Professional Documents
Culture Documents
Sao M C Moc
Sao M C Moc
Sao Mc
Cn im qu o
Bn trc ln
lch tm
0,048775
Chu k qu o
4.332,59 ngy
11,8618 nm
Chu k giao hi
398,88 ngy[2]
Tc v tr cp 1
13,07 km/s[2]
18,818
nghing qu o
Kinh ca im nt ln
100,492
Acgumen ca cn im
275,066
V tinh t nhin
67
c trng vt l
69.911 6 km[6][7]
71.492 4 km[6][7]
11,209 Tri t
Bn knh cc
66.854 10 km[6][7]
10,517 Tri t
Hnh cu dt
0,06487 0,00015
Din tch b mt
6,14191010 km2[7][8]
121,9 Tri t
Th tch
1,43131015 km3[2][7]
1321,3 Tri t
1,89861027 kg[2]
317,8 Tri t
1/1047 Mt Tri[9]
Khi lng
1,326 g/cm3[2][7]
bnh
Hp dn b mt
24,79 m/s2[2][7]
2,528 g
Tc v tr cp 2
59,5 km/s[2][7]
Chu k t quay
9,925 h[10] (9 h 55 m 30 s)
Vn tc quay ti xch o
12,6 km/s
45.300 km/h
3,13[2]
Xch kinhcc bc
268,057
17 h 52 min 14 s[6]
Xch v cc bc
64,496[6]
0,343 (Bond)
0,52 (hnh hc)[2]
Nhit b mt
min
tr b
Mc 1 bar
165 K[2]
0,1 bar
112 K[2]
max
-1,6 n -2,94[2]
ng knh gc
29,8" 50,1"[2]
Kh quyn[2]
p sut kh quyn b mt
Bin cao
27 km
89,82,0%
10,22,0%
~0,3%
~0,026%
~0,003%
0,0006%
0,0004%
Bng:
hir (H2)
heli
mtan
amoniac
hir deuteri (HD)
tan
nc
amoniac
nc
amonium hir
sunfit(NH4SH)
Sao Mc hay Mc tinh (ch Hn: ) l hnh tinh th nm tnh t Mt Tri v l hnh tinh ln
nht trong H Mt Tri.[12] N l hnh tinh kh khng l vi khi lng bng mt phn nghn ca Mt
Tri nhng bng hai ln ri tng khi lng ca tt c cc hnh tinh khc trong H Mt Tri cng
li. Sao Mc c xp vo nhm cc hnh tinh kh khng l cng vi Sao Th, Sao Thin
Vng v Sao Hi Vng. Bn hnh tinh ny i khi c gi lhnh tinh kiu Mc Tinh hoc hnh
tinh vng ngoi. Cc nh thin vn hc c i bit n hnh tinh ny,[13] v gn vi thn thoi v
nim tin tn gio trong nhiu nn vn ha. Ngi La M t tn hnh tinh theo tn ca v
thnJupiter, v thn quan trng nht trong s cc v thn.[14] Tn gi trong ting Trung Quc, ting
Triu Tin, ting Nht v ting Vit ca hnh tinh ny c t da vo hnh "mc" trong ng hnh.
Khi nhn t Tri t, Sao Mc c cp sao biu kin 2,94, sng to bng; v l thin th sng
th ba trn bu tri m sau Mt Trng v Sao Kim. (Sao Ha hu nh sng bng Sao Mc khi Sao
Ha nhng v tr xung i trn qu o ca n vi Tri t.)
Sao Mc cha ch yu hir v heli - chim mt phn t khi lng ca n, mc d heli ch chim
mt phn mi s lng phn t. C th c mt li trong hnh tinh cha cc nguyn t nng
hn,[15] nhng ging nh nhng hnh tinh kh khng l khc, Sao Mc khng c mt b mt rn nh
hnh. Bi v c tc t quay nhanh, hnh dng ca hnh tinh c hnh phng cu dt (n hi phnh
ra ti xch o). Lp kh quyn ngoi cng hin ln vi nhiu di my nhng cao khc nhau,
do kt qu ca hin tng nhiu lon kh ng v tng tc vi nhng cn bo ti bin. Mt c
im ni bt trn nh chp ca n l Vt Ln, mt cn bo khng l c bit n tn ti t
nht t th k 17 khi cc nh thin vn ln u tin quan st n bng knh thin vn. Bao quanh
Mc Tinh l mt h thng vnh ai m nht cng nh t quyn mnh. C t nht 67 v tinh t nhin
Cu trc[sa
1 Cu trc
o 1.1 Thnh phn
o 1.2 Khi lng
o 1.3 Cu trc bn trong
2 Kh quyn
o 2.1 Cc tng my
o 2.2 Vt Ln v nhng xoy kh quyn khc
3 Vnh ai hnh tinh
4 T quyn
5 Qu o v s t quay
6 Quan st
7 V tinh t nhin
o 7.1 Cc v tinh Galilei
o 7.2 Phn loi v tinh
8 Tng tc vi H Mt Tri
o 8.1 Va chm
9 Nghin cu v thm him
o 9.1 Nghin cu trc khi c knh thin vn
o 9.2 Quan st bng knh thin vn
o 9.3 Nghin cu bng knh thin vn v tuyn
o 9.4 Thm him bng tu thm d
9.4.1 Phi v bay qua
9.4.2 Phi v Galileo
9.4.3 Phi v tng lai
9.4.4 Phi v b hy b
10 Kh nng tn ti s sng
11 Trong thn thoi
12 Xem thm
13 Tham kho
14 c thm
15 Lin kt ngoi
| sa m ngun]
Sao Mc ch yu cha vt cht trng thi kh v lng. N l hnh tinh kh khng l ln nht trong
h Mt Tri vi ng knh 142.984 km ti xch o. Khi lng ring trung bnh ca hnh tinh
bng 1,326 g/cm3, v c khi lng ring ln nht trong s bn hnh tinh kh khng l. Tuy th mt
ny nh hn bt k khi lng ring ca cchnh tinh t .
Khi lng ca Sao Mc bng khong 2,5 ln tng khi lng ca tt c cc hnh tinh khc trong
H Mt Tri[22] khi lng ca n ln n ni khi tm ca n v Mt Tri nm bn ngoi b
mt Mt Tri v tr khong 1,068 bn knh tnh t tm Mt Tri. Mc d Tri t tr ln nh so vi
hnh tinh kh ny vi 11 ln ln hn, Sao Mc c khi lng ring trung bnh nh hn. Th tch ca
Sao Mc bng 1.321 ln th tch Tri t, nhng hnh tinh c khi lng ch gp 318 ln.[2][23] Bn
knh Sao Mc ch bng khong 1/10 bn knh Mt Tri,[24] v khi lng bng 0,001 ln khi lng
Minh ha m hnh cu trc bn trong ca Sao Mc, vi mt li ph bi nhng lp vt cht lng dy cahir kim
loi.
Kh quyn[sa
| sa m ngun]
Bi chi tit: Kh quyn Sao Mc
Sao Mc cng c bu kh quyn ln nht trong H Mt Tri, m
rng hn 5000 km theo cao.[41][42] Do Sao Mc khng c b mt
rn, y ca bu kh quyn c coi l ni c p sut kh quyn
bng 10 bar, bng 10 ln p sut kh quyn ti b mt Tri t.[41]
Chui khung hnh (ko di trn 1 thng) khi tu Voyager 1 tip cn Sao Mc,
cho thy cc di my chuyn ng trong kh quyn, v hon lu ca Vt
Ln.
| sa m ngun]
Vnh ai Sao Mc
T quyn[sa
| sa m ngun]
Qu o v s t quay[sa
| sa m ngun]
Quan st[sa
| sa m ngun]
V tinh t nhin[sa
| sa m ngun]
ng
knh
Tn
Europa
Ganymede
Bn knh qu
o
Chu k qu
o
Pht m
km
Io
Khi lng
a.o
km
ngy
kg
421.700
110
1,77
671.034
175
3,55
13
7,15
26
jrop 3122
nimi
90
4,81022 65
Callisto
22
klsto 4821 140 10,810 150 1.882.709 490
16,69
61
V tinh Europa.
V tinh cu
Nhm
trong
V tinh
Galilei[76]
V tinh d hnh
Themisto
(v tinh)
Nhm
Himalia
Carpo (v
tinh)
Nhm
Ananke
Nhm
Carme
Nhm
Pasipha
Tng tc vi H Mt
Tri[sa | sa m ngun]
Va chm[sa | sa m ngun]
Xem thm: Sao chi Shoemaker-Levy 9, S kin va chm Sao
Mc 2009, v S kin va chm Sao Mc 2010
Cc nh thin vn gi Sao Mc l c my ht
bi ca H Mt Tri,[81] bi v lc hp dn
mnh v v tr ca n gn nhm bn hnh tinh
pha trong. Gn y hnh tinh nhn mt s
v va chm vi cc sao chi.[82] Hnh tinh
khng l ny l mt l chn bo v cc hnh
tinh pha trong khi nhng trn bn ph ca
thin thch. Nhng m phng my tnh gn
y li cho thy Sao Mc khng lm gim s
lng sao chi i vo pha cc hnh tinh bn
trong, do hp dn ca n gy nhiu lon qu
o cc sao chi i vo trong xp x bng s
sao chi ht v pha n.[83] Vn ny vn cn
gy ra nhiu tranh lun gia cc nh thin vn
hc, khi mt s tin rng Sao Mc ht cc
sao chi t vnh ai Kuiper v pha qu o
Tri t trong khi mt s khc ngh rng hnh
tinh ny c vai tr bo v Tri t khi nhng
thin thch t m my Oort.[84]
Nm 1997, khi xem xt li nhng bn v trong
lch s, ngi ta ngh rng nh thin
vn Cassini c th v li du vt ca mt v
va chm nm 1690. Trong cuc kho st cng
c khong 8 vt va chm trong nhng bn v
ca ngi khc m kh nng thp l h
quan st c s kin va chm.[85] Mt qu
cu la cng c ghi li khi tu Voyager 1
tip cn Sao Mc thng 3 nm 1979.[86] Trong
thi gian 16 thng 7, 1994, n 22 thng 7,
1994, trn 20 mnh v ca sao
chi ShoemakerLevy 9 (SL9, nh danh
D/1993 F2) va chm vo bu kh quyn bn
cu nam ca Sao Mc, v y l ln u tin
cc nh thin vn c c hi quan st trc tip
s kin va chm gia hai vt th trong H Mt
Nghin cu v thm
him[sa | sa m ngun]
Nghin cu trc khi c knh thin
vn[sa | sa m ngun]
Tu khng gian
Thi gian
gn nht
Khong cch
Pioneer 10
130.000 km
Pioneer 11
34.000 km
Voyager 1
5 thng 3, 1979
349.000 km
Voyager 2
July 9, 1979
570,000 km
8 thng 2, 1992[115]
408.894 km
Ulysses
4 thng 2, 2004[115] 120.000.000 km
Cassini
10.000.000 km
New Horizons
28 thng 2, 2007
2.304.535 km
ra c ng knh cng nh dt ca
Sao Mc.[23][116]
Su nm sau, phi v Voyager nng cao
kh nng hiu bit ca cc nh khoa hc
v cc v tinh Galilei v khm ph ra cc
vnh ai Sao Mc. Chng cng gi v cc
bc nh cho php khng nh Vt Ln
quay ngc vi (ngc chiu kim ng
h) chiu quay ca hnh tinh. So snh cc
bc nh ngi ta cng thy Vt Ln
cng thay i mu sc k t phi
v Pioneer, t mu vng cam sang mu
nu ti. Mt khu vc hnh vng xuyn
cha cc ion dc theo qu o ca v tinh
Io cng c pht hin, cc nh thin vn
cng quan st thy ni la ang hot ng
trn b mt v tinh ny. Khi tu khng gian
i ra pha sau hnh tinh, n chp c
cc nh chp tia st trong kh quyn
phn bn cu ti ca Sao Mc.[16][23]
Phi v tip theo n gn Sao Mc, tu
quan st Mt Tri Ulysses, bay qua
hnh tinh (1992) nhm da vo h tr hp
dn bay theo qu o cc quanh Mt
Tri vi mc ch nghin cu vng cc
Mt Tri. Trong qu trnh bay qua con tu
thc hin nghin cu t quyn Sao
Mc. Do Ulysses khng mang theo
camera, cc nh khoa hc khng thu
c nh quang hc no. Ln bay qua th
hai din ra nm 2004 mt khong cch
rt ln.[115]
Nm 2000, tu Cassini, trn hnh
trnh n Sao Th, bay qua Sao Mc v
gi v mt s bc nh c phn gii tt
nht i vi hnh tinh ny t trc n
nay. Ngy 19 thng 12, 2000, tu chp
nh v tinh Himalia, nhng phn gii
qu thp cc nh khoa hc nhn ra
c chi tit b mt v tinh ny.[117]
Tu khng gian New Horizons, trn hnh
trnh n Pluto, nh s h tr hp dn
ca Sao Mc. N bay n gn hnh tinh
nht vo ngy 28 thng 2,
2007.[118] Camera quan st c plasma
phun ra t cc ni la trn Io v nghin
cu chi tit cc v tinh Galilei, cng nh
thc hin quan st t xa cc v tinh vng
ngoi Himalia v Elara.[119] Qu trnh chp
nh h Mc Tinh bt u t 4 thng 9 nm
2006.[120][121]
no con tu c th ri vo v tinh
Europav tinh vi gi thuyt c kh nng
c s sng ca vi khun trong lng i
dng gi thuyt ca n.[122]
Kh nng tn ti s
sng[sa | sa m ngun]
Nm 1953, trong th nghim Urey-Miller hai
nh khoa hc chng t rng khi kt hp
| sa m
Xem thm[sa
| sa m ngun]
Tham kho[sa
1.
2.
3.
4.
| sa m ngun]
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
102.
^ Roemer's Hypothesis.
MathPages. Truy cp ngy 12 thng 1
nm 2007.
103.
^ Tenn, Joe (10 thng 3 nm
2006). Edward Emerson Barnard.
Sonoma State University. Truy cp
ngy 10 thng 1 nm 2007.
104.
^ Galileo: Facts & Figures.
NASA JPL. 1 thng 10 nm 2001.
Truy cp ngy 21 thng 2 nm 2007.
105.
^ Dunham Jr., Theodore (1933).
Note on the Spectra of Jupiter and
Saturn.Publications of the
Astronomical Society of the Pacific 45:
42
44.Bibcode:1933PASP...45...42D. doi:
10.1086/124297.
106.
^ Youssef, A.; Marcus, P. S.
(2003). The dynamics of jovian white
ovals from formation to
merger. Icarus 162 (1): 74
93. Bibcode:2003Icar..162...74Y.doi:1
0.1016/S0019-1035(02)00060-X.
107.
^ Weintraub, Rachel A. (26 thng
9 nm 2005). How One Night in a
Field Changed Astronomy. NASA.
Truy cp ngy 18 thng 2 nm 2007.
108.
^ Garcia, Leonard N. The Jovian
Decametric Radio Emission. NASA.
Truy cp ngy 18 thng 2 nm 2007.
109.
^ Klein, M. J.; Gulkis, S.; Bolton,
S. J. (1996). Jupiter's Synchrotron
Radiation: Observed Variations
Before, During and After the Impacts
of Comet SL9. NASA. Truy cp ngy
18 thng 2 nm 2007.
110.
^ NASA Pioneer 10 Mission
Profile. NASA. Retrieved on 2011-1222.
111.
^ NASA Glenn Research
Center. NASA. Retrieved on 2011-1222.
112.
^ Fortescue, Peter W.; Stark,
John and Swinerd,
Graham Spacecraft systems
engineering, 3rd ed., John Wiley and
Sons, 2003, ISBN 0-470-85102-3 p.
150.
113.
^ Hirata, Chris. Delta-V in the
Solar System. California Institute of
Technology.Bn gc lu tr ngy 15
thng 7 nm 2006. Truy cp ngy 28
thng 11 nm 2006.
114.
^ Wong, Al (28 thng 5 nm
1998). Galileo FAQ: Navigation.
NASA. Truy cp ngy 28 thng 11
nm 2006.
115.
^ a Chan, K.; Paredes, E. S.;
Ryne, M. S. (2004). Ulysses Attitude
and Orbit Operations: 13+ Years of
International Cooperation (PDF).
American Institute of Aeronautics and
Astronautics. Truy cp ngy 28 thng
11 nm 2006.
116.
^ Lasher, Lawrence (1 thng 8
nm 2006). Pioneer Project Home
Page. NASA Space Projects Division.
Truy cp ngy 28 thng 11 nm 2006.
117.
^ Hansen, C. J.; Bolton, S. J.;
Matson, D. L.; Spilker, L. J.; Lebreton,
J.-P. (2004). The CassiniHuygens
flyby of Jupiter. Icarus 172 (1): 1
8.Bibcode:2004Icar..172....1H. doi:10.
1016/j.icarus.2004.06.018.
118.
^ Mission Update: At Closest
Approach, a Fresh View of Jupiter.
Truy cp ngy 27 thng 7 nm 2007.
119.
^ Pluto-Bound New Horizons
Provides New Look at Jupiter
System. Truy cp ngy 27 thng 7
nm 2007.
120.
^ New Horizons targets Jupiter
kick. BBC News Online. 19 thng 1
nm 2007. Truy cp ngy 20 thng 1
nm 2007.
121.
^ Alexander, Amir (27 thng 9
nm 2006). New Horizons Snaps
First Picture of Jupiter. The Planetary
Society. Truy cp ngy 19 thng 12
nm 2006.
122.
^ a McConnell, Shannon
(28/6/2010). Galileo Legacy Site.
NASA Jet Propulsion Laboratory. Truy
cp ngy 28 thng 11 nm 2006.
123.
^ Magalhes, Julio (10 thng 12
nm 1996). Galileo Probe Mission
Events. NASA Space Projects
Division. Truy cp ngy 2 thng 2 nm
2007.
124.
^ Goodeill, Anthony (31 thng 3
nm 2008). New Frontiers Missions
Juno. NASA. Truy cp ngy 2 thng
1 nm 2007.
125.
^ Esa selects 1bn-euro Juice
probe to Jupiter. BBC News Online. 2
thng 5 nm 2012. Truy cp ngy 2
thng 5 nm 2012.
126.
^ Berger, Brian (7 thng 2 nm
2005). White House scales back
space plans. MSNBC. Truy cp ngy
2 thng 1 nm 2007.
127.
^ ESA Science & Technology:
Science with EJSM-Laplace. ESA. 2
thng 4, 2012. Truy cp ngy 23
thng 1 nm 2009.
128.
^ New approach for L-class
mission candidates, ESA, 19 thng 4,
2011
129.
^ Heppenheimer, T. A.
(2007). Colonies in Space, Chapter 1:
Other Life in Space. National Space
Society. Bn gc lu tr 23/2/2007.
Truy cp ngy 26 thng 2 nm 2007.
130.
^ Life on Jupiter. Encyclopedia
of Astrobiology, Astronomy &
Spaceflight. Truy cp ngy 9 thng 3
nm 2006.
131.
^ Sagan, C.; Salpeter, E. E.
(1976). Particles, environments, and
possible ecologies in the Jovian
atmosphere. The Astrophysical
Journal Supplement Series 32: 633
637. Bibcode:1976ApJS...32..737S. d
oi:10.1086/190414.
132.
^ OCEAN MOON?. NASA. 27
thng 6 2012.
133.
^ What Makes Us Think There is
an Ocean Beneath Europa's Icy
Crust?. NASA. 12 thng 11 2012.
134.
^ Staff (16 thng 6 nm
2005). Stargazers prepare for daylight
view of Jupiter. ABC News Online.
Truy cp ngy 28 thng 2 nm 2008.
135.
^ Rogers, J. H. (1998). Origins of
the ancient constellations: I. The
Mesopotamian traditions. Journal of
the British Astronomical
Association, 108: 9
28.Bibcode:1998JBAA..108....9R.
136.
^ Harper, Douglas (November
nm 2001). Jupiter. Online
Etymology Dictionary. Truy cp ngy
23 thng 2 nm 2007.
137.
^ Greek Names of the Planets.
Truy cp ngy 14 thng 7 nm 2012.
In Greek the name of the planet
Jupiter is Dias, the Greek name of god
Zeus. See also Greek article about
the planet.
138.
^ See for example: IAUC 2844:
Jupiter; 1975h. International
Astronomical Union. 1 thng 10 nm
1975. Truy cp ngy 24 thng 10 nm
2010. That particular word has been in
use since at least 1966. See: Query
Results from the Astronomy
Database. Smithsonian/NASA. Truy
cp ngy 29 thng 7 nm 2007.
139.
^ Jovial. Dictionary.com. Truy
cp ngy 29 thng 7 nm 2007.
140.
^ Trung Quc: De Groot, Jan
Jakob Maria (1912). Religion in
China: universism. a key to the study
of Taoism and
Confucianism. American lectures on
the history of religions 10 (G. P.
Putnam's Sons). tr. 300. Truy cp
ngy 8 thng 1 nm 2010.
Nht Bn: Crump, Thomas (1992).
The Japanese numbers game: the
use and understanding of numbers in
modern Japan. Nissan
Institute/Routledge Japanese studies
series (Routledge). tr. 39
40. ISBN 0415056098.
Hn Quc: Hulbert, Homer Bezaleel
(1909). The passing of Korea.
Doubleday, Page & company. tr. 426.
Truy cp ngy 8 thng 1 nm 2010.
141.
^ Guru. Indian Divinity.com.
Truy cp ngy 14 thng 2 nm 2007.
142.
^ Falk, Michael (1999).
Astronomical Names for the Days of
the Week. Journal of the Royal
Astronomical Society of Canada 93:
122
33.Bibcode:1999JRASC..93..122F. doi
:10.1016/j.newast.2003.07.002.
143.
^ Trk Astrolojisi.
ntvmsnbc.com. Truy cp ngy 23
thng 4 nm 2010.
c thm[sa
| sa m ngun]
Lin kt ngoi[sa
ngun]
Tm thm v Sao Mc ti nhng ng d
n ca Wikipedia:
T in Wiktionary
Sch Wikibooks
H s Wikiquote
Vn kin Wikisource
| sa m
(ting Anh)
Sao Mc ti Encyclopdia
Britannica (ting Anh)
Hans Lohninger et al. (2 thng 11 nm
2005). Jupiter, As Seen By Voyager
1. A Trip into Space. Virtual Institute
of Applied Science. Truy cp ngy 9
thng 3 nm 2007.
Dunn, Tony (2006). The Jovian
System. Gravity Simulator. Truy cp
ngy 9 thng 3 nm 2007.A
simulation of the 62 Jovian moons.
Seronik, G.; Ashford, A. R. Jupiter's
Moons Javascript Utility. Sky &
Telescope. Truy cp ngy 9 thng 3
nm 2007.
Anonymous (2 thng 5 nm 2007). In
Pictures: New views of Jupiter. BBC
News. Truy cp ngy 2 thng 5 nm
2007.
Cain, Fraser. Jupiter. Universe
Today. Truy cp ngy 1 thng 4 nm
2008.
Fantastic Flyby of the New Horizons
spacecraft (May 1, 2007.). NASA.
Truy cp ngy 21 thng 5 nm 2008.
Moons of Jupiter articles in Planetary
Science Research
Discoveries. Planetary Science
Research Discoveries. University of
Hawaii, NASA.
June 2010 impact video
NASA's Jupiter fact sheet
Jupiter's Inner Moons
(ting Vit)
X
T
S
Sao Mc
[hin]
X
T
S
V tinh ca Sa
[hin]
X
T
S
Cc phi v tu v tr
[hin]
X
T
S
H Mt Tr
Ch Thin vn hc
Ch H Mt Tri
Th loi:
Sao Mc
Thut ng thin vn hc
M ti khon
ng nhp
c
Sa i
Sa m ngun
Xem lch s
Khc
Xem
Trang Chnh
Ni dung chn lc
Tin tc
Bi vit ngu nhin
Thay i gn y
Quyn gp
Tng tc
Hng dn
Gii thiu Wikipedia
Cng ng
Tho lun chung
Gip s dng
G ting Vit
Tr gip
T ng [F9]
Telex (?)
VNI (?)
VIQR (?)
VIQR*
Tt [F12]
B du kiu c [F7]
ng chnh t [F8]
Cng c
Cc lin kt n y
Bi vit
Tho lun
Trch dn trang ny
In/xut ra
To mt quyn sch
Ti v di dng PDF
Bn in ra
Ngn ng khc
Afrikaans
Alemannisch
Asturianu
Avae'
Bn-lm-g
Basa Jawa
Boarisch
Bosanski
Brezhoneg
nglisc
Aragons
Armneashti
Arpetan
Azrbaycanca
Bahasa Indonesia
Bahasa Melayu
Basa Sunda
Catal
etina
Cymraeg
Dansk
Deutsch
Din bizaad
Eesti
Emilin e rumagnl
English
Espaol
Esperanto
Estremeu
Euskara
/Hak-k-ng
Fiji Hindi
Froyskt
Franais
Frysk
Gaeilge
Gaelg
Gidhlig
Galego
Hawai`i
Hornjoserbsce
Hrvatski
Kapampangan
Ido
Ilokano
Interlingua
slenska
Italiano
Kaszbsczi
Kernowek
Kiswahili
Kreyl ayisyen
Kurd
Latina
Latvieu
Ltzebuergesch
Lietuvi
Ligure
Limburgs
Lojban
Magyar
Malti
Mng-d ng-ng
Mirands
Nhuatl
Nederlands
Nedersaksies
Ozbekcha
Plzisch
Scots
Napulitano
Nordfriisk
Norsk bokml
Norsk nynorsk
Novial
Occitan
Piemontis
Plattdtsch
Polski
Portugus
Qaraqalpaqsha
Ripoarisch
Romn
Rumantsch
Runa Simi
Smegiella
Seeltersk
/tatara
Shqip
Sicilianu
Simple English
Slovenina
Slovenina
lnski
Soomaaliga
/ srpski
Srpskohrvatski /
Suomi
Svenska
Tagalog
Zazaki
Trke
Trkmene
ehcruhgyU /
Vahcuengh
Vneto
Vepsn kel
Vro
Winaray
Wolof
Yorb
Zeuws
emaitka
Sa lin kt
Li ph nhn
Nh pht trin
Phin bn di ng