Professional Documents
Culture Documents
3 Kimia
3 Kimia
pH
pH = - log (H+)
pH = - log (H+)
pH = - log (1 x 10-3)
pH = - log (1 x 10-5)
pH = - (-3)
pH = - (-5)
pH = 3
pH = 5
Active Acidity
H+ H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
H+
Exchangeable
Al+3 Na+
H+
Ca2+
H+
Na+ H+
H+ Ca2+ K+ H+
H+
Al+3 Ca2+
H+
Soil Solution
(charge basis)
Na+
Al+3 Na+
H+
Acid charge = 14
Exch. Cap. = 26
Ca2+
H+
Na+ H+
H+
H+ Ca2+ K+ H+
H+
Al+3 Ca2+
Ca2+
% A.S. = 53.8%
H+
(charge basis)
Na+
Al+3 Na+
H+
Base charge = 12
Exch. Cap. = 26
Ca2+
H+
Na+ H+
H+
H+ Ca2+ K+ H+
H+
Al+3 Ca2+
Ca2+
% B.S. = 46.2%
H+
Na+
K+
Na+
Ca+2
H+
H+
H+
Ca+2
H+
Na+
H+
H+
+
H
K+
pH = 6
Al+3 Na+
H+
Ca2+
H+
Na+ H+
H+ Ca2+
K+ H+
H+
Al+3 Ca2+
Na+
H+
H+
Ca+2
H + H+
H+
+
+
H+ H + H
H
+
Na
Na+
H+
H+
+
H
+2
Ca
H+
H+
K+
+
H
K+
Al+3 Na+
H+
Ca2+
H+
Na+ H+
H+ Ca2+
K+ H+
H+
Al+3 Ca2+
Final equilibrium
Na+
Na
+ K+
Na+
H+
H+
H+
Ca+2
Ca2+
H+
H+
H+
Na+
H+
+
H
Ca+2 H+
K+
+
H
Ca2+
Al+3 Na+
H+
H+
H+ H+
H+ H+ H+ H+ H+
H+ H+ H+
Al+3 Ca2+
K+
pH = 5.5
Base
A substance which decreases the
Hydrogen ion concentration in solution
OHCO32SO42-
H2O
HCO3-
(Neutralization of acid)
Common Bases
NaOH
CaCO3
water
water
OH- + H+
CO32- + H+
Na+ + OH-
Ca2+ + CO32H 2O
HCO3-
(Neutralization of acid)
CaCO3
water
CO32- + H+
CaCO3 + H+
Combines with
Hydrogen ions
(neutralization)
CO32- + H+ = HCO3-
Kaolinite
1.
CEC
Smectite
Organic Matter
2.
% base saturation
2 H+ + O-2
H 2O
pH = - log [ H+ ]
+
H
+
H
Acid
pH = 6.0
Neutral
pH = 7.0
OH
OH-
OH
H+
Alkaline
pH = 8.0
Neutrality
Acidity
Alkalinity
PERANAN PH TANAH
Pada
7
Soil pH
10
MENINGKATKAN PH TANAH
Penambahan
Mg2+
MENURUNKAN PH
Penambahan
senyawa mudah
teroksidasi
Sulfur, secara biologi teroksidasi
menjadi asam sulfat
Penambahan aluminium sulfat,
yang memilah H2O untuk hasilkan
H+
Penambahan bahan organik
Exchange process
Ca+2 - colloid
+ 2 H+ 2 H+ - colloid + Ca+2
Primary minerals
e.g. feldspar &
micas
Coarse fraction
Rigid structural
framework (cations
very slowly available)
H+
Ca2+
Mg2+
K+
Al3+
H+
Ca2+
Mg2+
K+
Al3+
Large organic
particles (mostly C,
H, O with some
nutrient cations)
K+
Ca2+
Mg2+
Na+
H+
H+
Ca2+
Mg2+
K+
Adsorbed cations
Exchangeble
(moderately available)
K+
Ca2+
Mg2+
Na+
K+
H+
Ca2+
Mg2+
Soil solutions
(readily available)
Measurement:Extraction of 1 M NH4Oac.,
pH 7.0
CEC,cmolc kg-1
Kaolinite
1:1
30-150
Halloysite
1:1
60-100
Hidrous mica
2:1
200-400
Montmorilonite
2:1
800-1200
Vermiculite
2:1
1000-1500
Clay Mineral
Iron Hydroxide
Aluminium oxide
Humus
30-50
2000-4500
Ca
Mg
Na
KTK
>200
>80
>12
>20
>400
High
30-80
6-12
7-20
Medium
100200
50-100
10-30
3-6
3-7
Low
20-50
3-10
2-3
1-3
250400
120250
60-120
Very low
<20
<3
<2
<1
<60
Pertanyaan:
Apa arti data KTK di bawah ini:
% base saturation =
Exchangeable base-forming cations (cmol kg-1)
CEC (cmol kg-1)
Humid
region
soil
(Alfisol)
6-9
14-17
12-14
2-3
5-7
8-12
4-8
1-2
12-18
20-26
20-26
66.6
90-95
100
5.6-5.8
~7
8-10
KEJENUHAN BASA
Terdapat dua kelompok kation dalam komplek
jerapan koloid yakni
kation asam (H+ dan Al 3+),
kation basa (Ca2+, Mg2+, K+ dan Na+)
Kejenuhan basa (KB) adalah perbandingan antara
jumlah kation basa dengan jumlah semua kation
(kation asam dan basa) dalam komplek jerapan
koloid
jumlah kationbasa
KB =
x 100%
jumlah kation basa + kation asam
atau
Clay loam
+ lime
Sandy
loam
H+
H+
&
Al3+
Base saturation: 50 %
pH: 5.5
H+
Baseforming
cations
Base-forming
cations
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Base-forming
cations
Clay
loam
80 %
80 %
6.5
6.5
(Brady, 1990, p 220)
Symptom
of Nutrient
Deficiency
Pengapuran Tanah :
1. Jenis-jenis Kapur Pertanian
a. Kapur Karbonat
Dari penggilingan batu kapur
Kalsit (CaCO3) dan Dolomit (Ca.Mg(CO3)2
b. Kapur Tohor (kapur Oksida)
Dari pembakaran batu kapur
Kalsium Oksida (CaO)
c. Kapur Hidroksida (Kapur Tembok)
Dari pemberian air pada kapur oksida
Kalsium Hidroksida (Ca(OH)2)
Kapur karbonat
Batu
Kapur
Bakar
Kapur oksida
+Air
Kapur
hidroksida
Pengapuran Tanah :
2. Peranan Kapur Pertanian
a. Perbaikan Sifat Fisik Tanah
Granulasi : Kemantapan Struktur Tanah
b. Perbaikan Sifat Kimia Tanah
Sumber hara Ca dan Mg
Meingkatkan KTK, pH ketersediaan hara
lain
Menghilangkan pengaruh buruk unsur mikro
c. Perbaikan Biologi Tanah
Sumber hara Ca dan Mg
Meingkatkan aktivitas biologi tanah
Pengapuran Tanah :
3. Pengaruh Buruk Kapur Pertanian
Over liming : Unsur mikro dan P Tidak tersedia
4. Ukuran Kapur Pertanian
50 % melalui saringan 20 mesh, 100 % melalui
saringan
60 mesh
5. Kebutuhan
Kapur Pertanian
1 sampai 1,5 kali Al-dd