AHMED IZZUDDIN EL-BEJANUNIJ

400
KSHILLA ISLAME















Zvicr, 2009
2

Titulli n origjinal:
400

Titulli n gjuhn shqipe:
400 KSHILLA ISLAME

Autor:
Ahmed Izzuddin El-BEJANUNIJ

E shqiproi nga gjuha arabe:
Mr. Sci. Fehim Xhafer DRAGUSHA

Redaktor profesional:
Muhamed DRMAKU (Profesor)

Redaktor gjuhsor:
Ermal BEGA

Tirazhi 3000 cop
Botimi i par










Copyright 2009 Xhamia El-Hidaje, Herisauerstrasse 52,
Saint Gallen, Zvicr.

T gjitha t drejtat jan t rezervuara. Asnj pjes e ktij libri nuk
mund t riprodhohet apo transmetohet prmes do lloj mnyre apo
mjeti, qoft elektronik apo mekanik, prfshir fotokopjimin,
incizimin n audio, apo prdorimin e do lloj mnyre t ruajtjes s
informacionit, pa lejen paraprake t botuesit.


~ ~
3
AHMED IZZUDDIN EL-BEJANUNIJ




400
KSHILLA ISLAME





Prktheu dhe prshtati nga gjuha arabe:
Mr. Sci. Fehim Xh. Dragusha





Kryesia e Bashksis Islame El-Hidaje,
Islamischen Gemeinschaft, Herisauerstrasse 52,
Saint Gallen Zvicer, 2009
www.
~
el-hi
~
daje.ch
4

































~ ~



FJALA E REDAKTORIT FETAR


Falnderimi absolut i takon vetm Allahut, Zotit t botve.
Lavdrimi dhe shptimi i Allahut qofshin mbi t Drguarin
e Tij Muhamedin, mbi familjen, mbi shokt e tij dhe mbi
ata q e ndjekin at me prpikri deri n Ditn e Gjykimit!
sht e njohur se pr t folur shkurt duhet menduar gjat.
Njerzit n prgjithsi jan n gjendje t dgjojn gjat,
por jo edhe t lexojn gjat, andaj n situata t caktuara, do
t ishte m se e nevojshme q lexuesi t posedonte ndonj
udhzues t shkurtr q shrben pr arsimim dhe flet pr si-
tuata t ndryshme t jets, e sidomos n jetn fetare.
Mendoj se kt nevoj e mbulon tejet mir libri 400
Kshilla Islame i autorit Ahmed El-Bejanuni. N mnyr
tejet t shkurtr, n format t vogl, me shprehje t lehta e
t qarta, autori n 20 kapituj ofron katrqind kshilla q ka-
n t bjn me sfera t ndryshme t jets. Kshillat bhen
me porosit veprojeni kt pr gjrat q duhet vepruar,
por q mund ti neglizhojm dhe mos e veproni kt pr
gjrat q njerzit kan prirje ti veprojn e q n realitet
veprimi i tyre sht i dmshm pr besimin dhe jetn e tyre.
400 kshillat prfshijn jetn e prditshme t nj musli-
mani duke filluar nga ana shpirtrore, prcaktimi i vijs feta-
re, motivimi pr vepra t mira, t shndosha dhe t dedi-
kuara drejt, prfshijn ritet islame ditore, javore, mujore,
vjetore e t jets, pastaj parimet ekonomike e tregtare, jetn
martesore, veshmbathjet, ushqimet, udhheqjen, kodin pe-
nal, kodin etiko-moral etj.


~ ~

5
Shkalla e dispozits praktike t Sheriatit nuk sht e sqa-
ruar pr do kshill ve e ve. Me fjal t tjera nga 400 k-
shillat q i prmban ky libr, ka disa q jan t nivelit obli-
gues (farz e vaxhib), preferues (mendub), t urryera (mek-
ruh) e ndalues (haram).
Vlen t theksohet se kto kshilla, n disa raste prkthyesi
i ka pasuruar me t dhna shtes, duke sqaruar n fusnota
disa dispozita t veanta, q lexuesit shqiptar i nevojiten ti
njoh.
Ky libr e pasuron edhe m shum bibliotekn islame n
gjuhn shqipe, e sidomos kndin q do ti prngjante
ushqimeve t shpejta (fast food) n industrin ushqimore.
Allahu e shprbleft me t mira autorin e librit, q i pr-
mblodhi kto kshilla si dhe prkthyesin, kolegun tim, mr.
Fehim Dragusha pr punn e tij vetmohuese n nxjerrjen e
ktij libri n gjuhn shqipe duke i dshiruar suksese t
mtejshme pr nxjerrjen e titujve t tjer t dobishm!






















~ ~

6
' , ,) 400



400 KSHILLA ISLAME


- Pastroje qllimin pr hir t Allahut t Madhrishm dhe
ruaju nga hipokrizia si n thnie, ashtu edhe n vepra!
- Pasoje traditn [Sunnetin] e t drguarit t fundit, Muha-
medit [alejhisselam], n t gjitha thniet, veprat si dhe n
parimet morale!
- Friksoju Allahut t Madhrishm dhe prcaktohu pr
kryerjen e gjith urdhrave [obligimeve] dhe mnjanimin
e gjitha t ndaluarave [harameve]!
- Kthehu tek Allahu me nj pendim t sinqert dhe shtoje
istigfarin [krko falje nga Allahu m shum] duke thn
Estagfirullah!
- Friksoju Allahut Fuqiplot n t gjitha lvizjet dhe
ndalesat e tua!
- Nnshtroju dispozitave t Fes Islame, sepse me t vrte-
t feja islame sht nnshtrim dhe bindje ndaj Allahut; ke
kujdes nga vlersimi i gjrave sipas mendjes sate, sepse
mendja ka nj kufi, q smund ta kaloj, ashtu si ka edhe
t shikuarit kufi ku prfundon s shikuari!
- Ulu me dijetart [ulemat], duaji ata, prfito prej tyre dhe
bhu i thjesht n raport me ta! Gjithashtu edhe fmijt e
tu msoji n kt mnyr, sepse dijetart jan trashgim-
tart e t drguarve t Allahut!
- Dgjoji kshillimet me prkushtim dhe prfito prej tyre!
- Pranoje t vrtetn nga ai q e thot, qoft i madh apo i
vogl, dhe ruaju nga kokfortsia dhe mendjemadhsia!


~ ~

7

- Pastroje besimin [Akiden] sipas krkesave t Kuranit dhe
Sunnetit dhe ruaju prej doktrinave dhe shprehjeve t cilat
t shpien n mosbesim [Kufr]!
- Beso n Allahun e Madhrishm, n engjjt [Melaiket] e
Tij, n Librat [Kitapt] e Tij, n t drguarit e Tij, n
Ditn e Fundit, dhe se ndodhia e ngjarjeve [Kaderi], qof-
shin t mira apo t kqija, ndodh me caktimin e Allahut
t Lartsuar!
- Mos i paso t tjert n mnyr t verbr!
- Mos thuaj lidhur me Kuranin asgj sipas mendimit tnd
(mos thur komente sipas qejfit tnd), por mbshtetu n
transmetimet autentike!
- Insisto n leximin e librave shkencor n mnyr t vazh-
dueshme dhe kmbngul n arsimimin e njerzve, sepse
njeriu m i mir sht ai q arsimohet dhe arsimon t
tjert!
- Medoemos duhet t posedoni ndonj libr fikhu (jurisp-
rudence) sipas shkolls juridike (Medhhebit) t cils i
takon
1
!
- Patjetr duhet t posedoni kta libra: Rijadus-slihn t
autorit [Imam En-Neveviut], librin: Nrul Jekn Fissre-
ti t autorit [El-Hudarij], librin: El-Edhkr t autorit
[Imam En-Neveviut], si dhe libra t ngjashm me kta q
u cekn!
- Largohu nga shfletimi i revistave imorale (me prmbajtje
erotike) dhe shmangu nga leximi i librave q jan n kun-
drshtim me Islamin!



1)
Mbi kt kshill autori Ahmed Izzudin El-Bejanuni nuk ka cekur
ndonj medhheb t veant duke pasur parasysh se n do vend
apo provinc pasojn medhhebe t ndryshme (Shnim i Prkthyesit
- Sh. P.).
~ ~

8

- Nxito n punt e mira, sepse do t shprblehesh dhe do
t arrish sa shprblimi [sevapi] i t gjith atyre q t pa-
sojn ty!











































~ ~

9
JIfkJI



KSHILLA RRETH PASTRTIS


- Hyr n tualet duke filluar me kmbn e majt! Para se t
hysh n t, krkoni mbrojtje-strehim nga Allahu
2
, dhe
mos bisedo asgj brenda saj! Kur ta kryeni nevojn, dilni
me kmbn e djatht duke shqiptuar kt lutje:
Gufrneke!
- Keni kujdes nga t kryerit e nevojs npr rrug apo nn
hije
3
, sepse nj gj e till i lndon njerzit!
- Gjat kryerjes s nevojs nuk duhet t ktheheni nga
kibla, e as tia ktheni shpinn asaj, prve nse jeni bren-
da ndonj objekti!
- Mnjanoje urinimin n kmb, aq sa keni mundsi, pr
shkak q mos tju bien strpikat e saj!
4



2)
Q tju ruaj nga t kqijat e shejtanit t mallkuar!
3)
Ktu sht pr qllim vendi nn hijen e pemve, ku njerzit gjat
stins s vers si rezultat i temperaturave t larta, preferojn q
kohn e tyre ta kalojn nn hijen e pemve. (Sh. P.)
4)
Ka shum raste ku tualetet e muslimanve nuk jan t rregulluara
sipas parimeve islame, n fakt ato i ngjajn tualeteve te huaja joi-
slame, t cilt pa marr parasysh se ku na shpie, shum prej shqip-
tarve n kt rast, kan br konstruktimin e tualeteve q urinn ta
kryejn gjat qndrimit ne kmb. N t shumtn e rasteve sht e
pamundur ti iksh sprkatjeve. Dihet fare mir nga historia e buj-
shme islame se i Drguari i Allahut [alejhis-selam], duke kaluar pra-
n disa varrezave kishte treguar q njri prej t vdekurve sht du-
ke u dnuar, vetm se nuk i kishte kushtuar rndsi kryerjes s ne-
vojs s vogl. Feja Islame edhe n kt lmi ka vendosur bazat dhe
rregullat e kryerjes s nevojs
~
s ma
~
dhe dhe asaj t vogl, prandaj

10

- Ruaju nga urina, dhe pas mbarimit t urinimit, duhet t
pastroni organin gjenital me gur apo letr, po pate mun-
dsi, pastaj me uj, sepse prdorimi i t dyjave sht m
mir...!
- Mos i shfryni hundt me dorn e djatht, as mos e past-
roni nevojn e madhe me t e as mos e prdorni at pr
gjra t ndyra, por n kto raste prdorni dorn e majt!
- Bjini fmijt synet
5
kur jan t vegjl, sepse synetimi
konsiderohet si norm islame!








te gjithe ata qe deshirojne te jetojne nje jete ne baza te shendosha
islame, i keshilloj qe te ruhen nga urina, ngase si thote edhe i
Derguari i Allahut [alejhis-selam]: Pastertia eshte gjysma e
besimit, prandaj mbetet qe ti zbatojme theniet e Muhamedit
alejhis-selam. (Sh. P.)
5)
Synetimi eshte fjale e gjuhes arabe, e cila eshte huazuar ne gjuhen
turke, shqipe dhe shume te tjera me nje kuptim tjeter nga ai qe
eshte ne gjuhen arabe. Meqe synetimi eshte tradite profetike,
atehere tek popujt joarabe eshte huazuar nga fjala sunnet. Ne
gjuhen arabe, si term i pershtatshem per operacionin e rrethprerjes
ekziston shprehja El Hitan . Ne terminologjine fetare synetimi
do te thote: Prerja perreth e lafshes ne organin gjenital, ne te cilen
mblidhet pjesa e mbetur e urines, ku nuk mund te pastrohet nga
brendesia dhe as era e saj e pakendshme nuk mund te largohet.
shte me rendesi te permendim se Imam Maliku dhe te tjeret
transmetojne nga Jahja Iben Seid se ky e kishte degjuar Seid Bin
Musejjebin duke thene: Ibrahimi sht i pari q u b synet, i pari q
priti mysafir, i pari q i rruajti qimet rreth organeve gjenitale, i pari q
preu thonjt, i pari q shkurtoi mustaqet dhe i pari q u thinj. Kur e pa
kt (t thinjurit) tha: far sht kjo (o Zoti im)? Allahu tha: Urtsi.
Ibrahimi tha: O Zot! Ma shto urt
~
sin! (
~
Sh. P.)

11
JI



KSHILLA RRETH ABDESIT


- Bhuni gati pr abdes, prtrije at dhe prpiqu q gjith-
mon t jesh i pastr me abdes!
- Mos flej, vetm duke qen i pastr me abdes!
- Prmende emrin e Allahun t Madhrishm para marrjes
s abdesit duke thn: Bismilah!
- Prdore misvakun
6
para do abdesi dhe para do namazi!


6)
Misvaku ka formen e drurit, ka lloje te shumta te misvakut. Ne
kohen e te Derguarit [alejhis-selam], misvaku perdorej per pastri-
min e dhembeve, me nje fjale, misvaku luan rolin e brushes te cilen
ne e perdorim sot, prandaj perdorimi i tij eshte prej tradites se Mu-
hamedit [alejhis-selam]. Edhe sot e kesaj dite misvaku perdoret ne
vendet islame dhe si i tille shitet ne te gjitha dyqanet qe shesin arti-
kuj dhe produkte islame. Vlen te permendet se misvaku ishte i njo-
hur edhe para Islamit, por Islami shtoi disa gjera per perdorimin e
tij. I Derguari i Allahut, Muhamedi [alejhis-selam] ka rekomanduar
perdorim te perditshem te misvakut, veanerisht pasi te zgjohemi
nga gjumi; kur marrim abdes, kur lexojme Kuran, para se te fleme
dhe kur goja ka ere te keqe. Ekzistojne nje mori hadithesh qe flasin
per misvakun. Transmetohet nga Aishja [radijallahu anha] se Mu-
hamedi [alejhis-selam] ka thene: Dhjet gjra jan t natyrshme (pr
kdo q ti bj): Rregullimi i mustaqeve, rritja e mjekrs, prdorimi i
misvakut, thithja e ujit me hund, prerja e thonjve, larja e duarve, shkulja
e qimeve t sqetullave, rruajtja e qimeve n vendet e turpshme dhe ruajtja
e ujit. (Transmeton Muslimi). Gjithashtu ne nje hadith tjeter ka the-
ne: Po t mos i krijonte vshtirsi njerzve t Ummetit tim, do ti urdh-
roja ata q ta prdorin misvakun para do abdesi dhe namazi.
Misvaku eshte nje bime natyrale qe sherben per larjen e dhembeve.

Ai merret nga deget e pemeve
~
te ve
~
anta ne shkretetire. Ndryshon

12

- Gjat pastrimit t gojs dhe hunds, tregohu i prpikt,
prve nse jeni agjrues!
- Pastrojini me kujdes gjymtyrt e trupit, dorn futeni bren-
da mjekrs (n mnyr q uji t deprtoj n trsi), n
mes t gishtrinjve t duarve dhe t kmbve, dhe plo-
tsojeni abdesin tuaj!
- Gjithmon filloni nga e djathta
7
!


nga nje krahine ne tjetren por ne Arabi dhe Azi merret nga nje pe-
me e quajtur arak. Ky eshte lloji me i njohur te cilin e kishte per-
dorur edhe i Derguari [alejhis-selam]. Ne shkence misvaku njihet
me emrin Salvadora Persika. Meqe pema arak eshte shume e njohur
dhe meqe e ka perdorur i Derguari [alejhis-selam] eshte studiuar gje-
resisht nga shkenca. Ketu do te permbledhim disa zbulime te
ndryshme. shte nje peme qe rritet ne vende te nxehta ekuatoriale,
veanerisht ne luginat e shkretetires. shte e perhapur ne jug te Ara-
bise Saudite, Jemen, Sudan, Egjipt, etj. Salvador Persika eshte nje pe-
me e drejte, me blerim te perhershem dhe e vogel me gjatesi maksi-
male deri ne tre metra. Gjethet i ka te vogla, te rrumbullaketa, te
shendetshme dhe te lengshme, me arome te forte pishe ose mus-
tarde. Pa dyshim se do urdher qe vjen nga Allahu i Madherishem
dhe i Derguari [alejhis-selam], duhet ta marrim, per shkak se aty
hasim vetem te mira dhe dobi te ndryshme shendetesore. Pasta na-
tyrale e misvakut perbehet nga nje numer i madh substancash, te
cilat luajne nje rol te rendesishem ne pastrimin e dhembeve. Shume
studiues kane arritur ne perfundimin se misvaku permban mbi
dhjete lloje perberesish kimike natyrale, te cilet konsiderohen si
esenciale per nje higjiene te mire te gojes dhe te dhembeve. Disa
nga keta komponente jane zhvendoses papastertish dhe zbardhues
dhembesh, disa i mbrojne dhembet nga kariesi, disa te tjere jane bak-
teriologjike dhe antiseptike, te tjerat ndihmojne per sherimin dhe
permiresimin e indeve, disa ndihmojne mineralizimin e serishem te
zmaltit te dhembeve dhe disa japin shije dhe arome. (Sh. P.)
7)
Feja Islame na urdheron qe do pune ta fillojme nga e djathta, jo
vetem ne abdes, por ne te gjitha sferat e jetes, si fjala vjen: kur te flej-
me te kthehemi nga kibla (apo
~
ne k
~
rahun e djathte), te ushqehemi

13

- Me duar t lagura prshkoni tr kokn [jepini mesh]!
- Prshkoji vesht me duar t lagura nga brenda dhe nga
jasht [mesh].
- Me sa mundsi t keni, pas do abdesi falni dy rekate
namaz!





































me doren e djathte, te pranojme dhe te dorezojme gjera me dore te

djathte etj.
~ ~

14
JI



KSHILLA RRETH GUSLIT


- Mos e toleroni veten, e as grat dhe fmijt tuaj, q ta vo-
nojn pastrimin nga papastrtia [xhunubllku]
8
, ku si re-
zultat i voness mund t vij deri te vonimi i faljes s na-
mazit apo edhe lnia fare e tij!
- Mos hyni n xhami duke qen i papastr [xhunub], pr-
ve nse jeni kalimtar rasti! Po ashtu mos lejoni q grat
tuaja t hyn n xhami kur ato jan me t prmuajshme
dhe n periudhn e lehonis [hajz dhe nifas]!
- Mos i zbuloni pjest e turpshme [auretin] si dhe ndaloji
t tjert nga kjo me butsi!
- Mos i lejoni grat e familjes tnde t shkojn n banj pub-
like
9
, ngase ekspozimi dhe lakuriqsia e grave n t sht
gj e pashmangshme!


8)
Ketu behet fjale per xhunubllekun - papastertine nga menyra te
ndryshme si p.sh. marredheniet seksuale, dalja e spermes vetvetiu
apo me ane te ngacmimit, ejakulimi nepermjet endrrave ne gjume, e
keshtu me radhe. Ne te gjitha keto raste obligohet pastrimi i trupit
dhe nuk na lejohet qe te hyjme ne namaz e as te qendrojme ne xha-
mi duke qene te papaster, por duhet qe sa me pare te gjejme uje dhe
te pastrohemi ne teresi. (Sh. P.)
9)
Per fat te keq ne vende te banuara me muslimane, ekspozimi i
bukurive trupore nga gjinia e kundert eshte edhe me i madh se ai
ne banje publike. Hapja e pishinave ne vendet tona, rregullimi i pla-
zheve, ka bere qe shume nga vellezerit dhe motrat tona, te shfryte-
zojne rastin per ekspozim dhe reklamim te trupit. Dihet fare mire se
te gjitha pishinat dhe plazhet jane te perziera. Aty mund te shkoje
kush te doje dhe te vishen s
~
i te d
~
uan. Jo vetem kaq, por edhe

15

- Merrni avdes para guslit [para larjes s tr trupit], ashtu
si merrni pr namaz!
- Filloni me larjen e trupit me uj dhe frkoni do pjes t
trupit me t!
- Gjat pastrimit t trupit, paralel me nijetin filloni hedhjen
e ujit n kok, pastaj vazhdoni me krahun e djath, pastaj
t majtin, nga tri her!



















rrugeve dhe shesheve gjejme nje lakuriqesi marramendese, sidomos
tek gjinia femerore. A do te thote se ardhja e veres dhe pushimet
verore te shfrytezohen ne kete menyre, duke pare motrat tona
shqiptare te veshura ne bikini dhe sikur asgje ska ndodhur. Mos-
njohja e Islamit ka bere qe e tere kjo te merret si nje pune e thjeshte.
Une nuk them se Islami ndalon qe te defrehemi, mirepo duhet pa-
sur parasysh se per do gje ne kete glob ka rregulla dhe norma qe
Allahu i Plotfuqishem ka vene per njerezit, prandaj, nese keto pla-
zhe jane te rregulluara sipas normave islame, pra te jene te ndara,
per burrat vend i posaem, per grate vend i posaem, kjo do te ishte
ne rregull, pasi ka njerez qe me te vertete kane nevoje te sherohen
nga semundje te ndryshme dhe ti kalojne ca dite ne bregdet. E
lusim Allahun qe udhezimi i Tij ti mbuloje trevat tona dhe njehere
e pergjithmone Islami te kupto
~
het as
~
htu si duhet. (Sh. P.)

16
JI



KSHILLA RRETH NAMAZIT


- Prpiqu q ti prgjigjesh thirrjes s muezinit pr namaz,
ashtu si ka ardhur n traditn profetike, dhe nga ky
obligim, mos t pengoj asnj bised, pun, e asnj
adhurim tjetr po ishte e mundur!
10

Drgo salavate mbi t Drguarin, lavdrimi dhe paqja e
Allahut qofshin mbi t, fill pas prfundimit t ezanit dhe
lute Allahun e Madhruar me lutjen [duan] prkatse!
11

- Mos dil nga xhamia pas thirrjes s ezanit, prve nse ke
ndonj arsye t domosdoshme!
- Nse nuk merr pjes n xhami, ather thirre ezanin vet
kur ta falsh namazin!
- Ikametin thuaje para do namazi t obliguar - farz!
- N mes t ezanit dhe ikametit, lute Allahun e Madhri-
shm pr veten dhe mbar muslimant pr far t duash
nga nevojat e Dynjas dhe t Ahiretit!




10)
shte fjala te pasohet muezini, duke i shqiptuar fjalet e ezanit pas
tij, perve kur ai thote HAJJE ALES-SALA dhe HAJJE ALEL-FE-
LAH, sipas tradites profetike duhet te thuhet: LA HAVLE VE LA
KUVVETE IL-LA BIL-LAH. (Sh. P.)
11)
Allahumme rabbe hdhihi ed-davetit-tmmeh, vessaltil kimeh, ti
Muhammedenil veslete, vel fadlete, vebath-hu mekmen mahmudenil-
ledhi veadtehu! Perkthimi: O Allahu im, Zot i kesaj thirrjeje te plote
dhe i namazit qe do te falet, jepi Muhamedit ndermjetesimin dhe
nderimin, ngrije ate ne vendin e lavdishem, te cilin ia ke premtuar.
Transmeton Buhariu 1/152.
~ ~

17

- Ndihmoji njerzit n ndrtimin e xhamive, n ato vende
ku jan t nevojshme, si dhe prkrahi ata fizikisht dhe
materialisht!
- Nderoji xhamit dhe kur t hysh n to hy me kmbn e
djatht, mirmbaji ato nga papastrtia, prmbaju rregulla-
ve t tyre, shmangu nga fjalt e kota n to, mos vrapo
npr xhami, mos qeshni, mos bni zhurm, dhe kur t
dilni nga xhamia dilni me kmbn e majt!
- Mos pshtyni n oborrin e xhamis e as n drejtim t kib-
les, mirpo pshtyni n facolet apo dika t ngjashme
me t. Gjn e humbur mos e krkoni n t, n form
nderimi ndaj xhamis!
- Prmbaju faljes s namazit n kohn e caktuar, me xhemat
n xhami, e vemas namazin e jacis dhe at t sabahut!
- Mos e shtyni ndonj namaz deri sa ti dal koha e vet!
- Mos falni namaz vullnetar pas sabahut e as pas ikindis,
prve namazeve me arsye (si p.sh. namazi q falt pr
nder t xhamis - tehij-jetul mesxhid)!
- Pas namazit t sabahut dhe atij t ikindis, qndroni aty
ku jeni falur!
12

- Insisto q gjat kohs s lir t qndroni n xhami (t b-
ni Itikaf) duke u angazhuar me adhurim ndaj Allahut!
- Mos hani ushqime q posedojn erra t pakndshme, si:
hudhra, qep etj., si dhe mos e konsumoni duhanin, pr
arsye q mos ti shqetsoni muslimant!



12)
Natyrisht nese keni mundesi dhe kohe te lire. Te qendruarit ne
ate vend ku e keni falur sabahun deri sa te linde dielli duke bere
dhiker, duke permendur Allahun dhe po ashtu pas ikindise deri sa
te perendoje dielli gjithashtu duke bere dhiker, jo vetem qe eshte
sevap i madh, por edhe ndihmon ne mobilizim kunder shejtanit
gjate dites, perkatesisht gjate n
~
ates. (
~
Sh. P.)

18

- Urdhrojeni familjen tuaj me prkushtim n kryerjen e
namazit, sepse namazi sht shtylla m e rndsishme e
besimit islam!
- Bji grat e familjes suaj q t duan ta falin namazin n
shtpi!
- Urdhrojini fmijt tuaj q ta falin namazin duke filluar
nga mosha shtat vjeare, dhe n rast se ata e braktisin kt
obligim, ather rrihini ata kur t ken mbushur dhjet
vjet! Mos e neglizhoni kt gj, sepse bheni mkatar!
13

- Shpjegoi familjes suaj dhe njerzve t tjer se far sht
thn pr vlern e pes kohve t namazit, si dhe dni-
min q do ta vuaj lnsi i namazit!
- Prpiqu ti prmbahesh faljes s suneteve t namazit, qof-
shin para farzit apo pas tij, qofshin t forta apo t prefe-
ruara, aq sa t keni mundsi!
- Namazet nafile (sunetet) fali n shtpi!





13)
shte obligim per prinderit dhe e drejte e femijeve qe te mesohen
qysh ne vegjeli ta falin namazin, ashtu si mesohen per tu ushqyer,
veshmbathur etj. Kur femija e mbush moshen dhjetevjeare dhe per-
ton te falet, duhet te perdoret edhe rrahja si mase edukuese vetem e
vetem qe namazi ti misherohet dhe te adaptohet me te, ne menyre
qe kur te rritet, mos te ndihet i ngarkuar me namaz. Allahu thote:
O ju, q besoni! Ruajeni veten dhe familjet tuaja nga zjarri, lnda djegse
e t cilit jan njerzit dhe gurt. (Et-Tahrim, 6) Pra, ashtu si e ruani
veten nga zjarri i xhehenemit, ruajeni edhe familjen tuaj ku bejne
pjese edhe femijet. Nese per mosperfillje te ndonje deshire persona-
le nga ana e femijes tuaj jeni ne gjendje ta ndeshkoni dhe ta rrihni, a
nuk meriton namazi dhe porosia e Allahut qe femijes ti sqarohet
qysh nga mosha kur fillon ti kuptoje gjerat, mosha shtatevjeare?
Gjithsesi, ne kete eshtje nuk duhet neglizhuar asnje ast, ne te
kunderten nuk e kemi kryer am
~
anet
~
in e pranuar mbi supet tona.

19


-

- Ji i rregullt n faljen e namazin t duhs
14
, s paku dy
rekate edhe pse m mir do t ishte t falnit tet rekate!
- Prpiqu q ti kndosh lutjet pas namazeve t obliguara!
- Prgatitu pr faljen e namazit t nats, duke qen i pr-
mbajtur ndaj ksaj bote, duke mos u ngopur dhe duke
praktikuar gjumin pas dreks!
- Praktikoje kndimin e lutjeve (duave) para fjetjes dhe pasi
t zgjoheni!
- Flini duke qen t pastr me abdes, duke prmendur
Allahun, si dhe me nijet pr tu ngritur n mesnat pr
namaze t nats!
- Namazin e nats faleni rregullisht dhe mos harroni q pr
kt namaz ti zgjoni edhe gruan dhe fmijt tuaj!
Faleni namazin kur t ndodh eklipsi i znies s diellit
dhe hns!
15

- do muslimani falini namazin e xhenazes!




14)
Ky namaz falet pas lindjes se diellit dhe kalimit te gjysmes se ores
dhe zgjat deri para namazit te drekes. Rreth vleres se ketij namazi
kane ardhur shume hadithe, si vijojne: I Derguari i Allahut, alejhis-
selam, thote: Pendimtar i madh sht ai q e fal namazin e duhas..
(Transmeton Tabreaniu, hadithi eshte hasen), si dhe hadithe te tjera.
15)
Me rastin e zenies se diellit dhe henes, njera prej tjetres, eshte
sunnet i forte per meshkujt dhe femrat qe te falet namazi i tyre
Salatul Kusuf kur zihet dielli dhe Salatul Husuf kur zihet hena.
Kete namaz e ka falur edhe i Derguari i Allahut, alejhis-selam, kur
ishte zene dielli ne kohen e tij. Ky lloj namazi falet me xhemat (ne
grup) dhe preferohet te fillohet atehere kur fillon zenia e ketyre pla-
neteve dhe zgjat deri sa te kthjellet horizonti. Ai perbehet prej dy
rekateve, dhe sipas mendimit me te sakte, do rekat permban nga
dy ruku, ashtu si permban edhe nga dy sexhde. Pas ketij namazi
preferohet te mbahet nje hutbe nga i pari i muslimaneve te atij
vendi. Ky namaz mund te falet
~
edhe
~
vemas - jo me xhemat.

20

- Fale namazin e Istihares
16
pr do shtje t rndsishme,
si dhe kndojeni duan prkatse!
- Praktikoje faljen e namazit me xhemat!
- Bhu i prpikt n rreshtimin mir t safave, mbushjen e
tyre si dhe plotsimin e zbraztirave n mes tyre!
- Shpejto q namazin ta falsh n rendin (safin) e par, du-
ke mos e shtyr asnjrin!
- Praktikoje rregullisht duan hyrse t namazit
17
; n pr-
fundim t leximit t Fatihas, thuaj pas imamit Amin si
dhe lexoji lutjet e rukus dhe sexhdes!
- Kryeji me prkushtim rukut, sexhdet, kthimin pas ruku-
s si dhe qndrimit n mes t dy sexhdeve!
- Ki kujdes dhe mos kalo para atij q sht duke u falur!
- Nse falesh n nj vend ku aty kalojn njerzit, ather
vendos dika para teje q t jet sutre-penges mes teje
dhe kaluesve!















16)
Namazi i istihares eshte nje nga namazet vullnetare qe eshte
sunet te falet, kur muslimani eshte para ndonje dileme dhe nuk e di
se cilen alternative te zgjedhe, nga dy e me teper te mundshme per
ta zgjidhe ate dileme.
17)
Qe njihet me: Subhaneken apo dua te tjera qe i ka praktikuar i
Derguari i Allahut, alejhis-selam, ne hyrje te namazit, pas tekbirit
fillestar. ~ ~
21
# !I "



KSHILLA RRETH NAMAZIT T
XHUMAS


- Nisuni sa m hert pr ta falur xhuman dhe kur t d-
gjoni thirrjen e ezanit, prgjigjuni menjher!
- Pastrohuni vazhdimisht n ditn e premte (para namazit
t xhumas) si gjat vers ashtu edhe gjat dimrit!
- Prejini thonjt dhe pastrohuni do jav, ngase Islami sh-
t fe e pastr!
- Ditn e xhuma parfumosuni me erra t mira dhe vishni
rrobat m t zgjedhura!
- Kini kujdes nga t shtyrit npr sfa [radht e xhamis]!
- Mos folni prderisa imami sht duke ligjruar hutben e
xhumas!
- Sa t keni mundsi praktikojeni leximin e sures El-Kehf
do t premte - t xhuma!
- Shtojini prshndetjet [salavatet dhe selamet] mbi t Dr-
guarin, lavdrimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi t,
gjat nats s xhuma dhe dits s xhuma!
18






18)
Ne Islam, me te hyre te namazit te akshamit, ajo nate konsidero-
het nata e dites se ardhshme e jo e se kaluares. Kjo vlen per te gjitha
netet e javes. Pra kur thuhet naten e xhumase, duhet ta kemi para-
sysh se ajo fillon nga akshami i dites se enjte dhe mbaron ne nama-
zin e sabahut, kurse dita e xhuma fillon ne namazin e sabahut diten
e premte dhe zgjat deri ne aksh
~
am te
~
asaj dite. (Sh. P).

22
$I%& JI



KSHILLA RRETH SADAKAS -
BAMIRSIS


- Bhuni bujar dhe ruajuni nga koprracia, ngase Allahu i
Madhrishm sht Bujar dhe i do dordhnsit!
- Paguaje zekatin pr t cilin jeni t obliguar dhe mos u
bni koprrac ndaj atyre q e meritojn marrjen e asaj
sasie!
- Nse ju godet ndonj skamje apo varfri, lidheni at me
Allahun e Madhrishm, dhe assesi mos lejoni q me
zemrn tuaj ti mbshteteni dikujt prej krijesave!
- Ajo q ju ofrohet nga dikush si dhurat dhe e vreni se
nuk e ka br me plot zemr, ather mos e pranoni!
- Msohu q dhnia e lmoshs (sadakas) t jet shprehi e
vazhdueshme n jetn tnde dhe asgj mos e nnvlerso
nga sadakaja!
- Jepni sadaka nga ajo q sht m e dashur nga pasuria
juaj, si na porosit edhe Allahu i Madhrishm: Nuk
keni pr ta arritur prkushtimin e vrtet, derisa t ndani
(lmosh) nga ajo (pasuria) q e doni.
19

- Lmoshn vullnetare jepeni fshehurazi, kurse zekatin je-
peni n pranin e mass, n mnyr q t tjert t ma-
rrim msim nga ju!






19)
Ali-Imran, 92.
~ ~

23



-

- Gjat dhnies se lmoshs jepi prparsi t afrmve nga
familja juaj si dhe njerzve t mir dhe fetar!
20

- T gjith nevojtarve t sinqert, q kan krkuar hua
nga ju, prgjigjuni pozitivisht!
- Atyre q ju kan borxh, shtyja afatin e pagess, e nse nuk
jan n gjendje q ta paguajn at, ather lirojini nga nj
pjes e borxhit!
Jepni pr destinacione t mira, si p.sh. ndrtimin e xha-
mive, prhapjen e dituris dhe shkencave, sepse kto
hyn n rangun e lmoshs s rrjedhshme!
21

- Edhe bashkshortes sate lejoji q t jap lmosh nga
pasuria juaj!
- Paralajmrojeni gruan tuaj q mos t jap asgj lmosh
nga ajo q nuk ia ke lejuar!
- Ushqeni dhe jepini uj t tjerve dhe mos e prmoni
asgj nga veprat e mira!
- Falnderojeni personin q ju ka br mir dhe shprble-
jeni at, si dhe lutuni pr t q Allahu ti jap t mira!






20)
Nga kjo keshille mesojme shume urtesi, per te cilat kemi shume
nevoje. Kur tu japim lemoshe te afermve tane, pa dyshim se ky
gjest human forcon edhe me shume lidhjet familjare si dhe eshte me
e lehte per ne qe tu besojme ndonje amanet te afermve se sa atyre
qe nuk i njohim fare. Prandaj, dhenia e lemoshes apo zekatit eshte
mire qe ne rend te pare tu jepet atyre qe i kemi te aferm nga gjaku,
mirepo nese na mundesohen kushtet materiale, atehere edhe nese u
japim te tjereve, per kete Allahu prape do te na shperbleje. Ne lidh-
je me kete, Allahu i Madherishem thote: ...fardo q t jepni (pr
Zotin), Allahu e di at. (Ali-Imran, 92) (Sh. P.)
21)
Shperblimi per kete lloj lemoshe nuk ndalet edhe pas vdekjes se

dhenesit. (Sh. P.)
~ ~

24


-
' JI



KSHILLA RRETH AGJRIMIT


- Agjroni gjat muajit t Ramazanit pr Allahun e Ma-
dhrishm, me besim t plot dhe duke shpresuar bind-
shm n shprblimet e Tij!
- Ke kujdes q mos t hani n asnj dit t Ramazanit pa
pasur arsye t justifikuar!
- Gjat muajit t Ramazanit falni namaze nate, veanrisht
gjat Nats s Kadrit!
- Agjroni gjasht dit nga muaji Shevval!
- Agjroni ditn e nnt dhe t dhjet t muajit Muharrem
- ditt e ashures!
Agjroni nga muaji Shaban aq sa keni mundsi!
22

- Agjroni ditt e hna dhe t enjte!
- Agjroni ditt e bardha nga do muaj! Ato jan: dita e
trembdhjet, e katrmbdhjet dhe pesmbdhjet!
- Informojeni bashkshorten tuaj q mos t agjroj vull-
netarisht pa lejen tuaj kur ju jeni prezent!
- Vonojeni ngrnien e syfyrit, kurse ngrnien e iftarit fillo-
jeni me t hyr koha, prve kur mbretron koha e vrant!



22)
Per vleren e muajit Shaban flet edhe hadithi i te Derguarit, te
cilin e transmeton Nesaiu nga Usame Bin Zejd, ku thote: I thash: O i
Drguari i Allahut! Nuk t kam par t kesh agjruar n muajt e tjer si
po t shoh n muajin Shaban. Ai tha: Ai sht nj muaj, n mes Rexhepit
dhe Ramazanit, q njerzit e anashkalojn, n kt muaj ngrehen veprat tek
Krijuesi i botve, andaj un kam dshir q vepra ime t ngrehet duke

agjruar. (Sh.P)
~ ~

25

- Fillojeni iftarin me hurma t njoma ose t thata, e nse
nuk gjeni, ather me uj!
- Kujdesuni q ushqimi t cilin e hani pr iftar dhe syfyr t
jet nga pasuria hallall!
- Ftoni agjrues q t han iftar n shtpin tuaj, sepse Ra-
mazani sht muaji i bujaris!
- Prmbajuni normave t agjrimit; mos prgojoni, mos
gnjeni dhe mos folni fjal t ndyta!
- Prpiquni q mos ta braktisni Itikafin n dhjet ditt e
fundit t Ramazanit!
- Paguani fitrat (sadakatulfitrin) q zemra juaj t jet e k-
naqur me kt veprim!
- Nett e t dy bajrameve gjallrojini duke falur namaz dhe
duke br mnyra t tjera t adhurimit!
- N festn e dy bajrameve dhe ditve te teshrikut
23
shqip-
toni tekbiret me z t lart!
- Po patt mundsi materiale, therjen e kurbanin prpiquni
ta praktikoni do vit!
- Nga therja e kurbanit mos shitni asgj, e as thersin (kasa-
pin) mos e paguani nga mishi i kurbanit!











23)
Ditet e Teshrikut (Ejjamut-teshrik), jane tri dite te cilat pasojne
pas dites se Kurban Bajramit. Keto dite jane: dita e njembedhjete, e
dymbedhjete dhe e trembedhjete e muajit Dhulhixheh. Keto dite ja-
ne dite gezimi, defrimi dhe adhurimi ndaj Allahut, si na meson i
Derguari, lavderimi dhe paqja
~
e Alla
~
hut qofshin mbi te! (Sh. P.)

26
) I



KSHILLA RRETH HAXHILLKUT


- Haxhillkun
24
dhe Umren
25
, nse keni mundsi, nxitoni
ti kryeni menjher, dhe keni kujdes nga vonesa! Orva-
tuni q ti bni ato qoft edhe n do pes vjet!





24)
Haxhilleku eshte riti fetar dhe njekohesisht shtylla e peste e
Islamit, qe eshte obligim per do musliman ne moshe te rritur, qe
eshte i shendoshe psikiksht, i pasur materialisht, duke pasur rrugen
e lire dhe te sigurt. Per femren kerkohet edhe percjellja e bashke-
shortit apo e ndonje mashkulli me te cilin i ndalohet martesa, si ve-
llai, babai, xhaxhai etj. Haxhilleku daton qysh nga koha e Ibrahimit,
alejhis selam, dhe eshte obligim i ketij ummeti. Behet ne kohe te pa-
rapare (ne muajt X, XI dhe XII te kalendarit henor) dhe ne vend te
caktuar (ne Meke dhe rrethinen e saj). Haxhilleku eshte kongresi
vjetor islam, qe i tubon muslimanet nga e tere bota, qe synojne vi-
ziten e Qabese dhe kryerjen e ketij obligimi islam. shte obligim te
kryhet nje here gjate jetes. Permbushja e ketij riti, muslimanit i shly-
en mekatet e mehershme. (Sh. P.)
25)
Umreja eshte vizita e Qabese me ceremonite e parapara, qe kry-
het jashte kohes se haxhillekut dhe behet ne menyre vullnetare. Ka
shperblim te madh per muslimanin, qe e ben nje vizite te Qabese ne
do kohe, por me e mueshmja do te ishte Umreja gjate muajit Ra-
mazan. Disa dijetare mendojne se edhe umreja eshte obligim te
behet nje here gjate jetes, dhe ajo mund te behet gjate te njejtit udhe-
tim kur shkon per te kryer edhe haxhillekun. Disa te tjere mendojne
se Umreja eshte e preferuar, jo e obliguar. Ceremonite e Umres jane
shume me te pakta dhe nuk lidhen me kohen, as gjate dites e as

gjate vitit. (Sh. P.)
~ ~

27

- Gjat udhtimit pr haxhillk, shoqrohuni me hoxha-
llar, n mnyr q t udhzojn pr kryerjen e sakt t
ritualeve t haxhillkut!
- Parapriji haxhillkut me pendim t sinqert dhe kryeji
sekuencat e tij para nisjes pr n haxhillk!
- Gjat rrugs fatlume pr n haxhillk, jepni lmosha sa
m shum duke ndihmuar njerzit!
- Keni kujdes q parat e haxhillkut t mos jen nga malli
haram!
- Umren kryejeni gjat muajit t Ramazanit!
- (Gjat kohs kur jeni n haxhillk) Tekbiret thuaji me z
t lart!
- Gjat vizitave t Qabes, shpeshtojeni Tavafin (t ecurit)
rreth Qabes, putheni gurin e zi
26
si dhe kndin jemenas
t Qabes, apo vetm prshndetini me dor nga larg!
- Ruaju nga turmat e njerzve, n mnyr q t mos e ln-
doni asknd dhe t mos lndoheni nga askush!
- Ngopuni me ujin e Zemzemit, duke pir uj t shumt
t tij!
- Shumoji veprat e mira gjat dhjet ditve t muajit Dhul-
hixhe!
- Prgatituni pr qndrimin n Arafat, duke pastruar bren-
din tnde nga t gjitha urrejtjet dhe plagt shpirtrore!
- Shpejtoni q gjuajtjen e guralecve dhe t gjitha ceremo-
nit e tjera t haxhillkut ti kryeni sapo t hyj koha e
tyre!
- Mos lejo q grat e tua (bashkshortja, vajza, motra, nna
etj.) t marrin rrugn pr haxhillk apo pr vende t tje-
ra, pa pranin e bashkshortit apo ndonj t afrmi t tyre
(mahrem)!


26)
El-Haxheru-l-Esved.
~ ~

28

- Fali namazet sa m shum n Xhamin e Meks (Qabe),
n Xhamin e Medins dhe n Mesxhidul Aksa!
- Mos e fyej asknd nga banort e Meks dhe Medins, e
as mos i prmo pr nder t fqinjsis s tyre me kto
vende t bekuara!
- Kur t ktheheni nga ndonj udhtim, mos hy n shtpi
befas, ose gjat nats, pa paralajmrimin e antarve t
familjes!



































~ ~

29
+I f !I



KSHILLA RRETH LUFTS S
SHENJT - XHIHADIT


- Bhu trim e mos u frikso, sepse i Drguari i Allahut, alej-
hi selam, ka krkuar mbrojtje tek Allahu i Madhrishm
nga frika!
- Mos u nis pr luft pa marr plqimin e prindrve!
- Nse t sht dhn rasti t luftosh n rrug t Allahut,
ather qndro fuqishm n pozicionin e muslimanve!
- Krko nga Allahu q t biesh shehid
27
(martir) n rrugn
e Tij, i Madhruar qoft!


27)
Synim madhor i luftetarit do te ishte arritja e fitores ne lufte. Por
duke e ditur se Allahu i Madherishem e veon se nderuari shehi-
din, i cili e flijon jeten e tij per ne rrugen e Allahut, muslimani ka lak-
mi me te madhe qe te bie shehid se sa ti gezohet fitores, sepse me
fitoren e luftes arrin te mira ne kete bote, te cilat jane jeteshkurtra
dhe te kufizuara, kurse me renien shehid arrin te mirat e ahiretit, te
cilat jane te amshueshme dhe te pakrahasueshme.
Per vleren e shehidit ka shume hadithe te sakta qe i saktesojne favo-
ret e tij, prandaj po permendim vetem disa favore per te: me derdh-
jen e pikes se pare te gjakut i falen te gjitha mekatet perve borxhit,
e sheh vendin e tij ne Xhenet para se ti dale shpirti, zgjerimi i varrit
per te dhe mos-denimi ne varr, ndermjeteson per familjaret e tij,
nuk e ndien trishtimin e Dites se Kijametit dhe gjendjen e rende pa-
ra llogarise, plaga e tij e ka ngjyren e gjakut Diten e Gjykimit, kurse
era e gjakut te tij ka ere parfumi, hyn ne Xhenet etj. Po e perfundoj
me hadithin e Enes Iben Malikut, qe i Derguari i Allahut, alejhis-
selam, e pershkruan shume fuqishem vleren e renies shehid, ku
thote: Askush nga ata q hyn
~
n X
~
henet nuk dshiron t kthehet n

30


-

- Derisa t jesh n luft, prpiqu t veprosh sa m shum
pun t mira; agjro vullnetarisht, prmende Allahun du-
ke thn Subhanallah!, Elhamdulilah, Allahu Ekber etj.,
dhe mbi t gjitha; nse ke borxh, paguaje sa m shpejt,
sepse mkati i moslarjes s borxhit nuk i falet madje as
shehidit!
- Doemos duhet t msosh gjuajtjen dhe prdorimin e t
gjitha mjeteve t lufts dhe ke kujdes q mos ti brakti-
ssh pasi t kesh msuar prdorimin e tyre!
- Mos merr n shnjestr ndonj krijes t gjall pr ta
gjuajtur!
Pastroje qllimin para nisjes pr n luft; mos tolero q
synimi i shkuarjes n luft t jet lakmia pr plakn e
lufts, apo arritja e fams si guximtar apo i zellshm!
28



dynja, edhe po tia japsh t gjith tokn dhe far ka n t, prve shehidit,
i cili ka iluzion t kthehet n dynja e t vritet dhjet her, pr shkak t nde-
rimit q ka prjetuar kur ka rn shehid. (E shenojne Buhariu dhe
Muslimi, sh. p.)
28) Qellimi i pjesemarrjes ne lufte duhet te jete krejtesisht i paster,
ne menyre qe te arrihet grada e shehidit, e cekur me pare, nese bie i
vdekur gjate luftimit. Motivet qe e levizin njeriun per lufte mund te
jene te ndryshme. Dijetaret kane cekur se ato kufizohen ne gjashte:
per tu pasuruar, per te arritur fame, nga syefaqesia, nga fanatizmi,
dhe nga mllefi individual. Te pese keto motive jane te papranuara
per ta pastruar qellimin per lufte, dhe mbetet i gjashti dhe i vetmi
qe Allahu e pranon. Ai motiv shihet qarte ne kete hadith: Trans-
meton Ebu Musa se nje njeri kishte ardhur tek i Derguari i Allahut,
alejhisselam, dhe e kishte pyetur: Nese nje njeri lufton per hir te pa-
surimit, ndersa tjetri lufton per hir te autoritetit, kurse tjetri per hir
te dukjes se po merr pjese (ne disa transmetime permenden edhe
motivi i fanatizmit dhe ai i mllefit personal), cili prej tyre eshte ne
rrugen e Allahut? I Derguari [alejhisselam] u pergjigj: Kush lufton
pr hir q fjala e Allahut t jet m e larta, ai sht n rrugn e Allahut.

(Shenon Buhariu dhe Muslimi)
~ ~

31

- Ruaju q mos t iksh nga fronti i lufts, pr arsye se ikja
nga mejdani i lufts llogaritet prej mkateve m t
mdha!
- Mos merr nga plaka e lufts (ajo q sht zn nga lufta)
para se ajo t ndahet n mnyr t drejt nga
kompetentt!
- N qoft se nuk t sht dhn rasti t luftosh n mnyr
reale, ather foli vetes rreth lufts, n mnyr q mos t
vdessh me nj pjes t hipokrizis!





















Pastaj po e permendi hadithi tjeter, qe eshte kercenues per katego-
rite e luftetareve qe motivohen per lufte per qellime te tjera, e
sidomos ai qe e synon autoritetin e trimerise, me te cilin rrezikon ta
prishe rendin ne shoqeri: Nga njerzit e par q do t gjykohen Ditn e
Gjykimit sht njeriu, i cili ka vdekur n luft. Sillet para Allahut dhe
njoftohet me mirsit e tij dhe i njeh ato. I thuhet: ka ke br me to?
Thot: Kam luftuar pr hir Tnde derisa kam ra shehid. Allahu i thot:
Po rren, se ke luftuar pr tu thn se je trim dhe t sht thn. Pastaj
urdhron q t trhiqet zhargas n fytyr dhe hedhet n zjarr... (Shenon

Muslimi dhe Nesaiu) Sh. P.
~ ~

32
,-./JI I.%



KSHILLA RRETH LEXIMIT T
KURANIT


- Msoi fmijve dhe bashkshortes tnde leximin e Kur-
anit dhe urdhroji q edhe ata tua msojn at t tjerve!
- Bje zakon q Kuranin ta lexosh ngadal dhe zbukuroje
zrin gjat leximit t tij!
- Kuranin lexoje duke medituar kuptimet e tij; zbatoji
urdhrat q jan n t dhe largohu nga ndalesat e tij!



























~ ~

33
I 0&JI1 . 23JI



KSHILLA RRETH T
PRMENDURIT T ALLAHUT
(DHIKRIT) DHE LUTJEVE (DUAVE)


- Shpeshtoje prmendjen e Allahun (dhikrin duke thn
Subhanallah, Elhamdulilah, Allahu Ekber, La ilahe il-lall-
llah etj.) vazhdimisht, n vete dhe me z dhe ruaju nga
pavmendja, duke harruar q ta prmendsh Allahun!
- Prezanto n tubimet e dhikrit (aty ku prmendet Allahu),
ngase ato llogariten prej kopshteve t Xhenetit!
- Kurrsesi mos merr pjes n ato tubime ku nuk prmen-
det Allahu, e as nuk shprehen salavate ndaj t Drguarit
[alejhis-salatu ves-selam]!
- Kur t ngriheni nga ndonj tubim apo mbledhje, kndo-
ni lutjen n vijim: Subhnekell-llahumme ve bihamdike,
Esh-hedu En L Ilhe Il-la Ente, Estagfiruke, ve Etbu ilejke
(O Allah, Ti je i patmeta. Ty t takon falnderimi.
Dshmoj se nuk ka hyjni q meriton adhurimin me t
drejt, prve Teje. T krkoj falje dhe tek Ti kthehem)!
- Prkushtohu ndaj dhikrit - t prmendurit respektiv - t
Allahut pas do namazi
29
!



29)
Duke lexuar Estagfirullah tri here dhe Allahumme entes selam ve
minkes selam..., pastaj Ajetul Kursine, suret El-Ihlas, El-Felek dhe En-
Nas, 33 here Subhanallah, 33 here Elhamdulil-lah, 33 here Allahu Ekber
etj. (Sh. P.)
~ ~

34



-

Lute
30
Allahun kur jeni n sexhde, pas do namazi dhe n
pjesn e tret t nats!
31

- Prmende Allahun n vende t pavmendjes, n vende
ku m s paku prmendet emri i Tij, si jan tregjet,
vendet e biznesit, e t ngjashme me to!
- Nga Allahu krko q ti fal mkatet, ta ruaj fen dhe
besimin tnd, t t jap shndet t mir n kt bot dhe
t t ruaj nga zjarri n ahiret!
- Ki mendim t mir pr Allahun e Madhrishm dhe mos
u dshpro nse prgjigja e Allahut t vonohet, por do
gj dorzoja Atij, i Madhruar qoft!



30)
Duaja apo lutja eshte menyra lidhese ne mes robit dhe Zotit te tij,
ajo qe e lidh muslimanin me Krijuesin. Allahu i Lartesuar thote:
Zoti juaj ka thn: M thirrni Mua, Un ju prgjigjem... (Gafir, 60)
Allahu e ka kushtezuar pergjigjen qe vjen nga Ai me kerkesen qe
behet nga ana e robit. Kete e verteton hadithi i Pejgamberit, alejhi
selam, se Duaja (lutja) sht adhurim. Transmeton Tirmidhiu 2370.
(Sh. P.)
31)
Namazi i nates fillon me te falur te namazit te jacise dhe zgjat
deri kur te hyje koha e namazit te sabahut. Namazi i nats sht
rruga e njerzve t mir q ishin para jush, t afron te Allahu i Lartsuar,
ti shlyen mkatet, t largon nga e keqja, ta largon smundjen nga trupi.
(Sahih, transmeton Ahmedi dhe Tirmidhiu).
Shperblimet e ketij namazi jane te panumerta e sidomos kur ky na-
maz falet ne pjesen e thelle te nates, ne veanti gjate 1/3 se fundit te
nates. shte adresa e njerezve te devotshem. Ky namaz eshte te vet-
mohesh me Allahun dhe te ben ta ndiesh ngrohtesine e lidhshme-
rise me Krijuesin e gjithesise. Allahu ndryshe keta njerez i quan
edhe dijetare ku thote: A mund t krahasohet ai q falet natn, duke b-
r sexhde dhe duke qndruar n kmb e q ruhet prej jets tjetr dhe
shpreson n mshirn e Zotit t tij (me jobesimtarin)?! Thuaj: A jan t
barabart ata q din dhe ata q nuk din?! Vetm t menurit i pranojn

kshillat! (Zumer, 9) (Sh. P.)
~ ~

35

- Bj dua duke qen i koncentruar me zemr dhe duke ia
pasur frikn Atij dhe mos iu lut me zemr t papr-
qendruar!
- Gjat lutjeve kndoni duat (lutjet), t cilat jan npr
tekstet kuranore dhe thniet profetike, sepse ato jan m
t vlefshme!
- Lutjen filloje me falnderim ndaj Allahut dhe me pr-
shndetje [salavate] mbi t Drguarin e Allahut [alejhis-
salatu ves-selam], dhe m pas prfundoje me t, para se t
thuash Amin!
- Lutu pr vllan tnd fshehurazi dhe krko nga ai q t
lutet pr ty. Asnjher mos u lut kundr vllait musliman!
- Krko falje nga Allahu (bj istigfar) gjat nats, e sidomos
para kohs s agimit!
- Drgo sa m shum salavate mbi t Drguarin e Allahut
[alejhis-salatu ves-selam], vemas n vigjilje t (natn e)
s premtes dhe gjat dits s saj!





















~ ~

36
4 5JI



KSHILLA RRETH SHITBLERJES


- Shpejto q ti sigurosh mjetet e jetess dhe ruaju nga pa-
punsia dhe prtacia!
- Korrigjoji shitblerjet e tua n prputhje me ligjin e Alla-

-
hut dhe nga shitblerjet e paligjshme!

Ke kujdes nga shitblerja e mallrave t ndaluar (haram)
dhe nga transaksionet kamatare!
32




32)
shte e vertete e hidhur se ne ditet e sotme shohim biznese te
ndryshme, te cilat nuk perkojne fare me mesimet dhe normat e
shendosha islame. Ndoshta per disa, dikur shitblerja e alkoolit kon-
siderohej dika e thjeshte, ndersa tashme ne tregun tone ajo eshte
bere e perditshme, saqe keta biznesmene duke pare te ardhurat mu-
jore nga ky biznes, kane harruar se bleresit e tyre do te kerkojne nga
ta edhe gjera te tjera. Ajo qe na trondit te gjitheve eshte se, lakmia
eshte gjeja me e keqe qe njeriun e shkaterron per nje kohe te shkur-
ter. E them kete per faktin se njerezit e tille nuk u mjaftuan vetem
me alkool, por ata me vone filluan te hapin lojerat e fatit, bastoret,
klubet e nates, fare eshte me e keqja, ne trojet tona shqiptare, filloi
edhe shitblerja e droges, te cilen po e pason prostitucioni, armet, ka-
mata etj. Perse e gjithe kjo? Ky eshte rezultat i mosperfilljes se fja-
leve te Allahut. Allahu i Madheruar na e ka terhequr verejtjen nga
llojet e tilla te bizneseve duke thene ne ajetin kuranor: O ju q be-
suat, ska dyshim se vera, bixhozi, idhujt dhe hedhja e shigjets (pr fall)
jan vepra t ndyta nga shejtani. Pra, largohuni prej tyre q t jeni t
shptuar. Shejtani nuk dshiron asgj tjetr, prve se nprmjet vers dhe
bixhozit t hedh armiqsi mes jush, tju pengoj nga t prmendurit e Zo-
tit dhe tju largoj nga namazi. Pra, a po i jepni fund (alkoolit e bixhozit)?

(El-Maide, 90-91) (Sh. P.)
~ ~

37

- Mos e lavdro mallin q ke n pronsi dhe mos ia impo-

-
noni blersit mendimin tuaj, por lre t mendoj lirshm!

Largohu nga gjrat e dyshimta!
33

- Bhu zemrgjer prgjat blerjes dhe shitjes; trego sjellje
t mira gjat krkimit t hakut tnd dhe gjat pagess kur
ti blen!
- Po qe se blersi sht penduar pr mallin q ka bler nga
ju, ktheja t hollat dhe pranoja pendimin. Padyshim se
Allahu i Gjithmshirshm do tia fal gabimin atij q e
pranon mallin e kthyer, n Ditn e Llogaris!
- Bhu preciz gjat matjes s mallit dhe mos ia ha hakun
blersit!
- Kshillo gjat shitblerjes dhe n raste t tjera dhe ruaju
nga mashtrimi!
-
Mos i ndrhy n pazar vllait tnd musliman derisa ai t

trhiqet nga oferta dhe mos u fejo me at vajz e cila
sht fejuar apo sht n proces t fejess!
34




33)
Gjate shitblerjes, muslimani mund te bie ne situata te ndryshme,
kur nuk eshte i sigurt se veprimi i tij i takon gjerave te lejuara apo
atyre te ndaluara. Ato raste do ti numeronim si gjera te dyshimta.
Nese bindja per ndalese eshte e dobet, por edhe bindja per lejim
nuk eshte e plote, atehere eshte me mire ti ikim gjerave te dyshim-
ta. I Derguari i Allahut, lavderimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi
te, ka thene: E lejuara ( hallalli ) sht e qart, por edhe e ndaluara
(harami ) sht e qart. Ndrmjet tyre jan disa gjra t dyshimta, t cilat
shum njerz nuk i din. Kush mbrohet nga gjrat e dyshimta, e ka sigu-
ruar besimin dhe nderin e tij, ndrsa kush bie n gjrat e dyshimta, ka rn
n t ndaluarn. (Transmeton Buhariu dhe Muslimi)
Po ashtu i Derguari i Allahut ka thene: Largohuni nga ajo q ju v n
dilem dhe koncentrohuni n at q nuk ju v n dilem! (Transmeton

Tirmidhiu) (Sh. P.)
~ ~

38



- Ruaju nga monopolizimi i mallit (grumbullimi i
mallrave me qllim t shitjes me mim m t lart n
koht e vshtira)!
35

- Bhuni t sinqert n punt q realizoni dhe ruajuni nga
gnjeshtra dhe betimi i rrejshm!
36




34)
Kjo keshille eshte shume me rendesi per muslimanet kudo qe
jane, e vemas per vellezerit tane shqiptare, te cilet nese ke pas ras-
tin ti shikosh se si tregtojne neper tregje, do ta shohesh se nese di-
kush deshiron te bleje nje lope, apo veture, do te vjen tjetri dhe nder-
hyn, duke thene se une po e blej, apo e ben qe une ta marr me kete
mim? Nje gje e tille eshte e ndaluar juridikisht. Islami na meson qe
kur te mbaron diskutimi rreth mimit, atehere mund te nderhysh
dhe te blesh mallin ne fjale. E njejta gje vlen edhe per nje vajze e cila
eshte ne prag te fejeses apo eshte fejuar. Nese vajza eshte fejuar dhe
ti shkon dhe fejon, atehere nje gje e tille eshte haram. (Sh.P).
35)
Autori na terheq verejtjen qe te largohemi nga perfitimet e tilla,
si ndodh ne koherat e veshtira ku shume tregtare dhe biznesmene,
grumbullojne mallrat e listes esenciale dhe gjerat qe jane shume te
rendesishme per jeten e njeriut, fjala vjen: mielli, vaji, karburantet,
te gjitha keto njeriu gjate luftes ka shume nevoje qe ti posedoje.
Mirepo, per fat te keq qe kur keto ndodhin, mimet e tyre ngriten
aq lart, saqe shume shpejt keta njerez behen trefish me te pasur nga
mimet marramendese. (Sh.P.)
36)
Shume tregtare te cilet nuk i kane friken Allahut jane ne gjendje
qe per te arritur sukses ne biznesin e tyre te genjejne dhe te betohen
rrejshem, duke thene: Pasha Zotin lopa eshte e mire apo,
Betohem ne Allahun qe vetura eshte shume e mire dhe nuk ka me
kete veture. Betimi nuk eshte gje e lavderuar edhe ne situata te
rendomta, kur mund te jesh i sinqerte dhe i drejte, ndersa shume
tregtare mundohen qe mallin ta zbukurojne me betime te rrejshme
e jo me kualitete me cilesi dhe veprim. I Derguari, lavderimi dhe
paqja e Allahut qofshin mbi, te ka thene: Betimi e shet ndoshta
mallin, por e humb bereqetin. (transmeton Buhariu, Ebu Davudi etj.)

(Sh.P.)
~ ~

39

- Bhuni t besueshm dhe ruajuni nga mashtrimet, pasi
Pejgamberi i Allahut (alejhi selam), transmetohet se n
lidhje me kt ka thn: Kryeja amanetin me prpikri atij
q t ka besuar dhe mos e tradhto at q t ka tradhtuar!
37

- Mos e b shprehi t marrsh borxh, mirpo nse merr
hua, ather ta kesh qllimin q sa m shpejt ta lash
borxhin!
- Mos e vono borxhin kur ke mundsi t paguash, ngase
vonesa n kt rast konsiderohet padrejtsi (zullum)!
- Shpejto q personit q ka ndrruar jet, t cilit ia do t
mirn, tia paguash borxhet!
- Ruaju betimit t rrejshm e t qllimshm!
- Ruaju nga kamata (interesi, fajdeja), uzurpimi, vjedhja,
plakitja dhe mashtrimi!
- Asgj mos merr nga pasuria e tjetrit pa lejen e tij, qoft
edhe prkohsisht!
- Npunsin (argatin) paguaje sa m par, bile para se ti je-
n thar djerst!
- Mos shkatrro duke shpenzuar nga pasuria pa pasur ndo-
nj qllim t arsyeshm!













37)
Hadithin e transmeton Ebu Davudi, Tirmidhiu etj. Albani thote
se hadithi eshte i sakte sahih.
~
(Sh.P
~
.)
40
6I 78JI



KSHILLA RRETH
BASHKSHORTSIS (NIKAHUT)


- Ule shikimin tnd dhe mos shiko pa kontroll, sepse shi-
kimi sht shigjet helmuese!
- Kur t jesh n rrug, mos hyj n mes t dy grave, por ec
n ann e djatht apo t majt!
- Martohu sa m shpejt, ngase ai q martohet sht m op-



-
timal q ta ruaj shikimin dhe nderin e tij!
Kur t vij koha pr martes, zgjedh gruan besimtare dhe
t devotshme!
38

- Mos krko divorcin, sepse ai, shkurorzimi, sht prej
gjrave t lejuara, t ciln Allahu e urren m shum!
- Trhiqja vrejtjen grave, vajzave dhe t afrmeve tuaja,
q mos t krkojn divorc nga burrat e tyre, pa pasur
ndonj arsye t fort!
- Mos e mso gjuhn tnde duke iu drejtuar gruas me be-
tim pr shkurorzim!
39



38)
Pejgamberi, alejhi selam, ka thene: Motivet pr t cilat zgjidhet pr
martes nj femr jan katr: pasuria e saj, prkatsia e saj familjare, buku-
ria e saj dhe feja e saj. Gjeni at me fe, prndryshe tu thafshin duart!
(Transmeton Buhariu, Muslimi dhe te tjeret) (Sh. P.)
39)
Betimi per divorc ka si qellim qe burri per do gje ta kushtezoje
gruan e tij duke i thene: ose beje kete, ose do te te ndaje. Pra, autori
porosit qe mos te behet zgjidhja e marteses teme qe perflitet kohe
pas kohe dhe te lidhen te gjitha kerkesat e burrit me zgjidhjen e

marteses, divorcin. (Sh. P.)
~ ~

41

- N pamundsi t martess prmbaje nderin tnd, derisa
Allahu t t begatoj me dhuntit e Tij dhe forcohu me



-
agjrim!
Nse ty si prind t vjen dhe t krkon dorn e vajzs ai
q ju knaq me fen dhe moralin e tij, ather martojeni
vajzn me t dhe largojuni mehrit t shtrenjt!
40

- Shpalle kurorzimin dhe bni dasm me aq sa t mundeni!
- Mos toleroni q as fejesn e as dasmn ta kremtoni me
gjra t ndaluara, si jan prdorimi i veglave muzikore,
dfrimit, zbavitjes etj.!
- Bashkshortes tnde paguaja hakun e saj t merituar,
mehrin - dhuratn e martess, prfillini obligimet q ke-
ni ndaj saj, dhe silluni me t me sjellje t mira!
- Njiheni bashkshorten tuaj me obligimet martesore, t
cilat duhet ti kryej n mnyr t vazhdueshme!
- Mos bni marrdhnie intime me gruan tuaj kur ajo
sht n t prmuajshmet apo lehon (me hajz apo nifas)!




40)
Martesa koheve te fundit eshte bere nje nder problemet me te
rendesishme qe ka nevoje per tu sheruar nga shume aspekte. Shu-
me te rinj mendojne se bashkejetesa eshte me e lehte dhe me me
pak pergjegjesi se sa martesa, duke mos e ditur se ajo eshte e nda-
luar ne fene islame. Ndersa martesa e cila bene ndertimin e familjes
dhe qetesimin fizik dhe shpirteror te iftit, ne te ka edhe te mira ne
kete bote dhe ne boten e ardhshme. Mehri apo dhurata qe i jepet
femres ne te holla, nuk duhet te jete nje sasi shume e madhe, pasi ne
shume vende islame, mehri konsiderohet nje veshtiresi e pakaper-
cyeshme. Shume te rinj vuajne per arsye se ate meher qe kerkon vaj-
za, eshte tejet i madh dhe si e tille, martesa nuk mund te realizohet.
E tere kjo nuk eshte paralele me mesimet islame, ngase ne fene is-
lame, sa me pak meher qe burri i jep gruas, aq me e bereqetshme do

te jete edhe jeta martesore. (Sh.
~
P.)
~

42

- Msojini grave tuaja dispozitat dhe normat e fes islame
dhe mos lejoni q ato t praktikojn ndonj gj t kot
dhe bestytni!
- Nse jeni martuar njkohsisht me m shum se nj grua,
ather bhuni i drejt n ndarjen e kohs me to. Ruaju
nga zullumi - padrejtsia!
- Kujdesu pr gruan dhe fmijt e tu dhe kini kujdes nga
koprracia!
- Kini kujdes q mos ta humbisni asknd nga ata q i keni
nn kujdesin tuaj!
- Emrtojeni fmijn tuaj me emr t mir!
- Mos i favorizoni meshkujt mbi vajzat!
- Kur sht n pyetje dhurata, prpiquni q mes fmijve
t krijoni nj ambient barazie dhe uniteti!
- Edukojini fmijt tuaj dhe kur t arrijn ti dallojn gj-
rat
41
detyrojini q ti praktikojn normat baz t fes
islame, n mnyr q t msohen me to! Gjithashtu n
at mosh fmijt ndajeni secilin n shtratin e vet!
- Unifikohuni me bashkshorten pr metodologjin q do
t ndiqni rreth edukimit t fmijve, pr shkak se mos-
pajtimet e prindrve ndikojn negativisht n edukimin e
tyre!
- Martojini fmijt kur t arrijn moshn e pjekuris!
- Ruajuni dhe assesi mos u bni shkaktar q ti prishni ma-
rrdhniet e dy bashkshortve, dy ortakve dhe dy t
dashuruarve!
- Grat e tua urdhroi q t mbulohen trsisht sipas nor-
mave q ka parapar (obliguar) Islami, pr ta ruajtur nde-



41)
Perafersisht kur te mbushin
~
shtate
~
vjet.

43
rin e tyre, dhe pr ta mbajtur lumturin e shoqris dhe
rrethit ku jeton. Zbulimi i femrs dhe zhveshja e saj shpie
padyshim n shkatrrimin dhe rregullimin e shoqris!
- Urdhroji grat e tua q t mbulohen edhe nga ata, q
nuk i kan t ndaluar pr martes si: djali i xhaxhait, djali
i dajs, vllai juaj etj., sepse sot grat jan msuar q nga
personat e lartprmendur t dalin t zbuluara (pa shami)!
- Mos prano q grat tuaja t shkojn te rrobaqepset jo-
muslimane pr ti qepur veshjet e tyre!
- Trhiqja vrejtjen grave tuaja q mos t dalin nga shtpia
me veshje pa mng ose me mng (krah) t shkurtra,
madje edhe nse sht ndr mantel, pr arsye se mund t
ballafaqohen me situata q krkojn shtrirjen e dors apo
krahut, si dhe era mund ti zbuloj ato pa ndonj qllim!
- Trhiqja vrejtjen grave tuaja q mos t veshin orape t
tejdukshme, e as orape me ngjyra, prve orapeve me
ngjyr t zez e t mbyllt, t cilat nuk kan asnj
zbukurim!
- Mos lejo q grat tuaja t veshin kpuc t zbukuruara t
cilat trheqin shikimin e meshkujve!
- Trhiqja vrejtjen grave tuaja q t mos dalin n tregje e
t shtyhen me burra t huaj dhe t zbulohen para shi-
tsve, pr arsye se Allahu ka xhelozi karshi ktyre gjrave,
po ashtu edhe besimtari xhelozon!
- Ndaloji grat tuaja nga zotimi pr t ndezur zjarre e qirinj
tek varret e evlijave (njerzve t devotshm), ngase nj
gj e till sht e ndaluar juridikisht n Islam!
- Mos i lejoni grat tuaja q t abstenojn nga disa lloje t
lejuara t ushqimit n shenj afrimi tek Allahu, sepse edhe
kjo gj sht e ndaluar sipas sheriatit islam!


~ ~

44

- Ndaloji grat e tua q t mos dalin t prcjellin xhenazen
(t mos marrin pjes n ceremonit mortore)!
- Msoje gruan tnde dhe vajzat e tua q ti ruajn sekretet
e burrave t tyre!
- Trhiqja vrejtjen gruas dhe vajzave t tua q mos ti ln-
dojn burrat e tyre me ndonj fjal, vepr apo me ndonj
mosmarrveshje tjetr!
- Kshilloji grat e tua q t mos shoqrohen me gra t pa-
mbuluara nga frika e infektimit prej tyre, sepse t pajtua-
rit me gjynahe sht mkat gjithashtu!
- Mos lejo q grat dhe vajzat e tua t marrin pjes n das-
ma (ahengje; fejesa, martesa etj.) n t cilat kndohet, kr-
cehet, vallzohet dhe n t cilat ka muzik!
- Ndaloji grat e tua q t mos flasin n rrug dhe t mos
qeshin n vende t tilla!
- Kshilloji grat q t mos flasin me mysafiret e tyre tek
dyert (tek porta)!
- Trhiqja vrejtjen grave dhe vajzave t tua q t mos
flasin me burra t huaj, vetm n raste t domosdoshme
kur e krkon nevoja, dhe n at rast t flasin pas perdes
dhe duke mos e thyer zrin e tyre gjat biseds!
- Msoji grave t tua rndsin e qndrimit t tyre n sht-
pi, pr shkak se ato jan krijuar me qllim q ti edukojn
fmijt n shtpi. Kur t dalin nga shtpia mos t dalin pa
plqimin e burrit!
- Mos lejo q grat dhe vajzat e tua t dalin n piknik apo
n vende dfrimi t vetmuara, po ashtu t mos shkojn
n kinema, pr shkak se atje do t msojn vetm shthur-
je, turpri e rregullime!



~ ~

45
9I 5 :JI



KSHILLA RRETH VESHJES


- Vendoseni allmn dhe mbajeni ksuln, ngase nj gj e
till sht m e prshtatshme pr muslimanin!
- Mos vishni rroba t gjata, q i tejkalojn nyjet (zogjt) e
kmbve si dhe mos ecni si arrogant (mendjemadh)!
- Vishuni ashtu si vishen muslimant dhe mos i ngjani
mosbesimtarve dhe t degjeneruarve!
- Kur t visheni, filloni nga e djathta, kurse kur t zhvishe-
ni, filloni nga e majta. Kjo kshill vlen si pr veshjen
ashtu edhe pr mbathjen e kpucve!
- Mos e lejoni familjen tuaj (bashkshorten) q t vishet
me rroba t shkurtra dhe t ngushta, e as me pantallona
ku mund t duket aureti - pjest e turpshme t trupit ose
mund t prshkruhet trupi i saj!
- Mos vishni mndafsh, e as mos mbani ar, pr shkak se
veshja dhe mbajtja e tyre jan haram - t ndaluara pr
meshkujt!
- Mos i ngjani grave dhe mos lejoni q grat tuaja ti imi-
tojn burrat!
42






42)
Perngjasimi i njeres gjini me tjetren eshte i ndaluar ne Islam dhe i
Derguari i quan te mallkuar ata meshkuj qe ne vete fusin gjeste te
femrave, pra feministet dhe ato femra qe ecin, vishen dhe
marrin atribute te burrave. (Sh. P.) ~ ~
46

- Largohuni nga veshja e rrobave q t dallojn n shoqri;
si ato q jan t standardit shum t lart, po ashtu edhe
ato q jan t standardit shum t ult!
- Kur t visheni me rroba t reja, ato t vjetrat jepini
sadaka-lmosh!
- Lshojeni mjekrn, sepse Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve
sel-lem, ka thn: Shkurtojini mustaqet dhe lshojini
mjekrat!
43
























43)
Transmetohet nga Iben Umeri se Pejgamberi, alejhi selam, ka the-
ne: Kundrshtojini mushrikt, shkurtoni mustaqet dhe lshoni mjekrat.
(Transmeton Buhariu dhe Muslimi). Transmetohet gjithashtu nga
Ebu Umame se Pejgamberi, alejhi selam, ka thene: Shkurtoni mus-
taqet dhe leshoni mjekrat. (Me kete) Kundershtoni Ehlul-Kitabet
(hebrenjte dhe te krishteret). (Transmeton Muslimi dhe kater Sune-
net). Njeri prej dijetareve te medhenj te Medhhebit Hanefi Iben
Abidini thote: Meshkujve u ndalohet shkurtimi i mjekres. (shih:
Reddul-Muhtar 2/418) (Sh. P.)
~ ~

47
;I. <JI1 'I #kJI



KSHILLA RRETH USHQIMIT DHE
PIJEVE


- Bhuni modest, knaquni edhe me t paktn dhe, sa t
keni mundsi, hani vetm nga pasuria q fitoni me duart
-
tuaja!

Mos hani asgj tjetr, prve ushqimit hallall dhe t

mir!
44

- Pastroni duart para dhe pas marrjes se ushqimit!
- Prmendeni emrin e Allahut para ngrnies dhe pirjes, du-
ke thn: Bismilah dhe kur ta mbaroni, falnderoje At
duke thn: Elhamdulilah!
- Ushqehuni dhe pini me dorn e djatht dhe njkohsisht
edhe kur t merrni apo kur t jepni dika, veproni me
dorn e djath!
- Hani para vetes!



44)
Transmeton Taberaniu nga Iben Abasi, i cili ka thene se kete ajet
e lexova ne pranine e Muhamedit, alejhi selam, dhe ai tha: O ju
njerez, hani prej gjerave qe gjenden ne toke, qe jane hallall (te
mira)! Ne kete rast u ngrit ne kembe Sead iben Ebi Vekkasi dhe
tha: O i Derguari i Allahut, lute Allahun qe lutjet e mia te jene te
pranuara. Muhamedi, alejhi selam, tha: O Sead, ushqehu me ushqim
hallall dhe lutjet e tua do t jen t pranuara. Pasha At q shpirti i Mu-
hamedit sht n Dorn e tij, ai njeri i cili e mbush barkun e tij me nj
kafshat haram, Allahu nuk do ti pranoj veprat nga ai pr dyzet dit.
Trupi i atij njeriu q rritet me har
~
am, do
~
t digjet n zjarr. (Sh. P.)

48

- Mos u ngopni gjat marrjes s ushqimit!
- Msojeni familjen dhe fmijt tuaj q t han ushqim s
bashku!
- Nse jeni ftuar n ndonj gosti, ather prgjigjuni ftess,
vetm nse n at vend ka gjra t ndaluara dhe t cilat
nuk ke mundsi q ti ndryshosh!
- Mos merrni pjes n ndonj manifestim - zijafet - pa
qen i ftuar!
- Mos hani ushqim n asnj vend tjetr prvese tek njer-
zit e devotshm (q ia kan frikn vetm Allahut), si dhe
mos lejoni q ushqimin tuaj ta haj dikush tjetr prve
t devotshmve!
- Mos i prdorni ent e arit dhe t argjendit, sepse ato jan
rreptsisht t ndaluara!
- Mysafirin nderoje dhe mos u bni as dorshtrnguar
(koprrac), e as mos e teproni n shpenzime!
- Nse shkoni diku mysafir, mos e mundoni shum (mos e
bezdisni)!
- Kafsht q jan t lejuara pr tu therur, therini ashtu si
duhet, si dhe ato q na jan lejuar ti mbysim sipas she-
riatit, mbytini mir dhe mos e ndshkoni asnj krijes t
gjall!













~ ~

49
JI =I



KSHILLA RRETH PUSHTETIT -
LIDERSHIPIT


- Keni kujdes nga pozita dhe pushteti, sepse n t shumtn
e rasteve ajo sht nj humbje e madhe!
- Nse ngarkoheni me ndonj post, ather bhuni t
drejt ndaj njerzve!
- Merre pran vetes nj vlla, i cili t kshillon si dhe kon-
sultohuni me njerz pr do gj!
- Ruajuni nga padrejtsia ndaj t tjerve, ngase n Ditn e
Kijametit ajo do t jet errsir!
- Ruaju nga ryshfeti!
45

- Kur t zgjidhni dik pr zvends apo mkmbs, zgjidh-
ni m t mirin dhe m t dobishmin!
- Udhheqsit respektojini n do gj t ligjshme dhe lutu-
ni pr ta pr t mir dhe q t udhheqin mir!
- Mos e lejoni veten q t hyni te udhheqsit e padrejt
(zullumqart), prve nse keni ndonj nevoj t
domosdoshme!




45)
Si marrja e mitos, ashtu edhe dhenia e saj jane te ndaluara. Per
kete arsye autori porosit qe te ruhemi nga ryshfeti, duke mos e ve-
uar njeren ane, sepse qe te dyja anet jane te ndaluara. Allahu na
ruajte nga kjo semundje shoqerore, e cila po merr permasa do dite
e me shume! (Sh. P.)
~ ~

50

- Mos i ofroni ndihm n programin e tij, udhheqsit q
thrret n gjra t kota e as t padrejtit n padrejtsin e
tij!
- Mos syno knaqsin e njerzve duke hidhruar Allahun,
Krijuesin e Gjithsis!
- Bhuni i drejt dhe i qndrueshm dhe mos u friksoni
nga kritikat e as mos krkoni falnderim nga t tjert!
- Largohuni nga dshmia e rrejshme dhe mos e mbuloni t
vrtetn!

































~ ~

51
+1& I



KSHILLA KUNDR VEPRAVE
PENALE


- Mos i bni lajka (mos e ledhatoni) askujt dhe mos keni
frik nga asnj krcnim kur jeni duke punuar n rrugn
e Allahut Fuqiplot!
- Urdhroni pr t mir, ndaloni nga e keqja dhe bhuni i
durueshm nga ajo q ju ka goditur!
- Ruajuni q fjalt dhe kshillat t mos bien ndesh me

-
veprat tuaja!

Mos toleroni n ndshkimin e shkelsve t ligjeve t

Allahut!
46

- Mbulojini t metat e muslimanit dhe mos ia shpalosni
ato!
- Largohuni nga t gjitha gjrat e ndaluara, qofshin t vogla
apo t mdha, mos bni gjynahe ndaj Allahut dhe mos e
ndihmoni asnj q Atij ti bj gjynahe!
- Mkatet e vogla mos i nnvleftsoni duke i shikuar si t

-
vogla, sepse trajtimi i till ndaj tyre sht shkatrrues!

Ruajuni nga konsumimi (pirja) e alkoolit; shitja, blerja
dhe ulja me njerz t cilt konsumojn alkoolin!
47




46)
Mos e ndihmoni asnje kur eshte ne pyetje mosrespektimi dhe
moszbatimi i ligjeve te Allahut!
47)
Alkooli eshte pothuajse i barabarte me shirkun. Transmetohet

nga Iben Abasi se ka thene:
~
Pasi k
~
a zbritur ndalesa per alkoolin,

52

- Mos iu afroni imoralitetit (zinas)! Me t vrtet imorali-
teti sht vepr e flliqur, shkakton hidhrimin e Allahut
dhe sht nj rrug shum e keqe!
- Ruaju nga homoseksualizmi!
48

- Keni kujdes nga mbytja e njeriut, sepse mbytja llogaritet
ndr gjynahet m t mdha!
















shoket (sahabet) kane shkuar te njeri-tjetri, duke thene: U ndalua
alkooli dhe sht br i barabart me shirkun. Gjithashtu tregohet se
Iben Umeri anonte nga ajo se alkooli eshte gjynahu me i madh. Ne
shume thenie profetike (hadithe) te cilat flasin rreth ndeshkimit dhe
mallkimit te konsumuesit te alkoolit, Pejgamberi, alejhis elam,
thote: Kur vdes konsumuesi i alkoolit, do ta takoj Allahun si adhurues
t idhujve. (Transmeton Buhariu ne Tarih el-Kebir 1/129; Ahmedi
ne Musned 1/272, Iben Maxhe 2/1120 nr. 3375). (Sh. P.)
48)
Allahu i Madherishem ne lidhje me kete thote: A shkoni pas
meshkujve t ksaj bote, e grat tuaja i leni anash, t cilat Zoti i krijoi pr
ju?! Ju jeni nj popull q kaloni do kufi! (Sure Shuaraa: 165-167).
Edhe i Derguari i Allahut, Muhamedi, alejhi selam, ka thene: Alla-
hu e ka mallkuar at q e bn veprn e popullit t Lutit. Po ashtu, ne
lidhje me homoseksualitetin dhe vepruesin e saj, Resulullahu, alejhi
selam, ka thene: Mbyteni vepruesin dhe at mbi t cilin veprohet.
(Ebu Davudi 4/158, nr. 4462; vlen te permendet se per saktesine e
ketij hadithi, mund ti referohe
~
ni libr
~
it: Telhisuhabir 4/54). (Sh. P.)

53
: JI1 . 5JI



KSHILLA RRETH MIRSJELLJES
DHE MIQSIS


- Silluni mir ndaj prindrve dhe keni kujdes nga mosres-
pektimi i tyre!
- Farefisin vizitojeni shpesh dhe ruajuni q t mos i ndr-
preni lidhjet me ta!
- Bhuni i mshirshm ndaj jetimit dhe nderojeni at!
- Silluni mir ndaj fqinjit! Mos e dmtoni at dhe duroni
nse ai ju shkakton ndonj t keqe!
- Njerzit e mir vizitojini sa m shpesh, gjithashtu edhe v-
llezrit me t cilt t lidh feja e Allahut t Madhrishm,
dhe shkmbeni vizita me ta!
- Dashuroni vetm pr hir t Allahut dhe urreni po ashtu
vetm pr hir t Allahut, ngase kjo sht prej lidhjeve m
t forta t besimit!
- Shoqrohuni me njerz t mir dhe ruajuni nga shoqria
e keqe dhe e brisht!
- Mos u ulni me gjynahqart, t cilt i bjn gjynahe Alla-
hut dhe mos i dgjoni as bisedat e tyre!
- Mbillni pem frytdhnse duke i shrbyer vetes dhe t
tjerve!
- Nse dikujt i keni dhn dika, mos ia krkoni at prsri!
- Shpejtoni q ti mbuloni nevojat e muslimanve dhe tek
ata fut gzim dhe hare!
~ ~

54

;+>I



KSHILLA RRETH EDUKATS
(EDEBIT)


- Emrin Allah madhrojeni sa her q ta prmendni At du-
ke thn Azze ve xhel-le - i Madhruar qoft, e t
ngjashme!
- Drgoni salavate (prshndetje) mbi t drguarin e njer-
zis Muhamedin, lavdrimi dhe paqja e Allahut qofshin
mbi t, sa her q t prmendet emri i tij!
- Emrat e njerzve t devotshm (evliave) prmendini me
edukat duke thn: Allahu qoft i knaqur me ta. Mos
harroni se nuk sht prej evliave do person t cilit i
sht ndrtuar monument varri apo tyrbe!
- Bhuni i turpshm dhe keni kujdes nga arroganca dhe
kokfortsia, pr shkak se turpi sjell vetm t mira!
- Me njerzit komunikoni sipas nivelit t tyre intelektual!
- Largohuni nga sharjet (fjalt e pahijshme) dhe poshtrsit
e tjera!
- Pajisuni me sjellje dhe moral t mir, ngase m i miri prej
njerzve sht ai i cili posedon moralin (edukatn) m t
mir!
- Largojeni hidhrimin nga vetja juaj dhe prmbahuni nga
zemrimi i madh!



~ ~

55

- Bhuni sa m i but, i matur dhe i kujdesshm dhe ruaju-
ni nga vrazhdsia dhe nxitimi (t shpejtuarit)!
- Fytyra juaj duhet t jet e hapur, buzqeshur dhe fjalt e
tua duhet t jen t mira dhe keni kujdes nga zymtsia!
- Mos i ndrhyni tjetrit kur sht duke folur, por dgjoni
me respekt!
- Mos u vetmoni q t flisni me dik tjetr duke e ln
anash tjetrin kur jeni tre veta!
- Jepini selam atij q e njihni dhe atij q nuk e njihni!
- Selamin (prshndetjen) thuajeni ashtu si ka ardhur n
sunetin e t Drguarit, alejhi selam: Esselamu Alejkum
e mos bni me shenj t dors apo t koks prvese pr
ndonj paralajmrim (kshill)!
- Keni kujdes q t mos keni dshir q njerzit t ngrihen
n kmb pr ju!
- Prshndetuni dor pr dore me meshkujt, sepse kjo bn
q t falen gjynahet!
49

- Mos hyni n shtpin e askujt pa marr leje nga pronari
dhe t lejohet hyrja!
50



49)
Qellimi ketu eshte pershendetja e burrave me burra, e assesi nuk
duhet kuptuar si keshille drejtuar grave, per arsye se grave u ndalo-
het pershendetja me burra, per dore, gje qe tek ne eshte shume e
perhapur, bile po qe se gruaja mos ti flase per dore ndonje burri,
shkakton edhe nderprerjen e raporteve familjare. (Sh. P.)
50)
Tek ne ky rend ne pergjithesi eshte tejet i paperfillur. shte shqe-
tesues fakti i mos-praktikimit te rregullave te hyrjes ne shtepine e
huaj, qofte edhe tek vellai nga nena dhe babai. Allahu ne Kuran u
drejtohet qarte besimtareve duke u thene: O besimtar! Mos hyni n
shtpit e huaja pa marr leje e pa i prshndetur banuesit e tyre. Kjo sht
m e mira pr ju. Ndoshta do tia v
~
ini ve
~
shin! (Nur: 27) Sot kete rregull

56

- Mos spiunoni e as mos e dgjoni bisedn e atyre q nuk
kan dshir ti dgjoni!
- Largohuni n raste kur npr takime ka przierje mes
grash e burrash nse vreni dobsi n fen tuaj!
- Mos e braktisni asknd prve se pr hir t Allahut, dhe
gjithashtu largohuni nga grindja dhe konflikti!
- Mos e ofendoni asknd dhe pr asnjrin mos i prshkrua-
ni vetit e tij t kqija!
- Mos e mallkoni asknd n kt bot, as kafsht e as gjrat
e ngurta!



e respektojne shume pak nga njerezit e aferm te nje familjeje, duke
menduar se jemi te gjithe te aferm. A thua harrojne keta njerez se
femijet jane edhe me te aferm per prinderit e tyre, por megjithate
duhet te marrin leje kur hyjne ne dhomen e prinderve te tyre. shte
gje e thjeshte ti bihet ziles, apo te therritet me ze. Ky formalitet nuk
duhet kuptuar se eshte sinjal i largimit dhe distances ne mes te afer-
mve. Perkundrazi, duhet kuptuar si rregull islam, qe krijon qetesine
ne familje dhe mirepritjen e te afermve, pasi kjo duhet te ndodhe ne
menyre te ndersjelle. Pra, si therret nje person kur shkon tek xha-
xhai i tij p.sh., ashtu edhe xhaxhai therret kur shkon tek ai. Nese ky
formalitet i thjeshte i duket i veshtire njerezve, atehere si do te ishte
gjendja per ta praktikuar pa u hidheruar rregullin e ardhshem ne
ajetin ne vazhdim nga e njejta sure, ku Allahu vazhdon e thote:
Nse atje nuk gjeni asnj, mos hyni derisa tju lejohet e, n qoft se ju
thuhet Kthehuni, ather kthehuni! Kjo sht m e mir pr ju. Allahu e
di se far bni ju. (Nur, 28) shte e vertete e pamohuar qe femra ka
te drejte te qendroje pa shami kur eshte ne ambientet e shtepise se
vet. Nese aty ka meshkuj qe i ka te aferm dhe nuk i lejohet martesa
me ta si: babai, vellai, xhaxhai etj., nuk eshte problem qe femra te
qendroje pa shami. Ndersa te tjerat qe jane ne ambientet e shtepise
martesore, ku te tjeret pos burrit i ka te huaj; si kunatin, xhaxhain e
burrit etj., nuk i lejohet te jete p
~
a sha
~
mi. (Sh. P.)

57

- Keni kujdes nga shpifjet dhe akuzat e njerzve n shtjet
q kan t bjn me nderin dhe moralin e tyre, ngase kjo
bn pjes n gjynahet m t mdha!
-
Mos e trembni asnj musliman e as mos e dmtoni at!

Prpiquni q ti pajtoni njerzit n mes vete, qoft edhe

duke prdorur gnjeshtrn e lejuar!
51

- Nse ndokush ju ka krkuar falje, ather pranojani arsye-
timin. Madje prpiquni q para se t krkoj ai falje, ta
arsyetoni at!
- Mos e etiketoni asknd me llagape e emra t kqij, e as
mos i thirrni ata me ofiqe t tilla, por thirrini ata me em-
rat m t dashur dhe m t preferuar pr ta!
- Ruajuni nga nemime! Nemime sht mbartja e fjalve n
mes njerzve duke pasur si qllim prishjen ndrmjet tyre.
- Keni kujdes nga prgojimi (gibeti)
52
! Gibet sht kur t
flisni pr vllan tuaj n mospranin e tij pr gjrat q ai
nuk dshiron ti prmenden.


51)
Me termin JI ylSJI" genjeshter e lejuar, eshte per qellim qe te
demtuarit ti thoni: filani flet gjithmone mire per ty, edhe pse fakti-
kisht nuk flet per ate as mire e as keq, apo ta lavderosh njerin duke
mos qene i pranishem tjetri. (Sh. P.)
52)
Gibeti (pergojimi) eshte kur ti permendesh vellait tend dika qe
ai e urren, qofte kjo mangesi ne trupin e tij, ne prejardhjen e tij, ne
moralin e tij, ne veprimet e tij, ne theniet e tij, deri edhe ne veshjet
(rrobat) e tij, ne shtepine e tij dhe ne kafshet e tij. Nga Enesi (Allahu
qofte i kenaqur me te), transmetohet se i Derguari i Allahut, Muha-
medi, alejhi selam, ka thene: Kur u ngrita n qiell (Natn e Miraxhit),
kalova tek nj popull q kishin thonj bakri dhe me to grvishtnin fytyrat
dhe gjokset e tyre. Un thash: kush jan kta o Xhibril? Ai tha: Kta jan
ata t cilt i han mishrat e njerzve, d.m.th. prgojojn dhe cenojn nderet
e njerzve. Ne lidhje me gibetin,
~
i Der
~
guari i Allahut, alejhi selam, po

58

- Mos shpif pr asknd e as mos e poshtroni at!
- Mos i kushtoni rndsi dgjimit t gjrave pr t cilat
nuk lejohet t flitet!
- Mos shkruani asgj nga ajo q sht ndaluar t flitet ose
t dgjohet pr t!
- Krijoni mendime t mira pr njerzit dhe largohuni nga
paragjykimet, sepse padyshim se disa mendime t kqija
jan mkat!
- Flisni t mirn, prndryshe heshtni!
- Bhuni zemrmir dhe mos u bni ziliqar e as dasha-
keqs!
- Bhuni modest dhe mos u bni mendjemadh e as mos u
krenoni para t tjerve!
- Mos u dashuroni me veten dhe me punt tuaja!
- Mos e lavdroni veten dhe mos pretendoni at q nuk e
posedoni n vete!
- Mkatarit, bidatiut (shpiksit t gjrave t reja n fe),
mosbesimtarit etj. mos ju thoni zotria im!
- Jini t sinqert dhe mos gnjeni, sepse gnjeshtra sht
prej gjynaheve m t mdha!


ashtu thote: A e dini se sht gibeti? T pranishmit than: Allahu dhe i
drguari i Tij e din m mir! Ather tha: Gibeti sht q ti prmendni
vllait tuaj at q ai e urren. Than: Po nse ai e posedon kt cilsi? I
Drguari, alejhi selam, u prgjigj: Nse ai e posedon kt cilsi, ather e
keni prgojuar, por nse nuk e ka, ather keni shpifur ndaj tij. shte me
rendesi per tu shenuar se pergojimi eshte i ndaluar unanimisht nga
te gjithe dijetaret e ummetit islam, bile Imam Kurtubiu ka thene:
Dijetaret kane rene ne ujdi se pergojimi eshte prej gjynaheve te
medha dhe per kete mekat obli
~
gohet
~
pendimi." (Sh. P.)

59

- Mos u bni dyfytyrsh; pran disave paraqiteni me nj
fytyr kurse pran disa t tjerve me fytyr tjetr!
- Mos u betoni n emrin e dikujt tjetr prve Emrit t
Allahut Fuqiplot dhe mos e shpeshtoni betimin qoft
edhe pr gjra t vrteta!
- Mos e prmoni asknd, pr arsye se nuk ka asnj dallim
n mes njerzve prve atyre q dallohen me devotsh-
mri si dhe gjrat gjykohen sipas prfundimit t tyre!
- Largoni do penges nga rruga!
- Mos e kaloni kohn duke qndruar rrugve, npr kafe-
ne si dhe mos hyni n vende t dfrimit (klube t nats,
kinema, diskoteka etj.)!
- Realizojeni premtimin e dhn e mos tradhtoni, e as mos
tradhtoni!
- Mos krkoni ndihm nga magjistart dhe fallxhort, e as
mos ju besoni gnjeshtrave t tyre, e pastaj t shkatrro-
hen veprat q keni br!
53

- Mos bni skulptura me pamje t njerzve apo t kafsh-
ve, pr arsye se Ditn e Llogaris dnimin m t dhemb-
shm do ta ken skulptort!


53)
I Derguari i Allahut ka thene: Kush shkon te falltari dhe i beson asaj
q thot ai, ai ka mohuar at q i sht zbritur Muhamedit (Islamin).
Nga ky hadith nenkuptohet se vet shkuarja tek falltari eshte mekat i
madh. Por nese ajo kurorezohet edhe me besim ndaj fjaleve dhe
vepres se falltarit, kjo gje te shnderron ne mosbesimtar apo jomus-
liman, pra si mohues i shpalljes se Allahut. Si i tille nenkupton se
behesh mosbesimtar dhe do veper e mire e juaja do te shkoje huq
pasi besimi ka ikur nga zemra juaj dhe si perfundim do te jete ndesh-
kimi me zjarr e jo shperblimi me Xhenet. Allahu na ruajte prej zja-

rrit te Xhehenemit! (Sh. P.)
~ ~

60

- Mos i madhroni fotografit e njerzve dhe t
gjallesave duke i varur ato npr muret e shtpive tuaja,
apo duke u kushtuar atyre rndsi t posame! Me ket
veprim do t ndaloni hyrjen e engjjve (melekve) brenda
n shtpi!
- Mos luani me zare e as loj tavlle dhe lojra t tjera t
ngjashme!
- Mos kndoni vargje t thurura me prmbajtje t prishur
dhe t shfrenuar dhe as mos e lejoni veten q ti dgjoni
ato!
- Mos dgjoni gjra dfryese e as vegla muzikore, duke
prfshir ktu edhe tupant e darabukun! Keni kujdes po
ashtu n posedimin e tyre!
- Mos luani me fluturimin e pllumbave!
- Mos e mbyllni n kafaz bilbilin dhe llojet e tjera t
shpendve!
- Mos flini mbi pllakn e parrethuar me mur apo
-
parmak!
54

Mos flini prmbys, ngase kjo sht mnyra e t fjeturit t

shejtanit dhe kjo mnyr e t fjeturit e hidhron Allahun
e Madhrishm!
55



54)
I Derguari po ashtu porosit qe mos ta neglizhojme sigurine gjate
gjumit, sepse ai nuk eshte ne gjendje te dije se fare vepron. Prandaj
njeriu e ka te ndaluar te fleje ne nje vend te ngritur e qe nuk eshte i
rrethuar. Ai, lavderimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi te, ka thene:
Kush flen n pllakn e shtpis (vendin) t parrethuar, mos ta fajsoj
asknd pr pasojat e mundshme! (Sahih, Buhariu ne El-Edebul Muf-
red" etj.) (Sh. P.)
55)
Tihfe El-Gifari ishte nje varfanjak qe jetonte ne xhamine e Mu-
hamedit, alejhi salatu ve selam. Ai tregon se nje dite me gjeti i Der-
guari, lavderimi dhe paqja e A
~
llahu
~
t qofshin mbi te, duke fjetur ne

61

- Mos u ulni n mes t hijes dhe rrezeve t diellit!
56

- Mos e hapni gojn kur t gogsini (kur tju marr gjumi),
por mbulojeni at me shpinn e dors s majt. Mos e
ngreni zrin gjat teshtims dhe gromsirs!
- Kur t teshtij dikush, thoni: Jerhamukallah (Allahu ju
mshiroft), pasi ai t ket thn: Elhamdulilah (Fal-
nderuar qoft Allahu). M pas ai le t prgjigjet me lutjen:
Jehdikumullahu ve juslih balekum (Allahu ju udhzoft
dhe jua prmirsoft mendimin tuaj)!
- Mos u bni pesimist nga asgj dhe mos mendoni se di-
kush tjetr ka ndikim n nj veprim t caktuar prpos
Allahut!
57



xhami permbys. Me tundi me kemben e tij dhe me tha: Pse flen n
kt mnyr? Kt mnyr t fjeturi e urren Allahu! (Transmeton Ibn
Maxhe dhe te tjere, hadithi eshte sahih) Ne nje transmetim tjeter
Ebu Dherrit i tha: O karkalec i vogl, kjo sht mnyra e t fjeturit t
banorve t zjarrit! (Sahih, Ibni Maxhe)
Pra shkaku i ndalimit te kesaj menyre te fjeturi eshte mosperngja-
simi me banoret e Xhehenemit. (Sh. P.)
56)
Ibn Maxhe transmeton (hadithi eshte sahih) se i Derguari, lav-
derimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi te, e kishte ndaluar qe
njerzit
te ulen ne mes te hijes dhe diellit!" Ne disa transmetime te tjera
sqarohet shkaku i ketij ndalimi, ku permendet se ne ato vende qen-
dron shejtani i mallkuar. (Sh. P.)
57)
Ne kete keshille ka porosi shume te dobishme, qe lidhet ngushte
me besimin e paster te muslimanit. Me te vertete Allahu gjerat ne
kete bote i ka lidhur me shkaqet e ndodhjes se tyre, por asnjehere
nuk duhet harruar se vete shkaqet jane krijesa apo mundesi te Alla-
hut. Andaj shikuar ne fund del se gjithka qe ndodh eshte caktim
dhe deshire e Allahut dhe asnje krijese nuk mund te jete ndikuesi i
drejtperdrejte ne shkaktimin e ndodhive dhe ngjarjeve te caktuara.
Kur kjo gje do te kuptohej drejt, shume zenka e hidherime qe ndo-
dhin ne mesin e njerezve do te
~
tejka
~
loheshin me lehte e me me pak

62

- Mos u varni kmbore bagtive e as mos mbani qen n
shtpi prve nse keni nevoj pr gjueti apo pr ruajtjen
e pasuris!
- Ruajuni nga fishkllima dhe duartrokitja, sepse ato jan
gjeste t mosbesimtarve!


































pasoja. Falja dhe toleranca do te shfaqej me shume. Vellai nuk do ta
konsideronte vellane si armikun kryesor dhe shkaktarin e vetem te
ndonje demi ne rast se sprovohet me te. Allahu na udhezofte ne
rrugen e Tij te vetme e te drejte
~
! (Sh.
~
P.)

63
?I@



S FUNDI


- Bhuni asket n knaqsit e dynjas dhe synues i kna-
qsive t ahiretit!
- Nga kjo bot mos merrni asgj m shum se far ju mjaf-
ton pr nevojat tuaja, sepse prndryshe do t merrni
kalbsirn!
- Shpejtoni n pendim pr t gjitha mkatet q keni vep-
ruar dhe veprat e kqija pasojini me t mira, t cilat i
shlyejn t kqijat! Gjithashtu keni kujdes nga zvarritja e
pendess duke e shtyr pr m von!
- Gjat pendimit tuaj; ndieni keqardhje pr at q keni
vepruar (veprat e kqija), bhuni i vendosur se nuk do t
ktheheni m n mkate dhe shpeshtoni Istigfarin (krko-
ni falje sa m shpesh duke thn Estagfirullah). Po ash-
tu, nxitoni n kompensimin e veprave q ju kan kaluar
si: namazi, zekati, agjrimi dhe t ngjashme me to! Orva-
tuni q njerzve tua ktheni borxhet dhe t drejtat e tyre
q i keni pasur obligim karshi tyre duke i mbartur edhe
pasojat e tyre!
- Dedikoni koh pr adhurim sa t keni mundsi dhe drej-
tohuni nga Allahu duke i respektuar urdhrat e Tij!
- Shpeshtojini punt e mira, e n veanti n kohn e fesatit
dhe kesatit (kur popullin e kaplon shkatrrimi dhe prishja
e moralit)!



~ ~

64

- Vazhdoni me pun t mira, sepse me t vrtet puna m
e dashur tek Allahu sht ajo q kryhet n vazhdimsi,
edhe pse sht e pakt!
- Mos tju brengosin shtjet e ksaj bote! Mos tju frik-
soj varfria, por krkoni mbrojte tek Allahu q tju ruaj
nga ajo, sepse krkimi i mbrojtjes tek Allahu sht veori
e njerzve t mir.
- Knaquni me at q Allahu i Madhrishm ka caktuar
pr ju dhe mos shfaqni paknaqsi!
- Largojeni syrin nga pasuria e njerzve, do t duan njerzit
dhe njhersh do bheni i pasur, si dhe largojeni syrin
nga kjo bot, do tju doj Allahu i Madhrishm!
- Mos shikoni n at q sht m i ult (dobt) se ju n
shtjet fetare, por shiko dhe merrni shembull nga ata q
jan m t mir dhe m t ngritur (fetarisht)!
58



58)
Ne lidhje me kete do te citoj theniet e Ebu Derdas kur per-
shkruan ata te cilet jepen pas kenaqesive te kesaj bote, i harrojne
demet e mekateve, per arsye se nuk shikojne ne ate qe eshte me i
ngritur nga ana fetare. Ja se thote Ebu Derda: Tre veta me bejne
te qesh ndersa tre te tjere me bejne te qaj. Me bejne te qesh: Njeriu
qe shpreson nje jete te gjate edhe pse vdekja e kerkon gjithkund, nje-
riu i cili eshte i pakujdesshem edhe pse e di se nuk do te lihet ne pa-
kujdesi, njeriu i cili qesh shume, ndersa nuk e di nese eshte i kena-
qur Krijuesi e Zoti i tij me te apo jo. Ndersa me bejne te qaj: Frika
nga fundi, ndalimi i punes dhe qendrimi para Allahut, kur njeriu
do te prese qe Allahu tia caktoje vendin ne Xhenet apo ne Xhe-
henem. Halifi Umer Ibn Abdulazizi ka kerkuar prej Hasanit qe ta
keshilloje. Duke ia plotesuar deshiren, ai ka thene:"O sundues i
besimtareve! Ajo qe ka qene - sikur te mos kete qene fare, a ajo qe
do te vije - sikur te jete tani! Dije, o sundues i te drejteve se eshte e
mrekullueshme shija e asaj qe vjen pas durimit, madje edhe nese e
shijon hidhesine e atij durimi! Ndersa, shija e perfundimit te bukur
eshte me e kendshmja. Pasoja
~
e ken
~
aqjes se lakmive trupore eshte

65

- Mos shiko n at q sht m i ngritur se ju n shtjet e
ksaj bote (dynjas), por merr msim nga ai q sht m
keq se ju!
- Hulumtoni gjrat e lejuara - hallall, ngase ky sht obli-
gim pas obligimeve (farzeve) t caktuara t Allahut!
- Mos hani asgj nga ajo q sht e vjedhur, prndryshe do
t prfshiheni n at mkat!
- Ushqehuni me ushqim hallall, do tju pranohen lutjet
(duat)!
- Bhuni si bleta, e cila ushqehet me gjra t mira dhe bn
gjra (prodhime) t mira!
- Mes jush dhe t ndaluars - haramit, vendosni nj perde
nga hallalli!
- Ruajeni gjuhn dhe mos flisni pr at q nuk ju takon,
pr shkak se kjo sht cilsi e fetaris s lart t
muslimanit!
- Bhuni i besueshm, sepse ai q nuk sht i besueshm,
nuk posedon as fe (din)!




gjithsesi e hidhet dhe ajo medoemos do te arrije edhe nese per nje
moment e shijon kenaqesine e saj. Nderkaq, rezultati perfundimtar
i gjithe kesaj do te jete i kobshem per ate qe shkon pas epsheve te
veta. Dije, o sundues i te besueshmeve, se do te shpetoje vetem ai
qe ruhet nga mekatet dhe qe perkujdeset qe ta fitoje shpetimin ne
shtepine e amshueshme. Ai do ta meritoje edhe meshiren e Allahut
dhe do te hyje ne Xhenet. Ky eshte nje shembull qe duhet pasuar,
kush ishin keta njerez te cilet i respektonin te diturit edhe pse ata
posedonin njohuri, mirepo njohesit e fese i respektonin edhe me
shume dhe nuk ngurronin ti pyesnin per eshtjet e kesaj bote dhe
botes tjeter. Sot eshte e veshtire te hasesh ndonje prijes qe te pyese
apo te keshillohet me njohesit (
~
thirre
~
sit) islame. (Sh. P.)

66

- Friksojuni shum Allahut dhe mos u bni i guximshm
kundr Tij!
- Shpresoni n faljen e Allahut t Madhrishm dhe n
mshirn e Tij dhe kini mendim t mir pr Allahun!
- Bhuni i durueshm kur t godasin sprovat dhe fatkeqsi-
t, dhe falnderues kur Allahu ju begaton me t mira!
- Mos u shqetsoni nga sprovat q ju godasin, e as mos u
mrzitni pr gjrat e dynjas q ju ikin!
- Mos mbani hajmali, sepse nj gj e till sht shirk (orta-
kri ndaj Allahut) dhe kurohuni vetm me an t mny-
rave t ligjshme islame!
- Shrohuni nga smundjet, se me t vrtet Ai q i ka l-
shuar smundjet, ka krijuar edhe ilain!
- Duaji muslimant pr hir t Allahut, Allahu do tju doj
juve!
- Vizitoni t smurit dhe solidarizohuni me ta duke ju dh-
n gajret!
- Lutuni pr shrimin e t smurve edhe n mospranin e
tyre!
- Mos flini asnj nat pa e shkruar testamentin dhe t jeni
t drejt n prmbajtjen e tij!
- Prgatituni pr vdekjen para se t vij!
- Prkujtoni sa m shpesh shkatrruesin e knaqsive -
vdekjen!
- Faleni namazin e xhenazes, prcilleni kufomn deri te va-
rri, vizitoni varrezat dhe merrni msim nga vdekja!
- Prgatisni ushqim pr familjen e t vdekurit, ngase ata ja-
n t zn!


~ ~

67

- Mos u ulni mbi varreza dhe ndalojini t tjert q t ulen
mbi to. Po ashtu, mos lejoni q t thyhen eshtrat e t
vdekurve!
- Mos i zbukuroni varret dhe mos ndrtoni asgj mbi to!
- Lutuni pr t vdekurin q mshira e Allahut Fuqiplot ta
mbuloj at; prmendini vetm ant pozitive t tij! Mos i
fyeni t vdekurit sepse ata kan shkuar n at q kan
prgatitur m par, dhe fyerja apo sharja e t vdekurve i
lndon t gjallt!
- Ruajuni nga vajtimi dhe nga ky fenomen trhiqja vrej-
tjen t tjerve!
- Kshillojeni gruan tuaj q mos t mbaj zi m shum se
tri dit, prve pr burrin e saj!
- Mos kaloni pran varreve t zullumqarve (tiranve dhe
mosbesimtarve) dhe vendbanimeve t tyre duke qen n
shkujdesje rreth asaj q i ka goditur ata!
- Mos leni pas vete ndonj gjurm t keqe, si jan veglat
muzikore apo ndonj libr q i shpie njerzit n hum-
ner, e t ngjashme me to!
- Punoni sa m shum vepra t mira, t cilat do t mund-
sojn shprblimin edhe pas vdekjes suaj, si p.sh: ndrtimi
i xhamive, prhapja e dituris etj.!
59

- Pajisuni me devotshmri (takva) dhe do t bheni nga t
dashurit e Allahut t Madhrishm!
- Mos u bni mendjemadh, e t bheni nga krijesat m t
kqija t Allahut!



59)
Aktiviteti i mesim-besimit, ligjerata, libra, perkthime dhe shkri-
me, broshura, tema te ndryshme, kujdesje per ndonje faqe elektro-
nike e te ngjashme. (Sh. P.)
~ ~

68

- Luteni Allahun e Madhrishm q tju shprblej me xhe-
net dhe krkoni mbrojtjen e Allahut nga zjarri i xhe-
henemit!
- Njihuni me at q punon sipas ligjit (sheriatit) t Allahut
dhe shoqrohuni me t n t praktikuarit e t gjitha k-
tyre kshillave!
- Fjala La ilahe il-lallah t jet fjala m e sinqert q tho-
ni dhe fjala e fundit me t ciln largoheni nga kjo bot!



































~ ~

69



PRMBAJTJA


FJALA E REDAKTORIT FETAR ................................................... 5
400 KSHILLA ISLAME ............................................................... 7
KSHILLA RRETH PASTRTIS................................................10
KSHILLA RRETH ABDESIT...................................................... 12
KSHILLA RRETH GUSLIT ........................................................ 15
KSHILLA RRETH NAMAZIT .................................................... 17
KSHILLA RRETH NAMAZIT T XHUMAS ......................... 22
KSHILLA RRETH SADAKAS - BAMIRSIS ....................... 23
KSHILLA RRETH AGJRIMIT................................................. 25
KSHILLA RRETH HAXHILLKUT ......................................... 27
KSHILLA RRETH LUFTS S SHENJT - XHIHADIT.......... 30
KSHILLA RRETH LEXIMIT T KURANIT ............................ 33
KSHILLA RRETH T PRMENDURIT T ALLAHUT
(DHIKRIT) DHE LUTJEVE (DUAVE) ....................................... 34
KSHILLA RRETH SHITBLERJES ............................................. 37
KSHILLA RRETH BASHKSHORTSIS (NIKAHUT) ..........41
KSHILLA RRETH VESHJES ..................................................... 46
KSHILLA RRETH USHQIMIT DHE PIJEVE........................... 48
KSHILLA RRETH PUSHTETIT - LIDERSHIPIT..................... 50
KSHILLA KUNDR VEPRAVE PENALE................................. 52
KSHILLA RRETH MIRSJELLJES DHE MIQSIS................ 54
KSHILLA RRETH EDUKATS (EDEBIT) ............................... 55
S FUNDI .................................................................................... 64
PRMBAJTJA .............................................................................. 70


~ ~

70