Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 61

Mevlana Celaleddin Rumi

- iirler -
Yayn Tarihi:
9.4.2004
Yaynlayan:
Antoloji.Com Kltr ve Sanat
Yasal Uyar: Bu ekitap, bilgisayarnza indirip kayt etmeniz ve ticari olmayan kiisel kullanmnz iin
yaynlanmaktadr. iirlerin kopyalanmas, gerek veya elektronik ortamlarda yaynlanmas, datlmas Trkiye
Cumhuriyeti yasalar ve uluslararas yasalarla korunmaktadr ve telif haklar temsilcisinin nceden yazl iznini
gerektirir. Bu dokman Antoloji.Com tarafndan yaynlanmtr. Antoloji.Com tm blmleriyle, Fikir ve Sanat
Eserleri Yasas'na %100 uygun olarak yayn yapmaktadr.
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Mevlana Celaleddin Rumi (1207-1273)
Mevlna 30 Eyll 1207 ylnda bugn Afganistan snrlar ierisinde yer alan
Horasan yresinde, Belh ehrinde domutur.
Mevlna'nn babas Belh ehrinin ileri gelenlerinden olup salnda
'Bilginlerin Sultan' nvann alm olan Hseyin Hatib olu Bahaeddin
Veled'dir. Annesi ise Belh Emiri Rkneddin'in kz Mmine Hatun'dur.
Sultn'l-Ulem Bahaeddin Veled, baz siyasi olaylar ve yaklamakta olan
Mool istilas nedeniyle Belh'ten ayrlmak zorunda kalmtr. Sultn'l-Ulem
1212 veya 1213 yllarnda aile fertleri ve yakn dostlar ile birlikte Belh'ten
ayrld.
Sultn'l-Ulem'nn ilk dura Nibur olmutur. Nibur ehrinde tannm
Mutasavvf Ferdddin Attar ile de karlamtr. Mevlna burada kk
yana ramen Ferdddin Attar'n ilgisini ekmi ve takdirlerini kazanmtr.
Sultn'l-Ulem Nibur'dan Badat'a ve daha sonra Kfe yolu ile Kbe'ye
hareket etti. Hac farizasn yerine getirdikten sonra dnte am'a urad.
am'dan sonra Malatya, Erzincan, Sivas, Kayseri, Nide yolu ile Lrende'ye
(Karaman) geldi. Karaman'da Suba Emir Musa'nn yaptrdklar medreseye
yerleti.
1222 ylnda Karaman'a gelen Sultn'l-Ulem ve ailesi burada 7 yl kald.
Mevlna 1225 ylnda erefeddin Lala'nn kz Gevher Hatun ile Karaman'da
evlendi. Bu evlilikten Mevlna'nn Sultan Veled ve Aleddin elebi adnda iki
olu oldu. Yllar sonra Gevher Hatun' u kaybeden Mevlna bir ocuklu dul
olan Kerra Hatun ile ikinci evliliini yapt. Mevlna'nn bu evlilikten de
Muzaffereddin ve Emir Alim elebi adl iki olu ve Melike Hatun adl bir kz
dnyaya geldi.
Bu yllarda Anadolu'nun byk bir ksm Seluklu Devletinin egemenlii
altnda idi. Konya ise bu devletin baehri idi. Konya sanat eserleri ile
donatlm, ilim adamlar ve sanatkarlarla dolup tamt. Ksaca Seluklu
Devleti en parlak devrini yayordu ve devletin hkmdar Aleddin Keykubad
idi. Aleddin Keykubad, Sultn'l-Ulem Bahaeddin Veled'i Karaman'dan
Konya'ya davet etti ve Konya'ya yerlemesini istedi.
Bahaeddin Veled, sultann davetini kabul etti ve Konya'ya 3 Mays 1228
ylnda ailesi ve dostlar ile geldi. Sultan Aleddin onu muhteem bir trenle
karlad ve ona ikametgh olarak Altunapa (pliki) Medresesi'ni tahsis etti.
Sultn'l-Ulem, 12 Ocak 1231 ylnda Konya'da vefat etti. Mezar yeri olarak
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Seluklu Saray'nn Gl Bahesi seildi. Gnmzde mze olarak kullanlan
Mevlna Dergh'na bugnk yerine defnedildi.
Sultn'l-Ulem lnce talebeleri ve mridleri bu defa Mevlna'nn evresinde
toplandlar. Mevlna'y babasnn tek varisi olarak grdler. Gerekten de
Mevlna byk bir ilim ve din bilgini olmu, pliki Medresesi'nde vaazlar
veriyordu. Medrese kendisini dinlemeye gelenlerle dolup tayordu.
Mevlna 15 Kasm 1244 ylnda ems-i Tebriz ile karlat. Mevlna ems'te
'mutlak kemlin varln' cemalinde de 'Tanr nurlarn' grmt. Ancak
beraberlikleri uzun srmedi. ems aniden ld. Mevlna ems'in lmnden
sonra uzun yllar inzivaya ekildi. Daha sonraki yllarda Selhaddin Zerkubi
ve Hsameddin elebi, ems-i Tebriz'nin yerini doldurmaya altlar.
Yaamn 'Hamdm, pitim, yandm' szleri ile zetleyen Mevlna 17 Aralk
1273 pazar gn Hakk'n rahmetine kavutu. Mevlna'nn cenaze namazn
vasiyeti zerine Sadrettin Konevi kldracakt. Ancak Sadreddin Konevi ok
sevdii Mevlna'y kaybetmeye dayanamayp cenazede bayld. Bunun
zerine Mevlna'nn cenaze namazn Kad Siraceddin kldrd.
Mevlna lm gnn yeniden dou gn olarak kabul ediyordu. O ld
zaman sevdiine, yani Allah'na kavuacakt. Onun iin Mevlna lm gnne
dn gn veya gelin gecesi manasna gelen 'eb-i Ars' diyordu ve
dostlarna lmnn ardndan ah-ah, vah-vah edip alamayn diyerek vasiyet
ediyordu.
Eserleri:
Mesnevi klasik dou edebiyatnda, bir iir tarznn addr. Edebiyatta ayn
vezinde ve her beyti kendi arasnda ayr ayr kafiyeli nazm trne Mesnevi
ad verilmitir. Uzun srecek konular veya hikayeler iir yoluyla anlatlmak
istendiinde, kafiye kolayl nedeniyle mesnevi tr tercih edilirdi.
Mesnevi her ne kadar klasik dou iirinin bir tr ise de, 'Mesnevi' denildii
zaman akla 'Mevlna'nn Mesnevi'si' gelmektedir.
Mevlna Mesnevi'yi Hsameddin elebi'nin istei zerine yazmtr. Ktibi
Hsameddin elebi'nin sylediine gre, Mevlna, Mesnevi beyitlerini
Meram'da gezerken, oturuken, yrrken, hatta sem ederken sylermi.
elebi Hsameddin de yazarm.
Mesnevi'nin dili Farsa'dr. Halen Mevlna Mzesi'nde tehirde bulunan 1278
tarihli, elde bulunulan en eski Mesnevi nshasna gre beyit says 25618 dir.
Mesnevi'nin Vezni:
F i l tn - f i l tn - f i ln 'dr.
Mevlna 6 ciltlik Mesnevi'sinde tasavvufi fikir ve dncelerini, birbirine
ulanm hikayeler halinde anlatmaktadr.
Dvn- Kebir
Divn airlerinin iirlerini topladklar deftere denir. 'Divn- Kebir 'Byk
Defter' veya 'Byk Divn' manasna gelir.
Mevlna'nn eitli konularda syledii iirlerin tamam bu divandadr. Divn-
Kebir'in dili Farsa olmakla beraber, iinde Arapa, Trke ve Rumca iire de
yer verilmitir.
Divn- Kebir 21 kk divn (Bahir) ile rub divnnn bir araya getirilmesi
ile olumutur. Divn- Kebir'in beyit says 40.000'i amaktadr.
Mevlna Divn- Kebir'deki baz iirlerini ems Mahlas ile yazd iin bu
divna Divn- ems de denmektedir. Divnda yer alan iirler vezin ve
kafiyeler gz nne alnarak dzenlenmitir.
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Mektbt
Mevlna'nn bata Seluklu hkmdarlarna ve devrin ileri gelenlerine nasihat
iin, kendisinden sorulan ve halli istenilen dini ve ilmi konularda aklayc
bilgiler vermek iin yazd 147 adet mektuptur.
Mevlna bu mektuplarnda, edebi mektup yazma kaidelerine uymam, aynen
konutuu gibi yazmtr. Mektuplarnda 'kulunuz, ben deniz'gibi kelimelere
hi yer vermemitir.
Hitaplarnda mevki ve memuriyet adlar mstesna, mektup yazd kiinin
aklna, inancna ve yapt iyi ilere gre kendisine hangi hitap tarz
yakyorsa, onu kullanmtr.
Fhi M Fih
Fhi M Fih 'Ne varsa iindedir' manasna gelmektedir. Bu eser Mevlna'nn
eitli meclislerde yapt sohbetleri iermektedir. Bunlarn olu Sultan Veled
tarafndan bir kitapta topland sanlmaktadr. Eser 61 blmden
olumaktadr. Bu blmlerden bir ksm, Seluklu Veziri Sleyman Pervane'ye
hitaben kaleme alnmtr. Eserde baz siyasi olaylara da deinilmitir. Bu
nedenle bu eser tarihi adan da byk bir nem tamaktadr.
Eserde cennet ve cehennem, dnya ve ahiret mrid ve mrid, ak ve sema
gibi konular ilenmitir.
Meclis-i Seb'a (Yedi Meclis)
Meclis-i Seb'a adndan da anlalaca zere Mevlna'nn yedi meclisinin,
yedi vaaznn toplanmasndan meydana gelmitir. Mevlna'nn vaazlar,
elebi Hsameddin veya olu Sultan Veled tarafndan not edilmi ancak
zne dokunulmamak kayd ile eklentiler yaplmtr. Eserin dzenlenmesi
yapldktan sonra, Mevlna'nn tashihinden gemi olmas kuvvetle
muhtemeldir.
iiri ama deil, fikirlerini sylemede bir ara olarak kabul eden Mevlna,
yedi meclisinde erh ettii hadisleri u konulara ayrmtr:
1. Doru yoldan ayrlm toplumlarn hangi yolla kurtulaca
2. Sutan kurtulu, akl yolu ile gafletten uyan
3. nan'daki kudret
4. Tvbe edip doru yolu bulanlarn Allah'n sevgili kulu olacaklar
5. Bilginin deeri
6. Gaflete dal
7. Akln nemi
Bu yedi mecliste, asl erh edilen hadiselerle beraber 41 hadis daha
gemektedir. Mevlna tarafndan seilen her hadis itimaidir. Mevlna, yedi
meclisinde her blme 'hamd- sena' ve 'mnacat' ile balamakta,
aklanacak konular ve tasavvufi grlerini hikaye ve iirlerle cazip hale
getirmektedir. Bu yol Mesnevi'nin yazlnda da aynen kullanlmtr.
www.antoloji.com - kltr ve sanat
At
Gz gamn ne olduunu bilseydi,
gkyz bu ayrl ekseydi,
padiah bu acy duysayd;
gz gece demez gndz demez alard,
gkler yldzlara, gnele, ayla
gece demez gndz demez alard.
padiah bakard nne,
tacna, tahtna, tolgasna, kemerine,
gece demez gndz demez alard.
Gl bahesi gzn geleceini duysayd,
uan ku avlanacan bilseydi,
gerdek gecesi bu zlemi grseydi;
gl bahesi hem gle hem dala alard,
uan ku umaktan vazgeer alard,
gerdek gecesi pmeye, sarlmaya alard.
Zalolu bu zlm grseydi,
ecel bu l duysayd,
celldn yrei olsayd;
Zalolu savaa, yiitlie alard,
ecel bakard kendine alard,
cellt, yrei ta olsa, alard.
Kumru, bana gelecei duysayd,
tabut, iine gireni bilseydi,
hayvanlarda bir para akl olsayd;
kumru selviden ayrlr alard,
tabut omuzda giderken alard
kzler, beygirler, kediler alard.
lm aclarn grd tatl can,
koyuldu ite byle alamaya.
Olanlar oldu, gitti dostum benim.
u dnya bir altst olsa, alasa yeri var.
ylesine topraklar altnda kalmm.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Allahm Bu Vuslat Hicran Etme
Allahm bu vuslat hicran etme
Akn sarholarn nalan etme
Sevgi bahesini yemyeil brak
Bu mestlere bahelere kasdetme
Dal yapra vurma hazan gibi
Halkn ba dnm zelil etme
Kuunun yuvasnn aacn
Ykma da kularn perran etme
Kumunu ve mumunu kartrma
Dmanlar kr et de adan etme
Hrszlar aydnln dmandr
Onlarn ilerini asan etme
kbal kblesi yalnz bu halkadr
Umut kabesin yle viran etme
Bu adr iplerini yle katma
adr senindir eya sultan etme
Yok dnyada hicrandan daha ac
Ne istiyorsan et de onu etme
M e v l a n a
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Anlatsana
Gnl dostum anlatsana,
limizde Mevlana`y.
Ulu zatn hogrs,
Yolumuzda Mevlanay.
xxx
Kymet verir her insana,
Ulvi grev dt sana,
evir deyiik lisana,
Dilimizde Mevlana`y.
xxx
Fetetti nice gnller,
Ruzi mahedeki kullar,
Blbl sedasnda diller,
Glmzde Mevlana`y.
xxx
EZGN geldik gideriz,
Hakka borcumuz deriz,
Hatrdadr yad ederiz,
Telimizde Mevlana`y.
xxx
27/07/2001
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bahar
Sevgili tutmu yularmdan beni,
develer gibi habire eker.
Esrik devesini byle nereye gtrr,
byle hangi katara?
Hem canm inedi benim o,
hem bedenimi inedi.
Gnlm balad benim o,
krd iemi.
Ne i yaptrmaya gtrr, bilmem,
nereye gtrr beni.
Sevgili takar beni oltasna,
atar karaya balk gibi.
Sevgili kurar gnlme bir tuzak,
avcdan yana eker srr beni.
Bakarm tabiat balar byk iine:
Bulutlar gelir uzaktan
katar katar, kme kme.
Bulutlar sular ovalar.
Bulutlar yrr dalara doru.
Uyanr aar gzlerini yeryz.
Gkler alar davulunu.
Dallarn gnlne eker gln z
en gzel kokusunu baharn.
Tohumun gnl balar vermeye tohum.
Aa durmadan syler, dker iini.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Baka Yarnlar
Bugn yznde bir baka gzellik var senin,
bugn dudanda baka bir tad var,
boyunda baka bir ycelik.
Bugn krmz gln bir baka daldan.
Ayn gkyzne bugn smam.
Gklere benzeyen gsn bugn daha geni.
Hangi yanndan kalktn bu sabah, syle,
bir baka kavga var dnyada senin yznden,
dnyada bir baka gidi
Biz senin gzlerinden grdk
arslanlara meydan okuyan o ceylan,
Baka bir ovas var o ceylann bugn
iki cihandan da dar
Seven insann aya m yok,
ite ona lmszlk kapand.
Yukarlarda onunla uar gider.
Gzlerinin denizinde onu arama.
Oinci bir baka denizde.
Bakarsn bugn sever bu yrek,
yarn sevilir bakarsn.
Yreimin znde baka yarnlar var.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Ben Bende Deil
Ben bende deil, sende de hem sen, hem ben,
Ben hem benimim, hem de senin, sen de benim,
Bir yle garip hale bugn geldim ki
Sen benmisin, bilmiyorum, ben mi senim.
(Farsa, Hseyin Rfat)
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bir Olur mu?
Biri geldi, hoca senai ld dedi.
Yabana atlr bir er deildi ki, omuz silkelim.
Saman p deildi ki utu diyelim.
Su deildi ki, souktan dondu diyelim.
Tarak deildi ki, bir sa teli krd onu diyelim.
Buday tanesi deildi ki, toprakla kayboldu diyelim.
O u toprak yurtta bir altn gmsyd.
Bir arpaya sayard iki cihan.
Ald topraktan yaratlan bedeni bir gn,
frlatt topraa att.
Ald gtrd akl dene eyi.
Yanl laf m ediyoruz ne?
Kimsenin bilmedii bir can daha vard,
balad gitti o can sevgiliye.
Saf arap tortu koyvermiti.
Saf tortunun stne kmt,
arnmt tortudan.
Gnlerden bir gn, azizim,
yolda birbirlerine rastlamlar,
birlikte yolculuk etmilerdi,
bir krt, bir maraga'l, bir rey'li,
bir de rum lkesinden biri.
Biri olur muydu atlas kumala kara ul?
Elbet yollar ayrld bir gn.
her biri kendi yurduna gitti.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bir Gececik
Bir gececik uyuma, ne olur.
Ayrlk kapsn alma bir gececik.
Bir gececik dostlarn gnl olsun,
ne olur sabah et bir gececik.
Bir gececik gzlerimiz seninle aydn olsun,
kr olsun eytan bir gececik.
Dnyay gzel kokular sarsn btn.
Karanlklardan klar aksn ovalara.
Sofrandakiler dirilsin bir gececik.
Bir gececik uyuma, ne olur.
Ayrlk kapsn alma bir gececik.
Bir gececik ata bin, meydana gel.
Gnller bir gececik rahat olsun,
gsler meydana dnsn bir gececik.
Yeniler giyinelim biz kullarn.
Musa gibi sen bir sopa al eline.
Sopa bir anda elinde ylan olsun.
Sleyman gibi sen karncalarn yanna var.
Karncalar bir anda birer Sleyman olsun.
Ne olur, bir gececik kapsn alma ayrln.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Birlie Ula
Beri gel, daha beri, daha beri.
Bu yol vuruculuk nereye dek byle?
Bu hr gr, bu sava nereye dek?
Sen bensin ite, ben senim ite.
Ne diye bu direnme byle, ne diye?
Ne diye aydnlktan kaar aydnlk, ne diye?
Topumuz bir tek olgun kiiyiz, bir tek,
ne diye byle a olmuuz, ne diye?
Zengin yoksulu hor grr, ne diye?
Sa soluna yan bakar, ne diye?
kisi de senin elin, ikiside,
peki, kutlu ne, kutsuz ne?
Topumuz bir tek inciyiz, bir tek.
bamz da tek, aklmz da tek.
Ne diye iki grr olup kalmz
iki bklm gkkubbenin altnda, ne diye?
Sen habire gevele dur bakalm,
habire 'usul boylu birlik am aac' de,
sonu nereye varr bunun, nereye?
u be duyudan, alt ynden
varn younu birlie ek, birlie.
Kendine gel, benlikten k, uzak dur,
insanlara karl, insanlara,
insanlarla bir ol.
nsanlarla bir oldun mu bir madensin, bir ulu deniz.
Kendinde kaldn m bir damlasn, bir dane.
Erkek arslan dilediini yapar, dilediini.
Kpek kpekliini ede durur, kpekliini.
Tertemiz can canln iler, canln.
Beden de bedenliini yapar, bedenliini.
Ama sen can da bir bil, bedeni de,
yalnz sayda oktur onlar, alabildiine,
hani bademler gibi, bademler gibi.
Ama hepsindeki ya bir.
Dnyada nice diller var, nice diller,
ama hepsin de anlam bir.
Sen kaplar, testileri hele bir kr,
sular nasl bir yol tutar, gider.
Hele birlie ula, hr gr, sava brak,
can nasl koar, bunu canlara iletir.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bizim Canmza Gelsin
Hastalklar senden uzak olsun, ey canlarmzn rahat,
ey gren gzmz,
kem gzler senden uzak olsun!
Bedenin salam olsun, ay yzl gzel,
glgen bamzdan eksik olmasn!
Gl bahesine benzeyen yzn,
o gnl otlamz,
ovamzn yeillii,
naslsa hep yle kalsn,
hep yle taze, yeil.
Bizim canmza gelsin
senin bedenine gelen ar.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bu Ayrlk
Kusuruma bakmayn benim, dostlar,
balayn beni.
Ben davullara, bayraklara aldrmayan
bir padiahn yoluna dmm,
deli divane olmuum.
ok uzaklardan yryen bir adam gibiyim ben,
ok uzaklardan geen bir hayal gibi.
Ama yok da saylmam hani,
var olan bir eyim ben.
Haydi ben bensiz geleyim,
sen sensiz gel.
Ne varsa u rman iinde var,
soyunalm iki can,
dalalm u rmaa, hadi.
Bu kupkuru yerde yaknmadan gayri ne grdk,
bu kupkuru yerde ne grdk zulmden gayri.
Bu rmakta ne lmek var bize,
bu rmakta ne gam var, ne keder var, ne dert.
Bu rmak alabildiine yaamaktan,
bu rmak iyilikten, cmertlikten ibaret.
Durma, abuk gel, gelmem deme.
Ne evet demek yarar sana, ne hayr, dostum,
senin nna sadece gelmek yarar.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bu Gn Ahmet Benim
Bugn ahmet benim,
ama dnk Ahmet deil.
Bugn anka benim,
ama yemle beslenen kucaz deil.
Enelhak kadehiyle
bir yudum ien szd
Tarlk arabndan.
ielerle, kplerle itim ben, szmadm,
ben, sultanlarn arad sultan.
Ben hcetler kblesiyim.
Gnln kblesiyim ben.
Ben cuma mescidi deilim,
insanlk mescidiyim ben.
Ben saf aynaym,
srm dklmemi, paslanmamm.
Ben kin dolu bir gnl deilim,
Sin dann gnlym ben.
zm sarholuu deil benim sarholuum,
benim sarholuumun sonu yok.
Tarhana orbas imem ben,
can yemei yerim,
ierim can erbeti.
te sartt seni
bir gm bedenlinin zlemi.
Altn haline geldin artk.
Sen altna ksn,
altn benim rengime k.
Gnl saf sfiyim ben,
benim tekkem lem,
medresem dnya benim.
Deilim abal sfilerden.
ster yakar eri ol sen,
meyhane eri istersen,
bundan sanki ne kar?
Yok cumartesiymi, yok cumaym,
bence ne fark var?
Gerein tadn alan er
ne altna aldr eder,
ne kalendar tacna bakar.
Ne tasas vardr, ne kini.
Ey Tebriz'li hak ems'i,
yzn gstermediysen sen,
yoksul aresiz kalrd kulun;
www.antoloji.com - kltr ve sanat
ne gnl olurdu, ne dini.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Bu iir Ondan Utanyor
Bu ne gzel koku byle,
bu ne gzel koku.
Gl bahesinden yoksa gelen o mu?
Gece mi bu gelen, misk mi bu, amber mi bu?
Bu ne gzel koku byle,
bu ne gzel koku.
O pazardan tezcecik yoksa o mu geliyor,
yoksa gzelimiz geri mi geliyor ne?
Bu nasl yz byle,
bu nasl k?
Bu nasl ay byle,
bu nasl gne?
Maradan m kt,
dadan m iniyor,
o yalnzln adam,
o dost?
Bo yere arama arap testisini sen.
Koklama onun azn sen bo yere.
u meyhaneciden mi geliyor sandn onu;
dostum, onu sen kendin gibi belleme.
Yolda o yapayalnzsa ne olur?
Banda sark yoksa ne kar?
Ne bundan gnee bir leke olur,
ne ayn gsteriine zarar.
Bu gece uyuma dostum, uyuma.
Bir kolayna getir onu bul.
Sarholar meclisine hep byle geceleyin gelir o.
Bu gece uyuma dostum, uyuma.
Biz duvara asl duran resimleriz.
Bizi yapan ressamn varlk avk
duvarn zerine bir vurdumu,
bakarsn o anda canlanvermi, kmldanmz
Onun selvi boyu bir grnd m,
bakarsn dnya gllk glistanlk.
Kalkt bir salnd, kendinibir gsterdi mi.
bakarsn kyamet koptu gitti.
Bakarsn Calinus gibi hastalar lkesindendir o.
Bakarsn hayret yurdunda dolar hastalar gibi.
Sustum artk ben,
sustum artk
Bu iir utanyor ondan.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Demedim mi?
Oraya gitme demedim mi sana,
seni yalnz ben tanrm demedim mi?
Demedim mi bu yokluk yurdunda hayat emesi ben'im?
Bir gn kzsan bana,
alsan ban,
yz bin yllk yere gitsen,
dnp kavuacan yer ben'im demedim mi?
Demedim mi u grnene raz olma,
demedim mi sana yarar ota kuran ben'im asl,
onu ssleyen, bezeyen ben'im demedim mi?
Ben bir denizim demedim mi sana?
Sen bir balksn demedim mi?
Demedim mi o kuru yerlere gitme sakn,
senin duru denizin ben'im demedim mi?
Kular gibi tuzaa gitme demedim mi?
Demedim mi senin uman salayan ben'im,
senin kolun kanadn ben'im demedim mi?
Demedim mi yolunu vururlar senin,
demedim mi souturlar seni.
Oysa senin atein ben'im,
scakln ben'im demedim mi?
Trl eyler derler sana demedim mi?
Kt huylar edinirsin demedim mi?
lmezlik kaynan kaybedersin demedim mi?
Yani beni kaybedersin demedim mi?
Syle, bunlar sana hep demedim mi?
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Denizlerin zerinde
Pek acayip bir ey bu:
Gz mevsiminde olduumuz halde
birdenbire gne ko burcuna girdi baktm.
Baktm birden bire ilkbahar oldu.
Birdenbire kaynad kanm.
Nerdeyse hani
bulanp kanma
bir deve gibi kprecek,
bir deve gibi oynamaya balayacam.
Bir uzaklap bir yaknlamas kan dalgalarnn.
Kendisinden gemi insanla dolu bir ova.
lmsz gzle grlmez bir iki lemi.
Baktm birdenbire canland l.
htiyarlar baktm gen oluverdi.
Baktm bakrlar kesildi som altn.
Daha iyisi geldi yerine,
daha gzeli geldi baktm,
ehrimizden ayrlann.
ki, elence, tad sarm ehrimizi.
Elinde bir kadeh var her sarhoun.
Kimi doymu, rahat, kendinde,
kiye doru komakta kimi.
Grl grl st rma bir yanda,
bir yanda grl grl bal nehri.
Pek acayip bir ey bu:
Bir ehirde padiah bir tane olurdu.
gkyznde ay bir tane.
Bu ehir padiahlarla dolu,
gkyz aylarla, zuhallerle.
Sen haydi ko var git hekimlere,
orda iiniz yok de sizin.
Orda ne dermanszlk, ne dert var,de.
Orda ne gam, ne kasvet var, de.
Orda ne kad, ne vali.
Ne bey, ne beyin vergicisi.
Davalar, dmanlklar, kavgalar zaten
denizlerin zerinde hi bir zaman yryemedi.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Dostlar, Gn Bugn!
Toy, dn kuma oldu, lld biildi.
Toy, dn elbise oldu uzun boya.
Toylar, dnler tam bizim iin,
toyumuz, dnmz kutlu olsun dnyaya.
ekere e oldu dudu kuu,
zhre e oldu aya.
Toylar, dnler tam bizim iin,
toyumuz, dnmz kutlu olsun dnyaya.
Bugn hayat ylesine rahat.
Bugn yrekler ylesine ferah.
Bugn insanlar ylesine karde.
Toylar, dnler tam bizim iin,
toyumuz, dnmz kutlu olsun dnyaya.
Ey ehrimizi aydnlatan sultan,
gvey oluyorsun bir gzele bu gece.
Ne de gzel yryorsun mahallemizde salna salna,
ne de gzel akyorsun deremize alaya alaya,
ey bizi unutmayan, bizi arayan dost,
ey bizim suyumuz, rmamz.
Toylar, dnler tam bizim iin,
toyumuz, dnmz kutlu olsun dnyaya.
Dostlarm, gn bugn,
oynayn, raksedin, dnn.
Bir blk halk deniz gibi kpryor,
bir blk halk dalga dalga secdede.
Bir blk halk kl gibi savayor,
bir blk halk kanmz imede.
te girdi gerdee nergisle gl,
ite astm davulumu boynuma.
Toylar, dnler tam bizim iin,
toyumuz, dnmz kutlu olsun dnyaya.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Duy ikayet Etmede Her An Bu Ney
Duy ikayet etmede her an bu ney,
Anlatr hep ayrlklardan bu ney.
Der ki feryadm kamlktan gelir,
Duysa her kim, gzlerinden kan gelir.
Ayrlktan paralanm bir yrek
sterim ben, derdimi dkmem gerek.
Kim ki aslndan ayrm cann,
yle bekler, yle vuslat ann.
Aladm her yerde hep ah eyledim,
Grdm her kul iin dostum dedim.
Herkesin zannnda dost oldum ama,
Kimse talip olmad esrarma.
Hi deil feryadma srrm uzak,
Nerde bir gz, nerde bir candan kulak?
Aynadr ten can iin, can ten iin,
Lakin olmaz can gz her kimsenin.
Ney sesi tekmil hava oldu ate,
Hem yok olsun, kimde yoksa bu ate!
Ak ate olmu dklmtr ney'e,
Cezbesi akn karmtr mey'e.
Yardan ayr dostu ney dost kld hem,
Perdesinden perdemiz yrtld hem.
Kanl yoldan ney sunar hep arz- hal,
Hem verir Mecnunun akndan misal.
Ney zehir, hem panzehir, ah nerde var,
Byle bir dost, byle bir zlemli yar?
Srr bu akln bilinmez akl-ile,
Tek kulaktr mteri, ancak dile.
Gam dolu gnler zaman hep ayn hal,
Gn tamam oldu, yalan, yanl, hayal.
Gn geer yok korkumuz, her ey masal,
Ey temizlik rnei sen gitme, kal!
Kand her ey, tek balk kanmaz sudan,
Gn uzar, rzkn eer bulmazsa can.
Olgunun halinden ah, anlar m ham?
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Sz uzar, kesmek gerektir vesselam.
(Farsa, ev: F. Halc)
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Duydum ki Bizi Brakmaya Azmediyorsun Etme
Duydum ki bizi brakmaya azmediyorsun etme
Baka bir yar baka bir dosta meylediyorsun etme
Sen yadeller dnyasnda ne aryorsun yabanc
Hangi hasta gnlly kasdediyorsun etme
alma bizi bizden bizi gitme o ellere doru
alnm bakalarna nazar ediyorsun etme
Ey ay felek harab olmu alt st olmu senin iin
Bizi yle harab yle alt st ediyorsun etme
Ey makam var ve yokun zerinde olan kii
Sen varlk sahasn yle terk ediyorsun etme
Sen yz evirecek olsan ay kapkara olur gamdan
Ayn da evini ykmay kastediyorsun etme
Bizim dudamz kurur sen kuruyacak olsan
Gzlerimizi yle ya dolu ediyorsun etme
Aklarla baa kacak gcn yoksa eer
Aka yleyse ne diye hayret ediyorsun etme
Ey cennetin cehennemin elinde olduu kii
Bize cenneti yle cehennem ediyorsun etme
ekerliinin iinde zehir zarar vermez bize
O zehiri o ekerle sen bir ediyorsun etme
Bizi sevindiriyorsun huzurumuz kaar yle
Huzurumu bozuyorsun sen mavediyorsun etme
Harama bulaan gzm gzelliinin hrsz
Ey hrszla da deen hrszlk ediyorsun etme
syan et ey arkadam sz syleyecek an deil
akn baygnlyla ne mek ediyorsun etme
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Dn Gece
Ne gzel geceydi dn gece, ne gzel geceydi:
Onunla sarmadola, dudak dudaa,
talih kaps ardna kadar ak,
gne kucamzda.
Ne gzel geceydi dn gece, ne gzel geceydi:
arap tasn her sunuunda
diyordu aklna bana al.
Hani dn gece akln da tam srasyd ya!
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Ey Balk Dnya
Seni bildim bileli,
ey balk dnya,
bama nice bellar geldi,
nice mihnet, nice dert.
Seni srf beldan ibaret grdm,
seni srf mihnetten, dertten ibaret.
sa'nn yurdu deilsin sen,
yayld yersin eeklerin.
Nerden tandm seni bilmem ki,
nerden paras oldum bu yerin,
Bana vermedin bir yudum tatl su,
sofran yaydn yayal.
Elimi ayam baladn gitti,
elimin ayamn farkna varal.
Brak da bir aa gibi
yerin altndan karp ellerimi
sevgilinin havasyla sarmadola olaym,
uzayp gideyim bri.
Ey iek, dedim iee,
dedim, bu kk yata sen,
neden ihtiyar oldun bu kadar,
dedim, nasl oldu bu byle?
ocukluktan kurtuldum, dedi iek,
sabah rzgrn tanyal,
hep yukarlara doru kar
yukarlardan gelmi bir aa dal.
unu da syledi iek:
Madem aslm tandm,
madem yersizlik lemi aslm,
artk bana tek bir ey decek:
Ycelip aslma gitmek.
Sus yerter artk,
var git yoklua haydi,
yoklukla yok ol.
Git, yokluklardan tan
yokluktan var olan.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Gel
Gene gel, gene.
Ne olursan ol, ister kafir ol,
ster atese tap, ister puta,
ster yz kere tvbe etmi ol,
ister yz kere bozmu ol tvbeni...
Umutsuzluk kaps deil bu kap,
Naslsan,
yle gel...
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Geldi
Gneim, aym geldi.
Gzm, kulam geldi.
Gm bedenlim geldi.
Altn madenim geldi.
Bamn sarholuu geldi.
Gzmn nuru geldi.
Baka bir ey dilediysen
ite o baka bir eyim geldi.
Yolumu vuran geldi.
Tvbemi bozan geldi.
gm bedenli gzel
kapmdan anszn kageldi.
Ey eski dostum benim,
bak bugn dnden ok iyi,
Dn ondan bir haber almtm,
hemen sarho olmutum.
Dn gece onu mumla aram durmutum.
Bak bugn bir demet gl gibi
yol urama geliverdi.
arap imeliyim arap,
,imekler samal aklm,
bunun tam vakti.
Ku olmalym, umalym,
kolum, kanadm geldi.
Bir anda aydnlk iinde dnya.
Bir anda dnya sabahlar gibi.
te barmann tam zaman imdi.
te kkremenin tam zaman.
Benim koca arslanm geldi.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Gelin de Bizi Grn
Ey aklar, gelin bakn,
gelin bakn, ey i erleri.
Gelin de bizi grn ite.
Bakn nasl yldzlar gibi ate kesilmiiz,
ayn yresinde btn gece nasl oynayp dnmeye koyulmuuz.
Gneimiz gideli ortaya nasl kmz ite bakn.
Bakn nasl anadan doma rlplak olmuuz,
nasl babo olmuuz bakn.
Ey aklar, gelin,
gelin ey i erleri,
arabn en tatls burada ite bakn,
ite burada arabn en iyisi,
ite burada yllanm arabn.
Tanyeri aarnca her gn,
gzeller sltanmz arr, haydi der,
ey aresizler der, gelin,
aklara derman olan biziz asl,
aklara bizi asl tek are, der.
Turda o arab iti.
Krkandil arho oldu.
Turda kendinden geti.
Bizim elimizden ne gelir,
biz demirden da deiliz ki!
Gkyznde, harman yerinde,
yanan yldzlarz ama,
kesilsek dilim dilim,
blnsek para para,
olsak arpa gibi, tane tane,
gene de sz aamayz srdan yana,
veremeyiz ondan bir zerre bile.
Diyorlar ak deli.
Ama biz zrdeliyiz.
Diyorlar ktle gtrr insan insann ii.
Ama biz o i'e emrederiz
Tek bir aka tutulmuuz yani,
yani senin akna tutulmuuz.
Sen bir kez daha u yolculuktan dn gel,
gel Allah akna bir gr halimizi.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Gitme stemem
Gitme Ý stemem
Demek sen byle salý na salý na bensiz gidiyorsun ey caný
mý n caný .
Ey, dostlarý n caný na can katan,
Gl bahesine byle bensiz gitme istemem.
Ý stemem, ey gkkubbe, bensiz dnme
Ý stemem, ey ay, bensiz doð ma.
Ý stemem, ey yeryz, bensiz durma
Bensiz geme, ey zaman, istemem.
Sen benimle beraberken
Hem bu dnya gzel bana, hem o dnya gzel.
Ý stemem, bensiz kalma bu dnyada sen,
O dnyaya bensiz gitme, istemem.
Ý stemem, ey dizgin, bensiz at srme.
Ý stemem, ey dil, bensiz okuma.
Ý stemem, ey gz, bensiz grme.
Bensiz uup gitme, ey ruh, istemem.
Senin aydý nlý ð ý ndý r aya ý þ ý
ð ý ný veren geceleyin.
Ben bir geceyim, sen bir aysý n madem,
Gkyznde bensiz gitme, istemem.
Gl sayesinde yanmaktan kurtulan dikene bak bir.
Sen glsn, bense senin dikeninim madem,
Gl bahesine bensiz gitme, istemem.
Senin gzn bende iken
Ben senin evganý n nndeyimdir.
Ne olur, ylece bak dur bana,
Bý raký p gitme beni, istemem.
O gzelle berabersen, sen ey neþ e,
Ý stemem, saký n ime bensiz.
Hnkarý n damý na ý karsan, ey beki,
Saký n bensiz ý kma, istemem
Bir þ ey yoksa bu yolda senden,
Bitik bu yola dþ enlerin hali.
Ben senin izindeyim, ey izi grnmez dost,
Bensiz gitme, istemem.
Ne yazý k bu yola bilmeden, rasgele girene!
Sen ey, gideceð im yolu bilen,
Sen ey yolumun ý þ ý ð ý , sen ey benim deð
neð im,
Bensiz gitme, istemem.
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Onlar sadece aþ k diyorlar sana,
Oysa aþ k sultaný msý n sen benim.
Ey, hi kimsenin dþ ne sý ð mayan dost,
Bensiz gitme, istemem.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Gittin
Buradan bir nice acyla, zlemle gittin,
sonra yalvardn yakardn amma
eline dmtn bir kere kaderin,
ne fayda sevgili, ne fayda.
Her yanda areler aradn kendine,
olmadk eyler yaptn her yanda.
Bulamadn bir are, sonunda gittin,
ne fayda sevgili, ne fayda.
Kucan gllerle doluydu senin,
ayn ndrd bir yzn vard .
Kopup halkasndan dostlar meclisinin,
o aalk, o baya yere sen,
o karncalarn, ylanlarn yanna
ne oldu, nasl oldu da gittin?
Nerde hani o cnm szlerin imdi?
Nerde hani o srlar zen akl?
Nerde hani gl bahesine giden ayak?
Elimizi tutan el nerde hani?
Hotun, gzeldin, ein yoktu senin,
insanlar hemen elde ederdin.
Ama kalktn ktn bir uzun yolculua,
insanlar yiyen topraa gittin.
Alaya inleye sen gittin ama,
gkler de arkandan durmad alad.
Para para etti yzn ay.
Gnlm arkandan kan balad.
imdi ne edeyim, kime soraym seni?
yi insanlar arasnda msn orda?
Yani dostlar meclisinde mi?
Yoksa bir kenarda boynun bkk m kaldn?
yle bir yere gittin ki bu sefer,
izinin tozu bile belli deil.
Ne kadar da kanlym gittiin yol!
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Glge kesil
te meyhane gzeli geldi,
bizi alacak, eve gtrecek.
te geldi baharlar iinde,
Geldi yzmz glsn diye,
iimiz alsn, sn diye,
olalm diye gen ve taze.
te daarcn at
te belini skt.
te yayn kurdu.
te okunu yast.
te yolumuzu vuracak.
te bizi yemek, yutmak iin,
bin dereden su getirecek,
bir nice dzenler kuracak.
Ama durma gene yr sen,
glge kesil onun iinde boyuna.
nnde ardnda ko yuvarlan.
Sonunda taze bir fidan gibi
Kkmzden skp karacaksa da bizi aldrma.
Mermer bir yrek varsa sende dostum, dayan!
Gene geldi ite gene geldi.
te o uzun mr geldi.
Sultanlarn ah geldi.
Gizli hazine geldi.
Cihann can geldi.
te gne ko burcuna geldi,
Glen yzmz grmek iin
yaradl aacnn stnde.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Gnee Kulum Ben
Mademki ben gnee kulum,
gneten sz amalym size.
Mademki gece deilim ben,
mademki karanla tapmyorum,
dten dem vurmak nafile.
Mademki tpk gnee benziyorum,
elimi eteimi ekmeliyim zerinden
ferah, mmur olan yerin.
Mademki tpk gnee benziyorum,
domalym ortasnda harabelerin.
Geri bugn bir kuru elmaym,
ama deerim aacmdan ok.
Geri sarhoum, yklmm ama
doru lf etmedeyim,
erkeke konumadaym.
Benim gnlmn kokusu
yresindeki topraktan gelir.
Ben o topraktan utanrm da
nedense bir tek sz syleyemem
suya dair.
Gzel yznden kaldr perdeni,
byle konumay yaktrma bana.
Ta gibi kaskatysa senin kalbin,
bak benim kalbim yanm, ate haline gelmi.
Bir iyilik eder, ieyi alrsan eline,
bir de bakacaksn ki kadehle arap bende dile gelmi.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Halimiz tamam
Tekmil medreseler, minareler bir gn yklmayacaksa,
iman kfr olmayacaksa bir gn,
kfr bir gn imann yerine gemeyecekse,
ite o zaman halimiz tamam.
Bir daha ne kalenderliin yolu yordam bulunur,
ne dnyamza layk bir adam.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Hangisiyim Ben
u insanlardan hangisi ben'im?
Hele sen u kavgay, grlty dinle,
azma, szme kulak asma.
Hem sen beni elden kt bil.
Yoluma kadeh madeh koyaym da deme.
nme ne karsa tuzla buz ederim.
Hem ben tpatp sana benzerim.
Alarsan alarm,
glersen glerim.
Asl sen vardn ortada,
ben senin elinde bir ayna.
Sen yeillikte bir aa,
ben senin glgen.
Ben senin glgen olduktan sonra
hemen gider kendime bir dost ararm
kurmak iin yannda adrm,
ararm bir taze gl fidan.
Sonra skinin kapsna varr,
vurur testimi krarm.
Sonra oturur bardak bardak ierim
cierimden akan kan
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Hapisteler Ama
Yr, can gzn a,
u klara bir bak hele:
Nasl sarmadola, gnl gibi bir ey olmular,
nasl gelmiler can gibi
elsiz, ayaksz hale.
Baheden daha gler yzl onlar,
glden daha gler yzl.
bilgiden daha doru,
akldan daha hnerli,
serviden daha hr.
lmezlik suyundan daha ar, duru.
Hep zerreler gibi hovardalar.
Gne onlara kaftan.
Bala ayak basmlar,
ba komular gnl dizine.
Kanlarn zerinden gemiler,
kan denizlerin dalgalar arasndan.
Etekleri gene tertemiz;
bir ey bulamadan eteklerine.
Diken iindeler,
ama gl gibiler.
Hapisteler,
ama arap gibiler.
Balk iindeler,
ama gnl gibiler.
Gece iindeler,
ama sabah gibiler.
Sen onlarn arabn bir i de gr:
Nal birdenbire ferah olur, aydnlanr yrein,
birdenbire nasl unutulur her ey,
nasl birdenbire gzlerinin ii gler.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Hatrla ama!
Bir tatl mr gibi gitmeye niyetlendin,
ayrlk atna eyer vurdun inadna.
Ama bizi unutma, hatrla ama.
Sana temiz dostlar, iyi dostlar, bada dostlar
yeryznde de var. gkyznde de var.
Eski dostla ettiin yemini, hatrla ama.
Sen her gece ay deirmisini
bana yastk edince yollarda,
dizimde yattn geceleri hatrla ama.
Sen ey, hsrev'i kendine kul,
irin gibi bir nice gzeli esir eden,
aknn ateiyle tpk Ferhat gibi benim
ayrlk dan delmede olduumu, hatrla ama.
Bir deniz kesilen gzlerimin kysnda
bir ak ovasn grmtn hani;
sarfan dallaryla, austos glleriyle sarmadola.
Bunu unutma, hatrla ama.
Ey Tebrizli ems,
dinim aktr benim, senin yzn grdm greli,
benim dinim senin yznde vnr, ey sevgili.
Bunu unutma, hatrla ama.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Hep O
Ak geldi, kan gibi
Damarlarma derime doldu.
Beni benden ald,
Varlm sevgiliye doldurdu.
Ksaca;
Bana benden kalan bir ad;
Ancak tesi hep o...
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
syan Etmiim
Aya fkelenmiim ben,
ite byle kapkaranlk bir gece olmuum.
Padiaha kzmm,
rlplak bir yoksul olmuum.
Gzeller sltan gel demi,
evine arm beni.
Ben bir yolunu bulmuum,
yola ba kaldrmm.
Sevgilim ba eker, naz ederse,
gamlara atar, kararsz korsa beni,
bir kez olsun ah demem, inad iin.
Ah'a da kzmm ben.
Bir bakarsn altnla aldatrlar beni o.
Bir bakarsn anla erefle aldatrlar beni.
Oysa altn falan istemi deilim ondan,
anla erefe hele oktan bo vermiim.
Ben bir demirim,
mknatstan kayorum.
Bir saman pym ben,
mknatslara yan izmiim.
Ben yle bir zerreyim ki,
btn leme isyan etmiim.
Havaya, topraa isyan etmiim,
Atee, suya isyan etmiim.
Alt yne isyan etmiim.
Be duyuya isyan etmiim.
Hava, toprak, ate, su da neymi ki,
alt yn de neymi,
be duyu da ne.
Benim iin hi bir ey umurumda deil.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Kardeim
Kardeim sen dnceden ibaretsin,
Geriye kalan et ve kemiksin,
Gl dnr glstan olursun,
Diken dnr dikenlik olursun,
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Kendi kendine
Kiinin kendine ettiini
Edemez kiiye hibir fani
Bu kahpe hrs.ne kskan kini,ne arap
Nede haha edemez..
Kiinin kendine ettiini Tayfun, boran
Da , ta edemez.
Kiinin kendine ettiini
Edemez Kiiye hibir fani
tutmassa gerek dost elini
kendi kendiyle ba edemez.
Kiinin kendine ettiini
Sarho edemez,aya edemez
Mezar soyan nebba edemz...
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Kendime Yediremem
Dman samasapan lflar eder,
duyar can kulam.
Benim iin kt eyler dnr,
grr can gzm.
zerime kpeini salar,
srr kpek ayam,
ok aclar ekerim, ok aclar.
Kpek deilim, onu sramam,
srrm dudam.
Byk kiilerin srlarna ortam,
gene de na u kadar vnemem.
Btn ayplar bende ama,
ne yapp yapmal,
ulamal dostlara,
geride kalmay kendime yediremem.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Mesnevi'den
Akn erar atei ta barma dt,
Ahm iiden yand deyu bama t,
mdadma ekim ile dide yetiti,
Hepsi kalp acz dediler: 'eyvah',
Yansn ko dedim, snmeye sndrmeye Allah.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Ne Diye
Beri gel, daha beri, daha beri.
Bu yol vuruculuk nereye dek byle?
Bu hr gr, bu sava nereye dek?
Sen bensin ite, ben senim ite.
Ne diye bu direnme byle, ne diye?
Ne diye aydnlktan kaar aydnlk, ne diye?
Topumuz bir tek olgun kiiyiz, bir tek,
Ne diye byle a olmuuz, ne diye?
Zengin yoksulu hor grr, ne diye?
Sa soluna yan bakar, ne diye?
kisi de senin elin, ikiside,
Peki, kutlu ne, kutsuz ne?
Topumuz bir tek inciyiz, bir tek.
Bamz da tek, aklmz da tek.
Ne diye iki grr olup kalmz
ki bklm gkkubbenin altnda, ne diye?
Sen habire gevele dur bakalm,
Habire 'Usul boylu birlik am aac' de,
Sonu nereye varr bunun, nereye?
u be duyudan, alt ynden
Varn younu birlie ek, birlie.
Kendine gel, benlikten k, uzak dur,
nsanlara katl, insanlara,
nsanlarla bir ol.
nsanlarla bir oldun mu bir madensin, bir ulu deniz.
Kendinde kaldn m bir damlasn, bir dane.
Erkek arslan dilediini yapar, dilediini.
Kpek kpekliini ede durur, kpekliini.
Tertemiz can canln iler, canln.
Beden de bedenliini yapar, bedenliini.
Ama sen can da bir bil, bedeni de,
Yalnz sayda oktur onlar, alabildiine,
Hani bademler gibi, bademler gibi.
Ama hepsindeki ya bir.
Dnyada nice diller var, nice diller,
Ama hepsin de anlam bir.
Sen kaplar, testileri hele bir kr,
Sular nasl bir yol tutar, gider.
Hele birlie ula, hr gr, sava brak,
Can nasl koar, bunu canlara iletir.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Ne zaman
Ne zaman bu addan sandan geeceiz, ne zaman?
Can meclisinin halkasna ne zaman hep birden girip
oturacaz?
Dudamza bir tek kadeh dokundurmadan
ne zaman ieceiz byk dostumuzun huzurunda
can arabn,
ne zaman ieceiz, ne zaman
Ne zaman diyeceiz can skisine, uzat elini.
biz bu yana gtk artk,
armaanlar getirdik sana.
Ne zaman diyeceiz can skisine, ne duruyorsun,
tutulduk bikere, dtk ocana senin,
gurbet elde dk,donduk kaldk,
selm ver, hatrmz sor, kucakla, st bizi,
bize krmz arap sun.
Ne zaman bize cevap verecek o, ne zaman?
Ne zaman diyecek, nem varsa sizin,
buyurun, fiyetler olsun?
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Nice nsanlar Grdm
Nice insanlar grdm zerinde elbise yok
Nice elbiseler grdm iinde insan yok!
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
O Geliyor, O!
yollara sular dkn,
bahelere mjdeler edin,
bahar kokular geliyor,
o geliyor, o
Ay paramz, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Yol verin, aln, savulun.
Beri durun, beri.
Yz apaydnlk, akpak,
bast yeri ardnda gndzler gibi brakarak
O geliyor, o.
Ay paramz, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Gkler yeryzn kaplad, rtt bir anda.
Bir anda drt yan misk gibi bir koku sard.
Bir anda bir velvele, bir kyamet koptu cihanda.
O geliyor, o.
Ay paramz, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Bir anda can geldi balara, balar d.
Bir anda ald bakt balara gzler.
Bir anda bizde ne gam kald, ne dert kald, ne keder.
O geliyor, o.
Ay paramz, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Yayndan frlad ok.
Hedefe ha vard, ha varacak.
Baheler selama durdu.
Selviler ayaa kalkt.
ayr imen yollara dt.
te konca, ata binmi geliyor.
Biz ne duruyoruz,
O geliyor, o.
Ay paramz, sevgilimiz, yarimiz geliyor.
Sen bizim yremize gelirsen greceksin, ey ems,
Huyumuz sadece susmak olmu bizim, susmak.
Senin gzel gzlerinin ite canm pusuda.
Rahatm kat benim,
geceleri uykum kalmad gitti ama,
bak ite o gzel gnler yola km geliyor.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
O Kapy Kapa
O kapy kapa.
Gayret kemerini kuan.
Bize can arabn sun.
Bu meyhaneye ak kiileriz biz,
hem ok uzaklardan geliyoruz bak,
ok uzaklardan.
O kapy kapa.
gel sen asl bizi gr,
gr halimizi, ac.
Bir baka kap a,
ite na urda,
bir gizli kap.
Bir byk sarak bul getir bize.
Sonra doldur arab
eski dostluumuzun erefine.
O kapy kapa.
Gel bizi yka, art.
Hani bir gn, bilmem unuttun mu,
biz hepimiz uykudaydk.
Sen bir tekme atmtn bize,
derken bir, bir daha.
Sram uyanmtk uykudan.
Oturup arap imitik sonra.
arap bamza vurmutu
O zaman olmutu ite ne olduysa.
Denizleri yksk gibi gren timsahlarz artk,
tirit, mercimek, a erleri deil.
Haydi inad falan brak,
inad brak da kendine gel,
bize arap ver, arap.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Olduun Gibi Grn ya da Grndn Gibi Ol
Gne gibi ol efkatte,merhamette.
Gece gibi ol ayplar rtmekte.
Akarsu gibi ol keremde,cmertlikte.
l gibi ol fkede ,asabiyette.
Toprak gibi ol tevazuda,mahviyette.
Ya olduun gibi grn,ya grndn gibi ol.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Rubai-97-465-
465
Gsnn iindekini gerek gnl sanan kimse,
Hak yolunda iki adm att daherey oldu bitti sand
Aslnda tesbih, seccade, tvbe, sofuluk, gnahdan saknma bunlarn hepsi yolun
badr.Hak yolcusu aldand da, bunlar varaca yer sand.
97
O esiz, parlak incinin hayali, gzmn nne geldi.
O anda kendimi tutamadm, alamaya baladm.
Gzyalarm akarken iim yanyordu.
Heyecandan armtm.Gizlice gzmn kulana dedim ki;
biliyormusun? 'Gelen konuk, ok deerlidir, ok azizdir'
Ona bol bol ak arab sun.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Rubailer-1
Askin beni sarmis, nasihatlar bosuna
Ictim o zehiri ben, bu seker bosuna
Gnlmdr olan divane bilmez kimse
'Zincir ayagindan vurunuz'der bosuna!
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Selam Tebriz'e!
kulan ver, dinle,
bak asesba ne diyor:
bu mahallede bizden bir gnl eri kayboldu, diyor,
derken anszn biri yolda izini buldu, diyor.
Belirtilerini grn ite, diyor.
Ne zamandr onu aradk, yandk yakldk.
Ne zamandr onu arayanlar her yanda dvndler.
Ne st kodular, ne ba.
Aklarn kan hi eskimiyor, unutulmuyor.
Aklarn kan naslsa hep yle kalyor.
Hep yle taze, scak.
Bu eski bir kan davasdr deme sakn
Atma kulann arkasna sen u laf:
Kan bir kere eskidi mi kararr, kurur ama,
aklarn kan durmayacak, gnllerinden biteviye akacak.
Bu bucaa snan senin bakndr.
O byk sara sunan senin nerkis gzlerin.
Sarhoa gelen de onlar, gnller alan da nlar,
adam canevinden vuran da onlar
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Su Dediki
Gnl buday tanesine benziyor,
bizse deirmene.
Deirmen nereden bilecek
bu dnn sebebi ne?
Deirmen tana benziyor beden,
dnce ce kayg, suyu.
Su kulak kabartt, dinledi,
ta bandan geeni syledi durdu.
Su der ki:
Deirmencidir suyu ark'a dken,
ona sor sen bu ii.
Ey ekmek yiyen, der sana deirmenci,
ekmeki dediin de kim oluyor
bu deirmen bir dnmedi mi?
Bandan geenler uzar gider,
gelmez sonu bir trl.
Ycelik sayesinde bilgi deirmeni
bir hayli tane vtt.
Sylesin sana, ona sor.
Tebrizli ems devlet kuu,
padiahn kutluluk gnde
ycelere doru
uuyor da uuyor.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
ehvetin Adn Ak Koydular
ehvetin adn Ak Koydular
Eger ehvet Ak Olsayd
Eekler Akn ah Olurdu
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
iar Edindik
Bu dnyada ne kimseye uymuluumuz var,
ne u atlas kubbe altnda ev kurmuluumuz.
Biz susuz kalmz,
itike iiyoruz.
Gzel bir sarholuumuz var,
gzel, hi doymayan.
Rahmet denizinin dalgasdr bu;
bir saman pnden baka bir ey deildir
bu dalgann stnde dman.
Aalk kiinin peine dmemeyi iar edindik biz.
Gnl dalgasn brakmamay iar edindik.
u yokluk yurdunda
Nuh veHalil gibi,
lmezlik denen yerde ak arda kurmak varken,
burnu byk d ve Smud gibi kkler kurmamay,
Kafda'nda avlanmak duruken
Gerkes gibi le avlamamay,
iyi yrekli, tertemiz dostlar brakp
kahpeleri aldatan dev'e ynelmemeyi,
u kara topraa
meyvas cefa olan fidan dikmemeyi,
kafiye de, iir de nem vermemeyi,
bizden olmayan eylere pek aldr etmemeyi
iar edindik.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Tvbe
Ey algc,
u gazeli oku:
Ben sevgiliden getim, de.
Glden, dikenden getim,
tvbe ettim, de.
Bir gn sarhotum,
bir gn yle byle.
kisinden de yudum elimi.
Baktm na buraya kadar tvbenin iindeyim,
dedim tvbelerime tvbe.
Bu kyn araps hani nerede?
abuk u ara doldursun.
Ar da neymi,
namus da ne?
Krktk olmuum, krktk ite,
scaa, soua tvbe etmiim,
yaa, kuruya tvbe.
Gel algc, gel,
ben yolumdan kmm bikere.
Sen bilirsin yolunu,
al algy, vur tele.
Gnlm benim parampara.
Bir are derdime, bir are.
Gster kendini, k ortaya,
gecemizi aydnlat.
ok karanlk, ok.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Var Olanlar Geliyor
Sarholar grnd.
araba tapanlar bir bir gelmeye baladlar.
Gzeller nazl nazl yollara dt.
Salna salna gl bahesinden gl yanakllar geliyor.
Bir anda hem var olan, hem yok olan,
bir anda deien, yenilenen u dnyadan
yoklar bir bir ekip gittiler.
Var olanlar geliyor.
Eteklerini altnla doldurmular.
Som altn kesilmiler.
Darda olanlara verecekler.
Hastalar, yorgunlar, arklar
iyilemiler, kanlanmlar, canlanmlar,
ak yaylsndan geliyorlar.
yi insanlarn arklar
ta yukarlardan aalara
gnein klar gibi iniyor.
yi insanlar yamur demiyor, kar demiyor,
ortalk k kyamet,
kollar svamlar,
taze taze meyveleri yetitiriyorlar.
Ben sustum.
Sofra kuruldu.
Onlar bir gl bahesinden yola kt,
bir gl bahesine doru.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Verdim canm gitti
Nerde bir topluluk grrsen, tellal,
hi durma, bar:
Kaan bir kul grdnz m ey insanlar, de,
tertemiz kokan bir kul grdnz m,
ay paras bir yz var,
batanbaa fitne.
Sava vakti tez gider, de , tellal,
bar vakti uysal olur, de.
Nerde bir topluluk grrsen, tellal,
hi durma, bar:
nce boylu, gler yzl, tatl szl,
tez canl, evik bir kul grdnz m?
Srtnda bir al kaftan tayor.
Kucanda bir rebap, elinde bir yay var, de , tellal,
ald hep gzel, hep scak havalar, de.
Nerede bir topluluk grrsen, tellal,
hi durma, bar:
Onun bandan bir meyva deviren var m ey insanlar, de,
onun gl bahesinden bir demet gl deren var m?
ki ksn bir habercik getirsin biri ondan bana, tellal
ksn biri ondan bana bir eyler desin i ki,
syle, verdim canm ona gitti, telal,
verdim ona gitti.
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Yenilie Doru
Her gn bir yerden gmek
Ne iyi
Her gn bir yere
Konmak ne gzel
Bulanmadan, donmadan
Akmak ne ho
Dnde beraber
Gitti cancazm
Ne kadar sz varsa
Dne ait
imdi yeni eyler
Sylemek lazm
Mevlana Celaleddin Rumi
www.antoloji.com - kltr ve sanat
Yerli Yerli Yerli Yerli
Yine gel sen dinle benden
Yerli yerli yerli yerli
Hep alarm ten ten tenen
Yerli yerli yerli yerli
Yerla ve yerlem yerlela
Yerla ve terlem terlela
Bir sz syle sessiz durma
Yerli yerli yerli yerli
ki sunan sun ikiyi
alg alan al u neyi
Syle telala talela
Yerli yerli yerli yerli
Ten ten tenen ten ten tenen
Sylenirsin ku gibi sen
Uveys gibi ender Karen
Yerli yerli yerli yerli
ems gibi kendini sustur
Git kinden kibirden kurtul
ems-i Tebrizi'yle otur
Yerli yerli yerli yerli
Mevlana Celaleddin Rumi

You might also like