Professional Documents
Culture Documents
Mesazh Drejtuar Popullit Shqiptar Me Rastin E Dites Se Fitores Mbi Gjermanine Hitleriane 1 10 Maj 1945
Mesazh Drejtuar Popullit Shqiptar Me Rastin E Dites Se Fitores Mbi Gjermanine Hitleriane 1 10 Maj 1945
Popull shqiptar,
Dita e madhe e fitores, pr t ciln derdhm kaq
gjak dhe bm kaq sakrifica, erdhi. Gjermania hitleriane
u thye, u dorzua pa kushte. Lufta n Evrop mbaroi.
Kur nga Moska heroike Mareshali Stalin i dha sihariqin
bots se mbi Berlin valon flamuri i kuq, flamuri ngadhnjimtar i Sovjetve, gjith popujt u uan pesh dhe muarn frym. Ankthi i madh, q kishte shtrnguar vjete me
radh zemrn e njerzve, u zhduk tok me kuedrn naziste. N kt dit t madhe gzimi ne kthejm kryet dhe
shohim n c'katastrof t madhe e kishte hedhur Evropn Gjermania fashiste.
Kurr bota s'kish par nj armik q t'i vrsulej
njerzimit me aq egrsi dhe barbarizm si ju vrsul
Gjermania hitleriane. Pushteti i errsirs mbuloi n gjak
1 Dhn me an t radios m 10 maj 1945 dhe botuar n
gazetn Bashkimi , m 11 maj 1945.
48
ENVER HOXHA
gjithse n fillim ishim t paarmatosur dhe t papregatitur mir. Kontributi q i dham shtjes s madhe t
njerzimit sht i pakufishm, pse me shpirt n dhmb
dhe me burrri ngjitm kalvarin i ton e, kryelart e
t fort se kurr, arritm n apoteozin e fitores.
N kt luft vigane populli shqiptar qndroi n
ball, ashtu si qndron sot n nj radh me t gjith ata
popuj q luftuan fashizmin. Vendi yn, me ushtrin e
tij heroike e goditi rnd armikun, e gjakosi, e shporri
nga atdheu yn. Populli yn fitoi lirin, siguroi indipendencn, vendosi demokracin, dhe sot i sigurt n
forcat e veta, ai po shkon me hapa t mdha drejt prparimit dhe lulzimit. Populli yn, q ka vuajtur pa
mas, sht i vendosur m fort se kurr t zhduk do
gjurm t s shkuars s tmerrshme; ai sht i vendosur
t shkul nga rrnjt t gjitha mbeturinat fashiste dhe
profashiste q mund t ekzistojn n vendin ton; vetm
ksisoj mund t shkoj prpara n rrugn e paqes dhe
t rindrtimit. Pr kt gj ai sht m se i bindur. Detyra e tij kryesore sht t forcoj pushtetin, t forcoj
ushtrin e tij, mbrojtsen e vrtet t t drejtave q
fitoi me gjak.
Sot, n kulmin e gzimit pr fitoren e madhe, populli shqiptar, ashtu si ka qndruar besnik i aleancs
s madhe antifashiste n kohn e lufts, do t qndroj
edhe pasktaj besnik pr mbrojtjen e paqes; ashtu si
hodhi pa rezerva gjith forcat e veta n kt luft lirimtare, ashtu do t vr gjith forcat e veta dhe do t
ngrej zrin pr t fituar t gjitha t drejtat q i takojn
1 Rrug me mundime.
11 maj 1945
dhe Bashkimit Sovjetik, n t cilin ata shohin mbrojtsin e sinqert t liris dhe t pavarsis s tyre.
Kryetari i Kshillit t Ministrave t
Qeveris Demokratike t Shqipris
. Gjeneral-Kolonel
TELEGRAM
DREJTUAR MARESHALIT TE BASHKIMIT
SOVJETIK JOS1F STALINIT, PRESIDENT I
KESHILLIT T KOMISARVE TE POPULLIT,
ME RASTIN E FITORES MBI GJERMANINE
HITLERIANE
17 maj 1945
Shklqes,
N emr t gjith popullit shqiptar, kam nderin t'i
drejtoj Shklqess Suaj si dhe gjith popujve t Bashkimit Sovjetik dhe Ushtris s Kuqe t lavdishme, urimet
m t nxehta per fitoren e madhe t korrur n luft
mbi nazizmin gjerman.
N kto dit t shnuara krejt populli shqiptar brohorit Ushtrin e Kuqe fitimtare, e cila, duke dhn
prova t nj trimrie t pashoqe, rrzoi dhe shfarosi
ushtrin barbare t nazizmit pr t'i siguruar paqen
njerzimit.
Kombet e vegjl, duke prfshir edhe Shqiprin.
do t'i jen mirnjohs pr jet Ushtris s Kuqe heroike
Enver Hoxha
Partis,
Pa dyshim ju e kuptoni vet rndsin e madhe q
ka kjo shkoll e Partis q po elim sot. Ktej, kuadrot
tan, q gjat lufts ditn t luftonin dhe t punonin me
aq abnegacion dhe heroizm, do t dalin t armatosur
me kulturn marksiste-leniniste, e cila do t'u ndrit
rrugn pr zgjidhjen e problemeve dhe pr kryerjen e
detyrave t mdha q u vihen prpara n kt faz t
re. Faza sht e re, por detyrat qndrojn aq t rndsishme, bile edhe m tepr se n fazn e lufts kundr
fashizmit.
Partia jon e re, me kuadro t rinj, me kuadro t
paformuar mir, ndrmori nj vepr sa t zorshme aq
dhe madhshtore. Gjat tre vjetve e gjysm luft, n
ball t popullit dhe n ball t prpjekjeve, Partia jon
me nder dhe lavdi , prmbushi detyrn e saj, prmbushi
,detyrat q i kish besuar populli, prmbushi detyrat q
i kish caktuar Kominterni. Partia jon mobilizoi popullin dhe e hodhi n kryengritjen e prgjithshme, organi-
53
54
ENVER HOXHA
56
E:NWER HONHA
1 Shih: Gj. Dimitrov Mbi kuadrot, botim i Zrit t Popullit, Shtypshkronja Bashkimi , Tiran 1945, f. 24.
Shklqes,
N emr t Qeveris Demokratike t Shqipris
kam nderin t v n dijenin Tuaj sa vijon:
Komisioni qendror pr zbulimin e krimeve t kriminelve t lufts dhe t armiqve t popullit i kishte
krkuar m 23 shkurt 1945 Komisionit ndrkombtar
pr zbulimin e krimeve dhe t kriminelve t lufts, dorzimin e nj numri kriminelsh shqiptar t lufts, q
ndodheshin n kampet e prqndrimit t Italis, si n
Bari, Lee, Salerno e gjetk. Kjo krkes e ligjshme e
popullit shqiptar jo vetm nuk pati prgjegje, por ne
vrejm me keqardhje se kriminelt m t poshtr shqiptar t lufts, si: Ali Klcyra, Mithat Frashri, Abaz
Kupi, Kadri Cakrani, Koo Muka, Vehip Runa e shum
t tjer, n vend q t mbahen n kampet e prqndrimit dhe t trajtohen si armiq duke marr parasysh
bashkpunimin e tyre t vendosur me nazistt gjerman, ata trajtohen n mnyrn m t favorshme dhe lihen
t lir n qytetet e Italis t vazhdojn intrigat e tyre
58
ENVER HOXHA
60
ENVER HOXIIA
61
62
ENVER HOXHA
64
ENVER HONHA
65
66
ENVER FIOXHA
26 korrik 1945
Shklqes,
IVre rastin e mbledhjes s Konferencs historike t
Potsdamit 1 jam i lumtur t'Ju shpreh n emr t popullit
shqiptar dhe t Qeveris Demokratike t Shqipris, si
dhe n emrin tim, urimet m t sinqerta pr sukseset e
ksaj ndrmarrjeje t madhe fisnike pr t mirn e gjith njerzimit.
Populli shqiptar, q ka luftuar me guxim dhe abnegacion pr kauzn e shenjt t prbashkt, sht plotsisht i bindur se sakrificat e shumta, grmadhat dhe rr1
e Potsdamit zhvilloi punimet nga 17 korrik
deri m 2 gusht 1945 n qytetin e Potsdamit (Gjermani) me pjesmarrjen e kryetarve t qeverive t BRSS, t SHBA dhe t
Britanis s Madhe. Ajo vendosi militarizimin, denazifikimin
dhe ndrtimin mbi baza demokratike t Gjermanis s mundur
n Luftn e dyt botrore (1939-1945).
68
ENVER HOXIIA
5 gusht 1945
T dashur shok;
N emr t qeveris ju prshndes nga zemra dhe ju
uroj pun t mbar.
Lufta jon e madhe jo vetm q liroi vendin nga
okupatori dhe kuislingt, por zgjoi masat e gjera t popullit, i bri kto t interesohen drejtprdrejt pr problemet e vendit, e nxori- popullin n planin e par dhe i
dha frenat e drejtimit dhe t qeverimit. Ardhja e popullit n fuqi sht garancia m e madhe dhe m e sigurt
e s ardhmes s lumtur t atdheut ton. Nj popull q
vetqeveriset me tr kuptimin e fjals dhe q udhhiqet n punn e tij prej parimeve t drejta dhe t vrteta
demokratike, ai popull sht i destinuar t shkoj prpara. Populli shqiptar po shkon drejt ksaj rruge me
sigurin m t madhe, pse ai sht i organizuar dhe i
frymzuar politikisht si duhet.
Edukata politike e drejt dhe organizimi i masave
t gjera t popullit ishin kondita sine qua non t fitores
ENVER HOXHA
nacional-lirimtare.
72
ENVER HOXHA
74
ENVER HOXITA
8 gusht 1945
T dashur shok,
Ky besim dhe ky entuziazm q shfaqni, m mbush
zemrn me kurajo t madhe, pse shoh q populli yn
sht m i vendosur se kurr pr t mbrojtur t drejtat
e tija. Dhe un si djal i popullit, po ju betohem se besimin q ka populli te un dhe te shokt e mi, do t bjm
mos, gjer n vdekje, q ta meritojm.
Populli yn, i cili bri kaq sakrifica, q derdhi kaq
gjak, meriton t rroj m mir dhe ne, t gjith sa jemi
ktu, prfaqsuesit e popullit, kemi bindje se me kt
entuziazm, vullnet dhe guxim do t arrijm nga suksesi
n sukses. Un dhe shokt e mi, q do t zgjidhen l n
Kryesin e Frontit, ju sigurojm se do t vm t gjitha
energjit dhe forcat tona q Fronti t bhet me t vrtet
organizata politike pr ta drejtuar popullin drejt nj s
ardhmeje t lumtur. Pr t'ja arritur ktij qllimi populli
Presidenti i Frontit Demokratik u zgjodh drejtprdrejt
nga kongresi, prpara se t zgjidhej Kshilli i Prgjithshm.
6 432
ENVER HOXHA
78
ENVER HOXHA
i shenjt i popullit ton u derdh pr ngritjen e nj demokracie t vrtet dhe jo pr nj demokraci false. Prandaj
s'duhet ta lejojm kurr q Fronti t bhet arma e disa
prapanikve q do t prpiqen arbitrarisht ose me mnyra tarafi t zgjidhin shtjet dhe problemet n interesin e tyre vetjak. Fronti duhet t jet arma politike e
gjith popullit, ajo q do t edukoj masat, do t sqaroj t
gabuarit dhe do t demaskoj armiqt e popullit. T gjith
njerzit s'jan njsoj, kt e dim t gjith dhe s'them
ndonj gj t re, por t dish t'i marrsh njerzit ashtu si
jan me t mirat dhe t metat e tyre e t'i osh n rrugn
e mbar t prparimit pr t mirn e prgjithshme, kjo
sht nj pun tjetr dhe shum delikate, q s'e bn dot
do njeri, por q Fronti yn duhet ta bj. Q ta bjm
kt gj duhet t luftojm sektarizmin dhe paragjykimet
n punn ton. Ta lm lirisht tjetrin t flas, t shprehet
pa ndrojtje, t kritikoj gabimet q mund t bjn njerzit e pushtetit, qoft ky dhe nga ata q kan humbur tre
djem n luft, ose jan plagosur pes her. do njeri mund
t gaboj dhe me nj kritik t till t shndosh punt shkojn prpara dhe Fronti yn e pushteti bhen m
demokratik. sht nj gabim t cilsojm disa njerz
prnjher si reaksionar dhe t refuzojm kontributin
e tyre. Ka shum nga kta njerz q u dhimbet shtja
e popullit, q pr nj arsye ose pr nj tjetr kan qndruar larg e neutral prpara evenimenteve t mdha
q ndryshuan krejt situatn n vendin ton. Kta njerz
jan akoma t dezorientuar, por un kam bindjen se ata
mund t bhen njerz t mir, po t dim t punojm
me ta. Sjellja jon e mir me ta s'do t thot aspak
oportunizm kundrejt tyre, por sht vetm nj qndrim
80
ENVER 110XHA
83
84
ENVER HOXHA
dhe hajdut, pr pesmbdhjet vjet punuan pr t forcuar pozitat e tyre n kurrizin e katundarit. Lumo
Skndot, Ali Klcyrt, Bushatllinjt, Qemal Vriont,
Shefqet Vrlact e Biakinjt dhe t gjith shokt e
tyre u lidhn me okupatorin pr t prjetsuar traditat
e vjetra t feudalizmit, u lidhn me okupatorin q kishte
shkelur vatrat tona e t katundaris n radh t par.
Ata u bashkuan me at armik q synonte kolonizimin e
Shqipris nga Italia, me at armik q prpiqej t bnte
popullin shqiptar skllav t bejlerve, t gjermanve dhe
t shrbtorve t tij shqiptar.
Por sot kjo ndrr e tmerrshme mori fund, ua shtypm kokn gjakpirsve feudal. Reforma agrare i dha
grushtin e vdekjes klass feudale dhe e mbylli prgjithnj faqen e historis s saj plot tmerr, turp, shfrytzim
dhe gjak.
Sot ndrroi faqja e Shqipris, mbi t fryn nj er
e re, fryn era e lir e maleve tona, fryn era e liris, pr
t ciln dhan jetn e tyre me mijra djem t popullit,
fryn era e reformave t mdha q do t lulzojn vendin
dhe do ta ojn popullin n sferat m t larta sociale,
ekonomike dhe kulturale.
Reforma e madhe e sotme e ndarjes s toks duhet
t kuptohet drejt prej t gjithve: prej atyre q prfitojn nga kjo reform dhe prej atyre q preken. Prjashtojm ata njerz q preken nga kjo reform, feudalt
ifliksahibinj, pr t cilt e dham mendimin ton m
lart dhe q sht mendimi i gjith popullit shqiptar.
Po t studjohet me kujdes reforma jon. agrare, do
t shikohet se legjislatort e popullit ton jan prpjekur t godasin prgjithnj feudalizmin shtyps dhe
85
shfrytzues dhe t mbrojn katundarin e varfr dhe katundarin e mesm. Ligji i reforms agrare zhduk sistemin e ifliqeve t mdha t shtetit dhe private n favor
t katundarve, ndan pronat toksore t katundarve n
nj mnyr t drejt dhe t mjaftueshme pr t gjith...
Reforma agrare, natyrisht, u b pr t ndihmuar katundart dhe n radh t par katundarin e varfr dhe, q
t mundim t prballojm krkesat e mdha q paraqiten, u desh q t preken pronar t mesm jo bujq, q
rrin npr qytete dhe merren me profesione t tjera.
Kjo sht e natyrshme: gjithkush punn e tij. Nga ana
tjetr, dhe kjo sht nj mas e drejt, reforma godet t
gjitha ato forma t parazitizmit dhe tendenca t theksuara n nj kategori pronarsh," q krkojn t. bjn nj
jet t rehatshme me t ardhura t bollshme dhe pa
kurrfar mundimi. Toka e punuar n vendin ton nuk
sht n sasira t mdha. Pr t mundur t shtojm sasin e toks s punuar dhe t knaqim q t gjith, duhet pun, duhen bonifikime, t cilat qeveria i ka n programin e vet, por q nuk mund t realizohen prnjher.
N fushat e gjera do t vendosen nj numr i madh bujqish, por n disa vende, si pr shembull, n Dropull e n
afrsi t disa qyteteve ku ka bujq dhe q njkohsisht
pronari i toks' ka aq pak tok, saq ligji i reforms nuk
e prek, detyrohemi ta shpronsojm kt pronar n favor
t bujkut.
sht fjala pr zanatinj ose njerz t profesioneve t
ndryshme q banonin npr qytete dhe q zotronin edhe ngastra
tokash t cilat nuk i punonin vet, por ua jepnin pr t'i punuar
fshatarve pa tok ose me pak tok, kundrejt shprblimit n t
holla ose me prodhime bujqsore.
86
ENVER HOXITA
ekonomik. Kto reforma dhe ndrmarrje jan t siguruara, do t realizohen, pse kemi pushtetin, i cili sht
n duart e popullit. Ja garancia pr t gjith, pr t gjith ata q duan t rrojn me nder, t rrojn t lir dhe
t fitojn bukn me djersn e ballit. Patjetr, s'flasim
pr parazitt dhe dembelt, pse ata e kan humbur davan n rast se nuk ecin me stilin e ri t puns dhe
t jets.
Fshatarsia q favorizohet me reformn agrare, duhet t qndroj e ndrgjegjshme, ashtu si ka qen n
kohrat m t rrezikshrne q kalonte atdheu, duhet t
kuptoj mir detyrn e madhe ndaj shtresave t tjera t
vendit ton, ndaj puntoris, ndaj intelektualve shqiptar, ndaj mbar popullit. dO katundar do t ket tokn
e tij; at duhet ta punoj me gjith forcat e tija, me ato
mjete q ka, me <<thonj e me dhmb, si thot populli
yn. Qeveria do t bj mos q ta ndihmoj katundarin
me far, me vegla, me kafsh, me bonifikimet, por prsri nj fjal e urt thot: Nem t t jap. Qeveri e popull jan nj. Asgj s'do t na bjer nga qielli. Me duart
tona do t ndrtohet do gj. T zhduket pikpamja n
kuptimin e vjetr: Na ndihmon qeveria. Po, qeveria do
t ndihmoj, pse pr shrbyer popullit sht zgjedhur.
Qeveria drejton energjit e mdha t popullit n rrugn.
e prparimit, rregullon pasurit e popullit n fitim t
popullit, por forca e qeveris sht n ndrgjegjen e
shndosh t popullit, n punn e palodhur dhe t ndershme t gjithsecilit, n solidaritetin e t gjithve, pr
mbarvajtjen e t gjith kombit.
Fshatarsia do t jet e lumtur vetm ather, kur
puntort dhe intelektualt e Shqipris t jen dhe ata
88
ENVER HOXHA
t lumtur. Aktiviteti i madh, ndrgjegja n pun, solidariteti i t gjitha shtresave t popullit ton, jan faktori i
mirqenjes s t gjithve. Kur ta kemi kuptuar mir kt
dhe ta zbatojm pr rindrtimin e Shqipris, ashtu si e
zbatuam pr lirimin e atdheut, athere dhe ai pronari i
varfr, skeptik gjirokastrit, q ka pasur 5 strem 1 ara
dhe q i shpronsohen n favor t bujkut t Dropullit, do
t thot: .E past hallall bujku, pse ai di ta punoj, pse
ai m sjell me bollk grur n pazar, pse un kam fituar
tani nj ndrgjegje t re, jam puntor, e fitoj bukn me.
djersn e ballit dhe familja ime sht m e lumtur se
ather, kur kisha pes strem ara!
Kjo sht Shqipria e re dhe njerzit e rinj, kt
epok t lavdishme po hap reforma e madhe e ndarjes s
toks. T punojm n kt drejtim, se kjo sht e vetmja
rrug e lumturis s popullit ton t shumvuajtur.
Botuar pr her t par n
gazetn Bashkimi, Nr. 211,
2 shtator 1945
TELEGRAM
KRYETARVE TE QEVERIVE TE TRI FUQIVE TE
MDHA: BRSS, ANGLI DHE SHBA ME ANN E TE
CILIT KRKOHET PJESMARRJA E SHQIPRIS
NE DISKUTIMIN E TRAKTATIT TE PAQES ME
ITALIN
4 shtator 1945
Shklqes,
Kam nderin t'Ju parashtroj Shklqess Suaj sa
vijon:
Sikurse dihet nga Shklqesa Juaj, Shqipria sht
nga vendet e para q psoi nga agresioni i fuqive t
Boshtit dhe q e nisi q n fillim lvizjen e rezistencs
s armatosur kundr fashizmit.
Pr kt shkak dmet e lufts q i jan shkaktuar
Shqipris kan arritur shifra shum t mdha, e proporcionalisht jan m t mdha nga ato t shteteve t
tjera, viktima t agresionit t Boshtit.
N kohn m t volitshme qeveria shqiptare do t
paraqes ku duhet nj list t hollsishme dhe objektive
t ktyre dmeve q kan dmtuar rnd dhe n nj
mnyr t pandreqshme sektort e ndryshm t ekonomis son kombtare.
90
ENVER HONITA