ANESTEZİYOLOJİ

ANESTEZİYOLOJİ
VE
VE
REANİMASYON
REANİMASYON
 DERS İÇERİĞİ:
• Tarihçe,tanım,bölümler,terminoloji
• Anestezi teorileri
• Anestezi uygulama yöntemleri
• Endikasyon ve kontrendikasyon
• Preanestezik değerlendirme ve anestezi riskinin belirlenmesi
• Premedikasyon ve kullanılan ilaçlar
• Genel anestezi
1.Devreleri
2.Kullanılan preparatlar
3.Yöntemler
• İnhalasyon Anestezisi ve Anestezikleri (Eter Sevofluran)
• Enjektabl Anestezi Kavramı ve Kullanılan Ajanlar
(Barbiturat Etomidots)
• Recovery (Anesteziden Uyanma)
• Anestezi Kazaları ve Acil Durumlar
• Lokal Anestezi Teknikleri ve Lokal Anestezikler
• Lokal Anestezi Uygulama Yöntemleri
1.At
2.Ruminant
3.Kedi/Köpek
• Ağrı ve Ağrı Kontrolü

REANİMASYON

• Kardiopulmoner Resusitasyonun

1.Amaçları 2.Endikasyonları 3.Etyolojisi

4.Bulguları 5.Temel İlkeleri
6.Kullanılan İlaç,Ekipman ve Yöntemler
 ANESTEZİNİN AMACI VE
TARİHÇESİ
• Ağrı duyusunun ortadan kaldırılması/Tehlikesiz ve güvenle çalışma
imkanı/İnsani düşünce/Hayvan hayatının korunması
• Hekimlik tarihi kadar eski
• İLK ÇAĞ Homer=Odesa eser opium+şarap
Hipokrat= şarap,kenevir+marul suyu
Asuri’ler= a.carotis communise basınç,başa vurma,
bölgenin kar ve buzla ovuşturulması,sinirin sıkılması
ve ezilmesi
ÇİN=Akupunktur uygulaması
• İLK İLAÇLAR Haşhaş,banotu,adam kökü(kaukurutan)

1.Çiğneme
2.Koklatma

• ORTA ÇAĞ Baldıran(Alkaloid=zehir)

• 1800’de Sir Humpry Davy= N2O (Nitröz oksit)
• 18 ve 19. yy= eter, kloroform,kloral hidrat(kokain)
• Veteriner Hekimlikte 20. yy= eter,kloroform

1930=Barbituratlar

1950=Fenothiazin preanestezikler

1956=Halothan entübasyon ve inhalasyon anestezi cihazları

1965=Ketamin Diddosiatif Enjektabl(i.m. yolla da kullanmalı)

1960’lı yıllar=Metoksifluran+emfluran

1980=İsofluran(1990)

1990=Desfluran ve sevofluran
 VETERİNER ANESTEZİYOLOJİ

ANESTEZİNİN TANIMI VE BÖLÜMLERİ:

• Yunanca AN=YOKLUK İSTHESİA=DUYGU
DUYGUSUZLUK(İNSENSİBİLİTE)
‘Genel duyunun veya bir organ duyusunun tamamının veya bir kısmının kimyasal
maddeler kullanılarak geçici olarak giderilmesi veya önemli ölçüde
azaltılması.’

*ANAJEZİ *GENEL ANESTEZİ

*AKİNEZİ *CERRAHİ(ŞİRURJİKAL ANESTEZİ)
*TRANKİLİZASYON *LOKAL ANESTEZİ
(ATAKSİ-NEUROLEPSİ) *REGİONAL ANESTEZİ
*SEDASYON *DİSSOSİYATİF ANESTEZİ
*HİPNOZ
*NARKOZ
 ANESTEZİ TEORİLERİ
• Kimyasal maddenin yapı değişikliği Farklı farmakolojik tepkime
• Opium MORFİN alkaloid(Hidroksil) Analjezi,uyku,depresyon

KEDİLERDE (Metoksil)
DİKKAT! Thebain Convulsiyon
Stimülasyon
• Selektif * Cerebral cortex descendens
m. oblongata etkilenmemelidir.
1.Teori(lipoid solubilite teorisi):Anesteziklerin yağlarla ilgisi
Beyin ve sinir sistemi hücreleri LİPOİD Yağda çok/az erime

Anesteziğin yağda eriyen miktarı

Lipoid/su dağılım katsayısı(k) =
Anesteziğin suda eriyen miktarı

* N2O 1 * Eter 65 * Kloroform 165

2. Teori (Yüzey gerilim Teorisi):Suyun yüzey gerilimi
Suya karıştığında gerilim azaltan maddeler hücreye hızla girerek
Hücre metabolizmasını azaltırlar NARKOZ

3. Teori (Ferment Teorisi):Anestezik maddeler hücredeki respirasyon

fermentini inhibe eder,hücre paralize olur ve aminoasit oksidasyonu
durur.
Reversibl(dönüşümlü olmalı) İrreversibl ÖLÜM
4. Teori (Hücre membranının permeabilitesi):Anestezi sırasında hücre
membranında permeabilitenin azalması.

İyon geçişini durdurur reversibl Kan yoğunluğu

Hücredeki yoğunluk
ARTIŞ

ÖLÜM
• 5.Teori (Karbonhidrat-Glikoz teorisi):Beyin hücrelerinin
karbonhidratları kullanma yeteneğinin azalması.
Anestezik ilaç hücre yüzeyini örter ve oksidasyon fermentini izole
eder,oksijen alma yeteneği azalır.

* Glukozdan yararlanma , dolayısıyla beyin oksidasyonu azalmakta,

bilinçsizlik şekillenmekte
* C avitaminozda pentobarbital anestezisi uzar ve derinleşir.
Askorbik asit alanlarda kısa. Komplikasyon azaltılması Cvit
enjeksiyonu.
 ANESTEZİ UYGULAMA YÖNTEMLERİ
TEMEL LOKAL-GENEL

1.OPERASYONUN ÇEŞİDİ,BÜYÜKLÜĞÜ,SÜRESİ
2.CİNSİYETİ
3.TÜRÜ
4.YAŞI
5.GENEL DURUMU

‘There are no safe anesthetic agents, there are no safe anesthetic

procedures;there are only safe anesthetists’
 ANESTEZİNİN ENDİKASYONLARI
• 1.Ortopedi operasyonları 7 .İskelet sistemi muayenesi

• 2.Yumuşak doku operasyonları 8.Karnın palpasyonu

• 3.Yara ve yırtıkların dikilmesi 9.Endoskopik muayene

(Gastroskopi,Artroskopi)

• 4.Elle yapılacak cerrahi prosedürler 10.Konvulsiyon kontrolü

(Repozisyon,bandaj,koproztaz, (Epilepsi,intoksik)
sondalama,rektal tuşe)

5.Agresif hayvan transportu

• 6.Göz,kulak,burun muayenesi 11.Radyodiagnostik
(BT,MR,Röntgen)
 *EUTHANASİA *OVERDOSE
ANESTEZİ ÖNCESİ HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE
ANESTEZİYE HAZIRLANMASI

• 1.PREANESTEZİK DEĞERLENDİRME (Anamnez,klinik,lab.değer.)

Anamnez Bilgileri: (Eşkal,Hasta sahibi) HASTA FORMU

• Hastalığın süre ve derecesi ile ilaç kullanımı (ilaç etkileşimi)

• Organik fosforlu insektisid=Fenotidzin trankilizan kullanılmaz
• Sülfonamid & aspirin & kloramfenikol=Pentobarbital anestezisini uzatır
• Anesteziden çıkan kedi NEOMİSİN ÖLÜM
• Aminoglikozit antibiyotikler (streptomisin,guntamisin= NEFROTOKSİK
• KORTİKOSTEROİD tedavisi (uzun) Adrenokortikal atrofi eksojen
verilir
 KLİNİK MUAYENE:

1.MİZAÇ (sakin-agresif)

2.İNSPEKSİYON (kondisyon/obesite-kaşeksi)

3.PALPASYON

4.OSKÜLTASYON

5.PERKÜSYON
Kardiovaskuler/Pulmoner/Metabolik sistemler=ANESTEZİ YÖNÜNDEN
İNCELEME

Nabız özellikleri,kan basıncı,kan gazları,pulseoxymetre

Mukoz membran rengi (Anemik/Siyanotik Hb < 5g/dl ) , icterie ?)

Kapillar dolum zamanı (CRT) 2 saniyeden küçük

Kalp ve göğsün oskültasyonu= Solunum sayısı (15-25) (8-20)

Tidal volüm 15mg/kg

Üst solumun yolları açıklığı(sekruyon,yabancı cisim,tümör,yiyecek artıkları)

Lenf yumrularının palpasyonu

KARACİĞER (Sarılık ,pıhtılaşma yönünden)

BÖBREK (Anüri,oligüri,polyüri,polydypsi)

Gastrointestinal sistem (Kusma,gaz,diare,parazit)

SİNİR SİSTEMİ (Nöbetler,konvulsiyon,koma)

Deri (Dehidrasyon,tümör,amfizem,travma,ektoparazit)

Beden ısısının kontrolü

 YARDIMCI MUAYENE YÖNTEMLERİ
(LABORATUAR-RADYODİAGNOSTİK-EKG)
• Kan HEMOGRAM / TP, ALT, AST, BUN, CK, GLU, Na, K, Ca
• İdrar 1. Özgül Ağırlık, pH, protein, aseton, billurubin, kanama
2. Sediment= kum,taş,epitel hücreleri,bakteri,idrar kristalleri

HOSPİTALİZASYON= 1 GÜN ÖNCE OLMALI

ANESTEZİ RİSKİ (BİLGİ-BELGE)

1’=Genç,sağlıklı,organik bozukluk yok (kuyruk kesimi-kastrasyon)
2’= Basit kırık,hafif dehidrasyon,obesite,geriatrik hasta
3’= (VASAT): AÇIK,PARÇALI KIRIK,Kronik kalp,böbrek hastalıkları,anemi
şiddetli travma ve pneumotoraks olguları
4’=(ZAYIF): İleri sistemik bozukluk,karaciğer,dalak,idrar kesesi ruptur,
iç kanama,boğulmuş fıtık,diafragma fıtıkları
5’=(KRİTİK): Ölmek üzere olan olgular AGONİ,ağır koma,akut şiddetli
travma şiddetli şok,gastrik torsiyon
 2.HAYVANIN ANESTEZİYE HAZIRLANMASI
• AÇ BIRAKMA (Ventilasyonun engellenmesi)
Kedi/Köpek 8-12 saat aç (Aspirasyon riski)
Büyük hayvan 18-24 saat aç
AT=Mide rupturu SU=Premedikasyona kadar verilebilir
SIĞIR=Timpani Ruminantlarda 6 saat önce kesilir

*Çok genç hayvanlara 6 saat yeterli (sıvı yiyecek 2 saat önce kesilir)

NOT=İÇ KANAMA,DALAK,KARACİĞER YIRTIĞI,GÖĞÜS TRAVMASI

ERTELENMEZ
ATEŞ,ENFEKSİYON,ANEMİ,SİSTEMİK HASTALIKLAR,ÜREMİ,
DEHİDRASYON,TOKSEMİ,ELEKTROLİT DENGESİZLİĞİ

ERTELENİR
• RENAL YETMEZLİK=2/3 renal foksiyon kaybı üremi
(post anestezik ölüm sebebi)
anesteziklere duyarlılık
artar

Üre İzotonik NaCl , Laktatlı Ringer solüsyonu DAHİLİYE

PCV %20 TP 3.5 g/dl KAN TRANSFÜZYONU

RENAL HASTALARDA Pentabarbitol Etomidot

Entluran İsofluran
Halothan

KULLANILMAZ KULLANILIR
• ANEMİK HASTA: (Hipoksemi riski taşır)

Operasyon için 2 hafta varsa oral/parenteral DEMİR

ACİL KAN TRANSFÜZYONU

Anesteziklerin minimal dozları,yüzlek anestezi,oksijenizasyon

• DAMAR YOLU=HAYAT YOLU (Anestezi öncesinde açılır)

Anestezi ve operasyon boyunca serum infüzyonu

1.Anestezi komp. Reanimasyon zamanı
2.Cerrahi hatada replasman
3.İ.V. Anestezik kullanımı
(Angiocut irritasyon önlenir)
ANGİOCUT/CUT DOWN
*İzotonik NaCl *%Dekstroz *Laktatlı ringer
 Vormovolemik Hayvan 10-20 ml/kg/saat
Hemoraji
ve Hipotansiyon 20ml/kg/saat KEDİ- 40ml/kg/saat KÖPEK

CİDDİ KANAMA-ŞOK!

İLK SAAT KÖPEK 90ml/kg/saat 10-12

KEDİ 70ml/kg/saat 5-6

%20’den fazla kan kaybı PCV KAN TRANSFÜZYONU

KÖPEK = 40-60 ml/kg - %30

SİNDİRİM SİSTEMİ OPERASYONLARI:Oral biyoterapi (kolon,rektum

ve anüs cerrahisinde LAVMAN / Postoperatif =Parenteral besleme

Pneumothorax, hemotoraks, = İNTRATORASİK ENTÜBASTON

piyotoraks, H. Diapragmatica BASINÇ KAPALI SİSTEM
ANESTEZİ CİHAZI
• ASCİTES BOŞALTILMALI
• Anestezi öncesinde defekasyon / sondalama
• TARTILMALI doz hesaplaması mg/kg ml - cc

• POZİSYONLAR: (ısı yalıtımı önemli) (taşma-göğüse basınç olmamalı)

• Baş 30’ geriye – Dili çek airway güvenliği – Serviyet bezine dikkat!
Aşağı bükülürse – Akciğer volümü %60 azalır
• En iyi yatış= Sırt üstü (VD)
• TRENDELENBURG Venöz dönüş iyi,intracranial basınç ,
diaframa – sternoabdominal

YANLARDAN DESTEKLENMELİ

BÜYÜK HAYVANLARDA AT SAĞA(Sekum)

SIĞIR SOLA(Rumen) YATIRILMAZ!
 PREMEDİKASYON (Preanestezik Medikasyon)
AMAÇLARI:
1. Anesteziklerin verilme aşamasındaki korku,savunma,çabalamayı
önlemek
2. Genel anestezik miktarının azaltılması ve ilacın güvenlik sınırının
arttırılması
3. Anestezi indüksiyonunun kısaltılması ve kolaylaştırılması
4. Dengeli ve stabil anestezi sağlanması
5. Salya sekresyonlarının azaltılması, respirasyonun rahatlatılması ve
aspirasyon pneumonisinin önlenmesi
6. Mide – barsak hareketlerinin azaltılması ve kusmanın önlenmesi
7. Vagal refleksin engellenmesi ve bradikardinin önlenmesi, adrenalinin
aritmik özelliğinin engellenmesi
8. Uyanmanın eksitasyonsuz , rahat ve çabuk gerçekleşmesi
• KULLANIMI: Genel anestezi protokolünün parçası
Premedikasyon + lokal anestezi Küçük operasyonlar
Sığırlarda genel anestezi yerine premedikasyon + lokal
regional anestezi
Atlarda yaklaşım / anestezi / uyanmada vazgeçilmez

*Per os (ORAL) 1 saat *i.m. 10-30 dk *i.v. 5-10 dk

DOZ HESAPLAMALARI:
mg/kg cinsinden ml (c.c.) 1 ml’de kaç mg?

Solüsyonlar% SORU:30 kg’lık bir köpeğe %2’lik bir sedatiften

%1 10 mg 2 mg/kg doz oranına göre kaç ml enjek.
%0.1 1 mg yapmak gerekir?
%5 50 mg 30 X 2=60 mg %2=20mg/ml
%2.5 25 mg 1 ml 20 mg (lb)Libre
%10 100 mg X 60 mg 1 Libre=453.6gram
%0.5 5 mg 20x=60 x=3ml 1 lb=0.5 kg
 ANTİKOLİNERJİK İLAÇLAR
(Atropin,Glycopyrolate(robinul V),Skopolamin)
• Atropin en uygun kullanılandır.(Parasempatikolitik- Antikolinerjik)
• Antispazmodik
• N.vagus’un uyarılmasını engeller(Hatalı entübasyon,operatif işlem
• anestezikler-visceral organ)
BRADİKARDİ Kardiak out put

Salivasyon ve sekresyonları azaltır.İnspirasyon / ekspirasyon

Respirasyon
Gastrointestinal aktivite azalır kusmayı önler Kedi/Köpek avantaj

At ve sığır TİMPANİ
sığır TİMPANİ + Sekresyonları viskoz KULLANILMAZ
• Pupillalarda dilatasyon (midriasis)
• Konstipasyon
• Taşikardi KULLANILMAZ Taşikardi Glycopyrolate

• Tercih edilir

KULLANIM YOLU VE DOZ: (s.c.,i.m.,i.v.(ACİL) )

KEDİ-KÖPEK: 0.02 – 0.04 mg / kg

AT: 0.04 – 0.08 mg / kg
SIĞIR:

%0.1 sol (atropin) 1 mg 1 ml fl

5 kg köpek 0.02 1 ml 1mg

5 X 0.1 mg
0.10 x= 0.1 ml
 TRANKİLİZAN VE SEDATİFLER
• 1.MAJOR TRANKİLİZANLAR
a)Phenothiazine (fenotiazine):Acepromazin,Propionly promazin,
Chlorpromazin.Uzun etkili 3-6 saat, orta dereceli kas gevşetici,
analjezik etkinlik yok, ORAL,s.c.,i.m.,i.v.
Antiemetik özellikleri:Kusma ve taşıt tutmalarında(Chlorpromazin
Acepromazin)
Güçlü trankilizasyon:At, köpek
Kedi,sığır=etkileri zayıf
Periferal ve sentral hipotansif etkili/Dalakta eritrosit tutulması,PCV’de

Yoğun stres ve travma, şok ,kan kaybetmiş hayvanda kullanılmaz

BRADİKARDİ:Atropinle önlenir Antidisritmik etki

Boxer ırkı duyarlı:Derin etkiler oluşturabilir Halathand karşı

koruyucu
Konvulsion oluşturma eğilimi var:Epilepside kullanılmaz!
• b)Butyrophemon Grubu: Droperidol(Dehirobenzperidol) ve
• Azoperon

Droperidol + Fentanly NEUROLEPTANALJEZİ

İNNOVAR VET
THALOMONAL

Azoperon Domuz ve AT
 PHENOTHİAZİNLERİN DOZ VE KULLANIM
YOLLARI
• 1.CHLORPROMAZİN (LARGALTİL):
AT: 1-3 mg/kg i.v , i.m.
KÖPEK: 2 mg/kg i.v , i.m. 0.5-8 mg/kg ORAL
KEDİ: 2 mg/kg i.m. 2-8 mg/kg ORAL

• 2.PROPİONYL PROMAZİN (COMBELEN):Combelen fl

AT: 0.1 mg/kg i.m , i.v. 100 ml = 1g
KEDİ-KÖPEK: 0.5 mg/kg i.m. , i.v. 1 ml = 0.01g = 10 mg
KOYUN-KEÇİ: 0.3-0.6 mg/kg i.m. , i.v. 1 ml = 10 mg = %1 sol
SIĞIR: 0.1-0.4 mg/kg i.m. , i.v.

AT = Her 100 kg’a 10 mg=1 ml

KÖPEK= Her 10 kg’a 5 mg=0.5 ml
• 3.ACEPROMAZİN (VETRANQUİL)
AT= 0.1 mg/kg i.m , i.v.
KÖPEK= 0.05-0.5 mg/kg i.v. , i.m. ORAL
KEDİ= 0.05-0.1 mg/kg i.m. 1-3 mg/kg
SIĞIR= 0.1 mg/kg i.m , i.v.

Vetranquil fl %1

10mg/ml
 MİNÖR TRANKİLİZANLAR
BENZODİAZEPİNE GRUBU (Diazepam ve midozolam)
• Sedatif etkiden çok , kas tonusunu azaltır,gevşetir,
Ketamin anestezisinden önce
• Belirgin sakinleşme yaratmaz=çok iyi antikovulzan(epilepsi-kasılma)
• Genel anesteziye yardımcı=POSTANESTEZİK EKSİYASYON
• KONROLÜ
• Kısa etkili=10-25 dk
• İ.M. absorbsiyonu yavaş ve ağrılı i.m. , s.c. önerilmez (midozolam hariç)
• MİNİMAL KARDİOVASKULER/RESPİRATUAR DEPRESYON/
• TOKSİSİTE DÜŞÜK
• Hepatotoksisite ve Nefrotoksisite YOK=RİSKLİ HASTALARDA
• TERCİH
• Doz üstü uygulamada Flumazenil=ANTAGONİZMA
• AT= 0.05-0.2 mg/kg i.v.
• KEDİ-KÖPEK= 0.1-0.5 mg/kg i.v.
• 0.3-1 mg/kg i.m.
• RUMİNANT= 0.5-1 mg/kg i.m.

• Yeşil Reçete= Diazem Amp 2ml-10mg

• Kaşektik Hayvanda=İŞTAHI UYARMADA ORAL/i.m.

 ALFAZ ADRENERJİK İLAÇLAR
(THİAZİN TÜREVLERİ)
• *Belirgin sedasyon=SEDATİF *Kas gevşemesi *Analjezi

Xylazine Rompun i.m. , i.v.

Medetomidine Domitor(kedi-köpek) Sedatif etki=1,2 saat=6 saat
Detomidine Domosedan(b.hayvan) Analjezik etki=1 saat

• Medetomidine ,xylazinden daha belirgin analjezi + sedasyon

• Etkileri afipamezole(Antisedan) ve yohimbine ANTAGONİZE
• Şiddetli depresif etkileri var
• 1.Kardio pulmoner hastalarda
• 2.Dehidre hayvanda KULLANILMAZ
• Kusturucu(emetik) özellik (kedi %90 – köpek %50)
• İNTERMİTTENT SOLUNUM MODELİ
• Genç , sağlıklı hayvanda Ketamin anestezisi öncesi kullanılır
• Uzun süreli sedasyon Hipotermi / İntestinal motilite azalır
• Uterus kontraksiyonlarını arttırır Gebeliğin son evresinde
• KONTRENDİKE

• ABORT RİSKİ

• Plazma insulin HİPERGLİSEMİ DİABETİK HAYVAN =

kontrendike

• Ruminant Tatminkor (kas gevşemesi,hipnoz,analjezi)

• Sığır xylazin + lokal regional anestezi OPERASYON(rumenotomi

Sezeryan)

• Atlarda xylazin tatminkor ve ekonomik değil (x10 katı doz)

Detomidine (domosedan) etkili
• Xylazin (Rompun) %2 20 mg/ml fl

• AT = 0.4-1.1 mg/kg i.v. 1-2 mg/kg i.m. (100 kg’a 5 ml i.v.)

• SIĞIR=0.03-0.1 mg/kg i.v. 0.1-0.2 mg/kg i.m. (100 kg’a 0.5 ml i.v.)

• KOYUN-KEÇİ=0.05-0.1 mg/kg i.v. 0.2-0.3 mg/kg i.m.

• KEDİ-KÖPEK=0.25-0.5 mg/kg i.v. veya 0.5-1(2) mg/kg i.m.

• 5 kg kedi 2 mg/kg = 1 20 0.1 ml/kg

• x 10
• 20x =10 =0.5 ml

• Detomidine(AT-SIĞIR) DOMOSEDAN ANTİSEDAN

• Medetomidine(KEDİ-KÖPEK) DOMİTOR
ANTAGONİZE
 NARKOTİK ANALJEZİKLER
• Morfin ve sentetik türevleri (Afyon OPİUM OPİOİD
• ANALJEZİKLER)

• Morfin=1 Fentanyl=100 Buprenorphine=3-5

• Oxymorphone=5-10 Pentozocine=0.1 Etorphine=1
• Meperidine Butorphanol=2-5

• Premedikasyonda (Sedatif/Anestezik doz azaltılır)

• Neuroleptanaljezi
• Postoperatif analjezi
• Epidural opioid analjezi ORTOPEDİ

• KIRMIZI REÇETE Kontrole tabi ilaç

• KÖPEK KEDİ AT mg/kg i.v.

• Aorphine 0,4-1 0.02-0.1 0.04-0.1

• Meperidine ‘’ 0.2-0.4 0.4-1
• Xymorphone 0.1-0.2 - 0.02-0.1 i.m. Doz i.v. Dozun
• Pentozocine 0.02-0.1 0.02-0.1 0.4-0.8 2-3 katı
• Butorphanol 0.1-0.2 - 0.1-0.2

• NEUROLEPTANALJEZİK AJANLAR (ANESTEZİKSİZ ANESTEZİ)

AMNEZİ VE UYKU = YOK

İMMOBİLİZASYON-SEDASYON-ANALJEZİ = VAR

(Riskli , Geriatrik Hasta)

• NEUROLERT + ANALJEZİ

• Dehidrobenzperidol + Fetany! THALOMONAL

• İNNOVAR VET
• 10 ml amp 10 ml amp
• (2.5 mg/ml) (0.05 mg/ml) i.m. veya i.v=30-60dk
• ½ ek doz

• KÖPEK KULLANILIR Kedi

• At ve Ruminant SSS stimülasyonu

• KÖPEK 2 mg/kg Dehidrobenzperidol

• 0.04 mg/kg Fentanyl Küçük operasyonlar+röntgen+
• İNDÜKASYON
• *Sese karşı hayvan duyarlı*
• Acepromazin / Oxymorphone
• Fluvanison / Fentanyl Diğer Ajanlar
 GENEL ANESTEZİ
• Sentral Sinir Sisteminin reversibl depresyonuyla oluşan tam bilinçsizlik
(amnezi),analjezi,refleks aktivitesinin kaybı ve kas gevşemesiyle oluşan
bir tablodur.
Anestezik ajanın Kimyasal madde özellikleri:
• Beyni çalışmaktan alıkoymamalıdır.
• Şuur&hareketler uyum(beyincik) çalışması engellenmelidir.
• M.oblongata da ki dolaşım / solunum merkezlerini etkilememeli
• Metabolizmada değişiklik yapmamalıdır.
• M. oblongata üzerine etki en son gelişmeli=önce solunum + sonra kalp
• İrkiltici olmamalıdır
• Çabuk verilmeli,çabuk etkimeli,uyanmada hızlı olmalıdır
• Detoksifikasyon mekanizmasına bağlı olmadan atılmalıdır
• Doz genişliği fazla olmalıdır
• Eksitasyonsuz bir anesteziye giriş ve anesteziden çıkış sağlanmalıdır
• Ucuz,ekonomik olmalı,kısa sürede bozulmamalı,patlayıcı ve yanıcı
olmamalıdır.
 ANESTEZİK ETKİNİN OLUŞMASI VE GENEL
ANESTEZİ DEVRELERİ
• Retiküler formasyon * Korteks serebri

• Beyin kökünde sinirsel merkez (İmpuls taşıyan duyu sinirleri retikuler

• formasyona kollar verir)
• (retikuler formasyon serebral korteks impuls gönderir)
• Retikuler formasyon yoluyla uyarılmamış korteks impulsları
değerlendirmez
• Anestezikler impulsların retikuler formasyon içindeki akışını engeller
• GENEL ANESTEZİNİN DEVRELERİ
• 1.ANALJEZİ (İSTEMLİ HAREKET) DEVRESİ
• 2.EKSİTASYON – DELİRİUM (UYARILMA) DEVRESİ
• 3.ŞİRURJİKAL ANESTEZİ 1.plan - 2.plan - 3.plan - 4.plan
• 4.ENTOKSİKASYON (KOLLAPS) DEVRESİ
*Operasyonlar şirurjikal(cerrahi) anestezi devresinde yapılır
*Eter anestezisinde belirgin
 GENEL ANESTEZİNİN DEVRELERİ
• 1.ANALJEZİ (İSTEMLİ HAREKET) DEVRESİ:
Anesteziğin etkisini red , huzursuzluk , sıkıntı (ankisiyete)
Premedikasyonla hafifler.İnhalasyon anestezisinde
apne,taşipno,taşikardi,salivasyon,miksiyon ve
defekasyon OFTALMİK REFLEKS midriasis,sonlarda nistagmus

• 2.EKSİTASYON-DELİRİIM (UYARILMA) DEVRESİ:

SSS depresyonu bulguları premedikasyonla hafifletilir, konvulsiyon,
tremor,pedal hareketleri,mırıldanma,kusma _ solunum düzensiz

TAŞİKARDİ

Palpebral ve korneal refleks (+) miosis (hipnotik etki)

• 3.ŞİRURJİKAL ANESTEZİ DEVRESİ:
Hiporefleksi,amnezi,analjezi,myorelaksasyon

REFLEKS KONTROLLERİ:
1.Ağrı refleksi,pedal refleks
2.Yutkunma refleksi
3.Anal refleks
4.oftalmik refleks a)palpebral
b)korneal
c)pupillar
Palpebra tertia protrusyonu:

miosis Hipnotik etki

midriasis Çok derin Anestezi ÖLÜM

• KAS GEVŞEME SIRASI:yüz,çene,kuyruk,boyun,ekstremite, yutma ve
ses, karın duvarı, interkostal=diafragma
• 1.Plan=Bilinç,algılama kaybı,kas gevşemesi,korneal/palpebral reflekste
azalma , nystagmus, periferde hipotermi
• 2.Plan=Kas gevşemesi tamamı,palpebral refleks (-) , miosis ,protrusia,
nabız ve solunum düzenli=OPERASYONLAR BU DÖNEMDE YAPILIR.
• 3.Plan=DERİN ANESTEZİ. Doz aşımı veya arttırımı, ilaç toksisitesi
başlangıcı, tüm refleksler kaybolmuş, midriasis=solunum derin nabız
zayıf,hipotermi
*çok kısa tutulmalı *resusitatif girişim a)%100 O2
b)Antagonist
c)Serum infüzyonu
• 4.Plan=Toksikasyona geçiş=Siyanoz,midriasis,hipotansiyon,hipotermi,
pulmoner arrest kardiak arrest

• 4.ENTOKSİKASYON(KOLLAPS DEVRESİ:
3. ve 4. Plan bulgularının geç değerlendirilmesi, Monitörizasyonda İHMAL
*Aşırı anestezik doz(anestezik şok) operatif hipovolemik ŞOK
PULMONER ARREST KARDİAK ARREST
(iyi bir reanimasyon)
GENEL ANESTEZİDE KULLANILAN PREPARATLAR
• A.İNHALASYON ANESTEZİKLERİ
1.GAZ(Siklopropan,N2O,Etilen,Asetilen)
2.SIVI(Eter,kloroform,halothan,enfluran,
metoksifluran,isofluran,desfluran,
sevofluran)

• B.ENJEKTABL ANESTEZİKLER

• BARBİTÜRATLAR NONBARBİTÜRATLAR

• 1.Uzun etkili 1.Dissosiyatifler(ketamin,ekipman)

• 2.Orta etkili 2.Etomidot
• 3.Kısa etkili 3.Propofol
• 4.Çok kısa etkili 4.Guafenesin
• 5.Kloral hidrat
• AVANTAJ/DEZAVANTAJ

• DOZ GÜVENLİĞİ

• O2

• PERSONEL/EKİPMAN

• ANESTEZİ SÜRESİ VE KALİTESİ

• REANİMASYON ŞANSI

• METABOLİZMA
 İNHALASYON ANESTEZİSİ
• Solunum yoluyla,çabuk etkili,güvenilir,%100 O2
• * 60 dakikadan fazla sürecek operasyonlarda
• *KEDİ/KÖPEK
• *AT/SIĞIR=Büyük klinik – hastane

• İnhalasyon Anestezisi Uygulama Yöntemleri:

• 1.açık damla yöntemi
• 2.yarı açık damla yöntemi
• 3.anestezi kutusu(cam fanus) yöntemi
• 4.insuflasyon(üfleme) yöntemi
• 5.Anestezi cihazıyla inhalasyon yöntemi = a)maskeyle inhalasyon
• b)entübasyonla inhalasyon
• A)Maskeyle İnhalasyon:Kolay,pratik,kısa süreli kullan
1.sürekli kullanım timpani
• 2.kusmada çaresizlik
• 3.Yapay solunum etkin değil
• 4.atık gaz problemi
• YÜKSEK GAZ AKIŞI
• 200 ml/kg O2

• B)Entübasyon (Entübasyon anestezisi)

• *Orotracheal *Cuff’lı balon *Yöntem/laryngeskop

• *Nasotracheal *Lokal anestezik blokaj *Kontrol

 ANESTEZİ MAKİNALARI
• 1.ULAŞIM SİSTEMİ=Depo O2+valfleri,manometre,flowmeter (akım metre),
buharlaştırıcılar=vaporizatör
• 2.SOLUNUM SİSTEMİ=Kansiter(O2 tutucu), ekspirasyon-inspirasyon
valfleri,boşaltma valfi,SOLUNUM ÇANTASI (BALON)

• TO AND FRO (giden-gelen sistem)

• DAİRESEL SİSTEM (circle sistem)

• Pop off valfinin açıklık derecesine göre
• 1.Yarı kapalı sistem Yarı kapalı O2 = 20-30 ml/kg/dk
• 2.Kapalı sistem Kapalı sistem O2 = 6-10 ml/kg/dk

• KEDİ/KÖPEK dk 500 ml = 1.5 lt. Balon hacmi 1-5 Litre

• ATLARDA dk 4-5 lt O2 Balon hacmi 35-40 Litre
• ‘Otomatik vantilatör’ * Anestezi Makinasındaki Ünitelerin Görevleri
IPPV=İntermittent pozitif pressure ventilation=YAPAY SOL
 İNHALASYON ANESTEZİKLERİNİN
ALIMI,DAĞILIMI VE ATILMASI
• *Solunum yoluyla *Boyle gazlar kanununa göre *Diffüzyon kuralı

• Anestezik inhalasyon alveol kan beyin (kalp 1/6 lipoid doku

• KONTROL gri madde)

• 1.Sürdozaj ÖLÜM
• 2.Vaporizatör(%0.5,1,2,3,4,5)

• Halothan (Fluothan)=Flutec Metoksifluran=Pentec

• Enfluran=Ethrec İsofluran=İsotec

• Uyanma döneminde saf O2 inhalastonu TERSİNE OLARAK

• SOLUNUM YOLUYLA ATILIR
• Halothan %10-20 metabolize
• Metoksifluran %50
• Enfluran %2.5
• İsofluran %0.25
• Desfluran %1

• Hepatik mikrozomal enzim sistemleri metabolit İnorganik

• Fl,Br

• TOKSİK

• N2O kullanımında DİFFÜZYON HİPOKSİSİ DİKKAT!

• KAN ALVEOLE HIZLA GEÇİŞ

 İNHALASYON ANESTEZİKLERİNİN ALIMINI
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• 1.KONSANTRASYON (%) = O2 içerisindeki % oranı Başlangıç Devam

• İndüksiyon Devam

• Eter 10-40 3-12

• Halothan 2-4 0.5-1.5
• Metoksifluran 3 0.25-1
• Enfluran 3-7 1-3
• İsofluran 2-6 1-3
• Desfluran 8-15 5-9

MAC (Minimum alveoler konsantrasyon) Populasyonun %50 sinde yanıt (-)

Potens (güç) MAC Güç

• N2O=188-200 Metoksifluran=0.29
• Halothan=0.87 İsofluran=1.3
• Desfluran=7 Eter=3.04

• KÖPEK = *1 MAC=hafif *1.5 MAC=orta anestezi *2 MAC=derin

• Alveoler Ventilasyon:

• Kan/gaz eriyiklik katsayısı: Düşük katsayı çabuk etki

• N2O 0.49
• Metoksifluran=13 (giriş – çıkış uzun)
• Halothan=2.36
• İsofluran=1.41
• Desfluran=0.42
• Sevofluran=0.6

• Ventilasyon/perfüzyon oranı:
 İNHALASYON ANESTEZİKLERİ
• ETER (Diethyl Eter):
• Sıvı,renksiz,keskin kokulu,kolay tutuşan,patlayıcı, koyu renkli şişelerde
saklanır
• Kan/gaz eriyiklik 15=Anesteziye giriş uzun 15-20 dk ‘Anestezi
devreleri’
• KEDİ/KÖPEK=)maske / yarı kapalı- kapalı sistem
• Solunum yolları için irritan=Salya sekresyonu
• %85’i Akciğer - %15’i Deri,idrar,ve sekresyon Tam atılım 8 saat
• AVANTAJI:İyi bir amnezi,anestezi,kas gevşemesi,anestezi derinliği
saptana bilmekte,dolaşımı deprese etmemesi,pratik,kolay, emniyet
sahası geniş
• Solunum sistemi:Solunum merkezini uyarır=) dk volümü düşer
• Sürekli yüksek konsantrasyon=)APNE –ÖNCE SOLUNUM SONRA KALP
• Kalp:Sempatik sinir sistemi uyarılır =)Kalpte aritmi(4.plan),
ekstrasistol,ventriküler fibrilasyon
• Kan basıncı:Exitasyon devresinde 3.Plan
• 1.vasomotor merkez
• 2.myokard
• 3.damar dilatasyonu
• Eter anestezisi kusma görülebilir
• Başlangıç m.oblongata irritasyonu - UYANMA TOKSİKASYON

• Gastrointestinal:Hareketleri azaltır-ATONİ/HİPOTERMİ
• Karaciğer:Depresif/HİPERGLİSEMİK/DİABET KONTRENDİKE
• Böbrek:Renal perfüzyon azalır.Dejeneratif hasar,Nefrit kontrendike

• Solunum sistemi hastalıklarında KULLANULMAZ İRRİTASYON,

sekresyon arttırıcı

• KLİNİK KULLANIMI: YOK,Laboratuar hayvanları(rat,mouse)

 NİTROZ OKSİT (AZOT PROTOKSİT) N2O
• Güldürücü gaz – Cennet gazı
• Zayıf analjezik ve anestezik (hafif serebrokortikal dep.)
• Diğer inhalasyon ajanlarıyla kombine
• İrritan olmayan,renksiz,kokusuz GAZ,yanıcı,patlayıcı DEĞİL
• Çelik tüplerde=)basınç düşürücü valf 2-3 atm basınç=)gaz akışı
• Kan/gaz eriyiklik katsayısı düşük (0.49) =) Hızlı indüksiyon
• Solunum yollarına irritasyonu yok,solunum merkezine direkt etkisi yok,
değişime uğramaz,hemoglobinle kombinasyon yapmaz=plazmada eriyiklik
• Solunum sistemi:Deprese etmez/Hipoksi=)minimum
• Kardiovaskuler:Kalp hızı/kardiak verim/kan basıncı STABİL
• Kalbi ketaşolaminlere(adrenalin,noradrenalin) duyarlı kılmaz
• Gastrointestinal sistem:Gaz birikimi=)boşluklara yayılma,intestinal
obstrüksiyon , ileus /Pneumothorax /İNTRAKRANİYAL BASINÇ
• KULLANILMAZ !
Karaciğer/Böbrek:Etkilenmez !
• Diffüzyon Hipoksisi
• Dişilerde gebelik 1/3 teratojenik etki,uzun kullanım kemik
iliği depresyonu
• KLİNİK KULLANIMI:
• Diğer anesteziklere (halothan) katkı halothan % tek başına
yetersiz
• Hipoksiyi önlemek için minimum %30 O2 gerekli
• N2O %70’den yüksek konsantrasyonda kullanılmaz.

• O2 ile %50 O2 2/1 %66 N2O %40’dan etkisiz

• 1/1 %50 N2O %33 O2
 HALOTHAN (HALOTHANE-FLUOTHANE)
• Berrak,renksiz,kendine özgü kokulu volatil sıvı,genç ve sağlıklı hayvanda
yaygın kullanılır
• Koyu renkli şişelerde saklanmalı=)DEKOMPOZE (Timol=potansiyel
toksikasyon)
• %2-3 konsantrasyonda birkaç dakika anestezi Eterden 4 kez güçlü
• Sinir sistemi:SSS depresyonu.Eter devrelerinden farklı
• 1.pupilla miosis
• 2.palpebral refleks (-)
• 3.korneal refleks (-)
• Serebrospinal sıvı basıncı,serebral kan akışı
• Hipotermi=Termo regulasyon
• Malignant Hipertermi = insan,domuz,at,köpek,kedi

• Solunum sistemi:İrritasyon ve sekresyon oluşturmaz,yüksek

konsantrasyonlarda solunum depresyonu yapar.TİDAL VOLÜM
• Ruminant BELİRGİN !
• Kardiovaskuler sistem:Bradikardi,hipotansiyon,vasodilatasyon, myokardi
ketaşolaminlere duyarlı kılar.Kardiak verim,kontraktilite
• Asidoz ,hipoksi ve sempatik stimülasyon aritmi artar
• Gastrointestinal sistem:Motilite,peristaltik,tonus azalır
• Karaciğer:İnsanlarda halothan terapisi , post anestezik fetal karaciğer
nekrozu.Metabolitler sorumlu.Hayvanlar daha dirençli
• Böbrek:Hipotansiyon şekillenmezse nefrotoksisite yok
• Kaslar:Hafif anestezide orta düzeyde – kuvvetli istenirse
• 1.myorelaksan kullan
• 2.derin anestezi RİSK
• Uterus/fetus:Tonus ve involsiyonu azaltır.Plasenta bariyerini geçer buda
fötal depresyona neden olur.
• Absorbsiyon-Atılma:Hızlı akciğer diffuzyonu ve uyanma

• Akciğerden ATILIR %20 metabolize =) trifluroasetik asit-bromür-klor

•
• KLİNİK KULLANIMI:
• İrritasyon olmayışı,nontoksik,kontrol edilebilir.Anestezi
sağlaması,ekonomik oluşu GENÇ VE SAĞLIKLI HAYVANDA
EN YAYGIN AJAN

• Fluotec vaporizatör

• İNDÜK %2-4 (b.hayvan %5-10) DİKKATLİ İZLEME !

• ! Devam %0.5-1.5 %1-2 45sn. Kalp durabilir.

• Yaşlı(geriatrik)
• Solunum/kalp yetmezliği KULLANILMAZ !
• Karaciğer hastalığı
• Riskli olgu
 METOKSİFLURAN (METOFAN , PENTRAN)
• Berrak,renksiz,elma kokulu volatil sıvı,
• SSS güçlü depresyon=retiküler sistemi etkiler
• MAC değeri en düşük (0.29) & en potens inhalasyon anesteziği
• ANALJEZİ SÜPER
• Kan/gaz eriyiklik katsayısı (13) & indüksiyon ve uyanma uzun
• Maske indüksiyonu önerilmez
• Solunum sistemi:Halothan dan daha depresif,irritan değil,hipercarbiayı
önlemek için solunuma destek gerekebilir
• Kardiovaskuler sistem: (-) inotropik etkili /BRADİKARDİ-ARİTMİ-
HİPOTANSİYON halothana oranla kalbi ketaşolaminlere daha az
duyarlı kılar
• Gastrointestinal:Tonus/motilite azalır
• Renal sistem:İnsanlarda yüksek oranda böbrek yetmezliği /
dehidratasyon.Metaboliti olan inorganik florür sorumlu=)İNSANDA
KULLANILMAZ
• Hayvan=) Nefrotoksisite riski olan (tetrasiklin,aminoglikozit
antibiyotik) ilaçlarla uygulanmazsa KULLANILABİLİR.
• Kas sistemi:SÜPER MYORELAKSASYON
• Absorbsiyon-Atılım: Akciğerler %50 metabolizma = BÖBREK
• (toksik)
• KLİNİK KULLANIM:
• Ortopedi operasyonları / PENTEC Vaporizatörü
• İNDÜKSİYON %2-3
• İDAME %0.25-1

• N2O kullanılırsa metoksifluran miktarı azalır

 ENFLURANE (ETRANE)

• Anestezik gücü halothanın ½’si

• İSOFLURAN İLE İZOMER
• SSS depresyonu Kan/gaz eriyiklik katsayısı düşük (1.9)hızlı giriş-çıkış
DERİN anestezide kas gruplarında kasılma/tremor(yüzeysel-diazepam)
• İYİ KAS GEVŞEME ANALJEZİ
• Nefrotoksik değil * fötal depresyon oluşturabilir
• GIS Minimal etki
• EN GÜÇLÜ NEGATİF İNOTROPİK AJAN
• Ketaşolamine minimal duyarlılık
• Karaciğer-?-Hepatotoksik değil

• Entec Vaporizatörü
• İNDÜKSİYON %3-7
• İDAME %1-3
 İSOFLURANE (FORANE , AERRANE)
• Berrak,stabil,ultraviole ve gün ışığında bozulmaz , eterimsi kokusu ,
Enfluran ‘ın izomeri , sodalime’la tepki VERMEZ.
• Kan/gaz eriyiklik katsayısı düşük (1.41) hızlı giriş - hızlı çıkış
• Sinir sistemi:SSS depresanı.Enflurandaki konvulsiyon ve tremörler
görülmez.Serebral hemodinamik minimum değişiklik , stabil bir
intracranial basınç.Kafa travmalı hastalarda tercih edilir.
• Solunum sistemi:Depresyon oluşturabilir.(Anestezi derinleşirse)
• Enfluran > Metoksifluran > İsofluran > Halothan
• Kardiovaskuler sistem:Metoksifluran ve halothandan daha az depresif
*Kardiak performans stabil ‘HİPOTANSİF ETKİ DOZA BAĞIMLI’
• *Myokardiumu ketaşolaminlere duyarlı kılmaz.Düzenli kalp ritmi
• Gastrointestinal sistem:Kas tonusu ve motilitesini azaltır.
• Kas sistemi:Halothan ve enflurandan 2 kat fazla kas gevşemesi
Nondepolarizan kas gevşeticilerin etkisini güçlendirir.Domuzlarda
malignant hipertermiye neden olabilir.
• Karaciğer: %0.25 Metabolizma (hepatotoksisite YOK)
• Böbrek:Perfüzyon ve fonksiyon etkilenmez.Zararlı etkileri
yok.ÜRİNER sistem hastalıklı hayvanın anestezisinde
tercih edilir.

• KLİNİK KULLANIMI:
• Riskli hastaların inhalasyon anesteziği 1.Geriatrik
• 2.Hepatik yetmezlik
• 3.Renal yetmezlik
• 4.Kardiak yetmezlik
• Maske indüksiyonu olası - Hızlı uyanma
• Oldukça pahalı
• Hassas İSOTEC vaporizatörü
• İNDÜKSİYON: %2.5-4.5
• İDAME: %1-3
 DESFLURANE (SUPRAN)
• İsofluran dan sonra anestezi pratiğine giren, yapısı benzer

• Kan/gaz eriyiklik katsayısı (0.42)

• EN HIZLI İNDÜKSİYON & UYANMA
• MAC (7.2) GÜÇSÜZ

• Keskin kokulu, irritan ÖKSÜRÜK / APNE

• Özel elektrikle ısıtılan vaporizatör
• Anesteziden uyanma isofluran dan 2 kat hızlı UYANMA
• DELİRİUMU
• İNDÜKSİYON: %8-15
• İDAME: %5-9
• Preanestezikler,N2O ve analjezikler MAC’ı düşürebilir !
 SEVOFLURAN (SEVOFLURANE)
• GÜNÜMÜZÜN EN YENİ İNHALASYON ANESTEZİĞİ

• Kan/gaz eriyiklik katsayısı (0.6)

• HIZLI İNDÜKSİYON & UYANMA

• SSS depresyonu – Konvulsif aktivite YOK

• İYİ KAS GEVŞEMESİ VE ANALJEZİ

• Kardiovaskuler etkiler isoflurana benzer (myokard depresyonu

AZ)
• MİNİMAL BİYOTRANSFORMASYON

• Veteriner anesteziyoloji klinik pratiğine henüz girmedi !