Hee" 1

nceejs Deeme-Heeme
DeeFS meerKeW
mepeerJe SJeb efvepeeaJe ceW keewve-keewve meer efJeMes<eleeSB nesleer nQ?
mepeerJe SJeb efvepeeaJe JemlegDeeW ceW Devlej kewmes kejWies?
mepeerJe SJeb efvepeeaJe JemlegDeeW ceW keee-keee meceeveleeSB nQ?
efMe#eke yeees! efHeueer ke#ee ceW mepeerJeeW kes yeejs ceW He{e nw~ keee DeeHe mepeerJeeW keer efJeMes<eleeSB
yelee mekeles nwb?
meHevee mepeerJe Yeespeve kejles nwb~
efMe#eke neB, mener nw, Deewj?
ceesnve mepeerJeeW ceW ieefle nesleer nw~
meefeve Fmekee celeueye Hes[ mepeerJe veneR nwb?
efMe#eke veneR meefeve, Hes[ efvepeeaJe veneR, mepeerJe nQ~
meefeve Hejvleg es lees ncesMee Ske ner mLeeve Hej efmLej jnles nwb~
efMe#eke DeeFS osKeles nQ mepeerJe SJeb efvepeeaJe ceW keee-keee efJeMes<eleeSB nesleer nwb~
efe$eeW kees Oeeve mes osefKeS Deewj Gvekes veece oer ieF& leeefuekee ceW mener mLeeve Hej efueefKeS~

..................

..................

..................

..................

..................

..................

..................

..................

..................

..................

Yeespeve kejves Jeeues

Yeespeve ve kejves Jeeues

mepeerJeeW kees Yeespeve keer DeeJeMekelee nesleer nw~ efvepeeaJeeW kees Yeespeve keer DeeJeMekelee veneR
nesleer DeLee&led Yeespeve ienCe kejvee mepeerJeeW keer Ske HecegKe efJeMes<elee nw~ HeewOes Yeer DeHevee
Yeespeve mete& kes HekeeMe, nJee, Heeveer mes yeveeles nQ~

ke#ee ceW kejves kes efueS

DeHeves Deeme-Heeme kes HeefjJesMe ceW efoKeeF& osves Jeeueer JemlegDeeW keer meteer yeveeFS leLee osefKeS keewve-meer
JemlegSB Yeespeve kejleer nQ Deewj keewve-meer veneR kejleer nQ~
megefcele
efMe#eke

HeewOeeW ceW Je=ef nesleer nw, efkevleg syeue-kegmeea ceW Je=ef keeeW veneR nesleer nw?
HeewOes mepeerJe nQ, pevce kes yeeo meYeer mepeerJeeW kes Deekeej ceW Je=ef nesleer nw~ syeue-kegmeea
efvepeeaJe nw~ efvepeeaJeeW ceW Je=ef veneR nesleer nw~

efMe#eCe mebkesle efMe#eke ``ke#ee ceW kejves kes efueS'' yeeeW mes ke#ee ceW DeJeMe kejJeeSB~ yengke#ee efMe#eCe
keer efmLeefle ceW peye efMe#eke otmejer ke#ee kees He{e jns neW lees yeees kees en efkeeekeueeHe kejves kees oW DeveLee
mJeeb ke#ee ceW kejJeeSB~
2

kee@uece `De' leLee `ye' ceW efoS ieS efe$eeW keer leguevee keefjS Deewj efueefKeS oesveeW ceW keee Devlej
nQ~
`De'

`ye'

Devlej
kee@uece `De' ceW ese HeewOee nw
kee@uece `ye' ceW ye[e HeewOee nw~
oesveeW kee@uece ceW Hegmleke kee Deekeej
Ske pewmee nw~
---------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

efMe#eke
jlvee

Fme leeefuekee mes nceW keee %eele neslee nw?

nceW en %eele neslee nw efke HeewOes, etpes Deewj yees kes Deekeej ceW Je=ef ngF& nw, peyeefke
Hegmleke Deewj kegmeea kes Deekeej ceW keesF& HeefjJele&ve veneR ngDee nw~

mepeerJeeW kes Deekeej ceW Je=ef nesleer nw~ efvepeeaJeeW ceW Je=ef veneR nesleer nw~ Je=ef mepeerJeeW keer Ske
HecegKe efJeMes<elee nw~
efMe#eke

DeeHeves osKee nesiee keer ke#ee Ske mes DeYeer leke DeeHekee keo Yeer ye{e nw~

mepeerJeeW kes Deekeej ceW Je=ef Deeeg kes meeLe Oeerceer nesleer
peeleer nw~ Ske Deeeg kes yeeo meeceevele en Je=ef
ke peeleer nw pewmes efke ceveg<eeW ceW~
jeveer
eefo Ssmee veneR neslee lees keee neslee ?
efMe#eke

keuHevee keerefpeS leye keee neslee~

yeees! DeeHeves osKee mepeerJeeW kees Yeespeve
keee Ssmee nes mekelee nw?
keer DeeJeMekelee nesleer nw leLee FveceW
Je=ef nesleer nw~ keee DeeHe mepeerJeesb keer keesF& Deewj efJeMes<elee yelee mekeles nQ?

ceOeg

mepeerJe Ske mLeeve mes otmejs mLeeve Hej mJeeb pee mekeles nQ~

jervee

HeewOes Yeer lees mepeerJe nesles nQ, Hejvleg HeewOes lees eueles veneR nQ?

efMe#eke

neB jervee, HeewOes eueles veneR nQ uesefkeve Gvekes efJeefYevve YeeieeW ceW ieefle HeeF& peeleer nw~ pewmes mete&
HekeeMe keer Deesj nefveeeW kee ceg[vee, jeef$e ceW iegueceesnj, DeebJeuee, Fceueer Deeefo Hes[-HeewOeeW
keer HeefeeeW kee Devoj keer Deesj ceg[ peevee, gF&-cegF& kes HeewOes kees mHeMe& kejves Hej Gmekeer
HeefeeeW kee yebo nes peevee leLee keg mecee yeeo efHej mes HetJe& DeJemLee ceW Dee peevee,
keefueeeW mes HetueeW kee efKeuevee, pe[eW kee Yetefce Deewj Heeveer keer Deesj ye{vee~

mepeerJeeW ceW ieefle HeeF& peeleer nw~ efvepeeaJe JemlegDeeW ceW ieefle veneR HeeF& peeleer nw~ ieefle mepeerJeeW
keer Ske HecegKe efJeMes<elee nw~
4

efMe#eke
cecelee
efMe#eke

DeeHe DeHeveer veeke Hej Lees[er osj kes efueS neLe jKekej osKeW, keee nesiee?
nce meeBme veneR ues HeeSBies, nceW Ieyejen nesieer~
MeeyeeMe! DeeHeves mener kene, meYeer mepeerJe meeBme uesles nQ~ Hes[-HeewOes Yeer meeBme uesles nQ~ HeewOeeW
keer HeefeeeW ceW ess-ess ef nesles nQ~ efpevekes eje Jes meeBme uesles nQ~ efvepeeaJe meeBme veneR
uesles nQ~

efpevnW meeBme uesves keer DeeJeMekelee nesleer nw Jes mepeerJe kenueeles nQ~ efvepeeaJeeW kees meeBme uesves
keer DeeJeMekelee veneR nesleer, DeLee&led meeBme uesvee mepeerJeeW keer Ske HecegKe efJeMes<elee nw~

Deye yeleeFS

ceQ jsue Fbefpeve ntB~ keeseues/[erpeue kes He ceW

Yeespeve kejlee ntB~ cegPeceW ef[yyes pees[ves Hej
cesjer uecyeeF& Yeer ye{leer nw~ OegSB kes He ceW
meeBme Yeer es[lee ntB~ yeleeFS keee ceQ Yeer
mepeerJe ntB~ eefo veneR lees keeeW?

efMe#eke

eneB DeeHe efe$eeW kees osKekej yeleeFS keee efoKe jne nw?

efMe#eCe mebkesle- efMe#eke Hee" ces efoS ieS efe$eeW Hej ke#ee ceW yeeleeerle kej efve<ke<e& efvekeueJeeSB~
5

MesHeeueer efe$e ceW nceW cegieea, ieee, ceefnuee-Heg<e SJeb Gvekeer ue[keer efoKeeF& os jns nQ leLee Ske Je=#e
SJeb Gmekes ner meceeve Ske ese HeewOee Yeer efoKeeF& os jne nw~
efMe#eke mepeerJeeW ceW HeeF& peeves Jeeueer Ske HecegKe efJeMes<elee Gmekeer Hepeveve keer #ecelee nw~ pewmes cegieea
DeC[s osleer nw, Gmemes etpes efvekeueles nQ~ ceveg<e efMeMeg kees pevce osles nQ, Hes[-HeewOes yeerpeeW
kes eje veS HeewOeeW kees pevce osles nQ~ keee Ske kegmeea otmejer kegmeea kees pevce osleer nw? DeeHeves
osKee keg ceW DeHeves meceeve peerJe GlHevve kejves keer efJeMes<elee nesleer nw~ en mepeerJeeW keer
esCeer ceW Deeles nQ~
mepeerJeeW eje DeHeves ner meceeve mebleeve GlHevve kejves kees Hepeveve kenles nQ~ efvepeeaJe ceW Hepeveve
veneR Heeee peelee nw~ Hepeveve mepeerJeeW keer Ske HecegKe efJeMes<elee nw~
mJeeleer
efMe#eke

nceW keeBe egYeves Hej oo& neslee nw, keee syeue-kegmeea kees Yeer oo& neslee nw?
veneR mJeeleer! efvepeeaJeeW ceW mebJesovee veneR nesleer~ mebJesovee lees mepeerJeeW ceW HeeF& peeleer nw~ leYeer
lees nceW "C[, ieceea, oo& Deeefo kee DevegYeJe neslee nw~
mepeerJeeW ceW mebJesovee HeeF& peeleer nw~ efvepeeaJe ceW mebJesovee veneR HeeF& peeleer nw~

efMe#eke

yeees! nce pees Yeespeve kejles nQ, Gmekes Heeves kes yeeo keg DeHee HeoeLe& Mes<e jn peeles
nQ, pees Mejerj kes efueS neefvekeejke nesles nwb efpevnW Mejerj ceue-cet$e kes He ceW yeenj efvekeeuelee
nw~ peblegDees Deewj ceveg<eeW ceW en Glmepe&ve efeee kenueeleer nw~ efvepeeaJeeW ceW en efeee veneR
nesleer nw~

mepeerJeeW ceW Glmepe&ve efeee nesleer nw, peyeefke efvepeeaJeeW ceW Glmepe&ve efeee veneR HeeF& peeleer nw~

Deye yeleeFS

l Hepeveve efkemes kenles nQ ?

l eeveeW ceW mebJesovee keeeW veneR nesleer ?

efMe#eCe mebkesle- mebJesovee kee DeLe& nw cenmetme/DevegYeJe kejvee~

6

Hetpee

keee nceceW Deewj efvepeeaJeeW ceW keesF& meceevelee Yeer nesleer nw ?

efMe#eke

MeeyeeMe! DeeHeves yengle Dee HeMve Hete nw~ eefueS nce meye efceuekej meeseles nQ~

keee mepeerJe SJeb efvepeeaJe oesveeW kee ner Jepeve neslee nw?

keee efvepeeaJe Deewj mepeerJe oesveeW ner mLeeve Iesjles nQ?

mepeerJe SJeb efvepeeaJe oesveeW kee ner Jepeve neslee nw SJeb mLeeve Iesjles nQ~

en Yeer peeveW
mepeerJe SJeb efvepeeaJe kes yeere Ske meblegefuele mebyebOe neslee nw~ mete& kee HekeeMe, nJee, peue, efceer,
Keefvepe Deeefo efvepeeaJe JemlegDeeW kes efyevee mepeerJe efpevoe veneR jn mekeles~

nceves meerKee

L mepeerJe kees Yeespeve keer DeeJeMekelee nesleer nw peyeefke efvepeeaJe kees veneR~
L mepeerJe ceW Je=ef nesleer nw, peyeefke efvepeeaJe ceW veneR~
L mepeerJe ceW ieefle nesleer nQ, peyeefke efvepeeaJe ceW veneR~
L mepeerJe meeBme uesles nbw, peyeefke efvepeeaJe veneR~
L mepeerJe ceW Hepeveve neslee nw, peyeefke efvepeeaJe ceW veneR neslee nw~
L mepeerJe ceW mebJesovee HeeF& peeleer nw, peyeefke efvepeeaJe ceW veneR~
L mepeerJe SJeb efvepeeaJe oesveeW kee ner Jepeve neslee nw~
L mepeerJe SJeb efvepeeaJe oesveeW ner mLeeve Iesjles nQ~