Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 87

in T Cng Sut

Chng 3

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai


Email: khaibk@ieee.org

Chng 3: B chnh lu AC-DC


Rectifier
3.1 M u
3.2 B chnh lu khng iu khin (diode rectifiers)
3.2.1 B chnh lu mt pha
3.2.2 B chnh lu ba pha
3.3 B chnh lu c iu khin (phase controlled rectifiers)
3.3.1 Gii thiu mch iu khin SCR
3.3.2 B chnh lu mt pha iu khin
3.3.2 B chnh lu ba pha iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

3.1 M u
Bo chnh lu: bien oi dong ien xoay chieu dong ien mot chieu.
Bo chnh lu c ap dung lam nguon ien ap mot chieu:
co ieu khien, cap cho cac thiet b ma, han mot chieu;
nguon ien cho cac truyen ong ong c ien mot chieu;
cap cho mach kch t cua may ien mot chieu hoac may ien ong bo.
Bo chnh lu con dung e chuyen oi ien xoay chieu thanh dang mot
chieu e truyen tai i xa (HVDC).
Bo chnh lu con tao thanh mot bo phan trong thiet b bien tan,
cycloconverter dung trong truyen ong ien ong c xoay chieu.
Cong suat cua cac bo chnh lu co the t vai tram W en hang chuc MW

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Phn Loi
1. B chnh lu khng iu khin Diode Rectifier
Ng vo: in p xoay chiu vi bin v tn s khng i (50Hz,
60Hz, 400Hz)
Ng ra: p mt chiu c nh

2. B chnh lu c iu khin SCR Rectifier


Ng vo: in p xoay chiu vi bin v tn s khng i (50Hz,
60Hz, 400Hz)
Ng ra: p mt chiu c th thay i c

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

3.2 B CHNH LU KHNG iU KHIN


Diode Rectifier

3.2.1 Nhng khi nim c bn v b chnh lu


3.2.2 B chnh lu cu mt pha
3.2.3 B chnh lu cu ba pha
3.4 Mch lc p ti v dng ti
3.5 Cc b chnh lu kp
S khi

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti Thun Tr - R

B chnh lu c bn vi ti thun tr

in p trung bnh nh ra
bng 31.8% gi tr nh p vo
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti Thun Tr - R

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti Cm - RL

B chnh lu c
bn vi ti cm RL
vs Ri L

di
dt

Dng vn tip tc ngay


sau khi in p ng vo m
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti Cm - RL

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti Cm - RL

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

10

Ti Ngun Pht dc (back-emf)

Dng bt u dn khi p ngun ln hn Ed


Dng vn tip tc dn sau khi p ngun nh hn Ed
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

11

3.2.2 B Chnh Lu Cu Mt Pha


Single-Phase Diode Bridge Rectifier

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

12

Trng Hp L Tng (Ls = 0)

T in C ln dng lc v
lu nng lng ca dc ng ra

Trng hp l tng (Ls = 0)


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Hai nhm, mi nhm gm 2 diodes


13

Trng Hp L Tng (Ls = 0)

Ti l thun tr
Ti l ngun dng

Dng sng in p ng ra ging nhau


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

14

Trng Hp L Tng vi ti l ngun dng

id if vs 0
is
id if vs 0
Dng in ng vo khi ti l ngun dng

Phn tch Fourier cho is


tr trung bnh Id
Hi c bn

I s1

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

THD = 48.43%
DPF = 1.0

2
2 I d 0.9 I d

h : chan
0
I sh
I s1 / h h :le

PF DPF

I s1
0.9
Is

15

nh Hng ca Ls Ti Dng Chuyn Mch

Dng in trn ti khng i v tng ng


nh mt ngun dng

Do c tnh ca Ls dng ngun khng th thay i trng thi t ngt (t +Id sang
Id v ngc li)
S c khong thi gian cn thit mch chuyn trng thi thi gian chuyn mch u.
Qu trnh chuyn mch din ra khi c dng dn qua hai diode khp mch ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

16

nh Hng ca Ls Ti Dng Chuyn Mch

Mch m t qu trnh chuyn mch

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Dng sng khi Ls = 0.

17

nh Hng ca Ls Ti Dng Chuyn Mch

Khi vs(t) < 0, dng Id chy qua D2 vd = 0, is = 0, D1 ngt.


Khi vs(t) bt u tng t t = 0 D1 phn cc thun v bt u dn dng is
tng ln do qu trnh np nng lng cun cm Ls (0 < is < Id). Do D2 dn
dng is b ngn mch qua Ls-D1-D2 trong khong thi gian chuyn mch u.
Khi is = Id, D2 ngt kt thc qu trnh chuyn mch
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

18

Bi tp
Cho mch in nh hnh v vi diode v ngun dng l tng c cc tham s:
Vs = 230 V (rms), f = 50 Hz, Id = 10 A v Ls = 5 mH. Tnh:
(a) Gc chuyn mch u.
(b) Tr trung bnh in p trn ti Vd
(c) Cng sut trung bnh trn ti.
(d) Gii thch qu trnh xy ra trong mch khi p ngun vt qua mc 0 t
dng sang m.

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

19

Chnh lu Cu 1-Pha c Ls: ti l ngun dng

Mch m t lc xy ra qu trnh chuyn mch


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

20

Chnh lu Cu 1-Pha c Ls: ti l ngun p

Mt na chu k

Dng ngun khng lin tc


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

21

Cu Chnh Lu Diode Thc T

Mt na chu k
Vs = 120 V (rms), f = 60 Hz,
V d 5.1/97 Ls = 1 mH, Rs = 1 m,
Cd = 1 mF, Rload = 20 .

tb < t < tf

did
vd KVL
dt
dv
v
id Cd d d
KCL
dt Rload
tf < t < tf +0.5t
vs Rs id Ls

v d (t ) v d (t f ) e

( t t f ) /( C d Rload )

id 0
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

22

Mo Dng Dng Ngun

V d 5.2/97

V d 5.3/98
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

THDi = 88.8%
PF = 0.736
23

Mo Dng p Ngun
Ls1 : tng tr khng ngun
Ls2 : tr khng thm vo t cc
thit b cng sut
Rs : in tr tng ng ca
diodes

di
di

vPCC vs Ls1 s1 Ls1 sh


dt

h 1 dt
di
where (vPCC )1 vs Ls1 s1
dt
di
(vPCC ) dis Ls1 sh
h 1 dt
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

V d 5.5/100
24

3.2.3 B Chnh Lu Cu Ba Pha


Three-Phase Full-Bridge Rectifiers

u im b chnh lu 3-pha so vi 1-pha:


Sng cha cc thnh phn t gn hn
(lower ripple)
Kh nng mang cng sut cao hn

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

25

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng

Mch l tng vi Ls = 0

c v li vi hai
nhm, mi nhm
gm 3 diodes
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

26

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


Dng sng na bn cu dng

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

27

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


Dng sng na bn cu m

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

28

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


Dng sng ng ra

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

29

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


in p trung bnh ng ra

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

30

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


Ti l ngun dng

vd vPn v Nn

I d diode1: ON

ia I d diode 4 : ON
0
diode1 or 4 : OFF

Vdo 1.35VLL

Dng sng dng ngun


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

31

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng


Dng sng dng ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

32

B Chnh Lu Cu Ba Pha Mch l tng

Tr hiu dng ngun dng


Is

2
I d 0.816 I d
3

I s1

1
6 I d 0.78 I d

Is1 cng pha vi vs DPF = 1.0


H s cng sut ngun
PF DPF

I s1
0 . 955
Is

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

33

nh Hng ca Ls ti Dng Chuyn Mch

ia iu
ic I d iu
Au L s I d

in p dc trung bnh
Vd Vdo Vd 1.35VLL

3
Ls I d

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

34

Vi Ti l Ngun DC Khng i

Ngun dc ng ra (t lc C ln)

Mch tng ng

Mo Dng ca Ngun Dng


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

35

V D
B chnh lu cu diode 3-pha c cp cho ti 2.2 kW vi cc
thng s: VLL = 208 V/ 60 Hz, Ls = 1 mH, Cd = 1100 uF. Tnh
tr trung bnh dng v p DC ng ra. M phng trn PSIM,
xc nh phn trm nhp nh p ra v THD dng ngun

278 Vdc, 7.94 A


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

36

So Snh B Chnh Lu Cu Diode 1-Pha Vi 3-Pha

Dng sng dng ngun: cu 1-pha c mo dng nhiu hn


H s cng sut ngun: cu 1-pha c h s cng sut thp hn
Dng dc ng ra id: gn sng ca cu 3-pha nh hn
t lc s dng trong cu 3-pha nh

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

37

3.3 B CHNH LU C iU KHIN


Phase Controlled Rectifiers

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

38

B chnh lu dng Thyristor

Trong cc ng dng: b xc pin, iu khin ng c i hi b ngun dc


cung cp phi thay i gi tr theo yu cu ca ti

Chiu dng ti Id khng thay i b chuyn i ny ch hot ng 2 gc


phn t (I v IV)
Gc phn t I: cng sut truyn t ngun ac n ti dc

Gc phn t IV: cng sut t ti dc tr ngc v ngun ac. Thng ti l


batteries hoc ch my pht ng c c hm

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

39

Hot ng Thyristor SCR

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

40

Cu hnh c bn dng Thyristor


Ti R

Ti RL

v L (t ) L
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

di
vs vR
dt
41

Cu hnh c bn dng Thyristor


Ti: cun cm v ngun p dc Ed

vL (t ) L

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

di
vs Ed
dt

42

Mch kch Thyristor

180

vcontrol
^

Vst

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

43

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

S mch n gin vi ti
l ngun dng
1.
2.
3.

Diode l tng: VD,on = 0


Thyristor l tng: VT,on = 0
Cun cm gi tr ln id = constant

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

44

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti , ig1 > 0 v T1 trng thi kha


T1 v D1: dn thng qua nhnh:

Ti t1, ig1 = 0 T1 v D1 vn duy tr


trng thi dn

Ti , vs bt u m, nu T1 v D1 vn
duy tr dn, vd < 0 Dfw: dn iDfw =
id iT1 = 0 T1 v D1: ngt. Qu
trnh ny c gi l chuyn mch

Ti t > , vs < 0 T1 vn ngt v Dfw


vn duy tr trng thi dn iDfw = id

Ti + , ig2 >0 v T2 trng thi kha


T2 v D2: dn thng qua nhnh:

45

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

46

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

47

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

48

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

49

B chnh lu mt pha bn cu c iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

50

B chnh lu cu ton phn iu khin

Mt pha

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ba pha

51

B chnh lu cu ton phn iu khin


Trng hp l tng Ls = 0

1.

Cun cm L gi tr rt ln id = constant

2.

Thyristor l tng: VT,on = 0

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

52

B chnh lu cu ton phn iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Ti , ig1, ig2 > 0 v T1, T2 trng thi


kha T1 v T2: dn thng qua nhnh:

Ti , vs bt u m, nhng id > 0 T1
v T2 vn duy tr trng thi dn

Ti + , ig3, ig4 > 0 v T3, T4 trng


thi kha T3 v T4: dn thng qua
nhnh:

53

B chnh lu cu ton phn iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

54

B chnh lu mt pha iu khin


Cu 1-pha vi Ls = 0 v ngun dng khng i

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

55

B chnh lu mt pha iu khin


Vd

2Vs sin t d (t ) 0.9Vs cos

= 0 Vd0 = 0.9Vs

st p trung bnh do gc kch to ra


Vd = Vd0 Vd = 0.9Vs(1 cos )
Cng sut trung bnh vi ngun dng dc (Id)

1
P Id
T

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

vd dt 0.9Vs I d cos

56

Phn tch dng ngun is

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

57

Phn tch dng ngun is

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

58

Phn tch dng ngun is

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

59

Phn tch dng ngun is


Dng ngun dch chuyn chm pha gc so vi p

Phn tch Fourier:


Sng hi ca is:

I s1

2
2 I d 0.9 I d

I sh

I s1
h
Tr hiu dung ca is: Is = Id

I s2 I s21
%THD 100
48.43%
I s1
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

60

Cng sut ngun, H s cng sut

H s cng sut mo dng

DPF cos 1 cos

H s cng sut ngun

PF

I s1
DPF 0.9 cos
Is

Cng sut ngun


P = VsIs1cos1 = 0.9 VsIdcos

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

61

nh hng ca Ls

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

62

nh hng ca Ls

Khong thi gian chuyn mch, u


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

63

nh hng ca Ls

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

64

V D 6-1/132
Cho Ls = 5% gi tr tr khng c bn ca ng dy c in p nh mc 230
V/ 60 Hz v cng sut nh mc 5 kVA. Tnh gc chuyn mch u v in p
trung bnh trn ti Vd. Bit rng cng sut tiu th trn ti l 3 kW v = 30.

5000
21.74 Arms
230
230
10.58
Tr khng c bn
21.74
Dng nh mc

Ls = 0.05*10.58/(2pi*60) = 1.4 mH

2
2
Ls I d 3kW

2
I d 533.53I d 8928.6 0

Pd Vd I d 0.9Vs I d cos

Id = 17.3 A
Vd = 173.5 V; u = 5.9
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

65

Trng hp tng qut


Ti l ngun p Ed mc ni tip vi cun khng Ld v in tr rt nh rd

Vd 0.9Vs cos

vd rd id Ld

did
Ed
dt

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

Tr trung bnh

2
Ls I d ,min

Vd rd I d Ed
66

Trng hp ngun dng khng lin tc


Thng xy ra khi ti l bng n vi dng Id nh
ngun dng is khng lin tc

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

67

B chnh lu ba pha iu khin

1.

Cun cm L gi tr rt ln id = constant

2.

Thyristor l tng: VT,on = 0

3.

Ngun ba pha cn bng

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

68

B chnh lu ba pha iu khin


Cu 1-pha vi Ls = 0 v ngun dng khng i

Gm 2 nhm, mi nhm cha 3 thyristor


Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

69

B chnh lu ba pha iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

70

B chnh lu ba pha iu khin


Dng sng na bn cu dng

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

71

B chnh lu ba pha iu khin


Dng sng na bn cu m

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

72

B chnh lu ba pha iu khin


Dng sng ng ra

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

73

B chnh lu ba pha iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

74

B chnh lu ba pha iu khin

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

75

B chnh lu ba pha iu khin


in p dc trung bnh

=0

Vd 0 1.35VLL
Vd

A
Vd 0
/3

VD: B chnh lu cu 3-pha iu khin c cp ngun 415 Vrms tai 50


Hz mc vo ti 10 ohm. Xc nh gc kch dng qua ti bng 50A

arccos 0.892

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

76

B chnh lu ba pha iu khin

p dc ng ra ng vi cc
gi tr gc kch khc nhau

nhp nh ca p ra dc
bng 6 ln tn s ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

77

Phn B Cng Sut

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

78

Dng dy ngun ia, ib, ic

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

79

Dng dy ngun ia, ib, ic

Dng ngun ng vi cc
gi tr gc kch khc nhau

DPF = cos1 = cos


PF = 3/pi.cos

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

80

Dng qua SCR

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

81

Phn tch dng ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

82

Phn tch dng ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

83

Phn tch dng ngun

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

84

Dng dy ngun ia, ib, ic

Tr hiu dng hi c bn: Is1 = 0.78Id


Tr hiu dng hi cn li: Ish = Is1/h, vi h = 6n 1

THD = 31.08%

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

85

nh hng ca Ls

Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

86

V d
B chnh lu cu 3 pha c iu khin cp bi ngun 480 V (p dy) ti 60
Hz, Ls = 1.2 mH, Ld = 5 mH, rd = 0, Ed = 600 V v = 20.

M phng bng PSIM, tnh


Is1, Is, PF, v THD

Xem VD 6-3/148
Ging vin: TS. Nguyn Minh Khai

87

You might also like