ZAKON OUVANJA KOLIINE

GIBANJA

Impuls sile
mv
m(v2 v1 ) mv2 mv1

F = ma =
t
t
t
Ft = mv2 mv1
impuls sile (I)

I F t [N s = kg m s-1]

Grafiki prikaz impulsa sile

F konst.

F = konst.
F

F
I = Ft

I
t

Koliina gibanja
Trei Newtonov zakon:

F1 F2

m1 a1 m2 a2
v1
v2
m1
m2
t
t
m1 v1 m2 v2

Prije meudjelovanja

Meudjelovanje

Nakon meudjelovanja

v2

v1

F1

F2
v

v1

v 2

v1 v1 v1 , v2 v2 v2

m1 v1 v1 m2 v2 v2

m1 v1 m2 v2 m1 v1 m2 v2
Koliina gibanja:

p mv [kg m s-1]

Zakon ouvanja koliine gibanja za dva tijela:

m1 v1 m2 v2 m1 v1 m2 v2

Primjer 1: Djeak mase 20 kg vozi se u kolicima mase 10 kg

brzinom 3 m s-1. Za koliki e se iznos promijeniti brzina kolica
ako djeak skoi s kolica brzinom 1 m s-1 u smjeru gibanja
kolica?
Rjeenje:
m1 = 20 kg
m2 = 10 kg
v = 3 m s-1
v1 = 1 m s-1

(m1 + m2) v =m1v1+m2v2

v2 = ?
(m1 m2 )v m1v1 (20 kg 10 kg ) 3 m s -1 20 kg 1 m s -1
v2

m2
10 kg

v2 = 7 m s-1 , v2 = v2 v1 = 7 m s-1 3 m s-1,

v2 = 4 m s-1

Primjer 2: amac mase 200 kg miruje na morskoj povrini.

Od pramca prema krmi krene ovjek mase 80 kg brzinom
70 cm s-1 u odnosu na amac.
a) Kolikom se brzinom giba amac po morskoj povrini?
b) Koliki e put prijei amac kada ovjek stigne do krme, ako
je duljina amca 4 m?

Rjeenje:
m1 = 200 kg
m2 = 80 kg
v = 3 m s-1
l=4m
v2 = 70 cm s-1
= 0,70 m s-1
b) s =?

s = v1 t
l = v2 t

a) v1 =?
p = p
v1 (m1 + m2) = m2v2
-1
m2 v 2
80
kg

0
,
70
m
s
v1

m1 m2
200 kg 80 kg

s v1t

l v2 t

s v1

l v2

v1 = 0,20 m s-1

0,20 m s -1
v1
4m
s l
-1
0,70 m s
v2
s = 1,14 m

Zadatak 1: U mirni vagon udari drugi vagon mase 15 tona

brzinom 3 m s-1. Nakon sudara vagoni se gibaju zajedno
brzinom 2 m s-1. Kolika je masa vagona koji je prije sudara
mirovao?
Rjeenje:
m2 = 15 t
v2 = 3 m s-1
v1 = 0 m s-1
v = 2 m s-1

m1 = ?

m1v1 +m2v2 = (m1+ m2)v

m2v2 m2v1= m1v
m2 (v2 v1)= m1v
m2 (v2 v) 15 t (3 m s -1 - 2 m s -1)
m1

v
2 m s -1

m1 = 7,5 t

Primjer: Kuglica mase 25 g padne s visine 1 m okomito na tlo i

odbije se tako da joj se iznos brzine ne promijeni (elastini
sudar). Koliki je impuls sile podloga dala kuglici?
Rjeenje:
m = 25 g = 0,025 kg
h=1m
I=?
I = p = mv (-mv)
I = 2mv
v=?
v2 = 2gh
v 2 gh 2 9,81 m s-2 1 m

v = 4,43 m s-1

h
mv

- mv

I = 2 0,025 kg 4,43 m s-1

I = 0,22 N s

Zadatak: Na neko djeluje sila koja se s vremenom mijenja

kako prikazuje slika. Kolika je promjena koliine gibanja
tijela nakon 5 s?
F/N

30

20
10
0

Rjeenje:

p=I=

20 N 1 s
10 N 2 s 30 N 2 s
20 N 2 s

2
2
2

p = 90 kg m s-1

t/s