PROGRAM KESELAMATAN MAKANAN

DI KANTIN DAN DAPUR ASRAMA SEKOLAH

OLEH :
ABDUL HADI B. ISMAIL
PENOLONG PENGARAH KANAN
BAHAGIAN KESELAMATAN DAN KUALITI MAKANAN
KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
Petunjuk Prestasi Utama (KPI) 2011
Bidang
Keberhasilan
Utama (KRA)
Objektif Petunjuk Prestasi
Utama (KPI)
Pencapaian Tahunan
2010
Pencapaian Tahunan
2011
Sasaran
Tahun
2012
Pengurangan
Keracunan
Makanan
Mengurangkan
kadar keracunan
makanan di
sekolah
% Keracunan
Makanan Di
Sekolah
Sasaran: <2.3%
Pencapaian: 1.56%

Bil. sekolah
mengalami
keracunan
makanan = 155
Bil. total sekolah =
9943
Sasaran: <2.3%
Pencapaian: 1.21%

Bil. sekolah
mengalami
keracunan
makanan = 121
Bil. total sekolah =
9980

<2%
Program
KENDIRI
Sistem GMP/garispanduan
Pengawasan /
Pemantauan
Pemeriksaan
Premis

INSTITUSI
SEKOLAH/PLKN/PRA
SEKOLAH/MATRIKULASI/UNIVERSITI/HOSPITAL
Program
Susu
Sekolah
ISU
KERACUNAN
MAKANAN

Program Pendidikan
Keselamatan
Makanan
Kempen Lihat, Bau,
Rasa
PTM di KPM?
PTM di JLKN?

RMT
Pengendali
Makanan
not Hygienic
not trained
Bahan Mentah
Storage out of control
Low Quality
Contaminated
Basic Food
Safety
Assurance
System
not applicable
LATAR BELAKANG PROGRAM KENDIRI
Peningkatan kejadian keracunan makanan di sekolah
Merupakan hasil keputusan Mesyuarat Jawatankuasa
Bersama Keselamatan dan Kualiti Makanan dan
Pemakanan KKM dan KPM
Susulan daripada Kajian JICA (Kajian Ke Atas Dapur
Asrama Sekolah Untuk Menentukan Faktor Berisiko
Menyumbang Kepada Keracunan Makanan)
Penyeragaman Program Pemeriksaan Sendiri (Self-
Inspection) antara negeri

PENDEKATAN PROGRAM KENDIRI
Konsep third party inspection ditukarkan ke
self inspection

Pemeriksaan berdasarkan risiko

A risk management tool

Pro Aktif

Penambahbaikan secara berterusan

OBJEKTIF PROGRAM KENDIRI
DI SEKOLAH
Mengurangkan kejadian keracunan makanan dari berlaku di
dapur kantin/asrama sekolah

Peningkatan tahap keselamatan makanan yang disediakan
di kantin/dapur asrama sekolah

Memperkasakan (empowerment) pihak pembekal makanan
dan pengurusan sekolah dengan melaksanakan Program
Pemeriksaan Sendiri (KENDIRI)


KONTRAKTOR /
PENGUSAHA DAPUR

GURU HEM
PENYELIA ASRAMA/
Menjalankan
pemeriksaan harian
(Kendiri 1A)

Menjalankan pemantauan
mingguan (Kendiri 1B)
pemeriksaan bulanan
(Kendiri 2)
Pengesahan dan penerimaan
laporan bulanan (Kendiri 2)
Menjalankan
pemeriksaan
berdasarkan
risiko (KMM3P2)
Laporan penilaian Program
KENDIRI
Hantar laporan ke KKM
PEGAWAI
KESIHATAN KAWASAN
PENGARAH
KESIHATAN NEGERI

PEGAWAI
PELAJARAN DAERAH
PENGARAH
PELAJARAN NEGERI

MESYUARAT PROGRAM KENDIRI
PERINGKAT NEGERI
MESYUARAT PROGRAM KENDIRI
PERINGKAT DAERAH
Laporan penilaian Program
KENDIRI (Kendiri 3C )
Hantar laporan ke KPM
Penerimaan Laporan
Kendiri 2
Pemantauan bulanan
Program KENDIRI
(Kendiri 3A dan
Kendiri 3B)

MEKANISMA PROGRAM KENDIRI
DI KANTIN / DAPUR ASRAMA
Aliran Proses Aktiviti Program KENDIRI Sekolah
1. Pihak Pengusaha/Kontraktor

mengisi maklumat penilaian
di dalam KENDIRI1a
( Pengendali Makanan On-Duty)
2. Pihak Penyelia Kantin /
Penyelia Asrama / Warden

menyemak KENDIRI 1a
mengisi maklumat KENDIRI 1b
untuk rekod sekolah
*3. TINDAKAN GURU HEM

Buat penilaian di dalam KENDIRI 2
Buat ulasan bagi setiap ketakakuran
yang ditemui
KENDIRI 2 disahkan oleh Pengetua/
Guru Besar
Hantar laporan KENDIRI 2 kepada
PTM/PPKP di Daerah




4a Semak KENDIRI 2
Food Hygiene
Regulation 2009

- Bil Pengendali
Makanan (L/P)
- Bil Yang Dilatih (L/P)
- Bil Pelalian Tifoid
- Ketakakuran berserta
ulasan / pengesahan
Pengetua atau Guru
Besar
- Jumlah pemarkahan
yang relevan bagi 10
elemen / 25-subelemen
yang dinilai
- Semak bilangan
tindakan penutupan
Kantin/DAS < 70%




4. TINDAKAN PTM Daerah / PPKP Food Di PKD
(Desk Officer)











4c Pemantauan dan
Penyiasatan
Keracunan Makanan

- Menjalankan
pemantauan dan
mewujudkan hubungan
dengan sekolah yang
tidak aktif dan
bermasalah (holistic
approach)
- Beri bantuan teknikal
untuk pelaksanaan
KENDIRI
- Mengadakan
mesyuarat di daerah
bersama stakeholder
yang dipengerusikan
oleh MOH
- Menyelia/menjalankan
siasatan sekiranya
berlaku keracunan
makanan
















4b Pengkalan Data
KENDIRI 2 Dan
Laporan

- Semua maklumat
sekolah di daerah
disimpan di dalam
database
KENDIRI2011
- Maklumat KENDIRI 2
yang diterima dari
sekolah di kompilasi
dan dianalisa
- Hantar ringkasan
laporan ke PTM
Negeri utk kompilasi
dan pengesahan
mengikut tarikh
ditetapkan
(resource person)
- Kemaskini database




5. TINDAKAN
PTM Negeri
(Resource Person)
Kompilasi laporan PKD dan analisa masalah utama KENDIRI
Kantin/Dapur Asrama dari setiap daerah
Buat ulasan dan hantar laporan ke BKKM mengikut masa yang
telah ditetapkan
Jalankan Mesyuarat Jawatankuasa Bersama PPKM di Peringkat
Negeri 3 kali setahun dan buat pembentangan pencapaian
KENDIRI.
Hantar minit mesyuarat ke BKKM 2 minggu selepas mesyuarat
dilaksanakan

BKKM
DUA BELAS (12) ELEMEN
KENDIRI
Elemen 1 - Pengendali Makanan
Semua pengendali makanan sihat / tiada
luka terdedah
Memakai pakaian, penutup kepala, apron
dan kasut yang bersih dan sesuai
Sentiasa menjaga kebersihan diri dan
berkuku pendek
Pakaian Yang Tidak Sesuai
Elemen 2- Amalan Pengendali Makanan
Cuci tangan sebelum mengendali makanan /
selepas ke tandas
Menanggalkan apron apabila ke tandas
Tidak batuk / bersin ke arah makanan
Tidak menyentuh makanan sedia dimakan
dengan tangan
Elemen 3 - Bahan Mentah
Segar, berkualiti dan selamat
Proses menyediakan bahan mentah untuk
dimasak hendak dilakukan di tempat yang
bersih, tinggi dan kalis air.
Elemen 4 - Makanan
Makanan masak atau yang dimakan terus diasingkan
penyimpanannya daripada makanan mentah
Makanan yang telah dimasak disimpan / dihidang di
dalam keadaan bertutup
Makanan masak tidak disimpan pada suhu bilik melebihi
4 jam
Baki makanan tidak dibawa ke hidangan seterusnya
Makanan dari pembekal luar bersih dan selamat
Pengendalian dan penyimpanan ais secara bersih dan
selamat
Makanan Yang Sedia Dimakan Bercampur
Dengan Bahan Mentah
Elemen 5 - Bekalan Air
Bekalan air bersih dan mencukupi
Bekas simpanan air bersih dan tertutup
Elemen 6 - Penstoran
Bersih dan tersusun / teratur serta bebas
dari bahan kimia / racun
Elemen 7- Peti Sejuk
Suhu 'Chiller' ( 0 C hingga 4 C )
Suhu 'Freezer' ( < -18 C )
Penyimpanan makanan
hendaklah dalam
bekas tertutup, teratur
dan bersih
Suhu Yang Sesuai Untuk Penyimpanan
Makanan
Suhu Makanan Panas = > 63
o
C
Suhu Makanan Beku = < -10
o
C
Suhu Makanan Sejuk = < 4
o
C
SUHU ZON BAHAYA
5
o
C Hingga 60
o
C
Kadar Pembiakan Bakteria
Elemen 8 - Peralatan/Perkakas
Peralatan / perkakas sentiasa bersih, mudah dicuci, kalis
air dan sempurna
Gunakan peralatan berasingan untuk bahan mentah dan
makanan sedia dimakan
Papan dan pisau pemotong bersih Meja penyediaan
bersih
Kain lap (bersih dan penggunaan khusus)
Pinggan mangkuk dan lain-lain pekakas dicuci di tempat
yang tinggi
Tukar tuala pengelap pinggan dan
perkakas dapur setiap hari.
Gunakan peralatan dan perkakas
dapur yang sesuai dan bersih
semasa menyediakan makanan
Gunakan tuala yang
berasingan untuk mengelap
pinggan, tangan dan meja
Elemen 9 - Tandas Dan Sinki
Mencuci Tangan
Tandas: Bersih, berfungsi dan mempunyai sabun cecair
dan tisu tangan
Kemudahan mencuci tangan: dalam keadaan baik dan
bersih serta mempunyai sabun cecair dan tisu tangan
Keadaan Tandas
Yang Kotor
Sinki Yang Rosak Tidak Dibaiki
Elemen 10 - Tong Sampah
Tong sampah mencukupi, lengkap dengan
beg plastik dan sentiasa ditutup
Tempat Pembuangan Sampah Yang Tidak
Sempurna
Elemen 11 - Kawalan Serangga
Dan Haiwan Lain
Ada kawalan Lalat, Lipas dan Tikus
(LILATI)
Ada kawalan Serangga, Burung, Kucing,
Cicak, Anjing dan Kera
(SEBUKUCIANKER)
Perangkap lalat
Elemen 12 - Lain-lain
Lantai, dinding dan siling hendaklah
sentiasa bersih
Kepala paip dan pemegang pintu
hendaklah sentiasa bersih
Perlimbahan dan perparitan sentiasa
diselenggara
Kipas Yang Tidak Dibersihkan

Jadual 1: Laporan Pencapaian Pelaksanaan Program KENDIRI
Di Kantin Sekolah Mengikut Negeri 2011 (Jan Mac)
(sumber: Data dan Laporan Bulanan KENDIRI Negeri)


Bil Negeri Bil. KS Bil. KS
Laksana
KENDIRI
Peratus Premis
Ditutup
Rating
>90% 80-90% 70-79% 70% Jumlah
1 Perak 1001
143 14%
0 82 47 10 4 143
2 Perlis 101
86 85%
0 35 36 11 4 86
3 Sarawak 386
266 69%
0 0 0 0 0 0
4 Kelantan 577
577 100%
2 45 51 23 2 121
5 Kedah 658
134 20%
2 50 13 1 1 65
6 Terengganu 487
106 22%
3 72 32 2 0 106
7 Pahang 706
241 34%
0 38 58 21 2 119
8 Selangor
Laporan belum diterima
9 Melaka 290
80 28%
0 48 31 1 0 80
10 Johor 1038
303 29%
4 63 49 6 2 120
11 Pulau Pinang 386
203 53%
1 122 50 8 0 180
12 Sabah
Laporan belum diterima
13 N.Sembilan 462
83 18%
0 60 18 5 0 83
14 WP.Labuan 25
25 100%
1 7 3 0 0 10
15 WP.KL &
Putrajaya
283
279 99%
6 35 67 176 1 279
Jumlah 6400
2526 39%
19
Bil Negeri Bil. KS Bil. KS
Laksana
KENDIRI
Peratus Premis
Ditutup
Rating
>90% 80-90% 70-79% 70% Jumlah
1 Perak 1001
302 30%
0 96 68 17 3 185
2 Perlis 101
82 82%
0 34 35 11 3 82
3 Sarawak 386
266 69%
0 0 1 1 0 2
4 Kelantan 577
577 100%
2 42 60 24 1 127
5 Kedah 658
92 14%
2 38 8 1 1 48
6 Terengganu 487
92 19%
3 57 29 5 0 92
7 Pahang 501
292 58%
0 39 71 23 3 136
8 Selangor
871
673 77% 10 325 278
63 3 668
9 Melaka 293
94 32%
0 59 32 3 0 94
10 Johor 1038
351 34%
4 137 93 20 2 252
11 Pulau Pinang 371
298 80%
4 159 84 8 2 253
12 Sabah 1060
48 5% 2 18 21
5 2 45
13 N.Sembilan 462
60 13%
1 43 13 3 0 60
14 WP.Labuan 25
25 100%
1 6 2 0 0 9
15 WP.KL &
Putrajaya
283
280 99%
5 37 65 177 1 280
Jumlah 8114
3531 44%
34 1090 861 360 21 2332

Jadual 2: Laporan Pencapaian Pelaksanaan Program KENDIRI
Di Kantin Sekolah Mengikut Negeri 2011 (April Jun)
(sumber: Data dan Laporan Bulanan KENDIRI Negeri)


Bil Negeri Bil. KS Bil. KS
Laksana
KENDIRI
Peratus Premis
Ditutup
Rating
>90% 80-
90%
70-
79%
70% Jumlah
1 Perak 1001
170 17%
0 107 55 6 1 185
2 Perlis 101
61 60%
2 24 28 7 2 82
3 Sarawak 386
266 69%
0 11 16 2 1 2
4 Kelantan 621
32 5%
18 7 6 1 0 127
5 Kedah 658
127 19%
3 43 11 1 1 48
6 Terengganu 487
104 21%
0 62 33 4 1 92
7 Pahang 435
225 52%
0 33 35 16 4 136
8 Selangor
788
525 67% 4 243 219
63 0 668
9 Melaka 293
141 48%
3 86 47 7 1 94
10 Johor 1040
334 32%
4 159 75 16 2 252
11 Pulau Pinang 370
244 66%
9 129 69 7 1 253
12 Sabah 1060
47 4% 4 19 3
3 2
13 N.Sembilan 462
16 3%
3 2 0 0 0 83
14 WP.Labuan 25
25 100%
0 1 0 0 0 10
15 WP.KL &
Putrajaya
283
283 100%
0 81 166 166 1 279
Jumlah 8010
2600 39%
50 975 698 300 18 1991
Jadual 3 : Laporan Pencapaian Program KENDIRI
Di Dapur Asrama Sekolah Mengikut Negeri 2011 (Januari Mac)
(sumber: Data dan Laporan Bulanan KENDIRI Negeri)
Bil Negeri Bil. DAS Bil. DAS
Laksana
KENDIRI
Peratus Premis
Ditutup
Rating
>90% 80-90% 70-79% 70% Jumlah
1 Perak 122
49 40%
0 18 10 2 1 31
2 Perlis 29
19 64%
0 6 9 3 1 19
3 Sarawak 716
252 35%
0 1 4 1 0 6
4 Kelantan 165
165 100%
0 9 16 5 0 29
5 Kedah 109
21 19%
0 10 3 0 0 14
6 Terengganu 109
16 15%
2 9 7 1 0 16
7 Pahang 106
59 55%
0 8 16 6 0 31
8 Selangor 60
27 45% 1
12 11 3
1 27
9 Melaka 38
15 39%
0 9 5 1 0 15
10 Johor 87
29 33%
2 12 7 2 0 21
11 Pulau Pinang 53
35 67%
4 17 9 0 0 27
12 Sabah 208
12
6% 2 15 11 4
1 31
13 N.Sembilan 54
6 11%
0 4 2 0 0 6
14 WP.Labuan 2
2 100%
0 1 0 0 0 1
15 WP.KL 23
23 100%
0 3 12 8 0 23
Jumlah 1882
674 36%
11 135 122 35 4 295
Jadual 4 : Laporan Pencapaian Program KENDIRI
Di Dapur Asrama Sekolah Mengikut Negeri 2011 (April Jun)
(sumber: Data dan Laporan Bulanan KENDIRI Negeri)
Bil Negeri Bil. DAS Bil. DAS
Laksana
KENDIRI
Peratus Premis
Ditutup
Rating
>90% 80-90% 70-79% 70% Jumlah
1 Perak 122
21 17%
0 14 7 1 0 21
2 Perlis 29
10 34%
0 4 5 1 0 10
3 Sarawak 716
252 35%
0 29 36 3 0 68
4 Kelantan 165
12 7%
0 2 1 0 0 4
5 Kedah 110
24 22%
2 4 1 1 0 6
6 Terengganu 109
18 17%
0 11 5 1 0 17
7 Pahang 97
51 53%
0 13 8 2 1 23
8 Selangor 60
25
41% 0 12 9 2
1 25
9 Melaka 38
14 37%
0 9 4 1 0 12
10 Johor 88
38 43%
0 17 12 2 0 31
11 Pulau Pinang 53
30 56%
27 12 8 0 1 21
12 Sabah 208
35
17% 2 18 14 3
0 35
13 N.Sembilan 54
1 1%
0 1 0 0 0 1
14 WP.Labuan 2
2 100%
0 0 0 0 0 0
15 WP.KL 23
23 100%
0 7 10 5 0 23
Jumlah 1873
555 30%
31 153 121 22 3 300
Aliran Proses Aktiviti Kawalan Keracunan Makanan
1. Hospital/klinik/sekolah/PLKN
akan memaklumkan PKD
sekiranya berlaku kes
keracunan makanan
2. PKD-TERIMA
NOTIFIKASI
(PPKP On-Duty)
3. TINDAKAN MOH
Buat mesyuarat adhoc berdasarkan maklumat kes dan
Deskriptif Epidemiologi (kadar serangan attack rate,
masa, tempat, person, % pesakit mengikut gejala utama)
Tentukan Hipothesis
Penyeliaan siasatan dilakukan oleh Epid Officer dan PTM
5b (i) Penilaian
Persekitaran

-Penutupan
premis
-Temuduga &
periksa pengendali
makanan
-Swab persekitaran
4b. PPKP FOOD 4a. PPKP CDC
5b. Siasatan Di Lokasi Kejadian
5b (iii) Penyiasatan
HACCP

- Menjalankan
penyiasatan keatas
makanan yang
disyaki berdasarkan
konsep HACCP
5b (ii) Pensampelan
Makanan

- Sampel makanan dan air
yang disyaki
- Ambil sampel termasuk baki
makanan (sekiranya ada)
- Maklum makmal
makanan
6. LAPORAN MOH/PKD (PPKP CDC)
6a. LAPORAN AWAL ( 24 jam )
6b. LAPORAN AKHIR (1 Bulan)
5a (i) Analitikal Epidemiologi (Kajian Cohort
atau Case Control)

Temuduga pesakit untuk dapatkan maklumat
kes (masa onset, gejala,
ramalan punca penyebab)
Ambil sampel rectal swab
Spesimen diambil begantung kepada lokasi
pesakit
Maklum makmal patologi

5a. Siasatan Epidemiologi
(6a) PPKP Food / PTM Negeri
Maklum Unit Keracunan
Makanan BKKM ( 24 jam )
Update Pengkalan Data
Keracunan Makanan
Siasatan dimulakan dalam masa 2-3 jam
selepas notifikasi diterima
7. JABATAN KESIHATAN NEGERI
(Pegawai Epid)
8. CPRC / BKP
KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
(6b) Gabungan Hasil Penyiasatan
i) Data Klinikal
ii) Data epidemiologi
iii) Keluk epidemik
iv) Analisa statistik (RR @ OR)
v) Data keputusan laporan makmal
vi) Laporan konsep HACCP
NEGERI JAN FEB MAC APR MEI JUN JUL OGS SEP KPI (<2.3%) ULASAN
Perlis 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1/101 (0.99%) KPI
dicapai
untuk
semua
negeri
KECUALI
Melaka
dan WP
Labuan
sehingga
Oktober
2011
Kedah 0 1 0 0 0 1 0 1 0 3/716 (0.42%)
Pulau Pinang 1 1 2 0 0 3 2 0 0 9/396 (2. 27%)
Perak 2 3 1 0 0 1 1 0 3 11/1089 (1.01%)
Selangor 2 1 0 3 1 0 3 0 0 10/910 (1.10%)
WPKL & Putrajaya 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1/317 (0.32%)
N. Sembilan 0 1 1 1 0 1 1 0 0 5/462 (1.08%)
Melaka 1 1 1 1 0 1 3 1 0 9/310 (2.90%)
Johor 1 1 1 4 4 2 2 2 3 20/1136 (1.76%)
Pahang 0 1 1 0 0 1 2 0 0 5/725 (0. 69%)
Terengganu 0 3 1 0 1 0 0 2 0 7/486 (1.44%)
Kelantan 4 3 0 0 0 1 2 0 0 10/580(1.72%)
Sabah 2 1 1 6 1 0 3 1 0 15/1277 (1.17%)
WP Labuan 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1/26 (3.85%)
Sarawak 5 4 0 1 0 3 0 1 0 14/1449 (0.97%)
Jumlah 18 21 9 17 8 14 19 9 6
121/9980
(1.21%)
Jadual 5 : Jumlah Kejadian Keracunan
Makanan di Sekolah 2011
sumber: i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM ii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri
25 Julai 2011 BKKM 39
Jadual 6 : Peratusan Sekolah Menengah Dan
Rendah Terlibat KRM (sehingga 10 Okt 2011)
sumber: i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM ii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri
JENIS SEKOLAH BILANGAN PERATUS (%)
Sekolah menengah

86

52.1

Sekolah rendah

75

45.5


Sekolah Agama Bantuan
Kerajaan (SABK)

4


2.4


JUMLAH 165 100
25 Julai 2011 BKKM 40
Jadual 7 : Peratusan Kantin dan Dapur Asrama
Sekolah Terlibat KRM (sehingga 10 Okt 2011)
sumber: i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM ii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri
JENIS PREMIS BILANGAN PERATUS (%)
Kantin sekolah 47 23.0
Dapur asrama sekolah 76 37.3
Premis luar (susu UHT PS1M)
67
(tidak dikira sebagai KP1)
32.8
Lain-lain
14
(tidak dikira sebagai KP1)
6.9
JUMLAH 204 100
41
Jadual 8 : Status Pengendali Makanan di Sekolah
yang mengalami keracunan makanan
(sehingga 10 Okt 2011)
sumber: i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM ii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri
STATUS PENGENDALI MAKANAN
Tahun
2010
Tahun
2011
Status warganegara
Tempatan 1077 (94%) 760 (92.6%)
Asing 68 (6%) 61 (7.4%)
Mempunyai sijil kursus pengendali makanan 612 (53.45%)

344 (41.9%)

Mendapat suntikan anti-tifoid 891 (77.82%) 655 (79.8%)
Status Kesihatan Diri: Memuaskan 1053 (91.97%) 392 (91.4%)
42
Jadual 9 : Faktor Risiko Episod Keracunan
Makanan di Sekolah (sehingga 10 Okt 2011)
sumber: i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM ii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri
21.21%
15.40%
40.66%
22.73%
Bahan mentah
Teknik masakan / pemprosesan
Penyimpanan, pengangkutan dan penghidangan
Pencemaran malar
25 Julai 2011 BKKM 43
Jadual 10: Makanan Yang Disyaki Menjadi
Punca Keracunan Makanan Di Sekolah 2011
(sumber: (i)Bahagian Kawalan Penyakit,KKM (ii)Unit CDC Negeri (iii) Bahagian Keselamatan dan Kualiti Makanan Negeri )
Bil Makanan Yang Disyaki
Episod Keracunan
Makanan
1 Susu UHT berperisa
67(34.4%)
2 Nasi
(ayam/goreng/kuning/lemak/tomato/bubur putih)
30(15.4%)
3 Ayam bermasak
(pedas/goreng/kurma/merah/kicap/percik/kari)
24(12.3%)
4 Mee/kue tiow (goreng/kari/sup/rebus/sup/jawa)
19(9.7%)
5 Ikan bermasak
(masam manis/3rasa/sup/kicap/goreng/sambal)
11(5.6%)
6 Daging bermasak (kari/sosej/sup/paprik/burger/masak
merah)
7(3.6%)
7 Roti/kuih
(bun/canai)
7(3.6%)
8 Sotong/udang
(sambal/goreng tepung)
6(3.1%)
9 Air minuman
(milo/soya/mineral)
5(2.6%)
10 Telur
4(2.1%)
11 Lain-lain (miscellaneous)
15(7.7%)
44
Kesimpulan:
KKM di sekolah didapati masih
menjadi salah satu penyumbang
kepada kejadian episod keracunan
di Malaysia.

Sikap pengusaha/pengendali
makanan merupakan faktor utama
penyumbang kejadian keracunan
makanan serta amalan pelatih yang
masih memakan makanan yang
tercemar.
Cadangan:
Memastikan setiap kejadian
wabak dibuat siasatan
menyeluruh bagi menentukan
faktor risiko berlakunya
pencemaran ke atas makanan
yang dimakan.

Memastikan hanya pengendali
makanan yang terlatih sahaja
mengendalikan makanan di
premis makanan

Mengambil tindakan penutupan
terhadap premis yang tidak
sanitari
Cadangan:
Meningkatkan pemeriksaan
premis makanan dan
mengimplimentasikan aktiviti
pemeriksaan KENDIRI di
sekolah.

Meningkatkan aktiviti serta
program pendidikan
keselamatan makanan kepada
pelatih supaya tidak
mengambil makanan yang
basi.

Meneruskan kempen lihat, bau
dan rasa dan poster dilekatkan
di kantin/dapur asrama
sekolah.
Kesimpulan Dan Cadangan Mengatasi Kejadian
Keracuanan Makanan di Sekolah 2011
45
SEKIAN TERIMA KASIH