Efnisyfirlit

1. Kafli:

Drarki og run innan ess

Markmi
1.1. Sameiginleg einkenni dra .
1.2. Hrafer um helstu fylkingar drarkisins
A. Svampar
B. Holdr og kambhveljur ..
C. Flatormar .
D. rormar ..
E. Liormar
F. Lindr ..
G. Lidr ....
H. Skrpdr
I. Seildr ..
1.3. ttaskil run innan drarkisins ..
A. Vefir..
B. Geisltt ea tvhlia samhverfa lkamsbyggingu
a. Tv ea rj fsturlg
b. Vefdr me tvhlia samhverfu hafa hfu

C. Lkamshol .
D. Fsturroski
E. runarlnur frummunna ..
1.4. Verkefni
1.5. Af vsindavefinum .

2. Kafli:

9
9
9
10
11
13
14
14
16
17
19
20
20
20
21
22
22
22
23
25
27
27

Samvgi og boflutningur
Markmi
2.1. Samvgi ..
2.2. Boflutningur ..
2.3. Taugakerfi
2.4. Frumur taugakerfisins
A. Taugafrumur .
B. Glial frumur .
2.5.Taugabo .
A. Hvldarspenna
B. Bosenna .
C. Taugamt .
2.6. Hvernig vinnur taugakerfi r upplsingum?
2.7. Taugakerfi hryggdra .
A. Skipting eftir stasetningu
a. Mitaugakerfi
b. ttaugakerfi

B. Starfrn skipti ttaugakerfisins .

2.8. Hormn
2.9. Kirtlar
A. tkirtlar .
B. Innkirtlar

29
30
30
32
33
34
35
36
37
38
42
43
45
45
45
49
50
51
52
53
53

2.10. Efnasamsetning hormna

A. Sterar ..
B. Pept .
C. Amnsruafleiur .
2.11. Efnasamsetning hormna stjrnar hrifum ess og tengingu
2.12. Nnar um hrif hormna frumur ..
A. Fituleysanleg hormn .
B. Vatnsleysanleg hormn .
2.13. Innkirtlakerfi manna .
A. Heilakngull
B. Heiladingull og undirstka ..
C. Skjaldkirtill og kalkkirtlar ..
D. Nrnahettur ..
a. Nrnahettubrkur
b. Nrnahettumergur

E. Brisi
F. Kynkirtlar ..
G. Arir myndunarstair hormna en innkirtlar .
2.14. Fermn
2.15. Verkefni .
2.16. Skoa, rtt og snert .
2.17. Af vsindavefnum

3. Kafli:

53
54
54
54
55
56
56
57
58
59
59
63
67
67
68
69
71
72
73
74
78
80

Loftskipti
Markmi
3.1. Hva eru loftskipti? .
3.2. Ytri loftskipti .
3.3.Hvernig flytjast ndunarlofttegundir yfir loftskiparflt?
3.4. Ytri loftskipti me h .
3.5. Ytri loftskipti me tlknum .
3.6. Ytri loftskipti me loftum .
3.7. Ytri loftskipti me lungum ..
A. Lindr ..
B. ttftlur
C. Froskdr .
D. Skridr
D. Spendr .
E. Fuglar ..
3.8. Flutningur ndunarlofttegunda me blrs ..
3.9. Stjrnun ndunar hj hryggdrum
3.10. Algun spendra a loftskiptum vi mismunandi umhverfisastur
A. H yfir sjvarmli .
B. Kfun
3.11. Innri loftskipti, frumundun ..
A. Glklysa ..
B. Krebbshringur
C. Vetnisfrsla
D. Gerjun .
E. Orkulosun r rum efnum en glksa
3.12. Verkefni
4.13. Skoa, rtt og snert .
3.14. Af Vsindavefnum ..

81
82
83
84
86
87
90
93
93
93
94
97
100
103
105
108
109
109
110
111
112
112
114
115
117
118
120
122

4. Kafli:

Hringrsarkerfi
Markmi
4.1. Hlutverk hringrsarkerfis .
4.2. Nausynlegir hlutar hringrsarkerfis ..
4.3. Opi blrsarkerfi .
4.4. Loka blrsarkerfi ..
4.5. Hlutverk blrsarkerfis hryggdra
4.6. Uppbygging og run blrsarkerfis hryggdra .
A. Fiskar ..
B. Fosk- og skridr .
C. Fuglar, spendr og krkdlar
4.7. Blrsarkerfi manna
A. Hjarta ..
B. arnar ..
C. Bli ....

124
124
125
125
128
129
129
130
131
132
134
134
139
143
a. Rau blkorn
143
b. Hvt blkorn
145
c. Blflgur
147
4.8. Vessaakerfi ... 149
4.9. Verkefni .. 151
4.10. Skoa, rtt og snert . 153
4.11. Af vsindavefnum 157

5. Kafli:

Stjrnun lkamshita
Markmi ...
5.1.Varmaskipti lfvera vi umhverfi ....
5.2. Misheitt bl hryggdra og hryggleysingja .
5.3. Jafnheitt bl ..
5.4. Samvgisstjrnun lkamshita hryggdra ....
5.5. Sveiflur lkamshita lfvera me jafnheitt bl .....
5.6. Verkefni ..
5.7. Af vsindavefnum ....

6. Kafli:

160
160
161
165
168
170
171
172

Fuflun og melting
Markmi
6.1. Hversvegna urfa dr fu? ..
6.2. Flokkun dra eftir v hvernig og hva au ta ..
6.3. Melting .
6.4. Vlrn melting ..
6.5. Efnamelting ..
6.6. Melting innan ea utan fruma .
6.7. Utanfrumumelting
A. Meltihol .
B. Eiginlegur meltingarvegur

173
174
175
177
177
179
182
185
185
186

6.8. Meltingavegur manna

A. Munnur, kok og vlinda .
B. Maginn ..
C. Smarmar .
D. Strarmar .
6.9. Samantekt ....
6.10. Verkefni ...
6.11. Skoa, rtt og snert .
7.12. Af vsindavefnum ..

7. Kafli:

Osmsustjrnun og veiti
Markmi
7.1. Hva er osmsustjrnun og veiti? ..
7.2. Osmsustjrnun og veiti hj hryggleysingjum
7.3. vagkerfi hryggdra .
7.4. Nnar um byggingu mannsnrans .
7.5. Nnar um vagmyndun nrum manna
A. Sun ..
B. Endursog ..
C. Seyti .
7.6. Samvgisstjrnun vagmyndun
7.7. Nru spendra mynda hormn
7.8. Alaganir hryggdra a mismunandi umhverfi
A. Spendr .
B. Froskdr
C. Skridr .
D. Fuglar .
E. Fiskar
7.9. Lifrin .
7.10. Verkefni .
7.11. Skoa, rtt og snert ..
7.12. Af vsindavefnum .

8. Kafli:

190
190
192
194
198
199
200
201
205

207
207
209
210
211
213
213
214
214
216
218
218
219
219
220
222
222
224
224
226
227

Skynjun
Markmi
8.1. Allar lfverur bregast vi reiti
8.2. Hvernig flytjast bo til mitaugakerfis um reiti? ..
8.3. Kraftnemar .
A. Hskynjun .
B. Tognemar innri lffrum, vvum og sinum .
C. Heyrnin ..
D. Stu- og jafnvgisskyn ..
E. Arar lfverur .
8. 4. Ljsnemar ..
A. Samsett augu lidra ..
B. Augu spendra .
8.5. Efnanemar ...
A. Lykt .
B. Brag ..
C. Srsauki .
8.6. Ahfing skynjunar .

228
228
228
231
231
231
232
237
237
238
238
239
245
246
247
249
249

8.7. Verkefni ...

8.8. Skoa, rtt og snert .
8.9. Af vsindavefnum

9. Kafli:

249
251
254

Stokerfi
Markmi
9.1. Stogrindin ...
A. Vkvastogrind ..
B. Ytri stogrind
C. Innri stogrind .
9.2. Stogrind hryggdra
A. Brjsk .
B. Bein
C. Liamt ...
9.3. Vvar .
A. Uppbygging beinagrindarvva .
B. Nnar um vvatrefjur ..
C. Samdrttur beinagrindarvvum
9.4. Verkefni ..
9.5. Skoa, rtt og snert
9.6. Af vsindavefnum ..

256
256
257
257
259
260
261
262
264
256
266
267
269
274
275
277

10. Kafli: xlun og fsturroski

Markmi ..
10.1. Mismunandi form xlunar ....
A. Frumuskiptingar ..
B. Kynlaus xlun .
a. Knappskot
b. Skipting
c. Meyfing

C. Kynxlun ..
a. Ytri frjvgun
b. Innri frjvgun

10.2 Fsturroski
A. Frjvgun ..
B. Vxtur .
a. Klofnun (cleavage) og myndun kmblru (blastula)
b. Holfstur (gastrula)

C. Lfframyndun (organogenisis) ..
a. Seil og taugaplata
b. Taugappa
c. Hnokambur
d. Frumliir

D. Formmyndun (morphogenesis)
a. Vakning
b. Frumuflakk og hreyfing
c. Sjlfskipaur frumudaui

278
279
279
280
281
281
281
283
286
288
289
292
296
296
297
303
303
304
304
305
306
307
307
308

10.4. xlun og fsturroski hj mnnum .

A. Kynkerfi karla og sfrumumyndun .
a.Eistu
b. Sfrumur
c. Kirtlar og rsir
d. Getnaarlimur

309
309
311
311
313
314

B. Kynkerfi kvenna, eggfrumumyndun og fyrstu stig fsturroska ...

a. Eggfrumumyndun
b. Tahringurinn
c. Frjvgun og fsturroski
d. Fing

10.5 Verkefni .
10.6. Af vsindavefnum ..

317
319
321
324
325
327