1. Xu hung bao h thuong mi sau khung hoang ton cu Cac nha kinh t vn chua hoan toan thng nht voi nhau rng co hay khng su tro lai cua chu nghia bao h sau cuc khung hoang tai chinh toan cu mc du phai thua nhn rng hang loat cac bin phap han ch thuong mai duoi nhiu hinh thuc khac nhau d duoc dung ln. Nu nhu nhin vao s luong cac thng bao toi WTO v cac bin phap moi ban hanh 'anh huong dang k toi thuong mai, trong giai doan 2006 tro di co th k d dang kt lun rng co su gia tng cua chu nghia bao h, nhung nu nhin rng hon cho giai doan tu 2000 thi mt kt lun nhu vy la hoan toan khng d dang. Tm tt Cuoc khung hoang kinh t toan cua 2007-2008 din ra d anh huong manh me dn nn kinh t cua cac quoc gia trn th gioi. doi pho voi cuoc khung hoang, cach tip can chung cua cac goi cuu tro cua cac nuoc du huong dn muc tiu kich thich nhu cau trong nuoc d tao ra tin d cho san xuat trong nuoc phat trin. Tuv nhin, d thuc hin thi bao ho san xuat trong nuoc, muc tiu nav duong nhu la diu kin tin quvt. iu nav d lam nav sinh ra cai goi la xu huong bao ho thuong mai moi khi cac nuoc ap dung cac bin phap tht cht va han ch nhap khau. Xu huong bao ho thuong mai nav se dt cac nuoc dang phat trin, phu thuoc vao xuat khau nhu Jit Nam truoc nhng thach thuc lon. Bai vit nav nhm phan tich xu huong bao ho thuong mai theo cac quoc gia, bin phap thuong ap dung, tu do d xuat mot so kin nghi doi voi Jit Nam. T kha: bao ho thuong mai, khung hoang. !U HUNG BAO H THUONG MAI TRN THE GII 8AB KHBN6 H0N6 T0N 6B V MT 80 KIN N6HJ 00I V0I VIT NAM Do Agc 1in ! D Agc Kin !! " TS, Truong Dai hoc Ngoai thuong ""# ThS, Truong Dai hoc Ngoai thuong kl88 1l 80l 88F 4 !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) So di co vic kho khn trong vic xac dinh su tro lai cua chu nghia bao h nhu vy la vi d di pho voi cuc khung hoang cac quc gia d thuc thi cung luc cac bin phap thuong mai cung nhu cac bin phap du tu lin quan toi thuong mai co cac huong tac dng khac nhau, bao gm cac bin phap co tac dng han ch thuong mai, lai co nhung bin phap tu do hoa va minh bach hoa thuong mai. Co nhiu bng chung cho thy chu nghia bao h dang ngay mt co xu huong gia tng, mt phn la d di pho voi vic tng ty gia thuc tai nhung quc gia xut khu hang hoa so ch va cung d di pho voi mi quan ngai v anh huong cua vic noi long tin t tai cac nuoc phat trin. Theo thng k cua Lin minh chu u EU, cac bin phap co nguy co gy han ch thuong mai ngay cang duoc ap dung nhiu k tu nm 2008 dn nay. Kt qua la, cui nm 2011, Tng giam dc WTO, Pascal Lamy d thua nhn rng rui ro gia tng chu nghia bao h vn khng th giam. ng canh bao 'mo neo cua thuong mai th gioi co nguy co bi bung xung nu cac bin phap bao h quan trong duoc ap dung va tinh trang nay s gy thit hai ln toi 800 ty USD cho cac hoat dng thuong mai toan cu. Theo s liu cua WTO, tu cui nm 2008 dn cui nm 2011 d co khoang 1243 cac bin phap thuong mai duoc ap dung. Ba phn tu trong s do la cac bin phap han ch thuong mai trong khi chi co mt phn tu la cac bin phap noi long muc d bao h nhp khu. Cung theo WTO, trong nm 2011, 339 bin phap han ch thuong mai moi, trong do co nhiu bin phap han ch manh hoc lam bin dang thuong mai, d duoc ghi nhn trong thuong mai quc t, tng 53 so voi nm 2010. Dang chu y la cac bin phap moi v han ch xut khu tng nhanh nht, tuy chi chim 19 trong tng s cac bin phap han ch thuong mai. S luong cac bin phap bao h trong vong 2 nm 2010 2011 cao hon dang k so voi nhung gi ma cac nhom nghin cuu uoc luong vao thoi dim cui nm 2009. Trong thuc t, d co thm 226 bin phap bao h duoc ghi nhn trong vong hai nm nay. Hu qua cua cac bin phap nay Hnh 1. Cc thng bo ti WTO v thc hin GATS III:3 Nguon. Ban thu kv WTO kl88 1l 80l 88F !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) la su giam sut cac co hi giao thuong, de doa toi vic lam va lam chm hon nua tin trinh phuc hi kinh t. Theo nhom Canh bao thuong mai toan cu (GTA), mt mang luoi cac vin nghin cuu dc lp, thi k tu nm 2009, mi quy lai co tu 100 dn 134 rao can thuong mai duoc dung ln. Cung theo GTA, tu cui nm 2008 dn cui nm 2011 co khoang 1600 cac quyt sach co anh huong toi thuong mai, gn 1200 trong s do la cac hanh vi phn bit di xu di voi cac nha xut khu nuoc ngoai. Hu ht cac rao can thuong mai nay duoc cac quc gia trong nhom G20 ap dung. Nhung bao cao truoc do cua GTA cung dua ra mt s nhn dinh lac quan nhung trong giai doan kinh t tro lai kho khn k tu nm 2011, d co nhung du hiu cho thy xu huong bao h tng ln do tinh hinh tai chinh kho khn khng cho phep chi tiu manh o nhiu nuoc, ti l tht nghip tip tuc o muc cao, tinh trang no nn cang ngay cang lun su cac chinh tri gia co th bi thuyt phuc tng cac hang rao thuong mai duoi lp lun bao v thi truong ni dia. GTA thng k 2430 cac bin phap d duoc ap dung k tu thang 11 nm 2008, trong do 1340 cac bin phap hu nhu chc chn co anh huong xu toi loi ich thuong mai cua cac di tac nuoc ngoai, duoc xp trong nhom do. Bn canh do, cung co 202 bin phap co tim nng anh huong toi loi ich thuong mai cua di tac, duoc xp trong nhom h phach. Cac bin phap thuong mai khng mang tinh gia tng bao h ma tao thun loi hoc nng cao tinh minh bach chim 553 bin phap. Nhu vy trong s cac bin phap thuong mai duoc ap dung k tu khi cuc khung hoang n ra cu ba bin phap han ch thuong mai phn bit di xu mang mau sc bao h thi moi co mt bin phap thun loi hoa thuong mai duoi cac hinh thuc khac nhau. Ngay ca khi bo qua cac bin phap phong v thuong mai, ty l 3:1 nay cung khng co nhung thay di dang k. Hnh 2: Cc bin php c nguy co gy hn ch thuong mi Nguon. EU, 2012 kl88 1l 80l 88F !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Cac bao cao cua WTO, OECD va UNCTAD tu du nm 2011 bt du dua ra cac nguyn nhn quan ngai v nhiu bin phap han ch thuong mai moi duoc ap dung. Theo s liu cua GTA, vao nm 2009, cu 100 bin phap bao h duoc thuc hin thi chinh phu cac nuoc trong nhom G20 d thuc hin toi 60. Dn du nm 2012, con s nay d tng ln dang k, theo do 79 cac bin phap bao h trn toan cu la do cac nuoc G20 thuc hin. Cac nuoc G20 d thuc hin 877 bin phap hu nhu chc chn phn bit di xu trong thuong mai (cac bin phap nhom do) va 136 bin phap co th co anh huong phn bit di xu (cac bin phap nhom h phach) sut tu thang 11 nm 2008 dn nay. Bt k cac quc gia G20 dua ra cam kt trong cac hi nghi thuong dinh nhom hop, trong thuc t duong nhu chua bao gio cac quc gia nay gianh uu tin cho cac chinh sach duy tri mt h thng thuong mai tu do. Hnh 3: Co cu cc bin php bao h Chu thich. Tu duoi ln lan luot la M do, M ho phach va M xanh la cav Nguon. GTA, 2012 Hnh 1.4: Ty trng cc bin php bao h do G20 thc hin Nguon. GTA, 2012 kl88 1l 80l 88F !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Co nhiu bng chung cho thy cac cac quy tc cua WTO, thay vi lam giam s luong cac bin phap bao h, d co tac dng lam thay di ty trong giua cac bin phap nay trong nhung nm gn dy. Trong s cac bin phap bao h, s luong cac bin phap phong v thuong mai ngay cang gia tng manh m k tu sau hi nghi thuong dinh G20 nm 2009, ln toi gn 27 di voi nhom G20, trong khi cac bin phap bao h truyn thng duoc WTO diu chinh nghim ngt chua bao gio chim qua 42 tng s bin phap duoc thuc hin trong nhung nm gn dy. O khia canh nay, cuc khung hoang tai chinh la loi giai thich v nhung thay di cn ban trong dng co su dung cac cng h bao h thuong mai truyn thng. Mc du giam sut cua d thuong mai toan cu trong khoang quy II nm 2008 dn quy III nm 2009 la chua tung co trong lich su thuong mai quc t, thm chi con trm trong hon muc sut giam trong cuc Dai suy thoai nhung nm 1930. Tuy nhin khng nhu nhung gi din ra vao thoi dim cuc Dai suy thoai 1930 hoc nhung gi din ra trong cuc khung hoang du nhung nm 1980 khi ma cac bin phap han ch xut khu tu nguyn va cac bin phap han ch dinh luong duoc su dung at di voi cac san phm nhu t, dt may, thep. sut cuc khung hoang ln nay va giai doan phuc hi sau do, vic su dung cac bin phap bao h khng duoc dc trung boi cac bin phap co th gy phuong hai di voi cac nuoc xung quanh. 2. Cc cng c bao h thuong mi duc su dng sau khung hoang ton cu Trn binh din tng th khng co su gia tng dang k trong vic su dung thu quan hay cac rao can thuong mai tam thoi nhm h tro cac doanh nghip trong nuoc bi tn thuong boi canh tranh nhp khu. Nhu co th quan sat trong Hinh duoi, xu huong chung cua bin phap thu quan, vn duoc cam kt cht ch trong khun kh cua WTO, khng co su thay di dang k nao truoc va sau cuc khung hoang tai chinh, vn tung buoc duoc ct giam tu tu k tu giua nhung nm 1990 dn nay. Hnh 5: Thu nhp khu bnh qun cua cc nuc G20 Nguon. World Bank, WITS va OECD kl88 1l 80l 88F 8 !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Trong vic di pho voi khung hoang, co th chia cac quc gia thanh hai nhom bao gm nhom cac quc gia tich cuc su dung chinh sach thuong mai va nhom cac quc gia tranh su dung chinh sach thuong mai. Cac quc gia su dung chinh sach thuong mai nhiu nht la cac nn kinh t moi ni nhu Brazil, Trung Quc va An D. Nhung quc gia nay co xu huong theo dui cac chinh sach vua han ch thuong mai lai vua tu do hoa thuong mai. Diu nay giup giai thich tai sao chung ta kho co th tim thy kt qua gia tng rong trn binh din tng th cua muc d bao h tai cac quc gia nay. Thay vi cac cng cu chinh sach thuong mai truyn thng, cac nuoc phat trin nhu EU va Hoa Ky co xu huong dua nhiu hon vao vic cung cp tai chinh d h tro cac nganh trong nuoc. Vi cac khoan h tro nhu vy la danh cho cac doanh nghip ni dia, duong nhin vic h tro cung s dua dn hiu ung bao h nht dinh. Tuy nhin rt kho d uoc luong xem nhung phuong thuc h tro nay dn dn vic canh tranh quc t bi meo mo ra sao. Mt cu hoi co th dt ra o dy la: Tai sao cac quc gia khng tn dung khng gian chinh sach (policy space) giua muc thu quan rang buc va muc thu quan dang ap dung d gia tng cac hang rao bao h thuong mai trong sut cuc khung hoang tai chinh? Mt khac, diu nay co th giai thich bng vic san xut hang hoa dang ngay cang duoc t chuc theo m hinh chui gia tri toan cu trong do hang hoa duoc ch tao o nhiu quc gia khac nhau, mi quc gia la mt cng doan cua chui gia tri. Cac nha may o mi nuoc s chuyn mn hoa vao mt khu cu th d lam ra san phm cui cung. Qua trinh nay thuong Tuy nhin, cung co quan dim cho rng trong thoi gian khung hoang cac chinh phu d tim cach lach khoi cac quy tc ngt ngheo cua WTO va ap dung nhung chinh sach giai quyt kho khn trn co so bt chp anh huong xu cua chinh sach toi cac nuoc khac. Hu ht cac bin phap nay du thiu minh bach va mang mau sc cua chu nghia bao h dy vi ky. Diu nay duong nhin khng phai ham y rng cac quy tc cua WTO la khng cn thit ma cho thy cac quy tc nay vn chua hoan hao va ham y chinh sach o dy la nhung nguyn tc co pham vi anh huong rng hon nua trong khun kh cua WTO la cn thit. Hnh 6: Cc bin php bao h truyn thng Nguon. GTA, 2012 kl88 1l 80l 88F 9 !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Hnh 7: Khng gian chnh sch thu ti mt s nuc (Thu quan rng buc v thu quan trung bnh don gian) Thu quan ap dung MFN va thu quan rang buoc Nguon. ESCAP tinh toan tu WTO, Tariff Prohle 2010 duoc goi la chuyn mn hoa theo chiu doc la: Khi nhin th gioi nhu mt khi thng nht, mt s uoc tinh cho bit ham luong nhp khu cua xut khu chim khoang 30. Nho vao muc d chuyn su cua chuyn mn hoa theo chiu doc chung ta co th ly giai duoc su n dinh va xu huong giam dn cua thu quan trong thoi gian khung hoang. Muc thu quan cao hon la mt khoan thu thu danh vao cng doan ch bin o ha ngun cua chui gia tri vi th cac chinh phu co dng co d giu thu quan thp. Tt nhin, diu nay khng co nghia la cac chinh phu khng phai chiu ap luc h tro cac doanh nghip va cac nganh trong nuoc. Lp lun nay chi ra cac dng co d su dung cac cng cu chinh sach thuong mai truyn thng nhu thu quan la khac nhau giua cac quc gia. Mt s nuoc nhu cac quc gia chu u, Bc M va Dng A hin nay d rt gn kt va hi nhp su rng dn ni ma chinh sach thuong mai truyn thng khng con la mt cng cu huu ich d h tro nhung nganh san xut trong nuoc, ngay ca khi cac quc gia nay phai di mt voi mt cu sc cu lon tu bn ngoai. Diu nay cung giup giai thich tai sao chu u va Hoa Ky lai su dung rng ri cac bin phap h tro tai chinh trong khi nhung vung khac nhu chu M Latin, chu Phi cn Sahara vn thiu hi nhp vao chui gia tri toan cu hon nhiu kl88 1l 80l 88F 10 !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) thi cac chinh phu co th d cao vic su dung cac cng cu chinh sach thuong mai truyn thng d giup ngn chn canh tranh nuoc ngoai di voi cac nganh san xut trong nuoc. Cac chui gia tri toan cu d thay di dng co su dung chinh sach thuong mai. Vi du vic chuyn mn hoa san xut theo chiu doc ngay cang tng cung voi thuong mai s giup chung ta hiu duoc vic cac quc gia ngay cang su dung cac bin phap han ch xut khu tai nguyn thin nhin vn nm o tn trn thuong ngun du vao cua chui gia tri toan cu. Diu nay cung ging nhu mt khoan tro cp, khin cho cac nha ch bin trong nuoc va chui gia tri ma ho kt ni vao canh tranh hon. Tt nhin, nhiu quc gia khng gn kt dang k vao cac chui gia tri toan cu co th thuc hin nhiu bin phap bao h moi, chng han nhu Brazil, quc gia phai duong du voi vic dng tin ln gia. Chinh phu cac nuoc nay co xu huong su dung cac bin phap phi thu quan nhu tro cp, lnh cm xut khu hoc cm nhp khu, cac chinh sach mua sm cng mang tinh phn bit di xu hoc gia tng cac yu cu v giy phep va giam dinh hang hoa. Nhung bin phap nay noi chung it minh bach hon thu quan va thuong san sinh ra cac meo mo. Du liu cua ca WTO va GTA du cho thy gn mt nua trong s cac bin phap NTM duoc ap dung tu nm 2008 la cac bin phap mang tinh dinh luong trong do mt phn ba la huong vao hoat dng xut khu. Vi du nhu Trung Quc d ban hanh cac han ch di voi vic xut khu mt s loai khoang san va nguyn liu th. Cung theo co so du liu cua WTO, vao nm 2009 cac mi quan ngai cua cac nuoc di voi vn d thuong mai cu th lin quan toi bin phap TBT duoc bao cao ln WTO d tng dt bin, ham y vic cac quc gia su dung TBT nhu mt hinh thuc cua chu nghia bao h. Diu thu vi la su gia tng nhu vy lai khng co di voi cac bin phap SPS. Hnh 8: S lung cc mi quan ngi v vn d thuong mi c th lin quan ti TBT duc thng bo ti WTO 1995 - 2010 Nguon. Co so d liu WTO STC kl88 1l 80l 88F 11 !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) S luong cac bin phap khuyn khich tiu dung hang ni dia (bao gm ca cac bin phap quy dinh ty l ni dia) d tng ln dang k vao nm 2011, dc bit la tai cac thi truong moi ni trong nhom G20. Vi du nhu Nga d ap dung han ngach nhp khu va yu cu ty l ni dia di voi cac san phm thuc phm va t. Brazil tng cac loai thu danh vao xe may co ty l ni dia hoa duoi 65 va khng co xut xu tu khi Mercosur. Gn dy quc gia nay cung tai dam phan mt hip dinh thuong mai voi Mexico d ap dung han ngach di voi gia tri t xut khu duoc phep trong giai doan 3 nm. Argentina cung tng cuong su dung giy phep nhp khu khng tu dng, dua ra muc gia tham chiu cho nhiu loai hang hoa nhp khu khac nhau. Nhiu quc gia xut khu chu yu cung ap dung cac bin phap han ch xut khu di voi cac san phm nng san, chu yu la nguyn vt liu ch bin thuc phm d n luc ha gia trong nuoc d nguoi tiu dung trong nuoc duoc loi. Indonesia cung dua ra cac yu cu giy phep nhp khu khng tu dng di voi vic nhp khu nhiu loai hang gia dung va thuc phm, mt s trong do chi duoc nhp khu trong mt s luong gioi han cang bin d duoc chi dinh. Xu huong gn dy cho thy trong khi nhung thay di lon v cu truc thuong mai co ve nhu la nguyn nhn lam chu nghia bao h giam dn khi xua thi tai mt vai quc gia lon it hi nhp, kinh t chinh tri cua chinh sach thuong mai vn con hin hin. Dc bit, xu huong bao h nhung loi ich ni dia vn th hin r trong linh vuc nng nghip do su nhay cam chinh tri cua linh vuc nay va do tac dng cua vic vn dng hanh lang. Nhung uu di thuc hin bng nhiu hinh thuc nhu h tro cac nha san xut ni dia, han ngach xut khu va cac hang rao phi thu quan nhu hang loat quy dinh v an toan thuc phm. Hon th nua, mc du chinh sach thuong mai co ve nhu it nhiu du la cng cu tim nng cua cac chinh phu, cac cng cu khac nhu ty gia hi doai hay chinh sach cng nghip vn tip tuc dong vai tro quan trong. Cac cng cu nay co th huu ich d cac chinh phu theo dui muc tiu tng truong va phat trin nhung cung chinh cac cng cu nay co th bi loi dung d truc loi trn lung nguoi khac va dn dn nhung xung dt quc t su sc. Tht vy, nhung cuc tranh lun lin quan dn vic dinh gia dng nhn dn t Trung Quc la mt trong nhung vn d gy tranh ci keo dai o WTO va lam cho vong dam phan Doha vn dm chn tai ch sau hon 10 nm dam phan. Buoc tin dang k nht cua WTO trong nm 2011 la vic Hi nghi B truong cac nuoc thanh vin ln thu 8 vao thang 12 nm 2011 thng qua Hip dinh sua di v mua sm cng va kt nap thm bn thanh vin moi la Nga, Montenegro, Samoa va Vanuatu, dua tng s thanh vin ln 157. Mc du co nhung lo ngai nhu trn nhung cung co nhiu ly do d tin rng chu nghia bao h s khng gia tng dn muc nguy him. Thu nht, WTO s han ch loai hinh va quy m cua cac rao can thuong mai. Thu hai, xu huong ngay cang hi tu cua cac thoa thun tu do thuong mai song phuong va da phuong dang ngay cang gia tng. Trong nm 2011, Quc hi M d thng qua FTA voi Han Quc, Panama va Colombia. Trong thang 11 nm 2011, 9 quc gia trong do co M d cam kt thoa thun khung cho hip dinh Di tac xuyn Thai Binh Duong, mt hip dinh nhm kich thich thuong mai. Nhung dng thai nay cho thy cac nha hoach dinh chinh sach d ngay cang nhn thuc r v su phu thuc ln nhau cua dy chuyn cung cp va su cn thit phai kich thich nn kinh t cua minh bng nhung bin phap mang tinh xy dung khi vin canh kinh t toan cu xu di. kl88 1l 80l 88F 1Z !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Gregory va dng su (2010) d chung minh rng cac bin phap han ch thuong mai d co anh huong nghim trong dn thuong mai quc t trong thoi gian khung hoang. Tuy nhin nhung bin phap nay chi huong toi mt b phn nho cua thuong mai. Cac kt qua uoc luong cua ho cho thy cac bin phap han ch thuong mai chi bop meo thuong mai quc t tu 0.2 dn 0.7 . 3. Mt s kin ngh| di vi Vit nam Cn du tu thoa dng cho vic nghin cu, theo di v d bo xu hung bao h mi cua cc nuc Cac nuoc trn th gioi, dc bit la cac nuoc phat trin lun tu coi minh di du trong xu th tu do hoa thuong mai. Tuy nhin, trn thuc t, voi loi th nuoc phat trin, ho lun dua ra nhung rao can moi, tinh vi hoc sit cht hon nhung rao can hin tai. Do do, khi cac hang rao truyn thng trn thi truong nay duoc d bo (giam thu) thi xu huong bao h thuong mai vn dang va s la chu dao khi cuc khung hoang kinh t toan cu chua hoan toan hi phuc. Trong tuong lai, khi chung ta tham gia cac FTAs (TPP, EVFTA, AKFTA,.) thi nhung quy dinh moi v hang rao k thut, lao dng, mi truong, quy tc xut xu chc chn s duoc sit cht. Do do, voi vi th nuoc dang phat trin thi o mt muc d nht dinh chung ta phai chp nhn xu th nay. Xu th gia tng bao h s th hin nhiu o cac bin phap k thut (TBT) va phong v thuong mai, khi vic tng thu nhp khu la rt han ch (do bi rang buc boi cac cam kt). Nhung bin phap nay la duoc phep ap dung, nn d co th vuot qua, chung ta cn co su chun bi k lung va co chin luoc. Do do, vic nghin cuu, du bao xu huong bao h thuong mai s giup cac doanh nghip co du thng tin va thoi gian d chun bi. Trong bi canh xu hung bao h thuong mi, thc dy xut khu phai da trn nn tang co ban l nng lc cnh tranh cua Vit Nam, tn dng nhng anh huong tch cc v vut qua cc anh huong tiu cc. Cac quc gia dang phat trin du ung h canh tranh, va la muc tiu huong dn cua nhiu quc gia, trong do co Vit Nam. Chi co mt cach duy nht la nng cao nng luc canh tranh cua doanh nghip d vuot qua cac di thu canh tranh. Dy cung la cach duy nht d vuot qua cac bin phap k thut trong thuong mai duoc dung nn trong xu th bao h thuong mai. Cn xy dng nhng di tc chin luc d c duc nhng li th di vi cc di thu cnh tranh khc. Mt dc dim quan trong trn thi truong cac nuoc la su tn tai cua cac nhom loi ich khac nhau va vai tro cua vn dng chinh sach thuong mai. Cac di tac chin luoc la nhung nha phn phi/ban le cua cac nuoc phat trin s la nhung dai din, bao v quyn loi chinh dang cua doanh nghip Vit Nam. Cac di tac nay khng chi cung cp thng tin v thi truong cho chung ta ma con s cung cp nhung thng tin cn thit, trung thuc v Vit Nam cho chinh phu nuoc ngoai, tu do co duoc nhung chinh sach thun loi (hoc khng bt loi) cho phia Vit Nam. Cn da dng ha cc nhm hng xut khu d giam bt rui ro. Da dang hoa la nguyn tc d giam bot rui ro. Trn thuc t, nhung nm vua qua, co cu hang xut khu cua chung ta qua tp trung nn chua khai thac ht loi th. D lam duoc diu nay, cac doanh nghip cn co su nghin cuu thi truong, phat huy th manh cua minh d chuyn mn hoa, tranh lam theo phong trao, theo s dng. kl88 1l 80l 88F 1J !"#$ &'( KINH TE DOI NGOAI So 61 (01/2014) Ti liu tham khao !" Colin Hines (2012), Progressive Protectionism. the onlv effective challenge to neoliberalism, Compass, Thinkpiece No. 72, Apr 2012 $" Simon J. Evenett, Bernard M. Hoekman, Olivier Cattaneo (2009), The fateful allure of protectionism. Taking stock for G8, Centre Ior Econimic Policy Research, U.S. %" UNCTAD Secretariat Task Force on Systematic Issues and Economic Cooperations (2009), The global economic crisis. svstematic failures and multilateral remedies, UNCTAD/GDS/2009/1, ISBN 978-92-1-112765-2 &" U.S. Customs and Border Protection (2012), Distribution of Continued Dumping and Subsidv Offset to Affected Domestic Producers, May 31st, 2012 5. Dao Ngoc Tin, 2013, Nghin cuu xu huong gia tng bao h thuong mai sau khung hoang kinh t toan cu va d xut giai phap cho xut khu di voi mt hang dt may, da giay cua Vit Nam sang thi truong M, D tai NCKH B Cng thuong, m s 22.12.RD. Cn c s theo di v canh bo sm cc bin php phng v thuong mi Phong v thuong mai (chng ban pha gia va chng tro cp) la bin phap thuong xuyn su dung trong thoi gian gn dy. Dc bit voi nhung nuoc dang phat trin nhu Vit Nam va nhung mt hang dua trn loi th lao dng re thi nguy co bi thua trong cac vu kin chng ban pha gia va chng tro cp la rt cao. Hin nay, Cuc quan ly canh tranh d xy dung va dang vn hanh h thng canh bao som. Dy la diu kin d co th co duoc nhung canh bao som, tao diu kin thoi gian d doanh nghip Vit Nam chun bi di pho voi cac vu kin phong v thuong mai. Do do, mt mt cn tip tuc hoan thin h thng nay, mt mt cn tng cuong ph bin, dua kt qua canh bao som dn voi doanh nghip.