Bab 5

Persekitaran Teknologi
Pada masa lalu, kemajuan dalam telekomunikasi dan pengkomputeran diikuti dengan
jelas pemisahan laluan evolusi. Hari ini, laluan ini bertumpu kepada rangkaian
komputer. Tidak lama lagi, hampir semua pelaburan teknologi maklumat akan menjadi
sebahagian daripada sistem-sistem komunikasi yang bersambungan, menghubungkan
perniagaan, individu dan jabatan-jabatan kerajaan.
Hari ini, kebanyakan bentuk maklumat boleh disimpan dan diproses secara
elektronik. Kuantiti maklumat yang banyak, dengan perbezaan ekonomi dan implikasi
sulit, boleh dilihat melalui rangkaian-rangkaian komputer. Terdapat juga satu variasi
yang luas dalam kepanjangan masa kemungkinan maklumat hendak dilindungi.
Pertimbangkan pandangan ini:
ana elektronik memindahkan berjuta-juta atau malahan berbilion dolar, di mana
sekuriti jangka pendek adalah penting tetapi pendedahan adalah singkat.
Pelan strategik korporat sebuah syarikat, yang mana mesti dikekalkan secara
rahsia untuk beberapa tahun tertentu.
Kunci kepada tandatangan digital yang menjadi pengikatan obligasi dari segi
undang-undang, yang mesti dilindungi daripada penyalahgunaan kedua-dua
dalaman dan luaran selagi mereka masih sahih.
!atu resipi atau "ormula produk yang proprietari, yang perlu untuk dilindungi
sepanjang penggunaannya.
#aklumat sulit untuk seorang individu $keadaan perubatan, penilaian pekerjaan%
yang mungkin perlu perlindungan bagi sepanjang hayat individu tersebut.
Kesan kumulati" perdagangan elektronik adalah suatu keperluan untuk
pengurusan maklumat yang teliti, dan pilihan yang mesti dibuat tentang rangkaian
teknologi. Pilihan-pilihan ini melibatkan pertukaran antara kelajuan, kebolehpercayaan
dan kos. !atu pemahaman tentang perkara yang asas adalah perlu untuk pemahaman
beberapa peranan-peranan perdagangan elektronik.
alam telekomunikasi, &&'TT mende"inisikan kualiti perkhidmatan $quality of
service ( )o!% sebagai *kesan kolekti" prestasi perkhidmatan yang menentukan tahap
kepuasan seorang pengguna bagi sesuatu perkhidmatan+. Takri" ini dengan jelas boleh
digunakan di sebalik persekitaran telekomunikasi.
Telekomunikasi menyediakan banyak contoh situasi di mana "irma-"irma dan
individu-individu sanggup membayar satu premium untuk )o!: daya pemprosesan
yang lebih tinggi, jaminan bagi kerahsiaan dan keutuhan data dan jaminan-jaminan
ketersediaan rangkaian adalah contoh-contoh bagi rangkaian parameter )o! yang
boleh, sebagai contoh, mempengaruhi pilihan satu rangkaian nilai tambah s,asta
$private value-added network - -./% mengatasi satu alternati" yang kurang mahal.
Network Infrastructure and Performance (Infrastruktur Rangkaian Dan Prestasi)
0ika anda hanya ada tele"on di dunia, siapakah yang anda akan hubungi1 2angkaian
berkembang lebih bernilai kepada mana-mana seorang pengguna berkadaran dengan
jumlah pengguna lain. 2angkaian tele"on juga menerangkan beberapa perkara penting
lain tentang rangkaian komunikasi:
3. !etiap orang yang bersambungan kepada rangkaian tersebut mesti dikenalpasti
secara unik $uniquely indentified%. alam kes bagi rangkaian tele"on, setiap talian
mempunyai satu nombor tele"on yang unik.
4. Terdapat satu sistem berkumpulan untuk mengatur tugasan nombor-nombor: kod
negara dan kod ka,asan atau bandar, diikuti oleh nombor sebenar. Kod-kod negara
datang daripada satu perjanjian antarabangsa dalam sesebuah negara, setiap
syarikat tele"on bertanggungja,ab untuk kod-kod ka,asan dan nombor-nombor.
5. !esetengah direktori mestilah ,ujud, yang merekod tugasan nombor kepada
menusia. !yarikat-syarikat tele"on mena,arkan satu nombor khas untuk
perkhidmatan direktori di ka,asan yang mereka bertanggungja,ab.
6. Tele"on-tele"on individu disambungkan kepada satu sistem pensuisan perantara
$intermediate switching system%. !istem pensuisan itu membenarkan mana-mana
pengguna untuk berhubung dengan mana-mana pengguna lain di rangkaian itu,
atau malahan merentasi rangkaian tersebut. 7leh itu, satu tele"on rumah yang
bersambungan kepada satu rangkaian dengan satu ,ayar "izikal boleh
menghubungi satu tele"on selular di satu rangkaian yang dikendalikan oleh syarikat
lain.
8. 9eberapa sambungan boleh menjadi sementara, selainnya adalah kekal. 0ika anda
menggunakan sebuah tele"on berbayar $payphone%, anda disambungkan buat
sementara ,aktu kepada satu rangkaian daripada satu nombor yang digunakan
oleh orang lain. 0ika anda menele"on daripada rumah anda, anda sentiasa
disambungkan daripada nombor yang sama.
2angkaian ka,asan yang luas $Wide-area networks :./s% secara umumnya
adalah rangkaian client/server: ini bermakna sebuah komputer mengambil peranan
sebagai *client+ dan peranan lain sebagai *server+. 'a mungkin kelihatan jelas untuk
menyatakan baha,a server mena,arkan *perkhidmatan+ kepada client; perkhidmatan
yang dita,arkan mungkin adalah penyimpanan data, pemprosesan atau akses untuk
alat peranti lain seperti pencetak. .spek yang amnya merupakan yang paling menarik
kepada pengguna adalah perkhidmatan antara muka yang menjelaskan apa yang
rangkaian boleh sediakan, dan bagaimana kecepatan rangkaian beroperasi.
Clients dan servers berkomunikasi antara satu sama lain dengan memindahkan
mesej di sepanjang beberapa sambungan "izikal. 'nternet, sebagai contoh,
menggunakan sistem tele"on untuk menyediakan sambungan ini. 0aringan lain
$terutamanya -./s% boleh menggunakan satu set lengkap da,ai-da,ai yang sulit,
komunikasi satelit ataupun gabungan kedua-duanya. 0alur lebar $bandwidth% merujuk
kepada keupayaan saluran komunikasi, dan amnya diukur oleh jumlah data yang boleh
dipindahkan dalam satu jangka masa yang diberikan $bit per saat, sebagai contoh%.
!ambungan yang lebih cepat mempunyai jalur lebar yang lebih tinggi dan umumnya
lebih mahal kerana mereka memerlukan lebih banyak teknologi canggih.
#esej-mesej bertukar-tukar oleh clients dan servers yang mungkin besar atau
kecil. &ara mereka di ba,a dari satu sumber kepada satu destinasi bergantung kepada
infrastruktur rangkaian $network infrastructure%: Titik pengantara $intermediate points%
bergantung kepada perkhidmatan direktori $directory services% untuk mencari laluan
terbaik supaya mesej dapat meneruskan perjalanannya dari sumber tersebut ke
destinasinya. irektori ber"ungsi kerana setiap titik akhir $atau nod% di rangkaian itu
telah diberikan satu pengecam unik. !eperti yang telah diterangkan dalam sistem
tele"on, menamakan $naming% adalah satu "ungsi pengurusan yang memerlukan
kerjasama antara penyedia perkhidmatan di satu skala global.
Pembangunan 'nternet merupakan contoh pemisahan perkhidmatan daripada
kemudahan. !eperti satu keterbukaan $open%, rangkaian a,am, internet menyediakan
satu saluran komunikasi yang mudah antara rangkaian-rangkaian, dengan sedikit
jaminan-jaminan )o!. Tiga ciri-ciri utama yang membezakan 'nternet daripada jenis-
jenis :./ yang lain. 'nternet adalah:
Connectionless: tiada sambungan yang selanjar $continuous% antara client dan
server. !atu mesej dipecahkan kepada bahagian-bahagian yang lebih kecil,
dipanggil paket (packets%, dan setiap paket yang membentuk mesej
mengandungi alamat penghalaan $routing address%, seperti satu sampul surat
dalam sistem pos. 2angkaian lain adalah sambungan berorientasi $connection-
oriented% yang bermaksud baha,a rangkaian itu menyediakan satu sambungan
selanjar daripada satu poin kepada yang lain, yang kekal <hidup< sehingga anda
menggantungnya.
Stateless: setiap mesej berdiri sendiri. Kedua-dua client dan server hanya
*membuang+ mesej-mesej mereka kepada rangkaian dan menunggu satu
respon. Tiada cara untuk mereka mengetahui jika mesej itu tiba. engan kata
lain, internet hanya cuba untuk menjejaki siri paket-paket yang membentuk satu
mesej tunggal dan mengumpulkan mereka apabila semua bahagian itu telah
tiba.
Best-effort: sistem tidak mena,arkan jaminan-jaminan mesej akan dihantar ( ia
akan melakukan yang terbaik tetapi jika client atau server tidak dapat dicapai
$terputus daripada rangkaian, sebagai contoh, atau tiada laluan tersedia% paket-
paket itu akan dibuang. !elain daripada membina mekanisme-mekanisme yang
kompleks untuk memastikan baha,a sebarang kesilapan dalam rangkaian dapat
dikesan dan diperbetulkan, penghujung nod boleh mengulangi permintaan servis
$service requests% mereka secara berkala. 0ika mana-mana poin dalam
rangkaian kehilangan arah kerana satu kegagalan sementara, permintaan ini
diminta semula supaya servis akan mengembalikan semula maklumat yang
diperlukan.
'stilah global untuk satu rangkaian ialah connectionless, stateless dan best-effort
adalah $seperti yang anda mungkin agak% tidak boleh dipercayai $unreliable%. =ain-lain
:./s adalah lebih dipercayai daripada 'nternet, kerana mereka mena,arkan ciri-ciri
yang memperbetulkan kelemahan-kelemahan ini. !atu rangkaian sulit maya $virtual
private network ( -P/% sebagai contoh, menggunakan teknologi penghalaan yang lebih
kompleks untuk menyediakan satu sambungan berorientasikan in"rastruktur. Pembekal-
pembekal $providers% bagi -./s yang dika,al ketat mempunyai keyakinan dan
pengalaman maklumat penting itu akan tiba pada destinasinya, seperti dijadualkan,
dalam keadaan yang baik. Pihak syarikat menjangkakan tahap perkhidmatan akan
bimbang internet tidak mena,arkan jaminan-jaminan seumpamanya.
Mission!ritical Networks (Rangkaian Misi"ritikal)
2angkaian-rangkaian hari ini adalah semakin misi kritikal. #ereka telah menjadi lebuh
raya elektronik untuk memindahkan maklumat $lalu lalang% antara sebuah organisasi
pemegang saham: pembeli-pembeli, penjual-penjual, pembekal-pembekal dan rakan
kongsi. Pertukaran maklumat termasuklah pesanan-pesanan, pertanyaan-pertanyaan,
bayaran-bayaran, perkhidmatan dan sokongan, rekaan-rekaan, rancangan dan apa-apa
jenis maklumat lagi. Perkhidmatan rangkaian kritikal juga merangkumi, sebagai contoh,
menyediakan akses untuk data gudang bagi sokongan pemasaran masa nyata $real-
time%; menyokong ,akil-,akil perkhidmatan pelanggan; mempersembahkan maklumat
video kepada pelabur ke,angan untuk mempengaruhi keputusan pelaburan; dan
berkongsi imej-imej perubatan untuk bekerjasama tentang diagnos-diagnos yang
kompleks.
alam kes-kes tersebut, kejayaan perniagaan adalah membahayakan jika
prestasi yang cukup tidak meyakinkan. Tidak mengira sama ada pertukaran melibatkan
teks mudah, atau campuran dokumen-dokumen yang menggabungkan imej-imej, audio
dan video, hubungan antara pemegang saham boleh ditingkatkan melalui hubungan-
hubungan yang menyediakan prestasi yang mencukupi ( atau dijejaskan oleh prestasi
yang tidak mencukupi.
Tidak dapat dielakkan, sesetengah lalu lintas akan menjadi lebih penting dari
yang lain, dan dunia sebenar mengenakan had-had kepada jalur lebar, keupayaan
rangkaian dan bajet. alam satu dunia yang ideal, keupayaan rangkaian mungkin boleh
ditambah dengan cepat dan dengan murah seperti yang diperlukan. Tetapi sementara
itu mungkin suatu hari nanti pia,aian telekomunikasi boleh dilaksanakan, biasanya
terdapat satu kele,atan besar $considerable delay% antara keupayaan masa rangkaian
tambahan yang diarahkan dan masa ia menjadi boleh tersedia.
.pabila kita semakin bergantung kepada rangkaian-rangkaian ini untuk
menguruskan perniagaan, kita perlu memastikan keutamaan-keutamaan yang
munasabah yang boleh dikenakan ke atas aliran tra"ik rangkaian $flow of network
traffic%. 'ni memerlukan kebolehan untuk mengenalpasti kelas-kelas lalu lintas dan
pengguna, serta teknologi untuk mengenakan keutamaan-keutamaan dan peraturan-
peraturan pada lalu lintas. 'a menganggap baha,a semua lalu lintas perlu untuk sampai
ke destinasinya; bagaimanapun, bagi masa untuk beban berat, tra"ik yang kritikal perlu
diberikan keutamaan melebihi tra"ik lain.
!atu rangkaian yang boleh memberikan jaminan-jaminan kualiti perkhidmatan
$quality of service - )o!% mempunyai mekanisme-mekanisme untuk membuat undang-
undang berasaskan keputusan tentang bagaimana lalu lintas yang melalui merentasi
rangkaian. 'ni membenarkan satu takri" jenis lalu lintas yang bersesuaian untuk satu
kelas perkhidmatan tertentu $sebagai contoh, *lalu lintas daripada rakan perniagaan+%
dan dasar-dasar yang berkaitan dengan kelas perkhidmatan $*lalu lintas daripada rakan
perniagaan mendapat keutamaan tertinggi melalui rangkaian+%. 'a menunjukkan satu
anjakan daripada satu rangkaian pasi" yang melayan semua lalu lintas secara sama
kepada satu rangkaian pintar $intelligent network% yang mengenakan peraturan-
peraturan pengurusan kepada lalu lintas yang diba,a. Keperluan-keperluan ini bukan
ditentukan oleh protokol-protokol egalitarian 'nternet tradisional.
Network Management and Network !#oice (Pengurusan Rangkaian Dan
Rangkaian Pili#an)
Pihak syarikat juga memerlukan jaminan agar data mereka kekal selamat. 9eberapa
kategori-kategori umum data boleh diidenti"ikasi:
Data $wam (Public Data). ata jenis ini tidak mempunyai sekatan keselamatan
dan mungkin digunakan oleh sesiapa sahaj. 9agaimanapun, data seumpama ini
harus dilindungi daripada diusik tanpa kebenaran atau pengubahsuaian.
Data %ak !i&ta (Copyright Data). 0enis ini adalah berhakcipta tetapi bukan
rahsia. Pemilik sanggup untuk menyediakannya, tetapi mahukan bayaran bagi
penggunaannya. >ntuk meningkatkan hasil pendapatan, keselamatan perlulah
diperketatkan.
Data 'ulit (Confidential Data). ata jenis ini mengandungi isi yang sulit, tetapi
ke,ujudan data adalah bukan suatu rahsia. ata seumpama ini termasuklah
nombor akaun bank dan "ail-"ail kakitangan.
Data Ra#sia (Secret Data). Ke,ujudan sebenar bagi data jenis ini adalah rahsia
dan mesti disimpan rahsia pada setiap masa. 'a adalah perlu untuk memantau
dan log semua akses dan percubaan akses kepada data rahsia.
Kebanyakan rangkaian yang dapat memberikan kualiti jaminan-jaminan
perkhidmatan mempunyai mekanisme-mekanisme untuk membuat undang-undang
berasaskan keputusan tentang bagaimana lalu lintas yang melalui merentasi rangkaian,
satu rangkaian yang terjamin mempunyai mekanisme-mekanisme untuk menga,al
akses kepada data. Produk penyulitan yang canggih $sophisticated encryption products%
dan firewalls digunakan oleh sesetengah syarikat untuk melindungi kerahsiaan dan
memastikan keselamatan transaksi-transaksi internet.
Terdapat syarikat lain yang bergabung dengan kuasa-kuasa lain untuk
mendapatkan perlindungan -./s. 'ndustri automoti" ./?, sebagai contoh, akan
menyediakan rakan dagangannya dengan satu rangkaian terjamin untuk perdagangan
elektronik dan pemindahan data. Pemimpin-pemimpin industri telah bersetuju tentang
satu struktur pengurusan dan peraturan perniagaan untuk memastikan rangkaian
mendapat keperluan-keperluan prestasi, kebolehpercayaan dan keselamatan.
Penerimaan satu set umum amalan perniagaan, termasuklah boleh menerima
penggunaan dasar-dasar dan tahap keselamatan rangkaian, adalah satu syarat bagi
penyertaan dalam ./?.
9agaimanapun, isu-isu pengurusan dan ka,alan juga turut penting apabila
rangkaian semakin berkembang, Terdapat sejumlah besar pertukaran penamaan,
penyelenggaraan, dan butiran pampasan penyedia perkhidmatan yang terlibat dalam
menyokong rangkaian berasaskan perkhidmatan. !ebagai contoh, ka,alan mesti
memastikan mesej-mesej tidak dihantar kepada pihak yang salah dan mesej-mesej
yang tidak dapat disampaikan dikembalikan kepada pengirimnya. Potensi untuk
kegagalan seperti ini semakin besar apabila jumlah rangkaian dan manusia terlibat
semakin meningkat.
'nternet semakin berkembang dengan satu model ka,alan yang sangat
terpencar $decentralied%. Tidak ada titik tengah bagi penga,asan atau pentadbiran.
isebabkan ia adalah terbuka, rangkaian a,am yang menyambungkan banyak
rangkaian yang saling berkaitan dan lebih kecil dan penyedia-penyedia perkhidmatan,
tiada satu entiti tunggal yang bertanggungja,ab untuk memastikan satu mesej yang
meninggalkan satu poin dan akan tiba tanpa terjejas di poin yang lain. #odel ini
merupakan sebahagian daripada kejayaan a,al bagi 'nternet, apabila ia membenarkan
rangkaian untuk berkembang di dalam satu cara yang sangat berautonomi.
9agaimanapun, apabila internet semakin berkembang, pada masa yang sama,
jangkaan-jangkaan bagi kualiti dan kestabilan perkhidmatan meningkat, terdapat
mereka yang percaya baha,a perubahan-perubahan diperlukan dalam pendekatan
untuk pengurusan internet dan ka,alan. !atu persoalan yang penting untuk masa
hadapan adalah meningkatkan pengurusan dan operasi 'nternet, tanpa kehilangan
"leksibiliti asas yang telah menjadikan ia berjaya.
Teleperubatan adalah sebuah perniagaan yang sangat memerlukan keselamatan
dan integriti. 0ika anda benar-benar sakit, anda akan pergi menemui seorang doktor,
tetapi jika anda hanya rasa tidak sihat, anda mungkin hanya menele"on dan
berjumpa dengan doktor pada satu sistem video interakti". Teleperubatan akhirnya
boleh memba,a semula cara lama panggilan dari rumah, pada dasarnya. Para
doktor boleh memeriksa pesakit-pesakit merentasi negeri atau merentasi dunia
dengan televisyen dua hala, stetoskop elektronik dan pemancaran !inar ? jarak
jauh.
0enis teleperubatan tersebut masih dalam peringkat percubaan. .plikasi-aplikasi
teleperubatan yang lain sudah pun digunakan, dan menekankan beberapa isu yang
perlu dihadapi.

!ekumpulan ahli perniagaan mena,arkan aplikasi-aplikasi bagi keperluan pesakit

dan doktor, seperti membekalkan interaksi data ubat di 'nternet. Terdapat orang lain
bagi membantu penyelidikan perubatan, dengan penulisan yang banyak ( atau
megabait ( artikel perubatan yang sangat teknikal bertujuan untuk pengguna-
pengguna serta ahli perubatan pro"esional bagi memenuhi kedua-dua kandungan
dan kaedah mencari. Trend tersebut adalah satu pertumbuhan meningkat aktivisme
dan kepenggunaan pesakit. Pembangunan garis panduan internet-ready, senarai
semak dan templat lengkap dengan pelbagai maklumat, latihan-latihan diagnostik,
kajian kes dan perbincangan dan perbahasan, boleh memba,a idea mengurus
penjagaan kesihatan kepada satu tahap baru, sementara itu juga menangkatkan
beberapa persoalan rumit privasi pesakit dan psikologi.
:alaupun preskripsi pesanan mel pernah mendapat peratusan yang signi"ikan bagi
perbelanjaan ,ang pada preskripsi ubat pada setiap tahun, perlaksanaan preskripsi
secara dalam talian masih belum berkembang. :alaupun sesetengah syarikat telah
memba,a langkah-langkah untuk membina apothecaries maya, hanya sedikit jika
mana-mana berkemampuan memberi kuasa pesanan baru dan isi dan menjejaki
preskripsi menggunakan maklumat yang disiarkan di internet. ata yang dikongsi
adalah sensitig apabila maklumat diagih-agihkan dari satu tapak perkhidmatan
ke,angan, dan isu-isu liabiliti adalah sama berat. #embina satu tapak "armasi
memerlukan komitmen kepada keselamatan dan in"rastruktur keselamatan dan
in"rastruktur perkhidmatan pelanggan yang serupa kepada reka bentuk yang
dibangunkan oleh ahli pembrokeran dalam talian.
Pada tahun 3@@4, 'T> mentakri"kan apa yang kini dipertimbangkan, set
tradisional pengurusan perkhidmatan rangkaian: pengurusan kerosakanAkesalahan,
pengurusan tatarajah $kon"igurasi%, perakaunan, prestasi dan keselamatan. Kemajuan
dalam bahagian ini adalah perlu bagi 'nternet untuk berevolusi daripada sesuatu yang
kelam-kabut, bebas, koleksi entiti-entiti yang longgar kepada satu rangkaian kualiti
sistem tele"on yang terurus. !atu isu yang menerima perhatian yang banyak adalah
harga dan kos penemuan. !atu perbahasan tentang penggunaan yang sesuai bagi
penggunaan berasaskan penentuan harga la,an pembayaran ke atas satu langganan
atau bayaran tetap asas. .pa yang merumitkan lagi perbahasan adalah penyedia
perkhidmatan yang mena,arkan laluan percuma kepada individu sebagai balasan
kepada pendedahan untuk tajaan pengiklanan.
!ecara keseluruhannya, syarikat-syarikat mencari alternati"-alternati" paling
sesuai untuk keperluan-keperluan perniagaan mereka yang segera. 9agi sesetengah
syarikat, penyelesaian-penyelesaian standard di luar rak ke atas internet a,am adalah
sesuatu yang memuaskan. 9agi lain-lain, penyelesaian-penyelesaian khusus bersama
dengan peraturan-peraturan eksplisit dan prosedur-prosedur operasi mungkin
ja,apannya. 9eberapa syarikat lain akan bergantung kepada e!tranets, atau rangkaian
s,asta maya, yang menghadkan akses kepada sesetengah set perniagaan pra-layak
dan rakan mereka. !esetengah lain pula menggunakan internet untuk membeli bahan-
bahan nilai lebih rendah sementara menyimpan pembelian nilai tinggi di -./. engan
-./s, jika sebarang permasalahan timbul, satu penyedia perkhidmatan rangkaian
tunggal bertanggungja,ab untuk menyelesaikannya.
!ontingenc( Planning (Rancangan )uar *angkaan)
7leh sebab rangkaian berasaskan aplikasi menjadi semakin misi kritikal, satu kriteria
keputusan utama menjadi kualiti tahap perkhidmatan yang diperlukan. "usiness #mpact
$nalysis dijalankan untuk mengenalpasti "ungsi-"ungsi perniagaan kritikal. 'a
mengandungi beberapa langkah:
Pertama, kenal pasti aktiviti-aktiviti perniagaan yang kritikal dan pemilik
aktiviti. .ktiviti-aktiviti perniagaan adalah proses-proses dan "ungsi-"ungsi
pengeluaran yang menerangkan perkhidmatan yang dita,arkan kepada
pelanggan-pelanggan. Pemilik aktiviti bertanggungja,ab kepada operasi harian
yang sedang dijalankan.
Kedua, pemilik setiap aktiviti perniagaan perlu mengenal pasti sistem-sistem
yang kritikal dan maklumat. !istem-sistem kritikal adalah aplikasi-aplikasi yang
dikomputerkan atau proses-proses manual yang perlu ditempatkan untuk
menyokong aktiviti perniagaan yang kritikal. Pada ketika ini, ia juga adalah
penting untuk mengenal pasti mana-mana sistem-sistem yang mengandungi
maklumat yang sensiti" atau sulit.
=angkah ketiga adalah untuk menganggarkan satu tempoh masa henti
(downtime period yang boleh diterima $jam, hari, minggu, dan sebagainya.%
untuk setiap sistem yang bergantung kepada suatu aktiviti perniagaan, dan
setiap sistem yang berurusan dengan maklumat yang sensiti". 'ni bertindak
seperti satu pemberat untuk aktiviti; satu penunjuk nilai relati" keutamaan unsur
itu kepada perniagaan. 7leh sebab kebanyakan aktiviti adalah berkitaran, satu
tempoh masa henti yang boleh diterima mungkin berbeza bergantung kepada
masa dalam setahun apabila satu outage mungkin berlaku. Para penganalisis
umumnya menganggap satu kes senario terburuk semasa mempertimbangkan
persoalan ini.
.khirnya, pemilik aktiviti dan pengurus sistem dapat mengenal pasti risiko-
risiko! menentukan magnitud mereka dan mengenal pasti perlindungan.
9ahagian-bahagian yang seharusnya diliputi termasuklah servers, pengurusan
data, rangkaian operasi-operasi dan pentadbiran, aplikasi-aplikasi, pengecaman
pengguna dan kakitangan.
#ereka yang tidak suka kepada malapetaka ini memanggil proses ini rancangan
luar %angkaan, tetapi maknanya adalah sama: mesti ada satu pelan untuk
mengembalikan perkhidmatan dalam keadaan malapetaka utama. #alapetaka-
malapetaka ini tidak terhad kepada mereka yang memberi kesan secara langsung
kepada kemudahan organisasi; kesan kerosakan kepada pusat tele"on menukarkan
kelengkapan atau kemudahan pengumpulan data kritikal juga perlu dipertimbangkan
>ntuk mengira kehilangan produktiviti dan hasil pendapatan yang berpunca
daripada masa henti $downtime%, pengurus-pengurus seharusnya bermula dengan
suatu senario yang mencirikan tarikh dan masa bagi outage, jenisnya dan tempoh dan
bilangan pengguna yang terjejas. #engira kos produktiviti yang hilang adalah satu
perkara mendarabkan tempoh dan bilangan pengguna yang terjejas dengan purata gaji
pengguna. 'a juga adalah bernilai sama ada pengguna boleh melakukan sebarang kerja
semasa outage.
!ebagai contoh, katakan baha,a satu server untuk 3BB orang pengguna rosak
di satu agensi pelancongan yang besar. 'a mengambil masa empat jam bagi
memulihkan rangkaian, dan sepanjang masa tersebut kebanyakan pengguna tidak
produkti" sepenuhnya. engan setiap pengguna menghasilkan C4B sejam, kerosakan
ini akan menelan belanja CD,BBB kepada agensi pelancongan tersebut dalam
perbelanjaan sahaja. =ebih buruk lagi, bagi kebanyakan organisasi, ia adalah
kehilangan pendapatan langsung. 0ika bahagian agensi pelancongan yang sama
biasanya menempah C3BB,BBB bernilai sejam tempahan, outage mungkin menelan
belanja sebanyak C6BB,BBB.
Kos-kos amat berbeza dengan persekitaran pengkomputeran, aplikasi-aplikasi
perniagaan dan pengguna. !ebagai contoh, penyelidikan pasaran menunjukkan
baha,a masa henti rangkaian pada satu "irma pembrokeran boleh engakibatkan kos
C3BE,8BB seminit, seperti berla,anan dengan C3,38B seminit untuk satu rangkaian
jualan tiket tele"on.
=ebihan $terutama sekali dalam hubungan komunikasi dan bekalan tenaga%
umumnya dilihat seperti ja,apan. !atu alternati" memproses tapak untuk sistem-sistem
misi kritikal seharusnya ,ujud, dan bukan dalam bangunan yang sama. !esetengah
organisasi menggerakkan sistem-sistem "ungsian legasi kepada satu alternati"
memproses tapak; orang lain membuat perjanjian-perjanjian timbal balas sandar
$backup agreements% dengan pengguna yang dipadankan. Kesan kepada keupayaan
perancangan adalah jelas. !toran data sandar $backup% di luar tapak turut dianggap
bijak, kedua-duanya untuk perancangan malapetaka dan tujuan keselamatan.
+b,ektif
!elepas membaca bab ini anda sepatutnya:
#emahami ciri-ciri yang membezakan internet daripada jenis-jenis :./ yang lain.
9oleh menerangkan "aedah dan kelemahan jenis-jenis rangkaian yang berbeza-
beza.
#emahami istilah kualiti perkhidmatan $quality of services%, misi kritikal, masa henti
$downtime%, penilaian risiko dan analisis kesan perniagaan.
#emahami hubungan antara kualiti perkhidmatan dan jenis rangkaian yang dipilih.
#emahami proses rancangan luar jangkaan dan matlamatnya.
Perbincangan
3. Huraikan ciri-ciri yang membezakan internet daripada jenis-jenis :./ yang lain.
4. Huraikan dalam ayat anda sendiri bagaimana maklumat dipindahkan melalui
'nternet, :./ dan -./. .pakah perkara-perkara yang harus dipertimbangkan oleh
syarikat-syarikat ketika membuat keputusan terhadap jenis rangkaian yang paling
sesuai untuk keperluan mereka1
5. #engapa rancangan luar jangkaan adalah penting1 Huraikan dengan terperinci
konsep dan langkah-langkah yang terlibat.