Professional Documents
Culture Documents
Ma Hoa Tieng Noi Trong GSM
Ma Hoa Tieng Noi Trong GSM
Ma Hoa Tieng Noi Trong GSM
C S TI THNH PH H CH MINH
N
TT NGHIP I HC
CHUYN NGHNH: IN T - VIN THNG
H I HC CHNH QUY
NIN KHO: 2008-2013
ti:
NI DUNG:
- CHNG 1: GII THIU S LC V X L TN HIU TRONG DI NG
- CHNG 2: QU TRNH TO TING NI
- CHNG 3: CC PHNG PHP C S M HO TING NI
- CHNG 4: M HO V GII M TING NI TRONG H THNG GSM
- CHNG 5: M PHNG
Nguyn i Ho
408160072
08VTA2
Phm Thanh m
MC LC
LI M U .................................................................................................................... 1
CHNG 1: GII THIU S LC V X L TN HIU TRONG DI NG . 2
1.1 S ho v m ho ting ni .................................................................................... 2
1.2 M ho knh .......................................................................................................... 3
1.3 T chc cm .......................................................................................................... 4
1.4 Ghp xen ................................................................................................................ 5
1.5 Mt m ho ............................................................................................................ 6
1.6 iu ch ................................................................................................................. 7
CHNG 2: QU TRNH TO TING NI........................................................... 9
2.1 Chui thoi ............................................................................................................ 9
2.2 Pht m ................................................................................................................ 10
2.2.1 Kch thch ..................................................................................................... 11
2.2.2 Vocal tract .................................................................................................... 12
2.2.3 m v ............................................................................................................ 13
2.2.3.1 Nguyn m ............................................................................................. 13
2.2.3.2 Ph m xt ............................................................................................. 15
2.2.3.3 Ph m dng .......................................................................................... 17
2.2.3.4 Ph m mi ............................................................................................ 18
2.3 Dng b lc ngun ............................................................................................... 18
2.3.1 Vocal tract .................................................................................................... 18
2.3.2 Kch thch ..................................................................................................... 18
2.3.3 Dng b lc ngun tng qut........................................................................ 19
CHNG 3: CC PHNG PHP C S M HO TING NI..................... 20
3.1 Cc phng php c s m ho ting ni ............................................................ 20
3.1.1 Phng php m ho ting ni dng sng .................................................... 21
3.1.1.1 PCM (Pulse Code Modulation) ............................................................ 21
3.1.1.2 DM (Delta Modulation) ......................................................................... 22
3.1.1.3 DPCM (Differential PCM) .................................................................... 22
3.1.1.4 ADPCM (Adaptive Differential PCM)-G.726 ...................................... 23
3.1.2 Phng php m ha ting ni kiu Vocoder ............................................... 23
3.1.3 Phng php m ha lai (Hybrid) ................................................................ 24
3.1.3.1 M ho phn tch AbS ........................................................................... 25
a, D on ngn hn STP (Short Term Predictor) ................................................... 26
b, D on di hn LTP (Long Term Predictor)...................................................... 32
M PHNG ............................................................ 50
KT LUN ...................................................................................................................... 52
TI LIU THAM KHO................................................................................................. 53
CH VIT TT ............................................................................................................... 54
MC LC HNH
Hnh 1.1 Qu trnh bin i tn hiu trong GSM ............................................................. 2
Hnh 1.2 Bin i A/D ..................................................................................................... 3
Hnh 1.3 M ho thoi ..................................................................................................... 3
Hnh 1.4 M ho knh ..................................................................................................... 4
Hnh 1.5 Ghp xen tn hiu ting ni............................................................................... 6
Hnh 2.1 Qu trnh to thoi ............................................................................................ 9
Hnh 2.2 Pht m cua vocal tract ................................................................................... 10
Hnh 2.3 Dng sng ting ni cua on thoi (m hu thanh) ngn ............................. 11
Hnh 2.4 Log cng ph cua mt on thoi (m hu thanh) ngn ......................... 12
Hnh 2.5(a) Dng sng thi gian cua /I/ trong t bit .................................................. 14
Hnh 2.5(b) Log cng ph cua /I/ trong t bit .................................................... 14
Hnh 2.6(a) Dng sng thi gian cua /U/ trong t foot .............................................. 15
Hnh 2.6(b) Log cng ph cua /U/ trong t foot................................................. 15
Hnh 2.7(a) Dng sng thi gian cua /sh/ trong m bt u t shop.......................... 16
Hnh 2.7(b) Log cng ph cua /sh/ trong m bt u t shop ............................ 16
Hnh 2.8 Dng sng thi gian cua /t/ khi pht m t tap ........................................... 17
Hnh 2.9 Dng b lc ngun tng qut .......................................................................... 19
Hnh 3.1 M hnh chung b m ho phn tch bng tng hp AbS .............................. 25
Hnh 3.2 th hm mt xc sut cua 8 h s LAR u tin................................... 30
Hnh 3.3 Mi quan h gia khung, khung con v ca s Hamming ............................. 31
Hnh 4.1 B m ho RPE-LTP ...................................................................................... 38
Hnh 4.2 B lc phn tch ngn hn .............................................................................. 41
Hnh 4.3 p ng xung (tri) v p ng tn s (phi) cua b lc trng s ................. 44
Hnh 4.4 V tr cc mu trong 4 chui con .................................................................... 44
Hnh 4.5 B gii m RPE-LTP ...................................................................................... 46
Hnh 5.1 Giao din chng trnh m phng .................................................................. 50
MC LC BNG
Bng 2.1 co tht v v tr li cua cc nguyn m trong ting Anh ........................ 13
Bng 2.2 V tr co tht v ph m xt trong ting Anh.................................................. 17
Bng 2.3 V tr co tht v ph m dng trong ting Anh .............................................. 17
Bng 2.4 V tr co tht i vi ph m mi trong ting Anh......................................... 18
Bng 4.1 ......................................................................................................................... 37
Bng 4.2 Lng t cc h s LARc(i) ........................................................................... 40
Bng 4.3 Ni suy cc tham s LAR (J=khi hin ti) ................................................... 40
Bng 4.4 Bng lng t cho tham s khuch i LTP .................................................. 42
Bng 4.5 V tr bit cc tham s ng ra cua b m ho ting ni RPE-LTP trong khung
thoi 20ms ............................................................................................................. 48
LI M U
Li m u
Ngy nay, khi cc phu o ng tin truy n thng pht tri n v s lu ng ngu i s du ng
cc phu o ng ti n lin la c ngy cng tang ln th m ha ting ni c nghin cu v
ng dng cng rng ri trong cc cuc go i in thoa i truy n th ng , gi in thoi qua
mng di ng, qua Internet hay qua v tinh, ... Mc d vi s pht tri n cua cng ngh
truy n thng qua cp quang lm cho bang thng khng cn l v n ln trong cc
cuc go i i n truy n th ng . Tuy nhin, bang thng trong cc cu c go i u ng di , cc
cuc go i qu c t , cc cuc go i qua v tinh hay cc cuc go i di ng th cn phi duy tr
bang thng m t mc nh t inh
. Chnh v th vi c m ha ti ng ni l r t c n thi t ,
gip giam thi u s lu ng tn hi u c n truy n i trn u ng truy n nhu ng vn am bao
ch t lu ng cuc go i.
Xu t pht t nhng yu c u trn , vi mc ch tm hiu su hn v k thut m
ho ting ni, em quyt nh thc hin ti Nghin cu k thut m ho ting ni
trong di ng.
Ni dung ti bao gm 4 chng chnh:
- Gii thiu s lc v x l tn hiu trong di ng.
- Qu trnh to ting ni.
- Cc phng php c s m ho ting ni.
- M ho v gii m ting ni trong h thng GSM.
tang tnh thc t cua ti, em thc hin chng trnh m phng m ho
ting ni chy trn PC bng Matlab.
Em xin chn thnh cm n thy Phm Thanh m hng dn, tn tnh gip
em hon thnh ti ny. Nhng do thi gian v kin thc c hn nn lun van
thc hin cn nhiu thiu st. Em rt mong s nhn xt, nh gi, ng gp t thy c
v bn b.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
S ho v
m ngun
M ho
knh
Ghp xen
Mt m ho
T chc
cm
iu ch
Gii m
ngun
Gii m
knh
Gii ghp
xen
Gii mt
m
iu chnh
Gii iu
ch
Ting ni
Ting ni
1.1 S ho v m ho ting ni
u tin, ting ni c microphone bin i sang tn hiu in dng tng t.
Microphone bao gm mt mn mng v mt cun dy t trong khe t trng cua mt
nam chm. gim lng d liu cn thit tng ng vi sng m, ta cho tn hiu qua
b lc thng di trong khong tn s t 300 Hz n 3.4 kHz. Sau , tn hiu ny c
bin i sang tn hiu s bng b bin i A/D dng k thut iu xung m PCM vi
tn s ly mu l 8kHz v m ho mi mu bng 13 bit. Do , lung tn hiu s sau
khi c bin i c tc 104 kbps.
Tn hiu s ng ra cua b bin i A/D c tc 104 kbps c nn li bng
b m ho ting ni. M ho ting ni l phng php nn tn hiu thoi dng s.
Yu cu cua m ho ting ni l phi m bo thi gian thc v cht lng c th chp
nhn c. Trong GSM, ngi ta s dng m Vocoder. Nguyn tc cua k thut ny
l thay v truyn i lung s t ting ni th ta s truyn i thng s cua c quan pht
m ti thi im pht ra ting . Nh vy, chui bit truyn i s ngn hn nn tc
s gim xung.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
8000 ln/s
13 bit/mu
104kbps
B chuyn i
A/D
B lc thng
di
Lc tn hiu trong
khong t
Tn hiu s
(300Hz 3.4kHz)
104kbps
LPC
B chuyn
i A/D
RPE
Tn hiu s
L
T
P
B m ho thoi
20 ms block
1.2 M ho knh
M knh l thm vo mi t m cn truyn mt s bit d tha lm tang
khong cch Hamming cua b t m, nhm mc ch l gip cho u thu pht hin v
sa c nhiu li hn.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
50 bit
CRC3
456 bit
Convolution
coder
132 bit
78 bit
1.3 T chc cm
Khi MS cn truy xut vo mng th s c h thng cung cp cho mt khe thi
gian. Mi khe thi gian c di 0,577 ms nhng thng tin truyn i trong khe ny l
ch chim c 0,546 ms. Thng tin trong khong thi gian ny c gi l cm v
khong thi gian cn li hai u l thi gian bo v di 0,031 ms.
Tu theo mi loi tn hiu khc nhau m cc t chc cm trong GSM khc nhau.
C 5 loi cm trong thng tin di ng GSM:
Cm thng (Normal Burst)
TB
3
F
1
Chui hng dn
26 bit
F
1
TB
3
GP
8.25
Cm thng (NB)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
TB
3
TB
3
GB
8.25
Cm iu chnh tn s (FC)
Cm ng b (Synchronization Burst)
c s dng ng b thi gian cho trm di ng. Cm cha 78 bit c
mt m ho mang thng tin v FN (s khung) cua TDMA v cua BSIC (m
nhn dng trm gc). Cm SB c s dng truyn knh SCH.
TB
3
Chui ng b
64 bit
TB
3
GB
8.25
Cm ng b (SB)
Cm truy xut (Access Burst)
c s dng cho cc knh iu khin 1 chiu cn li.
Chui ng b
41
TB
3
TB
3
GP
68.25
Cc bit hn hp
58
Chui hng dn
26 bit
Cc bit hn hp
58
TB
3
GP
8.25
Cm gi (DB)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
1.5 Mt m ho
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
1.6 iu ch
iu ch l php ton chuyn i t mt tn hiu mang tin tc sang mt tn hiu
khc m khng lm thay i v tin tc mang theo.
iu ch s l qu trnh trong cc d liu s c m ho vo trong sng
mang hnh sin thch hp vi cc c tnh knh truyn. K thut truyn tn hiu iu
ch s cn gi l k thut truyn tn hiu dy thng.
Dng tng qut cua sng mang hnh sin s(t) l:
s(t) = A(t).cos[0(t) + (t)]
(1.1)
Trong , A: bin
0=2f :tn s gc
: gc pha
Gii iu ch s l qu trnh ngc li vi iu ch s nhm phc hi cc lung
bit t dng sng thu c cng t li cng tt, mc d tn hiu s c th mo dng hoc
nhiu.
GSM s dng phng php iu ch kho chuyn pha cc tiu GMSK (Gaussian
Minimum Shift Keying). y l phng php iu ch bang hp da trn k thut
iu ch dch pha. gii thch GSMK, trc ht chng ta xt MSK bng cch so
snh n vi PSK. Ta c th trnh by sng mang c iu ch i vi PSK v
MSK nh sau:
s(t) = A.cos[0(t) +(t) + 0]
(1.2)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
y t = kifi (t - iT)
(1.3)
p
2Tb
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
CHNG 2:
QU TRNH TO TING NI
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang
i to ra sng m truyn trong khng kh. Sng m ny truyn n tai ngi nghe v
kch hot c quan th gic. C qua thnh gic cng to ra cc xung thn kinh a n
no ngi nghe v no s gip nhn bit, hiu c cc thng tin t ngi ni.
Cc dy thn kinh thnh gic cua ngi ni cng c hi tip li no. No s
tip tc so snh vi m thanh ni c nhng iu chnh thch hp. S hi tip ny
l rt cn thit gip cho ngi ni c th d on c ngi nghe c nghe r rng
v chnh xc hay khng ?
2.2 Pht m
Do hot ng v v tr cua c quan pht m nn m thanh cua mi ngi khc
nhau. Khi chng ta ni kh t phi s i qua vocal tract v ra ngoi to thnh ting ni.
Tn hiu thoi l tn hiu ng c dng sng rt phc tp. Bng cch phn tch tn
hiu, ngi ta thy rng phn b nang lng theo tn s trong mt on thoi ngn c
nhiu dng khc nhau. Nang lng phn b theo tn s c gi l ph cng sut. Ph
cng sut c th tp trung tn s cao, tn s thp hoc hai bn mt di tn s no
. Cu trc cua ph c th ngu nhin hoc xc nh iu ho. Ph cua cua thoi lun
thay i lm cho m ho cng thm phc tp. khc phc iu ny, ngi ta sp xp
thnh cc mc vt l khc nhau. Bng cch nghin cu c quan pht m v hot ng
cua n, cc dng tn hiu thoi khc nhau c xt ring l.
Hnh 2.2 cho thy s n gin hot ng cua vocal tract. Khng kh t phi
y vo kh qun, i qua dy thanh v cui cng vo hc mi v ming. Thanh mn
cho php mt lng khng kh va u t phi i qua hoc c th ngt lung khng kh
thnh cc xung tun hon.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 10
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 11
Hnh 2.3 cho ta dng sng thi gian cua mt on thoi di 40 ms cua m hu
thanh. Trc x l trc thi gian (ms). Trc y l bin . Gi tr bin cao im bt
u xung pitch, chu k pitch l 10 ms v tn s pitch l 1/10ms bng 100 Hz.
2.2.2 Vocal tract
Kch thch l mt trong hai h s quan trng tc ng n ting ni. Cho kch
thch l m hu thanh hoc m v thanh, khi vocal tract thay i s cho cc m thanh
khc nhau. Khi hnh dng v v tr cua vocal tract thay i th s lm cho tn s cng
hng cua vocal tract thay i theo.
Cc tn s cng hng ny cho cc nh ph nm cc tn s ng vi tng dng
vt l cua vocal tract. Tn s cng hng c gi l formant v v tr tn s cua
chng c gi l tn s formant.
LP: 08VTA2
Trang 12
Trc
Gia
Sau
/i/ beet
/E/ bet
/ae/ bat
/ER/ bird
/UH/ but
/u/ boot
/OW/ bought
/a/ father
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 13
Hnh 10Hnh 2.5(a) Dng sng thi gian ca /I/ trong t bit
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 14
Hnh 12Hnh 2.6(a) Dng sng thi gian ca /U/ trong t foot
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 15
hu thanh ln m v thanh. Bng 2.2 l danh sch ph m xt. Nhng t lit k trong
bng cho ta v d chung cua m v.
Hnh 2.7 l dng sng theo thi gian v log cng ph cua mt mu /sh/. m
l m hu thanh v dng sng thi gian ging nh l nhiu ngu nhin. Ph c dng
xc nh, khng bng phng. cao nh ph khong 2800 Hz.
Hnh 14Hnh 2.7(a) Dng sng thi gian ca /sh/ trong m bt u t shop
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 16
Co tht
Rang/mi
Rang
Vm ming
Thanh mn
m v thanh
/f/ fit
/THE/ thaw
/sh/ sap
/h/ help
m hu thanh
/v/ vat
/TH/ that
/zh/ vision
m v thanh
/p/ pat
/t/ tap
/k/ cat
m hu thanh
/b/ bat
/d/ dip
/g/ good
Hnh 16Hnh 2.8 Dng sng thi gian ca /t/ khi pht m t tap
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 17
2.2.3.4 Ph m mi
m mi to ra do vocal tract ng lung khng kh v a n ra ngoi bng mi. m
mi l ph m m hu thanh. Bng 2.4 lit k ba ph m mi trong ting Anh. Do
ming ng kn nn m mi c nang lng thp hn so vi cc ph m m hu thanh
khc. Lung khng kh i qua hc mi, kt hp vi ng ming nn c ph cng khc
vi cc dng trc.
Co tht
Mi
Rang
Sau vm ming
m hu thanh
/m/ map
/n/ no
/ng/ hang
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 18
Thng tin
vocal tract
Kch thch
tun hon
Kch thch
Thng tin
ting ni
Quyt nh
trn
Vocal tract
Thoi c
tng hp
Nhiu kch
thch
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 19
CHNG 3:
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 20
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 21
LP: 08VTA2
Trang 22
LP: 08VTA2
Trang 23
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 24
Hnh 18Hnh 3.1 M hnh chung b m ho phn tch bng tng hp AbS
Cu trc c bn cua m hnh chung b m ho ting ni phn tch bng tng hp
AbS c m t nh hnh 2.1. M hnh trn bao gm ba phn chnh. Phn u tin l
b lc tng hp, thng c gi l b lc tng quan ngn hn bi cc h s c
tnh ra da trn d on mt mu ting ni bng cc mu ting ni trc (thng l
8 n 16 mu, do gi l ngn hn). B lc tng hp cng c th l b lc tng
quan di hn ni tng b lc tng quan ngn hn. Cc on ting ni hu thanh c
dng sng tun hon v s tun hon ny c th c khai thc tr gip cho qu
trnh d on ting ni. Cng nh cc b d on ngn hn l cc b d on tuyn
tnh nhng trong khi b d on ngn hn thc hin vic d on da trn cc mu k
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 25
1
=
1- Ps (z)
1
p
(3.1)
1- ak z
-k
k=1
vi
Ps (z) = ak z-k
(3.2)
k=1
s(n) = ak s(n - k)
(3.3)
k=1
(3.4)
k=1
k=1
p
-k
(3.5)
vi
A(z) = 1- ak z-k
(3.6)
k=1
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 26
(3.7)
E
= 2 s(n) - ak s(n - k) s(n - i) = 0
ai
n
k=1
(3.8)
(3.9)
n k=1
p
k=1
(3.10)
(3.11)
a f (i, k) = f (i, 0)
, i=1, , p
(3.12)
k=1
C hai phng php thc hin iu ny, l phng php t tng quan v
phng php hip phng sai. Phn sau ch trnh by v phng php t tng quan.
Phng trnh (3.12) u c p dng ch trong t rng hp nu m hnh ting ni l
qu trnh ngu nhin dng . T t nhin tn hiu ti ng ni khng l nhu th trong khoang
di cua thi gian , cho php tnh dng l xc thc chi trong khoang nga n tn hi u ti ng
ni.
Gi s cc on thoi tin n 0 khi nm ngoi gii hn cho trc 0 n L -1,
vi L l di cua khung phn tch STP. iu ny tng ng vi nhn tn hiu
ting ni u vo vi ca s w(n) c di hu hn v bng 0 nm ngoi khong trn.
Ta xt cng thc (3.7) trong khong 0 n L + p-1:
f (i, k) =
i = 1,..., p
L+ p-1
s(n - i)s(n - k)
k = 1,..., p
n=0
(3.11)
t m= n- i :
f (i, k) =
L-1-(i-k)
s(m)s(m+ i - k)
(3.12)
m=0
L-1- j
n=0
(3.13)
L-1
s(n)s(n + j ) = s(n)s(n - j )
(3.14)
n= j
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 27
a R( i - k ) = R(i)
(3.15)
k=1
R(0)
R(1)
R(1)
R(2)
R(1)
R(0)
...
...
...
R( p -1) R( p - 2) R( p - 3)
...
...
...
...
...
R( p -1)
R( p - 2)
R( p - 3)
...
R(0)
a1
a2
a3 =
ap
R( p)
R(1)
R(2)
R(3)
(3.16)
Do c cu trc Toepliz (l ma trn i xng), nn phng php quy LevinsonDurbin c dng gii quyt vi gii thut nh sau:
E(0) = R(0)
For i=1 to p do
i -1
ki =
R(i) - ai-1
j R(i - j )
j =1
(3.17)
E(i -1)
aii = ki
(3.18)
(3.19)
(3.20)
R(1)
R(0)
a
2 R(2)
i vi i=1:
E(0) = R(0)
k1 =
R(1)
R(0)
a1(1) = k1 =
R(1)
R(0)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 28
R2 (0) - R2 (1)
R(0)
i vi i=2:
R(2) - a1R(1) R(2)R(0) - R2 (1)
k2 =
=
E(1)
R2 (0) - R2 (1)
a2(2) = k
a1(2) = a1(1) - k2 a1(1) =
R(1)R(0) - R(1)R(2)
R2 (0) - R2 (1)
Kt qu:
a1 = a1(2) v a2 = a2(2)
2p n
)
L -1
, 0 n L -1
(3.21)
1- ki
1+ ki
(3.22)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 29
cc bit c n nh cho cc tham s LAR cng nhiu khi bc cua LAR cng nh.
iu ny, l gii trong trng hp lng t ho 8 LAR trn khi 20 ms ting ni bng
6 bit cho LAR(1) v LAR(2), 5 bit cho LAR(3) v LAR(4), 4 bit cho LAR(5) v
LAR(6) v 3 bit cho LAR(7) v LAR(8).
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 30
(3.23)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 31
sf4 = fn
b, D on di hn LTP (Long Term Predictor)
Lc ting ni bng b lc o A(z)c xu hu ng loa i bo nhi u tha ba ng cch
tr mi mu ti ng ni m t gi tri d on cua n dng bi pmu trong qu kh . Tn
hiu nhn u c u c go i l d tha d on nga n ha n v ni chung n se c lu ng chu
k nh t inh
. Tnh
lin quan n chu k pitch cua ti ng ni g c khi n u c pht m
chu k ny th hi n mc du tha na m ta c th loa i bo ba ng b d on pitch hay
cn gi l b d on di ha n. Dng tng qut cua b lc d on di hn nh sau:
1
1
=
=
P(z) 1- Pl (z)
1
m2
1-
Gz
-(a +k)
k=-m1
(3.24)
Trong :
m2
Pl (z) =
Gz
-(a +k)
k=-m1
(3.25)
(3.26)
y, r(n) l phn d to nn sau d on ngn hn. Phn d bnh phng trung bnh
E l:
N-1
N-1
n=0
n=0
E = e2 (n) = r(n) - Gr ( n - a )
(3.27)
E / G = 0nn:
N-1
G=
r(n)r(n - a )
n=0
N-1
[ r(n - a )]
(3.28)
n=0
Th G vo(3.27), ta c
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 32
N-1
r(n)r(n - a )
N-1
E = r 2 (n) - n=0
n=0
N-1
[ r(n - a )]
(3.29)
n=0
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 33
(OLR-Overall Loudness
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 34
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 35
LP: 08VTA2
Trang 36
MOS
1.95
3.14
2.92
3.27
3.54
~ 4.0
Tin x l
Lc phn tch STP
Lc phn tch LTP
Tnh ton RPE
4.2.1 Tin x l
Tn hiu ting ni ly mu u tin c cho qua mt b lc loi b bt k
sai lch DC no c th tn ti ri cho qua b lc tin nhn.
M hnh ton ho c cua b to ting ni trong b m ha chi ra ra ng nang lu ng
suy giam d n vi t n s tang d n . Do , vic tin nhn c p dng nng
chnh xc tnh ton bng cch nhn phn tn s cao cng sut thp cua ph ting ni.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 37
(4.1)
trong , c1 ~ 0.9.
4.2.2 Lc phn tch STP
Ting ni c tin nhn c phn on thnh cc khi 160 mu tng ng
vi khong thi gian 20 ms trong mt b m.
i vi mi mt on gm L=160 mu, chn h s t tng quan c tnh t
s(k) theo cng thc sau:
ACF(i) =
L-1-i
s(i)s(k + i)
, i = 0,1,...,8
(4.2)
k=0
i = 1,...,8
(4.3)
1+ r(i)
, i = 1,...,8
1- r(i)
(4.4)
Tuy nhin, lm n gin ho vic thc thi thi gian thc, mt xp x tuyn
tnh kiu tng on vi 5 on c s dng
r(i)
; r(i) < 0.675
(4.5)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
(4.6)
(4.6a)
Trang 39
A(i)
B(i)
20.000
20.000
20.000
20.000
13.637
15.000
8.334
8.824
0.000
0.000
4.000
-5.000
0.184
-3.500
-0.666
-2.235
Min
LARc(i)
-32
-32
-16
-16
-8
-8
-4
-4
Max
LARc(i)
+31
+31
+15
+15
+7
+7
+3
+3
(4.7)
LARJ (i) =
0.75*LARJ-1 (i) + 0.25*LARJ (i)
0.50*LARJ-1 (i)+0.50*LARJ (i)
0.25*LARJ-1 (i) +0.75*LARJ (i)
LARJ (i)
r '(i) = sign[ LAR'(i)]. 0.005 LAR'(i) + 0.337500 ;0.675 LAR'(i) < 1.225
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 40
(4.8a)
u0(k) = s(k)
(4.8b)
, i=1, , 8
(4.8c)
(4.8d)
d(k)=d8(k)
(4.8e)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 41
j = 0,..., 3
39
Rj (l ) = d(kj + i) d'(kj + i - l )
kj = k0 + j.40
l = 40,...,120
i=0
(4.9)
Rj (N j ) = max Rj (l ); l = 40,...,120
j = 0, ..., 3
(4.10)
Rj (N j )
(4.11)
sj (N j )
39
(4.12)
i =0
bcj =
2
3
bcj DLB(0)
(4.13)
Trong , DLB(i), (i=0, 1..., 2) l mc quyt nh c cho theo bng 3.4 v bcj
l h s khuch i c m ho.
i
0
1
2
3
Decision Level
DLB(i)
0.2
0.5
0.8
Quantizing Level
QLB(i)
0.10
0.35
0.65
1.00
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 42
(4.14)
kj = k0 + j.40
(4.15)
k = 0,..., 39
j = 0,..., 3
vi d(kj+k) = bj.d(kj+k-Nj)
, kj = k0 + j.40
(4.16)
k = 0,..., 39
kj = k0 + j.40
(4.17)
k = 0,..., 39
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 43
(4.18)
i =1
vi k= 0, ..., 39
e(k+5-i) = 0 khi k+5-i < 0 hoc k+5-i > 39
Giai oa n kch thch xung u bao g m vi c giam 40 mu du tha di ha n xu ng
thnh 4 b chui con 13 bit thng qua s k t h p cua ky thu t an xen v chia nho
mu.
xm(i) = x(kj + m+ 3*i)
; i = 0, , 12
m = 0, , 3
(4.19)
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 44
; m = 0, , 3
(4.20)
i=0
Gii m RPE
Lc tng hp LTP
Lc tng hp STP
Hu x l
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 45
RPE
decoding
Mcr
RPE grid
position
Long Term
Prediction
er
dr
dr
xmaxcr
xmcr
xmr
z
Inverse
APCM
br
bcr
Ncr
Short term
synthesis
filtering
Short term
synthesis
filter 1/A(z)
sr
sro
Deemphasis
rr
-N
Nr
Postprocessing
Reflection
coefficients
LARr
LTP
parameter
decoder
Interpolation
LARr
LARcr
LAR
decoder
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 46
10 LARr '(i ) -1
10 LARr '(i ) +1
(4.18)
4.3.4Hu x l
Qu trnh hu x l c thit lp bi vic gii nhn bng cch s dng b lc
H(z) trong biu thc 3.1.
Nh vy, i vi mt khong thi gian 20 ms, tng ng vi vic m ho 160
mu, cc bit c phn b trong m ho ting ni RPE-LTP c trnh by theo bng
3.5.
Tham s
STP
Tn tham s
K hiu
S lng bit
Bit
LAR 1
LAR 2
LAR 3
LAR 4
LAR 5
LAR 6
LAR 7
LAR 8
6
6
5
5
4
4
3
3
b1-b6
b7-b12
b13-b17
b18-b22
b23-b26
b27-b30
b31-b33
b34-b36
tr LTP
Khuch i LTP
N1
b1
7
2
b37-b43
b44-b45
on con th 1
LTP
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 47
M1
b46-b47
Gi tr cc i khi RPE
Xmax1
b48-b53
Xung RPE th 1
Xung RPE th 2
...
Xung RPE th 13
x1(0)
x1(1)
...
x1(12)
3
3
3
b54-b56
b57-b59
...
b90-b92
tr LTP
Khuch i LTP
V tr li RPE
N2
b2
M2
7
2
2
b93-b99
b100-b101
b102-b103
Gi tr cc i khi RPE
Xmax2
b104-b109
Xung RPE th 1
Xung RPE th 2
...
Xung RPE th 13
x2(0)
x2(1)
...
x2(12)
3
3
3
b110-b112
b113-b115
...
b146-b148
tr LTP
Khuch i LTP
V tr li RPE
N3
b3
M3
7
2
2
b149-b155
b156-b157
b158-b159
Gi tr cc i khi RPE
Xmax3
b160-b165
Xung RPE th 1
Xung RPE th 2
...
Xung RPE th 13
x3(0)
x3(1)
...
x3(12)
3
3
3
b166-b168
b168-b171
...
b202-b204
tr LTP
Khuch i LTP
V tr li RPE
N4
b4
M4
7
2
2
b205-b211
b212-b213
b214-b215
Gi tr cc i khi RPE
Xmax4
b216-b221
Xung RPE th 1
Xung RPE th 2
...
Xung RPE th 13
x4(0)
x4(1)
...
x4(12)
3
3
b222-b224
b225-b227
...
b258-b260
RPE
on con th 2
LTP
RPE
on con th 3
LTP
RPE
on con th 4
LTP
RPE
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 48
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 49
CHNG 5: M PHNG
CHNG 5:
M PHNG
LP: 08VTA2
Trang 50
CHNG 5: M PHNG
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 51
KT LUN
Kt lun
V can bn chng ta c th thy b m ho ting ni trong GSM l mt b m
ho ting ni dng lai (hybrid) gia LPC vocoder v m ho dng sng. Trong m
hnh lc t cu hnh vocoder c gi nguyn song cc tham s kch thch li c ci
thin. iu ny ngha l phn chu yu cua cc tham s c truyn i lin quan ti
chui kch thch. B m ho lai san c h ngan cch gia cc b m ho vocoder
v cc b m ho dng sng.
Quy trnh m ho ting ni trong b m ho ting ni c th tm tt li nh sau.
Tn hiu ting ni li vo c chia thnh tng khung 20 ms bin i thnh tn hiu
s. Cc bc c bn cua qu trnh m ho bao gm: Lc d on tuyn tnh LPC, Lc
d on di hn LTP v m ho kch thch xung u RPE. Cc thng s c m ho
do vy cng bao gm bit m cua cc thng s LPC, LTP v RPE.
V mt thc hnh, em cng c gng m phng c k thut m ho ting ni
chy c trn PC. Trc tin, chng trnh s thc hin nn tn hiu ting ni file
mu c sn di nh dng .wav bng codec RPE-LTP. Sau , s tng hp cc thng
s li to thnh tn hiu ting ni ng ra. Vi chng trnh m phng ny, em hy
vng chng trnh ny phn no gip ta c th hnh dung c k thut m ho ny.
Em xin cm n s gip tn tnh cua thy Phm Thanh m hng dn em
thc hin bi bo co ny. Do thi gian v kin thc c hn nn bo co thc hin vn
cn nhiu thiu st, em rt mong s nhn xt, nh gi, ng gp t thy c v bn b.
Em s c gng tm hiu thm. Mt ln na, em xin chn thnh cm n.
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 52
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 53
CH VIT TT
Ch vit tt
A/D
AB
AbS
ADPCM
DB
DM
DPCM
FC
FEC
GMSK
Analog to Digital
Access Burst
Analysis by Synthesis
Adaptive Differently PCM
Dummy Burst
Delta Modulation
Differential PCM
Frequency Correction Burst
Forward Error Correction
Gaussian Minimum Shift Keying
Global System For Mobile
GSM
Communications
LAR
Logarithm Area Ratio
LP
Linear Prediction
LPC
Linear Prediction Coding
LTP
Long Term Predictor
MOS
Mean Opinion Score
Multi-Pulse Excited LPC Codec
MPE-LTP
with Long term Predictor
NB
Normal Burst
PCM
Pulse Code Modulation
PDF
Probability Density Function
QMF
Quadrature Mirror Filter
QoS
Quality of Service
RELP
RPE
RPE-LTP
SB
SNR
STP
Cm truy xut
Phn tch bng tng hp
iu ch m xung vi sai thch ng
Cm gi
iu ch Delta
iu ch m xung vi sai
Cm iu chnh tn s
M sa li hng i
iu ch kho chuyn pha cc tiu
H thng thng tin di ng ton cu
T s vng logarith
D on tuyn tnh
M ho d on tuyn tnh
D on di hn
im s kin trung bnh
D on tuyn tnh kch thch a xung
vi b d on di hn
Cm thng
iu ch xung m
Hm mt xc sut
B lc gng cu phng
Cht lng dch v
D on tuyn tnh kch thch bng tn
Residual Excited Linear Prediction
hiu sau d on
Regular Pulse Excitation
Kch thch xung u
Regular Pulse Excited - Long
Kch thch xung u - D on di hn
Term Prediction
Synchronization Burst
Cm ng b
Signal to Noise Ratio
T s tn hiu trn nhiu
Short term Predictor
D on ngn hn
SVTH: NGUYN I HO
LP: 08VTA2
Trang 54