Ly Thuyet Va Cac Dang Bai Tap Vat Ly 12 - Phan Dien

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 17

CHNG III.

DNG IN XOAY CHIU


Cc em thn mn!
Nh hn vi cc em, nhm gip cc em n tp tt mn vt l chun b cho cc k thi pha trc, c
bit l k thi i hc sp n nn hm nay thy tip tc gu n cc em phn tip theo trong chuyn
luyn thi i hc, l phn in xoay chiu. y l phn rt quan trng ca vt l 12 (gm 9 cu trong
thi i hc ca B). Thy hy vng chuyn ny c ch vi cc em. Chc cc em t c kt qu cao trong
cc k thi sp n. Thn i
GV. L Vn Long
A. TM TT L THUYT
1. Dng in xoay chiu
 Khi nim: Dng in xoay chiu l dng in c m t bi cng thc i = I 0cos( t + ) [hoc
i = I 0 sin(t + ) ].
I
U
 Cc gi tr hiu d ng ca dng in xoay chiu I = 0 ; U = 0 .
2
2
 Lu : S ch ca cc thit b in xoay chiu l ch cc gi tr hiu d ng.
 Cc lo i on m ch xoay chiu:
U
 on mch ch c in tr thun: uR cng pha vi i; I = R .
R
UC

1
 on mch ch c t in: uC tr pha hn i gc ; I =
; vi ZC =
: dung khng ca t in.
2
ZC
C
U

 on mch ch c cun cm thun: uL sm pha hn i gc ; I = L , vi ZL = L: cm khng ca


2
ZL
cu n dy.
 on mch c R, L, C mc n i tip:
 Da vo gin vc t ta thy: U =

Vi Z =

U R2 + (U L U C ) 2 = I. R 2 + (Z L - Z C ) 2 = I.Z

R 2 + (Z L - Z C ) 2 gi l t ng tr c a on mch RLC.

 lch pha gia u v i xc nh theo biu thc:


1
L
ZL ZC

C .
tan =
=
R
R
U
.
Z
 Biu thc in p xoay chiu, cng dng in xoay chiu:
 Nu i = I0cos(t + i) th u = U0cos(t + i + ). Nu u = U0cos(t +
u) th i = I0cos(t + u - ).
Z ZC
U
Vi I0 = 0 ; tan = L
.
Z
R
 Cng hng trong on mch RLC:
Z = Z min = R.

I = I max = U .
1

R
 iu kin: ZL = ZC hay L =
. Khi :
2
C
P = P = U .
max

R
= 0.

 Cc trng hp khc:
 Khi ZL > ZC th u nhanh pha h n i (o n mch c tnh cm khng).

UL

UL + UC

 Cng hiu dng xc nh theo nh lut m: I =

UR

UC

 Khi ZL < ZC th u tr pha hn i (on mch c tnh dung khng).


 Ch : Nu trong on mch c nhiu phn t R, L, C mc ni tip th trong cc h thc c a nh lut
m ta t R = R1 + R2 + ...; ZL = ZL1 + ZL2 + ...; ZC = ZC1 + ZC2 + ... . Nu mch khng c in tr
thun th ta cho R = 0; khng c cun cm th ta cho ZL = 0; khng c t in th ta cho ZC = 0.
 Cng sut ca dng in xoay chiu: P = UIcos = I2R.
R
 H s cng sut: cos = .
Z
 ngha ca h s cng sut cos: Cng su t hao ph trn ng dy ti (c in tr r) l Php = rI2 =
rP 2
. Nu h s cng sut cos nh th cng sut hao ph trn ng dy ti P hp s l n, do ngi ta
U 2 cos 2
phi tm cch nng cao h s cng su t. Theo qui nh c a nh nc th h s cng sut cos trong cc c s
in nng ti thiu phi bng 0,85.
2. Truyn ti in nng My bin p
 Truyn ti in nng
P
R
 Cng sut hao ph trn ng dy ti: Php = RI2 = R( )2 = P 2 2 (tng in p ni truyn ti ln
U
U
n ln th cng sut hao ph trn ng dy gim n2 ln).
R
P Php
2
 Hiu su t ti in: H =
.
P
P
U1
U2
 Phn trm cng sut b mt mt trn ng dy ti in:
.100 .
P
 gim in trn ng dy ti in: U = U1 U2 = IR.
R
 My bin p
2
 nh ngha: My bin p l thit b bin i in p c a dng xoay
chiu.
 Cc cng thc v my bin p:
U
E
N
 Ch khng ti: k = 2 = 2 = 2 (N2 < N1: h p, N2 > N1: tng p).
U1 E1 N1
 Ch c ti (cun dy khng c in tr):

U 2 E2 I1 N 2
=
= =
.
U1 E1 I 2 N1

 Trong :
 U1 : l in p hiu d ng ca cun s cp; E1: su t in ng hiu d ng ca cu n s cp; I1: cng
hiu dng ca cun s cp; N1: s vng dyc a cun s cp.
 U2 : l in p hiu dng c a cun th cp; E2: sut in ng hiu d ng ca cun th cp; I2: cng
hiu dng c a cun th cp; N2: s vng dyc a cun th cp.
Pthu cap U 2 .I 2 .cos2
 Hiu su t ca my bin p:
H=
=
Pso cap U1 .I1 .cos1
 Trong : cos1 v cos2: l h s cng sut ca cu n s cp v th cp. (Hiu sut ca my bin p
thng rt cao trn 90% ).
B. CC DNG BI TP
1. i cng v dng in xoay chiu
 Cc cng thc
 Biu thc c a i v u: I0cos(t + i); u = U0cos(t + u).
 lch pha gia u v i: = u - i.
I
U
E
 Cc gi tr hiu d ng: I = 0 ; U = 0 ; E = 0 .
2
2
2
2

 Chu k; tn s: T =
;f=
.

2
 Trong 1 giy dng in xoay chiu c tn s f (tnh ra Hz) i chiu 2f ln.
 T thng qua khung dy ca my pht in: = NBScos(t + ) = 0cos(t + ); 0 = NBS.

 Su t in ng trong khung dy c a my pht in: e = -

); E0 = NBS = 0.
2
 Bi tp v d

Bi 1. t mt in p xoay chiu u = 220cos(100t +


ch y qua mch c d ng i = 2 2 cos(100 t -

d
= - = NBSsin(t + ) = E0cos(t +
dt

) (V) vo hai u o n mch th cng dng in

) (A). Tnh cng dng in hiu dng, in p hiu dng

v lch pha ca u so vi i.
U 0 220

U = 2 = 2 = 110 2 (V ) .

I
2 2
* Gi cch gii: I = 0 =
= 2 ( A) .
2
2

5
( rad ) .
= u i =
6


Bi 2. M t khung dy quay u quanh trc ( ) trong mt t trng u B trc quay ( ) vi tc gc
= 60vng/s. T thng cc i gi qua khung l 2 (Wb). Tnh su t in ng hiu dng xu t hin trong
khung.
E

* Gi cch gii: Ta c: E = 0 = 0 = 60 (V ) .
2
2

Bi 3. Khi quay u mt khung dy xung quanh m t tr c t trong mt t trng u c vect cm ng t B
vung gc v i tr c quay ca khung, t thng xuyn qua khung dy c biu thc = 2.10 -2cos(720t +

) Wb.

Vit biu thc sut in ng cm ng trong khung.


d

* Gi cch gii: Ta c: e = = 2.10 -2.720.sin(720t + ) = 14,4sin(720t + )V.


dt
6
6
 Bi tp p dng
Bi 1. Dng in xoay chiu c cng i = 4cos120t (A). Tnh cng hiu d ng ca dng in v cho
bit trong th i gian 2 s dng in i chiu bao nhiu ln? (S: I = 2 2 A; 240 ln).
Bi 2. Dng in chy qua mt on mch c biu thc i = I0cos100t. Trong khong thi gian t 0 n 0,02
s, xc nh cc thi im m cng dng in tc thi c gi tr bng:
1
1
a. 0,5 I0 (S: t =
s v t =
s).
300
60
b.

2
1
7
I0 (S: t =
s v t =
s).
2
400
400

Bi 3. Ti thi im t, in p u = 200 2 cos(100t -

) (trong u tnh bng V, t tnh bng s) c gi tr l

1
s (S: u = - 100 2 (V)).
300
Bi 4. M t khung dy dn phng dt hnh ch nht c 500 vng dy, din tch m i vng 54 cm2. Khung dy
quay u quanh m t tr c i xng (thuc mt phng ca khung), trong t trng u c vect cm ng t
vung gc vi tr c quay v c ln 0,2 T.
a. Tnh t thng cc i qua khung dy (S: 0 = 0,54 Wb).
b. sut in ng cm ng xut hin trong khung dy c tn s 50 Hz th khung dy phi quay vi
t c bao nhiu vng/pht? (S: n = 3000 vng/pht).
Bi 5. M t khung dy dn phng dt hnh ch nht c 500 vng dy, din tch m i vng l 220 cm2. Khung
dy quay u vi tc 50 vng/giy quanh trc i xng nm trong mt phng ca khung dy, trong mt t
100 2 V v ang gim. Tnh in p tc thi ti thi im sau

trng u c vc t cm ng t B vung gc vi tr c quay v c ln

2
5

T. Tnh sut in ng c c i

xut hin trong khung dy (S: E0 = NBS = 220 2 V).

Bi 6. T thng qua 1 vng dy dn l =

2.102

cos(100t -

) (Wb). Tm biu thc ca sut in ng

cm ng gia hai u cun dy g m 150 vng dy ny (S: e = 300cos(100t-

)(V)).

2. Tm cc i lng trn on mch xoay chiu c R, L, C


 Cc cng thc
1
 Cm khng, dung khng, t ng tr: ZL = L; ZC =
; Z = R 2 + (Z L - Z C ) 2 .
C
UC
U
UR
UL
 nh lut m: I =
=
=
=
.
Z
R
ZL
ZC
Z ZC
 Gc lch pha gia u v i: ; vi: tan = L
.
R
U 2R
R
. H s cng sut: cos = .
 Cng sut: P = UIcos = I2R =
2
Z
Z
 in nng tiu th mch in: W = A = Pt = R.I2.t.
 Lu
* i vi dng mt chiu th:
- khng ch y qua c t in.
- ch y qua c in tr nh ng b mt mt in nng do t a nhit.
- chy qua cun dy thun cm m t cch d dng (gi ng nh ch y qua m t on mch khng c in
tr).
* i vi dng xoay chiu th: chy qua c on mch RLC nhng b cn li (tc dng cn tr ca R,
L, C i vi dng xoay chiu l khc nhau_cac em xem sch l 12, phn vit v mch RLC).
 Bi tp v d
1
10 4
Bi 1. M t on mch xoay chiu R,L,C mc ni tip c R = 100 , L = H , C =
F . t vo hai u

on mch RLC mc n i tip mt in p xoay chiu c dng u = 220 2 cos(100 t + )V .


6
a. Tnh ZL; ZC; Z; I.
b. Gc lch pha gia u v i.
c. Cng sut tiu th c a mch.
* Gi cch gii:
1
1
a. Cm khng:
Z L = L = 100; Dung khng:
ZC =
=
= 200;
10 4
C
100 .
2
U
2
Z = R 2 + ( Z L Z C ) = 100 2 ; Cng dng in hiu d ng: I = = 2, 2 A .
Z
Z L ZC

b. Gc lch pha gia u v i: tan =


= 1 = (u chm pha hn i mt gc ).
R
4
4

Tng

tr:

c. Cng sut tiu th c a mch: P = UI cos = 220.2, 2.cos( ) 342, 2W (hoc P = R.I2).
4
 Bi tp p dng
Bi 1. Nu t vo hai u cun dy in p mt chiu 9 V th cng dng in trong cu n dy l 0,5 A.
Nu t vo hai u cu n dy in p xoay chiu c gi tr hiu d ng l 9 V th cng hiu d ng ca dng

in qua cu n dy l 0,3 A. Xc nh in tr thu n v cm khng ca cun dy (S: r = 18 ; ZL =


Z d2 r 2 = 24 ).

Bi 2. M t in tr thu n R = 30 v mt cun dy c mc n i tip vi nhau thnh mt on mch. Khi


t in p khng i 24 V vo hai u on mch ny th dng in i qua n c cng 0,6 A; khi t
mt in p xoay chiu tn s 50 Hz vo hai u o n mch, th dng in qua n lch pha 450 so vi in p
ny. Tnh t cm ca cun dy, tng tr ca cu n dy v tng tr c a c o n mch (S: L = 0,127 H; Zd
= 41,2 ; Z = 40 2 ).
Bi 3. M t m in ho t ng bnh thng khi ni vi mng in xoay chiu c in p hiu dng l 220 V,
in tr c a m khi l 48,4 . Tnh nhit lng do m ta ra trong thi gian mt pht (S: Q = Pt =
60000 J = 60 kJ).
Bi 4. Mt o n mch g m in tr thu n R, cu n cm thu n L v t in C mc ni tip. Cng dng
in tc th i i qua mch c biu thc i = 0,284cos120 t (A). Khi in p hiu dng gia hai u in tr,
cu n dy v t in c gi tr tng ng l UR = 20 V; UL = 40 V; UC = 25 V. Tnh R, L, C, tng tr Z ca
on mch v in p hiu d ng gia hai u on mch (S: R = 100 ; L = 0,53 H; C = 21,2.10-6 F; Z =
125 ; U = 25 V).

Bi 5. t in p u = 100cos(t + ) (V) vo hai u on mch RLC th dng in qua mch l


6

i = 2 cos(t + ) (A). Tnh cng sut tiu th v in tr thu n c a mch in (S: P = 50 3 W; R =


3
25 3 ).
Bi 6. t in p u = 220 2 cos100 t (V) vo hai u on mch AB gm hai o n mch AM v MB mc
ni tip. o n AM gm in tr thun R mc n i tip vi cu n cm thun L, o n MB ch c t in C. Bit
in p gia hai u on mch AM v in p gia hai u on mch MB c gi tr hiu dng bng nhau
2
. Tnh in p hiu dng gia hai u o n mch AM (S: UAM = 220 V).
nhng lch pha nhau
3
Bi 7. M t on mch AB g m hai on mch AM v MB mc n i tip. on mch AM c in tr thu n 50
1
mc ni tip vi cu n cm thu n c t cm H, on mch MB ch c t in vi in dung thay i

c. t in p u = U0cos100t (V) vo hai u on mch AB. iu chnh in dung ca t in n gi tr

C1 sao cho in p hai u on mch AB lch pha


=

8.10 5

so vi in p hai u on mch AM. Tnh C1 (S: C1

F).

Bi 8. t in p xoay chiu c gi tr hiu d ng khng i, tn s 50 Hz vo hai u on mch mc ni tip


gm in tr thu n R, cu n cm thu n c t cm L v t in c in dung C thay i c. iu chnh
104
104
in dung C n gi tr
F hoc
F th cng su t tiu th trn on mch u c gi tr bng nhau.
4
2
3
Tnh t cm L ca cun cm (S: L = H).

Bi 9. t in p xoay chiu c gi tr hiu dng 200 V v tn s khng i vo


hai u A v B nh hnh v. Trong R l bin tr, L l cun cm thu n v C l
t in c in dung thay i. Cc gi tr R, L, C hu hn v khc khng. Vi C =
C1 th in p hiu d ng gia hai u bin tr R c gi tr khng i v khc khng khi thay i gi tr R ca
C
bin tr. Tnh in p hiu dng gia A v N khi C = 1 ( S: UAN = IZAN = 200 V).
2
Bi 10. t in p u = U 2 cos t (V) vo hai u on mch gm cun cm thun mc n i tip vi m t
bin tr R. ng v i hai gi tr R1 = 20 v R2 = 80 ca bin tr th cng su t tiu th trong on mch
u bng 400 W. Tnh gi tr c a U (S: U = 200 V).
Bi 11. t in p xoay chiu c gi tr hiu dng v tn s khng i vo hai u on mch gm bin tr R
mc ni tip vi t in c in dung C. G i in p hiu dng gia hai u t in, gia hai u bin tr v h

s cng sut ca on mch khi bin tr c gi tr R1 ln lt l UC1, UR1 v cos1; khi bin tr c gi tr R2 th cc
gi tr tng ng ni trn l UC2, UR2 v cos2. Bit UC1 = 2UC2, UR2 = 2UR1. Xc nh cos1 v cos2 (S: cos1
1
2
; cos2 =
).
=
5
5
Bi 12. t in p u = U 2 cost vo hai u on mch AB gm hai o n mch AN v NB mc n i tip.
on AN gm bin tr R mc ni tip vi cun cm thun c t cm L, on NB ch c t in vi in
1
dung C. t 1 =
. Xc nh tn s gc in p hiu dng gia hai u on mch AN khng
2 LC
ph thuc vo R (S: = 1 2 ).
3. Vit biu thc ca u v i trn on mch xoay chiu
 Cc cng thc
 Biu thc ca u v i
* Nu i = I0cos(t + i) th u = (t + i + ).
* Nu u = U0cos(t + u) th i = I0cos(t + u - ).
Z ZC
U
U
Z L > Z C : u nhanh pha i:
Vi: I = ; I0 = 0 ; I0 = I 2 ; U0 = U 2 ; tan = L

Z
Z
R
Z L < Z C : u chm pha i:
 Ch :
 o n mch ch c R: u cng pha vi i.
 on mch ch c cun thun cm L: u sm pha hn i gc
 on mch ch c t in: u tr pha hn i gc

i2 u2
= 1.
+
A
I 02 U 02
 Nu cu n dy khng thun cm (c in tr trong r) th ta xem
cu n dy gm mt in tr r mc n i tip vi cun dy thun cm c
t cm L.
A
 Bi tp v d
Bi 1. Mt o n mch ch c in tr thun R = 100. t vo hai u

L, r

 on mch ch c t in ho c ch c cun dy th:

B
r

B
M

mch m t in p xoay chiu c dng u = 200 2 cos(100 t + ) (V ) . Vit biu thc cng dng in
4
ch y qua mch.
* Gi cch gii: Do o n mch ch c R nn i cng pha vi u. Do biu thc ca i c dng:
U

i = I0 cos(100 t + ) ( A) . Trong : I 0 = 0 = 2 2 A. V y biu thc c a i l: i = 2 2 cos(100 t + ) ( A).


4
R
4
Bi 2. Mt o n mch ch c t in c in dung C =

104

(F) . t vo hai u mch m t in p xoay

chiu c d ng u = 200 2 cos(100 t ) (V ) .Vit biu thc cng dng in chy qua mch.
1
U
* Gi cch gii: Ta c: Z C =
= 100; I 0 = 0 = 2 2 A. Do i sm pha mt gc /2 so vi u nn biu
.C
ZC

thc ca c dng: i = 2 2 cos(100 t + ) ( A).


2

Bi 3. M t on mch xoay chiu ch c cu n dy thun cm c t cm L =

H . t vo hai u mch

mt in p xoay chiu th biu thc cng dng in ch y qua mch c dng


i = 2 2cos(100t -

) (A). Vit biu thc in p tc thi hai u on mch.


6

* Gi cch gii: Ta c: Z L = L = 100.1/ =100; U 0 = I0 ZL = 2 2.100 = 220 2V.

Mt khc do u nhanh pha hn i mt gc /2 nn biu thc in p tc thi hai u mch c dng

u = 200 2cos(100t + ) = 200 2cos(100t + ) (V).


6
2
3
1
2
Bi 4. M t on mch in xoay chiu RLC khng phn nhnh c R = 100 ; C = .10 4 F ; L = H. t

vo hai u mch mt in p xoay chiu th cng dng in qua mch c dng i = 2cos100 t (A). Vit
biu thc in p tc thi c a hai u mch.
Z L = L = 200
Z = R2 + ( Z Z )2 = 1002 + ( 200 100 )2 = 100 2.

L
C
1

* Gi cch gii: Ta c: Z L =
= 100
Z ZC 200 100

C
=
= 1 = .

tg = L
R
100
4

R = 100

Gi biu thc in p tc thi hai u mch c dng u = U 0 cos(100 t + u )(V ). Trong :


U 0 = I 0 Z = 220 2V .


u = i + = .

2 2

Vy biu thc in p hai u mch l u = 200 2 cos(100 t + )(V ).


4
 Bi tp p dng
Bi 1. M t t in c in dung C = 31,8 F, khi mc vo mch in th dng in chy qua t in c cng
i = 0,5cos100t (A). Vit biu thc in p gia hai bn c a t in (S: u C = 50cos(100t -

) (V)).
2
Bi 2. Cho on mch RLC g m R = 80 , L = 318 mH, C = 79,5 F. in p gia hai u on mch l: u
= 120 2 cos100t (V). Vit biu thc c ng dng in ch y trong mch v tnh in p hiu dng gia
37
hai u m i phn t (S: i = 1,2 2 cos(100 t ) (A); UR = 96 V; UL = 120 V; UC = 48 V).
180
10 3
1
H; C =
F . in p gia hai u o n
Bi 3. Cho o n mch xoay chiu RLC c R = 50 3 ; L =

5
mch c biu thc uAB = 120cos100t (V). Vit biu thc cng dng in trong mch v tnh cng sut
tiu th ca mch (S: i = 1,2cos(100t -

) (A); P = I2R = 62,4 W).

Bi 4. M t mch in AB gm in tr thun R = 50 , mc n i tip v i cu n dy c t cm L =

H v

in tr R0 = 50 . t vo hai u on mch in p xoay chiu u AB = 100 2 cos100t (V). Vit biu thc
in p tc thi hai u cun dy (S: ud = 112cos(100t +

10

) (V)).

2.10 4

Bi 5. t in p u = U 0 cos 100 t (V) vo hai u m t t in c in dung


(F). thi im
3

in p gia hai u t in l 150 V th cng dng in trong mch l 4 A. Vit biu thc cng
dng in chy trong mch (S: i = 5 cos(100t +

) (A)).

Bi 6. t in p xoay chiu u = U 0 cos 100 t + (V ) vo hai u mt cun cm thu n c t cm


3

1
L=
H. thi im in p gia hai u cu n cm l 100 2 V th cng dng in qua cun cm l
2
2A. Vit biu thc cng dng in chy qua cun cm (S: i = 2 3 cos(100t -

) (A)).

Bi 7. Mch RLC g m cun thu n cm c t cm L =


dung C =

10 4

ca mch l

H, in tr thun R = 100 v t in c in

F. Khi trong mch c dng in xoay chiu i =

2 cost (A) ch y qua th h s cng sut

2
. Xc nh tn s c a dng in v vit biu thc in p gia hai u on mch (S: f =
2

50 Hz ho c f = 25 Hz; u = 200cos(100t +

) (A) hoc u = 200cos(25 t -

) (A)).

10 3
2
(F) mc n i tip. Biu thc ca in p gia hai b n t l uC = 50 2 cos(100t 0,75) (V). Xc nh t
3
cm cu n dy, vit biu thc cng dng in ch y trong mch (S: L =
H; i = 2,5 2 cos(100t 10

Bi 8. Cho mch in xoay chiu gm in tr thun R = 10 , cu n dy thun cm L v t in C =

) (A)).
4
4. Bi ton cc tr trn on mch xoay chiu RLC (cun dy thun cm)
 Cc cng thc
Z = Z min = R.

I = I max = U .
1

R
. Khi :
 Khi mch x y ra c ng hng: ZL = ZC hay L =
2
C
P = P = RI 2 = U .
max

R
= 0 u cng pha i.

UZ L
.
 in p hiu d ng gia hai u cun thun cm: UL = IZL =
Z
UZ C
 in p hiu d ng gia hai bn t: UC = IZC =
.
Z
 Phng php gii
 Vit biu thc i lng cn xt cc tr (I, P, UL, UC) theo i lng cn tm (R, L, C, ).
 Xt iu kin c ng hng: nu trong mch xy ra hin tng c ng hng th lp lu n suy ra i
lng cn tm.
 Nu khng c c ng hng th bin i biu thc a v dng ca bt ng thc Csi ho c dng
ca tam thc bc hai c cha bin s tm cc tr.
 Sau khi gii cc bi tp loi ny ta c th rt ra mt s cng thc sau s dng khi cn gii nhanh
cc cu trc nghim d ng ny. Sau y l mt s cng thc c b n (cn nhiu cng thc khc, cc em th t
tm hiu xem):
Z L = ZC .

 L hoc C hoc thay i m cng sut tiu th trong mch cc i th:


U2
P
.
=
max

R
R = Z L ZC .

 R thay i P = Pmax. Khi :


U2
U2
P
=
=
.
max

2 Z L ZC 2 R

* Lu : Nu cu n dy khng thun cm (c in tr trong r) th:

R 2 = r 2 + ( Z L Z C )2 .

+ R thay i cng sut ta nhit trn R cc i (PR = PRmax). Khi :


U2
P
=
.
R max
2( R + r )

R = Z L ZC r.

+ R thay i cng sut t a nhit trn mch cc i (P = Pmax). Khi :


U2
U2
.
P
=
=
R max 2 Z Z
2( R + r )
L
C

R 2 + Z C2
.
Z L =
ZC

 L thay i UL = ULmax. Khi :


U R 2 + Z C2

U
=
.
L max

R 2 + Z L2
.
Z
=
C
ZL

 C thay i UC = UCmax. Khi :


U R 2 + Z L2

.
U C max =
R
2
 thay i UL = ULmax. Khi : =
.
2 LC R 2C 2
 thay i UC = UCmax. Khi : =

1
R2
2 .
LC 2 L

 Bi tp v d

Bi 1. Cho mch in nh hnh v. Bit L =

H; C =

2.10 4

F; uAB =

200cos100t(V). iu chnh R cng su t t a nhit trn R l ln


nht. Tnh gi tr R v cng su t ln nht .
1
* Gi cch gii: Ta c: ZL = L = 100 ; ZC =
= 50 ; U = 100 2 V.
C
Cng sut nhit trn R: P = I2R =

U 2R
=
R 2 + (Z L Z C ) 2

Theo b t ng thc Csi: P = Pmax

U2
(Z Z C ) 2
R+ L
R
2
(Z ZC )
U2
khi R = L
hay R =ZL -ZC = 50 . Khi : Pmax =
=
R
2R

200W.
Bi 2. Cho o n mch xoay chiu khng phn nhnh gm cun dy
R
1
c in tr r = 15() , t cm L =
( H ) v mt bin tr R mc
5
nh hnh v. t vo hai u mch m t hiu in th c dng u = 80cos(100t )(V ).

r, L

a. Dch chuyn con ch y c a bin tr cng sut ta nhit trn ton mch t gi tr cc i. Tnh
gi tr bin tr v cng sut cc i khi .
b. Dch chuyn con ch y cng sut ta nhit trn bin tr t gi tr cc i. Tnh gi tr bin tr v
cng sut cc i .
* Gi cch gii: Ta c: r = 15; ZL = 20 (Ch : mch lc ny c 2 in tr R, r; mt L v khng c C).
a. Tnh gi tr c a bin tr v gi tr cc i ca cng sut trn ton mch
Cng
sut
tiu
th
c a
ton
mch:
2
2
2
U
U
U
P = I 2 .(r + R) = 2 .(r + R) =
.(r + R) =
2
2
2
Z
((r + R) + ( Z L )
Z
(r + R) + L
r+R

- Do U khng i nn P ln nht khi R + r +


R+r =

Z L2
Z2
nh nht. Theo Csi, ta c: R + r + L nh nht khi
R+r
R+r

Z L2
R = Z L r = 5 .
R+r

40 2
U2
=
= 80W .
- Khi cng sut cc i trn ton mch l: PR max =
2( R + r ) 2(5 + 15)
* Nhn xt: Nu mch c nhiu in tr: R, R1, R2, Khi R thay i cng sut ton mch cc i th:
R1 + R2 + ... + Rn = Z L Z C (nu khuyt L hay C th cho ZL = 0 hay ZC = 0).

b. Tnh gi tr bin tr v cng sut cc i trn R


- Cng sut ta nhit trn bin tr R l:

PR = RI 2 =

R+

r 2 + Z L2
R

RU 2

(R + r)

+ Z L2

nh

RU 2
=
R 2 + r 2 + Z L2 + 2 Rr

nht.

Theo

U2
. Do U v r khng i nn PR = PRmax khi:
r + Z L2
R+
+ 2r
R
r 2 + Z L2
Csi,
ta
c:
nht
khi
nh
R+
R
2

40 2
r 2 + Z L2
U2
R=
=
= 40W .
R = r 2 + Z L2 = 152 + 20 2 = 25 . Khi : PR max =
R
2 ( R + r ) 2( 25 + 15 )

Bi 3. Cho mch in nh hnh v. Trong : R = 100 ;


C = 0 ,31.104 F ; cun dy thun cm v c t cm thay i c.
L
C
R
B
t vo hai u mch m t in p xoay chiu A
u AB = 200 cos100 t (V). iu chnh L cng sut tiu th trn
mch cc i. Tnh L v gi tr cc i c a cng su t khi .
* Gi cch gii: Cch lp lu n tng t cc bi trn. Cui cng u i n kt qu: P = Pmax th:
1
1

Z L = ZC
L = 2C = ( H ).

U2
2
100 2

Pmax =
U

R
=
= 200W .
Pmax =

R
100
* Lu chung: Nu cc em nh c cng thc th ta c kt qu rt nhanh. iu ny rt ph hp cho trc
nghim. Tuy nhin, khng phi bi no cng c cng thc nh v nh ht c.
 Bi tp p dng
Bi 1. Cho mch in nh hnh v. Trong R = 60 , cun dy thu n cm c
1
t cm L =
H, t in c in dung C thay i c. t vo gia hai
2
u o n mch mt in p xoay chiu n nh: uAB = 120 2 cos100t (V). Xc nh in dung c a t in
2.10 4
cho cng sut tiu th trn o n mch t gi tr cc i. Tnh gi tr cc i (S: C =
F, Pmax =

240 W).
2.10 4
Bi 2. M t on mch gm R = 50 , cu n thu n cm c t cm L v t in c in dung C =
F

mc ni tip. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c in p hiu dng 110 V, tn s 50 Hz.


Th thy u v i cng pha vi nhau. Tnh t cm ca cun cm v cng sut tiu th ca on mch (S: L
1
=
H, P = 242 W).
2
Bi 3. Cho mch in nh hnh v. Trong in tr thu n R = 50 , cun
dy thun cm c t cm L = 159 mH, t in c in dung C = 31,8 F,
in tr c a ampe k v dy ni khng ng k. t vo gia hai u on

mch m t in p xoay chiu u AB = 200cost (V). Xc nh tn s ca in p ampe k ch gi tr cc i


v s ch c a ampe k lc (S: f = 70,7 Hz, I = Imax = 2 2 A).

Bi 4. t in p u = 100 2 cos t (V), c thay i c vo hai u o n mch g m in tr thun 200


25
104
, cu n cm thun c t cm
H v t in c in dung
F mc n i tip. Cng sut tiu th ca
36

on mch l 50W. Xc nh tn s c a dng in (S: f = 60 Hz).


10 4
1
Bi 5. Cho mch in xoay chiu gm bin tr R, cun thu n cm L =
H, t in C =
F mc n i
2

tip vi nhau. t vo hai u o n mch in p xoay chiu u = 220 2 cos100t (V). Xc nh in tr ca


bin tr cng su t tiu th trn on mch t gi tr cc i. Tnh gi tr cc i (S: R = |ZL ZC| =
U2
= 484W).
50 ;Pmax =
2R
Bi 6. Cho mch in nh hnh v. Trong cun dy c in tr thun r = 90
1, 2
, c t cm L =
H, R l mt bin tr. t vo gia hai u o n mch

mt in p xoay chiu n nh u AB = 200 2 cos100t (V). nh gi tr ca bin tr R cng sut to nhit


trn bin tr t gi tr cc i. Tnh cng sut cc i (S: R = 150 , PRmax = 83,3 W).
10 4
F;
Bi 7. Cho mch in nh hnh v. Trong R = 100 3 ; C =
2
cu n dy thun cm c t cm L thay i c. in p gia hai u o n
mch l
u = 200cos100t (V). Xc nh t cm ca cun dy in p hiu d ng trn cu n cm L l
3,5
cc i. Tnh gi tr cc i (S: L =
H, ULmax = 216 V).

Bi 8. Cho mch in nh hnh v. Trong R = 60 , cu n dy thu n cm c


1
t cm L =
H, t in c in dung C thay i c. t vo gia hai u o n mch m t in p
2
xoay chiu n nh: uAB = 120 2 cos100t (V). Xc nh in dung c a t in in p gia hai bn t
10 4
t gi tr cc i. Tnh gi tr cc i (S: C =
F, UCmax =156 V).
1,22
Bi 9. Cho mt mch n i tip g m m t cu n thu n cm L =
=

10 4

H, in tr R = 100 , t in c in dung C

F. t vo mch m t in p xoay chiu u = 200 2 cost (V). Tm gi tr ca :

a. in p hiu dng trn R t cc i (S: = 70,7 rad/s).


b. in p hiu dng trn L t cc i (S: = 81,6 rad/s).
c. in p hiu d ng trn C t cc i (S: = 61,2 rad/s).
5. Bi ton hp en v lch pha
 Cc cng thc
a. lch pha: lch pha c a in p hai u mch v cng dng in ch y qua mch:
Z ZC
tg = L
.
R
Z LX ZCX

tg X =
RX

 Xt o n mch AB ch a hai on mch X, Y, ta c:


tg = Z LY ZCY
Y
RY
 Cc trng hp c bit:
 uX v uY cng pha: X = Y tg X = tgY .

X
A

Y
B

 uX vung pha uY: X Y = / 2 tg X .tgY = 1 .


 uX v uY ph nhau: X + Y = / 2 tg X .tgY = 1 .
 uX v uY lch pha : X Y = tg ( X Y ) = tg .

b. Bi ton hp en
 Bi ton: C mt hp en X cha m t trong cc phn t R, L, C. S d ng iu kin bi ton xc
nh xem trong hp en c cha nhng phn t no?
 Cch gii: Da vo cc du hiu sau nhn bit h p en:
1. Da vo X
a. Hp en c m t phn t
 Nu: X = 0 : hp en cha R.
 Nu: X = / 2 : hp en cha L.
 Nu: X = / 2 : h p en cha C.

b. Hp en c hai phn t
 Nu: 0 < X < / 2 : h p en cha R, L.
 Nu: / 2 < X < 0 : hp en cha R, C.
 Nu: X = / 2 : hp en cha L, C; vi ZL > ZC.
 Nu: X = / 2 : h p en cha L; vi ZL < ZC.
 Nu: X = 0 : hp en cha L, C; vi ZL = ZC.

2. Da vo hiu in th ca m ch
 Nu: U 2 = U R2 + U L2 th mch phi c R, L.
 Nu: U 2 = U R2 + U C2 th mch phi c R, C.
 Nu: U = |UL UC| th mch phi c L ni tip vi C.
3. Da vo du hiu khc
 Nu mch xy ra cng h ng ( = 0 ; Imax; Pmax) th mch phi c L, C.
 Nu c ta nhit th mch phi c R hoc cun dy c in tr thu n r.
 Phng php gii: gii m t bi ton v hp kn ta thng s dng hai phng php sau:
 Phng php i s (thng dng)

Bc 1: Cn c u vo c a bai ton t ra cc gi thit c th xy ra.


Bc 2: Cn c u ra ca bi ton lo i b
cc gi thit khng ph hp.
Bc 3: Gi thit c chn l gi thit ph hp

vi tt c cc d kin u vo v u ra c a bi ton.
 Phng php s dng gin vc t trt

Bc 1: V gin vc t (trt) cho phn bit c a o n mch.

UL

UAN

UMB

UAB

Bc 2: Cn c vo d kin bi ton v phn cn li c a gin .


Bc 3: Da vo gin vc t tnh cc i lng cha bit, t
lm sng t hp kn.
 Lu
 Cc in p trn cc phn t c biu din bi cc vc t m

UR

ln t l vi in p d ng ca n.
UC

 lch pha gia cc hiu in th l gc hp bi gia cc vc t tng ng biu din chng.


 lch pha gia hiu in th v cng dng in l gc hp bi vc t biu din n vi trc i.
 Bi tp v d
Bi 1. Cho mch in xoay chiu nh hnh v. Trong : h p

en X l m t hp en cha m t phn t: R hoc L ho c (L, r) hoc C. t vo hai u mch m t in p

xoay chiu uAB = 100 2 cos100t (V) th Ampe k ch


(W). Bit i tr pha hn u AB v C =

2 (A) v cng sut tiu th trn mch l P = 100

10 3
(F). Hi X cha phn t no v tnh gi tr c a phn t .
3

* Gi cch gii:
- Xc nh cc phn t trong hp X: Theo gi thit i tr pha hn u AB v mch tiu th in suy ra h p en l
mt cun dy c r 0.

- Tnh gi tr ca cc phn t trong hp X:


+ Ta c: P = rI 2 r =

100
P
=
= 50 .
2
2
I
2

( )

U
U2
ZL
4
2

Z
Z
=

=
= 5000
H.
=
2

Z L = 80 L =
2
2
I
I
+ Mc khc:
r + ( Z L ZC ) = 5000
5
Z 2 = r 2 + ( Z Z )2
Z L = 20 (loai).
L
C

Vy h p en X cha cu n dy (khng thu n cm) c


4
r = 50; L =
H.
5
Bi 2. Cho mch in nh hnh v. Trong u AB = A

C
M

200cos100t(V); ZC = 100; ZL = 200; I = 2 2(A) ; cos = 1; X l o n mch g m hai trong ba phn t:


R0, L0 (thun), C0 mc ni tip. Hi X cha nhng phn t no? Tnh gi tr ca cc phn t .
* Gi cch gii:
 Cch 1: Dng phng php gin vct trt

- Xc nh cc phn t trong hp X:
U AM = U C = 220 2V .

+ Ta c: U MN = U L = 400 2V .

U AB = 100 2V .

- Tnh gi tr ca cc phn t trong hp X:

UC0

UMN

A
UA B

+ Theo bi ra: cos = 1 u AB v i cng pha. Mt khc theo gin


vc t (hnh bn) Hp X phi cha in tr Ro v t in Co.

UR 0

UA M
M

100 2
= 50.
U R0 = U AB IR0 = 100 2 R0 =

2 2
+ Ta c:
4
U = U U IZ = 200 2 Z = 200 2 = 100 C = 10 F .
L
C
C0
C0
0
C0

2 2

 Cch 2: Dng phng php i s: - Ta c: Z AB =

100 2
R
= 50 ; cos = = 1 .
Z
2 2

- Bc 1: Cn c u vo ca bi ton t cc gi thit c th xy ra: Do cos = 1 = 0 (cng


hng) phi cha R0, m X cha hai phn t nn X c cha Ro v Lo ho c Ro v Co.
- Bc 2: Cn c u ra loi b cc gi thit khng ph hp: Do cos = 1 = 0 (c ng hng) nn:
ZL(t ng) = ZC(t ng), m ZL > ZC X phi cha Co. Vy hp X cha Ro v Co.
U AB

cos = 1 R = Z AB = I = 50.
- Bc 3: Tnh R0 v C0: Ta c:
4
Z = Z Z = 200 100 = 100 C = 10 F .
L
C
0
C0

 Bi tp p dng
Bi 1. Trn m t on mch xoay chiu khng phn nhnh g m hai phn t thun (in tr thu n R, cun cm

thun L hoc t in C), cng dng in sm pha (vi 0 < <

) so vi in p hai u o n mch.
2
Xc nh cc loi phn t c a o n mch (S: on mch c R v C).
Bi 2. t vo hai u on mch RLC khng phn nhnh m t in p xoay chiu u = U0cost th dng i n
ch y trong mch l i = I0cos(t +

). C th kt lun c chnh xc nh ng iu g v in tr thun R, cm


6
khng ZL v dung khng ZC ca o n mch (S: ZC > ZL; R = 3 (ZC ZL).
Bi 3. Trn m t on mch xoay chiu khng phn nhnh g m hai phn t thun (in tr thu n R, cun cm
3
thun L ho c t in C) khc loi. t vo hai u on mch in p u1 = 100 2 cos(100t +
) (V) th
4
cng dng in qua mch l i1 =
100 2 cos(50t +

2 cos(100t +

) (A). Nu t vo hai u o n mch in p u 2 =

) (V) th cng dng in l i2 = 2 cos50t (A). Xc nh hai thnh phn ca o n


2
mch (S: on mch ch c L v C).
Bi 4. Cho in nh hnh v. Trong X l hp en cha mt trong 3 phn t
(in tr thu n R, cun cm thun L ho c t in C) v R = 50 . Khi t vo
hai u AB mt in p xoay chiu c gi tr hiu d ng 200 V th in p hiu
dng gia hai u in tr thun R l 120V v in p gia hai u hp en tr pha hn in p gia hai u
in tr thu n. Xc nh loi linh kin c a hp en v tr khng ca n (S: Hp en ch a t in; ZC =
200
).
3
Bi 5. Cho in nh hnh v. Trong X l hp en cha hai trong ba phn t
(in tr thun R, cu n cm thu n L hoc t in C). Bit rng khi t m t
in p xoay chiu uAB = 220 2 cos(100t +

) (V) vo hai u o n

mch th cng dng in ch y trong mch l i = 4 2 cos(100t +

)
3
(A). Xc nh cc lo i linh kin trong hp en (S: Hp en cha R v C).
Bi 6. Cho mch in nh hnh v. Trong hp en X ch a hai trong 3 phn t (in tr thu n R, cun cm
thun L ho c t in C). Bit R = ZC = 100 ; uMA tr pha hn uAN gc

v UMA = 3UAN. Xc nh cc
12
lo i linh kin trong h p en v gi tr tr khng c a chng (S: Hp en cha in tr thun Rx v t in
Cx; Rx = 150 2 v ZCx = 150 6 ).

Bi 7. Trong ba hp en X, Y, Z c ba linh kin khc lo i nhau l in tr thun, cun cm thu n hoc t


in. Bit khi t vo hai u on mch MN in p uMN =
100 2 cos100t (V) th cng dng in ch y trong mch l i =
2 cos100t (A) v in p gia hai u cc on mch AB v AN l
uAB = 100 2 cos100t (V) v uAN = 200cos(100t -

) (V). Xc nh loi linh kin ca tng h p en v tr


4
khng ca chng (S: Hp en Y cha in tr thun R v R = 100 ; Hp en Z cha t in v ZC = 100
; X l cun c m thun v ZL = 100 ).
6. My bin p Truyn ti in nng
 Cc cng thc
 My bin p:
U
I
N
 Ch khng ti: 2 = 1 = 2 .
U 1 I 2 N1
U
E
I
N
 Ch c ti (cun dy khng c in tr): 2 = 2 = 1 = 2 .
U1 E1 I 2 N1
P
U .I .cos2
 Hiu su t ca my bin p: H = thu cap = 2 2
.
Pso cap U1.I1.cos1
 Truyn ti in nng:
 Cng sut hao ph trn ng dy ti: Php = RI2 = R(

P 2
) =
U

R
2
.
U2
 gim in p trn ng dy ti in: U = U1 U2 = IR.
U1
U2
P Php
 Hiu su t ti in: H =
.
P
R
 Lu : S ph thu c c a in tr vo bn cht c a vt dn xc nh
2
l
bng cng thc: R = . Trong :
S
+ : in tr su t (.m).
+ l: chiu di dy dn (m).
+ S: tit din ngang c a dy dn (m2).
+ I: cng dng in chy qua dy ti in (A).
 Phng php gii: tm cc i lng trn my bin p ho c trn ng dy ti in ta vit biu
thc lin quan n cc i lng bit v i lng cn tm t suy ra v tnh i lng cn tm.
 Bi tp v d
Bi 1. M t my bin p l tng (H = 100%) c cu n s cp 300 vng v cu n th cp 1500 vng. Mc cun
s cp vo m t in p xoay chiu c gi tr hiu dng 120V.
a.Tnh in p hiu d ng hai u cun th cp.
b. Tnh cng hiu dng cu n th cp, nu cng hiu dng cu n s cp l I1 = 2A.
* Gi cch gii:
U
N
N
1500
a. in p hiu d ng cun s cp: 2 = 2 U 2 = U1 2 = 120.
= 600 V.
U1 N1
N1
300
P2

b. Cng hiu dng c a mch th cp:

I2 U1
U
120
=
I2 = I1 1 = 2.
= 0, 4 A.
I1 U 2
U2
600

Bi 2. M t trm pht in truyn cn i cng sut P = 50 kW hiu in th trm l 500V. in tr ton


ng dy l 4 .
a. Tnh gim th, cng su t hao ph trn ng dy.
b. Ni hai cc c a trm pht in vi m t my bin th c h s k = 0,1. Tnh cng su t hao ph trn
ng dy v hiu su t ti in. Bit rng nng lng hao ph trong my bin th khng ng k, hiu in
th v cng dng in lun cng pha.

P 50.103
=
= 100 A.
U
500
a. Tnh gim th , cng sut hao ph trn ng dy
* gim th trn ng dy: U = IR = 100.4 = 400V.
* Cng su t hao ph trn dy: Php = RI2 = 4.1002 = 40000W = 40kW.
b. Tnh cng sut hao ph v hiu su t ti in

* Gi cch gii: Ta c: I=

Ta c: k =

500
U1
U
P 50.103
= 5000V; I2 =
U2 = 1 =
=
= 10 A.
k
0,1
U2
U2
5000

* Cng su t hao ph trn dy: Php' = RI 22 = 4.(10 ) = 400W = 0, 4kW .


2

* Hiu sut ti in: H =

P - Php'
P

50 0, 4
= 99, 2%.
50

 Bi tp p dng
Bi 1. M t my bin p c s vng dy trn cun s cp v s vng dy c a cun th cp l 2000 vng v
500 vng. in p hiu dng v cng hin dng mch th cp ln lt l 50 V v 6 A. Tnh in p
hiu dng v cng hiu d ng mch s cp (S: U1 = 200 V; I1 = 1,5 A).
Bi 2. Cu n s cp v th cp c a m t my bin p c s vng ln lt l N1 = 600 vng, N2 = 120 vng.
in tr thun ca cc cu n dy khng ng k. N i hai u cun s cp vi in p xoay chiu c gi tr
hiu dng 380 V.
a. Tnh in p hai u cun th cp (S: U2 = 76 V).
b. N i 2 u cun th cp vi bng n c in tr 100 . Tnh c ng dng in hiu d ng ch y trong
cu n s cp. B qua hao ph my bin p (S: I1 = 0,152 A).
Bi 3. M t my pht in c cng sut 120 kW, in p hiu d ng gia hai cc ca my pht l 1200 V.
truyn n ni tiu th , ngi ta dng m t dy ti in c in tr t ng cng 6 .
a. Tnh hiu sut ti in v in p hai u dy ni tiu th (S: H = 50%; U2 = U1 U = 600 V).
b. tng hiu sut ti in, ngi ta dng mt my bin p t ni my pht c t s vng dy cun th
cp v s cp l 10. B qua mi hao ph trong my bin p, tnh cng sut hao ph trn dy v hiu sut ti
in lc ny (S: P = Php = 600 W; H = 0,995 = 99,5%).
Bi 4. in nng c ti t trm tng p ti trm h p bng ng dy ti in mt pha c in tr R = 30
. Bit in p hai u cun s cp v th cp ca my h p ln lt l 2200 V v 220 V, cng dng
in ch y trong cu n th cp ca my h p l 100 A. B qua tn hao nng lng cc my bin p. Tnh
in p hai cc trm tng p. Coi h s cng sut bng 1 (S: U1 = U2 + U = 2500 V).
Bi 5. t vo hai u cun s cp ca mt my bin p l tng (b qua hao ph) mt in p xoay chiu
c gi tr hiu d ng khng i th in p hiu dng gia hai u cun th cp h l 100 V. cun th
cp, nu gim bt n vng dy th in p hiu d ng gia hai u h ca n l U, nu tng thm n vng dy
th in p l 2U. Tnh in p hiu dng gia hai u cun th cp h khi tng thm 3n vng dy cun
th cp (S: U3 = 200 V).
7. My pht in ng c in
 Cc cng thc
 Tn s dng in do my pht in xoay chiu m t pha pht ra (tnh ra Hz): f = p.n. Trong : p: s
cp cc; n: s vng quay c a rto/giy.
 Mch ba pha mc hnh sao: Ud = 3 Up; Id = Ip.
 Mch ba pha mc hnh tam gic: Ud = Up; Id = 3 Ip.
 Cng sut tiu th trn ng c in: Ptiu th = Pin = UIcos = Pc + Phao ph.
P
 Hiu sut ca ng c in: H = c .100%.
P
 Lu
 my pht v ti tiu th thng chn cch mc tng ng vi nhau.
 Cng sut tiu th mi ti: P = U p I t cos t = Rt I t2 .
 Bi tp v d

Bi 1. Hai my pht in xoay chiu mt pha: My th nht c 2 cp cc, rto quay vi t c 1600
vng/pht. My th hai c 4 cp cc. tn s do hai my pht ra nh nhau th rto ca my th hai phi
quay vi tc bng bao nhiu?
f = p1n1
n p 1600.2
* Gi cch gii: Ta c: 1
. Do f1 = f 2 nn p1n1 = p2 n2 n2 = 1 1 =
= 800 vng/pht.
p2
4
f 2 = p2n2
Bi 2. M t ng c khng ng b ba pha c cng sut 11,4kW v h s cng sut 0,866 c mc theo kiu
hnh sao vo mch in ba pha c in p dy l 380V. Ly 3 1,732. Tnh cng hiu d ng ca dng
in ch y qua ng c. B qua mi hao ph.
* Gi cch gii:
U
- Cng sut tiu th m i ti: Pt = U p I t cos = U p I p cos = d I p cos (do mc sao th It = I p = I d ).
3
- Cng sut tiu th 3 ti (cng sut ng c in):
Ud
P
P
11, 4.103
I p cos I p =
=
=
= 20 A.
3U p cos 3 U d cos 3 380 0,866
3
3
3
Bi 3. Mt ng c in xoay chiu c hiu sut 80%. Khi mc ng c vo mng xoay chiu th n sn ra
mt cng sut c h c 100kW. Tnh in nng tiu th c a ng c trong mt gi.
P
P 105
* Gi cch gii:
- Ta c: H = c P = c =
= 125000W = 125kW .
P
H 0,8
P = 3U p I p cos = 3

- in nng tiu thu trong 1h: A = P.t = 125000.1 = 125kWh.


 Bi tp p dng
Bi 1. M t my pht in xoay chiu mt pha c phn cm l rto gm 8 cp cc (8 cc nam v 8 cc bc).
Rto quay v i t c 300 vng/pht.
a. Tnh tn s ca su t in ng cm ng do my pht ra (S: f = 40 Hz).
b. tn s c a su t in ng cm ng do my pht ra b ng 50 Hz th rto phi quay vi tc bng
bao nhiu? (S: n = 375 vng/pht).
Bi 2. M t my pht in xoay chiu m t pha c 4 cp cc. Biu thc c a su t in ng do my pht ra l e
= 220 2 cos(100t 0,5) (V). Tnh t c quay c a rto theo n v vng/pht (S: n = 750 vng/pht).
Bi 3. Mt ng c in xoay chiu c in tr dy cu n l 32 , khi mc vo mch c in p hiu dng
200 V th sn ra cng sut 43 W. Bit h s cng sut l 0,9. Tnh cng dng in ch y qua ng c
43
[S: I =
A (loi v cng sut hao ph qu ln, khng ph hp thc t) hoc I = 0,25 A (nhn)].
8
Bi 4. M t ng c in xoay chiu khi ho t ng bnh thng vi in p hiu dng 220 V th sinh ra cng
sut c hc l 170 W. Bit ng c c h s cng sut 0,85 v cng su t ta nhit trn dy qu n ng c l
17 W. B qua cc hao ph khc. Tnh cng dng in cc i qua ng c (S: I0 = I 2 = 2 A).
Bi 5. M t ng c khng ng b ba pha mc theo kiu hnh sao c ni vo mch in ba pha c in p
3
pha Upha = 220V. Cng su t in c a ng c l 6, 6 3 kW; h s cng su t ca ng c l
. Tnh cng
2
P
dng in hiu d ng qua mi cun dy ca ng c (S: I =
= 20 A).
3U pha cos
Ht chng 3, cc em n c chng 4. Dao ng in t nh!

You might also like