ZADATAK 1

REENJE
PRORAUN OTPORA TEGLJENOG TERETNJAKA
1. PLOVNI PUT DOVOLJNE DUBINE I IRINE
1.1. Otpor trenja (Rtr)
1.1.1. Metoda V. Fruda
Otpor trenja rauna se po sledeem obrascu:
R tr = f Sv 1,83 (N), gde su:
f koeficijent trenja.
Za potpuno zavarenu oplatu brodskog trupa i glatko obojenu, f = 1, 05 S .
Za LKVL = 56,60 m, koeficijent trenja tehniki glatke povrine je:
S = 0, 0014391 (oitana vrednost sa dijagrama br. 1), pa je koeficijent trenja:

f = 1, 05 0, 0014391 = 0, 001511055

dijagram 1. Froudeov koeficijent trenja za tehniki glatke povrine brodskog trupa

 = 1000 kg/m3, gustina rene (slatke) vode,

S okvaena povrina brodskog trupa (m2), rauna se po obrascu V. Zvonkova:
S = L KVL (m
TKM + n B KVL)
(m2)
gde je:
koeficijent punoe istisnine brodskog trupa
V
=
1
L KVL BKVL TKM
gde je:
V zapremina istisnine
Zapremina istisnine V je brojno jednaka deplasmanu broda Dm pa je:
V = 592,0 m3
592
=
= 0,851
56, 6 7,02 1,75

= 0,851
Vrednosti koeficijenata m i n zavise od vrste broda. Za tegljene teretnjake bez
sopstvenog pogona:
m = 1, 45 i n = 1,13 ;
S = 56, 6 (1, 45 1,
75 +1,13 0,851

7,02) = 526,89 m 2
S = 526,89 m 2
Za brzinu v = 8 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 2,
221,83 = 3433 N
Za brzinu v = 10 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 2,
781,83 = 5164 N
Za brzinu v = 12 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 3,33
1,83 = 7209 N
Za brzinu v = 14 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 3,88
1,83 = 9558 N
Za brzinu v = 16 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 4, 441,83 = 12204 N
Proraun otpora trenja zadatog teretnjaka po metodi V. Fruda za oblast brzina
plovidbe u mirnoj vodi dovoljne dubine i irine, v = 8 16 km/h, sreen je u tabeli 1.
tabela 1.

v (km/h)

v (m/s)

v1,83

fS

Rtr (N)

8
10
12
14
16

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

4,311
6,484
9,055
12,006
15,329

796,15
796,15
796,15
796,15
796,15

3433
5164
7209
9558
12204

1.1.2. Metoda ITTC 1957. god.

Otpor trenja po metodi ITTC 1957. god. rauna se po sledeem obrascu:

R tr = ( t + r )
S v2 (N)
2
Okvaena povrina brodskog trupa (S) izraunata je po obrascu V. Zvonkova, u
prethodnom primeru prorauna otpora trenja po metodi V. Fruda, i iznosi:
S = 526,89 m 2
= 1000 kg/m3, gustina rene (slatke) vode.
Za proraun koeficijenta trenja ( t ) tehniki glatke povrine treba prvo odrediti
koeficijent kinematskog viskoziteta vode ( ) prema dijagramu.
Za temperaturu vode t = 16 oC oitana vrednost kinematskog viskoziteta vode
iznosi:
=1,11 10-6
Zatim se proraunava Rejnoldsov broj (Re) po obrascu:
L
R e = v KVL

Za brzinu v = 8 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 2,22
113313313,3
1,11*106
Za brzinu v = 10 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:
56, 6
R e = 2, 78
141641641, 6
1,11*106

Za brzinu v = 12 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 3,33
169969970
1,11*106
Za brzinu v = 14 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 3,89
198298298,3
1,11*106
Za brzinu v = 16 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:
56, 6
R e = 4, 44
226626626, 6
1,11*106
Koeficijent trenja tehniki glatke povrine ( t ) odreuje se na osnovu dijagrama
broj 2 u zavisnosti od Rejnoldsovog broja.
Za brzinu v = 8 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0,002023
Za brzinu v = 10 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001963
Za brzinu v = 12 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001916

Za brzinu v = 14 km/h, koeficijent trenja iznosi:

t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001878
Za brzinu v = 16 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001846

dijagram 2. koeficijenti trenja tehniki glatkih ploa ( t ) pri turbulentnom optoku vode

Koeficijent rapavosti oplate brodskog trupa ( r ) odreuje se prema tabeli 2 iz

praktikuma Otpori broda Savremene metode prorauna. Za sluaj potpuno zavarene i
glatko obojene oplate brodskog trupa, usvaja se:
r =0,0004
Prema tome, otpor trenja za brzinu v = 8 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0, 002023+0,0004)

526,89 2,22
2 =3153 N
2
Otpor trenja za brzinu v = 10 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0,001963+0,0004)

526,89 2,77
2 =4805 N
2
Otpor trenja za brzinu v = 12 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0,001916+0,0004)

526,89 3,33
2 =6782 N
2

Otpor trenja za brzinu v = 14 km/h, iznosi:

1000
R tr =(0,001878+0,0004)

526,89 3,88
2 =9078 N
2
Otpor trenja za brzinu v = 16 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0,001846+0,0004)

526,89 4, 44 2 =11688 N
2
Proraun otpora trenja zadatog tegljenog teretnjaka po metodi ITTC 1957. god,
za oblast brzina plovidbe u mirnoj vodi dovoljne dubine i irine, v = 8 16 km/h, sreen
je u tabeli 2.
tabela 2.
R e 108

Rtr (N)

1,13313313 0,002023

0,0004

3153

7,716

1,41641641 0,001963

0,0004

4805

3,33

11,11

1,69969970 0,001916

0,0004

6782

14

3,89

15,12

1,98298298 0,001878

0,0004

9078

16

4,44

19,76

2,26626626 0,001846

0,0004

11688

v (km/h)

V (m/s)

v2

2,22

4,938

10

2,78

12

Poreenje dobijenih vrednosti za otpore trenja izraunatih po metodi V. Fruda i

metodi ITTC 1957. god, prikazano je u tabeli 3.
Za dalji proraun usvajaju se vrednosti otpora trenja dobijene po metodi V. Fruda (po
ovoj metodi dobijene su vee vrednosti).
tabela 3.
v (km/h)
1
8
10
12
14
16

1.2. Ostali otpor (Rost)

V. Frud
2
3433
5164
7209
9558
12204

Rtr (N)
ITTC - 1957
3
3153
4805
6782
9078
19074

Ostali otpor se proraunava po sledeem obrascu:

2
(N)
R ost = Co V 3 v2
2
gde su:
Co - koeficijent ostalog otpora,
=1000 kg/m3, gustina rene (slatke vode),
V=592,0 m3 , istisnina brodskog trupa,
v - brzina plovidbe u mirnoj vodi dovoljne dubine i irine, (m/s).
Za proraun ostalog otpora koriste se ispitivanja raznih brodova, koji se usvajaju
kao prototipovi i ije su osobenosti prikazane na dijagramima.
U ovom sluaju, zadati tegljeni teretnjak nosivosti od oko 1200 t bio bi slian
prototipu ije su osobenosti prikazane u dijagramu br. 4. Osobenosti prototipa su:
L'KVL = 57 m
B'KVL = 6,55 m
'
TKM
= 1,90 m

D'm = 563,0 t
' = 0,785
L'KVL
= 8,769
B'KVL
'
TKM
= 0,29
B'KVL
Najpre za zadati teretnjak treba proraunati Frudov broj, koji zavisi od brzine i
duine teretnjaka. Ubrzanje zemljine tee je: g = 9,81 m/s2.

Frudov broj se rauna po obrascu:

v
Fr =
g L KVL
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
2, 22
Fr =
0, 094307
9,81 56, 60
Za brzinu v = 10 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
2, 78
Fr =
0,117883
9,81 56,60
Za brzinu v = 12 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
3,33
Fr =
0,141460
9,81 56, 60
Za brzinu v = 14 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:

3,88
0,165037
9,81 56, 60
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
4, 44
Fr =
0,188614
9,81 56,60
Fr =

'

Koeficijent ostalog otpora ( Co ) za usvojeni prototip i za Frudov broj odreuje se

iz dijagrama broj 3.
Tabela 4.
v (km/h)

Fr

Co

0,094307

0,0062

10

0,117883

0,0064

12

0,141460

0,0073

14

0,165037

0,0091

16

0,188614

0,0108

'
dijagram 3. koeficijent ostalog otpora ( Co ) tegljenog teretnjaka BBP 44000 izraunat na
osnovu ispitivanih otpora modela (M-53)

Da bi se dobio koeficijent ostalog otpora zadatog teretnjaka ( Co ), treba

'
koeficijent ostalog otpora prototipa ( Co ) pomnoiti dopunskim korekturnim
koeficijentima, koji uzimaju u obzir razliku izmeu osobenosti usvojenog prototipa i
broda iji se otpor proraunava. Prema tome, koeficijent ostalog otpora zadatog tegljenog
teretnjaka bie jednak:
Co = Co' a b c d
gde su:

C'o - koeficijent ostalog otpora usvojenog prototipa,

a - dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora koji uzima u obzir promenu odnosa
L
B
b - dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora koji uzima u obzir promenu odnosa
T
B
c - dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora koji uzima u obzir promenu odnosa
L PS
L KVL
d - dopunksi korekturni koeficijent ostalog otpora koji zavisi od promene .
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (a) izraunava se na osnovu
podataka iz dijagrama broj 4.
LKVL
dijagram 4. dopunski koeficijent ostalog otpora (a), koji zavisi od promene odnosa
BKVL

Za usvojeni prototip:
L'KVl
= 8,702
pa je a p = 0,82
B'KVL

Za zadati teretnjak:
L KVL
= 8,062 pa je a t = 0,89
BKVL
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (a) iznosi:
at
0,89
a=
=
= 1,085
ap
0,82

a = 1,085
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (b) izraunava se pomou
vrednosti koje se uzimaju iz dijagrama broj 5.

dijagram 5. dopunski koeficijent ostalog otpora (b), koji zavisi od promene odnosa

Za usvojeni prototip:
'
TKM
= 0,290 pa je
B'KVL

b p = 1,19

TKM
BKVL

Za zadati teretnjak:
TKM
= 0,249 pa je b t = 1,11
BKVL
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (b) iznosi:
bt
1,11
b=
=
= 0,932
bp
1,19

b = 0,932
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (c) iznosi 1, jer je iz uslova
zadatka:
L PS
L'
= ' PS
L KVL LKVL
c=1

Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (d) odreuje se iz dijagrama broj

6.

dijagram 6. dopunski koeficijent ostalog otpora (d), koji zavisi od promene koeficijenta
punoe istisnine ().

Za usvojeni prototip:
' = 0,785 pa je d p = 1,40
Za zadati teretnjak:
= 0,851 pa je d t = 1,45
Dopunski korekturni koeficijent ostalog otpora (d) iznosi:
dt
1,45
d=
=
= 1,035
dp
1,40

d = 0,847

Na osnovu izraunatih vrednosti, koeficijent ostalog otpora zadatog teretnjaka, za

brzinu v = 8 km/h, bie jednak:
Co = 0,0062 1, 085
0,932 11,035
= 0, 006488 ;
za brzinu v = 10 km/h, bie jednak:
Co = 0,0064 1, 085 0,932 11,035
= 0, 006698 ;
za brzinu v = 12 km/h, bie jednak:
Co = 0,0073 1, 085
0, 932 11,035
= 0, 007640 ;
za brzinu v = 14 km/h, bie jednak:
Co = 0,0091 1, 085
0, 932 11,035
= 0, 009524 ;
za brzinu v = 16 km/h, bie jednak:
Co = 0,0108 1, 085
0,932 11,035
= 0, 011303 ;
Vrednost ostalog otpora:
za brzinu v = 8 km/h je:
2
1000
R ost = 0, 00648

592 3
2
za brzinu v = 10 km/h je:
2
1000
R ost = 0, 00669

592 3
2
za brzinu v = 12 km/h je:
2
1000
R ost = 0, 00764

592 3
2
za brzinu v = 14 km/h je:
2
1000
R ost = 0, 00952

592 3
2
za brzinu v = 16 km/h je:
2
1000
R ost = 0, 01130

592 3
2

2,22
2 = 1130 N

2,78
2 = 1822 N

3,332 = 2993 N

3,88
2 = 5078 N

4, 44 2 = 7871 N

Proraun ostalog otpora zadatog teretnjaka, za oblast plovidbe u mirnoj vodi

dovoljne dubine i irine, v = 8 16 km/h, sreen je i prikazan u tabeli 5.
tabela 5.
v (km/h)

v (m/s)

v2

Fr

C'o

a b
c d

Co

Rost (N)

8
10
12
14
16

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

4,938
7,716
11,11
15,12
19,76

0,094307
0,117883
0,141460
0,165037
0,188614

0,0062
0,0064
0,0073
0,0091
0,0108

1,0466
1,0466
1,0466
1,0466
1,0466

0,006488
0,006698
0,007640
0,009524
0,011303

1130
1822
2993
5078
7871

1.3. Ukupni otpor (Ruk)

Vrednost ukupnog otpora zadatog tegljenog teretnjaka ( R uk = R tr +R ost ) za oblast
brzina plovidbe u mirnoj vodi dovoljne dubine i irine, v = 8 16 km/h, prikazana je u
tabeli 6 i na dijagramu br. 7.
tabela 6.
v (km/h)

v (m/s)

Rtr (N)

Rost (N)

Ruk (N)

8
10
12
14
16

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

3433
5164
7209
9558
12204

1130
1822
2993
5078
7871

4562
6986
10202
14636
20075

dijagram 7. Otpori tegljenog teretnjaka u void dovoljne irine i dubine.

1mm = 133,33 N

1mm = 0,13 km/h

2. PLOVNI PUT OGRANIENE DUBINE I DOVOLJNE IRINE

(TZV. PLITKA VODA) - hv = 3,6 m

2.1. Otpor trenja (Rtr)

2.1.1. Metoda V. Fruda
Otpor trenja po V. Frudu rauna se na osnovu sledeeg obrasca:
R tr = f Sv 1,83
(N)
o
gde su:
f = 0,001511055 - koeficijent trenja tehniki glatke povrine (izraunava se na isti nain
kao u sluaju plovidbe u dubokoj vodi videti poglavlje 1.1.1.),
= 1000 kg/m3 - gustina rene (slatke) vode,
S = 526,89 m 2 - okvaena povrina brodskog trupa (izraunata po metodi V. Zvonkova u
prethodnom primeru za sluaj plovnog puta dovoljne dubine i irine duboka voda;
videti poglavlje 1.1.1.),
v o - brzina optoka vode neposredno uz okvaenu povrinu brodskog trupa, (m/s).
Brzina optoka ( v o ) odreuje se iz dijagrama broj 8 (odnos brzina

vo
pri plovidbi
v

u mirnoj plitkoj vodi).

Za sluaj brzine plovidbe u mirnoj vodi, Frudov broj iznosi:
v
Fr =
,
g h v
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
2, 22
Fr =
0,37393
9,81 3, 6
Za brzinu v = 10 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
2,78
Fr =
0, 46742
9,81 3, 6
Za brzinu v = 12 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
3,33
Fr =
0,56090
9,81 3, 6
Za brzinu v = 14 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
3,88
Fr =
0, 65439
9,81 3, 6
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
4, 44
Fr =
0, 7478
9,81 3, 6
Dubina plovnog puta je: hv = 3,6 m; a gaenje teretnjaka: TKM = 1,75 m; pa je odnos
hv
3,6
=
=2,05 2,00
TKM 1, 75

dijagram 8. odnos brzina

vo
pri plovidbi u plitkoj vodi.
v

Iz dijagrama br. 8 za izraunati odnos

dobija se odnos brzina

hv
=2,05 i vrednosti Frudovog broja,
TKM

vo
.
v

Tabela 7.
v
8
10
12
14
16

v
2,22
2,77
3,33
3,88
4,4

Fr
0,37393
0,46742
0,56090
0,65439
0,74787

vo/v
1,065
1,082
1,137
1,178
1,234

vo
2,366
3,005
3,79
4,581
5,484

Mnoenjem ovog odnosa sa brzinom broda (v), dobija se brzina optoka vode
neposredno uz okvaenu povrinu brodskog trupa (v o); a za brzinu broda v = 10 km/h,
brzina optoka vode iznosi:
vo =3,02 m/s
Otpor trenja broda u plitkoj voidi:
Za brzinu v = 8 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 4,83
1,83 = 3852 N
Za brzinu v = 10 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 7, 491,83 = 5965 N
Za brzinu v = 12 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 11,
451,83 = 9118 N
Za brzinu v = 14 km/h, otpor trenja je:
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 16,
201,83 = 12900N
Za brzinu v = 16 km/h, otpor trenja je:
1,83
R tr = 0, 001511055 1000
526,89 22,52

= 17932 N

Proraun otpora trenja zadatog tegljenog teretnjaka po metodi V. Fruda (za oblast
brzina plovidbe u mirnoj vodi ograniene dubine i dovoljne irine plitkoj vodi v = 8
16 km/h) sreen je i prikazan u tabeli 8.
Tabela 8.
v (km/h)

v (m/s)

Fr

8
10
12
14
16

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

0,37393
0,46742
0,56090
0,65439
0,74787

vo
v
1,065
1,082
1,137
1,178
1,234

vo (m/s)

fS

v1,83
o

Rtr (N)

2,366
3,005
3,79
4,581
5,484

269,26
269,26
269,26
269,26
269,26

4,838
7,492
11,452
16,202
22,522

3852
5965
9118
12900
17932

2.1.2. Metoda ITTC 1957. god.

Otpor trenja po metodi ITTC 1957. god. rauna se po sledeem obrascu:

R tr =( t + r )
S vo2 (N)
2
Okvaena povrina brodskog trupa (S) izraunata je po obrascu V. Zvonkova u
prethodnom primeru za sluaj plovnog puta dovoljne dubine i irine duboka voda
(videti poglavlje 1.1.1.1.).
S = 839,66 m2
= 1000 kg/m3 - gustina rene (slatke) vode
Koeficijent kinematskog viskoziteta vode ( ), za temperaturu vode t = 16 oC,
iznosi:
= 1,11 10-6
Rejnoldsov broj se izraunava po obrascu:
L
R e = v0 KVL

Za brzinu v = 8 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 2,36
120678678, 7
1,11*106
Za brzinu v = 10 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:
56, 6
R e = 3, 005
153256256,3
1,11*106

Za brzinu v = 12 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 3, 79
193255855,9
1,11*106
Za brzinu v = 14 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:

56, 6
R e = 4,58
233595395, 4
1,11*106
Za brzinu v = 16 km/h, Rejnoldsov broj (Re) iznosi:
56, 6
R e = 5, 484
279657257,3
1,11*106
Koeficijent trenja tehniki glatke povrine ( t ) odreuje se iz dijagrama broj 2
za razliite vrednosti Rejnoldsovog broja.
Za brzinu v = 8 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 002006
Za brzinu v = 10 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001943
Za brzinu v = 12 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001884

Za brzinu v = 14 km/h, koeficijent trenja iznosi:

t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001838
Za brzinu v = 16 km/h, koeficijent trenja iznosi:
t =0,083*(logRe-1,65) 2 0, 001796

Koeficijent rapavosti oplate brodskog trupa ( r ) za sluaj potpuno zavarene

oplate brodskog trupa iznosi:
r = 0,0004
Otpori trenja:
za brzinu v = 8 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0, 002006+0,0004)

526,89 2,36
2 =3551 N
2
Otpor trenja za brzinu v = 10 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0, 001943+0,0004)

526,89 3,0052 =5576 N

2
Otpor trenja za brzinu v = 12 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0, 001884+0,0004)

526,89 3,79 2 =8646N

2

Otpor trenja za brzinu v = 14 km/h, iznosi:

1000
R tr =(0, 001838+0,0004)

526,89 4.581
2 =12378 N
2
Otpor trenja za brzinu v = 16 km/h, iznosi:
1000
R tr =(0, 001796+0,0004)

526,89 5,484 2 =17408 N

2
Proraun otpora trenja zadatog tegljenog teretnjaka, po metodi ITTC 1957. god,
sreen je i prikazan u tabeli 9.
Tabela 9.
v (km/h)
8
10
12
14
16

vo (m/s)
2,366
3,005
3,79
4,581
5,484

vo2

R e 108

5,601
9,033
14,36
20,986
30,079

1,2067867
1,5325625
1,9325585
2,3359539
2,7965725

0,002006
0,001943
0,001884
0,001838
0,001796

0,0004
0,0004
0,0004
0,0004
0,0004

Rtr (N)
3551
5576
8645
12378
17408

Za dalji proraun se usvajaju vrednosti otpora trenja dobijene po metodi V. Fruda

(po ovoj metodi su dobijene vee vrednosti).
Poreenje dobijenih vrednosti za otpore trenja izraunatih po metodi V. Fruda i metodi
ITTC 1957. god, prikazano je u tabeli 10.
Tabela 10.
v (km/h)
1
8
10
12
14
16

2.2. Ostali otpor (Rost)

V. Frud
2
3852
5965
9118
12900
17932

Rtr (N)
ITTC - 1957
3
3551
5576
8645
12378
17408

Ostali otpor zadatog tegljenog teretnjaka proraunava se po sledeem obrascu:

23 2
R ost = Co V vo (N)
2
gde su:
Co - koeficijent ostalog otpora,
= 1000 kg/m3 - gustina rene (slatke vode),
V=592,0 m3 - istisnina brodskog trupa,
v - brzina plovidbe u mirnoj vodi dovoljne dubine i irine (m/s).
Za proraun ostalog otpora koriste se ispitivanja raznih brodova, koji se usvajaju
kao prototipovi i ije su osobenosti prikazane na dijagramima. Usvaja se prototip ve
izabran za sluaj plovidbe u vodi dovoljne dubine i irine (videti poglavlje 1.1.2.), tako da
vrednosti dopunskih korekturnih koeficijenata (a, b, c i d) ostaju iste:
a = 1,085

b = 0,932
c=1
d = 1,035
Za zadati teretnjak Frudov broj iznosi:
vo
Fr =
g L KVL
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
2,36
Fr =
0,100437
9,81 56, 60
Za brzinu v = 10 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
3, 005
Fr =
0,127550
9,81 56,60
Za brzinu v = 12 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
3,79
Fr =
0,160840
9,81 56, 60
Za brzinu v = 14 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
4,58
Fr =
0,194414
9,81 56,60
Za brzinu v = 8 km/h, iznosi Frudov broj iznosi:
5, 484
Fr =
0, 232750
9,81 56, 60
'

Koeficijent ostalog otpora ( Co ) za usvojeni prototip i za Frudov broj odreuje se

iz dijagrama br. 3. Da bi se dobio koeficijent ostalog otpora zadatog teretnjaka ( Co ),
'

treba koeficijent ostalog otpora prototipa ( Co ) pomnoiti dopunskim korekturnim

koeficijentima, koji uzimaju u obzir razliku izmeu osobenosti usvojenog prototipa i

broda iji se otpor proraunava. Prema tome, koeficijent ostalog otpora zadatog tegljenog
teretnjaka bie jednak:
Co = Co' a b c d
Tabela 11.
v (km/h)
8

Fr
0,100437

10

0,127550

0,0064
0,0067

12

0,160840

0,0085

14

0,194414

0,0115

16

0,232750

0,0135

za brzinu v = 8 km/h, bie jednak:

Co = 0,0064 1, 085
0,932 11,035
= 0, 006698 ;
za brzinu v = 10 km/h, bie jednak:
Co = 0,0067 1, 085
0,932 11,035
= 0, 007012 ;
za brzinu v = 12 km/h, bie jednak:
Co = 0,0085 1, 085
0,932 11,035
= 0, 008896 ;
za brzinu v = 14 km/h, bie jednak:
Co = 0,0115 1, 085
0,932 11,035
=0, 012036 ;
za brzinu v = 16 km/h, bie jednak:
Co = 0,0135 1, 085
0,932 11,035
= 0, 014129 ;
Vrednost ostalog otpora u plitkoj vodi:
za brzinu v = 8 km/h je:
2
1000
R ost = 0,0067

592 3
2
za brzinu v = 10 km/h je:
2
1000
R ost = 0,0070

592 3
2
za brzinu v = 12 km/h je:
2
1000
R ost = 0,0089

592 3
2
za brzinu v = 14 km/h je:
2
1000
R ost = 0,0120

592 3
2
za brzinu v = 16 km/h je:

2,36
2 = 1323 N

3,0052 = 2233 N

3,79 2 = 4505 N

2
4,518

= 8905 N

Co

2
1000
R ost = 0,0141

592 3 5,484 2 = 14982 N

2
Proraun ostalog otpora zadatog tegljenog teretnjaka, za oblast plovidbe u mirnoj
vodi ograniene dubine (hv = 3,6) i dovoljne irine plitkoj vodi v = 8 16 km/h,
sreen je i prikazan u tabeli 12.

Tabela 12.
v (km/h)

v (m/s)

vo (m/s)

v o2

Fr

C'o

abcd

Co

Rost (N)

8
10
12
14
16

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

2,367
3,006
3,790
4,581
5,484

5,601
9,033
14,364
20,987
30,079

0,100437
0,127550
0,160841
0,194414
0,232750

0,0064
0,0067
0,0085
0,0115
0,0135

1,0466
1,0466
1,0466
1,0466
1,0466

0,00670
0,00701
0,00890
0,01204
0,01413

1323
2233
4505
8905
14982

2.3. Ukupni otpor (Ruk)

Vrednosti ukupnog otpora zadatog tegljenog teretnjaka ( R uk = R tr +R ost ) za oblast
plovidbe u mirnoj vodi ograniene dubine (hv = 3,6 m) i dovoljne irine plitkoj vodi, v
= 8 16 km/h, prikazane su u tabeli 13 i na dijagramu br. 9.
Tabela 13.
v
(km/h)
8
10
12
14
16

v (m/s)

Rtr (N)

Rost (N)

2,22
2,78
3,33
3,89
4,44

3852
5965
9118
12900
17931

1323
2233
4505
8905
14982

dijagram 9. Otpori tegljenog teretnjaka u plitkoj void.

Ruk = Rtr + Rost

(N)
5174
8198
13623
21804
32913

1mm = 200 N

1mm = 0,13 km/h

3. IZRAUNAVANJE PORASTA OTPORA U USLOVIMA PLOVNOG PUTA

OGRANIENE DUBINE (hv = 3,6 m) I DOVOLJNE IRINE - Kpv

Vrednosti koeficijenata poveanja otpora u plitkoj vodi - Kpv prikazane su u tabeli

14 i na dijagramu br. 10, a odnos otpora u plitkoj i dubokoj vodi na dijagramu br. 11.
Tabela 14.
v (km/h)

R (N)

Rpv (N)

Kpv = Rpv / R

8
10
12
14
16

4562
6986
10202
14636
20075

5174
8198
13623
21804
32913

1,13
1,17
1,34
1,49
1,64

1mm = 0,11

dijagram 10. Koeficijent poveanja otpora u plitkoj void.

Brzina km/h
1mm = 0,13 km/h

dijagram 11. Odnos otpora u plitkoj (Rpv) i dubokoj voidi (R).

1mm = 200 N

1mm = 0,53 km/h