Sintaksis: Bidang Kajian

Struktur Binaan Ayat

Pembahagian Subjek dan Predikat

Ayat Dasar dan Ayat Terbitan

Susunan dalam Ayat

Urutan Kata, Perpindahan Ayat

Ragam Ayat, Jenis Ayat

Sintaksis dan Aspek Tatabahasa yang

Lain
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "
Struktur Binaan Ayat

Binaan ayat' merujuk kepada binaan

yang dibentuk (leh perkataan yang
ber)ungsi sebagai k(nstituen dalam
ayat*

K(nstituen ayat b(leh terdiri

daripada satu bentuk perkataan yang
bebas*

K(nstituen ayat juga b(leh panjang

dan k(mpleks+ )rasa dan klausa*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,

-asil dari binaan perkataan, )rasa,

klausa, ialah satu ayat*

Ahmad tertidur' Ahmad+ tertidur

Ayat dan klausa mengandungi dua

k(nstituen utama' )rasa subjek dan
)rasa predikat*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &
Pembahagian Subjek dan
Predikat

.rasa subjek dibentuk (leh )rasa

nama*

.rasa predikat dibentuk (leh empat

jenis )rasa'
)rasa nama /.01,
)rasa kerja /.K1,
)rasa adjekti) /.A1, dan
)rasa sendi nama /.S1*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #

Subjek
K(nstituen yang terdiri daripada sama
ada satu perkataan atau beberapa
perkataan, yang menjadi judul atau
unsur yang diterangkan*

Predikat
Kumpulan perkataan yang terg(l(ng
dalam satu )rasa dan menjadi unsur
yang menerangkan subjek*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& 2
Subjek Predikat
Amin
Abang
kandungku
Pega3ai
kastam itu
guru besar di
sek(lah baru itu*
sedang berehat di
bilik sebelah*
amat 4ekap*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& 5

Subjek dan predikat b(leh berubah6

ubah kedudukan mengikut
kesesuaian dalam pr(ses penerbitan
ayat*

Pembahagian kepada )rasa subjek

dan predikat tidak b(leh dilakukan
tanpa peraturan+ analisis
konstituen terdekat*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& 7
Ayat Dasar dan Ayat
Terbitan

Semua ayat yang terbentuk masih

mematuhi dan berasal daripada satu
ayat dasar*

Ayat dasar' p(la ayat yang menjadi

sumber kepada pembentukan atau
terbitan semua ayat yang lain*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& 8

Semua ayat /panjang ! pendek,

mudah ! k(mpleks, berstruktur
biasa ! s(ngsang1 dapat
dikembalikan kepada bentuk
asalnya' ayat dasar*

# p(la ayat dasar*

!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"&

Ayat dasar '

ayat yang mengandungi satu subjek
dan satu predikat* Ayat dasar juga
disebut sebagai ayat inti , iaitu ayat
yang menjadi sumber bagi
pembentukan ayat6ayat lain /Raminah
-j*Sabran, Rahim Syam ,"871*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "9

Ayat terbitan '

ayat yang terhasil daripada pr(ses
penerbitan sesuatu ayat dengan mematuhi
hukum atau rumus trans)(rmasi*

Pr(ses penerbitan ayat berlaku sama ada

se4ara pengguguran, penyusunan
semula atau peluasan*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ""
Susunan dalam Ayat

Susunan unsur6unsur dalam ayat

dasar yang la%im ialah subjeknya
mendahului predikat*

Susunan biasa'
binaan ayat yang mempertahankan
p(la ayat dasar*
menjadi sumber atau dasar untuk
membentuk semua ayat lain*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ",

:(nt(h susunan ayat dasar yang

la%im*

Subjek mendahului predikat

Matanya memandang kampung

itu.

Drebarnya keluar.
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "&

0amun, ada juga susunan ayat dasar yang

predikatnya mendahului subjek*

Predikat mendahului subjek

Di belakang itulah biliknya, jawab orang tua
itu.
Di rumah-rumah sedemikian inilah banyak orang
tinggal
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "#
Urutan Kata

Pembentukan ayat ialah satu binaan

atau k(nstruksi yang si)atnya
tersusun dan bersistem*

Ada rumus yang mendasari pr(ses

urutan kata untuk membentuk ayat*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "2

Subjek ; Kata Kerja ; <bjek ' B=

Subjek ; <bjek ; Kata Kerja ' bahasa

Latin

Kata kerja ; <bjek ; Subjek ' bahasa

=alagasi

<bjek ; Kata Kerja ; Subjek ' bahasa

-i>karyana

Kata Kerja ; Subjek ; <bjek ' bahasa

Arab
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "5
Perpindahan Ayat
Perpindahan ayat

Keb(lehan berubah tempat dalam

sesuatu binaan ayat*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "7

Paulus =ariam ?idit /bahasa Latin1

Paulus @ Paul
=ariam @=ary
Aidit @ melihat

Akhiran us dan am menentukan kata nama

subjek dan kata nama (bjek*

kedudukan kata kerja tidak menjadi

pers(alan dan tidak menjejaskan makna ayat
bahasa Latin tersebut*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "8

Sebaliknya, dalam bahasa =elayu,

ayat Paul melihat =ary hanya b(leh
menjadi Melihat Mary, Paul.

Mary melihat Paul atau Melihat Paul,

Mary akan mengubah makna asal
daripada bahasa Latin tersebut*

Paul Mary melihat tidak gramatis

dalam B=
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& "
=in aina anta C /bahasa Arab1
=in @ daripada ! dari
aina @ mana
anta @ kamu /lelaki1
=aksud terjemahan langsung Ddari mana kamuE kurang
memberikan makna yang tepat dan gramatis dalam
bahasa =elayu*

Ayat bahasa =elayu yang lebih sesuai bagi bahasa Arab

tersebut ialah kamu datang dari mana?
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,9

<leh itu ,perbe%aan urutan dalam

pelbagai bahasa serta sistem bahasa
yang berbe%a6be%a menjadikan
bahasa itu sesuatu yang unik untuk
dikaji dan digunakan*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,"
Ragam Ayat
Ragam ayat

-uraian ragam ayat melibatkan ayat

akti) dan ayat pasi)*

Ayat akti) mengandungi kata kerja

yang mengutamakan subjek asas
sebagai judul*

Ayat pasi) pula mengutamakan

subjek terbitan sebagai judul*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,,

-ubungan antara ayat akti) dengan

ayat pasi) ialah perpindahan tempat
)rasa nama yang menjadi subjek dan
(bjek ayat berkaitan /bahasa
=elayu1

Bahasa lain /Latin1 dilakukan melalui

penanda kasus yang berbe%a pada
)rasa nama yang sama*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,&
Ayat aktif

Ayat akti) mengandungi kata kerja

yang mengutamakan subjek asal
sebagai unsur yang diterangkan*

Ayat akti) transiti) dan ayat akti) tak

transiti)*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,#

Ayat akti) transiti) ialah ayat yang

mengandungi kata kerja transiti)
yang diikuti (leh )rasa nama atau
klausa k(mplemen sebagai (bjek
atau unsur penyambut*

Ayat akti) tak transiti) ialah ayat yang

mengandungi kata kerja yang tak
transiti) iaitu yang tidak diikuti (leh
(bjek sebagai penyambut*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,2
Subjek Predikat
Kata Kerja
Transitif
Objek
(9). Pekerja
(10). Budin
(11). Air mata
membaiki
membeli
membasahi
jalan itu.
buah durian.
pipinya.
Ayat Akti) Transiti)
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,5

Ayat Akti) Tak Transiti)

Subjek Predikat
Kata Kerja Tak
Transitif
(keterangan)
(12). Kanak-kanak
(1). !mbak
(1"). #iana
sedan$ mandi
memutih
menan$is
di k%lam itu.
di pantai #amai.
sepanjan$ malam.
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,7
Ayat Pasif

Ayat pasi) ialah ayat yang asalnya

daripada ayat akti) transiti) iaitu
yang mengandungi kata kerja tetapi
mengutamakan (bjek asal sebagai
unsur yang diterangkan*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,8

Ayat pasi) dalam bahasa =elayu

dig(l(ngkan kepada tiga jenis iaitu'
a1 Ayat pasi) dengan imbuhan kata
kerja pasi)
b1 Ayat pasi) dengan kata ganti nama
diri pertama dan kedua
41 Ayat pasi) dengan perkataan kena
yang hadir sebelum kata kerja*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ,

Ayat pasi) dengan imbuhan kata

kerja pasi)
Subjek Kata Kerja
Pasif
Oleh + Frasa
Nama
Keterangan
Kereta itu
&emak samun
sudah dibeli
dibersihkan
%leh Amin
%leh pekerja
min$$u lepas
setiap bulan.
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &9

Ayat pasi) dengan kata ganti nama

diri pertama dan kedua
Subjek Frasa Kerja Pasif
dengan Ganti Nama
Diri Pertama atau
kedua
Keterangan
(1'). Kereta itu
(1(). Kuih itu
sudah saya bersihkan
belum a)ak makan
pa$i tadi.
la$i.
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &"

Ayat pasi) dengan perkataan kena

yang hadir sebelum kata kerja
Subjek Kena Kata Kerja
Dasar
Oleh+Frasa
Nama
(19). *usa itu
(20). Budak itu
kena
kena
tembak
kejar
%leh pemburu.
%leh anjin$.
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &,
Jenis Ayat
Jenis ayat

Jenis ayat bergantung kepada

int(nasi dan tujuan ayat*

Fmpat jenis+

i1 Ayat penyata

ii1 Ayat tanya

iii1 Ayat perintah

iA1 Ayat seruan

!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &&
a) Ayat Penyata

Ayat yang diu4apkan dengan

maksud membuat satu pernyataan*

Ayat penyata mempunyai tujuan

menyatakan atau memberi
keterangan tentang sesuatu hal*

Ayat penyata juga dikenali sebagai

ayat keterangan*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &#
:(nt(h'

/,"1* Saya sudah memiliki kereta

baru*

/,,1* Dunia ini penuh dengan

dugaan*

/,&1* Dia pandai menga3al

em(sinya*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &2
b) Ayat Tanya

Ayat tanya ialah ayat yang

digunakan untuk menanyakan
sesuatu hal dengan berdasarkan
nada suara dan penggunaan
perkataan tertentu*

Ayat tanya b(leh 3ujud dengan kata

tanya atau tanpa kata tanya*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &5
c) Ayat Perintah

Ayat perintah ialah ayat yang

diu4apkan bertujuan untuk
menimbulkan sesuatu tindakan*

Perintah ditujukan kepada (rang

kedua dengan menggunakan kata
ganti nama (rang kedua seperti
a3ak, kamu, anda, engkau dan
sebagainya*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &7
d) Ayat Seruan

Ayat seruan ialah ayat yang

diu4apkan dengan memba3a nada
atau int(nasi seruan dengan tujuan
melahirkan sesuatu keadaan
perasaan seperti
marah,takut,gembira,sedih dan
sebagainya*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &8

:(nt(h kata seru ialah oh, amboi,

wah, is, aduh dan sebagainya*

=enurut Abdullah -assan /,9921,

ayat seruan la%imnya tidak
sempurna dan menyatakan perasaan
sedih, suka, gembira, duka , terkejut,
marah, hairan dan lain6lain*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& &
Sintaksis dan Aspek Tatabahasa
yang lain
Sintaksis dan Aspek Tatabahasa yang
lain'

Selain daripada unsur subjek dan

predikat sebagai penentu
pembentukan ayat, terdapat juga
4iri64iri lain' penanda tatabahasa*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #9

Penanda kasus

Penanda kala

Unsur keserasian
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #"

Penanda kasus memainkan peranan

penting dalam menentukan
kegramatisan ayat*

BG' kasus n(minati) subjek HGI tidak

b(leh diubah kepada H=eI yang
memba3a kasus akusati) untuk
merujuk (bjek langsung*
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #,

Penanda kala' penanda atau

perubahan yang terjadi pada bentuk
kata kerja sebagai menentukan kala
kejadian yang akan, sedang dan
sudah berlaku*

BG' 3ill see, see, sa3

!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #&

Unsur keserasian juga 4iri penanda

tatabahasa*

BG' unsur keserasian antara kata

nama subjek dan kata kerja adalah
penting*
+
-e helpsJ
+
They helpJ
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& ##

Ayat6ayat yang tidak menentu

maknanya' binaan yang
menghasilkan ketaksaan ayat*

Daya pengetahuan dan ke4ekapan

berbahasa tentang struktur unsur
memb(lehkan sese(rang memahami
ketaksaan ayat*
+
-ari keputeraan Sultan Pahang yang ke6
75CCC
!"!"# kin$gha%ali!ipgkti!ppg"& #2