KOKOMAN O GIKAKHAOKAOGA KO TINDORO SII KO SAMBAYANG

Madakl dn a Muslim sii sa ranao a miyakambina ka sabap ko kinibago sa ranao a giyai a kpit a
gikakhaokaoga ko tindoro sii ko masa a kathahiyat abadi aya madhab sii sa Ranao na samporna sa
Pilimpinas na so Madhab o Imam Shafii. na aya ndaowan o madhab a Shafii na aya masa a kithoro-on
o tao ko totoro iyan igira a mithahiyat na sii dn ko masa kaumaa niyan ko:
il-lallah ()
na diniyan dn khaogn so totoro iyan sa taman dn sa kibaba-an iyanon. giyanan i Madhab a Shafi'i.
Adn pn a mga pagari tano a aya riklamo niyan na miyasarani kon a niyat iyan sa kinipagobayin iyan
sa sambayang ko tao a diiniyan gikhaokaogn a tindoro iyan sii ko masa a katotoro iyan ka aya kon a
kiyailaya niyanon na lagid oba niyan ginggitagitaa a Totoro iyan. Misabap san na pagosayin tano i
kokoman o gikakhaokaoga ko tindoro sii ko masa a kathahiyat ago so mga dalil o mga tao a giyanan i
kpit iran a raks a pagalowin tano so mga smbag ko mga Dalil iran.

Aya kokoman o kitoro-on ko totoro o kawanan a Lima sii ko masa a kathahiyat na Sunnah, na so
kakhaokaogaon na Makroh a kokoman iyan. adn ko mga ulama a iniitong iran dn sa Marata so
kakhaokaoga ko Tindoro ko masa a kathahiyat ka khapakay a babadn makabatal ko Sambayang o tao
ka sabap sa so kakhaokaog sa madakl a gii thibaba-an na miyaopakaton so mga Ulama sa pd ko
phamakabatal ko sambayang. giyoto i sabap a inisapar o kadaklan ko mga ulama so kakhaokaoga ko
tindoro sii ko masa a kathahiyat ka pangali iba makabatal ko sambayang o tao.
Note: Aya tindg o mga ulama ko Madhab a Hanafi ago Madhab a Shafii ago madhab a Hambali na
anda dn i kitoroon ko totoro sii ko masa a kathahiyat na di khaogn, na sakamauto mambo so mga
Ulama ko madhab a Maliki na aya Mash-hoor (makikilala) a tindg o miyanga-uuna a mga Ulama iran
na di khaogn so totoro sii ko masa a kathahiyat. naino ka pagalowin tano sii bo so mga katharo iran.

FATWA O IMAM NAWAWI AL-SHAFII

..

" ) ( :
45 " ... .
Inipakaiza ko Imam Nawawi: Ba sunnah a kokoman ko kitoroon ko totoro o kawanan a lima sii ko
masa a kathahiyat? ago andai masa a kithoro-on o tao ko totoro iyan igira a mithahiyat? ago ba aya

kailangan na khaokaogn iyan a totoro iyan sii ko masa a kitotoroon iyanon, anta aka phakabatal ko
sambayang so kakhaokaoga ko tindoro?
Kataya so Smbag o Imam Nawawi: Sunnah a kokoman ko kitoroon o tao ko totoro o kawanan a Lima
niyan sii ko masa a kaumaa niyan ko hamza (alif) ko il-Lallah, na diniyan dn khaoga so totoro iyan
sii ko masa a kitotoro-on iyanon, ka opama ka khaokaoga niyan so totoro iyan na da oto makabatal ko
sambayang iyan na ogayd na miyaolog sa Makroh. aya pd a tindg na so kakhaokaoga ko totoro na
phakabatal ko sambayang. Giyanan i fatwa o Imam Nawawi a poon ko kitab iyan, page 45.
Commentary: Miyakarayag sa Fatwa anan o Imam Nawawi a makrooh a kokoman o kakhaokaoga ko
totoro sii ko masa a kathahiyat, ka adn a mga ulama a iniitong iran sa phakabatal ko sambayang so
kakhaokaoga ko Totoro sii ko kathahiyat.
Sii ko oriyan o kiyatokawi tano ko kokoman o kakhaokaoga ko Totoro sii ko masa a kathahiyat na
alowin tano sii so mga Dalil o mga tao a aya kpit iran na dii ran gikhaokaogn a mga totoro iran sii ko
kathahiyat:
Aya Paganay a Dalil iran na Hadith a Ahad ago Dhaeef ka Hadith a Shaadh ago Modhtarib adi
khapakay iba kowaa a Dalil.
" :
" .
Hadith anan a Batil ka sabap ko aya pd a kiyathitayanan a giyanan a hadith na unknown person a
mngangaran sa Ahmad Bin Jafar ago si Muhammad Bin Moqassim na Dhaeef a panonothol.

:
Hadith pn anan a Ahad ago Dhaeef ka aya kiyathitayan iyan na si Zaidah Bin Quddamah, na giyanan a
hadith iyan na masosopak iyan so Hadith a sii miyakathitayan ko madakal a mga Ulama sa Hadith na
daa baon miya-aloy iba gikhaokaoga o Nabi (pbuh) a totoro iyan.

Kataya so Dalil a Saheeh a mga Hadith a sii miyakathitayan ko madakl a mga Ulama sa hadith na aya
miya-aloy ron na knaba gikhaokaoga o Nabi (pbuh) a totoro iyan:

" . : "
132 2/131 . ..
Miyakathitayan ko Abdullah Bin Zubair a pitharo iyan: mataana So Nabi (pbuh) na ipthoro iyan a
Totoro iyan sii ko kathahiyat na di niyan khaogn. piyanothol o Imam Abu Dawood.

 "
" : 1579 " " : :

Miyakathitayan ko Nafi: mataana so Ibn Omar (Radhiyallahu anhuma) na ipmbtad iyan so kawanan
a lima niyan sa obay a lb iyan a kawanan, ago ipmbtad iyan so diwang a lima niyan sa obay a lb iyan a
Diwang na oriyan oto na ipthoro iyan a Totoro iyan na di niyan khaogn. Miyatharo o Ibn Omar: so
kitoro-on ko totoro na pkhabogawn niyan so Shaitan. ago miyatharo iyan a giyanan i olaola o Nabi (a
knaba niyan pkhaoga a Totoro iyan). Saheeh anan a Hadith a Piyanothol o Imam Tirmidhi.
Commentary: Miyakarayag sa dowa anan a Hadith a aya kathahiyat o nabi (pbuh) na mitoro iyan a
totoro iyan na knaba niyan pkhaoga.
Aya ikadowa Dalil o mga tao a aya kpit iran na pkhaokaogn so Totoro sii ko masa a kathahiyat na
giyanan kon i tindg o madhab a Maliki!.
Aya smbag anan na bnar ko aya pd a miya-aloy a Tindg o Madhab a Maliki na pkhaokaogn so totoro
na ogayd na mbida ago so okit a diyon gikakhaokaoga o saba-ad Imanto a mga tao ka baba puro a okit
a diiranon gikakhaokaoga. adn pn a aya okit a diiniyan gikakhaokaoga sa totoro iyan na lagid oba
psorat sa Letter O a diniyan gipakathiboronn a Totoro iyan, na makasosopak anan sii ko miya-aloy a
tindg o Madhab a Maliki, ka aya midadaptar ko kitab a Madhab a Maliki na kawanan diwang a okit a
gikakhaokaoga ko totoro. aya maana niyan na dasa sii pakasangorn so totoro sa kawanan na dasa pman
sa Diwang. giyanan i okit a kapkhaoga ko totoro sii ko madhab a Maliki! knaba baba Puro ago knaba
Matiboron! Dadn maaloy ko madhab a Maliki iba aya okit a kapkhaoga ko totoro na Baba puro odi na
Matiboron! Ogaid mga pagariko na aya Titho a Mash-hoor (makikilala) a tindg o madhab a maliki a
miya-aloy o miyanga-uuna a mga Ulama a moonot ko madhab o Imam Malik na mitoro o tao so totoro
iyan sii ko masa a kathahiyat na didn khaogn.
" :2/85 (( ))
! !!
! ..."

Pitharo o Imam Ibn Al-Arabi Al-Maliki: Panananggilai niyo iba niyo gikhaokaoga a mga totoro iyo sii
ko kathahiyat, go di niyo pharatiyaya so miya-aloy ko Al-Utbiyyah ka Ribat oto! Tanto ko piyakammsa
si tao a aya katharo iyan na pkhadbakan iyan kon so Shaitan igira a pikhaokaog iyan a totoro iyan!.
Sabota niyo a mataana omaniyo khaokaogn a mga totoro iyo na bakano badn p'phanonggiringi o
Shaitan ka Sapolo mambo ko mga tindoro iyan a dii niyanon gikhaokaog'n. Aya okit a kakhadbaki ko
shaitan na nggolalan sa Ikhlas ko Puso ago So khoshoo (kalk ko Allah) ago kandhikr ago so kalindong
ko Allah, knaba aya okit a kakhadbaki ko Shaitan naba so kakhaokaoga ko totoro...

Commentary: Tanto ko marayag a katharo anan o Imam Ibn Al-Arabi Al-Maliki sa kinisaparn iyan ko
kakhaokaoga ko totoro sii ko kathahiyat. Na mataana bnar anan ka so Iblis na knaba da akal iyan aba
niyan pagangitn a Ulo niyan sii ko totoro o tao ka para pkhadbaki a Ulo niyan, ka opama ka adn a Akal
o tao na adn mambo a akal o Shaitan, ka oda akal o Shaitan na maakal iyan ari a giyai a million a mga
tao a palaya dn giimbaradosa ko Allah!.
." " :99 ) (
Pitharo o Imam Ibn Al-Hajib Al-Maliki: Di khaogn so totoro (sii ko kathahiyat).
Commentary: Miyakarayag a aya Makikilala a tindg o Madhab a Maliki na di khaogn so totoro!.
Oriyan a kiya-aloya tano anan ko tindg o madhab a Maliki sii sa giyai a mas-alah na aya tano pman
alowin so katharo o mga ulama a makapopoon ko tlo a madhab (Hanafi, go Shafii, go Hambali):
MADHAB A HANAFI
" . " :
Pitharo o Imam Ibn Al-Abideen Al-Hanafi: aya kitoroon ko totoro na sii ko masa a kaumaa o tao ko
La ilaaha na aya kimbaba-an iyanon na sii ko kaumaa niyan ko il-Lallah.
Commentary: naman kada niyan dn maaloy iba pkhaokaoga so tindoro, ka apiya tano pn l'kata langon a
kitab o mga ulama a Hanafi ka dadn aba tano ron matoon iba aya okit a katoro iran sii ko kathahiyat na
ba pkhaokaogn so totoro!.

MADHAB A SHAFII
" ) (
45 " ... .
Pitharo o Imam Nawawi Al-Shafii: Sunnah a kokoman ko kitoroon o tao ko totoro o kawanan a Lima
niyan sii ko masa a kaumaa niyan ko hamza (alif) ko il-Lallah, na diniyan dn khaoga so totoro iyan
ko masa a kitotoro-on iyanon, ka opama ka khaokaoga niyan a totoro iyan na da oto makabatal ko
sambayang iyan na ogayd na miyaolog sa Makroh. Aya pd a tindg na so kakhaokaoga ko totoro na
phakabatal ko sambayang. Giyanan i fatwa o Imam Nawawi a poon ko kitab iyan, page 45.

MADHAB A HAMBALI

" . " :
Pitharo o Imam Al-Mardawi Al-Hambali: Di khaogn so totoro sii ko masa a kathahiyat san ko Madhab
a titho a Hambali.

" " :93

Pitharo o Imam Al-Bahooti Al-Hambali: ithoro so totoro sii ko masa a kathahiyat ago kandowaa sii ko
sold o sambayang na didn khaogn.
Commentary: Miyakarayag a aya tindg o tlo ko pat a Madhab (Hanafi, Shafii, Hambali) na di khaogn
so totoro sii ko masa a kathahiyat, na sakamauto mambo a aya tindg o miyangauuna a mga Ulama a
moonot ko madhab a Maliki na di khaogn so Totoro sii ko kathahiyat.
So Mipantag ko mga Bangsa tano a mga Salafi/Wahabi na maooparik so mga Ulama iran sa giyai a
mas-alah ka si Shiekh iran a si Albani na aya kpit iyan na pkhaokaogn o tao so totoro iyan sa taman dn
sa di niyan ibaba na diniyan dn phootoln a kakakaoga niyanon. na si pman si Shiekh Moqbil Al-Wadii
a ulama iran pn a Salafi na aya pman a kpit iyan na di khaogn so totoro. Na sakamauto mambo a
miyaoparik siran ko Okit a gikakhaokaoga ko totoro ka adn a aya kpit iyan kiran na Baba puro a okit a
kapkhaokaogaon, na adn pman a Ulama iran a lagid i Albani a piyakarata iyan iba aya okit a
kapkaogaon naba baba puro. Si pman si Shiekh iran a si Uthaymeen na aya kpit iyan na aya bo a
kapkhaoga ko totoro na sii ko kapkhaumaa o tao ko dowaa sii ko masa a kathahiyat ago sii ko masa a
kaontod a pagltan o dowa timan a Sujod. Piyakarata i Uthaymeen iba plalayona a kakakaoga ko totoro
a didn printasn!. Aya maana a lalag na aya kpit i Uthaymeen na mlagid o sii kapapantagi so tao sii ko
masa a kathahiyat odi na sii kapapantagi ko Kaontod a pagltan o dowa timan a Sujod na Sunnah
kapkhaoga niyan ko totoro iyan sii ko oman iyan mauma so dowaa ko Allah. ogaid na dadn a mikpit sa
kpit anan i Shiekh uthaymeen ko Pat a Imam!.

Fatwa i Shiekh uthaymeen:

:
:
" " :

:

.


.

 :
.
:
.
: : " :
".


" : " " "

.
Aya pd a Siyabot sa fatwa anani uthaymeen na so kon so Kakhaokaoga ko totoro sa didn maririntas a
kakakaogaon na miniitong sa kanggitagita, na so kanggitagita na patot adi pkisaog ko sambayang.