Orbita sht nj kavitet ku vendosen globet okular. Ky kavitet formohen nga
bashkimi i shum kockave kraniale si: kocka frontale; etmoidale; palatine; zigomatike; lacrimale; maxilla dhe sfenoidalja.
Orbita sht e mbushur nga globi okular muskujt okulomotor nervat kranial !"" """ "# # dhe #"$; en gjaku; gjendra lakrimale; sakusi dhe duktusi nazolakrimal; konjuktiva; ind dhjamor.
%unksioni i orbits prvec strehimit t syrit sht edhe mbrojtja e tij sepse buzt e orbits jan m t dala jasht sesa syri duke siguruar & cdo goditje & drejtohet n sy t godas orbitn e jo syrin. ' dhnat klinike t (atologjive t orbits jan: )* +xoftalmia !dalja prpara e globit okular$ ,* +noftalmia !zhvendosja pas e globit okular$ -* .himbje ) /* .iplopi 0* 1lje e fushs vizive 1- Exoftalmia. 2hka&et e exoftalmis jan t shumta por vendin kryesor e zn tumoret e orbits prandaj edhe diagnoza bazohet n rezultatet e skanerit dhe t rezonancs magnetike. 3jat egzaminimit t syve t individve & para&esin ankesat e msiprme duhet patur kujdes & egzaminimi t jet bilateral. +xoftalmia mund t jet unilaterale ose bilaterale. A - Exoftalmia bilaterale sht pasoj e disfunksionit t gjendrs tiroide dhe prvec ksaj vihet re edhe: - sy t ku& e t dhimbshm - shikim i turbullt - ulje e mprehtsis s pamjes - kemoz !ngjyrosje e konjuktivave$ - diplopi - exoftalmia sht e reduktueshme nse aplikohet pak presion nga jasht n globin okular. (ra ky i fundit futet n orbit.
+gzaminimet e nevojshme jan testet e hipertiroidizmit; skaner dhe rezonanc magnetike. Ktu ka rrezik dmtimi korneal si pasoj e daljes m prpara t syrit dhe ekspozimit t kornes ndaj mjedisit t jashtm. 'rajtimi: - administrimi i steroidve sistemik radioterapi dhe dekomprimim orbital kirurgjikal - rregullimi i nivelit t hormoneve tiroidien - lot artificial syze pr t rregulluar diplopin
, B- Exoftalmia Unilaterale. 4 kt rast vetm n njrin sy kemi exoftalmi. 2hkaku kryesor jan tumoret e orbits. 2ho&rohet me diplopi dhe kufizim t motilitetit okular. +xoftalmia n kt rast nuk sht e reduktueshme. 'umoret e orbits jan: )* 'umoret e orbits tek fmijt. a. Rabdomiosarkoma. 'umori m malinj i orbits tek fmijt. 5und t jet intra orbital ose me fillim n konjuktiv. 6ep exoftalmi t madhe brenda nj kohe t shkurtr dhe crregullime t mdha okulomotore. 5etastazon n pulmone. 'rajtimi bhet me kirurgji*radioterapi dhe kemioterapi. b. Glioma e nervit optik. 'umor beninj i nervit optic & takohet para moshs )7 vjec e jep: - exoftalmi progresive - atrofi optike unilaterale - zmadhim t imazhit t kanalit optic - strabizm - 2kaneri tregon tumor & evoluon drejt kiazms optike. 'rajtimi konsiston n he&ie kirurgjikale dhe radioterapi. c. Kisti dermoid i orbits. 'umor beninj congenital n kndin supero extern t orbits. ,* 'umoret e Orbits tek adultt a. 8imfomat e orbits. (rfa&sohen nga limfosarkoma dhe retikulosarkoma. 6apin: - exoftalmi unilaterale me evolucion t ngadalt e pa reduktueshme - diplopi nga crregullimet okulomotore .iagnoza vendoset me biopsi e m pas bhet trajtimi me radio dhe kemioterapi b. (seudo tumor inflamator. 6ep exoftalmi unilaterale kemoz dhe diplopi. 5jekimi bazohet n dhnien e kortikoterapis me doza t larta. c. 5etastazat orbitale t kancerit t gjirit dhe veshkave.
Celuliti Orbital
9sht nj inflamacion dhe infeksion i indit t but t orbits. 2hkaku kryesor i ktij celuliti sht :. "nfluenza.
2hka&e t tjera t celulitit orbital jan: - tek adultt: sinusitet e supuruara; etmoiditi; sinuziti frontal - tek fmijt: etmoiditi akut - porsalindurit: oteomieliti maxilar Klinika: - inflamacion dhe edem periorbitale - sy t ku& dhe t dhimbshm - reduktimi i lvizjes s syve - kemoz - temperatur dhimbje koke lodhje - verbim si pasoj e dmtimit t syrit nse nuk mjekohet patologjia 'rajtimi: - antiboiotik me spektr t gjer veprimi me rrug parenterale - anti inflamator / - n disa raste duhet ndrhyrje kirurgjikale pr t drenuar &elbin dhe pastruar vatrn primare.
Traumat e Orbits 'raumat e orbits mund t vin si pasoj e aksidenteve automobilistike renie nga lartsit ose m shpesh si pasoj e goditjeve me grusht n orbita. 'raumat mund t sho&rohen me exoftalmi ose me endoftalmi. 'rauma me exofltalmi: 1- Plag e kavitetit orbital. 4 kt rast formohet nj hematom intraorbitale e cila e shtyn globin okular pr nga jasht duke na dhn exoftalmi. ;akonisht ndodh nga frakturat orbitale & do lejojn nj komunikim midis kavitetit orbital dhe sinuseve. Klinikisht ka krepitacione gjat palpimit t palpebrave dhe exoftalmi & rritet gjat shfryrjes s hundve. 'rajtimi konsiston n antibiotiko terapi dhe dezinfektant nasal 2- Trauma e mbyllur. %raktura e basis crani sho&rohet me formimin e nj fistule karotido*kavernoze. Klinikisht jep: - dhimbje koke - exoftalmi progresive - ulje t pamjes - hipertoni okulare .iagnoza vendoset me skaner dhe 'rajtimi sht kirurgjikal. Enoftalmia: 9sht zhvendosja nga brenda e globit okular.
2hka&et e enoftalmis jan disa: - enoftalmia primare & tregon pr shkak congenital !zhvillimi jonormal i kavitetit orbital$ - shak i fituar si goditja me grusht n sy pra trauma orbitale. 2hkaktohet nga fraktura e dyshemes s orbits dhe n kt rast duhet krkuar edhe pr pranin e diplopis. 0 - sindorma <laude*=ernar*:orner !mioz ptoz palpebrale dhe enoftalmi$ - shka&e t tjera si: atrofia faciale senile nga atrofia e prmbajtjes orbitale 'rajtimi nnkupton rindrtimin e pjess kockore t orbits dhe rivendosjen e vllimit orbital si edhe ripozicionimin e globit okular.
UNIVERSITY OF MEDICAL SCIENCES "REZONANCA" MR - SC.DR - Halil Ajvazi-Oph./Prishtina/Republic of Kosova / UNIVERSITETI I SHKENCAVE MJEKËSORE "REZONANCA"
III - UNIVERSITETI I SHKENCAVE MJEKËSORE"REZONANCA"FAKULTETI I MJEKËSISË PRISHTINË/Halil AJVAZI, MR - Sc.MD. / EKZAMINIMI OBJEKTIV NË OKULISTIK (OFTALMOLOGJI)