Professional Documents
Culture Documents
Giáo Trình Cơ Lý Thuyết
Giáo Trình Cơ Lý Thuyết
Giáo Trình Cơ Lý Thuyết
Bin tp bi:
ng Thanh Tn
MC LC
1. C l thuyt-Gii thiu
2. Cc khi nim c bn v cc nh ngha
3. H tin tnh hc
4. nh l 3 lc cn bng,ngu lc
5. Thu mt h lc v mt im
6. iu kin cn bng ca mt h lc
7. Cn bng n phng v vt lt
8. Bo ton cn bng h vt
9. Ma st
10. Trng tm ca vt
11. H phng-Bi tp
12. Khng gian-Bi tp
13. Ma st-Bi tp
14. Trng tm-Bi tp
15. H phng-Bi tp t gii
16. Khng gian-Bi tp t gii
17. Ma st-Bi tp t gii
Tham gia ng gp
1/53
C l thuyt-Gii thiu
cc bn sinh vin thun li hn cho vic nghin cu v t hc. B mn C hc c
"Bin san mt gio trnh in t mn C L Thuyt gip cc bn t rn luyn n
tp,cng c li kin thc ,cng nh nhm phc v cho nhng mn hc sau ny.
Chng ti c gng trnh by ni dung dng cu trc theo tng chng ,tng bi , cc
loi bi tp c hng dn , gii mu v bi tp t gii , bn cnh c Phn kim tra kt
qu hc tp ca bn .V vy gio trnh s to thun li cho vic t hoc ca cc bn
Gio Trnh in t ny bao gm hai phn chnh: Tnh hc ng hc v ng lc hc .
Chng ti trnh by ni dung dng font ch c dng ph bin l dng VNI-Times
kch thc 12.
Mc d vi s n lc kh cao, nhng ni dung cng nh hnh thc s cn nhiu thiu
st mong cc bn gp .
2/53
3/53
Momen cu lc i vi trc
CC NH NGHI
C H :
Tp hp cc cht im hoc cc vt th m trng thi c hc c lin quan vi nhau gi
l c h.
4/53
H Lc :
Tp hp cc lc t ln mt c h hoc mt vt th no gi l h lc.
H Lc Tng ng :
Hai lc cng gy nn cho c h nhng tc dng c hc ging nhau gi l hai h lc
tng ng.
H Lc Cn Bng :
L h lc tng ng vi khng. H lc cn bng khng gy mt tc dng c hc no
ln c h c.
H Lc Trc i :
H Lc Trit Tiu :
5/53
Hp Lc :
6/53
H tin tnh hc
Tin 1 : ( Tin v s cn bng )
iu kin cn v hai lc cn bng l chng c cng ng tc dng,
cng cng nhng ngc chiu nhau .
7/53
8/53
nh l 3 lc cn bng,ngu lc
NH L BA LC CN BNG
Ba lc cn bng l chng cng nm trong mt mng phng, v nu chng khng song
song th ng tc dng phi ng quy ti mt im.
NGU LC
nh nghi :
H hai lc i song cng cng hp thnh ngu lc .Mt phng cha hai lc c
gi l mt phng tc dng ca ngu lc .
9/53
NH L DI LC
Tc dng ln vt s khng thay i nu di lc song song vi chnh n ti mt im
bt k thuc vt, ng thi ta thm vo mt ngu lc c mmen bng mmen ca lc
s di chuyn ly i vi im m lc di chuyn ti.
10/53
11/53
Thu mt h lc v mt im
Vect chnh v momen chnh ca h lc :
12/53
13/53
Nghi l: Momen chnh khi thu h lc v im I bng momen chnh khi thu h
lc v im O cng vi momen ca vect chnh t ti im O ly i vi im I .
14/53
Nu :
nh l Varignon :
Momen hp lc ca h lc i vi mt tm bt k bng tng momen ca
cc lc ca h ly i vi im .
15/53
iu kin cn bng ca mt h lc
nh l :
Cn bng vi cc h lc c bit
H lc phng:
16/53
H lc song song:
H lc ng quy:
17/53
18/53
Cn bng n phng v vt lt
n phng:
Vt rn lt c:
19/53
Nu h lc ch ng tc dng ln vt rn dn n mt lin kt ch cn li
mt lin kt.
20/53
Bo ton cn bng h vt
C s ca bi ton:
Bi ton cn bng h vt l bi ton gm nhiu vt rn lin kt vi nhau cng
cn bng.
Cc lc tc dng ln c h c phn chia thnh :
- Ni lc : l nhng lc do tng tc gia cc phn t trong cng c h vi
nhau.
- Ngoi lc : Nhng lc t ngoi c h tc dng ln h. Cc ni lc c tng
i
mt tha mn tin 1 nn hp thnh cc cp lc cn bng.
21/53
22/53
Ma st
Nhng khi nim chung v nh lut v ma st:
M hnh y v phn lc lin kt ca mt ta:
Thc t do vt v mt ta khng tuyt i rn nhn v trn nn khi vt trt hoc c
xu hng trt trn b mt ta , th ti vng tip xc xut hin
23/53
24/53
Trng tm ca vt
Tm ca h lc song song:
Trng tm:
25/53
26/53
nh l Guldin - Pappus:
nh l 1:
Din tch mt cong sinh ra do quay mt ng cong phng quanh trc nm
trong mt phng , nhng khng ct ng cong, th bng di ca ng cong
nhn vi chu vi ca ng trn vch bi trng tm ca ng cong .
Chng minh:
Gi s on ng cong AB quay quanh trc y. Khi din tch mt cong to thnh
l :
27/53
nh l :
Th tch ca vt trn xoay sinh ra do quay hnh phng quanh tr nm trong mt phng
ca hnh nhng khng ct hnh, th bng tch ca dintch hnh nhn vi chu vi vng
trn vch bi trng tm ca hnh.
Chng minh
Chia hnh phng thnh cc ds. Khi quay ds to thnh dv
28/53
29/53
H phng-Bi tp
Tm gc a v ng lc ca thanh
Thanh AB c gn vo gi ta c nh bng khp A (hnh v ) .u B ca n mang
mt vt nng P= 10 Kg.N v c gi cn bng vi mt si dy vt qua rng rc C .u
dy mang trng lng Q = 14,1Kg. Trc ca rng rc C v rng rc A cng nm trn
mt ng thng ng vi AC =AB . Hy tm gc a v ng lc thanh AB khi h cn
bng.Cho bit c th b qua trng lng ca thanh v kch thc ca rng rc .
30/53
Bi tan vt lt
Cn trc di ng c nh hai bnh xe cch nhau 1m .Trng lng ca cn trc
l P1 = 20 KN i qua im gia I ca on AB. i trng l P2 = 10KN nm cch
im I mt on 1m. Tm trng lng ln nht Q m cn trc mang c , bit rng
n nm cch I mt on bng 2m ( hnh v ) .
31/53
Xc nh phn lc ngm
32/53
Khng gian-Bi tp
Bi tan khng gian
Ct OA c chn thng ng xung t v c gi bng cc dy chng dc AB vAD
to thnh vi ct cc gc bng nhau v bng a = 300 .Gc gia cc mt phng AOB
v AOD bng j =600 (hnh v ). Ngi ta buc vo ct hai si dy chng ngang vung
gc vi nhau v song song vi cc trc Ox v Oy vi sc cng mi dy P = 100KG.Hy
xc nh p lc thng ng tc dng ln ct v sc cng trong cc dy chng? Cho bit
trng lng ca chng khng ng k .
Bi tan khng gian
Mt tm ch nht ABCD trng lng P gn vo tng bng bng bn l cu A v bn
l tr B. Tm c gi nm ngang nh dy CK buc vo tng.Tm phn lc ti A, B
v sc cng dy.Cho bit a = 300 , b = 450 v E. K cng trn ng thng ng .
Tm phn lc ti A,B,C,D (H vt)
Cho h thanh nh hnh v thanh AB nng Q = 2kN ; thanh BE nng P = 4kN ;
33/53
Ma st-Bi tp
Xc nh Bi tan Ma st
Mt vt rn nm trn mt mt phng khng nhn c h s ma st trt f,nghing vi
mt phng nm nghing mt gc a .
1. Xc nh gc a vt rn cn bng di tc dng ca lc hng thng
ng xung di v c gi tr ln ty .
Bi tan Ma st
Trn thanh ngang gn chc vo ct ng ta t mt vt nng Tm khong t vt cho
ct khng trt xung ?.Trng lng ct b qua, cc kch thc cho hnh v .
Bi tan Ma st
Xc nh gc ca mt phng nghing khi tr bn knh R t trn cn bng.
34/53
Bi tan Ma st
Trn mt nm ngang c bnh xe ng cht tm O bn knh R, trng lng P
35/53
Trng tm-Bi tp
Trng tm
Hy xc nh to trng tm ca bn ng cht v trn hnh. Tt c kch thc cho
tnh bng cm .
Trng tm
Xc nh v tr ca trng tm ca bn trn bn knh R c l khuyt trn bn knh
r.
Trng tm
Tm trng tm ca mt dn gm 7 thanh ng cht c chiu di c ghi trn hnh cho
bit trng lng 1m ca thanh u bng nhau .
36/53
37/53
H phng-Bi tp t gii
Bai 1:
Trn dm cng xn kp nm ngang ngi ta tc dng ngu lc ti trng phn b u (
P , P ),bn tri cng xn tc dng ti trng phn b u p,cn D bn phi cng xn
( H.1)
p s: RA = 15kN
RB =21kN.
Bai 2:
Mt cu hnh cung c bn l c nh A, ti B l gi ta ng nm trn mt nghing hp
vi phng ngang mt gc 300. Nhp cu AB = 20m .Trng lng cu Q=100kN.Hp
38/53
( H.2 )
p s : XA = -11,2kN;
YA = 46kN;
RB = 62.4kN.
Bai 3:
Ct AB thng ng cao 6m, u A l mt ngm c nh cm xung lng sng. Ap lc
ca nc tc dng vo ct phn b theo mt hnh tam gic . mt phng y sng (st
chn ct ) p lc nc bng q = 2kN/cm.Tm phn lc ngm A?.
( H. 3 )
39/53
p s: XA = 600kN,
YA = 0,
MA = 1200kNm.
Bai 4:
Thanh AB gn vo A bng bn l , u B treo vt nng P = 50N v ta ln qu cu nhn
ti C. Qu cu nng Q = 100N bn knh 20cm.Cho AB = 50cm.Tm phn lc cc im
A,D,E v sc p ca thanh ln qu cu.Trng lng thanh AB l 20N(Hnh 4).
( H . 4)
40/53
41/53
( H.5 )
Bi 2
Mt cnh ca hnh ch nht, c trc quay thng ng AB m ra mt gc CAD = 600 v
c gi v tr bng hai si dy, mt si dy CD lung qua rng rc v c ko
bi trng lng P = 320N, si dy khc EF, buc vo im F ca sn . Trng lng ca
cnh ca l 640N chiu rng ca n AC = AD = 18dm; chiu cao AB = 24dm. Ma st
rng rc khng ng k.Xc nh sc cng T ca si dy EF, cng nh phn lc ti bn
l tr A v gi B.(Hnh 6)
42/53
( H.6 )
Bi 3
Xc nh ng lc trong 6 thanh chng?. Gi mt tm hnh vung ABCD,khi tc dng 1
( H.7 )
43/53
p s: S1 = P; S2 = -P; S3 = -P;
S4 = P; S5 = P; S6 = - P.
Bi 4
( )
( H.8 )
p s: T1 = 1000N; T2 =80N;
Bi 5
Ct ca mt cn trc c lin kt ci A v gi cn bng nh hai si dy ko BC v
BD.Vt nng ln c trng lng P.Cc gc ghi trn hnh 9.Thanh EG(coi nh khng
trng lng ) gi cn bng nh dy BG, cho AE = BE.Tnh phn lc A v ng lc ca
thanh EG.
44/53
( H.9 )
45/53
Ma st-Bi tp t gii
Bi 1
Tc dng ln trc mt ngu lc vi mmen M = 1000Nm. Mt bnh xe hm bn knh r
l 25cm c mc vo cn trc. Xc nh lc cn thit do m phanh tc dng vo cho
bnh xe ng yn, nu h s ma st tnh gia bnh xe v m phanh l f = 0,25?(Hnh
10).
( H.10)
p s: Q = 8000N.
Bi 2
Mt x ng cht, u A ta trn sn khng nhn nm ngang v u B treo vo si
dy.H s ma st gia dm v sn l f.Gc hp bi x v sn bng 450.Vi gc l
gc nghing gia dy v phng ngang nh th no th x bt u trt?(Hnh 11).
46/53
( H. 11 )
Bi 3
Thanh AB trng lng P ta ln tng nhn v t ln sn nm ngang khng nhn.Lc
ma st ti im B khng ln hn fN trong f l h s ma st tnh,cn N l phn lc
php tuyn ca sn. Hi thang phi t to vi sn di mt gc nh th no cho mt
ngi trng lng P c th leo kn u mt trn ca thang?.
( H.12 )
47/53
Bi 4
Mt hnh tr ng cht trng lng Q, bn knh r, nm gia hai tm OA v OB. Hai tm
ny ni bng bn l vi im O, trc bn l O nm ngang v song song vi trc O1 ca
hnh tr. Tc dng vo A v B hai lc i nhau tr s P. Tr s P phi nh th no
h cn bng?Cho bit AB=a,gc AOB=2 ,h s ma st gia tr v cc tm l f, trng
lng cc tm khng ng k.(Hnh 13).
Hng dn: Cn xt ring hai trng hp tr mun trt ln v mun trt xung. Nn
ch n tnh i xng ca c cu.
( H.13 )
48/53
Bi 5
Xc nh lc P cn thit cho mt hnh tr ng knh 60cm, trng lng 3000N ln
( H. 14 )
p s: P = 57,2N.
49/53
Tham gia ng gp
Ti liu: Gio trnh C l thuyt
Bin tp bi: ng Thanh Tn
URL: http://voer.edu.vn/c/041f0c1a
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: C l thuyt-Gii thiu
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/27c1771f
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: Cc khi nim c bn v cc nh ngha
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/54d091ef
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: H tin tnh hc
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/a138c5f7
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: nh l 3 lc cn bng,ngu lc
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/c677bf32
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: Thu mt h lc v mt im
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/66e7905c
Giy php: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
Module: iu kin cn bng ca mt h lc
Cc tc gi: ng Thanh Tn
URL: http://www.voer.edu.vn/m/25234332
50/53
51/53
52/53
53/53