ISYUNG PULITIKAL SA WIKANG

PAMBANSA: MULA SA TAGURING

PURISTANG TAGALOG
HANGGANG MAGING FILIPINO



tsok o tisa?
tapik o paksa?
titser o guro?
blakbord o pisara?
banghay-aralin o leson plan?

Pagpaplanong Pangwika
Jernudd at Das Gupta (1971)
Isang umuunlad na larangang
tumuturing sa wika bilang panlipunang
yaman na kailangang sumailalim sa
maayos at masusing pagpaplano upang
magamit ang naturang wika sa buo nitong
potensiyal.

Apat na Fundamental na
Prosesong sa Pagpaplanong
Pangwika
1. Proseso ng pagpili




Ang pinakamahirap gawin sa mg proseso
ng pagpaplanong pangwika lalo na sa tulad
nating multi-linggwal na bansa.

Unang Isyung Pulitikal
sa Wikang Pambansa
Artikulo XIV Sek. 3
ng Saligang Batas ng
1935



Ang Pambansang Kapulungan ay magsasagawa ng
mga hakbang tungo sa paglinang at paggamit ng
isang panlahat na wikang pambansang batay sa isa
sa mga umiiral na katutubong wika. Samantalang
hindi pa itinatadhana ng batas, ang Ingles at Kastila
ay mananatiling opisyal na wika
Ikalawang Isyung Pulitikal sa
WP (Saligang Batas ng 1973)
1. Wikang ng Konstitusyon (Ingles)
2. Wikang Pambansa
3. Wika ng Faynal Teks (Ingles, Pilipino
at iba wika ng Pilipinas)

Mga Tanong Para sa Komite ng
WP
1. Sang-ayon ka ba na muling suriin ang
basehang Konstitusyonal ng ating wikang
pambansa na nasa sek. 3 Art. XIV?
2. Sang-ayon ka ba na muling suriin ang
implementasyon na binanggit ng probisyong
Konstitusyonal?
3. Sang-ayon ka ba sa pagpapatuloy ng
kasalukuyang wikang pambansa (Pilipino)?


Ikatlong Isyung Pulitikal ng WP
(Konstitusyon ng 1987)
Artikulo XIV Sek. 6
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nalilinang ito ay dapat payabungin
at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa
Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa
mg tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na
maaaring ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa
ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng
Filipino bilang wika ng pagtuturo sa sistemang
pang- edukasyon.
Pilipino vs. Filipino

P = (T + WK +WD) N

F = [P(T + WK + WD) N] I
Mahal kong ina, saglit po akong hihimlay
sa ating silid-tulugan upang sa takdang ika-
4 ng hapon ay pukawin nyo sa aking
pagkakahimbing upang makadulog naman
sa ating hapag-kainan para
makapagpanibagong lakas sa isang
magdamagang pagsusunog ng kilay

Mother dear, may I sleep muna sa ating
bedroom so that by 4 pm, please make
gising to me para naman I can eat my
snack coz Ill make review the whole night
kasi.

Pagpapalit-koda
Ayon kina Gonzales at Bautista (1988), Code-Switching
variety called halo-halo mix-mix, which switches (along a
scale) from more English (and therefore less Pilipino) to more
Pilipino (and therefore less English) depending on style
(informally to formally) and tone (social intimacy to social
distance) in classrooms, in offices, and in public forums.
Ayon naman sa glosari ng aklat na The Bilingualism
Reader inedit ni Li Wei (2000), Code-mixing is a
Communication strategy used by bilinguals in which the speaker
of language X transfers elements or rules of language Y to X (the
base language)

Mga halimbawa
A. PLDT
Ilonggo (pag-uusap ng mag-ama sa telepono dahil
sa paglipat ng anak sa ibang kurso:
Ama: O Kid, kamusta na?
Anak: Dad, magashift na ako sa fine arts!
Ama: Baket?
Anak: Di ko gid hilig ang magdoktor
Ama: Kung san ka masaya Kid, suportahan taka!


B. Globe
Sa Ilokano, lalaking nakatulog sa biyahe at hindi
alam kung nasaan na siya. Nagtatanung-tanong sa
mga taong nakapaligid sa kanya:
Mga tao: Dyak maawatan
Hanggang sa tumawag sa kaibigan at naubusan ng
load
Lalaking naliligaw: Wala na kong load!
Matandang babae: Load, idiay adda ti load


Positive ang ratings ng mga programa ng GMA 7 noong Lunes
kaya feeling happy ang mga Kapuso. Para magkaroon kayo ng
idea sa kanilang nararamdamang kaligayahan, heto ang ratings
ng mga sumusunod na programa ng ABS-CBN AT GMA: (PM,
SETYEMBRE 23, 2004)
Nag-meeting na ang executive committee ng Metro Manila Film
Festival para sa magiging decision nila sa apela ng maraming
producer including Boss Vic del Rosario ng Viva Films and
Robbie Tan of Seiko Films sa apat na entry ng Regal Films sa
darating na MMFF. (PM, SETYEMBRE 23, 2004)
.Kapag finals ang pinag-usapan, hindi lamang physical conditioning
ang mahalaga. Kailangan rin ng mental toughness. At iyan ang
hawak ng FEU, wika ni Pumaren. Were a younger team but
kailangan lang siguro ng adjustments para masabayan namin
sila. (Abante, Setyembre 2004)


Kodifikasyon
sa bahaging ito ay naghahanda na ng
mga kagamitan
sa pagpapayabong ng wikang pambansa
gaya ng glosari, aklat sa
gramar at diksyunaryo.

3. Elaborasyon o Intelektwalisasyon ng
wikang Filipino.

Sinasabing purista (Tagalog) ang ABAKADA
ni Lope K. Santos sapagkat nakakiling
lamang sa wikang Tagalog.Noong 1987
ipinakilala ang Alfabetong Filipino na
binubuo ng 28 letra na nagbigay nang
kaguluhan sa ispeling ng mga hiram na
salita. Iba ang ispeling ng UP, PNU, DLSU
at iba pang pamantasan sa Pilipinas. Sa
ganitong kalagayan ay binuo ang 2001
revisyon sa alfabeto na nagpaluwag sa
gamit ng 8 dagdag na letra.


Implementasyon
huling proseso sa pagpaplanong pangwika. Ang
implementasyon ng mga palising pangwika ay
nangangailangan ng partisipasyon ng lipunan.
Naisasagawa ito sa pamamagitan ng pagtanggkap
sa wikang Filipino sa pamamagitan ng paggamit nito
sa ibat ibang larangan. Kailangang gamitin ang
Filipino sa ofisyal na komunikasyon sa pamahalaan
at sa eskwelahan. Ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng pagtuturo sa mga kurso gaya ng
Matematiks at Sayans ay nakapagpapadali sa
elaborasyon at intelektwalisasyon ng Filipino. Sa
katunayan ginagamit ito midyum ng instruksyon sa
UP at iba pang pamantasan sa mga kursong
nabanggit.(Constantino, 1991)

Kongklusyon:

Sa patuloy na pagbabago ng wikang Filipino mas lalong
magiging talamak ang panghihiram natin sa mga wikang
intelektwalido lalung-lalo na sa Ingles. Naniniwala ako na sa
ganitong paraan lamang natin matatamo ang tinatawag na
INTELEKTWALISASYON ng wikang Filipino.
Malaki rin ang papel na gagampanan ng mga titser sa ibat
ibang disiplina upang magamit ang Filipino sa lahat halos ng
larangan lalung-lalo na sa edukasyon. Sapagkat marami nang
pag-aaral ang nagpatunay na mas mahusay gamiting wikang
panturo ang unang wika ng mga estudyante at kung taglish
ang wikang ito, bakit hindi natin gamitin upang mapabilis ang
pagkatuto ng ating mga kabataan.
Hinihiling ko lang o sabi ng ni Vicky Morales Wish ko lang na
sana lubos na suportahan ng ating gobyerno ang anumang
rekomendasyon ng mga tagagpaplano ng wika.

Magandang afternoon sa inyong
lahat at maraming thank you po.
Mary Ann Carreon - Escoto