BI 11 : VN CHUYN CC CHT QUA MNG SINH CHT I. Mc tiu Sau khi hc xong bi ny hc sinh phi t c: 1. Kin thc - Nu c cc khi nim khuych tn , thm thu, nhp bo, xut bo. - Trnh by c kiu vn chuyn th ng v kiu vn chuyn ch ng. - So snh c s khc bit gia vn chuyn th ng v vn chuyn ch ng. - M t c cc hin tng nhp bo v xut bo. 2. K nng Rn luyn c mt s k nng sau: - Thu thp thng tin , pht hin kin thc. - Phn tch, so snh, khi qut, lm vic c nhn v theo nhm. 3. Thi - C thi tch cc trong vic hc - Vn dng vo thc t, bo v mi trng, gii thch mt s hin tng trong thc t nh bo qun rau, xo nu cc mn rau II.Phng php - phng tin 1. Phng php - Thuyt trnh - Vn p - Trc quan 2. Phng tin - SGK - Phiu hc tp - My chiu - Phn , Bng
III. Tin trnh ging dy 1. n nh lp (1) 2. Kim tra bi c (3) Tr li cc cu hi trc nghim bng cch khoanh vo p n ng Cu 1: Cu to ca mng sinh cht gm A: protein- Gluxit C: Gluxit- photpholipit kp B: Protein- photpholipit kp D: Protein Riboxom Cu 2 : Nhn nh no sau y khng phi l chc nng ca mng sinh cht A: Vn chuyn cc cht qua mng C: Cc t bo cng mt c th nhn bit nhau v nhn bit t bo l B: Thu nhn thng tin cho t bo D: Duy tr hnh dng v neo gi cc bo quan Cu 3: Bo quan no sau y c cu trc mng kp A: Riboxom v luc lp C: Li ni cht v ti th B: Lc lp v Ti th D: Lizoxom v khng bo 3. Bi mi (38) t vn : Cc c bn rau ngoi ch thng vy nc vo rau cho rau ti lu, c s khoa hc ca thao tc ny l g? Ti sao khi xo rau th rau thng b qut li? Cch xo rau rau khng b qut v vn xanh? Chng ta vo bi hc hm nay bi 11 Vn chuyn cc cht qua mng sinh cht. (1)
Hot ng ca GV Hot ng ca HS Ni dung Hot ng 1 GV nu mt s hin tng v yu cu HS d on kt qu v gii thch + M np l du gi + Nh mc vo cc nc
GV dn dt v yu cu HS nu khi nim
HS nu c: + Mi du gi lan khp phng + Mc tm ha vo cc nc lm nc c mu Nguyn nhn do cc cht chuyn ng trong khng kh
Khuych tn l hin tng cc phn t ha I. Vn chuyn th ng:
- Khi nim: l phng thc vn chuyn cc cht qua mng sinh cht m khng tiu tn nng khuych tn
GV: i vi mng sinh cht ca t bo l s vn chuyn th ng GV chiu hnh, nu cu hi, yu cu HS quan st hnh nghin cu SGK tr li. ? Vn chuyn th ng l g? GV nu cu hi, yu cu HS quan st hnh v, tr li. ? Nguyn l ca phng thc vn chuyn th ng l g ? GV nu cu hi, yu cu HS tham kho SGK tr li. ? Nu cc kiu vn chuyn th ng ?
? Tc khuch tn ca cc cht ph thuc vo nhng yu t no?
vo nhau do s chnh lch nng .
HS nghe cu hi, quan st hnh v, tham kho SGK tr li.
HS nghin cu SGK tr li.
HS nghe cu hi, nghin cu SGK tr li.
HS tho lun nhanh, tr li. + Nhit + S chnh lch nng cc cht.
lng. - Nguyn l: s khuch tn ca cc cht t ni c nng cao n ni c nng thp. S khuch tn ca cc phn t qua mng sinh cht c gi l s thm thu. - Cc kiu vn chuyn :
+ Khuch tn trc tip qua lp lipit kp. + Khuch tn qua knh prtin xuyn mng. - Tc khuch tn ca cc cht ph thuc vo s chnh lch nng gia trong v ngoi mng. + Mi trng ngoi u trng : cht tan di chuyn t ngoi vo t bo. + Mi trng ngoi ng trng : Nng cht tan bn ngoi mi trng bng nng cht tan c GV cho HS quan st hnh nh 3 loi mi trng v yu cu HS nhn xt c im ca chng
GV yu cu HS vn dng kin thc gii thch cc hin tng + Mng kh ngm 1 tun trng to + Ngm qu m chua vo ng sau mt thi gian qu m c v ngt v nc c v chua
Hot ng 2 GV chia nhm yu cu HS hon thnh phiu hc tp 1 trong thi gian 7 pht So snh hnh thc vn chuyn ch ng v th ng GV nh gi, tng kt kin thc
HS vn dng kin thc tr li Cc hin tng ny xy ra do cc nguyn nhn + Do s chnh lch nng cc cht trong v ngoi mng. + S khuych tn ca cc cht qua mng.
HS tch nhm theo yu cu ca GV, tin hnh tho lun, ghi nhn kt qu v c i din ln trnh by.
Cc nhm cn li nhn trong t bo + Mi trng ngoi nhc trng : cht tan khng di chuyn c vo trong t bo. Ph thuc vo c tnh ca t bo: kch thc, phn cc,
II. Vn chuyn ch ng:
- Khi nim: L phng thc vn chuyn cc cht qua mng sinh cht t ni c nng thp n ni c nng cao v cn
Hot ng 3 GV chiu hnh trng bin hnh v trng giy ang bt v tiu ha mi yu cu HS m t cch ly thc n v tiu ha thc n ca chng GV nhn xt , b sung dn dt vo khi nim xut bo , nhp bo GV nu cu hi : Trnh by khi nim v c ch ca nhp bo v xut bo ?
GV nhn xt, kt lun. xt, b sung. HS ghi chp ni dung kin thc vo v
HS quan st hnh v nghin cu SGK yu cu nu c: + Ly thc n bng chn gi, c s thay i kch thc ca mng + To khng bo tiu ha, gi cht dinh dng v thi cn b ra ngoi
HS nghin cu tr li tiu tn nng lng. - C ch: ATP + Prtin c chng prtin bin i, a cc cht t ngoi vo trong hoc y ra khi t bo. III. Nhp bo v xut bo : - Nhp bo: L phng thc a cc cht vo t bo bng cch bin dng mng sinh cht.
- C ch: gm cc bc + Mng t bo lm vo, bao ly mi. + Nut mi vo bn trong. + Kt hp vi lizxm tiu ha mi. - Xut bo: L phng thc a cc cht ra khi t bo theo cch ngc li vi qu trnh nhp bo.
p n phiu hc tp So snh hnh thc vn chuyn ch ng v th ng (7) im phn bit Vn chuyn th ng Vn chuyn ch ng Khi nim L phng thc vn chuyn cc cht qua mng sinh cht m khng tiu tn nng lng L phng thc vn chuyn cc cht qua mng t ni c nng thp n cao Nguyn nhn Do s chnh lch nng
Do nhu cu ca t bo C ch Khuych tn trc tip qua mng hoc nh cc protein xuyn mng Nh cc knh protein c hiu trn mng Nhu cu nng lng Khng tiu tn nng lng S sng nng lng ATP V d cc cht vn chuyn 0xi, cacbonic, glucozo Na+, K+
IV . Cng c (2) Tr li 2 cu hi nu u bi Cc c bn rau ngoi ch thng vy nc vo rau cho rau ti lu, c s khoa hc ca thao tc ny l g? Ti sao khi xo rau th rau thng b qut li? Cch xo rau rau khng b qut v vn xanh? V. Dn d (1) - Tr li cu hi cui bi - c bi thc hnh, chun b mu vt theo yu cu.