UVOD

Raskrsnice predstavljaju vane take u ulinoj putnoj mrei. Njihova uloga jeste povezivanje dijelova
mree ili zona u jednu cijelinu i time se obezbijedi funkcionisanje cijelokupnog saobraajnog sistema.
Zadatak raskrsnice je da na saobraajno bezbijedan, brz i ekonomski nain izvri usmijeravanje
korisnika na eljene pravce (smijerove) kretanja uz sto manje uticaje na ivotnu sredinu u kojoj ivimo.
Generalno poznato je da postoje dvije vrste raskrsnica, u nivou ili povrinske raskrsnice i u vie nivoa
ili denivelisane raskrsnice. to se tie samog oblika raskrsnice, postoje dva osnovna oblika
povrinskih raskrsnica, a to su klasnine raskrsnice sa odreenim brojem krakova i krune raskrsnice.
Raskrsnica ije saobraajno optereenje predstavljamo u daljem radu pripada grupi povrinskih
raskrsnica ili raskrsnica u nivou, koji ima oblik klasine etvorokrake raskrsnice.

RASKRSNICE

Raskrsnica je povrina na kojoj se ukrtavaju ili spajaju dva ili vie puta, a i ira sabraajna povrina
(trgovi i sl.) koja nastaje ukrtavanjem , odnosno spajanjem puteva. One predstavljaju kritine take na
saobraajnoj mrei, jer tu dolazi do prekidanja saobraajnih tokova. Raskrsnice obuhvataju i pjeake
prelaze i biciklistike staze ukoliko su na tom mijestu .

Prema obliku raskrsnice mogu biti :

1.Krstasta raskrsnica



Sl.1.Krstasta raskrsnica
1


Postupak pravolinijskog savladavanja raskrsnice:
1) prilagodite brzinu kretanja,
2) uoite nain regulisanja saobraaja i paljivo osmotrite saobraajnu situaciju u raskrsnici
3) propustiti vozila koja imaju prvenstvo (ako postoje takva vozila u raskrsnici)
4) ukoliko nema smetnji ili su otklonjene, sa vecim ubrzavanjem nastaviti prolazak kroz raskrsnicu

Vozac koji nailazi na raskrsnicu treba prije ulaska u raskrsnicu da prilagodi brzinu kretanja svog vozila
i po potrebi smanji brzinu kretanja. To radi da bi sebi obezbijedio mogunost sagledavanja itave
situacije oko raskrsnice.

Takva mogunost u gradskim raskrsnicama gdije su visoke zgrade i sl. iznosi od 8m do 15m, sto znai
da voza koji vozilom nailazi (po suvom kolovozu) na raskrsnicu u navedenim uslovima, treba da ima
brzinu od 20-30km/h





1
http://www.vozite.com/Saobracaj%20na%20raskrsnici_clip_image002_0009.jpg


Sl.2. T-raskrsnica
2


Pitanje prvenstva prolaska moe se razrijeiti primijenom tkz. pravila desne strane. Ovo pravilo,
zapravo, govori o tome da prvenstvo prolaza ima vozilo koje nam dolazi s desne strane. Ovo pravilo je
dvosmisleno, ali ima primijenu kod tkz. T raskrsnica, gdije, zaudo, vozila koja se kreu pravo,
segmentom slova T koji se nalazi na vrhu, moraju propustiti ona vozila koja dolaze iz pravca
vertikalnog kraka slova T.

Najvei broj saobraajnih nezgoda u naselju dogaa se zbog nepotivanja prvenstva prolaza
na raskrsnicama. Saobraajnim propisima detaljno je regulisan odnos izmeu vozaa vozila
iji se pravci kretanja ukrtaju na raskrsnici, kao i odnos izmeu pjeaka i vozaa.
Raskrsnica je povrina na kojoj se ukrtaju ili spajaju dva ili vie puteva (ulica), te ire
saobraajne povrine koje nastaju ukrtanjem, odnosno spajanjem puteva.
Bezbjedno odvijanje saobraaja na raskrsnici najvie zavisi od pravilnog ponaanja vozaa,
pjeaka i drugih uesnika u saobraaju.
Na mjestima gdje se putevi presijecaju ili ukrtaju formiraju se raskrsnice razliitih oblika (T,
X, Y, ) itd.(slika 206)
3
.

2
http://www.vozite.com/Saobracaj%20na%20raskrsnici_clip_image004_0005.jpg
3
http://saobracajnasekcija.blogspot.com/2013/05/mimoilazenje-zaustavljanje.html


Obaveza vozaa koji se pribliava raskrsnici jeste da vozi sa poveanom opreznou i na
nain koji odgovara uslovima saobraaja na toj raskrsnici. Voza mora prilikom pribliavanja
raskrsnici da procijeni saobraajnu situaciju na njoj i da vozi takvom brzinom da moe da se
zaustavi i propustiti vozila koja na raskrsnici imaju prvenstvo prolaza. Voza je duan, da
pred raskrsnicom, vozilom zauzme poloaj na dovoljnoj udaljenosti na onoj saobraajnoj traci
kojom namjerava da proe raskrsnicu.
Kako bi se drumski saobraaj mogao odvijati u skladu sa saobraajnim propisima, pravilno i
bezbjedno, neophodno je odrediti prednost prolaska kada se vozila susreu, odnosno kada se
njihovi smjerovi kretanja ukrtaju.
Na osnovu Zakona o bezbjednosti saobraaja na putevima Republike Srpske svi uesnici u
saobraaju (znai i pjeaci i biciklisti) duni su da postupaju u skladu sa vaeim
propisima po sljedeem prioritetu:


znacima i naredbama koje daju policijski slubenici - policajci,
svjetlosne saobraajne signalizacije,
vozila pod pratnjom,
vozila sa prvenstvom prolaza,
vertikalne i horizontalne saobraajne signalizacije,
inskih vozila,
pravila desne strane.

Regulisanje saobraaja na raskrsnici
Saobraaj na raskrsnici moe biti regulisan upotrebom tehnikih sredstava (saobraajnim
znakovima, oznakama na kolovozu, semaforima) ili fiziki (od strane policijskog slubenika -
policajca).
Redoslijed prvenstva prolaska na raskrsnicama na kojima saobraaj nije regulisan upotrebom
tehnikih sredstava ili od strane policajca odreuje se propisanim pravilima saobraaja.
Redoslijed prolaska vozila na raskrsnicama regulie se tako to se odreuje prvenstvo prolaza
oznaavanjem glavnog i sporednog puta ili se naizmjenino daje prvenstvo prolaza vozilima
koja se kreu pojedinim putevima.

Regulisanje saobraaja na raskrsnici znakovima koje daje policijski slubenik -
policajac
Regulisanje saobraaja na raskrsnici znakovima koje daje policajac ima prioritet u odnosu na
ostale naine regulisanja saobraaja.
Kad na raskrsnici saobraaj regulie policajac, znakovi koje daje rukama i poloajem tijela
obavezujui su za sve uesnike u saobraaju. Uesnici u saobraaju duni su da postupaju
prema naredbama koje daje policajac i kada time odstupa od:


znaenja svjetlosnog saobraajnog znaka,
znaenja saobraajnih znakova postavljenih na putu,
propisanih pravila.
Naredbe koje daju policajci moraju potovati vozai vozila pod pratnjom, vozila sa pravom
prvenstva prolaza kao i inskih vozila
4
.





4
http://saobracajnasekcija.blogspot.com/2013/05/mimoilazenje-zaustavljanje.html