Formula Matematikoak Plus

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 12

OINARRIZKO GEOMETRIAKO FORMULAK

Geometria laua
TRIANGELUA

LAUKIZUZENA

Espazioko geometria
PARALELEPIPEDO
ANGELUZUZENA

b
2

PARALELOGRAMOA
a

V = 1 Ah

S = 2(ab + bc + ac )

TRAPEZIOA

V = abc

P = 2a + 2b

P = a+b+c

A = ab

A = 1 bh = 1 ab sin( )

PIRAMIDEA

ESFERA

TXAPEL ESFERIKOA
h

b
A = bh = ab sin( )

A = 1 h(a + b)
2

P = 2a + 2b

P = a+b+

h
+ h
sin( )
sin()

V = 4 r 3

V = 1 h2 (3r h)

S = 4 r 2

SL = 2rh

POLIGONO ERREGULARRA ZIRKUNFERENTZIA

ZILINDROA

b h
r

= 2
n

(n )

A = 1 nbh = 1 nb2cot
2

A = r 2
L = 2r

P = nb

r
V = r2h
SL = 2rh

ZIRKULU-SEKTOREA
KONOA

KONO-ENBORRA

A = 1 r2
2

L = r

V = 1 r2h

V = 1 h a2 + ab + b2

SL = rg = r r2 + h2

SL = (a + b)g = (a + b) (b a)2 + h2

GEOMETRIA ANALITIKOKO FORMULAK


Geometria analitiko laua

Espazioko geometria analitikoa

P(x1,y1) eta P'(x2,y2) bi punturen arteko


distantzia:

P(x1,y1,z1) eta P'(x2,y2,z2)


arteko distantzia:

d(P,P' ) = (x 2 x1 ) 2 + ( y 2 y1 ) 2

bi

punturen

d(P,P' ) = (x 2 x1 ) 2 + ( y 2 y1 ) 2 + (z 2 z1 ) 2

GEOMETRIA ANALITIKOKO FORMULAK


Geometria analitiko laua

Espazioko geometria analitikoa

P(x1,y1) eta P'(x2,y2) puntuetatik igarotzen


den zuzenaren ekuazio kanonikoa eta
ekuazio parametrikoak (norabide-bektorea
v = (x 2 x 1 , y 2 y 1 ) )

P(x1,y1) eta P'(x2,y2) puntuetatik igarotzen


den zuzenaren ekuazio kanonikoa eta
ekuazio parametrikoak (norabide-bektorea
v = (x 2 x 1 , y 2 y 1 , z 2 z 1 ) ):

(x 2 x1 )( y y1 ) = ( y 2 y1 )(x x1 )

(x 2 x1 )( y y1 ) = ( y 2 y1 )(x x1 )

(x 2 x1 )(z z1 ) = (z 2 z1 )(x x1 )

x = x1 + (x 2 x1 )t

y = y1 + ( y 2 y1 )t

x = x1 + (x 2 x1 )t

y = y1 + ( y 2 y 1 ) t
z = z + (z z )t
1
2
1

P(x1,y1) puntutik igarotzen den m maldako


zuzenaren ekuazio kanonikoa eta ekuazio
parametrikoa:

P(x1,y1,z1), P'(x2,y2,z2) eta P''(x3,y3,z3)


puntuetatik igarotzen den planoaren
ekuazio
kanonikoa
eta
ekuazio
parametrikoak
(norabide-bektoreak
u = (x 2 x 1 , y 2 y 1 , z 2 z 1 )
eta

y y1 = m(x x1 )

v = (x 3 x 1 , y 3 y 1 , z 3 z 1 ) ):

x = x1 + t

y = y1 + mt

x x1
x 2 x1
x 3 x1

y y1
z z1
y 2 y1 z 2 z1 = 0
y 3 y1 z 3 z1

x = x1 + (x 2 x1 )t + (x 3 x1 )s

y = y1 + ( y 2 y1 )t + ( y 3 y1 )s
z = z + (z z )t + (z z )s
1
2
1
3
1

Koordenatu polarrak (
,
):

x = cos()

y = sin()

()

= arctan y

= x 2 + y 2

P(,)

Koordenatu zilindrikoak (
,
,z):

x = cos()

y = sin()
z = z

()

= arctan y
x

2
2
= x + y
z = z

Koordenatu esferikoak (
,
,
):

x = sin() cos()

y = sin() sin()
z = cos()

P(,,z)
y

X
Z

()

= arctan y
x

z
= arccos 2 2 2
x
y +z
+

2
2
2
= x + y + z

O
x
X

P(,,)
y
Y

KONIKEN SAILKAPENA
KONIKAREN EKUAZIO OROKORRA: Ax 2 + By 2 + Cxy + Dx + Ey + F = 0

ZIRKUNFERENTZIA: A = B , C = 0 .

Ax 2 + Ay 2 + Dx + Ey + F = 0 (x x 0 ) 2 + ( y y 0 ) 2 = r 2
Y

(x x 0 ) 2 + ( y y 0 ) 2 = r 2

C(x 0 , y 0 ) Zentroa

y0

r Erradioa

Adibidea:

x0

x 2 + y 2 4x + 6y + 8 = 0 x 2 4x + 4 + y 2 + 6 y + 9 5 = 0

(x 2 4x + 4) + ( y 2 + 6y + 9) = 5 (x 2) 2 + ( y + 3) 2 = 5

ELIPSEA: A B , sg (A) = sg(B) , C = 0 .

Ax 2 + By 2 + Dx + Ey + F = 0

(x x 0 ) 2
a2

(y y 0 )2
b2

=1

(x x 0 ) 2
a2

(y y 0 )2
b2

=1

C(x0,y0) Zentroa
a Ardatzerdi horizontala
b Ardatzerdi bertikala

b
y0

Adibidea:

x0

4x 2 + y 2 8x = 0 4x 2 8x + 4 + y 2 4 = 0
4(x 2 2x + 1) + y 2 = 4 4(x 1) 2 + y 2 = 4 (x 1) 2 +

y2
=1
4

HIPERBOLA: A B , sg (A) sg(B) , C = 0 .

(x x ) 2 ( y y ) 2
0
0

=1

2
2

a
b
Ax 2 + By 2 + Dx + Ey + F = 0
2
2
( y y 0 ) (x x 0 ) = 1

b2
a2

(x x 0 ) 2
a2

(y y 0 )2
b2

=1

C(x0,y0) Zentroa
a Ardatzerdi horizontala
b/a Asintotaren malda

b
y0

x0

O
Y

(y y 0 )2
b2

(x x 0 ) 2
a2

=1

C(x0,y0) Zentroa
b Ardatzerdi bertikala
b/a Asintotaren malda

b
y0

x0

O
Adibidea:

2x 2 3y 2 + 4x 6y 7 = 0
2x 2 + 4x + 2 3y 2 6y 3 6 = 0 2(x 2 + 2x + 1) 3( y 2 + 2y + 1) = 6

2(x + 1) 2 3( y + 1) 2 = 6

(x + 1) 2 ( y + 1) 2

=1
3
2

PARABOLA BERTIKALA: A 0 , B = C = 0 .

Ax 2 + Dx + Ey + F = 0 y y 0 = p(x x 0 ) 2
Y

p > 0

y y 0 = p(x x 0 ) 2

p < 0

y0

y0

V ( x 0 , y 0 ) Erpina

Adibidea:

x0

x0

3x 2 12x y + 11 = 0 3x 2 12x + 12 y 1 = 0
3(x 2 4x + 4) y 1 = 0 3(x 2) 2 y 1 = 0 y + 1 = 3(x 2) 2

PARABOLA HORIZONTALA: B 0 , A = C = 0 .

By 2 + Dx + Ey + F = 0 p( y y 0 ) 2 = x x 0
Y

p < 0

p( y y 0 )2 = x x 0

p > 0

y0

y0

V ( x 0 , y 0 ) Erpina

Adibidea:

x0

x0

2y 2 + x + 8 y + 4 = 0 x 4 + 2y 2 + 8 y + 8 = 0
x 4 + 2( y 2 + 4 y + 4) = 0 x 4 + 2( y + 2) 2 = 0 x 4 = 2( y + 2) 2

ARDATZ ZEHIARREKO KONIKA, OX-EKIKO ANGELUA DELARIK: C 0 .


-

C 2 4AB < 0 , tg (2) = ACB : ELIPSEA

C 2 4AB = 0 , tg (2) =

C
A B

: PARABOLA

C 2 4AB > 0 , tg (2) =

C
A B

: HIPERBOLA

FORMULA ALJEBRAIKOAK
Berreketa, erroketa eta logaritmoaren
propietateak

Biderkadura eta berredura nabarmengarriak

Berreketaren propietateak:

x x = x
xa
x

a +b

Biderkadura nabarmengarriak:

= x a b .

x y = (xy) .
a

x
= .
y
y

(x )

ab

(x + y)(x y) = x 2 y 2 .

(x y)(x 2 + xy + y 2 ) = x 3 y 3 .

(x + y)(x 2 xy + y 2 ) = x 3 + y 3 .

(x + y)(x y)(x 2 + y 2 ) = x 4 y 4 .

(x y)(x 4 + x 3 y + x 2 y 2 + xy 3 + y 4 ) = x 5 y 5 .

(x + y)(x4 x3y + x2y2 xy3 + y 4 ) = x5 + y5 .

= xab .

Erroketaren propietateak:

( x )(n y ) = n xy .

Berredura nabarmengarriak:

(x + y) 2 = x 2 + 2xy + y 2 .

(x + y) 3 = x 3 + 3x 2 y + 3xy 2 + y 3 .

(x + y) 4 = x 4 + 4x 3 y + 6x 2 y 2 + 4xy 3 + y 4 .

(x + y)5 = x5 + 5x 4 y + 10 x3 y 2 + 10 x2y 3 + 5xy 4 + y 5 .

=n

x
.
y

(n x )m = n xm .

mn

x = mn x .

Logaritmoaren propietateak:
Log a (xy) = Log a (x) + Log a ( y) .

Newton-en binomioaren formula:


n n
(x + y) n = x n k y k =
k = 0 k

x
Log a = Log a (x) Log a ( y) .
y

n
n
n
n n1 n n
xy
= xn + xn1y + xn2 y2 + ... +
+ y
0
1
2
n 1
n

( ) = yLog (x) .
y

Log a x

Log a (x) =

Logb (x)
.
Logb (a)

n
n!
=
.
k k! (n k)!
n! = n(n 1)(n 2) L (2)(1) .

0! = 1 .

FUNTZIO HIPERBOLIKOEN DEFINIZIOA


Zuzeneko funtzio hiperbolikoak

cosh( x) =

e x + e x
2

sinh(x) =

tanh(x) =

sech(x) =

cosech(x) =

coth(x) =

Alderantzizko funtzio hiperbolikoak

argcosh(x ) = Ln x + x 2 1 .

argsinh(x ) = Ln x + x 2 + 1 .

1 + x
argtanh(x ) = 12 Ln
.
1 x

e x
.
2

e x e x
ex + e x
2

ex + e x
2

e x

ex + ex
ex e x

1
argsech(x ) = Ln +
1 .
2
x

1
argcosech(x ) = Ln +
+ 1 .
2
x

x + 1
argcoth(x ) = 12 Ln
.
x 1

FORMULA TRIGONOMETRIKOAK ETA HIPERBOLIKOAK


Formula trigonometrikoak

Formula hiperbolikoak

Pitagoras-en formulak:

cos ( ) + sin () = 1 .

Pitagoras-en formula hiperbolikoak:

cosh2 (t ) sinh2 (t ) = 1 .

1 + tan2 ( ) = sec 2 ( ) .

1 tanh2 (t ) = sech2 (t ) .

1 + cot2 () = cosec 2 ( ) .

coth2 (t) 1 = cosech2 (t) .

Bi angeluren batuketa eta kenketaren


formulak:
cos( ) = cos()cos( ) m sin()sin( ) .

sin( ) = sin( ) cos( ) cos() sin( ) .

Bi argumenturen batuketa eta kenketaren


formulak:
cosh(t s) = cosh(t )cosh(s) sinh(t)sinh(s) .

sinh(t s) = sinh(t )cosh(s) cosh(t )sinh(s) .

tan( ) =

tanh(t s) =

tan() tan( )
.
1 m tan( ) tan( )

tanh(t) tanh(s)
.
1 tanh(t) tanh(s)

Angelu bikoitzaren formulak:

Argumentu bikoitzaren formulak:

cos(2) = cos2 ( ) sin2 () .


sin(2) = 2 sin() cos() .

tan(2 ) =

2 tan( )

1 tan ( )
2

Angelu erdiaren formulak:

cos

sin 12 =

tan 12 =

1 cos( )
.
2

( )

1 cos( )
.
1 + cos( )

( )

Karratuen transformazio formulak:

cos ()

(
(

= 12 1 + cos 2
= 12 1 cos 2

Batuketak
biderketa
transformazio formulak:

+
2
+
2
+
2
+
2

tanh(2t) =

2 tanh(t)

1 + tanh2 (t)

cosh 12 t =

sinh 12 t =

tanh 12 t =

bihurtzeko

2

2

.
2

.
2

)
)

cosh(t) + 1
.
2

( )

( )cos(
)sin(
cos( ) cos( ) = 2 sin(
)cos(
sin( ) + sin( ) = 2 sin(
)sin(
sin( ) sin( ) = 2 cos(
cos( ) + cos( ) = 2 cos

sinh(2t) = 2 sinh(t ) cosh(t ) .

( )

cosh(t) 1
.
2

( )

cosh(t ) 1
.
cosh(t) + 1

Karratuen transformazio formulak:

( )) .
( )) .
sin2 ()
1 cos(2)
tan2 () =
.
1 + cos(2)
2

Argumentu erdiaren formulak:

1 + cos( )
.
2

(12 ) =

cosh(2t ) = cosh2 (t ) + sinh2 (t) .

cosh2 (t ) =

(cosh(2t) + 1) .
sinh2 (t ) = (cosh(2t ) 1) .
cosh(2t) 1
tanh2 (t ) =
.
cosh(2t ) + 1
1
2
1
2

Batuketak
biderketa
bihurtzeko
transformazio formulak:
cosh(t ) + cosh(s ) = 2 cosh t +2s cosh t 2s .
cosh(t ) cosh(s ) = 2 sinh t +2s sinh t 2s .

).
).

( ) ( )
( ) ( )
sinh(t ) + sinh(s ) = 2 sinh(t +2s )cosh(t 2s ) .
sinh(t ) sinh(s ) = 2 cosh(t +2s )sinh(t 2s ) .

Biderketak
batuketa
bihurtzeko
transformazio formulak:
(cos( + ) + cos( )) .
cos( ) cos( ) = 1
2

sin( ) sin( ) =

Biderketak
batuketa
bihurtzeko
transformazio formulak:
cosh(t )cosh(s ) = 12 (cosh(t + s ) + cosh(t s )) .

sinh(t)sinh(s ) =

sin( ) cos( )

sinh(t )cosh(s )

1
2
= 12

(cos( ) cos( + )) .
(sin( + ) + sin( )) .

1
2
= 12

(cosh(t + s) cosh(t s)) .


(sinh(t + s) + sinh(t s)) .

INFINITU ETA INFINITESIMOEN BALIOKIDETASUNAK


Infinitu baliokideak

1.

app + ap1p1 + ... + a1 + a0 ~ app .

2.

Logb app + ap1p1 + ... + a1 + a0 ~ Logb p , (b > 1) .

( )

Infinitesimo baliokideak

0
1.

~ Ln(1 + ) .

8.

~ arctan() .

2.

Log b (e) ~ Log b (1 + ) .

9.

2
~ 1 cos() .
2

3.

~ e 1 .

10.

~ sinh() .

4.

Ln(b) ~ b 1 .

11.

~ tanh() .

5.

~ sin() .

12.

~ argsinh() .

6.

~ tan() .

13.

~ argtanh() .

7.

~ arcsin() .

14.

()2
2

~ ch() 1 .

SERIE NABARMENGARRIAK
Batura partziala
Serie aritmetikoa

Batura partziala

(a + (n 1)d) :

(a + (k 1)d) = an +

k =1

Serie

(a + (k 1)d)rk 1 =

k =1

Serie teleskopikoa

n(n 1)d
2

ar n 1 :

ark1 = a

k =1

aritmetiko-geometrikoa Serie hipergeometrikoa

(a + (n 1)d)r n 1 :
n

Serie geometrikoa

a+d

r rn
(a + (n 1)d)rn
1r
1r

xk =

k =1

(xn xn +1 ) :

(xk xk +1 ) = x1 xn+1

k =1

1 rn
1r

xn ,

x n +1 an + b
:
=
xn
an + c

(an + b)xn cx1


a+bc

FUNTSEZKO DERIBAZIO-FORMULAK
Funtsezko deribatuak:
Funtzioa

Deribatua

Funtzioa

y = xa

y = ax a 1

y =nx

y = ax
y = Log a (x )

y = axLn(a)

y=

Deribatua

y =

ex

n xn 1
n

y =

y = Ln(x)

ex

y = cos(x)

1
x Ln(a)
y = sin(x)

y = cosh(x)

1
x
y = sinh( x)

y = sin(x)

y = cos(x)

y = sinh(x)

y = cosh(x)

y = tan(x)
y = sec(x)
y = cosec(x)
y = cot(x)
y = arccos(x)
y = arcsin(x)

y =

y =
y =

y = arcsec(x)
y = arccosec(x)

cos (x)
cos (x)
y = cosech(x)

cos(x)

y =

sin (x)
y = coth(x)

y =

sin (x)
y = argcosh(x)

y = argsinh(x)

1
1 x
1+ x
1

y = argtanh(x)
y = argsech(x)

y =

x x2 1
y = argcosech(x)

y =

x x2 1

y =

y = argcoth(x)

1
1+ x

sinh( x)
cosh2 (x)
cosh(x)
sinh2 (x)
1
sinh2 (x)
1
x2 1
1
1 + x2

y =

cosh2 (x)

y =

y =

1 x2

y =

y = arccot(x)

y =

y =

y =

y = sech(x)

sin(x)

y =

y =

y =

y =

y = arctan(x)

y = tanh( x)

y =

y =

1 x2
1

x 1 x2
1
x x2 + 1

y =

1
1 x2

Funtsezko n-garren deribatuak


Funtzioa

N-garren deribatua

Funtzioa

y = xa

y (n) = a(a 1) L (a n + 1)x a n

y = mx

y = ax

y (n) = axLnn (a)

y = Log a (x )
y = cos(x)

y = cosh(x)

y (n) =

xnLn(a)

n
2

y = sin(x)
y = sinh( x)

ex + (1)n ex
2

y (n) =

(1 m)L(1 m(n 1)) m 1 mn

mn

ex

y = Ln(x)

(1)n 1 (n 1)!

y (n) = cos x +
y (n) =

y=

N-garren deribatua

y (n) = ex
y (n) =

( 1)n 1 (n 1)!

xn
n
2
n+1

y (n) = sin x +
y (n) =

ex + (1)

e x

TAYLOR-REN POLINOMIOA ETA FORMULA


n mailako Taylor-ren polinomioa

Pn (x) =

f (k) (a)
f(a)
f(a)
f (n) (a)
(x a) k = f(a) +
(x a) +
(x a) 2 + ... +
(x a) n
k
!
1
!
2
!
n
!
k =0
n

n ordenako Taylor-ren formula

f(x) = f(a) +

f(a)
f(a)
f (n) (a)
f (n +1) (c)
(x a) +
(x a) 2 + ... +
(x a) n +
(x a) n +1
1!
2!
n!
(n + 1)!
BEREHALAKO INTEGRALAK

Integral mugagabea
a
x dx =

dx =

Integral mugagabea

x a +1
+ C , (a 1)
a +1

x dx = Ln(| x |) + C

ax
+C
Ln(a)

cos(x)dx = sin(x) + C
sin(x)dx = cos(x) + C

cos2 (x) dx = (1 + tan


1

sin2 (x) dx = (1 + cot


1

cosh2 (x) dx = (1 tanh


1

(x) dx = tan(x) + C

sinh2 (x) dx = (coth


1

(x) dx = cot(x) + C

dx = e x + C

cosh(x)dx = sh(x) + C
sinh(x)dx = ch(x) + C

(x) dx = tanh( x) + C

(x) 1 dx = coth(x) + C

1 + x

1 + x 2 dx = arctan(x) + C

1 x 2 dx = argtanh(x) + C = 12 Ln 1 x + C

x
dx = argsech(x) + C = Ln

2
2
x 1 x
1 + 1 x

+C

dx = argsinh(x) + C = Ln x + 1 + x 2 + C

x
dx = argcosech(x) + C = Ln

2
2
x 1+ x
1 + 1 + x

+C

dx = argcosh(x) + C = Ln x + x 2 1 + C

x 1

dx = arcsin(x) + C

1 x2
1
1+ x

1
x x2 1

dx = arcsec(x) + C

INTEGRALERAKO ALDAGAI ALDAKETAK


Funtzio traszendente integralak
Funtzio esponentzial integralak:

a = t

R a dx :
1
dx =
dt

Ln(a)t

( )
x

R(e

Funtzio traszendente integralak


Funtzio logaritmiko integralak:

Log a (x) = t
R(Log a (x) )
dx :

x
dx = a tLn(a)dt

Ln(x) = t
R(Ln(x) )
dx :

x
dx = e tdt

e = t
dx :
1
dx = dt
t

10

INTEGRALERAKO ALDAGAI ALDAKETAK


Funtzio traszendente integralak

Funtzio traszendente integralak

Funtzio trigonometriko integralak:

Funtzio hiperboliko integralak:

R( sin(x), cos(x) ) = R(sin(x), cos(x) ) :

cos(x) = t

R(sin(x),cos(x) )dx :

2
sin(x) = 1 t

t 2 1
cosh(x) = t
tanh( x) =
t

R(sinh( x), cosh(x) )dx :

2
sinh(
x
)
=
t

1
dx
=
dt

t 1

dx =
dt
2

1 t
tan(x) =

1 t2
t

sin(x) = t

R
(
sin(
x
),
cos(
x
)
)
dx
:

cos(x) = 1 t2

sinh(x) = t

R(sinh(x),cosh(x))dx :
cosh(x) = 1 + t 2

2
1 t

1
dx =
dt

1 t2

tan(x) =

tan(x) = t

R(sin(x),cos(x))dx :
1
cos(x) =

1 + t2

tanh(x) = t

R(sinh(x),cosh(x))dx :
1
cosh(x) =

1 t2

2
1+ t

1
dx =
dt

1 + t2

sin(x) =

Ordezkapen trigonometriko orokorra:

( )

tan 12 x = t

(
)
R
sin(
x
),
cos(
x
)
dx
:

2
cos(x) = 1 t

1 + t2

( )

Funtzio irrazional integralak


p
m

x, x n ,..., x q dx motako integralak:


R

p
m

x = tk (k = mkt{n,..., q})
q

R x, x ,..., x dx : dx = ktk 1dt

R x, (ax + b) n ,..., (ax + b)q dx

motako integralak:

ax + b = tk (k = mkt {n,..., q})


p
m

n ,..., (ax + b ) q dx :
R
x
,
(
ax
+
b
)


k k 1

dx = a t dt

p
m

ax + b n
ax + b q
R x, cx + d ,..., cx + d dx motako integralak:

ax + b

= tk (k = mkt{n,..., q})

p
m

cx + d

ax + b n
ax + b q

R x, cx + d ,..., cx + d dx :
k 1

dx = (ad bc)kt

dt

k 2
a ct

11

1 t

dx =
dt
2

1 t
sinh(x) =

Ordezkapen hiperboliko orokorra:

1
tanh 2 x = t

(
)
R
sinh(
x
),
cosh(
x
)
dx
:

2
cosh(x) = 1 + t

1 t2

2t
sin(x) =

1 + t2

2
dx =
dt

1 + t2

1+ t

1
dx =
dt

1 + t2
tanh(x) =

R( sinh( x), cosh(x) ) = R(sinh( x), cosh(x) ) :

R( sin(x), cos(x) ) = R(sin(x), cos(x) ) :

R(sinh( x), cosh(x) ) = R(sinh( x), cosh(x) ) :

R(sin(x), cos(x) ) = R(sin(x), cos(x) ) :

R( sinh( x), cosh(x) ) = R(sinh( x), cosh(x) ) :

2t

1 t2

2
dx =
dt

1 t2
sinh(x) =

INTEGRALERAKO ALDAGAI ALDAKETAK


Funtzio irrazional integralak

ax 2 + bx + c dx motako integralak (Euler-en ordezkapenak):

t2 c
2
ax + bx + c = a x + t x =

b 2 a t

R x, ax + bx + c dx, a > 0 :
2bt 2 a t 2 2 a c

dx =
dt
2

b2 at

2 c t b
2
ax + bx + c = c + xt x =

a t2

R x, ax + bx + c dx, c > 0 :
2 c t2 2bt + 2a c

dx =
dt

2 2
at

R x,

a t2
a(x )(x ) = (x )t x =

a t2

2
2

R x, ax + bx + c dx,b 4ac 0 :
2a( )t

dx =
dt

2 2
at

R x,

ax 2 + c dx motako integralak (Ordezkapen trigonometrikoak eta hiperbolikoak):

x =

2
R x, ax + c dx, a > 0, c > 0 :
dx =

c
a

x =

=
2
sec (t)dt dx =

x =

2
R x, ax + c dx, a > 0, c < 0 :
dx =

sec(t)

c
sec(t) tan(t)dt
a

x =

2
R x, ax + c dx, a < 0, c > 0 :
dx =

sin( t)

c
cos(t)dt
a

tan(t)
c
a

c
a

cosh(t)dt

sinh( t)
c
a

x =

=
dx =

x =

=
dx =

c
cosh(t)

c
sinh( t)dt
a

tanh( t)

2
c
sech (t)dt
a

Integral binomikoak:
p
m
x n ax q

p
m
n ax q
x

p
m
x n ax q

s
x = tk (k = mkt{n, q} )
+ b dx, sr :

dx = ktk 1dt

s
q
r
ax + b = t

m +1
s

+ b dx, n
:

q p
p

s
p

q
s s 1
dx = q t b
t
dt
p a

m +1
s
+ b dx, n
+
p

r
s

s
+a= t
bx

q p

s
p

s s 1
dx = q t a
t
dt
p b

12

You might also like