Hemija-Kemija

BOSNA I HERCEGOVINA
FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE
TUZLANSKI KANTON
MINISTARSTVO OBRAZOVANJA/NAOBRAZBE,
NAUKE/ZNANOSTI, KULTURE I SPORTA/PORTA

PEDAGOKI ZAVOD TUZLA

HK

PREDMETNI ISPITNI KATALOG

ZA OPU MATURU

Primjenjuje se od juna 2006. godine

1. UVOD
Eksterna matura u gimazijama Tuzlanskog kantona se prvi put polae 2006.
godine.Ovaj Predmetni katalog znanja za eksternu maturu iz hemije namijenjen
je uenicima koji su kao predmet za polaganje mature izabrali hemiju.Sadraji
koji su odabrani za ispitivanje i provjeravanje na maturi predstavljaju najvanije
programske sadraje iz hemije i osnova su za uspjean nastavak studija
prirodnih, biomedicinskih, farmaceutskih, tehnolokih i drugih nauka.Provjerom
su obuhvaena i znanja steena obavljanjem laboratorijskih vjebi tokom
izborne nastave i pripreme za polaganje maturskog ispita.U katalogu je data i
organizacija i ocjenjivanje ispita.One su struktuirane tako da omoguavaju ne
samo provjeru znanja iz svih oblasti predvienih katalogom ve i provjeru
sposobnosti uenika da povezuju znanja iz razliitih oblasti pri rijeavanju
postavljenih problema.
2.CILJ ISPITA
Ovim ispitom se eli provjeriti kolika su znanja koja su uenici usvojili i
sposobnosti koje su razvili u skladu sa ciljevima i zadacima koji su postavljeni u
prouavanju hemije u toku kolovanja u opoj gimnaziji.Fond sati nastave
hemije odsluanih u toku kolovanja dovoljan je za ostvarivanje postavljenih
ciljeva.Smatramo da su Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta na
jednoj strani i menadment kola, obavezni uloiti vie napora i sredstava za
obezbjeivanje boljih uslova za laboratorijski rad kako bi se kvalitet uenikih
znanja na tom podruju poboljao.
2.1Cilj i zadaci uenja hemije
1.Potrebno je pogodnom kombinacijom teorijskih objanjenja, demonstracionih
ogleda i praktinih laboratorijskih vjebi postii da uenici:
usvoje dovoljno savremenih znanja, kako teorijskih tako i eksperimentalnih
(kroz planiranje izvoenja eksperimenata ) i razumiju hemiju
upoznaju primjenljivost hemijskih znanja u nauci, tehnici, medicini i
svakodnevnom ivotu
usvoje i shvate znaaj eksperimenta i njihovu funkciju u istraivanju i
otkrivanju osobina, pojava i zakonitosti
razviju kod uenika interes za istraivanje po principu uradi, posmatraj,
zakljui -nauni metod
formiraju nauni pogled o materijalnosti svijeta
2

 usvoje potrebno temeljno znanje hemije koje omoguava razumijevanje

kompleksnih hemijskih pojmova i njihovih odnosa
postii da uenici budu pripremljeni i osposobljeni za dalje obrazovanje
2.Razvijati kod uenika sposobnosti i vjetine iz hemije koje:
su vane i korisne za dalje studiranje i koritenje u tehnici i praktinoj
primjeni
doprinose efikasnom i dobro organizovanom eksperimantalnom i praktinom
radu
su vane i korisne za svakodnevni ivot
su vane za samostalni i kolektivni rad
omoguavaju upotrebu razliitih izvora informacija u sticanju znanja
3.Razvijati kod uenika osobine koje su vane za prouavanje prirode kao
to su:
jasnost i preciznost u izraavanju
objektivnost
dosljednost i izdrljivost
4.Razvijati kod uenika interes i naviku za ouvanje ivotne sredine
5.Razvijati kod uenika svijest da:
se naune teorije i metode razvijaju djelovanjem pojedinaca i grupa
da prouavanje prirode i rezultati tih prouavanja mora da podlijeu
drutvenim, ekonomskim, tehnikim, etikim i kulturnim utjecajima i

ogranienjima, jer mogu da donesu korist ali i tetu, kako pojedincu, tako i
drutvu i okolini
znanje prelazi granice drava i da je jezik nauke svima razumljiv ako se
dosljedno i pravilno koristi
2.2 Podruja provjeravanja
Provjeravanje znanja iz hemije obuhvata:
znanje i razumijevanje
prikupljanje i obradu rezulatata mjerenja te rjeavanje zadataka
eksperimentalne sposobnosti i vjetine
Znanje i razumijevanje
Uenici treba da poznaju i da razumiju:
hemijske pojave, dejstva, zakone, definicije, pojmove i teorije
formule i dogovorene simbole za oznaavanje veliina i jedinica
hemijsku mjernu opremu i ureaje, nain njihove upotrebe i posebno
sigurnosne mjere u laboratoriji

Prikupljanje i obrada rezultata mjerenja te rjeavanje zadataka

Uenici treba da budu sposobni da rijeima, ali i na druge naine
(formulama,grafiki):
pronau, izaberu, urede i pregledno predstave informacije iz razliitih izvora
prevedu informacije iz jednog oblika u drugi

 koriste numerike i druge podatke

iskoriste prikupljene podatke za uoavanje veza i zakonitosti meu njima
postavljaju pretpostavke (hipteze) za dolaenje do objanjenja pojava
objanjavaju pojave, formuliu zakonitosti i veze meu ispitivanim
veliinama
rjeavaju zadatke i upotrijebe znanje u novim situacijama (pri rjeavanju
zadataka koristiti odgovarajue hemijske zakone, molarne veliine i SI sistem
jedinica)
Eksperimentalne sposobnosti i vjetine
Uenici treba da budu sposobni:
da pravilno upotrijebe mjerne instrumente i odgovarajui materijal u toku
eksperimentalnog rada
pravilno izvre i zapiu rezultate mjerenja i opaanja

3.NAIN POLAGANJA ISPITA I OCJENJIVANJE NA ISPITU

3.1 Nain polaganja ispita
ispit se polae pismeno
polaganje ispita traje 135 minuta
ocjenjivanje na ispitu je eksterno
na ispitu se moe raditi naliv-perom ili hemijskom olovkom
moe se koristiti vlastiti depni kalkulator i periodni sistem elementa

3.2 Vrste zadataka i ocjenjivanje

Prvi dio:
- zaokrui taan odgovor sa ponuenih nekoliko odgovora od kojih je
samo jedan taan (15 pitanja x 2 boda; max 30 bodova)
Drugi dio:
-dopuni reenicu, zaokrui pravilne tvrdnje (dvije ili vie), imenuj spojeve
na osnovu formule spojeva, napii formule na osnovu naziva spojeva (10
pitanja x 4 boda; max 40 bodova)
Trei dio:
-rjeavanje zadataka (4 zadatka x 5 bodova; max 20 bodova)
etvrti dio:
-sloeniji zadaci sa izradom pod a,b,c (1 zadatak x 10 bodova; max 10
bodova)

4.ISPITNI SADRAJI
OPA I ANORGANSKA HEMIJA
1. OSNOVNI STEHIOMETRIJSKI
ZAKONI
Zakon o odranju mase
Zakon stalnih omjera masa
Zakon umnoenih omjera masa
Avogadrov zakon

Uenik treba znati:

-definisati i primjerom objasniti navedene

zakone

2. GRAA ATOMA

Uenik treba znati:

Subatomske estice
Redni i maseni broj
Izotopi
Ljuske podljuske i orbitale
Elektronska konfiguracija

-pojam i znaenje rednog i masenog broja , i na

osnovu toga odrediti broj subatomskih estica
pojam , znaenje i primjere izotopa
- napisati elektronske konfiguracije atoma i
jona reprezentativnih elemenata

3. MOLARNE VELIINE

Uenik treba znati:

Relativna atomska i molekulska masa

Mol, molarna masa, molarni
volumen,Avogadrov broj
Procentni sastav
Nomenklatura neorganskih spojeva i
odreivanje empirijske i molekulske
formule spoja
Izraunavanje na osnovu hemijske
jednadbe
Jednadba idealnog stanja gasa

-pojam RAM , RMM i stvarne atomske i

molekularne mase
-znaenje mola
-izraunati koliinu tvari iz mase tvari,
molarnog volumena , Avogadrovog broja
estica
-izraunati maseni procentni sastav spoja
iz masenog procentnog sastava odrediti
formulu hemijskog spoja
-razlikovati empirijsku i molekulsku formulu
spoja
-odrediti molekulsku formulu spoja
-odrediti mase reaktanata i produkata koji
nastaju hemijskom reakcijom

4. PERIODNI SISTEM ELEMENATA

Uenik treba znati:

Mendeljejev periodni sistem elemenata

Periodni sistem elemenata i elektronska
konfiguracija
Periodinost svojstava elemenata

-znaenje pripadnosti elemenata grupi i periodi

u periodnom sistemu elemenata
-podjelu elemenata prema elektronskoj
konfiguraciji
-fizika svojstva elemenata koja se periodino
mijenjaju a zavise od elektronske konfiguracije

5. GRAA MOLEKULE I HEMIJSKA

VEZA

Uenik treba znati:

Jonska veza, oksidacioni broj , valencija

Kovalentna veza
Metalna veza

-opte karakteriskike , primjere

graenja jedinki po odreenom tipu veze
-razlikovati polarnu od nepolarne kovalentne
veze

6. DISPERZNI SISTEMI
Pojam i podjela disperznih sistema
Koncentracija rastvora
Rastvorljivost
Elektrolitika disocijacija
Kiseline , baze i elektroliti

Uenik treba znati:

-podjelu disperznih sistema prema stepenu

disperzije
-objasniti pojam rastvorljivosti i zavisnosti od
temperature
-znaenje pojma koncentracija rastvora
-definisati i izraunati sastav rastvora u
masenoj koncentraciji (g/L) kao i preraunati
masenu koncentraciju u koliinsku(mol/L) i
obratno
-izraunati kvantitativni sastav rastvora poslije
razreivanja, koncentriranja, te mijeanja
rastvora
-pojam elektrolitike disocijacije
-napisati reakcije disocijacije kiselina i baza
-pojam elektrolita ( jaki i slabi ) i neelektrolita

7. HEMIJSKE REAKCIJE

Uenik treba znati:

Pojam hemijske reakcije

Pisanje hemijskih reakcija
Tipovi hemijskih reakcija

-pojam i znaenje hemijske reakcije

-napisati i uravnoteiti hemijsku reakciju
-znaenje mola u hemijskoj reakciji i primjeniti
u stehiometrijskim raunanjima
-prepoznati odreeni tip hemijske reakcije
-odrediti oksidacione brojeve i uravnoteiti
redoks reakcije

8.METALI
Zajednika svojstva i primjena
Najvaniji spojevi metala:
Na , Ca , Mg , Al , Cu ,
Pb , Zn , Fe

9. NEMETALI
Opa svojstva i primjena
Najvanija spojevi nemetala:
H , O , N , C, Si ,S, Cl

Uenik treba znati:

-opa svojstva metala

-reakcije oksida metala sa vodom
( pojam kiseli , bazni , amfoterni)
-vanije spojeve i primjenu
Uenik treba znati:

-opa svojstva nemetala

-reakcije oksida nemetala sa vodom
-vanije spojeve nemetala i primjenu

ORGANSKA HEMIJA
1.ORGANSKI SPOJEVI
Sastav organskih spojeva
Kovalentna veza u organskim
spojevima

2.PISANJE FORMULA
ORGANSKIH SPOJEVA,
IZOMERIJA I NOMENKLATURA
Empirijska,racionalna i
molekulska formula spoja
Vrste izomerije
IUPAC-nomenklatura

3.ORGANSKE REAKCIJE

Uenik treba znati:

-razliku izmedju org. i anorganskih spojeva

-elemente koji ulaze u sastav org.spojeva

-grau atoma karbona(ugljika) i mogunosti
vezivanja atoma karbona
-dominantnost kovalentne veze u ovim
spojevima i formiranje kovalentnih veza
Uenik treba znati:

-pisati formule razliitih org.spojeva

-na primjerima prikazati vrste izomerije
(strukturne,poloajne,prostorne)
-pravila Meunarodne nomenklature za istu
i primjenjenu hemiju(IUPAC),za imenovanje
organskih spojeva
Uenik treba znati :

Reakcijska ema
Vrste organskih reakcija

-osnovne organske reakcije(supstitucija,adicija,

eliminacija)
-homolitiko i heterolitiko cijepanje veze
(nastajanje slobodnih radikala, karbokatjona i
karboanjona)

4.KARBOHIDROGENI
(UGLJIKOVODICI)

Uenik treba znati:

Alkani
Alkeni
Alkini
Areni

-strukturu, homologe, nomenklaturu i

izomeriju navedenih spojeva
-fizikalna svojstva ovih spojeva
-objasniti nereaktivnost alkana
-reakcije adicije alkena i alkina
(hidorgeniranje,halogeniranje,adicija
hidrogen-halogena, vode)
-reakcije arena (supstituciju i adciju)

5.ALKOHOLI
Hidroksidna grupa
Fizikalna i hemijska svojstva

6. ALDEHIDI I KETONI
Karbonilna grupa
Fizikalna i hemijska svojstva

7.KARBOKSILNE KISELINE
I DERIVATI
Karboksilna grupa
Esteri
Amidi
Soli karboksilnih kiselina

8. KARBOHIDRATI
(UGLJIKOHIDRATI)
Podjela
Monosaharidi
Disaharidi
Polisaharidi

Uenik treba znati:

-funkcionalne grupe
-podjelu alokohola (na primarne,
sekundarne, tercijarne)
-dobivanje etanola (fermentacijom i
adicijom vode na eten)
-oksidaciju alkohola u aldehide i ketone
-alkotest
Uenik treba znati:

-imenovati ove spojeve

-fizikalna svojstva
-dobivanje iz primarnih i sekundarnih
alkohola
-hemijska svojstva
(oksidacija, aldolna kondenzacija)
-primjenu i znaaj ovih spojeva

Uenik treba znati:

-osobine karboksilne grupe

-imenovanje kiselina
-podjelu i predstavnike ovih kiselina
-znaaj organskih kiselina
-reakcije nastajanja estera,soli,amida
Uenik treba znati:

-podjelu ovih spojeva prema broju

atoma karbona i po funkcionalnoj grupi
-osnovne monosaharide
(glukoza,fruktoza,riboza,deoksiriboza)
-strukture monosaharida
-disaharide (saharoza, laktoza,maltoza)
-redukciona svojstva
-polisaharide( skrob, celuloza i glikogen)
-hidrolizu skroba
-znaaj ovih spojeva u svakodnevnom ivotu

10

9. AMINI
Podjela
Bazinost

10.AMINOKISELINE
Struktura
Svojstva
Optika aktivnost

11.PROTEINI
Obrazovanje peptidne veze
Struktura i podjela

12.POLIMERI
Prirodni i sintetiki

13. LIPIDI
Karakteristike
Triacilgliceroli
Holesterol

Uenik treba znati:

-podjelu amina na primarne, sekundarne

i tercijarne
-reakciju amina sa hloridnom kiselinom
-aromatski amin anilin

Uenik treba znati:

-osnovnu strukturu aminokiselina

-objasniti kisela i bazna svojstva
aminokiselina ( amino i karboksilna
funkcionalna grupa)
-dipolarni jon
-izoelektrini pH
-optiku aktivnost
Uenik treba znati:

-nastajanje proteina
-podjelu proteina
-strukturu proteina
-talone reakcije proteina
-znaaj proteina u ivotu

Uenik treba znati:

-pojmove :monomer, polimer

-adiciona i kondenzaciona polimerizacija
-svojstva polimera
-polimeri kao ekoloki problem

Uenik treba znati:

-zajednike karakteristike lipida

-ulogu lipida u ivim organizmima
-reakciju dobivanja triacilglicerola
-kiselu i baznu hidrolizu triacilglicerola
-holesterol

11

14.NUKLEINSKE KISELINE
DNA
RNA

ELEKTROHEMIJA
Elektroliza
Zakoni elektrolize

HEMIJSKA KINETIKA
Brzina hemijske reakcije

1.HEMIJSKA RAVNOTEA
Zakon o djelovanju masa

2.JONSKI PROIZVOD VODE

I pH VRIJEDNOST

Uenik treba znati:

-grau nukleinskih kiselina

-pojamove: nukleozid i nukleotid
-heterocikline baze: adenin,
guanin, citozin, timin i uracil
-strukturu i funkciju DNA i RNA

Uenik treba znati:

-pojam i znaaj elektrolize

-Faradejeve zakone elektrolize
-galvanske lanke:baterije i akumulatore
Uenik treba znati:

-brzinu hemijske reakcije

-energiju aktivacije
-faktore koji utiu na brzinu hem. reakcije
(temperatura, koncentracija,pritisak,
katalizatori)

Uenik treba znati:

-pojmove reverzibilnog i ireverzibilnog

procesa
-zakon o djelovanju masa i njegovu primjenu
na homogene, heterogene sisteme i reakcije
elektrolita
Uenik treba znati:

-konstantu jonizacije vode

-znaaj pH vrijednosti
-izraunavanje pH vrijednosti
-vrijednosti pH u kiselom, baznom i
neutralnom mediju
-indikatore

12

ANALITIKA HEMIJA
Kvalitativna i kvantitativna
hemijska analiza
Gravimetrija
Volumetrija

Uenik treba znati:

-znaaj analitike hemije u svakodnevnom

ivotu
-podjelu analitike hemije
-grupe katjona i anjona i njihove talone
reagense
-pojam gravimetrijske analize ( operacije u
gravimetriji i izraunavanje)
-pojam volumetrijske analize ( standardni
rastvor, titriranje, acidimetrija, alkalimetrija i
izraunavanje u volumetriji)

13

BOSNA I HERCEGOVINA

ifra Kandidata

FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE

TUZLANSKI KANTON
MINISTARSTVO OBRAZOVANJA/NAOBRAZBE,
NAUKE/ZNANOSTI, KULTURE I SPORTA/PORTA

PEDAGOKI ZAVOD TUZLA

juni, 2006. godine

Hemija - Kemija
Uputstvo kandidatu:
Test popunjavajte perom ili hemijskom olovkom.
Vrijeme izrade testa: 180 minuta.
Paljivo prouite uputstvo.
Ponite sa izradom testa, kada Vam deurni nastavnik da potrebne upute.
Prilijepite kod, odnosno upiite svoju ifru (u okvir u gornjem desnom uglu).
Pomone radnje, u rjeavanju zadataka, radite uz tekst zadatka.
Ocjenjiva nee uzimati u obzir dodatne listove.
Piite itko, perom ili hemijskom olovkom. Ako pogrijeite, napisano prekriite.
Pazite da Va rad bude pregledan i itljiv.
Nejasni i neitljivi zadaci nee se bodovati.
Svaki zadatak briljivo provjerite. Rjeavajte ih promiljeno.
Uzdajte se u sebe i svoje sposobnosti.
Broj bodova, koje moete osvojiti, je 100.
Prema broju osvojenih bodova, ocjene su:
Osvojeni bodovi
-

od
od
od
od
od

0
40
55
70
85

39
54
69
84
100

Ocjena
....................................
....................................
....................................
....................................
................................... .

1
2
3
4
5

elimo Vam puno uspjeha.

14

Primjeri ispitnih pitanja:

1. Koja od navadenih tvrdnji odgovara pojmu izotopa (zaokrui taan odgovor) :
a) atomi nekog elementa imaju razliit broj protona
b) atomi nekog elementa imaju razliit broj elektrona
c) 19K40 i 40Ca20
d) 38Sr90 i 38Sr88
Odgovor je: d
2. Odredi u kojoj e se skupini i periodi nalaziti element ija je elektronska konfiguracija
1s22s22p63s23p64s23d104p3 !
Odgovor je: VA (15),4-perioda
3. Koje od navedenih elementarnih tvari imaju slina hem. svojstva (zaokrui taan odgovor):
a)
b)
c)
d)

Hlor, Helij, Azot, Ksenon i Kalcij

Stroncij , Aluminij, Berilij, Fluor i Fosfor
Sumpor, Kisik, Selen, Polonijum
Bakar, eljezo, Hidrogen, Neon

Odgovor je: c
4. Bakar je vrlo dobar (zaokrui taan odgovor) :
a)
b)
c)
d)

provodnik elektriciteta
spada u grupu nemetala
vrlo reaktivan metal
element IV grupe

Odgovor je: a
5. Formula natrijum- fosfata je (zaokrui taan odgovor) :
a) KNO3
b) Na3PO4
c) CuO
d) AgCl
Odgovor je: b
6. Od navedenih spojeva , po jonskom tipu veze graen je (zaokrui taan odgovor) :
a)
b)
c)
d)

H2O
HCl
CaCl2
CH4

Odgovor je: c

15

7. U grupu alkalnih metala spada (zaokrui taan odgovor) :

a) Mg
b) Ag
c) Pb
d) K
Odgovor je: d
8. Soli nastaju u reakcijama (zaokrui taan odgovor) :
a) elektrolize
b) analize
c) neutralizacije
d) oksidacije
Odgovor je: c
9. Koji od navedenih spojeva nije so (zaokrui taan odgovor) :
a)NH4Cl
b)NH4NO3
c)NH3
d)(NH4)2S
Odgovor je: c
10. Koji proces je endoterman (zaokrui taan odgovor) :
a) 2CO(g) + O2(g) 2CO2(g)
b) H2O(g) H2O( l )
c) 2CH3OH( l ) + 3O2 ( g ) 2CO2 (g ) + 4H2O (g )
d) CO (g ) + H2O ( l ) CO2 (g ) +H2 (g )

H < O
H < O
H < O
H > O

Odgovor je: d
11. Oksidi metala s vodom grade (zaokrui taan odgovor) :
a) kiseline
b) baze
c ) soli
d) smjese
Odgovor je: b
13. Polarna kovalentna veza je prisutna u (zaokrui taan odgovor) :
a) O2
b) CH4
c) H2O
d) N2
Odgovor je: c

16

64

14. U atomu

29

Cu , broj subatomskih estica je (zaokrui taan odgovor) :

a) N (p)=29, N(n)= 29, N(e)= 35

b) N (p) = 29, N (n)= 35, N(e)=29
c) N (p) = 35, N (n) = 29, N(e) = 29
d) N (p) = 29, N(n) = 29, N(e) =29
Odgovor je: b
15. Od navedenih rastvora, jak elektrolit je (zaokrui taan odgovor) :
a)
b)
c)
d)

rastvor NaCl
rastvor amonijaka
rastvor uree
rastvor eera

Odgovor je: a
16.U prvu grupu katjona spadaju (zaokrui taan odgovor) :
a)
b)
c)

Cu2+ ,Mg2+, Fe3+

Ag+, Hg22+, Pb2+
Hg 2+ , Bi3+ , Cd2+

Odgovor je: b
17.Zaokruiti taan par monosaharida!Najprostiji par aldoza i ketoza su:
a)glukoza i fruktoza
b)riboza i ribuloza
c)glicerolaldehid i dioksiaceton
d)eritroza i eritruloza
Odgovor je: c
18.Zaokrui taan odgovor:
a)skrob,glikogen i celuloza imaju iste skrukture.
b)skrob je polisaharid sa 52 monosaharidne jedinice riboze.
c)u ljudskom organizmu postoji enzim koji cjepa celulozu i zato je mogue je koristiti za
ishranu.
d)glikogen je polisaharid koji se deponuje u jetri i tako regulie status glukoze u krvi.
Odgovor je: d
19.Meusobnim povezivanjem aminokiselinskih ostataka nastaju (zaokrui taan odgovor) :
a)oligo aminokiseline
b)peptidi i proteini
c)polisaharidi
d)poliaminokiseline
Odgovor je: b
17

20.Estri nastaju reakcijom (zaokrui taan odgovor)

a)aldehida i alkohola
b)ketona i kiselina
c)kiselina i alkohola
d)baza i kiselina
Odgovor je: c
21.Aromatski karbohidrogeni najlake reaguju (zaokrui taan odgovor) :
a)nukleofilnom supstitucijom
b)elektrofilnom supstitucijom
c)adicijom
d)eliminacijom
Odgovor je: b
22. Tani odgovori su:
Elektroliza se odvija u:
a) neelektrolitu
b) uz pomo elektrine struje
c) elektrolitskoj eliji
Odgovori: b, c
23.Zaokrui tane odgovore!
a)fruktoza je reducirajui eer
b)fruktoza nema reducirajue osobine
c)maltoza je disaharid koji pokazuje reducirajue osobine
d)glukoza se pojavljuje vezana za ribozu i gradi saharozu
Odgovor je: b,c
24.Zaokrui tane odgovore:
Lipidi su:
a)rastvorljivi u vodi
b)rasvorljivi u nepolarnim rastvaraima
c)rastvorljivi u hladnom alkoholu
d)mogu biti prosti i sloeni
Odgovor je: b,d
25. U reakciji izmu natrijum-hidroksida i sulfatne kiseline nastaju natrijum-sulfat i
voda.Napisati jednadbu hemijske reakcije i izraunati koliko grama H2SO4 treba za
neutralizaciju 40 g NaOH ?
Odgovor je: 2NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O
m(H2SO4)=49 g
18

26. Pri potpunom sagorijevanju 3,8g nekog spoja nastalo je 2,2 g CO2 i 6,4 g SO2.
Spoj se sastoji od karbona i sumpora.Odrediti formulu spoja.
Odgovor je: CS2
27. Kolika masa etina ( C2H2 ) je sadrana u posudi od 10 litara pri pritisku od 3,04 x 106 Pa i
temperaturi 250 C?
Odgovor je: m= 319 g
28. U 16 g oksigena izraunati:
a) broj molekula
b) broj atoma
c) koliinu molekula
d) koliinu atoma
e) volumen pri STP

Odgovor je: a)3,011x1023

b)6,022x1023
c) 0,5 mol
d) 1 mol
e) 11,2 dm3

29.Napii reakciju disocijacije i konstantu ravnotee karbonatne kiseline

Odgovor je: H2CO3 (aq) 2H+(aq) + CO32-aq i K=c2 (H+) x c (CO32-) / c (H2CO3)
30.Ako je koncetracija hidrogenovih jona 2x10-5 mol/l, odredi pH i pOH vrijednost!
Odgovor je: pH=4,7 , pOH=9,3
31.Grupni reagens za prvi grupu katjona je_______ i on sa tim katjonima taloi_______.
Odgovor je: HCl , hloride
32.U kojem pravcu se pomjera ravnotea pri poveanju temperature:
a)kod endotermnih
b)kod egzotermnih procesa
Odgovor je: a) u desno
b) u lijevo
33.Dovri hemijsku reakciju i imenuj produkt:
H2SO4
HCOOH+HO-C2H5
Odgovor je: HCOOC2H5 + H2O
etil metanoat
34.Dopuni slijedeu reenicu:
Polivinil hlorid (PVC) je plastina masa koja se dobiva polimerizacijom ____________, a
polietilen se dobiva polimerizacijom ______________.
Odgovor je: vinilhlorida,etena

19

35.Imenuj slijedee spojeve:

a) KNO3
Odgovor je:
b) Na3PO4
a)kalijev-nitrat
c) AgCl
b)natrijev-fosfat
d) CuO
c)srebro-hlorid
e) Ca(HCO3)2
d)bakar (II) oksid
f) MgS
e)kalcijum-hidrogenkarbonat
f)magnezijum sulfid
36.Imenuj sljedee spojeve:
a)

b)CHBr=CHCl
NH2

O
c) H2N-C-NH2

d)CH3CH2CH=CH2

Odgovor je: a) anilin (aminobenzen) b) 1-brom-2- hloreten

c) urea (karbamid)
d) 1- buten
37.U kvadratie upiite slova ispred spojeva koja se odnose za navedene tvrdnje:
A amonijak
B kalcijev karbonat
C metanol
D natrijev hidrogenkarbonat
E hidrogen hlorid
a)
i
spojevi su pri normalnim uslovima gasovi
b)

vodeni rastvori spojeva su bazini

c)
i
spojevi koji u reakicji s rastvorom HNO3 grade gasovite produkte
Odgovor je: a) A i E
b) A i D
c) B i D
38.Dovri hemijsku reakciju:
O
CH2-O-C-R
O
CH-O-C-R
O

3NaOH

CH2-O-C-R

20

Odgovor je: 3RCOONa + C3H8O3 (glicerol)

39.Odrediti oksidacione brojeve i uravnoteiti slijedeu jednadbu:
H2S + O2 H2O + SO2
Odgovor je: 2H2S + 3O2 2H2O + 2SO2
40.Izraunati:
a)koliko grama natrijum hidroksida treba uzeti za pripremanje 500 ml rastvora koliinske koncentracije 0,5 mol/l
b)dobivenu koliinsku koncentraciju preraunati u masenu
c)rijeima objasniti kako biste u laboratoriju pripremili ovaj rastvor
Odgovor je:
a)
b)
c)

m= 10 g
= 20 g/dm3
Odvagali bi 10 g NaOH, stavili u odmjernu tikvicu od 500ml,dodali malo destilirane
vode, rastvorili NaOH, pa do odmjerne crte dopunili destiliranom vodom.

41. Kolika je molarna masa nekog gasa, ako 0,982dm3 tog gasa,na temperaturi1000 C i
pritisku 98,63 kPa ima masu 1 g ?
Odgovor je: M= 32,02 g/mol
42.Izraunati koliinu elektriciteta ako kroz elektrolit prolazi struja jaine 10 ampera u toku
jednog sata!
Odgovor je: 36000 C
43.Strelicom povei ugljikohidrate sa pripadajuim grupama:
glukoza
celuloza
skrob
fruktoza
laktoza
saharoza
maltoza

monosaharid
disaharid
polisaharid

Odgovor je: monosaharidi: glukoza,fruktoza

disaharidi: laktoza, maltoza,saharoza
polisaharidi: skrob,celuloza

21

44.Napii formule slijedeih spojeva:

a)Kalcijum-hidrogenkarbonat
b)cink-hlorid
c)amonijum-sulfat
d)sumpor (VI) oskid
e)hidrogen-peroksid
f)natrijum hidrogenfosfat

Odgovor je:
a)Ca(HCO3)2
b) ZnCl2
c) (NH4)2SO4
d) SO3
e) H2O2
f) Na2HPO4

45.Nacrtati strukturu saharoze:

Odgovor je:

22