Sistemi periodik i elementeve

Sistemi periodik i elementve (shkurt:SI) sht skema me t ciln renditen

elementet sipas numrit t tyre atomik "Z". I ideuar nga kimisti rus Dimitrij
Mendeleev n 1869, dhe n t njjetn koh por n mnyre t pavarur nga
kimisti gjerman Julius Lothar Meyer (1830 - 1895), fillimisht kishte shum hapsira
boshe, t parashikuara pr elementet q do t zbuloheshin n t ardhmen, disa
n gjysmn e dyt t viteve 90'. N nder t kimistit rus sistemi periodik quhet
ndryshe dhe tabela e Mendelejevit. Sistemi periodik ndahet n grupe dhe
perioda.Ky sistem periodik i ka 18 grupe dhe 7 perioda. Periodat jan rende
horizontale , ndrsa grupet n rende vertikale. N kt tabel , secili element
sht i shnuar me simbolin perkats. Periodat 1,2 dhe 3 jan perioda te shkurtra.
Perioda e 4 dhe 5 jan perioda te gjata . Perioda e 6 quhet perioda shum e gjat ,
ndrsa e 7 perioda e paprfunduar. Elektronet e shtress s fundit quhen
elektrone valentore.

do grup (shtylle e sistemit) prmban elementet t cilt kan t njjtin

konfigurim elektronik t jashtm (menyren sesi elektronet shprndahen rreth
berthams). Brenda do grupi gjenden atome me veti t ngjashme.

do periode (rrjesht i tabels) fillon me nj element atomi i t cilit ka nj

konfigurim t jashtm t tipit "s" ose "ns", ku "n" sht numri kuantik parsor,
dhe duke vazhduar n atomt e tjera t periods, numri atomik "Z" rritet m
nga nj njsi n do kalim.