Professional Documents
Culture Documents
Eviews Guide
Eviews Guide
Eviews Guide
I HC KINH T QUC DN
KHOA TON KINH T
B MN TON KINH T
TI LIU HNG DN
THC HNH KINH T LNG
BNG PHN MM EVIEWS 4.0
Tc gi: Bi Dng Hi
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Lu hnh ni b
C b sung so vi bn nm 2013
H NI, 1 / 2014
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
MC LC
M U ........................................................................................ 3
1 S LIU DNG TRONG EVIEWS ..................................... 6
2 NHP S LIU T BN PHM X L S LIU ......... 9
3 C LNG M HNH HI QUY N ........................ 18
4 C LNG M HNH HI QUY BI ......................... 23
5 M HNH VI BIN GI .................................................. 31
6 NH DNG PHNG TRNH HI QUY ...................... 37
7 HIN TNG A CNG TUYN .................................... 41
8 HIN TNG PHNG SAI SAI S THAY I .......... 44
9 M HNH VI S LIU CHUI THI GIAN ................ 53
10 T TNG QUAN V M HNH C BIN TR ........ 61
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
M U
Eviews l phn mm c thit k ring cho cc m hnh kinh t
lng v chui thi gian. Phn mm ny ph hp cho ging dy v
hc tp kinh t lng cho i tng sinh vin i hc v sau i hc.
Hin nay (1/2013) c phin bn thng mi Eviews7, t phin bn
Eviews5 c yu cu ci t cng nh bn quyn. Eviews4 khng yu
cu ci t v bn quyn, c th ti v t trang mng khoa Ton kinh
t. Khi nm c cc k nng vi Eviews4, vic chuyn sang thc
hnh vi cc phin bn cao hn l hon ton tng t. Do ph
hp vi thc trng ti Vit Nam, vi mc tiu to iu kin thun li
nht cho sinh vin, ti liu ny c vit cho thc hnh phin bn
Eviews4.
Vi s i mi ca gio trnh v chng trnh ging dy Kinh t lng
ti i hc Kinh t quc dn t nm 2013, ni dung hng dn thc
hnh cng c s thay i ph hp. Ni dung trc ht s s dng cc
s liu cho, sau thc hin vi s liu chui thi gian.
Tp chy chng trnh Eviews c biu tng l
. Nhn vo biu
tng ca Eviews, ca s chnh ca chng trnh xut hin.
Ca s chnh ca chng trnh Eviews gm cc phn:
- Thanh chc nng: thc hin cc thao tc c chng trnh
nh sn, tng t nh cc chng trnh chy trong Windows.
- Ca s lnh: bn di thanh chc nng l ni vit lnh trc
tip. C th dng chut ko rng ca s lnh ty .
- Thanh ch dn: xc nh ng dn n tp ang s dng.
- Cc nt thu nh, m rng ca s, v thot khi chng trnh.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Ca
s
lnh
Thanh
chc
nng
Thanh
ch
dn
Thot
khi
Eviews
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Mt s ch th c bn ca Eviews
Eviews lm vic vi mt s dng ch th c bn, mi ch th c th
lu li v t tn c th d dng s dng khi cn thit. Mt s ch
th thng dng gm:
Series: Thng tin v tng bin s.
Group: Thng tin v mt s bin s xt cng lc.
Graph: Thng tin th. th c th gm th ca mt bin,
th ca nhiu bin, th ca cc bin theo nhau.
Equation: Thng tin v mt phng trnh hi quy
System: Thng tin v mt h nhiu phng trnh hi quy.
Mt s k hiu dng cho thc hnh
:
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
STT
X2
(Lng)
X3
(TN khc)
Y
(Chi tiu)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
20
30
28
24
32
36
32
34
24
22
28
30
16
10
2
0
18
10
16
24
28
20
8
4
24.4
31.2
29.2
23.6
36.0
31.4
32.6
36.8
32.8
29.8
30.2
26.8
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Frequency - tn s ca s liu
Tn s v
nh dng
u cui
Annual
Start: 1991
(Nm)
End: 2005
yyyy
Semi-annual
Start: 1991:1
(Na nm)
End: 2005:2
yyyy:h
Quarterly
Start: 1991:1
(Qu)
End: 2005:4
yyyy:q
Monthly
Start: 1991:01
(Thng)
End: 2005:12
yyyy:mm
Weekly
(Tun)
mm/dd/yyyy
Daily [5day]
(Ngy: tun 5
ngy)
mm/dd/yyyy
Daily [7day]
(Ngy: tun 7
ngy)
mm/dd/yyyy
Undated or
Irregular
(Quy tc khc)
Start: 01/01/2008
End: 12/01/2008
Start: 11/12/2008
End: 12/11/2008
Start: 11/12/2008
End: 12/11/2008
Start: 1
Start: 30
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
V d
ngha
15 quan st theo nm, t nm
1991 n nm 2005
30 quan st theo na nm, t
na u nm 1991 n na
sau nm 2005
60 quan st theo qu, t qu 1
nm 1991 n qu 4 nm 2005
180 quan st theo thng, t
thng 1 nm 1991 n thng
12 nm 2005
49 quan st theo tun, t tun
c ngy 1 thng 1 nm 2008
n tun c ngy 1 thng 12
nm 2008
22 quan st theo ngy, t ngy
12 thng 11 nm 08 n ngy
11 thng 12 nm 08, khng c
ngy cui tun
29 quan st theo ngy, t ngy
12 thng 11 nm 08 n ngy
11 thng 12 nm 08, c ngy
cui tun
30 quan st khng theo thi
gian, hoc theo thi gian
nhng quy tc khc
10
11
2.3 V th
M t s liu qua th v cc thng k c trng c bn l x l ban
u cn thit i vi cc bin s.
Chn X2 v Y, m ca s [Group]
( chn ring cc bin cch nhau, gi phm Ctrl)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
12
6
LUONG
10
12
CHI TIEU
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
13
CHI TIEU
34
32
30
28
26
24
22
16
20
24
28
32
36
40
LUONG
Lu th
C th lu th chn vo cc chng trnh son tho vn bn
Ca s [Group] c th, nhn t hp Ctrl+C, m ca s [Graph
Metafile], chn OK, m vn bn v nhn Ctrl+V dn th lu.
Thay i nh dng th:
Ti ca s [Group] c th, chn Freeze, m ca s [Graph].
Vi la chn [Graph] Proc Options : ca s [Graph Option] vi
cc la chn cho nh dng.
[Graph] Proc Add text: Thm dng ch vo th
[Graph] Proc Save Graph: lu th chn vo vn bn
[Graph] Name: lu th di dng mt ch th, t tn.
Ngoi ra cn nhiu la chn khc vi th
Bn cnh cch chn v th t ca s [Graph], c th c cch khc
v th: Ca s [Eviews] Quick Graph: chn loi th, v
th t ca cc bin v th.
V th trn nhiu h ta : mi bin trn mt h ta ring
[Group] Multiple Graphs.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
14
2.4 Thng k m t
Cc thng k m t v cc bin v tng quan gia cc bin l nhng
thng tin c bn nh gi v bin.
Thng k m t ca cc bin
Ca s [Group] View Descriptive Stats Common Sample
Trung bnh
Trung v
Ti a
Ti thiu
lch chun
H s bt i xng
H s nhn
Mean
Median
Maximum
Minimum
Std. Dev.
Skewness
Kurtosis
Thng k JB
Mc xc sut
Jarque-Bera
Probability
Tng
Sum
Tng bnh phng Sum Sq. Dev.
chnh lch
S quan st
Observations
X2
28.33333
29.00000
36.00000
20.00000
4.960450
-0.198458
1.965517
X3
Y
13.00000 30.40000
13.00000 30.70000
28.00000 36.80000
0.000000 23.60000
8.800826 4.063138
0.110321 -0.163204
1.967268 2.300945
0.613848
0.735706
0.557609
0.756688
0.297610
0.861737
340.0000
270.6667
156.0000
852.0000
364.8000
181.6000
12
12
12
X2
1.000000
0.636883
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Y
0.636883
1.000000
15
X2
22.55556
11.76667
Y
11.76667
15.13333
Probability
0.2763
0.2763
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
16
2.5 t bin mi
Bn cnh cc bin nhp s liu l X2, X3 v Y, c th t cc bin
mi t cc bin c hoc nhp bin s mi.
V d: cn t bin mi tng thu nhp: Z = X2 + X3
[Eviews] Quick Generates Series: m ca s [Generate Series
by Equation]
Ti Enter Equation g: Z = X2 + X3
Ti Sample, ngm nh mu m lnh t bin c tc dng l ton b.
Khi cn c th thay i mu ny. Nhn OK chp nhn.
Khi khng cn thay i mu, c th s dng lnh trong Ca s lnh.
[Ca s lnh] GENR Z = X2 + X3
Bin Z c to ra nm trong ca s [Workfile].
Cc hm v lnh c bn
Ngoi cc php ton c bn: cng [+], tr [], nhn [*], chia [/], ly
tha [^], cc hm c bn ca Eviews nh sau:
Tn
ngha
V d
Kt qu
LX i ln( X i )
LOG
Logarit t nhin LX = LOG(X)
EXP
Hm m c s
t nhin
ABS
Gi tr tuyt i AX = ABS(X)
AX i | X i |
SIN
COS
Hm sin
Hm cosin
SIN(X)
COS(X)
(-J)
Tr bc J
X4 = X(-4)
Sin(X)
Cosin(X)
X 4i X i 4
D(X)
Sai phn bc 1
DX = D(X)
DX i X i X i 1
EX = EXP(X)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
EX i e X i
17
1 2 X 2 u
M hnh (3.1)
Yi 1 2 X 2i ei
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
18
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Std. Error
t-Statistic
5.737035
2.722523
0.199698
2.612324
Mean dependent var
S.D. dependent var
Akaike info criterion
Schwarz criterion
F-statistic
Prob(F-statistic)
Prob.
0.0215
0.0259
30.40000
4.063138
5.367875
5.448692
6.824238
0.025937
19
Coefficient
15.61921
0.521675
Std. Error
5.737035
0.199698
t-Statistic
2.722523
2.612324
Prob.
0.0215
0.0259
Cu lnh c lng
(vit trong ca s lnh)
Estimation Equation:
=====================
Y = C(1) + C(2)*X2
Substituted Coefficients:
=====================
Y = 15.61921182 + 0.5216748768*X2
Kt qu c lng
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
20
3.2 Lu kt qu
[Equation] Name: ca s [Object Name], tn ngm nh cho kt qu
c lng phng trnh hi quy l eq01. Nu chn OK, th ch th
eq01 c to ra trong Workfile.
Mun sao v dn kt qu c lng chn vo cc vn bn, nh
du ton b bng kt qu chi tit, nhn chut phi, chn Copy, chn
loi gi nguyn nh dng hoc khng gi nh dng, ri ti ni cn
dn chn Paste; hoc s dng t hp Ctrl+C v Ctrl+V.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
21
0
-5.0
-2.5
0.0
2.5
Mean
Median
Maximum
Minimum
Std. Dev.
Skewness
Kurtosis
-2.96E-15
-0.047783
4.660591
-4.539409
3.132520
-0.010518
1.816787
Jarque-Bera
Probability
0.700217
0.704612
5.0
[?] - Phn d phn phi lch tri hay lch phi hay i xng?
- Sai s c phn phi chun khng?
Thc hin hi quy Chi tiu (Y) theo Thu nhp khc (X3) v gii thch
ngha; so snh kt qu vi m hnh Y ph thuc X2. Hi quy Chi
tiu theo Tng thu nhp (X2 + X3), khi c lng im tiu dng
t nh v khuynh hng tiu dng cn bin bng bao nhiu?
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
22
4.1 M tp s liu c sn
[Eviews] File Open
Chn tp s liu YWKM trong th mc tng ng
Ca s [Workfile] gm cc bin s xp theo th t K, M, TC, W, Y,
vi Y l sn lng, W l chi cho cng nhn, M l chi cho qun l, K l
chi ph khc gm my mc thit b nguyn nhin vt liu hay cn gi
l chi ph vn, TC l tng chi ph. Nh vy TC l tng ca W, M, K.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
23
E (Y | W , K ) 1 2W 3 K
Hay
(MH 4.1)
Yi 1Ci 2Wi 3 K i ui
[Ca s lnh] LS Y C W
Dependent Variable: Y
Sample: 1 100
Included observations: 100
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
K
-485.9608
2.214092
1.292811
95.85601
0.050943
0.044404
-5.069695
43.46253
29.11470
0.0000
0.0000
0.0000
R-squared
Adjusted R-squared
S.E. of regression
Sum squared resid
Log likelihood
Durbin-Watson stat
0.964118
0.963378
272.8616
7221985.
-701.2674
2.090510
3707.680
1425.836
14.08535
14.16350
1303.136
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
24
C
9188.374
-2.461994
-3.582358
W
-2.461994
0.002595
0.000123
K
-3.582358
0.000123
0.001972
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
25
Thng k F: F
( RSS(4.2) RSS(4.1) ) / m
RSS(4.1) /(n k(4.1) )
Ti ca s kt qu hi quy
[Equation] View Coefficient Tests Wald Coefficient
Restrictions Ca s khai bo gi thuyt cn kim nh v cc h s:
Probability
Probability
0.094937
0.091723
26
(4.1)
Yi 1 2Wi ui
(4.3)
H0: 3 = 0 : c th b bin K
H1: 3 0 : khng th b bin K
[Equation] View Coefficient Tests Redundant Variables
Ca s khai bo bin Omitted-Redundant Variable Test
G bin mun b: K
<Ok>
Kt qu hi quy sau khi b bin K.
Redundant Variables: K
F-statistic
Log likelihood ratio
847.6660
227.6120
Test Equation:
Dependent Variable: Y
Probability
Probability
0.000000
0.000000
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
1862.909
2.133128
160.7195
0.157928
11.59105
13.50698
0.0000
0.0000
R-squared
Sum squared resid
Log likelihood
Durbin-Watson stat
0.650547
70333643
-815.0734
2.022167
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
3707.680
16.39357
182.4384
0.000000
27
(4.1)
Probability
Probability
0.000000
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
28
M hnh
(4.5)
Dependent Variable: Y
Included observations: 100
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
K
W^2
K^2
-1304.324
3.196177
1.791658
-0.000462
-0.000124
202.4025
0.131148
0.198742
5.92E-05
4.58E-05
-6.444208
24.37084
9.014987
-7.806547
-2.703958
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
0.0081
R-squared
Durbin-Watson stat
0.979417
2.252379
3707.680
0.000000
E (Y | W , K ) e 1W 2 K 3
Yi e 1Wi 2 K i 3 eui
(4.6)
Yi e 1Wi 2 Ki 3
Logarit hai v
ln Yi 1 2 ln Wi 3 ln K i ui
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
29
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
LOG(W)
LOG(K)
0.416571
0.476395
0.621661
0.114175
0.005883
0.014506
3.648529
80.97390
42.85566
0.0004
0.0000
0.0000
R-squared
Sum squared resid
Log likelihood
Durbin-Watson stat
Theo kt qu ny
0.988628
0.204993
167.6036
1.927110
8.136574
-3.213916
4216.348
0.000000
ln Yi 1 2Wi 3 K i ui
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
30
5 M HNH VI BIN GI
S dng tp WORLD_EXIM_2010 trong th mc DATA2012.
y l b s liu ngun t Worldbank nm 2010 vi 220 quc gia v
vng lnh th, trong EX l xut khu, IM l nhp khu, GDP l
tng sn phm quc ni.
RANK l xp hng v mc thu nhp ca cc nc, gi tr nh sau:
(1) Cc nc thu nhp cao thuc khi OECD
(2) Cc nc thu nhp cao khng thuc khi OECD
(3) Cc nc thu nhp trn trung bnh
(4) Cc nc thu nhp trung bnh
(5) Cc nc thu nhp di trung bnh
Nhm (1)(2) l cc nc pht trin, cn li l cc nc ang pht
trin. Vit Nam thuc nhm (4).
E ( EX | D1 1) 1 2
Vi nc khc:
E ( EX | D1 0) 1
Nu 2 0 th c s khc bit.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
31
E ( EX | GDP, D1 1) ( 1 3 ) 2GDP
Nc khc:
E ( EX | GDP, D1 0)
1 2GDP
Bin gi tc ng n h s gc
E ( EX | GDP, D1) 1 2GDP 3 D1 GDP
(5.3)
Nc OECD:
E ( EX | GDP, D1 1) 1 ( 2 3 )GDP
Nc khc:
E ( EX | GDP, D1 0) 1 2GDP
Bin gi tc ng n c hai h s
E ( EX | GDP, D1) 1 2GDP 3 D1 4 D1 GDP (5.4)
Nc OECD: E ( EX | GDP, D1 1) ( 1 3 ) ( 2 4 )GDP
Nc khc:
E ( EX | GDP, D1 0) 1 2GDP
5.2 t bin gi
Cn t bin D1 = 0 vi mi quan st, sau ring vi cc nc
OECD (c RANK = 1) th i li gi tr D1 = 1.
Ti Ca s lnh g ln lt cc lnh, sau mi lnh g Enter
GENR D1 = 0
: t bin mi D1 = 0 vi mi quan st
SMPL IF RANK = 1 : xt ring cc quan st c RANK=1
D1 = 1
: t li D1 = 1
SMPL 1 220
: ly li ton b cc quan st
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
32
Dependent Variable: EX
Sample(adjusted): 1 213
Included observations: 158
Excluded observations: 55 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
57078.39
21931.16
2.602616
0.0101
D1
295998.5
49511.86
5.978335
0.0000
R-squared
0.186400 Mean dependent var
115154.0
Log likelihood
-2185.192 F-statistic
35.74048
Durbin-Watson stat
2.472372 Prob(F-statistic)
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
33
Dependent Variable: EX
Included observations: 158
Variable
Coefficient
C
30735.85
GDP
0.160118
D1
111465.3
R-squared
0.767451
Log likelihood
-2086.255
Durbin-Watson stat
2.640003
Std. Error
t-Statistic
Prob.
11838.70
2.596218
0.0103
0.008136
19.67955
0.0000
28162.60
3.957921
0.0001
Mean dependent var
115154.0
F-statistic
255.7626
Prob(F-statistic)
0.000000
Dependent Variable: EX
Included observations: 158
Variable
Coefficient
C
39614.77
GDP
0.266546
D1*GDP
-0.110621
R-squared
0.785973
Log likelihood
-2079.698
Durbin-Watson stat
2.472840
Std. Error
t-Statistic
Prob.
10638.14
3.723842
0.0003
0.018845
14.14414
0.0000
0.020052 -5.516777
0.0000
Mean dependent var
115154.0
F-statistic
284.6038
Prob(F-statistic)
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
34
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Probability
Probability
0.000000
0.000000
35
Std. Error
t-Statistic
Prob.
11467.23
4.222220
0.0000
0.008025
21.28970
0.0000
Mean dependent var
115154.0
Prob(F-statistic)
0.000000
1 2 D1 3 D 2 4 D3 5 D 4 6GDP
nh gi v h s gc
E ( EX | GDP, D1, D 2, D3, D 4)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
36
Y vs. W
10000
9000
8000
8000
7000
6000
5000
6000
4000
4000
2000
3000
2000
1000
-2000
0
0
1000
2000
3000
1000
2000
3000
Log Y vs. W
12000
9000
8000
10000
7000
6000
Y
8000
6000
5000
4000
4000
3000
2000
2000
1000
0
0
0
1000
2000
W
3000
1000
2000
3000
(6.1)
Dependent Variable: Y
Included observations: 100
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
1862.909
2.133128
160.7195
0.157928
11.59105
13.50698
0.0000
0.0000
R-squared
Durbin-Watson stat
0.650547
2.022167
3707.680
0.000000
Yi 1 2Wi 1Yi 2 ui
(6.2)
Fqs
2
2
R(6.2)
R(6.1)
2
(6.2)
1 R
n k(6.2)
1
so snh vi F
1,n k( 6.2 )
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
38
9.815365
9.639081
Probability
Probability
0.002289
0.001905
Test Equation:
Dependent Variable: Y
Included observations: 100
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
FITTED^2
1837.378
4.898633
-0.000157
154.1603
0.895584
5.02E-05
11.91862
5.469762
-3.132948
0.0000
0.0000
0.0023
R-squared
Sum squared resid
Log likelihood
Durbin-Watson stat
0.682659
63870618
-810.2538
1.885336
3707.680
16.34323
104.3323
0.000000
(6.3)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
39
Variable
Coefficient
Std. Error
C
W
K
R-squared
Ramsey RESET Test:
-485.9608
2.214092
1.292811
0.964118
95.85601 -5.069695
0.0000
0.050943
43.46253
0.0000
0.044404
29.11470
0.0000
Prob(F-statistic)
0.000000
F-statistic
Log likelihood ratio
i dng bc hai:
0.006172
0.006429
t-Statistic
Probability
Probability
Prob.
0.937544
0.936093
Yi 1 2Wi 3Wi 2 ui
Dependent Variable: Y
Variable
Coefficient
Std. Error
C
W
W^2
R-squared
Ramsey RESET Test:
1291.989
3.649636
-0.000715
0.682659
238.5519
5.415967
0.0000
0.507138
7.196537
0.0000
0.000228 -3.132948
0.0023
Prob(F-statistic)
0.000000
F-statistic
Log likelihood ratio
0.670094
0.695590
Probability
Probability
t-Statistic
Prob.
0.415046
0.404269
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
40
Yi 1 2Wi 3 K i 4 M i 5TCi ui
(7.1)
LS Y C W K M TC
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
41
Dependent Variable: Y
Included observations: 100
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
W
K
M
-488.5271
0.531746
0.875197
8.406298
96.19136
2.452609
0.610312
12.25247
-5.078701
0.216808
1.434016
0.686090
0.0000
0.8288
0.1548
0.4943
R-squared
Log likelihood
Durbin-Watson stat
0.964293
-701.0228
2.095488
3707.680
864.1738
0.000000
K
1.000000
0.224602
-0.054588
M
0.224602
1.000000
0.960526
W
-0.054588
0.960526
1.000000
(7.2a)
LS K C W M
(7.2b)
LS M C W K
(7.2c)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
42
Hi quy ph nh gi: LS W C K
B bin K: LS Y C W M
Hi quy ph nh gi: LS W C M
B bin K: LS Y C K M
Hi quy ph nh gi: LS K C M
(7.3)
(7.3a)
(7.4)
(7.4a)
(7.5)
(7.5a)
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
LOG(W)
LOG(K)
LOG(M)
0.618638
0.317445
0.517653
0.293691
0.086769
0.017914
0.015590
0.032121
7.129678
17.72070
33.20453
9.143369
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
R-squared
Durbin-Watson stat
0.993921
1.987288
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
8.136574
0.000000
43
IM i 1 2GDPi 3 EX i ui
LS IM C GDP EX
Bng kt qu hi quy.
(MH 8.1)
Dependent Variable: IM
Sample(adjusted): 11 203 IF RANK < 3
Included observations: 45 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GDP
EX
1879.134
0.050309
0.813882
7997.118
0.005070
0.030802
0.234976
9.922462
26.42261
0.8154
0.0000
0.0000
R-squared
Sum squared resid
Durbin-Watson stat
0.990809
6.96E+10
0.669835
277422.0
24.25097
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
44
(8.1a)
Fqs
2
R(8.1a
)
2
(8.1a)
1 R
n k(8.1a)
k(8.1a ) 1
2
qs2 nR(8.1a
)
so snh vi F
so snh vi 2 (k(8.1a ) 1)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
45
15.59507
27.41849
Probability
Probability
0.000000
0.000016
Test Equation:
Dependent Variable: RESID^2
Included observations: 45
Variable
C
GDP
GDP^2
EX
EX^2
R-squared
Log likelihood
Durbin-Watson stat
Coefficient
-3.72E+08
6930.669
-0.000380
-7843.361
-0.000419
0.609300
-1046.442
1.126117
Std. Error
t-Statistic
Prob.
7.59E+08 -0.489639
0.6271
1149.842
6.027496
0.0000
7.50E-05 -5.064444
0.0000
5341.569 -1.468363
0.1498
0.003244 -0.129023
0.8980
Mean dependent var
1.55E+09
F-statistic
15.59507
Prob(F-statistic)
0.000000
Probability
Probability
0.000000
0.000002
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
46
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
47
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
48
Dependent Variable: IM
Included observations: 45 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
7997.118
C
1879.134
0.234976
0.8154
0.005070
GDP
0.050309
9.922462
0.0000
0.030802
EX
0.813882
26.42261
0.0000
R-squared
0.990809 Mean dependent var
277422.0
Ti ca s Equation
[Equation] Estimate Ca s Equation Specification Option
Ca s [Estimation Options] Chn Heteroskedasticity
Consistent Coefficient Covariance Chn White
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
49
Dependent Variable: IM
White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
6354.506
C
1879.134
0.295717
0.7689
0.008827
GDP
0.050309
5.699615
0.0000
0.047778
EX
0.813882
17.03454
0.0000
R-squared
0.990809 Mean dependent var
277422.0
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
50
IM/GDP 1/GDP
(8.2)
EX/GDP
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
1/GDP
C
EX/GDP
116.6000
0.032509
0.843903
85.39516
0.033145
0.043022
1.365417
0.980800
19.61549
0.1794
0.3323
0.0000
R-squared
Durbin-Watson stat
0.901771
0.954404
0.557541
0.000000
0.161560
0.155605
F-statistic
Obs*R-squared
0.106333
0.107547
1.960378
9.038278
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
Probability
Probability
51
IM/EX
1/EX GDP/EX
(8.3)
i dng m hnh
i m hnh (8.1) sang dng hm logarit,
LS LOG(IM) C LOG(GDP) LOG(EX)
S dng kim nh White cho bit c cn hin tng phng sai sai s
thay i hay khng?
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
52
05
06
07
08
09
10
11
12
GDP
T = @TREND
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
53
900000
1000000
800000
800000
700000
600000
500000
GDP
GDP
600000
400000
300000
400000
200000
200000
0
100000
-200000
0
0
10
15
20
25
30
35
10
15
GDP theo T
25
30
35
900000
900000
800000
800000
700000
700000
600000
GDP
600000
GDP
20
T
500000
400000
500000
400000
300000
300000
200000
200000
100000
100000
0
0
10
15
20
25
30
35
10
15
20
25
30
35
lnGDP theo T
lnGDP theo lnT (T > 0)
[?] - Dng no l ph hp vi xu th ca GDP? Vi cc dng
c phi loi tr trng hp T = 0 hay khng?
Ly li mu t quan st u tin
SMPL 2004:1 2012:3
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
54
9.2 Hi quy v d bo
c lng m hnh vi s liu t 2004 Q1 n 2012 Q3, s dng kt
qu d bo GDP cho Qu 4 2012, Qu 1 2013. Bin xu th bt
u t 0, thi gian 2012Q4 c T = 35; thi gian 2013Q1 c T = 36.
Gi tr d bo (forecast) k hiu l GDPF.
Thay v dng bin T sau khi phi t, c th dng trc tip bin dng
@TREND. (Nhc li, ly mu t 2004:1 n 2012:3)
S liu thi gian, dng ch s t thay cho i.
M hnh tuyn tnh tuyn tnh
GDPt 1 2t ut
Cng thc d bo:
(9.1)
GDPFt 1 2t
LS GDP C @TREND
D bo cho GDP
2012Q4: t = 35 GDPF35 = 83290,55 + 16989,4935 = 677922,7
2013Q1: t = 36 GDPF36 = 694912,2
nh gi cht lng ca d bo:
Ca s [Equation] Forecast OK
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
55
1000000
Forecast: GDPF
Actual: GDP
Forecast sample: 2004:1 2012:3
Included observations: 35
800000
600000
400000
200000
0
71179.23
55301.28
18.77920
0.086208
0.000000
0.039675
0.960325
-200000
04
05
06
07
08
09
10
11
12
GDPF
(9.2)
GDPFt e 1 2t
LS LOG(GDP) C @TREND
Dependent Variable: LOG(GDP)
Sample: 2004:1 2012:3
Included observations: 35
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
@TREND
11.88810
0.047718
0.059552
0.003012
199.6270
15.84459
0.0000
0.0000
R-squared
Durbin-Watson stat
0.883824
2.180578
12.69931
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
56
1000000
800000
600000
400000
200000
61796.30
46665.65
14.41481
0.075223
0.007108
0.043301
0.949591
0
04
05
06
07
08
09
10
11
12
GDPF
9.3 D bo t ng
Eviews c th d bo t ng chui s theo xu th thi gian. V d
d bo cho GDP n ht nm 2013 theo m hnh trong mc 9.2, cn
theo cc thao tc sau
Bc 1. M rng khong s liu
Ca s [Workfile] Procs Change workfile range Ca s
[Changing workife range] End date: 2013:4 <OK>
Trong ca s Workfile c Range: 2004:1 2013:4
Bc 2. Hi quy m hnh tuyn tnh (9.1) v d bo
LS GDP C @TREND
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
57
Bc 3. Xem gi tr d bo
Ca s [Workfile] Chn bin GDPF M bin vi ca s [Series]
Cc gi tr d bo ng vi cc quan st mi m rng, hai gi tr ng
vi 2012Q4 v 2013Q1 ging nh tnh trong mc 9.2.
Thc hin tng t, thc hin d bo bng m hnh (9.2) lnGDP ph
thuc xu th, c kt qu d bo cho GDP. Kt qu ny c chnh lch
so vi tnh th cng mc 9.2 do c s lm trn s.
So snh hai kt qu
2012:4
2013:1
2013:2
2013:3
2013:4
GDP theo T
677922.6
694912.1
711901.6
728891.1
745880.5
LOG(GDP) theo T
773158.7
810947.0
850582.3
892154.7
935758.9
(9.3)
@SEAS(4) )
58
Included observations: 35
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
S2
S3
S4
290237.9
103356.3
110635.0
117458.2
63520.47
89831.50
89831.50
92596.19
4.569203
1.150558
1.231584
1.268500
0.0001
0.2587
0.2274
0.2141
R-squared
Durbin-Watson stat
0.067941
0.161748
372111.8
0.528872
M hnh yu t ma v v xu th
GDPt 1 2 S 2t 3 S 3t 4 S 4t 5t ut
LS GDP C S2 S3 S4 @TREND
Dependent Variable: GDP
Sample: 2004:1 2012:3
Included observations: 35
Variable
Coefficient
C
21513.77
S2
86561.08
S3
77044.49
S4
100663.0
@TREND
16795.26
R-squared
0.897521
Durbin-Watson stat
1.360504
(9.4)
Std. Error
t-Statistic
Prob.
27491.23
0.782568
0.4400
30298.43
2.856949
0.0077
30355.88
2.538042
0.0166
31229.74
3.223305
0.0030
1077.742
15.58374
0.0000
Mean dependent var
372111.8
Prob(F-statistic)
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
59
D bo vi m hnh c ma v v xu th
D bo cho bn qu nm 2013, ng vi t = 36, 37, 38, 39, kt hp vi
bn h s ma v.
Cng thc d bo: GDPF (ma tng ng) t
t
t GDPFt =
Kt qu
36 21513.77
+16795.26*36 =
626143
37 21513.77 + 86561.08 +16795.26*37 =
729499
38 21513.77 + 77044.49 +16795.26*38 =
736778
39 21513.77 + 100663 +16795.26*39 =
777191
[?] - nh gi cht lng d bo, cc i lng RMSE, MAE,
MAPE bng bao nhiu?
Qu
1
2
3
4
Hay
2013:1
2013:2
2013:3
2013:4
Kt qu d bo t ng nh sau:
675912.5
914502.9
925073.3
967256.5
1400000
Forecast: GDPF4
Actual: GDP
Forecast sample: 2004:1 2013:4
Included observations: 35
1200000
1000000
800000
600000
400000
200000
44224.19
28391.88
9.144191
0.053595
0.006183
0.032673
0.961143
0
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
GDPF4
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
60
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
61
-1.325049
1% Critical Value*
-3.6353
5% Critical Value
-2.9499
10% Critical Value
-2.6133
*MacKinnon critical values for rejection of hypothesis of a unit root.
Augmented Dickey-Fuller Test Equation
Dependent Variable: D(GDP) Sample(adjusted): 2004:2 2012:3
Included observations: 34 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
GDP(-1)
C
-0.129245
63921.36
0.097540
39356.54
-1.325049
1.624161
0.1945
0.1142
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
62
-5.543229
1% Critical Value*
5% Critical Value
10% Critical Value
-4.2505
-3.5468
-3.2056
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
GDP(-1)
C
@TREND(2004:1)
-0.997592
76507.13
17236.92
0.179966
29152.04
3273.962
-5.543229
2.624417
5.264851
0.0000
0.0134
0.0000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
63
-11.67530
1% Critical Value*
5% Critical Value
10% Critical Value
-3.6422
-2.9527
-2.6148
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
64
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
D(GDP(-1))
C
-1.628305
27153.74
0.139466
14518.96
-11.67530
1.870226
0.0000
0.0709
-11.64497
1% Critical Value*
5% Critical Value
10% Critical Value
-4.2605
-3.5514
-3.2081
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
D(GDP(-1))
C
@TREND(2004:1)
-1.635665
4716.644
1253.565
0.140461
30784.63
1514.413
-11.64497
0.153214
0.827757
0.0000
0.8793
0.4143
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
65
LS CO C GI
IND
(10.1)
Dependent Variable: CO
Sample: 2004:1 2012:3
Included observations: 35
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GI
IND
-2257.031
0.445348
0.106931
2807.746
0.172523
0.039731
-0.803859
2.581390
2.691362
0.4274
0.0146
0.0112
R-squared
Durbin-Watson stat
0.770290
2.848833
23883.86
0.000000
(10.1a)
et 1 2GI t 3 INDt vt
(10.1b)
66
Fqs
2
2
R(10.1a
) R(10.1b)
2
(10.1a )
1 R
n(10.1a ) k(10.1a)
1
2
qs2 n(10.1a ) R(10.1a
)
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
67
et 0 1et 1 vt
(10.1d)
Dependent Variable: E
Included observations: 34 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
E(-1)
-0.442081
0.157660 -2.804010
0.0084
R-squared
0.192361 Mean dependent var
55.83272
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
68
LS E C E(-1)
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GI
IND
-2257.031
0.445348
0.106931
1408.430
0.154274
0.042730
-1.602516
2.886732
2.502485
0.1189
0.0069
0.0176
R-squared
Durbin-Watson stat
0.770290
2.848833
23883.86
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
69
(10.2)
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GI+0.44*GI(-1)
IND+0.44*IND(-1)
-1620.712
0.418240
0.104762
2693.379
0.147785
0.032270
-0.601739
2.830067
3.246449
0.5517
0.0081
0.0028
R-squared
Durbin-Watson stat
0.876555
2.084425
34663.45
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
70
0.742737
0.724816
LS CO C GI
IND
AR(1)
Dependent Variable: CO
Included observations: 34 after adjusting endpoints
Convergence achieved after 8 iterations
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GI
IND
AR(1)
-1115.426
0.417874
0.104767
-0.455065
1886.725
0.152362
0.033086
0.166619
-0.591197
2.742644
3.166531
-2.731175
0.5588
0.0102
0.0035
0.0105
R-squared
Durbin-Watson stat
0.807906
2.057495
24427.62
0.000000
Inverted AR Roots
-.46
Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test:
F-statistic
Obs*R-squared
0.316799
0.367405
Probability
Probability
0.577864
0.544422
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
0.577864
0.544422
71
GI(-1)
(10.3)
IND(-1)
Dependent Variable: CO
Sample(adjusted): 2004:2 2012:3
Included observations: 34 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
-1163.076
2856.413 -0.407181
0.6869
GI
0.465494
0.167217
2.783766
0.0094
IND
0.211045
0.061237
3.446372
0.0018
GI(-1)
0.091127
0.168552
0.540649
0.5929
IND(-1)
-0.142473
0.059598 -2.390577
0.0235
R-squared
0.799888 Mean dependent var
24427.62
Durbin-Watson stat
2.783134 Prob(F-statistic)
0.000000
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
0.005047
0.003650
72
(10.4)
CO(-1)
Dependent Variable: CO
Sample(adjusted): 2004:2 2012:3
Included observations: 34 after adjusting endpoints
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
-1042.395
2749.436 -0.379130
0.7073
GI
0.374147
0.164674
2.272045
0.0304
IND
0.167408
0.043855
3.817320
0.0006
CO(-1)
-0.297965
0.115738 -2.574475
0.0152
R-squared
0.802710 Mean dependent var
24427.62
Durbin-Watson stat
2.283338 Prob(F-statistic)
0.000000
Kim nh B-G
Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test:
F-statistic
3.653637 Probability
Obs*R-squared
3.804282 Probability
0.065875
0.051122
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
73
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
D(GI)
D(IND)
-1893.533
0.585601
0.373346
1819.165
0.171817
0.079726
-1.040880
3.408277
4.682884
0.3060
0.0018
0.0001
R-squared
Durbin-Watson stat
0.590589
3.493292
1164.353
0.000001
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
74
BI TP TNG HP
Bi tp 1. S dng b s liu HANOI_HH_2009 vi cc bin s v
chi tiu-thu nhp ca mt s h gia nh ti H Ni nm 2009 (ngun:
iu tra VHLSS).
(a) Xem ngha cc bin, bin no l bin nh tnh, bin no l nh
lng. Bin nh lng no phn phi chun?
(b) H s tng quan gia CONSUM (chi tiu) v INCOME (Thu
nhp) bng bao nhiu?
Hi quy Chi tiu theo Thu nhp c h s chn (m hnh 1).
(c) Khi c lng im tiu dng t nh v khuynh hng tiu
dng cn bin bng bao nhiu? H s xc nh bng bao nhiu,
hm hi quy c ph hp khng?
(d) Phn d v gi tr c lng vi quan st u tin bng bao nhiu?
(e) Kim nh gi thuyt khuynh hng tiu dng bin bng 0.5?
(f) Kim nh vic thm c hai bin SIZE v AGE vo m hnh?
(g) M hnh c phng sai sai s thay i hay khng i? Nu c hy
c lng li sai s chun ca cc h s.
(h) Vi kim nh Ramsey thm mt bin, hm hi quy c xc nh
c ng khng?
i m hnh sang dng hm Cobb-Douglas (m hnh 2)
(i) c lng im mc thay i tng i ca chi tiu khi thu nhp
tng tng i 1%
(j) M hnh 2 cn cc khuyt tt m m hnh 1 mc phi hay khng?
Vi bin gi URBAN = 1 vi khu vc thnh th, = 0 vi khu vc nng
thn, thm bin gi vo m hnh 1 theo cc yu cu sau:
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
75
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
76
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
77
(b) Hi quy EX (xut khu) theo xu th thi gian, M6, M7, M8. Xut
khu trung bnh c khc bit gia thng 6, thng 7, thng 8 vi cc
thng cn li khng? Nu c th cao hn hay thp hn bao nhiu?
(c) Kim nh t tng quan bc 1 ca m hnh bng kim nh DW
v kim nh Breusch-Godfrey
(d) Hi quy EX theo GIC (u t t trung ng), GIL (u t a
phng) c h s chn, c m hnh 1. Khi bin c lp no
gii thch cho EX?
(e) M hnh 1 c t tng quan bc 1 khng? Nu c hy c lng
li cc sai s chun ca cc h s.
(f) M hnh 1 cn khuyt tt no na khng?
(g) Thm bin tr bc 1 ca GIL vo m hnh 1, bin mi thm c
ngha thng k khng? M hnh cn t tng quan bc 1 khng?
(h) Thm bin tr bc 1 ca EX vo m hnh 1, m hnh mi c tt
hn m hnh trc khi thm hay khng?
(i) Hi quy m hnh EX ph thuc GIL, ba bin gi M6, M7, M8 tc
ng n h s gc. Khi h s gc ca thng no l thc s
khc vi cc thng cn li? Kim nh cc khuyt tt ca m hnh
mi ny.
Bi tp 4. S dng b s liu VNY_WB_IMF vi s liu theo nm
(ngun: World Bank v IMF). Vi bin IM (nhp khu) l bin ph
thuc, xy dng m hnh kinh t lng vi cc bin c lp l cc bin
ph hp. Khi nh gi kt qu c lng, nu c cc khuyt tt th
thc hin cc bc khc phc c c kt qu tt nht trong phm
vi c th. Vi kt qu phn tch v mi quan h, nu cc nhn xt
kinh t nh gi v Nhp khu Vit Nam giai. C th thay i thi k
ly mu t 1992 ph hp vi thc t kinh t Vit Nam.
HT.
www.mfe.edu.vn/buiduonghai
78