RONJAE

Uvod
Ronjae primaju i prenosu sva optereenja
sa krovne povrine na glavne nosae. Lee u
krovnoj ravni i pruaju se paralelno sa
podunom osovinom hale.
Raspon ronjaa, koji odgovara razmaku
glavnih nosaa je od 4.0 do 18.0 m
(uobiajeno 6.0 do 10.0 m).
Horizontalni razmak ronjaa kree se od
1.5 do 5.0 m (uobiajeno 2.5 do 3.0 m) i
zavisi od vrste upotrebljenog krovnog
pokrivaa.
Prema svom poloaju
u krovu ronjaa
moe biti:
venanica,
slemenjaa,
meuronjaa.
Ronjae
Ronjae
Prema svom visinskom
poloaju ronjae mogu
biti:
na gornjem pojasu
glavnog nosaa,
u istoj ravni sa glavnim
nosaem,
u visini donjeg pojasa
glavnih nosaa
(osvetljenje hale).
Ronjae
Prema poloaju u odnosu
na krovnu ravan ronjae
mogu biti:
upravne na krovnu ravan,
potpuno vertikalne.
Ronjae
Zavisno od vrste statikog i
konstrukcijskog sistema
ronjae mogu biti:
proste grede,
kontinualne grede,
Gerberove grede,
grede sa kosnicima,
reetkasti nosai,
nosai sa zategom.
Ronjae
Ronjae se najee
izvode od punih valjanih
profila (I ili U) kao i od
kutijastih profila i to
formiranih zavarivanjem od
valjanih U profila ili od ve
gotovih toplo valjanih ili
hladno oblikovanih
pravougaonih cevnih
profila.
Ronjae
Ronjae od hladno oblikovanih profila
Optereenje ronjaa
Optereenje ronjaa deluje u dve ravni:
sopstvena teina, sneg i sluajno optereenje
radnikom deluje vertikalno,
vetar deluje upravno na krovnu ravan.
Oznake:
g
p
- jednakopodeljeno optereenje od teine
krovnog pokrivaa u kN/m
2
kose povrine krova;
g
r
- jednakopodeljeno optereenje od sopstvene
teine ronjae u kN/m
2
osnove krova;
s - optereenje snegom u kN/m
2
osnove krova;
w - optereenje vetrom u kN/m
2
kose povrine
krova;
- horizontalni razmak ronjaa u m;
- nagib krovne ravni u stepenima.
Optereenje ronjaa
Optereenje ronjaa
Optereenje ronjaa
Puna prosta greda
Ronjae sistema pune
proste grede primenjive
su za raspone od 4.0 do
6.0 m. Prekidaju se iznad
svakog oslonca - vezaa.
Ronjaa sistema proste grede, namontirana
na glavni nosa u predmontai
Zakrivljene ronjae
Dimenzionisanje
dop
y
y max
x
x max
max
W
M
W
M
=
8
l q
M
2
x
x max

=
8
l q
M
2
y
y max

=
dop
4
max
f
I E
l q
384
5
f

=
Kontrola napona:
Kontrola ugiba:
Vrednost doputenog ugiba je f
dop
= l/200 do l/300 za neprovidne krovne
pokrivae i f
dop
= l/500 za providne krovne pokrivae.
6,3 6; 8;
M M
W
dop
y max x max
x
=

+
=
Puna kontinualna greda
Ronjae sistema pune kontinualne grede
primenjuju se za raspone l = 6.0 do 9.0 m.
Pri istom rastojanju oslonaca i istom optereenju u
svim poljima moe se ronjaa dimenzionisati
prema teoriji plastinosti sa sledeim momentima
savijanja:
krajnja polja
srednja polja
11
l q
M
2
e

=
16
l q
M
2
i

=
Presene sile mogu se odrediti i prema poznatim postupcima
teorije elastinosti:
Puna kontinualna greda
Ronjaa se dimenzionie prema momentu savijanja iz
srednjeg polja, a onda se u krajnjem polju ojaa za
razliku momenta, ali tako da ukupna visina ronjae
ostane ista kao ona u srednjim poljima.
Ronjaa se moe ojaati zavarivanjem okruglog elika,
pljoteg elika , U profila, ugaonika i sl.
Puna kontinualna greda
Puna kontinualna greda-ojaanje profila
Kontrola ugiba:
dop
4
i
max
f
I
l q
k f

=
Puna kontinualna greda
Nastavljanje ronjaa vri se u blizini svakog oslonca ili
svakog drugog oslonca.
Udaljenje montanog nastavka od oslonca je obino
0.15 do 0.20 l tj. u blizini nulte momentne take.
Montani nastavak se dimenzionie prema momentu
savijanja:
32
l q
M
2
i

=
Puna kontinualna greda
Puna kontinualna greda-primer
montanog nastavka
Uteda pri konstruisanju kontinualnih ronjaa
moe se postii ako se ronjae ne kontinuiranju
du cele duine krova nego se puste preko 2 polja.
Optereenje srednjih glavnih nosaa je sada za
25% vee pa se ronjae naizmenino postavljaju
preko dva polja. Proraun se vri prema momentu
savijanja od:
11
l q
M
2
i

=
Puna kontinualna greda
Puna kontinualna greda
Gerberov nosa
Gerberovi nosai za ronjae primenjuju se
za raspone l = 6.0 do 9.0 m.
Poto ronjae u krovnoj ravni primaju i sile
pritiska to se ne smeju praviti totalni zglobovi.
Sa k = a/l u unutranjim poljima dobijaju se momenti savijanja:
na mestima oslonaca:
u sredini raspona:
Ugibi u sredini unutranjih polja raunaju se putem izraza:
Za k = 0.1465 oslonaki momenti i momenti u polju se
izjednaavaju i postaju:
pri emu je ugib:
( )
2
k k l q
M
2 2
s

=
( )
8
k 2 1 l q
M
2
2
m

=
( )
2113 , 0 k
8 , 76
k k 8 , 4 1
I E
l q
f
2 4

=
16
l q
M M
2
m s

= =
I E 192
l q
f
4

=
Gerberov nosa
Sistem lanca ronjaa sa prepustima uvek na istu
stranu, odnosno sa prepustom u svakom polju,
omoguava jednostavnu montanu, ali mana
sistema je to to havarija ronjae u jednom polju
izaziva havariju itavog sistema.
Osim toga montaa krovnog pokrivaa moe
poeti samo od polja koje nema prepust.
Gerberov nosa
Konstrukcijsko reenje zgloba
Gerberov nosa
Puni nosa sa kosnicima
Ronjae sa kosnicima primenjuju se za raspon od
l = 8.0 do 10.0 m, pa i do 12.0 m.
Upotrebljavaju se najee kod reetkastih glavnih
nosaa (vei zahvat kosnika), mada se mogu
primeniti i kod punih limenih glavnih nosaa (npr.
kod okvirnih glavnih nosaa gde stabilizuju donji
pojas na bono izvijanje).
Konstruktivno izvoenje ronjaa sa kosnicima
Puni nosa sa kosnicima
Puni nosa sa kosnicima
"R" - nosa
Reetkaste ronjae primenjuju se kod raspona veih
od 8.0 m jer su znatno lake od punih.
Najlake od svih reetkastih ronjaa su ronjae sa
ispunom od okruglog elika, takozvane "R" - ronjae
koje se primenjuju za raspone l = 8.0 do 15.0 m.
Reetkasti nosa
Ronjae konstruisane u vidu klasinog reetkastog
nosaa primenjuju se za raspone l = 10.0 do 18.0 m
statikog sistema proste grede ili grede sa kosnicima.
Visina ovakve reetkaste ronjae, zavisi od raspona
i optereenja i kree se u opsegu l/10 do l/14.
Nosa sa zategom
Ovakav statiki sistem moe se koristiti za ronjae
raspona do 12.0 m.
Sistemi sa zategom se konstruiu tako da se
podupiranje vri obino na jednom mestu (u
sredini) ili na dva.
Savremeni sistemi ronjaa od
hladno oblikovanih profila
Sistem kontinualnih ronjaa sa podvezicama (navlakama) Sistem kontinualnih ronjaa sa preklapanjem
Ronjae od hladno oblikovanih profila
Ronjae od hladno oblikovanih profila
Primena zatega i oveenih ronjaa
to se tie rasporeda
zatege u osnovi krova,
one se mogu vezati:
za slemenjau,
za glavnvi nosa.
Primena zatega i oveenih ronjaa
Uravnoteenje horizontalne
komponente iz zatege
Presene sile kod ronjae sistema proste
grede i upotreba zatega u treinama
raspona
U pravcu normalnom na krovnu ravan, tj. oko x-x ose
ronjaa je nosa na dva oslonca tj. prosta greda.
U ravni krova tj. oko ose y-y ronjaa je kontinualni nosa
preko tri polja.
dop
y
y max
x
x max
max
W
M
W
M
=
l/3
10
a q
M
9
l q
M
l/2
40
a q
M
8
l q
M
2
y
y
2
x
x
2
y
y
2
x
x

=
Dimenzionisanje
Zatege se raunaju prema maksimalnoj sili u
poslednjem polju. Iz svakog nieg polja zatega
predaje svoju silu zategi vieg polja koja ovu
reakciju sa silom iz svog sopstvenog polja predaje
dalje.
Ako su zatege direktno vezane za slemenjau to
naprezanje krajnje zatege iznosi:
Z
2
1 n
S
n

=
Dimenzionisanje zatege
Dimenzionisanje zatege
Ako zatega u poslednjem polju ide koso prema glavnom
vezau, onda naprezanje u kosoj zategi iznosi:

=
sin
1
Z
2
1 n
S
n
gde je:
n broj polja pomnoen sa koji daje raspon glavnog vezaa L;
Z reakcija kontinualnog nosaa na mestu zatege
Z=1.125 qy a za zategu u polovini raspona;
Z=1.1 qy a za zatege u treinama raspona;
ugao izmeu zatege i ronjae meren u krovnoj ravni.
Dimenzije zatege od okruglog elika sraunava
se prema izrazu:
gde je:
d
j
presek jezgra navoja kod zatege;
doputeni napon na zatezanje materijala
zatege.
zdop
n
j
S
d

4
zdop

Dimenzionisanje zatege
Postavljanje zatega
Veza povijene zatege za glavni nosa
Primena zatega i oveenih ronjaa
Veza krutih zatega za ronjau
Ronjae sa krutim zategama
Ronjae sa krutim zategama
Prijem sila u krovnoj ravni upotrebom
krutog krovnog pokrivaa
a) krut krovni pokriva
b) mek krovni pokriva
Statiko ponaanje ronjaa pri korienju
krutog krovnog pokrivaa
Konstruktinvo oblikovanje venanica
Meuronjae se dimenzioniu na
savijanje oko x-x ose prema izrazu:
Venanica se dimenzionie na koso
savijanje prema izrazu:
dop
x
x
x
W
M
=
dop
y
y
x
x
y x
W
M
W
M
= + =
' '
'
max
Dimenzionisanje
Veza ronjaa za glavni nosa
Oslanjanje ronjaa I profila na glavni veza
Oslanjanje ronjaa U profila na glavni veza
Veza ronjaa za glavni nosa
Veza ronjaa za glavni nosa
Veza ronjaa za glavni nosa