TEORIJE KONFLIKTA I

RADIKALNE TEORIJE
SOCIOLOKE TEORIJE

PRISTUPI PROUAVANJA
DRUTVENIH NORMI

USMJERENI PRISTUP (opa saglasnost

to se tie normi izmeu ljudi dok
drava uva prihvaene vrijednosti);
KONFLIKTNI PRISTUP (drutvo ine
ljudi iji su interesi i vrijednosti
suprotni) = dva pravca:
Konzervativno konfliktni pristup i
Kritiki radikalni pristup.

TEORIJE KONFLIKTA

USMJERENE KA POLITIKOJ PRIRODI

KRIMINALITETA
ISTRAUJU RAZVOJ I UPOTREBU
KRIVINOG PRAVA
IMPLICITNA IDEOLOGIJA UPLETENA U
KRIVINO PRAVOSUE

PLATONOVA TVRDNJA O
DRAVI:
U SVAKOM SLUAJU ZAKONE FORMIRA
VLADAJUA ELITA ZA VLASTITE INTERESE.
DEMOKRATIJA PROIZVODI DEMOKRATSKE
ZAKONE, TIRANI PROIZVODE
AUTOKRATSKE ZAKONE ITD. SA
FORMIRANJEM ZAKONA ODREUJE SE TA
JE DOBRO ZA SUBJEKTE I TA SLUI
NJIHOVIM INTERESIMA. KO KRI ZAKONE,
OZNAAVAJU GA KAO GRENIKA I
KANJAVAJU GA.

TEORIJE KONFLIKTA

ISTIU POVEZANOST IZMEU

ODBIJANJA I PROCESUIRANJA TE
POLICIJSKOG RADA,
OTKRIVA DA SU KRENJA UINJENA
U IME GRUPE, TE DA JE
KRIMINALITET UVJETOVAN
PRIPADNOU GRUPI.

AUSTIN TURK

SUPROTNOSTI U DRUTVU POSLJEDICA

POLITIKIH ORGANIZACIJA I NJIHOVOG
PROVOENJA NADZORA,
RAZLIKUJE DVIJE VRSTE NORMI:
- NORME DOMINACIJE (norme uticajnih),
- NORME TOLERANCIJE (norme subjekata).

PROVOENJE NADZORA JE
MANIFESTACIJA MOI:

POLICIJSKA MO,
EKONOMSKA MO,
POLITIKA MO,
IDEOLOKA MO,
MO ODVRAANJA.

RADIKALNA
KRIMINOLOGIJA

NOVIJE KRIMINOLOKO USMJERENJE,

EKONOMSKI DETERMINIZAM,
EKONOMSKI UVJETI I KONFLIKT
SLOJEVA UZROK PRESTUPNIKOG
PONAANJA,
MARX I ENGELS, WILLEM BONGER I
RICHARD QUINNEY.

MARX I ENGELS

PRIVATNA OSOBNA IMOVINA PROUZROKUJE

SIROMATVO,
PRIVATNA OSOBNA IMOVINA PRAVI RAZLIKE
IZMEU ONIH KOJI SU VLASNICI PROIZVODNIH
SREDSTAVA I ONIH KOJI SU ISKORITAVANI,
ISKORITAVANI ULAZE U KRIMINALITET ZBOG
SIROMATVA I ISKORITAVANJA,
PRIVREDNI SISTEM PROUZROKUJE KRIMINALITET,
PROMIJENITI SISTEM DRUTVENOM
REVOLUCIJOM!!!
TEORIJA PRITISKA I TEORIJA ETIKETIRANJA

WILLEM BONGER

KAPITALISTIKI EKONOMSKI SISTEM

MOTIVIRA PRESTUPNIKO
PONAANJE,
MOTIVI ZA KD:
EKONOMSKI,
SPOLNI,
POLITIKI,
OSVETA.

BONGEROVA TEORIJA

KAPITALISTIKI EKONOMSKI SISTEM

STIMULIRA LJUDE NA POHLEPU I
EGOIZAM, TE NA POSTIZANJE VLASTITIH
KORISTI.
KRIVINO PRAVOSUE INKRIMINIRA
POHLEPU SIROMANIH, A DOZVOLJAVA DA
BOGATI I UTICAJNI LJUDI ZADOVOLJAVAJU
SVOJE POHLEPNE ELJE.
SOCIJALISTIKO DRUTVO BI UKINULO
KRIMINALITET JER ISTIE OPE
BLAGOSTANJE.

RICHARD QUINNEY

VODEI TEORETIAR RADIKALNE

KRIMINOLOGIJE,
DRAVA JE POLITIKA ORGANIZACIJA
KOJA ODRAVA INTERESE VLADAJUEG
DRUTVENOG SLOJA,
USMJERIO SE NA PROUAVANJE
POJEDINCA,
OSUUJE MEDIJE ZA IRENJE STAJALITA
O KRIMINALITETU KOJA KORISTI
VLADAJUIM DRUTVENIM SKUPINAMA, A
TO SU:

ZLE SILE POTREBNO UKLONITI,

BORCI PROTIV KRIMINALITETA SU BESMRTNI I NADLJUDI,
DOBRO UVIJEK POBJEUJE LOE, KRIMINALITET SE NE
ISPLATI,
NASILJE JE SREDINJI PROBLEM KRIMINALITETA,
KRIMINALITET JE MOGUE PREPOZNATI, JEDINSTVEN JE I
OZNAAVA PONAANJE DRUKIJIH, SUBHUMANIH
(NERAZVIJENIH) SUBJEKATA,
U DRUTVU POSTOJE SAMO DVIJE VRSTE LJUDI DOBRI I
LOI,
KADA SE POLICAJCI BAVE TEKIM KRIMINALCIMA I VELIKIM
KRIMINALITETOM, DOZVOLJENO JE PREKORAENJE
PRAVILA, OVLATENJA.

QUINNEY JE PONUDIO 6 RAZLOGA

ZA DRUTVENU ISTINITOST
KRIMINALITETA
1.
2.

3.
4.

5.
6.

KRIMINALITET JE PRAVNO OPREDJELJENJE PONAANJA KOJEG

ODREUJU ZASTUPNICI VLADAJUE KLASE.
DEFINICIJE KRIVINIH DJELA OBUHVAAJU PONAANJA KOJA
SU U SUPROTNOSTI SA INTERESIMA VLADAJUE KLASE.
DEFINICIJE KRIVINIH DJELA SLUE VLADAJUOJ KLASI ZA
IZVRAVANJE I ADMINISTRIRANJE KRIVINOG ZAKONA.
UZROCI PONAANJA SU STRUKTUIRANI OBZIROM NA
DEFINICIJE KRIMINALITETA I U TOM SMISLU POSTOJI DOSTA
MOGUNOSTI DA NEKO BUDE OZNAEN KAO UINITELJ KD.
IDEOLIGIJA O KRIMINALITETU JE NASTALA U VLADAJUOJ KLASI
KOJA JE IRI DA BI OSIGURALA SVOJ DOMINANTNI POLOAJ.
DRUTVENU REALNOST KRIMINALITETA UVJETUJU DEFINICIJE I
UPOTREBA PROPISA O KRIMINALITETU, TJ. IZVRAVANJU
ZAKONA.

PROBLEM RADIKALNE
KRIMINOLOGIJE

INTERPERSONALNI KRIMINALITET
QUINNEY PROIZVOD SUROVOSTI I
UVJETA KAPITALISTIKOG DRUTVA;
POSLJEDICA SOCIJALNOPSIHOLOKIH
UINAKA PROTURJENOSTI U
KAPITALIZMU.

KRITIKA RADIKALNE
KRIMINOLOGIJE

ZAMJERKE STARIJIM GENERACIJAMA

KRIMINOLOGA DA SE NISU BAVILI
NASTAJANJEM KRIVINOG
ZAKONODAVSTVA I PRIVREDNIM
SUPROTNOSTIMA SU NEUTEMELJENE,
RADIKALNO OBJANJENJE PRETJERUJE
OBZIROM NA POLITIKU PRIRODU
KRIMINALITETA,
RADIKALNA TEORIJA JE MODERNA VERZIJA
TEORIJE UROTA.

KRITIKA
KRIMINOLOGIJA

60. 70. GODINA XX STOLJEA

MJEAVINA TEORIJE ETIKETIRANJA I
RADIKALNIH TEORIJA
GRESHAM SYKES
WILLIAM CHAMBLIS

GRESHAM SYKES

KRITIKI KRIMINOLOZI SHVAAJU KRIMINALITET KAO

REZULTAT BIOLOKE I PSIHOLOKE NEPRILAGOENOSTI TE
NEODGOVARAJUE SOCIJALIZACIJE PRILIKOM UZIMANJA U
OBZIR PRITISAKA VRNJAKA. KRIMINOLOZI BI MORALI
USMJERITI PANJU NA UZROKE ZATO SU NEKI LJUDI
OZNAENI KAO UINITELJI KRIVINIH DJELA, A MANJE NA
TRAENJE RAZLIKA, ODNOSNO KARAKTERISTIKA MEU
UINITELJIMA I ONIMA KOJI TO NISU.
KRIVINO PRAVOSUE ODRAVA POSTOJEE STANJE I U
SLUBI JE UTICAJNIH LANOVA DRUTVA I NJIHOVIH
INTERESA.
KRIVINO PRAVOSUE NE UVA DRUTVENI MORAL VE
ELJE I INTERESE MALOG DIJELA DRUTVA.

WILLIAM CHAMBLIS

GOVORI O PROTURJENIM SILAMA

KOJE VODE U NOVE DRUTVENE,
POLITIKE I EKONOMSKE ODNOSE,
SUPROTNOSTI I PROTURJEJA
GLAVNI UZROK KRIMINALITETA,
PREDLAE TRAENJE ODGOVORA NA
SLIJEDEA PITANJA O
KRIMINALITETU:

ZATO SE NEKE RADNJE SMATRAJU

KANJIVE, A DRUGE NE?
ZATO JE OBRAEN, INKRIMINIRAN,
PROCESUIRAN I OSUEN SAMO ODREENI
DIO LJUDI, A DRUGI NISU?
ZATO JE KRIMINALITET TIPINO
PODIJELJEN OBZIROM NA DRUTVENE
SLOJEVE, RASU I SPOL?