dinanas ng pamilya

1. Mataas na Kawani

Quiroga
Pag talo sa sungal, hinni na mayad! Mamuti kayo, belon
konsul, maaali pilit, akien wala!
Mangalakal na Intsik
Nais maging Konsul sa Kunsulado ng Tsina sa Pilipinas
1. Macaraig

Padre Camorra
Hindi dapat mangatwiran ang mga Indio kundi sumunod at
magbayad lamang.
Kura-paroko ng bayan ng Tani
Malaking ang pagkagusto kay Juli

Senyor Pasta
Walang dapat hanapin ang tao sa sangkatauhan liban na sa
kanyang ikaliligaya. (Betham)
Bantig na abogado sa Manila
Padre Fernandez
Natatamo lamang ang karunungan ng mga dapat magkamit
nito at may pagpapahalaga rito.
Paring kaibigan ni Isagani
Paulita Gomez
Isang kahibangang patuloy na ibigin ang taong
nagpapahamak sa kanyang sarili.
Kasintahan ni Isagani
Nagkaisang dibdib ni Juanito Pelaez
Juanito Pelaez
Ang mabuting layon ang nagbibigay-katuwiran sa
kaparaanana.
Anak ni Don Timoteo Pelaez
Nakaisang dibdib ni Paulita Gomez
Hermana Penchang
Siya ang dakilang makasalanan.
Pinaglingkuran ni Huli kapalit ang salaping panubos sa ama
Ang manang na nagturo kay Huli ng kabanalan sa
pamamagitan ng pagpapakabisa ng mga dasal na nakasulat
sa kastila at latin
Juli/huli/Juliana
Ang amo koy marunong mag-Kastila at ito ang pinakamurang
kolehiying mapapasukan ko

Bunsong anak ni Kabesang Tales
Kasintahan ni Basilio

Placido Penitente
Hindi ako lumalagda ng hindi ko naiintindihan.
Matalino at masipag na mag-aaral mula sa Batangas
Tano
samantalang ang mga itos kalahi natin
panganay na anak ni kabesang tales
Naging gwardiya sibil

Don Timoteo De Pelaez
Dumating na ang mapalad na oras! Nalalapit na ang
maligayang sandali.
Ama ni Juanito
Mangangalakal na mestiso; nasisiyahan sa pagpapakasal ni
Juanito Pelaez dahil sa Pagsasanib ng Kani-kanilang
kayamanan

Mataas na kawani
Kung dumating ang araw ng iyong kalayaan, alalahanin
ninyong may isang kastilang kaisa ninyo at ipinatanggol ang
inyong mga karapatan
-Marangal na kawaning laging sumasalungat sa kap. Hen


Kap. Hen.
Malimit kailangan mga isakrsipisyo para sa kapakanan ng
nakararami.
kinatawan ng Hari ng Espanyal
Kaibigan matalik ni simoun
Naging kasangkapan ni Simoun sa kanyang mga plano kapalit
ang salapit kapangyarihan

Padre Hernardo Sibyla
Ang sinumang gusto magturo ay makapagtur saanman.
Vice rector ng Unibersidad ng Sto. Tomas
Tutol sa Akademya ng Wikang Kastila
Padre Millon
Oy! Ikaw antukin! Ano Iyan?! Hindi ka nag-aral ng leksyon,
ano? Tamad!
Guro sa Pisika
Namamahiya ng estudyante
Padre Bernardo Salvi
Iyan ang tunay na sulat ni Ibarra!
Dating kura ng San Diego
Obispo ng Sta. Clara
Donya Victorina
Paanoy wala man lamang isang maayos na lawa sa lupaing
ito.
Tiyahin ni Paulita Gomez
Itinakwil ang pagka-Indio
Makaraig
Mabuting kaibigan, nang panahon ay kaayusan ay umiiwas
kayo.
Mayamang mag-aaral ng abogasya
Pinuno ng isang kapisanang humihiling na magbukas ang
isang akademya para sa Wikang kastila
Sandoval
Umiiwas kayo sa mga pagtatalong walang kabutihan.
Isang Kastilang naniniwala sa ipinaglalaban ng Kapisanan
Pecson
Hindi ba maaaring mangatwiran na hindi napararatangang
pilibusteri?
Isa sa kasapi ng Kapisanan ; ang laging nag-aalinlangan