DENEYSEL GERLME ANALZ

Strain Gage Uygulamalar

(2)
Dr. Ergn BOZDA
.T.. Makina Fakltesi

DENEYSEL GERLME ANALZ

Birim Uzamalarn (Strains) llmesi

1-)
2-)
3-)
4-)
5-)

Mekanik Strain-Gaugeler
Optik Strain-Gaugeler
Elektriksel Strain-Gaugeler
Akustik Strain-Gaugeler
Pnmatik Strain-Gaugeler

Elektriksel Strain-Gaugeler:
1-) ndktif Strain-Gaugeler
2-) Kapasitif Strain-Gaugeler
3-) Rezistif Strain-Gaugeler

DENEYSEL GERLME ANALZ

Birim Uzamalarn (Strains) llmesi:

Kuvvet etkisinde ekil deitirme

Scaklk etkisinde ekil deitirme
Artk gerilmelerin (residual
stresses) deiimi

DENEYSEL GERLME ANALZ

Strain-Gaugelerden beklenen zellikler:
1-) Kalibrasyon sabiti scaklk ve zamanla
deimemeli.
2-) Birim uzamalar mertebesinde llebilmeli.
3-) Noktasal lme yaplabilmeli.
4-) Dinamik ve statik lmeler yaplabilmeli.
5-) Ekonomik olmal.
6-) lmler kolay olmal.
7-) Strain-Gauge cevab lineer olmal.
8-) Hassas lm yaplabilmeli.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Elektrik Rezistans Strain-Gaugeler:

A,
F

L
R
A

L
L
dR dL d 2 dA
A
A
A

dR dR d dA

R
L

R: Diren
: zdiren
L: Uzunluk
A: Dik Kesit

DENEYSEL GERLME ANALZ

2
0

( D 2 D02 )

dA 4

2
A
D0
4

D0 D0 D0
2

D0

D02 2 D0 D0 D0 D02

D02
2

dA 2 D0
L
L

2
2
2

A
D0
L
L

L
C 1 2
C 1 2

K C(1 2 ) 1 2

dR
K
R

K = Gage Faktr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Strain Gage Eleman

DENEYSEL GERLME ANALZ

Dairesel kesitli (tel tipi) Strain-Gaugeler

Folya Tipi Strain-Gaugeler

Folya tipi Strain-Gaugelerin tel tipi Strain-Gaugelere olan

stnlkleri:
a-) Tespiti (uygulamas) daha kolaydr.
b-) Daha byk akm gemesine msaade eder.
c-) Ayn karakteristie sahip tel Strain-Gaugelere oranla
K-Gauge faktr % 5-10 daha byktr.
d-) Kesit alannn yzey alanna oran daha byk olduundan iyi
bir s dalm salanr.
e-) Yksek uyarma voltajna izin verdiinden lme devresindeki
doruluk iyileir.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Strain Gage Faktr - K

Konstantan

(% 45 Ni + % 55 Cu)

zoelastik alam

(% 36 N + % 0.5 Mg + % 55.5 Fe)

DENEYSEL GERLME ANALZ

Strain Gagein mr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Rozet Tip Srain Gageler

x cos2 y sin 2 2 xy sin cos

F2
F1

A
Fn

x
F3

F4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Rozet Tip Srain Gageler

a-)Diktrtgen Rozetler:
En yaygn rozet tipidir. Elemanlar 0, 45, 90 derece
dorultularndadr.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Rozet Tip Srain Gageler

x cos 2 y sin 2 2 xy sin cos

bantsnda =0, 45 ve 90 derece deerleri yerletirilecek olursa,

x 1 , y 3 , x y 2 1, ( 1 3 )
max
min

max
min

max
min

x y
2

1 2
2

x y x y 2



2 2

E 1 2
1

2 2
1

2 2 1 3

1 3

2 2 1 3

DENEYSEL GERLME ANALZ

Rozet Tip Srain Gageler

b-)Delta Rozeti:

1 0o , 2 60o , 3 120o

1 2 2 2 3
y
3

x 1
max
min

max
min

1 2 3
3

xy

2 2 3
3

1 2 3 2 3

3
3
2

2
2

1 2 3 2 3
1

1
2
3

1
3
31
3

DENEYSEL GERLME ANALZ

Rozet Tip Srain Gageler

Asal gerilmeleri ve dorultularn tanmlayan

bantlar deiik tip rozetlerde ayn genel ekillere
sahiptir.

max
min

E
1

A B2 C2
1

max

Dikdrtgen
Rozet
1 2
2
1 2
2
2 2 1 3

Delta Rozet

A
B
C

min

1 2 3
3

1 2 3

2 3
3

B2 C2

4l Delta
Rozet
1 4
2
1 2
2
2 3
3

1
C
tan 1
B
2

DENEYSEL GERLME ANALZ

Wheatstone Kprs
1-) Wheatstone Kprs
2-) Potansiyometre Devresi

VA B

VB C

R1

V
R1 R4

R2

V
R2 R3

E A C V A B VB C

R1
R2

V
R1 R4 R2 R3

DENEYSEL GERLME ANALZ

Wheatstone Kprs

EAC

R1 R2 R1 R3 R1 R2 R2 R4

V
R1 R4 R2 R3

Sfr Ayar:
lm yapmadan evvel E A C
olmaldr.

R1 R1 R1
R2 R 2 R2
R3 R3 R3
R4 R4 R4

deerinin sfr yaplmas iin

R! . R3 R2 . R4

R1 R1 R3 R3 R2 R2 R4 R4

E
V
R1 R1 R4 R4 R2 R2 R3 R3

DENEYSEL GERLME ANALZ

Wheatstone Kprs

R1 . R3 R2 . R4 R 2

olduu dnlrse ve basitletirmelerde yaplrsa,

1 R1 R2 R3 R4
E

V
4 R1
R2
R3
R4

R
K
R

genel bants parantez iindeki terimler iin uygulanacak olursa,

E K
1 2 3 4
V
4
bants bulunur.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Deiik Wheatstone Kpr Devreleri

Drtte Bir Kpr

E K
1 2 3 4
V
4

1 0
2 3 4 0
E K

V
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Deiik Wheatstone Kpr Devreleri

DENEYSEL GERLME ANALZ

Wheatstone Kpr Devreleri Kpr

DENEYSEL GERLME ANALZ

eyrek Kpr Wheatstone Kprsnn
Tamamlanmas

2 kablo balantl kpr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Yarm Kpr

E K
1 2 3 4
V
4

1 0 2 0
3 4 0
E K
( 1 2 )
V
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Yarm Kpr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Tam Kpr

1 0
2 0
3 0
4 0

E K
1 2 3 4
V
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Wheatstone Kpr Devreleri Tam Kpr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Tam Kpr

DENEYSEL GERLME ANALZ

Deiik Wheatstone Kpr Devreleri

 Kpr 2 Kablo Balants

 Kpr 2 Kablo Balants

Kablo uzunluunun etkisi

rnek :
kpr balantsnda, kablo uzunluu 10 m ve kablolarn
direnci 0.216 ohm/m olsun.

Scaklk Deiiminin etkisi

rnek :
kpr balantsnda, bir boy kablo direnci 0.5 ohm, termal
genleme katsays a=0.0039 1/K ve scaklk deiimi 10 K
olsun.

 Kpr 3 Kablo Balants

Not :
3 kablolu balantda;
Kablo uzunluklar ayn,

Kaliteli kablo,
Ayn ortam scakl

3 Kablolu Balantnn etkisi

rnek :
3 kablolu kpr balantsnda, kablo direnci 0.216 ohm/m,
kablolarn uzunluu 10 m olsun.

3 Kablolu Balantda Kabloya Scaklk Etkisi

rnek :
3 kablolu kpr balantsnda, her bir kablonun direnci 0.5 ohm,
scaklk deiimi 10 K ve termal genleme katsays a=0.0039 1/K
olsun.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

a-) Drtte bir Kpr uygulamalar

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

b-) Yarm Kpr uygulamalar

1
2
E K
K

1
V
4
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

c-) Tam Kpr Uygulamalar

1
2
3
4
E K
K

4
V
4
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

Bilindii zere burulma momentinin etkisindeki mil ekseni ile

45 lik a yapan dorultularda (Asal dorultular)
maksimum ekil deitirmeler oluur.

DENEYSEL GERLME ANALZ

Uygulama rnekleri

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon 2 aktif gage

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon - 2 aktif gage

1 F T
2 F T
E K

F T F T

V
4
E K
2 F
V
4

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon 1 aktif, 1 pasif gage

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon

DENEYSEL GERLME ANALZ

Termal Kompanzasyon