3-6 YA ALE ETM PROGRAMININ YETKN ETMNDE

PROGRAM GELTRME SREC AISINDAN DEERLENDRLMES

idem KILI*
ZET
Bu aratrmada bir yetikin eitimi ve erken ocukluk eitimi program olan 3-6 Ya Aile Eitim Programnn yetikin
eitiminde program gelitirme srecine uygunluu incelenmektedir. Betimsel tarama modeli kullanlarak yaplan aratrmada,
3-6 Ya Aile Eitim Programn uygulayan Ankara ili Halk Eitim Merkezlerinde grev yapan 44 eitmenin gr
alnmtr. Elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programnda yzde ve frekans deerleri alnarak yorumlanmtr.
Aratrmadan elde edilen sonulara gre; 3-6 Ya Aile Eitim Program yetikin eitiminde program gelitirme srecine
genel anlamda uygun olarak tasarlanm bir programdr. Ancak her eitim programnda olduu gibi 3-6 Ya Aile Eitim
Programnn da eksikleri vardr ve giderilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yetikin Eitimi, Yetikin Eitiminde Program Gelitirme, Erken ocukluk Eitimi, Aile Eitimi

3-6 YEARS OF AGE FAMILY EDUCATION PROGRAM EVALUATION BY MEANS

OF ADULT EDUCATION CURRICULUM PROCESS
ABSTRACT
In this study, compliance of the 3-6 Age Family Education Program, as being an adult education and an early childhood
education program, is examined in terms of curriculum development. 44 trainers were interviewed via descriptive study
through Ankara located 3-6 Age Family Education Program Adult Education Centers which are already implementing the
program. The gathered data were interpreted in SPSS 16.0 package program based on percentages and frequency values.
According to the results obtained from the research; 3-6 Age Family Education Program is in general terms properly
designed for adult education program development process. However, as being true for any other ordinary education program,
the 3-6 Age Family Education Program has also some developmet aspects and should be fixed.
Keywords: Adult Education, Curriculum Development in Adult Education, Early Childhood Education, Family Education

1. GR
Eitim, belli dnemler ile snrlanmayacak kadar kapsaml ve yaam boyu devam etmesi beklenen bir sretir.
Yetikinler yaamlar boyunca sklkla, ihtiyalar dorultusunda eitim alma gerei duymaktadrlar.
Gnmzde yetikin eitiminde yetikin renenlerin zelliklerine ve program gelitirme ilkelerine uygun
programlar hazrlamann nemi eitimcilerce kabul edilmi ise de, ou yetikin eitimi kurs programnn
hedefler, ierik ve yntemlerin art arda sralanmas eklinde planland sylenebilir. Sork ve Newman'a gre
yetikin eitiminde program gelitirmek; bireylerin, fikirlerin ve kaynaklarn yek vcut olduu bir tiyatro eseri
ortaya koymak gibidir, ok almak ve itina gerektirir (Sork ve Newman, 2004).

ada program anlayna gre okul eitimi programlar; ihtiyalar, hedefler, ierik, retme-renme sreleri
ve deerlendirme boyutlar arasndaki dinamik ilikiler btndr (Demirel, 2007). Yetikin eitimi sz konusu
olduunda bu elerin yan sra programn zamanlamas ve btenin planlanmas eleri de srece dahil
edilmektedir. Eitim programnn verimli olabilmesi ve amalarna ulaabilmesi iin tm program elerinin
yetikin eitiminde program gelitirme ilkelerine gre planlanm olmas ve kendi iinde uyumlu olmas gerekir.

*Yrd. Do. Dr., Abant zzet Baysal niversitesi, cgdmklc@gmail.com

Yetikin eitiminde program gelitirilirken rgn eitimde kabul gren program gelitirme ilkelerinin yan sra
yetikin eitimine ait baz ilkelerin de dikkate alnmas gerekir. Bir baka deyile yetikinler iin tasarlanan
programlar; hedef grubun ihtiyalarna dayal, yeniliklere ak, esnek, renenin aktif zne olarak kabul edildii,
yaantlarn ve deneyimlerin renme yaants ile etkiletirildii, sorun zmeye dnk bir renme srecini
olanakl klacak ekilde planlanmaldr. Okabolun da belirttii gibi (2006) yetikin eitimini rgn eitimden
ayran en nemli ilev program gelitirmedir. Bu nedenle yetikin eitiminde program gelitirme ii, program
gelitirme ats altnda ayr bir uzmanlk alan olarak dnlmeli ve gerekli zen gsterilerek yaplmaldr.
Bir eitim programnn baars o programn nasl uygulandna ve srecin ne denli iyi yrtldne baldr.
Baarnn tespiti ise program deerlendirme vastasyla yaplr. Uysal' a gre (2009) kat zerinde iyi gibi
grnen planlarn uygulamada baarsz olmas sz konusu olabilir. Bu nedenle sorunlarn tespiti ve zm iin
planlama ve uygulama srecinin tm aamalar birlikte ele alnmaldr. Eitim sresince deerlendirme iki
ekilde yaplmaktadr. Bunlardan ilki katlmclarn baarsn deerlendirmek amacyla yaplan rne dnk
deerlendirme; ikincisi ise eitim programnn etkisini deerlendiren programn elerine dnk
deerlendirme dir. Erdene gre (1998) sadece rne bakarak program deerlendirme ile programdaki aksaklk
ve eksiklerin belirlenmesi mmkn deildir. Katlmclarn giri davranlar ile k davranlar arasndaki
hedefler dorultusunda meydana gelen farka baklarak yaplan bu tip deerlendirme; programn genel etkililii
hakknda yargda bulunulmasn salarken, eitim programnn tek tek elerinin yeterliliine ilikin ayrntl
bilgi veremez.
Trkiye'de yetikin eitiminde uygulanan eitim programlar mesleki- teknik kurslar, okuma-yazma kurslar ve
sosyo-kltrel kurslar olarak gruplamakta ve Trkiye'de yetikin eitiminin nemli sacaya olarak kabul
edilmektedir. Erken ocukluk eitiminde kurum merkezli eitimin tek bana yeterli olmamas nedeniyle
alternatif model araylar sonucunda ortaya atlan aile eitimi kurslar ya da programlar; uzun yllardr dnya'da
ve Trkiye'de baaryla uygulanan, sosyo-kltrel kurslar kapsamnda yer alan yetikin eitimi programlarndan
biridir. Aile eitimi modelini temel alan ev merkezli bu programlarda eitim yoluyla toplumun temeli olan
aileleri, ocuun ok ynl geliimini desteklemek amacyla bilgilendirmek ve bilinlendirmek, toplumsal
gelime ve kalknmaya ivme kazandrma srecinde ok nemlidir.
Son yllarda, dnyada, aile eitiminin nemi daha ok anlalm ve bununla ilgili yaplan almalara arlk
verilmeye balanmtr. eitli kurulular tarafndan, ocuk geliimi, eitimi, olumsuz davranlarn giderilmesi,
ailenin ocuk yetitirme ile ilgili bilinlendirilmesi, ocua kar olumlu tutum gelitirmesi gibi konularda
ailelere ynelik planl ve sistemli bir ekilde programlar dzenlenmektedir (ahin ve Cevher, 2009).
Bekman ve Koak'a gre (2009) aile eitim programlar da, dier pek ok erken mdahale program gibi,
olumsuz evresel koullar nedeniyle geliimleri rselenebilir ocuklarn bilisel ve sosyo-duygusal gelimelerini
erken yata desteklemeyi amalar. Olumsuz koullarn yaratt etkilere sonradan mdahalelerle are bulmaya
almaktansa, evre koullarnn yaratabilecei olumsuz etkileri erken destek programlaryla nlemek ok daha
olumlu ve ekonomik bir yntemdir.

Trkiye'de uygulanan aile eitim programlarndan biri olan 0-18 ya Aile Eitim Program, Milli Eitim
Bakanl raklk Yaygn Eitim Genel Mdrlnce uygulanan bir programdr. Programn amac; 0-18 ya
aras ocuu olan ana-babalarn anne-babalk becerileri nin gelitirilmesi ve bylece aile ii ilikilerin
glendirilmesi yoluyla ocuun ve ergenin var olan potansiyelini kullanmasn salamaktr (MEB, 2009).
Bu program drt alt programdan olumutur;
. 0-3 ya Aile Eitim Program
. 3-6 ya Aile Eitim Program
. 7-11 ya Aile Eitim Program
. 12-18 ya Aile Eitim Program
MEB tarafndan gelitirilen bu program, 2006-2010 yllar arasnda Benim Ailem Program ismiyle
uygulanmtr. Benim Ailem Program, 0-6 ya aras ocuu olan anne-babalara hizmet veren, raklk ve
Yaygn Eitim Merkezince Halk Eitim Merkezlerinde uygulanmakta olan bir programdr. Zaman iinde kursun
verildii ya grubunun geniletilmesi ve programda deiiklikler yaplmas hususlarnda katlmclardan ve
eitmenlerden gelen istekler dorultusunda program Milli Eitim Bakanlnca gelitirilmi ve 2011-2012 yl
gz dneminde uygulamaya konulmutur. Bylece, 0-6 ya aras ocuu olan anne-babalara hizmet veren
Benim Ailem programnn kapsam geniletilmi; doumdan 18 yaa kadar dnemi kapsar hale getirilmitir.
Programlar anne-babadan hareketle ocuk ve ergen odakl olup yeni ilkretim ve ortaretim programlarndaki
anlay esas alnarak, yaplandrmac yaklam merkeze almaktadr. Bununla birlikte, tematik ve beceriye dayal
yaklam ile programlar aras ilikilerde sarmal yaklam benimsenmitir (MEB, 2010).
Bu almada esas alnan 3-6 ya Aile Eitim Program, 14 hafta sren haftada bir gn yaklak ders saati
sren toplantlarla uygulanan bir programdr. Halk Eitim Merkezleri bnyesinde grev yapan retmen ve usta
reticilerce verilen bu kurs iki ekilde yrtlmektedir. lk olarak, 14 hafta boyunca haftada 15 saat sren
toplantlarda teorik bilgiler verilmektedir. 14 ayr temann yer ald kurs programnda toplamda 101 adet
kazanmn verilmesi amalanmaktadr. Kurs kapsamn retmenlere ve katlmclara eitli eitim materyalleri
verilmektedir. retmenlere; program klavuz kitab ve oturum grsel materyalleri verilirken, katlmclara; aile
mektuplar, bilgi yapraklar ve ocuk etkinlik materyalleri sunulmaktadr.
Kursun ikinci blm ise, ocuk Eitim Materyali (EM) denen eitim materyalleri ile annelerin her hafta
rendikleri teorik bilgileri evlerinde ocuklar ile uygulamalar desteklenmektedir. EM materyalleri annelerin
ocuklar ile birlikte vakit geirmesini ve iletiimde bulunmasn salayacak rnek etkinlikleri iermektedir.
retmenler EM materyallerinde yer alan etkinlikleri ev ziyareti ya da grup toplantlarnda anneye retmekte,
annenin uygulamalarn izlemektedir. Kursta 4. haftadan sonra balayan ev ziyaretleri ile her anneye en az iki ev
ziyareti yaplmaktadr.
Kursta babalarn da srece katlmas ihmal edilmemitir. Bu amala kursun 2. ve 4. oturumu arasnda babalarla
bir baba toplants gerekletirilmektedir. Ayrca her oturumun sonunda kursta ilenen konular hakknda babalar
da bilgilendirmek amal baba mektuplar anneler vastasyla babalara iletilmektedir.

3-6 ya Aile Eitim Programnda kurs sresince her oturumun sonunda katlmclar deerlendirmek amal
hazrlanm lme aralar kullanlmaktadr. Kursun sonunda kursiyerlere uygulamal, yazl ve szl
deerlendirme yaplarak katlmc belgesi verilmektedir.
Milli Eitim Bakanlnca uygulanan 0-18 ya Aile Eitim Program ilk olarak 1988 ylnda 0-4 ya Anneocuk Eitimi Program adyla uygulamaya konulmu, zaman iinde drt kez gelitirilmi bir programdr. 018 ya Aile Eitim Program uygulamaya konmadan nce, 2006-2011 yllar arasnda ailelere Benim Ailem
Program ad altnda ocuk eitimi verilmekteydi. Uygulanan bu program gerek program planlama sreci
asndan gerekse uygulama sreci asndan retmenler ve katlmclar tarafndan olduka beenilen, lke
genelinde yksek katlm gsteren bir programdr (Kl, 2012; merolu ve Can Yaar, 2002; Temel, 2003 ).
Ancak tm eitim programlarnda olduu gibi bir yetikin eitimi program olan Benim Ailem Programnn da
gelitirilmeye ihtiyac bulunmaktadr. Bu nedenle Milli Eitim Bakanlnca yrtlen program gelitirme
almalar neticesinde 0-18 ya Aile Eitim Program hazrlanm ve 2011-2012 eitim ylnda uygulamaya
sunulmutur. Dolaysyla yeni programn program gelitirme ilkelerine uygunluu ve uygulamadaki baars
merak uyandrmaktadr.
Bu aratrmann amac; 3-6 ya Aile Eitim Program deseninin program gelitirme ilkelerine uygunluunu
irdelemektir. Bu ama dorultusunda aadaki sorulara cevap aranmaktadr;
1.

3-6 Ya Aile Eitimi program eitmenlerinin kiisel zellikleri nelerdir?

2.

3-6 Ya Aile Eitimi program katlmclarn ihtiyalarn karlamakta mdr?

3.

3-6 Ya Aile Eitimi program hedefleri yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun olarak
hazrlanm mdr?

4.

3-6 Ya Aile Eitimi programnn ierii yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun olarak
hazrlanm mdr?

5.

3-6 Ya Aile Eitimi programnn eitim durumlar yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun
olarak hazrlanm mdr?

6.

3-6 Ya Aile Eitimi program iin ngrlen sre yeterli midir?

7.

3-6 Ya Aile Eitimi program iin ayrlan bte yeterli midir?

8.

3-6 Ya Aile Eitimi programnn deerlendirilmesi yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun
olarak yaplm mdr?

9.

3-6 Ya Aile Eitimi programnn geneline ilikin grler nelerdir?

2.YNTEM
2.1. Aratrma Modeli
Ankara ili merkezine bal Halk Eitim Merkezlerince yrtlen Aile Eitim Kurs programnn yetikin eitimi
program gelitirme srecine uygunluunu incelemeyi amalayan bu aratrma niceliksel bir yaklamla ele

alnm ve betimsel tarama modeli kullanlarak hazrlanmtr. Niceliksel yaklamda nesnel gerekliin deer
yarglarndan ve kiisel yorumlardan bamsz yaplan gzlem ve lmlerden elde edilen verilerden olutuu
var saylmaktadr(Bir, 1999). Niceliksel yaklamda kullanlan betimsel tarama modeli ise, gemite ya da halen
var olan bir durumu var olduu ekli ile betimlemeyi amalayan bir aratrma yaklamdr (Karasar, 1998).
2.2. Aratrma Grubu
Aratrma grubunu 2012 ylnda Ankara ilinde 3-6 ya Aile Eitimi veren Halk Eitim Merkezlerinde grev
yapan 44 eitmen oluturmaktadr.
2.3. Veri Toplama Arac
Aratrmada kullanlan anket metni 3-6 ya Aile Eitimi programndan nce uygulanmakta olan Benim Ailem
Programna ilikin bir doktora almas amacyla yazar tarafndan gelitirilmitir. Ankette, Benim Ailem
programna ilikin baz terimler orijinal soru metnine sadk kalmak kaydyla deitirilmitir.
Anketlerin kapsam geerlii iin alan uzmanlarnn grlerine bavurulmutur. neriler dorultusunda ankete
son ekli verilmi, 20 kiiden oluan eitmen grubuna uygulanm, elde edilen sonular zerinden gvenirlik
almas yaplmtr. Anketin gvenirlik dzeyi Cronbach Alfa deerine gre hesaplanmtr. n uygulama
neticesinde elde edilen verilere gre anketin gvenirlii .70 olarak bulunmutur. Kalayc (2006) ya gre bu
gvenirlik deerine sahip bir anket olduka gvenilir kabul edilmektedir.
zdamara (2004) gre, gvenirlik katsays olarak geerli kabul edilen deer 0.65 eiidir. Bu eiin altnda
kalan sorular, madde toplam korelasyonlarna baklarak deerlendirilir. Ancak lein gvenirlik analizi
sonucunda, tm maddelerin alpha i tutarllk katsaysnn 0.65ten yksek olduu bulunmutur. Bu nedenle
maddelerin toplam korelasyon katsaylar dikkate alnmamtr.
2.4. Verilerin Analizi
Veri toplama arac ile elde edilen verilerin zmlenmesinde SPSS 16.0 paket programndan yararlanlmtr.
Eitmenlerin 3-6 ya Aile Eitimi programna ilikin gr ifadeleri frekans (f) ve yzde (%) deerleri
belirlenerek bulgular ksmnda yorumlanmtr.
2.5. Aratrmann Snrllklar
Bu aratrma;
3-6 ya Aile Eitimi program ve
Ankara ilinde 3-6 ya Aile Eitimi program veren eitmenler ile snrldr.
3. BULGULAR VE YORUM
Aratrmann bu blmnde 3-6 ya Aile Eitimi programnn yetikin eitimi program gelitirme srelerine
uygunluuna ilikin toplanan verilerin zmlenmesi sonucu elde edilen bulgular ve yorumlar yer almaktadr.

Ankara genelinde Halk Eitim Merkezlerinde 3-6 ya Aile Eitimi veren eitmenlerin kiisel zellikleri Tablo
1de verilmektedir
Tablo 1.
Eitmenlerin Kiisel zellikleri
Kiisel zellikler

25 ya ve alt

2.1

26-30 ya

4.2

31-35 ya

10

20.8

36-40 ya

12

25

41-45 ya

18.8

46-50 ya

10

20.8

Usta retici

11

22.9

retmen

33

68.8

ocuk Geliimi

18.8

Tekstil,rg Dokuma

2.1

11

22.9

El Sanatlar Teknolojisi

14.6

Okul ncesi retmenlii

8.3

Teknoloji Tasarm

2.1

Medikal Bakm-Hemirelik

16.7

Grafik

2.1

Nak

4.2

1-5 yl

4.2

6-10 yl

16.7

11-15 yl

14

29.2

16-20 yl

18.8

21 yl ve zeri

11

22.9

Daha nce Aile

Evet

38

86.4

Eitimi Kursu

Hayr

13.6

Benim Ailem Kursu

15

34.1

Grev Yaplan

AEP Kursu

13.6

Kurslar

Her kisi de

23

52.2

1 Yl

4.2

Aile Eitimi

2Yl

6.8

Kursu Verme

3 Yl

4.2

Sresi

4 Yl

10

22.7

5 Yl

27

61.3

Ya

Kadro Durumu

Giyim-retim Teknolojisi
Bran

retmenlik
Yl

Verme Durumu

44

Yukardaki izelgede grld zere tamam kadn olan eitmenlerin yardan fazlas 31 ya ve zeri yata
bulunmaktadr. 31 ya altnda yer alan eitmenlerin oran olduka dk olmasna karn 41-50 ya aralnda
bulunanlarn oran olduka yksektir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnda grev yapan eitmenlerin kadro statleri usta retici ve retmendir. Halk
Eitim Merkezlerinde sklkla grev alan kadrolu usta reticiler bu grupta yer almazken, grubun ounluunu
retmenlerin oluturduu grlmektedir. Halk Eitim Merkezlerinde grev yapan retmenler Milli Eitim
Bakanlna bal olarak alan dier retmenlerle ayn statdedirler. Usta reticiler ise ders creti
karlnda szlemeli olarak almaktadrlar.
Eitmenlerin uzmanlk alanlarna bakldnda; eitmenlerin sadece lk bir kesiminin ocuk Geliimi ve Okul
ncesi retmenlii alanndan mezun olduu grlmektedir. Tablodaki veriler incelendiinde eitmenlerin
ounluunun ocuk geliimi ile ilgili olmayan alanlardan mezun olduu anlalmaktadr. Bunlar arasnda
ounluu Giyim ve retim Teknolojisi retmenlerinin oluturduu grlmektedir.
Eitmenlerin retmenlik tecrbeleri sz konusu olduunda grubun ounluunun olduka tecrbeli
retmenlerden olutuu gze arpmaktadr. Eitmenlerin yardan fazlasnn 11 yl ve zeri mesleki deneyime
sahip olmas dikkat ekicidir. Bunun yannda, eitmenlerin byk ounluu daha nce aile eitimi kurslar
vermilerdir. Grubun ounluu Benim Ailem Kursu ile AEP (Anne-ocuk Eitim Program) Kursunu birlikte
veren deneyimli retmenlerden olumaktadr. te yandan eitmenlerin yars 5 yl ve daha uzun sreli aile
eitimi kursu vermilerdir.
3.1. 3-6 Ya Aile Eitimi Kursuna likin Bulgular
Aada 3-6 Ya Aile Eitimi Programnn yetikin eitiminde program gelitirme srecine uygunluunu
irdeleyen sorulara ilikin bulgular yer almaktadr.
3.1.1. renme htiyalarnn Belirlenmesi
Yetikin eitimi programlarn dier eitim programlarndan ayran zelliklerden en nemlisi katlmclarn
renme ihtiyalarn karlamas gereidir. Dier rgn eitim programlarnn da hitap ettii grubun
ihtiyalarn karlamas beklenir, ancak yetikin eitimi faaliyetlerine katlmn zorunluluk yerine gnlllk
esasna dayal olduu dnldnde; katlmclarn ihtiyalarn karlamayan bir programn uzun sre
varln srdrmesi beklenemez. Aada 3-6 Ya Aile Eitimi Programnn katlmclarn renme ihtiyalarn
karlama durumuna ilikin eitmen grleri bulunmaktadr;

Tablo 2.
Eitmenlerin Program Katlmclarn renme htiyalarn Karlamaktadr fadesine
Katlmlarnn Dalm
F

Ksmen Katlyorum

15

34.1

Byk lde Katlyorum

24

54.5

11.4

44

100.0

Tamamen Katlyorum
TOPLAM

Grld zere, eitmenlerin byk ounluu programn katlmclarn renme ihtiyalarn karladn
dnmektedirler.

3-6 Ya Aile eitimi program tasarlanmadan nce uygulanan Benim Ailem program

eitmenlerine de programn katlmclarn ihtiyalarn karlama durumu hakkndaki grleri sorulmu, benzer
bir cevap alnmtr(Kl, 2012). Bu balamda, her iki programn da katlmclarn ihtiya ve beklentilerini
baaryla karlad; dolaysyla programlar tasarlanrken ihtiyalarn isabetli biimde belirlendii sylenebilir.
3-6 Ya Aile eitimi programnn ihtiyalarnn byk lde karlandnn dnlmesine ramen,
eitmenlerin nemli bir ounluu programn daha verimli olabilmesi iin geni kapsaml bir ihtiya belirleme
almas yaplmas gerektiini dnmeleri ilgi ekicidir(Tablo 3).

Bu durumun nedeninin yetikinlerin

ihtiyalarnn duraan olmayp srekli deiken bir yapda bulunmas olduu dnlmektedir.
Tablo 3.
Eitmenlerin Programn Daha Verimli Olabilmesi in Kapsaml Bir htiya Belirleme almas
Yaplmaldr fadesine Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

4.5

ok Az Katlyorum

4.5

Ksmen Katlyorum

20.5

Byk lde Katlyorum

11

25.0

Tamamen Katlyorum

20

45.5

TOPLAM

44

100,0

3.1.2. Hedeflerin Nitelii

3-6 Ya Aile Eitimi Programnda 101 adet ama ve kazanm bulunmaktadr. Tablo 4te grld zere
eitmenlerin yarya yakn(%41) programn kazanmlarnn katlmclarn renme ihtiyalar ile uyumlu olduu
grne katlrken, nemli bir ounluu da (%48) bu gre ksmen katlmaktadr.

Tablo 4.
Eitmenlerin Programn Hedefleri Katlmclarn renme htiyalar le Uyumludur fadesine
Katlmlarnn Dalm
F
Hi Katlmyorum

%
5

11.4

Ksmen Katlyorum

21

47.7

Byk lde Katlyorum

13

29.5

Tamamen Katlyorum

11.4

44

100,0

TOPLAM

te yandan eitmenlerin yardan fazlas katlmclarn hazr bulunuluk dzeylerinin programn hedefledii
davranlar kazandrmaya uygun olduu grne ksmen katlmaktadrlar (Tablo 5).

Bu verilere gre

eitmenler programn hedeflerinin katlmclarn renme ihtiyalar dikkate alnarak tasarlandn, ancak baz
katlmclarn hazr bulunuluk dzeylerinin kazanmlarn gerekletirilmesi iin yeterli olmadn dndkleri
sylenebilir.
Tablo 5.
Eitmenlerin Katlmclarn Hazr Bulunuluk Dzeyi, Programn Hedefledii Davranlar
renmelerine Uygundur fadesine Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

2.3

ok Az Katlyorum

6.8

Ksmen Katlyorum
Byk lde Katlyorum
Tamamen Katlyorum
TOPLAM

25

56.8

11

25.0

9.1

44

100,0

3.1.3. Programn erii

3-6 ya Aile Eitim program 14 ayr oturumdan (nite) olumaktadr. Bu oturumlarn isimleri: Tanma ve
Programn Tantm, Okul ncesi Yalar ve Ailenin nemi, ocuu Dinlemek, ocua Kendini Anlatmak,
Olumlu Davranlar, Olumsuz Davranlar, ocuun Sosyal ve Duygusal Geliimi, ocuun Zihinsel Geliimi,
ocuun Bedensel ve Cinsel Geliimi, ocuun zbakm Becerileri, ocuun Sal ve Beslenmesi, ocuk ve
nsan Haklar, Okula Hazrlk, zel Eitime htiyac Olan Bireylere Duyarllk Gelitirmedir.
3-6 Ya Aile Eitim Program ieriinin programda yer alan hedeflerle uyumluluu hususu eitmenlere
sorulduunda; eitmenlerin yarya yakn (%45) ieriin program hedefleri ile uyumlu olduunu dnrken,
grubun yine yarya yakn (%46) bu gre ksmen katlarak ieriin baz blmlerinin program hedeflerini
gerekletirmeye tam olarak uygun olmadn belirtmilerdir (Tablo 6). Oysaki, ayn soru benzer rneklem
grubuna sorulmu, Benim Ailem programnn ieriinin program hedefleri ile tamamen uyumlu olduunu

10

dndkleri grlmtr(Kl, 2012). Bu durumda, 3-6 Ya Aile Eitim Program ieriinin programda yer
alan hedeflerle uyumluluu hususunda baz sorunlar olduu dnlmektedir.
Tablo 6.
Eitmenlerin Programn erii, Programn Hedeflerini Gerekletirmeye Uygundur fadesine
Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

9.1

Ksmen Katlyorum

20

45.5

Byk lde Katlyorum

13

29.5

15.9

Tamamen Katlyorum
TOPLAM

44

100,0

Bir yetikin eitimi program olan 3-6 Ya Aile Eitim Programnn hedef kitlesi farkl eitimsel ve kltrel
gemie sahip katlmclardan olumaktadr. Yetikin eitimi programlar doas gerei farkl gemi yaantlara
sahip katlmclarn eitimsel beklentilerini karlamak durumundadr. 3-6 Ya Aile Eitim Program ieriine bu
adan bakldnda; eitmenlerin 1/3nn program ieriinin farkl eitimsel ve kltrel gemie sahip
katlmclara hitap edebildii grne katlrken, grubun yarsnn bu konuda baz tereddtleri olduu
grlmektedir (Tablo 7).
Tablo 7.
Eitmenlerin erik, Farkl Eitimsel ve Kltrel Gemie Sahip Katlmclara Hitap
Edebilmektedir fadesine Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

4.5

ok Az Katlyorum

9.1

Ksmen Katlyorum

22

50.0

Byk lde Katlyorum

14

31.8

Tamamen Katlyorum

4.5

TOPLAM

44

100,0

Programn kapsam yeterlilii zerinde durulmas gereken bir baka husustur. Aada Tablo 8de grld
zere eitmenlerin bu konudaki grleri olduka dikkat ekicidir. Buna gre; eitmenlerin yars programdaki
konularn kapsamn annelerin ocuk yetitirme yeterlilii kazanmas iin yeterli bulurken, grubun dier yars
programdaki konular yeterince kapsaml bulmamaktadr.te yandan, ayn soru benzer rneklem grubuna
sorulmu, Benim Ailem programnn kapsamnn annelerin ocuk yetitirme yeterlii kazanmas asndan
yeterli olduu dnlmtr(%71)(Kl, 2012). Grld zere her iki programn kapsamnn da annelerin
ocuk yetitirme yeterlii kazanmas asndan tam anlamyla yeterli olduunu sylemek biraz gtr. Bu
durumda, eitmenlerden ve katlmclardan alnacak grler dorultusunda kapsam yeniden dzenlenmelidir.

11

Tablo 8.
Eitmenlerin Sizce Katlmclarn Programda Yer Alan Baz Hedef Davranlar renmesinde
Glk Yaanmakta Mdr? fadesine Katlmlarnn Dalm
F
Evet

%
22

50

Hayr, program yeterince kapsaml deildir

22

50

TOPLAM

44

100,0

Program yeterince kapsaml bulmayan eitmenlere program ieriine eklenebilecek veya daha ayrntl hale
getirilebilecek konu ballarnn neler olabilecei sorulmu, aada Tablo )da bulunan yantlar alnmtr;
Tablo 9.
Eitmenlerce Programa Eklenmesi stenen Konu Balklar
F

6.3

ocuklarn Geliimsel zellikleri konusu daha detaylandrlabilir

Cinsel Eitim konusu daha kapsaml olmal

14

29.2

Sosyal Duygusal Geliim konusu daha kapsaml olmal

10

20.8

lkyardm ve Kazalardan Korunma konusu eklenmeli

ocuk Geliiminde Oyun ve Oyuncaklarn nemi konusu eklenmeli
Kadn Sal ve Doum Kontrol konusu olmal
Kadn Haklar konusu olmal
Aile i Sorunlar zme Yntemleri konusu eklenmeli

12.5

10.4
7

14.6

10

20.8

4.2

Yukardaki verilerden anlald zere; programdaki konularn kapsamn yeterli bulmayan eitmenler programa
lkyardm ve Kazalardan Korunma, ocuk Geliiminde Oyun ve Oyuncaklarn nemi, Kadn Sal ve
Doum Kontrol, Kadn Haklar, Aile i Sorunlar zme Yntemleri konularnn programa eklenmesini
istemektedirler. Bunun dnda eitmenler programda mevcut olan ocuklarn Geliimsel zellikleri, Cinsel
Eitim, Sosyal Duygusal Geliim konularnn kapsamnn geniletilmesi gereini vurgulamaktadrlar.
3.1.4. Eitim Durumlar
3-6 ya Aile Eitim program kapsamnda eitmenlerin kullanmna sunulan klavuz kitapta yer alan eitim
etkinliklerinin ieriin sunulmasna olanak salayacak ekilde belirlenmi olmasna ilikin eitmen grleri
aada Tablo 10'da verilmektedir

12

Tablo 10.
Eitmenlerin Program Klavuzunda Yer Alan Eitim Etkinlikleri eriin Sunulmasna Olanak
Salayacak ekilde Belirlenmitir fadesine Katlmlarnn Dalm
F

ok Az Katlyorum

11.4

Ksmen Katlyorum

15

34.1

Byk lde Katlyorum

20

45.5

Tamamen Katlyorum

9.1

TOPLAM

44

100,0

Grld zere eitmenlerin yardan fazlas(%55) klavuz kitapta yer alan eitim etkinliklerinin kurs ieriini
sunmaya olanak salayacak ekilde tasarlanm olduunu dnmektedirler. Eitmenlerin 1/3' ise bu gre
ksmen katlarak bu gr hakkndaki tereddtlerini belirtmilerdir. te yandan ayn soru Benim Ailem
program uygulanrken eitim grubuna sorulduunda; eitmenlerin byk ounluu(%93,8) klavuz kitapta yer
alan eitim etkinliklerinin kurs ieriini sunmaya olanak salayacak ekilde tasarlanm olduunu dndkleri
grlmektedir(Kl,2012). Grld zere, 3-6 ya Aile Eitim program klavuz kitabnda yer alan eitim
etkinlikleri her ne kadar ieriin sunumuna olanak salayacak ekilde belirlenmi ise de baz eitim
etkinliklerinin bu gereklilii karlamad anlalmaktadr.Program klavuzunda nerilen retim yntem ve
tekniklerinin program hedeflerini gerekletirecek nitelikte olup olmad konusunda ise eitmenlerin grleri
aada Tablo 11'de verilmektedir.
Tablo 11.
Eitmenlerin Programda nerilen Yntem ve Teknikler Programn Hedeflerini Geekletirecek
Niteliktedir fadesine Katlmlarnn Dalm
F

ok Az Katlyorum

9.1

Ksmen Katlyorum

16

36.4

Byk lde Katlyorum

13

29.5

Tamamen Katlyorum

11

25.0

TOPLAM

44

100,0

Yukardaki verilerden anlalaca zere, eitmenlerin yardan fazlas (%54) program klavuzunda nerilen
retim yntem ve tekniklerinin program hedefleri ile uyumlu olduunu dnmektedirler. Eitmenlerin 1/3'
ise bu gre ksmen katlmaktadr.

13

Eitmenlerin kurs srasnda daha ok dz anlatm yntemini kullanyorum ifadesine katlm

dzeyleri ise aada Tablo 12'de verilmektedir;Tablo 12.
Eitmenlerin erii Sunarken Daha ok Dz Anlatm Yntemini Kullanmaktaym fadesine
Katlmlarnn Dalm
F
Hi Katlmyorum

12

27.3

ok Az Katlyorum

20.5

Ksmen Katlyorum

14

31.8

Byk lde Katlyorum

4.5

Tamamen Katlyorum

15.9

TOPLAM

44

100,0

Grld zere eitmenlerin yarya yakn (%48) bu gre katlmamakta ve eitim srasnda dz anlatm
yntemi dndaki yntemlere de yer verdiini belirtmektedir. te yandan eitmenlerin 1/3' ise bu gre
ksmen katlarak dz anlatm yntemini sklkla kullandn sylemektedir.
3.1.5. Programn Sresi
3-6 Ya Aile Eitimi kursu uygulamaya gemeden nce Milli Eitim Bakanl anne-ocuk eitimlerini Benim
Ailem program vastasyla yrtmekte idi. Eitimciler ve katlmclarca olduka beenilen ve baarl bulunan
bu programa getirilen en nemli eletirilerden biri kursun 18 hafta olan sresinin ksaldr (Kl, 2012, 150).
Benim Ailem programnn gelitirilmesi ile uygulamaya konulan 3-6 Ya Aile Eitimi programnn sresi ise 14
haftaya drlmtr. Eitmenlere bu husustaki grleri sorulmu, aadaki veriler elde edilmitir;
Eitmenlerin kursun 14 haftalk sresi konular verimli bir ekilde ilemek iin yeterlidir grne katlm
dzeyleri Tablo 13'de verilmektedir:
Tablo 13.
Eitmenlerin Kursun 14 haftalk Sresi Konular Verimli Bir ekilde lemek in Yeterlidir
fadesine Katlmlarnn Dalm
F

31

70.5

ok Az Katlyorum

9.1

Ksmen Katlyorum

6.8

Hi Katlmyorum

Byk lde Katlyorum

13.6

TOPLAM

44

100,0

Grld zere eitmenlerin byk bir ounluu (%80) kursun sresini yetersiz bulmaktadrlar. Bu hususta
daha ayrntl gr almak iin eitmenlere derslerin teorik ksm ve eitim etkinlikleri iin ayrlan sreler
hakkndaki grleri sorulmutur. Eitmenlerin derslerin teorik ksm iin programda ngrlen sre yeterlidir
grne katlm dzeyleri Tablo 14'te verilmektedir.

14

Tablo 14.
Eitmenlerin Derslerin Teorik Ksm in Programda nerilen Sre Yeterlidir fadesine
Katlmlarnn Dalm
F
Hi Katlmyorum

21

47.7

ok Az Katlyorum

18.2

Ksmen Katlyorum

13.6

Byk lde Katlyorum

18.2

Tamamen Katlyorum

2.3

TOPLAM

44

100,0

Grld zere eitmenlerin ounluu(%66) program iin ngrlen srenin teorik bilgilerin verilmesi
srecinde yetersiz olduunu dnmektedirler. Eitmenlerin programda, yaplan eitim etkinliklerine ayrlan
sre yeterlidir ifadesine katlm dzeyleri ise aada Tablo 15'te verilmektedir;
Tablo 15.
Eitmenlerin Programda, Yaplan Eitim Etkinliklerine Ayrlan Sre Yeterlidir fadesine
Katlmlarnn Dalm
F

15

34.1

ok Az Katlyorum

13.6

Ksmen Katlyorum

12

27.3

Byk lde Katlyorum

10

22.7

2.3

44

100,0

Hi Katlmyorum

Tamamen Katlyorum
TOPLAM

Yukardaki izelgeden anlalaca zere, eitmenlerin yardan fazlas (%48) programda yer alan eitim
etkinliklerini gerekletirmek iin srenin yetersiz olduunu dnrken, grubun 1/3' bu gre ksmen
katlmaktadr. Yukardaki veriler incelendiinde eitmenlerin program sresini ciddi anlamda yetersiz bulduklar
ve bu konuda en byk sknty teorik dersleri ilerken yaadklar anlalmaktadr.
3.1.6. Programn Btesi
Yetikin eitiminde program gelitirme srecini rgn eitimde gelitirilen programlardan ayran hususlardan
biri de program btesinin tasarlanmas aamasdr. Bu aratrmada program btesinin tasarm boyutunu
incelemek yerine belirlenmi btenin yeterli olup olmad konusunda eitmenlerden gr alnmas tercih
edilmitir. Bu dorultuda elde edilen veriler Tablo 16'da sunulmaktadr:

15

Tablo 16.
Eitmenlerin Bu Program in lgili Kurumlarca Yeterli Bte Ayrldn Dnyorum
fadesine Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

15.9

ok Az Katlyorum

14

31.8

Ksmen Katlyorum

15

34.1

Byk lde Katlyorum

9.1

Tamamen Katlyorum
TOPLAM

9.1

44

100,0

Yukardaki izelgeden anlalaca zere, eitmenlerin yarya yakn (%48) bu program iin ilgili kurumlarca
yeterli bte ayrldn dnyorum ifadesine hi katlmamakta ya da ok az katlmaktadr. Grubun yine
nemli bir ksm (%34) ise bu gre ksmen katlmaktadr. Bir baka deyile, eitmenler Milli Eitim
Bakanlnca 3-6 ya Aile Eitim Program iin belirlenen bteyi yetersiz veya az bulmaktadrlar. te yandan
Benim Ailem program btesi de eitmenlerce tam anlamyla yeterli bulunmamtr. Bu durum, her iki program
iin de yeterli bte ayrlmadnn gstergesidir.
3.1.7. Baarnn Deerlendirilmesi
3-6 Ya Aile Eitim programnda her oturum sonunda nite ile ilgili sorulardan oluan oktan semeli veya
doru/yanl soru tiplerini ieren bir deerlendirme formu bulunmakta, eitmenler, her nite sonunda
deerlendirme yapmaktadr. Kursun sonunda kursiyerlere uygulamal, yazl ve szl deerlendirme yaplarak
katlmc belgesi verilmektedir.
Roger'a gre yetikin eitiminde deerlendirme sreleri rgn eitimdeki deerlendirme srelerinden farkl
olarak renenin performansndan ok yetikinlerin renmesine daha etkin nasl yardmc olabiliriz sorusu
zerinde odaklar (Akt.Yldz ve Uysal, 2009). Yetikin eitiminin gnll bir faaliyet olduu ve bu tr
uygulamalar nedeniyle kayg yaayp renme srelerinden uzaklama ihtimallerinin bulunduu gz nne
alndnda deerlendirme boyutu zerinde hassasiyetle durulmas gereken bir konu olarak ortaya kar.
balamda,

eitmenlere

program

sonunda

katlmc

belgesi

verilmesi

nedeniyle

Bu

katlmclarn

deerlendirilmesinin gereklilii konusundaki grleri sorulmu, Tablo 17'deki veriler elde edilmitir;

16

Tablo 17.
Eitmenlerin Program Sonunda Sertifika Verildii in Katlmclarn Deerlendirilmesi
Gereklidir fadesine Katlmlarnn Dalm
F
Hi Katlmyorum

11

25.6

ok Az Katlyorum

16.3

Ksmen Katlyorum

11.6

Byk lde Katlyorum

16.3

Tamamen Katlyorum

13

30.2

TOPLAM

44

100,0

Grld zere, eitmenlerin yardan fazlas (%47) program sonunda katlmc belgesi verildii iin
katlmclarn baarsnn deerlendirilmesi gerektii grne katlm gstermektedirler. Ancak bu gre daha
dk katlm gsteren veya hi katlmayan eitmenlerin oran da dikkat ekici (%42) dzeydedir.
3.1.8. Programn Geneline Ynelik Grler
Eitmenlerin 3-6 ya Aile Eitim Programna ilikin dncelerini renmek amacyla aadaki konularda
grlerine bavurulmutur. Eitmenlerin 3-6 ya Aile Eitim Programn genel anlamda baarl buluyorum
ifadesine katlm dzeyleri Tablo 18'de verilmektedir;
Tablo 18.
Eitmenlerin 3-6 Ya Aile Eitim Programn Genel Anlamda Baarl Buluyorum fadesine
Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

2.3

ok Az Katlyorum

4.5

Ksmen Katlyorum

13

29.5

Byk lde Katlyorum

22

50.0

Tamamen Katlyorum

13.6

TOPLAM

44

100,0

Grld zere eitmenlerin 3-6 ya Aile Eitim Programna ilikin dikkat ekici eletirileri bulunsa da grubun
nemli bir ounluu (%64) program genel anlamda baarl bulmaktadrlar.

Buna karlk eitmenler

grubunun 1/3' bu gre ksmen katlmakta ve program tam anlamyla baarl bulmadklarn
belirtmektedirler. te yandan Benim Ailem programnn baars hakknda eitmen grlerine bakldnda;
eitmenlerin byk ounluunun(%96) program baarl bulduu anlalmaktadr(Kl, 2012). Grld
zere, 3-6 ya Aile Eitim Program eitmenlerce baarl bulunmasna ramen Benim Ailem program kadar
baarl tasarland dnlmemektedir.

17

Eitmenlerin bu program sayesinde anne ve ocuklara faydal olduumuzu dnyorum ifadesine katlm
dzeyleri ise Tablo 19'da verilmektedir;
Tablo 19.
Eitmenlerin Bu Program Sayesinde Anne ve ocuklara Faydal Olduumuzu Dnyorum
fadesine Katlmlarnn Dalm
F
Ksmen Katlyorum

%
6

13.6

Byk lde Katlyorum

17

38.6

Tamamen Katlyorum

21

47.7

TOPLAM

44

100,0

Yukardaki tablodan anlalaca zere eitmenler 3-6 ya Aile Eitim Programnn anne ve ocuklar iin yararl
bir program olduu grndedir. Elde edilen veriler ayn zamanda eitmenlerin manevi adan yksek bir
mesleki doyum iinde olduklarnn da gstergesidir.
Son olarak eitmenlerin program yetikin renenlerin zellikleri dikkate alnarak hazrlanmtr ifadesine
katlm dzeyleri Tablo 20'de verilmektedir.
Tablo 20.
Eitmenlerin Program Yetikin renenlerin zellikleri Dikkate Alnarak Hazrlanmtr
fadesine Katlmlarnn Dalm
F

Hi Katlmyorum

2.3

ok Az Katlyorum

13.6

Ksmen Katlyorum

12

27.3

Byk lde Katlyorum

16

36.4

20.5

Tamamen Katlyorum
TOPLAM

44

100,0

Eitmenlerin yardan fazlas (%57) 3-6 Ya Aile Eitim Programnn bir yetikin eitimi program olarak
yetikin renenlerin zellikleri dikkate alnarak hazrland grndedir. Grubun 1/3' ise bu gre ksmen
katlmaktadr.
4. TARTIMA VE SONU
Bu blmde, aratrmann alt problemleri dorultusunda yaplan analizler sonucunda elde edilen bulgular ayr
ayr ele alnp yorumlanmtr.

18

3-6 ya Aile Eitim Program eitmenlerinin kiisel zellikleri

Tamam kadn olan eitmenlerin ya dalm 31-50 ya aralnda seyrederken, eitmenlerin zellikle 41-50 ya
aralnda younlatklar gzlenmektedir. Bu da 3-6 ya Aile Eitim programnn emekli olmaya yakn olduka
tecrbeli eitmenler tarafndan verildiini gstermektedir.
Eitmenlerin kadro durumlarna bakldnda; ounluu retmen kadrosunda bulunan eitmenlerin
oluturduu gzlenmektedir. Eitmenlerin uzmanlk alanlarna bakldnda; grubun ok az bir kesiminin lisans
eitimini ocuk Geliimi veya Okul ncesi retmenlii gibi alanlardan ald, geri kalan byk ounluun
ocuk eitimi ile ilgili olmayan alanlardan gelen retmenlerden olutuu gzlenmektedir. Bu durum,
eitmenlerin yeterlilikleri ve verilen eitimin kalitesine ilikin baz sorular da beraberinde getirmektedir.
Eitmenlerin retmenlik tecrbelerine bakldnda ise; grubun ounluunun (farkl alanlardan da olsa)
tecrbeli eitmenlerden olutuu grlmektedir. Bu durumun verilen eitimin kalitesi adna olumlu bir durum
olduu dnlmektedir.
3-6 ya Aile Eitim Programnn katlmclarn ihtiyalarn karlama durumu
Aratrmadan elde edilen veriler yorumlandnda; eitmenler programn genel anlamda katlmclarn renme
ihtiyalarn karladn ancak programn daha verimli olabilmesi iin kapsaml bir ihtiya analiz yaplmas
gerektiini dnmektedirler. Elbette hibir yetikin eitimi programnn katlmclarn tm ihtiyalarn
karlamas beklenemez. Ancak eitmenlerin belirttii gibi, belli aralklarla ihtiya analizi yaplmasnn ve
programn gelitirilmesinin verimi artraca dnlmektedir.
3-6 ya Aile Eitim Programnn hedeflerinin program gelitirme srecine uygun olarak belirlenme durumu
Eitmenler program hedeflerinin katlmclarn ihtiyalar ile uyumlu olduunu dnmektedirler, ancak
katlmclarn nemli bir ksm ise baz hedeflerin katlmclarn ihtiyalar ile uyumlu olmayabildiini
belirtmektedirler. te yandan eitmenler baz katlmclarn hazr bulunuluk dzeylerinin kazanmlarn
gerekletirilmesi iin yeterli olmadn da belirtmektedirler. zet olarak, 3-6 ya Aile Eitim Programnn
hedeflerinin katlmclarn ihtiyalar ile rtmesi ve onlarn hazr bulunuluk seviyelerine uygun olmas
nedeniyle yetikin eitiminde program gelitirme srecine uygun olarak belirlendii dnlmektedir.
3-6 ya Aile Eitim Programnn ieriinin program gelitirme srecine uygun olarak belirlenme durumu
Eitmenlere gre 3-6 Ya Aile Eitim Programnn ieriini genel anlamda hedeflerle uyumlu olarak
tasarlanmtr. Ancak eitmenlerin nemli bir ksm, baz hedeflerin ierikte verilmek istenenler ile uyumlu
olmadn dnmektedirler. Bu durum; program tasarlanrken baz hedeflerinin belirlendiini, ancak bu
hedefleri gerekletirecek konularn ieriin kapsamnda yer almadn dndrmektedir.
Bir yetikin eitimi program olan 3-6 Ya Aile Eitim Programnn birbirinden farkl eitimsel ve kltrel
gemie sahip katlmclara ayn etkililikte hitap etmesi beklenmektedir. Bu adan bakldnda; eitmenler
program ieriinin baz blmlerinin bu gereklilii yerine getirmediini dnmektedirler. Bunun nedeninin
program ieriinin bazen katlmclarn seviyelerinin stnde veya altnda kalabilmesi olduu dnlmektedir.

19

Dolaysyla, bu durum yetikin eitimi programlarnn ieriinde bulunmas gereken en nemli zelliklerden
birinin tam anlamyla yerine getirilmediini gstermektedir.
te yandan, 3-6 Ya Aile Eitim Programnn kapsamnn yeterlilii hususunda eitmenler iki kart gre
sahiptirler. Baz eitmenler kapsam yeterli bulurken, bazlar ierii yeterince kapsaml bulmamaktadrlar. Bu
durumun nedenlerinden birisinin de programn henz yeni olmas nedeniyle sklkla Benim Ailem Program ile
kyaslanmas, tek bana deerlendirilmemesi olduu dnlmektedir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnn eitim durumlarnn yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun
olarak belirlenme durumu
Eitmenler 3-6 Ya Aile Eitim Programnn klavuz kitabnda yer alan eitim etkinliklerinin ierikle balantl
olarak belirlendiini dnmektedirler. Ancak yine bir grup eitmen baz eitim etkinliklerinin ieriin
sunumuna olanak salamadn, bir baka deyile ierii desteklemediini dnmektedirler.
Eitmenler program klavuzunda yer alan eitim etkinliklerinin uygulanmas srasnda kullanlmas nerilen
yntem ve tekniklerin program hedeflerini gerekletirmeye ynelik olarak seildiini dnmektedirler.
Eitmenlerin bu konuda da yine baz tereddtlerinin olduu, bir baka deyile baz yntem ve tekniklerin baz
eitim etkinliklerinin sunulmasna imkan vermedii ya da yanl yntem veya teknik nerildii anlalmaktadr.
3-6 Ya Aile Eitim Programnn eitim durumlar; program ieriini desteklemesi ve nerilen yntem ve
tekniklerin program hedeflerini gerekletirecek nitelikte olmas alarndan yetikin eitiminde program
gelitirme ilkelerine ksmen uygun olduu ve gelitirilmesi gerektii dnlmektedir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnn sresinin yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun olarak
belirlenme durumu
Aratrmadan elde edilen veriler neticesinde; Benim Ailem programnda olduu gibi 3-6 Ya Aile Eitim
Programnda da program sresinin yetersizliinin en nemli sorunlardan birisi olduu grlmektedir. Buna gre,
programn 14 haftalk sresi hem teorik konularn sunumu srasnda hem de etkinlikleri uygularken yeterli
gelmemekte, srenin uzatlmas ve baz konularn kapsamnn geniletilmesi istenmektedir. Uygulanan aile
eitimi programnda srenin yetersiz olmas Benim Ailem Programn inceleyen doktora aratrmasnda da
sklkla dile getirilmi, katlmclardan ve eitmenlerden bu sorunun giderilmesi hususunda eletiriler
derlenmitir(Kl, 2012). Benim Ailem programnn 18 haftalk sresinin yetersiz bulunmasna ramen yeniden
tasarlanan 3-6 Ya Aile eitimi programnda srenin 14 haftaya indirilmesi ve bu sorunun gz ard edilmesi
dikkat ekicidir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnn btesinin yetikin eitimi program gelitirme srecine uygun olarak
belirlenme durumu
Eitmenlerin ounluu program btesini yeterli bulmamakta ve artrlmasn istemektedirler. Eitmenlerin
bte derken kursla ilgili materyaller, krtasiye malzemeleri ve ev ziyaretleri iin maddi destek salanmasn
kastetmektedirler. Bu balamda, eitmenlerin ou harcamalar kendi imkanlaryla yaptklar ve bu nedenle

20

sknt yaadklar dnlmektedir.

Konuya yetikin eitimi program gelitirme sreci asndan bakldnda; 3-6 Ya Aile Eitim Program
btesinin eitmenlerin ihtiyalar dikkate alnmadan hazrland, daha nce uygulanan Benim Ailem
programnda da bte konusunda sorunlar yaand, bu durumun yeni program tasarmnda dikkate alnmad
ve bu nedenle uygulamada sorunlar yaand dnlmektedir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnda katlmclarn deerlendirilmesinin yetikin renenlerin zellikleri dikkate
alnarak yaplma durumu
3-6 Ya Aile Eitim Programnda kurs boyunca yaplan yazl, szl ve uygulamal deerlendirmeler
eitmenlerce olumlu karlanmaktadr. Eitmenler bu grlerine kurs sonunda katlm belgesi verildii iin
deerlendirme yaplmas gerekliliini gereke gstermektedirler. Ancak bir grup eitmen kurs srasnda veya
sonrasnda deerlendirme yaplmas fikrine ok scak bakmamakta, gnll katlm gerektiren bir faaliyette
deerlendirme yaplmasn gereksiz veya sakncal bulmaktadrlar.
lgili literatr incelendiinde yetikin eitimcilerin katlmclarn baarsn deerlendirme konusuna temkinli
yaklatklar anlalmaktadr. Yetikin eitimi sz konusu olduunda mmkn olduunca katlmclarn
baarsna ilikin deerlendirme yaplmamas, yaplmas durumunda ise deerlendirmenin not vermek yerine
katlmclara dnt verme amal kullanlmasnn daha uygun olduu dnlmektedir.
3-6 Ya Aile Eitimi programnn geneline ilikin eitmen grleri
Eitmenler her ne kadar yeni bir program olsa ve baz eksiklikleri bulunsa da genel anlamda 3-6 Ya Aile Eitim
Programn baarl ve verimli bulmakta; bu program sayesinde ailelere yararl olduklarn dnmekte ve
bundan memnuniyet duymaktadrlar. te yandan, 3-6 Ya Aile Eitim Programndan daha nce uygulanan ve
eitmenlerce ok beenilen bir program olan Benim Ailem programndan sonra uygulanmaya balayan bu
program hakknda zellikle ierik, eitim durumlar, program btesi ve programn sresine ynelik ciddi
eletiriler bulunmaktadr. Bu eletirilerin program planlayclar ve dier ilgili kiiler tarafndan dikkate alnmas
gerekmektedir.
Bunun dnda eitmenler bu programn bir yetikin eitimi program olarak yetikin renenlerin zelliklerini
dikkate alarak hazrlandn dnmektedirler. 3-6 Ya Aile Eitim Programnn gelecekte baarl olmasnda
yetikin bireylerin renme zelliklerini dikkate almasnn byk pay olduu phesizdir.
Yetikin eitim programlar sadece hedefler, ierik vb. gibi elerden oluan ynergeler btn olarak
alglanmamaldr. Yetikin eitimi programlar; programn uygulama boyutunu da ieren ok ynl faaliyetler
btndr. Bir program ne kadar zenle ve detayl tasarlanrsa tasarlansn uygulamada yaanan sorunlar kursun
baarsn etkileyecektir. Dolaysyla 3-6 Ya Aile Eitim Program gelitirme sreci uygulamada karlalan
sorunlar ile birlikte ele alnarak deerlendirilmeli ve gelitirilmelidir.

21

5. NERLER
1.

Kursun uygulanmas srecinde belli aralklarla katlmclarn ve eitmenlerin ihtiyalarn len bir
ihtiya analizi yaplabilir ve edinilen veriler nda program gelitirilebilir.

2.

3-6 Ya Aile Eitim Program eitmenlerinin byk ounluu ocuk Geliimi ve Eitimi alan dnda
uzmanlklara sahip olduu iin onlara dzenli aralklarla mesleki geliime ynelik hizmet ii eitim
verilebilir.

3.

3-6 Ya Aile Eitim Program ierii farkl kltrel ve eitimsel gemie sahip katlmclara ayn
dzeyde fayda salayabilmesi iin programda baz deiiklikler yaplmas gerekmektedir. Bununla
ilgili veri elde etmek iin eitimcilere ve katlmclara ynelik bilimsel bir aratrma yaplabilir.

4.

3-6 Ya Aile Eitim Programnn 14 hafta olan sresi yeterli olmad iin 18 hafta veya 20 haftaya
uzatlabilir.

5.

3-6 Ya Aile Eitim Programnda ocuklarn Geliimsel zellikleri, Cinsel Eitim, Sosyo-duygusal
Geliim konular daha detaylandrlabilir. Ayrca ierie lkyardm ve Kazalardan Korunma, ocuk
Geliiminde Oyun ve Oyuncaklarn nemi, Kadn Sal ve Doum Kontrol, Kadn Haklar, Aile i
Sorunlar zme Yntemleri konular eklenebilir.

6.

Program btesi eitmenlerin ihtiya ve nerileri dikkate alnarak yeniden deerlendirilmelidir. Bu

balamda, eitmenlere ulam iin maddi destek veya paso imkan salanabilir.

7.

3-6 Ya Aile Eitim Programnn deerlendirilmesi yaplrken rne dnk bir deerlendirme yerine,
srecin genelini kapsayan ok boyutlu bir deerlendirme yaplmaldr. Bu ekilde, hem program eleri
ve birbiriyle olan ilikilerinde aksayan noktalar tek tek mercek altna alnabilir hem de uygulama
srasnda karlalan sorunlara zmler bulunabilir.

KAYNAKLAR
Bekman, S. ve Koak, A. A. (2009). Be lkeden anneler anlatyor: anne-ocuk eitim program. stanbul:
AEV Yaynlar.Bir, A.A. (1999). Sosyal Bilimlerde Aratrma Yntemleri. T.C. Anadolu niversitesi
Yaynlar. No: 1081. s,6.
Demirel, . (2007). Eitimde program gelitirme. Ankara: PegemA Yaynclk Ankara.
Erden, M. (1998). Eitimde program deerlendirme. Ankara: An Yaynclk.
Kalayc, . (2006). SPSS uygulamal ok deikenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yaynevi.
Karasar, N. (1998). Bilimsel aratrma yntemi. Ankara: Nobel Yaynlar.
Kl, . (2012). Yetikin eitimi programlarnn gelitirilmesi sreci asndan benim ailem kurs
programnn deerlendirilmesi. Doktora Tezi. Ankara niversitesi, Eitim Bilimleri Enstits, Ankara.
Milli Eitim Bakanl, raklk Yaygn Eitim Genel Mdrl. (2009). 3-6 ya aile eitim program (AEP).
Ankara.
Milli Eitim Bakanl, raklk Yaygn Eitim Genel Mdrl. (2010). Aile eitimi kurs program. (0-18 ya
ocuu olan ailelere). Ankara.
Okabol, R. (2006). Halk eitimi (yetikin eitimi). Ankara: topya Yaynevi.

22

merolu, E. ve Can Y. M. (2002). Ev merkezli aile ocuk eitimi programnn ev ortamna etkisi. Erken
ocukluk Geliimi ve Eitimi Sempozyumu. Kk Yaynclk.zdamar K. (2004); Paket Programlar ile
statistiksel Veri Analizi. Eskiehir: KaanKitabevi
Sork, T. & Newman, M. (2004). Program development in adult education and training.
University Press.

Maidenhead:Open

Temel, Z. F. (2003). Aile eitim modeli. Dnyada ve Trkiyedeki uygulamalar. Erken ocukluk eitimi
politikalar: yaygnlama, ynetiim ve yaplar toplants raporu. stanbul: AEV Yaynlar.
ahin, F. ve Cevher. K. N. (2009). Aile eitim programlar ve etkililii: Dnyada neler uygulanyor? Pamukkale
niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 25(1), 2.
Yldz, A. ve Uysal, M. (2009). Yetikin eitimi. stanbul: Kalkedon Yaynclk.