Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 65

awmfvSefa&; pmayr*~Zif;

trSwf (16)/ azazmf0g&Dv/ 2008

Ô wm0efcH t,f'DwmtzJGŒ Ô rsufEmS zH;k yef;csD


armifpdk;csdef wifuu
kd Okd ;D
rZifZif Ô rsufESmzHk;'DZdkif;

Ô *syef taxGaxGwm0efcH PKH

udkausmfausmfEdkif Ô twGif;yef;csD / 'DZdkif;


Ô wGb
J ufwm0efcrH sm; rif;ausmfcdkif/ wifudkudkOD;/ Zl;Zl;/
a&mf±dk;qpf/ oD[armifarmif/
(1) udkzkef;jrifhodef; aZmfjrifOh ;D
(2) armifwifxGef;
(3) armif0if;óuif Ô tjyiftqif
(4) udkxGef;+idrf; Eight Group

Ô owif;ESihf jyef-um;a&;wm0efcH Ô tkyaf &

udk0if;cdkifxGef; 1000

Ô Edik if w
H umjzefŒcsda&;wm0efcrH sm;
(1) udkxGef;xGef;Edkif
(2) armifrif;aiG Ô opPm±k;H cJG (xdik ;f )wm0efcrH sm;
(3) OD;cifarmifaZmfESifh oef;aX;0if; (1) rwifEG,f0if;
(4) udka0atmif (2) udkxGef;xGef;Edkif
(5) udkaZmfrif;bdkESifh tif'def;qdkif;cef@ (3) armifrif;aiG
(4) udkaZmfvif;atmif
Ô A[djk zefŒcsda&;±H;k (5) udkatmifaZmf[def;
shinjuku-ku (6) rukudr
Takadanobaba
2-13-9,Suzuki building 2 floor
(7) udkrdk;ausmfpdk;
Tokyo,Japan (8) rjrydkydk
awmfveS af &; pmayr*~Zif;
.
pmayrl0g'
1? zufqpfppftm%m&Sifpepfudk wprusef zsufodrf;a&;/ Armjynf trsKd;om;
vlxkwkdif; 'Drdkua&pD&&Sda&;/ 90 a&G;aumufyGJ&v'ftwdkif; tyGef;tyJhr&Sd vlxk
tpdk;&w&yfay:xGef;a&;qdkonfh xkdta&;okH;yg; yg0ifaom vlxkvrf;pOfudk udkifpGJ
xm;onf?
2? vufeufudkifawmfvSefa&;tygt0if vlxkwdkufyGJESifh awmfvSefa&;w&yfvkH;udk
awmfvSefa&;pmayjzifh axmufultm;ay;&ef/ yhHydk;jznfhpGuf&ef?
3? awmfvSefa&;udk aESmifh,Suf[ef@wm;zsufqD;aeonfh tacsmiform;0g'udk
qef@usifwdkufzsuf&ef? xdkodk@wdkufzsuf&mwGif yk*~dKvfa&;wdkufcdkufr_udk vkH;0
a&Smif=uOf&rnf?
4? jynfwGif;wGif tzdESdyfcHae=u&onfh pmayESifhpma&;q&mrsm;/ awmfvSefa&;
pmaytiftm;pkrsm;udk udk,fpm;ðy&ef?
5? urBmhawmfvSefa&;ordkif;ESifh tzdESdyfcH EdkifiHwum jynfolwdk@. vGwfvyfa&;/
'Drdkua&pDa&;twGuf ±kef;uefv_yf&Sm;r_ pdwf"mwf/ tawG;tac: ZGJowWdwdk@udk
azmfxkwfay;&ef?
6? wdkif;&if;om;,Ofaus;r_ "avhxkH;wrf;rsm;udk av;pm;&ef/ nD!Gwfr_udk OD;wnf
&ef?
7? tEkynmvuf&mrsm; zefwD;=u&mwGif tEkynmt&nftaoG;aumif;rsm;ESifh
awmfvSefa&;b0/ EdkifiHa&;b0ESifh vlxkb0udk o±kyfazmfxif[yf azmfjy&ef?

t,f'w
D mtzGJU
t,f'Dwmhtmabmf
rmwdum 5
uAsm
uAsmudk &SmawG@jcif; atmifyifv,f 7
wdrf atmif+idrf; 9
jcaoFhvnfjyef zdk;eD 10
rdk;eJ@tòyif atmifEdkifOD; 12
2007 Armjynf&JŒuav;idkoHav; woH ndKpdef0if; 13
tarrsm;ae@ ZifZif 15
tyfa=umif;xyfaewJh "mwfjym;wcsyf&JŒ æ &J&ifhoufZGJ 16
q&m*srf;odk@ wrf;csif; aerif;eD 17
vlrSm;oGm;wJh va&mifav; eDa,mf"m 19
t±k%fOD;qdkwm &ifeJ@ysKd;,l&w,f jrwfopf (Dawn) 20
vlqdkwm æ acsmtdarmf 21
ajymyg&ap &Sifh aoG;eD (201) 23
rqHk;ao;wJh vlxkwdkufyGJqDodk@ æ a'gif;rav; (rœav;) 24
wm0efausyGefjcif; av;av;tdk (O\majr) 25
oPmw&m;rsm;&JΠusdefpm &nfrGefxdyfxm; 26
jynfwGif;jzpf uAsm
odk@aomf oef;xG%f;opf 27
aqmif;yg;
aerif;udkvdkI vrif;udkpGef@cJh=uygonf jrwfEdk; 28
uAsmq&m}uD;wifrdk;tm; *g&0ðyjcif; ausmfaqG 32
&JabmfwOD;&JΠ&Spfav;vHk;umvtrSwf&csufrsm; wifaX; 38
bkef;}uD;ausmif;awGzsufqD;cH&wm&JŒ æ ol&defausmfaZm 45
ordkif;xJu tydkif;tprsm; (3) ZifZif 48
ygyghyHk&dyfrsm; a0OD;jzL 53
'dk@bdk;bGm; tarGtESpfrdk@ armifwifxGef; 55
umwGef;
Zl;vl;Edkif; 57
pmaya0zefa&;
awmfbk&m;av;&JΠuAsmpmtkyf armifpGrf;&nf 59
uAsmESifhtvSzGJUpnf;rI
ESif;qDyGifhzwf rSefcsyfyHk&dyf pdk;jrifhjrwf 60
awGUqHkcef;rSyJhwifoH
q&m0if;wifhxGef;ESifh awG@qHkar;jref;cef; tydkif; (2) oPmt,f'DwmtzGJ@ 64
EdkifiHwum uAsm
oif wdkufyGJ0ifr,f (ygbvdkeD±l'g) bmomjyef-zdk;oH (vlxk) 68
usaemfh&JŒ ajzmifhcsuf (,Jhxif) bmomjyef-n‡yf}uD; (jrif;jcH) 69
vli,fzwfpm
zm;oli,f/ arsmufrsm;/ tif*sifpuf/ jrif;uav; OD;OD;uefqifh 70
txl;u@ ...
urÇmYzufqpf awmfvSefa&;atmifyGJrsm;
rwfv awmfvSefa&; '*kefwm&m 74
ocifA[def; ajratmufv_yf&Sm;r_ESifh zufqpfawmfvSefa&; vif;opfatmif 79
AdkvfcsKyfausmfaZmESifh ppfwdkif; (4)zufqpfawmfvSefa&; AdkvfcsKyfausmfaZm 85
uBmhzufqpfawmfvSefa&;jrifuGif; yHk=urf; roufZif 93
zufqpfqef@usifa&; pma&;q&mtoif; aEGOD; 98
pmay qef;ppfcsuf
uGefjrLepfygwDa=unmpmwrf; ESpf 160 ajrmuf &JabmfuHarmif 102
t*Fvdyf-jrefrm aemufqHk;wdkufyGJ zkef;rdk 105
a&eJ@wlaom vl&$ef; bmomjyef-+idrf;csrf;ol 111
trsKd;orD;b0 vGwfajrmufa&;
usr cspfvif a':cif}uD; 115
ajymufusm;ppf tawGUtêuH
a'oopfrS wdkufyGJtawG@tñuHopf &JabmfcifnKd 123
0w¬K
awmif,HrSm atmifvHpdkufcgrS armifvS0if; (jrif;jcH) 130
ol&Jaumif;. æ n xl;wifh 143
tartdkwa,muf&JΠntdyf&m0iftawG;prsm; wifatmifxGef; 154
a&$yifv,fqD;onfodk@ æ jrav;ndK 160
opöm0w¬K &Snf tp§tqHk;
aºuyGifhrsm;rS wqifh xGef;vif;atmif (oPm) 169
EdkifiH&yfjcm; 0w¬K
qif;&Jom; (awmfvfpwGdKif;) bmomjyef-aX;odef; 187
ordkif;jzwfoef;jcif;xJu ½kyfyHkvTm
vlxktwGuf vlxkzufu vlxka':trm 0if;wifhxGef; 191
4
t,f'Dwmhtmabmf
t,f'Dwmhtmabmf (1)
urBmzh pfqpfawmfveS af &;onf 1945 wGif atmify&JG cJo h nf? 2008 =o*kwv f wGif ESpaf ygi;f 63
ESpfwdkifrSmjzpfonf? Armjynfzufqpf*syefawmfvSefa&;onf 2008 rwfv 27 wGif 63 ESpfodk@a&muf
vmrnfjzpfonf?
vGecf o hJ nfh 63 ESpu f urBmzh ufqpfawmfveS af &;orkid ;f u ,ae@rsuaf rSmufjynfov l xl ak wGukd
tb,fuo hJ @kd aom oifcef;pmrsm;udak y;tyfcyhJ govJ? awmfveS af &;tiftm;pkrsm;twGuaf um tb,f
oifcef;pmawGrsm;cse&f pfcyhJ govJ? orkid ;f qko d nfrmS &GmoGe;f aeaomrd;k yrmjzpfonf? cH,w l wfz@kd vo kd nf?
xkdoifcef;pmrsm;xJrS urBmhzufqpfawmfvSefa&;ESihf Armjynfzufqpf*syefawmfvSefa&;onf
tb,fa=umihfatmifyGJcHcJhoenf;? xdktcsufudk xkwfE_wf=unhfzdk@vdktyfonf? azmufjyef&ufpufr_/
aoG;pkwfjc,fvS,fr_/ ±dkif;pkdif;,kwfrmr_/ 'Drdkua&pDuif;rJhr_/ t"rRrk'def;usifhr_udk xrif;pm;a&aomuf
ozG,fðyusifhr_ æ ponhf awm±dkif;wd&dp>mefrsm;jzpfvmcJhonfh zufqpfwkd@.rD;ukef,rf;ukefzdESdyfaoG;
pkwftEkdifusifhr_a=umihf urBmhzdESdyfcHjynfolvlxktoD;oD;onf usdwfrSdwfukef;cHraeawmhbJ ckcHawmf
vSefvmcJh=uonf? wenf;qdkaomfzufqpfwdk@vufwGif;wGif usa&mufcJh=uaomurBmhjynfolwdk@onf
udk,fh'l;udk,fc|ef/ udk,fxludk,fx/ udk,fhtm;udk,fudk; toufay;udk,fusKd;pGef@±kef;uefawmfvSef
cJ=h u&onf?
txl;ojzihf tm&Swu kd /f qkAd ,D uf±&k mS ;ESiOfh a&mywv$m;Y zufqpfawmfveS af &;atmifyrJG sm;udk
oHk;oyfv#if xkdtcsufudkawG@&Sd&rSmjzpfonf? xdkpOfu zufqpfi&JwGif;rS±kef;xGufvGwfajrmufap&ef
acgif;aqmifcJhonfhtzGJ@tpnf;rsm;rSm uGefjrLepfygwDrsm;yifjzpfonf? urBmhukef;ajr. 4 yHk 3 yHkr#
us,f0ef;aomqdkAD,uf±k&Sm;ESihfw±kwfjynfonf zufqpfwdk@.zsufqD;acsrGr_/ owfjzwfn‡Of;qJr_txl
ajymqH;k / tcH&qH;k wkid ;f jynfrsm;jzpfco hJ nf? xk@d a=umihf qdAk , D ufueG jf rLepfygw/D w±kwjf ynfueG jf rLepfygwD
wdk@onf rmhufpf.tawG;tac:oabmw&m;t& vlxka&SŒrSOD;aqmifcJh=u&/ acgif;aqmifcJh=u&jcif;
jzpfonf? Oa&myuGefjrLepfygwDrsm;xJwGif txl;ojzihf blvfa*;&D;,m;uGefjrLepfygwDonf wwd,
uGejf rLepftifwmae&Sief ,f. owWrnDvmcHvrf;!¸erf u _ ckd ,
H ul m us,jf yef@onfzh ufqpfqef@usiaf &;
wyfaygif;pkzGJ@a&;udk taumiftxnfazmfcJh=uonf?
uGejf rLepfygwrD sm;.OD;aqmifra_ tmufwiG f wyfaygi;f pk (od@k r[kw)f trsK;d om;nD!w G af &; wyfO;D /
wyfaygi;f pkz@JG c=hJ uonhEf ikd if rH sm;xJwiG f w±kw/f tdE, dN / AD,uferf/ ud;k &D;,m;ESiAfh rmjynfw@kd yg0ifcohJ nf?
trsKd;om;nD!Gwfa&;/ wyfaygif;pkzGJ@pnf;jcif;jzifhom &efolzufqpfudk txda&mufqHk;/ tjrefqHk;
acsr_ef;EdkifcJh=uonf? wdkawmif;aomtcsdefumvtwGif;rSm atmifyGJcHcJh=uonf?
vGefcJhonfh ESpfaygif; 63 ESpfu toufaoG;wdk@jzihf t&,lcJh=uonfhoifcef;pmrsm;onf ,ae@
Armjynfzufqpfppftkyfpk. ppftm%m&Sifpepfudk zsufodrf;ypfa&;/ awmfvSefa&;twGuf rD;±ª;wef
aqmifyifjzpfonf? trsKd;om;nD!Gwfa&;wyfaygif;pk}uD;ay:xGef;&eftwGuf ta&;w}uD;vkdtyfae
a=umif; xyfrHazmfjyvkduf&ayonf?

5
t,f'Dwmhtmabmf (2)
ArmjynfzufqpfppftkyfpkeJ@ ppftm%m&Sifpepfa=umifh e,fpyfjcHpnf;±dk;wav#muf ppfajy;
'kuQonfrsm;/ tvkyf&SmazGolrsm;/ v,f,mvkyfief;ESihf usbrf;tvkyfudkvma&mufvkyfudkifolrsm;/
ukr`%Drsm;aumfydka&;&Sif;rsm;ponfh jynfy&SdpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;wGif 0ifa&mufvkyfukdifol tvkyf
orm;rsm;rSm t&m/ taxmifruawmh oef;ESifhcsDIwkd;yGm;vmcJhonf? xdkif;EdkifiHwEdkifiHxJrSmyif
tvkyo f rm;tpnf;t±H;k rsm;/ tzG@J tpnf;rsm;. 2005 ckEpS /f pm&if;rsm;t&Armjynfom;tvkyo f rm;
1 oef;cGJ0ef;usif&Sdonf? Armjynfe,fpyfòrdŒ jr0wDESihfrsufESmcsif;qdkif rJaqmufòrdŒtygt0if wmhcf
(Tak)c±dkifwckwnf;rSmyif Armjynfom;tvkyform; 4 odef;ausmf&Sdonf?
xkdif;EdkifiHwGif txnftvdyfESihftxnfcsKyfpuf±Hkaygif; 2700 ausmf&Sdonf? rJaqmufwòrdŒ
wnf;rSmyif txnfcsKyfpuf±kH 60 ausm&f o dS nf? xkid ;f Edik if .
H pwkwaˆ jrmufwify@kd uek rf mS txnftvdyf
ESihft0wftxnfjzpfonf?
rJaqmufòrdŒESihf0ef;usifw0kduf&Sd txnfcsKyfpuf±Hk 60 ausmfwGif tvkyfvkyfaeaom tvkyf
orm;xk}uD;rSm Armjynfom;tvkyform;rsm;jzpf=uonf? xkdpuf±Hktvkyform;tygt0if Arm
tvkyform;wa,muf. wae@wmvkyftm;crSm ,kd;',m;bwf 55 bwfrS 65 bwf0ef;usifom
&&Sd=uonf? xkdif;tvkyform;wOD;. wae@wmvkyftm;crSm tenf;qHk;bwf 130 jzpfojzihf Arm
tvkyform;ESpfa,muf. wae@wmvkyftm;cESihfnDr#onf?
}uD;rm;onfhtcuftcJjy\emrsm;rSm ydwf&ufr&Sdwywftvkyfcsdef em&D 80 tvkyfvkyf&jcif;/
tvkyform;or*~ zGJ@pnf;xlaxmifcGihfr&&Sdjcif;/ tvkyform;&ykdifcGifhrsm; t+rJqHk;±_H;aejcif;/ wae@udk
tcsdefydk 4 em&D 5 em&Dvkyf&aomfvJ tcsdefydka=u;r&&Sdjcif;/ w&m;0if±Hk;ydwf&ufrsm;wGif vkyfc 2 q
&&Sd&rSmjzpfaomfvnf; r&&Sdjcif;/ vkyfief;cGifxJwGif puf±Hkykdif&Sif.jc,fvS,fckdif;apor#cH&ojzihf vHkðcHr_
r&Sjd cif;/ aexkid rf b
_ 0onfvnf; touftEœ&m,fvðkH cHrr_ &Sjd cif;/ ðcHIajym&v#if t&if;&SiEf ikd if }H uD;/ Ekid if w H @kd
atmf[pf0g'jzef@aeonfh vl@tcGifhta&;ESihf'Drkdua&pDwkd@ qHk;±_H;uyfqdkufaecJhjcif;yifjzpfonf?
xkud ohJ @dk uyfab;qku
d af eaom tvkyo f rm;xk}uD;rSm rdat;q,fcgemaeonft h csed w
f iG f xdik ;f
tpkd;&onfvnf;aumif;/ tvkyform;Xmersm;onfvnf;aumif;/ EkdifiHwumtvkyform;tzGJ@csKyf
(ILO)wdk@onf eef;òrdŒ±kd;ay:wGif wa,mxkd;rysuf+idrfhanmif;om,mv#uf “aumif;”ae=uyHk&onf?
rnfodk@yifjzpfap vlonf rdcif0rf;rSru|wfvGwfrDuwnf;u ol@acwf.vlwef;pm;wkdufyGJ/ ukefxkwf
vkyfr_wkdufyGJESihfobm0wkdufyGJwdk@u óudqdkcJh=u+yD;jzpfonf? vlonf wkdufyGJxJrSarG;zGm;um wkdufyGJ
xJrSmyifao=u&onf? a&SmifIr&Edkif/ r&awmh? 'Drkdua&pDESihfvl@tcGihfta&; qHk;±_H;aeor#tvkyf
orm;rsm;udk,fwdkif wkdufyGJ0if&rSmjzpfonf? wzufuvJ rdcifwkdif;jynfvGwfajrmufatmif óud;yrf;
±kef;uef=u&rSmjzpfojzihf ESpfxyfuGrf;wkdufyGJ0if&rSmjzpfonf?
ypPnf;rJhtvkyform;jcif; nD!Gwfr_ESihfaoG;pnf;ckdifrmr_/ wkdufyGJ0ifpdwf"mwfrsm; t"Gef@&Snf
ckdifrmjywfom;r_&Sd&ef Armtvkyform;tpnf;t±Hk;rsm;or*~rsm;u axmufulaeonfudkawG@&Sd&ay
onf? a&mifjcnfOD;tvkyform;tzGJ@/ jrefrmEkdifiHtvkyform;aoG;pnf;nD!Gwfa&;tzGJ@ ponfhor*~
tzGJ@tpnf;rsm; ay:xGufxGef;awmufvmonfESihftr# tvkyform;xk.v_yf&Sm;±kef;uefr_wkdufyGJ
tiftm;onfvnf; xufjrufckdifrmvmrSmjzpfa=umif; wifjyvkduf&ayonf?

6 wm0efct
H ,f'w
D mtzG@J
uAsm

uAsmudk &SmawGUjcif;
(u)
yifrSnhfoD;vkdcsKdvkdufwm uAsm
acgif&nfpl;pl;eJ@wlvkdufwm uAsm
uAsm[m ighyifv,f ighaoG;aomuf
uAsm[m ighyifeDwdkufykH ig±ª±_dufwJhav
+yD;awmh igh&JΠtrf 22 ?

(c)
uAsm
igeJ@twl ysOf;rem; awmifndKukda&mufzl;w,f?

uAsm
igeJ@twl tarhaxmif0ifpmukdvkdufzl;w,f?

uAsm
igeJ@twl aeylvuf=urf; 33 vrf;
ukdvGrf;zl;w,f?

igeJ@twl
AH'gyif&dyfuDvDqdyfrSm pm&Gufpmwrf;awG
a0zl;w,f?

7
r=umr=um a&$wd*kHrSm igvkduf&Smw,f
aemifawmf armifav;atmif twGuf avxefukef;rSm igvkduf&Smw,f
t&ufzkd;ig;usyf wq,fay;zl;w,f? aejynfawmfrSm igvkduf&Smw,f
&wemykHrSm igvkduf&Smw,f
igeJ@ twl pmtkyfwef;rSm igvdkuf&Smw,f
&Srf; ‘0’ vm;[l "Ek tif;om; ytkd@0fwkd@=um; ighacgif;tkH;atmufrSm igvkduf&Smw,f?
pm;aomufykef;ckdcJhzl;w,f?
uAsm&,f
&Sr;f ±k;d r&JŒ &SmrawG@ygvm;uG,f?
awmxJ awmifxJ rdk;a&xJ
wwGJwGJ vSnfhywfajymufusm;wkdufzl;w,f? uAsm&,f
b,foGm;aewmvJuG,f?
igeJ@twl
e,fpyfrsO;f ukjd zwfz;l w,f
olykefeDawGaewJh “,iftef;”ukdvJ (C)
a&mufzl;w,f a[m
igeJ@twl awG@+yD awG@+yD
erfhcacsmif;&JΠwkdufarmif;oHukd=um;zl;w,f? avmifpmqDaps;E_ef;
wk;d jr‡iw
hf u
hJ ef@uu
G q
f ENjyyGrJ mS
tpma&pmtjynfheJ@ ausmif;olausmif;om;awG&JŒ
a&$tdrfavSmifcsKdifhwGif; uiSufwaumifvkd pDwef;vrf;av#mufyrJG mS
touf&Sifzkd@ukdvJ acgif;cgacgif;&rf;cJhzl;w,f? &[ef;oHCmawmfwkd@&JŒ
uHaqmifoydwfarSmufyGJrSm
(*) rdbjynfolwkd@&JΠw&m;wJhwkdufyGJxJrSm/
uAsm rD;v#x H rJ mS
ighukd rif;todqkH;yg uAsm uAsm
'kd@[mtr$m yg0ifqifEaJG ewmyJ
'gayr,fh 'Dwavm ighukdrqkdrajym uAsm&J&J ac|;pkd&$J?
±kwfw&uf vufrwkd@bJ xGufcGm
b,faysmuf b,fav#mufoGm;wmvJ uAsm? uAsm&,f
oGm;uG,f yguG,f xGufuG,f qufuG,f
rif;ukd [kdrSm'DrSm igvkduf&Smw,f igvJvkdufr,f 'kd@twlwl&,f
oGm;wwf&m&m igvkduf&Smw,f “reufjzef”twGuf aw;qkdr,f?
awmvrf;òrdŒvrf;rSm igvkduf&Smw,f
um;vrf;&xm;vrf;rSm igvkduf&Smw,f? atmifyifv,f
8
wdrf
òrdŒv,fvrf;rrsm;
ppfum;awG atmfjrnf jzwfarmif;oGm;? tqifhqifh jzwfoef;
atmufajcwyfrSL;&JΠ0rf;acgif;xJu
vrf;&JŒwkecf gr[
_ m wvkH;wcJwnf;xGufvm?
tdrfwHpuf+rdwfukd jzwfausmf0ifa&mufvm?
xkpd Ofwc%
ppfzdeyfoH waumufaumuf pD;vmwJh a&pD;a=umif;
a,muf,ufcwfajy;v$m; wkH@ceJ wm;qD;cH&
oHql;óud;rsm; ydwfqkd@um&H z±kdz&J aemufjyefvefusvm
aoewfvSHpGyfrsm; toifhcsdef&G,fxm;? 0g0if;xdefa&$ aejcnfwp
w'*Fikyfv#Kd; tarSmif}uD;pkd;oGm;aygh? ?
ypfred @f [m
tyGifhrsm;&mrS enf;&m atmif+idr;f
tqifh}uD;&mrS i,f&m 25-12/ 2007

9
jcaoFhvnfjyef
&ifxJrSm
bmvJb,fvJ
roJuGJwJh a0'emwck
&ifckefoHv_dif;cwf
q,fpEk pS of ;kH vD
r&yfrem;
=umcJ+h yDav æ?
aw;oGm;oauFw
tprJhed*Hk;
Zmwfvrf;awGjzwf
tqHk;rJhoDcsif;wyk'f æ?
aomhcwfydwfcJh
qdkayrJhvnf; æ?

&ifwiG ;f vSyv
f yS f
onf;tljywfr#
trSwfw&'%f&m
temrusuf
,ae@xufwikd f æ?

cHpm;&csuf
&SifvsufaoqHk;r_rsm;
pkzJG@odyfonf; æ pD;qif;
jrpfwpif;jzpfcJh æ?

10
bDwmrifcsKŒd wJh pmrsufESm (» »)xuf
&cJha&m*g a&SŒqufr,fvyk w f ek ;f
&ifemp&myJvm;uG,f ðAef;ceJ
wu,fawmh æ ig[m ESvHk;wkef &ifwkef
azsmhazsmhrSdef&D 'l;wkefvufwkefjzpfvmjyefawmh æ?
ae0ef;eDqnf;qm
uAsmqdv k nf;[kwf 'geJ@yJ a=umufa=umufeJ@
pkwcf surf yD tJh'D t"dy`m,fqdkwJh a0'em}uD;udk
aq;rnDwJh taotcsm xkyfydk;
yef;csu
D m;wcsyq
f v
kd nf;[kwyf g&ŒJ ? tjrwfwEdk; o,fvmrd
tESpf oHk;q,fausmf
tcsdefeJ@tr# &eH@rjy,f ta&mifrvGifh
wpfujyefp &ifeifhatmif v_yfcwfqJygvm;?
b0[mcg;oD;
rD;eJ@a&=um; taoG;tom;wdk@jzifh xkqpf
v_yf&Sm;vl;vGef@? b0wckjzpfwnf
ESpftvDvDjzwfcJ@
csnfheJ@EGrf;vs yGef;yJhrcHEdkifwJh oduQm
'kuQtdk;av; rme}uD;vGef;cJhaygh?
tufqpfrdk;òzdifòzdif
ydkifqdkifwmqdkvdk@ tJh'Dpdwful;pHwck
odumQ wckom&So d wJh A[kokw twGuf
Z&mt&G,fY qENawGudk rsufuG,fðy
o&ufyifpdkufrd+yD æ? 'kubQ 0kH ,faysmcf hJ
aojcif;w&m; æ zGm;bufawmftjzpf
tbd"mefrmS rsuEf mS t}udr}f udro f pfc?hJ
tcgcg&Smrdw,f
tESpfoHk;q,fwdkifcJh oHo, uif;pGmjzifh
t"dym` ,fwckuykd g? aumif;r_om tvDvDðycJh
om"kac:yg oli,fcsif; æ æ æ?
zd;k eD
28-3/ 02

ppfzdeyfoHcGmatmufrS ,ae@wdkif v_yf&Sm;wdkufyGJ0ifaeqJjzpfaom oli,fcsif; uAsmq&mwOD;


twGuf æ æ

11
rsuf&nfjzm0J &pf0J&Da0v#H cHpm;wkef&D
wDAGDzefom;jyifawG =unhfaerdw,f
oydwaf rSmufuH cHxu kd w
f hJ
AmvmeHwokduf ±l;rdkuf±dkif;jy
etz oabm paumavmufapmufreuf
yufpuf,kwfrm oHCmowfn‡Of;
'iff;wdk@pdwf"mwfeJ@ rtyfr&m
tm%mudkifpGJ 'if;wdk@+rJa&;
,Ofaus;omoem ESpf&maxmifcsDwJhtarG
eif;acs±dkufcsKd; &efn‡dK;okdzGJ@
vufeufrJholudk &efrlòzdcGJ
rJrJjrif&meif;acs rkef,dkaewJhqif±kdif;o¿mef
wd&dp>mefyDowJh t"rRorm;rsm;u
&rf;um;xkd;ESuf t=urf;zufprf;
&[ef;udktmcH ajcjzihfuefw,f
xyfrH±dkufESuf toufxGuf&Sm
oHCmtavmif; jrifraumif;r±_&uf
ydk;pkd;yufpufeJ@ vufeuftm;udk;
rd;k eJ t
h òyid f trsKd;*k%fysuf omoemzsufolawG
aoG;yGufyGufql jynfoltrsm;
rw&m;r_tay: awmfvSeftHkºuG
pufwifbmrdk; oGef;òzd;òzdifpOf qENjyolrsm; um;eJ@wufeif;
tm;òydifwkzuf emusnf;csufwlol aoG;csif;eD&J acgif;a=uuGJvsuf
&Sifvl&[ef;wkd@ +idrf;+idrf;csrf;csrf;eJ@ OD;aESmufxGufus &ufpufjy.
a'goxefjyif; &ifwGif;urD; yGm;pD;ul;0if
pDwef;vrf;av#muf oydwfarSmufuHaqmifyGJ jynfol@&ifrS urBmwcGifay:vGifausmf=um;
qifE$Jae=uwJhjrifuGif;[m eD&J0if;vuf ysHŒvGifhoGm;+yD 'Drdkua&pDwkdfufyGJ &J&JomcsD
a&$awmifxufzsm;u ywWjrm;a&pufawG pmemr_rsm; rsm;oxufrsm;vm tm%m&Sifqkd;
ajrjyiftwGif; pD;qif;vmovdk trsKd;,kwfrm z,f&Sm;ypf&efawmfvSefvdkpdwf
=unfndKpdwfarsm &ifzkdarm[kduf tHw}udwf}udwfeJ@ ,dkzdwfEdk;xjyefcsrSom
qdk@±_duftufuGJ 0rf;enf;0rf;om tm%m&Sifpepf òzdfzsufypfEdkifr,fvdk@jrifrdw,f?

(2007) pufwifbmv/ aoG;pGef;cJhaomv_yf&Sm;r_ae@&ufrsm; (1)vjynfhtxdef;trSwf OD;!¸wf


*k%fðya&;zGJ@w,f?
atmifEikd Of ;D
12
tdfrfxJu uav;ikdoH
orkid ;f pmrsuEf mS xJ
zswfceJ wkd;0ifvmw,f?

ikdvkdufyghuav;
=um;od&olwkd@a=uuGJ+yD
wjynfvkH; a=uuGJoGm;yap
wkd;+yD; wkdifwnf[pfaºuG;
ikdvkdufyghuav;?

2007 Armjynf&ŒJ uav;ido


k aH v; woH
+idro
f ufn
ppfpdrf;a&mif aq;okwfvdrf;+yD;
xlyed ;f rnf;eufomG ;wJn
h
rif; v_yfE_d;&vdrfhr,f
ikdvkdufyghuav;?

tarukd axmifzrf;zkd@
om;ukd wnf=uufxm;
usm;rsufvkH;vkd 0if;0if;awmuf
om;aumifzrf;r,fh rkqkd;rsm;

13
0kdif;xm;wJhtdrfrSm jynfolawG qif;&J a=uuGJae=u+yD
wtdrfvkH;ukd wyfvSef@E_d; rif;vJ a=uuGJ&rSmaygh
w&GmvkH;ukd wyfvSef@E_d; idkvkdufyghuav;?
wjynfvkH;ukd wyfvSef@E_d;
ikdvkdufyghuav;? rif;vljzpfptcsed [
f m
rif;Ekd@qmcsdef trsKd;/ bmom/ omoem
rif;tar Ekd@&nfwif; tapmfum;cH&/ Armjynfn‡dK;EGrf;&wJhtcsdef
wzsOf;zsOf; emwJhtem 'g[m a=uuGJp&mygh
'Dtemxuf tqw&momatmif rif;vJ a=uuGJ&rSmyJ
tonf;em ylaqG; ikdvkdufyghuav;?
0&rf;ajy; r[kwfwJhrifhtar
tjypfrJhwJhrifhtar rifhtaztartwGuf
0&rf;ajy;vkd ajy;ae& rif;*k%, f &l r,fu@JG
tarikd +yD tJ'D vSywJhumv[m
rif;vJ ikd&rSmaygh rifha&SŒrSm
ikdvkdufyghuav;? tJ'Dtem*wfwHcg;
rifhtoHeJ@ yGifhxGufoGm;Ekdifwmrkd@
od'w < u
ˆ rS us,favmifpGm [pfaºuG;
awmrxGufrD ikdvkdufyghuav;?
=umjcnfvpS [ f
om;tvS &m[kvm uav;iko d aH v; woH
=unfhcGifh&cJhygao;&JΠnOf,
h wH wd qf w
d pf
bmtcGifhta&;rS r&wJh rif;taz tjyifu opf&GufawG v_yfcwfapcJhaygh
acG;awG qGJovkd qGJac:oGm;=u &GmvJ v_yfcwfapvdrfh
uav;yg;jyifEkEkav;rS jynfvJ v_yfcwfapvdrfh
E_wfquferf;roGm;&wJhrifhtaz urBmcsOf;eif; owif;ysHŒayvdrfh?
olvJ a=uuGJrSmaygh
rif;vJ a=uuGJp&maygh awmfveS pf mrsuEf mS xJ
ikdvkdufyghuav;? a&mufvmwJh uav;ikdoHav;woH
rif; }uD;vmwJhtcg zl;opfyGifhjr reufjzeftwGuf
oif&rSmyJ/ roif&vnf; od&rSmyJ jynfou l dk vuf,yfac:vku
d o
f vkyd gyJ
‘a&ywfvnf 0kdif;wJhukef;ajrukd ikdvkdufyghuav;? ?
u|ef;[kac:onf’
rif;&JŒwkdif;jynfrSmawmh/ 'kuQawG 0kdif;aeaygh ndKpde0f if;?

14
tarrsm;aeY

tJ'Dae@rSm
+idrf;csrf;a&; csKd;iSufawG
tjyma&mifaumif;uifrSm ysHoef;vdk@

tJ'Dae@rSm
tjzLa&mifyef;cif;}uD;vnf;
ar$;jrcsKdtDaew,f
tJ'Dae@[m
tJ'Dae@rSm usrwdk@awG&JΠtarae@av?
arwWmavajyn‡if;u
El;nHhpGmwdk;0ifvdk@ tJ'Dae@rSm æ
rw&m;r_awG uG,faysmuf
tJ'Dae@rSm trSefw&m;awG a&mufvmr,f
csKdjrjr om;acsmhaw;awGoDuHk; opPm&SdolawG rsm;vmr,f
teDa&mifaoG;awGu arwWmawG v$rf;ðcHxm;wJh
Edk@&nfjzpfoGm;w,f æ jrefrmjynf}uD;udkawG@
ar#mfvifhcsufawGeJ@
tJ'Dae@rSm usr æ tdyfrufu vef@Edk;cJhw,ftar æ?
usr&JŒyg;jyifukd
taru zGzGav;erf;oGm;w,f? ZifZif

15
arwWmokwfeJ@wifrvHkavmufawmhwJhtcsdefrSm
wurBmvHk;u
bkef;}uD;wap>udk
urR0gzwfjybd@k
óud;pm;ae=uw,f æ?

usKyfwdk@twGufrSmawmh æ
tyfa=umif;xyfaewJh
"mwfjym;wcsy&f ŒJ emusn;f r_xJ
OwkoHk;yg;vHk;&JŒ ay;qyfr_awGygw,f æ/
ydkif&SifrJhoGm;wJh zdeyfuav;rsm;&JŒ
a=uuGJyHk&dyfrsm;ygw,f æ
eufeuf¶d_if;¶_dif; tjrpfwG,faewJh
tavsmftpm;awGygw,f æ/
pGef@v$wfpGef@pm;oGm;olrsm;&JŒ
t±dk;wGefoHawG[m
yGo
J rd ;f wduk yf t
JG wGuf
wHydk;c&moHawGtjzpf
ajymif;oGm;wmawGygw,f æ?

tyfaMumif;xyfaewJh rnfodk@yifjzpfap
"mwfjym;wcsyf&JU ... twkH@tvSnfhrsm;twGuf
'DurBmrSm
b,fvekd nf;eJ@rS igwdk@ æ touf&Sifaexdkifw,f æ
cGifhv$wfEdkifp&m igwdk@ æ touf&Sifaexdkifw,f æ
ta=umif;r&Sdawmhbl; æ igwdk@ æ touf&Sif aexdkif=uw,f æ
'if;wdk@wawG&JŒ
vnfacsmif;aoG;eJ@ ayjzpfwek ;f utdyrf uf
ig æ ajcaq;vdkufcsifw,f æ? tem*wftwGuf
wlwvuf&JΠordkif;[m
a0omvDjynf bDvl;pD;awmh t&if;tESD;rsm;pGmeJ@ apmifhaeav&JŒ æ?
arwWmokwfeJ@ atmifEdkifayr,fh
Armjynf ppfbDvl;pD;wm &J&ifo
h ufZJG

16
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&m*sr;f od@k wrf;csi;f
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
r[mrdi_ ;f &JΠzefrD;tdrfcsdwf
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘tnmr*Fvmaqmif’av;csKd;}uD;udk wHpuf+rdwrf mS
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
jrefrmhqdkif;0dkif;aemufcH+yD; aq;vdyftwlwl aomufcsifvdkufwm æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&mhtoHcHhnm;nm;eJ@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
em;axmifcsifvdkufwm æ? xaemif;&Gufokyf
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
tjrnf;vky+f yD;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘u uav;i,fcspfpzG,f’udk rd_E_wftwlvdkufcsifvdkufwm æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
usaemfhorD;i,ftwGuf
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
wufay;ygOD;q&m æ? aq;vdyfrwdk
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
aerndKrD
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
orD;av; }uD;vmawmhvnf; tdrfudkvufwGJ jyefcsifw,fav æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
xD;uav;aqmif;+yD;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
ausmif;ydk@ay;ygOD;q&m æ? ckawmh æ
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
u±k%mtðyH;}uD;a&
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘,l±kwfaps;u ‘ocsõKif;ukef;av;rSm’
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
a*gwr’udkvnf; om"kvnf;rac:
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
yifhrtwlwl uavmfvnf;r[Jh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
bk&m;udk;ql au|;csifvdkufwm æ? wynfhwdk@ 0wfcsaewmudk
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
OayuQmðyoGm;+yDvm; æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
uGefjrLepftwif;tzsif;awGeJ@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
vl}uD;rif;rsm;udkvnf; ‘xaemif;oHk;yif’
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
oGm;a&cHav; usaemfh&ifrSm
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
qGJay;csifvdkufwm æ? tpOftjrpfcdkifaerSmyg æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
17
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
usaemfawmhav rGef;[,f usyf[,feJ@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘*srf;-pGrf;-=unf’tpG,ftyGm;avmif;tjzpf ‘vdy&f ŒJ &ifbwf’jzpfomG ;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
rvSrf;rurf;qD e,fjcm;waygif;rSm uAsmum;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
xaemif;yifysKdav;om jzpfcsifawmhw,f æ? ? yef;rsm; r[kwfawmh æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
aerif;eD rqv-e0w-etz wdk@&JŒ
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
24-11/ 2007 t"rR rawmf,kwfawGudk
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
tuste azmfxkwf&if;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
atmufu uAsmuawmh q&m axmifwGif;rSm tusOf;pH
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
tdENd,vmwkef;u a&;jzpfvdkufwmyg? wif;cHcJhwJh q&mhpdwf"mwf
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
wdkufqdkifñuHóudufvdk@ &yfwnfcsufuawmh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
wvufrav;awmif rajymif;
wGxJ nfah y;vduk yf gw,f?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘avSwpif;eJ@ oDcsif;onf’ vufcarmif;cwfwkef;yJ æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘ESif;qDyGifhay: tdyfaysmfjcif;’
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘uef@aumf&dyfrS tdyfrufrsm;’ ckawmh æ
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘uEœm&ESprf sm;’ awmfvSefa&;rSm ajcpHkcs
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
æææ xuf&SwJh uavmifpGrf;eJ@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&mhuAsmtrsm;tjym;eJ@ aq;eDawG yufjzef;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
vGwfajrmufa&;vrf;rSm
Armhpm xl;jcm;apcJhw,f æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
jynfol@uAsm rSwfwdkifpdkuf
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘vdkif&m’apmif;tcwf usaemfwdk@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
usaemfrwwfayr,fh aemufu vdkufcJhr,f æ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
zwfrdwJh q&mhuAsm
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
wl&d,mqefvSw,f æ? uJ æ q&ma&
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
rawGa0pwrf;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
taota=uxrf;=u&r,fh
tJ'Dwkef;u
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&mhuAsmrsm;[m avmu&JŒwm0efawGudk
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
‘xef;orm;&JŒ&ifbwf’ uAsmrGef pmc|ef[efeJ@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
tEktnuftvSav;awGpyf&if; tcgvGef ArmhbHk&ef}uD;udkv
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
vlxkzufu &yfavh&Sdw,f æ? armif;oefoef axmif;&efoifhygaygh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&mhpm a'gif;oH0ifhygvdk@
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
jynfoal wG tHºk uG ajAmif;qefatmifzGifh æ? ?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
'Drdkua&pD olykefxawmh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
q&mhrSm ñuH&wJh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
aerif;eD
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
bHkb0udk rGrf;jc,f 3-6/ 2000
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
18
18
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
67
vlrmS ;oGm;wJh va&mifav;
67
67
67
67
67
67
67
apmrmef&JŒc&rf;&ifha&mif 'kdifrif;&Sif;xJrSm
67
67
67
67 tvGrf;awGudk o,fydk;xm;&ol[m igyg?
67
67
67
67
67
67
67
67
67
rif;jzef@um;xm;wJh
67
67
67 arwWmawmifyH}uD;atmufrSm olr wudk,fvHk;rSmawmh
67
67
67
67 'DAl;AGm;uav; igvdk@ æ rif;ukdarmh=unhf rif;terf;0wf±HkukdavsmðcHvdk@
67
67
67
67 ðyH;jyzkd@ æ {u&Dav;&JŒtðyH;eJ@ nawGudkydkifqkdifwJhol æ
67
67
67
67
67
67
òrdŒr wa,muav;[m
67
67
67 vdkufumcs+yD;rS bkd;wHudkjyefawG@cJh&w,f æ ig[m va&mifav;wc% vlrSm;cH&olyg æ
67
67
67
67
67
67
qkdygawmh æ
67
67
67 &SpfurBmwkdifcsifonhfwdkifatmif tdyfrufqkdwm æ
67
67
67
67
eihfoD;pGm axG;odyfjrwfEdk;&jcif;awGudk
67
67
67
67 ±dk'if&JŒ ‘xm0&pH’ yef;ykuav;[m rjzpfEdkifjcif;qdkwJht&meJ@ wkdufpm;ypf&wJhtcg
67
67
67
67 wdk@ESpfa,muf&JŒva&mifnudk tvGrf;awGºuGif;wwfwJht&mvdk@ od&w,f æ
67
67
67
67
67
67
jyefvnfxkqpfoGm; æ
67
67
67 rif;ezl;av;&Sd&mqD æ ydkifrSL;a0 ajymovdkygyJ æ
67
67 0,fvdktm;enf;wJh uAsmq&mrdk@ æ
67
67
67
67
awmifhwwdkif; æ
67
67
67
67
67
67
67
±dk'ifa& æ
67
67
67
67
ihgudk[m;wkduf avSmif&,fvSnhfawmh æ
67
67
67
67
67
67
67
67
67
eDa,mf"m
67
67
67
67
03-08/ 06 (12 : 54 Am)
67
67
67
67
67
67
67
67 19
67
67
67
67
67
t½kPO
f ;D qdw
k m &ifeUJ ysKd;,l&w,f
yifnJ±dk; vmjyef+yD
*rfbm&Djyefjyef+yD
rif;udkEdkifa&
vm&if vmw,fvdk@rSwf
jyef&if jyefw,fvdk@rSwf?

&Jabmfwdk@a&
igwdk@&JŒarwWmprf;awGrcrf;or#
ajcvSrf;awG vSrf;aeor#
yef;wdkif[m eD;eD;vmrSm rkcs
vrf;rawGuawmh
xHk;pHtwdkif; pdkvdkuf ajcmufvdkufaygh

t"rR0g'Dwdk@a&
rdp>mwdk@oGm;&mvrf;udk
q'rf[lpdefu !¸efjycJhjyD?
tJ'D tarSmifcg;cg;}uD;udk
igwdk@rsKdcsvdkufEdkifwJhtcg
0Ëfudk aemufb0xd apmifhp&m rvdkawmhygbl;?

i&J}uD;&SpfxyfrSmvnf; rif;wdk@twGuf
ae&mawGu tqifoifhjyif+yD;om;?
udk,fhvlwdk@a&
pifay:u rif;om;acgi;f av; aqmif;jyvdu
k w
f meJ@
tJ'Dvdk zifwºuGºuG jzpfraeygeJ@?
88 tp 'DyJ,if;tv,f 2007 tqHk;
aemuf bmawGjzpfvmtHk;rvJ
t±k%fOD;qdkwm &ifeJ@ysKd;,l&w,f? ?
jrwfopf (dawn)

20
wcsKdŒu &SifoefqJ
oluawmh aoae+yD?

wcsKŒd u aoae+yD
oluawmh &SifoefaeqJ?

wcsKŒd u
vlxktay: aºuG;a=umfum cGpD;
“a=omf
igwu,f }uD;jrwfygvm;”

wcsKŒd u
vlxktwGuf EGm;oli,fyrm
cif;csukd,fcE<m?

vlqw
dk m æ

21
wcsKŒd u
ukd,fhemrnf xm0&&Sifjcif;twGuf
xGif;xk ausmuftuQ&m?

wcsKŒd u
ukd,fhukd,fukd jruf±kdif;wr#
ajrom;xJurD;
avmifòrduf +yD;qkH;oGm;ygapwJh?
wcsKŒd u
olrsm;awG r&SifoefrS
olu &Sio f ef?

wcsKŒd u
olrsm;awG taumif;qkH;&Sifoefapzkd@
ol@u,
dk of l &Sio
f ef? (wcsKdŒu) ukd,fhemrnf
ausmufxuftuQ&mwif
vlxktay: tEkdifusifhawmh emrnfu tavmif;xuf t&ifykyfokd;
vlxku pGef@ypf? (wcsKdŒu)
tvkyftau|;ðyol u|efyrm 'Dajrukd aEGOD;avajyom v_yfE_d;cGifh&&if
oabmxm; &Sdygv#if ajrurBmtESH@ EkysKdjruf±kdif;yif?
pGJ&pf xm0pOf?
ol &SifoefayrJh
olrsm;awG &SifoefcGifh ray;cJhol
ol@b0 tqkH;c&D;
vlx}k uD;u odaew,f?

olrsm;awG
taumif;qHk;&Sifoefaeapzkd@
uk,
d uhf ,
dk u
f ,
dk f &Sio
f efaewJh
ol@ukd æ
vlxk}uD;u OD;!¸wf+yD;&if; !¸wf
tjrifhrm;qkH; æ OD;!¸wf=uaygh? ?

acsmtdarmf
30-5/ 2003

22
22
ajymyg&ap &Sifh
wcguaygh 'DvdkeJ@
0\ef wnrSm ouU&mZf&moD
rdp>m acG;qdk; em&DusK;d tuf
&Gm±kd; udk;ayguf rmef0if=h uHch H
ordkif;azsmuf&ef armif;jyefwvuf
=uHpnf aumufuspf a&SŒodk@qufcJh?
(usr æ)
±dk;rudk cspfcJhw,f? tckawmh æ
awmfveS pf pf
'g[m æ (19)ESpo f rD;ysKd
igw@kd &ŒJ weoFm&D (udkrGef;atmif)&JŒ aw;
aw;oDEdk;x ‘&ifaoG;&JŒcspfp&mrsufESm’wJh
wygwDpepf usqHk;a&; usr &ifrSm emusifcJh?
'Drkdua&pDa&;
toufay; aoG;azmuf acwforkdif;
a'gif;tvHatmuf 0ifcJh? qpfydkif;wl;qG
rqv-e0w
etz wjzpf
emZDobuf
zufqpfbv D ;l
,pfr;l w%Sm
yGizfh ;l jymjzpf
rk'rd ;f ppfcif;
trdkufwGif;euf
±_Œd zsu&f yf&mG
oHCmrusef
ajrvSepf epfq;kd
bdk;bGm;tarG
qHk;yg;ajr,m
0rf;AvmeJ@
aomu AsmayG
r&% ar$onf
rsuf&nfpkd@aom Armjynf? ?

aoG;eD (201)
23
rqH;k ao;wJh vlxw
k u
kd y
f q
JG D odYk . . .
EkdifiHwck vGwfvyfzkd@ta&;
taqG;awG eif;+yD; &if;&
aoG;awG cif;+yD; &if;&
tqrwef}uD;vSwhJ
ay;qyf&wJh t&if;tESD;
aoG;jcif;eDwJh ppfwvif;rSm
ppfcif;vdkfuf=u udk,fhaoG;om;awmif
tr#ra0tm;
tckrsm;rSmawmh
rkom;awG opPmvkyf+yD;
arwWmokwf &GwfzwfwJh
bk&m;om;awmfawGudkawmif
aoewftm;udk; acsr_ef;wJh
zufqpfacG;qdk; vlqdk;oGrf;awGeJ@
'dk@EdkifiH 'dk@vlrsKd;
'dk@rdk;/ 'dk@ajr 'dk@vlawGeJ@
'dk@ajr oef@ygOD;awmhrvm;
wdk@rsKd;qufopf tusKd;jzpfap&JŒ
tqdk;tnpfrSefor# wGef;vSef
tEdkifusihfolawG u|rf;jyefatmif
pGrf;pGrf;wrH 0ef;&Haygif;csKyf
raumif; t,kwfwrmawGudk
cGeftm;nDnD awmfvSefarmif;xkwf=uygpkd@? ?;

a'gif;rav; (rEœav;)

24
24
wm0efausyeG jf cif;
tdrfrSmau|;arG;
acG;eJ@a=umifav;
t&G,fa&mufaomf
jcHvHkatmifapmifh
ºuGufckwf=uI
olw@kd wm0ef
ausyGefay.?

reufvif;wdkif;rSm
tpmac:au|;
cdkjzL(jym)iSufav;rsm;vJ
tdruf ykd pfroGm;
tazmfawmif&I
olw@kd wm0ef
ausyGefay.?

jynfoluarG;
jynfolau|;wJh
jynfo@l ppfom;
Zmenfrsm;rawmh
jynfou l okd wf jynfol@om;aumif;wJhvm; a[h
ausmif;om;udkokwfoif ppf&mZ0wfaumiftaygif;wdk@
&[ef;yif rcsefawmhI tyg,fi&J
'gvJ olwdk@wm0ef usrnfrvGJ
ausyGef=uwmyJvm;? rkcs{uef
cH=uayavmh
cHaya&mh
iguvJ (,rrif;)wm0ef
ausyGef&rSmyJaygh? ?

av;av;tdk (O\majr)
22-12/ 2007

25
opPmw&m;rsm;&JΠused pf m

jzpfcsifwmawG jzpfr&EdkifwJhb0
avmu&JŒusdefpmvm; igh&JŒopPmvm;
vrf;rSefwckav#mufEdkifzdk@
paw;cJh&wJh toacsFrD;v#H
trSefw&m;udk jrwfEdk;zdk@
vdktifawG z,f&Sm;Edkif&r,f æ?

'Dvrf;rSm tauG@taumufawGeJ@
'gayr,fh vrf;rSefwckaygh/
ig&h ŒJ &nfreS ;f csuf
cHpm;csufqkdwm[m wu,fawmh
ylavmifw,f?

igav#mufwJhvrf;[m
ighrdcif&JŒvrf; æ ighzcif&JŒvrf;
ighudk,fydkifvrf;vnf; jzpfw,f?

ta=umufw&m;rS uif;a0;&m
avmuopfwck wnfaqmufzdk@
ighay;qyfr_[m igjzpfcsifwmtm;vHk;
igh&v'f[m igjzpfoifhwm igvkyfoifhwm
opPmw&m;rsm;&JΠudsefpm? ?

&nfreG x
f yd x
f m;

26
f u Asm
jz p
jy nf wG if;

odUk aomf
t&Gufpdrf;pdrf;=um;wGif wcgw&H
cdkem;avh&Sdaom iSufwdk@onf usm;uGufwuGuf
t&GufaºuGI t&dyfrJhonfhwdkif ta&$ŒrSm;±HkESihf
xdktyifudk rpGef@cGgwwf? yGo
J rd ;f oGm;wwf.
odk@aomf æ
jrifhrm;aomwdkufwdk@.atmufajcwGif usm;uGufrSefaomfvnf;
wl;qGcH&aomajr}uD;rsm;&Sd. tEdkifr&wmrsKd; &Sdp+rJ
wkud .
f wnfwchH ikd +f rJru
_ kd vuf&nfwlv#if oa&yGJ? ?
ajr}uD;onf 0efwdkr_r&Sd
xrf;ydk;ay;.? oef;xG%;f opf
odk@aomf æ
ajr}uD; pdwfqdk;v_yfcgvdkufv#if
jrifhrm;aom wdkufwdk@onf
ajr}uD;ay: c,ukef.?

ik0gyef;udk vSrf;+yD;
ydawmufyef;udk erf;csifol
oifonf æ
oZifyef;udk vSrf;+yD;
ESif;qDyef;udkvnf;
erf;csifayrnf?

27
i;f yg;
a qm
ysO;f rem; ppfe,ftwGi;f awmfwyGifhwavukdr# rawG@& terf;jzifhE_wfqufcsdefY rdb
yg0ifaom u,ef;ajymufusm; yg? tefempwm&Sm;. ausmuf ESpfyg;vkH;wGifr&Sdaom orD;av;
tajccHa'otwGi;f &Sd uif;vku d f ±kid ;f wk;H Adrmefi,fay: Y pG,af wmf . tjyma&mifrsufvkH;0kdif;}uD;
awmif w ef ; }uD ; ay:rS aemuf awG azG;azG;v_yfr#yGifha0aeygu rsm;ukd usaemfai;=unfhaerdcJh
wef;pcef;wckY usaemfhcspfZeD; aumif;avpG[lI usaemfwrf; ygonf? orD;i,ftm; ‘apmjr
&Jabmftefempwm&Sm; usqkH; wrdcJhygonf? okd@&mwGif rvSrf; EG,f’[k usaemftrnfay;cJhyg
oGm;cJhygonf? orD;i,ftm; rurf;YyGiahf eaom qifr;D awmuf onf? tefempwm&Sm;. Arm
arG;zGm;+yD; q,f&uft=umwGif yef;eDwcufucdk sK;d um ausmufw;Hk trnfESifh usaemfhrdcif usaemfh
iSufzsm;a0'emcHpm;&if; uscJh& Adrmefi,fay:okd@wifay;EkdifcJho tzGm;wkd@. trnftzsm;vkH;

jrwfE;kd

jcif;jzpfygonf? jzifh pdwfoufom&m&cJhygonf? rsm;ukd,lum xkdtrnfukdrSnfh


&Jabmftefempwm&Sm; tefempwm&Sm;tm; oò*õ[+f yD; ac:ay;cJhjcif;jzpfygonf?
.±kyfuvmyfukd opf&Gufpdrf;&ifh onfESifh cyfvSrf;vSrf;0g;u|wf usaemf . wyf z G J @ &S d & m
a&mif jynfol@wyfrawmf0wfpkH wJtwGi;f rS ikad ºuG;aeaomorD; jyefa&mufvm+yD;aemuf ppfqif
ESihf =u,feOD ;D xkyu
f av;ukd 0wf av;xH usaemfjyefvmcJyh gonf? a&;c&D;twGuf jyifqif&ygonf?
qifay;+yD; pG,fawmf±kdif;yif&dyf rd w qk d ; orD ; i,f t m; xkdumvrsm;twGif; orD;i,f
wGijf rK‡ yfEu
HS m tav;eDðyoò* [
õ f cGJxm;cJh&ef zcifwOD;taejzifh twGuf Ek@d re_ @f / aq;0g;ESit
hf 0wf
cJhygonf? ajrykHukdvnf; t&G,f usaemf0efav;rdco hJ nfrmS trSef tpm;tcsKd@ukd vlñuHyg;cGifh&cJh
awmfausmufwkH;rsm;jzifh pD&D jzpfygonf? okd@&mwGifrwwf aomfvnf; usaemfukd,fwkdif
qif,ifay;cJhygonf? ajrykHay: omyg? orD;i,fwvom;jynfh rS m rl wacguf r S r a&muf j zpf
okd@ !¸wfukdif;tkyfrkd;aeaom csdefwGif om;onf rdcif&Jabmf awmhyg?
pG,fawmf±kdif;yifi,fukd usaemf rwOD;xH Ekd@Al;wkdufarG;jrL&ef orD;i,f av;vorD;
armf=unfhrdaomtcg yef;pG,f tyfESHxm;cJh&ygonf? orD;tm; t&G,fwGif ppfa=umif;ESifhtwl

28
usaemfc&D;xGufcJhygonf? ppf u orD;i,ftm; &SifatmifarG; usaemfhrsufpda&SŒrSmyif usqkH;cJh
e,fuay;tyfaom ppfa&;EkdifiH zk d @ / awmf v S e f a &;quf v k y f z k d @ =uygonf? olwkd@onf ygwD0if
a&;wm0efrsm;ukd xrf;aqmif usaemfu h rdk mS =um;cJyh gonf? ,ck tqk d ð yv$ m wif x m;ol E S i f h
&efjzpfygonf? usaemfwkd@.ppf tcg usaemfonf awmfvSefa&; ygwD 0 if / vl i ,f 0 if r sm;vnf ;
a=umif;v_y&f mS ;r_rmS ESpv f ausmf ukq d ufvyk &f ef tmrcHEidk cf o hJ nfh jzpf=uygonf? ‘a=omf æ =u,f
r# =umjrifhcJhygonf? ppfa=umif; wkid f orD;i,fav;&Siaf tmifarG; awG a ºuG c J h & jyef a ygh ’ [l a om
v_yf&Sm;r_ tqkH;owfcgeD;wGif &efwm0efukdum; ysufuGufcJh ESvkH;om;rSikdaºuG;oHukd aemuf
vG,faumfppfe,frS nDaemif &+yD? w}udrfus,favmifpGm usaemf
wyfz@JG rsm;ESiyhf ;l wGu
J m &efot l m; aemuf w ae@wG i f xl ; =um;cJ&h jyefygonf? rwwfEidk f yg/
acsr_ef;a&;wyGJwkduf&ef pDpOf acsmif;rS csif;rD;a';&Gmokd@wuf Tonf r S m usaemf h b 0jzpf
=uygonf? wku d u f u
G u
f dk vG,f vmaom &ef o l p pf a =umif ; ygonf?
aumfppfe,ftwGi;f &Sd xl;acsmif; cv& (æ)ukd apmifw h u dk yf gonf? wm0ef + yD ; qk H ; I c%
rS csif;rD;a';&Gm twufvrf; wcGpJ pfa=umif;[k owif;&xm; tem;&ckdufwGif orD;i,fao
wae&mwG i f a&G ; jzpf y gonf ? aomfvnf; ESpfcGJppfa=umif;jzpf qk H ; &m aemuf w ef ; pcef ; ok d @
&dumQ pkjcif;/ &efoo l wif;axmuf aeojzifh wkdufyGJukd tjreftqkH; usaemfa&mufomG ;ygonf? orD;
vSrf;jcif;/ rdrdwyftm; v_H@aqmf rowfEkdifbJ av;em&Dcef@=um i,ftm; ulnDapmifha&Smufae
jyifqifjcif;/ wkdufuGufppfaq; oGm;ygonf? &efoltxdtckduf aom &JabmfOD;at;azESifhawG@rS
twnfðyjcif;/ wm0efcGJa0ae ESifh '%f&mtaotqkH;rsm;+yD; yif ta=umif;pkHukdod&ygawmh
&mcsxm;jcif ; ponf r sm;uk d vufeufav;vuf &ygonf? onf?
aqmif&Guf=uygonf? xkdae@ okd@&mwGif xkdwkdufyGJrSm usaemf orD ; i,f E S i f h u saemf
&uf r sm;twG i f ; wnaewG i f wkd@±_H;aom yGJomjzpfcJhygonf? aemufq;Hk cGcJ ahJ ompcef;ukd &efol
jzpfygonf? ta=umif;rSm usaemfwkd@bufrS u teH@&oGm;onf? &efolu
‘orD ; apmjrEG , f (æ) wyfp/k wyfpw d f au'gav;a,muf reufa0vDa0vif;wGif tvpf
&ufae@uusqkH;’? orD;i,f. txd usqkH;cJh&aoma=umifhjzpf tikduf0ifwkdufonf? aemuf
OD;&D;awmf u,ef;acgif;aqmif ygonf? rdrdbufrS jyifqif+yD; wef;pcef;jzpfonfhtavsmuf
wOD;xHrSykd@vkdufaom a=u;eef; vufO;D r_,w l u dk o
f nfh acsre_ ;f a&; vkHðcHa&;vnf; vkHavmufpGmr&Sd
jzpfygonf? ‘a=omf æzcifxuf yGJrsm;wGif Tr#t&if;tESD;}uD; yg? trsKd;om;&JabmfqkdIvnf;
rdcifukd ykdcspf[efwlaomorD; aom wkdufyGJrsKd;rñuHcJhzl;yg? T pcef;rSL;&JabmfESifh tultnD
av; rdcif&Sd&mvkdufoGm;cJh+yD’ twGuf usaemfwkd@acgif;aqmif tjzpf r=umrDurSa&mufvm
[laomESvkH;om;rS ±_dufoHukd rsm;Yom t"d u wm0ef & S d y g aom &JabmfOD;at;azom&Sdyg
usaemf cyfwkd;wkd;=um;vkduf&yg onf? onf ? &J a bmf O D ; at;azrS m
onf? aoqkH;csdefwGif orD;. yxr&ufu orD;i,f toufig;q,f t&G,fa&muf
toufrmS ajcmufvt&G,o f m aoqk H ; a=umif ; a=u;eef ; uk d ae+yDjzpfI &Jabmfi,frsm;vkd
&Sdygao;onf? tefempwm&Sm; usaemfzwfcJh&ygonf? 'kwd, zswfvwfrr_ &Sad wmhyg? vufeuf
uG,fvGefcgeD; aemufqkH;tcsdef &ufwGifr_ usaemfh&Jabmfrsm; uvnf; jynfhjynfhpkHpkHr&Sd? pcef;

29
ukd &efo0l ifwu dk af omtcg &efol touf&SifcJh&aom orD;i,f. tjypf u if ; ±k d ; om;=uygonf ?
tm;ypfwm;xm;EkdifolrSm pcef; tjzpfrSm awmfawmfpdwfxdckduf pk H ò rd i f , H y if j rif h r S opf c G y G i f h v k d
rSL;&JabmfwOD;om &Sdygonf? p&maumif ; ygonf ? &J a bmf El;nHhI ysm;za,mif;vkd aysmif;
'gvnf; =um=umwm;xm;Ekdif OD;at;azu tusKd;ta=umif; tdygonf? vJ0gyiG ahf v;vkd jzLpif
onfr[kwf? aoewfoHxGuf ajymjy&ygonf? onfawmhrS oef@&Sif;I ESif;yGifhva&mifvkd
onf E S i f h uav;ratrsm;u &GmcHuav;tar ol@Ekd@ukd yef; at;jrygonf? remvkd0efwkdr_/
uav;yk d ; um vG w f & mvG w f uefvkH;i,fwGif n‡pfxnfhum aumufuspf,kwfrmr_/ ±kdif;jy
a=umif;ajy;=u&onf? '%f&m& ZG e f ; i,f j zif h cG H @ au|;ygonf ? &ufpufr_ ponft h npfta=u;
aomrdcifESifh uav;i,fwOD; onfawmhrS orD;twGut f qif wkd@uif;pifonfh olwkd@OD;aESmuf
tm; &efolu t&Sifzrf;rdoGm; ajyoGm;ygonf? onf zefom;ausmufpdrf;jzLvkd
onf? xGuaf jy;vGwaf jrmufol &J a bmf O D ; at;azES i f h =unfvifygonf? olwkd@onf
rsm;teuf rd c if a usmwG i f twl o rD ; i,f tjcm;aemuf ,kefoli,fav;rsm;yrm tjypf
yk d ; xm;aom uav;i,f w wef;pcef;wckokd@ a&mufoGm;yg tem uif;=uygonf?
a,mufrmS acgi;f wGif usnx f I
d onf? om;orD;rxGe;f um;aom uav;i,f a v;rsm;
aoqkH;oGm;cJhygonf? &Jabmfpcef;rSL; ZeD;armifESHu onf vl@avmu}uD;twGif;okd@
orD;i,fukd &JabmfOD; orD;tm; wm0ef,al pmifah &Smuf olwkd@.tvkdqENt& a&muf
at;az ayG@csx D u G af jy;Ekid cf ahJ om ygonf? okd@aomf pcef;twkduf vmcJh=ujcif;r[kwfyg? rdbESpf
a=umifh vGwfajrmufcJhygonf? cH&+yD;csdefrSpI orD;i,f.usef; yg;.ya,m*jzifh a&mufvm=u
xkdae@u rkd;}uD;oJoJrJrJ&Gmcsae rma&;rS m raumif ; awmh y g? &jcif;omjzpfygonf? 0rf;enf;
cJhygonf? &JabmfOD;at;az. Ekd@r_ef@ESifhaq;0g;uvnf; rjynhf zG,faumif;onfrSm olwkd@rarG;
&ifcGifxJrSorD;i,frSm rkd;a&rsm; pkHyg? wae@wGif orD;i,ftjyif; zGm;rDuyif ppfrufxal jymaom/
jzifh pked pfaeygonf? rvSr;f rurf; zsm;ygonf ? tqk y f t at;rd qif ; &J i wf r G w f a om/ a&m*g
rS &GmukdvSrf;jrifae&onfhwkdif onf[kqkdygonf? &Sdor#aq; b,rsm;aom/ ajredr&hf mvSpH u dk f
±kwfw&ufr0if&Jao;yg? &efol 0g;jzif h óud ; pm;uk a omf v nf ; avh & S d o nf h t±k d i f ; acwf } uD ;
&Sdr&Sd raocsmao;aoma=umifh r&awmhyg? wacwfu/ olwkd@av;awGtm;
jzpfygonf? rk;d }uD;pkypf yk cf sKyfcsed f rS &JabmfOD;at;az !¸efjy toifhapmifhae jcif;yifjzpfyg
&GmxJokd@0ifEkdifcJhygonf? &GmxJ &m orD ; apmjrEG , f . ocF s Kd i f ; onf ? xk d a cwf } uD ; .tusKd ;
a&mufaomtcg orD;av;tm; ajrykiH ,f&&dS mok@d usaemfomG ;=unfh ta=umif;/ tqkd;taumif;ukd
t0wftpm;vJay;um rD;aiG@ cJ h y gonf ? jruf ± k d i f ; yif r sm;t vnf;olw@dk ocd iG &hf =uonfr[kwf
jzifh taEG;"mwfay;&ygonf? =um; n‡K;d i,fpmG jzifh xm0&tdyf yg? ol w k d @ .twd w f o nf xk d
Ek@d qmI wpmpmikad ºuG;aeaom aysmaf e&Smaom orD;i,fav;. acwf}uD;ESifh bmwckr#qufpyf
orD;tm; &GmcHom;onfrdcif tjzpfukd usaemf&ifempGm ai; ywfoufcJhjcif;vnf; r&SdcJhyg?
wOD;u Ekd@wkdufygonf? okd@&m =unfah erdcyhJ gonf? okd@ygvsuf wyg;olwkd@zefqif;
wGif orD;cjrm vlEkd@ukdrpkd@wwf uav;i,f r sm;onf xm;aom acwf w acwf .
&S m yg? arG ; puyif Ek d @ Al ; jzif h olwkd@. yifukd,fobm0t& aumif;arGqkd;arG (t"dutm;

30
jzifh qkd;arG)ukd bkrodbrod rsm;pk}uD;onf olw@dk .&ifaoG; acwf u k d tarG a y;cJ h c sif a om
qufcH&ef rsufpdoli,fem;ol i,frsm;twGuf tjypfuif;ol a=umifhjzpfygonf? xkd@twGuf
i,f j zif h vl @ avmutwG i f ; wkd@.*k%foduQmESifh xkdufwef yif usaemfwkd@. rdbnDtpfukd
0ifa&mufc=hJ u&jcif; jzpfygonf? aomacwf w acwf u k d tarG armifESrrsm; cspfolZeD;r,m;
Tonfukd uH=urRm[kac:v#if tjzpfay;cJhcsif=uygonf? xkd@t rsm;/ &ifaoG;i,f om;orD;rsm;/
±kdif;jyapmfum; tEkdifusifhol wGuv f nf; orkid ;f ESichf sI
D v_y&f mS ; taqGcifyeG ;f aumif;rsm;/ &Jabmf
wk d @ . acwf } uD ; uay;aom ±kef;uefcJh=uygonf? okd@&mwGif &Jbufrsm;ponfh usaemfwkd@.
uH=urRmomjzpfygonf? wpdrfh olwkd@crsm xkdtarGrsKd;ukdum;r b00dnmOftvkH;pkHukd pGef@v$wf
pdrfhawG;=unfhav emusifa=u ay;Ekdif&SmcJh=uyg? ,ae@ usaemf cJh=ujcif;jzpfygonf?
&efowl umwd@k u usaemf
usaemfw@dk onf wk@d tm; aomif;use;f ol tzsuf
orm;rsm;/ aoG;qmol vlowf
bk;d bGm;rsm;ay;cJh aumifrsm;[k tpOft+rJqJa&;
aom ‘olyek t f vH ykwcf wf=uygonf? Tonfudk
usaemf0rf;renf;yg/ "rRwmom
wvufEiS hf acwf jzpfygonf? ok@d &mwGif usaemfw@dk
cspfcifwG,fwmaom jynfol
ysuw f ck’ukd tarG rsm;/ rdwfaqGrsm;xJrS/ wcsKdŒ
qufcu H m cswD ufchJ wavu usaemfwkd@tay:em;
rvnf o nf h t cg ol w k d @ tm;
=uygonf? tjypf tjypfrqk&d ufbx J cd u
dk 0f rf;enf;&
a=umif; ±kd;om;pGm0efcHcsifyg
uif;aom æ onf?
uGJzG,faumif;avjzpfygonf? wkd@acwftxd olwkd@ay;EkdifcJh yk*v
~ ud ork',oHa,m
acwf. tusKd;pD;yGm; aomtarGrSm ykefuefolwkd@. ZOfjzifh touf&Sifaexkdifvkdr_
rSefor#ukd txl;cHpm;cGifh&ae tvHwvufESifh &ufpufaom b0ukd ‘vrif;’ESifhyrmE_dif;I
=uolw@dk onf 'Dvadk cwf}u;D tm; acwfysuf}uD;wacwfom jzpf vl@tzGJ@tpnf; &ifaoG;i,frsm;
xm0&bk&m;.vufaqmif r G e f onf[k usaemfxifygonf? twGuf xkdufwefaom acwf
tjzpf rSwf,lavh&Sd=uygonf? usaemfw@dk onf bk;d bGm; wacwftm; ‘aerif;}uD;’ESifh
acwf.'kut Q 00ESihf 0efxyk 0f efy;dk rsm;ay;cJhaom ‘olykeftvHw ckid ;f E_id ;f wifpm;rnfqydk gu ykeu f ef
rSefor#tm; yifyef;}uD;pGmxrf; vufEiS hf acwfysuw f ck’ukd tarG olrsm;onf ‘aerif;’ukdvkdI
yk d ; xm;&ol vl r sm;pk } uD ; url qufcHum csDwufcJh=uygonf? ‘vrif;’ukd pGef@cJh=uolrsm;om
"rRyjHk yifrsm;xJrS i&Jbo Hk nf igw@dk tjypfuif;aom usaemfwkd@. jzpfygonf?
twGuf wu,fhb0jzpfvmcJh+yD &ifaoG;i,frsm;twGuf vl@*% k f
[k cHpm;ae=u&ygonf? xkdvl oduQmESifhjynfh0aom acwfw jrwfE;dk

31
q&m uG,fvGefoGm;+yDqkdwm
=um;vku d w f meJ@ q&mh&ŒJ ausmf
=um;vSwhJ “cspo f al wG touf
wkdw,f/ rkef;olawG touf
&SnfvGef;vSw,f”qdkwJh rkd;rdk;
(tif;vsm;)uG,v f eG cf sed u
f a&;
cJw
h rhJ w
S wf rf;ukv d nf; csucf si;f
owd&vku d rf yd gw,f q&m?
uAsmq&mBu;D wifr;kd tm; *g&0ûyjcif;
ausmfaqG
'Dae@ 200&-Zefe0g&D 23 jzpf&+yD; tifrwefa=uuGJ0rf; avvkd@yJ xifxm;cJhwm? ckvkd
&uf r euf y k d i f ; rS m ygwD p nf ; enf ; r_ v nf ; jzpf & ygw,f ? uG,fvGefoGm;+yDqkdawmh b,f
±H k ; a&;u uAsmq&m}uD ; OD ; wkdufwkdufqkdifqkdif 'D&ufawG vkrd rS ,HEk idk pf &mjzpf&w,f?
wifrkd; ESvHk;a&m*gjzifhuG,fvGef twGif;rSm q&mwifrkd; usaemf Armpmayavmu&JΠrkd;
oGm;a=umif; ta=umif;=um;yg wk d @ qD v mvnf r ,f ? vmjzpf aumif ; uif r S m wvuf v uf
w,f? wqufwnf; q&mhtm; atmifvmr,f? ol@taeeJ@c&D; xGe;f awmufaewJh =u,fwm&m
*k%fðywJhaqmif;yg;rsm;/ uAsm xGufwmvnf; ‘'gaemufqHk; }uD;wvHk; aºuGusoGm;&Smygaygh
rsm;vnf;a&;=uzk@d v_@H aqmfvu dk f jzpfEkdifw,f’vkd@ ajymwJhpum; uvm;qkdwJh todpdwfa=umifh
ygw,f? vnf; =um;&w,f? a=omf æ a&m/ Armjynf'Drkdua&pDwkduf
'Dowif;ukd =um;vkduf touf}uD;vmvkd@ oGm;vkd@vm yG J t wG i f ; u vl t rsm;cspf c if
&awmh ukd,fhem;ukd,fr,Hkovkd vkd@raumif;awmhvkd@ xifyg&JΠav;pm;wJh yk*Kd~ vf}u;D wOD;/ q&m

32
32
}uD;wOD;/ wu,fhukd 'Drkdua&pD ‘ynmh Adrmef’‘o#ef’ ‘vSody`H’ awmom;wa,mufjzpfovkd/
a&;twGuf ±kd;±kd;om;om;wkduf pwJh yk*~vdu tvGwfynmoif usaemfuvnf; jrif;jcHbufu
yG J 0 if a ewJ h &J a bmf } uD ; wOD ; txufwef;ausmif;awG ay: aus;awmom;? 'ga=umif h
qHk;±_H;oGm;ygayghvm;qkdwJh tod ayguf c J h y gw,f ? tJ ' D t xuf q&meJ@usaemf[m ywfoufae
pdww f @dk a=umifyh g q&muG,v f eG f wef;ausmif;rsm;acwfrSm q&m ygw,f ? quf p yf a eygw,f ?
oGm;wmukd ESajrmwovkd@rqHk; wifr;dk / q&m *k%x f ;l ode;f Ekid w
f @dk 'DvkdeJ@ q&meJ@usaemf wenf;
jzpf&w,f? 'ghtjyif q&m[m emrnf [kd;[kd;ausmfcJhygw,f? r[k w f w enf ; quf p yf v m
wjcm; 'Dru dk a&pDtiftm;pkawG 'Dwkef;u q&m[m ‘zvfrD;tdrf vkdufwm uae@ q&muG,fvGef
eJ@&if;ES;D u|r;f 0ifovkd usaemf wk@d uAsmpmtkyf’eJ@ pmayAdrmefqk oGm;wJhtxdygyJ?
Armjynf u G e f j rLepf y gwD u (aemifrSm trsKd;om;pmayqk) q&mh u k d trsm;u 8
vufiif;wm0ef,laewJh acgif; &xm;ol j zpf a eyg+yD ? tJ ' D v k d av;vHk;ta&;awmfyHk rwkdifrD
aqmifykdif;awGeJ@vnf; tvGef umvrsm;rSm usaemf[m ae txd Ek d i f i H a &;orm;tjzpf
&if;ESD;+yD; tjyeftvSefcspfcif jynfawmfausmif;rSm e0rwef; tif r wef vl o d e nf ; ygw,f ?
av;pm;r_ & S d w J h tjyef t vS e f eJ@ wuUokdvf0ifwef;ukd usaemfh q&mhukd a,bk,swkd;wufol
em;vnfr_&SdwJh pmaytEkynm tpfrwOD;eJ@ twlwufa&muf uAsmq&mwa,muf/ pmay
&S i f } uD ; wOD ; vnf ; jzpf w ,f ? oif,lcJholjzpfvkd@ [kdvGefcJhwJh orm;wa,muf t jzpf cH , l
'ga=umifh acgi;f xJrmS q&muG,f tES p f 40 ausmf u wnf ; u xm;=uwmyg? usaemf v nf ;
vGefoGm;+yDqkdwm =um;vkduf q&m&JŒwynf&h if;jzpfco hJ yl g? tJ'DvkdyJ rlvu wpHkw&mwkd;
wmeJ@ q&mh&JŒausmf=um;vSwJh 'gt
h jyif q&m[musaemfh wufol uAsmq&mwa,muf
“cspf o l a wG touf w k d w ,f / tpf r rsm; ‘yG J u k e f ; ausmif ; ’ tjzpf cH,lxm;wmyg?
rkef;olawG touf&SnfvGef;vS wufpOfu q&mvnf;jzpfcJhol 'D t jrif u k d 1978 ck /
w,f”qdkwJh rkd;rdk; (tif;vsm;) jzpfvkd@ usaemfwkd@tzkd@ajym&if pufwifbmvtwGif; usaemfh
uG,v f eG cf sed u
f a&;cJw
h hJ rSww
f rf; aqGpOfrsK;d quf q&mwa,muf vufawG@b0u ajymif;vJay;
ukdvnf; csufcsif;owd&vkdufrd jzpfcJhygw,f? 'dxufta&;ygqHk; vkud yf gw,f?
ygw,f q&m? ta=umif ; tcsuf u usaemf h tjzpftysuu f 'Dvydk g?
wqufwnf; usaemfe@J tpfukd armifpGrf;&nfeJ@ausmif; 1978 ckrSm usaemfwkd@ Armjynf
q&mwkd@qHkpnf;&yHkeJ@ usaemf aezuf/ pm;a&;zufygjzpfaevkd@ uGejf rLepfygw/D txufArmjynf
uGefjrLepfwa,muf jzpfvm usaemfwkd@ rdom;pkwckvHk;eJ@ ajratmuftzGJ@tpnf;rsm;ukd
&mrS m q&meJ @ ywf o uf c J h & yH k q&m[m &if E S D ; u|rf ; 0if a eyg &efolu xkwfazmfvkdufEkdifvkd@
twdwfyef;csDum;csyfawG w w,f? usaemfwkd@xdyfykdif;ukd zrf;qD;
csyf+yD;wcsyf jyefay:vmygw,f 'ghtjyif q&m[m ref; oGm;yg+yD? 'geJ@ usaemfwkd@jrif;jcH
q&m? wuUokdvf ausmif;om;a[mif; tpkwckv;kH vnf; &efou l v
dk uf
1960 tapmykid ;f umv }u;D jzpfovk/d usaemfuvnf; ref; OD;r_,l+yD; rdrdppfae&muae cGm
awG a vmuf u rEœ a v;rS m wuUov dk f ausmif;om;a[mif;/ vk d u f = u&ygw,f ? 'ga=umif h
‘aejynf a wmf ’ ‘&wemyH k ’ q&m[m jrif;jcHbufu aus; ygwDacgif;aqmifwJh vufeuf

33
ukdifawmfvSefa&; tajccHa'o jzLqk d w m &S r f ; awmf v S e f a &; r_tjynfeh @J w&pyfajymaeygw,f?
twGif;qif;zkd@ rlvtquft orkdif;rSm xif&Sm;olwOD;jzpfwJh +yD;awmhrS “rif;tpfukdeJ@aum
oG,rf sm;rSwqifh qif;&efrjzpfEidk f tif;om; ‘AkdvfbZH’&JŒom;/ awG@csiaf o;ovm;”vk@d ar;vku d f
wmeJ@ &Srf;jynfbufukdtquf awmif } uD ; Zmwd j zpf y gw,f ? jyefygw,f?
toG,w f uf&mS ayr,fh r&ygb;l ? &efukef pD;yGm;a&;wuUokdvfrS usaemf[m rdcifygwDqD
'Dtcsed rf mS &efou l vnf; bG@J &cJo
h v
l nf;jzpfygw,f? 1980 oGm;zkd@ vrf;a=umif;&vkdufwm
usaemfwkd@tpkukdzrf;zkd@ usaemf ckESpfrsm;tapmykdif;rSm 108 ppf rkd@ pdwfat;oGm;yg+yD? “'Dae@ rkd;
wkd@tdrfawGukd vkduf0kdif;aeyg+yD? a'orSwqifh Armjynf uGefjrL csKyfae+yDrkd@ tpfukdeJ@rawG@awmh
usaemfhtdrfu usaemftdrfjyef epfygwD A[kdXmecsKyfyefqef;okd@ bl;q&m? eufjzefrS usaemfhtpf
vm&if tzrf ; cH & rS m pk d ; wmeJ @
'Dowif;ukd usaemfhtpfukdqD
q&m[m 8 av; ukdeJ@awG@awmhr,f q&m”vkd@
q&mh&ŒJ tar;ukd tajzay;vku d f
vlv$wf ta=umif;=um;xm;yg vH;k v_y&f mS ;r_twGi;f w,f? “at; æ aumif;+yD? 'Dvkd
w,f? 'ga=umifh q&mwifrkd; qkd eufjzefreuf 7 em&Daemuf
vnf; usaemfbmjzpfaew,f/ wyfO;D uyg0ifcw hJ m/ ykdif; vmcJh? vSnf;wef;xdyfrSm
b,fvkd tEœ&m,fa&mufae+yD
qkdwm odaeygw,f?
&efuek òfrŒvlxw k &m; usL&Si&f w dS ,f? rif;tpfudk tJ'rD mS
pmoifvdrfhr,f”vkd@ usaemfwkd@
tJ'DtckdufrSmyJ w&uf yGrJ sm;rSm wufwuf nDtpfukd qkHawG@Ekdifzkd@ygpDpOf
ae0ifrdk;csKyf q&mwifrdk;tdrf ay;cJhwmawGukd jyefvnfowd
a&mufoGm;ygw,f? q&m[m ºuºu a[majymcJh &aerdw,f q&m?
usaemfu h jdk rifvu dk w f meJ@ wu,fh
ukd 0rf;omtm;&jzpfoGm;ovdk
=uwJo h wif;awGudk tJ'Dwkef;u q&may;
vkdufwJhvrf;a=umif;eJ@ usaemf
tHt
h m;vnf;oifo h mG ;yH&k ygw,f? vnf; =um;odchJ vufeufuidk w f udk yf x JG u
J dk a&muf
“vm æ vmausmaf qGxidk ”f wJ?h vmol j zpf y gw,f ? 'ga=umif h
usaemfhukd óudqkd{nfhcHxkdifckdif; &ygw,f? q&m[m a,bk,swkd;wufol
vkduf+yD; “rif;tdrfu rif;tpfr a&mufcJh+yD; A[kdukefoG,fa&; uAsmq&m/ pma&;q&mw
uvlvw $ +f y;D owif;yk@d vmw,f XmerSmwm0ef,lcJhol &Jabmf a,mufomr[kwfygbl;? Arm
rif;ukd ppfaxmufvSrf;a&;u aZmfxGef;yg? ol[m 1986 ckESpf jynfuGefjrLepfygwDeJ@ qufpyfr_
zrf;zk@d tdrv f m0kid ;f w,f? 'ga=umifh u &Srf;jynftv,fykdif; awmif &So
d ?l tzdEydS cf wH idk ;f &if;om;vlrsK;d
jyefrvmeJ@w?hJ vGw&f mom ajy; }u;D w0kud rf mS &Sad ewJh tv,fyidk ;f aygi;f pHk jynfoal wGtwGuf vuf
awmhwJh? b,fES,fhvJ? ajy;r,f AsL±kdajymufusm;a'orSm wm eufukdifwkdufyGJ0ifaewJh &Jabmf
qkd&if awmif}uD;ukdoGm;? ‘tm 0ef,al qmif&u G &f ef qif;oGm;pOf awGeJ@ qufpyfaeol/ rmufhpf
um’usL&Sifukd&Sm? wkd@uv$wf vrf;c&D;rSm &efoleJ@wkdufyGJjzpf 0g'ukd vufcH,Hk=unfaeolqdk
vkdufw,fvkd@ajym? rif; æ cif yGm;&mrSm usqHk;oGm;cJhol tm wmukd *Ce%od&SdcJh&ygw,f?
armifjzLukd rSwfrdao;&JŒvm;? Zmenf &JabmfwOD;jzpfw,f?) usaemf vufeufukdif
tJ'go@l usL&Siyf ”J wJ?h (ukcd ifarmif q&m[m usaemft h ay:,H=k unf awmfvSefa&;xJa&mufoGm;ay

34
r,fh usaemfw@dk ygwD A[kpd m=unfh q&mhcspZf eD; uG,v f eG o
f mG ;+yDqdk ‘pum;0kid ;f ’toHvi$ chf surf sm;eJ@
wkduf&Sd pme,fZif;rsm;rSwqifh wmod&ygw,f? ukd,fwkdifu z&D;at&SrS‘ukd0ufeJ@ndKnuf’
q&mwkd@&JŒ pmayv_yf&Sm;r_awG/ ta0;a&mufaewJh wynfhjzpf ‘jrefrmpmayc&D; yifra&pD;’
q&mhpmayawGudk tqufrjywf aeawmh q&mhZeD;&JŒaemufqHk; toHvi$ chf suaf wGudk wav;w
zwfc&hJ ygw,f? c&D;ukd vkdufygykd@aqmifcGifhr&o pm;em;axmifjzpfw,f? ukd,f
'DvkdeJ@ 8 av;vHk;ta&; vkd q&mwk@d ro d m;pkxH b,fvrdk S rrDvu dk wf hJ rodvu dk w
f u
hJ pd aP wG
awmfyHkumvrSm q&mwkd@pmay 0rf;enf;a=uuGJr_ukd vma&muf jzpfvkd@rkd@ a&'D,kdem;axmif&if;
orm;awG&JŒ yg0ifv_yf&Sm;r_ukd r#a0cH p m;cG i f h rñuH c J h & ygbl ; ? usaemfw@dk ZeD;armifEHS r=umc%
=um;&w,f ? aemif r S m awmh 'Daemuf q&m ‘ayzl;v$m’r*~Zif; aqG ; aEG ; ajymqk d j zpf y gw,f
q&m[m 8 av;vHk;v_yf&Sm;r_ t,f'Dwmvkyfaewmukd od& q&m? 'gawGtwGuf q&mhukd
twG i f ; wyf O D ; uyg0if c J h w m/ w,f? owif;=um;&vkd@rSrqHk; usaemf t ygt0if Armjynf
&efukefòrdŒ vlxkw&m;yGJrsm;rSm ao;bl; ppfaxmufvSrf;a&;&JŒ jynfoal wGu aus;Zl;wifaerSm
wufwufºuGºuG a[majymcJh tzrf;cH&wJhowif;ukd 0rf;enf yg q&m?
=uwJhowif;awGukdvnf; =um; a=uuGJpGm =um;&w,fq&m? 8 av;vHk;ta&;awmfyHk
odcJh&ygw,f? 8 av;vHk;ta&; tif;pdefawm&u vGwf +yD ; oG m ;wJ h a emuf usaemf w k d @
awmfyt kH +yD; xkid ;f e,fpyfa&muf vm+y;D 90 ckEpS rf sm;aESmif;ykid ;f rSm Armjynfoljynfom;awG urBmh
ausmif ; om;wyf z G J @ 0if r sm;u q&mEk d i f i H j cm;uk d x G u f v m ae&mtESH@a&muf&SdoGm;w,f?
bD b D p D u ae q&mwk d @ / q&m w,f q k d w m=um;&w,f ? 'D EkdifiHwumukda&mufaewJh Arm
jroef;wifhwkd@/ q&mpGrf;wkd@t =um;xJ q&mhxHupmwapmif awGu zdwfac:or#awGukdoGm;
wGuf aomw&Sifvkd&moDcsif; zwfcGifh&ovkd/ q&mu w,fvD a&muf+yD; pmaya[majymyGaJ wG
awGawmif;aewm r=umr=um zkef;qufvmvkd@ q&meJ@pum; vkyfay;cJhwJhowif;awGvnf;
=um;&awmh q&mwk d @ tay: ajymcGifh ñuHvkduf&wmuvGJvkd@ tqufrjywf =um;cJh&ygw,f?
ausmif;om;awGu tav;xm; q&meJ @ rqH k j zpf y gbl ; ? q&m 'DtwGuf EkdifiHwuma&mufae
r_ukd ykdrkdem;vnfvm&w,f? a&muf v m+yD ; aemuf jynf y wJhArmawGuvnf; q&mh&JŒpm
wcgrSm ‘ukdzkd;oH’u 'Dvkdaom a&mufaewJh usaemfah qGrsK;d om; ayaus;Zl;awGukd woufvHk;
w&Sifvkd&muae r=umr=um csif;rsm;eJ@ tquftoG,fukd olw@dk Ev S ;kH om;xJrmS odr;f qnf;
awmif ; ay;zk d @ vk d w ,f A s? 'grS q&mwkd@om;tzuvkyfay;vkd@ ur`nf;xkd;xm;=urSmygq&m?
tjyef t vS e f t m;jzpf w mvk d @ tquftoG,f&vkdufygw,f? +yD;cJhwJhESpfuawmh “ukd
ajymwmukd owd&aerdao;w,f 'ga=umifh q&m[m usaemft h zk@d wifr;dk u oltoufxif&mS ;&Spd Of
q&m? ynma&;/ EkdifiHa&;wkd@rSmom qk d & S , f v pf w ±k w f j ynf } uD ; uk d
aemufawmh usaemfwkd@ qufpyfr&_ cdS w
hJ momru usaemfh vma&mufavhvmcsifaew,f
wkid ;f wyg;ukvd m+yD;aexkid &f w,f? vlr_a&;b0rsm;eJ@yg qufpyfae vkd@ t}udrf}udrfajymaew,f?
q&mhZeD; ‘a': jrihjf rifph ef;’uG,f cJholyg? 0kid ;f +yD;vkyaf y;vku d =f uygumG ”vk@d
vGefoGm;vkd@ q&mpGrf; ‘tvGrf; q&m jynfya&muf+yD; tpfukdarmifpGrf;&nfu ajymcJh
pm’a&;wmuk d zwf v k d u f & rS aemuf aemfa0toHrSm q&m&JŒ w,f? usaemfwkd@tm;vHk; 0kdif;

35
óud;pm;ayr,fh tqifrajyygbl; pm;ayr,f h ratmif j rif c J h b l ; ygw,f q&m?
q&m? q&m? tJ'w D ek ;f u q&ma&muf 'Dpmukdawmh q&mzwf
tJ'Daemuf usaemfwkd@ vm&if 'Drkdua&pDa&;udkwkdufyGJ oGm;&&Smygw,f? ‘wdrfe'D±kd;r’
‘ESif;qDvGifjyif’u uAsmq&m 0if a eol pmaytEk y nm&S i f twGuftrSmpmukd q&mykd@vm
‘+idrf;csrf;ol’&JŒ‘wdrfe'D±kd;r’ wa,muftaeeJ@a&m/ usaemfh ygw,f? 'g[m uAsmq&m}uD;
uAsmpmtkyfxkwfzkd@vkyfawmh q&mwa,muf t aeeJ @ a&m wOD;taeeJ@ aemufqHk;a&;cJhwJh
ol@uAsmpmtkyftwGuf q&m usaemfawmh xkid u f efawmhvudk f uAsmpmtkyt f rSmpm jzpfaumif;
}uD;wifrkd;eJ@ q&m}uD;armifpGrf; rSmyJvkd@ armifvS0if; (jrif;jcH)/ jzpfygvdrfhr,f? usaemfwkd@tzkd@
&nfwkd@xHrS trSmpmrsm;vkdcsif uAsmq&m 0if;wifhxGef;wkd@ukd awmh &ifxJrSwfrSwf&&usefae
vkd@ awmif;ay;ygqkdvkd@ q&mhxH ajymjyawmh olw@dk uvnf; usKyf &pfygw,f q&m?
pmwapmifa&;om; arwWm&yfcH wkd@vnf; xkdifuefawmhvkdufrSm tckvnf; 2007 xJrSm
cJhygw,f? pmxJrSm “q&m vm yJvkd@ajym+yD; q&mhukdar#mfaerd q&mta&muf v mr,f q k d v k d @
csifw,fqkdvkd@ usaemfwkd@óud; =uwJhta=umif;”a&;vkdufzl; 0rf;omvkd@rSrqHk;ao;cif q&m
uG,v f eG o
f mG ;&wJt h wGuf ESajrm
wo,lñu;H r&jzpfv@dk rqH;k awmh
bl;? q&mhqENrjynfo h mG ;&Smbl;?
q&ma&mufvm&ifawmh vuf
tkyfcsD xkdifuefawmhvkdufr[Jh
vkd@ cJxm;wJhusaemfwkd@wawG
vnf; &ifxrJ mS [muse&f pfc&hJ yg
w,f q&m?
q&muG , f v G e f o G m ;
wm[m uk, d &hf ŒJ q&m&if;/ uk,d hf
rdom;pke@J &if;ES;D u|r;f 0ifow l OD;/
ukd,fha'oom;wOD;/ Armjynf
olawG&ŒJ jynfo@l pma&;q&m}u;D
wOD;/ 'Drkdua&pDa&; a&SŒwef;u
wkdufyGJ0ifaeol &Jabmf}uD;wOD;
taeeJ@ uG,fvGefoGm;ayr,fh

q&mh&ŒJ wkid ;f jynfe@J vrl sK;d / rdrpd mayeJ@,Ofaus;r_udk jrwfE;dk wJh


pdw/f 'Dru dk a&pDa&;wku d yf 0JG if pdw"f mwfrsm;[m
xm0pOf O'ge;f wGi&f pfrmS yg q&m?
36
q&mh&ŒJ aemufq;kH c&D;ukd vku d yf g ua&pDa&;twGuf a&SŒwef;u pd w f " mwf r sm;[m xm0pOf
ykd@aqmifzkd@/ q&mhukd vma&muf &J&J&ifh&ifhwkdufyGJ0ifaeol uAsm O'gef;wGif&pfrSmyg q&m?
*g&0ðyzkd@ b,fvkdrSrwwfomyg q&mwOD ; vnf ; jzpf w ,f ? q&mhukd b,fvkdrSuef
bl;? 'ga=umifh usaemfwkd@wawG 'ga=umifh q&muG,fvGefoGm;r_ awmh c G i f h r &Ek d i f a wmh w mrk d @ 'D
&JŒb0ukd ckvw dk jynfw&GmpDjcm; [m ArmpmayavmutwGuf aqmif;yg;eJ@yJ *g&0ðyuefawmh
atmif v k y f c J h w J h ppf t pk d ; &uk d tpm;xkd;r&wJh qHk±H_;r_w&yfjzpf vkdufygw,f? ?
emusnf;+yD;&if; emusnf;rkef; ovkd Armjynf 'Dru dk a&pDta&;
wD;aerdw,f? wkdufyGJ0ifaewJh wkdufyGJ0if ol&J ausmaf qG
q&m[m +idrf;csrf;a&; aumif;wOD; qHk;±_H;oGm;wmjzpf 23-Zefe0g&D/ 200&
ukd jrwfEkd;wJh/ wkdif;jynfeJ@vlrsKd; w,f? 'Daqmif;yg;ukd q&m}u;D
ukdcspfwJh uAsmq&m}uD;wOD; q&mhudk tav;eDðyvku d f wifr;dk uG,v f eG af =umif; =um;od
jzpfw,f? ref;wuUokdvf pmay ygw,f q&m? cJh&wJhae@u ygwD&JŒaqmf=ocsuf
O,smOfxJu xaemif;nDaemif q&m uG,fvGefoGm;ay twkdif; q&mhukd*g&0ðya&;om;
oHk;yg;teufu wyg;jzpfw,f? r,fh q&mh&JŒwkdif;jynfeJ@vlrsKd; xm;cJhw,f? tJ'Daemuf xkdif;
ref;wuUokdvf pmayacwfw ukdcspfwJhpdwf/ 'Drkdua&pDta&; e,fpyfu *sme,fwapmifukd
acwfukd xlaxmifcJhol xif&Sm; twGuf wkdufyGJ0ifpdwf"mwfeJ@ ay;ykd@cJhw,f? 'Dae@txd azmfjy
ausmf=um;vSwJh uAsmq&m/ q&mh0n d mOf[m q&mhuAsmawG vmwmuk d rawG @ &ao;wJ h
pmayynm&SifwOD; jzpfw,f? eJ@twl Armjynf jynfolrsm; twGuf tenf;tusOf;jyif+yD;
“+ird ;f csr;f a&;ukcd sp&f if awmfveS f t=um;rSm vSnfhvnfv_yf&Sm; “opPmawmfvSefa&; pmayr*~
a&;ukd cspfjrwfEkd;&ayvdrfhr,f” touf0ifaeygvdrfhr,fq&m? Zif;”okd@ ay;ykd@vkdufygw,f?
vk@d ,H=k unfo?l ref;wuUov dk f q&mh&ŒJ wkid ;f jynfe@J vrl sK;d /
uarG;zGm;ay;vkdufwJh ar$;jrwJh rdrdpmayeJ@,Ofaus;r_ukd jrwfEkd; ausmaf qG
‘ESif;qDeD’wyGifh? Armjynf'Drkd wJh pdw/f 'Dru
dk a&pDa&;wku d yf 0JG if 3-pufwifbm/ 2007

Ô e,fcsJŒqefŒusifa&;/ trsKd;om;vGwaf jrmufa&;/ zufqpfawmfveS af &; ESihf ³³³


'Dru
kd a&pDEiS v
hf w
G v
f yfa&;/ _ird ;f csrf;a&;twGuf ordik ;f avScg;xpfwikd ;f rSm wdu k yf 0JG ifc-hJ uaom
awmufyonfah wmfveS af &;pmay/ *sme,f/ r*~Zif;/ owif;pmwdŒk &JŒtarGtESpu f kd qufvuf
xde;f odr;f xm;wJh opPmawmfveS af &;pmayr*~Zif; ³³³
Ô 'Dr*~Zif;eJŒtwl ³³³ opPmtifwmeuf0ufbq f u kd zf iG x
hf m;_yD?
Armjynfppftm%m&Sipf epf vH;k 0zsuford ;f ypfa&;/ tzdEydS cf t H rsKd;om;jynfov l x l wk &yfv;kH
vGwfajrmufa&;/ 'Drdkua&pDopfxGef;opfa&;twGuf opPmtifwmeuf0ufbfqdkuf
www.thitsarforce.org udk opPmtiftm;pkuzGichf _hJ yD? zwf±c+ p H m;Edik yf gonf? zGi-hf unfyh g?

37
jynfoŒl 'Dru
dk a&pDawmfveS af &;twGi;f a&muf&adS ewJh
&JabmfwOD;&JΠ&Spaf v;vH;k umv
trSw&f csurf sm;
wifaX;
(1)
acwfopfArmjynforkid ;f rSm tvGet f a&;
}uD;xif&mS ;vSwhJ &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH uD;[m
bmvkdvkdeJ@ 19 }udrfajrmuf ESpfywfvnfae@ukd
a&mufoGm;yg+yD? tJ'Dwkef;u ArmjynfuGefjrLepf
ygwDacgif;aqmifwJh vufeufukdifjynfol@'Drkd
ua&pDwkdufyGJtwGif; a&mufaeolwOD;taeeJ@
ygwD&JŒay:vpDawGt&eJ@ wm0efay;tyfr_t&
usaemfyg0ifaqmif&GufcJhor#awGukd wpdrfhpdrfh
jyefvnfawG;awmaerdw,f?

(2)
1985 ckESpfrSm ArmjynfuGefjrLepfygwD&JŒ
orkdif;rSmta&;ygvSwJh wwd,t}udrf jynfvHk;
u|wfuGef*&ufukdusif;ycJhw,f? 'DuGef*&ufrSm
wifoGif;cJhwJh ygwDA[kdEkdifiHa&;tpD&ifcHpmrSm
“vuf&Sd awmfvSefa&;tajctae[m 48-49
awmfvSefa&;'Da&jrifheJ@ aemifvmr,fhawmfvSef
a&;'Da&jrifhwckt=um; a&muf&Sdaew,f”qkdwJh
rS e f u ef w d u swJ h o H k ; oyf c suf w &yf u k d wif j y
vkdufygw,f? 'DtcsufukdygwD[m rdrdwkdif;jynf&JŒ
yuwdtajctaeukd bufaygif;pHkuoHk;oyf+yD;
vlxktkHºuGr_w&yf ay:awmhr,fhtajctaeukd

38
óudwifwGufqjyvkdufwmyg? 'DwGufqr_twkdif; om; &Jabmfav;wcsKŒd ygw,f? ygwaD usmif;&JŒ 'k-
ygwD[m pepfwusrdrdajratmufvkyfief;rsm;rS ausmif;tkyt f jzpf &Jabmfoef;vGix f eG ;f (uG,v
f eG f
wqifh Armjynfvx l t k wGi;f vlwef;pm;/ vl@tv$m -1975 A[kdaumfrwD0if)ukd wm0efay;vkdufyg
aygif;pHkt=um;rSm xkd;azmufpnf;±Hk;r_awGukd w,f?
tm;jznfv h yk af qmifcyhJ gw,f? wcsKŒd A[kad jratmuf oifwef;q&mrsm;tjzpf &Jabmfpkd;odef;/
vkyfief;rS&Jabmfrsm;[m tJ'DuGef*&uf+yD;oGm;u OD;vGif/ ukdtHk;/ ukdpkdif;cspf!Gef@wdk@jzpf=uw,f?
wnf;u ajratmufukdv#Kd;oGm;vkdufwm &Spf &Jabmfjrarmif (ukdatmifausmfaZm)u
av;vHk;ta&;awmfyHk}uD;+yD;oGm;wJhaemuf e0w &efo@l wyf ppft*F gpOfy@dk csay;wmukv d nf; rSwrf wS f
axmufvSrf;a&;uzrf;qD;rda=umif; xkwfazmf &&&Sad eygw,f?
a=unmvku d rf S awmfveS af &;tajccHa'otwGi;f oifwef;rSm txl;jcm;qHk;uawmh OD;vGif
usefaewJh usaemfwkd@wawGod&ygawmhw,f? &JΠppforkdif;ykd@cscsufrsm;jzpfygw,f?
1988 rwfvrSm ygwDA[kdu vufeuf
ukid af wmfveS af &; tESpf 40 ajrmuftxdr;f trSwf (3)
vlxktpnf;ta0;}uD;w&yf usif;ycJhw,f? ygwD usaemfwkd@[m ppfa&;-EkdifiHa&;oifwef;
A[kduxkwfjyefa=unmcsufrsm; xkwfjyef+yD; ausmif;rk@d vkt d yfwphJ pfo;kH ajryHak wGa&m/ Armjynf
Armjynf uGejf rLepfygw&D ŒJ A[kad umfrwDtmabmf ajryHak wGuydk g eH&rH mS csw
d x
f m;w,f? oifwef;om;
jzpfwhJ jynfo@l toHuae toHvi$ chf w hJ ,f? wcsed f rsm;uawmh vlrsKd;pkrsm;csnf;vkd@yJqkd&rSmyg? Arm
wnf;rSmvnf; ya'omuyGaJ wG/ tm;upm;òydiyf JG &Jabmfqkdvkd@ ESpfa,mufomyg&ygw,f? usaemf
awG pnfum;okdufòrdufpGmusif;ycJhw,f? tJ'D u tJ'Dwkef;u ArmjynfEkdifiHa&;tajctaeawG
wke;f u usaemfw@dk &aJ bmfrsm;[m 1987 ck/ rqv ukd a&'D,o dk wif;rsm;ay:uaeoH;k oyf+y;D oifwef;
ppftpkd;&u aiGpuULrsm; w&m;r0ifa=unmjcif; rprDae@pOf &Sif;vif;ajymjyrdwfqufay;ygw,f?
jzifh at;"m;jywkdufcJhr_tay: vlxk}uD;rausreyf tJ'o D ifwef;umvtwGi;f rSmyJ txufrmS azmfjy
jzpfum tHkºuGr_awGay:aygufvmr_tay: tm; cJw
h hJ ArmjynfacwfopfEidk if aH &;orkid ;f rSm ta&;yg
wuf&$ifvef;ae=uw,f? rkcsyJ rqv ppftpkd;& vSwJh &Spfav;vHk;'Drkdua&pDta&;awmfyHk}uD;
ukdqef@usifwJh vlxktHkºuGr_}uD; wjynfvHk;tESH@ ay:aygufvmawmhw,f?
ay:vmvdrrhf ,fqw dk ,hJ =kH unfcsuaf wG tJ'w D ek ;f u 'DtcgrmS 'k-ausmif;tkyf &Jabmfoef;vGif
&SdaecJhygw,f? xGef;eJ@usaemfwkdifyif+yD; &Spfav;vHk;ta&;awmfyHk
tJ'Daemufr=umrD usaemf[m ta&SŒ vlxktHkºuGr_owif;rsm;ukd ajryHkeJ@wuG &Sif;vif;
ajrmufppfa'oygwDaumfrwDu OD;pD;zGifhvSpfwJh rdwfqufay;ygw,f? &Spfav;vHk;vlxkwkdufyGJ[m
wyfc/JG wyf&if;tqifh ppfa&;/ Edik if aH &;oifwef;rSm qufwkduft&Sdefjrifhwufvm+yD; wòrdŒ+yD;wòrdŒ
±Hk;tkyfwm0ef oGm;a&muf,lzkd@/ usaemfeJ@twl ay:xGufvmawmhw,f? oifwef;om;rsm;[m
±H k ; vk y f i ef ; twG u f au'grsm;tjzpf &J a bmf vnf; vlrsKd;pkrsm;jzpfvkd@ ArmjynfajryHkukdvnf;
ckid af tmif (uG,v f eG )f / (ukad usmaf ZmOD;)eJ@ &Jabmf =unfhwwf=uolrsm;r[kwfyg? 'ga=umifh ajryHkay:
ausmfqkdif (uG,fvGef)/ (ukdEkdif0if;aqG)/ ol@ZeD; rSm vlxw k u dk yf aJG y:vmwJòh rdŒawGudk rifeeD @J 0idk ;f jy+yD;
rñuHwkd@yg0ifw,f? ±Hk;vkyfom;tjzpf ‘0’trsKd; ae@pOf tao;pdwftajctaersm;ukd&Sif;jycJhyg

39
w,f? ukdvnf; owd&aeygw,f?
usaemfwkd@ygwD&JŒenf;y&d,m,f vkyfief; ygwDA[kd&JŒtmabmf jynfol@toHu &Spf
pOfrSm tckvkdwifjyxm;wmukd usaemfwkd@&Jabmf av;vH;k vlxw k udk yf u
JG dk *k%ðf ywJt h aeeJ@ oDcsi;f acG
wkid ;f tm;vH;k odygw,f? “vufeufuidk w f u
dk yf JG ukd wacGxkwfcJhovkd txufazmfjyyg usaemfwkd@ppf
t"d u xm;/ tjcm;wk d u f y G J o ¿mef r sKd ; pH k e J @ a&;EkdifiHa&;ausmif;u &Spfav;vHk;vlxkwkdufyGJukd
aygi;f pyf”wJ?h tJ'aD wmh Armjynfae&mtES@H vlxk *k%fðywJhuAsmpmtkyfwtkyfukd &Jabmfckdifatmif
wkdufyGJawGay:vmaewmukd usaemfwkd@oifwef; u wm0ef,x l wk af 0cJw h ,f? ESpaf wG=umoGm;+yDr@dk
om;rsm;jzpf w J h ppf a &;Ek d i f i H a &;au'gawG u uAsmpmtkyfemrnfukd usaemfjyefpOf;pm;vkd@
tvGefESpfaxmif;tm;&jzpf=uygw,f? 'ga=umifh r&awmhyg?
&Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D ukd usaemfw@dk oifwef; 'ghtjyif “&efolpkd;rkd;xm;&ma'o&Sd vlxk
om;awG tvGefpdwf0if wkdufyGJukd tajccHa'o
pm;cJh=uw,f? Armjynf
ausmif;olausmif;om;rsm; twGif; vlxkv_yf&Sm;r_
wGi;f rSm w&uf+yD;w&uf 0wfxm;wJh vuf0wf&wem rsm; eJ@aygi;f pyfa&;”qkw d hJ
bmawG j zpf a eovJ q k d vk y f i ef ; pOf w &yf v nf ;
wmukd olwkd@t+rJem;pGifh rsm;vk,o l mG ;wJh tjzpftysuf ygwDrSm tyDtjyif&Sdaeyg
ar;jref ; aecJ h = uw,f ? ao;w,f ? 'ga=umif h
'DumvtwGi;f rSmyJ oif
rsm;/ &Spaf v;vH;k ta&;tcif; ta&SŒajrmuf ppfa'o
wef ; uk d p pf a &;vk d tyf rwkid rf D vlxt k ºkH ur_twGi;f ygwDaumfrwDu &Jabmf
csuft& usaemfwkd@cyf oef;vGifxGef;eJ@ usaemfh
okwfokwf tqHk;owf qüjyolrsm;ukd tcsKyfum; ukd ‘0’awmifc±kdif 'k-
vku d yf gw,f? twGif;a&;rSL; &JabmfcsKd
ygwAD [kud vnf;
twGif; tjynfht=uyfwif (armifvS0if;-jrif;jcH)eJ@
txuf a zmf j yygenf ; oGm;&m tif;pdeaf xmifa&muf aygif;+yD; tJ'Dc±kdifvlxk
y&d,m,fvyk if ef;pOft& twGi;f rSm ppftpk;d &qef@
&Spfav;vHk;vlxkwkdufyGJ vk@d tcsKyu f m;zGiv hf u
d k af wmæ usifa&; vlxkv_yf&Sm;r_
ukd vufeufukdifwkdufyGJeJ@aygif;pyfa&;twGuf rsm;azmfxkwf+yD; ppftpkd;&vufatmuf&Sdvlxk
ppfa&;pDrHudef;w&yf csrSwfcJhygw,f? oGm;avol wkdufyGJrsm;tm; tm;jznfhoGm;a&;ukd wm0ef
e0w OuUÏAkdvfapmarmifajymajymaewJh ‘rkdif; ay;tyfjyefygw,f? oifwef;vkyfief;rsm;ukd vuf
,ef;wkdufyGJ’qkdwm ArmjynfuGefjrLepfygwDu powf+yD; ‘0’awmifvlxkv_yf&Sm;r_twGuf vkd
&Spfav;vHk;vlxkwkdufyGJ}uD;ukd ppfa&;wkdufyGJeJ@ tyfwmrsm; jyifqif&ygw,f? usaemfwkd@eJ@twl
aygi;f pyfay;wJw h udk yf jJG zpfygw,f? 'ge@J ra&S;raESmif; ±ky&f iS t
f zG@J / toHcsŒJ puf/ uufquf/ Armjynf ajryH/k
avmufrSmyJ ArmjynfuGefjrLepfygwD ajrmufykdif; ygwD t vH / wyf r awmf t vH pwmawG u k d
AsL±kdXmecGJrSwyfrsm;uvnf; &efol@ppfa=umif; ,laqmifoGm;zkd@jyifqif+yD; ‘0’awmifc±kdifokd@
wa=umif;vH;k ukad csre_ ;f vku d w f hJ ‘uke;f qmwku d yf ’JG xGucf yhJ gw,f? ±ky&f iS u f adk wmh awmfveS af &;tajc
jzifh &Spaf v;vH;k vlxw k u dk yf t
JG m; aygi;f pyfay;cJw h m cHa'otwGif; ppfa&;v_yf&Sm;r_rsm;/ vlxkv_yf&Sm;

40
r_rsm;eJ@ vlxb k 0rsm;uk±d udk jf yxm;wJh “+ir‡df ;f r&wJh jynf o l @ toH ’ qk d w J h ygwD & J Œ toH v $ i f h X meu
rD;awmufrD;vsHrsm; tykdif; (1)eJ@ (2)”ukd vlxk xkwfv$ifhcJhwJh &Srf;bmom/ ‘0’bmomeJ@ w±kwf
tpnf;ta0;rsm;rSm jyozkd@,lvmygw,f? bmom awmfvSefa&;oDcsif;rsm;ukdzGifhxm;yg
‘0’awmifc±kdif±Hk;pkduf&m ‘0if;aumif’ukd w,f? òrdŒe,ftwGif;u vlrsKd;aygif;pHkjynfol
a&mufwJhtcg &JabmfcsKdu usaemfwkd@eJ@n‡dE_dif;+yD; vlx}k uD; awmfawmfppkH v kH ifvifa&mufvmwJt h cg
&S r f ; pum;ajymtvG e f a umif ; wJ h ‘0’awmif rSmawmh tcrf;tem;rSL;tjzpf ‘0’awmifc±kid f 'k-
c±kdifem,uvl}uD;tjzpf wm0efay;tyfxm;wJh twGif;a&;rSL;&JabmfcsKdu tcrf;tem;zGifhvSpf
&JabmfjrifEh idk f (,cif 108 ppfa'o/ 'k-wyfrLS ;)ukd a=umif;a=unm+yD; vlxktpnf;ta0;ukd pwif
usaemfwkd@tvkyftzGJ@0iftjzpf xyfrHjznfh+yD; vkud yf gw,f?
bmomjyefvyk if ef;wm0eftwGuf txl;ac:aqmif vlxktpnf;ta0;okd@ wufa&mufvm
vmygw,f? vkyif ef;tpDtpOft& usaemfw@dk tzG@J wJhvlxk}uD;tm; obmywdpifjrifhay:&Sd&Jabmf
‘0’awmifc±kdif aemifcspfòrdŒe,fukd t&ifqHk; rsm;eJ@ c±kdif 'k-twGif;a&;rSL;u rdwfqufay;+yD;
oGm;ygw,f? tJ'Daemuf refref;qkdifòrdŒe,fukd tpnf;ta0;&JŒ&nf&G,fcsufukd &Sif;jyygw,f?
oGm;&efjzpfygw,f? tJ'Daemuf usaemfu,laqmifvmwJh
usaemfw@dk aemifcspòf rdŒe,fuadk &mufw,f ArmjynfajryHkeJ@wuG rsufarSmufArmjynfvlxk
qkd&ifyJ c±kdif'k-twGif;a&;rSL;&Jabmf[m òrdŒe,f tHkºuGr_ (&Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;)jzpfay:
aumfrwDrsm;eJ@ 'kdife,fau'grsm;ukdt&ifqHk;ac: aeyHu k dk ‚if;ta&;tcif;rwkid rf D 1987 pufwifbm
,l+yD; tvkyftzGJ@wckvHk;ukd ol@au'grsm;eJ@rdwf ppf t pk d ; &u aiG p uU L rsm;w&m;r0if a =umif ;
qufay;+yD; vkyfief;twGif;oabmrsm;ukd&Sif;jy a=unmvkdufwJhtcsdef vlxktHkºuGv_yf&Sm;r_rsm;/
ygw,f? au'grsm;[m trsm;pkuygwD0ifrsm; 1988 rwf v puf r _ w uU o k d v f t a&;tcif ; /
jzpf=uvk@d ygw&D ŒJ vkyif ef;tpDtpOfrsm;ukcd sujf cif; ausmif;om; ukdzkef;armf usqHk;r_uaepwifvkduf
oabmaygufum tvkyftzGJ@eJ@wufwufºuGºuG yHu
k dk tao;pdy&f iS ;f jyygw,f? vlxt k ºkH uGrt
_ wGi;f
aygi;f pyf+yD; vlxt k pnf;ta0;twGuf taumif; rqv Ak d v f a e0if ; ppf t pk d ; &u vuf e uf e J @
qHk;jyifqif=uygw,f? t=urf;zufEydS u f yG cf yhJ rkH sm;/ ajreDuek ;f ta&;tcif;/
yxrqH;k aemifcspòf rŒd e,f/ aemifcsp'f idk ef ,f tif;vsm;uefabmifay:rSm vHkxdef;&Ju qENjy
aps;twGi;f ajruGuv f yfrmS usaemfw@dk vx l t k pnf; ausmif;olausmif;om;awGukdvrf;ydwf+yD; ±kduf
ta0;twGuftcrf;tem;ukd jyifqifvkdufyg ESuf+yD; ausmif;olausmif;om;rsm;0wfxm;wJh
w,f? tpnf;ta0;obmywdpifjrifhtwGuf vuf0wf&wemrsm;vk,loGm;wJh tjzpftysuf
0g;wef;xkdifcHkrsm;vkyfvkdufygw,f? obmywd rsm;/ &Spfav;vHk;ta&;tcif;rwkdifrD vlxktHkºuGr_
pifjrifh&JŒaemufcHtjzpf opf&Gufpdrf;ydwfum;p twGi;f qENjyolrsm;ukt d csKyfum;twGi;f tjynfh
wckukd axmifvkdufygw,f? tJ'Dydwfum;pukd t=uyfwifoGm;&m tif;pdefaxmifa&mufvkd@
wif;wif;qGJxm;+yD; tJ'Dtay:rSm ygwDtvH/ tcsKyfum;zGifhvkdufawmh tcsKyfum;twGif;
wyfrawmftvHrsm;ukd xdyfcsif;qkdifcsdwfqGJxm; ygvmol vl 40 ausmfaoqHk;oGm;&wJh &ifeifhzG,f
ygw,f? tcrf;tem;rwkdifrDrSm usaemfwkd@,lvm tjzpftysufrsm;ukd tao;pdyf&Sif;jyygw,f?
wJh uufqufeJ@toHcsJŒpufrsm;uae ‘Armjynf rqv ppftpkd;&&JŒ&ufpuf&rf;um;wJh

41
ESdyfuGyfr_ukd=um;&wJh vlxky&dowf}uD;[m vuf tJ'Daemuf nbufrSmygvmwJh ±kyf&Sif
oD;qkyftHw}udwf}udwfjzpfvm+yD; bmomjyef Zmwfum;rsm;jzifh vlxu k 0dk g'jzef@ajzazsmcf yhJ gw,f?
&Jabmf}uD;u “rqv ppftpkd;&ukd acsr_ef;=u æ aemifcspòf rdŒe,f+yD;wJah emuf refref;qkid òf rdŒ
acsre_ ;f =u”vk@d aºuG;a=umfvu dk w
f meJ@ vlx}k uD;u e,ftwGif;u ‘0if;uD’'kdife,fukda&$Œ+yD; vlxk
vnf; “acsre_ ;f =u æ acsre_ ;f =u”eJ@ wke@f jyefvmyg tpnf;ta0;ukd txufygtpDtpOfrsm;twkdif;
w,f? wqufwnf; “&Spfav;vHk;ta&;awmfyHk vkyfygw,f? tJ'DumvrSm usaemfwkd@rdkif;,ef;
atmif&r,f æ atmif&r,f”vkd@ qufwkduf a'ouwkdufyGJowif;wcsKdŒ pwif=um;ae&yg+yD?
aºuG;a=umfvkdufwmeJ@ vlxkv_yf&Sm;r_twGif; usaemfwkd@tJ'D'kdife,frSm vlxktpnf;
aºuG;a=umfoHawG[m ‘0’awmifwef;ay:rSm ta0;vkyaf ewke;f rSmyJ &Spaf v;vH;k ta&;awmfykH ukd
yJhwifxyfaeygawmhw,f? vuf e uf e J @ t=urf ; zuf E S d y f u G y f + yD ; Ak d v f a pm
usaemfw@dk [m jynfo@l wyfrawmfe@J r[m armifacgif;aqmifwJh ‘e0w’ppftpkd;&wufvm
rdwfrsm;&JŒatmifyGJowif;rsm;ukd a=unm&if;eJ@ ygw,f? usaemfwkd@vnf; vlxktpnf;ta0;rsm;
vlxktpnf;ta0;&JŒt&Sdefukd wqifhjr‡ifhwif qufvufrvkyfEkdifawmhbJ XmecsKyfukdjyefvmcJh
vkduf+yD; “jynfol@'Drkdua&pDawmfvSefa&; rkcs ygw,f?
atmif&r,f”“ppftpkd;& rkcs usqHk;&r,f” “&Spf
av;vHk;ta&;awmfyHk rkcs atmif&r,f”qkdwJh (4)
aºuG;a=umfoHrsm;eJ@ tqHk;owfvkdufygw,f? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkukd vufeufeJ@
t=urf;zufESdyfuGyfvkdufwJhtwGuf ta&;awmfyHk
twGif;yg0ifcJh=uwJh ausmif;om;vli,frsm;[m
qufvuf+yD; ppftpkd;&ukd vufeufukdifwkdufyGJ
0ifzkd@ aus;vufukdqif;vmygw,f? txl;ojzifh
xkdif;e,fpyfukd trsm;wumhtrsm;pka&mufoGm;
ygw,f? &Srf;jynftv,fykdif; vlrsKd;pkvufeuf
ukdifa'orsm;twGif;ukdvnf; a&mufvm=uyg
w,f?
'DtcsdeftwGif;rSm usaemfwkd@ygwDA[kdu
&Spfav;vHk;vlxktHkºuGr_ukd t=urf;zufESdyfuGyf+yD;
wufvmwJh e0w ppftkyfpkukd vufeufukdif
awmfveS &f efxu G v
f mwJt
h iftm;pkrsm;eJ@ aygi;f pyf
v_yf&Sm;oGm;&ef ‘txl;wyfr[m’wckukd tckdif
trm zGJ@pnf;cJhygw,f?
'DvkdeJ@ usaemfwkd@ygwD&JŒr[mrdwfjzpfwJh
u,ef;jynfopf wyfrawmfa'otwGi;f ok@d vnf;
‘u,ef ;eJ@ua,mf’vli,f 80 ausmfavmuf
a&mufvm+yD; usaemfwkd@XmecsKyf&Sd&m yefqef;okd@

42
ppfa&;avhusifh&ef yxrqHk;a&mufvmygw,f? cscHxm;&wJh &Srf;trsKd;om;acgif;aqmif)&Sdaeyg
'DtzGJ@ukd usaemf[m ta&SŒajrmufppfa'oygwD w,f? olw@dk u Akv d rf LS ;aqxifudk Ekid if aH &;/ ppfa&;
uwm0efay;r_t& ‘erfhcrf;OD;’òrdŒe,ftwGif; oifwef;rsm; ay;zkd@awmif;qkdygw,f? 'Dtcg
wae&mrSmae&mcs+yD; ukdndKpdefxGef; (uG,fvGef)/ AkdvfrSL;aqxifu “olwkd@ajymufusm;a'oqkd
ukdvSxGef;wkd@&JŒtultnDt& oifwef;ay;cJhyg wm wnf+idrfwmr[kwfbl;? 'Dvkdoifwef;rsKd;qkd
w,f? tJ'DwyfzGJ@rsm;ukd 'Dwkef;uwm0efcHacgif; wm ArmjynfuGefjrLepfygwDrS wnf+idrfwJhtajccH
aqmifvmolrSm u,ef;jynfopfygwD&JŒacgif; a'ovnf;&Sdvkd@vkyfay;Ekdifwm ArmjynfuGefjrL
aqmifwOD;jzpfwJh OD;^m%farmifrJyg? ,cktcg epfygwDXmecsKyfukdoGm;yg? olykd@ay;ygr,f”vkd@
olvnf; uG,fvGefoGm;yg+yD? &Sif;vif;jyowJh?
tJ'Daemuf ygwDu aemufxyfwm0ef 'Dtcg acwftqufqufu azmufjyefwhJ
wckay;jyefygw,f? tk y f p k d ; ol r sm;u Armjynf u G e f j rLepf y gwD u k d
&Spfav;vHk;ta&;awmfyHkt+yD; xGufvm aomif;usef;ol/ vlqkd;vlrkduf vl&rf;um;rsm;
wJh vli,fausmif;om; tjzpf0g'jzef@cJhawmh &Spf
&J a bmf 4 a,muf ukd b,fwidk ;f jynf b,fawmfveS f av;vHk;ta&;awmfyHku
yefqef;&Sd SSA aemufwef; xGufvm=uwJh vli,f
XmecsKyfrSm oGm;a&muf a&;rS wae@w&uf wreufe@J av;rsm;u Armjynf
ac:,l+yD; usaemfwkd@ygwD +y;D oGm;±k;d xH;k pHr&Syd g? tauG@t uG e f j rLepf y gwD t oH u k d
=um;vku d w
f meJ@ vef@zsyf
XmecsKyfrSm ae&mcs/ ae
xk d i f p m;aomuf a &;uk d aumuf twuftqif;rsm;ukd oG m ;+yD ; quf r ajym&J
wm0ef,laqmif&Guf&ef awmhygb;l wJ?h 'ge@J Akv
d rf LS ;
jzpfygw,f? jzwfausm&f p+ryJ g? xked nf;wl 'Drdk aqxifu “bmrSrpk;d &drf
olw@dk 4 a,muf ua&pDqw d k muvnf; vufjzef@ ygeJ@? pdwfcsyg? Armjynf
uGefjrLepfygwDqD a&muf
ArmjynfuGefjrLepfygwD/
ta&SŒajrmuf ppfa'o cHawmif;vk@d &±k;d xH;k pHr&Syd g? oGm;vk@d cifAsm;wk@d tEœ&m,f
XmecsKyu f dk b,fvadk &muf wckcjk zpf&if/ usaemfah cgi;f
vmovJ? bmvmvkyfovJ? tvGefpdwf0ifpm; ukd vmjzwfvn S yhf g? bmrSrjzpfap&ygb;l ? usaemf
p&maumif;ygw,f? tjzpftysufu 'Dvkdyg? tmrcHygw,f”vk@d ajymrS ausmif;om;vli,fawG
olwkd@[m &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkukd vnf; pdwfat;oGm;=uowJh? 'gawmif wu,f
ppfwyfu vufeufe@J t=urf;zufEydS u f yG v f u
dk v f @dk oGm;zk@d =uawmh olomG ;igomG ; tjiif;tckejf zpf=u
quf v uf + yD ; vuf e uf u k d i f w k d u f y G J q if E G J & ef &ao;w,fwJh? 'geJ@ rJE_dufqHk;jzwfvkdufawmh
&Srf;jynf SSA &JΠvufeufukdifajymufusm;a'o tckyxrqHk;a&mufvmwJh olav;a,muf[m
xJa&mufvmygw,f? olwkd@vkdyJ vli,fawmf rJusv@dk xdwx f wd v f ef@vef@e@J a&mufvma=umif;/
awmfrsm;rsm; tJ'u D adk &mufvmygw,f? 'Dwek ;f u aemifrSm olwkd@ukd{nfhcHðypkau|;arG;&if;eJ@ &if;ESD;
tJ'D SSA &JŒajymufusm;a'orSm Akv d rf LS ;aqxif vmrS olwkd@ajymjyvkd@ usaemfodcGifh&vkdufwmyg?
(,ck etz u ylwmtkt d usO;f axmifrmS tusO;f 'Dwek ;f u olw@dk udk tckid t f rmcsuðf ywfau|;arG;ae

43
ol u awmh &J a bmf t D v G w f (‘0’trsKd ; orD ; w,f? oifwef;umvtwGif; olwkd@&JŒaexkdifpm;
&Jabmf)yg? aomufa&;wckvHk;ukd usaemfwm0ef,lcJh&yg
'DvkdeJ@ olwkd@av;a,muf[m ppfa'o w,f? olwkd@ukd usaemfwkd@ygwDutwwfEkdifqHk;
acgi;f aqmifrsm;eJ@ aqG;aEG;n‡Ed id_ ;f &if; SSA rSm&Sad e ðypkapmifha&Smufxm;cJhygw,f?
wJh olwkd@&Jtiftm;pkrsm;ukd ppfa&;/ EdkifiHa&; 1989 o}uFefukd olwkd@yefqef;rSmyJ aysmf
oifwef;ay;a&;ukd oabmwloGm;=uygw,f? aysmyf g;yg;jzwfoef;cJ=h uw,f?
'ga=umifh tJ'Dtiftm;pkrsm;ukd SSA rS tJ'DESpf ESpfqef;w&ufae@rSm ‘0’trsKd;
wqifh ta&SŒajrmufppfa'ook@d y@dk ay;&ef ta=umif; om;rsm;u ArmjynfueG jf rLepfygwu D ydk ek u
f efvu
dk f
=um;+yD;ac:,lvkdufygw,f? olwkd@ukd usaemfyJppf vk@d ygwv D nf; tJ'u D xGucf mG vmcJ&h w,f? olw@dk
a'oacgi;f aqmifrsm;&JŒwm0efay;csut f & oHviG f wawGukdawmh usaemfwkd@wdwfwqdwf tquf
jrpfab;uko d mG ;a&mufóudqu kd m ppfa'oXmecsKyf toG,, f /l twwfEidk q f ;kH ulnaD pmifah &Smufay; +y;D
yefqef;ukad c:aqmifvmygw,f? wyfz@JG wckv;kH ukd &Srf;jynfbufjyefqif;oGm;a&;ukd vrf;a=umif;
OD;aqmifolrSm rEœav;wuUokdvf/ ±lyaA'XmerS ay;cJhw,f?
q&m OD;ausmpf ;dk jzpfygw,f? ol@Zmwdu tif;0yg? wcsKdŒvnf; vufeufukdifawmfvSefa&;
(vufeufukdifawmfvSefa&;twGif; yefqef;rS twGif; usqHk;oGm;=u+yD;/ wcsKdŒvnf; tcktxd
&Srf;jynftv,fykdif;okd@jyeftqif;rSm q&mausmf ppftpkd;&ukd 'l;raxmuftnHhrcHbJ bmrxDZGJ
pkd;usqHk;oGm;w,fvkd@ owif;=um;&zl;ygw,f?) owWed @J qufvufwu dk yf q JG ifvsu&f adS eao;w,f
olw@dk uodk mG ;óudawmh qHrk w d meJ@ yxrqH;k qkdwJh *k%f,lzG,fr*Fvmowif;rsm;ukd =um;ae
olwkd@ar;wJhar;cGef;u tajccHa'otwGif; bkef; &ygw,f?
}uD;ausmif;rsm;/ bk&m;apwDrsm;&Sdygovm;qkdwJh
ar;cGef;ygyJ? usaemfu &Sdygw,f? cifAsm;wkd@ (5)
oGm;&if;awG@ygvdrfhr,f? cifAsm;wkd@óudufovkd b,fwidk ;f jynfb,fawmfveS af &;rS wae@
0ifa&mufzl;ar#mfEkdifygw,f? vrf;rSm &Sd±Hkru w&uf wreufeJ@+yD;oGm;±kd;xHk;pHr&Sdyg? tauG@
yefqef;a&muf&ifvnf; bkef;}uD;ausmif;a&m taumuf twuftqif;rsm;ukd jzwfausm&f p+rJ
bk&m;apwDyg&Sdygw,fqkdwmukd &Sif;jyvkdufawmh yg? xked nf;wl 'Drudk a&pDqw dk muvnf; vufjzef@
olwkd@tawmftHhtm;oifhoGm;=uygw,f? 'DvkdeJ@ cHawmif;vkd@ &±kd;xHk;pHr&Sdyg? 'gukd 'Dae@Armjynf
olw@dk wawG yefqef;ukad &mufc=hJ uw,f? yefqef; awmf v S e f a &;vuf a wG @ b0u azmf j yaeyg+yD ?
a&muf+yD;aemufwae@rmS yJ ta&SŒajrmufppfa'o 'ga=umifh 'Dae@ArmjynfrmS vlxw k u dk yf aJG wG ae&m
XmecsKyftwGif;utpnf;ta0;cef;rSm ta&SΠtES@H ay:aeyg+yD? rD;yGm;av;rS awmrD;}uD;okd@ qkw d hJ
ajrmufppfa'oygwDaumfrwDu npmxrif; qkd±kd;pum;twkdif; Armjynf'Drkdua&pDta&;
pm;yGJw&yfwnfcif;+yD; *k%fðyóudqkdwJhtcrf; awmfyHk}uD;ay:aygufvm+yD; Armjynfppftpkd;&/
tem;w&yf usif;yygw,f? ppftkyfpk/ ppftm%m&Sifpepfukd rkcs0g;òrdoGm;yg
yefqef;rSm olw@dk udk &Jabmfoef;vGix f eG ;f vdrfhr,f? ?
u EkdifiHa&;oifwef;ykd@csay;+yD;/ ukdndKpdefxGef;eJ@ wifaX;
ukdvSxGef;wkd@u vufeufi,foifwef;rsm;ay;yg =o*kw-f 2007

44
bke;f }uD;ausmif;awGzsufq;D cH&wm&JŒ
a&&Snt
f usKd;qufrsm;
jrefrmEkid if rH mS bke;f }uD;ausmif;awG &uf&ufpufpuf0iftpD;cH&/ òzdciG ;f
cH&wm[m jrefrmhvl@tzJG@tpnf;xJrSm vlr_a&;wnf+idrfr_udk wzufwvrf;
uxde;f ay;aewJh vlrt _ aqmufttkw H ck zsupf ;D cHvu dk &f ovdyk ?J Ak'b
< mom0if
ud;k q,f&mckid Ef e_ ;f avmuf&w dS hJ jrefrmEkid if rH mS bke;f }uD;awG[m vlxak y:rSma&m
wkid ;f jynftyk cf sKyfwt hJ pk;d &ay:rSmyg twkid ;f twmwcktxd t&Sed t f 0g&w dS ,f?
taemufwkdif;u vpfb&,ft,ltqwckjzpfwJh vlxkukd,fpm;ðyukd,fpm;
vS,frsm;eJ@ tkyfcsKyfjcif; (rule of representative government)qdw k hJ t,l
tqtom;rusao;wJhEkdifiHrSm tkyfpdk;olrsm;&JŒtm%mw&m;0ifr0ifqkdwm
tJ'Dtkyfpkd;olrif;rsm;udk omoemykdifrsm;u b,fvdkoabmxm;ovJ qdkwJh

ol&ed af usmfaZm
omoemudk tvkyt f au|;ðyjcif;/ wenf;tm;jzifh
bke;f }u;D ausmif;rsm;ukd vkt
d yfwt hJ axmuftyHah y;jcif;[m
tkypf ;dk olrsm;&JŒwm0efwckqwkd m jrefrmvltzJ@G tpnf;xJrmS æ
45
tcsufeJ@tuJjzwfwmrsKd; awG@
&wwfw,f? 'Dtcsuu f kd jrefrm
EkdifiHta=umif; avhvmaewJh
jynfwGif;jynfyu avhvmokH;
oyfolawG=um;rSm us,fus,f
jyef@jyef@vufcH=uw,f? omo
emud k tvk y f t au|;ðyjcif ; /
wenf;tm;jzifh bke;f }u;D ausmif;
rsm;ukd vkt d yfwt hJ axmuftyHh
ay;jcif ; [m tk y f p k d ; ol r sm;&J Œ
wm0efwckqw kd m jrefrmvltzJ@G
tpnf ; xJ r S m tpOf t quf vkyfief;awGudk azmfaqmifwJh 0kdif;vSL=uygqkd+yD; aqmf=ovkduf
cH,v l mwJh tcsuw f ckjzpfw,f? tcg csr;f omwJv h q
l u
D tcGeu f kd &if &yfx&J mG xJu aiGa=u;acsmif
oDaygrif;ygawmfrl +yD;aemuf rsm;rsm;aumuf+yD; tJ'DuaiG vnf o l r sm;qD u yk d u f q H [ m
t*Fvdyftpdk;&rif;rsm;udk ukd,fh awGudk wzuftpGef;udkydk@ay;wJh bkef;awmf}uD;&JΠaqmf=ocsufeJ@
t&Sifociftjzpf vufrcHEkdifwJh tvkyu f kd tpk;d &at*sipf aD wGu yJ vdktyfaewJhae&mudka&muf
ta=umif;wcku t*Fvdyftpdk; vkyfw,f? tJhovdkvkyfief;awG vmw,f? jrefrmEkid if rH mS vlawG
&rif;udk rdp>mt,l0g'udk ukd; udkvkyfaqmifrJh tpdk;&at*sifpD pm;0wfaea&; ykdykd=uyfwnf;
uG,foltjzpfjrif=uwJhtwGuf awGr&SdwJh jrefrmEkdifiHrSmawmh vmwJhtajctaeawGrSm bkef;
jzpfw,f? qdkawmhvlxkay:rSm vlr_wnf+idrfr_ ròydysufatmif }uD;ausmif;awG&JŒ tcef;u¾
a&m/ tkyfpkd;olrsm;ay:yg t&Sdef xdef;ayrJh ykHo¿efwdwdusus [m ykdawmifrSta&;ygvm ydk
t0g&SdwJhbkef;}uD;ausmif;rsm; r[kwfwJh vlr_tzJG@tpnf;awG awmifrS us,fajymvmw,f?
[m vl r _ 0 ef a qmif r _ v k y f i ef ; tm;aumif ; vmw,f ? tJ h ' D r&Sq d if;&Jom;awGukd ausmif;rSm
awGudk tpkd;&u EkdifEkdifeif;eif; tzJG@tpnf;awGxJrSm bkef;}uD; vuf c H a u|;xm;wmtjyif
vkyfwmrsKd;r&SdwJh jrefrmhvl@tzJG@ ausmif;awG[m a&SŒwef;uyg rlvwef;ausmif;awG zGiahf y;wm
tpnf;rSm ta&;ygwJhvlr_0ef 0ifaew,f? ykdufqH&SdwJholu wd@k / òrŒd wuf aq;ukwt hJ cg wnf;
aqmifr_vkyfief;awGudk ol@enf; bkef;}uD;ausmif;udk vSLvkdufwJh p&mr&SdwJholawGtwGuf ae&m
ol @ [ef e J @ wbuf w vrf ; u ypPnf;udk bkef;}uD;ausmif;awG xkdifcif;pDpOfay;wmrsKd;awGxdyg
aqmif&u G af y;aewJh tifrwefrS u vkdtyfwJholawGqDukd jyef bk e f ; awmf } uD ; awG / bk e f ; }uD ;
ta&;ygwJh vlr_a&;taqmuf vnfjzef@jzL;ay;Ekdifw,f? &yf ausmif;awG&ŒJ vkyEf idk u f idk Ef idk pf rG ;f
ttkaH wGjzpfaew,f? taemuf uGufxJrSm vl=unfndKwJhbkef; awG[m ykdus,fjyef@vmw,f?
EkdifiHawGrSm qif;&Jcsrf;omuGm awmf}uD;u r&Sdqif;&Jom;awG bke;f }u;D ausmif;awG[m vl@tzJ@G
[r_udk w&m;vGefrjzpfatmif twGuf aiGvLS =uyg/ ynmroif tpnf;xJuae pifxGufvmwJh
xdef;wJhtcg vlwdkif; vlwef;aph Ekid w
f u
hJ av;awGtwGuf ausmif; wkefv_yfajcmufjcm;p&m avm
aeEkdifa&;twGuf vlr_zlvkHa&; av;pDpOfcsifw,f/ wwfEkdifor# u"H a wG u d k v nf ; a&jr‡ K yf } uD ;

46
46
vl r sKd ; rsm;[mvJ tvm;wl
jrefrmh,Ofaus;r_/ jrefrmbmompum;rSm cHpm;=u&rSmbJ? avmuDom;
awG&JΠ'geyg&rDjznfhqnf;&mrSm
Ak<bmom&JŒtaiG@toufawG trsm; tvSLcHy*k Kd~ vfrsm;tjzpfe@J jrefrm
}u;D pdr0hf ifaeovdk jrwfA<k &JŒtqk;H trudk EkdifiHu oHCmtzJG@tpnf;[m
vlawG&JΠpdwf"mwfa&;&mvkd
wqifhcH,l&m/ jrwfAk<&JŒom;awmfrsm; tyf c suf / ±k y f 0 xˆ K ypP n f ; awG
rjynfhrpkHjzpfr_uaeay:vmwJh
tjzpfe@J bke;f awmf}uD;awGukd vlawGu tqifrajyr_ trsKd;rsKd;eJ@ñuHae
&_jrifvufc=H uwJt h wGuf jzpfw,f? &olawGudk pdwfykdif;qkdif&m at;
+idrf;r_ay;aewJh vlr_tzJG@tpnf;
awGvdk aumif;aumif;pkyf,lEkdif awmfrsm;tjzpfe@J bke;f awmf}uD; }uD;awGjzpfw,f? ckbkef;awmf
wJh vlrt _ zJ@G tpnf;awGjzpfw,f? awGukd vlawGu&_jrifvufc=H uwJh }uD;awGudk t=urf;zufESdrfeif;
taemufEidk if aH wGrmS vdk (coun- twGufjzpfw,f? 'wf(csf)vlrsKd; ypfvkdufwm[m usaemfw@kd jrefrmh
seling) vk y f w ,f q d k w mrsKd ; rEk\aA'ynm&Sifwa,muf vl@tzJG@tpnf;xJrSm omoemh
qdkvdkwmu tqifrajyr_wckck u jrefrmwa,mufudk bmvl 0efwifru r&Sdrjzpfta&;ygwJh
a=umifh pdwfarmvlarmjzpfae rsKd;vJvdk@ar;wJhtcg Ak'<bmom vlr_0efaqmifr_vkyfief;awGudk
wJhtcgrSm ukd,fh&JΖuHawG@cHpm; vlrsKd;vdk@ajzwJhtwGuf tHhtm; yg0ifxrf;ae&wJh vlrt _ zJ@G tpnf;
csuu f kd pdwaf &m*guq k &m0efukd oifhbl;a=umif; jyefajymjybl; }uD;wckv;Hk udk wku d cf udk v
f u dk &f m
&if z G i f h + yD ; pd w f o uf o m&m& w,f? jrefrmvlrsKd;awGtwGuf a&mufw,f? ±kyyf idk ;f qkid &f mbuf
atmif óud;pm;wmrsKd;[m Arm omoemuG,faysmufwm[m rSm rzHG@òzd;wJh vl@tzJG@tpnf;xJ
rSmr&SdayrJh bkef;}uD;ausmif;awG vlrsKd;aysmufovkd jzpfvdrfhr,f? uvlawGudk wwftm;oa&GŒ
[m tvm;wl v k y f i ef ; rsKd ; ud k wcsKdŒ ae@pOfb0&JŒtpdwftykdif; pd w W o k c ay;aewJ h vl r _ t zJ G @
vkyfay;EkdifpGrf;&Sdw,f/ vkyfvJ wckvdkjzpfaewJhudpPawG/ vkyf tpnf;}uD; ysufpD;oGm;wm[m
vkyfay;aewJh tzJG@tpnf;awG ief;ukid if ef;awGrmS bke;f awmf}u;D vlawGudk aqmufwnf&mr&
jzpfw,f? jrefrmhvlaer_pepfykHpH awGeJ@ ryufoufvdk@r&wmawG jzpfoGm;apEkid w f ,f? 'gawG[m
rSm bkef;awmf}uD;ausmif;awG &Sw d ,f? Oyrm jrefrmvlrsK;d awG&ŒJ bkef;awmf}uD;awGudk t=urf;
[m jrefrmvlrsKd;awG&JŒukd,fyg "avhwckjzpfwJh reufbkef;}uD; zufESdrfeif;r_&JŒ a&&SnftusKd;
trSwftom;vdkrsKd;vJ jzpfae qGrf;avmif;wmrsKd;/ toHrpJ qufawGyJ?
w,f? bmha=umifhvJqdkawmh yXmef;yGJawG[m jrefrmvlrsKd;
jrefrmh,Ofaus;r_/ jrefrmbmom awGeJ@uif;vdk@r&wJh udpPawGyJ? ol&ed af usmaf Zm
pum;rSm Ak'<bmom&JŒtaiG@ usaemfhtarqdk reufbkef;}uD;
toufawG trsm;}uD;pdrfh0if qGrf;ravmif;&&if wckckvkdtyf
aeovdk jrwfAk'<&JŒtqkH;trudk aeovkcd pH m;&w,fv@kd ajymwwf
wqifhcH,l&m/ jrwfAk'<&JŒom; w,f? wjcm;Ak'<bmom jrefrm Ò Ò Ò

47
ZifZif
(u)
pma&;olaexdkif&m *syefEdkifiH wmum'g vnfum&H+yD; rdrdwudk,fpmtdyf&mtjzpfwnf
EdkbmbmòrdŒuae reufydkif;tvkyfvkyfwJh tmhq aqmufxm;=uwJh (Homeless )tdk;tdrfrJhrsm;udk
ulqmòrdŒudk &xm;pD;oGm;&ygw,f/ tJ'DòrdŒudk pma&;ol vSr;f =unf&h if; 'Davmufat;wJh aqmif;
a&muf&if blwmuae rdepf20 avmuf tvkyf rSm b,fvrkd sm; aexdik =f uygvrd v hf @kd awG;awmpOf;
vk y f w J h a e&mtxd jrpf u l ; wH w m;ay:ujzwf pm;aerdygw,f?
av#muf & w,f / tvG e f a t;wJ h a qmif ; &moD &xm;blwmawGxJrSm cdkv_HaewJhtdk;tdrf
a&mufwikd ;f jrpfu;l wHwm;ay:uae tvkyv f yk w
f hJ rJrh sm;udk &JawGu r=umc%armif;xkwv f @kd olw@kd
ae&mtxd vrf;av#mufoG m;&wm tawmf ydkifuwWLyHk;awGudk wGef;vSnf;av;awGay:wif+yD;
pd w f y suf p &maumif ; vS y gw,f / taEG ; xnf av#mufoGm;aewmvnf; rjrifcsiftqHk;ygyJ? n
txyfxyf 0wf / acgif;pGyf/ vuftdwfawGeJ@ *syef ydik ;f pm;aomufqikd af wGyw
d v
f @kd oGeyf pfwphJ m;ºuGi;f
aqmif;tat;'%fudkumuG,fxm;ayrJh aqmif; pm;usefawGudk tr_dufyHk;xJu tvkt,ufpm;
avwcsuf wdk;a0S@vdkufwdkif; toJcdkufoGm;yg aomufae=uwmawGvnf; ae@pOfjrifawG@ae&yg
w,f? tvkyfoGm;tvkyfjyef jrpful;wHwm;ay: w,f? wcgw&H &Jum;awG/ rD;owfum;awG/ vlem
av#muf&if; jrpfurf;ab;rSm uwWLyH;k awGywfywf wifum;awG&yfxm;+yD; tvkyf±_yfae=uwJholawG

48
jrifawG@vdk@ar;=unfhawmh tdk;tdrfrJhwa,muf xufyrkd sm;aew,fv@kd a&;xm;ygw,f? ‚if;tjyif
aoqH;k a=umif;od&w,f? aoqH;k ol vlom;wOD; urBm}uD;&SdvlOD;a& 2 '\r 5 bDvD,H[m
&JŒae&mrSm 0ifcHpm;+yD;/ 'Drdkua&pDwdkif;jynf/ vl@ w&uf0ifaiGravmufriSav;eJ@ touf&Sif&yf
tcGit hf a&;vd@k ajymaewJh csr;f omwd;k wufwEhJ ikd if H wnfae=u+yD; t[m&csKdŒwJhr_eJ@aomufa&oef@
ujynfolwa,muf[m raocifu bmtul r&&Sdjcif;[k ,ltJefzGH@òzd;r_tpDtpOfu azmfjy
tnDrSr&cJhyJ aoqHk;+yD;aemufrS tultnDawG xm;ygw,f?
trsm;}uD;&aeygvm;[k xl;qef;pGmoHk;oyfvdkuf pma&;q&mESifh owif;pmq&mjzpfol
ygw,f? a';Apfau&Spfyvmonf (The working poor -
tcsr;f omqH;k Edik if /H twd;k wufq;kH Edik if H vl@ Invisible in America )[laom ‚if;.pmtkyw f iG f
tcGifhta&;tjynfh0qHk;EdkifiHvdk@aºuG;a=umfaewJh tar&duefEikd if rH S vltcsKŒd qif;&JwiG ;f eufyu kH kd T
tar&duefEikd if [ H mvnf; od@k azmfjyxm;onf? ysuf
*syefEdkifiHvdkygyJ tdk;tdrf ppftm%m&Sifpepf}uD;pdk;wJh pD ; a[mif ; EG r f ; aeaom
vl a ewd k u f c ef ; wck r S u
rJah wG&ŒJ jy\emudk rajz
&Sif;ay;Edkifygbl;? tvGef
ArmEdik if rH mS awmh ppfAv kd cf sKyf av;i,f w OD ; [m &if
csrf;omwJh tar&duef }uD;rsm;omt&if;&Sif oef; =uyfa&m*gudk qdk;qdk;0g;
Edik if rH mS vloef;aygi;f 50 0g;cHpm;ae&onf? aq;
ausmf[m qif;&JrGJaw ºu,f olaX;}uD;rsm;jzpfae ±Hkudk ta&;ay:aq;uko
zd k @ oG m ;&onf ? rd c if u
aew,f[k avhvmol
rsm;uqd k y gw,f ? td k ;
=u+yD;? jynfolvlxkuawmh w&dy&f yd w f ufaeonfh aq;
tdrfrJhawG&JŒjy\emudk qif;&J rGJawumiwfrGwfae zdk;0g;cudk r&Sif;Edkifbl;?
tar&duef vlra_ A'ynm xdk@a=umifh emrnfysuf
&S i f r sm;eJ @ wuU o d k v f =u&ygw,f? tr_u d yf akH wGrmS pm&if;0ifaponf? taºu;G
0,fxm;aom armfawmf
ausmif;olausmif;om;
rsm;[m taotcsm
&SmazGpm;aomufae=u&wJh ,mOftwGuf twdk;E_ef;
avhvm qef;ppfae=u Armuav;i,fawGuv kd nf;æ udkwufaponf? um;
ygw,f? a[mif;udk 0,fp;D &onf?
oHk;rukefðzef;rukefEdkifatmif csrf;om rdcif[m um;a[mif;pD;+yD; um;r=umc%ysu+f yD;
ºuG,0f ol urBmo h ef;ºuG,o f al X;}uD;rsm;eJ@ tvGef tvkyfcGifudkr=umc% aemufusrSa&mufvm
qif;&JrGJaw+yD; t[m&csKdŒwJhiwfrGwfaoqHk;& onf? onfhtwGuf &mxl;wdk;zdk@/ vpmaumif;zdk@
onftxd/ vlom;csif;wlaomfvnf; r#wr_r&Sd tcGifhtvrf;enf;yg;oGm;ygonf? onfhtwGuf
onfhtajctaeawGudk awG@ae&ygw,f? a=umifh ysufpD;a[mif;EGrf;aeonfhvlaewdkufcef;
(UN),ltJefuxkwfjyefwJh a=unmcsuf xJrS ±kef;rxGufEdkifawmhacs? tJ'Duav;i,feJ@
wckrSm urBmhtcsrf;omqHk; oef;ºuG,folaX;oHk; rdcif[m urBmhtcsrf;omqHk;EdkifiHrSmae+y;D olwdk@
a,muf&ŒJ csr;f omºu, G 0f jcif;[m qif;&JwEhJ ikd if H 48 tay: ab;qdk;}uD;tkyfpdk;aeovdk/ t+rJxdwfvef@
Edik if &H ŒJ jynfwiG ;f tom;wifuek x f wk vf yk rf w
_ efz;kd a=umuf&GHŒae&&Smonf[k a&;om;xm;ygw,f?

49
(c) udef;[k trnfwyfum taxmuftyHhay;ae
aqmif;yg;&JŒed'gef;tprSm a&;om;cJhwJh onfh qmqmum0gazmifa';&Sif;eJ@ edyGefazmif
twdkif; pma&;olñuHawG@cJh&aom *syefEdkifiHrS a';&Sif;&JŒ vkyfief;rsm;eJ@ywfoufolwOD;jzpfyg
tat;rdaoqH;k oGm;=uwJh td;k tdrrf ahJ wGvkd tar w,f?
&dum;rSmvnf; r=um;csit f qH;k ygy?J tvkyo f rm; 'kwd,urBmppftwGif;u *syefppfwyf
awG&JŒvkyftm;eJ@ &if;ESD;xkwfvkyfvdk@&wJh tvGef [m ArmjynfrSmoHk;ESpfoHk;rdk;aexdkifcJh+yD; *syefppf
rsm;jym;wJh tjrwftpGef;awG[m oef;ºuG,f wyf&duQmtjzpf ArmjynfxGuf&duQmudk oHk;pGJcJh+yD;
olaX;}uD;rsm;&JŒ b¾mwdu k rf sm;/ b%fpm&if;rsm; ArmjynfolawGudk yg;±dkufqufqHcJhygw,f? Arm
xJodk@ wzGJzGJ0ifa&mufaeygw,f? trsK;d orD;awGukd rk'ed ;f usichf yhJ gw,f? Armjynfol
ppftm%m&Sifpepf}uD;pdk;wJh ArmEdkifiHrSm vlxk[m tmCmwrxm;cJhygbl;? Armjynfol
awmh ppfAv kd cf sKyf}uD;rsm;omt&if;&Sif oef;ºuG,f vl x k u d k o wf j zwf a ewJ h p pf t k y f p k u d k td k ' D a t
olaX;}uD;rsm;jzpfae}u+yD;? jynfolvlxkuawmh axmufyHhaewm[m ppftm%m&Sifpepfoufqdk;
qif;&JrGJawumiwfrGwfae=u&ygw,f? tr_dufyHk &Snaf &;udt k m;ay;aewJt h wGuf *syefEikd if &H ŒJ vuf
awGrSm &SmazGpm;aomufae=u&wJh Armuav; &Sdtm%m&tpdk;& (LDP)rSmvnf; wpdyfwydkif;
i,fawGudkvnf; pdwfrcsrf;ajrhpGmawG@ae=u&yg wm0ef&ydS gw,f?
w,f? tcsKdΠtoufrjynfhao;wJhuav;rsm; wu,fawmh *syefEikd if eH @J vuf&t dS m%m
uawmh t&G,feJ@rr# vkyftm;rsm;n‡pf,lcdkif;ap & vpfb&,f'Drdku&ufwpfygwD ( LDP )[m 'Drdk
jcif;udck aH e=u&ygw,f? Armjynfov l x
l ak wG[m ua&pDEdkifiHppfppfvnf;r[kwfovdk 'Drdkua&pD
rdrdwdk@tem*wf aysmufqHk;ovdkcHpm;ae=u&yg &&Sdatmif yifyifyef;yef;tm;xkwfóud;pm;cJh&wm
w,f? vnf;r[kwfygbl;? 'ga=umifh 'Drdkua&pDudkwef
2007 =o*kwf/ pufwifbmvrSm oHCm bdk;vnf;rxm;ygbl;? 'kwd,urBmppfrwdkifcifu
awmfrsm;OD;aqmifwhJ vlxk ppf0g'Dacgif;aqmifawGeJ@
v_ y f & S m ;r_ } uD ; rS m &[ef ; xlaxmifvmcJw h hJ (LDP)
awmfrsm;/ ausmif;om;vl jzpf+y;D ppfwyfuo hJ @kd txuf
i,f r sm;eJ @ vl x k } uD ; tm; atmuftrdef@eJ@ tusKd;
ppf w yf u &uf & uf p uf ar#mf+yD; 'Drdkua&pDudk vdk
pufowfjzwfESdrfESif;cJhwm ovdktoHk;cswJh EdkifiHa&;
udk/ ajAmifususaxmufcH oduQmrJhwJh EdkifiHa&;ygwD
cJhol ArmEdkifiHqdkif&m *syef w&yfomjzpfygw,f?
oHtrwf}uD;a[mif; ,dk (LDP)&JΠordkif;
tdcsD,mrm*lcsDudk Armvl a=umif;udk jyefaumuf&
xku jyif;xefpmG uef@uu G f &if *syefjynfwiG ;f tkypf zk @JG
cJhygw,f? [mrm*lcsD[m &mZ0wf r _ usL;vG e f w J h
,ae@ etz ppftkyfpkeJ@ ,mul Z mtzG J @ wzG J @ ud k
aygif;+yD; usef;rma&;pDrH óud;udkifol vusfmtpGef;

50
a&muf0g'DjzpfwJh ,dk&SDtdkudk'grmu tpðycJhjcif; wJh t&if;ES;D qH;k vkyaf zmfuikd b f uf ppf&mZ0wfaumif
jzpfygw,f? 1934 ckEpS rf mS ud'k grm[m tpd;k &tzG@J &,dktdcsd qmqmum0gjzpfw,f? qmqmum
0ef}uD;tm;vHk;udk vkyf=uHowfjzwf&efpDpOfr_eJ@ 0g[m *syefppfwyf&JŒ&ufpuf=urf;ñuwfa&;udk
axmifuscJhw,f? udk'grm axmifuv$wf+yD; aemufu, G u f óud;udik cf o
hJ l zufqpfwOD;jzpfw,f?
'kwd,urBmppftwGif;u w±kwfjynfrSm&SdwJh ppfumvtwGif;u &Sef[dkif;rSmaexdkif+yD;
*syefa&wyfudk vdktyfwJhypPnf;rsm;ay;oGif;&if; *syefppfwyfudkw±kwfjynfr}uD;u pdefa&$rsm;vk
ydkrdkcsrf;omvmcJhw,f/ ppf}uD;t+yD;tar&duefu ,ufcdk;,laxmufyHhaecJh+yD;? av,mOfysHwpif;eJ@
zrf;qD;xm;onfh tcsr;f omqH;k ppf&mZ0wfaumif a&mrtxdyso H ef;um tm%m&Sif rlqv kd eD eD @J omG ;
644 OD;teuf 'kwd,tcsrf;omqHk;jzpfw,f? a&mufawG@qckH +hJ y;D [pfwvmeJ@rawG@vu kd &f wmudk
tar&d u ef a xmuf v S r f ; a&;awG u qd k A D , uf 0rf;enf;pum;qdkcJholwOD;jzpfw,f? avmif;u
jynfaxmifpkudkpdk;&drf+yD; *syefEdkifiHwGif;rSm&SdwJh pm;0dik ;f rsm;wnfaxmifv@kd &&Sv d mwJah iGawGe@J ESpf
vuf0Jorm;rsm;udk taESmuft,Sufay;zdk@ udk'g 20 t=umrSm ol@trnfe@J qmqmum0gazmifa';
rmeJ@tay;t,lvyk +f y;D olw@kd &ŒJ tzG@J a[mif;awGqD &Sif;udk zGJ@pnf;wnfaxmifvdkufw,f? tJ'Dazmif
jyefv$wfvdkufw,f? udk'grm[m EdkifiHa&;ygwD a';&Sif;rSm ol[m t}uD;tuJjzpfvmw,f? edyGef
wcktjzpf vpfb&,fygwD (LDP )udk pwifzGJ@ azmifa';&Si;f [mvnf;qmqmum0g&ŒJ tzG@J cjJG zpf
pnf;vdkufw,f? ol@ygwDudk a&S;±dk;pOfvm LDP eJ@ +yD; [dkwHk;uwnf;uArmEdkifiH[m tJ'Dazmifa';
1955 rSmaygi;f +yD; ,ae@txd / ESpaf ygi;f 50 ausmf &Si;f awGe@J wufwufºuGºuGvyk u f ikd cf =hJ uygw,f?
tm%m&vm+yD;,ae@ LDP jzpfapcJhw,f? udk 2000 jynfhESpf/ rwfvuxkwfa0onfh
'grm ausmaxmufaemufcHay;cJhwJh cghcktJtd jrefrmwdkif;owif;pmudk qmqmum0gazmifa';
wmemum[m aemiftcg0ef}uD;csKyfjzpfvm+yD; &Sif;u wpdyfwydkif;aiGa=u;axmufyHhay;cJhwm
0ef}uD;csKyf&JŒaemufuG,fu rif;q&mu udk'grm jzpfygw,f? qmqmum0g[m ,mulZmacgif;
jzpfw,f? wmemum[m jynfo@l vyk if ef;pDru H ed ;f aqmifudk'grmeJ@&if;ESD;ovdk/ axmifusazmfus
awGjzpfwJhvrf;/ wHwm;/ taqmuftOD;aqmuf buf 1957 ckESpfrS 1960 txd 0ef}uD;csKyfjzpfcJh
vkyfa&;awGrSm vmbfaiGrsm;,l+yD;EdkifiHa&;orm; ol edblqkuDuD&SDeJ@vnf; &if;ESD;w,f? uD&SD[m
rsm;udk tojymEdkifiHa&;udk vrf;jycJhw,f? 1976 wcsdefu =oZm}uD;wJh jrefrmhpnf;±Hk;v_H@aqmfa&;
ckESpf tar&dueftxufv$wfawmftzGJ@cGJrS av tzGJ@eJ@ ukefoG,fa&;ukr`%D 11 ck&JΠtaxmuf
,mOfxkwfvkyfa&;aumfydka&;&Sif;u *syefEdkifiHa&; tyHheJ@ zGJ@pnf;xm;wJh *syef-jrefrmtoif;udk OD;
orm;rsm;eJ@vkyfief;&Sifrsm;udk tar&duefa':vm aqmifco hJ jl zpfw,f? tJ't D zG@J [m 1988 rwdik cf if
13 oef; vmbfay;r_e@J ud'k grmeJ@wmemum ESpOf ;D u ArmEdkifiHrSmtrnftrsKd;trsKd;eJ@ zGH@òzd;a&;pDrH
vHk;axmifuscJhw,f? udef;awGrSm yg0ifvkyfaqmifcJh=uw,f?
wu,fawmh LDP [m vlwOD;uae qmqmum0gazmifa';&Sif;tzGJ@eJ@ Arm
tajcwnf+yD; tkyfpkrsm;eJ@aygif;pnf;xm;wJhEdkifiH EdkifiHqufqHa&;[m AdkvfcsKyfae0if;vufxufu
a&;ygwDomjzpfw,f? EdkifiHa&;ygwDw&yfrSm &Sd& wnf;u qufqaH &;jzpfw,f? ,ckvnf; qmqm
r,fhoabmw&m;a&;tjrif bmrSr&SdcJhbl;? um 0gazmifa';&Sif;eJ@ ol@tzGJ@cGJrsm;[m etz ppf
aemufwOD;u ud'k grmeJ@twl axmifuschJ tkyfpkeJ@ tvGrf;oifh+yD;qufqHae=uygw,f? Adkvf

51
w,f?
ppftyk pf [
k m Edik if jH cm;taxmuf
tyHheJ@ ppftiftm;udk 50 &mcdkifE_ef;wdk;
csJŒcJhw,f? tdk'Dat wcg&wdkif; 40 &m
cdkifE_ef; ppfvufeufypPnf;awG0,fyg
w,f? tJ'DppfvufeufawGeJ@yJ Arm
jynfolawGudk owfjzwfygw,f?

(C)
'kwd,urBmppft+yD; ppfat;
csKyfae0if;udk 'kwd,urBmppftwGif;u *syef wdkufyGJumvrSm tar&duefu qdkAD,uf&efum
uifaywdik af c: vsKŒd 0Su&f u
J avhusiahf y;vdu
k jf cif; uG,fa&;twGuf *syefuvusfmtpGef;a&muf
jzpfygw,f? ppf0g'D ajratmuf&mZmawGudktoHk;cs+yD; EdkifiH
a&;t& *syefudkausmaxmufaemufuefay;cJh
(*) w,f? tar&duefaps;uGuf}uD;udk &ufa&mpGmzGifh
1990 a&G;aumufy&JG v'fukd todtrSwf ay;cJhjcif;eJ@ udk;&D;,m;ppfyGJwdk@[m *syefEdkifiHudk
rðyvdkwJh ArmEdkifiHppftkyfpk[m 1988/ Edk0ifbm w[kex f ;kd wd;k wufomG ;apwJt h "dutcsuv f nf;
vrSm EdkifiHjcm;&if;ESD;jr‡KyfESHr_qdkif&mOya'opfudk jzpfapcJw h ,f? tar&duef&ŒJ yHak tmaxmufyjhH cif;
rufvHk;ay;xkwfjyef+yD;wJhaemuf tJ'DrufvHk; cH&wJh uGefjrLepfqef@usifa&; tm&Stm%m&Sif
a=umifh 1989 azazmf0g&DrSm *syefvuf&Sdtm%m EdkifiHrsm;[mvnf; t&nftaoG;aumif;vm+yD;
& (LDP)u ppftkyfpkudk w&m;0iftpdk;&tjzpf aps;aygwJh *syefxkwfrsm;.t"duaps;uGufrsm;
todtrSwfðyvdkufw,f? jzpfvm=uw,f? tar&duefeJ@taemuftkyfpk&JŒ
wqufxJrSmyJ 1989 pufwifbm 18 rsuEf mS omay;jcif;a=umifh uGejf rLepfqef@usiaf &;
&uf ppftm%mrodrf;cifu ae0if; rqv eJ@ tm%m&SifEdkifiHawG[m tm&S&JΠusm;awG/ e*g;
tpðyxm;wJah &tm;v#ypf pfe@J "mwfaiG@prD u H ed ;f awG awGjzpfvm=u+yD; a&$xD;aqmif;cJh=uygw,f?
udk vkyfaqmifcJhw,f? tmpD,HEdkifiHawGuvnf; ,ae@umvrSm tm%m&SifEdkifiHrsm;u
*syef&JŒajcvSrf;awGudk=unfh+yD; oHa,mifvdkuf=u jynfov l xl ak wG[m 'Dru kd a&pDa&;&ifu h suv f mjcif;/
w,f? 'DvdktajctaeawGa=umifh ppftkyfpk[m tajccHvlwef;pm;rsm;u 'Drdkua&pDrsufESmpm
1989 *sLvdkif 20 &ufup+yD; a':atmifqef;pk us,jf yef@vmjcif;wd@k a=umifh tar&duefe@J taemuf
=unfe@J acgi;f aqmifawGukd vuf&ZJ uf&zJ rf;qD;+yD; tkypf [ k m rdrw d @kd tm;ay;tm;ajrm‡ ufðycJw h hJ tm%m
ppfcHk±Hk;zGJ@um axmifeJ@csDzrf;qD;r_awG qufwdkuf &Sief @J tm%m&SiEf ikd if rH sm;&JŒ 'Dru kd a&pDe@J v@l tcGithf
ðyvkyfcJhw,f? 1989 atmufwdkbmvrSm rkwWr a&;csK;d azmufrr_ sm;udk rsuu f ,G ðf yvd@k r&awmhay?
yifv,fauG@ obm0"mwfaiG@ &SmazGa&;pDrHudef;
twGuf *syef (LDP) tpdk;&[m Armppftkyfpkudk ZifZif
tar&duefa':vm (15)oef; acs;aiG pmcsKyf csKyfchJ Zefe0g&D-13/ 2008

52
ygygh
yH&k yd rf sm;
(azaz &ckid Of ;D ausmjf r tvGr;f ajy)

a0OD;jzL
i,fi,fuwnf;u tdrfvnfrufwJhusr[m tdrfodyfr
uyfygbl;/ tpfr}uD;tdrfudkoGm;aewwfygw,f? usrtdrfjyefcsdef
awGrSmvJ ygygu tpnf;ta0;oGm;aewmeJ@ñuHwmu rsm;ygw,f/
'gayr,fh usrOD;aESmufxJpGJaewJh ygyg&JΦkyfyHkv$mav;awG&Sdygw,f?
usr av;ESpforD;avmuft&G,frSm rSwfrdaewJhyHk&dyfav;
awGuawmh reufwdkif; vufESpfacsmif;aemufypf ykqdk;xJxdk;+yD;
tdrfa&SŒrSm acgufwkef@acgufjyefav#mufaewwfygw,f/ tpnf;
ta0;roGm;&wJhae@awGqdk&if ygyg[m xrif;pm;rac:cif yufvuf
ukvm;xdkifrSmxdkifaewwf+yD; ol@&ifcGifxJrSm uav;wa,muf
a,mufudk ayG@xm;wwfygw,f? ygyg[m uav;cspfwwfovdk

53
tdru f v kd mr,fv@kd odxm;&ifvJ
ygygpw
d af ysm&f i$ w
f t
hJ cg usrwk@d ukd t*Fvyd f 'DvdkyJ ar#mfaewwfygw,f?
ygyg[m aq;vdyt f vGef
uAsmav;awG &Gwjf ywwfovdk t*Fvyd f óuu d w f wfoyl g/ ygyg&ŒJ aemufq;kH
pm vufa&;vSvJ a&;jywwfygw,f? tcsdef tdyf&mxJvJaeayrJhvJ/
vSaJ e&mu &So d r#tm;eJ@ ol@vuf
ygyg[m tdycf sed ef m;csed f xrif;pm;csed af wGukd udkr+yD; vufESpfacsmif;axmif
jyum aq;vdyfawmif;aewJh
ae@wdik ;f tcsed tf wdtusowf rSwx f m; ygygh y H k & d y f [ mvJ usrtwG u f
olyg? arhr&EdkifwJh yef;csDum;yg? ygyg
qHk;csdefrSm usrtem;rSmr&SdcJhyg
a=umifuav;awG acG;uav; wnf; wGJjrifae&wwfygw,f? bl;/ 'ga=umifh usrrsuv f ;kH xJu
awGudkvJ cspfwwfygw,f? ygygh 'Dvkd rsufarSmifukyfaewJhrsuf aemufqHk;yHk[m/ usrygyghqDu
twGuf tarazsmx f m;wJh vuf ESm[m ygygwckckudk tvdkrus jyefcgeD; E_wfqufaewJhorD;udk
buf&nfudk tukefaomufr wkdif;jrifaeusyg? ‘jyef=uawmh orD;eJ@ajr;wdk@a&’
ypfyJ acG;av; a=umifav;awG ygygtouf tawmf& vkd@ azmfjyaewJh ygygh&JŒOD;acgif;
twG u f w0uf c sef x m;wwf vmawmh tazmfryg&if b,frS ndrjhf yaewJyh ykH g?
p+rJyg/ ygygvufzuf&nfaomuf roGm;Edkifawmhygbl;/ 'ga=umifh ygyg[m yef ; tvG e f
csed u
f kd 'Dtaumifav;awGuvJ usrwdk@ trsm;qHk;jrifEdkifwmu óudufwwfolyg? olpdkufxm;wJh
odaeygw,f/ tJ'Dtcsdefqdk&if awmh ygyg[m qdkzmukvm;xdkif yef ; ¶H k a wG = um;rS m yuf v uf
ygyghtem;rSm vmar#mfaewwf axmifhem;rSm ajcusif;csdwfxkdif ukvm;xdkifrSmxdkif+yD; yGifhaewJh
ygw,f/ 'Dtaumifav;awGudk aewwfygw,f/ +yD;awmh aygif yef;awGudk=unfh+yD; =unfEl;ae
=unf @ +yD ; auseyf a ewwf w J h ay:rS m vuf E S p f z uf c sd w f + yD ; wwfwhJ ygygrh suEf mS udk usr t+rJ
ygyghrsufESmudk awG@Edkifygw,f? vufacsmif;awG ,SufyGwfvdkuf jrif a ,mif a ewwf y gw,f ?
ygygpdwfaysmf&$ifwJhtcg ol @ vuf a wG u d k axmif = unf h 'ga=umifh ygygqHk;wm wvjynfh
usrwkd@udkt*Fvdyf uAsmav; vduk ef @J vkyaf ewwfygw,f/ usr ae@rSm usrwdk@ygyghtwGuf ygyg
awG&Gwfjywwfovdk t*Fvdyf wdk@uvJ udk,fhb0 udk,fhtvkyf cspw f yhJ ef;awG ar#may;cJyh gw,f?
pm vufa&;vSvJ a&;jywwfyg eJ@rdk@ ygyghtem;rSm t+rJ&SdraeEkdif
w,f? ygyg[m tdyfcsdefem;csdef cJv
h @dk ygyg[m ae@wikd ;f 'Dvakd v;yJ a0OD;jzL
xrif;pm;csdefawGudk ae@wdkif; xdkifaeae&ygw,f/ taraps; Ed0k ifbm-2007
tcsed tf wdtus owfrw S x
f m; oG m ;vd k @ jyef r vmao;&if v J
olyg? olxrif;pm;csdefrSm rpm; jywif;aygufuae yef;yifav;
&&if rsufarSmifawGukyfxm;wJh awGa&avmif;&if; tarjyefvm
ygyghrsufESmeJ@ ysmysmovJjzpf r,fv h rf;udk ar#maf ewwfygw,f/
aewwfwt hJ arh&ŒJ yHu
k v
kd J wcsed f {nf h o nf w a,muf a ,muf Ò Ò Ò

54
bdk;bGm;tarGtESpf/ trsKd;om;tarG
tESprf mS a&ajromjzpfonf? wkid ;f jynf
omjzpfonf/ ,Ofaus;r_omjzpfonf
[k vufc=H uayvdrrfh nf?
armifwifxeG ;f

'k@d b;kd bGm; tarGEpS rf @kd


(u) (c) (*)
usaemfwdk@wdkif;jynf. rsufarSmufacwf/ rsuf wd k i f ; jynf . obm0
bd k ; bG m ;tarG t ES p f r sm;rS m arSmufumv usaemfwdk@tm; opfawmonf aemifwGif ðyef;
usaemfwkd@wkdif;jynfESihf e,fajr vHk;onf xdktarGtESpfrsm;udk wD ; oG m ;Ek d i f o nf ? opf a wm
twG i f ; &S d a&ajrawmawmif vufqihfurf;o,f,lvmcJh=u topfrsm;rysKd;axmifygu ðyef;
obm0jzpfonf? twdtus onf? wckawmh&o dS nf? wcsKŒd u wD;zdk@ &mE_ef;jynfhaocsmoGm;
qk&d aomfajrjzpfonf/ wkid ;f jynf ,if;vGwfvyfa&; pdwf"mwf/ Edkifonf? xdkenf;wlpGm "mwf
jzpfonf[k tm;vH;k uem;vnf tawG;tac:ESihf vGwfvyfa&; owW K onf v nf ; crf ; ajcmuf
xm;=uonf ? usaemf v nf ; twGuf ±ke;f uefvy_ &f mS ;r_tawG@ oGm; Ekdifonf? ukefqHk;oGm;Edkif
xkdokd@yif em;vnfvufcHxm; tñuH r sm;ud k tarG t ES p f j zpf onf? opfawmuJhokd@ rðyef;wD;
ygonf? odk@aomf xkdtarGtESpf onf[lI rSwf,lcsifrSrSwf,l Edik af om/ owWKwGi;f uJo h @kd ukecf rf;
ESihfyif &yfxm;Ir&yg? r+yD;jynfh ayvdrrfh nf? bd;k bGm;tarGtESp/f roGm;Edkifaomt&mrsm;onf
pHkao;yg? wu,fwef; usaemf trsK;d om;tarGtESprf mS a&ajrom um; qdck +hJ yD;jzpfonht f arGtESpf
wdk@twGuf xm;&pfcJhonfh bkd; jzpfonf? wkid ;f jynfomjzpfonf/ rsm;yifjzpfonf?
bGm;wdk@.tarGtESpfrSm e,f ,Ofaus;r_omjzpfonf[k vufcH vGwv f yfa&;r&rD tajc
erdwf pnf;±d;k owfrw S x f m;onfh =uayvdrrfh nf? wu,fu vuf tae/ rvG w f a jrmuf a o;rD
wk d i f ; jynf w ck w nf ; r[k w f y g? cH&efysufuGufonfhwkdifatmif umvwGif usaemfwdk@ tzdESdyf/
wkid ;f jynfvw G f ajrmufz@kd twGuf usaemfwdk@ ykcHk;xuf/ OD;acgif; tEkdifusihfcHae&aom jynfol
rnfo@dk±ek ;f uefc=hJ u&onfqo dk nfh xufwGif o,fvmcJh=uonhf vlxkonf wkdif;jynfESihfa&ajr
EdkifiHa&;/ awmfvSefa&;tawG@ t&mrsm;rSm bdk;bGm;wdk@.vGwf awmawmifobm0udk rydik q f ikd f
tñuEH iS fh vGwv f yfa&;pdw"f mwf/ vyf a &;pd w f " mwf / tawG ; =uyg? obm0o,H Z mwrS e f
ZGJowWd/ 0d&d,ESihfpGrf;tm; pGrf; tac:/ owWd/ AswWd/ cGeftm;rsm;/ or#udk zdESdyftkyfpkd;olu ol.
&nfw@kd jzpfonf? tawG@tñuHrsm;yifjzpfonf? tusKd;tjrwftwGuf tjrwf

55
xkw, f al e=uonf? cHpm;/ pHpm; trsK;d om;vGwaf jrmufa&; umv/ oHwrefwdkufyGJudk a&SŒwef;wif
ae=uonf ? jynf o l v l x k r cH zuf q pf * syef a wmf v S e f a &; vmonfvnf;&Sad eonf? tbk;d
pm;Edkif/ rpHpm;Edkif? xdk@a=umihf acwfumvwd@k wiG f rnfo@kd nD!w G f tbGm;rsm;url udk,fh'l;udk,f
bkd;bGm;wdk@ wdkuf,lcJh=uonfh a&;wnfaqmufcJh=uoenf;? c|ef / ud k , f h t m;ud k , f u d k ; cJ h = u
vGwfvyfaom wkdif;jynfonf bdk;bGm;wdk@. nD!Gwfa&;pdwf onf? zufqpf*syefudk ac:oGif;
vnf ; tk y f p k d ; ol t wG u f o m "mwfEiS fh nD!w G rf w_ @kd uekd nf;em vmcJ h r d o jzih f trS m ;rsm;pG m
jzpfvmcJhawmhonf? tjzpf a y;tyf c J h + yD ; jzpf o nf ? ñuH a wG @ vmcJ h = u+yD ; jzpf o nf ?
xd@k a=umihf wu,fwef; vlrsK;d pH/k bmomt,l0g'pH/k tzG@J udk,fh=urRm udk,fzefwD;a&;udk
usaemfw@kd yikd q f ikd xf m;onht f &m tpnf;pHkwdk@rnfokd@ pkpnf;cJh=u/ udk,fwkdifpGef@v$wftepfemcH+yD;
rsm;um; bk;d bGm;wd@k .pdw"f mwf om;pOfajr;quftwGuf tvkyf
rsm;omjzpfonf? xdkpdwf"mwf xkbd ;kd bGm;tarG tau|;ðy=u/ awmfvSefwkdufyGJ
rsm;onf u m; tb,f e nf ; ? 0if=u æ qdkonhf aqmifyk'fudk
tb,f t &mrsm; jzpf = uyg
tESprf sm;udk t&,l tbkd;tbGm;wkd@u tarGay;
oenf;? zdESdyfxm;ygu wGef; aqmif+y;D ,ae@vw G f tyfxm;cJh+yD;jzpfonf?
vSefypf&rnf? rw&m;apmfum;
tEdkifusihfygu ckcHawmfvSef& vyfa&;wku d yf w
JG iG f (C)
rnf? apmfum;tEdkifusifhr_udk wu,fu vufco H nf
z,f&Sm;ypf&rnf? vGwfvyfr_
xdt
k arGtESprf sm;udk jzpf a p/ vuf r cH o nf j zpf a p
r&Sad wmhygu vGwv f yfrt _ wGuf vufawG@ taumif usaemfw@kd jynfov l x
l t k oD;oD;
wkdufyGJ0if&rnf? nD!Gwfr_jzihf . ykcHk;xuf/ OD;acgif;xufwGif
wduk yf 0JG if&rnf? trsK;d om;jynf txnfazmf=u&rSm o,faqmifvmcJo h nft h &mrsm;
ol v l x k w k d i f ; wG i f 'D r k d u a&pD rSm bkd;bGm;wdk@. vGwfvyfa&;
r&&Sdawmhbl;qdkv#if 'Drdkua&pD
jzpfygownf;? pdw"f mwftawG;tac:/ owWEd iS fh
ESihf vGwfvyfr_twGufwdkuf,l nD!Gwfa&;t&,lcJh=uoenf;? cGeftm;pGrf;&nfrsm;/ vGwfvyf
&rS m jzpf o nf ? vG w f v yf a &; xdt
k awG@tñurH sm;onf usaemf a&;wk d u f y G J tawG @ tñuH r sm;/
wkdufyGJonf tqihfqifhtxyf wd@k twGuf wefz;kd rjzwfEikd o
f nfh nD!Gwfa&;pdwf"mwfrsm;/ udk,f
xyf jzpf a y&mwd k u f y G J o nf orkdif; tarGtESpfrsm;jzpfay usKd;pGef@v$wfr_rsm;/ wkdufyGJenf;
wqihf/ wyGJjzihf+yD;qHk;oGm;onf onf? emrsm;yifjzpfonf? xkdbdk;bGm;
r&Sd? tqihfqihf a&&SnfwdkufyGJ xdk@tjyif wkdufyGJenf; tarGtESprf sm;udk t&,laqmif
twGuf oHr%dZGJowWd/ ay;qyf emrsm;ud k v nf ; tarG t ES p f +yD; ,ae@vGwfvyfa&;wkdufyGJ
r_ tepfemcHr_pdwf"mwfawGudk tjzpf ay;tyfcJhygao;onf? wGif xdktarGtESpfrsm;udk vuf
arG;jrL ysKd;axmifxm;&rSmjzpf tb,fuJhokd@aom wdkufyGJenf; awG@ taumiftxnfazmf=u
onf? emrsm;ygenf;? vufeufudkif &rSmjzpfygownf;?
nD!w G rf j_ zihf wdu k yf 0JG if awmfvSefa&;ESihf vlxkwkdufyGJ
&rnfjzpf&m e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ jzpf o nf ? ,ae@umvwG i f armifwifxeG ;f
'DZifbm-23/ 2007
56
56
wG ef;
um

umwGe;f =Zl;vl;Edik ;f

57
58
z ef a & ;
a0
p m ay
tar&duefjynfaxmifprk mS xkww
f hJ
uG,v f e
G o
f l rif;om; awmfb& k m;av;&JŒ
armifprG ;f &nf uAsmpmtkyf

awmfbk&m;av;qdkwm vlxka':trm *k%fðyuAsmrsm; um&efpepfrsm;twkdif; a&;zGJ@


oD a ygrif ; eJ @ pk z k & m;vwf w d k @ &J Πudk wESpfwyk'fuseJ@ 2005 ckESpf xm;wm awG@&ygw,f? owif;
ajr;awmfrif;om;wyg; jzpfw,f? txd ESpfaygif; 20/ uAsmtyk'f pmq&m/ pma&;q&mr}u;D vlxk
trnf&if;uawmh OD;atmifaZ aygif; 20 wdwd zwf=um;cJhyg a':trmudk +idrf;csrf;a&;zcif
yg? Armjynf r S m xif & S m ;wJ h w,f/ tJ'DuAsm20 pkpkaygif; tbdk; ocifudk,fawmfr_dif;&JŒ
twku d t f cH Edik if aH &;orm;wOD; yHEk ydS x
f wk af 0vku d yf gw,f? orD;wynhf/ aumvdyfoydwf
jzpf y gw,f ? q&m}uD ; ocif uAsmpmtk y f x k w f a 0 acgif;aqmif udkatmifqef;&JŒ
udk,fawmfr_dif;&JΠjynfwGif;+idrf; wJhpmwdkufuawmh tar&duef &Jabmfr/ vlxkOD;vS&JΠEkdifiHa&;
csrf;a&;eJ@ urBmh+idrf;csrf;a&;v_yf jynfaxmifpk ar&Dvrf; (0g&iS w f ef) v_yf&Sm;r_eJ@ pmayv_yf&Sm;r_awG
&Sm;r_awGrSm a&SŒwef;u yg0if &Sd "l0Hpmtkyfwdkufjzpfygw,f? rSm yg&rDjznhb f uf/ jynfo@l buf
aqmif&GufcJholvJ jzpfygw,f? q&m}uD; ocifudk,fawmfr_dif; u tckdiftrmqHk;&yfwnfaewJh
rqveJ @ etz ppf t pd k ; &rsm; ESpf 130 jynfh pmtkyf/ AdkvfcsKyf wOD ; wnf ; aom owif ; pm
vufxufrSm ESpf}udrf zrf;qD; ausmfaZmudk,fwdkifa&; twˆK q&mr}uD ; tjzpf *k % f ð yazmf
axmifcscHcJh&olvJ jzpfygw,f? y`wWdpmtkyfwdk@vdk ArmjynfrSm usL;&mrSm opPmyef;ajrZmjruf/
rif ; rsKd ; rif ; EG , f v J j zpf / xkwfa0cGihf&rSmr[kwfwJh pm Zmr%DiSuf/ ae–v pwJhOyrm
ref;rsKd;ref;EG,fvJ jzpfwJhtjyif tkyfawGrsKd;awGudk xkwfa0wJh rsm;eJ@ cdkif;E_dif;zGJ@qkdxm;ygw,f?
+idr;f csr;f a&;vkyif ef;awGrmS twl pmtkyw f ukd yf g? jynfyu vli,f a&mifp"kH mwfyrkH sm;/ yef;csD 0if;az
aqmif & G u f rEœ a v;uvl x k EdkifiHa&;orm;awGeJ@ pmayo eJ@ yef;csD wifudkukdOD;&JŒvuf&m
owif ; pmxk w f a 0ol t,f ' D rm;awGudk yg&rDjznhfay;aewJh rsm;eJ@vJ vSvSyywefqmqif
wmrsm;eJ@ u|rf;0if&if;ESD;=uyg pmtkyfwkdufwwdkufjzpfygw,f? xm;ygw,f? pmay0goem&Sif/
w,f? vlxka':trm touf pmtkyfrSm xkwfa0ol&JŒtrSm/ Edik if aH &;avhvm vdu k pf m;olrsm;
70 jynhaf rG;ae@ukd 1985 ckEpS u f a'gufwmoef;xGef;/ vlxkpdef zwf±a_ vhvmoihaf =umif; owif;
tr&yl&/ awmiforeftif;apmif; 0if ; eJ @ awmf b k & m;av;wk d @ &J Πaumif;yg;vkduf&ygw,f?
u awmifav;vHk;ausmif;rSm trSmrsm;vJyg&SdwJhtjyif vlxk
usif;ycJh&mup+yD; arG;ae@yGJawG a':trm&JΠb0&ufpGJpOfvJazmf armifpGrf;&nf
ESpfpOfusif;y&mrSm awmfbk&m; jyxm;ygw,f? 2008/ Zefe0g&D 4
av;u ES p f p Of o G m ;a&muf + yD ; uAsmawGuawmh t*F
t*Fvyd b f momeJ@ a&;zG@J xm;wJh vdyf*Eœ0ifuAsm/ r=wmpepfeJ@ Ò Ò Ò

59
zGJ Y pnf; rI
u Asm E iS hf t vS

pd;k jrifjh rwf


ESi;f qDyiG zhf wf rSecf syyf &Hk yd f
(1)
rSefcsyfay:okd@ ±kwfcsnf;xif[yfvmaom vGrf;armzG,f i,fOD;umvqDu q&mh.
ESi;f qDyiG zhf wfy&Hk yd af v;ukd ai;arm=unfah erdonf? ESi;f qDyiG u
hf Asmav;onf wko d avmuf xda&muf
ESif;qDwyGifhvkH;ukd ðcHikH=unfhEkdifjcif;iSm rpGrf;om vSonf? tawG;awGjzef@=uufapcJhonf? q&m
ojzifh yGizhf wfav;ukyd if vGr;f qGwaf i;armaejcif; ESv;Hk om;ESi&hf if;+y;D a&;&aomuAsmqkv d J rSeof nf?
vnf;jzpfvdrfhrnf? xkdESif;qDyGifhum; q&mrif;ok xkduAsmukd 1932 ckESpf/ q&mtouf 23 ESpf
0%f. “ESif;qDyGifh”jzpfavonf? t&G,fu a&;om;cJhonf? &ifckef!GwfEl;aom
t&G,f/ cHpm;xd&S&aomt&G,f? q&mhuAsmudk
(2) usaemfwkd@ q&mht&G,fra&mufwa&mufwGif
ul;pufcHpm;=u&onf? ESvkH;onf;yGwftwGif;
ESi;f qDyiG hf aoG;vSnfhywfjcif;ESifhtwl ESif;qDyGifhuAsmu
pD;pdr0hf ifv, G cf &hJ onf? vGr;f armcHpm;&wkid ;f ESi;f qD
v,fawmujyef yGifhuAsmudk E_wfrS wwGwfwGwfa&&Gwf&onf
yefcsifw,fca&zl;qkdvkd@ txdyif? q&mhESif;qDyGifhuAsmESifhywfoufI
armifcl;umay;? ±_axmifhtrsKd;rsKd;/ cHpm;&toG,foG,f a&;+yD;cJh
=u+yD;jzpfonf? a'gufwmatmif}uD;u “a&$vkd
reufwek ;f qDu 0if;wJhrif;ok0%f” (xufa0,Hpmay? {+yDv-
a=umhqkH;ukdarmifjrifawmh 2007 ckESpf/ pmrsufESm-43)wGif “aemufykdif;ESpf
ol@qHyifESif;qDyGifhawGeJ@ awGrSm q&mhtrSwfowd,kd,Gif;vmonf? onf
*k%fwifhw,fav;? =um;xJ arhygEkdifjzpf&yfav;awGu &ifxJwGif

60
q&mhuAsm
ae&m,laeao;onfukd wtHhw=oawG@vm&
trSwrf mS ;r_EiS yhf wfoufI
jyefonf? “ESif;qDyGifh”uAsmukd jrihfZHu &Gwfjy ajym&mwGif “oifrh oifh
awmh q&mu vufumjy+yD;&yfckdif;onf? +yD;rS
olu, dk w f idk &f w
G o
f nf? ESp}f udrw
f ikd w
f idk f &Gwo f wJ?h uku
d m;qifjcif=uygb”d [k
&Gwf+yD;rS yDwda0v#HaewJhrsufESmeJ@ 'DuAsmukd 0rf;
omvk@d a&;wm[k ausauseyfeyf =unf=unfE;l El;
om E_waf c|[cJo h nf?
ajymonf æ wJ?h wcsKŒd uAsmawG pdwq f ;dk vk@d a&;rd q&m&ifwiG ;f rS ESi;f qDyiG hf
wmwJh? 'DuAsmuawmh 0rf;omvkd@a&;wmwJh?
0rf;ajrmufuAsm/ yDwduAsm? arwWmuAsm”? zwfwzwfnKd‡ ;EGr;f r_uu dk m;
ESif;qDyGifhuAsmwGif ol@cspf&aom a=umh
qkH;u ca&zl;av;awGyefcsifygw,fqkdvkd@ qGwfcl;
rnfonft h &mESirhf S
ay;cJh&? okd@aomf ola=umhqkH;ukdjrifvkduf&awmh wkid ;f wmr_rðycJ?h
qHEG,fawG=um;rSm yefqifxm;wJhESif;qDyGifhawG
jrifvu dk &f awmh oabmxm;}uD;wJh q&m/ arwWm (cifapmrl/ cifapmwifh va&mifatmufrS
xm;wJq h &mu “*k%w f if”h vScsn&hf ŒJ vk@d cs;D ajrm‡ uf tarhacwfprf;pmESihf orD;tvGr;f pm? Unity pmpOf
vkdufonf? ay;vkdufwJh ca&yef;rsm;cspfolu 10 arv-2000 pmrsufESm 101§102)?
qHE, G af wG=um;rSm yefqifvmavrvm;vk@d &ifxu J a':cifapmwifh (acwfprf;rdcif}uD; a':cif
ar#mv f ifch surf sm;jynfv h #r;f aerJh vli,fwa,muf apmrl.orD;)touf 60 ESpft&G,f 1997 ckESpf/
±kyfykHv$mukdjrifa,mifrd&if; ESif;qDyGifh uAsmouf q&mhtouf 88 ESpft&G,fwGif q&mhukdvm
wef; 75 ESpfwkdif zwf&wkdif;arwWm"mwfa0r#ay; uefawmh&if; awG@qkH=uonfudkzwf&aomtcg
xm;EkdifcJhaom q&mhudkaus;Zl;wifrqkH;+yD? q&m q&mwkd@ESifh twl0rf;enf;jcif; pdwfv_yf&Sm;r_rsm;
u “a=umhqkH;ukd armifjrifawmh/ ol@qHyifESif;qD ul;pufcHpm;vm&onf?
yGifhawGeJ@/ “*k%fwifh”w,fav;vkd@ rpyfqkdyJ ol@ “cspf o l e J @ auG u G i f ; cJ h & +yD ; vl } uD ; awG
qHyifESif;qDyGifhawGeJ@/ “&ifeifh”w,fav;vdk@ vufxyfay;cJhwJholeJ@ twlaecJh&wJh tarh&ifxJ
pyfqcdk &hJ ifjzif/h usaemfqufrawG;0Hah wmhyg? ESi;f qD rSm b,fvrdk sm;cHpm;&rvJ orD;odcsiv f yS gw,f”?
yGifhcsyfrsm;ay: rsuf&nfpufrsm;jynfhv#rf;um “tar&,f? q&mu t&ifutjzpfawG
tvGrf;awmwGif jr‡KyfESHvkduf±kHom&Sdawmhrnf? ukd q&marhypfvkdufyg+yDwJh? orD;tartwGuf
,ckavmuf*Eˆ0ifqefaomuAsmwGif use&f pfrnf vnf; pdwrf aumif;ygb;l ? qk;H oGm;wmb,fEES pS &f dS
r[kwfawmh? +yDvJ ar;ygw,f? olvnf; pdwfv_yf&Sm;ovkd
“tareJ@auGuGif;cJh&vkd@ q&mhrSm a=uuGJ orD;vnf;0rf;enf;0rf;omeJ@ &ifxJrSmv_yf&Sm;cJh&
pGmcHpm;&+yD; a&;cJ&h wJu h AsmawGpmawG[m &ifxJ ygw,f”?
uvmwmrkd@ wkdif;odjynfod ausmf=um;cJhw,f”? “a=umhq;Hk ”ukd q&mjrifawG@ciG &hf awmhrnf
“tjypfr&SdwJhtarhukd q&mcGifhv$wfyg&JŒ r[kwfyg? 1943 ckESpf/ touf 33 ESpft&G,fwGif
vm;? cGifhv$wf+yD;om;jzpfrSmygvkd@orD;c%c% qkH;yg;oGm;+yD;jzpfygonf? ESif;qDyGifhzwfrsm;ay:okd@
pOf;pm;ygw,f”? wGJ&GJckdpD;qif;vmwJh rsuf&nfpufrsm;twGufrl

61
rnfol@wGifrSwm0efr&Sdawmhygay? ol@qHxkH;rSm ESif;qDyef;awGa0vkd@? w,fvS,Ofyg
ayonfwum;[k qkdcsifygonf?
( 3) TuAsmESifhywfoufI q&m}uD;OD;*Grf
q&mh.ESi;f qDyiG u hf Asmukd pEN&m;vSxÉG u f avsmif (aemifaomtcg armifjzL;)u *Eˆavmu
oHpOfxnhfoGif;I okarmifuoDqkdum aESmif; r*~Zif;wGifaqmif;yg;a&;ygonf? aqmif;yg;wGif
wajrah jr±h yk &f iS Zf mwfum;wGif xnfo h iG ;f tok;H ðyzl; TuAsmukd olazmfjy&mY a=umhqkH;ukdarmifjrif
onf/ awm"avh taiG@toufjrefrmhqkdif;0kdif; awmh ol@qHyifESif;qDyGifhawGESifh[k jzpfaeygonf/
oHpkHjzifh rsufpdyom'em;aomw&SdvSonf? *Dw oltrSwfrSm;aeonfhtwkdif;a&;xnfhvkdufykH&yg
eEN0efpEN&m;ya'omyGJawmf}uD; tpDtpOfwGif onf? onftwkdif;yif ,ae@wkdif pGJ+rJaeygawmh
vnf; tqkdawmfokarmifESifh om;jzpfolzkd;aom onf? oifhroifhukdum; qifjcif=uygbd? (rif; ok
=umwkd@ ESif;qDyGifhuAsmukdyif *Dwvkvif armif 0%f? rlrSm;pmysuf/ jyif&cuf? ±_r0r*~Zif; arv-
ukud udk oHpOfxnfo h iG ;f I jrefrmh*wD qkid ;f 0kid ;f }uD; 1983/ pmrsufESm 47)?
jzihf wifqufxm;onf? okd@aomf usaemfwkd@odrDS q&mu armifr*FvmtrnfeJ@ 'kd@ausmif;
cHpm;cJh&aom q&m.ESif;qDyGifhuAsm.pmom; om;pmapmif pmtkypf ifu¾wGif zwfoihzf wf&m
rsm;rSm rSm;,Gif;aea=umif; q&mukd,fwkdif ±_r0 pmtkyfrsm;ukdrdwfqufay;&if; pma&;q&mwcsKdŒ
r*~Zif;wGif a&;om;cJhzl;onf? tm; a0zefaxmufjycJhzl;onf? q&mha0zefa&;
“usaemfwifjyvkdaom rlrSm;uAsmrSm onf iSufarG;ESifhoyfaoma0zefa&;awGomjzpfcJh
“ESif;qDyGifh”uAsmjzpfygonf? rlv usaemfa&; onf? ESdrfhcsr_jzifh axmufjyvrf;!¸efcJhonf?
om;onfrSm æ q&mhuAsm trSwfrSm;r_ESifhywfoufI
atmufygtwkdif;jzpfygonf? ajym&mwGif “oifrh oifu h u
dk m; qifjcif=uygb”d [k
om E_wfac|[cJhonf? q&m&ifwGif;rS ESif;qDyGifh
v,fawmu jyef zwfwzwfn‡dK;EGrf;r_ukdum; rnfonfht&mESifhrS
yefcsifw,f ca&zl;qkdkvkd@ wkdif;wmr_rðycJh?
armifcl;umay;? xk@d jyif q&mhuAsm aygi;f csKyf rwfv-1997
ckESpf/ pmayavmu? pmrsufESm 49 wGifazmfjyyg
reufwek ;f qDu &Sad om ESi;f qDyiG u hf AsmwGivf nf; 1983 rwkid rf u
D
a=umhqkH;ukdf jrifjyefawmh awG@&SdcJh&aom rlrSm;trSwfrSm;uAsmtwkdif;om
ol@qHrSm ESif;qDyGifhawGESifh azmfjyxm;+yD; wpHkw&mjyifqifxm;jcif;r&Sdacs?
*k%fwifhw,fav;? q&mujynfhaomtkd;/ onf;cHaom u0dwyg;yif
jzpfonf? q&mu vlxkE_wfzsm;rSol@. ESif;qD
“vGefcJhaomnaeu olESifhtwl v,f yGifhukd vlxk&Gwfqkd=u+rJtwdkif;om rxdrwkd@xm;
awmujyefvmpOf ca&yef;yefcsifonf[k olu vk[ d ef&odS nf? T˜u|zJ wf=uav+yD?
ylqmI ca&zl;awGcl;ay;vkdufygonf? onfae@ okd@aomf ukdjrifhZHukd q&m&Gwfqkdjyaom
reuf ol@uadk wG@&jyefawmh ca&yef;awGrsm;yefvm ESi;f qDyiG uhf Asmonf q&m&ifwiG ;f Y&Sad om ESi;f qD
avrnfvm;[k xifpm;rdygonf? okd@aomfvnf; yGifhuAsm/ rl&if;uAsmjzpfavrvm;vkd@ awG;q

62
=unfrh o d nf?
q&monf avmu"Hw&m;ukd&ifqkdif&ifh
usufvm&if;rS xif[yfvmaomuAsmrsm;ukd
q&mhoufwrf;wavsmuf a&;om;zGJ@EGJ@oGm;cJhol
jzpfonf? 1997 ckESpf/ yxrt}udrfxkwfa0 ykHESdyf
xkwfa0aom q&mhuAsmaygif;csKyfwGif uAsm
tyk'fa& 300 ausmfyg0ifonf? xkduAsmrsm;wGif
uav;rsm;twGuf aysmf&$ifu|rf;0ifynmay;
aom uAsmtrsm;tjym;yg0ifovkd wkdif;cspf
jynfcspf rsKd;cspfpdwfudkv_H@aqmfaom uAsmrsm;/
aus;vuf±kd;&m tzGJ@tEGJ@rsm;yg0ifonf? q&m
onfwkdif;jynfESihfvlrsKd;tay: cspfjrwfEkd;pdwfjzifh
b0ukd ESpfjr‡Kyftvkyftau|;ðyoGm;aom u0dt onf? q&ma&;zG@J omG ;aom ysO;f rikww f odk nfyif
ausmftarmfwOD;yifjzpfonf? q&monf jynf q&mhtjzpfoepfjyefjzpfaeyga&mvm;vdk@ pOf;pm;
ol@buf/ trSefw&m;bufu&yfwnfcJhojzihf ppf qifjcifrdonf? q&mhtwˆKy`wWd/ q&mðypkcJhaom
tpdk;&tqufquf q&mhukdrsufpdpyg;ar$;pl;cJh pmrsm;/ uAsmrsm;ukd wOD;wa,mufaumif;jzifh
=uonf? 1990 jynfv h eG Ef pS u
f mvu pme,fZif; pkaqmif;I rpkHvifEkdifay/ tzGJ@i,ftqifhqifh/
rsm;wGiq f &mhtrnfudk xnfo h iG ;f tok;H ðycGirhf ay; ynm&Sirf sm;jzihf v_y&f mS ;r_toGio f ¿mefw&yfjzifh
ojzifh xnfo h iG ;f tok;H rðy&ojzifh q&mhemrnfrmS rSwfwrf;wifrSom q&mhukd*k%fðy&ma&mufyg
aiGrifokwfydwfzkH;cHcJh&zl;onf? q&mhta=umif; vdrfhrnf? TtcGifhta&;onfvnf; vlxktpkd;&/
a&;vku d q&mhemrnfudk “oajyndKq&m}uD;”[k 'Dru
kd a&pDtpk;d &ay:aygurf o S m jzpfEidk zf ,
G &f ydS g rnf?
wrsK;d / OD;0ef[w k zkH xnfo h iG ;f a&;om;cJ=h u&onf?
q&mruG,v f eG rf D 2000 jynfEh pS /f pufwifbm 28 (4)
&ufnaeu q&mqkH;+yDqkdaom aumvm[v rSefcsyfay:rS ESif;qDyGifhzwfykH&dyfav;ukd
jzpfvkdufao;onf[kod&onf? 2004 ckESpf/ ai;arm=unfhae&mrS wjznf;jznf;ta0;okd@ z,f
=o*kwfv 15 &ufae@wGif q&mqkH;onf/ owif; cGmvkdufonf? ESif;qDyGifh.ta0;ykH&dyfukd r_efcsDw
pmrsm;wGifyg&Sdaom q&mhema&;a=umfjimwGif vSnfhvif;vufwcsDjrifae&onf? tjriftm±kH[l
q&mh. *k%x f ;l / bG@J x;l rsm; xnhrf xm;ay? OD;0ef onftuGmta0;ay:rlwnfI t&m0wˆKykH&dyfwkd@
(rif;ok0%f)[kom xnfhoGif;azmfjyxm;onfukd ukd jywfom;a00g;apEkdifaomfvnf; &ifxJ+idwG,f
awG@&onf? txufyg tjzpftysufESpf&yfonf &aom ESi;f qDyiG u
hf Asm.ESv;Hk om;yk&H yd o f nf teD;
aoG;±kd;om;±kd;r[kwfa=umif; q&mhukdav;pm; ta0;tcsdefumvwkd@. ed,mrw&m;rsm;ukd
=unfndKaomoltm;vkH;u odxm;=uavonf? ausmf v $ m ; azmuf x G u f E k d i f p G r f ; &S d a eygvm;[k
ppftkyfpkacwftqufquf wwfodynm&Sifrsm; pOf;pm;awG;awmrdygawmhonf?
zdESdyfcH&r_wGif q&mvJwa,muftygt0ifjzpfcJh
onf? q&monf zdESdyfr_.avmu"Hukd cg;pnf;cH pd;k jrifjh rwf

63
rSyJh wif oH
a wGU qHk c e;f

q&m0if;wifx
h eG ;f
ESifh
awGŒqHak r;jref;cef; tydik ;f (2)
opömt,f'w
D mtzGYJ
ar;? ? uAsmqdkwm bmvJ? 'Dae@umvrSm uAsmudkzGJ@qdkyHkcsif;rwl=ubl;As?
ajz? ? usaemhftjrift,ltq em;vnfxm;csuft&ajym&r,fqdk&if uAsmqdkwm[m uAsmudk
jzpfaewJh uAsmqdkwm&JŒ ‘bm0’&Sd&r,f? ‘bm0’ygw,f? aemufwckuawmh ‘toH’aygh?
tJ'DuAsm&JŒ ‘bm0’&,f ‘toH’&,f/ tjyeftvSefvdkufavsmnDaxG+yD; tjyeftvSefp&e,f
ae+y;D ajymcsijf ycsiaf y;csiw
f mudk taumif;qH;k xdx&d &S aS y:ay:vGiv
f iG f a&muf&o
dS ufa&mufomG ;apEdik w
f hJ
ta&;tzGJ@ tpyftqdk toDtuHk;wck[m uAsmaygh? wdkcsifwkdr,f? &Snfcsif&Snfr,f? twkdt&Snfu
y"mer[kwfygbl;? uAsm[m uAsmjzpfaezdk@u ta&;}uD;ygw,f?
'gjzifh&if [kwf+yD? uAsmrSm uAsm&JŒ ‘bm0’qdkwm b,fvkd[mrsKd;vJ? b,fvdkem;vnfvG,f
atmif ajym&rvJ? b,fvdk&Sif;jy&rvJ?

uAsm[m uAsmudkqefae+yD; wu,fudkuAsmjzpfaecJhw,f?


'Dae&mrSm ‘toH’udk c%xm;/ uAsmrSm ‘uAsmud’k jzpfaewJh
‘uAsmudkqefaewJh’uAsmtvS uAsmbm0 ‘tvSw&m;’
‘bm0tom;’[m eufeuf±id_ ;f ±_id ;f odro
f rd af rG@arG@ygaew,f?

64
usaemfcH,lem;vnfxm;ovkdyJ xyf+yD;ajym&&if/ ‘bm0’qdkwm yuwdbm0oabmt&udk/
tESpfom&oabmt&udk t&mudpPtvkdufjzpfwnfzGJ@pnf; jzpfay:wnf&SdaewJht&myJ? tbd"rRm
qefqefajym=unhf&r,fqdk&ifawmh t&mudpPawGwckcsif;pD&JŒ rwljcm;em;wJh ‘xl;jcm;r_’awGuae/
rwluGJjym;wJht&mudpPawGuae jzpfay:owfrSwfay;vkdufovdk tJ'DrwlwJht&mudpPawG wckpD
wckpDudkjzpfay:apwJhxl;jcm;wJh ‘tESpf’oabm ‘rlvblw’oabmudk usaemfuawmh ‘bm0’
ac:csiyf gw,f? Oyrmtm;jzihf Asm æ oHy&k moD;vJ csOw f ,f/ a&Smufo;D vJ csOw f ,f oHy,do
k ;D vJ csOw
f ,f?
csOfw,fqdkwJh tcsOfoD;csif;vnf;wlygvsufeJ@ ‘csOfoD;’wckwnf; wrsKd;wnf;rac:EdkifyJ/ oHyk&moD;u
oHyk&moD;jzpfae+yD;/ a&SmufoD;u a&SmufoD;jzpfaewm bma=umihfvJ? tcsOfoD;csif; wlayr,fh
tJ'DtoD;awGudkrwlwJhtoD;awGtjzpf jzpfay:vmwm[m tJ'DtoD;awGxJrSmygwJh ‘bm0’ uae
owf r S w f j yXmef ; ay;vk d u f w myJ ? tJ ' D a wmh jyef + yD ; aumuf = unh f & atmif ? uAsmqd k w m[mvJ
‘uAsmudk’jzpfaeapwJh/ uAsmqefqefudkjzpfaeapwJh uAsm&JŒbm0w&m;&Sdygw,f? &Sd&ygr,f? wcsKdŒ
uAsmynm&Sif}uD;awGuawmh ‘tvS’vkd@ ajym=uwmvJ&Sdygw,f? ‘tvS’vdk@ owfrSwf=uwmvJ
&Sdygw,f? ‘tvS’vkd@yJajymajym ‘bm0’vkd@yJac:ac: uAsmrSm uAsmudkjzpfaeapwJh ‘uAsm&JŒ tvS’
‘uAsm&JŒbm0’&Sdygw,f? &Sd&ygr,f?
q&mrif;ok0%f&JŒ ‘v,fawmu tjyef’ uAsmudk=unhfAsm? q&m!¸ef@=uL;vJ zGifhqdkxkwfE_wf
cHpm;jycJhzl;ygw,f?

“v,fawmu tjyef
yefcsifw,f ca&zl;qdkvdk@
armifcl;um ay;?
reufwek ;f qDu
a=umhqHk;udk armifjrifawmh
ol@qHyif ESif;qDyGifhawGeJ@
*k%fwifhw,fav;” wJh?

tJ'g uAsmyJ? uAsm[m uAsmudkqefae+yD; wu,fudkuAsmjzpfaecJhw,f? 'Dae&mrSm ‘toH’


udk c%xm;/ uAsmrSm ‘uAsmudk’jzpfaewJh ‘uAsmudkqefaewJh’uAsmtvS uAsmbm0 ‘tvSw&m;’
‘bm0tom;’[m eufeuf±_dif;±_dif; odrfodrfarG@arG@ygaew,f? ca&zl;eJ@ESif;qDudk ,SOfuyfjyxm;wmudk
u/ tedryhf ef;eJ@tjrifyh ef;udu
k ,
dk pf m;ðy+yD; vSpjf yxm;Edik w
f ma=umihf vSaewmvk@d ajym±Hek @J awmh jynfph rkH mS
r[kwfbl;?

ar;? ? aemufwcsufuawmh a&SŒem;rSm q&mpajymcJhwJh ‘toH’udpPyg? uAsm&JŒtoHudpPyg?


ajz? ? pum;ajyrSmvJ toHygw,f? uAsmrSmvJ toHygw,f? toHygwmcsif;wlayr,fh pum;wdk@
pum;ajywdk@rSmygwJhtoHeJ@ uAsmrSmygwJhtoH=um; uwWm;jcm;csufrwluGJjym;csuf&Sdygw,f? uAsmrSm
ygwJhtoHu edrfhjrifhoHnDnmr_vkd@yJac:ac: ‘&pforf’vkd@yJac:ac: oHpOfedrfhjrifh pnf;pepf&Sdygw,f? e&D

65

You might also like