TNH KH

Hu ht ti liu s dng y c trch t bi vit ca

cc tc gi:
Tim LaHaye (Linh kim sot Tnh kh), v Mike Phillips
(Phng php Nui dy tr)
A. Phn Gii Thiu
1. Ti sao ti khng th kim sot c chnh mnh?
a. Trong Kinh Thnh c ni chng ta phi lm ch tt c
cc phn chi th ca mnh (Ma-thi- 5), song trong R-ma 7
Phao-l li ni n s tranh chin thuc linh trong chnh thn
th ng, tranh chin lm nhng iu ng mun v nhng
iu ng khng mun.
Ro 7:18-20 . . . bi ti c mun lm iu lnh nhng

khng c quyn lm trn; v ti khng lm iu lnh mnh

mun, nhng lm iu d mnh khng mun. V bng ti lm
iu mnh khng mun, y chng phi l ti lm iu na,
nhng l ti li trong ti vy.
b. Mi ngi trong chng ta u tha hng tnh kh c
bn t cha m ca mnh m Kinh thnh gi l: con ngi
1

thin nhin, xc tht, con ngi c, hay xc tht hay h

nt. N lun chc ch tha mn nhng ham mun trong
chng ta.
2. Tnh kh (Temperament)
Tnh kh l s kt hp ca nhng c tnh bm sinh m
trong
tim thc nh hng n hnh vi ca con ngi. Tnh kh
chng ta nhn t cha m t khi mi lt lng. y khng phi
l iu chng ta suy ngh ti hnh ng, song l iu
chng ta khng h suy ngh ti khi lm mt vic g .
3. Tnh cch (Character)
Tnh cch l con ngi tht ca bn. Kinh thnh cp
n n nh l con ngi n giu ca tm lng. i lc n
c cp n nh tm hn hay linh hn ca con ngi,
tc con ngi b trong, l phn c tm tr, tnh cm v
ch con ngi cu to nn. y chnh l con ngi tht ca
chng ta.
4. C tnh (Personality)

a. C tnh l s biu hin b ngoi ca con ngi chng

ta. C tnh c th, hoc khng th ging vi tnh cch ca
chng ta, ty thuc vo mc chn tht ca chng ta. Nu
chng ta sng trung thc th c tnh s phn nh ng con
ngi tht ca mnh; v nh vy khi chng ta sng tt cho
thy chng ta l ngi c c tnh tt.
b. Kinh thnh chp: Loi ngi xem b ngoi, nhng c

Gi-h-va nhn thy trong lng, v Cc ngun s sng do

ni tm lng m ra. V th, hnh vi con ngi khng thay i
do cc yu t bn ngoi, nhng t tm lng bn trong. Khi
tm lng c s i mi th hnh vi bn ngoi cng s i mi.
c. Tm li, tnh kh l s kt hp ca nhng c tnh bm
sinh; tnh cch l nhng tnh kh c trau di; v c tnh
l v b ngoi m chng ta mun t ra cho mi ngi bit v
mnh, song khng bao gi phn nh ng con ngi tht ca
chng ta nu chng ta khng sng chn tht.
5. Nhng s khc bit
a. Gii tnh ca mt ngi cng nh hng n tnh kh
ca ngi , c bit l v tnh cm. Ph n thng c
xem l giu cm xc hn nam gii. Ngay c nhng ph n
3

cng rn nht i lc cng phi khc, trong khi mt s

ngi nam khng bao gi khc c.
b. Tnh kh c th lun lun khng thay i, nhng tm
hn (the soul) l ni din ra cuc chin mt mt mt cn.
Chnh tm hn ( ring) cn phi c c Thnh Linh kim
sot. V ch khi chng ta u phc c Thnh Linh th nhng
tnh kh tiu cc ca chng ta mi b bt phc. Nu khng,
chng ta c mi to ra mu thun cho chnh mnh.
c. Chng ta phi c s tin quyt trn vn vo nng quyn
ca Cha Jsus Christ. Bn ch c th dng hon cnh xut
thn bin h cho hnh vi hin ti ca mnh cho n khi no
bn tip nhn Cha Jsus l Cha v Cu Cha cho ring
bn. Sau bn s c ngun nng lc mi t bn trong
c th lm thay i cch c x ca bn.
B. Bn tnh kh c bn
Vic hiu c nhng tnh kh khc nhau rt ch li cho s
khi o tin knh da trn Li Cha, c bit l trong vn
hn nhn, gip chng ta hiu c nhng mt mnh, yu ca
chnh mnh v bit pht huy nhng mt mnh, nh Cha
thay i nhng mt yu.
4

I) Tnh lc quan (sanguine): Rt thn thin v giu tnh

cm
1. Nhng im mnh:
Vui v, tn hng cuc sng, sng ng, giu tnh cm,
sng ht mnh trong cuc sng hin ti, him khi tht vng,
chn nn hay s hi, lc quan, d c cm hng lm vic,
nhit tnh, ci m, thn thin, d mn, nhn t, hay thng
xt, chn thnh, lch lm, khng hay lo lng, v t l, vui tnh.
2. Nhng im yu:
Khng thc t, khng qun bnh, hiu ng, thiu t chc,
thiu tp trung, thiu k lut, thng tht bi v khng chun
b hay suy ngh k, lm vic khng hiu qu, khng c ch
mnh m, khng thc c s gii hn ca mnh, khng
ng tin cn, t cao t i, hay do d, thiu qu quyt, d b
xi gic, nng tnh.
3. Miu t:
a. Ngi c tnh lc quan l ngi hng ngoi theo kiu
c in: d mn, d cm xc, si ni vui v, sng ng, v d
kt bn vi mi ngi. Anh ta a thch mi vic mnh lm v
5

c bit a thch s hin din ca ngi khc. V anh ta vui

nhn, n o, hay ci v thn thin nn thng l linh hn
ca bt c ni no anh y n.
b. Tr con c tnh ny rt ng yu. Chng ni lun
ming,
ngay c vi nhng ngi hon ton xa l. Chng khng c
nhng cm gic b c ch v chng lun cm thy vui v.
Chng khng c ch qu mnh m lun ni lon hay
khng vng li, nhng do bn tnh d xc ng nn chng
thng c biu hin cu knh. Chng c th bc l cm xc
c lc thnh cng ln khi tht bi, tuy nhin khng bun lu.
c. Trong mt nhm bn, ngi lc quan l ngi nhanh
chng thch ng vi mi trng mi v nhng ngi xa l
nht, do nhanh chng tr thnh ngi lnh o. Anh ta l
k rt n o, hay ph trng, v l k liu lnh t suy ngh n
tng lai hay s an ton ca bn thn. S bc ng ny
thng khin anh ta lm vo hon cnh kh khn, v c th
phm li li lm c nhiu ln.
d. Ngi lc quan c ao lm p lng ngi khc v yu
mn mi ngi cch chn tht. Do khng c tnh k lut nn
6

anh ta hc hnh kh vt v. K lut t gic khng phi l bn

tnh t nhin ca ngi ny cht no. Do , hon thnh
nhng g khi s lm, kin tr theo ui mt d n cho n
cui cng l iu kh thc hin nht i vi anh ta.
e. Do vy, nhng ngi c tnh lc quan, mc d thn
thin v c mi ngi a mn, vn c th gp kh khn
trong cuc sng v h thiu kh nng hon tt cng vic, do
cm xc mnh m v khng th no suy xt mi vic cho
thu o.
f. Cha m ca nhng tr em c tnh lc quan cn ch
n mt s iu v li ch ca con ci mnh:
(I) Phi lm cho tr thm nhun tnh k lut t gic.
(II) Dy cho chng bit rng ch c cm xc thi cha .
(III) Rn luyn cc k nng cho n khi chng tip thu
thnh tho.
Tm li, ngi c tnh kh ny a tip xc bn ngoi, a
vui v, thn thin, song i lc kh c th tin cy c.
L ngi khi o cho nhng ngi c tnh kh ny, chng
ta c th ch cho h con ng ng nhng khng bt h lm
7

theo c nu h khng thch h phi c quyt nh. ng

ng lng khi mnh c gng gip h m h khng lm theo
li khuyn ca mnh ri ri vo tnh trng ngy cng rc ri
hn, v khi b tc cng ng th h mi chu lng nghe.
II) Tnh nng ny (choleric): T mn, ch mnh m, cuc
sng l hot ng.
1. Nhng im mnh:
K lut t gic, xng xo, t tin, kin tr, gan l, ngay
thng, chuyn tm vo mt mc ch duy nht, kin quyt,
kh nng hon thnh cng vic cao, thc t, c t chc, l
ngi lnh o mnh m, y sc thuyt phc, nhanh nhn
v to bo, lc quan, thch mo him.
2. Nhng im yu:
T mn, khng cn s gip ca ngi khc, bng
bnh, cng ci, d ni gin, bc ng, khng c lng thng
xt, khng cm thng, nng tnh, a tr th, cay ng, hung
c, khng chu nhng b, lnh lng vi ngi khc, kiu
ngo, l mng, khng gi t, hay chm chch, ma mai, c
li ph bnh gay gt, cay c, hay phn i ngi khc, c
8

lp, a thng tr, ng ght, kh c th hi lng v mt iu

g.
3. Miu t:
a. c tnh ni bt nht ca loi ngi ny l c ch
mnh m, tch cc, lm vic g phi lm n cng. Anh ta
sng k lut, thc t, v c lp, thng phn ng mau l v
nng ny. Cuc sng i vi anh ta l hot ng. Nhng bt
hnh, tai ha cng thc y anh ta c gng t nhiu thnh
qu to ln hn. Nhng k th lun thch thc ngi ny c
gng nhiu hn, nn i vi ngi ny nu c i th cng
cao th s thnh cng ca h s cng cao. Nu bn mun
mt cng vic no c hon thnh, hy nh ti ngi
ny.
b. y l ngi c kh nng lnh o bm sinh, nhng
khng phi l ngi lnh o c lng mi ngi nh mu
ngi lc quan, v ngi lc quan quan tm n nhng ngi
xung quanh a thch g, cn ngi ny th ch quan tm n
cng vic xong cha. ng c ca anh ta xut pht t c
mun bn trong lng anh ta ch khng quan tm n kin
ca nhng ngi khc. Anh ta c th thng hay thng tr
9

ngi khc v thng b kin co l k c hi v cng thng

li dng c hi mu mc ch ring ca mnh.
c. Do ch mnh m, t mn nn mu ngi ny rt kh
tin cy Cha Jsus Christ trong tng chi tit ca i sng
mnh. i vi anh ta, s n nn v tha th khng n mt
cch t nhin. Anh ta c th l mt nh qun tr gii; rt nhiu
tng lnh v nh c ti c tnh kh ny. Phao-l l mt v d
in hnh cho mu ngi ny. Khi tin Cha, ch ng c
un nn v tr li u phc Ngi, tuy nhin, ngn la nng
chy trong ng vn khng bao gi ngui i.
d. Tr c tnh kh ny thng c tinh thn t lp v nhanh
chng tm ti hc hi lm nhiu iu cho bn thn chng m
nhng tr khc thng s khng c gng lm. ( ch bng
bnh, t mn, khng nhng b phi c lm cho thun thc
li ri ngh lc, nng lc v tnh k lut ca tr c pht
huy v un nn cch ng n).
e. Ngi ny d chuc ly s th hn cho chnh mnh do
ch qu cng rn. Ngay t khi cn b, anh ta mun tr
thnh ng ch v s c rc ri cho ai cn ng anh ta. V
th, s thun phc i vi ngi ny rt l kh khn. Cc bc
10

cha m phi tm cch un nn tnh cch ca tr m khng

lm tn thng chng.
f. Cc bc cha m nhy cm s to cho tr c c hi
pht trin tnh kh ny cch trn vn v c ch dn lm
nhng vic hu ch, v tr c tnh kh ny lun a thch hot
ng, nu khng hng dn nhng hnh ng ca chng th
chng s t tm nhng hot ng cho ring mnh. Nhng h
cng cn phi dy cho tr quan h n ngi khc mt cch
du dng v cm thng. iu ny s rt kh khn i vi tr v
chng cho rng mi ngi khc u c cng s n lc, tnh
quyt tm v kh nng nh mnh. Ngay c ngi ln c tnh
kh ny cng nh vy.
g. Cha m ca tr c tnh kh ny cn dnh cho tr nhiu
tnh thng, s du dng, ng thi tm kim phng cch
thch hp km hm, lm du phn no ch mnh m ca
n. Ngay t khi cn th u, tr cn c ch dy bit thun
phc ng Christ, bit yu thng v phc v ngi khc.
Mc d nhng iu ny khng thuc bn cht ca tr, nhng
nu bn lm gng tt th tr c th hc c nhng iu .

11

III) Tnh u bun (melancholy): Hay phn tch, l ngi cu

ton, t cho mnh l trung tm v hy sinh qun mnh, nhy
cm v d xc ng, sng ni tm.
1. Nhng im mnh:
Nhy cm, d cm xc, c c sng to, c ti pht minh,
a thch nhng vt qu gi, cu ton, c khuynh hng t
m, chi li trong cng vic, hay phn tch, khn ngoan lanh li,
trung tn, ng tin cy, hy sinh qun mnh, thc c s gii
hn ca mnh, c tnh chnh xc, sng khp kn, lun hon tt
cng vic, su sc, c t chc, thc t.
2. Nhng im yu:
T cho mnh l trung tm; dng nh c s mu thun
trong im mnh ca ngi ny l hy sinh chnh mnh vi
im yu l hng v chnh mnh. Hay lo xa, dnh th gi toan
tnh qu nhiu trong khi ng ra khng cn phi nh vy. D
b tn thng, a nghi, bt c iu g cng d lm cho ngi
y b xc phm, ai ni g cng ngh l c ng chm n con
ngi ring ca mnh. C mc cm b ngi khc bt b, bi
quan, khng dt khot, hay lo s, hay ph bnh ch trch, kiu
ngo, hay bun ru, d xung tinh thn, u su, d tht vng,
12

khng tha th, hay mong i nhiu ni ngi khc, sng tiu
cc, hay phn on, mun mi th u phi tuyt i, hay
than phin, c c cu ton (y va l im mnh va l
im yu).
3. Miu t:
a. Ngi c tnh kh ny l kiu ngi sng ni tm thuc
mu ngi hay cm xc. Anh ta lun gi mnh trng thi u
su, bun b, v khp kn. Cng ging nh ngi c tnh lc
quan, cm xc c th lm anh ta tr nn rt vui hoc rt bun,
c lc tnh cm ln rt cao hoc xung rt thp tht nhanh
chng. Thng nhng lc ln cao im th li thy ng lng
lin. Sau khi ngy ngt trong chc lt, anh ta li nhanh chng
tr li trng thi bun b ngay, l do l v quan im ca
ngi ny l tiu cc, nn khi vui th li hay ngh rng chng
c g ko di lu c, v do li bun lin.
b. y l mu ngi c c tnh phong ph nht trong 4
loi tnh kh. H rt nhy cm, c ti, hay biu l bng nhiu
cch khc nhau. Nhng ngi c lin h n u c sng to,
nhc s, . . . l nhng ngi c cm xc rt mnh m. Nhm
ngi ny chu trch nhim v nhng g d thng, p
13

trong th gii ny, lin h n m thut; s sng to ca h

c chiu su, nhiu cm xc, v lun n lc t n s
hon ho v hy sinh qun mnh. Tuy nhin, chnh ch ngha
cu ton ny khin h lun c s tranh chin trong cm xc
ca mnh. Do lun cm thy tht vng, h lun cm thy rng
mnh chng lm c g c. Him khi h ngh l mnh t
c s thnh cng nh mong mun. Khng c tnh kh no
thnh cng 98% m li thy tht vng nh loi tnh kh ny
c. Nhng nhm ngi khc t c 98 % l qu tt,
song nhm ngi ny th li khng chu nh vy.
c. Nhiu ngi mang tnh kh ny phi chu trch nhim
cho nhng nan trm trng xy ra trong hn nhn v v hay
chng ca h khng th no lng ti c nhng s trng
mong ton ho ni h. Thi tiu cc v hay phn on, ch
trch ca nhng ngi ny cng lm cho vn tr nn rc
ri hn. Mt ngi cha hoc m c tnh kh ny c th hy
dit a con ca mnh bi nhng mong mi thng xuyn
ca h m a con s khng bao gi t ti c. c bit
nu bn thn a con li l ngi c tnh kh ny, th n b

14

buc phi t xem mnh nh l mt ngi tht bi cho d n

c nhng thnh tu ln lao n u i na.
d. Loi ngi ny c kh nng phn tch rt tuyt vi n
ni h c th nhn thy tim nng trong bt c cng vic g
ngay lp tc. Tuy nhin, h thng s khng m nhn mt
cng vic no v c bi quan ca h lun din gii mi th
theo cch ti t nht. Trong cng mt tnh hung th ngi c
tnh kh loi 2 (Tnh Nng ny) s nu ln mt l do c th
thc hin c cng vic v s sn sng nhn lnh trch
nhim; trong khi ngi c tnh kh loi 3 ny (Tnh U bun)
th s nu ln 10 l do s vic khng th tin hnh tt c v
ri t chi b i, khng nhn ly trch nhim. Nhng khi h
vt qua c t tng bi quan ny th kh nng sng to
v cm hng tuyt vi s gip h t c nhiu thnh cng
rc r (cho d ngay sau h c th vn chn nn, nghi ng
v c ngh tht bi). Ngi c tnh kh ny c th lm vic
qun mnh, t m trong cng vic. Tuy nhin, anh ta cng s
rt kin tr cho n khi chng kin c s trng pht c
hiu qu i vi nhng sai phm ca ngi khc.

15

e. Tr mang tnh kh ny thng thng minh, sng d v

c kh nng l nh t tng su sc v y sng to. Nhng
do hay bi quan v chn nn nn a tr d b tn thng, hay
t ti mc cm v ngh rng mnh khng c ai a thch. N
c th l a c ti nht trong nhm, tuy nhin vn lun b
mc cm v nghi ng nng. i vi tr c tnh kh ny cn
phi tht yu thng v t ra thng cm vi chng. Phi i
ph vi s ch trch, ph bnh l iu kh khn i vi tr v
bng mi cch, tr hn ch n n mc thp nht. V tr s
lun t tra xt mnh (i lc c tnh cch bnh hon), do ,
hn ai ht n thc c s thiu st cng nh nng lc ca
ring mnh. S t phn tch tiu cc ny nu khng c
kim sot, kim ch, c th s hy hoi lng t trng, t nh
gi cao ca tr v lm h hoi c i sng thuc linh ca n
na.
f. Mt a tr sm biu l nhng s thay i trng thi
nh vy m khng c l do r rt no th cn phi c bit
xy dng ni chng lng qu trng v tinh thn cao nu
mun chng bc vo tui trng thnh vi mt thi bnh
thng i vi cuc sng. Tr c bit cn c s chp
16

nhn v s du dng, mm mi v n c khuynh hng lun

cm thy bt ton v b chi b. Mi vic tr lm khng bao
gi hon ho. Nhng iu khng c ngha l tht bi hon
ton.
g. Un nn tr c tnh kh ny vo k lut l mt cng vic
kh khn cho bc cha m, c bit l khi tr cn c thm
nhng c tnh khc nh ch mnh m hoc nng ny. Tnh
nhy cm ca n s i hi cha m phi thng yu v cm
thng nhiu hn a s cc tr khc, tuy nhin, ch mnh m
ca n cng cn phi c ph v. iu ny qu l mt trch
nhim khng d dng i vi bc cha m v ph v ch m
vn gi tinh thn ca mt a tr c tnh kh ny i hi rt
nhiu s cu nguyn v tnh yu thng t pha cha m.
h. Trch nhim ch yu ca cha m i vi tr c tnh kh
ny l dy cho n bit t n Cha. Nu iu ny in su vo tr
c ca tr ngay t khi cn b th chc s to nn nhiu bt
ng sau ny. Tr phi c ch bo hng n iu tch
cc. Ngi c tnh kh ny nn ly Phi 4:8 v ITe 5:18 lm li
sng hng ngy cho mnh.

17

Phi 4:8 Rt li, hi anh em, phm iu chi chn tht, iu

chi ng tn, iu chi cng bnh, iu chi thanh sch, iu chi

ng yu chung, iu chi c ting tt, iu chi c nhn c
ng khen, th anh em phi ngh n.
ITe 5:18 Phm vic g cng phi t n Cha; v mun

ca
c Cha Tri trong c Cha Jsus Christ i vi anh em l
nh vy.
Cc bc ph huynh cn nhn ra nhng ti nng c bit
ni tr v cng dy n nhn bit na. Cha m nn to cho tr
c hi c hc tp mt cch sng to v bc l chnh mnh
trong nhng lnh vc c bit .
Cui cng, ngi c tnh kh ny l ngi giu cm xc,
i hi rt nhiu ni chnh mnh v cng i hi nhiu ni
ngi khc na. H ngh iu h lm l hon ho v do
ngi khc cng phi hon ho y nh vy. y chnh l iu
lm cho hn nhn rt kh khn, v lc no h cng i hi
ngi bn i ca mnh phi hon ho theo h v phi n
lc p ng theo yu cu ca h. Ngi bn i ca h thy
rng khi t c mc m h nu ra th h li nng tiu
18

chun ln cao hn na, v khng h thy tha lng trn vn,

do cui cng ngi s khng cn mun n lc na.
IV) Tnh im m (phlegmatic): Trm tnh, v t l,
khng tham gia hot ng nhiu v t khi biu l cm xc tht.
1. Nhng im mnh:
V t, c c khi hi, d dm, l ngi bit lng nghe,
khch quan, su sc, ng tin cy, vui v, bn cht tt, trung
tn, thc t, gn gng, c hiu qu trong cng vic, t tiu
chun cao cho chnh mnh.
2. Nhng im yu:
Chm chp, li bing, khng st sng, hay tru chc,
bng bnh, ch k, bo th, khng dt khot, khng thy
thch tham gia vo vic g c.
3. Miu t:
a. L ngi c li sng trm lng, lnh lng, chm chp,
v v t. Anh ta vui v, sn lng lm mi vic, khng qu kch
ng, d thng, v c gng sng khng dnh dng nhiu
n ngi khc. D cho c bt c chuyn g xy ra, ngi ny
cng t khi b dao ng. Anh ta l ngi bit kim ch cm xc
19

v rt kin nh. Ngi c tnh kh ny lun mun gi khong

cch trong cuc sng. Anh ta thch mi ngi v kt bn d
dng d anh ta khng ch ng tm kim bn b nh mt
ngi hng ngoi. Tnh kh ny hon ton khc hn vi loi
(1) v (2), thch l ngi bng quang, ngoi cuc, ngi ngm
xem cuc i v thch nhn xem s hi hc ni phong cch
ring ca nhng ngi mang tnh kh khc, trong khi ngi
loi (2) th phi tham d vo.
b. Ngi ny him khi t mnh gnh ly trch nhim lnh
o, nhng anh ta tht s c kh nng lnh o nu c
giao nhim v. y l ngi c ti ha gii, khoan dung v
lm vic c hiu qu.
c. Tr c tnh kh ny c l l a m cha m thch nui
dy v gn gi nht trong by con, v n d dng thun tho
v khng i hi, bn s kh nhn bit c a tr . Do
tnh cch thoi mi v t v cm xc t hay bin i, nn
nhng im yu ca tr thuc tnh kh ny kh nhn bit
ngay.
d. V th, bc cha m phi theo di tr k cng. Nhng
nan c nhn v nhng s cng thng ca tr s i hi
20

mc yu thng v s gip y nh vy, mc d n

khng l ra iu ny. Vic thiu ng c thc y c th
khin tr kh tp trung vo nhng li hng dn, ch dy ca
bn. N s khng phn khng qu mnh m nh mt a tr
nng tnh, nhng n tht s c khuynh hng bng bnh,
cn phi c khch l nhiu tham gia vi nhng a tr
khc (trong nhng tr chi, nhng cuc vui . . .).
e. Vi tnh ch k, ngi ny cng gp nhiu rc ri hn
nhng ngi c tnh kh khc, c bit l khi cn tr. Anh ta
cng rt hay tru chc, d dn n vic diu ct ngi khc
v tr nn v tm nu khng sm kim sot v ngn chn.
Tr thng phi c khuyn khch tham gia sinh hot cng
cc a tr khc hn l ch ngi bn ngoi lm khn gi.
f. Tr c tnh kh ny cng tht s cn hc bit trch
nhim ca mnh v bn cht n c khuynh hng hay trn
trnh cng vic. Rt nhiu th i vi n khng quan trng,
do vic c trch nhim i vi nhng iu dng nh
cng khng cn thit. Nhng mt khi c khuyn dy v
trch nhim ca mnh v c khuyn khch hon thnh th
n thng lm nn chuyn ln!
21

g. Cha m ca tr c tnh kh ny cn dy tr nhn bit hai

iu quan trng trn ht: c lng thng xt i vi ngi
khc v c tinh thn trch nhim.
C. Nhng iu khc v cc tnh kh
1. Ti sao phi nghin cu cc tnh kh?
a. Nu chng ta c mt s hiu bit v tnh kh c bn ca
con ci mnh th chng ta c th cn thn lu tm gip
pht trin cc phm cht m chng mong mun. Vic nghin
cu cng gip chng ta x l nhng im yu ca tr c hiu
qu hn, ng thi lm khi dy nhng im mnh ni tr.
b. Nu ti hiu tnh kh mnh r rng th ti c th i din
nhng im yu ca mnh cch thnh thc thay v gi v
khng c tht. Ti s cu xin c Cha Tri gip mnh thng
hn nhng im yu ny. Nu bit mnh c nhng im mnh
no th ti s luyn tp trong lnh vc c mnh m
hn.
c. C mt s hiu bit tt p, ng n v tnh kh s
gip ti nhiu trong mi quan h ring t i vi ngi khc,

22

gip ti c s trng mong ni ngi khc i n ch ha

hp nhng im mnh v im yu m ngi c.
2. Hu ht cc tnh kh u l mt s kt hp:
Hu ht mi ngi u c s kt hp gia cc tnh kh
n mt mc no , nhng hu nh lun c mt tnh kh
chim u th hn v chng ta gi l tnh kh thng lnh l
iu chng ta quan tm nhiu nht. Vic hc hi nhn bit
do tnh kh no m mnh c khuynh hng hnh ng nh
vy s gip chng ta hiu chnh mnh hn v bit mnh c th
cn phi thc hin nhng bc no sa cha nhng thi
hay cch c x ngoi mun.
3. Hy ngi khen Cha v nhng im yu ca mnh:
Chng ta cn c nhc nh l chng ta c th ngi khen
Cha ngay c v nhng im yu ca mnh, v chnh qua
m chng ta hc bit nh cy ng Christ. Chng ta cng
hc bit v n in v nng quyn ca Ngi c thng
nhng im yu ny.

23

a. Hy hc tp i din vi nhng im yu ng bin

lun hay ph nhn sai st ca mnh, nhng hy nhanh chng
lm ha vi k kin co mnh, Mat 5:25.
b. Hy xng ti li ca bn ra cng ngi bn i ca
mnh IGi 1:9. S xng ti vi ngi khc biu hin s khim
nhng ca chng ta. Khi ti li c xng ra th mi quan h
c ni li, ng thi m ng cho s tha th v s phc
hi gia hai ngi.
c. Hy cu nguyn, ni xin c Cha Tri c tip tc x l
bn cho n khi bn hon ton c thng i vi nhng phm
vi c vn . IGi 5:14-15. Hy nh rng chng ta nh ng
yu thng mnh m thng hn bi phn.
d. Hy xem ngi khc nh tn trng hn mnh. Vic hc
bit t ngi khc trc tin trong suy ngh v hnh ng
ca chng ta chnh l c tnh ca c Cha Tri. (Phi 2:3)
e. Hy duy tr s cam kt tr nn con ngi tt p nht
trong kh nng bn c th lm c v c s vinh hin ca
c Cha Tri. Nu chng ta c lun vng vng, khng
chuyn lay trong c mun c bit nhiu hn v ng
Christ, th ma gt ca chng ta s n vo thi im tt nht
24

ca c Cha Tri. Ngi s hon thnh cng vic tt lnh

Ngi khi s ni bn. T nay cho n lc Ngi vn
ang hnh ng trn bn, d chng ta c bit hay khng! (ICo
15:58).
f. Hy bit rng chng ta l cng vic ca tay Ngi dng
nn.(Thi 139:13-18)
(I) Khng c tnh kh no tt hn tnh kh khc, v khng
mt tnh kh no l xu. Hy l ngi tt nht m bn c th!
Khng cn thit phi c mong tr nn ging ngi no khc,
v bn l cng vic ca tay Ngi dng nn, v Ngi vn cha
hon tt cng vic Ngi trn mi chng ta.
(II) Khng c s kt hp tnh kh no trong hn nhn l sai
trt. Bt c s kt hp no cng u c mt lot nhng tr
ngi ring cn vt qua. Hc bit cch x l nhng nan
trong cc mi quan h hn nhn l mt phng cch c
Cha Tri dng pht trin c tnh ca Ngi trong chng
ta. Hy ghi nh: Trong mi s, chng ta nh ng yu

thng mnh m thng hn bi phn. Ro 8:37 g. hiu chnh mnh nhiu hn:

25

(I) tn dng nhng im mnh ca tnh kh mnh, dng

chng cho cng vic m mang nc c Cha Tri.
(II) nhn bit cng tc ca c Thnh Linh trong
nhng mt yu ca chng ta. Khi ti sa ng trong mt mt
yu no l v ti nhng ch cho xc tht thay v bc i
trong Thnh Linh. S tht bi khin chng ta lu n lnh
vc cn c lm cho mnh m hn hoc cn phi u phc
ch ca c Thnh Linh m chng ta cha u phc.
(III) thy nhu cu i vi s pht trin ca bng tri
Thnh Linh trong i sng chng ta. Qu trnh ny khng th
mt sm, mt chiu m hon tt c. Cn phi gieo trng,
chm bn, ct ta, vun xi v thu hoch th mi ra qu c.
Phi thi gian cho c Thnh-Linh hnh ng. Hy
nhn nhc vi chnh mnh, v chnh c Thnh-Linh l ng
nhn nhc.
h. Gip chng ta hiu v quan h vi ngi khc tt hn.
(I) S hiu bit i km vi trch nhim. Mt khi hiu r
hn v nhng ngi mnh c mi quan h ring t thn
thit th ti c trang b k hn nhn ra nhng lnh vc

26

h c th c im yu m ti c th gip lm cho mnh m

hn. Ti hc bit ng trong v tr st m v c ngi khc.
(II) h tr v gip ngi khc nhn ra nhng lnh vc
m h c th c im yu. Ti c th l chic cu ni khi h
b ht hng. Vic hiu bit tnh kh ca chnh mnh v ca
ngi khc s gip chng ta c th nhy bn hn i vi nhu
cu ca nhng ngi quanh mnh v lm th no c
Cha Tri c th dng chng ta by t tnh yu thng ca
Ngi cho h.

27