Karramarro 23

KARRAMARRO 23 cubierta.
qxd
24/2/09
20:48
Pgina 2
CONTRAPORTADA
PORTADA
23. ZK. 2009KO UDABERRIA
KARRAMARRO 23 cubierta.qxd
24/2/09
20:48
Pgina 4
2 DE CUBIERTA
3 DE CUBIERTA
Haur eta gazte literaturan espezializatutako liburu denda.

Ezagutza zabaltzeko, jolasaldia bultzatzeko eta balioak hedatzeko gunea.
Zain gauzkazu!
Datozen hilabeteetako ekintzak

MARTXOko GAIA: IPUINAK GUZTIONTZAT
7
14
21
28
Txotxongilo tailerra
Ipuin kontalaria
Adiskidetasun ipuinak
Ipuin kontalaria
APIRILeko GAIA: KULTUR ARTEKOTASUNA
Elkarkidetza, errespetua, konpromisoa

eta elkar topaketa oinarritzat harturik,
IBAITXIKI KLUBAK 2009 urterako honako
ekintza hauek antolatu ditu, txiki hauei
mundu hobe baten gogoan laguntzeko asmoz.
Ekintza guztiak euskaraz izango dira.
Col
n d
e
Larre
tegu
i,
21 48
0
l: lib
01 BILBO (
BIZKAIA) Tel.: 94 661 10 01 Faxa: 94 424 23 70 E-mai
z ab
ibai
@
a
d
n
urude
18
25
Munduko jolasak
Ipuin kontalaria
MAIATZeko GAIA: PLANETA LAGUNA
9
16
iz
al.b
Ibaizabal liburu denda Coln de Larreategui, 21 48001 BILBO (BIZKAIA)

Tel: 946611001 Faxa: 944242370 E-maila: liburudenda@ibaizabal.biz
@ib i b l bi
Birziklatze tailerra
Ipuinak eta jolasak
KARRAMARRO 23 (01-21).qxd
24/2/09
20:51
Pgina 1
23. ZK. / 2009KO UDABERRIA
aurkibidea
02
BITXIKERIAK
BA AL
ZENEKIEN?
04
06
08
10
12
KIROLA
ESPERIMENTUAK
ALFRED
NOBEL ETA
DINAMITA
MUSIKA
HI, ARTISTA!
Errugbia
Kamera iluna
Go!azen
14
18
20
22
24
SALTSAN
TXANGOA
FLASH!
ESKULANAK
Krispetadun
enbortxoak
MUNDUAN
ZEHAR
AIKUR Erle Museoa
TEKNOLOGIKOA
Google Earth
Papera
kustomizatzen
26
29
32
36
40
HIZLARI
ZINEMA
LIBURUAK
Viernes 13
A todo gas 4
MUNDUKO
ZAZPI
MIRARIAK
ANIMAGUNAK
Xabier Etxeita
Espezie berriak
San Bernardo
Chichn Itz
43
KUXKUXEROAK
KARRAMARRO ALDIZKARIA
Orue auzoa, z/g
48340 AmorebietaEtxano. Bizkaia
T 946 308 198 / F 946 308 199
info@karramarro.biz
BIZKAIKO FORU ALDUNDIAREN
DIRU LAGUNTZA JASO DU.
Kultura Saila
Departamento
de Cultura
EDIZIO ARDURADUNA
A. Fermin Iraolagoitia
EDIZIO ZUZENDARIA
Jabi Artaraz
EDIZIO KOORDINAZIOA
Eneko Olabarri
Kakoa
KOLABORATZAILEAK
Eukene Herrera
Eneko Olabarri
Aratz Ruiz
Kimetz Pujana
Aitor Bediaga
Ane Sarasketa
Iurgi Belaustegigoitia
Eli Villar
Aitziber Uriarte
ARGITARATZAILEA
IKA Kultur Alkartea
DISEINUA
Kakoa
ARGAZKIAK
Jabi Artaraz
Eli Villar
Aratz Ruiz
Alejandro Cortes
Pimpo79
GAINERA...
LEHIAKETA
BIDEOKONTSOLAK
PLAYING
KUXKUXEROAK
K0MIKIA
DENBORA-PASAK
HOROSKOPOA
ILUSTRAZIOAK
Aratz Ruiz
Iker Ayestaran
Moriwase
Kakoa
LAGUNTZAILEA
Belinda Isasi
PUBLIZITATEA
946308198
jartaraz@hotmail.com
INPRIMAKETA
RGM
LEGE GORDAILUA
BI-2980-03
ISSN
1697-1620
ALE KOPURUA
16.200
17
30
38
43
44
46
48
24/2/09
13:29
Pgina 2
BA AL ZENEKIEN?
Gizakion burmuina, izaki
bizidun guztiak kontuan
hartuta, tolesdura gehien
dituen burmuina da. Irekiko
bagenu, 2 metro ingurura
helduko litzateke. Gorila
batena, nahiz eta tamainaz
gizakion antzerakoa izan,
irekita, gizakionaren laurden
batera baino ez litzateke
helduko.
Burmuinaren barneko estimulu

nerbiotsuak neuronen bidez
transmititzen dira orduko 400
kilometroko abiaduran.
Erdi Aroan, garbantzuak
gizonen afrodisiako moduan
erabiltzen ziren.
Dinosauroak Estatu Batuetako
Mendi Arrokatsuak eta
Europako Alpeak sortu baino
lehenago desagertu ziren.
Andeetako Cerro de Pasco
izeneko herria munduko
garaiena da, 4.360 metrora
baitago. Itsaso Hilaren
itsasertzeko Ein Bokek
israeldar ezarkuntza, berriz,
munduko lekurik baxuena da,
eta 393,5 metro itsas azpitik
dago. Nola da posible hori?
Itsaso Hila laku bat delako,
eta itsasoaren mailaren
azpitik dago.
02
24/2/09
13:29
Pgina 3
Esne Bideko izar bakoitza gatz

ale bat izango balitz, igerileku
olinpiko bat beteko genuke.
Haize erauntsiak edo urakanak
direla-eta, hildakoen % 90 itota
hiltzen da.
Caligula eta Neron enperadore
erromatarren zoramenak iturri
bera dutela uste dute adituek:
jaten zuten plateretako
soldaketen beruna. Beruna
oso metal kaltegarria da
osasunarentzat.
Australiar aborigeneekin lotzen

dugun arren, boomerang-a
Egiptoko zibilizazioak
erabiltzen zuen orain dela
3000 urte inguru.
Manba Beltza izeneko
sugearen hozkada jasaten
duten % 95 hil egiten da.
Ileurdinak (hegaztiak) 14 litro
ur eraman ditzake bere moko
barnean.
03
24/2/09
13:29
Pgina 4
n
b
v
c
x
z
l
k
j
opasdfgh
j
h
y
t
r
e
w
q
0
9
8
7
123456
1. atala. Oinarriak
Errugbia Ingalaterran jaiotako talde kirola da. Britainiar irletan eta beste zenbait herri anglosaxoniarretan oso ospetsua da; batez ere, britainiar koloniak
izandako herrialdeetan: Australian, Zeelanda Berrian
eta Hego Afrikan, Frantziarekin bat eginik.
Azkenaldi honetan, Europan zehar asko indartu den
kirola da; Euskadin, Espainian, Italian, Errumanian,
esaterako. Munduan zehar, Hego Amerikan indar handia du eta Argentina buru da kirol horretan. Japon,
Fiji, Tonga, Samoa, Kanada eta AEB (Amerikako Estatu Batuak) ere ez dira atzean geratzen.
Errugbiaren lehen aztarnak 1823koak dira. Urte hartan eta errugbi eskola batean, Webb Ellis izeneko
mutil batek baloia eskuekin hartu zuen, eta ate barruan utzi zuen futbol partidua zenaren arauak hautsiz. Gaur egun, Munduko Errugbi Kopa irabazten
duen taldeari, Webb Ellis kopa ematen zaio. Azken
garailea 2007koa da, Hego Afrika, hain zuzen ere.
04
24/2/09
13:30
Pgina 5
;
M
N
B
V
C
X
AZ
S
D
F
G
H
J
K
L
OP
UI
Y
T
R
E
W
Q
.
,
m
Puntuen eskuraketa
Jokoaren oinarriak
Jarrera: lehenengo gauza eta
oso garrantzitsua honako hau da: jokalari bakoitzaren eta talde osoaren kontrola eta diziplina. Bidezkoa da indar handiz aurkaria bultzatzea eta heltzea, baloia
bada helburu bakarra. Helburua aurkaria
mintzea bada, errugbiaren espirituak ez
du zentzurik.
Errespetua: jokalariek ezin dituzte epaileen erabakiak eztabaidatu. Egiten badute, oinarri hori apurtu egiten dute eta kaleratuak izan daitezke. Taldeetako jarraitzaileek ere, transformazioren bat martxan
dagoenean eta etxeko nahiz kanpoko jokalaria izan jaurti behar duena, isiltasun
osoz errespetatu behar dute jaurti arte.
Errespetu hori Britainiar irletan eta bere
koloniak izandako herrialdeetan betetzen
da, batez ere. Frantzian bat ere ez.
Edozein motatako gorputzentzat sortutako kirola da, eta taldeko 15 jokalarien
artean gorputz mota asko daude.
Kirol hau martxan jartzeko: 15 jokalari
behar dira talde bakoitzeko eta baita baloi
obalatua ere. Zelaiak 100 metro luzeran
eta 70 zabaleran behar ditu. H formako
bi ate daude alde bakoitzean, eta horien
atzean 22 m izan ahal dituen entsegu
zonaldea.
Hiru zona garrantzitsu daude: entsegu
zona edo in-goal (22 m), ateetatik erdialdera dauden lehen 22 metroak eta erdialde inguruko 10 metroak.
Errugbiaren oinarrizko helburua aurreko

taldeak baino puntu gehiago eskuratzea
da. Hurrengo lau era hauetan eskura daitezke (beste bat ere badago, baina ez da
askotan ematen (bote lasterreko zigor
transformazioa):
Try edo entsegua (5 puntu): puntuak lortzeko modurik garrantzitsuena da. Baloia
eskuekin, besoekin edota paparrarekin aurkariaren entsegu zonan finkatzean datza.
Try penal edo zigor entsegua (5 puntu):
epaileak erabakitzen duen zigorra da. Entsegu bat lortzeko dagoenean eta beste
taldeak galarazteko egiten duen arau hauste nabaria ematen denean erabakitzen du
epaileak zigor hori. Mesedetutako taldeak
transformazioa (2 puntu) lortzeko aukera
ere badu H formako aterantz ostikoa
emanez.
Drop goal edo bote laster jaurtiketa (3
puntu): drop goal edo bote lasterrean egindako jaurtiketa baloiak zelaia ukitu bezain
laster H formako atera emandako ostikoari deitzen zaio. Jokoa martxan denean
eskuratzen da, eta ez da zigor bezala erabakitako ezer. H formako atearen erdiko
zutabetik gora eta bi aldeetako zutabeen
bitartetik igaro behar da baloia.
Transformazioa (2 puntu): behin entsegua
eginda lortzen da. Baloia geldi izanda jaurtitzen da atera, eta erdiko eta bi aldeetako zutabeetatik igaro behar da.
Hurrengo Karramarro aldizkarian, errugbiak ere beste hainbat gauza interesgarri dituela ikusiko dugu; nola jolasten den,
adibidez.
05
esperimentuak
06
24/2/09
13:30
Pgina 6
Denbora harrapatzen
KAMERA I
Argazkilaritza argiaren eta denboraren lapurra da, irudi batean bi elementu hauek
izoztea lortzen duena. Historiak dio Mo Ti
filosofo txinatarra izan zela orain ikusiko
dugun tresnarekin irudi bat harrapatzen
lehena. Eta bere antzera, oraingoan, guk
egingo dugu kamera estenopeika bat, argazki kamerarik sinpleena. Argazkilaritza
munduan kamera iluna deitzen zaio. Xarmaz beteriko argazkiak ateratzeko gai den
tresna erraza da.
24/2/09
ILUNA
20:52
Pgina 7
Horretarako, zapata kutxa bat hartu eta beltzez margotu behar da barrutik. Ondoren, aurreko aldean
zulo bat egin, eta zilar papera bezalako material batekin estali behar da. Oso egokia da jogurten estalkia, metalezko aldea barrura begira itsatsi behar
da egindako zuloa estaliz.
Gero, orratz batekin zulo txiki bat egiten da jogurtaren estalkian, eta kamera egina egongo da.
Argazkia ateratzeko, barrutik kokatu behar da argazki papera (argiari sentibera dena), zuloa ez dagoen
aldean. Eta argia zenbat denbora jasotzen egon
behar den kalkulatu behar da. Orduan, denbora horretan, orratzarekin egindako zulotik pasako da argia,
eta paperera helduko da. Geroago, zuloa estali eta
argazkia errebelatzera eramango da.
Hona hemen zuk egin dezakezun kamera batekin
ateratako argazkiak:
07
24/2/09
13:30
Pgina 8
Alfred Nobel eta dinamita

Nobel sariak oso ezagunak dira mundu
osoan. Berez, abizen bat da Nobel, eta
Alfred Nobel kimikari suediarrak egin zuen
ezagun. Baina nor zen Alfred Nobel, eta
zergatik dute Nobel Sariek bere abizena?
Asmatzailea ere bazen Alfred, eta ikerketa bide horretan hainbat segurtasun sistema asmatu zituen:
Alfred Nobel kimikari eta asmatzaile suediarra izan zen. 1833. urtean jaio zen Suedian, baina bederatzi urte bete berri zituela Errusiara joan zen bere familiarekin
batera. Aitak arma lantegi bat zabaldu
zuen Errusian, baina porrot egin zuen.
Gero, sistema hori bera hobetu egin

zuen, eta merkuriozko detonagailua
sortu.
Ordurako lehergailuen mundua ikertzen

hasia zen Alfred Nobel. Lehergailuen konposaketak, leherketak ikertzen zituen.
Suediara bueltatu behar izan zuen 1863.
urtean. Bertan lehergailuen ikerkuntzarekin jarraitu zuen buru-belarri. Bazuen
Alfredek ezinegon txiki bat bere barruan:
bere anaia gaztearen heriotza. Familiaren lantegian lanean ari zela hil egin zen
anaia gaztea, nitroglizerina konposatuarekin lanean ari zela. Oso
substantzia arriskutsua
da bere horretan nitroglizerina, eta bere leherketak nola kontrolatu aritu
zen Alfred Nobel urteetan zehar.
08
Nitroglizerinaren leherketak kontrolatzeko detonagailu bat asmatu zuen.
Bide horretan ari zela, dinamita asmatu zuen Alfred Nobelek.
Dinamitaren garrantzia
Baina hainbesteko garrantzia izan zuen
dinamita asmatzeak? Bai. Garai hartan,
armagintzaren alorrean, meategietan, ingeniaritzan, eraikuntzan lan egitea oso
arriskutsua zen. Dinamitak leherketak
kontrolatzeko aukera eman zuen, eta segurtasun maila ikaragarri igo zen langileentzat, hain zuzen ere.
Ikaragarri aberatsa egin zen Nobel. Suedian, Europan eta Amerikako Estatu Batuetan ere lantegiak zabaldu zituen. Bere
lantegietan bere asmakizunak ekoizten
zituen, eta negozio zabala eraiki zuen.
Orduko milioika koroa suediar (garai bateko diru suediarra) irabazi zituen.
24/2/09
13:30
Pgina 9
Nobel Sariak
2008ko Nobel Sariak
Alfred Nobelek bazekien dinamitak segurtasuna zekarrela batetik. Bestetik, ordea,
arma arriskutsua ere bazela ongi zekien.
Horregatik, bere kontzientziak ez zion bakerik ematen. Munduan gertatzen ziren
guden eta heriotzen errudun sentitzen
zen hein handi batean.
Parisen zela, bere testamentua idatzi
zuen, eta bere ondasunaren zatirik handiena Nobel fundazioa sortzeko erabili
zuen. Nobel fundazio horrek munduaren
ongizatearen alde lan egiten zuten pertsonak saritzeko helburua izango zuen:
medikuntza, bake, fisika-kimika, ekonomia
eta literatura sariak ematen dira gaur egun.
Nola irabazi zuen, ordea, hainbeste

diru?
Bere asmakizun guztiak patentatu egin zituen; alegia, bereak zirela idatziz jaso
zuen zegokion erakundean. Patentatzen
diren asmakizunak, gerora, norbaitek asmakizun horiek egin edo saldu nahi baditu, diru kopuru bat ordaindu behar izaten
dio asmatzaileari. Hala, asmakizuna ona
bada, bizi osorako diru iturri izan daiteke
patentea.
Horrela, dirutza ikaragarria lortu zuen
Alfred Nobelek; batetik, bere asmakizunen patenteekin; bestetik, asmakizun horiek egiteko sortu zituen lantegiekin. Hirugarrenik, bere irabaziekin egin zituen inbertsioekin; Kaukaso itsasoko uretan zeuden petroleo industrian muturra sartu eta
diru asko irabazi zuen.
Iaz honako lagun hauek jaso zuten

saria:
Fisikan, hiru saridun egon ziren: Yoichiro Nambuk fisika subatomikoaren
alorrean egindako ikerkuntza bategatik jaso zuen. Simetria hautsia eta
bat-batekoaren simetria aurkitu zuen.
Hitz potoloak dira. Bestalde, Makoto
Kobayashik eta Toshihide Maskawak
ere jaso zuten simetria hautsiaren sorburua aurkitzeagatik. Hitz potoloak
horiek ere, ezta?
Medikuntzan, HIESa eta minbizi zerbikalak sortzen dituzten papilomen
aurkikuntzagatik saritu zituzten honako ikerlari hauek: Harald zur Hausen,
Franoise Barr-Sinoussi eta Luc
Montagnier.
Kimikan, Osamu Shimomura, Martin
Chalfie eta Roger Y. Tsien proteina
fluoreszentearen aurkikuntza eta garapena azaldu dutelako. Medikuntza
garaikidean eragin handia izango
omen du aurkikuntza horrek.
Literaturan, Jean Marie Gustave Le
Clezio.
Bake Nobel Saria, Martti Ahtisaarrek
jaso zuen; nazioarteko gatazkak konpontzeko egindako ahaleginengatik.
Ekonomian, berriz, Paul Krugman
izeneko ekonomilariak eraman zuen
(sari hau ez zuen Alfred Nobelek sortu, gerora sortutakoa da).
09
24/2/09
13:30
Pgina 10
BERRIAK
BERRI TXARRAKek
Fuji Rock Festibaleko
emanaldiaren erreportaje
bat zintzilikatu du.
2008ko uztailean aritu ziren Japoniako Festibalik garrantzitsuenean. Ibon A. Totorikak
erreportaje labur
bat prestatu du taldeak bizitako esperientzia eta ikusle
japoniarren erantzuna ikusgai egon
dadin.
www.berritxarrak.net
Anoetako Belodromoak jaialdi

Heavy bat izango du berriz ere.
Martxoaren 13an, heavy metaleren aitzindariak diren Judas Priest taldekoak arituko
dira. Horiekin batera, Megadeth eta Testament talde ezagunek ere beren musika
indartsua taularatuko dute. Txima luzeak
eta txupa beltzak dantzan jarriko dituzte.
10
KONTZERTUAK
IKUSKIZUNAK
Martxoaren 6an
MANENT + SEIREN
Plateruena (Durango)
Martxoaren 7an
EZINEAN + SARKOR
Trinkete antitxokoa (Gernika)
Martxoaren 28an
RUMBA CANALLA, TIO CALAMBRE
eta DELINCUENTES-ekin
Rock Star Live (Barakaldo)
Apirilaren 2an
FRANZ FERDINAND
La Casilla (Bilbo)
Apirilaren 4an
AC/DC
BEC (Barakaldo)
24/2/09
13:30
Pgina 11
Nobedadeak
Rafa Rueda
ZUHAITZ OKERRETAN GORA NOA
Autoekoizpena
Bakarkako ibilbideari ekin zionetik hirugarren lana
du Mungiako musikariak. Autoekoiztutako disko
honetan Lou Reedekin jotzen duten musikariek
ere kolaboratzen dute. Ingalaterrako poparen
eta Ameriketako rockaren nahasketa bat aurki
dezakegu bertan.
Hesian
HERRIAREN OIHUA
Gor
Sakanako haranean kokatzen den talde gazte
honek bere lehen lana kaleratu du Gor disko
etxearen eskutik. Ez da edonolako taldea, zortzi
taldekidek osatzen baitute. Aniztasun hori bere
musikan antzematen da, punk bizia jorratzen
dutelako, baina haize instrumentuz eta melodiaz
uztarturik. Hona hemen aukera paregabea beste
talde bat ezagutzeko.
Kemen Lertxundi
GALDUTAKO ZUBIXAK
Gaztelupeko hotsak
Ondarroako poeta eta musikari gazteak kaleratzen
duen lehen lana da Galdutako zubixak. Diskoa bi
formatutan agertzen zaigu; batean bakarka eta era
akustikoan, kantak osotasunez janzteko gai dela
erakutsiz; eta bestean, Ondarroako musikarien
babespean pop-rock eremura hurbilduz.
PutoAmoakMatematiketan
HELDU INOIZ EZ
PAM Ermuko talde euskaldunak disko berria dakar.
Heldu inoiz ez 2007ko urtarrilean hasi eta bi
urteko talde lanaren emaitza da. Aurreko lanekin
(pam, killin washin machine eta ixa) konparatuz,
disko borobilagoa da honako hau, abestien arteko
kohesioa handiagoa baitu.
11
24/2/09
13:30
Pgina 12
Go!azen
Gazteak, dantzariak, abeslariak... azken aldian moda-modan
jarri da kantuan eta dantzan aritzea. Izan ere, Go!azen filma
kaleratu zenetik ez dago nagirik. Lehen euskal musikala da,
eta Euskal Herriko txokoetako gazteak dira protagonista.
Pausoka ekoiztetxeak ETB1 katerako prestatu duen filma da
Go!azen, eta arrakasta ikusgarria izan du Euskal Herri mailan.
Izan ere, gaztetasunak musikarekin eta dantzarekin egiten
du bat oraingoan.
Euskaraz kaleratutako lehen musikala da, eta, erronka gisa
proposatu zena, arrakasta bihurtu da.
Udaleku zorrotz batean kokatzen da istorioa. Urtean zehar
gainditu gabe gelditu direnak prestatzera bidaliko dituzte
hainbat gazte bertara. Batzuk gogoz kontra hurbilduko dira
udalekura. Beste batzuk lagunei laguntzeko asmoarekin joango dira. Bertan, maitasun, adiskidetasun, amorru, bekaizkeria
eta bestelakoek bat egingo dute. Udalekuak arau zorrotzak
ditu, baina musikako irakasleak musika modu askotara bizi
daitekeela irakatsiko die. Baita bizitzeko grina piztu ere.
Musikalerako prestatutako musikaz gain, honezkero euskal
kanta klasiko bihurtu direnak ere entzungo ditugu filman:
Aitormena (Hertzainak), Lau Teilatu (Itoiz), Ilargia (Ken7) edo
Horrelako (the uskit's).
Jabi Elortegiren eta Aitor Arangurenen zuzendaritzapean
aritu dira aktoreak. Josu Mujika dantzariak eta koreografoak
prestatu ditu dantzarako eta pertsonaiak ere erakargarriak
dira, kasting luze eta gogor baten ostean aukeratutakoak.
Haien lehen proiektu potoloa izan da.
12
24/2/09
13:30
Pgina 13
eta halakoetan Beatek,

bere lagun minak, laguntzen dio. Ez da mutil erakargarria itxuraz, baina xarmanta da.
Desire (Inma Fernandez):
neska ederra da, eta berak
badaki. Horretan pasatzen
ditu bere eguneko 24 orduak. Era berean, bihotza
ere samurra eta ederra du.
Badaki lagun ona izaten.
Hona hemen pertsonaia nagusien perfila:
Beat (Iigo Azpitarte):

mutil erakargarria, kirolaria eta hautsak harrotuko
dituena udalekuko neskatilen artean. Bere bihotza,
ordea, Iratirentzat izango
da. Berez, Beatek ez zuen
asmoa udalekuetara joateko. Bere notak oso onak
izan dira. Baina Landa bere
lagunarenak ez; hari konpainia egitearren joango
da udalekura, eta esperientzia ahaztezina biziko du.
Irati (Barbara Rivas):
neska ederra. Bere gurasoek banatzea erabaki
dute, eta Irati ez da ari une
ona bizitzen. Gurasoek
udalekura bidaliko dute
bertan haien arteko ikamikak ahaztuko dituelakoan. Beat ezagutuko du,
eta maitasuna agertuko da.
Ez da, ordea, erraza izango. Udalekuko arauak oso

zorrotzak dira, eta zuzendaria are eta zorrotzagoa.
Gorka (Yerai Vazquez):
gaiztoarena egiten du, baina baditu bere arrazoiak.
Aita oso lanpetuta dabil,
eta denbora gutxi izaten
du Gorkarentzat. Horregatik bere amorrua beste
modu batera kaleratzen du.
Asier (Aitor Samuel): Gorkaren laguntzaile itsua. Ez
da buru argia, beraz, egiten duen hori indarrez egiten du. Udalekuko ikasle
guztiak beldurtuta ditu.
Landa (Yago Mateo): txikia eta umoretsua da
Landa. Arazoetan sartzeko erraztasun handia du,
Hector (Pedro Alfonso

Vilas): Ekuadorretik heldu
da beka batekin. Mutil lasaia da, eta istiluetatik ihes
egiten duen horietakoa.
Leire (Zulai Plazaola):
ikasle fina eta ordenagailuetan aditua. Filmeko frikia
da bera. Orduak ematen
ditu ordenagailuaren parean eta askotan lagunekin irten gabe gelditzen da
bere logelako bakardadean.
Julen (Mikel Losada):
honezkero aktore ezaguna gure artean. Apaiz gazteena da eta musikako irakaslea. Bizitzak baduela
garra irakatsiko die musikaren bitartez.
Zuzendaria (Ramon Agirre): gogorra eta ozpina.
Arauak zorrotz betearazten
dituen horietakoa eta edozein tinko jartzen duen horietakoa.
Udak joko zabala ematen du Go!azen film musikalean.

13
24/2/09
13:31
Pgina 14
Saltsan
KRISPETADUN
ENBORTXOAK
Errezeta honekin hainbat jakirekin
erabiltzeko birrineztatze era goxo
eta dibertigarri bat ikasiko duzu.
Osagaiak:
*
*
*
*
14
Oilasko paparrak.
Krispetak.
Arrautza.
Olioa.
24/2/09
13:31
Pgina 15
Zelan prestatu:
1 Lehenengo, oilasko paparrak ondo garbitu eta tiratxotan
zatituko ditugu.
2 Ondoren, krispetak egingo ditugu. Eginak eros ditzakegu,
arto lehorra edo baita mikrouhinean egitekoak. Horrela

bada, arto poltsa mikrouhinean 4 minutuz izan eta prest
ditugu ondoren birrindu beharreko krispetak.
3 Mortairuan, krispeta kantitate dezentea jarri eta ondo
txikitu behar ditugu; gero, oilasko paparrak birrina ondo

har dezaten.
4 Arrautza beste bol batean ondo irabiatuko dugu.
5 Krispetak txikitu ditugunean, oilasko papar zatitxoak
arrautzatik pasako ditugu eta, ondoren, krispeta birrinetatik.

6 Hau guztia prest daukagunean, nagusi baten laguntzaz,
prestaturiko krispetadun enbortxoak frijituko ditugu.

Seguru, kirrikatsu eta benetan goxoa geldituko zaigula gure
oraingo errezeta.
Ez ahaztu edozein haragirekin, arrainekin edo barazkirekin
erabil dezakezula gaur ikasitako birrineztatze modu hau.
Bon apetit!
15
16
24/2/09
13:31
Pgina 16
24/2/09
13:31
Pgina 17
Kaixo, adiskideok!
gor hau
k, aurtengo negu go
Aupa, neska-mutila
ra.
udaberrian sartu ga
n
ai
or
a
et
,
gu
du
pasa
orroak edo
Baina otsailean, moz
gure
aratusteak izan dira
tan.
eskoletan eta herrie
ozorro
m
Oraingo honetan,
gu.
lehiaketa egingo du
Bidali 1 Mb baino
gazki
handiagoak diren ar
hen
digitalak lehenbaile
imatu,
gure helbidera. An
tu
txapeldun! Ez ahaz
zuen datuak!
a
urte bitartekoentzat et
Sariak izango dira 8-10
t; karramarro kamisetak
11-14 urte bitartekoentza
n ere.
liburu sorta, hain zuze
eta Ibaizabalen eskutik
lbidea,
k (izena, abizenak, he
ia
zt
gu
tu
da
tu
az
ah
Ez
a) jartzea.
herria, telefonoa, adin
Bidali e-mailez:
info@karramarro.biz
Edo postaz:
ARIA
KARRAMARRO ALDIZK
340
San Migel auzoa, z/g 48
aia
zk
Bi
Amorebieta-Etxano,
Sariak IKAk ematen ditu.
17
24/2/09
20:53
Pgina 18
Espezie berriak
Makina bat espezie desagertzen dira munduan urtero. Aldiz, eta
zorionez, tarteka, beste batzuk ere agertzen dira (edo sailkatzen dituzte). Urtero 15000 espezie berri aurkitzen omen dituzte, gutxi gorabehera. Iaz ere hala egin zuten, eta aurkitutako eta sailkatutako guztien artean hamar aukeratu eta argitara eman zituen Arizonako Unibertsitateko espezieak aztertzeko institutuak. Web orri batean daude
hamarrak ikusgai: http://species.asu.edu/Top10 (ingelesa da orria).
Hainbat ikerlarik espezie berriak aurkitzen dituztenean, haien berri
ematen dute, eta ondoren egiten da aukeraketa. Hona hemen
horien azalpen txiki-txiki bat:
Arraia elektrikoa
jarri diote izena,
eta egia esan itxura oso elektrikoa
du. Itxura eta baita indarra ere.
Bere familiako arraiarik handiena
omen da, eta botatzen duen inpultso elektrikoa orain artean ikusi
den handienetakoa. Itxura marroia du, baina zuri ikusiko du
eraso egiten duenean botatzen
duen deskarga arrazoia. Etxea
garbitzeko erabiltzen dugun xurgagailu baten indarrarekin konparatu dute zientzialariek bere inpultsoa.
Ahate-dinosauroa (fosila)
Dinosauro fosila da. Handia, oso
handia, benetan. Ahatearen itxura
du, eta adituen esanetan, 75 milioi urte atzera eginez gero, bidean ez genuke hain dinosauro
handirik aurkituko.
Bestalde, berezia ere bada aurkitu duen ikerlari taldearen arabera.
(unibertsitate aurreko
eskola) bateko paleontologia ikerketa talde arautu bakarrak egin
duelako. Ikasleek ere ikerlari
apartak izaten badakitela erakutsi dute oraingoan AEBko Utahko ikasle horiek.
18
24/2/09
13:31
Pgina 19
Ehunzangoa
izena jarri
diote, eta arrosa-arrosa da. Bere
kolorea hain deigarria denez,
erraz ikusteko modukoa da. Gainera, egunez eta ageri-agerian
ibiltzen omen da. Nola bizi irauten du, orduan, beste animalia
handiagoen aurrean? Ikerlarien
esanetan, bere kolore biziak bestelako animaliei argi eta garbi
adierazten die ez dela jangarria.
Oso toxikoa da, eta ezten zorrotzak ditu.
Suge pozoitsua
Munduko hiru sugerik pozoitsuenen artean kokatu dute Australiako herri txiki eta isolatu batean
aurkitu duten hori. Luzea da oso,
eta espezie bakarra da orain artean aurkitutakoa. Suge familien
artean ezezagun asko eta asko
dagoela adierazi dute ikerlariek.
Haiek jaso eta sailkatzearen garrantzia ere azpimarratu nahi izan
dute. Batik bat, haien pozoien
aurkako tratamenduak lortzeko.
Igela
Sri Lankako (India) museo batean
zegoen igel lehortu arraro batek
eraman du laugarren postua.
1860. urtean jasotako igela da, eta
gaur egun desagertutako espeziea da. Ezaugarri bereziak ditu
(web orriko argazkian ongi ikus
daiteke). Igel hori aukeratu izanak
museoetan dauden hainbat espezieren garrantzia azpimarratzeko
balioko duela adierazi dute adituek; orduko eta gaur egungo
ekosistemen ikerketetan dute
pisua, alegia.
19
24/2/09
13:31
Pgina 20
AIKUR
Erle Museoa
Txangoa
Erlea gizakia baino lehenago sortua da. Garai batean, oso ohikoa
zen baserrietan erleak edukitzea,
naturarekin lotura estua izanik,
probetxu handia ateratzen baitzieten erleen produktuei. Ohitura
hori, ordea, galduz joan da, eta
gaur egun gero eta erlategi gutxiago dago. AIKUR Erle Museoaren historia 90eko hamarkadan
hasi zen, eta erleei buruz gehiago jakiteko aukera paregabea da.
Museoa Urretxuko (Gipuzkoa)
kanpoaldean dago, bere ingurune naturalean; bertatik ederra da
ikuspegia, eta gertu dago Santa
Barbara baseliza.
Museoak tradizioa eta modernitatea uztartzen ditu. Erlauntzen
20
eta antzinako erreminten ondoan

argi panelak, kolorez beteriko panelak eta ukimenezko pantailak
aurkitzen ditugu. Behe solairuan
harrera dago, eta bertan egindako produktuak saltzen dira. Museoan hiru eremu daude: mitologia eta historia, erlezaintza eta
polinizazioa, eta produktuak.
Modu berean, erlezaintzan erabiltzen diren tresnak daude ikusgai, eta Euskal Herrian antzina
erabiltzen ziren erlauntza ereduak
ere ikus daitezke. Solairu honetatik eztia ateratzeko planta modernora eta funtzionalera pasatzen da. Goiko solairuan erleen
bizitza erakusten du museoak.
Erle erraldoi batek ongi etorria
ematen digu, eta morfologia azal-
24/2/09
13:32
Pgina 21
tzen die. Horrela, atzetik argitutako ukimen panel batean erlearen barruko organoak eta guruinak ikus daitezke. Beste panel
batean komunikazio dantza eta
erleen kumaldia nola ematen
den erakusten da. Museoak erleak bere erlauntzetan nola bizi
diren ere erakusten du. Solairu
horretatik ikus-entzunezko gelara eta tailerrera pasatzen da.
Kanpoaldean, bisitariek inguruko zenbait landare ikus ditzakete, bertatik dagoen pasealekutik osteratxoa eginez gero.
Halaber, bertan ikusiko ditugu
leku askotatik ekarritako antzinako erlauntzak.
Anima zaitezte, erleen munduak
gordetzen dituen xehetasun eta
sekretu ugari ezagutzen!
Informazio gehiago eskuratzeko: www.aikur.com
21
24/2/09
13:42
Pgina 22
???????????????????
GOOGLE EARTH
Google 1998an Stanford Unibertsitateko (Kalifornia) bi doktorek,
Larry Page eta Sergey Brin, sortutako enpresa da. Produktu nagusia
bilatzailea duten arren, Interneteko beste zerbitzu ugari ere eskaintzen dituzte, eta horietako bat Google Earth da. Aplikazio horrek
sateliteen bitartez ateratako irudiak, mapak eta argazkiak Google
bilaketa motorearekin konbinatzen ditu.
@ web interesgarria
Atzera
Aurrera
HELBIDEA:
Gelditu
Aktualizatu
http://earth.google.es/
Joan
Google Earth Keyhole enpresak

sortu zuen, eta bere helburu
nagusia munduaren 3D irudiak
erakustea zen, baina 2004an
Google-ek erosi egin zuenean,
erabilpen gehiago atxiki zitzaizkion eta, gainera, dohainik!
Aplikazio honekin mundu osoko edozein txoko begizta daiteke; Txinako harresia, New York
edota Bilboko Guggenheim-a.
Horretarako, lehenengo Google
Earth aplikazioa jaitsi eta instalatu beharko duzu. Instalatu ondoren, aplikazioa zabaldu eta
22
24/2/09
13:42
Pgina 23
www.earth.google.es
@ web interesgarria
Atzera
Aurrera
HELBIDEA:
Gelditu
Aktualizatu
http://earth.google.es/
Joan
bertan munduko mapa agertuko da. Ezaugarri nagusietatik bi aipatuko ditugu. Batetik, eraikinak hiru dimentsiotan ikusteko aukera
du; eta bestetik, tokian tokiko argazkiak ikusteko aukera. Google
Earth-ek hiru dimentsiotako eraikinak sortzeko aukera ematen du,
eta gero bere benetako lekuan jar ditzakezu. Bigarren ezaugarria
Panoramio aplikazioaren bitartez lor daiteke, non jendeak geolokalizatutako argazkiak igotzen ditu eta Google Earth-en bitartez
ikus daitezke.
Mundua ezagutzeko aukera paregabea! Eta gainera etxetik irten
gabe!
23
24/2/09
13:42
Pgina 24
Oraingoan, opariak biltzeko paperari ukitu

pertsonala emango diogu. Hau da, gaur egun
diogun moduan, kustomizatu edo itxuraz aldatuko
dugu guztiz, besteei oparitzekoa dena.
> Paper plegu zabalak eta leunak.

> Tenperak (gustuko koloretakoak).
> Patata bat.
> Egunkari batzuk (lan egingo dugun tokiaren
behealdea estaltzeko, zikin ez dadin).
> Kuterra.
24
24/2/09
13:42
Pgina 25
Opariak are pertsonalagoak izango

dira zeuk sorturiko paperaz biltzen
badituzu. Horretarako, garbitu patata
uraz, eta eskatu pertsona nagusi bati
erditik mozteko.
Lehenengo, marraztu zure gustuko
irudiren bat (oso konplexua ez dena)
ebakitako bi aldeetan eta poliki-poliki
eta kontu handiz horien inguruan
ebaki, erliebearekin geldi daitezen.
Gero, platertxo zahar batean, nahas
itzazu pintura eta ura.
Ondoren, busti patataren irudiak
pinturan eta inprimatu irudi horiekin
paper plegu osoa.
Jarraian, utzi papera ongi lehortzen,
horrekin ezer bildu baino lehen.
Bestela, orain arte egindako lan
guztiak ez du ezertarako balio izango.
Paperarekin batera datozen txartelak
ere egin ahal dituzu. Moztu kartoi
mehe zati batzuk, tolestu erditik, eta
egin ertzean zulotxo bana, eta
amaitzeko lotu opariei zintatxoekin
edo kordeltxoekin. Nahi dugun oparia
bereziago bihur dezakegu gure keinu
pertsonala eta sorkuntzarako abilezia
aprobetxatuz gero. Anima zaitez
martxan jartzen!
25
24/2/09
20:54
Pgina 26
XABIER
ETXEITA
Xabier Etxeita Gorritxategi
Zornotza (Bizkaia)
1987-10-31
1,85 m - 79 kg
Atzelaria
Estreinaldia: 2008-11-12
Beste askoren moduan, txikitatik aritu da hara eta hona

ostikadak ematen baloi bati. Baina 21 urteko zornotzar
honek aurtengo denboraldian egin du debuta Athleticeko
lehen taldearekin.
Bere herriko taldean hainbat urtetan aritu ondoren, Bilbao
Athleticera egin zuen salto, eta orduz geroztik garapen
etengabea izan du. Etorkizun oparoa desio diogu.
26
24/2/09
13:42
Pgina 27
TI-TA
1. Uda ala negua?
Uda.
11. Asteko zein egun duzu gogokoen?

Partidu eguna.
2. Zer falta da munduan?

Justizia.
12. Nolakoa zinen umetan?

Isila eta kirolaria.
3. Zer dago soberan?

Batzuk gehiegikeriaz bizitzea.
13. Txisteak entzutea ala kontatzea,

zer nahiago duzu?
Entzutea, ona bada.
4. Egun perfektua?
Pentsatu dudana burutzea.
5. Ohea egiten al duzu?
Bai.
14. Noiz dutxatzen zara?

Entrenatu ostean.
15. Zein da eguneko unerik onena?
Siesta ordua.
6. Zertan aritzen zinen 8 urterekin?

Ikasten, jolasten, beste edozein
umeren moduan.
16. Bizitzan atzera egingo al zenuke

zerbait ezabatzeko?
Ez.
7. Eta 20 urterekin?
Futbolean eta lagunekin.
17. Zerk ematen dizu logura?

Irakurtzeak.
8. Zer ikusten duzu telebistan?

Askorik ez, kirolak eta Gaur Egun.
18. Zerk kentzen dizu logura?

Partidu ostean, partiduan pentsatzen
geratzen naizenean.
9. Definitu munduaren egoera hitz

batean:
Injustua.
10. Birziklatzen al duzu?
Bai.
19. Zerk izutzen zaitu?

Lesioek.
20. Zerk lasaitzen zaitu?
Siestak.
XABIER
ETXEITA
27
24/2/09
13:44
Pgina 28
Inoiz pentsatu zenuen Athleticeko lehen taldera iritsiko zinela?

Askotan amestu izan dut honekin eta gorabeherak
izaten dira, baina ezin dituzu inoiz besoak jaitsi,
eta lanean jarraitu beharra daukazu.
Zer izan zen bereziena, Huelvan debuta egitea lehen taldearekin ala San Mamesen debutatzea?
Niretzat lehen taldera iristea benetan garrantzitsua
izan zen; hala ere, San Mamesen debuta egiteak
xarma berezia dauka. Bi partiduak egoera erabat
ezberdinetan jokatu genituen, Huelvan zortzirenetara pasatzea ia erabakita zegoen, eta Osasunaren aurka hil ala biziko partidua zen.
Zer eman dizu futbolak?

Dena. Jolastu beti ilusioarekin egin dut eta horrek
barne poz handia eragin izan dit txikitatik. Gainera,
gaur egun nire zaletasuna lanbide bihurtzea lortu
dut.
Euskal gaztetxoen futbol maila nola ikusten

duzu?
Nik Lezama ezagutzen dut, eta hemengo gaztetxoek
lana ondo egiten dute. Baina ez hori bakarrik, beren
herrietan jolasten duten gazte askok ere bere aukera izan ahal dute niri gertatu zitzaidan moduan.
Zer esango zenieke gure futbolari gaztetxoei?

Ilusioarekin jolasteko eta topera entrenatzeko. Gauzak horrela eginda, aukerak izan ahal dira, nik ere
Amorebietatik egin nuen saltoa.
28
24/2/09
13:46
Pgina 29
VIERNES 13
(Friday the 13th)
Beldurrezko filmen generoaren barruan, Viernes 13 hau klasikoetan klasikoena dugu. Dozena bat pelikula inguru eginak daude.
Oraingo honetan, Whitney, Mike, Richie, Amanda eta Wade izeneko
lagun gazte batzuk Crystal Laku-ko kanpamenduaren inguruko basoan daude
galdurik. Beren jakin-minak eta sentzazio berriak probatzearen nahiak hiltzaile beldurgarri baten etxe ingururaino eramango dituzte. Bitartean, Trent izeneko mutil batek bere lagunak gonbidatuko ditu laku inguruan duen etxolara,
asteburu zoro bat igaro nahian. Baina bere lagun den Clay-k, arreba Whitney
botako du faltan. Trent, Clay eta bere lagunak gazteen bila hasiko dira, baina
aurrez-aurre egingo dute topo berpizturiko hiltzailearekin.
Horren izena Jason Vorhees da.
A TODO GAS 4 (Fast and furious 4)

Vin Diesel eta Paul Walker berriz ere elkarlanean. Oraingo
honetan laugarren eta azkena ematen duen zatia filmatzeko. Lehenengo zatietako neskekin elkartuko dira, eta auto indartsu eta izugarrien motorrak lehertaraziko dituzte Los Angelesko
kaleetatik eta Mexikoko desertuan zehar.
Dom Toretto (Diesel) eta Brian OConner
(Waker) polizia kalean elkartuko dira komunean duten etsai bati aurre egiteko.
Elkarrengan konfiantza izan beharko
dute arerioari aurre hartzeko. Beren
autoen motorrek ematen duten guztia
aprobetxatuko dute mendekua lortzeko.
29
24/2/09
13:46
Pgina 30
KLONOA etan, Klonoa bideo-
Oraingo hon n jolasteko aukejokoa Wiiarekia. Klonoa eta bere

ran egongo d k, Phantomole helagun Hewpoeboteretsu batzuen
rria atzerritar z dadin lagundu
esku gera eerri hori magiaz bebehar dute. H a da, eta herrialde
teriko lurraldetik joaten lagundu
miresgarrieta ertan bizi diren hebehar diegu b
rritarrei.
Y BOY n
NOBY NOhB
auetan lantze
egon
e
rt
u
n
Noby
Azke
a bideojokoa batzen
o
zk
ia
g
e
al
n
de
zen da. Deskri
Noby Boy deit i uzten die haren iruduen jokalariezen, pertsonaia bat sordimena hedat tamaina sinestezinean
tuz: Boy. Boy na sar daiteke, planemapetan barregutuz.
ta berriak eza
WII PLAYren
FU E L
dauralak eskasian
Baliabide natuua klima hondagade, eta mund xatuta dago. Lurra
rri batek mehatdarrezko ekaitzez
zikloiz eta hon Egoera gogorrak
beteta dago. Ameriketan, eta
izan dira Iparrtatik ihes egitera
biztanleak be dira. Egoera hori
behartuak izanideetan lasterketa
ikusita, errep egiten dituen talde
beldurgarriak ne malkartsu hau
batek inguru du eta gustura
gustura hartu du.
aprobetxatuko
30
at da,
aukeraketa b zeko
ko
jo
i
in
at
tx
9 m
arriak aprobe
Wii-ren ezauglas hauekin trebetasun
gehien bat. Jo zorroztasuna eta kiroprobak, ikuste (mahai tenisa, arranletako probakra) har ditzakezu.
tza edo billar
S
X- BLADEau
orain
dela milioika
h
ko
jo
o
e
jainkoBid
da. Garai hori
urte gertatzen te gogoratzen. Bertan
ek baino ez du ilagunak bi taldetan
bizi diren bizde, talde bata mundu
banatuta dau manetan dago eta bionarekin harreberriz, mundu maltzugarren taldea, manetan dago.
rrarekin harre
24/2/09
13:47
Pgina 31
oraingo jolas
gustukoenak
010203040506070809101020304
PLAYSTATION 3
10
09
08
01
Grand Theft auto IV
02
Godo f War 3
03
XBOX 360
07
06
05
04
WII
03
02
01
Grand Theft auto IV
Super Mario
Galaxy
PES 2009
The Legend of Zelda:

Twilight princess
Bio Shock
Need for Speed

Undercover
Metroid prime 3:
corruption
04
Far Cry 2
Braid
Endless Ocean
05
LittleBigPlanet
Forza Motorsport 2
Animal Crossing:
City Folk
01
24/2/09
20:55
Pgina 32
Aupa, KARRAMARROZALEOK! Badakit irakurtzen sendo

gozatzen duzuela, baita nik ere. Jarraitu, bada, horrela!
AMESLARI
URRUNEAN, MENKAURA
Egilea: Elena OCallaghan i Duch
Itzulpena: Aitor Arana
Bilduma: AMESLARI
Orrialdeak: 176
Adina: 12 urtetik aurrera
Kairo aldean, Gizako piramide multzoak
iraganaldi distiratsuaren berri ematen die
bisitariei. Baina, ikusten dakitenei, gaur
egungo miseria eta txirotasuna ere
erakusten die. Gamal mutiko egiptoarrak
turistiei oroigarriak salduz ateratzen du
bizimodua aurrera. Menkaurako
piramideen itzalpean, haurtzaro
gorabeheratsua landu beharko du,
etorkizuna itxaropenez bideratzeko. Haren
nekaezintasunari eta senari esker, aurkako
patuari aurre egingo dio.
w w w. i b a i z a b a l . c o m
32
EKIN
BILDUMA
BERRITUA
bertsotan
gaztetxo!
futbolzale amorratuak
arte ikertzaileak
erregaliz taldea
gabonak
Pgina 33
komikiak
13:47
SOS printzesak
24/2/09
Albumak
OKER
EKIN
LEONARDOREN HEGOAK
NESKA-MUTIL BEREZIAK
Egilea: Fernando Morillo

Marrazkilaria: Ima Mendiola
Orrialdeak: 208
Egilea: Aitor Arana

Marrazkilaria: Ander Hernandez
Orrialdeak: 136
MAITEZ ETA MINEZ

Egilea: Antton Kazabon
Azaleko argazkia: Lo diseo
Marrazkilaria: Ima Mendiola
Orrialdeak: 112
33
OTTOLINE
Egilea: Chris Riddell
Marrazkilaria: Chris Riddell
Itzulpena: Aitor Arana
Marrazkiak: bi koloretan
Bilduma: OTTOLINE
Orrialdeak: 172
OTTOLINE ETA KATEME HORIA
Hiri Handian hainbat lapurreta ikusgarri
gertatu dira. Altzo-txakurrak modu
misteriotsuan desagertzen ari dira. Zerbait
egin beharra dago Ottolinek eta
Munroe jaunak plan bikain bat egingo
ote dute?
OTTOLINE ESKOLARA DOA
Ottoline Brown eta Munroe jauna, haren
lagun onena, eskolan hasiko dira baina
ez dira beldur, nahiz eta eskola
madarikatuta egon! Ottolineren beste
abentura zirraragarri bat.
34
bertsotan
Pgina 34
gaztetxo!
13:47
komikiak
24/2/09
Albumak
OKER
24/2/09
13:47
Pgina 35
ibaizabal dendako eskaintzak
Coln de
Larrete
gui, 21
E-maila:
BILBO
liburude
Tel.: 94
nda@ib
661 10
aizabal.b
01
iz
35
24/2/09
20:56
Pgina 36
325. urtean, Mexikoko hego ekialdean, Yucatn aldean,

Xtoloc izeneko putzu sakon baten inguruan bazen herrixkatxo bat. Herri horren izena Chichn (putzuaren
bazterra) zen. Lurralde horretan, beste herrixkatxo eta
tribu ugari zeuden. Behin Itze tribukoek Chichnera
heldu ziren, eta erreka gutxi zeudenez lurraldean, toki
horretan putzu bat egotea oso egokia eta mesedegarria
iruditu zitzaien, beraz, menderatu egin zuten herria.
Horrela sortu zen Chichn Itz. Badakizue zein den hitz
maia horren esanahia? Chichn, lehen esan bezala, putzuaren bazterra da, eta Itz, urezko belagilea, beraz,
Chichn Itz maia hizkuntzan, Urezko belagilearen
putzuaren bazterrean esan nahi du.
Itzeak gerlariak izateaz gain oso jakintsuak eta langileak omen ziren; eta eraikin handiak eta ederrak eraikitzen hasi ziren: Kukulcan piramidea, gerlarien tenplua,
astronomia behatokia, pilotalekua eta beste hainbat.
Guztiak haien putzu sakratuaren inguruan. Badakizue
zergatik zen horren garrantzitsua putzu hura? Bertan,
haien jainkoei eskaintzak eginez, giza sakrifizioak egiten
zituztelako. Gehienetan, zuriz jantzitako neskak botatzen zituzten putzura, euriaren jainkoari eskainiz, baina
atxilotuak ere, jainkoen haserrealdiak lasaitzeko. Hala
ere, arkeologoek beste gauza asko aurkitu dituzte: labanak, harri bitxiak, altxorrak, baina oraindik ez dute
haien lana bukatu. Putzua oso sakona da, eta hainbat
gauza omen daude oraindik hondoan.
36
24/2/09
20:56
Pgina 37
Baina Chichn Itzn, putzuaren istorioa ez da harrigarriena Badaude oso misteriotsuak diren hainbat
kontu ere.
Chichn Itzko eraikinik garaienean,
Kukulcan piramidean, bi gauza liluragarri gertatzen dira. Piramidea Kukulcan izenekoTxori-Suge jainkoaren omenez eraiki omen zuten, eta
harrigarria badirudi ere, piramidearen aurrez aurre jarriz gero, txaloak
jotzen baditugu, entzun daitekeen
oihartzuna ez da batere arrunta
Entzuten denak Quetzal txoriaren
kantua dirudi. Bai, bai, Mayen txori
sakratua kantuka dabilela pentsa
genezake!!!
Bestalde, piramidearen eskailerak
igotzen baditugu, beheko aldean, piramidearen oinarrian dagoen pertsonak pausoen ordez, euri tantak
entzun ditzake. Harrigarria benetan!
Magia badirudi ere, horrek badu bere
azalpena: Maiak piramidea eraiki zutenean ez zuten edonola egin. Oso
arkitekto onak ziren, eta ikerlari hobeak, beraz, piramidearen eskailerak
neurri berezikoak egin zituzten. Txaloaren soinuak hauen kontra jotzen
duenean, bueltan belarrietara doan oihartzuna

zatika bezala doa: lehen
eskaileretakoak, lehenen;
ondoren, bigarrenekoak
eta abar; ondorioz, Quetzalaren txorrotxioa!
Euri tanten soinua lortzea
nola egin zuten oraindik
ziurtasunez ez dakite,
baina jarraituko dute ikerlariek aztertzen.
Piramidean ematen den beste gertaera bat urtean birritan soilik gertatzen da, baina milaka eta milaka
pertsona joaten dira hau ikustera.
Udaberriaren eta udazkenaren hasieran, martxoaren 21ean eta irailaren
22an, iluntzean, eguzkia ezkutatzeko zorian dagoenean, itzal harrigarri bat agertzen da piramidearen ertz
batean: suge bat narras piramidetik
behera ikus daiteke, Kukulcana,
alegia!!!
Tira ba! Txundituta Chichn Itzko istorioekin, ezta? Ea hurrengoan kontatuko dizuegun istorioa beste horrenbeste gustatzen zaizuen.
37
24/2/09
13:48
Pgina 38
Playing
Oraingoan, musika jolasak jarriko ditugu martxan.
Xilofonoarekin jolasean
JOLAS MOTA: Bakarkako jolasa. Erritmo eta kohesio jolasa.
ADINA: 6 urtetik aurrera.
MATERIALA: Kristalezko 6 edalontzi, ura eta metalezko koilara bat.

JOKOAREN ARAUAK:
Hartu 6 edalontzi eta bete itzazu urarekin, irudian ageri den bezala.
Marka itzazu zenbakiekin, 1etik 6ra, zeure lehen kontzertuetan oker
ez ibiltzeko, eta egin lehenago saio batzuk.
Melodia interpretatzeko, jo leunki koilaratxo batekin ontzien goiko
aldea, behean ageri diren zenbakiei jarraituz, ea lagunak musika hori
ezagutzen duten.
Beterik
bat dau - kat
a - to - rra
zu - ri - a
Ka - le - ra
O - he - ra
38
3/4 beterik 2/3 beterik Erdiraino
Pan - pi - na
a - te - ra - ta
sar - tu - ko
1/4 beterik
Hutsik
jan - tzi
ur - di - naz
go - na
go - rri - az.
ez - tul - ka ha - si da
2
dut
be - re - ha - la.
24/2/09
13:48
Pgina 39
Estatuak
JOLAS MOTA: Talde jolasa. Kohesio
jolasa.
KOPURUA: Gutxienez, 2 lagun. Bikoteka jarri.

MATERIALA: Musika.
JOKOAREN ARAUAK:
Musika jarri eta bikoteak dantzan hasten dira. Musika isiltzen denean,
gelditu egin behar dute. Musika gabeko edozein mugimenduk kanporatzea dakar berekin. Jolasa bikote bat bakarrik geratu arte jarraitzen da.
Aldaera: Lagun kopurua bakoitia izanez gero, bikotea osatzerik ez
duenak erratz batekin egin dezake dantza. Txalo jotzerakoan, bikote
aldaketa egingo da.
Patata dantza
JOLAS MOTA: Talde jolasa. Kohesio jolasa.
KOPURUA: Gutxienez, 2 lagun. Bikoteka jarri.

MATERIALA: Musika eta patatak.
JOKOAREN ARAUAK:
Neska-mutilak binaka elkartuko dira eta
dantzatu egin behar dituzte entzuten dituzten soinuak. Dantzariek bekoki artean patata bat dute eta patata ez erortzea lortzen saiatu behar dira. Patata
erortzen zaienean, bikotea kaleratua
gelditzen da. Denbora gehien irauten
duen bikotea izango da txapelduna.
39
24/2/09
14:52
Pgina 40
IZENAREN HEDAPENA: Suizako Alpeetako San Bernar-
do hospiziokoa.
naOk
u
g
ma ARD
AnSAi N BERN
nardo
San Ber
BESTE IZEN BATZUK: St. Bernard, Alpine Mastiff,

Hospice Dog eta Sacred Dog.
NON DAGOEN HEDATUTA: mundu osoan.
EZAUGARRI GARRANTZITSUENA: elurretan gizaki askoren gidari eta salbatzaile.
DESKRIBAPENA
Txakurren artean, erraldoi kuttunena da. Handia eta

indartsua da, buru trinkoa du eta mutur motza.
Begi sakonak eta ilunak, lepo indartsua eta kokospea ezaugarritzat du. Buztan zintzilikaria du, zabala hasieran eta zorrotza bukaeran; eta belarriak
luzera erdikoak dira. Larruazala ile luzekoa izan dezake, izurtua eta mardula edo ile motzekoa, estutua
eta leuna. Kolorea, berriz, laranja kolorekoa, kaoba
kolorekoa, edo koloreanitza gorriarekin nahastua
izan dezake. Bularra, zangoak, buztanaren punta,
koilarea eta muturra beti txuri kolorekoak ditu.
San Bernardo txakurrak espazio zabala behar du,
ariketa eta janari ugari. Garbitasun arduratia behar
du, batez ere ahoan eta begietan. Kontuan hartu
behar da zirkulazio arazoak izaten dituela gehienetan. Hala ere, txakur lasaia da, erraz hezi dezakezu eta bizikidetasun ona dauka.
Arraza hau ogi puska bat da, eta oso baketsua. Oso
leiala da, atsegin ditu umeak, asko gustatzen zaie
haiekin jolastea. Laburbilduz, islatzailea, mantsoa
eta amultsua da. Ah! guk ezagutzen dugun txakur
bat arraza horretakoa da. Ba al dakizue zein den?
Beethoven!
LEIX
NON
40
SAR
ETA
24/2/09
14:53
Pgina 41
nar-
iff,
Sari
Banaketa
as-
eta
za.
oszariak
detua
oba
tua
nta,
Karramarro aldizkariaren lehiaketa ataleko txapeldunak:
du,
har
rtu
neke-
ELENE
GORK
NO
RRIAGA
NONGO
EGUEN
A: Elorri
o (Bizka
ia)
IZ
A LIJO APRA
(Bizkaia)
NGOA: Leioa
ABALAGA
MAIALEN ARRIZ kaia)
NONGOA: Igorre
Oso
aie
soa
kur
?
GARAZI AZPE
NONGOA: O
(Biz
ITIA
ati (Gipuzkoa)
GARNA
HAIZEA SAtxo (Bizkaia)
NONGOA:
LEIXURI TO
NONGOA
RREALDAI
: Sopelana
Ge
UXUE TELLER
LARRAZAB
(Bizkaia)
NONGOA: Go
AL
IA
rliz (Bizkaia)
ACILU
MAITE GARCIA DE
(Araba)
teiz
NONGOAK: Gas
SARIAK:
Ibaizabalen eta IKA
Kultur Alkartearen eskutik.
SARIAK IBAIZABAL ARGITALETXEAK
ETA IKA KULTUR ALKARTEAK EMAN ZITUZTEN
41
Izena
Telefonoa
Ikastetxea
Sinadura
42
24/2/09
14:53
KARRAMARROREN HARPIDEDUN IZAN NAHI DUT, URTEAN 4 ALE ETXEAN JASOZ
1. abizena
2. abizena
Kalea
Zenbakia Solairua
Eskailera Atea
Herria
Kodea
Lurraldea
E-maila
Jaiotze data
Herria
Bidal ezazu helbide honetara:

IKA
San Migel auzoa, z/g
48340 Zornotza, Bizkaia
T 946 308 198
F 946 308 199
info@karramarro.biz
Pertsonen Datuak Babesteko 15/1999 Lege Organikoa dela eta, gazteen legezko ordezkariei honakoa
jakinarazten zaie; hemen adierazten diren datuak Karramarro klubaren fitxategi automatizatuaren parte
izango direla eta IKA Kultur Alkartea fitxategi horren arduraduna dela (Helbide soziala: IKA Kultur Alkartea,
San Migel auzoa z/g 48340 Zornotza, Bizkaia). Horrekin, gaztearen ordezkariak baimena emango du,
gaztearen izenarekin, fitxategi horretan datuak sartzeko eta erabitzeko. Fitxategiaren helburua da IKA
Kultur Alkarteak bazkideekin harremana izatea, produktuei eta zerbitzuei buruzko informazioa bidaltzea,
eta bazkideen beharretara egokitzea. Era berean, eskubide denez, daturen bat zuzendu edo deusezteko
aukera izango da. Horretarako, eskaera bat bidali behar izango da aipatutako helbidera, idatziz eta sinatuta,
aita, ama edo legezko ordezkarien izen-abizenak eta bazkidearen datuak helaraziz.
Pgina 42
urte
Bi
K
Kaix
bar
da
ga
ko
ur
b
E
i
24/2/09
20:57
Pgina 43
Adi, lagunok!!!
Hona hemen aukera paregabea.
Zuen esanak jaso nahi ditut;
urtemugak, argazkiak, abenturak, aldizkariko galderari
erantzunak; gure kontuak, azken batean.
Bihur zaitez KUXKUXERO, eta bidali zure esanak!!!
info@karramarro.biz
Kuxkuxeroak ataleko protagonista izan zaitezen.
zaitezen,
Mugi, mugi!!! Laster arte!
mugi,
Kultur Alkarteak bazkideekin harremana izatea, produktuei eta zerbitzuei buruzko informazioa bidaltzea,
eta bazkideen beharretara egokitzea. Era berean, eskubide denez, daturen bat zuzendu edo deusezteko
aukera izango da. Horretarako, eskaera bat bidali behar izango da aipatutako helbidera, idatziz eta sinatuta,
aita, ama edo legezko ordezkarien izen-abizenak eta bazkidearen datuak helaraziz.
Parte hartzen duenak

KARRAMARRO Kamiseta
kamiseta jasoko du.
an
e ondo
aiz. Nir ire aitatxo
n
o
r
a
n
Iz
Kaixo, ka dagoena, ontzen
barrez o ondo konp turo ni
da. Os aina momen. Eskerrak
gara b latzen dabil ditudala,
kontroo bi bakarrikgunak,
urtetx ... Bueno la ibarreko
bestelaeko edo Zaldko gogoa
Eibarr ak ezagutze itatxo, nire
inguru kazue, nire at gaude zuei
badau o eta ni, pres segi!
amatx teko. Ondo
erakus
Ongi
dauk etorri be
egun at izena ero bat. Oi
batzuean jaio n ta Santo natz Anzo
la
egite k daukad intzen. J Tomas
entzun ikasi do az eta nirada hile
bada teko, iku t. Jada ik e tranpat
gogo ukat korr tzeko... ga usteko, xoak
amar a. Ordura ikaldi bat i naiz, ba
Igorr en esana arte aita zuk egite ina
mosueko lagun k egin be ren eta ko
h
txo b
at! barri batearko doda
n par
z
tez, .
aga
txezarr
enare E
K
,
k
o
n
gu
a izan
Aupa la naz.
betetze
n
deitzen ean nire urte milia eta lagu
Urtarril Areatzako fa spatu dot.
da, eta az primeran o a ezin hobeto
guztiak dozuenez, urte an Areatzara
Ikusten t, egunen bategida ezin
hasi dozie zuentzako sarkada
bazato izango naz. Beotzez.
hobea at, bihotz-bih
Iepa
handi b
2 ur , Eaut
Bas tetxo e Lexartz
jantzauriko jagin ditut a naiz,
bate ita iku ietako . Argaz eta aur
badu an etor sten nau arroparki honetten
e
an
zue, tzeko zue.
E kin
gonb
a
idatusmorik gunen
ta za baldi
udet n
e.
Kuxkuxeroak
Ez dira makalak egungo gazteak!!!
43
44
24/2/09
14:53
Pgina 44
24/2/09
14:53
Pgina 45
45
24/2/09
14:53
Pgina 46
1 Munduari bira
Bidaiatzea maite du karramarr

ok. Euskal Herriko nahiz
mundu osoko txokoak ezagutzea
Begiratu atera dituen argazkiei, da bere asmoa.
non egon den asmatzeko.
3
EMAITZA:
Guggenheim (Bilbo), Mundaka
(Bizkaia), Paris (Frantzia).
46
24/2/09
14:53
Pgina 47
2 Sukaldariak
Herrian. Idatzi sukaldarien
Sukaldari handiak daude Euskal
izenak, hitz gurutzatua osatzeko.
A
B
G
EMAITZA:
ano.
Berasategi, Arzak, Subijana, Argi
3 Esaera zaharrak
ar hauei bukaera emateko.
Ea gai zaren honako esaera zah
KALE AN ..., ETXEAN ...
ZENBAT BURU, HAINBAT ...
BURR UNTZI.
ER REMENTAR IAR EN ..., ZOTZA
EMAITZA:
Kalean uso, etxean otso.
Zenbat buru, hainbat aburu.
untzi.
Errementariaren etxean, zotza burr
47
24/2/09
14:53
Pgina 48
HOROSKOPOA
2009ko udaberria
Aries
Taurus
Gemini
martxoaren 21etik apirilaren 20ra apirilaren 21etik maiatzaren 20ra maiatzaren 21etik ekainaren 20ra
Amodioa: Eta bera ere zure zain

badago?
XoXak: Lasai, dirua baino gauza
garrantzitsuagoak badaude.
Ikasketak: Oso ondo ari zara,
animo!
Osasuna: Aizu, ez ahaztu negua
gainean dela. Jantzi berokia!
Cancer
Amodioa: Zer dela eta aurpegi

alai hori?
XoXak: Honezkero itsulapikoa
gainezka duzu.
Ikasketak: Baina zer duzu
buruan? Txo! Erne ibili.
Osasuna: Kirol pixka bat ondo
legoke.
Leo
Amodioa: Esan al diozu bakean

uzteko?
XoXak: Magoa dirudizu dirua
desagerrarazteko ahalmen
horrekin.
Ikasketak: Ekin eta lortuko duzu.
Osasuna: Ohitura onak
mantendu, eta txarrak kendu.
Virgo
ekainaren 21etik uztailaren 20ra
uztailaren 21etik abuztuaren 23ra abuztuaren 24tik irailaren 23ra
Amodioa: alantzetan bazaude

galde iezaiozu!
XoXak: Lagun bati eskatu
beharko diozu.
Ikasketak: Gogor ikasten
baduzu, agian
Osasuna: Laranja zukuak
bitamina ugari ditu.
Amodioa: Despistatuta zabiltza!

Nor duzu buruan bada?
XoXak: Dirua ez dute inon
oparitzen. Has zaitez lanean!
Ikasketak: Neguan, burua izoztu
egin ahal zaizu?
Osasuna: Ilea ondo lehortu,
burua hoztuko zaizu bestela.
Libra
Amodioa: Batzuetan, alai;

besteetan, triste.
XoXak: Pentsatu ondo erosi baino
lehen!
Ikasketak: Antola ezazu eguna:
lana noiz, jolasa noiz
Osasuna: Hainbeste gozo jateak,
hortzik gabe utziko zaitu.
Scorpius
Sagitarius
irailaren 24tik urriaren 23ra
urriaren 24tik azaroaren 23ra
azaroaren 24tik abenduaren 23ra
Amodioa: IIritsi zaizu ordua,

hurbildu berarengana.
XoXak: Dirua gastatzeko ez da,
bada?
Ikasketak: Laguntza eskatu
irakasleari, horretarako dago-eta.
Osasuna: Atseden pixka batek
ez dizu kalterik egingo.
Amodioa: Eska iezaiozu laguntza.

XoXak: Urte berria poltsikoan
diruarekin hastea komeni da.
Ikasketak: Azkar bukatzeak ez
du esan nahi ongi egin duzunik,
errepasatu!
Osasuna: Lasai, pausoz pauso
egin gauzak.
Amodioa: Lotsak etxean utzi. 1...

2... 3... eta aurrera!
XoXak: Ez kezkatu, etorriko dira
garai hobeak!
Ikasketak: Zure saiakerak ordain
ona izango du, ziur!!!
Osasuna: Hasi gustuko duzun
kirol hori egiten.
Capricornius
Aquarius
Piscis
abenduaren 24tik urtarrilaren 20ra urtarrilaren 21etik otsailaren 18ra otsailaren 19tik martxoaren 20ra
Amodioa: Ongi portatu eta agian

hurbilduko da zugana.
XoXak: Oporretan hainbeste diru
gastatuko ez bazenu
Ikasketak: Lanak txukunago
egiten hasi beharko zinateke!
Osasuna: Litxarkeriekin, kontuz!
Gehiegi jateak kalte egingo dizu.
48
Amodioa: Zer du bada txarrik

musutxo bat emateak?
XoXak: Gutxiago duenari
laguntzeak ez dizu kalterik egingo.
Ikasketak: Oporrak aspaldi bukatu
ziren, hasi lanean!
Osasuna: Zure gorputza da, eta
zure esku dago ondo zaintzea.
Amodioa: Nola, bere izena ahaztu

duzula?
XoXak: A zer-nolako opariak jaso
dituzun!
Ikasketak: Egunero lan pixka bat
eginez gero, askoz hobe.
Osasuna: Denetarik jan beharko
zenuke: arraina, barazkiak, fruta
24/2/09
20:48
Pgina 4
2 DE CUBIERTA
3 DE CUBIERTA
Haur eta gazte literaturan espezializatutako liburu denda.

Ezagutza zabaltzeko, jolasaldia bultzatzeko eta balioak hedatzeko gunea.
Zain gauzkazu!
Datozen hilabeteetako ekintzak

MARTXOko GAIA: IPUINAK GUZTIONTZAT
7
14
21
28
Txotxongilo tailerra
Ipuin kontalaria
Adiskidetasun ipuinak
Ipuin kontalaria
APIRILeko GAIA: KULTUR ARTEKOTASUNA
Elkarkidetza, errespetua, konpromisoa

eta elkar topaketa oinarritzat harturik,
IBAITXIKI KLUBAK 2009 urterako honako
ekintza hauek antolatu ditu, txiki hauei
mundu hobe baten gogoan laguntzeko asmoz.
Ekintza guztiak euskaraz izango dira.
Col
n d
e
Larre
tegu
i,
21 48
0
l: lib
01 BILBO (
BIZKAIA) Tel.: 94 661 10 01 Faxa: 94 424 23 70 E-mai
z ab
ibai
@
a
d
n
urude
18
25
Munduko jolasak
Ipuin kontalaria
MAIATZeko GAIA: PLANETA LAGUNA
9
16
iz
al.b
Ibaizabal liburu denda Coln de Larreategui, 21 48001 BILBO (BIZKAIA)

Tel: 946611001 Faxa: 944242370 E-maila: liburudenda@ibaizabal.biz
@ib i b l bi
Birziklatze tailerra
Ipuinak eta jolasak
24/2/09
20:48
Pgina 2
CONTRAPORTADA
PORTADA
23. ZK. 2009KO UDABERRIA

Karramarro 23

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Karramarro 23

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KARRAMARRO 23 cubierta.

23. ZK. 2009KO UDABERRIA

Haur eta gazte literaturan espezializatutako liburu denda.

Datozen hilabeteetako ekintzak

APIRILeko GAIA: KULTUR ARTEKOTASUNA

Elkarkidetza, errespetua, konpromisoa

Ekintza guztiak euskaraz izango dira.

MAIATZeko GAIA: PLANETA LAGUNA

Ibaizabal liburu denda Coln de Larreategui, 21 48001 BILBO (BIZKAIA)

23. ZK. / 2009KO UDABERRIA

AIKUR Erle Museoa

Burmuinaren barneko estimulu

Esne Bideko izar bakoitza gatz

Australiar aborigeneekin lotzen

Errugbiaren oinarrizko helburua aurreko

Alfred Nobel eta dinamita

Gero, sistema hori bera hobetu egin

Ordurako lehergailuen mundua ikertzen

Nitroglizerinaren leherketak kontrolatzeko detonagailu bat asmatu zuen.

Bide horretan ari zela, dinamita asmatu zuen Alfred Nobelek.

Nola irabazi zuen, ordea, hainbeste

Iaz honako lagun hauek jaso zuten

Anoetako Belodromoak jaialdi

eta halakoetan Beatek,

Hona hemen pertsonaia nagusien perfila:

Beat (Iigo Azpitarte):

Ez da, ordea, erraza izango. Udalekuko arauak oso

Hector (Pedro Alfonso

Udak joko zabala ematen du Go!azen film musikalean.

arto lehorra edo baita mikrouhinean egitekoak. Horrela

txikitu behar ditugu; gero, oilasko paparrak birrina ondo

arrautzatik pasako ditugu eta, ondoren, krispeta birrinetatik.

prestaturiko krispetadun enbortxoak frijituko ditugu.

Sariak IKAk ematen ditu.

eta antzinako erreminten ondoan

Informazio gehiago eskuratzeko: www.aikur.com

Google Earth Keyhole enpresak

Oraingoan, opariak biltzeko paperari ukitu

> Paper plegu zabalak eta leunak.

Opariak are pertsonalagoak izango

Beste askoren moduan, txikitatik aritu da hara eta hona

11. Asteko zein egun duzu gogokoen?

2. Zer falta da munduan?

12. Nolakoa zinen umetan?

3. Zer dago soberan?

13. Txisteak entzutea ala kontatzea,

14. Noiz dutxatzen zara?

6. Zertan aritzen zinen 8 urterekin?

16. Bizitzan atzera egingo al zenuke

17. Zerk ematen dizu logura?

8. Zer ikusten duzu telebistan?

18. Zerk kentzen dizu logura?

9. Definitu munduaren egoera hitz

19. Zerk izutzen zaitu?

Inoiz pentsatu zenuen Athleticeko lehen taldera iritsiko zinela?

Zer eman dizu futbolak?

Euskal gaztetxoen futbol maila nola ikusten

Zer esango zenieke gure futbolari gaztetxoei?

(Friday the 13th)

A TODO GAS 4 (Fast and furious 4)

KLONOA etan, Klonoa bideo-

Oraingo hon n jolasteko aukejokoa Wiiarekia. Klonoa eta bere

Grand Theft auto IV