Disediakan oleh :

Anita binti Hj Md Nor

Ketua Pembantu Makmal C26
SM Sains Muar
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PUNCA BIASA KEMALANGAN DI MAKMAL :

1. Melakukan eksperimen dengan tergesa-gesa.

2. Gangguan perhatian.

3. Tidak menggunakan alat keselamatan diri.

4. Cuai.

5. Tidak tahu.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MENGELAKKAN
KEMALANGAN ADALAH
LEBIH BAIK DARIPADA
MERAWATNYA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
PERALATAN KACA :

1. Periksa kesemua peralatan kaca sebelum diguna. Jangan guna
peralatan kaca yang tidak sempurna.

2. Gunakan peralatan kaca dan gred yang betul.

3. Alat kaca yang pecah dikumpul dalam bekas khas.

4. Untuk mematahkan rod atau tubing kaca, buat tanda dengan kikir atau
pemotong kaca, pegang beralas kain dan patahkan.

5. Hujung rod dan tubing kaca boleh diratakan dengan api.

6. Salut rod atau tubing kaca dengan air sabun atau glycerine sebelum
dimasukkan ke gabus atau rubber bung.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
GAS:

1. Paip gas mesti ditutup apabila penunu bunsen tidak dinyalakan.

2. Jika menggunakan penunu bunsen mudahalih (bunsen burner
portable @ labogas) pastikan bahawa pemasangan kepala
penunu dan gas butane adalah betul dan tidak bocor.

3. Jika api kecil perlu digunakan lagi, tutup lubang udara supaya
nyalaan kuning boleh dilihat.

4. Bila gas kurang dan udara telalu banyak, pembakaran akan
terjadi di dalam corongnya dan corong akan panas atau boleh
menyebabkan api padam. Jika ini terjadi, segera padamkan
agas dan ulang kembali proses nyalaan.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
PIPET:


1. Jangan guna mulut untuk menyedut cecair, guna
aspirator bulb atau pengisi pipet.

2. Jangan pipet cecair mengkakis seperti asid pekat
atau ammonia. Gunakan silinder penyukat.

ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
MENGENDALI DAN MENYIMPAN BAHAN KIMIA:

1. Jangan angkat atau membawa botol Winchester di bahagian
atasnya. Bekas khas mesti digunakan.

2. Simpan kuantiti minima bahan kimia di makmal.

3. Tentukan kesemua bekas dilabel dengan nama dan amaran
bahaya.

4. Pisahkan bahan kimia yang tidak compatible. Asid kuat jangan
disimpan di rak yang sama dengan alkali kuat.

5. Asid pekat dan bahan mengkakis jangan disimpan di rak tinggi.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
ELEKTRIK :

3 aspek keselamatan elektrik :

1. Perlindungan kakitangan dari kejutan
elektrik.

2. Mencegah kebakaran akibat punca elektrik.

3. Melindungi peralatan dari gangguan
bekalan elektrik.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
AMALAN KESELAMATAN TERTENTU:
LANGKAH JAGAAN :

1. Jangan sentuh peralatan dengan tangan yang basah apabila berdiri
dipermukaan lembap.

2. Jauhkan wire dari permukaan meja dan peralatan logam.

3. Padamkan peralatan sebelum cuba memindah, menukar atau
memeriksanya.

4. Elakkan penggunaan adaptors.

5. Jangan terus menggunakan peralatan yang menunjukkan tanda-tanda
luarbiasa, seperti overheating.

6. Pembaikan dan pemasangan peralatan elektrik perlu dilakukan oleh
juruelektrik.
KELAKUAN
DI DALAM
MAKMAL
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MAKMAL ADALAH TEMPAT
MENJALANKAN EKSPERIMEN
DAN PENYELIDIKAN SECARA
SERIUS. MURID DILARANG
BERMAIN ATAU BERLARI DI
DALAM MAKMAL
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MAKAN
DI DALAM
MAKMAL
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MAKANAN DAN MINUMAN
MUNGKIN DICEMARI
SEKIRANYA DIBAWA MASUK
KE DALAM MAKMAL.
KADANGKALA, KEADAAN INI
AKAN MENGAKIBATKAN
KEMALANGAN ATAU KESAN
YANG BURUK
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MELAKUKAN
EKSPERIMEN
YANG TIDAK
DIBENARKAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MURID-MURID TIDAK
DIBENARKAN
MENJALANKAN
EKSPERIMEN TANPA
KEBENARAN GURU
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PENGENDALIAN
BAHAN KIMIA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
SEBARANG BAHAN KIMIA TIDAK BOLEH
DISENTUH SECARA LANGSUNG DENGAN
TANGAN.

GUNAKANALAH SPATULA, PENYEPIT DAN ALAT-
ALAT PERLINDUNGAN. INI ADALAH KERANA
SEMUA BAHAN KIMIA DIANGGAP BERBAHAYA.

JANGAN SEKAI-KALI MERASA SEBARANG BAHAN
DI DALAM MAKMAL TANPA KEBENARAN GURU.
BAHAN-BAHAN INI MUNGKIN DICEMARI OLEH
BAHAN BERBAHAYA.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
JIKA BAHAN KIMIA TERMASUK KE DALAM
MULUT, BASUHLAH MULUT DENGAN AIR
YANG BERLEBIHAN.

JIKA BAHAN KIMIA YANG MENGAKIS,
BERBAHAYA, MERENGASKAN ATAU YANG
TIDAK DIINGINI TERKENA PAKAIAN ATAU
BADAN, BASUH BAHAGIAN BERKENAAN
DENGAN AIR YANG BERLEBIHAN.

SEMUA KEJADIAN SEPERTI INI
HENDAKLAH DILAPOR SEGERA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KEKEMASAN
MAKMAL
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MAKMAL YANG TIDAK
KEMAS DAN LANTAI
YANG BASAH BOLEH
MENYEBABKAN
KEMALANGAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KEKEMASAN
MEJA KERJA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
SEMUA RADAS MESTILAH
DIKENDALIKAN DENGAN
BERHATI-HATI, KHUSUSNYA
RADAS-RADAS KACA. RADAS-
RADAS YANG BERSELERAK DI
ATAS MEJA MUNGKIN
MENYEBABKAN KEMALANGAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PELABELAN
BAHAN
KIMIA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BACA DENGAN TELITI LABEL
YANG TERLEKAT PADA
PERMUKAAN LUAR BEKAS
SEBELUM MENGGUNAKANNYA.
JANGAN SEKALI-KALI
MENGGUNAKAN BAHAN KIMIA
DARI BEKAS YANG TIDAK
BERLABEL ATAU DARI BEKAS
YANG TULISAN PADA LABELNYA
YANG TIDAK JELAS.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PENGENDALIAN
ALAT KACA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
JANGAN GUNAKAN RADAS
KACA YANG SUMBING ATAU
RETAK. KACA SUMBING BOLEH
MENCEDERAKAN. RADAS
KACA YANG RETAK MUNGKIN
TIBA-TIBA PECAH DAN
MENYEBABKAN KEMALANGAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MENGENDALIKAN
BAHAN KIMIA
YANG
MUDAH
TERBAKAR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PENDEDAHAN BAHAN
KIMIA YANG MUDAH
TERBAKAR KEPADA NYALA
TERBUKA ATAU ALAT
PANAS BOLEH
MENYEBABKAN
KEBAKARAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KEBUK
WASAP
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
SELALU MENGENDALIKAN
BAHAN KIMIA YANG MUDAH
TERBAKAR, BERBAU SENGIT
DAN BERBAHAYA DI DALAM
KEBUK WASAP. TINDAK BALAS
YANG MENGHASILKAN WASAP
TOKSIK HARUSLAH DILAKUKAN
DI DALAM KEBUK WASAP,
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PERLINDUNGAN
MATA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MATA HARUS DILINDUNGI
SETIAP MASA APABILA
MELAKUKAN EKSPERIMEN.
CERMIN MATA KESELATAN
ATAU GOGGLE DAPAT
MELINDUNGI MATA DARIPADA
PICITAN ATAU DEBU BAHAN
KIMIA DAN SERPIHAN KACA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BAHAN KIMIA
DI DALAM
MATA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BANJIRI MATA DENGAN AIR
YANG BERLEBIHAN DENGAN
SERTA-MERTA JIKA MATA
TERKENA SEGALA BAHAN
KIMIA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PAKAIAN
PERLINDUNGAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
GUNAKAN KELENGKAPAN
PERLINDUGAN DIRI
SEBOLEH-BOLEHNYA
UNTUK MENGELAKKAN
SESUATU KEMALANGAN
YANG TIDAK DIINGINI
BERLAKU
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MENGENDALIKAN
ALAT
PANAS
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
LINDUGILAH TANGAN
APABILA MENGENDALIKAN
RADAS YANG PANAS.
GUNAKANLAH PENYEPIT
YANG SESUAI, KAIN ATAU
SARUNG TANGAN YANG
BOLEH MENAHAN PANAS.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
CARA
MEMBAWA
BAHAN KIMIA
DAN
ALAT KACA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BERHATI-HATI APABILA
MEMBAWA BEKAS YANG
MENGANDUNGI BAHAN KIMIA.
GUNAKANLAH KEDUA-DUA
BELAH TANGAN UNTUK
MEMBERI SOKONGAN YANG
WAJAR. ALAT YANG PANJANG
DIBAWA SECARA MENEGAK.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PENGENDALIAN
TABUNG UJI
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
JANGAN HADAPKAN
MULUT TABUNG UJI
KEPADA SESIAPA APABILA
TABUNG UJI DIPANASKAN
SEBAB KANDUNGANNYA
MUNGKIN TIBA-TIBA
MEMANCUT.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
TEKNIK
MENGHIDU
BAHAN KIMIA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
JANGAN MENGHIDU SECARA
LANGSUNG DARI BEKAS YANG
MENGANDUNGI BAHAN KIMIA.
KIPASKAN SEDIKIT WAP IMIA
ITU DENGAN TANGAN JIKA
DIKEHENDAKI MENDAPAT
BAUNYA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
PEMINDAHAN
CECAIR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
JANGAN SEKALIPUN MENGISI
PIPET DENGAN SEDUTAN
MULUT. GUNAKAN PENGISI
PIPET. GUNAKAN TEKNIK YANG
WAJAR APABILA MEMINDAHKAN
CECAIR UNTUK MENGELAKKAN
TUMPAHAN ATAU KEMALANGAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
CARA
MEMASUKKAN
TIUB KACA
KE DALAM
PENYUMBAT
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
GUNAKAN TEKNIK YANG
WAJAR APABILA
MEMASUKKAN TIUB
KACA KE DALAM
PENYUMBAT
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BAHAYA
MERKURI
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
WAP DAN CECAIR MERKURI
ADALAH TOKSIK. SEMUA
TUMPAHAN MERKURI
HARUS DIBERSIHKAN
DENGAN SEGERA DENGAN
TEKNIK YANG WAJAR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
MEMADAMKAN
KEBAKARAN
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KETAHUILAH
LANGKAH-LANGKAH DAN
KELENGKAPAN-
KELENGKAPAN YANG
DIGUNAKAN UNTUK
MEMADAM API DI DALAM
MAKMAL
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
TUMPAHAN
KIMIA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
SEMUA TUMPAHAN MESTI
DIBERSIHKAN DENGAN
SERTA-MERTA. GUNAKANLAH
CARA YANG WAJAR UNTUK
MEMBERSIHKAN TUMPAHAN
ITU.
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BUANGAN
SISA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
SISA PEPEJAL TIDAK BOLEH
DIBUANG KE DALAM SINKI.
SISA ITU SEHARUS DIBUANG
KE DALAM TONG SAMPAH
TERTNTU. SISA CECAIR YANG
TIDAK BERBAHAYA DIBUANG KE
DALAM SINKI
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
BAHAYA
ELEKTRIK
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ELEKTRIK ADALAH BERBAHAYA.
JANGAN CUBA MENGUSIK
KELENGKAPAN ELEKTRIK
SEPERTI SUIS ATAU SOKET.
PASTIKAN BAHAWA TANGAN ANDA
KERING SEMASA
MENGENDALIKAN ALAT ELETRIK.
RENJATAN MUNGKIN BERLAKU
JIKA TANGAN ANDA LEMBAP
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KEBERSIHAN
DIRI
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
APA
KATA ANDA
MELIHAT SITUASI
SEBEGINI .?
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
KESELAMATAN KITA
TANGGUNGJAWAB KITA

KESELAMATAN PENGGUNA
MAKMAL MENJADI
TANGGUNGJAWAB KITA
UTAMAKAN
KESELAMATAN ANDA
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR
ANITA BINTI HJ MD NOR / KPM C26
/ PENGERUSI KSKM JOHOR