Professional Documents
Culture Documents
Magnezyum Fosfit Uygulamaları
Magnezyum Fosfit Uygulamaları
Fatih EN2
z: Trkiyede kuru incir retimi Sarlop (Ficus carica L.) eidi meyvelerinin
gnete kurutulmas ile salanmakta ve retimin %90 ihra edilmektedir. Kuru
incirde depo zararllarnn nemli sorun yaratmas sonucu Metil Bromit (MeBr) ile
fmigasyon sektrde zorunlu hale gelmitir. Montreal Protokol erevesinde, MeBr
kullanm Trkiyede 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren laboratuar, karantina ve
ykleme ncesi ilemler haricinde yasaklanmtr. MeBre alternatif olarak nem
kazanan Magnezyum Fosfit (MgPH3) ile ilgili almada, adr altnda 3 ve 5 gn
~600 ppm ve 5 gn ~1000 ppm fosfin uygulamalarnn meyve kalitesine etkileri
aratrlmtr. Test edilen konsantrasyon ve sreler test bceklerinde %100 lm
salamtr. Kuru incirlerde 3 ve 5 gn ~600 ppm fosfin uygulamalarnn 6 aylk
depolama (normal koullarda) sonunda meyve kalitesine olumsuz herhangi bir etkisi
olmadndan kuru incir sektrne nerilmesi uygun bulunmutur.
Anahtar kelimeler: Kuru incir (Ficus carica), metil bromit, fosfin, depolama, kalite
29
Giri
Kuru incir, Ege Blgesinde zellikle Aydn ve zmir illerinde
yetitirilmekte olan Sarlop incir eidi meyvelerinin gnete
kurutulmas ile elde edilmektedir. Yllara gre deimekle birlikte, 55
60 000 ton olan yllk kuru incir retiminin 50 57 000 tonu ihra
edilmektedir. Dnya kuru incir ticaretinin %70ini karlamakta olan
Trkiye, incir retiminde sz sahibi olan lkeler arasnda, dnya
retiminin %49unu salamak suretiyle birinci srada yer almaktadr
(INC, 2007).
Depolama srasnda kuru rnlerin nem ieriklerinin dk
olmas nedeni ile saklama koullarna bal olmakla birlikte nitelik ve
nicelik kayplar byk oranda depo zararllar sonucu ortaya
kmaktadr. Kuru meyveler iinde zararllarn kontrol asndan en
zorlusu ve bu nedenle ynetmeliklerle MeBr fmigasyonu zorunlu hale
getirilen tr, kuru incirdir. Depolanan kuru incirlerde; incir kurdu
(Ephestia cautella Walk), altn kelebek (Plodia interpunctella
Hbner; Pyralidae: Lepidoptera), ekilik bcekleri (Carpophilus spp.;
Nitidulidae: Col.), testereli bcek (Oryzaephilus surinamensis L.;
Silvanidae: Col.) ve kuru meyve akar (Carpoglyphus lactis L.;
Carpoglyphidae: Acari) nemli zararllar olarak sralanabilir (Turanl,
2003). Bu zararllarn kontrolnde yaygn olarak gaz geirmez odalarda
MeBr (40-60 g/m3, 24 saat) uygulanmakta iken MeBrn ozon
tabakasn inceltici etkisi nedeni ile kullanmna snrlamalar
getirilmitir. 1987 ylnda Montrealde 24 lkenin imzalad, ozon
tabakasn incelten maddelerin retim ve tketiminin azaltlmas ve
kontrol altna alnmasyla ilgili nlemleri kapsayan protokole, Trkiye
1991 ylnda dahil olmutur. Montreal Protokol erevesinde MeBr
kullanm gelimi lkelerde 2005, Trkiyede 2007 ylndan itibaren
yasaklanm, gelimekte olan lkelerde ise 2015 ylndan itibaren
uygulamann balamas beklenmektedir (MBTOC., 1998; TEAP.,
2000; Bell 2000; Schneider ve ark. 2003; Anonymous, 2004).
MeBr kullanmna getirilen kstlamalar ve evreye olan etkisi
nedeni ile MeBrn yerini alacak alternatif yntemler giderek nem
kazanmaya balamtr. Bu kapsamda kimyasal (fosfin, karbonil slfit,
slfril florit, karbon dislfit, ozon, etil format, metil iyodit, vb.) ve
kimyasal olmayan (deitirilmi atmosfer, yksek basn, scak/souk
30
32
33
26
0. Ay
6. Ay
24
22
20
18
LSD%5 0.658
16
14
12
10
MeBr
3 gn 600 ppm
5 gn 600 ppm
5 gn 1000 ppm
Fosfin uygulamalar
0,70
0,68
0. Ay
LSD%5 0.016
6. Ay
0,66
Su aktiwitesi
0,64
0,62
0,60
0,58
0,56
0,54
0,52
0,50
MeBr
3 gn 600 ppm
5 gn 600 ppm
5 gn 1000 ppm
Fosfin uygulamalar
34
.d.
.d.
.d.
0,967**
.d.
2,241**
.d.
2,440**
.d.
.d.
.d.
.d.
.d.
0.312**
35
MeBr
3,5
0. Ay
6. Ay
3,0
2,5
2,0
1,5
5 gn 1000 ppm
1,0
3 gn 600 ppm
5 gn 600 ppm
36
ekil 4. SEMde MeBr uygulanan (kontrol) yaplan (A), 5 gn 600 ppm fosfin
uygulanan (B) 5 gn 1000 ppm fosfin uygulanan (x500)(C), 5 gn 1000
fosfin uygulanan rnlerde kabuk kesitinin yakndan grn (x 1000) (D)
Tartma ve Sonu
Normal koullarda alt aylk depolama sonunda kuru incir
meyvelerinin su aktivite deerlerinde rndeki nem miktar ile uyumlu
azal, olmas beklenen bir gelimedir. Bu azal, normal depo
koullarnda zellikle de depolamann sonunda (Mart aynda) scakln
ykselmesi sonucu rn ile ortam arasndaki buhar basnc farknn
artmasndan ileri gelmektedir. Depolama srasndaki ortam scakl ve
nemindeki deiimlerden 5 gn sreyle 1000 ppm fosfin uygulanan
kuru incir meyveleri, dier uygulamalara gre daha fazla etkilenmi ve
buna bal olarak depolama sonunda daha dk nem miktar ve su
aktivitesi deerine sahip olmulardr. Bu uygulamann yapld
rnlerin depo ortamndaki deiimlerden dier uygulamalarla
karlatrldnda greceli olarak daha fazla etkilenmi olmas,
kabuun baz ksmlarnda oluan muhtemel zararlanmalardan
kaynakland dnlmektedir. Tarayc elektron mikroskobunda
37
39
and carbon disulphide to wheat. CSIRO Entomology Technical Report No. 75,
pages 63.
Ferizli, A.G., M. Emekci, S. Tutuncu, and S. Navarro. 2004. The efficincy of
phoshine fumigation against dried fruit pests in Turkey. Pages: 265-270.,
Integrated Protection of Stored Products (Sept. 16-19, 2003, Kuadas, zmir),
Proceedings of the Conference of the IOBC WPRS Working Group,
27(9)2004.
Fields, P.G. and N.D.G. White. 2002. Alternatives to methyl bromide treatments for
stored-product and quarantine insects. Annual Review of Entomology, 47:331359.
Guimond, M.C., K.P. Andrews and A.G. Lang. 1998. Scanning electronmicroscopy
of floral inititation in sweet cheery. J. Amer. Soc. Hort. Sci.123(4): 509-512.
INC, 2007. World consumption and production trends, April 2007 Global Statistical
Review. The Cracker, No. 2, 53-67.
Johnson, J.A., K.A Valero, M.M. Hannel, and R.F. Gill. 2000. Seasonal occurence of
postharvest dried fruit insects and their parasitoids in a culled fig warehouse.
Journal of Economic Entomology, 93(4):1380-1390.
Johnson, J.A., S. Wang and J. Tang. 2003. Thermal death kinetics of fifth-instar
Plodia interpunctella (Lepidoptera:Pyralidae). Journal of Economic
Entomology, 96(2): 519-524.
Kader, A.A., E.J. Mitcham and C.H. Crisosto. 2002. Dried fruit and nuts.
http://rics.ucdavis.edu/postharvest2/Produce/ProduceFacst/Fruit/Driedfruits.ht
ml (accessed Dec. 2003).
Karaal, . 2002. Meyve ve Sebze Deerlendirme. Ege niversitesi Ziraat Fakltesi
Yaynlar No: 19/5. 263 s.
MBTOC. 1998. Assessment of Alternatives to Methyl Bromide. Nairobi, Kenya: UN
Environ. Comm., Ozone Secretariat, pages 374.
Meyvaci, K.B., F. Sen, U. Aksoy, F. zdamar and M. akr, 2002a. Research on
prolonging the marketing period of dried and ready-to-eat type figs (Ficus
carica). Acta Hort. 628:439-445.
Meyvac, K.B., F. en, U. Aksoy, A. Altndili, M. Emeki, A.G. Ferizli and F.
Turanl. 2002. Project to phase-out methyl bromide in dried fig sector in
Turkey. Acta Hortic. 628: 73-81.
Roos, Y.H. and M.J. Himberg. 1994. Nonenzymatic browning behavior, as related to
glass transition, of a food model at chilling temperatures. J. Agr. Food Chem.
42:893-898.
Perera, C.O., 2005. Selected Quality Attributes of Dried Foods. Drying Technology,
23, 717-730.
Schneider, S.M., E.N. Rosskopf, J.G. Leesch, D.O. Chellemi, C.T. Bull and M.
Mazzola. 2003. Research on alternatives to methyl bromide: pre-plant and
post-harvest. Pest Management Science, 59:814-826.
TEAP. 2000. Montreal Protocol on substances that deplete the ozone layer: UNEP
Technology and Economic Assessment Panel. April 2000 Rep. 120.
Thomas
W.
2001.
USEPA
Methyl
bromide
phase
out
http://www.epa.gov/docs/ozone/mbr/mbrqa.html
Turanl, F. 2003. Studies on infestation levels of pests on dried fig in Aydn and zmir
provinces. Turkish Journal of Entomology, 27(3):171-180.
Zettler, J.L. and F.H. Arthur. 2000. Chemical control of stored product insects with
fumigants and residual treatments. Crop Protection, 19:577-582.
40