_______________________________________________________________________

HISTORIJA
( 2 asa nedjeljno, 74 asova godinje)
_______________________________________________________________________

UVOD
Historija kao drutvena nauka i nastavni predmet u V-om razredu ima za cilj da pripremi
i upozna uenike da razumiju prolost naroda od najstarijih do dananjih dana.
Izuavanje predmeta historije ima za cilj da uenicima prui mogunost za njihov
svestrani razvoj i to sa ekonomsko humanog drutveno politikog i kulturnog aspekta.
Historija u V-om razredu prua mogunost da uenici ue o prolosti svoga naroda i
domovini, upoznaju se sa slavnom prolou svoga naroda, izuavanjem historijskog
sadraja pri emu se polazi od individualnih psihofizikih sposobnosti uenika, starosnog
doba i afiniteta uenika.

CILJEVI
Nastavni program predmeta Historija ima za cilj:
- Da kod uenika razvija sposobnost da vie saznaju o ivotu i radu svoga i drugih
naroda od najstarijih do dananjih dana.
- Da kod uenika razvija sposobnost upoznavanja sa naunim i ekonomskim
dostignuima, uslovima ivota, vjerovanjima i sa najvanijim linostima iz nae
blie i daleke prolosti i njihovom ulogom.
- Da kod uenika razvija potrebne vjetine za bolje upoznavanje, razumijevanje i
primjenu raznih historijskih podataka u odreenim uslovima i u odreenom
historijskom trenutku.

OPTI I SPECIFINI OBJEKTIVI

Uenici treba da su u stanju da:
a) Razumiju:
- Zakonitosti historijskog razvitka kao i mjesto i ulogu naeg naroda od najstarijih
vremena do dananjih dana
- Da razumiju osnovne izraze i historijske termine;
- Osnovne karakteristike historijskog razvoja svoga naroda i susjeda;
- Osnovne koncepte historije i principe drutveno ekonomskog, politikog i
naunog razvoja drutva.
b) Da razvijaju stavove i ocjene
- Da ocjenjuju i cijene drutvena dostignua tokom historijskih perioda i razdoblja;
- Da razvijaju i potivaju razlike u drutvu:kulturne, etnike, klasne, polne i
vjerske;
- Da budno uvaju arheoloko nasljee;
- Da uvaju i paze kulturno- historijske spomenike, biblioteke, arhive i muzeje.

CILJANE VJETINE I NAVIKE

Izuavanje predmeta historije kao drutvene nauke u V-om razredu ima za cilj da uenici
savladaju sljedee vjetine i to:
-Da znaju da se orjentiu u vremenu i prostoru, u mjestu gde ive kao i na prostoru ue i
ire okoline;
-Da razvijaju sposobnosti svestrano razvijene linosti;
-Da razvijaju sposobnost kritikog miljenja i rasuivanja;
-Da upoznaju uzroke koji su uticali na razvoj drutvene zajednice;
-Da se osposobe za samostalno koritenje udbenika historije, historijskih itanki, sa
literaturom i tekstovima historijske sadrine;
-Da se osposobe za izradu historijskih tablica, grafikona, historijskih ilustracija;
-Da se osposobe za koritenje podataka iz leksikona i enciklopedija;
-Da cijene i potuju kulturu svoga i kulturu drugih naroda;
-Da se osposobe za samostalno posmatranje muzejskih eksponata i spomenika
historijskog karaktera;
-Sistematsko i stalno uenje i pravovremeno izvravanje svih obaveza za nastavu
historije.

PROGRAMSKI SADRAJ
2 asa nedjeljno, 74 asova godinje (54 asova obrade,16 asova utvrivanja i 4 asa u
dispoziciji
KATEGORIJA POTKATEGORIJA

UVOD

PRETHISTOR
IJA

UVOD U
HISTORIJU

BALKANSKO
POLUOSTRVO U
PRETHISTORIJSKO
DOBA

PROGRAMSKI
SADRAJI

OEKIVANI
REZULTATI

1.Predmjet i zadatak
historije kao drutvene
nauke i historijski
izvori.

Da uenici shvate
predmjet prouavanja
historije.

2.Raunanje vremena i
periodizacija prolosti

Da uenici upoznaju
historijske izvore,
kalendar vremena i
naine kako su ljudi
raunali vrijeme.

3.Postanak i razvoj
ovjeka,upotreba prvih
orua za rad, oblici
udruivanja i kameno
doba.

Da uenici upoznaju
kako je tekao
postanak ovjeka
iosnovne
karakteristike
udruivanja ljudi i
kameno doba.

4.Metalno doba i
raspadanje prvobitne
ljudske zajednice.
5.Vjerovanje i umjetnost
prethistorijskih
ljudi:kult,mitovi,
totemizam, animizam i
peinski crtei.

Uzroci raspadanja
prvobitne zajednice i
identifikovanje
lokaliteta kamenog i
metalnog doba na tlu
Kosova i BiH.

MEUPREDMJETNA
KORELACIJA

Geografija,
Arheologija,
Graansko
vaspitanje i
umjetnost.

Arheologija,
Geografija,
Graansko
Vaspitanje
,Likovna
umjetnost,
Knjievnost

STARI
VIJEK

NARODI I DRAVE
NA ISTOKU

6.Nastanak prvih drava

na Istoku:Egipat,
Mesopotamija, Persija,
Kina i Indija i razvoj
robovlasnikih odnosa
kod naroda i drava,
privreda, kultura i
religija.

STAROSJEDEOCI
BALKANSKOG
POLUOSTRVA

7.Pelazgi, Iliri,Traani,
Grci i Makedonci.

STARA
GRKA

8.Doseljavanje
Grka,Ktitsko mikenska
kultura i nastanak grkih
polisa-drava,Sparta
iAtina
9.Grko-persijski i
peloponeski ratovi.
10.Grka kultura,nauka,
vaspitanje,olimpijske
igre,Homersko doba i
epovi Ilijada i Odiseja

STARA
MAKEDONIJA

11.Nastanak
Makedonije,Makedonija
za vrijeme kralja Filipa
II
osvajanja Aleksandra
Makedonskog i
Helenistika kultura.

Da se uenici
upoznaju sa
nastankom
irazvojem,vjerovanji
ma,robovlasnikim
odnosima,obiajima,
kulturi naroda starog
istoka.
Da upoznaju
najstarije
starosjedeoce
Balkanskog
Poluostrva, nain
ivota,
vjerovanje,obiaje i
dr.
Da se upoznaju sa
doseljavanjem
Grka,grkim
dravicama i
njihovim ureenjem
Homerskim dobom i
epovima Ilijada I
Odiseja,Grkom
kulturom i ratovima
koji su vodili Grci.

Da se upoznaju sa
nastankom i irenjem
makedonskog carstva
Osvajanjima
Aleksandra
Makedonskog i sa
Helenistikom
kulturom.

Geografija
Arheologija
Graansko
vaspitanje
Knjievnost i
Umjetnost

Geografija,
Knjievnost,
Graansko
vaspitanje
Umjetnost

Geografija
Knjievnost
Graansko
vaspitanje i
Umjetnost.

Geografija
Knjevnost
Graansko
vaspitanje i
Umjetnost.

STARI
RIM

12.Nastanak Rima,borba
Patricija i Plebejaca,
irenje rimske drave na
sredozemlju,u Iliriji i
Punski ratovi.
13.Drutveno ureenje
rimske drave, ustanci
robova, Spartakov
ustanak i
graanski.ratovi.

Da se upoznaju sa
nastankom Rimske
drave,borbi Patricija
i Plebejaca,poloaju
robova Gra.ratovima
i uzrocima koji su
doveli do propasti
Zap.rimskog carstva.

Geografija
Knjievnost
Graansko
vaspitanje i
Umjetnost

Da se upoznaju sa
porijeklom Ilira,
Ilirskim plemenima,
nainom ivota sa
kulturom, religijom,
sa drutvenim
ureenjem, kraljem
Agronom i kraljicom
Teutom i sa
ustancima Ilira protiv
Rimljana.

Arheologija,
Geografija,
Graansko
vaspitanje,
Umjetnost i
Knjievnost.

14.Kriza i propast
Rimskog carstva, rimska
kultura i formiranje
Varvarskih drava na tlu
Zapadnog rimskog
carstva.
ILIRI

15.Porijeklo Ilira,
postojbina Ilira,
rasprostranjenost naselja
i drutvene organizacije.
16.Ilirska plemena,
razmetaj na
Balkanskom poluostrvu.
Zanimanja i nain
ivota.
17.ivot Ilira pod
Rimskom vlau,
stvaranje Ilirskog
kraljevstva i veliki
ustanak Ilira protiv
Rimljana.

SREDNJI
VIJEK

VIZANTIJA I
ARABLJANI

18.Vizantija od V-XI
vijeka i utjecaj Vizantije
na susjedne zemlje.
19.Svijet pred pojave
Islama,drutveni i
privredni odnosi,ivot
Muhameda a.s.,Kuran,
Hidra I Kaba (aba)
20.Kulturnocivilizacijski utjecaj i
znaaj Islama u Evropi,
arabljansi halifat i
arabljanska kultura.

Da se upoznaju sa
osnovnim obelejima
Vizantije i njenim
utjecajem na susjedne
zemlje.
Da se upoznaju sa
Islamom kao novom
religijom,
Muhamedom a.s.,
Kuranom,Hidrom i
Kabom, kao i
irenjem i uticajem
Islama na susjedne
zemlje.

Geografija,
Knjievnost,
Umjetnost,
Graansko
vaspitanje.

BALKANSKI
NARODI U RANOM
FEUDALIZMU I
NASTANAK
NJIHOVIH
DRAVA

21.Stari Sloveni: ivot,

obiaji, uzroci i pravci
seobe,doseljavanja
Junih Slovena na
Balkansko Poluostrvo i
odnosi sa susjedima i
starosjediocima.
22.Albanci u rano
feudalno doba:
formiranje albanskog
naroda,vizantijska
uprava i albansko
slovenski odnosi.
23.Nastanak i razvoj
prvih junoslovenskih
drava:Raka i Duklja.
24.Slovenci i Hrvati u
rano feudalno doba.
25.Bugarska i
Makedonija u rano
feudalno doba.
26.Kultura kod Junih
Slovena, misija irila i
Metodija.

Da uenici shvate
postojbinu Starih
Slovena, uzroke i
pravce seobe, dolazak
Junih Slovena na
Balkansko
Poluostrvo,
formiranje
prvih junoslovenskih
drava na
Balkanu,njihovim
odnosima sa
susjedima, o
Albancima u rano
feudalno doba i o
kulturi Junih
Slovena.

Geografija,
Knjievnost,
Graansko
vaspitanje,
Umjetnost.

SREDNJOVJEKOVNA BOSANSKA
DRAVA

27.Prvi podaci o
srednjovjekovnoj Bosni,
zaeci i nastanak
bosanske dravnosti i
Bosna izmeu Vizantije
i Ugarske i drutveno
raslojavanje.

Da uenici znaju prve

podatke o nastanku
bosanske drave,
Bosni u vrijeme prvih
banova, ouvanju i
28.Bosna u vrijeme
gubitak nezavisnosti,
prvih Banova, doba bana crkva bosanska,uspon
Kulina i borba za
i pad Bosne i o
ouvanje nezavisnosti.
vjerskim i kulturnim
prilikama u to
29.Crkva
vrijeme.
bosanska,uenje i
vjerska organizacija
(Bogumili i Jeretici)

Geografija,
Umjetnost,
Knjievnost,
Graansko
vaspitanje

30.Bosna u XIII,.XIV i
XV vijeku i gubitak
dravne samostalnosti.
31.Vjerske i kulturne
prilike u
srednjovjekovnoj Bosni.

ARBERIJA OD
XII do XV
VIJEKA

32.Borba Albanaca za
dravnu samostalnost,
kneevina Arberija u
XII vijeku i za vrijeme
osvajaa Arberije.
33.Albanci prema
vizantijskoj,anujskoj,sr
pskoj vlasti,razvitak
feudalnih drutvenih
odnosa i
srednjovjekovna kultura.

Da shvate borbu
Albanaca za stvaranje
drave,nastanak
Arberije, kao i
odnosu Albanaca
prema tuinskoj
vlasti.

Geografija,
Graansko
vaspitanje
Umjetnost,
Knjievnost

TURCI OSMANLIJE
I NJIHOVA PRVA
OSVAJANJA NA
BALKANU

Da uenici saznaju o
nastanku Osmanske
drave,njenim prvim
vladarima,osvajanjim
a Juno slovenskih
zemalja i o otporu
35.Timarski
Albanaca protiv
sistem,vojno ureenje
Turaka,uloga i znaaj
osmanskog carstva,Bitka Skenderbega.
na Marici i Boj na
Kosovu.
34.Nastanak osmanske
drave, vrijeme prvih
vladara i dravno
ureenje.

Umjetnost,
Geografija,
Knjievnost i
Graansko
vaspitanje

36.Osvajanje Balkanskih
zemalja i doba sultana
Mehmeda II Osvajaa
(Fatiha)
37.Osmanska okupacija
Arberije,otpor Albanaca
(epoha Skenderbega).
NOVI VIJEK

ALBANCI OD
XVI DO XVIII
VIJEKA

38.Veliki albanski
paaluci:skadarski i
janjinski paaluk.
39.Umjetnost,
kultura,irenje Islama,
kulturno- historijski
spomenici i historijske
linosti kod Albanaca.
40.Nastanak bosanskog
paaluka ,prilike u
bosanskom
ejaletu,kulturnoprosvjetne i vjerske
prilike,nauka i BiH pod
osmanskom vlau.

Da se upoznaju sa
nastankom bosanskog
paaluka,specifinim
poloajem BiH,
prilikama u
bosanskom ejaletu
kao i o kulturnoprosvjetnim i
vjerskim prilikama
pod osmanskom
vlau.

Geografija,
Knjievnost,
Umjetnost,
Graansko
vaspitanje

EVROPA i
BALKAN u drugoj
polovini XIX i
poetkom XX vijeka

41.BiH u borbi za
autonomni poloaj u
osmanskom carstvu i
pokret Huseina kapetana
Gradaevia.
42.Okupacija BiH od
strane austrougarske
1878.i BiH za vrijeme
austrougarske
vladavine,zbacivanje
osmanske vlasti I pokret
protiv austrougarske
okupacije u BiH.

NACIONALNI
POKRETI
ALBANACA,
MUSLIMANA,
BONJAKA I
MAKEDONACA

43.Prizrenska i peka
liga.
44.Pokret Huseina
kapetana Gradaevia
za autonomiju BiH.
45.Nacionalnorevolucionarni pokret
Makedonaca protiv
Turaka (ilindenski
ustanak 1903.)

Da znaju o borbi
Bonjaka za
autonoman poloaj i
o pokretu Huseina
kapetana
Gradaevia.
Da znaju osnovne
zahtjeve autonomije.
Da znaju uzroke i
posledice
Austrougarske
okupacije BiH.
Da znaju ciljeve
zbacivanja
Osmanlijske vlasti i
pokrete protiv
Austrougarske
okupacije.
Da znaju o
nacionalnim
pokretima
Muslimana,Bonjaka,
Albanaca i
Makedonaca.

Geografija,
Knjievnost,
Graansko
vaspitanje,
Umjetnost

Geografija,
Graansko
vaspitanje,
Umjetnost,
Knjievnost

SAVREMENO BALKAN,
DOBA
EVROPA I SVIJET
POETKOM XX
VIJEKA

46.Balkanski ratovi
1912.i 1913.

Da navedu uzroke i
tokove balkanskih
.ratova.
47.Proglaenje
Da znaju o znaaju
nezavisnosti Albanije
proglaenja
28.XI 1912.
nezavisnosti
Albanije.
48.Albansko pitanje na
Da znaju kakav je bio
meunarodnoj sceni,
poloaj BiH i Kosova
djelatnost vlade
prije I- og i u toku I
Vilhelma Vida u
og svjetskog rata, kao
Albaniji .
i politiki, ekonomski
i kulturni poloaj
49.BiH i Kosovo u I-om Bonjaka.
svjetskom ratu i
Da znaju o poloaju
nacionalni preporod
BiH i Kosova u
Albanaca krajem 19-og
kraljevini SHS i
.i poetkom 20-og
Kraljevini
vijeka.
Jugoslaviji.
Da znaju o poloaju
50.Poloaj BiH i Kosova BiH i Kosova u II
u kraljevini SHS i
svijetskom ratu.
Kraljevini Jugoslavije,
ekonomske, kulturne i
vjerske prilike.
51.BiH i Kosovo u I
svjetskom ratu,progoni i
nasilja nad Albancima.

Geografija,
Graansko
vaspitanje,
Umjetnosi i
Knjevnost.

DRUTVENOPOLITIKI,
EKONOMSKI I
KULTURNI
ODNOSI U
SVIJETU, EVROPI,
NA KOSOVU, BiH
I U BIVOJ
JUGOSLAVIJI

52.Formiranje i uloga
UN u svjetskoj politici,
blokovska podjela
svijeta, raspad
socijalizma i ideja
evropske integracije.
53.Raspad Jugoslavije,
prijem BiH
u UN 6.april 1992.,
okupacija BiH,
Dejtonski sporazum
1995.

54.Prilike na Kosovu od
1990.do 1999, ulazak
NATO trupa i
osloboenje Kosova

Da uenici proire
znanja o znaaju
svjetske politike,
odnosima meu
balkanskim
narodima, krizi i
raspadu socijalizma,
raspadu bive
Jugoslavije,
formiranju
samostalnih drava.
Da bolje saznaju o
ulozi meunarodnog
faktora, da bolje
znaju o naporima
Bonjaka i da cijene
politiki i oruani
otpor Bonjaka i
Albanaca.

Napomena:Nastavniku se ostavljaju 4 asa u dispoziciji ili na raspolaganju da po elji i

interesima uenika sami odaberu nastavne teme i sadraje iz plana i programa i lokalne
historije ili da predvidi posjetu historijskim, kulturnim spomenicima u mjestu (zaviaju),
gradu i iroj okolini.

Geografija,
Umjetnost,
Graansko.vas
pitanje,
Knjievnost

METODOLOGIJA NASTAVE

Nastavni predmet historija se uspjenije moe uiti i interpretirati samo primjenom

raznovrsnih metoda i tehnika. Kod uenika se stvara daleko vea mogunost pravilnog
rasuivanja historijskih dogaaja nastalih u odreenom vremenskom periodu i na
odreenom prostoru potivajui njihovu hronologiju deavanja.Prilikom rada sa
uenicima nastavnik vodi rauna s kojim znanjima, vjetinama i navikama uenici treba
da ovladaju imajui u vidu vaspitno-obrazovne ciljeve. Takoe nastavnik je u obavezi da
bira raznovrsne metode i tehnike rada, jer su uenici razliitih psihofizikih i
intelektualnih mogunosti.Nastavnik takoe vodi rauna i o zahtjevima uenika jer
uenici su razliitog nivoa i znanja.Primjenom raznovrsnih metoda i tehnika rada postie
se vea dinamika na asu, as postaje zanimljiv, dinamian i veoma interesantan to
omoguuje da uenici bre i lake savladaju nastavni sadraj.Kvalitet nastave u mnogome
zavisi od pravilnijeg izbora metoda i tehnika.U nastavnom procesu nastavniku se
predlae da primjenjuje sledee metode:
- verbalne metode (metoda usmenog izlaganja, dijalog,metoda razgovora,
diskusija i dr.)
- tekstualna metoda (nastavnik koristi tekstove sa historijskom sadrinom)
- demonstrativno-ilustrativne metode
Radi postizanja boljih rezultata nastavniku se predlae da primjenjuje:
- direktno historijsko posmatranje
- demonstriranje u kabinetu historije ili razredu
- sociohistorijsko praenje dogaaja
Nastavnik treba da polazi od toga da je osnovni zadatak nastave historije stvaralako
(produktivno) sticanje znanja, vjetina i navika koji pozitivno utiu na vaspitanje i
obrazovanje uenika kao veoma vanih pripadnika drutva i zajednice.

OBLICI I TEHNIKE RADA

Pored pravilnog izbora tehnika rada nastavnik je u obavezi da primjenjuje raznovrsne
oblike rada. Nastavnik najee primenjuje sledee oblike rada:
- Rad sa cijelim razredom;
- Rad po grupama
- Rad u parovima
- Individualni rad
- Brzo savladavanje ideja (brainstorming)
- Igra sa ulogama
- Skup ili drvo razmiljanja
- Petostih ili narodna predanja
- Klaster tehnika kritikog razmiljanja i razumjevanja.
U nastavi historije pored redovne nastave nastavnik je u obavezi da zastupa :dopunsku,
dodatnu, produnu nastavu, ekipnu nastavu i slobodne aktivnosti.Nastavnik primjenjuje
razliite oblike rada. Nastavnik takoe mora da vodi rauna o ogranienosti svake

metode, svakog oblika rada i svakog sredstva tehnike.U nastavi historije nastavnik mora
da koristi sledee tipove asa a posebno:
- as za obradu novog gradiva
- as ponavljanja i utvrivanja
- sistematizacija nastavnog gradiva.
Takoe se nastavniku preporuuje:
- korienje historijskih karata i atlasa
- korienje oiglednih sredstava
- korienje izvornih historijskih tekstova
- korienje savremenih sredstava
- korienje historijskih itanki i radnih svesaka
- posjete muzejima, arhivima i spomenicima
- nastavne ekskurzije koje moraju biti dobro organizovane, planirane i
izvedene
nastavnik vri klasifikaciju historijskih karata prema historijskom sadraju:
- opte ili osnovne
- tematske ili posebne
- pojedinane ili dogaajne
- ematske
- slikovne
- i nijeme ili konturne

MEUPREDMETNA KORELACIJA
Nastavnik je u obavezi da vri ne samo pravilan izbor metoda i tehnika i oblika rada,
nastavnih sredstava ve i da vodi rauna ili da obezbjedi korelaciju sa srodnim
predmetima kao to su:
- knjievnost
- geografija
- priroda i drutvo
- graansko vaspitanje
- likovna umjetnost
Posebnu mogunost za meupredmetnu korelaciju pruaju dodatni rad i izborna nastava.

VREDNOVANJE
Vrednovanje je stalan proces i ima podsticajni karakter u vaspitno obrazovnom
radu jer se uenici u mnogome motiviu za rad.Nastavniku se prua mogunost
da izmjeri vie vrsta sposobnosti uenika:usmene odgovore, pisane referate,
testove, a sve to pomae formiranju stvaralakog duha.
Osnovni ciljevi vrednovanja u nastavi historije su:
- da motivie uenika za rad

da pobolja uenje uenika i predavanje nastavnika

da obezbijedi informacije o stepenu postignutih objektiva
da prepozna darovitijeuenike i da im prui dovoljno podataka
da osigura informacije o saznanju uenika za njihovo opredjeljenje u
budunosti
Najvanije komponente vrednovanja su:
- kvantitet (vrednovanje obima znanja) i
- kvalitet (vrednovanje nivoa znanja).
Vrednovanje obima i kvaliteta znanja se utvruje stepenom usvojenosti programa u
sljedeim nivoima:
- razumijevanje nauenog (shvatanje pojmova i injenica, odvajanje bitnog od
nebitnog, povezivanje injenica i objanjavanje definicija),
- prepoznavanje i reprodukcija gradiva,
- kritiki odnos prema nauenom,
- stvaralaki odnos prema naunom koji se ogleda u samostalnom
pronalaenju injenici primjera.
Prilikom vrednovanja nastavnik uzima u obzir sljedee elemente i to:
- povezivanje historijskih injenica kao veoma bitnih odrednica historijskih
dogaaja, procesa i pojava u njihovoj logikoj i historijskoj povezanosti,
- povezivanje hronologije veoma bitne za vremensko odreivanje dogaaja ili
procesa u cilju shvatanja uloge, prostora i historijskog vremena u drutvu
- razumijevanje uzrono-posljedinih veza,
- sposobnosti opisivanja i objanjavanja dogaaja i procesa knjievnim
jezikom,
- poznavanje historijsko-geografskih elemenata bitnih za lokalizovanje
dogaaja,pojava i procesa sa ciljem shvatanja uloge prostora i historijskog
miljenja kod uenika.
Navedene elemente znanja, interesovanja i navka treba sistematski vrednovati, ali
uvijek treba imati u vidu individualnu psiho- fiziku mogunost i sposobnost uenika.

OBLICI VREDNOVANJA
U toku kolske godine nastavniku se stavlja do znanja da je u obavezi da primjenjuje
vie oblika kontrole i to:
- usmjeno provjeravanje
- pismeno provjeravanje
- provjeravanje putem tekstualnih zadataka
- provjeravanje putem rjravanja praktinih zadataka
- provjeravanje domaih zadataka.

TIPOVI VREDNOVANJA
Prilikom vrednovanja nastavnik je u obavezi da u toku kolske godine primijeni
sljedee tipove vrednovanja i to:
- sutinsko vrednovanje (upuuje nastavnika u planiranje i da kod uenika
prepozna potekoe u radu i uenju koje bi pomoglo i ispunilo njihove potrebe za
to bolje i uspjenije uenje.
- Sveobuhvatno vrednovanje (ima za cilj da pronae stepen postizanja objektiva
poslije jednog odreenog perioda predavanja, poslije jedne teme na polugoditu i
na krasju kolske godine;
- Vrednovanje na osnovu kriterijuma (ovo vrednovanje podrazumijeva
vrednovanje svakog uenika koji ispunjava odreene kriterije.Takoe ovo
vrednovanje prua informacije nastavniku da primjeti potekoe uenika i da
nastavnik pomogne ueniku u brem i boljem savladavanju gradiva)
- Dijagnostificirano vrednovanje (ovo vrednovanje odreuje slabosti kod uenika,
potekoe i identifikuje uenike sa potrebama u nedovoljnom savlaivanju
historijskih injenica, pojmova, gradiva i dr.
- Sutinsko i dijagnostificirano vrednovanje.Nastavnik ne vrednuje uenika
ocjenom ve na osnovu njih planira svoj rad.
- Unutranje vrednovanje (obuhvata nastavni plan.Ocjenjivaki rad se formira,
razvija i vrednuje od strane nastavnika.
- Spoljnje vrednovanje (ocjenjivaka djelatnost se obavlja van kole).
- Svakodnrvno vrednovanje (zasniva se na kontroli rada uenika u uionici).
- Prethodno vrednovanje je vrednovanje prije ocjenjivakog testiranja.
- Vrednovanje u procesu zasniva se na vrednovanje direktnog pamenja u toku
jednog rada ili zadatka.
- Zavrno vrednovanje se obavlja na kraju kolske godine i zasniva se na
vrednovanju jednog odreenog predmeta.

OSNOVNE DJELATNOSTI U RAZREDU

Najpoznatije djelatnosti vrednovanja u razredu od strane nastavnika su:
-svakodnevna kontrola u razredu
-domai zadaci
-testovi
FORME TESTOVA
Postoje razliite forme testova ali su ipak najvanije sledee forme testova i to:
-usmeno testiranje
-pismeno testiranje
-testiranje preko grafikog prikazivanja ili predstavljanja

Nastavniku se predlae da koristi ovu podjelu i primjenu testova i to:

-testovi za samokontrolu
-testovi za vrednovanje
-testovi za unapreenje i
-finalni test.
Za vrednovanje znanja uenika koriste se i ostale djelatnosti i to:
-vrednovanje pomou eseja
-vrednovanje pomou dosijea
-samoocjenjivanje ili samovrednovanje.

OEKIVANI REZULTATI NA KRAJU V RAZREDA

Na kraju kolske godine dok jo uvjek traje redovna nastava od uenika se oekuju
sljedei rezultati i to:
- da uenici razumiju i shvate historiju kao drutvenu nauku;
- da pravilno razumiju nain raunanja vremena kod starih naroda;
- da upoznaju raunanje vremena prije i poslije Isusa Hrista i da je danas u svijetu
prihvaeno hriansko raunanje vremena;
- da razumiju ta je godina,decenija,vijek ili stoljee i milenijum;
- da se uenici bolje upoznaju o porijeklu ovjeka, prvim oruima za rad, oblicima
udruivanja ljudi i sa ivotom i radom ljudi u prethistorijskom dobu-dobu
prvobitne ljudske zajednice;
- da uenici upoznaju periodizaciju (podjelu) drutva na stari vijek, srednji vijek,
novi vijek i savremeno doba;
- da upoznaju prve drave i narode starog Istoka;
- da se upoznaju sa nastankom grkih polisa Spartom i Atinom i sa izgraivanjem
demokratskog ureenja u Atini i sa Grkom kulturom;
- da se upoznaju sa starosjedeocima Balkana;
- da se upoznaju sa Ilirima, ilirskim plemenima,kulturom, religijom i drutvenim
ureenjem;
- da se upoznaju sa nastankom, razvojem i propau Rimskog Carstva;
- da se upoznaju sa rimskom kulturom;
- da upoznaju osnovne karakteristike Starog i Srijednjeg vijeka;
- da uenici imaju bolja znanja o porijeklu svoga naroda,svojih susjeda kao i sa
drutveno-ekonomsko politikim i kulturnim prilikama;
- da se upoznaju sa nastankom i razvojem prvih junoslovenskim zemljama;
- da se upoznaju sa nastankom i razvojem Bosanske drave;
- da se upoznaju sa nastankom ARBERIJE;
- da se upoznaju sa Turcima Osmanlijama, njihovim prvim osvajanjima na
Balkanu;
- da se upoznaju sa epohom Skenderbega i sa borbom albanskog naroda za
oslobaanje od turske vlasti;
- da se upoznaju sa Bosnom pod turskom upravom;
- da se upoznaju sa osnovnim karakteristikama novog vijeka;

da se upoznaju sa nacionalnim pokretima Albanaca, Bonjaka i Makedonaca;

da se upoznaju sa tenjama junoslovenskih zemalja za osloboenje od turske
vlasti;
da se upoznaju sa proglaenjem nezavisne drave Albanije 28.novembar 1912.
Da se upoznaju sa Kosovom, BiH, u toku i pose Prvog svjetskog rata, stradanja i
progoni Albanaca i Muslimana;
Da se upoznaju sa Kosovom i BiH u toku i poslije Drugog svjetskog rata;
Da se upoznaju sa raspadom bive Jugoslavije i stvaranjem nezavisnih drava;
Da se upoznaju sa upadom NATO saveza i sa osloboenjem Bosne i Kosova;

IZVORI I NASTAVNA SREDSTVA

Prof.dr Mustafa Imamovi; Historija Bonjaka
Enver Imamovi, Historija za V razred Osn.kole IP Svjetlost Sarajevo2002.
Enes Peldija i Fahrudin Isakovi, Historija za VI razred o.IO Svjetlost dd Sarajevo
2001.
Ibrahim Tepi i mr.Fahrudin Isakovi, Historija za VII razred o.IP Svjetlost dd
Sarajevo 2001.
Mr.Muhamed Ganibegovi i mr.Enes Durmievi, mr.Muhedin Pelei; Historija za
VIII razred IP Svjetlost dd.Sarajevo 2001.
Dr.Ali Hadri , Historija albanskog naroda, Zavod za udbenike i nastavna sredstva
Pritina