Riyazus Salihin - Imami Nevevi

RYZUS-SLHN
Yazan
mam Nevev

Hamd lemlerin Rabbi olan Allha mahsustur. Yalnz Ondan yardm diler, ve
Ondan mafiret taleb ederiz. Nefislerimizin errinden ve kt amellerden de Ona
snrz. Allhn hidayete erdirdiini hi kimse saptramaz, Onun saptrd kiiyi
de hi kimse hidayete erdiremez. ehadet ederim ki, Allahtan baka ibdete lyk
hibir ilh yoktur. O birdir, orta da yoktur; Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)
de Onun kulu ve elisidir.

W

Ey iman edenler! Allhtan hakkyla korkun ve ancak mslmanlar olarak
lnz

Ey insanlar ! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eini yaratan ve
ikisinden birok erkekler ve kadnlar retip yayan Rabbinizden saknn. Adn
kullanarak birbirinizden dilekte bulunduunuz Allahtan ve akrabalk haklarna
riayetsizlikten de saknn. Hi phesiz ki, Allah sizin zerinizde gzetleyicidir

W

Ey iman edenler! Allahtan korkun ve doru sz syleyin. (Byle
davranrsanz) Allah ilerinizi dzeltir ve gnahlarnz balar. Kim Allah ve
Rasulne itaat ederse byk bir kurtulua ermi olur
{

W
K{

Belirtmek gerekir ki, szlerin en dorusu Allhn kitbdr. Yollarn en
hayrls da Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)in yoludur. (Dinde) en erli iler
sonradan ortaya karlan yeniliklerdir, sonradan ortaya kan her yenilik bidattir,
her bidat dallettir ve her dallet de atetedir. (Mslim,Nesei)
2
BRNC KTAP
BLM: 1
Y NYET VE SAMMYET

W
K

Oysa kendilerine yalnzca Allaha ibadet etmeleri, btn itenlikleriyle yalnz
Ona iman ederek batl olan her eyden uzak durmalar, namazlarnda dikkatli ve
devaml olmalar ve zekat vermeleri (mallarnn bencillik kirinden arndrlmas iin
karlksz harcamada bulunmalar emrolunmutu. te dosdoru din de budur. (98
Beyyine 5)
W
K

Fakat unutmayn ki, onlarn ne etleri Allaha ular, ne de kanlar. Fakat Ona
ulaan, yalnzca sizin iyi niyet ve samimiyetinizdir. te bu amala onlar sizin
yararnza sunuyoruz ki, Onun sizi doru yola iletmesine karlk, Onun ann
yceltip tekbir getiresiniz iin. (Ey Muhammed!) yleyse gzel davrananlar
mjdele (22 Hacc 37)

W

De ki: Kalplerinizdekini gizleseniz de, aa vursanz da Allah onu bilir. Zira
O gklerde ve yerde olan her eyi bilir. Allahn gc her eye yeter. (3 li mrn
29)

W

K

1: Mminlerin devlet reisi mer ibn Hattab (Allah Ondan raz olsun)
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim dedi: Yaplan her
trl iler kiilerin niyetlerine gre deer bulur. Herkes yapt iin karln
niyetine gre bulur. Kimin niyeti Allah ve Raslnn rzasn kazanmak iin slm
yaayamad yerden yaayabilecei yere g etmekse onun hicreti Allah ve Rasl
3
nn rzasn kazanmak iin olduun dan deerlendirmesi ona gre yaplp sevabn
ona gre alacaktr. Kim de elde edecei bir dnyalk veya evlenecei bir kadna
ulamak iin hicret etmise hicretinin karl hicret ettii eye gre deerlendirilir.
(Buhr, Bedl Vahy 1; Mslim,mrt 155)

W

J
W
K

W
:

{ W
K

2: Mminlerin annesi mm Abdullah diye knyelenen Aie (Allah Ondan
raz olsun) dan rivayete gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurmulardr: Kyamete doru bir ordu Kabeye saldrmak zere yola kacak,
plak l gibi bir yere geldiklerinde hepsi birden yerin dibine batrlacaklardr. Aie
(Allah Ondan raz olsun); Ya Raslallah onlarn arasnda kt niyetli olmayanlar
veya tcaret yapmak iin gelenler varken hepsi birden nasl yerin dibine batar? diye
sordum. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Evet hepsi birden yerin dibine
geecektir. Ahirette de diriltilip niyetlerine gre hesaba ekileceklerdir. (Buhr,
Byu 49; Mslim, Fiten 4-8)
{

WW

J
K
{

3: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mekke fethinden sonra artk hicret
etmek yoktur. Yalnz cihad etmek ve cihad niyetinde olmak vardr. O halde Allah
yolunda savaa arldnzda hemen katln. (Buhr, Menkibl Ensr 45;
Mslim, Hacc 445)

W
J

W
W KW

W

K

4: Eb Abdullah Cabir bn Abdullah el Ensar (Allah Onlardan raz olsun)yle
demitir: Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte bir savata
beraberdik buyurdular ki: Hasta olmalar yznden Medinede kalp savaa
katlamayan yle kimseler var ki; siz bir yolda yrdnz ve bir vadiyi
getiinizde onlar niyetlerinden dolay sizinle beraber gibidirler. Baka bir rivayette
ise: Sevap kazanmakta onlar size ortak oldular. eklindedir. (Mslim, mra 159)
4
Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle
buyurmutur: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ile Tebk savandan
dndmzde yle buyurdular: Medinede bizim arkamzda kalan yle kimseler
var ki; her hangi bir da yolunu veya bir vadiyi gesek onlar da bizimle beraber
sevap kazanrlar, onlar zrleri alkoymutur. (Buhr, Mez 81)

J

W
W

W
K

5: Eb Yezd Man ibn Yezd bn Ahnes (Allah Ondan raz olsun)den rivayete
gre ki bu kimse babas ve dedesi hepsi sahabdirler yle demitir: Babam Yezd
sadaka vermek zere birka dnar karm ve mescidde oturan birinin yanna
koymutu. Ben de gelip onlar alarak babama gelmitim. Babam: Yemin olsun ki o
paralar sen alasn diye brakmadm deyince Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yanna giderek durumu Ona arzettim. Bunun zerine O meseleyi
hallederek yle buyurdular: Yezd sen niyetlendiin sadaka sevabn kazandn. Ey
Man aldn para da senindir. (Buhr, Zekat 15.)

J

W

W
W

W

W
W

J

W

W
W

W
K

K

K

6: Cennetle mjdelenen on sahabiden biri olan Eb shk Sad ibn Eb Vakks
(Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Veda hacc ylnda ektiim iddetli bir hastalk
dolaysyle Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ziyaretime geldi. Ben: Ya
Raslallah hastalmn ne kadar arttn gryorsun. Ben zengin bir kimseyim, bir
kzmdan baka mirasm da yok. Malmn te ikisini dataym m? dedim.
5
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Hayr, yle yapma dedi. Yarsn dataym
m? dedim. Yine Hayr dedi. Ya te birine ne dersin? deyince. te birini
databilirsin, hatta o bile ok dedi. Miraslarn zengin brakman onlar muhta
brakp ta insanlara el avu aacak bir halde brakmaktan hayrldr. Allah rzasn
dnerek yaptn harcamalara; hatta einin azna koyduun lokmaya kadar
yaptn tm harcamalardan mutlaka sevap kazanrsn buyurdular. Bunun zerine
ben: Ya Raslallah siz ve arkadalarm Mekkeden Medineye hicret ederlerken ben
burada kalp lecek miyim? diye sordum, cevaben : Hayr sen burada
kalmayacaksn. Allah rzas iin gzel iler yaparak dereceni ykselteceksin.
Allahtan yle umarm ki daha ok yaayacak, mminlere fayda, kafirlere de zarar
vereceksin. Ya Rabb ashabmn hicretini tamamla ve onlar gerisin geriye evirme.
Acnacak durumda olan Sad ibn Havledir buyurdu. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Sad ibn Havlenin Mekkede lmesine zlyordu. (Buhr, Ceniz 36;
Mslim Vesy )
W
W

J
K

7: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah sizin bedenlerinize ve
yzlerinize deil kalplerinize bakar. (Mslim, Birr 33; bn i Mce, Zhd 9.)

W

J

{ {
{

K

W

8: Eb Ms Abdullah ibn Kays el Ear (Allah Ondan raz olsun) yle dedi:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e biri cesaretini gstermek dieri milletini
korumak teki ise kendisine yiit adam dedirtmek iin savaan kimselerden hangisi
Allah yolundadr? diye soruldu da Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) u cevab
verdi. Kim slmiyet (tevhid kelimesi) daha yce olsun diye savayorsa, o Allah
yolundadr. (Yani ehid ona denir). (Buhr, lim 45; Mslim, mra 150.)
W
J

W

K
W
9: Eb Bekre Nfey ibn Hris es Sakaf (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki
mslman birbirine kl ektiinde ldren de len de cehennemdedir. Bunun
zerine ben: Ey Allahn Rasl ldrenin durumu belli ama len niin
cehennemdedir? diye sordum. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz
buyurdular ki: nk o da arkadan ldrmek istiyordu. (Buhr, man 22;
Mslim, Kasme 33.)
6

W
W J

{
W

K

10: Eb Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kiinin, cemaatle kld
namaz arda, iyerinde ve evinde kld namazdan yirmi bu kadar derece
stndr. yle ki; bir kimse gzelce abdest alr, sadece namaz klmak niyetiyle
camiye gelirse, camiye girinceye kadar att her admla o kimsenin derecesi ykselir
ve bir gnah balanr. Camiye girince de namaz iin kald srece namaz
klyormu gibi sevap kazanr. Namaz kld yerde kaldka kimseye (szl ve fiilli)
eziyet etmedii ve abdestini bozmad ve dnyev szler konumad srece
melekler ona yle dua ederler: Allahm sen ona rahmet et ac Allahm sen onu
bala affet Allahm sen onu tevbesini kabul et. (Buhr, Salt 87; Mslim, Tahart,
12.)

-11

W

W

K

11: Ebul Abbs Abdullah ibn Abbas ibn Abdlmuttalib (Allah Onlardan raz
olsun)den nakle edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Allahtan
rivayet ettii bir hadiste yle buyurdu: Allah iyilik ve ktlkleri takdir edip
yazdktan sonra bunlarn durumunu yle aklad; bir kimse iyilik yapmaya
niyetlenir de yapmazsa, Allah buna yaplm tam bir iyilik olarak sevap yazar, eer o
kimse hem niyetlenir hem de o iyilii yaparsa ona on iyilik sevab yazar ve bu sevab
yedi yze ve daha fazlasna kadar karr, kim bir ktlk yapmaya niyetlenir de
sonra vazgeerse Allah onun iin tam bir iyilik sevab yazar, eer kt ie niyetlenir
ve onu yaparsa Allah o kimse iin bir gnah yazar. (Buhr, Rikk 31; Mslim, man
257.)
7
W

J

W

W

W

K

-

-

J

K
WK

W
K

K

W
W

W K

W

W W

W >

W K
{

K

12: Eb Abdurrahmn Abdullah ibn mer ibnil Hattb (Allah Onlardan raz
olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyururken iittim demitir: Sizden nceki yaayanlardan kii bir yolculua
ktlar, geceyi geirmek iin bir maaraya sndlar, dadan kopan bir kaya
maarann azn kapatt, bunun zerine birbirlerine yle dediler: yi amellerinizle
dua etmekten baka sizi bu kaya parasndan hibirey kurtaramaz.
lerinden birisi WAllahm benim ok yal annem ve babam vard; onlardan

nce ne ocuklarma ne de hizmetilerime akam stn iirmezdim. Birgn uzak
8
bir yere odun toplamaya gitmitim, onlar uyuyuncaya kadar dnemedim, akam
stlerini sap yanlarna gelince onlar uyur halde buldum, onlar uyandrmay ve
onlardan nce ev halknn birey yeyip imesini uygun grmedim, st kab elimde
olduu halde onlarn uyanmalarn bekledim, nihayet afak skt, ocuklar alktan
szlanyorlard, derken annem babam da uyandlar ve akam stlerini itiler.
Allahm eer bu ii senin rzan kazanmak iin yapmsam bu kaya skntsn bizden
uzaklatr, diye yalvard kaya biraz araland, fakat klacak gibi deildi.
kinci kimse yle dedi: Allahm amcamn bir kz vard, onu herkesten ok
seviyordum (baka bir rivayete greWbir erkek bir kadn ne kadar severse ben de
onu o kadar seviyordum.) Ona sahip olmak istedim, o kabul etmedi, bir ktlk yl
amcamn kz kp geldi, kendisini bana teslim etmek artyla ona yzyirmi altn
verdim, kabul etti ona sahip olacacam zaman (dier bir rivayete gre cinsi
muameleye balamak zereyken) dedi ki: Allahtan kork, haksz olarak bekarlk
mhrm bozma ben de Allahtan korkarak bu ok sevdiim kadndan uzaklatm.
Verdiim altnlar da ona braktm. Allahm eer ben bu ii senin rzan kazanmak
iin yapmsam, bu belay zerimizden gider diye yalvard. Kaya biraz daha ald
fakat klacak gibi deildi.
ncleri de WAllahm vaktiyle birok ici tuttum, cretini almadan giden

biri dnda hepsinin cretini verdim, cretini almadan giden icinin cretini
altrdm, bu cretten pekok mal oald, birgn bu adam kageldi ve bana Ey
Allahn kulu cretimi ver dedi. Ben de ona: u grdn develer, koyunlar ve
kleler senin cretinden meydana gelmitir dedim. Ey Allahn kulu benimle alay
etme deyince, Seninle alay etmiyorum diye cevap verdim. Bunun zerine o;
mallarn hepsini srp gtrd, hi birey brakmad. Rabbim eer bu ii srf senin
rzan kazanmak iin yapmsam, iinde bulunduumuz skntdan bizi kurtar diye
yalvard maarann azn kapatan kaya iyice ald onlar da kp gittiler. (Buhr,
Byu 98; Mslim, Zikir 100.)
BLM: 2
TEVBE ve ALLAHTAN AFFEDLMEY STEMEK

W
W
WKWKW
KK
W
9

K
JW
slam alimler derler ki : Yaplan her gnah iin tevbe etmek vaciptir. ayet
ilenilen gnah kullar arasnda olmayp insanolu ile Rabbi arasnda ise tevbenin
kabul olmas iin art gereklidir.
1- Yapaca veya iinde bulunduu gnah hemen terketmek.
2- ledii gnahtan dolay pimanlk duymak.
3- Bir daha gnah ilememeye kesin karar vermek.
ayet bu artlardan biri yerine getirilmezse tevbesi kabul olmaz.
Eer yaplan gnah insanoluna kar ilenilmise tevbenin kabul olmas
iin drt art gereklidir. Bunlardan ilk art yukarda zikrettiimiz artlardr,
drdnc art ise; su iledii kii veya kiilere kar kendisini affetirmesi, yani
birisinin maln zorla veya alnt yoluyla almsa, ald mal sahibine geri vermesi
veya kendisini ald mala karlk sahibinden kendini affetirmesi gerekir. Buna
benzer olarak bakasna iftira atma, hakknda konuma, vurma, v.b. hakszlk
olaylar rnek verilebilir. Kii tm gnahlarndan tevbe etmesi gerekir. ayet iledii
baz gnahlardan tevbe ederse tevbesi sahihtir, fakat dier gnahlarnn tevbesi
zerinde kalr. Kuran kerim, Snnet ve mmetin icmandan gelen delillerle
gnahlardan tevbe etmenin vacip olduuna iaret etmektedir.
K
W
Hepiniz topluca, (gnahkarca davranlardan dnp) Allaha tevbe ediniz
(ynelin) ki, kurtulua (dnya ve ahiret mutluluunu) eresiniz. (24 Nr 31)
K
W
Rabbinizden (gnahlarnz iin) balanma dileyin ve sonra tevbe ve
pimanlk tavr iinde Ona ynelin. (11 Hd 3)
K W
Ey iman edenler! Tam bir pimanlk ve gnl huzuru iinde gsteriten uzak
lde Allaha tevbe edin. (66 Tahrim 8)

W

J
K

13: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittiini sylemitir: Allaha yemin ederim ki; ben
gnde yetmi defadan fazla Allahtan beni balamasn diler ve tevbe ederim.
(Buhr, Deavt 3)
10

W W J
K

14: Er ibn Yesr el Mzen (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Ey insanlar
Allaha tevbe edin Ondan affedilmenizi isteyiniz, nk ben Ona gnde yz defa
tevbe ederim. (Mslim, Zikir 42)
W

J

W

W
K

{

{

{

W

K
15: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in hizmetisi olan Eb Hamza Enes
ibn Mlik el Ensr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Kulunun tevbe etmesinden dolay
Allahn duyduu memnuniyet sizden birinin ssz lde kaybettii devesini
bulduu zamanki sevincinden daha oktur. (Buhr, Deavt 4; Mslim tevbe 1)
Mslimin baka bir rivayeti de yledir: Herhangi birinizin tevbesinden
dolay Allahn duyduu honutluk ssz lde giderken zerindeki yiyecek ve
iecei ile birlikte devesini kaybetmi ve tm mitlerini de yitirmi halde bir aacn
glgesine uzanp yatan, derken devesinin yanna dikiliverdiini gren ve yularna
yaparak ar sevincinden dolay (ne sylediini bilmeyerek Allahm sen benim
Rabbim ben de senin kulunum diyecei yerde,) sen benim kulumsun ben de senin
Rabbinim diyen kimsenin sevincinden ok daha fazladr. (Mslim, tevbe 7)
W

J

{

K

16: Eb Ms Abdullah ibn Kays el Ear (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Allah gndz gnah ileyen kimsenin tevbesini kabul etmek iin geceleyin rahmet
elini aarak tevbeleri kabul eder, gece gnah ileyen kimsenin tevbesini kabul etmek
iin gndz rahmet elini aarak gnahlar balar, gne batt yerden douncaya
kadar (yani kyamete) kadar bu bylece devam eder gider (Mslim, tevbe 31)
11

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gne batdan domazdan
nce kim tevbe ederse Allah onun tevbesini kabul eder. (Mslim, Zikir 43)
W

J
K
18: Eb Abdurrahman Abdullah ibn mer ibnil Hattb (Allah Onlardan raz
olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Bir kul can ekimeye balamadka Allah onun tevbesini kabul eder.
(Tirmz, Deavt 98)

W
J

W { W

W

W

W

J { :

K
{

J

W

W
:

W W

W K
W >

K W

K

K

K

19: Zirr ibn Hubey (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Mestler zerine
nasl mesh edileceini sormak zere Safvn ibn Asslin yanna gitmitim, Zirr bana
niin geldin diye sordu. Ben de lim renmek iin deyince unlar syledi:
Melekler ilim renenlerden holandklar iin onlara kanat gererler, ben de abdest
bozduktan sonra mestler zerine nasl mesh edilecei kalbimi kurcalad, sen de Hz.
Peygamberin ashabndan olduun iin Onun bu konuda birey sylediini
iitmisindir diye sormaya geldim. Savfn: Evet duydum, peygambe-rimiz
12
(sallallahu aleyhi vesellem) yolculukta bulunduumuz zaman mestleri gn
gece karmamay, abdest bozduktan ve uykudan sonra bile mestlere meshetmeyi
ancak cnp olunca mestleri karmay emrederdi. dedi. Onun sevgiye dair bir
eyler sylediini iittiniz mi? dedim Evet iittim. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) ile bir seferde beraberken bir bedev gr sesiyle Ya Muhammed diye
bard. Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de onun sesine yakn bir sesle
Gel buradaym diye cevap verdi. Ben bedevye yazklar olsun sana, peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in yanndasn sesini kes, yksek sesle barman Allah
yasaklad dedim. Bedev vallahi sesimi ksmam dedi ve Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e hitaben: Bir kii bir toplumu sever fakat onlar gibi hayrl ameller
yapamadndan onlara ulaamazsa bu kimsenin durumu nedir? deyince
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) Kii kyamet gnnde sevdikleriyle
beraberdir. diye buyurdular. Safvn ibn Assl szne devam ederek dedi ki; Hz.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bu konuda uzun uzadya konutu. Hatta bat
taraflarnda bulunan bir kapdan bahsetti. Bu kapnn genilik mesafesi veya yaya
yry ile krk yl veya yetmi yl geniliindedir buyurdu.
am taraflarnn hadis rivayet edenlerinden Sfyn ibn Uyeyne dedi ki: Allah
gkleri ve yeri yaratt gnden beri bu kapy tevbe edenler iin ak brakmtr.
Gne batt yerden douncaya kadar o kap kapanmayacaktr. (Timz, Deavt 98)
W

J

{W

W

W

W

W

W J J

K

W

W

W

W

{
K

13
20: Eb Sad Sad ibn Mlik ibn Sinn el Hudr (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Vaktiyle doksandokuz kiiyi ldrm bir adam vard, bu kimse yeryznde en
byk bilgi sahibinin kim olduunu soruturdu, ona bir rahibi haber verdiler. Bu
adam rahibe giderek: Doksandokuz adam ldrdm tevbe edebilirmiyim (kabul
olur mu)? diye sordu. Rahib: Hayr edemezsin (kabul olmaz) deyince onu da
ldrerek sayy yze tamamlad. Sonra yeryznn en bilginini soruturdu, ona bir
alim kiiyi tavsiye ettiler. Onun yanna vararak yz kiiyi ldrdn tevbe edip
edemeyeceini (kabul edilip edilmeyeceini) sordu. O alim elbette edebilirsin (kabul
olur), insanla tevbesi arasna kim girebilir ki, sen falan yere git orada Allaha ibadet
eden insanlar var, sende onlarla beraber Allaha ibadet et, sakn kendi memleketine
geri dnme, nk oras kt bir yerdir dedi. Adam denilen yere gitmek zere yola
kt, tam yolu yarlamt ki, lm onu yakalad. Rahmet melekleriyle azap melekleri
adam hakknda mnakaaya tututu, rahmet melekleri: Adam tevbe edip kalben
Allaha ynelerek geliyordu dediler. Azap melekleri ise: O adam hayatnda hi iyilik
yapmadi ki dediler. Derken insan ekline girmi bir melek kageldi, melekler onu
aralarnda hakem tayin ettiler, hakem olan melek: Geldii yerle gidecei yerin
arasndaki mesafeyi ln, hangisine daha yaknsa ona gre muamele yapn dedi.
Melekler ltler gitmek istedii yerin daha yakn olduunu grdler ve rahmet
melekleri onun ruhunu alp gtrdler. (Buhr, Enbiy 54; Mslim, tevbe 46,47)
Baka bir sahih rivayette ise : Gidecei hayrl kyn , geldii kt kyden bir
kar daha yaknd. Bunun zerine tevbe eden kiiyi salih kiilerden kldlar.
Baka sahih bir rivayette ise : Allahu Teala tevbe edecei yere (kye) : Biraz
yakla ; kendi kyne ise biraz uzakla diye vahyetti (emretti), ve sonra: Geldii ky
ile gidecei kyn arasn lnz dedi. . Melekler ltler gitmek istedii yerin
geldii kyden bir kar daha yakn olduunu grdler, ve bylece affedildi. Baka
bir rivayette ise : Adam ynn slih kye doru evirdi.

J

:

W
K

K
K

14

{

W
?
?

{

:

W

>
W
K

K

W

W

W

W

W

K

W {

W
W>

15

W K

{

{
W

W K

W
W

W
{

:

W

W {

J

W

J :

K

{

W
{

K
W

WK

W

K

W

W

{

16

{

W
K

W

:

W

W

W

{

W K

W

{

W

{

{

{

{

:K

W {

W

W
W

{

17

W

W

W

W W

W

:

W

W

K

W

W

W K

W K

K

21: Kab ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun) gzlerini kaybettii zaman onu
elinden tutup gtrme iini yapan olu Abdullahtan rivayet edildiine gre yle
demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le beraber tebk gazvesine
katlamadnn hikayesini anlatrken dinledim yle dedi:
- Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in gittii savalardan tebk
savandan hari dier savalardan geri kalmamtm. Lakin Bedir savana
katlamamtm. Bedir savana katlamayanlar azarlanmamlard. O vakit
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le mslmanlar sava iin deil Kurey ticaret
kervann takip iin yola kmlard. Nihayet Allah mslmanlarla Mekkeli
mrikleri aralarnda verilmi herhangi bir karar olmad halde kar karya
18
getiriverdi. Ben Akabe biatnn yapld gece bizler slma yardm etmek iin sz
verirken Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanndaydm. Her ne kadar Bedir
sava Akabe gecesinden daha mehur ise de, ben Bedir savanda bulunmay
Akabede bulunmaktan da stn grmem. Tebk gazvesine Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ile birlikte katlamaym yle oldu: Ben daha nceleri
katlamadm bu sava srasndaki kadar hali vakti yerinde deildim yani bu
savata zengin ve varlklydm. Vallahi bu savaa kadar iki deveyi bir arada hi
bulamamtm. Bu sava gnlerinde ise iki binitim vard. Sonra Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bu savaa gelinceye kadar gidecei yeri sylemez, baka bir yere
gider gibi grnrd. Fakat bu sava scak bir mevsimde ve uzak bir yere yaplaca
ve kalabalk bir dmanla kar karya gelinecei iin Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) hedefini aklamt. Savan zelliine gre hazrlanabilmeleri iin
mslmanlara nereye gideceklerini syledi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
ile birlikte savaa katlanlarn says ok fazla idi ve isimleri de bir deftere
kaydedilmemiti. Kab szne yle devam etti: Herhangi bir kimse savaa
gitmemek iin gzden kaybolsa, bu konuda vahiy nazil olmadka bu iin gizli
kalacan zannedebilirdi.Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bu sava
meyvelerin olgunlat, glgelerin arand bir mevsimde yapmt. Ben de bunlara
pek dkndm, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ve mslmanlar sava iin
hazrla baladlar, ben de savaa hazrlanmak iin kyor fakat hibirey
yapmadan geri dnyordum.
Kendi kendime de Ne zaman olsa hazrlanrm diyordum. Gnler byle
geti, herkes iini ciddi tuttu ve bir sabah Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le
birlikte mslmanlar erkenden yola ktlar, ben ise hazrlanmamtm. Ertesi sabah
yine hazrlk iin evden ktm fakat hi bir i yapmadan geri dndm, hep ayn
ekilde davranyordum. nsanlar sava iin yarrcasna komaya balayncaya
kadar ben ayn halde devam ettim. Nihayet yola kp onlara erieyim dedim, keke
yle yapsaydm, bunu da baaramadm. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
savaa gittikten sonra insanlarn arasna ktmda beni en ok zen ey savaa
gitmeyip geride kalanlarn; ya mnafk diye bilinenler veya ciz olduklar iin savaa
katlamayan kimseler olmasyd.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) tebke varncaya kadar adm hi
anmam, tebkte ashabn arasnda otururken Kab ibn Mlik ne yapt? diye sormu,
bunun zerine Ben Selmeden bir adam ya Raslallah elbiselerine ve endamna
bakp gururlanmas onu Medinede alkoydu demi. Bunun zerine Muaz ibn Cebel
ona ne irkin sz syledin demi. Sonra da peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e
dnerek Ya Raslallah biz onun hakknda hep iyi eyler biliyoruz demi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de hi birey sylememi o srada ok uzaklarda beyazlar
giymi bir adamn gelmekte olduunu grm ve bu gelen Eb Hayseme olayd
demi. Bir de ne grelim gelen adam ensardan Eb Hayseme deil mi? Eb Hayseme
sava hazrlnda bir lek hurma verdii iin mnafklar tarafndan ayplanan
kiidir. Kab szne yle devam etti:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in tebkten Medineye hareket ettiini
rendiim zaman beni bir znt kaplad. Syleyeceim yalan dnmeye
19
baladm. Kendi kendime yarn Onun fkesinden nasl kurtulacam? dedim.
Yaknlarmdan grlerine deer verdiim kimselerden akl almaya baladm.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in gelmek zere olduunu syledikleri
zaman kafamdaki yanl dnceler silinip gitti. Anladm ki, yalan sylemekle hibir
eyden kurtulamayacam, hereyi doru olarak sylemeye karar verdim.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) sabahleyin Medineye geldi, Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) her seferden dnnce; nce mescide urayp iki rekat
namaz klp insanlarla sohbet etmek zere onlara kar dnerdi, yine yle yapt. Bu
srada savaa katlmayanlar huzuruna gelerek neden savaa katlamadklarn yemin
ederek anlatmaya baladlar. Bunlar seksenden fazla kii idiler. Hz. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) onlarn ileri srd mazeretleri kabul etti,
kendilerinden biat ald, Allahtan balanmalarn istedi, iyzlerini Allaha havale
etti.
Sonunda ben geldim selam verdiimde dargn kimse gibi glmsedi, sonra
Gel dedi. Ben de yryerek yanna geldim ve nne oturdum. Bana Niin
savatan geri kaldn? Binek hayvan satn almam mydn? diye sordu. Ben de: Ya
Raslallah Allaha yemin ederim ki, senden baka birinin yannda bulunsaydm ileri
sreceim mazeretlerle onun fkesinden kurtulabileceimi zannederdim. nk bu
ii ok iyi becerebilirdim.
Fakat yeminle syleyeyim ki bu gn sana yalan syleyerek gnln kazansam
bile, yarn Allah iin dorusunu sana bildirecek ve sen bana gceneceksin. ayet
dorusunu sylersem bana kzacaksn ama ben doruyu syleyerek Allahtan hayrl
sonu bekliyorum. Vallahi savaa gitmemek iin hibir zrm yoktu, hibir zaman
da savatan geri kaldm sradaki kadar kuvvetli ve zengin olmamtm.
Kab szne devamla dedi ki: Bunun zerine peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem): ite bu doru syledi: Haydi kalk, senin hakknda Allah hkm verene
kadar bekle buyurdu. Ben kalknca, Ben Selmeden bir ok kimse peime taklarak
Allaha yemin ederiz ki, bundan nce hi su ilemediini biliyoruz, yazklar olsun
sana, savaa katlmayanlarn ileri srdkleri gibi bir mazeret syleyemedin, halbuki
suunun balanmas iin peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in istifar etmesi
yeterdi dediler. Durmadan beni azarladlar ki, tekrar Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yanna dnp kendimi yalanlamay dndm. Sonra onlara sordum;
benimle beraber bu cezaya urayan kimse var mdr? dedim. Evet seninle beraber iki
kimse daha ayn cezaya uradlar, onlar da senin gibi konutular ve senin aldn
cevab aldlar.
-O iki kii kimlerdir? dedim:
-Biri Mrre ibn Rabi el mir, dieri de Hill ibn meyye el Vkif diyerek
Bedir savana katlm olan iki rnek olmu salih kiinin adn verdiler. Bunlar
sylediklerinde geri dnmekten vazgeip yoluma devam ettim.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) savaa katlmayanlardan bizim
mzn insanlarla konumalarn yasaklad. Bunun zerine insanlar bizden
uzaklatlar veya bize kar tavrlarn deitirdiler - ekinip bize yan izmeye
baladlar dedi. hatta bana gre; iinde yaadm toprak bile yabanc gelmeye
20
balad, sanki buras benim memleketim deildi. Elli gn byle geti, dier iki
arkadam boyunlarn bkp alayarak evlerinde sinip kaldlar.
Ben onlardan daha gen ve din olduum iin dar kar cemaatle namazda
bulunurdum, arlarda dolardm, fakat kimse benimle konumazd.
Namaz bittikten sonra Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yerinde
otururken yanna gelir kendisine selam verirdim. Kendi kendime acaba selamm
alrken dudaklarn kmldatt m kmldatmad m? diye sorardm. Sonra Ona yakn
bir yerde namaz klar ve namaz iinde farkettirmeden kendisine bakardm. Ben
namaza dalnca, bana doru dnp bakar, kendisine baktm zaman da benden
yzn evirirdi. Mslmanlarn benimle ilgiyi kesmeleri uzun srnce, Amcamn
olu ve en ok sevdiim kii Eb Katdenin bahesine gidip duvardan ieri atladm
ve selam verdim. Allaha yemin ederim ki selamm almad, bunun zerine ona:
- Ey Eb Katde Allah iin sana soruyorum, Allah ve Rasuln ne kadar
sevdiimi biliyor musun? dedim. Hi cevap vermedi. Yeminle tekrar sordum yine
cevap vermedi. Yine szm tekrarlayarak Allah iin sana soruyorum? dedim.
- Allah ve Rasl daha iyi bilir dedi. Bunun zerine gzm yala dolup tat,
geri dnp duvardan atladm.
Gnn birinde Medine arsnda dolayordum, yiyecek satmak zere gelen
aml bir ifti Kab ibn Mliki bana kim gsterir? diyordu. Halk da iaretleriyle
beni gstermeye baladlar, adam yanma gelerek Gassn Melkinden getirdii bir
mektubu verdi. Ben okuma yazma bilenlerden olduum iin mektubu ap okudum.
Selamdan sonra yle diyordu: Efendinizin size kar ho olmayan muamelede
bulunduunu haber aldm, Allah sizi hukukun inendii ve kymetin bilinmedii
bir yerde brakmasn, hemen yanmza gel size ikram ederiz.
Mektubu okuyunca bu da baka bir beladr dedim, hemen onu atee atp
yaktm. Nihayet elli gnden krk gemi fakat vahiy gelmemiti. Bir gn Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in gnderdii bir ahs kageldi ve:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sana hanmndan ayr oturman
emrediyor dedi. Onu boayacakmym, yoksa ne yapacam? diye sordum. Hayr
ondan ayr oturacak ona yaklamayacaksn dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) dier iki arkadama da ayn emri gndermiti.
Bunun zerine eime Allah bu meselede bir hkm verene kadar, anne
babasnn yanna gitmelerini ve orada oturmalarn emrettim.
Hill ibn meyyenin kars Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e giderek:
Ya Raslallah Hill ibn meyye ok yal bir adamdr, kendisine bakacak hizmetisi
de yoktur. Ona hizmet etmemde bir saknca grrmsn? diye sormu,
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de: Hayr ama, sana asla yaklamasn
deyince kadn da yle demi: Allaha yemin olsun ki onun kmldayacak hali
yoktur, bana gelen bu iten dolay da durmadan alyor.
Kab szne yle devam etti: Yaknlarmdan biri bana Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)den hanmn iin izin istesen de sana hizmet etse olmaz m? Baksana
Hill ibn meyye iin karsnn bakmasna izin verdi dedi. Ben ona hayr bu konuda
21
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)den izin isteyemem, stelik ben gen bir
adamm, izin istesem bile peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in bana ne
diyeceini bilemem dedim. Bu durumda on gn daha kaldm. Bizimle konuulmas
yasaklandndan bu yana tam elli gn gemiti. Ellinci gnn sabahnda
evlerimizden birinin damnda sabah namazn kldm. Allahn Kurnda bizden
bahsettii zere canm iyice sklm, o geni olan yeryz bana dar gelmi bir
vaziyette otururken; Sel Dann tepesinden birinin yksek bir sesle:
Kab ibn Mlik mjde mjde diye bardn duydum. Kurtulu gnnn
geldiini anlayarak hemen secdeye kapandm.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sabah namazn kldrnca, Allahn
tevbelerimizi kabul ettiini ilan etmi, bunun zerine halk bize mjde vermeye
kooyurdu. ki arkadama da mjdeciler gitmi, bunlardan biri bana doru at
koturmu, Eslem kabilesinden bir dier mjdeci de koup Sel Dana trmanp
oradan barm, Onun sesi atldan nce bana ulam, sesini duyduum mjdeci
yanma gelip beni tebrik edince, srtmdaki iki elbiseyi de kardm, mjdesine
karlk ona giydirdim. Yemin ederim ki o gn bunlardan baka elbisem yoktu.
Emanet olarak iki elbise bulup hemen giydim, Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)i grmek zere yola dtm. Beni gurup gurup karlayan sahabiler
tevbemin kabul edilmesi sebebiyle beni tebrik ediyor ve Allahn seni balamas
kutlu olsun diyorlard.
Nihayet mescide girdim Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) toplumun
ortasnda oturuyordu. Talha ibn Ubeydullah hemen ayaa kalkt, koarak yanma
geldi, elimi skt ve beni tebrik etti. Vallahi muhacirlerden ondan baka kimse ayaa
kalkmad. Ravi der ki: Kab talhann bu davrann hi unutmazd. Kab szn
yle srdrd: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e selam verdiimde yz
sevinten parlayarak yle dedi: Annen seni dourduundan beri zerinden geen
gnlerin en hayrlsyla seni mjdelerim. Ben de Ya Raslallah bu tebrik ve mjde
senin tarafndan mdr yoksa Allah tarafndan mdr? diye sordum. Benim
tarafmdan deil yce Allah tarafndandr diye buyurdu.
Sevinli olduunda Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yz parlar ay
parasna benzerdi, biz de sevincini bylece anlardk.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in nne oturduumda, Ya Raslallah
tevbemin kabul edilmesine teekkr olsun iin btn malm Allah ve Rasl
urunda sadaka etmek istiyorum dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de
Malnn bir ksmn datmayp yannda tutman senin iin daha hayrldr dedi.
Ben de Hayber fethinde hisseme den mal elimde brakyorum dedikten sonra
szm yle tamamladm: Ya Raslallah Allah beni doru sylediimden dolay
kurtard, tevbemin kabul edilmesi sebebiyle artk yaadm srece daima doru sz
syleyeceim. Vallahi bunu Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e sylediim
gnden beri doru szl olmaktan dolay Allahn hi kimseyi benden daha gzel
mkafatlandrdn bilmiyorum Yemin ederim ki, Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e o szleri sylediim gnden bu yana bilerek hi yalan sylemedim.
Kalan mrmde de Allahn beni yalan sylemekten koruyacan umarm.
22
Kab szne devamla yle dedi: Allah u ayetleri indirdi: Gerek u ki,
mminlerden bir ksmnn, kalpleri kaymak zereyken Allah, peygamberi skntl
bir zamanda, Ona uyan muhacirleri ve ensar affetti sonra da onlarn tevbelerini
kabul etti. nk o Allah, gerekten mminlere kar ok efkatli ve merhametlidir.
(9 tevbe 117) Ve savatan geriye kalan kiinin de tevbesini kabul etti. Yeryz
geniliine ramen, onlara dar gelmi, vicdanlar kendilerini sktka skmt.
Nihayet Allahtan, yine Allaha snmaktan baka are olmadn anlamlard.
Bunun zerine O da, yine merhametle o kiiye yneldi ki, pimanlk duyup tevbe
etsinler; nk kendisine yrekten ynelen, snan herkesi, acmas esirgemesiyle
kuatp tevbeleri kabul eden, yalnzca Allahtr. Ey iman edenler! Yolunuzu Allahn
kitabyla bulmaya aln; ve dorulardan olun ve hem de dorularla beraber olun. (9
tevbe 118-119) Kab yle devam etti: Allaha yemin ederim ki beni slmla
ereflendirdikten sonra Allahn bana verdii en byk nimet Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)in huzurunda doruyu sylemek ve yalan syleyip helak olanlar
gibi olmamaktr. nk Allah yalan syleyenler hakkn da vahiy gnderdii zaman
hi kimseye sylemedii ar szleri syleyerek yle buyurdu: Savatan o
mnafklarn yanna dndnz zaman, knama ve ayplamadan vazgeesiniz
diye, Allah adna yemin edecekler. O halde brakn pelerini, nk tiksinti veren
kimselerdir onlar. Kazandklar ilerin cezas olarak da, varacaklar yer cehennemdir.
Sizi honut etmek iin yemin edeceklerdir ama siz onlardan honut olsanz bile
biliniz ki, Allah ilh snrlar ap, itaat dnda kalanlardan asla raz
olmayacaktr.(9 tevbe 95-96). Kab szn yle bitirdi: Biz arkadan
balanmas Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yeminlerini kabul edip
kendilerinden biat ald ve Allahtan affedilmelerini diledii kimselerin
balanmasndan elli gn geri braklmtk. Nihayet Allah bu konuda yukarda
akland zere hkm verdi. Allahn bahsettii bu geri kalma hadisesi bizim
savatan geri kalmamz deil, bizim iimizin o yemin edip de zrleri kabul
edilenlerden geriye braklmamzdr. Dier bir rivayette Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) tebk savana perembe gn kmt, sefere perembe gn kmay
severdi. Baka bir rivayette; ancak gndzn kuluk vaktinde seferden evine
dnerdi, evine dndnde ilk nce mescide girer iki rekat namaz klar sonra
otururdu denilmektedir. (Mslim, Msafirn 74)

J

W

:

: K

:

K>

22: Eb Nceyd mrn ibn Husayn el Huz (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre: Cheyne kabilesinden zina ederek gebe kalm bir kadn
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna geldi ve: Ya Raslallah cezay
23
gerektiren bir su iledim, cezam ver dedi. Bunun zerine peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) kadnn velisini artt ona: Bu kadna iyi davran doum yapnca
bana getir buyurdu. Adam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in emrettiini
yapt, kadn dourup Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e getirilince kadnn
elbisesinin skca balanmasn emretti ve Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) in
emriyle kadn taland. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de cenaze
namazn kld. Bunun zerine mer (Allah Ondan raz olsun) Ya Raslallah zina
etmi bir kadnn namazn m klyorsun? deyince Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem) yle cevap verdi:
O kadn yle bir tevbe etmitir ki, onun tevbesi Medine halkndan yetmi
kiiye datlsayd hepsine bol bol yeterdi. Sen Cenb- Allahn rzasn kazanmak
iin can vermekten daha iyi birey biliyor musun? (Mslim, Hudd 24)
W

J

K

23: bn Abbs ve Enes bin Mlik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Adem
olunun bir vadi dolusu altn olsa bir vadi daha ister, onun azn topraktan baka
birey doldurmaz. Allah tevbe edenin tevbesini kabul eder. (Buhr, Rikk 10;
Mslim Zekat 116 119)

:
J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Birbirlerini ldren ve ikisi
birden cennete giren iki kiiden Allah onlara rizasini gstererek gler. Bunlardan biri
Allah yolunda sava ederken dieri tarafndan ldrlr. Katil olan sonradan tevbe
eder mslman olur o da Allah yolunda savaarak ehid der. (Buhr, Cihad 28;
Mslim, mra 128 129)
24
BLM: 3
SABRIN FAZLET

W
.

Ey iman edenler! Zorluklara ve skntlara sabrla katlann ve birbirinizle bu
sabrda yarn, cihad iin hazrlkl ve uyank bulunun ve yolunuzu Allah ve
kitabyla bulun ki, kurtulua erebilesiniz. (3 l i mrn 200)

:

K

Muhakkak ki, lm tehlikesiyle, korku ve alkla, mal, can ve rnlerin
eksiltilmesiyle sizi snayacaz. Ama zorluklara kar sabredip sebat ve dayankllk
gsterenlere iyi haberler mjdele. (2 Bakara 155)

W

Her trl glklere gs gerenlere mkafatlar tartlmakszn,
llmeksizin, hesapszca bol bol verilir. (39 Zmer 10)

W

Kim eziyetlere sabreder, yaplan ktlklere de, intikam almayp affetme
yolunu tutarsa, phesiz bu hareketi yaplmaya deer ilerdendir. (42 r 43)

W

Ey iman edenler! Sarslmaz bir sabr ve namaza sarlarak Allahtan yardm
isteyin. nk Allah muhakkak sabredenlerle beraberdir. (2 Bakara 153)

W

Andolsun ki iinizde Allah yolunda cihat edenlerle ve skntlara kar gs
erenleri belirleyinceye ve haberlerinizi aklayncaya kadar sizi imtihandan
geireceiz. (47 Muhammed 31)
W
W

J
J

25
{

J
K

25: Eb Mlik Hris ibn sm el Ear (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr:
Temizlik yani her trl gnah ve pisliklerden arnmak; imann yarsdr.
Elhamdlillah demek mizan doldurur, Sbhanallah ve Elhamdlillah szleri ise
yerler ve gkler arasn doldurur, namaz bir nurdur, sadaka bir brhan, sabr
aydnlktr. Kurn senin ya lehinde ya da aleyhinde delildir. Herkes sabahleyin iine
gcne kar kendisini satar ya kazanr ya da kaybeder (yani kii Allaha emirlerini
yerine getirmekle nefsini Allaha satarak kazanr , yada kendi nefsinin sefasna uyup
Allahn emirlerini ineyip kendisni eytana satarak kaybeder). (Mslim, tahra 1)

W

J

W

K

K

26: Eb Sad Sad ibn Sinn el Hudr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre ensardan bir ksm Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) den bir
eyler istediler O da verdi, tekrar istediler yine verdi, sonunda yanndaki mal bitti.
Elindeki olan hereyi verdikten sonra onlara yle dedi: Yanmda mal olsayd
sizden esirgemezdim, kim istemekten ekinir iffetli davranrsa Allah onun iffetini
artrr, kim tokgzl olmak isterse Allah onu bakalarna muhta olmaktan kurtarr,
kim sabretmeye gayret ederse Allah ona sabr verir, hibir kimseye sabrdan daha
geni ve hayrl birey verilmemitir. (Buhr, Zekat 50; Mslim, Zekat 126)

W
W

J

W

K

27: Eb Yahy Suheyb ibn Sinn (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mminin
durumuna gerekten hayret edilir. Zira her durumu onun iin hayr sebebidir, bu
zellik sadece mminlerde bulunur. nk sevinecek olsa kreder bu onun iin
hayrdr, bana bir bela gelse sabreder bu da onun iin bir hayrdr. (Mslim, Zhd
64)

W
J

W K

W

26

W

W

K

28: Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun)den yle dedii rivayet
olunmutur: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in hastal arlap skntlar
kendisini daraltnca Ftma (Allah Ondan raz olsun)WVah babacm skntn ne
kadar da byk dedi. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Bu
gnden sonra baban iin artk sknt yoktur. buyurdu. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) vefat edince Hz. Ftma: Vah babacm Allahn arsna icabet etti
Gidecei yer Firdevs Cenneti olan babacm Vah lm haberini Cebril ile
paylaacamz babacm vah Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)
defnedilince Ftma (Allah Ondan raz olsun) evresindekilere yle dedi: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in zerine toprak atmaya gnlnz nasl raz oldu?
(Buhar, Meaz 83)

J

:

:

.

K

W
W

W K

K

29: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in azatls, dostu ve dostunun olu
olan Eb Zeyd sme ibn Zeyd ibn Hrise (Allah Onlardan raz olsun)den
nakledildiine gre yle syledi: Kz Zeynep Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e: Olum lmek zeredir bize kadar ltfen geliniz diye haber gnderdi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de selam gnderdi ve: Veren de alan da
Allahtr, Onun katnda hereyin belli bir vakti vardr, sabretsin ecrini Allahtan
beklesin. buyurdular. Bunun zerine kz Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem)e and veriyorum mutlaka gelsin diye tekrar haber gnderdi. Bu sefer
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yannda Sad ibn Ubde, Muz ibn Cebel,
beyy ibn Kab, Zeyd ibn Sbit ve baka baz sahabilerle beraber kalkp kzna gitti.
ocuu Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e verdiler. Onu kucana ald can
kmak zere rpnp duruyordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
gzlerinden yalar boand. Durumu gren Sad ibn Ubde bu ne haldir ya
Raslallah? diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de: Bu Allahn
kullarnn kalbine koyduu acma duygusudur buyurdu.
27
Dier bir rivayette: Bu Allahn yle bir rahmetidir ki; onu kullarndan
dilediinin kalbine yerletirir. Zaten Allah kullarndan merhametli olanlara rahmet
eder. buyurdular. (Buhr, Ce niz 33; Mslim, Ceniz 9).

W

J

W

W

W

K

W

W

W

K

K

W

W

>

W K W

W

W
W

W

W

W

{

W

W

W

W

W

W

28

W

W

W

W

W
W K

W

K

K

W

W

W

K
K

W

W
W

K

30: Suheyb (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Sizden evvelkiler iinde bir
padiah bir de onun sihirbaz vard. Sihirbaz ihtiyarlaynca padiaha: Ben
ihtiyarladm bana bir gen delikanl gnder, ona sihirbazl reteyim dedi. Padiah
da ona gen birini gnderdi.
Bu gencin gelip gidecei yol zerinde bir rahip bulunuyordu, gen ona urad,
yannda oturdu, konumalarn dinledi houna gitti. Bylece sihirbaza her gittiinde
rahibe urar ve onun yannda bir sre kalrd. Sihirbazn yanna geldiinde sihirbaz
niin ge kaldn diye kzar ve delikanly dverdi.
Delikanl durumu rahibe aktarnca o da yle akl verdi; Sihirbazdan
korktuunda evden alkoydular, ailenden ekindiinde de sihirbaz alkoydu dersin.
Durum byle devam edip giderken delikanl gnn birinde insanlarn yolunu
kesen byk bir hayvana rastlad. Bunun zerine sihirbazn m yoksa rahibin mi
daha stn olduunu ite imdi reneceim diyerek, eline bir ta ald ve dedi ki: Ey
Allahm rahibin ilerini sihirbazn ilerinden daha ok seviyorsan u hayvan ldr
ki insanlar yollarna devam etsinler dedi. ta atp hayvan ldrd halk da geip
gitti. Daha sonra delikanl rahibe gelip olay anlatt. Rahip ona: Delikanl imdi artk
sen benden daha stnsn, zira sen bu grdn dereceye ulamsn. Muhakkak
sen yaknda imtihan edileceksin. Byle birey olursa benim bulunduum yeri
kimseye syleme dedi.
Delikanl bylece doutan krleri, alaca hastalna tutulmu olanlar kurtarr
ve dier hastalklar da tedavi ederdi. Padiahn kr olan bir yakn bunu duydu, bir
ok hediye ile delikanlnn yanna gitti ve: Eer beni hastalmdan iyi edersen bu
29
hediyeleri sana veririm dedi. Delikanl da: Ben ifa veremem ifay ancak Allah verir,
eer sen Allaha inanrsan ben de Ona dua ederim O da sana ifa verir dedi.
Adam iman etti, Allah ona ifa verdi, adam eskiden olduu gibi padiahn
yanna gelip toplantdaki yerini ald.
Padiah: Senin gzn kim iyi etti ? diye sordu. O da Rabbim iyi etti deyince
bu defa padiah senin benden baka Rabbin mi var? dedi. O adam: Benim de senin
de Rabbin Allahtr dedi. Bunun zerine padiah o adam tutuklatt ve gencin yerini
gsterinceye kadar ona ikence ettirdi. Sonunda adam gencin yerini syledi. Gen
getirildi, padiah ona: Olum demek ki senin sihrin krleri ve ala tenlileri iyi edecek
dereceye geldi. Pek ok iler yapyormusun yle mi? diye sordu. Delikanl da: Hayr
ben kimseye ifa veremem ifa veren Allahtr dedi.
Padiah delikanly da tutuklatt ve rahibin yerini gsterinceye kadar ona da
ikence ettirdi. Hemen rahip getirildi, dininden dn denildi, o da bu ie yanamad.
Bunun zerine padiah bir testere getirtip rahibin ban ortasndan ikiye ayrd ve
her paras bir yana dt.
Sonra padiahn meclis arkada getirildi, ona da dininden dn denildi o da
kabul etmedi, padiah onun da bana bir testere koyarak onu da ikiye ayrd. Sonra
delikanl getirildi, dininden dn denildi, fakat delikanl direndi, padiah delikanly
adamlarndan bir guruba teslim edip onlara yle dedi:
Bunu filan dan en st zirvesine gtrn dininden dnerse ne ho deilse
dan tepesinden atnz.
Delikanly gtrdler, dan tepesine kardlar, delikanl: Allahm istediin
bir ekilde bunlardab beni kurtar dedi. Da sarsld onlar da yuvarlandlar, delikanl
yryerek padiahn yanna geldi. Padiah ona: Arkadalarn ne oldu? dedi.
Delikanl: Allah beni onlardan kurtard dedi. Bunun zerine padiah adamlarndan
baka bir guruba delikanly teslim ederek: Bunu Karkur denilen bir gemiye bindirip
denizin ortasna gtrn, dininden dnerse ne ala deilse denize atn dedi.
Delikanly alp gtrdler. O da Allahm istediin bir ekilde beni bunlarn
elinden kurtar diye dua etti. Gemi alabora oldu, onlar bouldular delikanl
yryerek padiahn yanna geldi. Padiah arkadalarn ne oldu? dedi. Delikanl da
Allah beni onlarn elinden kurtard dedi ve unu ilave etti:
Benim emredeceim ii yapmadka sen beni ldremezsin. Padiah: Nedir o?
deyince delikanl yle dedi:
Halk geni bir meydana topla, beni de bir hurma ktne bala sonra ok
torbamdan bir ok al, yayn tam ortasna koy, sonra: Delikanlnn Rabbi olan Allah
adyle diyerek oku at. Byle yaparsan beni ldrebilirsin dedi.
Bunun zerine padiah halk geni bir meydana toplad, delikanly hurma
ktne balad, sonra delikanlnn ok torbasndan bir ok ald, yayna yerletirdi:
Delikanlnn Rabbi olan Allah adyla deyip oku frlatt, ok delikanlnn akana
rastlad, delikanl elini akana koydu ve ruhunu teslim etti. Bunun zerine tm
halk: Biz delikanlnn Rabbine iman ettik dediler.
30
Durum padiaha iletilerek: Korktuun ey bana geldi ve halk iman etti
dediler. Bunun zerine padiah sokak balarna byk hendekler kazlmasn emretti
ve hendekler atelerle dolduruldu. Padiah: Yeni dinden dnmeyen kimseleri
hendee atnz yada atn dedi.
Bu iler bylece yapld gitti. Nihayet kucanda ocuuyla bir kadn getirildi.
Kadn atee girmekte biraz duraklad. ocuk annesine:
Anneciim sabret, direnli ol, nk sen hak din zeresin diyerek annesini
cesaretlendirdi. (Mslim, Zhd 73)
W W J
W >

W

W
W

KWK

31: Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) bir mezarn banda bararak alamakta
olan bir kadnn yanndan gemiti ve ona: Allahtan kork ve sabret buyurdu.
Kadn: Ge git, nk benim bama gelen senin bana gelmemitir dedi. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)i tanyamamt. Kendisine Onun Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) olduunu sylediler. Bunu duyar duymaz Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)in kapsna geldi, kapda kapclar bulunmadn grd ve: Ben sizi
tanyamamtm dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de: Asl sabr
felaketin ilk annda olandr buyurdularKMslimin rivayet ettii baka bir rivayette
: len ocuun zerine alyordu. (Buhr, Ceniz 32; Mslim, Ceniz 14)
: W
-32
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah: Mmin kulumun
dnyada sevdii dostunu aldm zaman, o kimse sabredip mkafatn benden
beklerse karl cennettir. buyurdu. (Buhr, Rikak 6)

J

K

33 Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre: Aie anamz
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e tn hastalndan sormutu da O da yle
cevap vermiti: Tn hastal; Allahn diledii kimseleri bu hastalkla
cezalandrd bir azap ekliydi. Allah onu mminlere rahmet kld. Bu sebeble
31
tna yakalanan bir kul sabredip mkafatn Allahtan bekleyerek bulunduu yerde
bana Allahn yazdndan baka hi birey gelmeyeceini bilerek oturup dar
kmazsa kendisine ehid sevab verilir. (Buhr, tbb 31)
:
: J
K K

34: Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yle buyurduunu iittim demitir: Allah tel buyuruyor ki:
Kulumu gzlerinden mahrum ederek imtihan ettiim zaman sabrederse, gzlerinin
karl ona cenneti veririm. (Buhr, Merda 7)

W J
:
: W

W

:
:

K

35: At ibn Eb Rebh (Allah Ondan raz olsun)den yle dedii rivayet
edilmitir: Abdullah ibn Abbas (Allah Onlardan raz olsun) bana: Sana cennetlik bir
kadn gstereyim mi? dedi. Ben de evet gster dedim. bn Abbas (Allah Ondan raz
olsun) yle dedi: te u siyah kadndr ki, bu kadn Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e geldi ve: Beni sara hastal yakalyor ve stm bam alyor, iyilemem
iin Allaha dua ediniz dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de: Eer
sabredeyim dersen sana cennet vardr, ama yine de sen istersen sana ifa vermesi iin
Allaha dua ederim buyurdu. Bunun zerine kadn: O halde ben hastalma
sabrederim. Ancak sara tuttuu zaman stmn bamn almamas iin dua ediniz
dedi. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) ona dua etti de sara nbeti
geldiinde bir daha st ba almad. (Buhr, Merda 6; Mslim, Birr 54)
:

J

K
W

12/36: Eb Abdurrahman Abdullah ibn Mesd (Allah Ondan raz olsun) yle
der: imdi ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yzne bakp grr
gibiyim. O, peygamberlerden bir peygamberi hikaye ediyordu ki; kavmi tarafndan
dvlp yz kanlar ierisinde braklm, fakat o, yzndeki hem kan silmeye
alyor, hemde: Ey Rabbim! Kavmimi yaptklarndan bala nk onlar onlar ne
yaptklarn bilmiyorlar diyordu. (Buhr, Enbiy 54;
32
W

J

K

37: Eb Sad ve Eb Hureyre (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir
mslmann bana gelen yorgunluk, hastalk, tasa, keder, sknt ve gamdan ayana
batan dikene kadar her eyi Allah mslmann hata ve gnahlarnn balanmasna
sebeb klar. (Buhr, Merda 1; Mslim, Birr 49)
W
W
J
K

W

:

W

K
38: Abdullah ibn Mesd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna vardm, iddetli stmaya yakalanmt. Ey
Allahn Rasl stma nbetinden dolay ok iddetli zahmet ekiyorsun dedim.
Evet sizden iki kiinin ekebilecei kadar zdrap ekiyorum buyurdu.
Bundan dolay size iki kat ecir var mdr? dedim. Evet yledir. Bir mslmann
vcuduna batan bir dikenden en arna kadar hi bir musibet yoktur ki; Allah bu
sebeble onun kusurlarn rtm ve gnahlarn balam olmasn. Aacn
yapraklarnn dkld gibi o mslmann gnahlar da ylece dklr. (Buhr,
Merda 13 Mslim, Birr 45)

W W J
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah hayrn diledii bir
kimseyi gnahlarn balamak ve derecesini ykseltmek iin onu skntya sokar
(Buhr, Merda 1)

W
W J

W

K

40 Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bana gelen bir musibetten
dolay hibir kimse lmeyi istemesin. Mutlaka byle bir ey temenni etmek zorunda
kalrsa; Allahm benim iin yaamak hayrlysa beni yaat, lmek hayrlysa beni
ldr desin. (Buhr, Merda 19; Mslim, Zikir 10)
33

:

J
:

W

{

W K

K

41: Eb Abdullah Habbb ibn Eret (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Hrkasn yastk ederek dayam Kbenin glgesinde istirahat ederken, biz
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e mriklerden ektiimiz skntlardan
dolay ikayette bulunduk. Bizler iin Allahtan yardm dilemiyecek misiniz, bizim
iin dua etmeyecek misiniz? dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de yle
buyurdular: nceki toplumlardan bir mmin yakalanr, yerde bir ukur kazlr ve
onu ukura gmerler, sonra bir testere getirilir ve bandan aa testereyle ikiye
ayrlr, vcudu demir taraklarla etinin altndaki kemii ve siniri taranrd. Fakat
btn bu yaplanlar onu dininden dndremezdi. Yemin ederim ki Allah mutlaka
bu dini yeryzne hakim klacaktr. ylesine hakim klacak ki, tek bana bir atl
Sanadan Hadramevte kadar selametle gidecek, Allahtan ve koyunlarna zarar
verecek kurttan baka hi bir eyden korkmayacaktr. Ne var ki siz acele
ediyorsunuz. Buhrnin baka bir rivayetinde: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) hrkasna brnmt, bizler de mriklerden ok ikence gryorduk
eklindedir. (Buhr, Menkb 25)

W
J

W K

W

: K

K

W
K

:
42: Abdullah ibn Mesd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Huneyn
savandan gelen ganimetleri taksim ederken Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
baz kimselere dierlerinden fazla hisse vermiti.
Akra ibn Hbise yz deve, Uyeyne ibn Hsna da bir o kadar, baz araplarn
ileri gelenlerine de taksimde farkl hediyeler vererek onlar blmede stn tuttu.
Bunun zerine bir kii: Vallahi bu paylatrmada ne adalet ne de Allah rzas
34
gzetilmitir dedi. Ben de: Vallahi bunu Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e
syleyeceim dedim. Yanna gidip adamn sylediklerini haber verdim. Bunun
zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in rengi kpkrmz kesildi, sonra da
yle cevap verdi. Allah ve Rasl adalet yapmazsa kim yapar sonra yle
buyurdu: Allah Musa (a.s.)a rahmet etsin. O bundan daha ar szlerle eziyete
urad da sabretti buyurdu. Ben de kendi kendime vallahi bundan sonra Ona
hibir haberi iletmiyeceim dedim. (Buhr, Edeb 53)

W
W
J

W K
K

43 Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah iyiliini istedii kulun
cezasn dnyada verir, fenaln istedii kulun cezasn da kyamet gn gnahn
yklenip gelsin diye dnyada vermez. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)
devamla buyurdu ki: Mkafatn bykl bela ve musibetin byklne
gredir. Allah sevdii topluluu belaya uratr. Kim bana gelen bela ve musibetlere
raz olursa Allah ondan honut olur. Bir kimse bana gelen bela ve musibetleri fke
ile karlarsa o da Allahn gazabna urar. (Tirmz, Zhd 57)

J
J
J
W

W

W
W

W

W

W W
K

W W
K
:

:

W

W

W K

W

W
35

W

W

W

W :K

W

W
K

KK

44: Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Eb Talhann olu
hasta idi. Eb Talha darya knca ocuk vefat etti. Eve dndnde: Olum nasl
oldu? diye sordu. ocuun annesi mm Sleym: O imdi rahata kavutu dedi.
Akam yemeini hazrlayp getirdi. Eb Talha yemeini yedikten sonra hanmyla
yatp ilikide bulundu, daha sonra hanm: ocuu defnediniz dedi. Eb Talha
sabahleyin Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gitti ve olup biteni
anlatt. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de: Bu gece ilikide bulundunuz
mu? diye sordu Eb Talha: Evet dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de:
Allahm doacak bu ocuu ikisinede mbarek kl diye dua etti. Zaman gelince
mm Sleym bir erkek ocuk dourdu. Eb Talha bana: ocuu al Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e gtr dedi ve onunla biraz hurma gnderdi.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): ocuun yannda birey var m? dedi.
Annesi de evet birka hurma var dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
hurmalar azna alp inedi, sonra karp ocuun azna koydu ve daman
hafife ovdu ve Abdullah ismini verdi. (Buhr, Ceniz 42; Mslim, Edeb 23)
Buhrnin deiik bir rivayetine gre Sfyn ibn Uyeyne yle diyor: Ensardan
bir adam (bu iftlemeden) domu olan Abdullahn dokuz ocuunu grdm.
Hepsi Kurn okuyorlard dedi. (Buhr, Ceniz 42)
Mslimin rivayetinde ise; Eb Talhann mm Sleymden olma bir olu
vefat etti. mm Sleym ev halkna Eb Talhaya olunun ldn siz haber
vermeyin ben syleyeyim dedi. Sonra Eb Talha eve geldi mm Sleym Akam
yemeini getirdi. Eb Talha yemeini yedi ve iti, yemekten sonra mm Sleym
Eb Talha daha ncekinden daha gzel ekilde sslendi. O da hanmyla yatp
ilikide bulundu. mm Sleym kocasnn karnn doyurup, cinsel ynden de onu
tatmin ettikten sonra: Ey Eb Talha bir toplum bir aileye bir emanet verse sonra da o
emanetleri isteseler, ev halknn onu vermemeye hakk olur mu? Eb Talha: Hayr
vermemezlik edemezler dedi. Bunun zerine mm Sleym dedi ki: O halde olunu
geri alnm bir emanet bilerek Allahtan sevap bekle dedi. Eb Talha kzarak yle
dedi: Cnp olup kirleninceye kadar beni oyaladn sonra da olumun lm haberini
bildirdin dedi. Hemen kalkp Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna
36
geldi ve olup bitenleri anlatt. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allah gecenizi
hayrl ve bereketli klsn dedi. mm Sleym hamile kald. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bir seferde iken mm Sleym de kocasyla birlikte Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile beraberdi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) seferden dndnde geceleyin
Medineye girmezdi. Ordu Medineye yaklatnda mm Sleymi doum sancs
tuttu. Eb Talha hanmyla megul olmaya balad Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) de yoluna devam etti. Enes anlatyor. Eb Talha yle dedi: Rabbim
biliyorsun ki; Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber Medineden kp
yine Onunla beraber Medineye girmekten holanrm. Fakat bu sefer u sebebden
dolay geri kaldm dedi. Bu esnada kadn kocasna eskisi kadar sancm yok
yryelim dedi. Enes der ki: Biz de yrdk Medineye vardklarnda kadn
yeniden sanc tuttu ve bir olan ocuu dourdu. Annem bana: Ey Enes ocuu
sabahleyin Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gtrnceye kadar onu hi
kimse emzirmesin dedi. Enes, sabah olunca ocuu Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e gtrdm dedi ve hadisin tamamn anlatt. (Mslim, Fedils Sahbe
107)

W
J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gl kimse insanlar
grete yenen kimse deil, fkelendii zaman kendine hkim olan kimsedir.
(Buhr, Edeb 102; Mslim, Birr 106)

W J

W

K

K

W

K
WW
46: Sleyman ibn Surd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Gnn
birinde Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ile oturuyorduk. ki kii birbirine
svp duruyordu. Bunlardan birinin yz kpkrmz olmu ve ah damarlar
imiti. Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle demiti: Ben
bir sz biliyorum, eer bu kii Rahmetten kovulmu, talanm eytandan Allaha
snrm derse zerindeki bu kzgnlk hali geer. Bunun zerine Ashab bu adama
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): eytandan Allaha snsn buyurdu,
dediler. (Buhr, Bedl Halk 11; Mslim, Birr 109)

W

J

K

37
47: Muz ibn Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Gereini yapmaya
gc yettii halde fkesini yenen kimseyi Allah kyamet gn herkesin gz nnde
arr, huriler arasnda dilediini semekte serbest brakr. (Eb Davd, Edeb 3;
tirmz, Birr 74)

W
W
J
K

W
48: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre bir adam
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek bana t ver dedi. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) da: Kzma buyurdu. Adam isteini bir ka sefer
tekrarlad. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de her defasnda Kzma
buyurdu. (Buhr, Edeb 76)

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Erkek olsun kadn olsun her
mmin kimsenin kendisine, ocuuna ve malna devaml olarak bela ve musibet
iner. Kii btn bunlara sabredip tahamml gsterirse gnahsz olarak Allaha
kavuur. (tirmz, Zhd 57)

W

J

W

:
K

W

W

K

50: Abdullah ibn Abbs (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi: Uyeyne ibn
Hsn Medineye geldi yeeni Hurr ibn Kaysa misafir oldu. Hurr Hz. merin yakn
dostlarndand. Zaten gen olsun yal olsun Kurra ehli (Kurna her ynyle vkf
olan alimler) Hz. merin danma meclisinde bulunurlard. Bu sebeple Uyeyne
yeeni Hurr ibn Kaysa: Yeenim senin devlet bakan yannda nemli bir yerin
vardr, beni kendisiyle grtr dedi. Hurr da Hz. merden izin ald. Uyeyne Hz.
merin yanna girince: Ey Hattab olu Allaha yemin ederim ki bize fazla birey
vermiyor ve aramzda adaletle hkmetmiyorsun dedi. Hz. mer hiddetlenip
Uyeyneye ceza vermek istedi. Bunun zerine Hurr: Ey mminlerin emiri Allah
38
peygamberine: Affetmeyi se, iyilii emret, cahilleri cezalandrmaktan yz evir. (7
Arf 199) buyurdu. Benim amcam da cahillerdendir dedi.
Allaha yemin ederim ki Hurr bu ayeti okuyunca mer Uyeyneyi
cezalandrmaktan vazgeti. Zaten mer Allahn ayetlerini grnce daha ileri
gitmez, dikkatli davranr ve dururdu. (Buhr, tism 2).

W

J

W W>
K
51: Abdullah ibn Mesd (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): phesiz benden sonra adam kayrmalar ve
hounuza gitmeyen baz eyler meydana gelecektir buyurdu. Ashab: Ey Allahn
Rasl o zaman nasl davranmamz tavsiye edersin dediler. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) de: zerinizdeki hakk grevi yerine getirir, kendi haklarnzn
yerine getirilmesini Allahtan dilersiniz buyurdu. (Buhr, Fiten 2; Mslim, mra
45)

W

J

W K

K

52: Eb Yahy Useyd ibn Hudayr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Ensardan biri: Ey Allahn Rasl falan kimseyi (zekat memuru veya
bir beldeye vali) tayin ettiiniz gibi beni de tayin etmez misiniz? dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de: phesiz sizler (benden sonra dnya ilerinizde)
bakalarnn sie tercih edildii adam kayrma olaylaryla karlaacaksnz, bunlara
sabredin ki havuz banda benimle buluasnz. (Buhr, Fiten 2; Mslim, mra 48)

J
W

W

K
53: Eb brahim Abdullah ibn Eb Evf (Allah Onlardan raz olsun)den
rivayete gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) dmanla karlat sava
gnlerinden birinde gne tepe noktasndan batya meyledinceye kadar bekledi
sonra kalkt ve: Ey insanlar dmanla karlamay arzu etmeyin. Allahtan afiyet
dileyiniz, fakat dmanla karlanca da sabrediniz ve biliniz ki; cennet kllarn
glgesi altndadr. buyurdu ve yle devam etti: Ey kitab indiren, bulutlar
gkyznde gezdiren, slma kar olan dman ordularn darmadan eden
39
Allahm u dmanlar perian eyle ve onlara kar bize yardm et. (Buhr, Cihad
112; Mslim, Cihad 20).
BLM: 4
DORU SZLLK

W
Ey iman edenler! Allahtan korkunuz! dorulardan olun ve hem de dorularla
beraber olun. (9 tevbe 119)

Gerek u ki, Allaha teslim olmu btn erkekler ve kadnlar, inanan btn
erkekler ve kadnlar, kendini ibadet ve taata vermi erkekler ve kadnlar, niyet ve
davranlarnda doru ve samimi olan erkekler ve kadnlar, skntlara gs geren
erkekler ve kadnlar, gnlden sayg ile Allahtan korkan erkekler ve kadnlar,
sadaka veren erkekler ve kadnlar, nefislerini kontrol edip hereyden kanarak oru
tutan erkekler ve kadnlar, iffet ve namuslarn koruyan erkekler ve kadnlar, Allah
durmakszn oka anan erkekler ve kadnlar var ya; ite Allah onlara balanma ve
byk bir mkafat hazrlamtr. (33 Ahzb 35)

W

(Onlarn vazifesi) Allahn arsna uymak ve gzel sz sylemektir.
ciddiye bindii zaman, cihad ilerinde Allaha kar verdikleri szde sadk kalsalard,
elbette
kendileri iin daha hayrl olurdu. (47 Muhammed 21)
W
Konuyla ilgili baz hadisler :

W
W J
40

K

Birinci Hadis :
54: Abdullah ibn Mesd (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: phesiz szde ve ite
doruluk iyilie gtrr, iyilik te cennete gtrr. Kii doru syleye syleye Allah
katnda ok doru kii diye yazlr. Yalanclk insan ktlklere, ktlkler de
cehenneme gtrr ki kii yalan syleye syleye Allah katnda ok yalanc diye
yazlr. (Buhr, Edeb 69; Mslim, Birr 103)

W J

W
K

kinci Hadis :
55: Eb Muhammed el Hasen ibn Ali ibn Eb Tlib (Allah Onlardan raz olsun)
yle demitir: Ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)den: Sana phe veren
eyleri brak phe vermeyene bak. nk doruluk kalbin huzurudur, yalan ise
kalbi phe ve kukuya yneltir. (tirmz, Kyame 60)

W J
: W
W
W--
W

K

nc Hadis :
56: Eb Sfyn Sahr ibn Harb (Allah Ondan raz olsun) Bizans Kral Herakliyus
ile aralarnda geen uzun konumay naklederken yle demitir: Herakliyus: O
peygamber olduunu syleyen adam size neler emrediyor? diye sordu. Ben de:
Sadece Allaha kulluk etmeye, Ona hi bireyi ortak komamaya, atalarmzn din
olarak kabul ettiklerini terketmeyi sylyor ve bize namaz klmay, sz ve
ilerimizde doru olmay, iffetli yaamay ve akrabayla ilgilenmeyi emrediyor
dedim. (Buhr, Salt 1; Mslim, Cihad 74).

W
W
W J

W

K

Drdnc Hadis :
41
57: Eb Sabit, Eb Sad ve Eb Veld knyeleriyle tannan Bedir
mcahidlerinden Sehl ibn Huneyf (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Btn kalbiyle,
samimiyetle ehid olmay isteyen kii; yatanda lse bile Allah onu ehitler
mertebesine ulatrr. (Mslim, mra 157).
W W W J
K

W

K

:

W

J J

W

K W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nceki geen
peygamberlerden biri dmanla savamaya kt. Hareketinden nce mmetine yle
dedi: inizde yeni evlenmi ve gerdee girmemi olan kimse, yapt evin atsn
henz atmam olan kimse, gebe koyun ve deve alp dourmasn bekleyen kimse
benim arkamdan gelmesin. Bu szleri syleyip yola kt, ikindi vakti veya ikindi
vaktine yakn bir zamanda kye yani dman yurduna vard. Gnee hitaben:
Sen de, ben de Allahn emriyle hareket ederiz, dedikten sonra: Allahm
gnein batmasn geciktir diye dua etti. Allah da oray fethedinceye kadar gnein
batn erteledi.
Nihayet elde edilen ganimetler bir araya getirildi. Onlar yakmak iin gkten
ate indi fakat yakmad. Bunun zerine peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
inizde ganimette mal arm hainler var, her kabileden bir adam bana biat etsin
dedi. Biat esnasnda bir adamn eli peygamberin eline yapt. O zaman peygamber
hiyanet sizdendir, hepiniz kabile olarak bana biat edin dedi. Biat esnasnda iki ya da
kiinin eli peygamberin eline deince hiyanetle arlm mal sizdedir dedi.
Adamlar sr kafasna benzer altndan yaplm bir ba getirdiler. Peygamber
bunu ganimet mallar arasna koyunca ate geldi ve hepsini yakt. nk ganimet
bizden nce hibir peygamber ve mmetine helal deildi. Allah zayf ve acizliimizi
grnce ganimeti bize helal kld. (Buhr, Humus 8; Mslim, Cihad 32)
42
W W

W J

K

Altnc Hadis :
59: Eb Halid Hakm ibn Hizm (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslul lah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Alc ve
satc pazarl bitirip birbirlerinden ayrlmadklar mddete alverii bozup
bozmamakta serbesttirler. Eer alc ve satc karlkl olarak doru olurlar maln
durumunu ve parann deme zamann gzelce aklarlar ise alverileri bereketli
olur. Eer maln aybn gizler ve demeyi aldatarak yapp yalan sylerlerse al-
verilerinin bereketi kalmaz. (Buhr, Byu 19; Mslim, Byu 47)
BLM: 5
ALLAHIN KULLARINI KONTROL ve DENETM

W
O ki, gece namazna kalktn zaman, seni gryor. Onun huzurunda
saygyla, yere kapananlar arasnda yer aldn da grmektedir. (26 uar 218 219)
:
K
Nerede olursanz olun, O sizinle beraberdir. (57 Hadd 4)
K

:

Gklerde ve yerde hibir ey Allaha gizli kalmaz. (3 l i mrn 5)
K
W
nk Rabbin her zaman gzetleyip durmaktadr. (89 Fecr 14)

W
nk Allaha art niyetli baklarn ve kalplerin gizledii dncenin
farkndadr. (40 Mmin 19)

:

J

{

:

43

W
K

WK

W
W>

W
W K

WK

K

W

W K
W
W

W
W K
K

WK W
60: mer ibn Hattb (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda bulunduumuz srada elbisesi
bembeyaz, salar simsiyah, zerinde yolculuk belirtisi olmayan ve kimsenin de
tanmad bir adam kageldi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in karsna
oturdu, dizlerini Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in dizlerine dayad, ellerini
uyluklarna koydu ve yle dedi:
Ey Muhammed bana slmdan haber ver? Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) cevap olarak yle dedi: slm: Allahtan baka gerek lah olmadna ve
Muhammedin Allahn Rasl olduuna ehadet etmen, namaz dosdoru klman,
zekat vermen, ramazan orucunu tutman, gcn yeterse haccetmendir. Adam
doru syledin dedi. Onun hem sorup hem de cevab tasdik etmesine ardk.
Adam imdi de iman nedir onu bana anlat? dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) de: Allaha, meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine, ahiret gnne,
kaderin hayr ve errine de iman etmendir buyurdu. Adam tekrar doru
sylyorsun diye tasdik etti ve peki ihsan nedir onu da anlat? deyince. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de: hsan: Allah gryormusun gibi kulluk etmendir.
Eer sen Onu grmyorsan O seni gryor buyurdu. Adam yine: Kyamet ne
zaman kopacak? diye sordu. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de:
Kendisine soru sorulan bu konuda sorandan daha bilgili deildir cevabn verdi.
Adam o halde alametlerini syle dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de:
Annelerin kendilerine cariye muamelesi yapacak ocuklar dourmas, yaln ayak
ba plak yoksul koyun obanlarnn yksek ve mkemmel binalar ykseltmekte
birbirleriyle yarmalardr buyurdu. Adam da sessizce ekip gitti. Ben de bir
mddet durakaldm. Daha sonra Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Ey mer
soru soran kimse kimdi biliyor musun? buyurdu. Ben: Allah ve Rasl daha iyi bilir
dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de: O Cebril idi, size dininizi
retmeye geldi buyurdu. (Mslim, man 1)
44

J

W

K

61: Eb Zerr Cndp ibn Cnde ve Eb Abdurrahmn Muz ibn Cebel (Allah
Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurmutur: Nerede ve nasl olursan ol Allahtan kork!yolunu
Allahn kitabyla bulmaya al, ktlk yaparsan arkasndan hemen bir iyilik yap
ki, o ktl silip gtrsn. nsanlara gzel huy ve iyilikle muamele et. (tirmz,
Birr 55)
W
W
J

W

W

{

W
K

K

62: Abdullah ibn Abbas(Allah Onlardan raz olsun)den bildirildiine gre: Bir
gn Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in bindii hayvann arkasna binmitim.
Bana yle syledi: Ey gen sana baz kaideler reteceim: Allahn emir ve
yasaklarn gzet ki, Allahda seni gzetsin. Daima Allahn rzasn her iinde nde
tut ki, Allahn yardmn her an yannda bulasn. Birey isteyeceksen Allahtan iste,
yardm dileyeceksen Allahtan dile, bil ki btn insanlar toplanp sana fayda temin
etmeye alsalar, ancak senin iin Allahn yazd fayday sana ulatrabilirler. Yine
btn insanlar sana zarar vermeye kalksalar, ancak Allahn senin hakknda takdir
ettii zarar verebilirler. Kalemler kaldrlm ve kader defterinin sayfasndaki
mrekkepler kurumutur. (Tirmz, Kyme 59)
Tirmz dndaki bir rivayette ise yle buyurulmutur: Allahn emir ve
yasaklarn gzet ki; Onun yardm ve desteini daima karnda bulasn. Bolluk
zamanlarn da Allahn emirlerine bal kalmakla Onu tan ki; O da darla dnce
seni kurtarmak suretiyle seni tansn. Bil ki senin hakknda yazlmam olan birey
senin bana gelmez. Sana takdir edilen de seni atlayp bakasna gitmez. Bil ki;
yardm ve zafer sabrla beraberdir. tasa ve skntnn peinde ferahlk, gln
ardnda da kolaylk vardr. (Msned, I, 307)
W J
K
45
63: Enes ibn Mlik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Siz gznzde
kldan daha kk ve nemsiz grnen baz iler yapyorsunuz ki; biz bu tr ileri
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem) zamannda byk gnahlar dan sayardk.
(Buhar, Rikk 32)
W J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kullar hakknda
gayret gsterir. Allahn gayreti haram kld eyleri insanlarn ilemelerine kar
olmasdr. (Buhr, Nikah 107; Mslim, tevbe 36)
W

W
J
W

:

W
W K

W

J
J W J

:

W K
:K

K W K

W

W
W

W
WK

:

: K :

W>

K

W
W {
W K

W

46

W K

K
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yle dediini iitmiimdir: srailoullar
arasnda biri ala tenli, biri kel, biri de kr kii vard. Allah onlar snamak istedi ve
kendilerine bir melek gnderdi. Melek ala tenliye geldi: Enok istediin ey nedir?
dedi. Ala tenli: Gzel bir renk, gzel bir ten ve insanlarn beni irkin grd ve
irendii u halin benden giderilmesidir dedi. Melek onu svazlad ve alaca tenlilik
ondan gitti, rengi gzelleti. Melek ona: Hangi mal daha ok seviyorsun? dedi.
Alaca tenli adam da: Deve yahut srdr dedi. Allah ona gebe bir deve verdi. Melek
Allah sana bu deveyi bereketli klsn diye dua etti.
Melek sonra kel olan adama gelerek: En ok ne isterdin? dedi. Kel de: Gzel bir
sa ve insanlarn benden uzaklatklar u kelliin benden giderilmesidir dedi. Melek
de onu svazlad, kellii yok oldu, kendisine gr ve gzel bir sa verildi. Melek
sordu: En ok hangi mal seversin? Adam da: nek dedi. Allah tarafndan ona gebe
bir inek verildi. Melek Allah sana bunu bereketli klsn diye dua ettikten sonra krn
yanna geldi ve:
En ok ne isterdin? diye sordu. Kr de Allahn gzlerimi geri vermesini ve
insanlar grmeyi ok istiyorum dedi. Melek onun gzlerini svazlad ve geri verdi.
Bu defa melek: Mallardan en ok hangisini seversin? dedi. O da: Koyun dedi. Allah
ona dourgan bir koyun verdi.
Bir mddet sonra deve ve sr shiplerinin devesi ve sr yavrulad. Koyun
shibinin de koyunu kuzulad. Sonunda birinin vadi dolusu develeri, dierinin vadi
dolusu srlar, tekinin de vadi dolusu koyun srs oldu.
Daha sonra melek ala tenliye onun eski kyafetine brnerek geldi ve: Fakirim
yoluma devam edecek imkanm kalmad gitmek istediim yere nce Allah, sonra
senin yapacan yardm sayesinde ulaabilirim. Rengini ve cildini gzelletiren sana
mal veren Allah adna senden yolculuumu tamamlayabileceim bir deve istiyorum
dedi. Adam: yi amma hak sahipleri (isteyen fakirler) oktur dedi. Melek de: Ben seni
tanyor gibiyim. Sen insanlarn kendisinden irendikleri, fakirken Allahn zengin
ettii alaca tenli deil misin? dedi. Adam da: Hayr, ben bu mala atadan ataya intikal
ederek varis oldum dedi. Melek: Eer yalan sylyorsan Allah seni eski haline
evirsin dedi. Sonra Melek kel olan adamn eski klna girip onun yanna geldi, ona
da tekine syledii gibi syledi. Kel de alaca tenli gibi cevap verdi. Melek de ona:
Yalan sylyorsan Allah da seni eski haline evirsin dedi. Melek krn eski klna
girip onun yanna gitti: Fakir ve yolcuyum, yola devam edecek imkanm kalmad. Bu
gn nce Allahn, sonra senin sayende yoluma devam edebileceim, sana gzlerini
veren Allah akna senden bir koyun istiyorum ki, onunla yoluma devam
edebileyim. Bunun zerine o eski kr adam: Ben gerekten krdm, Allah gzlerimi
bana iade etti. u grdn mallardan istediini al istediini brak Allaha yemin
ederim ki, Allah rzas iin bugn alacan hi bireyde sana zorluk karmayacam
47
dedi. Melek: Maln senin olsun, bu sizin iin bir imtihand. Allah senden raz oldu,
arkadalarna gazab etti cevabn vererek ayrlp gitti. (Buhr, Enbiy 51; Mslim,
Zhd 10)
W
J
K

66: Eb Yal eddd ibn Evs (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Pey-gamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Akll kii nefsini
hesaba ekerek, nefsine hkim olup lm sonras iin alandr. ciz ve zayf kimse
ise nefsini arzularnn peine takp ta kurtuluunu hibir i yapmakszn Allah beni
balar diye hayal kurarak Allah tan bekleyen kimsedir.(Tirmz, Kyme 25)

W W J
K
67: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Kendisine faydal olmayan ve
kendisini ilgilendirmeyen eyleri terketmesi kiinin iyi ve gzel mslman
olmasndandr. (Tirmz, Zhd 11)
K

W J
68: mer (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kiiye hanmn neden dvd
sorulmaz. (Eb Dvd, Nikah 42)
BLM: 6
ALLAHTAN KORKMAK

W
K

Siz ey iman edenler! Allahtan ona yarar ekilde korkun (gerektii ekilde
yolunuzu Allah ve kitabyla bulmaya aln) ve ancak mslman olarak can verin.
(3 l-i mrn 102)

W
K

O halde elinizden geldii kadar gcnz yettiince Allaha isyandan kann
ve ondan korkun (yolunuzu Allah ve kitabyla bulmaya aln). Onu dinleyin ve
itaat edin ve kendi iyiliiniz iin Allah rzasn kazanma yolunda karlksz
48
harcamada bulunun. Kim nefsinin a gzllnden, hrsndan ve cimriliinden
korunursa ite onlar kurtulua erip umduuna nail olanlardr. (64 Tebn 16)
K

W
Kim Allahtan korkarsa (yolunu Allah ve kitabyla bulmaya alrsa), her
iinde ona bir k imkan salar ve ummad, hesaplayamad bir ynde onu
rzklandrr. (65 Talk 2-3)
K

W
Ey iman edenler! Allahtan korkun (yolunuzu dima, Allahn kitabyla bulun
)ve her zaman hakk ve doruyu konuun. (33 Ahzb 70)

W
K

Ey iman edenler! ayet Allahtan korkarsanz (yolunuzu Allahn kitabyla
bulmaya alrsanz), O size hakk batldan ayrmaya yarayan, bir l yni ahlk
ve mnevi planda deerlendirme yetenei verecek ve ktlklerinizi silip rtecek,
sizi balayacaktr. nk Allah ba ve cmertliinde snr olmayandr. (8 Enfl
29)
:
W : J

W

WK

W

WK
K

69: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Baz insanlar
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: Ey Allahn Rasl insanlarn hayrls ve
deerlisi kimdir? dediler. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Allahtan daima
korkan (yolunu Allah ve kitabyla bulmaya alan)lardr buyurdu. Ey Allahn
Rasl biz bunu sormuyoruz dediler. O halde Allahn dostu brahimin olu
Allahn nebisi shkn olu Allahn nebisi Ykubun olu Allahn nebisi Ysuftur
buyurdu. Ey Allahn Rasl biz bunu da sormuyoruz dediler. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): O halde siz benden arap kabilelerini
soruyorsunuz. Bilin ki cahiliyye dneminde hayrl ve erefli olanlar slm iyi
anlayp yaarlarsa slm dneminde de hayrldrlar buyurdu. (Buhr, Enbiy 8;
Mslim, Fedil 168).

W
J
{

K

49
70: Eb Sad el Hudr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dnya tatl, manzaras yeil
gz kamatrc ve ekicidir. Allah onu bakalarndan alp size verecek ve nasl
davranacanza bakacaktr. Dnyadan ve kadnlardan saknnz. nk
srailoullarnn iine dtkleri ilk fitne kadnlar yzndendir. (Mslim, Zikir 99)

W
J
K

71: bn Mesd (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi: Allahm senden hidayet, takv, iffet
ve gnl zenginlii isterim. (Mslim, Zikir 72)
:
J
K

W
72: Eb Tarf Adiyy ibn Htim et T (Allah Ondan raz olsun) der ki;
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle iittim: Bir kimse bir eyi yapmak
veya brakmak zere yemin eder, sonra da onun zddn Allahn rzasna daha
uygun grrse, o kimse yeminini bozarak takvya uygun olan yapsn. (Mslim,
Eymn 15).

W

J

{ :

K

73: Eb mme Sudayy ibn Acln el Bhil (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i veda hutbesinde
yle buyururken iittiini sylemitir: Ey insanlar Allahtan korkunuz (ona kar
sorumluluk bilincinde olunuz, yolunuzu Onun kitabyla bulmaya alnz), be
vakit namaza devaml ve duyarl olunuz, ramazan orucunu tutunuz, mallarnzn
zekatn veriniz, sizden olan mslman yneticilere itaat ediniz ki; doruca cennete
giresiniz. (tirmz, Cuma 80)
50
BLM: 7
SALAM MAN ve ALLAHA GVENP DAYANMAK

W W
K

Mminler, dman blklerini grdler mi; te bu Allah ve peygamberinin
bize vdettiidir, Allah ve peygamberi doru sylemitir dediler. Bu onlarn
inanlarn ve teslim olularn artrmtr. (33 Ahzb 22)

W
K

O inananlar ki, baka insanlar tarafndan Bakn size kar bir ordu toplanm,
onlardan korkun ve korunun denince bu sz onlarn imann artrd ve Allah bize
yeter, O ne gzel vekildir diye cevap verdiler. (3 l-i mrn 173)
K

W
yleyse, hep diri olup, hi lmeyecek Rabbine gvenip dayan. (25 Furkn
58)
K
W
nananlar, sadece Allaha gvenip dayanmaldrlar. (14 brahim 11)
K

W
Bir karara varmak istediinde, artk Allaha dayanp gven. (3 l- i mrn
159)
K

W
Kim Allaha gvenip dayanrsa, Allah ona yeter. (65 talk 3)

W
K

Gerek mminler o kimselerdir ki, her ne zaman Allahtan sz edilse, kalpleri
korkuyla titrer ve kendilerine, her ne zaman Onun ayetleri ulatrlsa, imanlar artar
ve Rablerine daima gvenip, dayanrlar. (8 Enfl 2)

W W J
51
:

W

W .

W

J

J

W
W
:

:
W
K

W

74: Abdullah ibn Abbs (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gemi mmetler bana
gsterildi. Peygamber grdm yannda bir grup (saylar on kiiyi gemeyen
insanlar) vard, peygamber grdm yannda bir iki kii bulunuyordu ve peygamber
grdm yannda hi kimse yoktu. Bu arada nme byk bir karalt (byk bir
kalabalk) kt, onlar kendi mmetim sanmtm. Bana bunlar Msann mmetidir
sen ufka bak dediler. Baktm ok byk bir karalt, dier ufka bak dediler baktm
yine ok byk bir karalt. te bunlar senin mmetindir. lerinde hesapsz azapsz
cennete girecek yetmibin kii vardr dediler.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) kalkp evine girdi. Oradakiler de
hesapsz azapsz cennete gireceklerin kim olduuna dair konumaya baladlar.
Kimileri bunlar; Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in sohbetinde bulunanlar
olsa gerekir dediler. Kimileri bunlar; slm geldikten sonra doup irke bulamam
kimselerdir dediler ve pek ok eyler sylendi. Bu arada Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bunlarn yanna kt ve: Ne hakknda konuuyordunuz? dedi. Hesapsz
azapsz cennete girecekler hakknda konuuyoruz dediler. Bunun zerine
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Onlar (ifann Allahtan geldiine inanp)
by yapmazlar ve yaptrmazlar, uursuzlua da inanmazlar ve onlar Rablerine
gvenip dayananlardr buyurdu. Bu arada Ukke ibn Mihsn ayaa kalkarak: Beni
onlardan eylemesi iin Allaha dua et dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
de: Sen onlardansn buyurdu. Sonra bir baka kii daha kalkt: Beni de onlardan
eylemesi iin dua buyur dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bu defa:
Frsat deerlendirmekte Ukke senden evvel davrand buyurdu. (Buhr, tb 1;
Mslim, man 174)
W
J

52

K
75: Abdullah ibn Abbs (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi: Allahm sana teslim olup
hkmne raz oldum, sana inandm, sana dayanp gvendim, yzm ve gnlm
sana evirdim, senin yardmnla dmanlara kar savatm. Allahm beni
saptrmandan senin byklne snrm ki; senden baka gerek ilah yoktur.
lmeyecek, yalnzca diri kalacak sensin. Cinler ve insanlar hep lmldrler.
(Buhr, teheccd 1; Mslim, Zikir 67).

E

FW J

FW

KE

W

W
K
76: Abdullah ibn Abbs (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Allah bize
yeter, O ne gzel vekildir szn brahim (aleyhissellem) atee atldnda
sylemitir. Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem) da bu sz Mrikler: Bakn
size kar bir ordu toplanm, onlardan korkun ve korunun dediklerinde
sylemitir. Nitekim bu sz mslmanlarn imann artrd ve Allah bize yeter, O ne
gzel vekildir demilerdi. bn-i Abbsn deiik bir rivayeti yledir: brahim
(aleyhissellem) atee atld zaman son sz Allah bana yeter, O ne gzel vekildir
demek olmutur. (Buhr, tefsir 13)

W J
K

77: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den nakledildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Cennete girecek bir takm insanlar
var ki; onlarn kalpleri tevekkl ve Allaha gvenmede kularn kalpleri gibidir.
(Mslim, Cennet 27)

J

W
W :

WW K

K
53

W
W

W KK W :

K W

W
W W

W
K

W

78: Cbir ibn Abdillah (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre kendisi
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte Necid taraflarnda bir gazvede
bulunmutu. Dnte Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile birlikteydi. le
vakti aalk ve allk bir vadiye geldiklerinde Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) orada istirahat iin mola vermiti. Mcahitler istirahat iin evreye
dalmlard. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de semra denilen bir aa
altnda istirahate ekilmi, klcn da aaca asmt. Birazck uyumutuk ki;
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in bizi ardn iittik ve hemen yanna
kotuk bir de baktk ki; Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda
mriklerden bir bedev dikilmi duruyor. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Ben uyurken bu bedev klcm alm, uyandmda kl knndan
syrlm vaziyette bana seni benim elimden kim kurtarr? dedi. Ben de Allah
cevabn verdim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) adam cezalandrmamt,
yannda oturuyordu. (Buhr, Cihad 84; Mslim, Fedil 13)
Cabir (Allah Ondan raz olsun)n baka bir rivayetinde : Allahn Resul ( s.a.v
) le birlikte Zati Errika savandaydk, Allahn Resuln (sallallahu aleyhi vesellem) i
bir aacn glgesine istirah etmesini saladk. Mriklerden bir kii peygamber
efendimizin aata asl kl alp knndan karp ve peygamberimize : Benden
korkuyormusun? der, Peygabber efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) : Hayr diye
karlk verir. Mrik : Seni benim elimden kim kurtarr? Diye sordu. Peygamberimiz
:Allah diye karlk verir. Ebu Bekr El-smailinin sahih kitabndaki rivayetinde ise:
Mrik adam Allahn Reslne (s.av) : Seni benim elimden kim kurtarr? Diye sordu.
Peygamberimiz :Allah diye karlk verir. Cabir : Kl mrik adamn ellinden dt.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) kl kl ald ve mrik adama : Seni
benim elimden kim kurtarr? Diye sordu. Mrik adam : Sen iyi kilerden ol, ded.
Peygamberimiz : Allahtan baka illah olmadna, benim Allahn resul olduuna
ehadet edermisin? Dedi. Mrik adam : Hayr etmem, lakin size ve size kar
savaan kavimle beraber savamayacama sizlere sz veriyorum ded.
Peygamberimiz onu brakt, mrik adam arkadalarna gelerek : Ben insanlarn en
hayrl kiiden geliyorum dedi

W

W J
K

54
79: mer ibnl Hattb (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim demitir: Eer
siz Allaha gerei gibi gvenip tevekkl etseydiniz, Allah size de kulara verdii gibi
rzk verirdi. nk kular sabahlar kursaklar bo olarak ktklar halde akam
dolu kursakla dnerler. (Tirmz, Zhd 33)
W
W J
W K

W{

W

K

80: Eb Umra Ber ibn zib (Allah Onlardan raz olsun)den aktarldna
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey filan kii yatana
girdiinde yle dua et: Allahm kendimi sana teslim ettim, yzm sana evirdim,
iimi sana smarladm, iimde sana gvendim, rzan isteyerek, azabndan korkarak
srtm sana dayadm, sana sndm, sana kar yine senden baka snak yoktur.
ndirdiin kitaba ve gnderdiin peygambere inandm. Eer bu duay yapp yattn
gece lrsen ftrat (iman zere) lrsn, lmez de sabaha karsan hayra
kavuursun. (Buhr, Vdu 75; Mslim, Zikir 56) Deiik bir rivayette de yle
gemektedir: Yatana yatacan zaman namaz klmak iin abdest alyor gibi abdest
al, sonra sa tarafna yat, yukardaki duay aynen zikrederek byle dua et. En son
szn bu dua olsun. (Buhr, Deavt 5; Mslim, Zikir 58)

J
J

W

W

W
K
81: Eb Bekir es Sddk (Allah Ondan raz olsun) Abdullah ibn Osman ibn
mir ibn mer ibn Kab ibn Sad ibn teym ibn Mrre ibn Kab ibn Leyy ibn Glib el
Kure et teym (Allah Onlardan raz olsun)den rivayete gre kendisi, babas ve
annesi sahabidir. O yle demitir: Hicret yolculuunda biz Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ile maarada iken tepemizde dolap duran mriklerin ayaklarn
grdm ve: Ey Allahn elisi eer u mriklerden biri eilip aaya bakacak olsa
mutlaka bizi grr dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de yle buyurdu:
55
ncleri Allah olan iki kiiyi sen ne zannedersin, niin telalanyorsun ya
Eb Bekr?(Buhr, Fedil 2; Mslim, Fedil 1)

J

W

K
82: Asl ad Hind binti Eb meyye Huzeyfe el Mahzmiyye olan mm
Seleme (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) evden kaca zaman yle dua ederdi: Allahn adyla kyorum,
Allaha gveniyorum, Allahm sapmaktan ve saptrlmaktan, doru yoldan kaymak
ve kaydrlm olmaktan, hakszlk etmekten ve hakszla uramaktan, cahilce
davranmaktan ve cahillerin davranlarna muhatap olmaktan sana snrm. (Eb
Dvd, Edeb 103)

JW W J
W

W J
J JW W K

W

83: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim evinden kaca zaman Allahn
adyla kyor, Allaha gveniyorum, gnahlardan korunmaya g yetirmek ve
ibadette kuvvet bulmak ancak Allahn yardmyladr derse kendisine; doruya
ulatrldn, btn ihtiyalarn yerine getirildi ve her kt eyden korundun diye
cevap verilir. eytan da kendisinden uzaklar. (Eb Dvd, Edeb 103; tirmz,
Deavt 34)
Eb Dvdun rivayetinde u fazlalk vardr: eytan, dier eytana: Hidayet
edilmi, tm ihtiyalar karlanm ve korunmu kiiye kar sen ne yapabilirsin ki
der. (Eb Dvd, Edeb 104)

W J
K W

84: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) zamannda iki karde vard. Bunlardan biri ilim renmek iin Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gelir, dieri de geimlerini temin iin alrd.
Bir gn alan karde tekini Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e ikayet etti.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de: Belki de sen onun yznden i buluyor
ve rzklandrlyorsun buyurdular. (Tirmz, Zhd 33)
56
BLM: 8
ALLAHIN ZD DORU YOLDA OLMAK

W

O halde sen ve beraberinde tevbe edenler, emrolunduunuz ekilde, doru
yolu tutun. Sizden hibiriniz byklenip, Allah tarafndan konulmu snrlar
amayn; nk unutmayn yaptnz her eyi O gryor. (11 Hd 112)

W

Gerekten Rabbimiz Allahtr dedikten sonra da, dosdoru hareket edenlere
melekler indiririz de melekler onlara yle derler: Korkmayn ve zlmeyin, ite
aln size vaad edilmi olan cennet mjdesini. Biz dnya hayatnda da, ahirette de
sizin yakn dostlarnzz. O ahiret yurdunda cannzn ektii hereye sahip olacak ve
istediiniz hereye kavuacak-snz. ok balayan ve merhamet eden Allahtan bir
konukluktur bu. (41 Fusslet 30 32)

W

Rabbimiz Allahtr deyip, dosdoru yol zerinde durmaya devam edenler
iin, korku yoktur ve onlar zlmeyeceklerdir. Onlar cennetliklerdir, ilediklerinin
karl olarak, orada ebedi kalrlar. (46 Ahkf 13 14)
W : J
W :K

K

85: Eb Amr veya Eb Amre Sfyn ibn Abdullah (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Ey Allahn Rasl slma dair bana yle biz sz syle ki ve bana
slm ylesine tant ki; onu bir daha senden baka kimseye sormaya ihtiya
hissetmeyeyim dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de: Allaha inandm
de ve dosdoru ol buyurdular. (Mslim, man 62)
57
W W J
:
WK

K

86: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Btn ilerinizde geri kalp
ileri de gitmeden orta yolu tutunuz ve dosdoru olunuz. Biliniz ki; hibiriniz yapt
ameller sayesinde cehennemden kurtulua eremez. Ashab: Sen de mi ya Raslallah?
dediler. Bunun zerine Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) buyurdu ki:
Evet ben de kurtulamam. u kadar var ki; Allah rahmet ve lutfuyla beni balarsa
o baka. (Mslim, Mnafikn 76)
BLM: 9
YARATILANLARIN BYKL DNYA ve AHRET LERN DNME
ve NEFSLERMZ DORU YOL ZERNDE TERBYE ETMEYE ALIMAK

W

(Ey Resulm onlara) De ki: Ben size bir tek t veriyorum: Allah iin ikier
ikier teker teker, ayaa kalkn da sonra bir dnn ki, sizinle konuan
arkadanzda (peygamberde) hibir delilik yok. O ancak, sizi iddetli bir azabn
ncesinde korkutan bir elidir. (34 Sebe 46)

W

phesiz, yerlerin ve gklerin yaratlnda, gece ve gndzn birbirini
izlemesinde, derin kavray sahipleri iin alnacak dersler vardr. Onlar ki; ayakta,
oturarak ve yanlar zerinde iken hep Allah hatrlayp anarlar. Gklerin ve yerin
yaratl zerinde inceden inceye dnrler ve yle derler: Ey Rabbimiz! Sen
bunlarn hibirini anlamsz ve amasz yaratmadn. Sen ycelikte snrszsn, bizi ate
azabndan koru. (3 l-i mrn 190-191)

W

Peki o inkarclar bakmazlar m ki, yamur ykl bulutlara, naslda yaratlm
onlar veya deveye bakmazlar m nasl da dier hayvanlardan deiik zelliklerde
58
yaratlm. Ge bakmazlar m nasl da ykseltilmi? Dalara da bakmazlarm nasl
salamca dikilmi? Yeryzne bakmazlarm nasl da yaylp denmi. te byle ey
peygamber! Onlara t ver, senin grevin yalnzca t vermektir. (88 iye 17-
21)

W

Onlar hi yeryznde dolap, kendilerinden nce yaam olanlarn
sonlarnn ne olduunu grmediler mi? Allah onlar kkten yok etti. Allahtan gelen
gerekleri rtbas edenlere de, bunlara benzer azaplar vardr. (47 Muhammed 10)

BLM: 10
HAYIRLI LERE KOMAK ve YLK YAPMAK

W

Her toplumun yneldii bir yn ve yntemi vardr ki, ona doru ynelir. Ey
Muhammed mmeti! Siz de hayrlara ynelip bu hususta birbirinizle yarn. Nerede
olursanz olun, Allah sizi kendi katnda toplayacaktr. nk Allahn hereye gc
yeter. (2 Bakara 148)

W

Rabbinizden bir balanmaya ve genilii gklerle yer kadar olan, yolunu
Allah ve kitabyla bulmaya alanlar iin hazrlanm cennete ulamakta birbirinizle
yarn. (3 l-i mrn 133)

W J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Hayrl ve iyi ameller
hususunda acele ediniz. Zira yakn bir zamanda karanlk geceler gibi bir takm
fitneler ortal kaplayacaktr. O zaman kii mmin olarak sabahlar, kafir olarak
geceler. Mmin olarak gecelerse kafir olarak sabaha kar, dinini basit dnyala
satverir. (Mslim, man 186; Tirmz, Fiten 30)
59

W
J

:

: K

K

88: Eb Sirvea veya (Servea) Ukbe ibn Hris (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Medinede Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in arkasnda bir gn
ikindi namaz klmtm. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) selam verip namaz
bitirdi ve hzlca yerinden kalkt, saflar yararak hanmlarndan birinin odasna gitti.
Cemaat Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in bu telandan endie ettiler, fakat
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ksa zamanda dnd geldi. Kendisinin bu
acele davranndan dolay cemaatin meraklanm olduunu grd ve yle
buyurdu: Evimizde birazck altn ve gm paracklar vard. Namazda onu
hatrladm, Allah dnmek ve ibadetlerimden beni alkoymasn istemedim ve
hemen gidip datlmasn emrettim. (Buhr, Ezan 158)
Baka bir rivayette ise: Sadaka malndan evde bir para altn ve gm
brakmtm da bu gece onlarn evde kalmasn uygun grmedim. (Buhr, Zekat 20)
:W J

K :
K
89: Cbir (Allah Ondan raz olsun)den yle dedii rivayet edilmitir: Uhud
savanda bir adam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: Eer ldrlrsem
nerede olurum? diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de: Cennette
cevabn verdi. Bunun zerine adam yemekte olduu elindeki hurmalar frlatp att
ve harbe katlp ehid dnceye kadar savat. (Buhr, Mez 17; Mslim, mra
143)
> :
W J

W

K

W

90: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e bir adam gelerek yle demitir: Ey Allahn elisi hangi sadakann
sevab ok ve daha byktr. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
de yle buyurdu: Salk ierisinde, gl kuvvetli iken, cimrilie rabet edip
fakirlikten endie eder vaziyette iken, daha ok zengin olmay hayal ederken
verdiin sadakann sevab daha byktr. Yoksa geciktirip can boaza dayandktan
sonra falana u kadar, filana bu kadar diyecein gne brakma, zaten o gn o mal
varislerden unun veya bunun olmutur. (Buhr, Zekat 11; Mslim, Zekat 92)
60
:
J
:KW

K

W

91: Enes (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) Uhud savanda eline bir kl alp: Bunu benden kim almak ister?
diye sordu. Mcahitlerin her biri ellerini uzatp ben ben diye cevap verdiler. Bunun
zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Hakkn vermek artyla onu kim
alr? diye sorunca bu sefer herkes duraklad. Fakat Eb Dcne (Allah Ondan raz
olsun): Hakkn vermek artyla ben alyorum dedi. Ald ve onunla mriklerin
kafalarn ikiye ayrd.

W
J

WK

K

92: Zbeyr ibn Adiyy (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Enes ibn Mlik
(Allah Ondan raz olsun)e gittik ve Haccacn zulmnden ikayet ettik. Enes (Allah
Ondan raz olsun) yle dedi: Rabbinize kavuana kadar sabredin, zira her geen
gn gemi gnden daha kt olacaktr. Ben bunu Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)den duydum. (Buhr, Fiten 6)

W
J

K>

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yedi ey gelmezden nce iyi
amellere koup yar ediniz: Hereyi unutturan fakirlikten, azdrp yoldan karan
zenginlikten, akl ve bedenin dengesini bozan hastalktan, sama sapan konuturan
ihtiyarlktan, anszn geliveren lmden, gelmesi beklenen eylerin en erlisi
Deccaln kmasndan, en dehetli ve ac olan kyametin gelmesinden baka bir ey
mi bekliyorsunuz? (Tirmz, Zhd 3)

W
J
: K

:

: W

61

K

94: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Hayber savanda yle buyurdu: Bu sanca
Allah ve Rasln seven ve Allahn Hayberin fethini onun eliyle gerekletirecei
bir kiiye vereceim. mer (Allah Ondan raz olsun) demitir ki: O gne kadar
emir olmay hi istememitim. Ama bu i iin beni armasn mit ederek
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e kendimi gstermeye altm durdum. Fakat
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ali ibn Eb Tlibi ard ve sanca Ona
teslim ederek yle buyurdu: Yr, Allah sana fethi ihsan edinceye kadar Baka
birey dnme. Hz. Ali derhal hareket etti, geriye dnmeksizin durdu ve: Ey
Allahn elisi onlarla hangi hususta savaaym diye seslendi. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) de yle buyurdu: Onlarla Allahtan baka ilah olmadna ve
Muhammedin Allahn Rasl olduuna ehadet etmelerine kadar sava. Eer bunu
yaparlarsa senden mallarn ve canlarn korumu olurlar, dinin yasaklarn
inemeden doan cezalar mstesna. O takdirde hesaplar Allaha aittir. (Yani er
cezalar gerektirecek bir su ilerlerse o suun cezasn takdir etmek Allaha ait olup,
i alemlerindeki gizli niyetlerinden dolay da cezalandrmak yine Allaha aittir.)
(Mslim, Fedils Sahbe 33)

BLM: 11
ALLAHIN RIZASI ve CENNET KAZANMAK N GAYRET ETMEK

W
Ama davamz urunda, stn gayret gstererek cihad edenleri, elbette kendi
yollarmza eritireceiz. phesiz Allah, iyilik ve gzellii huy edinenlerle
beraberdir. (29 Ankebt 69)

W
Rabbine olan kulluunu, lm sana gelip eriinceye kadar devam ettir. (15
Hcr 99)

W
Ama hem gece hem gndz Rabbinin adn an ve btn varlnla kendini
Ona ada. (73 Mzzemmil 8)

W
Artk kim zerre kadar iyilik yapmsa, karln grecek. (99 Zilzl 7)
62

W

nk hayr olarak kendi nefsiniz adna ne hazrlarsanz onu Allah yannda
daha kymetli ve mkafat daha byk bulursunuz ve Allahtan balanmanz
dileyin. phesiz ki Allah ok balayan ve ok acyandr. (73 Mzzemmil 20)

W
Ne iyilik yaparsanz, dorusu Allah hepsini bilir. (2 Bakara 273)
W W W J
W

K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Allah tel yle buyurmutur dedi: Her
kim samimi olarak farz ve nafile ibadetleriyle bana yaklaan dostuma dmanlk
ederse, ben de ona kar harp ilan ederim. Kulumu bana yaklatran eylerin benim
katmda en sevimli olan farz kldm ibadetlerdir. Kulum nafile ibadetleriyle de
devaml bana yaklar da ben de onu severim. Onu sevdiim vakit; onun iiten
kula, gren gz ve tutan eli, yryen aya olurum. Bana snrsa onu korurum.
(Buhr, Rikk 38)
W
J

K
(sallallahu aleyhi vesellem) Allah tel yle buyurmutur dedi: Kulum bana bir
kar yaklat zaman, ben ona bir arn yaklarm. O bana bir arn yaklanca, ben
ona bir kula yaklarm, o bana yryerek gelirse, ben ona koarak varrm.
(Buhr, tevhd 50)
W
W
J
K

W

97: bn Abbs (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki nimet vardr ki;
insanlarn pek ou bu nimetleri kullanmakta aldanmlardr: SIHHAT ve BO
VAKT. (Buhr, Rikk 1)
63

J

W

K
W

98: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) geceleri ayaklar iinceye kadar namaz klard. Bir
seferinde ben Ona: Niin byle yapyorsun? Halbuki Allah senin gemi ve gelecek
hatalarn balamtr dedim. yle buyurdular: kreden bir kul olmay
istemeyeyim mi? (Mslim, Mnfikn 81)

W
J
K

99: Aie (Allah Ondan raz olsun)a yle demitir: Ramazan aynn son on
gn gelince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) geceleri ibadetle deerlendirir,
aile fertlerini uyandrr, ibadet yapmaya tevik eder, kendisini ibadete verir,
kadnlardan uzak dururdu. (Mslim, tikaf 7)

W W J
K

K

:

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Salam ve kuvvetli mmin
Allah katnda zayf mminden daha hayrl ve sevimlidir. Bununla beraber her
ikisinde de hayr vardr. Sen sana hayrl olan eyi elde etmeye al, Allahtan
yardm dile acizlik gsterme, bana bir ey gelirse yle yapsaydm byle olurdu
deme, fakat Allahn takdiridir bu de. O ne dilerse dilediini yapar. nk yle
etseydim byle olurdu deyip durmak eytan memnun edecek ilere ve eytann
vesvesesine yol aar. (bn i Mce, Mukaddime 10)

W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cehennem nefse ho gelen eylerle
kuatlp rtlmtr. Cennet ise zorluklar ve nefsin istemedii eylerle epeevre
sarlmtr. (Buhr, Rikk 8; Mslim, Cennet 1)

W
J
W

W

64

W

:
K

{

K

W
K
K
W

102: Eb Abdullah Huzeyfe ibnl Yemn (Allah Onlardan raz olsun) yle
demitir: Bir gece Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in arkasnda kld nafile
namaza uyarak namaz kldm. Bakara sresini okumaya balad, ben kendi kendime
herhalde yz ayet okuyunca secde eder dedim ama devam etti. Kendi kendime bu
sre ile rekat bitirecek dedim O yine devam etti. Bu sreyi bitirip rk eder dedim
rkya varmad. Nis sresine balad onu da okudu, sonra l-i mrn sresine
balad onu da okudu ar ar okuyor tesbih ayetleri gelince tesbih ediyor, dilek
ayetleri gelince dilekte bulunuyor, snma ayetleri gelince de Allaha snyordu.
Sonra rkya gitti. Sbhane rabbiyel azim= Yce Rabbimi tm noksanlardan tenzih
ederim demeye balad. Rkda duruu aa yukar ayakta durduu kadar uzun
oldu. Sonra Semiallah limen hamideh rabbena lekel hamd= Allah kendisine
hamdedenin hamdini iitir. Hamd yalnzca sanadr ey Rabbimiz dedi ve kalkt.
Rkdaki durduu kadar bir sre ayakta durdu, sonra secdeye vard. Sbhane
rabbiyel a'la= Yce Rabbimi tm noksanlardan tenzih ederim dedi, secdesini de
aa yukar ayakta durmas kadar uzatt. (Mslim, Msfirn 203)

W J
K :
W >

103: bn Mesd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gece Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in arkasnda nafile namaz klmtm. Ayakta o kadar
uzun durdu ki, az kalsn kt birey yapacaktm. Ne yapmay dndn? dediler.
Peygamberi ayakta brakp oturmay dndm dedi. (Buhr, teheccd 9)

W
J
K
W

104: Enes (Allah Ondan raz olsun)den Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yle buyurduu rivayet edilmitir: ly kabre kadar ey takib
eder; oluk ocuu, mal ve ameli. Bunlardan ikisi geri dner, ameli lyle babaa
kalr. (Buhr, Rikak 42).

W W J
K

65
105: bn Mesd (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cennet size ayakkabnzn
bandan daha yakndr. Cehennem de yledir. (Buhr, Rikk 29)

J

W

W

W
W

W K

W
K

106: Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)in hizmetisi ehli suffeden olan Eb
Firs Raba ibn Kab el Eslem (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in yannda geceliyor, abdest suyunu veriyor, dier
ihtiyalarn karlyordum. Buna karlk bir keresinde bana: Dile benden ne
dilersen buyurdu. Ben de: Cennette seninle beraber olmay isterim dedim.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de: Baka birey istemez misin? buyurdu.
Ben de isteim sadece budur dedim. Bunun zerine Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem): yleyse ok namaz klp secde ederek bu isteinin yerine gelmesi
iin bana yardmc ol buyurdular. (Mslim, Salt 226)

: J
J J

>

W
K

107: Eb Abdurrahman da denilen Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in
azad ettii Eb Abdullahdan rivayet edildiine gre: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittim demitir: ok secde etmeye bak. Zira senin
Allah iin yaptn her secde karlnda Allah seni bir derece ykseltir ve bir
gnahn siler. (Mslim, Salt 225)
W W

J
K

108: Eb Safvn Abdullah ibn Bsr el Eslem (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
nsanlarn en hayrls mr uzun olup ameli gzel olandr. (tirmz, Zhd 21)
W

W J
W
K

J

J
J

W

J

66
>

W K

:

:

W

K

109: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Amcam Enes ibn Nadr
(Allah Ondan raz olsun) Bedir savana katlmamt. Bundan dolay: Ey Allahn
Rasl mriklerle yaptn ilk savata bulunamadm. Eer Allah beni mriklerle
yaplacak bir savata bulundurursa neler yapacam Allah elbette grecektir.
Sonra Uhud savanda mslman saflar bozulunca arkadalarn kasdederek:
Ya Rabbi bunlarn yaptklarndan dolay beni mazur grmeni dilerim dedi.
Mrikleri kasdederek: Bunlarn yaptklarndan da uzak olduumu sana arzederim
deyip ilerledi. Sad ibn Muz ile karlat ve: Ey Sad istediim cennettir. Kbenin
Rabbine yemin ederim ki, cennetin kokusunu Uhudta buluyorum, dedi.
Sad olay anlatrken: Ben Onun yaptn yapamadm ey Allahn Rasl
dedi.
Enes (Allah Ondan raz olsun) yle devam etti: Amcam ehid edilmi olarak
bulduk vcudunda seksenden fazla kl, sng ve ok yaras vard. Mrikler
tarafndan burnu, kulaklar kesilmek suretiyle msle yaplm vaziyette bulduk. Onu
kimse tanyamad sadece kz kardei parmak ularndan tand. Enes (Allah Ondan
raz olsun) dedi ki: Biz u ayetin amcam ve benzerleri hakknda indiini
dnmekteyiz. Mminlerden yle kimseler vardr ki, Allaha verdikleri szde
durdular. Onlardan kimi adan yerine getirdi ve ehid oldu, kimi de ehitlii
beklemektedir. Verdikleri sz mnafklar gibi deitirmediler. (33 Ahzab 23)
(Buhr, Cihad 12; Mslim, mra 148)

W

J
W

K

W
>
W

110: Eb Mesd Ukbe ibn mir el Ensr el Bedr (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Sadaka ayeti: Bunun iindir ki, ey Peygamber! Bundan sonra artk
onlarn mallarndan zekat al ki; bununla onlar gnahlarndan temizleyesin, onlarn
sevaplarn artrp, yceltesin ve onlar iin dua et; nk senin duan onlar iin bir
huzur vesilesi olacaktr; ve btn bunlarn da stnde bil ki; Allah her eyin ve
herkesin zn bilen, mutlak bilgi sahibi olarak olup biten hereyi iitmektedir. (9
tevbe 103) ayeti inince biz srtmzda yk tayp hamallk yaparak sadaka vermeye
baladk. Bir kimse gelip okca sadaka verdi. Mnafklar: Gsteri iin veriyor
67
dediler. Bir baka kii gelip bir lek hurma verdi. Yine mnafklar: Allahn bunun
bir lek hurmasna ihtiyac yoktur dediler. Bunun zerine 9 tevbe 79 ayeti indi: Bu
mnafklar, Allah (c.c.) yolunda hem vermekle ykml olduundan fazlasn veren
zengin mminlere, hem de mevcut glerinin elverdii mtevzi eylerin dnda
verecek eyler bulamayan, fakir mminlere dil uzatp, onlarla alay eden kimselerdir.
Allah onlarn bu alay ve kmsemelerini, geri evirecek ve maskaraya evirecektir
onlar. Nitekim onlar iin pek etin bir azap vardr. (Buhr, Zekat 10; Mslim,
Zekat 72)

J
W

111: Sad ibn Abdl Azzin Reba ibn Yezdden Rebann Eb drs el
Havlnden Onun da Eb Zerr Cndb ibn Cnde (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet et tiine gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Allahtan rivayet ederek
yle demitir: Ey kullarm zulmetmeyi kendime haram kldm gibi onu sizin
aranzda da haram kldm, artk birbirinize zulmetmeyiniz. Ey kullarm benim
hidayet ettiklerim dnda hepiniz yolunuzu armsnz, o halde benden hidayet
isteyin ki, sizi doru yola ileteyim. Ey kullarm benim doyurduklarmdan baka
hepiniz asnz, benden yiyecek isteyin ki, sizi doyurmu olaym. Ey kullarm benim
giydirdiklerim dnda hepiniz plaksnz, benden giyecek isteyin ki, sizi giydireyim.
Ey kullarm siz gece gndz gnah iliyorsunuz, ben ise gnahlar balayanm,
benden af dileyin ki sizi balayaym. Ey kullarm bana zarar vermek elinizden
gelmez ki zarar verebilesiniz, bana fayda vermeye gcnz yetmez ki beni
faydalandrasnz. Ey kullarm sizden ncekiler ve sonrakiler btn insanlar ve cinler
iinizden Allahtan en ok korunup saknan bir adamn hali gibi en iyi hal zere
68
olsalar bu durum benim mlkme hi birey kazandrmaz. Ey kullarm sizden
ncekiler ve sonrakiler btn insanlar ve cinler iinizden en kt bir adamn
durumu gibi olsalar bu durum benim mlkmden hi birey eksiltmez. Ey kullarm
sizden ncekiler ve sonrakiler btn insanlar ve cinler bir alanda toplansalar, sonra
benden dilediklerini isteseler, ben de istediklerini versem, bu benim mlkmden
ancak inenin denize batrlp karldndaki eksilttii kadar bir ey eksiltir. Ey
kullarm ite sizin amelleriniz onlar sizin iin saklar sonra da karln derim.
Artk kim hayrla karlarsa, Allaha hamdetsin ktlkle karlaan ise kendi
nefsini ayplasn. (Mslim, Birr 55)
BLM: 12
MRN SONLARINA DORU YLKLER ARTIRMAYA TEVK

W

Onlar cehennemde: Rabbimiz, bizi buradan kar, nce yaptmzn yerine iyi
iler yapalm diye feryat ederler. (O zaman onlara yle cevap verilir): Size
dnmek isteyen herkesin dnebilecei kadar uzun bir mr vermedik mi? Ve
stelik size uyarc da gelmiti, yleyse yaptnz ktlklerin meyvelerini imdi
tadn bakalm. Zalimler hibir yardmc bulamayacakladr. (35 Ftr 37)
: J

K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah altm yl mr
verdii kiiye yapamad kulluk iin mazeret beyan etmek isteyenlerin
mazeretlerini red eder. (Buhr, Rikk 5)
:

J
:
>

:
>

:
W

K

:

:
:

: K

69

:

:

K
113: bn Abbs (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: mer (Allah Ondan
raz olsun) Bedir harbine itirak etmi yal sahabilerle beraber beni de istiare
meclisine dahil etti. Bunlardan birisi kendi kendine ierledi ve Hz. mere: Bu ocuk
neden bizimle beraber her meclise giriyor? Oysa bizim onun yanda oullarmz var
dedi. mer (Allah Ondan raz olsun): Bildiiniz bir sebepten dolay diye cevap verdi.
Sonunda gnlerden bir gn Hz. mer beni ard, onlarla beraber meclisine ald,
bana yle geliyor ki; o gn beni onlara toplantlarda bulunmamn gerekliliini ispat
etmek istiyordu. Sahabilerin hepsine birden: Allahn yardm ve fethi geldiinde
diye balayan Nasr sresi hakknda ne dnyorsunuz? diye sordu. Bir ksm:
Yardm grp fetih gerekleince Allaha hamd ve istifr etmekle emrolunduk dedi.
Kimi de hi yorum yapmad. Hz. mer bana hitaben: Ey ibn Abbs sen de mi byle
dnyorsun? dedi. Ben: Hayr dedim. Peki ne diyorsun? diye sordu. Ben de: Bu
sre Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in ecelinin kendisine bildirildiini
ifade etmektedir. Allahn yardm ve fethi sana gelince ki bu senin ecelinin
geldiinin alametidir. Rabbini hamd ile tesbih et ve balanma dile. nk O
tevbeleri kabul edendir. Buyuruluyor dedim. Bunun zerine Hz. mer: Ben de bu
sreden senin verdiin anlamdan baka bir anlam bilmiyorum dedi. (Buhr,
Menkb 25)

:

J
:

W

:

K

K

K

:

:
:

K

:

:
K

:
W
W
K

:

{

:

:

70

K

114: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Allahn yardm eriip fetih
gerekleince ayeti indikten sonra Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) kld her
namazn rku ve secdelerinde: Ey Rabbimiz seni tm noksanlardan tenzih eder,
sana hamdederim beni bala derdi. (Buhr, Ezan 123; Mslim, Salt 219)
Yine Buhr ve Mslimin Aie (Allah Ondan raz olsun)dan bir rivayeti
yledir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) rku ve secdelerde: Allahm seni
noksanlardan tenzih eder, sana hamdederiz, bizi bala bunu ok tekrarlamaya
balad.Kuranda emredilenleri yapard. (Buhr, Ezan 139; Mslim, Salt 217)
Mslimin deiik bir rivayetinde yle denilmektedir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) vefatndan nce Allahm seni noksanlardan tenzih ederiz,
Allahm sana hamdederiz, balaman diler, tevbe ederim duasn sk sk tekrar
ederdi. (Mslim, Salt 218)
Hz. Aie (Allah Ondan raz olsun) diyor ki: Ey Allahn Rasl gryorum ki
yeni bir takm kelimelerle Allaha dua ediyorsun, bunlar nedir? dedim. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) de: mmetim ve benim iin bir iaret tesbit ve tayin
edilmitir. Onu grdm zaman bu kelimeleri sylemem emredilmitir. Bu da Nasr
sresidir buyurdu.
Yine Mslimin deiik bir rivayetinde yle geer: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem): Allahm sana hamd eder ve seni noksanlardan tenzih ederiz,
balanma diler, tevbe ederim szlerini sk sk syler olmutu. Hz. Aie: Bu szleri
ok sk sylyorsun deyince Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Rabbim mmetim iinde bir alamet greceimi bildirdi. Onu grdmden bu
yana Sbhanallahi ve bihamdihi estafirullahe ve etb ileyh szn ok syleim
dedi., Ben o alameti Mekkenin fethine iaret eden Allahn yardm ulap fetih
gerekleince ve insanlarn gurup gurup Allahn dinine girdiklerini grdnde
Rabbini Hamd ile tesbih et ve Ondan balanma dile. nk Allah tevbeleri ok
kabul edendir. Melindeki Nasr sresinde grdm buyurdu. (Mslim, Salt 220)

: J

K

115: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Allah vahyi Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in vefatndan nceye kadar indirdi.. yle ki; vahyin ok
geldii bir anda Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) vefat etti. (Buhr, Fedil 1;
Mslim, tefsir 2)
K : : J

116: Cbir ibn Abdillah (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her kul lmeden nceki hali
zere diriltilir. (Mslim, Cennet 83)
71
BLM: 13
HAYIR YOLLARININ OK OLUU

W
Siz her ne iyilik yaparsanz, mutlaka Allah onu ok iyi bilir. (2 Bakara 215)

W
Her ne iyilik yaparsanz, Allah onun farkndadr. (2 Bakara 197)

W
Artk kim zerre kadar iyilik yapmsa, karln grecek. (99 Zilzl 7)

W
Her kim doru drst iyi iler ilerse, kendi faydasnadr. (45 Csiye 15)
:
:

J
:

W
K :

K

: W
K

:

W
K

117: Eb Zerr Cndb ibn Cnde (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey
Allahn Rasl hangi amel daha stndr? dedim. Allaha iman ve Allah yolunda
cihaddr buyurdu. Bu sefer ben: Hangi esir ve kleyi hrriyetine kavuturmak daha
faziletlidir? dedim. Sahipleri yannda en kymetli ve deeri yksek olan buyurdu.
Cihad ve kle azadn yapamaz isem dedim. bilene yardm edersin, i
bilmeyenin iini yaparsn buyurdu. Ey Allahn Rasl bunlarn hibirini yapamaz
isem dedim. nsanlara zarar vermekten saknrsn bu da kendi ahsna verdiin bir
sadakadr buyurdu. (Buhr, Itk 2; Mslim, man 136)

:

J

K

118: Eb Zerr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herbirinizin herbir eklemi iin bir
72
sadaka gerekir. yle ise her sbahnallah demek bir sadakadr. Her elhamdlillah
demek bir sadakadr. Her l ilhe illallah demek sadakadr, her Allahekber demek
sadakadr, iyilii tavsiye etmek sadakadr, ktlkten sakndrmak sadakadr, bir
kimsenin kuluk vakti klaca iki rekat kuluk namaz da bunlarn yerine geer.
(Mslim, Msfirn 84)

W :
J

K

119: Eb Zerr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: mmetimin iyi, kt tm amelleri bana
arzolundu, iyi ilerinin iinde gelip geenlere eziyet veren eylerin yollardan
kaldrlmas da vard. Smk ve balgamla Mescitlerin kirletilmesi ve o haliyle
braklmas da irkin ameller arasnda idi. (Mslim, Mescid 57)

W
J
:

:

{

W

:>

K
120: Eb Zerr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre baz
insanlar: Ey Allahn Rasl zenginler tm sevaplar alp gtryorlar, nk
onlarda bizler gibi namaz klyor, oru tutuyor, ayrca zenginliklerinden dolay
sadaka da veriyorlar dediler. Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem): Allah sizlere
sadaka verme ve bu ynde sevap kazanma imkan vermedi mi sanyorsunuz?
Her sbhanallah demek bir sadakadr,
her Allahekber demek bir sadakadr,
her elhamdlillah demek bir sadakadr,
her l ilhe illallah demek bir sadakadr, iyilii emretmek sadaka, ktlkten
sakndrmak sadakadr. Hatta her birinizin hanmyla birlikte yatmas sadakadr
buyurdu. Bunun zerine sahbler: Ey Allahn Rasl hanmmzla ehvetimizi
tatmin etmekle bize sevap m var? dediler. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
Kii bu istek ve ihtiyacn haram yoldan giderseydi, gnah olmayacak myd? Helal
yoldan gidermesinde de elbette sevap vardr buyurdular. (Mslim, Zekat 53)
73

: :
J
K

121: Eb Zerr (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) bana yle dedi: Kardeini gler yzle karlamaktan ibaret bile
olsa hibir iyilii kk grme! (Mslim, Birr 144)

W W JL

K

: W

W

{
{

{

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: nsann her bir eklemi iin
gnein her k gnnde bir sadaka gerekir. ki kii arasnda adletle ki kiinin
arasn bulmak bir sadakadr. Bir kimsenin bineine binmesine yardmc olmak veya
yknn binitine yklenmesine yardmc olmak da bir sadakadr. Gzel sz
sylemek de bir sadakadr. Namaza giderken attn her adm da bir sadakadr.
Gelip geenleri rahatsz eden eyleri yoldan alp atmakta bir sadakadr. (Buhari,
Sulh 11, Mslim, Zekat 56)
Hz, Aie (Allah Ondan raz olsun)nn deiik bir rivayetinde yle denmitir:
Her insan yzaltm eklem zere yaratlmtr. u halde bir kimse: Allahekber
derse elhamdlillah derse l ilhe illallah derse sbhanallah derse, Allahtan
balanma dilerse, insanlarn yollarndan eziyet veren ta, diken, kemik gibi eyleri
kaldrrsa, iyi olan eyleri emreder, ktlklerden sakndrrsa, bunlarn hepsi de
yzaltm bulursa o gn cehennem ateinden uzaklam olarak akam eder.
(Mslim, Zekat 54)

W J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her kimse namaz iin
74
camiye gidip gelirse Allah onun her geli ve gidiinde onun iin cennette bir sofra
hazrlar. (Buhr, Ezan 37; Mslim, Mescid 285)

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey mslman hanmlar
hibir komu kadn komusunun verdii koyun paas bile olsa yapt iyilii
almamazlk yapmasn ve kmsemesin. (Buhr, Hbe 1; Mslim, Zekat 90)
: J

K

125: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: man yetmi yahut altm bu kadar
ubedir. En yksei

= Allahtan baka ibadet edilecek sz dinlenecek
gerek ilah yoktur szdr. En aas ise eziyet verecek eyleri yollardan
kaldrmaktr, utanmak da imann bir parasdr. (Buhr, man 3; Mslim, man 58)

:
J

:

K
: :

W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Vaktiyle bir adam yolda
giderken ok susad, nihayet bir kuyu bulup oraya indi, su iip kt, bir de ne grsn
bir kpek dilini karm soluyor ve susuzluktan nemli topra yalyordu. Adama
kendi kendine bu kpek te tpk benim gibi susam dedi ve hemen kuyuya indi,
mestini su ile doldurdu ve mesti azna alarak kuyudan kt, kpei sulad. Bundan
dolay Allah o kimseye teekkr etti (raz oldu) ve onu balad. Sahabler: Ey
Allahn Rasl bizim iin hayvanlardan dolay sevap var mdr? dediler. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de: (Evet! kendisinde hayat eseri olan canlnn) her ya
cier (i sulayan iin) de mkafaat vardr, buyurdular.
75
Bir baka rivayette: Allah ona teekkr etti (ondan memnun oldu) ve onu
balayp cennetine koydu denilmektedir.
Bir dier rivayette ise yle buyurulmaktadr: Susuzluktan lmek zere olan
bir kpek bir kuyunun etrafnda dolap duruyordu. srailoullarndan ahlaksz bir
kadn onu grd hemen izmesini kard, kpek iin kuyudan su ekerek onu
sulad, bu sebeble o kadn baland. (Buhr, Enbiy 54; Mslim, Selam 155)

: J

W K

:

W K

K

Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslmanlar rahatsz
eden yol zerindeki bir aac kesen bir kiiyi cennet nimetleri iinde yzer grdm.
(Mslim, Birr 129) Baka bir rivayette ise yle buyurulur: Adamn biri yol zerinde
bir aa dal grd ve Allaha yemin ederim ki; bunu mslmanlar rahatsz
etmemesi iin buradan kaldracam dedi ve o aac kaldrd, bu yzden cennetlik
oldu. (Mslim, Birr 128) Baka bir rivayette de yle denilir: Bir adam yolda
yrrken yol zerinde bir diken dal buldu ve insanlara eziyet vermesin diye onu
yoldan uzaklatrd. Bu yzden Allah ona teekkr etti (ondan memnun oldu) ve
onu balad. (Buhr, Ezan 32; Mslim, Birr 127)

W J

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse gzelce abdest alr, cumaya
gelir, hutbeyi ses karmadan dinlerse; iki cuma aras ve gn de fazlasyla
gnahlar balanr. Her kim de cuma hutbesi esnasnda akl talar (tesbih,
anahtarlk) gibi eylerle megul olursa bo ile uram ve cumann sevabn boa
gtrm olur. (Mslim, Cuma 27) .

W
J

K

{
76
129: Eb Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Bir mslman veya mmin kul
abdest alrken yzn ykad srada gzleriyle iledii gnahlar abdest suyu veya
suyunun son damlasyla dklr gider, ellerini ykadnda elleriyle iledii
gnahlar abdest suyu veya suyunun son damlasyla dklr, yle ki; kii eliyle
iledii tm gnahlarndan arnr ve tertemiz olur, ayaklarn ykad esnada da
ayaklaryla iledii gnahlar abdest suyu veya suyunun son damlasyla kar gider
bylece mslman gnahlarndan tamamyle temizlenmi olur. (Mslim, tahra 32)

:
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Byk gnahlardan
kanld takdirde gnlk be vakit namaz, iki cuma ve iki ramazan aralarnda
ilenecek kk gnahlara keffarettir. (Mslim, tahra 16)
W J

W WK

K

131: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Allahn gnahlar ve dereceleri
ykseltmesine sebep olacak iyilik ve hayrlar size aklayaym m? Diye sordu.
Sahabiler ise evet akla dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): G ve zor
zamanlarda(ar souk veya scak havalarda souk veya scak suyla)bile olsa abdesti
tam ve mkemmel almak, mescidlere gidite admlar oaltmak, namazdan sonra
ikinci bir namaz beklemek. ite balanmanz gereken, rabet etmeniz gereken eyler
bunlardr , (Mslim, taharet 41)
:
:
J
K

132: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim ki iki serinlik zamana
rastlayan sabah ve ikindi namazlarn klarsa cennete girer. (Buhari Mevakit-us
Salat 26, Mslim, Mesacid 215)
: W

J
K

133: Yine Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse hastalanr
veya yola karsa evinde olduu ve shhatli olduu zamanlarnda yapmakta olduu
nafile ibadetlerinin sevab gibi kendisine sevap yazlr. (Buhari Cihad 134)
77
K

W W J
134: Cabir ibn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dine dayal her gzel i
sadaka sevab kazandrr. (Buhari Edeb 33)

W W J
K

W

W K
K

135:
Cabir ibn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir mslmann
diktii aatan yenen alnan ve eksiltilen her ey o aac diken iin sadakadr.
(Mslim Msakat 7)
* Mslimin dier bir rivayeti yledir: Mslman bir kii bir aa diker de
ondan insan, hayvan veya ku yerse bu yenen ey kyamete kadar o kimseye
sadakadr. (Mslim Msakat 10)
* Yine Mslimin bir rivayeti yledir: Bir Mslmann diktii aatan veya
ektii ekinden insann hayvann ve kularn yedikleri eyler o mslman iin sadaka
olur. (Mslim Msakat 9)

W
J
?

?W

?W K

W
K

?W K
?

136: Cabir ibn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Selime
oullar Mescidi Nebevinin yaknna tanmak istediler. Durum Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e ulanca:
-Camiye yakn bir yere tanmak istiyormusunuz ylemi? Diye sordu.
-Evet ey Allahn Rasulu! Buna niyet ettik, dediler. Bunun zerine peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem): Ey Selime oullar! Yerinizde kaln ki admlarnzn
fazlalndan sevap yazlsn. Yerinizde kaln ki admlarnzn fazlalndan fazla
sevap yazlsn. (Mslim Mesacid 280)
* Mslimin deiik rivayetinde : Her adm karlnda size bir derece
vardr. Buyurulmutur. (Mslim Mesacid 279)
78

:

J

:
{

:

:

?

? K
K

137: Ebul Munzir Ubey bn-i Kab (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir
adam vard ki, Evi camiye ondan daha uzak bir kimseyi bilmiyorum. Bu kimse
cemaati hi brakmazd. Kendisine denildi ki veya ben kendisine syledim : Bir
merkep satn alsan da karanlk ve ar scakta binsen olmaz m? Oda yle cevap
verdi: Evimin mescidin yannda olmasn arzu etmem. nk ben mescide gidiimde
ve aileme geri gelilerimde admlarma sevabn yazlmasn istiyorum. Bunun
zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de o kimseye: Bunlarn hepsinin
sevabn Allah, senin iin derleyip toplad. Buyurdular. Baka bir rivayette : Camiye
gidiindeki her fazla admlarnda sevap vardr. (Mslim Mesacid 278)
W W

J

138: Ebu Muhammed Abdullah bn-i Amr bn-il s (Allah Onlardan raz
olsun)dan rivayete gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Krk eit sevap kazandracak amel vardr ki bunlarn en stn birisine sap ve
stn imesi iin dn olarak bir kei vermektir. Kim de sevabn umarak ve
vadedilen sevaplarn gerekleeceine inanarak bu krk hasletten birini ilerse Allah,
onu cennete koyar. (Buhari Hibe 35)

?W

W
J

W K ?

K

139: Adiy bn-i Hatim (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim demitir: Yarm
hurmayla da (sadaka vermek) olsa cehennemden korunmaya aln. (Buhari Edeb
34, Mslim Zekat 66)
Yine Buhari ve Mslimin dier bir rivayetinde yle buyurulmutur:
Rabbiniz aranzda tercman olmakszn hepinizle konuacaktr. yle ki kii sana
bakacak dnyadayken ahirete gnderdiklerinden baka bir ey gremeyecek,
79
soluna bakacak yine ayn eyleri grecektir. nne bakacak karsnda cehennemden
baka bir ey gremeyecektir. O halde artk bir hurmann yars ile de olsa (sadaka
verip) kendinizi cehennem ateinden koruyun. Bunu da bulamayan tatl szle de
olsa kendisini ateten korusun. (Buhari Zekat 10, Mslim Zekat 97)
W W
J
K

140: Enes ibn-i Malik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kulunun bir ey yiyip
imesinden dolay kendisine hamdetmesinden honud olur. (Mslim, Zikir 89)
:K
:
J
:K
:

:
:K
:

K

:K

141: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) : Her mslmann sadaka vermesi gerekir.
Buyurdu.
-Sadaka verecek bir ey bulamazsa? dediler.
-Eliyle alr, kazanr, hem kendisine faydal olur hem de sadaka verir.
buyurdu.
-Buna gc yetmez veya i bulamaz ise, denildi.
-Skntya dm ihtiya sahibine yardm eder, buyurdu.
-Bu da elinden gelmezse dediler.
-yilii ve hayrl iler yapmay emreder.
-Bu da elinden gelmezse dediler.
-Ktlk yapmaktan uzak durur, bu da onun iin sadakadr, buyurdu.
(Buhari Zekat 30, Mslim Zekat 55)
BLM: 14
BADET VE ALLAHIN EMRLERNDE LL OLMAK

W
Ta Ha Ey Muhammed! Biz sana bu Kuran znt ve sknt ekmen iin
indirmedik. (20 taha 1-2)
80

W
.... Allah size kolaylk diler, zorluk dilemez. (2 Bakara 185)
:

J
: K

W
K K

142: Aie (Allah Ondan raz olsun)nn bildirdiine gre, bir kadnla beraber
otururken yanlarna peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) girdi ve: Bu kadn
kimdir?, diye sordu. Aie validemiz: Bu filan kadndr deyip onun kld namazlar
uzun uzadya anlatmaya balad. Bunun zerine peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) efendimiz: Btn bunlar sayp dkmeyi brak, gcnz yettii kadaryle
ibadet etmeniz size yeter. Vallahi siz amellerden usanmadka Allahta size sevap
vermekten usanmaz. buyurdu. Aie (Allah Ondan raz olsun) devamla Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yannda En sevimli ibadet az da olsa devaml
yaplan idi. dedi.(Buhari man 32, Mslim Msafirin 215)

:

J

W

W
K

K
W
K
W

:

{

K

143: Enes bn-i Malik (Allah Ondan raz olsun), yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in ibadetlerini renmek zere kiilik bir grup
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) hanmlarnn evlerine geldiler. Kendilerine
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in ibadeti bildirilince onlar bunu azmsadlar
ve peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda biz neyiz ki onun gemi ve
gelecekteki gnahlar bile balanmtr, dediler. lerinden biri yaadm mddet
geceleri namaz klacam, dedi. Bir dieri de hayatm boyunca oru tutacam ve
orusuz gn geirmeyeceim dedi. ncs de sa olduum mddet kadnlardan
uzak kalp evlenmeyeceim diye sz verdi.Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem),
onlarn yanna geldi ve yle syledi: yle yle diyenler sizler misiniz. Dikkat
edin Allaha yemin olsun ki sizin Allahtan en fazla korkannz ve ona en saygl
olannzm. Fakat ben bazan oru tutar bazan tutmam, gece namaz da klyor
uyuyorum da, kadnlarla da evleniyorum. Kim benim snnetimden yz evirirse o
kimse benden deildir. (Buhari, Nikah 1, Mslim, Nikah 5)
81
K
?K

?W

J
144: Abdullah bn-i Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her trl ilerinde ve
szlerinde ileri gidip haddi aanlar helak oldular. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bu sz sefer tekrarlad. (Mslim, ilim 7)
:
J
K

W
K
145: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: slam dini kolaylk dinidir.
Hibir kimse yoktur ki (bu) din hususunda (amellerim eksiksiz olsun diye) kendini
zorlasn da din, ona yenik dmesin (ve ezilip bsbtn amelden kesilmesin).hal
byle olunca orta yolu seiniz. En iyisini yapamasanz bile ona yaklamaya alnz.
Eer byle yaparsanz mjdeler size... Gnn evvelinde ve sonunda bir de gecenin
sonuna dein gnlnzn huzur dolu anlarnda Allaha ibadet ederek bu
vakitlerden faydalannz. (Buhari, man 29)
Buharinin baka bir rivayeti yledir: Orta yolu tutunuz, amellerinizi
mkemmelletirmeye ve Allaha yakn olmaya gayret ediniz. Sabahleyin le ile
akam aras bir para da geceden faydalanarak ibadet ve taatnz artrarak maksada
eriesiniz. (Buhari, Rikak 18)

:
J
:

:
W

146: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) mescide girmiti. ki direk arasnda gerilmi bir ip grd.
-Bu ip nedir? diye sordu. Sahabiler:
-Bu ip Zeyneb binti Caha aittir. Namaz klarken ayakta durmaktan yorulunca
ona dayanyor dediler. Bunun zerine peygamberimiz:
-Onu hemen znz. Sizden biri istekli ve zinde olduu haldeyken namazn
(ayakta)klsn, yorgunluk ve geveklik hissettiinde ise yatp uyusun.
buyurdu.(Buhari teheccd 18, Mslim Msafirin 219)
82
:

J

K

147: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden birinize namaz klarken uyku
hali bastrrsa uykusu geinceye kadar yatsn. nk uykulu vaziyette namaz klan
kimse belki de bilmeyerek istifar edip Allahtan balanma dileyeceim derken
kendisine svebilir, beddua edebilir. (Buhari, Vudu 53, Mslim, Msafir 222)

:

J
K

148: Ebu Abdullah Cabir bn-i Semurete (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir. tm namazlarm peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber
klardm. Onun namaz da hutbesi de ne uzun ne de ksa olmayp orta olurdu.
(Mslim Cuma 41)
:

J
W

W

{

:
W
:
:

:

{

K

W
149: Ebu Cuheyfe Vehb bn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Selman ile Ebud-Derday karde
yapmt. Bu sebeble bir gn ziyaret ettiinde hanmn eski elbiseler ierisinde grd
ve ona bu halin nedir? diye sorunca kadn:
-Kardein Ebud-Derda dnya malna ve zevklerine nem vermez, dedi.
Sonra Ebud-Derda gidip Selman iin yemek hazrlad ve buyurun yiyin ben
oruluyum, dedi. Selman da:
-Sen yemedike ben de yemem deyince Ebud-Derdada oturup yemek yedi.
Gece olunca Ebud-Derda ibadet iin hazrland. Selman ona uyu dedi. Ebud-
Derdada uyudu, bir mddet getikten sonra yine kalkacak oldu. Selman ona yine
uyu dedi. Gecenin sonu olunca Selman, Ebud-Derdaya:
83
-te imdi kalk, dedi ve her ikisi de birden kalkp namaz kldlar ve Selman
Ebud-Derdaya yle dedi:
-Senin zerinde Rabbinin hakk vardr, nefsinin hakk vardr, ailenin hakk
vardr, hak sahiplerinin hepsinin hakk var. sonra Ebud-Derda peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e gelip olup bitenleri anlatt. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)de :
-Selman doru sylemi, buyurdu. (Buhari, Savm 51)
:

J

W

W
W

W

W
K

:

W
:

W
K

K

W

W
K

W

W

W

:
W

:
W

K

W

W

W

W K

W

W
K

W

W
K

WWK

W
K

84

W

K

K

WK

K

K

W
K

W

{

K

W K

W
J W
J

WK
W
: { :

K

W

K
K

150: Ebu Muhammed Abdullah bn-i Amr bn-i As (Allah Onlardan raz olsun)
yle demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e benim yle dediim haber
verilmi: Allaha yemin ederim ki yaadm srece gndzleri muhakkak oru
tutup geceleri de ibadet ve taatte uyank geireceim. Bunun zerine Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem):
-Bunlar syleyen senmisin? Diye sordu. Bende kendisine:
-Anam babam sana feda olsun Ya Rasulallah! Evet o sz ben sylemitim,
dedim. Buyurdular ki:
-Sen buna g yetiremezsin, hem oru tut, hem de iftar et, hem uyu hem de
ibadet et. Her ay gn oru tut, nk her iyilie on misli ecir ve sevap vardr. Bu
ise tam seneyi orula geirmek gibidir. Bunun zerine ben:
-Bunun daha fazlasn yapmaya gcm yeter, dedim. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)de:
-O halde bir gn oru tut, iki gn tutma, buyurdu. Ben:
-Ama ben bundan daha fazlasna da g yetirebilirim, dedim. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de:
-O halde bir gn oru tut, bir gn tutma, bu Davut (a.s)n orucudur bu oru
tutmann en gzel eklidir buyurdular.
85
-Ama ben bundan daha fazlasna da g yetirebilirim, dedim. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de:
-Bundan daha faziletlisi yoktur, buyurdu.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in tavsiye ettii her aydan gn
orucu kabul etmem bana ehlimden ve malmdan daha sevgili olacakt ama i iten
geti.
* Dier bir rivayette ise:
-Senin gndzleri oru tuttuunu geceleri ibadetle geirdiini bana haber
verdiler yle mi, dedi. Evet Ey Allahn Rasulu dedim. Bunun zerine:
-Bunu yapma, bazen orulu bazen orusuz ol, gece hem uyu hem de ibadet
iin kalk. phesiz senin zerinde vcudunun hakk vardr, gzlerinin hakk vardr,
hanmnn hakk vardr, ziyaretilerin hakk vardr. phesiz her aydan gn oru
tutman sana kafidir. nk senin iin her iyiliin on misli karl vardr. Bu da
btn zamann orula geirmek gibidir.
Abdullah der ki:
- Ben ii zorlatrdm, zorlua uradm, Sonra ben:
Ey Allahn Rasulu ! Ben kendimde g ve kuvvet buluyorum, dedim.
Buyurdular ki:
-O halde Allahn nebisi Davudun orucunu tut, daha fazlasn yapma.
-Davudun orucu nasldr? Diye sordum.
-mrn yarsn orula geirmektir. Buyurdu.
Abdullah ibn-i Amr der ki: yalandka keke peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in ruhsatn kabul etmi olsaydm.
*Bir baka rivayet yledir:
-Senin btn gnleri orulu geirdiinden ve her gece Kuran okuduundan
habersiz olduumu mu sanyorsun? Bunun zerine ben:
-Elbette haberin vardr fakat ben byle yapmakla sadece iyilik ve hayr
umuyorum, dedim. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de:
-Allahn nebisi Davudun orucunu tut. nk o insanlarn en ok ibadet
edeni idi. Ayda bir seferde Kuran batan sona oku, buyurdu.
Ben ise Ya Rasulallah bundan daha fazlasn yapmaya gcm yeter, dedim.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem): O halde yirmi gnde Kuran bitiriver,
dedi. Ben ise Ya Rasulallah bundan daha fazlasn yapabilirim, dedim. Oda
yleyse on gnde bitiriver, buyurdu. Ben tekrar bundan daha fazlasna gcm
yeter, deyince u halde haftada bir sefer batan sona oku ve bunun zerine de
artrma, buyurdu. Ben ii zorlatrdm, zorlua uradm. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) bana:
-Ne bilirsin belki ok yaarsn, buyurmutu.
86
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in dedii uzun yaadm.
Abdullah ibn-i Amr der ki: Yalandka peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in ruhsatn kabul etmi olsaydm, istemeye baladm.
* Bir rivayette yledir: Senin ocuklarnn da senin zerinde hakk vardr.
* Bir baka rivayette de yledir: Btn zamann orula geirenin orucu
yoktur. Bu szn sefer tekrarlad.
* Daha deiik bir rivayette ise: Allaha en sevimli olan oru Davud (a.s.)n
orucudur. Allaha en sevimli namaz da Davud (a.s.)n namazdr. Davud peygamber
gecenin yarsna kadar uyur sonra te birini ibadetle geirir ve sonra altda birinde
tekrar uyurdu. Bir gn oru tutar, bir gn tutmazd. Dmanla karlatnda da
ylp kamazd.
* Baka bir rivayette u ekildedir: Abdullah yle demitir: Babam beni soyca
stn bir kadnla evlendirdi. Ara sra geldiinde gelinine naslsn der ve kocasnn
halinden sorarm. O da dermi ki:
-O ne iyi erkektir, geldiim gnden beri yatama ayak basmad, eteimi
kaldrp bakmad.
Durum bu ekilde uzaynca babam durumu peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e arzetti. Oda onu benimle grtr, demi. Nihayet Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)le karlanca bana Nasl oru tutuyorsun?, dedi. Ben
de her gn dedim. Nasl Kuran batan sona okuyorsun? deyince her gece dedim.
Rasulullah yukardaki ikazlarna benzer ekilde beni ikaz etti.
Abdullah yaland zamanlarda haftada bir devrettii Kurann yedide bir
blmn gndz ailelerinden birine okuyordu gece namazda ona kolaylk olsun.
Yorgunluunu gidermek istedii zaman tuttuu oruca ara verir ve bu gnleri
sayard. Sonra da peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e verdii sz yerine
getirmemeyi ho grmediinden o gnler saysnca oru tutard. (Buhari, Savm 55,
Mslim Syam 181)

J
:
:

: :

:
: > :

K : K

K :

:
:

{

: K

87

K

151: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in katiplerinden birisi olan Ebu
Ribi Hanzala bn-i Rebi el-seyyidi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Gnn
birinde Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) benimle karlat ve :
-Naslsn ey Hanzala, diye sordu. Ben de:
-Hanzala mnafk oldu, dedim. Ebubekir:
-Sbhanallah sen ne diyorsun? Dedi. Ben de cevaben dedim ki:
-Bizler Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda bulunuyoruz. Bize
cennetten, cehennemden bahsediyor, sanki gzlerimizle gryormuuz gibi
oluyoruz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in huzurundan ayrlp hanmzn
oluk ocuumuzun ve ilerimizin bana dnnce bu dn ounu unutuyoruz.
Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) dedi ki:
-Allaha yemin ederim ki biz de benzeri eylerle kar karyayz. Ben ve
Ebubekir birlikte yola dtk Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna
girdik ve : Ya Rasulallah Hanzala mnafk oldu, dedim. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)de : Bu da ne demektir, buyurdu. Ben:
-Ya Rasulallah! Sizin yannzda bulunuyoruz. Bize cennet ve cehennemden
bahsediyorsun. Sanki onlar gzmzle gryor gibi oluyoruz. Senin yanndan kp
ta hanmzn, oluk ocuumuzun yanna ve iimizin bana dnnce ounu
unutuyoruz, dedim. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Nefsimi elinde tutan Allaha yemin ederim ki ayet siz benim yanmda
bulunduunuz hal zere devam edip Allah zikir zerinde olabilseydiniz
yataklarnz iinde ve yollarda melekler sizinle musafaha ederlerdi. Fakat ey Hanzala
bir saatinizi ibadet ve taate bir saatinizi de baka ilere ayrnz, buyurdu ve bu sz
defa tekrarlad.(Mslim, tevbe 12)
:

J

W

:

K

152: Abdullah bn-i Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) insanlara hutbe irad ederken ayakta duran
bir adam grd ve onun kim olduunu sordu. Sahabiler:
-O Ebu sraildir. Gnete durmay, oturmamay, glgelenmemeyi,
konumamay ve devaml oru tutmay nezretmitir. Bunun zerine peygamber
88
-Ona syleyin, konusun, glgelensin, otursun ve orucunu tamamlasn,
buyurdu. (Buhari, Eyman 31)
BLM: 15
BADET VE HAYIRLI LER DEVAMLI YAPMAK

W

nananlar iin hala vakit gelmedi mi ki, kalbleri Allahn zikrine ve Ondan
inen Kurana kar kalpleri rpersin, ve bundan nce kendilerine kitap verilmi
sonra zerlerinden uzun zaman gemekle kalpleri katlam ou da yoldan km
kimseler gibi olmasnlar. (57 Hadid 16)

W

...

ve zaman iinde arkalarndan kendisine ncil verdiimiz Meryem olu say
gnderdik ona sadk bir ekilde uyanlarn kalplerine efkat ve merhamet
yerletirdik. Uydurduklar ruhbanla gelince onu biz onlara yazmamtk. Yalnz
Allahn rzasn kazanmak iin onu kendileri uydurdular ve ona da gerei gibi
uymadlar. (57 Hadid 27)

W
Ve ipini salamca iyice bkp yaptktan sonra onu skp bozan kadn gibi
olmayn. (16 Nahl 92)

W
Rabbine kar ibadetini (kulluunu )lm sana gelip eriinceye kadar devam
ettir. (15 Hcr 99)

W

J153
K
:

:

89
153: Aie (Allah Ondan raz olsun)nn bildirdiine gre, bir kadnla beraber
otururken yanlarna peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) girdi ve:Bu kadn
kimdir?,diye sordu. Aie validemiz: Bu filan kadndr deyip onun kld namazlar
uzun uzadya anlatmaya balad. Bunun zerine peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) efendimiz: Btn bunlar sayp dkmeyi brak, gcnz yettii kadaryle
ibadet etmeniz size yeter. Vallahi siz amellerden usanmadka Allahta size sevap
vermekten usanmaz. buyurdu. Aie (Allah Ondan raz olsun) devamla Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yannda En sevimli ibadet az da olsa devaml
yaplan idi. dedi. (Buhari man 32, Mslim Msafirin 215)

W W

J

K
154: mer bni Hattab (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse geceleri okumay
alkanlk haline getirdii eyleri ve dualar okumadan veya tamamlyamadan uyur
da sonra onu sabah namaz ile le namaz arasnda okur veya tamamlarsa o kimse
iin gece okumu gibi sevap yazlr. (Mslim Misafirin 142)

W

J
K?

?W
155: Abdullah bn-i Amr bn-i As (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana yle dedi: Ey Abdullah falan kimse
gibi olma nk o gece ibadetine devam ederken sonradan bu ibadeti brakt.
(Buhari, teheccd 19, Mslim Syam 185)

W

J
K

156: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem), ar sanc veya baka bir sebepten dolay gece namazn terkederse
gndzleyin onun yerine on iki rekat namaz klard. (Mslim Msafirin 140)
BLM: 16
PEYGAMBER SNNETN VE EDEBLERN KORUMAK

W
... Bu sebeple peygamber size ne verirse ve ne getirirse onu aln ve sizi neden
sakndrrsa ondan da elinizi ekin. (59 Har 7)
90

W
Ve o peygamber kendi arzu ve hevesine gre de konumamaktadr. Onun
size aktard szler kendisine indirilen ilahi haberden bakas deildir. (53 Necm
3-4)

W

Ey peygamber de ki: Eer Allah seviyorsanz bana uyun ki Allahta sizi
sevsin gnahlarnz balasn. (3 Al-i mran 31)

W

Gerek u ki Allah ve ahiret gnn umanlar ve Allahn peygamberinde
sizler iin gzel rnekler vardr. (33 Ahzap 21)

W

Hayr, hayr, Rabbine andolsun ki onlar anlamazla dtkleri her konuda
sen peygamberi hakem yapmadka ve sonra senin kararna kalplerinde hibir sknt
duymakszn tam bir teslimiyetle tabi olmadka gerekten inanm olmazlar. (4
Nisa 65)

W
... Herhangi bir konuda anlamazla derseniz onu Allaha ve peygambere
gtrn... (4 Nisa 59)

W
Kim o peygambere itaat ederse Allaha itaat etmi demektir. (4 Nisa 80)

W
... Ey peygamber phesiz ki sen insanlar Allahn dosdoru yoluna
ulatracaksn. (42 ura 52)

W

... O peygamberin buyruuna kar gelmek isteyenler balarna bu dnyada
bir belann, bir gln ya da te dnyada can yakc biz azabn gelmesinden
korkup saknsnlar. (24 Nur 63)
91

W
Evlerinizde okunmakta olan Kuran ayetlerini ve elisinin snnetini devaml
hatrlayn, gndeminizden eksik etmeyin. (33 Ahzab 34)

W
J

>

K

157: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ben size herhangi bir eyi
emredip yasaklamadm srece beni kendi halime braknz. Sizden nceki
mmetleri ok soru sormalar ve peygamberlerine kar mnakaa etmeleri helak
etmitir. Size herhangi bir eyi yasakladm zaman ondan kesinlikle kannz, bir
eyi emrettiimde de onu gcnz yettiince yerine getiriniz. (Buhari,tisam 2,
Mslim Hac 412)

W

J
:

{
: K

K

158: Ebu Necih rbz bn-i Sariye (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) gzleri yaartan, kalpleri rperten ok tesirli
bir konuma yapt.
-Ey Allahn Rasul! Bu nasihat sanki ayrlmak zere olan birinin dne
benziyor, bizlere tavsiyede bulununuz, dedik. Bunun zerine:
-Allahtan korkmanz, banza Habeli simsiyah bir kle bile olsa onu
dinleyip itaat etmenizi tavsiye ederim. Benden sonra iinizde hayatta kalanlar pek
ok ihtilaflar greceklerdir. O zaman sizin yapacanz benim snnetim ve doru
yolda olan Hulefa-i Raidinin snnetine sarlmaktr. Bu snnetlere smsk sarlnz.
Sonradan ortaya karlm bidatlerden iddetle saknnz. nk her bidat bir
sapklktr. (Ebu Davud, Snnet 5, tirmizi lim 16)

:
J

: :K

K
92
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Yz evirenler dnda mmetimin hepsi
cennete girerler, buyurdu. Bunun zerine, Ey Allahn elisi cennete girmeyi kim
istemez ki? Denildi. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)de : Bana itaat
edenler cennete girer, bana kar gelenler de cenneti istememi demektir,
buyurdu.(Buhari,tisam 2)

J
>

:K
:K
: K

K :
160: Ebu Mslim veya Ebu yas Seleme bn-i Amr bn-i Ekva (Allah Ondan raz
olsun)n naklettiine gre bir adam Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
yannda sol eliyle yemek yedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz
adama: Sa elinle ye, buyurdu. Adamn yapamyorum demesi zerine
peygamberimiz: Yapamaz ol diye beddua etti. nk adamn Rasulullah
dinlememesi kibrinden dolay idi. Bu beddua zerine elini azna gtremez oldu.
(Mslim Eribe 107)
:

J
K :

W

{

:

K
161: Ebu Abdullah Numan bn-i Beir (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ya saflarnz
dzeltirsiniz ya da Allhu Tel'nn yzlerinizi ayr ayr taraflara (Allah aranza
dmanlk buuz ve kalplerinize ihtilaf koyar ve birbirinizden yz evirirsiniz)
evireceini muhakkak bilesiniz." Mslimin bir rivayettinde ise : peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) saflarmz dzeltmede ok itina gsteriyordu ki bizde
saflarmz dzeltmeyi bilmeye nem gsterelim. Bir gn namaz klmak iin geldi
kamet yapmak zereyken, safta bir adamn gs darda olduunu grnce, yle
buyurdu: Ey Allahn kullar; Ya saflarnz dzeltirsiniz ya da Allhu Tel'nn
yzlerinizi ayr ayr taraflara (Allah aranza dmanlk buuz ve kalplerinize
ihtilaf koyar ve birbirinizden yz evirirsiniz) evireceini muhakkak bilesiniz."
(Buhari Ezan 71,Mslim Salat 127)

W J
K
?W

93
162: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Medinede bir ev
geceleyin ev halk ile birlikte yanmt. Durum peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e anlatlnca:
-Ate sizin dmannzdr. Uyuyacanzda onu sndrnz, buyurdular.
(Buhari, stisan 49, Mslim Eribe 101)
{
W W J

K

163: Yine Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allahn benimle gnderdii hidayet ve ilim yeryzne yaan bol yamura
benzer. Yamurun yad yerin bir blm verimli bir topraktr. Yamur suyunu
emer, bol ayr ve ot bitirir. Bir ksm da suyu emmeyen kat bir yer olup suyu
biriktirir ve muhafaza eder de Allah, o su ile insanlar faydalandrr. nsanlar ve
hayvanlar o sudan ierler ve ondan ekip bierler.
Yine o yamur yle bir yere yaar ki oras dz ve kaypaktr, ne su tutar ne de
ot bitirir. te bu trl toprak Allahn gnderdii hak din hakknda anlayl olan
ve Allahn benimle gnderdii hidayet ve ilim kendisine fayda veren onu hem
renen hem de reten kimse ile buna ban kaldrp kulak asmayan ve Allahn
benimle gnderdii hidayeti kabul etmeyen kimsenin benzeridir. (Buhari, ilim 20,
Mslim, Fezail 15)

W W J

K
164: Cabir (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Benim ve sizin durumunuz; ate yakp
ta ateine kelebekler ve ekirgeler dmeye balaynca onlara engel olmaya alan
adamn durumuna benzer. Ben sizi ateten korumak iin eteklerinizden tutuyorum,
siz ise elimden kurtulup atee girmeye alyorsunuz. (Mslim, Fezail 19)

W

J
K

94

W

K

W

K

165: Cabir (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) parmaklar yalamay ve yemek kaplarn tertemiz
yaparak silmeyi emretti ve: Sizler gerekten bereketin, yemein hangi parasnda
olduunu bilemezsiniz, buyurdu. (Mslim, Eribe 133)
* Mslimin deiik bir rivayeti yledir: Sizden birinizin lokmas yere
dtnde hemen onu alsn ve zerine yapanlar silip temizledikten sonra o
gday eytana brakmasn, parmaklarn yalamadka elini mendile silmesin veya
ykamasn nk yemein bereketinin hangi parasnda olduunu bilemez.
(Mslim, Eribe 135)
* Yine Mslimden baka bir rivayet de yledir: phesiz eytan sizin her
birinizin her iinde hazr olur. Hatta yemei esnasnda bile yannda bulunur. Sizin
birinizin lokmas yere derse onun zerine yapanlar temizleyip yesin, lokmasn
eytana brakmasn. (Mslim, Eribe 134)

W
J

W

W

W

W

W

W

?K ?W
166: bn-i Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz vaaz etmek zere dorulup aramzda ayaa
kalkt ve yle buyurdu: Ey insanlar! Sizler yalnayak, rlplak ve snnetsiz
olarak Allahn huzuruna toplanacaksnz. (lk defa yoktan varettiimiz gibi yeniden
yaratacaz. Bu bizim vadimizdir. Biz gerekten bunu yapmaya muktediriz.) (21
Enbiya 104) Dikkat edin kyamet gn ilk giydirilecek olan brahim (aleyhi
sselam)dr. Dikkat edin mmetimden bir takm kimseler getirilip sol tarafa
cehennem tarafna doru yneltilirler. Ben ey Rabbim, bunlar benim ashabmdr,
derim. Bunun zerine: Sen bunlarn senden sonra ne bidatler ortaya karp
95
ktlkler yaptklarn bilmezsin, denir. Bunun zerine ben Salih kul sa (aleyhi
sselam)n dedii gibi derim: Ben onlara sylememi emrettiin eyden bakasn
sylemedim. Benim ve sizin Rabbiniz olan Allaha kulluk edin, dedim ve onlarn
arasnda yaadm srece onlarn zerinde kontrolcu idim. Beni aralarndan tutup
aldnda zerlerinde denetleyici sadece sen kaldn. Sen zaten her eye yeterince
ahitsin. Eer onlar azaba arptrrsan onlar senin kullarndr (dilediini yaparsn)ve
eer onlar balarsan dorusu sen, ok gl ve stn olansn ve yaptn her eyi
yerli yerince yapansn. (5 Maide 117-118)
Bunun zerine bana yle denilir: Gerekten sen onlardan ayrldn andan
itibaren onlar tabanlar zere geri dnerek slamdan kp dinsizlie yaptlar.
(Buhari, Enbiya 8, Mslim, Cennet 58)
W

W J
K

{

W

W

W K

WK

K

>

167: Ebu Said Abdullah bn-i Muaffel (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) sapanla ta atmay yasaklad ve: Sapan ta
av ldrmez, dman yaralamaz fakat gz karr ve di krar. (Buhari Edeb 126,
Mslim, Sayd 54)
* Mslimin bir baka rivayeti yledir: bn-i Muaffelin yaknlarndan biri
sapanla ta atmt. bn-i Muaffel o kimseyi sapanla ta atmaktan yasaklad ve
kendisine unlar syledi: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) sapanla ta atmay
yasaklad ve Bununla av avlanlmaz buyurdu. Bu adam bu ii tekrarlaynca bn-i
Muaffel yle syledi: Ben sana Allah Rasl (sallallahu aleyhi vesellem)in bunu
yasakladn haber veriyorum, sen ise ayn eye devam ediyorsun. Eer bunu
yapmakta devam edersen seninle asla konumayacam. (Mslim Sayd 56)

W
J

:

K

168: bis bn-i Rabia (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben mer bn-i
Hattabn Hacerl Esvedi ptn grdm. O esnada diyordu ki: Bilirim ki sen
bir tasn ne fayda verirsin ne de zarar. Eer Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)n seni ptn grmeseydim ben de pmezdim. (Buhari Hac 50, Mslim
Hac 251)
BLM: 17
96
ALLAHIN HKMNE BOYUN EMEK

W

Hayr Hayr Rabbine andolsun ki onlar aralarnda anlamazla dtkleri
her konuda sen peygamberi hakem yapmadka ve sonra senin kararna kalblerinde
hibir sknt duymakszn tam bir teslimiyetle uymadka gerekten inanm
olmazlar. (4 Nisa 65)

W

Aralarnda ilahi kitap hkm versin diye Allaha ve onun elisine
arldklar zaman mminlerin syleyecei tek sz : iittik ve iman ettik olmaldr.
Gerek kurtulua erenler bunlardr. (24 Nur 51)

: J

WK

K

W

WK

K

W

:

:

:

K :

169: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e : Gklerde ve yerdeki her ey Allaha aittir.
97
Aklnzdan geeni aklasanz da gizleseniz de Allah, sizi kalblerinizden
geirdiklerinizden dolay hesaba ekecektir. Sonra dileini affeder, dilediini de
cezalandracaktr. Allahn gc her eye yeter. (2 Bakara 284) ayeti nazil olunca bu
durum Rasulullah ve ashabna ar geldi. Bunun zerine sahabe Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gelip diz st kerek yle dediler: Ey
Allahn Rasul biz namaz, cihad, oru ve sadaka gibi gcmz yeten amellerle
mkellef klndk ve bunlar yayoruz ama bize inen bu ayete g yetiremiyoruz.
Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle dedi: Yoksa siz sizden
evvel geen iki kitap ehli (Yahudi ve Hristiyanlar) gibi iittik ve isyan ettik demek mi
istiyorsunuz? Byle demeyiniz, bilakis siz iittik itaat ettik Rabbimiz bizi bala
dnmz sanadr, deyiniz.
Sahabiler bu sylenenleri syleyip dilleri buna alnca Allah peinden u
ayeti indirdi: Eli ve onunla birlikte olan mminler Rabbi tarafndan ona indirilene
inanrlar. Hepsi Allaha, meleklerine, kitaplarna ve elilerine inanrlar, onun
elilerinin hi birisi arasnda ayrm yapmazlar iittik ve itaat ettik bizi balaman
dileriz, dnmz sanadr, derler. (2 Bakara 285)
Ashab bu ayetin gereini yapp bu szleri sylemeye alnca Allah nceki
ayetin hkmn kaldrp u ayeti indirdi: Allah hi kimseye tayabileceinden
daha fazlasn yklemez. Kiinin yapt her iyilik kendi yararna, her ktlk de
kendi zararnadr. Ey Rabbimiz! Unutur veya hata yaparsak bizi sorgulama. Ey
Rabbimiz ! bizden ncekilere yklediin gibi bize de ar yk ykleme. Ey Rabbimiz!
G yetiremeyeceimiz ykleri bize tatma ve gnahlarmz affet, bizi bala ve
bize ac. Bizim sahibimiz ve efendimiz sensin. Senden gelen gerekleri rtbas eden
kafirlere kar bize yardm eyle. (2 Bakara 286) Allah da: evet ylece yaptm,
buyurdu.(Mslim)
BLM: 18
DNDE MEYDANA GETRLEN YENLKLERDEN
(BDATLARDAN) SAKINMAK

W
...Artk haktan (ayrldktan) sonra sapklktan baka ne kalr? O halde nasl
oluyor da gereklerden sapkla dndrlyorsunuz. (10 Yunus 32)

W
... Biz kitapta tek bir eyi bile ihmal edip eksik brakmadk. (6 Enam 38)

W
... ve herhangi bir konuda anlamazla derseniz - Allaha ve ahirete
gerekten inanyorsanz - onu Allaha ve peygamberine gtrn. (4 Nisa 59)
98

W

phesiz bu benim dosdoru yolumdur. O halde ona uyun, dier yollardan
gitmeyin ki sizi onun yolundan ayrp saptrm olurlar. (6 Enam 153)

W

Ey peygamber de ki: Allah seviyorsanz bana uyun ki Allahta sizi sevsin ve
gnahlarnz affetsin. (3 Al-i mran 31)

W
W

J
K

K

W

170: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete gre Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bizim dinimizde olmayan bir eyi ortaya
karrsa, o ey kabul edilmez, reddedilir. (Buhari, Sulh 5, Mslim, Akdiye 17)
* Mslimin dier bir rivayeti yledir: Kim bizim dinimizde olmayan bir eyi
yaparsa o kabul edilmez, reddolunur. (Mslim, Akdiye 18)

:
J

W K

W K

W

W

171: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) hutbe verdii zaman gzleri kzarr, sesi ykselir: Dman sabah
akam zerinize hcum edecek, kendinizi koruyunuz, diyerek ordusunu uyaran
komutan gibi fkesi artard. Bu sefer de ehadet parmayla orta parman bir araya
getirerek: Ben peygamber olarak gnderildiimde kyametle aramzdaki mesafe u
iki parmak gibi yaknd, buyurdu ve imdi bilin ki: Szn en hayrls Allahn
kitabdr. Yollarn en hayrls Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)in yoludur.
lerin en kts din adna sonradan ortaya karlan bidatlardr. Her bidat da
sapklktr, dedi ve yle devam etti: Ben her mslmana kendi nefislerinden daha
yakn bir dostum. Kim lrken bir mal brakrsa, o mal varislerinindir. Her kim de
bor, yetim ve dul brakrsa, borcu bana ait olup muhta kimselerin ii de bana
aittir. (Mslim, Cuma 43)
99

J
K

172: 158 nolu hadis te bu konuyla alakaldr. Ltfen oraya baknz.
BLM: 19
Y VEYA KT IIR AANLAR

W

Onlar ki ey Rabbimiz! Bize gz nuru olacak eler ve ocuklar bahet ve bizi
Allahtan korkan kiilere rnek ve nc yap diye dua ederler. (25 Furkan 74)

W
....Ve onlar yle rehber ve nderler yaptk ki emrimizle toplumu doru yola
sevkederler. (21 Enbiya 73)

W

J

{

:

{

:
K

: K

:

: K

{

K

173: Ebu Amr Cerir bni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir
gn sabahleyin Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in huzurunda bulunuyorduk,
100
derken Nimar veya Ab denilen bir kuma ortasndan delerek balarna geirmi,
kl kuanm, ou belki de hepsi Mudar kabilesine mensup yarplak bir topluluk
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)a geldi. Onlarda grd ar yoksulluktan
dolay Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yznn rengi deiti. Bir ieri
girdi, bir dar kt, sonra Bilale ezan okuyup kamet getirmesini emretti. le
namazn kldrp cemaate hitaben: Ey insanlar, sizi tek bir canldan yaratan, ondan
eini var eden ve her ikisinden pek ok kadn ve erkek meydana getiren Rabbinize
kar sorumluluunuzun bilincinde olun. Adn kullanarak birbirinizden dilekte
bulunduunuz Allaha kar sorumluluk bilinci duyun ve akrabalk balarn
gzetin. phesiz Allah sizin zerinizde daima gzetleyicidir. (4 Nisa 1) Sonra da
Har suresinin sonu olan: Ey iman edenler, sizler yolunuzu Allahn kitabyla bulun
ve herkes yarn iin ne hazrladna baksn ve yolunuzu Allahn kitabyla bulmaya
aln nk Allah yaptklarnzdan haberdardr. (59 Har 18) ayetini okudu ve
sonra: Herkes altnndan, gmnden, elbisesinden, bir lek bile olsa
budayndan, hurmasndan sadaka versin, hatta yarm hurma bile olsa mutlaka
sadaka versin, buyurdu.
Bunun zerine onlardan biri nerdeyse srt zor kaldrabilecei, belkide
kaldramad bir torba sadaka mal getirdi. Arkasndan herkes birbirini izledi, yle
ki, yiyecek ve giyecekten iki yn olutuunu grp ve Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yznn gldn grdm. Sanki yz altn gibi parlyordu, sonra
yle buyurdu:
slamda iyi bir r aan kimseye at o rn sevab verilecei gibi o
yolda gidenlerin sevab da verilir ve onlarn sevabndan da hi bir ey eksilmez. Her
kim de slamda kt bir r aarsa o kimseye at rn gnah ykletildii gibi
kendisinden sonra o yoldan gidenlerin de gnah ykletilir. Fakat gnahlarndan da
hibir ey noksanlamaz. (Mslim, zekat 69)

W

J
K

2/174: bn-i Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Haksz yere ldrlen
herkesin kannda Ademin ilk olu Kabilin gnah pay vardr. nk adam
ldrme rn ilk aan o idi. (Buhari, Cenaiz 33, Mslim, Kasame 27)
BLM: 20
HAYIR VE YLKLERE NCLK ETME ve DORU VEYA SAPIKLIA
AIRMA

W
... Rabbinin yoluna armaya devam et... (28 Kasas 87)
101

W
Rabbinin yoluna hikmetle ve gzel tle ar... (16 Nahl 125)
W
... yi ve gzel olan eylerde ve yolunuzu Allahn kitabyla bulmada
yardmlan... (5 Maide 2)

W
inizde iyi ve yararl olana davet eden doru olan emreden bir topluluk
ksn... (3 Al-i mran 104)
W
W

J
K

175: Bedire katlan ve ensardan olan Ebu Mesud Ukbe bn-i Amr (Allah Ondan
raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Kim bir hayra ve iyilie klavuzluk ederse ona hayr ileyenin sevab
kadar sevap vardr. (Mslim, mare 133)
: J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsanlar doru yola aran
kimseye kendisine uyanlarn sevab gibi sevap verilir. Ona uyanlarn sevablarndan
da hibir ey eksilmez. Bakalarn sapkla aran kimseye de kendisine uyanlarn
gnah gibi gnah yazlr, ona uyanlarn gnahlarndan da hibir ey eksilmez.
(Mslim, lim 16)
W

J

WK

WK

K
W K

:K
W
W K

W

102

K

177: Ebul Abbas Sehl bn-i Sad es-Said (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Hayber gazvesi gnnde Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Bu sanca yarn yle bir kimseye vereceim ki Allah, onun eliyle
Hayberi fetheder. Hem o kimse Allah ve Rasuln sever, Allah ve peygamberi de
onu sever. Bunun zerine insanlar sancak kime verilecek diye geceyi konuarak
geirdiler. Sabah olunca sancan kendisine verilecei midi ile btn sahabiler
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna kotular. Peygamber efendimiz:
Ali bn-i Ebu Talib nerede? Diye sordu. Sahabiler: -Ey Allahn Rasul, o
gzlerinden rahatsz, dediler. Bunun zerine peygamberimiz: Ona haber
gnderecek birini gnderiniz, buyurdular. Ali derhal getirildi. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) onun gzlerini tkryle tedavi edip kendisine dua etti, hastaln
yeri iyileti sanki hi ar grmemi gibi oldu. Peygamber sanca ona verdi. Ali:
-Ya Rasulallah! Onlar da bizim gibi mmin oluncaya kadar m savaacam?
dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Yava ve sakin olarak onlarn yanna var, onlar slama ar. Uymalar
gereken Allahtan olan ykmllkleri kendilerine bildir. Allaha yemin ederim ki
senin vastanla Allahn bir kimseye hidayet vermesi senin iin krmz develere
sahip olmaktan daha hayrldr, buyurdu. (Buhari, Fezails-Sahabe 9, Mslim,
Fezails-Sahabe 34)

W J
: K :K

W

W

178: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Eslem
kabilesinden bir delikanl yle dedi:
-Ey Allahn Rasul, ben savaa katlmak istiyorum. Fakat harb iin gereken
techizatm yok. Bunun zerine peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem):
-Falan kiiye git. O harbe gitmek zere hazrlanmt, fakat hastaland,
buyurdu. Delikanl o kiiye gitti ve:
- Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) sana selam ediyor. Harb iin
hazrladklarnz bana vermenizi emretti, dedi. Bunun zerine adam hanmna:
- Hanm, hazrladm harb malzemelerinin hepsini bu gence ver ve onlardan
hibir ey brakma, Allah hakk iin onlardan hibir ey brakma ki hakkmzda hayr
ve bereketlere nil olabilelim. (Mslim, mara 134)
103
BLM: 21
YLK VE HAYIRLARDA YARDIMLAMA
W
... yi gzel ve (Allahin yasaklarindan) saknma zerinde yardmlan... (5
Maide 2)

W

nsanlarn tek sermayesi olan zaman birimine andolsun ki, Allahn
gsterdii yolda yrmeyen tm insanlar mutlaka zarardadr. Ancak inanarak
doru drst iler yapanlar, birbirlerine hakdan gelen gerekleri ve her trl sknt
ve zorluklara kar direnli olmay tavsiye edenler bu ziyandan kurtulmulardr. (103
Asr 1-3)

W
K
mam afii (Allah ona rahmet etsin) der ki: Baz veya ou insanlarn bu sure
(Asr suresi) nin manasn dnmekten afildirler.
W
W
J
K

179: Ebu Abdurrahman Zeyd bn-i Halid el Cheni (Allah Ondan raz
olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), yle
buyurmutur: Kim Allah yolunda savaacak bir mcahidin gerekli techizatn
hazrlar ve tm ihtiyalarn karlarsa gerekten savaa gitmi gibi sevap kazanr.
Cihada giden mcahidin arkada brakt ailesine gzelce bakp ihtiyalarn
karlayan kimse de sanki savaa katlm gibi sevap kazanr. (Buhari, Cihad 38,
Mslim, mare 135)

J

:

180: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Hzeyl Kabilesinden Lihyan oullar zerine
bir ordu gnderdi ve yle buyurdu: Her iki erkekten biri savaa katlsn,
kazanlacak sevap ikisi arasnda ortaktr. (Mslim, mare 137)
104

J

K W WK
W W
K
W

181: bn-i Abbas (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Medine civarndaki Ravha mevkiinde bir
deve kervanna rastlad.
-Sizler kimlersiniz? diye sordu. Onlar da:
-Biz mslmanlarz, ya sen kimsin? diye sordular. Peygamberimiz:
-Ben Allahn Rasulym, dedi. lerinden bir kadn kk bir ocuu
kaldrarak:
-Bu ocuun hacc olur mu? diye sordu. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)de:
-Evet senin iin de sevap vardr, buyurdu. (Mslim, Hacc 409)

W J

K

182: Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), yle buyurmutur: Kendisine gvenilen ve
harcamaya yetkili klnan kimse harcamas emredilen eyleri gnl holuu ile emr
olunan kimseye eksiksiz verirse sevap bakmndan sadaka veren iki kimseden
biridir.(Mslim)
BLM: 22
NASHAT KAZ VE HATIRLATMA
W
Btn mminler kardetirler. (49 Hucurat 10)

W
Allah Nuh (a.s.)dan haber vererek yle buyuruyor: ... Ben size tler
veriyorum. (7 Araf 62)

W
... Size drst ve gvenilir tler veriyorum. (7 Araf 68)
105
W
W
J
K

W
183: Ebu Rukayye Temim bn-i Evs ed-Dr (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Din nasihattr,
buyurdu. Biz de kendisine :
-Kimin iin nasihattr? dedik. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)de:
-Allah iin, kitab iin, Rasul iin, mminlerin yneticileri ve tm
mslmanlar iindir, buyurdu. (Mslim, man 95)

:W

J
K

184: Cerir bn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e namaz her an devam ve duyarllk zere klacama,
zekat hakkyla vereceime ve tm mslmanlara her zaman nasihatte
bulunacama dair anlap siyasi otoritesini kabul edip elini skmtm. (Buhari,
man, 42, Mslim, iman 97)

W

J
K

185: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Sizden biriniz kendisi iin arzu edip
istedii eyi din kardei iin de arzu edip istemedike iman etmi olamaz. (Buhari,
man, 7, Mslim, man 71)
BLM: 23
SLAMIN Y DEDKLERN EMRETMEK,
KT DEDKLERNDEN SAKINDIRMAK

W
K

inizden iyi ve yararl olana davet eden doru olan emreden bir topluluk
ksn. te gerek kurtulua kavuanlar onlardr. (3 Al-i mran 104)

W
K
106
Siz mslmanlar insanln iyilii iin karlm bir topluluksunuz, doru
olan emreder, eri olandan insanlar alkorsunuz. (3 Al-i mran 110)
K

W
Affetme yolunu tut, iyilik ve gzel davranla emret, kendini bilmeyen
cahillerden yz evir. (7 Araf 199)

W
K
Erkek ve kadn mminlere gelince onlar birbirlerinin yakn ve dostlardr.
Hep iyi ve doru olann yaplmasn emrederler, kt ve zararl olann yaplmasna
engel olurlar. (9 tevbe 71)

W

K
Allahtan gelen gerekleri rtbas etmeye artlanm olan u srailoullar
zaten Davudun ve Meryem olu sann diliyle lanetlenmilerdir. Bu onlarn isyan
etmeleri ve hak adalet snrlarn amalarndan dolaydr. Onlar iledikleri
ktleklerden birbirlerini vazgeirmeye almyorlar. Andolsun yaptklar ne
ktdr. (5 Maide 78)
K
W
De ki: Hak olan bu Kuran Rabbinizden gelmitir. Artk dileyen inansn
dileyen inkar etsin... (18 Kehf 29)
K
W
Artk sen sana emrolunan aktan aa bildirmeye devam et... (15 Hcr 94)

W
K

... Biz de kt eylemleri nlemeye alan kimseleri kurtardk. Zulmedenleri
de yapmakta olduklar ktlklerden dolay idetli bir azap ile yakaladk. (7 Araf
165)
W

W

K
107
186: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyururken iittim, dedi: Sizden her kim bir ktlk veya irkin bir
ey grrse onu eliyle deitirsin. ayet eliyle deitirmeye gc yetmezse diliyle
deitirmeye alsn ona da gc yetmezse kalbiyle onu ho grmeyip
kabullenmesin ki bu da imann en zayf derecesidir. (Mslim, man 78)

W
J

K

187: bn-i Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Benden nceki mmetlere
Allah tarafndan gnderilen hi peygamber yoktur ki, kendi mmetinden
snnetine(yolunu takip eden) uyan ve emrine sarlan samimi ve sekin evresi
olmasn. Sonra bunlarn yerlerine yleleri geti ki onlar yapmadklarn syleyen ve
emrolunmadklarn yapan kimseler oldular. Byle kimselerle eliyle cihad eden
mmindir, diliyle cihad eden mmindir, kalbiyle cihad eden de mmindir. Bu
kadarn yapmayan da ise artk hardal tanesi arl kadar bile iman yoktur.
(Mslim, iman 80)
:
J

K

188: Ebul Velid Ubade bn-i Smit (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz
zorlukta ve kolaylkta, sevinli ve kederli anlarda sz dinlemeye ve boyun emeye
ve bakalarnn bize tercih edildii zamanlarda bile ses karmakszn itaat etmeye,
elimizde bulunan kesin delillere gre ak kfr saylan bir ey grmedike i
bandakilerin ilerine karmamaya, nerede olursak olalm kimseden ekinmeksizin
hakk yerine getirmeye ve sylemeye Allah, yolunda ve Allahn rzas iin hibir
knayann knamasndan korkmayacamza dair Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) beyat ettik. (siyasi otoritesini kabul edip elini sktk) (Buhari Ahkam 42,
Mslim, man 41)
:

J

108

W
K

189: Numan bn-i Beir (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahn izdii snrlar
amayarak onlar koruyanlarla yasaklarn hie sayarak hududu ineyenlerin
durumu aynen yledir: Bir gemideki yerlerini almak zere bir toplum aralarnda
kura ektiler. Bunlardan bir ksm geminin alt katna(ambar ksmna) bir ksm da
st katna(gverteye) yerlemilerdi. Alt kattakiler su almak istediklerinde st
kattakilerin yanndan geiyorlard. Alt katta oturanlar hissemize den alt kattan bir
delik asak da st katmzda oturanlara su almak iin eziyet etmemi olsak, dediler.
Eer stte oturanlar bu isteklerini yerine getirmek iin alttakileri serbest
brakrlarsa hepsi birlikte batar helak olurlar. Eer buna mani olurlarsa hem kendileri
kurtulur hem de onlar kurtarm olurlar. (Buhari, irket 6)
:

:
W .

K

190: Mminlerin annesi mm Seleme Hind binti Ebu meyye (Allah Ondan
raz olsun)dan rivayet edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Gerek u ki sizin zerinizde bir takm idareciler(kaymakamlar, valiler,
babakanlar, cumhurbakanlar v.s...)getirilecek ki onlarn dine uygun olan ilerini
takdir eder, uygun olmayanlarn ise ho karlamaz tenkid edersiniz. Kim ho
karlamaz(eliyle ve diliyle yaplan ktl alkoymaya gc yetmeyip sadece
kalbiyle)tenkid ederse gnahtan korunmu olur. Kim de tenkid eder onlarn
ktlklerine engel olmaya(gc yeterse)alrsa kurtulua erer. Fakat kim de bu
gayri meru ilere raz olup onlara uyarsa gnahkardr, azaptan kurtulamaz. Ashap
yle dediler: Ya Rasulallah onlarla savamayalm m? Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Aranzda namaz kldklar srece hayr, buyurdu. (Mslim, mare 63)

J

W

W
K

K :

191: Mminlerin annesi mml hakem Zeyneb bint-i Cah (Allah Ondan raz
olsun)nn anlattna gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) korkudan onun
yanna titreyerek girdi ve: Allahtan baka gerek ilah yoktur. Yaklaan erden
dolay vay Arabn haline. Bugn Yecc ve Mecc seddinden u kadar yer ald,
buyurdu ve baparma ile ehadet parman birletirerek halka yapt. Bunun
109
zerine ben: Ey Allahn Rasul, iimizde iyiler de olduu halde felakete urar
myz? dedim. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Ktlkler ve fenalklar
oald vakit evet, buyurdu. (Buhari, Fiten 4, Mslim, Fiten 1).

:

J
: >
W

W
W

K

192: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) : Yollar zerinde oturmaktan saknnz,
buyurdu. Sahabiler: Ya Rasulallah, bizim yol ve sokaklarda oturmaktan
vazgememiz mmkn deil, nk oralarda lzumlu ilerimizi konuuyoruz,
dediler. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Madem ki
vazgeemiyorsunuz, mutlaka oturmak zorunda kalyorsanz, yleyse yolun hakkn
veriniz, buyurdular. Bunun zerine yolun hakk nedir ya Rasulallah, diye sorunca;
peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem): Harama bakmaktan gzleri korumak,
gelip geenlere eziyet vermemek, verilen selam almak, slam tarafndan iyi denilen
eyleri tavsiye edip ktlklerden sakndrma vazifesini yerine getirmektir,
buyurdular. (Buhari, Mezalim 22, Mslim, Libas 114)

J
>
: K

:K

W

K

193: bn-i Abbas (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir adamn elinde altn bir yzk grp
parmandan karp atm ve yle buyurmutur: Sizden biriniz ateten bir kor alp
onu parmana geirmek mi istiyor? Rasulullah gittikten sonra o adama Yere atlan
yzn al onunla baka bir ekilde faydalan denildi. Adam: Peygamber onu alp
attktan sonra ben onu asla almayacam, dedi. (Mslim, Libas 52)

J

W
: K

K

: K

> :
194: Ebu Said Hasan el-Basri (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Aiz bn-i Amr (Allah Ondan raz olsun) Ubeydullah bn-i Ziyadn yanna girdi
ve:
110
-Olum ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in: bandakilerin en
kts idaresi altndaki kimselere kat ve kaba davranandr, buyurduunu iittim,
sakn sen onlardan olma dedi.
Ubeydullah bn-i Ziyad, Aize: Otur yerine sen Muhammed (sallallahu aleyhi
vesellem)in ashabnn elek stnde kalan kepei gibi dkntlerindensin, dedi. Aiz
bn-i Amr ise bu uygunsuz sze yle cevap verdi: O ashabn iinde kalburun
stnde kalan kepek gibi deersiz olanlar varmyd ki, kepek gibi deersizler
onlardan sonra ve onlardan bakalar arasndan kt, dedi. (Mslim, mare 23)
W J

K

195: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Canm elinde tutan Allaha yemin
ederim ki ya iyilikleri emreder, ktlklerden sakndrrsnz ya da Allah size
yaknda zerinize bir bela gnderir de sonra Allaha dua edersiniz de duanz kabul
edilmez. (Tirmizi , Fiten 9)

W

J
K

peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cihadn en faziletlisi zalim
idarecinin karsnda doru ve adaletli sz haykrmaktr. (Ebu Davud; Melahim
17)

J
K

:

W

197: Ebu Abdullah tark ibn-i ihab el-Beceli el-Ahmesi (Allah Ondan raz
olsun)den rivayet edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ayan
binecei hayvann zengisine koymu vaziyette iken bir adam:
-Hangi cihadn sevab daha oktur? diye sordu. Peygamberimiz:
-Zalim idarecinin karsnda doru ve adaletli sz haykrmaktr, buyurdular.
(Nesei, Beyat 37)
:
:
J
W

{

111
:

W

K

: W

:

K

198: bn-i Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: srailoullarnn dindeki ilk
nceki bozukluklar yle balamtr. Bir adam baka birine rastlar ve: Hey arkada,
Allahtan kork ve yapmakta olduun eyi terket, zira o ii yapmak sana helal
deildir, derdi. Ertesi gn ayn ii yaparken tekrar o adamla karlar ve onu yapt
ktlkten yasaklamad gibi onunla yiyip imekten ve birlikte olmaktan da
ekinmezdi. Onlar byle yapnca Allah, onlarn kalplerini birbirine benzetti. Sonra
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) u ayeti okudu: Allahtan gelen gerekleri
rtbas etmeye artlanm olan u srailoullar Davut ve Meryemolu sann diliyle
lanetlenmilerdir. Bu onlarn isyan etmeleri ve hak, adalet snrlarn
amalarndandr. Onlar birbirlerini iledikleri ktlklerden vazgeirmeye
almadlar. Andolsun ki, yaptklar ey gerekten ne kt idi ve imdi onlardan
birounun Allahtan gelen gerekleri rtbas edenlerle dost olduklarn grebilirsin.
Nefislerinin onlar iin nceden hazrlad ey ne kadar ktdr ki Allah onlara
gazap etmitir, onlar azapta ebedi kalacaklardr. Eer onlar Allaha ve kendilerine
gnderilen peygambere ve ona indirilen her eye gerekten inansalard bu; Allahtan
gelen gerekleri rtbas edenleri dost edinmezlerdi. Ama onlarn ou ilahi snrlar
aan kimselerdir. (5 Maide 78-81) Bu ayeti okuduktan sonra peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hayr Allaha yemin ederim ki ya iyilii
emreder ktlklerden sakndrr, zalimin elini tutup zulmnden el ektirir, hakka
dndrp hak zerinde tutarsnz, ya da Allah kalblerinizi birbirine benzetir de
srailoullarna lanet ettii gibi size de lanet eder. (Ebu Davud, Melahim 17)
* Tirmizinin rivayeti ise yledir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: srailoullar gnahlara daldklarnda alimler onlar sakndrdlarsa da
onlar izledikleri gnahlara devam ettiler. Bu sefer alimleri de onlarla birlikte
oturdular, beraberce yediler, itiler. Bunun zerine Allahta onlarn kalblerini
birbirine benzetti de Davut ve Meryem olu sann diliyle onlara lanet etti. Bu
onlarn isyan etmeleri ve snrlar amalar sebebiyle idi.
112
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) dayanmakta olduu yerden dorulup
oturdu ve:
Hayr, canm gc ve kudretiyle elinde tutan Allaha yemin ederim ki dil ile
yasaklama yetmez, siz onlar hakka boyun edirip hak zere tutmadka bu
lanetleme de devam edecektir. (Tirmizi , tefsiru sure-i Maide 6)
W
W

W
K

199: Ebu Bekir es-Sddk (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey insanlar
phesiz siz u ayeti okuyorsunuz: Ey iman edenler! Siz yalnz kendinizden
sorumlusunuz. Eer siz doru yolda iseniz sapkla denler size hibir zarar
vermezler. Hepinizin dn Allaha olacaktr ve o zaman Allah size hayatta yapm
oluunuz eyleri bildirecektir. (5 Maide 105) Zira ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyururken iittim: phesiz ki insanlar zalimi grp de onun
zulmne engel olmazlarsa Allahn btn insanlar gazaba uratmas pek yakndr.
(Ebu Davud, Melahim 17, tirmizi, Fiten 8)
BLM: 24
DNN Y DEDKLERN EMREDP KT DEDKLERNDEN
SAKINDIRDII HALDE SZ LE BRBRNE BENZEMEYENN CEZASININ
DDET

W
K
Siz kendinizi unutarak dier insanlara iyilik yapmay ve erdemli olmay m
emredersiniz? Hem de ilahi kelam okuyup duyduunuz halde; siz hi aklnz
kullanmaz msnz. (2 Bakara 44)

W

K

Ey iman edenler niin yapmayacanz eyleri sylyorsunuz?
Yapmayacanz eyi sylemeniz Allah katnda (nefretle karlanp)en sevilmeyen
eydir. (61 Saff 2-3)
K
W
113
Allah uayp (a.s.)dan bahsederek yle buyuruyor: Ben size yasakladm
eyleri kendim yaparak size aykr davranmak istemiyorum. (11 Hud 88)
: J

W

W

W

K
200: Ebu Zeyd same ibn-i Harise (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittim: Kyamet gnnde
bir kimse getirilip cehenneme atlr. Barsaklar karnndan dar frlar ve o haliyle
deirmen eviren merkep gibi dner durur. Cehennemlikler onun yannda
toplanrlar ve derler ki: Ey falan olu filan, sana ne oldu ? Sen dnyada bizlere dinin
iyi dediklerini emreder yasakladklarndan da sakndrrdn deil mi? O kii de:
Evet iyilii emrederdim de kendim yapmazdm, ktlklerden sakndrrdm da
kendim onu yapardm der. (Buhari, Bedl Halk 10, Mslim, Zhd 51)
BLM: 25
EMANET YERNE GETRMEK
K

W
Gerekten Allah, size emanetleri ehil olanlara vermenizi emreder... (4 Nisa
58)

W
K

Gerek u ki biz emaneti(farzlar yani namaz, orucu v.s) gklere, yere ve
dalara teklif ettik, ama sorumluluundan korktuklar iin onu yklenmekmekten
ekindiler (sorumluluktan) katlar. O emaneti insan stlendi. Dorusu o ok zalim
ok cahildir . (33 Ahzap 72)

W : J

K

W K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mnafn alameti tr:
Konutuunda yalan syler, sz verince sznden cayar, kendisine bir ey emanet
edildiinde hyanet eder. (Buhari, man 24, Mslim, man 107)
114
Mslimin deiik bir rivayetinde: Oru tutsa, namaz klsa ve kendini mmin
zannetse bile buyurulmutur. (Mslim, man 109)

W J

W

W

W

W

K

K
202: Huzeyfe ibn-il Yeman (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah
(s.av.) bize emanete dair iki olay haber verdi, bunlardan birini grdm dierini de
bekliyorum. Rasulullah bize unlar syledi: Emanet insan kalblerinin derinliklerine
kk salp yerleti. Sonra Kuran indi, bu sayede insanlar Kurandan ve snnetten
dier bilgilerle beraber emaneti de rendiler. Sonra Rasulullah emanetin
kalkacan haber verdi ve yle dedi:
nsan bir kere uyur ve kalbinden emanet ekilip alnr ondan belli belirsiz bir
iz kalr sonra yine bir uyku uyur yine kalbinden emanet uuru ve inanc tekrar alnr.
Bunun izi de ayak zerinde yuvarlanan kordan meydana gelen kabarck gibi ikin
olarak grlr ama ii botur. Buyurdu. Sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) eline akl ta alp onlar ayanda yuvarlad ve szlerine yle devam etti:
Bundan sonra insanlar o hale gelirler ki alveri yaparlar fakat hibirinin emaneti
yerine getirme niyeti yok, hatta yle denilir. Filan oullar arasnda gvenilir bir
adam varm yine bir baka kimse hakknda da, ne kadar cesur adam ne efendi
kimse ne akll insan denilir de onun kalbinde hardal danesi kadar bile iman yoktur.
Hadisi rivayet eden Huzeyfe diyor ki: yle zamanlar geirdim ki kiminle
alveri edeyim diye dnmezdim. nk alveri ettiim mslmansa hakkm
demeye onun dini sevkederdi. Eer hristiyan ve yahudi ise onlarn valisi veya
hakimi hakkm vermeye onu sevkederdi. Bugn ise filan ve falan kimselerden
bakasyla alveri edemez oldum. (Buhari, Rikak 35, Mslim, man 230)

W W

J

115

W

W

>

W

W

W

:

W
K

W

K

K

203: Huzeyfe ve Ebu Hreyre (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allah tm insanlar kyamet gn bir araya toplar. Mminler kabirlerinden
ayaa kalkarlar ve cennet kendilerine yaklatrlr. Adem (a.s.)e gelirler ve derler ki :
Ey babamz bizim iin cennetin kapsnn almasn iste. Adem der ki: Sizi cennetten
karan babanzn hatasndan baka bir ey deil ki, ben bu iin ehli deilim. Siz
Allahn dostu olan olum brahime gidiniz. Derhal brahim (a.s.)a giderler.
brahim de ben buna ehil deilim ben bu iin ok tesinde bir dost oldum. Siz
vastasz olarak Allahn kendisiyle konutuu Musaya gidiniz. Hemen Musaya
giderler. Musada ben bu iin ehli deilim siz Allahn kelimesi ve ruhu olan saya
gidiniz der. sa (a.s.)a geldiklerinde: Ben bu iin ehli deilim, der. Sonunda
Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)e gelirler. O da hemen ayaa kalkar,
kendisine efaat iin izin verilir. Nihayet emanet ve sla-i rahim akrabalk ve
mslmanlarn birbirleriyle balantlar gnderilir. Srat kprsnn sanda ve
solunda dururlar. (Yani emanete riayet ve sla-i rahme riayet dinimizin nem verdii
ahlaki prensiplerden ikisidir. Srattan geite bunlara riayet edenler iin birer l
olacaktr.) Sonra sizin ilk grubunuz srattan imek gibi geer. Ben:
-Anam babam feda olsun imek gibi gemek nedir? dedim. Rasulullah
-imei grmediniz mi? Gz ap yumacak kadar ksa bir zamanda geip
kaybolur. Sonrakiler rzgar gibi sonra kular sonra koucular gibi geerler, onlar
amelleri byle sratli geirir. Peygamberiniz srat zerinde durup Rabbim selamete
kar Rabbim selamete kar diye dua eder. Sonunda kullarn amelleri onlar srattan
geiremez olur. Nihayet yle adamlar gelir ki yrmeye gc yetmez de
116
emekliyerek gelir, sratn iki tarafnda taklm baz engeller vardr ki bunlarn
vazifeleri emredildikleri kimseleri yakalamaktr. Bundan dolay kimileri yaralanm
vaziyette kurtulur kimileri de cehenneme yuvarlanr.
Ebu Hreyrenin nefsi kudret elinde olan Allaha yemin ederim ki cehennemin
dibi yetmi yllk mesafe kadar derindir. (Mslim, man 329)
: J

:

:

:K

:

: K
W

:K

:K :

W

W
W

: K

K

W

:

:

>

:
:

:

W >
:K

:

: K
: :

:
:

117
:
:

:
W K
: :
:

:

:
:

:K

:
:

:

W

:K

K

204: Ebu Hubeyb Abdullah ibni Zbeyr (Allah Onlardan raz olsun) yle
demitir: Cemel vakas gnnde muharebe durunca babam Zbeyr beni ard,
bende yanna gidip durdum, dedi ki:
-Ey oulcuum bugn ldrlenler ya zalim veya mazlumdur.Bana gelince
bugn mazlum olarak ldrleceimi zannediyorum.En byk dncelerimden
birisi borlarm-dr. Borlarmz malmzdan geriye bir ey brakacak m ? ne dersin
dedi ve devam etti:
-Ey oulcuum malm sat borcumu de, malnn te birini vasiyet etti,
bunun da te birini onun ocuklarna yani Abdullahn ocuklar olan torunlarna
maln te birinin ite birini vasiyet etti verilmesini istedi ve dedi ki;
-Borlar dendikten sonra malmzdan bir ey kalrsa te biri senin oullarna
aittir, dedi.
Hiam yle diyor: Abdullahn ocuklar Zbeyrin Hubeyb ve Abbad gibi baz
ocuklarnn yat idiler. O gn iin onun dokuz olu ile dokuz kz bulunuyordu.
Abdullah der ki: Borcunu bana vasiyet edip duruyor ve Ey oulcuum ayet
borcumdan bir ksmn demekten aciz kalrsan Mevlamdan yardm dile diyordu.
Allaha yemin olsun ki ben ne demek istediini tam anlyamadm ve Babacm
Mevlan kim dedim. O da : Mevlam Allahtr, dedi.
Allaha yemin ederim ki onun borcunu demede skntya dtke:
-Ey Zbeyrin Mevlas onun borcunu demekte kolaylk ihsan et diye dua
ederdim de o da demede kolaylk verirdi. Abdullah ibni Zbeyr yle diyor:
118
Zbeyr ldrlrken altn ve gm brakmad sadece bir blm Gabe
denilen yerde arazi brakmt. Medinede on bir ev, Basrada iki ev, Kufe ve Msrda
da birer ev brakt.
Abdullah demitir ki: Babamn zerindeki bor u suretle meydana gelmiti.
Bir kimse ona bir ey emanet brakmak istediinde Zbeyr ona : Hayr emanet olarak
deil bor olarak brak, ben onun kaybolmasndan korkarm, derdi. Zbeyr hayat
boyunca ne bir valilik ne de hara toplama memurluu ne de baka bir idari grevde
bulunmad, sadece Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)le veya Ebu Bekir, mer ve
Osman(Allah Onlardan raz olsun) ile birlikte cihada itirak etmiti.
Abdullah diyor ki : Babamn zerindeki borlar hesapladm, iki milyon iki yz
bin dinar olarak buldum. Hakim ibni Hiam ile karlatm. Ey yeenim kardeimin
borcu ne kadardr, diye sordu. Ben tamamn sylemedim. Yz bin dinar dedim.
Bunun zerine Hakm: Vallahi malnn bunu karlayabileceini sanmyorum dedi.
Eer iki milyon iki yz bin dinar ise ne dersin dedim. Buna gcnzn yeteceini
sanmyorum eer skntya derseniz benden yardm isteyin dedi. Abdullah diyor
ki: Zbeyr, Gabe mevkiindeki araziyi yz yetmi bine satn almt. Abdullah oray
bir milyon alt yz bine satt ve kimin Zbeyrde alaca varsa Gabede bize gelsin
diye ilan etti. Bunun zerine Abdullah ibni Cafer drt yz bin dinar alaca
olduunu bildirerek isterseniz bu borcu size balayaym diyerek mracaat etti.
Abdullah da hayr dedi. Bunun zerine Abdullah ibni Cafer ayet borcunuzdan bir
blmn geri brakmak isterseniz benimkini geri brakabilirsiniz, dedi. Abdullah
hayr bunu da istemiyoruz deyince Abdullah ibni Cafer: O halde bana araziden bir
para ayrn, dedi. Abdullah ibni Zbeyr de: uradan buraya kadar senin olsun dedi.
Abdullah kalan araziden bir blmn de satt. Babas Zbeyrin kalan borlarn
deyip bitirdi. Araziden drt buuk hisse de artt.
Abdullah kalkp Muaviyenin huzuruna gitti. Orada Amr ibni Osman, Mnzir
ibni Zbeyr ve ibni Zemada vard. Muaviye, Abdullah ibni Zbeyre:
-Gabeye ne kadar deer biildi, diye sordu. Abdullah her hisse iin yz bin
dinar, dedi. Muaviye:
-Bunlardan ne kadar kald? Dedi.
- Drt buuk hisse, dedi Abdullah.
Bunun zerine Mnzir ibni Zbeyr: Ben ondan bir hisseyi yz bin dinara
aldm, dedi. Amr ibni Osman da bir sehimini de ben yz bin dinara aldm, dedi. bni
Zema da bir sehimini de ben yz bin dinara aldm, dedi. Muaviye geriye ne kald
diye sordu. Abdullah ibni Zbeyr: Bir buuk hisse dedi. Muaviye :
-Kalan bir buuk hisseyi de ben yz elli bine satn aldm, dedi. Abdullah ibni
Zbeyr dedi ki: Abdullah ibni Cafer, Muaviyeye Gabedeki hissesini alt yz bine
satt.
Abdullah ibni Zbeyr babasnn borlarn deyip bitirince Zbeyrin varisleri
mirasmz aramzda taksim et dediler. Abdullah Allaha yemin ederim ki drt sene
sreyle hac mevsiminde:
119
Kimin Zbeyrde alaca varsa bize gelsin deyelim diye ilan etmedike
Zbeyrin mirasn paylatrmayacam, dedi. Drt sene geince miras taksim etti
ve babas Zbeyrin vasiyeti olan te birini datt. Zbeyrin drt kars vard,
onlardan her birine bir milyon iki yz bin dinar hisse dt. Buna gre Zbeyrin
tm serveti elli milyon iki yz bin dinara varmaktayd. (Buhari, Fedaill Humus 13)
BLM: 26
ZULMN HARAM OLUU

K

W
... O gn hakszlk eden zalimler ne bir dost bulacaklar ne de sz dinlenecek
bir efaati. (40 Mmin 18)

W
... hakszlk eden zalimlere hibir yardmclar yoktur. (22 Hacc 71)

: J

K

205: Cabir (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zulmden kannz. nk zulm
kyamet gnnde karanlklar gibi karnza kar. Cimrilikten de saknnz, nk
cimrilik sizden nceki mmetleri helak etmi onlar birbirlerinin haksz yere
kanlarn dkmeye, haramlarn helal saymaya yneltmitir. (Mslim; Bir 56)
:
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Kyamet gn haklar
sahiplerine mutlaka verilecektir. Hatta boynuzsuz koyun iin boynuzlu koyun ksas
edilip c alnacaktr. (Mslim, Birr 60)

: J

W : K

120
K

J : W
J

K

W

207: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) aramzda iken bizler veda haccndan bahsediyor, fakat
veda haccnn neden byle isimlendirildiini bilmiyorduk. Nihayet peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) Allaha hamd ve senada bulundu sonrada Deccalden
bahsederek onun hakknda uzunca bilgi verdi ve unlar syledi: Allah hangi
peygamberi gnderdiyse o peygamberlerin hepsi yani Nuh ve ondan sonra gelenler
mmetlerini deccal konusunda uyarmlardr. phesiz ki o sizin aranzda karsa
onun hali size gizli kalmaz. Zira Rabbinizin kr olmad size gizli deildir. Deccalin
ise sa gz krdr. Onun gz sanki salkmdan darya km ya zm tanesi
gibidir. Dikkat ediniz! Allah sizin zerinize birbirinizin kanlarn, mallarn u
aynz(zlhcce ay) gibi, u gn gibi, u ehri(Mekke) gibi haram klmtr. Dikkat
ediniz tebli ettim mi?
Ashab evet tebli ettin dediler. Peygamberimiz: Allahm ahid ol, diye
defa tekrarlad. Sonrada: Size yazk olur, dikkat ediniz benden sonra birbirinizin
boynunu vurarak kafirler gibi olmaynz. (Buhari, Megazi 77)

W

J
K

208: Aie (r. anha)dan rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu: Kim haksz yere bakasnn bir kar yerine tecavz edip
oraya sahip olursa o yerin yedi kat da (halka gibi) o kimsenin boynuna geirilir.
(Buhari, Mezalim 13, Mslim, Msakat 139)

WW J

W

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hi phesiz Allah zalime
imkan(mhlet) tanr, onu yakalaynca da kamasna frsat vermez., sonra u ayeti
okudu: te senin Rabbin hakszlk ve zulm eden kentlerin toplumlarn bylece
kskvrak yakalayverir. phesiz onun yakalamas ok zorlu ve iddetlidir. (11 Hud
suresi 102,Buhari ve Mslim)
W : J

121

{

K

210: Muaz (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Resullullah (sallallahu
aleyhi vesellem) beni Yemene ynetici olarak gnderdi ve syle buyurdu: Sen ehli
kitap olan bir topluma gidiyorsun, onlar Allahtan baka ilah olmadna ve benim
de Allahn elisi olduuma ehadet etmeye ar. ayet onlar buna itaat ederlerse
onlara Allahn her gn ve gecede kendilerine be vakit namaz farz kldn haber
ver onlar buna da itaat ederlerse onlara Allahn zenginlerden alnp fakirlere
verilecek olan zekat da farz kldn bildir. Buna da uyup itaat ettikleri takdirde
onlarn mallarnn en gzde ve kymetli olanlarn almaktan sakn. Mazlumun
bedduasndan da sakn nk onun bedduas ile Allah arasnda bir perde yoktur.
(Buhari, Zekat 41, Mslim, man 29)
:
J
:

:

W

K :

K
211: Ebu Humeyd Abdurrahman ibni Said es Saidi (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ezd kabilesinden ibni
Ltbiyye denilen bir adam zekat toplamak zere grevlendirmiti. Bu adam
vazifeden dnnde: u mallar sizindir, unlarda bana hediye edilenlerdir, dedi.
Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) minbere kt ve Allaha
hamd senadan sonra yle buyurdu: Allahn benim idareme verdii ilerden
birine sizlerden birini grevli tayin ediyorum sonra da o kii dnp geliyor ve bana
diyor ki: unlar size ait olanlar unlar da bana hediye edilenler. Eer o kii sznde
doru ise babasnn ve annesinin evinde oturduu halde kendisine hediye gelseydi
ya. Allaha yemin ederim ki sizden biriniz hakk olmadan bir ey alrsa kyamet
gnnde o ald eyi yklenmi vaziyette Allahn huzuruna kar. Sizden birinizin
baran bir deve, bren bir sr, meleyen bir koyun yklenerek Allaha
kavumasn istemem. Sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) koltuklarnn
122
alt grlnceye kadar ellerini kaldrd ve Ya Rabbi tebli ettim mi? sefer
tekrarlayp buyurdu. (Buhari, Hyel 15, Mslim, mare 26)

W W J

K
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kimin zerinde din
kardeinin rz veya dier bir hususla ilgili hakszlk varsa altn ve gmn
bulunmayaca kyamet gn gelmezden nce o kimseyle helallasn. Yoksa yapt
zulm orannda onun iyi amellerinin sevabndan alnp hak sahibine verilir. ayet
iyilii sevab yoksa zulmettii kardeinin gnahndan alnarak hakszlk eden kimse
zerine yklenir. (Buhari, Mezalim 10)
:

J
K

213: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)dan bildirildiine
gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Mslman,
elinden ve dilinden mslmanlarn zarar grmedii kimsedir. Muhacir ise Allahn
yasaklad eylerden uzak durup kaan kimsedir. (Buhari, man 4, Mslim, man
64)
:
J
. :

K

214: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yolculukta ykleme hizmetini gren ve
kendisine Kirkire denilen bir adam vard, bu adam ld. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) :Bu adam cehennemdedir, buyurdu. Sahabe gelip o adamn
evindeki eyalara baktlar. Ganimet datlmadan nce ald bir elbise buldular.
(Buhari, Cihad 190)
: J

W

W

123
: :K
:

: K
: K

K

: K

: K

:

K

K

: K

K
WK W
215: Ebu Bekre Nfey ibni Haris (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zaman(yl)
Allahn gkleri ve yeri yaratt gnk ekliyle devam edip gitmektedir. Bir yl on
iki aydr. Bunlardan drd haram aylardr. birbiri ardnca gelen Zilkade,
Zilhicce ve Muharremdir. Biri ise cemaziyel-ahir ile aban arasnda bulunan ve
Mudar kabilesinin fazla deer verdii Recep aydr. Peygamberimiz iinde
bulunduumuz bu ay hangi aydr? Diye sordu. Biz:
-Allah ve Rasul daha iyi bilir, dedik. Bunun zerine peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) sustu. O kadar ki biz o aya baka isim vereceini zannettik.
-Bu ay zilhicce ay deil mi? dedi. Biz:
-Evet, dedik.
-Bu hangi beldedir? Diye sordu. Biz:
-Allah ve Rasul daha iyi bilir, dedik. Bunun zerine peygamber bir mddet
sustu. Biz bu ehre baka bir isim vereceini zannettik.
-Buras belde-i Haram (Mekke) deil mi? dedi, biz:
-Evet, dedik. Bu hangi gn diye sordu. Biz de:
-Allah ve Rasulu daha iyi bilir, dedik. Yine bir mddet sustu. yle ki biz o
gne baka bir ad vereceini zannettik.
-Bugn Kurban gn deil mi? dedi, biz de:
-Evet, diye cevap verdik. Sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) szne
yle devam etti:
-phesiz sizin kanlarnz mallarnz rz ve namusunuz eref ve haysiyetiniz u
gnnzn u beldenizin ve u aynzn haram olduu gibi birbirinize haram
klnmtr. Rabbinize kavuacaksnz o da size amellerinizden soracaktr. Dikkat
edin benden sonra birbirinizin boynunu vurarak kafirler gibi olmaynz. Dikkat edin
burada bulunanlar bulunmayanlara szlerimi ulatrsn umulur ki szlerim
kendilerine ulatrlan baz kimseler ulatranlardan daha anlayl ve kavrayl
124
olabilirler. Dikkat edin tebli ettim mi? Dikkat edin tebli ettim mi? diye sordu. Biz
de evet diye cevap verdik. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allahm ahid ol,
buyurdular. (Buhari, Hac 132, Mslim Kasame 29)

:
J

W
K

. :

216: Ebu Umame yas ibni Salebe el Harisi (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Yemin ederek bir mslmann hakkn gasbeden kimseye Allah cehennemi vacip
klar, cenneti haram eder. Bir kimse dedi ki:
-Ya Rasulallah ayet o kk ve deersiz bir ey ise, deyince peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) sterse misvak aacndan bir dal paras olsun yine
byledir, buyurdular. (Mslim, iman 218)
W :

J

:
:

W : K

: :K

K
217: Adiy ibni Amire (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu iittim: Bir kimseye tahsildarlk
grevi verdiimizde bizden bir ineyi veya daha byk bir eyi gizlerse hyanet
etmi olur. Kyamet gn o mal hrszlk etmi olarak getirir. Bunun zerine
Ensardan siyah renkli bir adam ayaa kalkp sanki ona imdi bakyormu gibiyim-
Ya Rasulallah bana vermi olduunuz tahsildarlk grevini geri alnz, deyince
peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) Sana ne oldu? Buyurdu. Adam da.
Sylediklerinizi iittim, dedi. Peygamber efendimiz: O sz u anda da
sylyorum. inizden birini herhangi bir tahsildarlk grevine memur tayin edersek
o maln byk kk hepsini getirsin almas karlnda ona verileni alsn,
yasakland eyden de uzak dursun. (Mslim, mara 30)
:

J
K W

W
J J :

125
218: mer ibni Hattab (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Hayber gazvesi
gn idi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in ashabndan bir grup geldi ve:
Falanca ehiddir, falanca da ehiddir, dediler. Sonra bir adamn yanndan da getiler
ve filanca kimse de ehiddir, dediler. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Hayr
ben onu ganimetten ald bir hrka veya cbbeye brnm olduu halde
cehennem iinde grdm, buyurdu. (Mslim, mn 182)

J
:

W K

K

:K

W

:

.

219: Ebu Katade Haris ibni Ribi (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ashabnn arasnda kalkarak
onlara Allah yolunda cihadn ve Allaha iman etmenin amellerin stn olduundan
bahsetti. Bunun zerine bir kimse ayaa kalkp: Ya Rasulallah eer ben Allah
yolunda ldrlrsem bu ehitlik benim gnahlarma keffaret olur mu ne dersiniz ?
diye sordu. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Evet kamayp sabrederek karln sadece Allahtan bekleyerek Allah
yolunda ldrlrsen gnahlarna keffaret olur, buyurdu. Sonra Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Nasl demitin? diye sordu. Adam: Eer ben Allah
yolunda ehid olursam bu benim gnahlarma keffaret olur mu ne dersiniz?
demitim, dedi. Peygamberimiz de : Evet sen kamadan sabrederek ecrini sadece
Allahtan bekleyerek Allah yolunda ldrlrsen borlarndan baka btn
gnahlarna keffaret olur. Bunu bana Cibril syledi, buyurdu. (Mslim, mara 117)
W W
J

W K

K

220: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Mflis kimdir biliyor musunuz?, diye sordu. Ashab:
Bizce mflis paras ve mal olmayan kimsedir,dediler. Bunun zerine Rasulullah
126
phesiz ki mmetimin mflisi; kyamet gn namaz, oru ve zekat sevabyla
gelip fakat una svm, buna zina isnad ve iftiras yapm, unun maln yemi,
bunun kann dkm ve unu dvm olarak Allahn huzuruna gelir. Bundan
dolay onun sevaplarndan falanca ve filanca kimselere alnp verilir. Eer zerindeki
bor denmeden nce sevaplar tkenirse hakszlk ettii o kimselerin gnahlarndan
da alnarak o kimseye ykletilir. Sonra da o kimse cehenneme atlr. te gerekten
iflas eden bu kimsedir. (Mslim, Birr 59)
:

J

K

221: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Ben ancak sizin gibi bir insanm, sizler benim yanma gelip birbirinizi dava
ediyorsunuz. Bir ksmnz haksz olduu halde delil getirmekte dierinizden daha
inandrc olabilir. Ben de dinlediime gre onun lehine hkmedebilirim. Bylece
kimin lehine kardeinin hakkn alp hkm vermisem ona cehennemden bir para
ayrm olurum. (Buhari ehadet 27, Mslim Akdiye 4)
W W
J
K

222: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Haksz yere adam ldrp haram kan
aktmadka, mmin kii iin dininde mid sahas ak olup Allahn rahmetini
ummas devam eder. (Buhari, Diyet 1)

W

J
K

W
223: Hamzann ei Havle binti Samir el-Ensariye (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu iittim:
phesiz ki haksz olarak Allahn maln yani slam devletinin hazinesinden veya
kamu yararna olan vakf mallardan herhangi birini kullanan veya tasarrufta
bulunan kimseler kyamet gn cehennemi hak ederler. (Buhari, Humus 7)
BLM: 27
MSLMANLARIN HAKLARINA SAYGI GStERMEK

K

W
127
... Her kim Allahn emir ve yasaklarna sayg gsterirse bu Rabbinin katnda
kendisi iin daha hayrldr. (22 Hacc 30)
K

W
. Kim Allahn emirlerini veya ibadet iin koyduu dini semboler ve
simgelere( mzdelife, arafat, mina v.s...) uyup sayg gsterirse veya hac iin kesilecek
kurbanlk hayvana iyi bakarsa phe yok ki bu inananlarn kalblerinde bulunan
Allaha kar duyduklar sorumluluk bilincindedir. (22 Hacc 32)
K

W
... Mminlere kol kanat ger, alak gnll ol onlar koru. (15 Hicr 88)

W
K

... Kim bir cana, daha evvel ldrlen bir kii karlnda, veya yeryznde
fesat ve bozgunculuk karmaya karlk olmakszn hakszca ldrrse btn
insanlar ldrm gibi olur. Kim de bir kiinin hayatn kurtarrsa btn insanlarn
hayatn kurtarm gibi olur. (5 Maide 32)
K
W W J
K
224: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir mminin mmine kar
durumu (yardm)paralar birbirine smsk kenetlenmi binann ta ve tulalar
gibidir. Peygamberimiz bunu aklamak iin iki elinin parmaklarn birbirine
geirdi. (Buhari, Salat 88, Mslim, Birr 65)

W W J

225: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kimin beraberinde ok varsa
mescidlerimize ve arlarmza urayacaksa mslmanlardan birine zarar
gelmemesi iin okunun ucunun demirlerini eliyle tutsun. (Buhari, Salat 60, Mslim,
Birr 120)
W W

J

K

128
226: Numan ibni Beir (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mminler birbirlerini
sevmekte, birbirlerine acmakta ve birbirlerini korumakta bir vcuda benzerler.
Vcudun bir uzvu hasta olduu zaman dier uzuvlar da bu sebeble uykusuz ve ate
ierisinde kalrlar. (Buhari, Edeb 27, Mslim, Birr 66)

: J

:

K

:

(sallallahu aleyhi vesellem) torunu Hasan pmt. O srada Akra ibni Habis,
peygamberimizin yannda bulunuyordu. Akra: Benim on tane ocuum var
onlardan hi birini pmedim, dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) de bu
adama hayretle bakp: Merhamet etmeyen kimseye merhamet olunmaz,
buyurdular. (Buhari, Edeb 18, Mslim, Fezail 65)

W

J
W :
:
:
K>
228: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: lde yaayan bazlar
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna geldiler ve : Siz ocuklarnz
pyor musunuz? diye sordular. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem): Evet,
buyurdu. Onlar: Fakat biz Allaha yemin ederiz ki onlar pmyoruz, dediler.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allah kalplerinizden merhameti ekip
aldysa ben ne yapaym, buyurdu. (Buhari, edeb 18, Mslim, Fezail 164)

: W

J
K

229: Cerir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. nsanlara merhamet etmeyen
kimseye Allahda merhamet etmez. (Buhari, Edeb 18, Mslim, Fezail 66)

: J

K

KW
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz insanlara
namaz kldrd zaman hafif tutsun(acele kldrsn), nk cemaat arasnda zayf,
129
hasta ve yallar vardr. Herhangi biriniz kendi bana namaz kldnda ise diledii
kadar uzatsn. Baka bir rivayette : i g sahbi olan vardr. (Buhari, lim 28)
W

J

vesellem) bir ii yapmay ok istedii halde onu toplumda yapar ve neticede
zerlerine farz klnr diye korktuu iin o ii brakt olurdu. (Buhari, teheccd 5,
Mslim Msafirin 77)

W

J
K

WK

W
vesellem) kendilerine acd iin sahabilerin iftar etmeksizin arka arkaya oru
tutmalarn yasaklad. Onlar da : Fakat sen iftar etmeden oru tutuyorsun, dediler.
Bunun zerine Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem):
Ben sizin gibi deilim nk Rabbim beni yedirmi ve iirmi vaziyette
geceliyorum, buyurdular. (Buhari, Savm 20, Mslim, Syam 55)

W W J
K

233: Ebu Katade Haris ibni Rb (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ben uzatmay arzu
ederek namaza dururum da bir ocuun alamasn iitir annesini zmeyeyim diye
namazm ksa keserim. (Buhari, Ezan 61)

W W

J

K

234: Cndb ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sabah namazn klan
kimse Allahn himayesindedir. Allah kendi himayesine girerken yaplan szleme
gereince sizi hesaba ekmesin. nk o ahdini bozan bir kiiyi ahdini bozduu
eyden dolay hesaba ekip yakalamak isterse onu hemen yakalayp yzst
cehenneme atar. (Mslim, Mesacid 262)

W J

130

K
235: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine
Mslman mslmann kardeidir. Ona zulmetmez, mslman,
mslmannbana gelen musbette terk etmez. Mslman kardeinin ihtiyacn
gideren kimsenin Allahta ihtiyacn giderir. Kim bir mslmandan bir sknty
giderirse Allahta onun kyamet gnndeki skntlarndan birini giderir. Kim de bir
mslmann ayp ve kusurunu rterse Allahta kyamet gn o kimsenin ayp ve
kusurunu rter. (Buhari Mezalim 3, Mslim, Birr 58)

W W J

K

236: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Mslman mslmann kardeidir, ona ihanet etmez, ona yalan sylemez,
onu utandrmaz. Her mslmann dier mslmana rz, mal ve kan haramdr.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) kalbini gstererek, takva ite buradadr, dedi.
Bir mslmann mslman kardeini hor ve hakir grmesi ona ktlk olarak
yeter. (Tirmizi , Birr 18)

W W J

J

J

K

Birbirinize hased etmeyiniz, almayacanz bir maln fiyatn artrmak
suretiyle birbirinizi aldatmaynz. Birbirinize kin ve nefret besleyip dargn
durmaynz, birbirinizden yz evirmeyiniz, Bir ksmnz bir ksmnzn sat
zerine sat yapmasn. Ey Allahn kullar karde olunuz.
Mslman mslmann kardeidir, ona zulm ve hakszlk etmez, onu
yardmsz brakmaz, onu kk grmez.Peygamberimiz defa gsne
vurarak:takva ite buradadr, dedi. Bir mslmann mslman kardeini hor ve
131
hakir grmesi ona ktlk olarak yeter. Her mslmann dier mslmana rz,mal
ve kan haramdr. (Mslim, Birr 18)

W
J
K

238: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz kendisi iin sevip arzu
ettii eyi din kardei iin de sevip arzu etmedike gerek anlamda iman etmi
olamaz. (Buhari, man 7, Mslim, man 71)
K

W W J

:

K

J

W
239: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Din kardein zalim de olsa mazlum da
olsa ona yardm et. Bir adam: Ya Rasulallah kardeim mazlumsa ona yardm
edeyim ama zalimse ona nasl yardm edebilirim syler misiniz? Peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem)de: Zalimi zulm yapmaktan alkorsun, zulmne engel
olursun, ite bu ona yardm etmektir. buyurdu. (Buhari, Mezalim 4)

W : J

W

K

W

W

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslmann mslman
zerindeki hakk betir: Selam almak, hastay ziyaret etmek, cenazeye itirak etmek,
davete icabet etmek, aksran kimseye yerhamukallah demek. (Buhari, cenaiz 2)
Mslimin baka bir rivayeti yledir: Mslmann mslman zerindeki
hakk altdr. Karlatn zaman ona selam ver, seni davet ederse davetine git,
nasihat isterse nasihat et, aksrr da Allaha hamdederse yerhamukallah de,
hastalandnda onu ziyaret et, vefatnda cenazesinin ardndan git. (Mslim, Selam
5)

W

J

W

132

K

K
W
241: Ebu Umara Bera ibni Azib (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize yedi eyi emretti, yedi eyi de yasaklad.
Emrettikleri: 1- Hastay ziyaret etmek, 2- Cenazeye katlmak, 3- Aksran kimse
elhamdlillah derse yerhamkallah demek, 4- Yemin edeni tasdik etmeyi veya
yemini bozmayp yemin zere devam etmeyi veya yemin eden kimsenin yeminini
yerine getirmesini temine almay, 5- Mazluma yardm etmeyi, 6- Davet edenin
davetine katlmay, 7- Selam yaygnlatrmay.
Yasakladklar: 1- Altn yzk takmay, 2- Gm kaplardan yiyip imeyi, 3-
pek minder kullanmay, 4- pek elbise giymeyi, 5- Atlas elbise giymeyi. (Buhari,
Cenaiz 2, Mslim, Libas 3)
* Mslimin dier bir rivayetinde: Kaybolmu bir mal ilk haftasnda ilan
etmeyi sz vardr. (Mslim Libas 4)
BLM: 28
MSLMANLARIN AYIPLARINI RTMEK

W
K

Mminler arasnda kt eylerin yaylmasndan holananlara bu dnyada da
ahirette de can yakc bir azap vardr. (24 Nur 19)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kul bu dnya da baka
bir kulun aybn rterse kyamet gnnde de Allah onun aybn rter. (Mslim,
Birr 72)

W

W J

133

W K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ledii gnahlar aa
vuranlar dnda mmetimin tamam affedilmitir. Adamn geceleyin bir gnah
ileyip sonra Allah onun bu aybn gizlemiken sabahleyin Ey falan dn gece yle
yle yaptm demesi, gnahn aa vurmasdr. Halbuki o kii Rabbi kendisinin
ktln rtt halde geceyi geirmiti. Fakat o Allahn rttn kaldrarak
sabahlam bulunuyor. (Buhari, Edeb 60, Mslim, Zhd 52)

W
J

3/244: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir cariye zina eder ve zina
yapt kesinleirse sahibi ona cezasn uygulasn fakat suunu aa vurup bana
kakmasn. Sonra ikinci defa zina yaparsa ayn ekilde ona cezasn uygulasn fakat
yine de suunu yzne vurup kt szle knamasn. Sonra bu cariye nc defa
zina ederse efendisi onu kldan bir ip bedeline bile olsa elden karp satsn. (Buhari,
Itk 17, Mslim, Hudud 30)
K
WK

W J

:

.
:K
:

245: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edilmitir.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna iki imi bir adam getirdiler.
Peygamberimiz ona: Had cezasn vurunuz, buyurdu. Ebu Hreyre der ki: Bizden
eliyle ayakkabsyla ve elbisesiyle vuranlar olduCezasn ekip dnp giderken
topluluktan bir ksm:Allah seni rezil etsin dediler.Bunun zerine peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem):Byle demeyiniz, onun aleyhine eytana yardm
etmeyiniz, buyurdular. (Buhari, Hudud 4)
BLM: 29
MSLMANLARIN HTYALARINI KARILAMAK

K
W
... Ey mminler hayr iler ileyin ki kurtulua eresiniz. (22 Hacc 77)
134
: J

K
246: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslman mslmann
kardeidir, ona zulmetmez, mslman, mslmann bana gelen musbette terk
etmez de. Mslman kardeinin ihtiyacn gideren kimsenin Allahta ihtiyacn
giderir. Kim bir mslmandan bir sknty giderirse Allahta onun kyamet
gnndeki skntlarndan birini giderir. Kim de bir mslmann ayp ve kusurunu
rterse Allahta kyamet gn o kimsenin ayp ve kusurunu rter.Buhari Mezalim
3)

W W J

K

K

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bir mminin
dnyadaki skntlarndan bir sknty gidererek ona nefes aldrrsa, Allahta onun
kyamet gnndeki skntlarndan birini giderir. Kim de zor ve dar durumda olan
birine kolaylk gsterirse Allahta ona dnya ve ahirette kolaylk gsterir, bir kimse
bir mslmann aybn rterse Allahta onun dnya ve ahiretteki ayplarn rter.
Mmin kul din kardeinin yardmnda olduu srece Allah da o kulun
yardmndadr. Bir kimse ilim elde etmek iin bir yola girerse Allah da ona cennetin
yolunu kolaylatrr. Bir grup Allahn evlerinden bir evde toplanp Allahn kitabn
okur ve aralarnda mzakere eder anlayp kavramaya alrlarsa zerlerine bir
gven indirir(kalp rahatl olur), onlar rahmet kaplar. Melekler onlar epeevre
kuatrlar. Allah da onlar kendi yannda bulunanlar(melekler, peygamberler...)
arasnda anar. Kimin ameli kendisini geri brakrsa nesebi, soyu, sopu onu ileriye
gtremez. (Mslim, zikir 38)
BLM: 30
YARDIM VE ARACILIK YAPMAK
135

K

W
Kim iyi bir ie(Allahn kanununa uygun olarak) araclk ederse, onunda o
iten bir nasibi(nimetlerden) olur... (4 Nisa 85)
:
J
K
:

248: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e sknt iinde olan birileri geldii zaman yanndakilere
dner ve : Bu adama yardm ediniz, sevap kazanrsnz. Allah peygamberinin dili
zerine yani o peygamberinin duas ve efaati zerine ne dilerse onu yerine
getirecektir. (Buhari, Zekat 21, Mslim, Birr 145)
W

J

W
K
W W
W

249: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) Berire ile kocas arasnda geen
olaya dair unlar syledi: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Berireye:
Tekrar kocana dnsen ne iyi olur, buyurdu. Berire :
- Ya Rasulallah byle yapmam bana emrediyor musunuz? Diye sordu.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ise:
Hayr sadece araclk yapyorum, buyurdu. Bunun zerine Berire: Benim ona
ihtiyacm yoktur, beni mazur grnz, dedi. (Buhari, talak 16)
BLM: 31
NSANLARIN ARASINI BULMA

W
K

Yardmlamay iyi ve yararl davranlar ve insanlarn arasn dzeltmeyi
ngren bunlar gerekletirmeye alan kimselerin yapt toplantlar dnda gizli
toplanmalarn pek ounda hayr yoktur. (4 Nisa 114)
K

W
136
Karlkl anlama en iyi yoldur.... (4 Nisa 128)

W
... yleyse Allahtan korkunuz ve aranz dzeltin (aranzda ki kardelik
balarn canl tutun)... (8 Enfal 1)
K

W
Btn mminler kardetir. O halde her ne zaman aralar alrsa
kardelerinizin arasn dzeltin... (49 Hucurat 10)

W W J

W

K

250: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsann her bir eklemi gnein her k
gnnde bir sadaka gerekir. ki kii arasnda adletle ki kiinin arasn bulmak bir
sadakadr. Bir kimsenin bineine binmesine yardmc olmak veya yknn binitine
yklenmesine yardmc olmak da bir sadakadr. Gzel sz sylemek de bir
sadakadr. Namaza giderken attn her adm da bir sadakadr. Gelip geenleri
rahatsz eden eyleri yoldan alp atmakta bir sadakadr. (Buhari, Sulh 11, Mslim,
Zekat 56)
W

W

J
K

W

W

K

251: mm Glsm binti Ukbe bni Ebu Muayt (Allah Ondan raz olsun),
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim, dedi:
nsanlarn arasn bulmak iin hayrl haber gtren veya hayrl sz syleyen kimse
yalanc saylmaz. (Buhari, Sulh 2, Mslim, Birr 101)
* Mslimin rivayetinde yle bir fazlalk vardr. mm Glsm dedi ki:
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in halkn syleyip durduu yalanlardan
sadece ne izin verdiini iittim:
1- Savata dman aldatmak iin.
2- ki kii arasn bulmak iin.
137
Kocann karsna, karnn da kocasna aile dzenini korumak maksadyla
syledii yalandr. (Mslim, Birr 25)

W

J
:

:
:
K
K

vesellem) bir gn kapsnn nnde birbiriyle kavga eden iki kiinin bardklarn
duydu. Borlu kimse alacaklsndan alacann bir ksmn balamasn ve
kendisine uygun davranmasn istiyordu. Alacakl ise: Vallahi yapmam diyordu.
Onlarn yanna kan Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Nerede o dinin iyilik
kabul ettii bir eyi yapmayacam diye yemin eden, diye sordu. Alacakl da:
Buradaym Ey Allahn Rasulu, o nasl istiyorsa yle olsun, dedi. (Buhari, Sulh 10,
Mslim, Msakat 19)

J

W

W

K

W

>

W

W

K

W K

K

:

253: Ebul Abbas Sehl bni Sad es Sadi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Amr ibni Avf oullar arasnda bir kavga
ktn duydu. Aralarn bulmak iin bir grup sahabiyle beraber oraya gitti. Onlar
bartrmakla megul iken ikindi namaz vakti gelmiti. Bu arada Bilal, Ebubekir
(Allah Onlardan raz olsun)a gelerek: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
gelemedi, namaz vakti de girdi, imam olup namaz kldrr msn? Diye sordu. Hz.
138
Ebubekirde: Peki, istersen klalm, dedi. Bilal ezan okudu, Ebubekir de ne geip
tekbir ald. Mslmanlar da ona uydular. Derken Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) kageldi, saflarn arasndan ne geti. Bunun zerine cemaatte el
rpmaya baladlar. Ebubekir namaz klarken ban evirip saa sola bakmazd. El
rpma ii oalnca bir de bakt ki Rasulullah yannda grverdi. Rasulullah,
yerinde dur diye iaret etti. Ebubekir de ellerini kaldrarak Allaha hamdedip arka
safa girinceye kadar geri gitti. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ne geerek
namaz kldrd ve yle buyurdu:
Ey insanlar size ne oldu ki el rpmaya baladnz. El rpmak kadnlara
mahsustur. Namazda bir durumla karlaan kimse Subhanallah desin. nk
tesbihi iiten imam dikkat eder ve ona gre durumu ayarlar. Ebubekire dnerek.
Ey Ebubekir, sana yerinde kal diye iaret ettiim halde niin namaz
kldrmadn?, diye sordu. Hz. Ebubekir:
-Ebu Kuhafenin oluna Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in nne geip
namaz kldrmak yakmazd, diye cevap verdi. (Buhari, Ezan 48, Mslim, Salat 102)
BLM: 32
ZAYIF GSZ ADI ANILMAYAN MSLMANLARIN DEERLER

W
K

Ve Rabbinin honutluunu umarak sabah ve akam ona yalvarp yakaranlarla
birlikte sende sabret.Dnya hayatnn cazibesine kaplarak gzlerini onlardan
ayrma.. (18 Kehf 28)

W
W
J

K

K

254: Harise ibni Vehb (Allah Ondan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyururken iittim, dedi: Size cennetliklerin kimler olduunu
bildireyim mi? Alak gnl olmas nedeniyle hem kendisi zayf ve hemde halk
tarafndan hor grlp hie saylan her zayf kiidir ki Allaha yemin etseler Allah
onlarn yemin ve isteklerini yerine getirir. Size cehennemliklerin de kimler olduunu
haber vereyim mi? Kat yrekli, kaba kurularak yryen kibirli kimselerdir. (Buhari
Eyman 9, Mslim Cennet 47)

W

J

W
W

139

W
W
K

{

K
W
255: Ebul Abbas Sehl ibni Sad es Sadi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Bir gn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanndan bir adam geti.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) oturan kimseye u adam hakknda ne
dersin?, diye sordu. O da: Vallahi leri gelen hatrl bir kiidir, birini nikahlamak
isterse istei kabul edilir, araclk yaparsa sz dinlenir, diye cevap verdi. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) sustu. Sonra oradan biri daha geti. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yine yanndaki adama: Ya bu adam hakknda ne
dersin?, diye sordu. O adam da: Bu fakir mslmanlardan biridir, bir kza talip olsa
istedii kz verilmez, birine araclk etse ricas kabul edilmez, konumaya balarsa
sz dinlenmez, dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Bu fakir olan kimse dnya dolusu kadar teki adamdan daha hayrldr.
(Buhari, Rikak 16)

W

J

W
K

W

W

K

256: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Cennet ile cehennem
mnakaa ettiler. Cehennem: Bende zorbalar ve kibirli kimseler var, dedi. Cennet ise:
Bende ise ihtiya sahibi yoksullar ve zayf insanlar var, dedi. Bunun zerine Allah
onlarn ekimelerini yle halletti. Ey cennet, sen benim Rahmetimsin, seninle
dilediime rahmet ederim. Ey cehennem, sen de benim azabmsn, dilediime azab
ederim. Ben ikinizi de dolduracam (Mslim, Cennet 34)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gn dnyada
byk tannan iri yar bir adam gelir ki onun Allah yannda sinek kanad kadar bile
deeri yoktur. (Buhari, tefsiru sure-i Kehf 6, Mslim Mnafkn 18)

J

WK
W

140
W K

W
K

258: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
siyah bir kadn veya siyah bir gen Mescidi sprp temizlik ilerini yapard. Bir ara
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) o kadn veya genci gremeyince onun nerede
olduunu sordu. ld dediler. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Bana haber verseydiniz ya, buyurdu. Ashab sanki bu garib kimseye
nem vermemilerdi. Fakat Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Bana onun
mezarn gsterin, buyurdu. Mezarn gsterdiler. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) onun cenaze namazn kldktan sonra yle buyurdu: u kabirler
karanlklarla doludur. zerine klacam namazdan dolay Allah onlarn kabirlerini
aydnlatr. (Buhari, Salat 72, Mslim, Cenaiz 71)

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu bize aktarmtr:
Salar dank, tozlanm ve kaplardan kovulmu nice kimseler vardr ki bir ey
hakknda bu yle olacak diye yemin etseler, Allah onun yeminini yerine getirir ve
duasn kabul eder. (Mslim, Birr 138)

W J

K

K
260: same (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ben cennetin kapsnda durdum,
grdm ki girenlerin ounluu darlkta yaayan muhta kimselerdi. Zenginler ise
hesaplar grlmek zere alkonulmutu. Kesin olarak cehennemlik olanlarn ise
atee girmeleri emrolunmutu. Cehennemin kapsnda durdum ve baktm oraya
girenlerin ou da kadnlard. (Buhari, Rikak 51, Mslim, zikir 93)
W
W J

W W

W W
K

W

W
K

W

K

141

W

K

W

W
W

W

W

W

W

W W
K

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W

W>
W

W

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: kiiden baka beikte
konuan olmamtr. Bunlardan biri Meryem olu sa, dieri Creycle maceras olan
ocuktur, ncs ise hadisin sonunda anlatlacak ocuktur. (Bebeklik anda
konuan baka ocuklarda vardr. Bu hadiste anlatlan bu kiidir.)
Creyc ibadete dkn bir kimseydi. Yksek bir yeri ibadethane edinerek
orada ibadete koyuldu. Bir gn namaz klarken annesi gelip Creyc diye seslendi.
Creyc kendi kendine: Ya Rabbi anneme cevap m versem yoksa namaza m devam
etsem diyerek namazna devam etti. Annesi de dnp gitti. Ertesi gn namaz
klarken annesi yine geldi ve Creyc diye seslendi. Creyc yine kendi kendine Ya
Rab anneme cevap vermekle namaza devam etmek karsnda kaldm diyerek yine
namazna devam etti. Ertesi gn namaz klarken annesi yine geldi ve Creyc diye
seslendi. Creyc de iinden Ya Rabbi anneme mi cevap versem yoksa namaza m
devam etsem diyerek yine namazna devam etti. Bunun zerine annesi: Ey Allahm
Creycin cann fahielerin yzn grmedike alma diye beddua etti. Bir gn
142
srailoulllar Creyc ve ibadete dknl hakknda konuuyorlard. Gzellliiyle
mehur bir fahie de oradayd. Eer isterseniz ben onu batan karabilirim, dedi ve
Creycin peine taklp kendini ona arzetmek istediyse de Creyc asla iltifat edip
dnp bakmad bile. Creycin yoldan kmayacan anlyan bu kadn Creycin
ibadethanesine snan bir obana geldi ve onunla iliki kurarak obandan hamile
kald. ocuunu dnyaya getirince ocuun Creycten olduunu ileri srd.
Bunun zerine halk Creycin yanna varp onu ibadethanesinden kardlar.
badethanesini ykp kendisini dvmeye baladlar. Creyc ne yapyorsunuz deyince:
-Sen bu fahie ile zina etmisin bu ocuu senden dourmu, dediler. Creyc:
-ocuk nerededir? diye sordu. ocuu alp ona getirdiler. Creyc brakn beni
de namaz klaym, dedi. Namaz klp bitirince ocuun yanna gelip karnna drtt
ve: Ey ocuk baban kimdir? Diye sordu. ocuk da:
-Babam falan obandr, diye cevap verdi. Bunun zerine halk Creyce
dnerek onu pmeye ve okamaya baladlar ve:
-Sana altndan bir ibadethane yapacaz, dediler. Creyc ise:
-Hayr, ibadethaneyi nceden olduu gibi amurdan yapn, dedi ve ylece
yaptlar.
Beikte konuan nc ocuun durumu da yledir: ocuun biri gnn
birinde annesini emerken gzel bir ata binmi iyi giyinmi yakkl bir adam oradan
geti. ocuun annesi: Allahm benim ocuumu da byle yap diye dua etti. ocuk
memeyi brakarak atlya dnd ve onu szerek:
-Allahm beni onun gibi yapma dedi ve sonra emmeye koyuldu.
Ebu Hreyre der ki: Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)in ehadet
parman azna koyarak ocuun emiini hikaye ettii hali gzmn nndedir
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) szne yle devam etti:
Zina ettin, hrszlk yaptn diye dvlen bir cariye(kle kadn)n yanndan
getiler. Cariye ise Bana Allahm yeter, O ne gzel vekildir, diyordu. Durumu gren
anne ocuumu bunun gibi yapma diyordu. ocuk ise yine memeyi brakt ve
cariyeye bakp: Allahm beni onun gibi yap, dedi.
Bundan sonra anne ile ocuk konumaya baladlar. Anne:
-Yakkl bir adam geti, Allahm benim olumu da bu gibi yap diye dua
ettim, sen ise Allahm beni onun gibi yapma dedin. O cariyeyi hrszlk ettin, zina
ettin diye dverek gtrdler de ben de Allahm ocuumu onun gibi yapma dedim
sen ise beni onun gibi yap dedin, sebebini anlyamadm, deyince ocuk yle cevap
verdi:
-O adam zalim ve merhametsizin biri idi, bu sebeple beni bu gaddar gibi
yapma, dedim. O cariye ise zina etmedii halde zina ettin, hrszlk yapmad halde
hrszlk yaptn diye dvyorlard. Bunun iin de beni onun gibi yap diye dua ettim,
dedi.(Buhari, Amel Fissalat 7, Mslim Birr 8)
143
BLM: 33
YETM KMSESZ VE ZAYIFLARI KORUYUP GZETMEK

K

W
... Mminlere kol kanat ger, alak gnll ol ve onlar koru. (15 Hcr 88)

W
K

Ve Rabbinin honutluunu umarak sabah akam Ona yalvarp yakaranlarla
birlikte sen de sabret. Dnya hayatnn cazibesine kaplarak gzlerini onlardan
ayrma (18 Kehf 28)
K

W
O halde yetime hakszlk yapma ve yzn ekitme, yardm isteyeni de
hangi eit olursa olsun bo evirme... (93 Duha 9-10)

W
K

Grdn m u dini veya ahiretteki ceza ve mkafat yalan sayan. te o tip
kimseler yetimi itip kakarlar. Fakir ve muhtalar doyurmaya almad bir yana
bakalarna bu i iin n ayak bile olmazlar. (107 Maun 1-3)
:

J
:

:

W

K

262: Sad ibni Ebi Vakkas (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz alt kii
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda oturuyorduk. Bu durumu gren
mrikler: unlar yanndan kov bize kar saygszlk etmeye kalkmasnlar,
dediler. Orada benden baka Abdullah ibni Mesud, Hzeyl kabilesinden biri, Bilal
ve u anda isimlerini veremeyeceim iki kii daha vard. Nihayet Rasulullahn
kalbine Kurey byklerinin kalblerini islama sndrmak iin bizleri huzurundan
uzaklatrmak gemiti ki Allah hemen 6 Enam 52 ayetini indiriverdi: (Rabbinin
honutluunu umarak sabah ve akam ona yalvarp yakaranlar kovma). (Mslim,
Fezailssahabe 46)
144

J

:K

: K

:

W : K

263: Beyat-r Rdvana katlan sahabilerden Ebu Hbeyre Aiz ibni Amr el
Mzeni (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre bir gn Ebu Sfyan,
Selman- Farisi, Suheybi Rumi, Bilal- Habeinin bulunduu bir grup mslmann
yanndan geti. Onu gren bu zayf ve fakir mslmanlar:
-Allahn kllar Allah dmanndan hakkn alamamtr, dediler. Bunu
duyan Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) bu sz Kureyin byne ve efendisine
mi sylyorsunuz, dedi. Sonra da Rasulullahn yanna vararak olay anlatt. O
zaman peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
-Ey Ebubekir! Bu sznle belki de onlar gcendirdin. Eer onlar
gcendirdiysen Rabbn da gcendirmi ve gazabn ekmi oldun, buyurdu.
Hz. Ebubekir hemen o yoksul mslmanlarn yanna gelerek: -Kardelerim,
sizi gcendirip krdm m? Diye sordu. Onlar da: Hayr, bizi gcendirmedin, Allah
seni balasn ey kardeimiz, dediler. (Mslim, Fezailssahabe 170)
W W

J
K

264: Sehl bni Sad (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Ben ve yetimi kollayp gzetleyen kimse cennette yle
beraberce bulunacaz, buyurdu ve iaret parmayla orta parman biraz aarak
iaret etti. (Buhari, talak 25)
W W J
K

K

265: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Kendi yetimini veya bakasna
ait bir yetimi gzetip kollayan kimseyle ben cennette yle yanyana bulunacaz.
Hadisi bize aktaran Malik bin Enes peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yapt
gibi iaret parmayle orta parman gsterdi. (Mslim, Zhd 42)

:
W J
K

145

W

K

266: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan bildirildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Bir iki lokma ve bir
iki hurmayla kaplardan savuturulan kimse yoksul deildir. Asl yoksul muhta
olduu halde iffetinden dolay dilenmeyen kimsedir. (Buhari, tefsiru Sure-i Bakara
48, Mslim, Zekat 102)
Buhari ve Mslimin dier bir rivayetlerinde ise yledir:
Kap kap dolap birka lokma birka hurma ile savuturulan kimse yoksul
deildir. Belki hakiki yoksul kendisini geindirebilecek mala sahip olmayan, muhta
olduu bilinip te kendisine sadaka verilmeyen ve kimseden bir ey dilenmeyen
kimsedir. (Buhari, Zekat 53, Mslim, Zekat 101)
W W J

W

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dul kadnlarla muhta ve
yoksullarn ilerine yardm eden kimse Allah yolunda cihad eden gibi sevap
kazanr.
Ravi: O kimse bkmadan gece ibadet eden iftar etmeden gndzleri oru
tutan kimse gibidir, buyurduklarn zannediyorum. Diyor.
: J

K

W W

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yemeklerin (davetlerin) en
erlisi fakirlerden esirgenip zenginlerin arld dn yemekleridir. Mazeretsiz ve
can istemedii iin dn yemeine gitmeyen kimse Allah ve peygamberine isyan
etmi saylr. Mslim, Nikah 110)
Yine Buhari ve Mslimin deiik bir rivayetinde Ebu Hreyreden yle
bildirilmitir: Zenginlerin davet edilip fakirlerin arlmad dn yemei ne fena
bir yemektir. (Buhari, Nikah 72, Mslim, Nikah 107)
146

W W
J
K

269: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her kim iki kz ocuuna
ergenlik ana gelinceye kadar islm eitimle eitir ve yetitirirse, kyamet gn
ben ve o kimse ylece yanyana bulunuruz, buyurmular ve parmaklarn birbirine
bititirmilerdir. (Mslim, Birr 149)

W
J

:

K

270: Aie (Allah Ondan raz olsun)nn yle dedii rivayet olunmutur: Bir
gn beraberinde iki kz ocuu olduu halde bir kadn gelmi bireyler istiyordu.
Yanmda da tek hurmadan baka bir ey yoktu. Onu kadna verdim. Kendisi hi
tatmadan ocuklar arasnda bltrp kalkp gitti. Bu srada peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) yanmza geldi. Olup bitenleri haber verince yle buyurdu: Her
kime Allah kz ocuklarndan verir de o da onlara iyi davranarak islami bir terbiye
ile yetitirirse o kz ocuklar o kimse iin cehenneme kar perde olurlar. (Buhari,
Zekat 10, Mslim, Birr 147)

W

J

W

K

271: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Srtna iki ocuunu
yklemi bir kadn bir eyler istemek zere kageldi. Ona hurma verdim. O da
ocuklarna birer hurma verdi, teki hurmay da kendisi yemek zere azna
gtrmt ki ocuklar onu da istediler. Kadn hurmay ikiye bld ve onlara verdi.
Kadnn bu davranna hayran kaldm ve olup biteni Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e anlattm. O da yle buyurdu: Muhakkak ki Allah bu efkat ve acmas
sebebiyle o kadna cennetini vermi veya bu sebeple onu cehennemden
kurtarmtr. (Mslim, Birr 148)
W W J
K W

147
272: Ebu reyh Huveylid ibni Amr el Huzai (Allah Ondan raz olsun)den
bildirildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey
Allahm iki zayfn, kadn ve yetimin haklarnn yenmesinden insanlar iddetle
sakndryorum. (Nesai, Snen retn nisa 64)
:

J
: K

273: Sad ibni Ebu Vakkasn olu Musab (Allah Onlardan raz olsun) yle
demitir: Babam Sad ecaat ve baka sebeplerle kendisinin stn olduunu
dnrm. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmu:
Allah size yardm edip rzk veriyorsa aranzdaki zayflar sebebiyle
deilmidir.
W

W J
K

274: Ebud Derda Uveymir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim:
Fakirleri kollayp gzetiniz. Aranzdaki zayflar sayesinde Allahtan yardm
grp rzklanrsnz. (Ebu Davut, Cihad 710)

BLM: 34
KADINLARA Y DAVRANMAK

K

W
... ve hanmlarnzla gzel bir ekilde geinin... (4 Nisa 19)

W
K

Ne kadar isteseniz de elerinize adaletle davranmaya g yetiremezsiniz.
Dolaysyle dierlerini dlayarak ve onlar kocas hem var hem de yokmu gibi bir
durumda brakarak ilerinde sadece birine ynelmeyin. Eer aray dzeltir,
gnahtan saknrsanz(yolunuzu da Allahn kitabyla bulmaya alrsanz) bilin ki
Allah ok balayan ve ok acyandr. (4 Nisa 129)

W W J

148
W K

K
W

K
275: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kadnlar hakknda birbirinize iyilik
tavsiye ediniz. nk kadn cinsi kaburga kemiinden yaratlmtr. Kaburga
kemiinin en eri yeri st tarafdr. Eer onu dzeltmeye kalkrsan krarsn, kendi
haline brakrsan da eri kalr, yleyse kadnlar hakknda birbirinize iyilikler tavsiye
ediniz. (Buhari, Nikah 80, Mslim, Rada 60)
*Buhari ve Mslimin deiik bir rivayetinde ise yle buyurulmutur:
Kadn kaburga kemii gibidir. Onu dorultmaya kalkarsan krarsn, eer
ondan faydalanmak istersen bu eri haliyle faydalanabilirsin. (Buhari, Nikah 79,
Mslim, Rada 65)
*Mslimin baka bir rivayetinde ise yle buyrulur:
Kadn kaburga kemiinden yaratlmtr. Her zaman seni memnun edecek
tarzda davranamaz. Eer ondan faydalanmak istersen bu eri haliyle
faydalanabilirsin. ayet arzunuza gre dorultmak isterseniz onu krarsnz, onun
krlmas da boanmasdr. (Mslim, Rada 59)

J

E

W

W

W

276: Abdullah ibni Zema (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i bir gn hutbe okurken dinledi. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Salih peygamberin dii devesinden ve onu ldren
kiiden bahsederek Onlarn en azgn ileri atld ayetini okudu ve Semud
toplumunda gc ve kuvvetiyle tannan ve son derece fena olan bir adam deveyi
ldrmek iin ileri frlad diye aklad. Sonra da kadnlardan bahsederek onlar
hakknda tlerde bulunarak yle dedi:
Sizden biriniz hanmn kleyi dver gibi dvmeye kalkyor. Belki de o
akam onunla bir yatakta yatacaktr.
149
Sonra yellenmeden dolay glmemelerini tavsiye ederek yle buyurdu: nsan
bizzat kendisinin de yapt eye niin gler! (Buhari, tefsiru Sure-i ems 1, Mslim,
Cennet 49)

W W J
K W

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Hibir mslman
hanmna kar kin besleyip buz etmesin. Onda holanmayaca huylar varsa da
memnun olaca huylar da vardr. (Mslim, Rada 61)

J

W

K

278: Amr ibni Ahvas el-Cemi (Allah Ondan raz olsun) Veda haccnda
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i dinlediini, Allaha hamd sena edip halka
t ve nasihat verdikten sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle
buyurduunu syledi: Ashabm, kadnlara hayrla muamele edip iyi davranmanz
tavsiye ediyorum. Zira onlar sizin idarenize ve himayenize verilmi emanetlerdir.
Kesin bir ktlk ilemeleri mstesna onlar zerinde zorbalk yapmaya hakknz
yoktur. Eer ahlak d bir hareket yaparlarsa onlar yataklarnda ayr brakn,
yaralayp berelemeden onlar dvn, ayet size itaat ederlerse onlarn aleyhine bir
yol aramaynz.
unu iyi biliniz ki kadnlarnzn sizin zerinizde haklar olduu gibi sizin de
onlar zerinde haklar vardr.
Sizin onlar zerindeki haklarnz yatan yabanclardan korumalar ve
istemediiniz kimseleri evinize almamalardr.
Onlarn sizin zerinizdeki haklar ise giyim kuam, yeme, ime konularnda
gcnz nispetinde onlara iyi bakmanzdr. (Tirmizi , Rada 11)

W
J

W
K

150
279: Muaviye ibni Hayde (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ya
Rasulallah kadnlarmzn bizim zerimizdeki hakk nedir ? diye sordum. yle
buyurdu: Yediin gibi onu da yedirmek, giydiin gibi onu da giydirmek, yzne
vurma, ktleyip ayplama, darlp ayr yatmaya mecbur kalrsan bu ii sadece
odann snrlarn amayacak ekilde evde yapmaktr. (Ebu Davut, Rada 41)

W W J
K

280: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mminlerin iman bakmndan en iyi
olanlar ahlaken en iyi olandr. Hayrlnz hanmlarna kar hayrl olanlardr.
(Tirmizi , Rada 11)
W W

J
:

K

:

K
281: yas ibni Abdullah ibni Ebu Zbab (Allah Ondan raz olsun)den
bildirildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Kadnlarnz
dvmeyiniz, buyurmutu.
Hz. mer Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna karak :
-Kadnlar dvmeyiniz emrinizden sonra kadnlar kocalarn dinlemez oldular.
Onlara kar gelmeye cesaret ediyorlar, dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) dvlebileceine dair izin verdi.
Bu sefer bir ok kadn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in hanmlarna
gelerek kocalarn ikayete baladlar. Bundan sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu: Pek ok kadnlar Muhammed ailesine gelerek
kocalarndan ikayet ediyorlar. Kadnlarn dven o kimseler sizin hayrllarnz
deildir. (Ebu Davud, Nikah 42)
W

J
K

282: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Ondan raz olsun)dan aktarldna
Dnya kendisinden faydalanlacak geici bir faydadan ibarettir. O dnyann
fayda salayan en hayrl varl dindar kadndr. (Mslim, Rada 64)
151
BLM: 35
KOCANIN KARISI ZERNDEK HAKLARI

W
K

Allahn insanlardan bir ksmn dierlerine stn klmas ve mallarndan
mehir ve her trl harcamada bulunmas sebebiyle erkekler kadnlar zerine
ynetici ve koruyucudurlar. Drst ve erdemli kadnlar gerekten itaatli olanlardr.
Allah, kendi haklarn nasl koruduysa onlarda ylece kocalarnn yokluunda
onlarn maln ev srlarn namus ve iffetlerini koruyanlardr... (4 Nisa 34)

: W J
K

KW
:
K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir erkek karsn yatana
arr da kars gelmez ve erkek de ona dargn olarak gecelerse melekler o kadna
sabaha kadar lanet ederler. (Buhari, Bedl Halk 7, Mslim, Nikah 122)
*Buhari ve Mslimin baka bir rivayeti de yledir: Kadn kocasnn yatan
mazeretsiz olarak terkedip baka yerde gecelerse melekler sabaha kadar ona lanet
ederler. (Buhari, Nikah 85, Mslim, Nikah 120)
*Mslimin deiik bir rivayet de yledir:
Canm elinde tutan Allaha yemin ederim ki bir erkek karsn yataa arr
da kadn gelmezse kocas ondan memnun oluncaya kadar kainatn sahibi olan Allah
o kadna gazab eder. (Mslim, Nikah 121)
: J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kadn kocas
yanndayken onun izni olmadan nafile oru tutamaz, kocasnn izni olmadan bir
kimseyi evine alamaz. (Buhari, Nikah 86, Mslim, Zekat 84)
152
W

J

K

285: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hepiniz obansnz, hepiniz
gttnz srden sorumlusunuz. Amir memurlarnn obandr. Erkek, aile ve
ocuklarnn obandr. Kadn da evinin ve ocuklarnn obandr. O halde hepiniz
birer obansnz ve hepiniz idareniz altnda bulunanlardan sorumlusunuz. (Buhari,
Cuma 11, Mslim, mara 20)

W

J
K

286: Ebu Ali talk ibni Ali (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir koca karsna ihtiya
duyup ta onu yanna ardnda kadn ocak banda dahi olsa hemen kocasnn
yanna gelsin. (Tirmizi , Rada 10)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimsenin bir kimseye
secde etmesini emredecek olsaydm, kadnn kocasna secde etmesini emrederdim.
(Tirmizi , Rada 10)
W W

J
K

288: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun) rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir kadn kocas kendisinden
raz olduu halde lrse cennete girer. (Tirmizi , Rada 10)

W W
J

>

K

289: Muaz ibni Cebel (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dnyada bir kadn kocasna
eziyet eder ve onu zerse o erkein hurilerden olan hanm o kadna yle seslenir.
Allah cann alsn zme o adam, o senin yannda imdilik misafirdir. Yaknda
senden ayrlp bize kavuacak. (Tirmizi , Rada 19)
153

W

J
K

290: same ibni Zeyd (Allah Onlardan raz olsun)den bildirildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Benden sonra erkekler iin
braktm en zararl imtihan vesilesi kadnlardr. (Buhari ve Muslum)
BLM: 36
ALENN GEM
K

W
... St annelerinin ve ocuun emzirme sresi iinde her trl masraflarn
karlamak ocuun babasna aittir... (2 Bakara 233)

W
K

Geni imkanlara sahip olan kii durumuna gre nafaka versin. Rzk
imkanlar dar olan kimse ise Allahn kendisine verdiine uygun biimde nafaka
vermi olsun, Allah hi kimseyi verdii imkandan fazlasyla ykml klmaz.(65
Talak 7)
K

W
... Siz Allah rzas iin bakalarna ne harcarsanz Allah onun yerini daima
doldurur... (34 Sebe 39)
W W J

291: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yolunda cihad iin harcadn
para, bir kleyi hrriyetine kavuturmak iin harcadn para, muhta fakire sadaka
olarak verdiin para bir de oluk ocuuna harcadn paralar var ya ! te bunlar
iinde sana en ok sevap kazandracak olan oluk ocuuna harcadn paradr.
(Mslim, Zekat 39)

W W J
154
292: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in azadl klesi Ebu Abdullah
Sevban ibni Bcddden bildirildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu:
Bir kimsenin harcad paralarn en hayrls ailesinin ihtiyalarna harcad
para ile Allah yolunda kullanaca at iin verdii para ve bir de Allah yolunda cihad
eden arkadalarna sarfettii paradr. (Mslim, Zekat 38)

W

J
W

293: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey Allahn Rasul
(eski kocam) Ebu Selemenin ocuklarna yaptm harcamalarda benim iin sevap
varmdr? Onlar ylece muhta durumda brakacak deilim ya! Onlar da benim
kendi ocuklarmdr diye sordum. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Evet onlara yaptn harcamann sevab sana verilecektir. (Buhari,
Nefakat 14, Mslim, Zekat 47)

J
:

K

294: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)n rivayet ettii bu kitapta
6 numarada anlatlan uzunca bir hadiste Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurmutu: Allah rzasn dnerek yaptn harcamalara hatta yemek yerken
einin azna verdiin lokmaya varncaya kadar hepsinden sevap kazanrsn.
(Buhari, man 41, Mslim, Vasiyyet 5)

W

J
K

295: Ebu Mesud el Bedri (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir adam Allahn rzasn
umarak ailesinin geimini salarsa harcadklar onun iin birer sadakadr. (Buhari,
man 41, Mslim, Zekat 49)
W W

J

W

K

K

296: Abdullah ibni Amr ibni s (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Geimini
155
salamas gerekenleri ihmal edip onlarla ilgilenmemek kiiye gnah olarak yeter.
(Ebu Davut, Zekat 45)
Mslimin dier bir rivayetinde ise yledir: Bakmakla ykml olduu
kimselerin nafakasn ksp vermemek gnah olarak bu kiiye yeter.
: J

W

W

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her gnn sabahnda
yeryzne iki melek iner. Bunlardan biri: Allahm maln Allah rzas iin infak
edene yerini dolduracak karln ver. Dieri de Allahm cimrilik edenin maln yok
et diye beddua eder. (Buhari, Zekat 27, Mslim, Zekat 57)
: J

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Veren el alan elden daha
stn ve hayrldr. nfak ederken geimini stlendiin kimselerden bala. Sadakann
hayrls ihtiya fazlas maldan verilendir veya fakiri bollua kavuturacak olandr.
Kim istemekten saknrsa Allah onu kimseye muhta etmez. Kim de tok gzl olup
kanaat ederse Allah onu bakasna muhta etmeyerek zengin klar. (Buhari, Zekat
BLM: 37
MMN Y VE DEERL EYLER NFAK ETMEL
K

W
Siz sevdiiniz eylerden Allah rzas iin bakalarna harcamadka gerek
erdemlilie ve hayra ulam olamazsnz. (3 Al-i mran 92)

W
K

Ey iman edenler, kazandnz gzel eylerden ve topraktan sizin iin
bitirdiimiz rnlerden hayra harcayn size verilse gz yummadan alamayacanz
kt eyleri, mallar hayr diye vermeye kalkmayn. (2 Bakara 267)
156

W
J

:
W K

:

W

W

:
>

:

K

K

299: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ebu Talha hurmalk
bakmndan ensarn en zenginlerinden idi. En sevdii mal da Mescidin karsndaki
Beyruha denilen hurma bahesiydi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bu
baheye girer ve oradaki tatl sudan ierdi. Enes szne devamla dedi ki: Sevdiiniz
eylerden Allah yolunda harcamadka en iyi olan hayra ve cennete ulaamazsnz.
(3 Al-i mran 92) ayeti nazil olunca Ebu Talha Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yanna gelerek:
-Ya Rasulallah Allah sana sevdiiniz eylerden Allah yolunda harcamadka
en iyiye eriemezsiniz, ayetini gnderdi. Benim en sevdiim malm ise Beyruha adl
bahedir. O Allah iin sadakadr. Allahtan onun sevabn ve ahiret az olmasn
dilerim. Buray Allahn sana gsterdii ekilde kullan, dedi. Bunun zerine
Aferin sana bu ne krl ve ne iyi bir maldr, dediini iittim. Fakat ben bu mal
akrabalarna vermeni uygun gryorum, dedi. Ebu Talha:
-yle yapaym ya Rasulallah, dedi ve baheyi akrabalar ve amca ocuklar
arasnda taksim etti. (Buhari, Zekat 64, Mslim, Zekat 42)
BLM: 38
ALEDE DN ETM
K

W
mmetine ve yaknlarna namaz emret. Kendin de o namaza smsk sarl
veya namaz emretmede direnli ve dayankl ol... (20 Taha 132)
157

W
K
Ey iman edenler, kendinizi ve oluk ocuunuzu cehennem ateinden
koruyun ki onun yakt insanlar ve tututurulmaya yarayan talar veya tatan
yaplm tm putlardr... (66 tahrim 6)

: J

:

>

W
300: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Hz. Alinin olu
Hasan bir gn sadaka hurmalarndan birini alp azna koymutu. Bunu gren
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) tuh tuh at onu bizim sadaka yemediimizi
bilmiyormusun? buyurdu. (Mslim, Zekat 161de) Bize sadaka helal deildir,
bilmiyor musun? eklindedir. (Buhari, Zekat 60, Mslim, Zekat 161)

J

:

:

K

301: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in vey olu Ebu Seleme Abdullah
ibni Abdulesedin olu Ebu Hafs mer yle dedi. Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in himayesinde yetien bir ocuktum. Yemek yerken elim yemek tabann
her yannda dolayordu. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Ey ocuk besmele ek sa elinle ve nnden ye! Ben de bundan
sonra devaml bu ekilde yemee devam ettim. (Buhari, Etme 2, Mslim, Eribe
108)

W
W
J

K

302: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edilmitir. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)dan iittim, yle buyurdu: Hepiniz obansnz, hepiniz
gttnz srden sorumlusunuz. Devlet reisi de bir obandr ve srsnden
sorumludur. Erkek ailesinin obandr, srsnden sorumludur. Kadn kocasnn
158
evinin obandr ve srsnden sorumludur. Hizmeti efendisinin malnn
obandr, onlar muhafazadan sorumludur. O halde hepiniz obansnz, eliniz ve
idareniz altndakilerden sorumlusunuz. (Buhari, Cuma 11, Mslim, mara 20)
W W

J

K

303: Amr ibni uayb babasndan o da dedesi Abdullah ibn Amr (Allah Ondan
raz olsun)dan Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduu rivayet
olunmutur. Yedi yana gelen ocuklarnza namaz klmay emrediniz. On yana
geldiklerinde klmazlarsa kendilerini dvmek v.b. ekillerle cezalandrnz. Olan ve
kz bir yatakta yatyorlarsa yataklarn da yedi yanda ayrnz. (Ebu Davud, Salat
26)
W W

J
K

304: Ebu Sreyya Sebre ibni Mabed el Cheni (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yedi
yana gelen ocua namaz klmay retiniz. On yana vardklarnda klmazlarsa
dayak v.b. ekillerle cezalandrnz. (Ebu Davud, Salat 23)
BLM: 39
KOMU VE KOMULUK HAKKI

W

K

Yalnzca Allaha kulluk eden ve ondan baka hibir eye ilahlk
yaktrmayn. Ana babaya yakn akrabaya, yetimlere, muhtalara, kendi
evresinden olan komulara; uzak komulara, yannzdaki arkadaa, yolda kalma
ve elinizin altndaki hizmeti ve iilere iyilik yapn ve iyi davrannz. (4 Nisa 36)
W W

J
K

305: bni mer ve Aie (Allah Onlardan raz olsun)den bildirildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cebrail bana komuya iyilik
159
etmeyi tavsiye edip durdu. Bu sk tavsiyeden neredeyse komuyu komuya varis
klacan zannettim. (Buhari, Edeb 28, Mslim, Birr 140)

W W
J
K

W

K

306: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey Ebu Zer orba piirdiin zaman
suyunu ok koy ve komularn da gzet.(Mslim, Birr 142)
*Mslimin dier bir rivayeti de yledir:
Dostum Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana yle vasiyet etti: orba
piirdiin zaman suyunu ok koy sonra da komularn gzden geir ve muhta
durumda olanlara uygun bir pay ayr.
:
J
:
K
K

W

307: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet olunduuna gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in defa : Vallahi iman etmi olmaz,
dediini iittim.
-Ya Rasulallah kim iman etmi olmaz diye sordular.
-Yapaca fenalktan komusu emin olmayan kimselerdir, buyurdu. (Buhari,
Edeb 29, Mslim, man 73)
* Mslimin dier bir rivayeti ise yledir:
Komusu zararndan emin olmayan kimse cennete giremez. (Mslim, man
73)

W W J
K

308: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet olunduuna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey mslman hanmlar,
komu hanmlar birbirleriyle hediyelemeyi kmsemesin hediyeleri bir koyun
paas bile olsa. (Buhari, Hibe 1, Mslim, Zekat 90)
160

: J

K

:

309: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Komu komusunun
duvarna kiri koymak aa akmak ivi vida vb. eyler yapmasna mani olmasn.
Hadisi rivayet eden Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) etrafindakilere: Bu
snnetten yz evirmi olarak grnyorsunuz. Vallahi ben bu sorumluluu
omuzlarnza ykleyeceim. (Buhari, Mezalim 20, Mslim, Msakat 136)
: J

K

310: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet olunduuna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allaha ve ahiret gnne
iman eden kimse komusunu rahatsz etmesin. Allaha ve ahiret gnne iman eden
kimse misafirine ikram etsin. Allaha ve ahiret gnne iman eden mutlaka hayrl
sz sylesin veya sussun. (Buhari, Nikah 80, Mslim, man 74)
W

J

K

311: Ebu reyh el-Huz (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre
Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse komusuna iyilik etsin, Allaha ve
ahiret gnne iman eden kimse misafirine ikram etsin, Allaha ve ahiret gnne
iman eden kimse mutlaka faydal sz sylesin veya sussun. (Mslim, man 77)

W
W

J
K
W
312: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre yle demitir:
-Ya Rasulallah iki komum var hangisine hediye vereyim? Diye sordum.
Kaps sana daha yakn olana ver. buyurdu. (Buhari, ifa 3)

W W

J
K

313: Abdullah ibni Amr (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine
161
Allah katnda arkadalarn en hayrls arkadana faydal olandr. Yine Allah
katnda komularn en hayrls komusuna faydal olandr. (Tirmizi , Birr 28)

BLM: 40
ANA BABAYA YLK VE AKRABAYI ZYARET

K

Yalnzca Allaha kulluk edin ve Ondan baka hibir eye ilahlk
yaktrmayn. Ana babaya yakn akrabaya, yetimlere, muhtalara kendi evrenizde
olan yakn komulara ve uzak komulara, yannzdaki arkadaa, yolda kalma ve
elinizin altndaki hizmeti ve iilere iyilik yapn iyi davrann. (4 Nisa 36)
K
W
...Adn kullanarak birbirinizden dilekte bulunduunuz Allaha kar
sorumluluunuzun bilincinde olun ve akrabalk balarn gzetin. (4 Nisa 1)
K

W
Onlar ki Allahn ulatrlmasn istedii eyi ulatrrlar. Yani akraba
mminlerle ilgiyi kesmezler. (13 Rad 21)
K

W
Biz insana yapaca hayrl ilerden biri olarak anne ve babasna iyi
davranmasn emrettik... (29 Ankebut 8)

K

nk Rabbin kendisinden bakasna kulluk etmemenizi ve anaya babaya
iyilik etmenizi buyurmutur. Eer onlardan biri yahut her ikisi senin yannda
ihtiyarlk ana eriecek olurlarsa onlara f bile deme, azarlama onlar ve onlara
gzel ve iyi sz syle ikisine kar da merhamet kanatlarn indir, mtevazi ol ve Ya
Rabbi de: Onlar ocukluumda beni nasl bytp yetitirdilerse sen de onlara
ylece merhamet et. (17 sra 23-24)
162

W

Allah diyor ki: Biz insana anne babasna kar iyi davranmasn emrettik.
Annesi onu nice aclara ve zayfla katlanarak karnnda tad. Onun stten
kesilmesi de iki yl srd. yleyse ey insanolu bana ve sonra da ana ve babana
kret... (31 lokman 14)
:
J
:
:
K : :
K :

314: Ebu Abdurrahman Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e Allahn en ok sevdii amel
hangisidir ? diye sordum.
-Vaktinde klnan namazdr, buyurdular. Sonra hangisi gelir dedim.
-Ana babaya iyilik ve itaat etmek buyurdu. Daha sonra deyince:
-Allah yolunda cihad etmektir, buyurdular. (Buhari, Mevakt 5, Mslim, man
137)

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hibir ocuk babasnn
hakkn gerektii gibi deyemez. Eer onu kle olarak bulup hrriyetine
kavuturursa babalk hakkn belki demi olur. (Mslim, Itk 25)

W
J

K

316: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allaha ve ahiret gnne
iman eden kimse misafirine ikram etsin, Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse
akrabasn grp gzetsin, Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse mutlaka hayr
sylesin veya sussun. (Buhari, Edeb 85, Mslim man 74)

W
W J
:
W

K :K W

163

W
W

K

WW

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yaratma iini
bitirdiinde akrabalk ve kardelik ba Allahn huzurunda durarak: Bu duru
akrabalk ve kardelik alakasn kesenden sana snma duruudur, dedi. Allah da:
Pekala seni koruyup gzeteni gzetmeme seninle ilgisini kesenden mnasebeti
kesmeme raz olur musun? Diye sordu. Kardelik ve akrabalk ba evet razym
dedi. Bunun zerine Allah:
-Sana bu hak verilmitir, buyurdu.
Bunlar anlattktan sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) isterseniz bu
gerei dorulayan u ayeti okuyunuz, buyurdu:
Demek siz i bana gelecek olursanz, yeryznde fesad karacak ve
akrabalk balarn paralayacak msnz? Onlar yle kimseledir ki Allah onlar
lanetlemi (kulaklarn) sar, gzlerini kr etmitir. (47 Muhammed 22-23) (Buhari
Edeb 13, Mslim, Birr 16)
* Buharinin baka bir rivayeti ise yledir:
Ey akrabalk ba seni gzeteni gzetirim, seninle ilgiyi kesenden ben de
ilgiyi keserim. (Buhari, Edeb 13)

W

W J
: :
W :
:

W :
K
:

W
K

318: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: nsanlar arasnda kendisine en iyi
davranmam gereken kimdir? Diye sordum. Resulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Annendir buyurdular. Adam ondan sonra kimdir diye sordu. Rasulullah yine
Annendir buyurdu. Adam tekrar kim gelir diye sordu. Yine Annendir
buyurdular. Sonra kimdir deyince Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
Babandr buyurdu. (Buhari, Edeb 2, Mslim Birr 1)
* Mslimin dier bir rivayetinde: Kendisine en iyi davranlmas gereken
kimdir sorusuna Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Annen Annen Annen, Sonra
Baban Sonra da yakn akrabalarndr, buyurdu. (Mslim, Birr 2)
164

W
J
K

319: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ana babasnn veya
onlardan birinin ihtiyarlk zamanlarna yetiip te gerekli hizmette bulunmama
sebebiyle cennete giremiyen kimsenin burnu yerlerde srnsn diye sefer
tekrarlanmtr. (Mslim Birr 9)

W
J
:

320: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) dan rivayet edildiine bir
adam :
-Ya Rasulullah benim akrabalarm var, ben onlar ziyaret ediyorum onlar
benimle alakay kesiyorlar. Ben onlara iyilik ediyorum, onlar bana ktlk ediyorlar.
Ben onlara anlayl yumuak davranyorum, onlar bana kaba ve cahilce
davranyorlar, dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu:
Eer dediin gibi isen onlara kzgn kl yedirmi oluyorsun. Sen byle
davrandka Allahn yardm seninledir. (Mslim, Birr 22)

W J
K

321: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse rzknn oalmasn ve
mrnn uzamasn isterse akrabasn kollayp gzetsin. (Buhari, Edeb 12, Mslim,
Birr 20)

W J

K

:

K

>
:
>
165

:

322: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ebu talha Medinede
Ensarn hurma bahesi ynnden en varlkls idi. Ebu Talhann en sevdii mal da
mescidin karsndaki Beyruha adl hurma bahesiydi. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bu baheye girer oradan tatl su ierdi. Ebu Talha, En sevdiiniz maldan
infak etmedike en iyi olan hayra ve cennete ulaamazsnz. (3 Al-i mran 92) ayeti
nazil olunca Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gelerek: -Ya Rasulallah
Allah sana sevdiiniz eylerden Allah yolunda harcamadka en iyi olan hayra ve
cennete eriemezsiniz, ayetini gnderdi. Benim en sevdiim malm ise Beyruha adl
bahedir. O Allah iin sadakadr. Allahtan onun sevabn ve ahiret az olmasn
isterim. Buray Allahn sana gsterdii ekilde kullan, dedi. Bunun zerine
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu.
-Aferin sana bu ne karl ve ne iyi bir maldr. Dediini iittim fakat ben bu mal
akrabalarna vermeni uygun gryorum, dedi. Ebu Talha yle yapaym Ya
Rasulallah dedi ve baheyi akrabalar ve amca ocuklar arasnda taksim etti.
(Buhari, Zekat 44, Mslim, Zekat 42)
:

J
:K
:

:K : :K
:

323: Abdullah ibn-i Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Bir
adam Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Allahtan sevabn umarak
hicret ve cihad etmek zere sana biat ediyorum, yani siyasi otoriteni kabul edip elini
tutuyorum, dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Ana ve babandan
hayatta kalan var m ? diye sordu. Adam: Her ikisi de sadr, dedi. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)da: Allahdan ecir ve sevap kazanmak m istiyorsun?
Diye sordu. Adam evet deyince Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Anne ve
babana dn onlara iyi bak buyurdu. (Buhari, Cihad 138, Mslim, Birr 6)
* Buhari ve Mslimin baka bir rivayeti yledir:
Bir adam Rasulullaha gelip cihad iin izin istedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Anan baban sa m? Diye sordu. Adam evet deyince: yleyse git onlara
hizmet et, buyurdu. (Buhari, Cihad 138, Mslim, Birr 5)

W
J
K

324: Yine Abdullah ibn-i Amr ibni As (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Akrabasnn yapt
166
iyilie benzeriyle karlk veren gerei biimde gzetme ve ziyaret etme grevini
yerine getirmi saylmaz. Akrabay grp gzeten ilgilenen kimse, kendisiyle ilgiyi
kesmelerine ramen onlara iyilik etmeye devam edendir. (Buhari, Edeb 15)

W W

J5
K

W

325: Aie (Allah Ondan raz olsun) dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Akrabalk ve mslmanlk ba
ara tutunarak yle demitir. Beni koruyup gzeteni Allah koruyup gzetsin.
Benimle ilgisini kesenden de Allah rahmet ve ikramn kessin. (Buhari, Edeb 13,
Mslim, Birr 17)

J

W

: W
:

326: Mminlerin annesi Meymune Bint-il Haris (Allah Ondan raz olsun)dan
rivayet edildiine gre Meymune validemiz peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)den izin almadan bir cariyeyi azad edip hrriyetine kavuturmutu. Nbet
gn gelip de Rasulullah yanna gelince: Haberin var m farkna vardn m cariyemi
azad ettim dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Gerekten
yaptn m bunu? diye sordu. Meymune (Allah Ondan raz olsun)da gerekten azad
ettim deyince:
-Eer cariyeyi daylarna hediye etseydin daha ok sevap kazanrdn, buyurdu.
(Buhari, Hibe 15, Mslim, Zekat 44)

W

J

W

:

327: Ebu Bekir (Allah Onlardan raz olsun)n kz Esma (Allah Ondan raz
olsun) yle demitir: slamiyeti kabul etmemi mrike olan anam Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) zamannda yanma gelmiti. Yardm edebileceimi
umarak bana mid balamt. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e sordum: Ona
ikramda bulunabilir miyim, grp gzetebilir miyim? O da: Evet annene iyi
davran, buyurdu. (Buhari, Hibe 29, Mslim, Zekat 50)
W

J

W

W

W
167
: W

W
:

W

:
: :

W :
K :

328: Abdullah ibni Mesud (Allah Onlardan raz olsun)n kars Zeyneb es-
Sekafiyye (Allah Ondan raz olsun)dan bildirildiine gre bir gn Rasulullah
-Ey Kadnlar cemaati zinet eyalarnzdan bile olsa sadaka veriniz,
buyurmutu. Bunun zerine ben kocam Abdullah ibni Mesudun yanna varp: Sen
eli dar bir adamsn. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize sadaka vermemizi
emretti. Ona git de bir soruver sana ve ocuklarna sarfedeceim mebla sadaka
yerine geer ise size, deilse bakalarna vereyim, dedim. Kocam Abdullah da
kendin git ve sor deyince kendim gidip Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
kapsna varnca ensardan bir kadnn da orada beklediini grdm onun maksad
da benimkinin ayn imi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in heybetinden
ieriye girmeye ekinirdik. eriden Bilal kverince ona: Hz. Peygambere git de ona
iki kadn kapda duruyor, sizden kendi kocalarna ve elleri altndaki yetimlere
sarfettikleri sadaka yerine geer mi diye soruyorlar de, fakat bizim kim olduumuzu
da syleme, dedik.
Bilal Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna girdi ve meseleyi sordu.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Onlar kimlerdir? buyurdu. Bilal de ensardan
bir kadn ile Zeynebdir, dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Zeyneblerin
hangisi, deyince Abdullah ibni Mesudun kars cevabn verdi. Bunun zerine
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
-Onlar byle yapmakla iki sevap birden kazanrlar. Birisi akrabalarn himaye
etme sevab dieri de sadaka sevab. Buyurdular. (Buhari, Zekat 48, Mslim; Zekat
45)
W
W K
:

K

168
329: Ebu Sfyan Sahr ibni Harb (Allah Ondan raz olsun)dan Herakliys
ksasna ait uzun bir hadiste- Herakliys Ebu Sfyana: O peygamber size ne
emrediyor? Diye sordu. Ebu Sfyan:
- O bize Allaha ibadet etmemizi, ona hibir eyi denk tutmamamz,
atalarnzn dedii eyleri ve gittii yollar brakmamz, namaz klmamz, doru ve
iffetli olmamz, akrabay da grp gzetmemizi emrediyor, dedim. (Buhari, Bedl
vahy 6, Mslim, Cihad 74)

W W
J
K

W
K

W K

W
K

330: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Muhakkak ki siz yaknda bir yer
fethedeceksiniz ki orada para birimi olarak dirhem ve dinar yerine krat
kullanlmaktadr.
* Deiik bir rivayette ise : Siz kratn kullanld Msr fethedeceksiniz.
Orann halkna iyi davranmanz tavsiye ediyorum. nk onlarla aramzda bir
akrabalk bir de hsmlk bamz vardr.
* Bir dier rivayette de yle buyurulur: Siz oray fethettiiniz zaman halkna
iyi davrann zira onlara kar hsmlk ve akrabalk bamz vardr. (Mslim,
Fezailssahabe 226)
E

: J
F
:

331: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Yakn akrabalarn
uyar. (26 uara 214) ayeti inince Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Kurey
kabilesini ard. Onlar da toplandlar. Genel ifadelerle kabilelere zel olarak da
ahslara hitab ederek:
169
-Ey Abdi ems oullar! Ey Kab ibni Luey oullar ! Kendinizi cehennemden
kurtarnz.
-Ey Mrre ibni Kab oullar kendinizi cehennemden kurtarnz.
-Ey Abdi Menaf oullar kendinizi cehennemden kurtarnz.
-Ey Haim oullar kendinizi cehennemden kurtarnz.
-Ey Abdulmuttalibin oullar kendinizi cehennemden kurtarnz.
-Ey Fatma kendini cehennemden kurtar. nk sizi Allahn azabndan
kurtarmaya benim gcm yetmez. Ama aramzdaki akrabalk bandan dolay
sizinle ilgimi kesmeyecek ve akrabalk haklarn yerine getireceim, dedi. (Mslim,
man 348)
:

J
:

332: Ebu Abdullah Amr ibni s (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i gizli deil apak bir ekilde yle
buyururken dinledim: Akrabam olan falan oullar ailesi benim dostum deildir.
Benim dostlarm Allah ve salih mminlerdir. Fakat tekilerle aramzda akrabalk
ba bulunduu iin kendileriyle ilgimi kesmeyip akrabalk haklarn yerine
getireceim. (Buhari, Edeb 14, Mslim, man 366)

W :
J
W

K

333: Ebu Eyyub Halid ibni Zeyd el Ensari (Allah Ondan raz olsun)den
bildirildiine gre bir adam: Ya Rasulallah beni cennete sokacak ve cehennemden
uzaklatracak bir davran haber ver, dedi. Bunun zerine Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allaha ibadet edip ona hibir eyi denk tutmazsn, namaz klar, zekat verir
ve akrabalarn grp gzetirsin. (Buhari, Edeb 10, Mslim, man 14)

:
J
:

W

334: Selman ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz oru aacanz
zaman hurma ile asn nk hurma berekettir. Hurma bulamazsa orucunu su ile
asn nk su temizdir. Peygamber szne yle devam etti.
170
Yoksula bir ey vermek sadakadr. Akrabaya verilen sadaka ise iki sadaka
yerine geer. Biri sadaka sevab dieri de akrabay grp gzetme sevabdr.
(Tirmizi , Zekat 26)
:
J

:

:

335: bni merin (Allah Onlardan raz olsun)yle dedii rivayet edilmitir:
ok sevdiim bir kadnla evliydim. Babam mer o kadndan holanmyor ve onu
boamam benden istiyordu. Ben de boamak istemedim. Bunun zerine babam
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e durumu anlatnca Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)de bana: O kadn boa, diye emretti. (Ebu Davud, Edeb 120, tirmizi,
talak 13)
:

J

:
:

K

336: Ebud Derda (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre bir
adam ona gelerek: Benim bir karm var. Anam ise onu boamam emrediyor ne
yapmalym? Diye sordu. Ebud Derda ona u cevab verdi: Ben Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i yle derken iittim: Anne ve baba cennete orta
kapdan girmeye vesile olur veya insan cennete ulatracak en iyi ey ana babaya
iyilik etmektir. Artk sen o kapy istersen brak istersen elinde tut. (Tirmizi , Birr 3)
W

J
K
337: Bera ibni Azib (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Teyze anne yerindedir.
(Tirmizi , Birr 6)

J

W
J337/1
K

W W K
W W J

W

W
K

337/1: Amr bin Abese (Allah Ondan raz olsun) anlatyor. Mekkede iken
peygamberliinin ilk zamannda Onun yanna vardm ve sen kimsin? dedim. Oda:
Peygamberim dedi. Peygamber ne demektir? dedim. Oda: Allah beni vazifeli
olarak gnderdi dedi. Ben hangi ey ile gnderdi? deyince: Akrabay grp
171
gzetmek, putlar krmak, Allahn birliini kabul edip Ona hibir eyi ortak
komamak zere buyurdular.
BLM: 41
ANA BABAYA KARI GELMENN VE
AKRABA LE LGY KESMENN HARAMLII

W
K

Siz ey mnafklar ibana gelecek olursanz yeryznde fesat karmak
akrabalk balarn paralamak sizden umulur deil mi? Onlar yle kimselerdir ki,
Allah onlar lanetleyip sar yapm ve gzlerini de kr etmitir. (47 Muhammed 22-
23)

W
K

Fakat yaradllarnn gerei olan doal bir anlamaya dayanr olmalarna
ramen, Allahla olan balantlarn bozup, Allahn sk tutulmalarna emrettii
balar kesen ve yeryznde bozgunculuk karan kimselere gelince. te Allahn
laneti bylelerinedir. te dnyada varlacak yerlerin en kts de onlara
ayrlmtr. (13 Rad 25)

nk Rabbin kendisinden bakasna kulluk etmemenizi ve anaya babaya
iyilik etmenizi buyurmutur. Eer onlardan biri yahut her ikisi senin yannda
ihtiyarlk ana ererse onlara f bile deme, azarlama onlar ve onlara gzel ve iyi sz
syle ikisine kar da merhamet kanatlarn indir, mtevazi ol veya Rabbim, de:
Onlar ocukluumda beni nasl bytp yetitirdilerse sen de onlara ylece
merhamet et. (17 sra 23-24)
J : J

K ?
:

:?
? :
338: Ebu Bekre Nfey ibni Haris (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) : Byk gnahlarn en
172
byn size haber vereyim mi? diye defa sordu. Biz de: Evet ya Rasulallah,
dedik. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
Allaha irk komak, ana babaya kar gelip itaatszlk etmek, buyurduktan
sonra yasland yerden dorulup oturdu ve: Dikkat edin yalan sylemek ve yalan
yere ahitlik yapmak, buyurdu. Bu sz o kadar tekrar etti durdu ki biz keke
sussayd diye arzu ettik. (Buhari, ehadt 10; Mslim, man 143)
W :
J
K

339: Abdullah ibn-i Amr ibn-il s (Allah Onlardan raz olsun)den
bildirildiine gre Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Byk gnahlar unlardr; Allaha ortak komak, ana-babaya itaatsizlik etmek,
haksz yere adam ldrmek ve yalan yere yemin etmektir. (Buhari, Eyman ve-n
Nzr 16)
:
W J

: >

K

W >

W
K

:>

340: Yine Abdullah ibni Amr ibni s (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Bir
kimsenin kendi ana babasna svmesi byk gnahlardandr. Ashab: Ya Rasulallah
insan hi kendi ana babasna sver mi? deyince Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) : Evet bir kimse tutar birisinin babasna sver o da onun babasna sver, o
kii bakasnn anasna sverse o da onun anasna sver. (Mslim, man 146)
* Buharinin deiik bir rivayetinde Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
nsann kendi ana babasna lanet etmesi byk gnahlardandr, buyurdu. Ashab:
Ya Rasulallah bir insan kendi ana babasna nasl lanet eder, deyince: Birinin
babasna sver o da onun babasna sver. Adamn anasna sver o da onun anasna
sver, buyurdular. (Buhari, Edeb 4)

W

J
K
:
W
341: Ebu Muhammed Cbeyr ibni Mutm (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Akrabayla
ilgisini kesen cennete giremez. (Buhari, edeb 11, Mslim, Birr 18)
173
:

J

342: Ebu sa Muire ibni ube (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah size annelere
itaatszlk etmeyi, kz ocuklarn diri diri topraa gmmeyi zerinde verilmesi
gereken eyleri vermemeyi, hakknz olmayan eyleri istemeyi, haram kld ve
dedikodu yapmay ok soru sormay ve gereksiz yere mal sarfetmeyi de mekruh
klmtr. (Buhari, stikraz, 19, Mslim, Akdiye 10)
BLM: 42
ANA BABAYA DOSTLARINA VE
KRAMA LAYIK KMSELERE KRAM ETMEK
:
J
K

: :

:

:
K

{

:
K :

:

:
:

:
:

K

K
343: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: yiliklerin en iyisi ve gzeli
bir kimsenin baba dostunu sevip ,grp gzetmesidir.
174
Abdullah ibni Dinardan rivayet edildiine gre Abdullah bni mer (Allah
Onlardan raz olsun) yle demitir: Bedevilerden biri Abdullah ibni mer ile Mekke
yolunda karlat. Abdullah ibni mer bedeviye selam verip onu bindii eee
bindirip bandaki sar da ona vermiti.
bni Dinar diyor ki: Biz Abdullah ibni mere Allah hayrn versin bu adam
bedevidir az eye kanaat eder, deyince bize unlar syledi:
-Bunun babas, babam mer ibni Hattabn dostu idi. Ben Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu duydum. yiliklerin en iyisi ve
gzeli bir kimsenin baba dostunu grp gzetmesidir.
* bni Dinarn, bni merden bir rivayeti de yledir:
bni mer Mekkeye gitmek zere yola kt. Deveye binmekten yorulunca
zerinde istirahat edecei bir eei vard, bir de sar vardr ki bana sarard. bni
mer eei zerinde dinlenirken bir bedeviye rastlad ona sen falan olu falan deil
misin? diye sordu. Adam evet deyince eei ona verdi ve buna bin dedi. Sar da
ona uzatarak bunu da bana sar dedi. Arkadalarndan biri ibni mere: Allah seni
balasn, bindiin eei ve sarndn sar bu bedeviye verdin ha! diye hayret
ettiklerinde ibni mer: Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)den yiliklerin en
iyisi ve gzeli bir kimsenin baba dostunu grp gzetmesidir, buyurduunu
iittim. Bu adamn babas babam mer (Allah Ondan raz olsun)n dostuydu.
(Mslim, Birr 11)
:

J

:

:

K

344: Ebu Useyd Malik ibni Rebia es Said (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Bir gn biz Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda otururken
Seleme oullarndan bir adam gelerek: -Ya Rasulallah anam ve babam ldkten
sonra onlara yapabileceim bir iyilik var m? diye sordu. Rasulullah da: Eer onlara
dua eder gnahlarnn balanmasn istersin vasiyetleri varsa yerine getirirsin
akrabalarn grp gzetirsin, dostlarna da ikram edersin, buyurdular. (Ebu
Davud, Edeb 120)

W
J

W

K W >

K

W
175
K

W
W

W

K W

345: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in hanmlarndan hi birini Haticeyi kskandm kadar kskanmadm.
Halbuki ben onu grm bile deildim. Fakat Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
onu ok anyordu. Bir koyun kesip etini paraladnda ou zaman Haticenin
dostlarna yollard. Bazen: Sanki dnyada Haticeden baka bir kadn yok mu?
derdim. O da: O yle idi diye zelliklerini sayar ve ocuklarm ondan oldu, derdi.
* Deiik bir rivayette Hz. Aie: Rasulullah koyun kesecek olursa Haticenin
arkadalarna da gnderirdi. (Buhari, Menakbl Ensar 20, Mslim, Fezails Sahabe
74)
* Baka bir rivayette Hz. Aie yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) koyun kestii zaman ondan Haticenin akrabalarna da gnderin, derdi.
(Mslim, Fezails Sahabe 75)
* Dier bir rivayette Hz. Aie yle demitir: Hz. Haticenin kz kardei
Huveylidin kz Hale bir gn Rasulullahn huzuruna girmek iin izin istemiti.
Rasulullah, Haticenin izin isteyiini hatrlayarak duyguland da: Allahm bu
Huveylid kz Haledir dedi. (Buhari, Menakbl Ensar 20, Mslim Fezails Sahabe
78)

:
J
:
:

K

346: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Cerir ibni
Abdullah el Beceli (Allah Ondan raz olsun) ile bir yolculua kmtm. Benden yal
olmasna ramen bana hizmet ediyordu. Ona byle yapma! deyince bana yle
syledi: Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e ensarn ne byk hizmet ve
hrmet ettiklerini grdm ve kendi kendime: Eer Ensardan biriyle arkadalk
edersem ben de ona hizmet edeyim diye yemin etmitim. (Buhari, Cihad 71, Mslim,
Fezails-Sahabe 181)
BLM: 43
RASULULLAHIN SOYUNA KRAM
176

W
K

... Ey Peygamberin ev halk Allah sizin zerinizden her trl irkinlii ve
kirlilii gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor. (33 Ahzap 33)
K

W
Kim Allahn koyduu sembol ve simgelere uyup sayg gsterirse phe yok
ki bu; inananlarn kalblerinde bulunan Allaha kar sorumluluk bilincindedir. (22
Hac 32)

:
J
:

:

:

: {

K

{

W

: K

W

K
: :
:
K :
:

W

W
K

347: Yezid ibni Hayyan (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir. Bir gn
Hseyin ibni Sebre ve Amr ibni Mslim ile birlikte Zeyd ibni Erkamn yanna
girmitik. Yanna oturunca Hseyin: Zeyd! Sen ok hayra kavutun, Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i grdn, onun szlerini iittin, onunla savalara katldn,
arkasnda namaz kldn, gerekten ok byk saadete eritin. Rasulullahtan
duyduklarn bize haber ver, diye ricada bulundu. Bunun zerine Zeyd unlar
syledi:
177
-Ey kardeimin olu, yam hayli ilerledi. Aradan ok zaman geti. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)den duyup rendiklerimin bir ounu unuttum. Bu
sebeple anlattklarm renin, sylemediklerimde de beni zorlamayn, diyerek
szne yle devam etti.
Bir gn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Mekke ile Medine arasndaki
Hum suyunun banda bize bir konuma yapt. Allaha hamd ve senadan sonra yle
buyurdu: Ey insanlar, ben de bir insanm. Yakn bir zamanda Rabbimin elisi bana
da gelecek, ben de o davete uyacam. Size iki nemli ey brakyorum. Biri insan
doru yola ileten rehber ve nur olan Allahn kitab Kurandr, ona smsk yapn.
Kurana sarlma ve ona balanma konusunda gerekli tavsiyelerde bulundu ve
yle devam etti.
-kincisi ehli beytimdir. Allaha kar sorumluluk bilinci tayp ehli beytime
saygszlk edip hrmette kusur etmeyiniz, Allaha kar sorumluluk bilinci tayp
ehli beytime saygszlk edip hrmette kusur etmeyiniz,
Husayn ibni Sebre: Zeyde, ehli beytin kimler olduunu, peygamber hanmlar
da ehli beytten deilmidir? diye sorunca, Zeyd dedi ki:
-Hanmlar da ehli beyttendir. Fakat asl ehli beyti kendisinden sonra da sadaka
almalar haram olanlardr, dedi. Onlar da kimler sorusuna Zeyd: Ali, kl, Cafer ve
Abbas aileleri ve soylardr, dedi.
Husayn: Bunlarn hepsine sadaka haram mdr? diye sorunca Zeyd: Evet, diye
cevap verdi. (Mslim, Fezails Sahabe 36)
* Deiik bir rivayette Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Size iki nemli ey brakyorum. Bunlardan biri Allahn kitabdr. O Allahn ipidir.
Ona yapan doru yolu bulur. Onu brakan da yolunu saptr. (Mslim, Fezails
Sahabe 37)

J
K
W
348: bni mer (Allah Onlardan raz olsun), Ebu Bekris-Sddk (Allah Ondan
raz olsun)n yle buyurduunu rivayet etmitir: Ehli beyti sevip sayma konusunda
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in emrini tutunuz veya Ehli beyti ile birlikte
Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)i de sayg ve sevgide gz nnde
bulundurunuz.
BLM: 44
ALMLERE VE BYKLERE SAYGILI OLMAK
178

W
K

...(Ey Resulm!)De ki bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Bu gerei ancak
akl sahipleri dnp t alr. (39 Zmer 9)
:
:

-

K

KKW

W

K
349: Ebu Mesud Ukbe ibni Amr el Bedr el Ensar (Allah Ondan raz olsun)'dan
rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir
cemaate Kuran en iyi okuyan imam olsun. Kuran bilgisinde eit iseler snneti en
iyi bilen, eer snnet bilgisinde de eit olurlarsa, ilk nce hicret etmi olanlar, hicret
etmekte de denk olurlarsa, yaa en bykleri imam olsun. Bir kimse baka birinin
yetkili ve hakim olduu bir yerde izin almakszn imam olmaya kalkmasn. Kiinin
izni olmadan minder koltuk vb. yere de oturmasn. (Mslim, Mesacid 290)
* Mslimin dier bir rivayetinde: Yaa en byk olan yerine, ilk nce
mslman olan denilmektedir.
* Yine Mslimin daha baka bir rivayetinde ise: Cemaate Allahn kitabn en
iyi bilen ve gzel okuyan imam olsun. Okuyuta eit iseler nce hicret eden imamlk
yapsn. Eer hicrette de ayn iseler yaa en bykleri imam
olsun,buyurulmutur.(Mslim,Mesacid 291)
:

: J

K
350: Yine Ebu Mesud (Allah Ondan raz olsun) dan bildirildiine gre yle
demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), namaza balayaca zaman
omuzlarmza dokunarak yle buyururdu: Saflar dz tutunuz, girintili kntl
durmaynz, sonra kalbleriniz de karmakark olur. Namazda benim arkama akl
banda yal bal olanlar dursun sonra olgunlukta onlara yakn olanlar saf
tutsunlar. (Mslim, Salat 122)
179
:
:
J
K

K
K

351: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Namazda benim
arkama akl banda ve imamlk yapabilecek durumda olanlar dursun sonra bu
vasflarda onlardan sonra gelenler dursunlar. Rasulullah bu szn sefer
tekrarlad. Namazda ar ve pazardaki gibi intizamszlklardan yani, erkek kadn,
oluk ocuk karm halinde durmaktan saknn. (Mslim, Salat 123)

W

J
J

W
J

W

W

K

K

352: Ebu Yahya veya Ebu Muhammed Sehl ibni Ebu Hasme el Ensar (Allah
Ondan raz olsun) yle demitir: Abdullah ibni Sehl ve Muhayysa ibni Mesud sulh
zamannda Haybere gitmilerdi. ahsi ilerini grmek iin birbirlerinden ayrldlar.
leri bitince Muhayysa buluma yerine geldiinde Abdullah ibni Sehli kanlar iinde
can ekiir buldu. Onu defnettikten sonra Medineye dnd. len Abdullahn
kardei Abdurrahman ibni Sehl ile Muhayysa ve Huveyysa Rasulullaha gittiler.
Durumu anlatmak zere oradakilerin en k olan konumaya balaynca
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Sz bynze brak, bynze
brak deyince Abdurrahman sustu. bni Mesudun oullar anlattlar. Bunun
zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) onlara: Yemin ederek babanzn
katili zerinde hak sahibi olmak ister misiniz? diye sordu. Sonra ravi Ebu Yahya
hadisin tamamn anlatt. (Buhari, Cizye 12, Mslim Kasame 1)
: J

:
K
353: Cabir (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Uhud savanda ehid denleri ikier ikier defnetmiti.
Defnederken: Hangisi daha ok Kuran biliyor diye sorar, fazla bileni kbleye
doru ne kordu. (Buhari, Cenaiz 72)
180
:

J

:

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ryada dilerimi misvaklar
vaziyette grdm. Yanma biri dierinden yal iki kii geldi. Ben misvaki ikram
olsun diye kne vermek istedim. Cibril tarafndan bana bye ver denildi. Ben
de bye verdim. (Mslim, Rya 19)
:
J

K

355: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sa ve sakaln
mslmanlkta aartan kimselere, deiik havalara girmeyip hkmleriyle amel
etmekten kanmayan Kuran hafzna ve adil idarecilere sayg gstermek Allaha
saygdan dolaydr. (Ebu Davud, Edeb 20)
W W

J
K

356: Amr ibni uaybin babas araclyla dedesinden aktarldna gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kklerimize acmayan,
byklerimizin bykln haklarn bilip tanmayan bizden deildir. (Ebu
Davud, Edeb 58, Tirmizi, Birr 15)

-

K
W W
:

W
K
357: Meymun ibni Ebu ebib (Allah Ona rahmet etsin)dan rivayet edildiine
gre yle demitir: Bir gn Hz. Aieye bir dilenci geldi. Aie (Allah Ondan raz
olsun) ona bir para ekmek verip savuturdu. Daha sonra klk ve kyafeti dzgn
baka bir adam geldi, onu da sofraya oturtarak yemek ikram etti. Bu farkl
davrann sebebini soranlara Aie yle cevap verdi: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) insanlarn derece ve durumlarna gre muamele ediniz buyurmutur.
181
(Ebu Davud, Edeb 20)Baka bir rivayette ise peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem); insanlar makamlarna gre muamele etmemizi etretmilerdir, buyurdu.
:
J

:

:

: K

:

K
358: Abdullah ibni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Uyeyne
ibni Hsn Medineye geldi ve yeeni Hurr ibni Kaysa misafir oldu. Hurr, Hz.
merin danma meclisi yelerindendi. gen ve yal alimler, Kuran okuyup
bilenler Hz. merin danma meclisinde bulunurlard. Bu sebeple Uyeyne yeeni
Hurr ibni Kaysa: -Yeenim senin devlet bakan yannda bir itibarn var, huzuruna
girmek iin bana msaade al, dedi. Hurr, mer (Allah Ondan raz olsun)den izin
ald. Uyeyne, Hz. merin yanna girince:
-Ey Hattabolu! Allaha yemin ederim ki bize az veriyorsun, adaletle
hkmetmiyorsun, dedi.
mer hiddetlendi hatta Uyeyneye ceza vermek istedi. Bunu sezen Hurr:
-Ey Mminlerin emiri Allah, peygamberine: Sen balama yolunu tut! yilii
emret! Ve cahilleri cezalandrmaktan yz evir! (7 Araf 199) buyurdu. Benim amcam
da cahillerdendir, dedi.
Bu ayeti Hurr okuduu zaman mer, Uyeyneyi cezalandrmaktan vazgeti.
Zaten mer Allahn kitabndaki hkmlere kar son derece itaatle boyun eerdi.
(Buhari, tefsiru sure-i Araf 5)

J
K

359: Ebu Said Semure ibni Cndb (Allah Ondan raz olsun)n yle dedii
rivayet edilmitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) hayatta iken ben ocuk
denecek yataydm. Bu sebeple kendisinden duyduklarm ezberliyordum. Ne var ki
imdi burada yal kimselere duyduum sayg onlar sylememe engel oluyor.
(Buhari, Hayz 29, Mslim, Cenaiz 88)
182

W W J
K

360: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir gen yandan dolay bir
ihtiyara hrmet ederse Cenab- Hak da o gence yallnda hizmet edecek kimseler
verir. (Tirmizi , Birr 75)
BLM: 45
Y KLER ZYARET EDP SOHBETTE BULUNMAK

W

W

K

Bir vakit Musa gen arkadana demiti ki Durup dinlenmiyeceim ta ki iki
denizin birletii yere kadar yola devam edeceim yahut da yllarca bu uurda
uraacam.ki denizin kavutuu yere vardklar zaman balklarn unutmulard.
Balk denize atlam dalp bir yol tutmu gitmiti. Oray getiklerinde, Musa gen
arkadana Kuluk yemeimizi getir dedi. Gerekten de u yolculuk yordu bizi.
Arkada grdn m? dedi. Kayann yannda oturduumuz zaman bal
unutmutum, onu bana unutturan ve sana sylememe engel olan da ancak eytandr.
tuhaf ey nasl da yol bulup suya ulat. Musa: Buydu aradmz ite ya! dedi ve
izleri zerinde hemen geri dndler ve orada kullarmzdan bir kul buldular ki biz
katmzdan ona rahmet verip zel bilgiyle donatmtk onu. Musa ona sana retilen
hakiki ilimden bana retmek zere senin peinden gelebilir miyim, dedi. (18 Kehf
60-66)

W
K

Ve Rabbinin honutluunu umarak sabah akam Ona yalvarp yakaranlarla
birlikte sen de sabret... (18 Kehf 28)
:
W J

W
K
:

K

183
361: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in vefatndan sonra Ebu Bekir, mer (Allah Ondan raz olsun)ya : mm
Eymen (Allah Ondan raz olsun)ya gidelim, Rasulullahn ziyaret ettii gibi bizde
onu ziyaret edelim, dedi. kisi beraber oraya geldiklerinde mm Eymen alad.
Onlar da:
-Niin alyorsun, Allah katndaki nimetin Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) iin ok daha hayrl olduunu bilmiyor musun? dediler. mm
Eymende:
-Ben Rasulullah vefat etti diye alamyorum. Allah katndaki nimetlerin
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) hakknda daha hayrl olduunu biliyorum.
Fakat ben vahyin kesilmi olmasndan dolay alyorum, deyince Ebu Bekir ve mer
(Allah Ondan raz olsun)de duygulandlar ve hep birlikte alamaya baladlar.

J
: :

:
:
K
:K

362: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurduu nakledilmitir: Adamn biri baka bir beldedeki bir din
kardeini ziyarete giderken Allah bu kimseyi gzetlemek iin bir melei
grevlendirmiti. O kimse melein yanna varnca melek nereye gidiyorsun, diye
sorar. Adam da: u kyde bir din kardeim var, onu ziyarete gidiyorum, cevabn
verir. Melek: O kimseden bir menfaatin var da onu devam ettirmeye mi gidiyorsun?
der. Adam da: Yok hayr, ben onu sadece Allah rzas iin severim, onun iin de
ziyarete gidiyorum, deyince Melek:
-Sen onu nasl seviyorsan Allah ta seni ylece seviyor. Ben bu mjdeyi vermek
iin Allahn sana gnderdii elisiyim, dedi. (Mslim, Birr 64)

W W J
K

W
363: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse bir hastay veya
Allah rzas iin din kardeini ziyaret edip halini hatrn sorarsa ona bir melek yle
seslenir. Ne mutlu sana ne gzel yolculuk cennette kendine bir yer hazrladn.
(Tirmizi , Birr 64)

: J

184

K

364: Ebu Musa el Ear (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Beraber olduun iyi arkadala
kt arkadan benzeri gzel koku satanla krk eken demirci gibidir. Gzel koku
satan sana gzel kokusundan verir veya sen ondan satn alrsn veya onunla beraber
olduun srece gzel kokudan istifade etmi olursun. Krk eken demirci ise ya
elbiseni yakar ya da kt koku ve dumandan rahatsz olursun. (Buhari, Rekaik 31,
Mslim; Birr 146)
W

W J

365: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kadn drt sebepten dolay
nikahlanr. Mal, soyu, gzellii ve dindarl iin. (Ey mmin sen bunlardan) dindr
olan ele geirmeye al(dierlerinden ge, ayet dediimi gibi yapmazsan)
yoksullua dersin.(Buhari,Nikah 15,Mslim,Rada 53)
W

W

J

FW

KE

366: Abdullah ibni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Cebraile: Bizi daha sk ziyaret etmeni
engelleyen nedir, diye sordu. Bunun zerine Cibril: Biz (eliler) ancak Rabbinin
emri ile ineriz. nmzdeki, arkamzdaki ve bunlarn arasndaki her ey Onundur.
Rabbin unutkan deildir. (Buhari, tefsiru sure-i Meryem 2)

W

J
K

367: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)den Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)in yle buyurduu nakledilmitir: Mminden bakasyla dp
kalkma, yemeini de Allah korkusunu tayan kimseler yesin. (Ebu Davud, Edeb
16, tirmizi, Zhd 56)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kii dostunun dini yani
185
hayat tarz ve yaants zeredir. O halde kii dost edinecei kimseye dikkat etsin.
(Ebu Davud, Edeb 16, tirmizi, Zhd 45)
K W

J
W

W
W
K
369: Ebu Musa el Ear (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kii sevdiiyle beraberdir.
(Buhari, Edeb 96, Mslim, Birr 165)
Bir baka rivayette Rasulullaha bir kii bir toplumu sever fakat her ynyle
onlarn seviyesine eriemezse byle biri hakknda ne buyuruyorsunuz diye soruldu
da Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) : Kii sevdiiyle beraberdir, cevabn
verdi.
:
J

WK
W
W

W

370: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre bir bedevi
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: Kyamet ne zaman kopacak? diye sordu.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
-Kyamet iin ne hazrladn? Buyurdu. Bedevi de:
-Allah ve Rasulnn sevgisini, dedi. Bunun zerine Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) :
-O halde sen sevdiinle berabersin, buyurdu. (Buhari, Edeb 96, Mslim, Birr
163)
* Dier bir rivayette Bedevnin cevab: Ahiret iin ok oru, namaz ve sadaka
hazrlayabilmi deilim, ancak ben Allah ve Peygamberi ok severim, eklindedir.
(Buhari, Edeb 95, Mslim, Birr 164)
:
W
J
:

371: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir adam geldi ve: Ey Allahn Rasul bir topluluu
seven fakat onlarn iledii amellerle onlara ulaamayan kii hakknda ne dersin?
186
dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de: Kii sevdiiyle beraberdir,
cevabn verdi.

W
J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsanlar altn ve gm
madenleri gibidir. slam ncesi cahiliyyet dnemde hayrl olanlar islam dneminde
de islam kavradklar takdirde hayrldrlar. Ruhlar askeri birlikler gibi eitlidir.
Ruhlar aleminde birbiriyle tananlar anlap kaynarlar, tanmayanlar da anlap
kaynaamaz ve ayr ayr olurlar. (Mslim, Birr 159)

:
J
:

W

: : : :
: :
: :

W

K

: W{ : W

:

:

W

W

:
:

:
:K

K

W

AW W

187

K@

A

W
K@
W

373: bni Cabir diye bilinen seyr ibni Amr yle demitir: Yemenden yardmc
askerler cihad iin geldike Hz. mer:
veys ibni Amir aranzda var m? diye sorard. Nihayet veyse gelince onun
yanna gitti ve:
-veys ibni Amir sen misin? diye sordu. O da evet dedi.
-Murad kabilesi karen kolundan msn?
-Evet.
-Sende alaca hastal vard, imdi iyiletin, ondan bir dirhem byklnde
yer kald ylemi?
-Evet yledir.
-Annen var m?
-Evet.
-Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)den bizzat iittim: Yemenden
destek birlikleri iinde Murad kabilesinin Karen kolundan veys ibni mir isimli
biri gelecektir. Alaca hastalna tutulmusa da iyilemitir. Vcudunda iz olarak
sadece bir dirhem miktar yer kalmtr. Onun bir annesi var, ona ok iyi bakard.
Eer o bir ey hususunda yemin etse Allah onun yeminini doru karr. Eer
becerebilirsen balanman iin yalvarp dua etmesini iste ve yaptr, buyururken
iittim. Bundan dolay benim balanmam iin dua ediver, dedi.
veys de Hz. mer iin balanma talebinde bulunup dua etti. Daha sonra
mer: Nereye gitmek istiyorsun diye sordu. veys: Kufeye, dedi. mer:
-Senin iin Kufe valisine bir mektup yazaym m? dedi. O da:
-Fakir halk arasnda bulunmay daha ok severim, diye cevap verdi.
Aradan bir yl getikten sonra Kufe ileri gelenlerinden bir kimse hacca gelmiti.
merle karlat. mer kendisine vesi sordu. O da:
-Ben buraya gelirken o tamtakr denecek ykk dkk bir evde barnmakta idi,
dedi. mer (Allah Ondan raz olsun)da: Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i:
veys ibni Amir size Yemen destek birlikleri iinde gelecektir. Kendisi Murad
kabilesi Karen kolundandr. Alaca hastalna tutulmusa da iyilemitir. Sadece bir
dirhem miktar kadar bir yerde hastaln izi kalmtr. Onun bir annesi var, ona ok
iyi bakard. Eer o bir ey hakknda yemin etse Allah onun yeminini yerine getirir,
188
duasn kabul eder. Kendin iin dua ve istifar ettirebilirsen bunu yap, frsat
karma, diye buyururken iittim, dedi.
O Kufeli adam da Kufeye dnnce veyse varp:
-Benim iin mafiret dile! diye ricada bulundu. veys:
-Sen mbarek ve gzel bir yolculuktan yeni geldin. Benim iin sen dua et, dedi.
Adam dua isteinde srar edince:
-Sen merle mi karlatn? dedi. Adam:
-Evet, dedi.
Bunun zerine veys o kii iin af ve balanma talebinde bulundu. Bu olay
zerine insanlar veysin nasl bir kimse olduunu anladlar, o da oray brakp gitti.
* Mslimin yine seyr ibni Cabirden rivayetine gre aralarnda veys ile alay
eden bir kiinin de bulunduu Kufeli bir grup mere geldiler. mer: Burada
Karenilerden kimse var m? diye sordu. Hemen o alayc adam merin yanna geldi.
mer (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: phesiz ki Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) :
Yemenden size veys adnda biri gelecek. Annesinden baka kimsesi
olmayan bu adam anasna hizmet iin Yemenden ayrlmyordu. O alaca hastalna
tutulmutu. Allaha dua etti de dinar ve dirhem byklnde bir yer dnda Allah
onu hastalndan kurtard. Ona hanginiz rastlarsa sizin iin balanma talebinde
bulunsun. (Mslim, Birr 223)
* Yine Mslimin baka bir rivayetinde Hz. merin yle dedii
nakledilmitir. Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu
iittim. Hi phesiz tabiilerin en hayrls veys adndaki bir kimsedir. Onun bir
anas vardr. Alaca hastal geirmitir. Ona uraynz sizin iin istifar etmesini
isteyiniz. (Mslim, Birr 224)

W

J
K

K

W
K

W
374: mer ibn-l Hattab (Allah Ondan raz olsun)den yle dedii rivayet
olunmutur. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)den umre yapmak iin izin
istedim, izin verdi ve: Kardeciim bizi de duadan unutma, buyurdu.
Onun bu szne karlk bana dnyay verseler bu kadar sevinmezdim * Baka
bir rivayette de: Kardeciim bizi de duana ortak et, eklindedir. (Ebu Davud, Vitir
23, tirmizi, Deavat 109)

W
J
K

189
K

W
K
375: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bazen binekle bazen de yaya olarak Kuba
mescidini ziyaret eder ve orada iki rekat namaz klard. (Buhari, es Salat fi Mescidi
Mekke ve Medine 4)
* Baka bir rivayette Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Her Cumartesi
gn binekle veya yaya olarak Kuba mescidine gelirdi. bni mer de byle yapard.
(Buhari, es Salat fi Mescidi Mekke ve Medine 4, Mslim, Hac 521)
BLM: 46
ALLAH N SEVMEK VE BUNU YAYMAK

W

Muhammed, Allahn elisidir. Onun yannda bulunan mminler Allahtan
gelen gerekleri rtbas eden tm kafirlere kar kararl, tavizsiz ve etin; ama
birbirlerine kar daima merhametlidirler. Onlarn namazda rukua eilerek ve
secdeye kapanarak Allahn ltuf ve rzasn aradklarn grrsn. Onlarn nianlar
yzlerinde secde izi grnmektedir. Bu, onlarn Tevratta anlatlan vasflardr.
ncilde onlarn vasflar udur: Bir ekin gibidirler ki filizini kard derken filizi
kuvvetlenmitir, derken kalnlamtr, derken gvdesinin zerinde dmdz boy
vermitir. Ekincileri sevindirir. Peygamberin ashab hakkndaki bu benzetme
kafirleri fkelendirir. Ama yine de onlar iinden inanp doru ve yararl iler
yapanlara Allah balanma ve byk bir mkafat vadetmitir. (48 Feth 29)

W

Ve onlardan nce Medineyi yurt ve iman evi edinmi olanlar kendilerine g
edip gelenleri severler. (59 Har 9)
190

:
J

W

K

376: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Bir kimsede zellik tam olarak bulunursa imann tadn tadar. Allah ve
Rasuln herkesten fazla sevmek, sevdiini Allah iin sevmek, Allah kendisini
kfrden kurtardktan sonra tekrar kfre dnmeyi atee atlmak gibi istememek,
tehlikeli grmek. (Buhari, man 9, Mslim, man 67)

: J

W

:

{

K

Hibir glgenin bulunmad kyamet gnnde Allah yedi tr insan arnn
glgesinde barndracaktr.
1- Adaletli devlet bakan,
2- Allaha ibadet ve itaat ederek yetien gen,
3- Kalbi mescidlere bal kimse,
4- Allah iin seviip bu uurda bir araya gelip ayrlan kiiler,
5- Makam ve gzellik sahibi bir kadnn zina arsn, Ben Allahtan
korkarm diyerek reddeden kimse,
6- Sa elinin verdiini sol eli bilmeyecek kadar gizli sadaka veren kimse.
7- Kendi bana kaldnda Allah anarak gzya aktan kimse. (Buhari, Ezan
W
W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kyamet gnnde:
191
-Benim iin birbirlerini sevener nerededir? Onlar glgemden baka glgenin
bulunmad bu gnde onlar armn glgesi altnda glgelendireceim. (Mslim,
Birr 37)

W W J

K

Canm elinde olan Allaha yemin ederim ki sizler iman etmedike cennete
giremezsiniz. Birbirinizi sevmedike de iman etmi olmazsnz. Yaptnz zaman
birbirinize sevgi ve saygnzn artaca bir ey syleyeyim mi? Aranzda selam ve
selamlamay yaynz. (Mslim, man 93)

?W
J
K

?W

380: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurduu nakledilmitir: Adamn biri baka bir beldedeki bir din
kardeini ziyarete giderken Allah bu kimseyi gzetlemek iin bir melei
grevlendirmiti. O kimse melein yanna varnca melek nereye gidiyorsun, diye
sorar. Adam da: u kyde bir din kardeim var, onu ziyarete gidiyorum, cevabn
verir. Melek: O kimseden bir menfaatin var da onu devam ettirmeye mi gidiyorsun?
dedi. Adam da: Yok hayr, ben onu sadece Allah rzas iin severim, onun iin de
ziyarete gidiyorum, deyince Melek:
-Sen onu nasl seviyorsan Allah ta seni ylece seviyor. Ben bu mjdeyi vermek
iin Allahn sana gnderdii elisiyim, dedi. (Mslim, Birr 64)
:

J

K
381: Ber ibni zib (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Medineli Ensar mslmanlar hakknda yle
buyurdu:
Ensar (Medineli Mslmanlar) ancak mmin olanlar sever onlara ancak
mnafk olanlar kin besler, buzeder. Onlara dmanlk edip buzedene de Allah
buzeder ve nefret eder. (Buhari, Menakb-l Ensar 4, Mslim, man 129)
:
:
J
K

:
192
382: Muaz (Allah Ondan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i
yle buyururken dinledim demitir: Allah, benim rzam iin birbirlerini sevenlere
peygamberlerin ve ehidlerin bile imrenecei nurdan minberler vardr,
buyurmutur. (Tirmizi , Zhd 53)

W

J

{
W

W K
W W K

W

W

W

W W
K

383: Ebu dris el Havlani (Allah Ona rahmet etsin)n yle dedii
nakledilmitir: Bir gn Dmk mescidine girmitim. Gle yzl bir genle
karlatm. nsanlar etrafna toplanmlar gr ayrlna dtkleri meseleleri ona
soruyorlar ve sylediklerini kabul ediyorlard. Kim olduunu sordum, Muaz ibni
Cebel dediler. Ertesi gn erkenden mescide komutum baktm ki o gen benden
nce gelmi namaz klyor. Namazn bitirinceye kadar bekledim, sonra nne
geerek selam verdim.
-Allaha yemin ederim ki ben seni Allah iin seviyorum, dedim.
-Allah iin mi seviyorsun? dedi.
-Evet, Allah iin, dedim. O yine:
-Gerekten Allah iin mi seviyorsun? dedi. Ben de:
-Evet gerekten Allah iin seviyorum, dedim.
Bunun zerine elbisemden tutarak beni kendisine doru ekti ve yle dedi:
-Mjdeler sana zira ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle
buyururken dinledim: Allah buyuruyor ki: Sadece benim iin birbirlerini seven,
benim rzam iin toplanan, benim urunda birbirini ziyaret eden ve sadece benim
rzam kazanmak iin sadaka verip infak edenler benim sevgime hak
kazanmlardr. (Muvatta, ar 16)
W

J
K

384: Ebu Kerime Mikdad ibni Madikerib (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse din
193
kardeini Allah rzas iin severse, sevdiini ona haber verip, bildirsin. (Ebu Davud,
Edeb 113)

W
J
W

K

385: Muaz ibni Cebel (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Muazn elini tutmu ve yle buyurmutur.
Ey Muaz Allaha yemin ederim ki ben seni gerekten seviyorum. Sonra sana
unu gerekten tavsiye ederim, her namazn sonunda yle demeyi terketme:
Allahm seni anmak, sana kretmek, sana gzelce kulluk etmekte bana yardm
et. (Ebu Davud, Vitir 26, Nese-i, Sehv 60)
W

J
W W W
K

K

WK

W

386: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda bir sahabi bulunuyordu. Bir baka
sahabi yanlarndan geti. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda bulunan
sahabi: Ya Rasulallah vallahi bu adam seviyorum, dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) : Sevdiini ona bildirdin mi? diye sorunca Hayr dedi. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in Git bildir demesi zerine o sahabi ona yetiti ve
Seni Allah rzas iin seviyorum dedi. O da: Beni urunda sevdiin Allah da seni
sevsin diye dua etti. (Ebu Davud, Edeb 113)

BLM: 47
ALLAHIN KULUNU SEVMESNN ARETLER

W
K

Ey peygamber de ki: Eer Allah seviyorsanz bana tabi olun ki Allah ta sizi
sevsin ve gnahlarnz affetsin, zira Allah ok affeden ve ok acyandr. (3 Al-i
mran 31)
194

W

K

Ey iman edenler, sizden kim dininden dnerse bilsin ki, Allah yaknda yle
bir toplum getirecek ki, O onlar sever, onlar da Onu severler, mminlere kar
alak gnll, Allahtan gelen gerekleri rtbas edenlere kar onurlu ve
iddetlidirler. Allah yolunda cihad ederler, hibir knayann knamasndan
korkmazlar. Bu Allahn bir ltfudur, onu dilediine verir. Allah ltfunda snrsz
olup her eyi bilendir. (5 Maide 54)
: W J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Allah yle buyurmutur, dedi.Her kim
benim dostum olan kuluma dmanlk ederse ben de ona harb aarm. Kulum bana
kendisine farz kldm ibadetlerden daha sevimli bir eyle yaknlk salayamaz.
Kulum bana farzlarla birlikte iledii nafile ibadetlerle durmadan yaklar nihayet
ben onu severim. Kulumu sevince de adeta onun iiten kula gren gz, tutan eli
ve yryen aya olurum. Benden her ne isterse onu mutlaka veririm. Bana snrsa
da onu korurum. (Buhari, Rikak 38)

W

W J

W

{
K

:
W

W
:

W

W

{
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah bir kulu sevdii zaman
Cebraile Allah filan seviyor, onu sende sev diye emreder. Cebrail de o kulu sever
195
sonra gk halk olan meleklere: Gerekten Allah filan seviyor onu siz de seviniz!
diye hitap eder.
Gklerdekiler de o kimseyi severler sonra da yeryzndekilerin gnlnde o
kimseye kar bir sevgi uyanr. (Buhari, Bedl halk 6, Mslim, Birr 157)
*Mslimin deiik bir rivayetinde: Allah bir kulu sevdii zaman Cebraile
Ben filan seviyorum sen de sev diye emreder. Cebrailde onu sever ve gk
halkna: Allah filan kimseyi seviyor siz de seviniz, der. Gkte bulunanlar onu
severler sonra da yeryzndekilerin kalblerine o kimsenin sevgisi yerlemeye balar.
Allah bir kuluna buzederse Cebraile: Ben falan sevmiyorum sen de sevme
diye emreder. Cebrail de onu sevmez. Sonra Cebrail gk halkna: Allah filan kiiyi
sevmiyor, siz de sevmeyin der. Gktekiler de o kimseyi sevmezler. Sonra
yeryzndekiler de o kimseye kar bir kin ve nefret uyanr. (Mslim, Birr 159)

J

E E

:

:

K :

(sallallahu aleyhi vesellem) ashabtan bir kiiyi askeri bir ble komutan tayin edip
bir gazaya gndermiti. Bu zat her imam olduunda namazn zamm surelerden
ihlas suresini okuyarak rekatlar tamamlard. Dnte durumu Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e haber verdiler. O da: Niin byle yaptn sorunuz? Buyurdular.
Onlar da sorunca:
-hlas suresi Rahmann sfatlarn ieriyor bu sebeple ben onu okumay
severim, dedi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allahn da
onu sevdiini kendisine mjdeleyiniz, buyurdu. (Buhari, tevhid, 1, Mslim, Salatl
Msafirin 263)
BLM: 48
FAKR VE GSZLERE EZYET ETMEMEK

W
K

Mmin erkekleri ve mmin kadnlar yapmadklar bir iten dolay
sulayanlara gelince onlar iftira atma suu ilemi ve bylece gnaha girmi olurlar.
(33 Ahzab 58)
196
K

W
O halde yetime hakszlk yapma ve yzn ekitme, yardm isteyeni de
hangi eit olursa olsun bo evirme. (93 Duha 9-10)

W W

J

K

390: Cndb ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim Sabah namazn
klarsa Allahn himayesi ve zimmeti altndadr. Sakn Allah zimmetine ait bir eyden
dolay sizi takibe almasn. nk o kimi takibe alrsa her ynden ona gc yeter ve
yzst cehennem ateine atar. (Mslim, Mesacid 261, Tirmizi, Salat 51, Fiten 6, bn
Mace, Fiten 6)
BLM: 49
GRNE GRE HKM VERMEK
KALBLERDEKN ALLAHA BIRAKMAK
K

W
... Eer dnp tevbe ederlerse, tevbe ve imanlarnn gerei namaz klarlar
zekat da verirlerse artk onlar serbest brakn... (9 Tevbe 5)
:
:
JL

{

K
391: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine
Ben Allahtan baka ilah bulunmadna, Muhammedin Allahn Rasul
olduuna ehadet edip namaz dosdoru klncaya, zekat hakkyla verinceye kadar
insanlarla savamakla emrolundum. Bunlar yaptklar takdirde kanlarn ve
mallarn benden korumu olurlar. slamn gerektii haklardan olan had ve cezalar
bunun dndadr. Onlarn gizli hallerinin hesab Allaha aittir. (Buhari, man 17,
Mslim, man 32)
197
: :

J

{
:

K
392: Ebu Abdullah Tark ibni Eyem (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu
iitmitir:
Her kim Allahtan baka gerek ilah yoktur der ve Allahn dnda ibadet
edilip sayg duyulanlar inkar ederse onun mal ve can haramdr, dokunulamaz.
Gizli hallerinin hesab ise Allaha aittir. (Mslim, man 37)

W

W
J
K

W
:

>

W

:

.

393: Ebu Mabed Mikdad ibni Esved (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e dedim ki:
-Kafirlerden biriyle karlasam vuruurken ellerimden birini klla vurup
koparsa sonra da benden kurtulmak iin bir aacn arkasna snp: Ben mslman
oldum, dese onu ldrebilir miyim? Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
-Sakn onu ldrme! buyurdu. Ben de:
-Ey Allahn Rasul! Adam benim iki elimden birini kopardktan sonra bu sz
sylyorsa, dedim. Bunun zerine:
-Sakn ldrme, eer onu ldrrsen o senin kendisini ldrmezden nceki
durumundadr. Sen ise onun o sz sylemeden nceki durumuna dm
olursun, buyurdu. (Buhari, Megazi 12, Mslim, man 155)
:
J

{

:

: :

198
: :

K

:>

:
> : : W

>

:

K

394: same ibni Zeyd (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
bizi Cheyne kabilesine ait Huraka mevkiindeki halka gndermiti. Sabahleyin
onlar sularnn banda bastrdk. Ben ve Ensardan bir kii onlardan bir adama
ulatk. Biz zerine yrynce adam L ilhe illallah = Allahtan baka ilah yoktur,
dedi. Bunun zerine Ensardan olan arkadam onu brakt. Ben mzram ona
sapladm ve adam ldrdm. Medineye geldiimizde Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) durumdan haberdar oldu ve:
-Ey same L ilhe illallah dedikten sonra adam ldrdn m? buyurdu. Ben:
-Ya Rasulallah o adam bu sz ancak cann kurtarmak zere syledi, dedim.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) tekrar:
-L ilhe illallah dedikten sonra adam ldrdn m? diye yine sordu ve bu
sz o kadar ok tekrarlad ki, o gnden nce mslman olmam olmay bile
temenni ettim. (Buhari, Diyet 2, Mslim, man 158)
* Mslimin deiik bir rivayeti yledir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem):
-Adam L ilhe illallah dedii halde sen onu ldrdn yle mi?
-Ya Rasulallah o bu sz sadece silahtan korktuu iin syledi, dedim.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ise:
-Kalbini mi yardn korkudan syleyip sylemediini ne biliyorsun, buyurdu.
Bu sz o kadar ok tekrarlad ki ilk olarak o gn mslman olmay temenni ettim.
(Mslim, man 158)

:

:

: :{

:

J
J J
199

: : :

:K
:

:
:

K

395: Cndb ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) mslmanlardan bir mfrezeyi
mriklerden bir kavme gndermiti. Bunlar mriklerle karlanca mriklerden
bir adam mslmanlardan istediine saldrp ldryordu. Mslmanlardan bir
kimse de onun bo bulunaca bir an gzlyordu. Bu kimsenin same ibni Zeyd
olduunu konuup duruyorduk. same klcn ekip adam ldrecei srada o
kimse: L ilhe illallah dedi. Fakat same onu yine de ldrd. Peygamber
efendimize mjdeci geldi. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) ona ordunun
durumunu sordu. O da olup biteni kendisine haber verdi. Hatta samenin ve o
adamn durumunu da anlatt. Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
sameyi ard ve ona:
-Adam niin ldrdn? diye sordu. same:
-Ya Rasulallah o adam mslmanlarn cann yakt, falan, filan ldrd,
diyerek birka ehidin isimlerini sayd ve szne yle devam etti. Ben onun zerine
yrdm, klc grnce L ilhe illallah dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
efendimiz: yle diyen adam ldrdn m? diye sordu. Ben evet deyince
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): L ilhe illallah diyen adam kyamet gn
karna geldiinde ne yapacaksn? dedi. same ibni Zeyd: Ya Rasulallah! Allahtan
beni balamasn dile, dedi. Fakat Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): L ilhe
illallah diyen adam kyamet gn karna geldiinde ne yapacaksn? demekten
baka bir ey sylemiyordu. Hep bu sz tekrar ediyor . (Mslim, man 160)
:

: J

K
:

396: Abdullah ibn Utbe ibni Mesud der ki: mer ibni Hattab (Allah Ondan
raz olsun) yle derken iittim:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) zamannda Allah tarafndan gelen vahiy
sayesinde insanlar her halleriyle yarglanmak durumundaydlar. Bugn vahiy
kesilmitir. Bunun iin biz sizleri u anda apak belli olan davranlarnz sebebiyle
hesaba ekeriz. Dolaysyla bize iyi davranlar gsteren kimseyi gvenilir kimse bilir
ona yaklarz. Onun gizli hallerinden hibir eyi aratrmak bize dmez. O gizli
200
hallerinin hesabn Allah grr. Bize kar kt davranlar sergileyen bir kimseyi de
gvenilir bulmayz. Niyetinin iyi olduunu sylese bile kendisinden emin olmaz ve
ve kendisini dorulamayz. (Buhari, ehadet 5)
BLM: 50
ALLAHIN G VE AZABINA KARI DEVAMLI
SORUMLULUK BLNCNDE OLMAK

W
... Ey srailoullar yalnzca benden korkun(bana kar sorumluluk bilinci
tayn). (2 Bakara 40)

W
phesiz Rabbinin yakalamas son derece etindir. (85 Bruc 12)

W

K

te senin Rabbin zulm yani hakszlk eden kentlerin toplumlarn bylece
kskvrak yakalayverir. phesiz ki onun yakalamas ok iddetli ve ok zorludur.
Gerek u ki, btn bu anlatlanlarda ahiret azabndan korkanlar iin apak bir ders
ve uyar vardr. O gn ki btn insanlk bir araya gelecektir ve o gn her ey tm
aklyla ortaya konacaktr. O gn ancak bizim bildiimiz sayl bir vakte kadar
geciktiririz. O gn gelince Allahn izni olmakszn kimse konuamayacaktr. O gn
bir araya getirilenlerden kimileri felakete uram zntl ve mutsuz, kimileri de
mutlu ve sevinli olacaklardr. O gn mutsuz olanlar dnyadayken yaptklarndan
dolay atete yaayacaklar ve orada ah ekip inleyeceklerdir. (11 Hud 102-106)

W
Allah ancak kendisine kar gelmekten dikkatli olmanz ister. (3 Al-i mran
28)

W

O gn kii kardeinden, annesinden ve babasndan, einden ve
ocuklarndan kaar. O gn her kiinin kendine yetecek bir derdi ve meguliyeti
vardr. (80 Abese 34-37)
201

W

Ey nsanlar Rabbinize kar sorumluluk bilinci tayp ondan korkun. nk
kyamet vaktinin depremi sarsnts gerekten korkun olacak. Onu grdnz
gn emziren analar ocuklarn brakp unutacaklar ve her gebe kadn da ocuunu
drr. nsanlar sarho olmadklar halde sarho gibi alklam greceksin. nk
Allahn azab iddetlidir. (22 Hacc 1-2)

W
Hesap vermek iin Rabbinin huzurunda durmaktan korkan kula iki cennet
vardr. (55 Rahman 46)

W

Cennetlikler birbirlerine dnp sorarlar ve derler ki Bakn dnyada iken
oluk ocuumuzun arasnda yaarken Allahn bizden raz olmayacan dnerek
sonumuzdan korku iindeydik. Allah bize bol bol ltufta bulundu da ta iliklere
ileyen cehennem azabndan korudu. Biz bundan nce dnyada da Ona yalvarp
ibadet ederdik. nk o iyilii bol ve rahmeti genitir. (52 Tur 25-28)

W
J

:

W

K

397: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) demitir ki: Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ki, sznde, iinde doru ve vahiyle doruluu tasdik olandr. Bize
yle buyurdu:
-Sizden birinizin yaradlnn balangc olan temel maddeler anasnn
karnnda krk gnde derlenip toplanr. Sonra ikinci krk gnlk zaman iinde kan
phts haline dner. Sonra o kadar mddet zarfnda da bir et para haline gelir. Daha
sonra Allah bir melek gnderir de ona ruh frr ve u drt eyi yazmas da
202
emrolunur. O kimsenin rzkn, ecelini, amelini ve iyi bir kimse mi yoksa kt bir
kimse mi olaca.
Kendisinden baka gerek ilah olmayan Allaha yemin ederim ki sizden biri
cennetliklerin yapt ii yapar ve kendisiyle cennet arasnda sadece bir arn mesafe
kalr. Sonra ana rahminde iken yazlan hkm ne geer ve cehennemliklerin
yaptklar amelleri yaparak cehenneme girer.
Yine sizden biri cehennemliklerin yaptklar ileri yapar ve kendisi ile
cehennem arasnda bir arn mesafe kalr. Sonra ana rahmindeki yazlan yazgnn
hkm ne geer ve o kii cennetliklerin yapt ileri yapmaya devam eder ve
cennete girer. (Buhari, Bedl Halk 6, Mslim, Kader 1)

W J
K

398: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Hesap gn cehennem getirilir. Cehennemin yetmi bin yular vardr ve her
bir yular eken de yetmi bin melek vardr. (Mslim, Cennet 29)
:
W

J

399: Numan ibni Beir (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittim demitir:
Kyamet gn cehennemliklerin azab en hafif olan o kimsedir ki ayaklarnn
altna iki kor ate konulur da onun etkisiyle beyni kaynar, hibir kimsenin kendisi
kadar iddetli azabta olduunu hatrna getirmez. Halbuki o azap edilenlerin en
hafifidir. (Buhari, Enbiya 1, Mslim, man 362)
:

J

K
400: Semre ibni Cndb (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Cehennemliklerin bazlar vardr ki ate topuklarna bazlarnn dizlerine ve
bellerine bazlarnn da kprck kemiklerine kadar kar. (Mslim, Cennet 33)

J

:

203
nsanlar kyamet gn Rablerine kar hesap vermek zere kabirlerinden
kalkarlar, (ve yle ok bekleyecekler ki) Onlardan bir ksm kulaklarnn yarsna
kadar ter iinde kalp kaybolacaklar. (Buhari, Rikak 47, Mslim, Cennet 60)

W
J

K

W
K

:

W

K

:K

K

402: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) eini benzerini o gne kadar hi duymadm bir
konuma yapt ve yle buyurdu: Eer sizler benim bildiklerimi bilseydiniz az gler
ok alardnz. Bunun zerine sahabe yzlerini kapatarak hkra hkra alamaya
baladlar. (Buhari, tefsiru sure-i Maide 12, Mslim, Fezail 134) (448de tekrar
gelecektir.)
* Mslimin deiik bir rivayeti yledir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e ashabndan bir haber ulamt da bunun zerine yle bir konuma
yapmt: Cennet ve cehennem gzlerimin nne serilip bana gsterildi. Hayr ve
er hakknda bugn grdm hi grmedim. Eer ahiret ve azap hakknda benim
bildiimi bilseydiniz elbette az glp ok alardnz, buyurdu. Rasulullahn ashab
bundan daha kederli bir gn geirmediler ve balarn ne eerek hkra hkra
aladlar. (Mslim, Fezail 134)
:
: J

: K

K

K
403: Mikdad (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gn gne insanlara bir mil
mesafe kalncaya kadar yaklatrlr. Hadisi Mikdaddan rivayet eden Sleym ibni
204
Amir: Allaha yemin ederim ki Rasulullah mil ile yeryzndeki mesafe lsn m
yoksa gze srme ekmek iin kullanlan mil mi kasdetti bilmiyorum demitir.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): nsanlar iledikleri kt amelleri kadar tere
batarlar. Onlardan bir ksm topuklarna, bir ksm dizlerine, bir ksm bellerinin
hizasna kadar bir ksm da azlar hizasna kadar ter iinde kalrlar. Rasulullah
bunu sylerken eliyle azna iaret etti. (Mslim, Cennet 62)
: J

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyametin dehetinden
insanlar yle bir terlerler ki onlarn terleri yerin yetmi arn derinliine ular. ter
onlarn azlarna ve kulaklarna kadar ular. (Buhari, Rikak, 47, Mslim, Cennet
61)
: K

: J

:K :

K

405: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre yle
demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraberdik o srada bir gmbrt
duyduk. Bunun zerine: Bu gmbrtnn ne olduunu biliyor musunuz? diye
sordu. Biz: Allah ve Rasul daha iyi bilir, dedik. Rasulullah da:
Bu yetmi yl nce cehenneme atlm bir ta olup imdiye kadar durmadan
yuvarlanyordu nihayet cehennemin dibine dt. imdi grltsn iitmi
bulunuyorsunuz buyurdu. (Mslim, Cennet 31)

W W

J

{

K

406: Ad ibni Htim (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Rabbiniz arada bir tercman
bulunmakszn mutlaka hepinizle konuacaktr. O gn kii sana bakar nceden
gnderdii hayrl ileri ve sevabn grr, soluna bakar yine nceden iledii
ktlkleri ve gnahlar grr. nne bakar nnde de sadece cehennemi grr.
yleyse yarm hurmayla da olsa cehennemden korunmaya alnz, hayrl
amellerinizi artrnz. (Buhari, Zekat 9, Mslim, Zekat 67)
205

W W
J

K

407: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: phesiz ben sizin grmediklerinizi
gryor ve bilmediklerinizi biliyorum. Gkyz meleklerin okluundan dolay
atrdayp gcrdad bu gcrdamasnda da hakl idi. nk orada meleklerin secde
etmedii drt parmaklk bir yer bile yoktu. Vallahi eer bildiklerimi bilseydiniz az
gler ok alardnz. Dekler zerinde kadnlarnzdan zevk alamazdnz. Yksek
sesle Allaha yalvararak yollara ve krlara kardnz. (Tirmizi , Zhd 9)
: : J

{

408: Ebu Berze Nadle bni Ubeyd el Eslem (Allah Ondan raz olsun)'dan
Hibir kul kyamet gnnde u be eyden sorguya ekilmedike yerinden
ayrlmaz.
1- mrn nerede ve nasl harcadndan,
2- lmi ve bilgisiyle ne gibi iler yaptndan,
3- Maln nereden kazanp nereye harcadndan,
4- Vcudunu nerede yprattndan,

W
W J
: K
W :

W

K
(sallallahu aleyhi vesellem) O gn (yer), btn haberlerini anlatr. (99 Zilzal 4)
ayetini okudu ve Yerin haberlerinin ne olduunu biliyor musunuz? diye sordu.
Sahabe: Allah ve Rasul daha iyi bilir dediler. Bunun zerine peygamberimiz:
Onun haberleri her erkek ve diinin yeryznde neler yaptna ahitlik
edecek. Sen filan gn yle yle yapmtn demesidir. te yeryznn haberleri
budur, buyurdu. (Tirmizi , Kyamet 7)
206

W W

J

K

K : :

410: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Nasl rahat ve konfor iinde yaayabilirim. Sur sahibi sura azn dayam
flemek iin izin bekliyor. Bu haber Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
ashabna ar geldi. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Hasbnallahu venimel vekil = Allah bize yeter o ne gzel vekildir. Deyiniz,
buyurdu. (Tirmizi , Kyamet 8)

W W J
K

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet ve dehetinden
korkan kimse geceden yol alr geceleri nafile ibadetlere arlk verir. Bu ekilde
hareket eden de amacna ular. Dikkat edin Allahn verecei ey pahal ve
yksektir. yi biliniz ki Allahn verecei ey cennettir. (Tirmizi , Kyamet 18)

W

W

J

W
K

K :>

K
W
412: Aie (Allah Ondan raz olsun) Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i
yle buyururken iittim demitir. nsanlar kyamet gn yalnayak plak ve
snnetsiz olarak Allahn huzurunda toplanrlar. Dedim ki Ey Allahn Rasul,
kadnlar ve erkekler hepsi birlikte olunca birbirlerine bakmazlar m?
-Ya Aie, i ve durum bunu hatra getiremeyecek kadar iddetlidir,
buyurdular.
* Bir baka rivayette Durum birbirlerine bakamayacaklar kadar iddetlidir,
buyurdu. (Buhari, Rikak 65, Mslim, Cennet 56)
BLM: 51
ALLAHIN RAHMETN MD ETMEK

207

W
K

De ki, Allah yle buyuruyor: Ey nefislerine uyup ta snrlarm aan
kullarm! Allahn rahmetinden umudunuzu kesmeyin. Allah btn gnahlarnz
balar, phesiz ki o ok balayan ve ok acyandr. (39 Zmer 53)
W
(Allahtan gelene gerekleri rtbas etmelerinden dolay o kafirleri)nankr
ettikleri iin onlar bylece cezalandrdk. Biz (bizden gelen gerekleri rtbas
edenlerden)nankrden bakasn hi cezalandrr myz? (34 Sebe 17)

W
Bize vahyedilerek bildirildi ki: Allahn azab peygamberleri yalan sayp
onlara srt evirenlere eriir. (20 taha 48)

W
Allah: Benim rahmetim her eyi kuatmtr buyurur. (7 Araf 156)

W
W J

K
K

W
413: Ubade ibnis Samit (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Kim Allahtan baka gerek ilah yoktur, yalnzca Allah vardr, orta yoktur,
Muhammed Allahn kulu ve Rasuldr. sa da Allahn kulu ve elisi, Meryeme
brakt kelimesi ve Allah tarafndan verilen bir ruh olduunu, cennetin ve
cehennemin hak olduunu haktr ve gerektir diyerek ehadet ederse hangi amel
zerinde olursa olsun Allah mutlaka onu cennete koyar. (Buhari, Enbiya 47,
Mslim, man 46)
* Mslimin baka bir rivayetinde, Allahtan baka ilah yoktur ve Muhammed
Allahn Rasuldr diye ehadet eden kimseye Allah cehennemi haram klar.
(Mslim, man 47)

W
W W
J
K

208

K
414: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem), Allahn yle buyurduunu haber vermitir: Kim bir
hayr ve iyilik ilerse ona on kat sevap vardr veya daha da artrrm. Kim bir ktlk
ve gnah ilerse onun da karl kendisi kadardr artmaz ya da tamamen
balarm. Kim bana bir kar yaklarsa ben ona bir arn yaklarm. Bir arn
yaklaana ben bir kula yaklarm. Bana yryerek gelene ben koarak gelirim. Kim
bana hibir eyi ortak komamak artyla yeryzn dolduracak kadar gnahla
huzuruma gelirse, ben de onun gnahlar kadar balama ile karlarm. (Mslim,
Zikir 22)
:

W J

:

K

415: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir bedevi geldi ve: Ey Allahn Rasul cennete veya
cehenneme girmeyi gerektiren haller nelerdir? diye sordu. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)de:
Allaha ortak komadan len cennete girer, Allaha ortak koarak len de
cehennemi boylar, buyurdular. (Mslim, man 151)
: J

J

J
W :

W
:

: :

K :

:

K
416: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) devesine bindirdii Muaza bir yolculukta sefer: Ya
Muaz diye seslendi. O da her defasnda: Buyur emret ey Allahn Rasul! diye cevap
vermiti. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Kim Allahtan baka gerek ilah olmadna ve Muhammed (sallallahu aleyhi
vesellem)in Allahn kulu ve peygamberi olduuna samimi olarak ehadet ederse
Allah ona cehennemi haram eder, buyurmutur. Muaz:
209
-Bu mjdeyi mslmanlara haber vereyim de sevinsinler mi? Ey Allahn
Rasul! diye izin istemi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de
-Belki onlar buna gvenirler ve yararl iler yapmaz olurlar, buyurmutur.
Muaz byle bir bilgiyi gizlemi olmak gnahndan kurtulmak iin lrken haber
vermitir. (Buhari, lim 49, Mslim, man 53)

W J

J J
W
W

W

W
E FW

E FW K

E
FW

FW

E

417: Ebu Hreyre yahut Ebu Said el Hudr (Allah Onlardan raz olsun)den
rivayet olunmutur. Tebk gazvesinde halk iddetli alkla kar karya
kaldklarnda: Sahabeler, Ey Allahn Rasul! zin verseniz de develerimizi kesip
yesek ve i ya elde etsek, dediler. Peygamberimiz: Olur yle yapn, dedi. Derken
mer (Allah Ondan raz olsun) geldi ve: Ey Allahn Rasul! Develeri kesmelerine
izin verirsen orduda binek azalr. Fakat ellerindeki azklar getirmelerini ve onlar
zerine bereketlenmesi iin dua etseniz daha uygun olur ve Allah ta bylece bereket
ihsan eder. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Peki yle
yapalm, buyurdular. Deriden bir sergi serilerek herkeste mevcut olan erzakn
getirilmesini emretti.
Askerlerden kimi bir avu dar kimisi bir avu hurma kimi de ekmek paralar
getirdi. Sergi zerinde gerekten pek az bir ey topland. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bereket vermesi iin Allaha dua etti ve sonra: Buradan alp
kaplarnz doldurunuz, buyurdu. tm askerler kaplarn doldurdular,
doldurulmadk bir kap brakmadlar sonra da doyuncaya kadar yediler yine de artt.
Sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahtan baka gerek
ilah olmadna ve benim Allahn Rasul olduuma ehadet ederim ki Allahn
birliine ve Muhammedin peygamberliine phesiz inanm olarak Allaha
kavumayan kimse cennete girmekten mutlaka alkonulur. (Mslim, man 45)
210

W

J

W

E
FW

E

FW

>

W

FW

W

W KE>

W

FW >

KE

W
418: Bedir gazasna katlan sahabilerden tban ibni Malik (Allah Ondan raz
olsun) yle demitir: Ben kavmim Beni Salime namaz kldrrdm. Benim evimle
onlar arasnda bir vadi bulunuyordu. Yamur yad zaman mescide gitmek benim
iin zorlayordu. Bu yzden Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e geldim ve
yle dedim:
-Ey Allahn Rasul gzlerim zayflad. Yamurlar yanca dere sularla
doluyor ve mescid tarafna gemem zor oluyor. Bundan dolay evime terif edip bir
tarafnda namaz klsanz da ben de oray namazgah edinsem, dedim. Rasulullah ta
bunu inaallah yaparm, buyurdu.
Ertesi sabah gnein ykseldii bir vakitte Ebubekir ile birlikte Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bana geldi, izin istedi, izin verdim ieri girdi daha
oturmadan: Evinin neresinde namaz klmam istersin, buyurdu. Namaz klmasn
istediim yeri gsterdim. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) orada tekbir alp
namaza durdu. Biz de arkasnda saf olup iki rekat namaz kldrp selam verdi biz de
selam verdik. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) iin hazrlanm i ya ile
piirilen un orbasn (hazire) yemesi iin alkoyduk. Mahalle halk peygamberin
bizim eve geldiini haber almalaryla evde epeyce insan toplanmt. lerinden biri:
-Malik ibni Duhum ne yapt? Onu gremiyorum diye sordu. Bir bakas da: O
Allah ve Rasuln sevmeyen bir mnafktr, dedi. Bunu duyan Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) o kimseye: Byle deme, grmyor musun o Allahn
rzasn dileyerek L ilhe illallah diyor, buyurdu. O adam:
211
-Allah ve Rasul daha iyi bilir fakat ben Allaha yemin olsun ki Malikin
mnafklar sevdiini ve onlarla konutuunu gryoruz, dedi.
Rasulullahda bunun zerine yle buyurdu: Allahn rzasn gzeterek L
ilhe illallah diyen kimseye Allah cehennemi haram klmtr. (Buhari, Salat 45,
Mslim, man 54)
:

J

{

:
{W
W

419: mer ibn-l Hattab (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) esirler arasnda ocuundan ayrlan bir kadn
grd. Kadn ocuuna hasretinden dolay rast geldii her ocuu kucana alyor
ve emziriyordu. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) evresindekilere:
-Hi bu kadn ocuunu atee atar m? diye sordu. Onlar:
-Asla atmaz, cevabn verdiler. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem):
-O halde biliniz ki Allahn kullarna merhamet ve acmas bu kadnn
ocuuna merhametinden ok daha fazladr, buyurdu. (Buhari, Edeb 18)

W J
K

W

K

W K

W
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah tm varlklar yaratt
zaman arn stnde bulunan kendi katndaki bir kitaba RAHMEtM GAZABIMA
GALP GELR diye yazmtr. (Buhari, Bedl Halk 1)
* Bir deiik rivayette: Rahmetim gazabma galip oldu, stn geldi
eklindedir. (Buhari, Bedl Halk 4)
* Baka bir rivayette: Rahmetim gazabm gemitir eklindedir. (Buhari,
tevhid 15, Mslim, tevbe 14)
:
: J

212

W

K

W W

K

W

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim demitir: Allah
rahmetini yz paraya ayrmtr. Doksan dokuz parasn kendi katnda alkoymu
birini yeryzne indirmitir. te yeryznde varlklar bu bir para rahmet sebebiyle
birbirlerine acr ve efkatli davranrlar. Hatta hayvanlar bile bu merhamet yznden
yavrusunu ezmemek iin ayan kaldrr. (Mslim, tevbe 17)
* Bir baka rivayette yle buyurulur: Allahn yz rahmeti vardr. Birini
cinlerin, insanlarn ve hayvanlarn ve bceklerin arasna indirmitir. Onlar bu bir
dilim rahmet sebebiyle birbirlerini sever ve birbirlerine acrlar. Vahi hayvanlar bu
sebeble yavrusuna efkat gsterir. Rahmetinin doksan dokuz parasn da ahirette
kullarna rahmet etmek iin kyamete brakmtr. (Mslim, tevbe 19)
* Yine Mslimin Selmani Farisiden rivayetine gre Rasulullah yle
buyurmutur: Allahn yz rahmeti vardr. Bu rahmetten bir tanesi sebebiyle
varlklar birbirlerine efkat ve merhamet gsterirler. Dier doksan dokuzu ise
kyamet gn iin bekletilmektedir.
* Yine Mslimin baka rivayetinde Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurmutur: Allah yerleri ve gkleri yaratt gn yz rahmet de yaratmtr.
Her bir rahmet gklerle yer arasn dolduracak byklktedir. Bunlardan sadece
birini yeryzne indirmitir. te anne yavrusuna bu yzden efkat gsterir. Vahi
hayvanlar ve kular da bundan dolay birbirlerine merhamet ederler. Kyamet gn
olunca Allah doksan dokuzu bu bir rahmetle yze tamamlar ve kullar iin kullanr.
(Mslim, tevbe 21)

W

J

W

K W
K
W

K

W

W

W

213
K K

K W
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Allahtan naklederek yle buyurmutur:
Kul bir gnah iledi de Allahm benim gnahm bala dedi mi Allah kulum bir
gnah iledi ve gnahn balayacak ve bu yzden kendisini sorgulayacak bir
Rabbi olduunu bildi, der. Sonra kul tekrar gnah iledi de Rabbim gnahm
bala dedi mi Allah: Kulum bir gnah iledi ve gnahn balayacak ve bu
yzden kendisini sorgulayp azap edecek bir Rabbi olduunu bildi, der. Sonra kul
tekrar gnah ileyip de gnahm bala dedi mi Allah: kulum bir gnah iledi,
gnahlar affeden ve gnah ile sorguya eken bir Rabbi olduunu bildi. Muhakkak
ben bu kulumu baladm. O halde byle diledii kadar yapsn, buyurur. (Buhari,
tevhid 35, Mslim, tevbe 29)

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Canm elinde olan Allaha
yemin olsun ki siz hi gnah ilememi olsaydnz Allah sizi yok eder yerinize gnah
ileyip Allahtan balanma dileyecek bir toplum getirir de onlar balard.
(Mslim, tevbe 11)

W

J
K

424: Ebu Eyyub Halid ibni Zeyd (Allah Ondan raz olsun) Ben Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim demitir: Eer siz gnah
ilemeseydiniz, Allah gnah ileyen bir toplum yaratr, onlar gnahlarndan dolay
balanma dilerler de Allah onlar balard. (Mslim, tevbe 10)

W J

FW W J

KE

425: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Aramzda
Ebubekir, mer ve birka kii bulunduu halde Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)le beraber oturuyorduk. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) kalkp
aramzdan ayrld. Gecikince bir ey olur endiesiyle telaa dtk. Telalananlarn
ilki bendim. Kalkp onu aramaya baladm. Nihayet ensardan birinin bahesine
214
geldim. Hadisi uzunca anlatan Ebu Hreyre sonucu yle balad. Rasulullah bana
yle dedi: Git bu bahenin dnda Allahtan baka gerek kalbiyle samimi bir
biimde ehadet getiren kime rastlarsan onu cennetle mjdele. (Mslim, man 52)

J

W

W KKK
:
W

W :
W
K

426: Abdullah ibni Amr ibn-il s (Allah Onlardan raz olsun)den aktarldna
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Allahn brahim (a.s.) hakkndaki: Ey
Rabbim bu tapnlan nesneler gerekten insanlardan pek ounu yoldan kard
onun iin her kim bana uyar ve bana katlrsa o bendendir. Bana ba kaldrana
gelince phesiz sen ok acyan ve gerek balayansn. (14 brahim 36) ayetini
okudu ve sa (a.s.)n:
ayet onlar azaba arptrrsan phesiz onlar senin kullarndr ve eer onlar
balarsan dorusu sen ok gl ve stn olansn yaptn eyleri yerince
yapansn. (5 Maide 118) ayetini okudu ellerini kaldrarak Allahm mmetim!
mmetim! diye dua etti ve alad. Bunun zerine Allah: Ey Cebrail Rabbin hereyi
daha iyi bilir ya- git Muhammede niin aladn sor, buyurdu. Cebrail gelerek
sordu, o da mmeti iin duyduu endieden dolay aladn syledi, -zaten Allah
hereyi en iyi bilendir- Cebrailin dnp haber vermesi zerine Allah: -Ey Cebrail,
Muhammede git ve ona u szm ilet, buyurdu:
mmetin konusunda seni raz edeceiz ve zmeyeceiz. (Mslim, man 346)

W

J
W

W

WK

W
K

K
W
427: Muaz bn-i Cebel (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Bir gn merkep zerinde Rasulullahn arkasnda bulunuyordum. Bana yle
dedi: Ya Muaz Allahn kullar zerinde ve Kullarn da Allah zerindeki ne hakk
vardr bilir misin? buyurdu. Beni Allah ve Resul daha iyi bilir deyince; Rasulullah
215
Allahn kullar zerindeki hakk, onlarn sadece Allaha kulluk etmeleri ve
hibir eyi ona ortak komamalardr.
Kullarn da Allah zerindeki hakk, kendisine hibir eyi ortak tutmayanlara
azap etmemesidir buyurdu. Ben hemen
-Ey Allahn Resl bunu insanlara mjdeleyeyim mi? Dedim.
-Mjdeleme onlar buna gvenirler de kulluu ihmal ederler buyurdu. (Buhari,
Cihad 46, Mslim, man 48)
W

J
W

428: Ber ibni zib (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslman kabirde sorguya
ekildii zaman Allahtan baka ilah olmadna Muhammed (sallallahu aleyhi
vesellem)in Allahn Rasul olduuna ehadet eder. te bu ehadet Kuran-
Kerimdeki Allah; salam szle iman edenleri dnya hayatnda da ahirette de
sapasalam ve dosdoru kelime-i tevhid szyle salamlatrr. Zalimleri ise sapklk
iinde brakr. Ve Allah dilediini yapar. (14 brahim 27) ayetinin delalet ettii
manadr. (Buhari, Cenaiz 87, Mslim, Cennet 73)

W J

K

K

429: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan aktarldna gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kafir bu dnyada bir iyilik yapt
zaman onun karlnda bu dnyada nimetlerden yedirilir. Mmine gelince Allah
onun iyiliklerinin sevabn ahiret iin biriktirir, yapt kullua gre de bu dnyada
ona rzk verir. (Mslim, Mnafikin 57)
* Dier bir rivayette yle buyurulmutur: phesiz ki Allah hibir mminin
iledii iyilii karlksz brakmaz. Mmin yapt iyilik sebebiyle hem bu dnyada
hem de ahirette mkafatlandrlr. Kafire gelince dnyada yapt iyilikler
karlnda kendisine rzk verilir. Ahirete vardnda kendisine verilecek bir
mkafat olmaz. (Mslim, Mnafikin 56)
216

W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Be vakit namazn benzeri, sizden
birinizin kaps nnde akmakta olan ve her gn be kere iine girip ykand suyu
bol rmak gibidir. (Mslim, Mesacid 284)
:
W
J

K
431: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle derken iittim demitir: Hangi mslmann cenazesinde Allaha
irk komam krk kii hazr bulunur, cenaze namazn klarsa Allah onlarn o l
hakkndaki efaatlerini mutlaka kabul eder. (Mslim, Cenaiz 59)

W J

W W
W

W W

K

432: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir defasnda krk
kadar kii Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte bir adr ierisindeydik.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bize: Cennetliklerin drtte biri olmaya raz
msnz? diye sordu. Evet, dedik. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bu sefer:
Cennetliklerin te biri olmaya raz msnz? diye sordu. Biz yine evet, dedik.
Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Muhammedin can elinde
olan Allaha yemin ederim ki ben sizin cennetliklerin yars olacanz umarm.
nk cennete mslman olmayan kimse giremez. Halbuki siz dier mrik millet
ve toplumlara nispetle siyah kzn derisindeki beyaz kl veya beyaz kzn
zerindeki siyah benee benzersiniz. (Buhari, Rikak 45, Mslim, man 377)
: W J
K
W

W
W
K

217
433: Ebu Musa el-Ear (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gn Allah her
mslmana bir yahudi veya hristiyan verilir ve bu senin yerine cehenneme atlacak
senin ateten kurtulu fidyen olacaktr. (Mslim, tevbe 49)
* Mslimin deiik bir rivayetinde: Kyamet gn baz mslmanlar dalar
kadar gnahlarla gelir, Allahta onlar affeder, buyurdu. (Mslim, tevbe 51)
:
W
J
W

W
W>

>

K

434: bni mer (Allah Onlardan raz olsun), ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittim demitir: Kyamet gn mmin Allaha o
kadar yaklar ki, Allah onu tm insanlardan rahmetiyle gizler de gnahlarn ikrar
ettirir ve yle buyurur. Filan gnahn hatrlyor musun, falan gnahn biliyor
musun? Kul da: Biliyorum ya Rabbi, der. Bunun zerine Allah: Ben bu gnahlarn
dnyada rtp gizlemitim bu gnde hepsini balyorum buyurur ve o kimseye
iyiliklerinin kaydedildii defter eline verilir. (Buhari, Mezalim 3, Mslim, tevbe 52)

W

K

W W

435: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: bir adam bir kadn
pm, Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek olay anlatt. Bunun zerine
Allah: Gndzn banda ve sonunda bir de gecenin erken saatlerinde namaz
klmaya devaml ve duyarl ol. nk iyilikler ktlklerini giderir. Allah hatrnda
tutanlar iin bir hatrlatmadr bu... (11 Hud 114) ayetini indirdi. O kimse Ey Allahn
Rasul bu hkm bana m aittir? Dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
Btn mmetime aittir, buyurdu. (Buhari, Mevakit 4, Mslim, tevbe 39)

W

W J
W

W

W K

K
WK
436: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e geldi ve Ey Allahn Rasul ben cezay gerektiren bir i
iledim, beni cezalandr, dedi. Vakit namaz vaktiydi. O ahs Rasulullah ile birlikte
namaz kldktan sonra yine: Ey Allahn Rasul cezalandrlmas gereken bir i
yaptm, beni cezalandr, dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Sen bizimle
218
birlikte imdi namaz klmadn m? buyurdu. Adam evet deyince, Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) : yleyse affedildin buyurdu. (Buhari, Hudud 27,
Mslim, tevbe 44)

W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kulunun bir ey yedikten sonra
hamdetmesinden yine bir ey itikten sonra hamdetmesinden raz olur. (Mslim,
Zikir 89)

W

J

K
438: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah gndz gnah ileyenin tevbesini
kabul etmek iin gece ellerini ak tutar. Gece gnah ileyen kimsenin tevbesini
kabul iin gndz ellerini ak tutar. Bu i gne batdan douncaya kadar yani
kyamete kadar bylece devam eder. (Mslim, tevbe 31)

W

J

W
W

W

WK

WW
K
W
K

W
K
W

W
W K

{

W
W

W
WK W W

W

219

W K

W W

K

W

W
>

439: Ebu Necih Amr bni Abese es Slemi (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Ben cahiliye dneminde iken insanlarn sapklkta olduklarn ve Allahn
katnda faydal bir amel zerinde olmadklarn zannediyordum. Onlar putlara
tapyorlard. Bu arada Mekkeli bir ahsn nemli haberler verdiini duydum.
Hayvanma binerek onun yanna geldim bir de ne greyim Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) cretkar kavminden gizlenmi faaliyetini gizli yrtyor. Onunla
gizli grmenin yollarn aradm. Mekkede kendisine ulatm ve:
-Sen kimsin? dedim.
-Ben peygamberim, cevabn verdi.
-Peygamber ne demektir, deyince:
-Beni Allah gnderdi, dedi.
-Seni ne ile gnderdi, deyince:
-Hsm ve akrabay gzetip kollamak, putlar krmak, Allahn tek olduunu
kabul edip ona hibir eyi ortak komamak vazifesiyle gnderdi, buyurdu.
-Sana bu ite yardm olan kimler vardr? Dedim.
220
-Hr bir erkek ve bir kle cevabn verdi. O gn yannda Bilal ve Ebubekir
bulunuyordu.
-Sana bende uyup yardm iin yannda kalmak istiyorum.
-Senin bu ie bugn iin gcn yetmez, benim halimi ve ortaln durumunu
grmyor musun? imdi sen kavmine dn, ne zaman benim slamiyeti aka
yaymaya baladm duyarsan o zaman yanma gel, buyurdu.
Ben ailemin yanna dndm. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Medineye
hicret etti. Ben ailemin yannda kalp onun haberlerini elde etmeye gayret
ediyordum. Medineden gelenleri soruyordum, Derken Medinelilerden birka kii
geldi. Onlara:
-Medineye gelen zat ne yapt, diye sordum.
-Halk ona kouyor, kavmi onu ldrmek istemi baaramam dediler.
Bunun zerine Medineye gelip Peygamberin yanna girdim ve: Ey Allahn
Rasul beni tandnz m? dedim.
-Evet Mekkede sen benimle bulumutun, dedi. Ben de:
-Ya Rasulallah Allahn sana rettii ve benim bilmediim eyleri bana ret,
bana namazdan haber ver, dedim.
-Sabah namazn kl, sonra gne bir mzrak boyu ykselinceye kadar ara ver.
nk gne eytann ba ucundan doar(o sralarda eytan ve yandalar hareket
etmeye balarlar) kafirler de o vakit ona secde ederler. Sonra dikilmi mzran
glgesi azalp bitinceye kadar nafile namaz kl nk namaza melekler ahid olur.
Allahn iyi kullar da hazr olurlar. Sonra namaza ara ver nk o vakit cehennem
iyice alevlenir. Mzran glgesi dnd zaman le namazn kl nk namaza
melekler ahid olur. Allahn iyi kullar da hazr olurlar. kindiye kadar nafile
klabilirsin. kindi namazn kldktan sonra gne batncaya kadar namaza ara ver
nk gne eytann ba hizasndan batar(o sralarda eytan ve yandalar etmeye
balarlar) kafirler de o zaman gnee secde ederler, buyurdu. Ben:
-Ey Allahn nebisi bana abdestten haber ver, dedim. yle buyurdu:
-Sizden biriniz abdest suyuna yaklar, azna burnuna su verip burnunu
temizlerse muhakkak aznn yznn ve burnunun gnahlar su ile birlikte
dklr gider. Allahn emrettii ekilde yzn ykarsa yznn gnahlar
sakalnn ularndan akar gider. Sonra ellerini dirseklerine kadar ykaynca parmak
ularndan da ellerinin gnahlar akan su ile beraber dklr gider. Ban meshettii
zaman bann gnahlar salarnn ularndan dklen su dklr gider. Ayaklarn
topuklarna kadar ykaynca da parmaklarnn ularndan ayaklarnn gnahlar akan
su ile birlikte akp gider. Byle abdest alan ahs kalkp namaz klar Allaha
hamdeder ona layk olduu sfatlarla anar kalbini de tam manasyla Allaha balarsa,
annesinden doduu gnk gibi gnahlarndan syrlp tertemiz gnahsz olur.
Ravi Amr ibni Abese bu hadisi Ebu mameye haber vermi, Ebu mamede:
Ayn yerde bir adama bu kadar byk bir sevabn verilmesine dikkat et, hadisi
naklederken hata etmi olmayasn. Bunun zerine Amr:
221
-Ey Ebu mame yam ilerledi, kemiklerim zayflad, ecelim de yaklat. Allah
ve Rasul adna yalan sylemek mecburiyetinde deilim. Eer bu hadisi Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)den bir iki hatta yedi defa duymu olsaydm asla
rivayet etmezdim. Fakat bu hadisi ben Rasulullahdan bundan da fazla duymu
bulunmaktaym, demitir. (Mslim, Msafirin 294)
W J

K
440: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah bir mmete rahmetle
muamele etmek isterse o milletin peygamberini onlardan nce vefat ettirir.
Peygamberlerini ahirette onlara nder ve klavuz yapar. Bir milleti de helak etmek
isterse onlara azap gnderip canlarn alr ve peygamberlerini hayatta brakr. Onun
gz nnde onlar mahveder. Peygamberi yalanlayp emrine kar gelmeleri
yznden onlar helak ederek peygamberlerini de memnun ve teselli eder.
(Mslim, Fezail 24)
BLM: 52
ALLAHTAN RAHMETN MD ETMEK

W

Allah salih kuldan bahsederek: Ben iimi ve durumumu Allaha
brakyorum. Muhakkak ki Allah kullarnn her halini grr. man eden o adam
Allah kavminin kurduu tm tuzaklardan korudu... (40 Mmin 44-45)
W :W J

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Aziz ve Celil olan Allah: Ben
kulumun beni zannedip bildii gibiyim. Beni hatrlad yerde ben daima onunla
beraberim. Rahmet ve yardmm onunla beraberdir.
222
Allaha yemin ederim ki kulunun tevbesinden dolay Allahn honutluu
sizden birinizin ssz lde kaybettii devesini bulduu zamanki sevincinden daha
byktr. Bundan dolay Allah yle buyurmutur: Bana bir kar yaklaana ben
bir arn yaklarm, bir arn yaklaana bir kula yaklarm, bana yryerek gelene
ben koarak gelirim. (Buhari, tevhid 15, Mslim, Tevbe 1)

J
K

:

442: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Vefatndan
gn nce Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim: Cabir
ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Her biriniz lrken Allahn
balayc ve merhamet sahibi olduunu hsn zan ederek yani gzel duygu ve
beklentiler iinde olarak lsn. (Mslim, Cennet 81)
W :
W J

K

443: Enes (Allah Ondan raz olsun), ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken dinledim, dedi: Allah buyuruyor ki: Ey Ademolu sen
bana dua edip affedilmeni umduun srece sende bulunan gnahlar ne kadar ok
olursa olsun seni balarm.
Ey Ademolu gnahlarn yerle gkleri dolduracak seviyeye ulasa benden
balanman istersen seni affedip balarm.
Ey Ademolu sen yeryzn dolduracak kadar gnahla fakat bana hibir eyi
ortak tutmam olduun halde huzuruma gelirsen ben de seni yeryz dolusu
balama ile karlarm. (Tirmizi , Deavat 98)
BLM: 53
KORKU LE MD ARASINDA YAAMAK

W
Allahn nceden kestirilemeyen kurduu ince tertip ve dzeninden kim
kendini gvenlik iinde grebilir? Fakat byk zarar gze alanlardan baka hibir
kimse bu tr tertip ve dzenden kendini gvenlik iinde gremez. (7 Araf 99)
K
W
223
Ancak kafirler topluluundan bakas(Allahtan gelen gerekleri rtbas eden
toplumlar) Onun rahmetinden midlerini keserler. (12 Yusuf 87)

W
Baz yzlerin mutluluktan parlad baz yzlerin de zdrap ile karard o
hesap gnEdnn). (3 Al-i mran 106)
K

W
... Dorusu Rabbin, cezay abucak verendir, ayn zamanda da ok acyan ve
balayandr. (7 Araf 167)
K
W
Gerekten hayrl ve iyi olanlar imanlarnda sadk ve samimi olup doru
drst iler ileyenler nimet cennetlerindedirler. Kafirler ve gnahlara dadananlar
ise yakc bir ate iindedirler. (82 nfitar 13-14)

W
K
Artk o zaman iyiliklerinin tarts ar basan kendisini mutlu bir hayatn
iinde bulacak, kimin de iyiliklerinin tarts hafif gelirse onun ana kuca gibi
snaca yeri ana yurdu cehennem uurumu olacaktr. (101 Karia 6-9)
W J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mmin kimse Allahn
azabnn iddet ve derecesini bilseydi cennet midine kaplmazd. Kafir de Allah
katndaki rahmetin okluunu kavrayabilseydi Onun cennetinden asla mid
kesmezdi. (Mslim, tevbe 23)

W

J
W

> WW

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: l tabuta konup ta insanlar
veya erkekler onu yklendii zaman cenaze iyi bir kii ise: Gideceim yere beni
hemen ulatrn, hemen ulatrn, der. len kimse iyi bir kimse deilse: Eyvah nereye
224
gtryorsunuz beni diye bir lk atar. Onun sesini insanlardan baka her ey
duyar eer insan bu sesi duysayd baylp derdi. (Buhari, Cenaiz 50)

W W J
K

gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cennet size
ayakkabnzn bandan daha yakndr, cehennemde byledir.
BLM: 54
DN HEYECAN VE AHREt ENDESNDEN DOLAYI ALAMAK VE
ALAMANIN DEER

W
te byle deyip alayarak yzst yere kapanrlar da Kuran dinleyileri
onlarn gnl alakln ve itaatlerini artrr. (17 sra 109)

W
Siz bu Kuran ve haberlerini mi tuhaf buluyorsunuz, alayacanz yere
glyorsunuz. (53 Necm 59-60)
W
W
W J
K
W>

W

WxWz

K
(sallallahu aleyhi vesellem): Bana Kuran oku buyurdu. Ben:
-Ey Allahn Rasul Kuran sana indirilmiken ben mi sana Kuran
okuyacam! dedim. O da: Ben Kuran bakalarndan dinlemeyi severim,
buyurmas zerine Nisa suresini okumaya baladm. yleyse hesap gn her
topluluk iinden ahitler getireceimiz ve seni de onlara ahid tutacamz zaman...
(4 Nisa 41) anlamndaki ayete geldiimde, imdilik bu kadar okuman yeter
buyurdu. Bir de baktm gzlerinden yalar akyordu.
225

W J

WK

W
K

448: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) daha nce bir benzerini asla duymadm pek etkili bir
konuma yapt ve yle buyurdu: Eer siz benim bildiklerimi bilseydiniz mutlaka
az gler ok alardnz.
Enes diyor ki: Bunun zerine Peygamberin ashab ellerini yzlerine kapatarak
hkra hkra alamlard. (Buhari, Ksuf 2, Mslim, Salat 112)

W
W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahn byklne sayg
ve azabndan korkusuyla gzya dken kii salm st memeye dnmedike
cehenneme girmez. Allah yolunda cihad ederken oluan tozla cehennem duman
asla birlemez. (Tirmizi , Fezaill cihad 8)
W

W W J

W

KK

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hibir glgenin bulunmad
kyamet gnnde Allah yedi insan arnn glgesinde barndracaktr.
1. Adaletli devlet bakan,
2. Allaha ibadet ve itaat ederek yetien gen,
3. Kalbi mescidlere bal kimse,
4. Allah iin birbirlerini sevip, bu uurda bir araya gelip ayrlan kiiler,
5. Makam ve gzellik sahibi bir kadnn zina arsn, Ben Allahtan korkarm
diyerek reddeden kimse,
6. Sa elinin verdiini sol eli bilemeyecek kadar gizli sadaka veren kimse,
7. Kendi bana kaldnda Allah anarak gzya aktan kimse. (Buhari, Ezan
226

W

J
K

451: Abdullah ibni hhir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yanna gelmitim. Namaz klyordu.
Alamaktan dolay kaynayan tencerenin kard ses gibi iinden sesler geliyordu.
(Ebu Davud, Salat 158)
W

W J
W
W
W

K
W K K
452: Enes ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bey ibni Kab (Allah Ondan raz olsun)a
hitaben yle buyurmutur:
-Allah Lem yeknillezine keferu suresini sana okumam bana emretti. bey
ibni Kab:
-Allah benim ismimi and m? dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
-Evet, buyurdu. bey duygulanarak alad. (Buhari, Menakbl Ensar 16,
Mslim, Msafirin 246)
* Mslimin baka bir rivayetinde bey alamaya balad ifadesi gemektedir.
(Mslim, Msafirin 245)

W J

W

W

W
>
K

vesellem)in vefatndan sonra Ebu Bekir, mer (Allah Ondan raz olsun)ya : mm
Eymen (Allah Ondan raz olsun)ya gidelim, Rasulullahn ziyaret ettii gibi bizde
onu ziyaret edelim, dedi. kisi beraber oraya geldiklerinde mm Eymen alad.
Onlar da:
-Niin alyorsun, Allah katndaki nimetin Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) iin ok daha hayrl olduunu bilmiyor musun? dediler. mm
Eymende:
-Ben Rasulullah vefat etti diye alamyorum. Allah katndaki nimetlerin
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) hakknda daha hayrl olduunu biliyorum.
Fakat ben vahyin kesilmi olmasndan dolay alyorum, deyince Ebu Bekir ve mer
227
(Allah Ondan raz olsun)de duygulandlar ve hep birlikte alamaya baladlar.

W
J
W
K

W
K
W

W
W

K
454: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in hastal arlanca kendisine kimin
namaz kldrmasn istedii soruldu. O da:
-Ebubekire uraynz insanlara namaz kldrsn, buyurdu.
Bunun zerine Aie (Allah Ondan raz olsun): Ebubekir yufka yreklidir.
Kuran okurken kendisini tutamaz alar, bakasna emretseniz de o kldrrsa dedi.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Ebubekire uraynz namaz o kldrsn,
buyurdu. Mminlerin annesi Aie (Allah Ondan raz olsun)dan gelen bir rivayette
yle buyurmutur: Ebubekr yerine geip namaz kldrrsa, arkasndaki insanlar
alamasndan bir ey duymaz, dedim, (Buhari, Ezan 39, Mslim, Salat 94)

J

W

J W J

K

K

455: brahim ibni Abdurrahman ibni Avftan rivayet edildiine gre orulu
olduu bir gn Abdurrahman ibni Avf (Allah Ondan raz olsun)n nne bir yemek
sofras getirildi. Sofraya bakp unlar syledi: Musab ibni Umeyr Uhud savanda
ehid edildi. O benden daha hayrl bir kul idi, ama kefen olarak bir kaftandan baka
bir eyi yoktu. Onunla ba rtlse ayaklar, ayaklar rtlse ba akta kalyordu.
Sonralar bize dnyalk her ey bol bol verildi de byle sofralar hazrlanr oldu.
yiliklerimizin karlnn da bu dnyada pein verilmi olmasndan korkup
endieleniyorum, dedi ve alamaya balad, yemei brakp iftar bile etmedi. (Buhari,
Cenaiz 27)
W

J

W

228

W K

K

W

K

456: Ebu mame Suday ibni Aclan el Bahl (Allah Ondan raz olsun)'dan
rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allah katnda iki damla ve iki izden daha sevimli bir ey yoktur:
1- Allah korkusuyla aktlan gzya damlas ve
2- Allah yolunda dklen kan damlas. ki iz ise;
1- Allah yolunda arprken alnan yara izi,
2- Allahn emrettii farzlardan birini yerine getirirken meydana gelen izler.
rbd bn-i Sariyete (Allah Ondan raz olsun) den gelen hadiste yle demitir:
bir konuma yapt.
Bu konuda pek ok hadis bulunmakta olup ayrca Tirmizi Fezaill-Cihad 12de
ki gze cehennem atei dokunmaz: 1- Allahn bykln dnerek alayan
gz, 2- Allah yolunda geceleri uyank kalan gz, buyurmutur.
BLM: 55
DNYADA HTYATAN FAZLASINA SARILMAMANIN GEREKLL VE
FAKRLN STNL

W

K

Dnya hayatnn rnei tpk una benzer: Gkten indirdiimiz su sebebiyle
insan ve hayvanlarn yedii yeryzndeki bitkiler onunla birbirine karr ta ki
yeryz btn gzelliklerini taknp sslendii, yeryz ehli de kendilerini onun
rnn biip toplamaya g yetireceklerini zannettikleri bir srada geceleyin ve
gndzn o yere emrimiz gelir de sanki bir gn nce o hi bitkisiyle sslenip zengin
olmam gibi onu kknden biilmi yapverdik, ss ve zenginliini yok ettik. te
biz dnen bir toplum iin ayetleri byle geni geni aklyoruz. (10 Yunus 24)
229

W

Onlara rnek olarak anlat: Dnya hayat gkten yadrdmz yamura
benzer ki onunla yeryznn bitkileri byyp birbirine karr derken ok
gemeden bu canllk eitlilik rzgarn savurup gtrd er pe dner. Allahn
gc her eye yeter. Mal mlk ve ocuklar dnya hayatnn ssleridir. Edebi ve
srekli olan drst ve erdemli davranlar ise karl bakmndan Rabbinin katnda
sevapa daha deerli ve bir mid kayna olmaya daha layktr. (18 Kehf 45-46)

W

K
Bilin ki ey insanlar bu dnya hayat ve yaants, sadece bir oyundan, geici
bir elence, bir ss, aranzda bir vnme, bbrlenme ve daha ok mal ve evlat
sahibi olma isteinden ve yarndan ibarettir. Mal ve evlat oaltma yarndan
ibarettir. Bu dnyann durumu hayat getiren yamurun hikayesine benzer.
Yamurun yeerttii bitki topra ekenlere sevin verir ama sonra kurur ve sen onun
sarardn grrsn. Sonra kl ufak olmu dalp gitmitir. Ve ahirette ise Allahtan
gelen gerekleri rtbas edenler iin etin bir azap, itaat edenler iin ise balanma ve
honutluk vardr. Ve dnya hayat aldatc bir geimlik ve yararlanmadan ibarettir.
(57 Hadid 20)

W

K

Nefsani arzulara (zellikle) kadnlara, ocuklara, altn ve gm cinsinden
yn yn biriktirilmi hazinelere soylu atlara, srlara ve arazilere ynelik dnyevi
zevkler insanolu iin ekici klnmtr. Btn bu zevkler bu dnya hayatnn geici
eyleridir. Ama hedeflerin en gzeli Allah katnda olandr. (3 Al-i mran 14)

W
K

Ey insanlar! phe yok ki, Allahn her konudaki verdii sz gerektir ve
mutlaka gerekleecektir. O halde dnya hayat nimet ve ssleriyle sizi ahiret
230
hayatndan alkoyup aldatmasn. ok aldatc olan eytan da sakn sizi aldatp
Allahn ltuf ve balamasna midlendirmesin. (35 Fatr 5)

W

A gzllk saplants iinde mal mlk okluuyla vnmek oyalad sizleri.
yle ki mezarlarnza girinceye kadar bu oyalanmaya devam ettiniz veya okluk iin
mezarlar bile soymaya kalktnz. Ama zaman geldiinde bunlarn bo olduunu
anlyacaksnz. yle deil ama zaman geldiinde ahirette azapla karlanca daha
iyi bilip anlyacaksnz. Hayr Hayr kesin bir bilgiyle yaptklarnzn ne
kazandrdn bir bilseydiniz. (102 tekasr 1-5)

W
K

Bu dnya hayat elence ve oyundan baka bir ey deildir. Ahiret yurdu ise,
ite asl hayat odur. Keke bu gerei tm insanlar bilselerdi. (29 Ankebut 64)

W J

W

W
W

K
457: Amr ibni Avf el Ensari (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ebu Ubeyde ibnl Cerrah (Allah Ondan
raz olsun) cizye tahsildar olarak Bahreyne gndermiti. Ebu Ubeyde cizye ve
toplad mal ile Bahreynden geldi. Ensar Ebu Ubeydenin geldiini duyup sabah
namazn Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ile klmak zere geldiler.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) namaz klp gitmeye kalknca nne
durdular. Rasulullah onlar bu vaziyette grnce glmsedi ve:
-Ebu Ubeydenin Bahreynden malla geldiini duydunuz zannediyorum, dedi.
Ensar da: Evet Ya Rasulallah, diye cevap verdiler. Bunun zerine peygamber
efendimiz:Sevininiz ileride sizi sevindirecek eyler bekleyiniz. Allaha yemin olsun
ki sizin hakknzda korktuum ey fakirlik deildir. Fakat ben sizden ncekilerin
nne serildii gibi dnyann sizin nnze serilmesinden onlarn dnya iin
yarp ahireti unuttuklar gibi sizin de yara girmenizden ve bu uurda onlar
231
mahvetikleri gibi, sizin mahvolmanzdan da korkuyorum. (Buhari, Rikak 7,
Mslim, Zhd 6)

W
J

W

K
458: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) minber zerine oturmu biz de onun etrafnda
dizilmitik. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Benden sonra
size dnya nimetlerinin ve gzelliklerinin almasndan ve onlara gnlnz
kaptracanzdan korkuyorum. (Buhari, Zekat 47, Mslim, Zekat 121)

W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dnya tatldr, manzaras
hotur. Allah sizi dnyada sizden evvel geenlerin yerine geirecek ve nasl
davranacanza ve ne gibi iler yapacanza bakacaktr. O halde yolunuzu Allah ve
Rasul vastasyla bulmak suretiyle dnyadan saknn, kadnlardan da korununuz.
(Mslim, Zikir 99)
K
W J
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahm gerek hayat ancak ahiret
hayatdr. (Buhari, Rikak 1, Mslim, Cihad 126)
W
W J
K
W

461: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: len kimseyi peinden ey takib
eder. Aile evresi, mal ve yapt iler. Bunlardan ikisi geri dner, aile evresi ve
mal. Yapt iler ise kendisiyle birlikte kalr. (Buhari, Rikak 42, Mslim, Zhd 5)

W W J

W

K
W

W

K

W

232
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cehennemliklerden olup da dnyada
ok konforlu bir hayat yaayan kii kyamet gn cehenneme bir kere daldrlr ve:
Ey Ademolu sen hayatnda iyi bir gn geirdin mi? Konforlu bir hayat yaadn m?
diye sorulur. O kii de: Vallahi grmedim Ya Rabbi, cevabn verir.
Cennetliklerden olup dnyada iddet ve zdrapla gn geiren bir kii getirilir.
Cennete bir kere daldrlr. Ona da: Ey Ademolu sen hayatnda hibir sknt ektin
mi zorluk darlk grdn m? denilir. O kii de: Hayr vallahi Rabbim, hibir
yoksulluk ve sknt grmedim, zorluk ve darlk ekmedim, der. (Mslim, Mnafkn
55)

W W
J
K

463: Mstevrid ibni eddad (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ahirete gre dnyann
deeri ancak sizden birinin parman denize daldrmasna benzer. Parmayla
denizden ald suyu gz nne getirip bir baksn ksa, deersiz ve yok denecek
kadar az.- (Mslim, cennet 55)

J
K W

WK
W

W

W >

K

K
(sallallahu aleyhi vesellem) bir gn arya uramt, ashab da etrafnda idi. Kk
kulakl bir olak lsne rastlad, onu kulandan tutarak: Hanginiz bunu bir
dirheme satn almak ister? buyurdu. Ashab:
-Onu daha az para ile de olsa almayz, onu ne yapalm ki, dediler. Sonra
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
-Size bedava verilse ister misiniz? diye sordu. Onlar:
-Allaha yemin ederiz ki, o diri bile olsa kulaksz olduu iin kusurludur, l
iken onu ne yapalm? Diye cevap verdiler. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem): Allaha yemin ederim ki bu olak sizce nasl deersiz ise dnya da
Allah katnda ondan daha deersizdir. Buyurdular.

W
J

WK
WK
W

233
K
K : W

: K K

K

:
K

K
W

W

W
W W
K
W
W

465: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) ile birlikte Medinenin Harra mevkiinde yryordum. Derken Uhud
da karmza kverdi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Ya Eba Zerr dedi.
Ben de: Buyur Ya Rasulallah, emrine amadeyim dedim. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem):
-Yanmda u Uhud da kadar altn olsa bu i beni sevindirmez. Bir borcu
demek iin ayrdmdan baka da yanmda bir dinar bulunduu halde gn
gemesin istemem. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) , sana, soluna ve
arkasna verme iareti yaparak- yanmda bulunan yle yle Allahn kullarna
datmak isterim, buyurdu ve yoluna devam ederek: Dnyada kendilerine ok mal
verilenler ahirette sevab az olanlardr veya cennette onlar aznlktadrlar. Yalnz
sana soluna ve arkasna yle yle infak edenler mstesnadr. Onlar da ne kadar
azdr. Sonra bana: Ben yanna gelinceye kadar yerinde dur, diye tenbih ederek
gecenin karanlnda yryp gzden kayboldu. Bir mddet sonra ykselen bir ses
duydum. Bir kimsenin Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e saldrmasndan
korktum yanna gitmek istedim. Fakat ben gelinceye kadar olduun yerden ayrlma
emrini hatrlayarak o gelinceye kadar bir yere ayrlmadm. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yanma gelince bir ses duydum ve korktum diyerek olanlar
anlattm. Sen o sesi duydun mu? diye sordu. Ben evet diye cevap verdim. Bunun
zerine bana dedi ki: O Cebrail idi. Bana mmetinden Allaha ortak komayarak
len kimse cennete girer, dedi. Ben zina edip hrszlk yapsada m? dedim. Zina etse
de hrszlk yapsa da cennete girer, buyurdular. (Buhari, stikraz 3, Mslim, Zekat 32)
W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Uhud da kadar altnm
olsa borcum kadar hari, ondan yanmda bir miktar bulunduu halde zerimden
gece bile kalmamas beni sevindirir. (Buhari, temenni 2, Mslim, Zekat 31)
234

W W J
K

:

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hayat artlar kendinizden
aa olanlara baknz, sizden stn olanlara bakmaynz. Bu hareket elinizdeki
Allahn nimetini hor grmemeniz iin en uygun yoldur. (Mslim, Zhd 9)
* Buharinin deiik bir rivayeti yledir: Sizden biriniz mal ve yaradl
ynnden kendisinden stn birini grrse hemen ardndan kendinden aa
durumda bulunan kimselere baksn. (Buhari, Rikak 36)

W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Altn, gm, kuma ve
elbiseye kul kle olanlar helak oldular. Bu tip insanlar kendilerine verilse sevinirler,
verilmezse holanmazlar. (Buhari, Rikak 10)

W J

K

469: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den, yle demitir: Suffe
ashabndan yetmi kiiyi grdm ki onlardan hi birinin zerinde rtnecek bir
eyleri yoktu. Ya sadece st taraf rten bir gmlek veya alt taraf rtecek eteklik
giymiler bu elbise paralarn boyunlarna balarlard da bu giysilerden kimisi
baldrlarnn yarsna kimisi de topuklarna kadar eriebilirdi de avret yerleri
grlmemesi iin ularn elleriyle topluyorlard. (Buhari,Salat 58)
K

WW J
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dnya mminin zindan,
kafirin cennetidir. (Mslim, Zhd 1)
W W
J
K

235

W

K

471: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) omuzumdan tuttu ve: Dnyada sanki bir garip veya
yolcu gibi ol buyurdu. bni mer yle derdi: Akama ulatnda sabah gzetme,
sabaha kavutuunda da akam bekleme, saln yerindeyken hastaln, hayatta
iken lmn iin hazrlk yap. (Buhari, Rikak 3)
W

J
W
W
K

472: Ebul Abbas Sehl bni Sad es Said (Allah Ondan raz olsun)'dan
bildirildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e bir adam geldi ve: Ya
Rasulallah! Bana yaptm zaman hem Allahn hem de insanlarn beni sevecei bir i
syle dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Dnyaya fazla balanma ki
Allah seni sevsin, insanlarn elindekilere gz dikme ki insanlar seni sevsin. (bn
Mace, Zhd 1)

W

J

W

K

473: Numan ibni Beir (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: mer ibni
Hattab (Allah Ondan raz olsun) insanlarn sahip olduklar dnyalklar ortaya
koyarak yle dedi: Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in gn boyu alktan
kvranp durduunu, karnn doyuracak d bir hurma bile bulamadn grdm.
(Mslim, Zhd 36)

W J

K
474: Aie (Allah Onlardan raz olsun)dan aktarlmtr. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) vefat ettiinde evimde bana ait olan rafta biraz arpadan baka hibir
canlnn yiyecei hibir ey yoktu. Uzun zaman hep ondan yedim, bitecek diye
telalanp ltm bylece tevekkl ortadan kalkm oldu ve hemen tkeniverdi.
(Buhari, Humus 3, Mslim, Zhd 27)
236

J

W

475: Mminlerin annesi Cveyriyye binti Harisin erkek kardei Amr ibni
Haris (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) vefat ettiinde geride sadece bindii beyaz katr, silah ve yolcular iin
vakfettii arazi dnda ne altn ne gm ne kle ne cariye ne de hibir ey
brakmad. (Buhari, Vesaya 1)

W

J

K

476: Habbab ibni Eret (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Allahn rzasn
kazanmak iin Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte Medineye hicret
ettik. Hicretimizin mkafat Allaha kalmt. Arkadalarmzdan bazlar elde
edecekleri mkafattan hibir ey yemeden vefat ettiler. Onlardan biri de Musab ibni
Umeyr (Allah Ondan raz olsun)dr. O Uhud gn ehid edilmiti. Ynden yaplm
renkli bir kaftandan baka hibir eyi yoktu. Bu kaftan kefen olarak bana
rttmzde ayaklar alyor, ayaklarna rttmzde de ba alyordu.
Neticede Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ban rtmemizi ve ayak tarafn
izhr denilen gzel kokulu ottan koymamz emretti.
Bizden bazlar da vard ki hicretin meyvelerine ulat ve onlar devirdi yani
pek ok dnya nimetlerine kavutu. (Buhari, Cenaiz 27, Mslim, cenaiz 44)
W W

J
K

477: Sehl ibni Sad es Said (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Eer dnya sivrisinein
kanadna denk bir deere sahip olsayd Allah hibir kafire dnyadan bir yudum su
bile iirmezdi. (Tirmizi Zhd 13)
:
W J
K

478: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittim demitir. Dikkat edin uyank olun. Dnya ve
237
iindeki tm eyler deersiz ve kymetsiz olup lanetlenmitir. Ancak Allah
anmak,onun rzasna uygun eyleri renmek mstesnadr.(Tirmizi ,Zhd 14)

W W J
K
479: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: iftlik ve akar
edinerek dnyaya dalmaktan saknnz. (Tirmizi , Zhd 20)
W

J
W

W W

K

24/480: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir
gn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize uramt, biz de oturduumuz
kulbeyi tamir ediyorduk. Ne yapyorsunuz? diye sordu. Biz de yklmak zere
olan kulbemizi onaryoruz dedik. Bunun zerine: lmn bu yklma iinden
daha abuk geleceini sanyorum. buyurdular. (Ebu Davud, Edeb 169)
:
:

J
K
25/481: Kab ibni yaz (Allah Ondan raz olsun) Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yle sylediini iitmitir: phesiz her mmetin bir fitnesi vardr.
Benim mmetimin fitnesi, imtihan vesilesi de maldr. (Tirmizi , Zhd 26)
W W J

W

W
K

26/482: Ebu Amr ki Ebu Abdullah ve Ebu Leylada denilir. Osman ibni Affan
(Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu. Adem olunun unlar dnda dnyada bir hakk yoktur.
Oturaca ev, avret yerini rtecek elbise yiyecek ve ieceini koyaca kaplar.
(Tirmizi , Zhd )
W

W

J

W W

K

238
27/483: Abdullah ibni hhr (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gelmitim. O srada
elhakmttekasr suresini okuyordu. Sureyi tamamlaynca yle buyurdu:
Ademolu malm malm deyip duruyor. Ey Ademolu yiyip tkettiinden,
giyip eskittiinden ve sevap kazanmak iin sadaka olarak nden gnderdiinden
baka maln m var ki geri kalan tm mallarn miraslarndr. (Mslim, Zhd 3)
W
W J
W :
W

K
484: Abdullah ibni Muaffel (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: -Ey Allahn Rasul, Allaha yemin ederim
ki ben seni seviyorum, dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) o kiiye: Ne
sylediini iyi dn, deyince adam: -Allaha yemin ederim ki ben seni seviyorum,
dedi ve bu sz defa tekrarlad. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem):
Beni seversen fakirlie kar zrh hazrla nk fakirlik beni sevenlere
ulamakta selin akndan daha abuk yol alr. (Tirmizi , Zhd 36)

W W

J
K

29/485: Kab ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Bir koyun srsne salverilmi iki a kurdun yapt zarar, mala ve mevkiye
dkn bir adamn dinine verdii zarardan daha byk deildir. (Tirmizi , zhd
43)

W
J
W

W K

K

(sallallahu aleyhi vesellem) bir hasr zerinde yatp uyumutu. Uyandnda hasr
vcuduna iz brakmt. Bunun zerine biz:
Ya Rasulallah sizin iin bir yatak edinsek dedik. Bunun zerine Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) :
Benim dnya ile iim ve ilgim ne ? Ben bu dnyada bir aa altnda
glgelenip de brakp giden bir yolcu gibiyim. (Tirmizi , Zhd 44)
239
We W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Fakirler cennete
zenginlerden beyz yl nce girerler. (Tirmizi , Zhd 44)
W

J

K
488: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) ve mran ibni Husayn (Allah
Onlardan raz olsun)den bildirildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Cennete baktm grdm ki orada bulunanlarn ounluunun
fakirler olduunu grdm. Cehennemi de grdm baktm ki orada bulunanlarn
ounluu da kadnlardr. (Buhari, Nikah 88, Mslim, Zikir 94)

W

J

K

K
489: Usame ibni Zeyd (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cennetin kapsnda durdum,
oraya girenlerin ou dnyada mal mlk olmayan yoksullard. Varlkl kimseler
ise hesaba ekilmek zere alkonulmulard. Ne var ki onlardan cehenneme gidecek
olanlarn cehenneme gtrlme emri verilmiti. (Buhari, Nikah 87, Mslim, Zikir
93)
W

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: airlerin syledii szlerin
en dorusu Lebidin u szdr: yi biliniz ki Allahtan baka her ey yok olacaktr.
(Buhari, Edeb 90, Mslim, Birr2)
240
BLM: 56
ALIK VE SADE YAAMANIN STNL

W

K

Onlarn ardndan yle kt nesiller geldi ki, namaz braktlar, ehvetlerine
uydular. Bunlar da azgnlklarnn cezasn(ayy denilen cehennemdeki vadi de)
bulacaklardr. Ancak piman olup Allaha ynelen, iman edip doru ve drst iler
ileyenler cennete girerler ve hibir hakszla uramazlar. (19 Meryem 59-60)

W

Krn, grkem ve debdebesi iinde milletinin karsna kt. Dnya hayatna
gzn dikenler: Ne olurdu bize de, Krna verilenin bir benzeri verilseydi, phe
yok ki, o ok ansl(ne zengin, ne byk devlet sahibiymi!) dediler. Kendilerine
ilim verilmi olanlar ise: Yazklar olsun size, iman edip doru drst iler yapanlar
iin Allahn mkafat daha hayrldr. Bu mkafata da, ancak her trl glklere
gs gerebilenler kavuabilir. (28 Kasas 79-80)

W
Sonra o gn size verilen tm nimetlerden ineden iplie mutlaka sorguya
ekileceksiniz. (102 tekasr 8)

W

Her kim bu arabuk geen dnya hayatn ve iindekileri tercih ederse, ona
yani dilediimiz kimseye dilediimiz kadarn dnyada hemen verir sonrada onu
knanm ve mahrum braklm, kovulmu olarak girecei cehenneme sokarz. (17
sra 18)

W
J
K

W
K
491: Aie (Allah Ondan raz olsun)yle demitir: Muhammed (sallallahu
aleyhi vesellem)in ailesi onun vefat ettii ana kadar iki gn arka arkaya arpa
241
ekmeiyle karnn doyurmad. (Buhari, Eyman 22, Mslim, Zhd 22) Baka bir
rivayette : Medineye geleli Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)in ailesi onun
vefat ettii ana kadar gn arka arkaya buday ekmeiyle karnn doyurmad.
(Buhari, Eyman , Mslim, Zhd )

W

J

W

W
W
W
K

K

492: Urve (Allah Onlardan raz olsun)n Aie (r. anha)dan rivayet ettiine
gre o: Ey kz kardeimin olu Allaha yemin ederim ki biz bir hilli sonra dierini
sonra bir bakasn, yani iki ayda hilali grrdk de Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in evlerinde hi ate yaklmazd, demiti. Ben de: -teyzeciim o halde ne ile
geinirdiniz? diye sordum. Teyzem iki siyah, yani hurma ve su. Ancak u var ki
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in samal hayvanlar bulunan ensardan
komular vard, onlar Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e bu hayvanlarn
stlerinden gnderirlerdi. O da bize iirirdi, dedi. (Buhari, Hibe 1, Mslim Zhd 28)

J

W

K

493: Ebu Said el-Makburinin Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den
rivayetine gre Ebu Hureyre bir gn nlerinde kzartlm bir koyun bulunan bir
toplumun yanna urad. Onlar sofraya davet ettilerse de o yemekten ekindi ve
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) arpa ekmeine bile doymadan dnyadan
gp gitti. (Buhari Etime 23)

W
J
K
K

494: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir, Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) vefatna kadar ykseltilmi masams ayakl sofra zerinde yemek
yememitir yine vefat edinceye kadar elenmi undan yaplm yumuak ekmek de
yememitir. (Buhari Etime 16)
Buharinin baka bir rivayetinde : Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi
vesellem) vefat edinceye gzleriyle kadar soyulmu ve kzartlm bir koyun ettini
grmemitir.
242

W

J
K

495: Numan ibn-i Beir (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir.
Ben Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)i grdm karnn doyuracak
kadar d hurma bile bulamad gnler oldu. (Mslim Zhd 34)

W J
W
W

W

W

K
496: Sehl ibn-i Sad (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) peygamber olduu gnden vefatna kadar elenmi un
beyaz ekmek grmedi. Sehle Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) zamannda siz
elek kullanr mydnz? diye soruldu Sehl: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
peygamber olarak gnderildii andan vefat ettii ana kadar elek grmedi dedi.
- Elenmemi arpa ununu nasl yiyordunuz? Dediklerinde O; Biz onu tp
savururuz uan uar kalann da hamur yapardk.dedi. (Buhari Etime 23)

W J

W

W

K

W
K
W

W
W

W

W

K

W

K

K

497: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bir gn veya bir gece evinden kmt. Ebu Bekir ve
243
mere rastlad onlara Bu saatte sizi evinizden karan sebep nedir? diye sordu.
Onlarda; Alk Ya Rasulullah dediler, peygamberimiz:
- Gc ve canm elinde tutan Allaha yemin ederim ki sizi evlerinizden
karan sebep beni de kard haydi kalknz buyurdu. Onlarda Rasulullah ile birlikte
kalktlar Ensardan bir zatn evine geldiler. Fakat o zat o anda evde deildi. Ama evin
hanm Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) i grnce hogeldiniz buyurun dedi.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem): Evin sahibi falan nerededir diye
sordu. Kadn: Bize tatl su getirmeye gitmiti dedi. tam o srada ev sahibi olan ensr
kageldi Peygamberle iki arkadan grnce; Allaha hamdolsun bu gn hibir
kimse misafir ynnden benden daha bahtiyar deildir dedi. Hemen gidip ierisinde
koruk, olgun ve ya bulunan bir hurma salkm getirdi ve buyurunuz dedi. Baa
davrannca Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Sakn ha salan hayvanlara
dokunma dedi. Ev sahibi onlara bir koyun kesti koyun etinden ve hurmadan bir
para yediler tatl sudan da itiler. Hepsi doyup suya kannca Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) Ebu Bekir ve mere hitap ederek: canm elinde tutan Allaha
yemin ederim ki, kyamet gnnde bu nimetlerden mutlaka sorguya ekileceksiniz
alk sizi evlerinizden kard evinize dnmeden de bu nimetlere kavutunuz.
(Mslim Eribe 140)

W
J

W

KKK

K

498: Halid ibni mer el Adev (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir.
Basra emiri olan Utbe ibni Gazvan bize bir konuma yapt. Allaha hamd senadan
sonra szlerine yle devam etti. Dnya geici ve yok olucu olduunu bildirdi ve
durmadan da arkasna dnp gidiyor ondan kalan kiinin iip te dibinde brakt su
kadar bir miktardr. Siz bu dnyadan geici ve yok olucu olmayan bir yere g
edeceksiniz. u halde oraya hayrl amellerle tanmaya alnz. nk bize haber
verildiine cehennemin yukar tarafndan atlan bir ta yetmi senede cehennemin
dibine ulamaz. Allaha yemin olsun ki bize bildirildiine gre cennetin kaplarnn
iki kanad arasnda krk yllk bir mesafe vardr. Bir gn gelecek cennette
doldurulacak izdihamdan yer bulunmayacak hale gelecektir.
244
Mslman olanlarn yedincisi olduumu biliyorsunuz. Bizim aa
yaprandan baka yiyeceimiz yoktu bu yzden dudaklarmz yara olmutu.
Derken giyecek bir rt paras bulmutum da ikiye blp Sad ibni Malikle
paylamtk yarsn ben, yarsn da Sad beline dolamt. Bu gn her birimiz bir
ehre vali olmu durumdayz. Bu yzden ben kendi gznde byk bir adam haline
gelip kendimi byk grp, Allah katnda kk olmaktan Allaha snrm.
(Mslim Zhd 14)

W J
K
W

499: Ebu Musa el-Ear (Allah Ondan raz olsun) yle demitir; Aie (Allah
Ondan raz olsun) bize keelemi bir omuz rts ve kaln bir petamal kard ve:
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bunlarn iinde vefat etti demitir. (Buhari
Humus 5, Mslim Libas 35)

W
J

500: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun) yle demitir;
Allah yolunda ok atan Araplarn ilki benim. Biz Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) le birlikte harp ettiimizde aa yapraklarndan baka yiyeceimiz
olmazd. Hatta Semr denilen bu l aacndan yediimizden dolay koyun kei gibi
birbirine karmayacak kaskat ekilde abdest bozardk. (Buhari Etme 23, Mslim
Zhd 12)

W J

501: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu; Allahm Muhammed ailesine ancak
yetecek kadar rzk ihsan eyle. (Buhari Rkak 17, Mslim Zuhd 18)

W J
K

W
W W

W

W

W
KW
W

WK

W
245

> W

W
W

W

WK

W

W

W
K

W
W K

W

W

K W >

W

K

502: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Kendisinden baka
gerek ilah bulunmayan Allaha yemin ederim ki alktan karnm yere dayadm ve
karnma ta baladm olurdu. Bir gn halkn gelip geecei bir yol zerine
oturdum Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) benim yanmdan geti ve glmsedi
kalbimdeki yemek ihtiyacn yzmden anlad ve Ey Ebu Hureyre! dedi. Bende
buyurunuz Ya Rasulullah dedim. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de
arkamdan gel buyurdu, ve yrd ben de peinden yrdm sonunda evine girdi,
ben de izin istedim izin verdi, ieri girdim. Bir kap iinde st buldu ve: Bu st
nereden geldi?diye sordu. Falan veya filan size hediye ettiler denildi. Bunun
zerine Ey Ebu Hureyre dedi ben de buyurunuz Ya Rasulullah dedim. Suffe ehline
git onlar buraya ar buyurdu. Ebu Hureyre der ki:
Suffe ehli islamn konuklardr barnacak aileleri mallar ve hibir kimseleri
yoktur. peygambere bir sadaka gelse onlara gnderirdi kendisi ona el srmezdi. Eer
hediye gelirse yine onlara gnderir kendiside ondan bir para alarak o hediyeyi
bunlarla paylard. imdi Suffe ehlini davet etmesi benim houma gitmedi ve kendi
kendime bu st Suffe ehlinden kime yetecek ki, o st sadece ben iip alm
gidermeliydim dedim. Onlar gelince Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) st
onlara ikram etmemi emreder ben de onlara iirirsem bana ne kalr?diye
dnyordum. Fakat Allah ve Peygamberine itaatten baka are olmadndan
onlara gittim ve kendilerini davet ettim. Onlar bu daveti kabul edip ieri girmek iin
izin istediler kendilerine izin verildi. onlar da evde yerlerini alp oturdular.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
- Ya Ebu Hureyre diye seslendi;
246
-Buyurunuz Ya Rasulullah dedim.
-St al onlara ikram et buyurdular. St kabn alp herkese vermeye baladm,
verdiim kimse kanncaya kadar iiyor sonra kab geri veriyor, bende bakasna
veriyordum o da kanncaya kadar iiyor sonra kab geri veriyordu. Sonunda kab
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e verdim st kabn eline alarak bana bakp
glmsedi sonra:
-Ey Ebu Hureyre dedi. Buyurunuz Ya Rasulullah dedim.
-Bir ben kaldm bir de sen buyurdu. Ben de doru sylediniz Ya Rasulullah
dedim. Otur da i buyurdular. Ben de oturup itim. tekrar i buyurdular. Yine itim.
Rasulullah durmadan i i buyuruyorlard sonun da ben,
-Hayr seni hak peygamber olarak gnderen Allaha yemin ederim ki artk
iecek yerim kalmad dedim.
Bana ver buyurdu. Kab Rasulullaha verdim Allaha hamd edip besmele ekti
ve kalan st de kendisi iti. (Buhari Rikak 17)

W
J

,

K
503: Muhammed ibni Sirinden nakledildiine gre Ebu Hureyre (Allah Ondan
raz olsun)yle demitir. Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in minberi ile
Hz. Aienin odas arasnda baylp dtm biliyorum. Biri gelip beni deli sanp
adetleri zere ayaklarn boynuma koyarlard oysa ben deli deildim alktan baka
bir derdim de yoktu. (Buhari tisam 16)
W

J
K

504: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) vefat ettii zaman onun zrh otuz lek arpa karlnda bir yahudinin
yannda rehin olarak bulunuyordu. (Buhari Cihad 89)

W J
K

:

K

505: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) birka lek arpa karlnda zrhn rehin brakmt. Ben
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e bir arpa ekmei ve erimi bayat i ya
gtrmtm. Onun yle buyurduunu iittim: Muhammed ailesi yalnz bir lek
247
arpa bile bulunmad halde sabahlayp akamladklar olurdu. Enes der ki ;
Peygamber efendimizin dokuz evi bulunuyordu. (Buhari By 14)

W J

K
506: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Suffe ashabndan
yetmi kiiyi grdm ki onlardan hi birinin zerinde rtnecek bir eyleri yoktu. Ya
sadece st taraf rten bir gmlek veya alt taraf rtecek eteklik giymiler bu elbise
paralarn boyunlarna balarlard da bu giysilerden kimisi baldrlarnn yarsna
kimisi de topuklarna kadar eriebilirdi de avret yerleri grlmemesi iin ularn
elleriyle topluyorlard. (Buhari, Salat 58)

W

J
K

507: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yatann yz tabaklanm deriden ii de yumuak hurma lifindendi.
(Buhari Rikak 17)

W
J
W :

W :
W

K

508: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir. Biz Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile oturuyorduk. O srada ensardan bir kii gelip
kendisine selam verip geri dnd Rasulullah o kimseye: Ey Ensr karde, kardeim
Sad ibni Ubade nasldr? diye sordu o da biraz iyice cevabn verdi. Bunun zerine
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Sizden hanginiz onu ziyaret etmek ister?
dedi ve ayaa kalkt bizde onunla beraber ayaa kalktk. Bizler on kiiden fazla idik,
Ayaklarmzda ne ayakkab(yalnayak) ve nede huffe (genellikle derden yapl ve
mes yapmak iin kulanlan bir ayakkab eidi) vard. Balarmz rtecek keppede
yoktu(balarmz akt) zerimizde gmlekte yoktu nihayet orak arazide yryerek
Sadn yanna geldik Peygamber ve beraberindeki arkadalar ona yaklasnlar diye
yannda bulunanlar geriye ekildiler de biz hastann yanna oturabildik. (Mslim
Cenaiz 13)
248

W

J
W :K

K
K

509: mran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizin en hayrlnz
zamanmda yaayanlardr, sonra zamanmda yaayanlara yakn olanlar sonrada
onlara yakn olanlardr. mran der ki Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in sonra
onlara yakn olanlar szn iki defa m yoksa sefer mi sylediini bilmiyorum.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) szne yle devam etti. Bunlardan sonra
yle bir topluluk gelir ki kendilerinden ahitlik istenmedii halde ahitlik ederler,
hainlik ederler kendilerine itimat edilmez, bir adakta bulunurlar fakat yerine
getirmezler, baka bir dnceleri olmad sadece yiyip imeyi dndkleri iin
onlarda imanlk ba gsterir. (Buhari ehdt 9, Mslim Fedil-s-sahbe 214)

W W W J
K

510: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey Ademolu ihtiyacndan fazla olan
maln sadaka olarak vermen senin iin hayrldr eer vermeyip elinde tutsan senin
iin ktdr. Yeterli miktarda mala sahip olmaktan knanmaz Allah katnda sorumlu
tutulmazsn. Harcamaya bakmakla hkml olduklarndan bala. (Tirmizi Zekat
32)
W

J

:

K

511: Ubeydullah ibni Mihsan el-Ensari el Hatm (Allah Ondan raz olsun)den
rivayet olunduuna gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu.
Sizden biriniz can ve mal emniyet iinde vcudu shhat ve afiyette, gnlk az
da yannda olduu halde sabahlarsa, sanki btn dnya kendisine verilmi gibi
demektir. (Tirmizi Zuhd 34)
W
J
K

512: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslman
olup ta kendisine yeteri kadar rzk verilen ve Allahn kendisine verdii nimete
kanaat eden kimse gerekten kurtulmutur. (Mslim Zekat 125)
249

J
K :

513: Ebu Muhammed Fedale ibni Ubeyd el Ensar (Allah Ondan raz olsun)den
Mslman olup da yeteri miktarda geimi olan ve buna kanaat eden kimse ne
mutludur. (Tirmizi Zuhd 35)

W

J
K

514: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yemek yemeksizin birka geceyi a olarak geirirdi.
Aileleri de akam yemei bulup yiyemezlerdi. Ekmeklerinin ou ise arpa ekmei
idi. (Tirmizi Zhd 38)

J

J
J

W

W

K

K
WE

F
515: Fedale ibni beyd(Allah Ondan raz olsun) yle demitir Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ashabna namaz kldrrken Suffe ashabndan alktan
dolay namazda duramayarak baylp denler olurdu dardan gelen bedevler
bunlar delidirler derlerdi. Rasulullah namaz bitirince alktan baylanlarn yanna
gider ve onlara Allahn yannda sizin iin neler hazrlandn bir bilseydiniz daha
fazla yoksul ve muhta olmay isterdiniz buyurdu. (Tirmizi Zuhd 39)

W

J

:

K

516: Ebu Kerime Mkdad ibni Madikerib (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hibir kimse
midesinden daha tehlikeli bir kap doldurmamtr. Oysa insana kendini ayakta
tutacak kadar birka lokma yer. aresiz ok yemesi gerekiyorsa midesinin te birini
yemee te birini iecee ve te birini de bo brakmak suretiyle midesinin
teneffsne imkan braksn. (Tirmizi Zhd 47)
250

W

J
:

K
W
517: Ebu mme yas ibni Salebe el ensar (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir. Bir gn Rasulullahn ashab onun yannda dnyalktan bahsettiler. Bunun
zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle diyordu: Duymuyor
musunuz? Duymuyor musunuz? Sade yaamak imandandr. Sade hayat srmek
imandandr. (Ebu Davut, tereccl 2)
W
J

W

W

W K

W W

W

K

518: Ebu Abdullah Cabir ibni Abdullah (Allah Onlardan raz olsun) yle
demitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ebu Ubeyde (Allah Ondan raz
olsun) bamza kumandan tayin etti ve Kurey kervann karlamak zere bizi
gnderdi bize azk olarak ta bir deriden yapl bir kap dolusu(bir daarck) hurma
verdi bundan baka bir ey bulamamt. Ebu Ubeyde bize hurmay tane tane
veriyordu. O bir hurma ile nasl geinebiliyordunuz diye sordular Cabir: o hurmay
ocuun meme emmesi gibi emer sonra zerine su ierdik de o gn geceye kadar o
bize yeterdi. Deneklerimizle aa yapraklarn silker sonra onlar su ile slatp
yerdik nihayet deniz sahiline geldik nmze byk kum tepesi gibi bir ey
grnd, yanna vardmzda onun anber bal olduunu rendik Ebu Ubeyde,
bu l bir hayvandr yenilmez dedi sonra biz Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in elileriyiz Allah yolundayz ve son derece skntlyz onun iin yiyiniz
dedi. Biz yz kii idik bir ay onu yiyerek yaadk hatta imanladk, baln gz
251
ukurundan kapla ya doldurduk o balktan kz byklnde paralar
kesiyorduk. Ebu Ubeyde bizden on kiiyi alp baln gz ukuruna oturttu onun
kaburga kemiklerinden birini alp yanmzdaki develerin en ykseini eerleyerek
kaburga kemiinin altndan geti. Baln etinden pastrma yapp sakladk
Medineye geldiimizde Rasulullahn yanna gidip olup bitenleri anlattk bunun
zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): O Allahn sizin iin kard bir
rzktr onun etinden yannzda bir ey var m? bize de yediriniz buyurdu. Biz de
ondan Rasulullaha bir para gnderdik o da yemi oldu. (Mslim Sayd 17)
:

J
K

519: Esma binti Yezid (Allah Ondan raz olsun) yle demiti.
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in gmleinin kolu bileine kadard.
(Ebu Davud Libas 3)

W J
K W K

W

W
W

W

W

W
W W

>

WK

K
WKW

W

W

K

W :W

K

W

252

W

W
W

:

>

W

K

W

K
W

K

520: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz Hendek sava gnnde
siper kazyorduk sert bir yere rastladk. Ashap Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e gelip nmze sert bir kaya kt dediler. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) hendee ben inerim dedi. Sonra kalkt, alktan karnna ta balamt, biz
azmza gndr bir ey koymamtk. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
kazmay eline alp indirince kaya un ufak olup kum gibi dald. Ben Ya Rasulullah
eve gitmeme msaade ediniz dedim. Eve gidip eime ben Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)de dayanlmayacak bir hal grdm, yannda yiyecek bir ey var m?
diye sordu. Eim Biraz arpa ile bir de olak var dedi, ben ola kestim arpay da
ttm eti tencereye koyduk sonra ben ekmek pierken tencere de kaynamakta
iken Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna geldim.
- Ey Allahn Resul birazck yemeim var, bir veya iki kiiyle beraber bize
gidelim, dedim. Rasul Ekrem: O yemek ne kadar diye sordu, ben de olan
syledim bunun zerine:
- Hem ok hem de ne iyi. Hanmna syle de ben gelene kadar tencereyi
ateten indirmesin, ekmei de tenur(ekmek piirmek iin amurdan
yapl)karmasn. Sonra ashaba:
- Kalknz dedi. Ensar ve muhacirler hep birlikte kalktlar. Ben telala evimin
yanna varp: Vay bama gelenlere ite Peygamber ve yannda muhacirler ve ensar
beraberce geliyorlar dedim. Eim: -Sana ne kadar yemeimin olduunu sordu mu?
Dedi ben evet dedim. (yleyse rahat ol, Allah ve Resulu bu durumu daha iyi bilir biz
yanmzdaki durumu ona anlattk dedi.)
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) evimize gelen ashaba hitaben: Giriniz
birbirinizi sktrmaynz buyurdu. Rasulullah ekmei koparp zerine et koyuyor
ve her aldka da tencereyi ve tenuru kapatyordu, ashaplarna yaklayor ve onlara
veriyordu, sonra yine aynen ayordu onlarn hepsi doyuncaya kadar bu ie devam
etti. Sonunda bir miktar artt Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) karma Bunu
ye, komulara da hediye et nk insanlar alk perian etti. buyurdu. (Buhari
Megazi 29)
* Baka bir rivayette Cabir diyor ki;
253
Hendek kazld gn Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i ok ackm
grdm ailemin yanna dndm yiyecek bir ey var m? ben Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i ok ackm grdm dedim. O da bana iinde bir lek arpa
bulunan bir daarck kard. Bir de beslediimiz kuzumuz vard onu kestim arpay
da eim tt ben iimi bitirinceye kadar o da iini bitirmiti. Eti paralayp
tencereye koydum. Sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna dnerken
eim bana:
-Sakn beni Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ve yanndakiler yannda
rezil etme dedi. Bu sebeple Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gizli syleyerek:
Ya Rasulallah kk bir kuzumuz vard onu kestik bir lek arpamz da ttk
birka kii ile buyurunuz dedim. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Ey Hendek kazanlar Cabir bizim iin yemek hazrlam haydi gidelim
dedi ve bana dnerek Ben gelene kadar sakn tencereyi ateten indirmeyin ekmei
de tenurdan (frndan) karmayn dedi.
Ben eve geldim Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de cemaatin nnde idi.
Hanmm bana kt bende sylediini aynen yaptm dedim. Hamuru kard
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) onun bereketlenmesi iin dua okudu ve
fledi sonra tenceremize gelip onun da bereketine dua edip fledi sonra da
hanmma: Bir ekmek yapacak kadn ar da seninle birlikte ekmek yapsn,
tencerenizden yemei kepe ile alp onu ateten indirmeyiniz. buyurdu.
Gelenler bin kii idiler, hepsi geldiler yediler ve brakp gittiler. Bu arada
tenceremiz fkr fkr eksilmeden kaynyor, azalmayan hamurumuzdan da iki hanm
tarafndan boyuna ekmek yaplyordu. (Mslim Eribe 41)

W
W J

W

W

W

W W K
W
W
W

K
W

W K

:
W

W

254

K
W

K

W
K

W
K

K
W

W
W

W

W

K
W

W
W

K
521: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. vey babam Ebu Talha
annem mm Sleyme; Rasulullahn sesini ksk gryorum kendisinin a
olduunu da biliyorum yannda yiyecek bir ey var m? dedi. O da: -Evet var dedi
arpa ekmeinden yaplm birka ekmek kard sonra bartsnn arasna sarp
drd ve elbisemin altna yerletirdi rtnn bir ksmn da belime sard beni
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gnderdi. Ben de mescidde bulunan
peygamberin yanna vardm yanlarnda dikildim Peygamber;
-Seni Ebu talham gnderdi? Buyurdu. Ben Evet dedim.
-Yemek iin mi buyurdu. Evet diye cevap verdim. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yannda bulunanlara kalknz buyurdu. Onlarda kalkp yrdler ben
de nlerinden yrdm Ebu Talhaya gelerek durumu bildirdim. Bunun zerine Ebu
Talha:
-Ey mm Sleym Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) cemaatle birlikte
geldi, halbuki bizde onlar doyuracak yemek yok deyince kadn:
- Allah ve Resul daha iyi bilir dedi. Ebu Talha da hemen gidip Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i karlad Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) onunla
birlikte ieri girdi ve : Ey mm Sleym yannda olanlar getir buyurdu. O da bu
ekmekleri getirdi. Rasulullah emredip ekmekleri paralatt. mm Sleym de ya
tulumunu skarak ekmeklere katk yapm oldu. Rasulullah (sallallahu aleyhi
255
vesellem) o ekmek zerine Allahn diledii dualar okudu sonra Ebu Talhaya eri
on kii al buyurdu. Ebu Talha on kiiye izin verdi onlar doyuncaya kadar yediler
sonra ktlar Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) On kii daha al buyurdu
onlarda yiyip ktlar Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) Bir on kiiye daha izin
ver buyurdu neticede hepsi yediler ve doydular. Bu cemaat yetmi veya seksen kii
idi. (Buhari Menakb 25, Mslim Eribe 142)
* Deiik bir rivayette yle gemektedir.
Onar onar girip kyorlard neticede onlardan ieri girip karnn doyurmayan
hi kimse kalmad. Sonra Ebu Talha sofray toplad, bir de ne grsn yemekler sanki
el dememi gibi duruyordu.
* Bir baka rivayet ise yledir;
Onar kii onar kii yediler seksen kiinin hepside yediler ve doydular ev
sahipleri ile peygamberimiz de yediler, yine de artt, artan da braktlar.
*Baka bir rivayet ise yledir;
Sonra komularna yetecek kadarn arttrdlar (Mslim Eribe 143)
Enes bir rivayetinde de yle demitir,
Bir gn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelmitim, onu ashabyla
birlikte grdm karnna bir sarg sarmt. Ashabndan bazlarna Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) karnn niye sard diye sordum. Onlar;
-Alktan diye cevap verdiler. Bunun zerine annem mm Sleym binti
Milhann ei Ebu Talhaya gittim ve; -Ey babacm ben Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i karnn bir sargyla sarm vaziyette grdm, ashabndan bazlarna
bunun sebebini sordum, alktan olduunu sylediler dedim. Bunun zerine Ebu
Talha annemin yanna geldi ve yiyecek bir ey var m?diye sordu. Annem de;
-Evet evde bir para ekmek ve birka hurma var eer Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bize tek bana gelirse kendisini doyururuz. Eer fazla gelirlerse,
onlara yetmez dedi ve hadisin tamamn zikretti. (Mslim Eribe 143)
BLM: 57
KANAAT, TOK GZLLK VE ORTA YOLU SEMEK
KKK W
Yer yznde yaayan hibir canl yoktur ki, rzk Allaha ait olmasn. (11
Hud 6)
256

W

Sadakalarnz u fakirlere verin ki, Allah yolunda sava iin beden ve fikr
abalaryla kapanp kalmlardr. Yer yznde rzk aramak iin kp dolaamazlar.
Onlar yz suyu dkmediklerinden; durumlarn bilmeyen onlar zengin sanr. Sen
onlar grnce yzlerinden tanrsn. nk onlar yzszlk ederek, srarla
insanlardan istemezler. Onlara ne iyilik yaparsanz, dorusu Allah hepsini bilir. (2
Bakara 273)

W
K
Ve onlar ki, harcadklar zaman, ne sap savururlar, ne de cimrilik yaparlar
bu ikisi arasnda dengeli bir yol tutarlar. (25 Furkan 67)

W
K

Ve iyi bilin ki, ben insanlar ve cinleri ancak bana kulluk etsinler diye
yarattm. Ve ben onlardan ne rzk istiyorum, ne de beni doyurmalarn. (51 Zariyat
56-57)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gerek zenginlik maln fazla
olmas deil, kalb zenginlii gnl tokluudur. (Buhari, Rikak 15, Mslim, Zekat
130)

W J
K

523: Abdullah ibni Amr (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslman olup yetecek
kadar mal da olan ve verilene kanaat etmesini bilen gerekten kurtulmutur.
(Mslim, Zekat 125)

W

J

W

257
: K
W

K

K

WK

K

K

524: Hakm ibni Hizam (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)den mal istedim verdi, bir daha istedim yine verdi, tekrar
istedim yine verdi ve sonra yle buyurdu: Ey Hakm u dnya mal gerekten
ekici ve tatldr. Kim onu hrslanmakszn gnl holuuyla tok gzllkle alrsa
onun hesabna bereketli olur. Kim de ona gz dikerek a gzllkle alrsa o maln
bereketi olmaz. Bylesi kii yedii halde doymayan kimse gibidir. Veren el alan
elden daha stn ve hayrldr. Hakm diyor ki: Bunun zerine ben:
-Ya Rasulallah, yaadm srece senden baka kimseden bir ey almyacam,
dedim. Gn geti Ebubekir halife oldu. Hakmi kendisine ganimet malndan hisse
vermek iin ard. Fakat Hakm onu almad. Sonra Hz. mer halifelii dneminde
kendisine bir eyler vermek istedi. Ondan da hibir ey almaynca Hz. mer:
-Ey mslmanlar, Hakm hakknda ahid olunuz bu ganimetten Allahn ona
ayrd hissesini veriyorum da o almak istemiyor, dedi.
te bu ekilde Hakm Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in vefatndan
sonra lnceye kadar kimseden bir ey kabul etmedi. (Buhari, Vesaya 9, Mslim,
Zekat 96)

W
J

W : K

K
W>

W
525: Ebu Brde (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre Ebu Musa el Eari
(Allah Ondan raz olsun) yle anlatyor. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)le
birlikte bir savaa kmtk. Alt kii biz nbetlee bir deveye biniyorduk.
Ayaklarmz anp delinmiti. Benim de ayaklarm anp trnaklarm dmt.
Ayaklarmza bez paralar saryorduk. Bundan dolay bu gazveye Zat-r Rika
(aput sarlp dolanan gazve) ad verildi.
Ebu Brde yle devam etti: Ebu Musa bunlar syledi sonra da yaptndan
holanmad ve bunlar sylemekle hi de iyi etmedim diye pimanln dile getirdi.
258
Ebu Brde Ebu Musann bu tavrn Herhalde o yapt yiitliin ve iyiliin
aklanm olmasn ho grmedi diye yorumlad. (Buhari Megazi 31 Mslim Cihad
149)

J
W
K

W
K

K

526: Amr bni talib (Allah Ondan raz olsun) yle dedi.Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e ganimet mallar veya esirler getirildi. Bunlar kimine verdi kimine
vermedi datp bitirdi. Mal vermedii kimselerin ileri geri sylendikleri kendisine
ulanca Allaha hamd ve sena ettikten sonra yle buyurdu.
Allaha yemin olsun ki ben kimilerine veriyor kimilerine vermiyorum.
Aslnda mal vermediim kimseler verdiklerimden daha sevgilidir. Ben baz
kimselerin kalplerinde (mala kar) sabrszlk, ar tamah grdm iin veririm.
Baz kimseleri de Allahn kalplerinde brakt kanaate ve hayra havale ediyorum.
Amr ibni Talib de bunlardan biridir.
Amr bni Talib der ki: Vallahi Peygamberimin hakkmda syledii bu sz
benim iin btn dnyaya bedeldir. (Buhari Cuma 29)

W
J

K

527: Hakim bni Hizam (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: stteki(veren) el
alttaki(alan) elden daha hayrldr. Harcamada nce geimini stlendiin
kimselerden bala. Sadakann iyisi ihtiya fazlas maldan verilendir veya fakiri
bollua kavuturacak olandr. Halktan bir ey istemekten saknan kimseyi Allah
iffetli klar, kimseye muhta etmez. Kim de kendini halka kar tok gzl davranarak
bakasna muhta grmezse Allah da onu muhta olmaktan korur. (Buhari zekat 18
Mslim zekat 95)
: W

J

K

259
528: Ebu Abdurrahman Muaviye ibni Ebu Sfyan Sahr ibni Harb (Allah Ondan
raz olsun)dan rivayet edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Bir ey isterken srarl davranmaynz. Allaha yemin ederim ki sizden biri
benden bir ey ister de benim gnlszlme ramen benden bir ey koparrsa
verdiim maln bereketini grmez. (Mslim, Zekat 99)

W

J

K W

K
WK
W
W

W
:

K

K

529: Ebu Abdurrahman Avf ibni Malik el-Eca (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir. Biz dokuz veya sekiz veya yedi kii olarak Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yannda oturuyorduk. Bize: Allahn elisine biat etmez misiniz?
buyurdu. Oysa biz yeni biat etmitik. Bu sebeple: -Ey Allahn elisi, biz sana biat
ettik ya, dedik. Sonra tekrar: Allahn elisine biat etmeyecek misiniz ? buyurdu.
Bu defa biat iin ellerimizi uzattk ve: -Ey Allahn elisi biz sana biat etmitik, imdi
ne zerine biat edeceiz, dedik. Allaha kulluk edip ona hibir eyi ortak
komamak, be vakit namaz klmak, Allaha itaat etmek ve sesini alaltarak-
kimseden bir ey istememek zere biat edeceksiniz, buyurdu. Avf ibni Malik diyor
ki: Bu gruptan bazlarn grrdm, kamlar yere derdi de kimseden onu
alvermesini istemezlerdi. (Mslim, Zekat 108)

W J
K

530: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Nebi
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu Bir eyler istemek herhangi birinizi o
hale getirir ki kyamet gnnde yznde bir para et bile kalmam vaziyette
Allahn huzuruna karlr. (Buhari, Zekat 52, Mslim, Zekat 103)

: J

K

W

K
531: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) minber zerinde iken sadaka vermekten,
dilenmeyip iffetli yaamaktan bahsetmi ve yle buyurmutur: stteki el alttaki
elden daha hayrldr. stteki el veren eldir. Alttaki el ise dilenip alan eldir. (Buhari,
Zekat 18, Mslim, Zekat 94)
260

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mal biriktirmek iin halktan
isteyenler gerekte ate koru istiyorlar demektir. ster az istesin ister ok istesin.
(Mslim, Zekat 105)

W W

J
K

533: Semure ibni Cndeb (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Halktan bir eyler istemek
kiinin kendi yzne at bir yaradr. Kii bylece kendi yzn berelemi olur.
Kiinin devlet bakanndan hakkn istemesi ya da ok zaruri durumlardan dolay
istemek byle deildir. (Tirmizi, Zekat 38)
W W J
K

534: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim skntya der de halini
insanlara aarsa skntdan kurtulamaz. Fakat her kim dt skntdan dolay
ihtiyacn Allaha arzedip havale ederse Allahn er veya ge bir rzk verecei
umulur. (Ebu Davud, Zekat 28)
: W J

K

KW

535: Sevban (Allah Ondan raz olsun)den yle demitir. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) : Kim bana hibir kimseden bir ey istemeyeceine dair sz verirse
ben de onun cennete girmesine kefil olurum, buyurdu. Bunun zerine ben: Sz
veriyorum dedim ve hibir kimseden hibir ey istemedim. (Ebu Davut, Zekat 27)

W

J

W

W

W

K

K W

W
261

K

W
K

536: Ebu Bir Kabisa ibn-il Muharik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Bir takm byk iler yklendim de ar bor altna girdim ve bu yzden Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e mracaat ettim. O da bana: Biraz bekle sadaka mal
gelsin de ondan sana verilmesini emrederiz, dedi ve yle devam etti:
-Ey Kabisa; dilenmek, istemek yalnzca kimse iin helaldir.
1- Kan davas iin diyet borcu altna giren kimse veya byk bir mebla iin
kefil olup da bor altna giren kimsenin o borcu deyinceye kadar istemesi helaldir,
sonra dilenmekten vazgeer.
2- Btn mal varln yok eden (flas, deprem, yangn vs.) bir felakete uram
kimse geimini yoluna koyacak kadar istemesi helaldir, sonra dilenmeyi brakr.
3- Son derece fakirlie dp de kendisini tanyanlardan en az akl banda
kiinin ok fakir dt denecek hale gelen kimsenin de geimini temin edecek
kadar isteyip dilenmesi helaldir.
Ey Kabisa bu hallerin dnda dilenmek haramdr. Dilenen haram yemi olur.
(Mslim, Zekat 109)

W J

K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Miskin ve yoksul bir iki
lokma bir iki hurma diye kap kap dolaan kimse deildir. Gerek yoksul ihtiya
sahibi miskin ihtiyacn karlayacak bir eyi bulunmad halde mali durumu
bilinmedii iin kendisine sadaka verilmeyen ve kendisi de kalkp insanlardan bir
ey istemeyen kimsedir. (Buhari, Zekat 25, Mslim, Zekat 101)
BLM: 58
GZ DKMEKSZN VE STEMEYEREK SADAKA ALMANIN CAZ OLUU

J

W

W

W
262
W :

K

K

538: Salim ibni Abdullah ibni mer, babas Abdullah ibni merden o da mer
(Allah Onlardan raz olsun)dan bildirdiine gre mer (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) arada srada bana gazilik
bahii verirdi. Ben de kendisine bunu benden daha fakir ihtiya iinde olan birine
verseniz derdim. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de buna cevaben: Ganimet
malndan sana bir ey gelirse onu al, gz dikmediin ve istekli de olmadn halde
sana gelen bylesi mal al, kendine mal et sonra istersen onu ye, istersen bakalarna
tasadduk et. Fakat sana gelmeyen maln peine de taklma.
Hadisin ravilerinden olan Salim babas Abdullah hakknda yle der: O
kimseden bir ey istemez, kendisine verileni de geri evirmezdi. (Buhari, Zekat 51,
Mslim, Zekat 110)
BLM: 59
ELNN EMEYLE GENP KMSEDEN BR EY STEMEMEK

W

Ve Cuma namaz klnp bittiinde, yeryzne serbeste daln ve Allahn
ltfundan rzknz aramaya devam edin ve Allah namaz dnda da daima
hatrlayn ki, gerek mutlulua eriebilesiniz. (62 Cuma 10)
W W J

K

539: Ebu Abdullah Zbeyr bn-il-Avvam (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden
birinizin ipini alp daa gitmesi ve srtnda bir ba odun getirerek onu satmas ve
Allahn bu sebeble onun ahsiyet ve onurunu korumas istedii verilse de verilmese
de halktan dilenmesinden daha hayrldr. (Buhari, Zekat 50)

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden birinizin srtnda
263
odun toplamas dilenmesinden daha hayrldr. Dilenip istedii kimse ya verir veya
vermez. (Buhari, Zekat 50, Mslim, Zekat 106)
K W
J
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Davud aleyhisselam elinin
emeinden baka bir ey yemezdi. (Buhari, Byu 15)
K
W J
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zekeriyya aleyhisselam
marangozdu yani o da elinin emeinden yerdi. (Mslim, Fezail 169)

W

J

K
543: Mikdam ibni Madikerb (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsan kendi elinin
emeinden ve kazancndan daha hayrl bir rzk yememitir. Allahn peygamberi
Davud aleyhisselam da kendi elinin emeinden ve kazancndan yerdi. (Buhari,
Byu 15)
BLM: 60
CMERTLK VE HAYIR YOLLARINA HARCAMAK
K

W
... Siz Allah rzas iin, bakalarna ne harcarsanz, onun yerini daima
doldurur. phesiz Allah, rzk verenlerin en hayrlsdr (34 Sebe 39)

W

.

... Ve Allahn rzasn kazanmak iin harcamanz artyla bakalarna her ne
iyilik yaparsanz, bu kendi yararnzadr. nk yapacanz her iyilik size olduu
gibi geri dnecek ve size de hibir ekilde hakszlk edilmeyecektir. (2 Bakara 272)

W
... Hayrdan her ne iyilik yapar harcamada bulunursanz dorusu Allah
hepsini bilir. (2 Bakara 273)
264
W

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yalnzca u iki kimseye
imrenilebilir. Onlar gibi olmak istenebilir veya bu iki kimseye hased edilir,
bunlardaki bu nimetin yok olmas istenir. Biri; Allahn kendisine verdii mal hak
yolunda harcamay becerip baarabilen kimse, ikincisi; kendisine ilim ve hikmet
verilip onunla hkmeden ve onlar reten kimse. (Buhari, lim 15, Mslim
Msafirin 268)
W W W J

WK

K
545: Yine bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) ashabna: Hanginize mirassnn mal kendi
malndan daha sevimlidir ? diye sordu. Onlar: Hepimiz kendi malmz bakalarnn
malndan fazla severiz, dediler. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de:
Kiinin kendi mal hayr ve iyilikler yaparak infak edip nceden gnderdii
mallardr. Mirassnn mal ise harcamayp geriye brakt menkul, gayri menkul
her trl maldr, buyurdu. (Buhari, Rikak 12)
K
W
J
546: Ad ibni Hatim (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yarm hurma ile de olsa
(sadaka verip) cehennem ateinden korununuz. (Buhari, Zekat 9, Mslim, Zekat 66)
KW

W J
547: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)den bir ey istendii zaman asla yok demezdi. (Buhari, Edeb 39,
Mslim, Fezail 56)
: W J
W

W

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her sabah yeryzne iki
melek iner. Biri:
-Ya Rabbi, infak edip iyilik edenin malnn yerine yenisini ver, der. Dieri de:
265
-Ya Rab cimrilik edenin maln telef et, diye dua eder. (Buhari, Zekat 27,
Mslim, Zekat 57)
K
W W J
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem), Allahu teala yle buyurdu demitir: Ey
Adem olu, infak et(maln hayr yolunda sarfet ki) sana da infak(Allah sana
karln hem bu dnyada ve hemde ahirette versin) olunsun. (Buhari, tevhid 35,
Mslim, Zekat 36)

W
J

W

W
K

550: Abdullah ibni Amr ibni s (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre bir kimse Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: Mslmann
hangi ameli daha hayrldr, diye sordu. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem)de:
Yemek yedirmen ve tandk tanmadk herkese selam vermendir. buyurdu.
(Buhari, man 6, Mslim, man 63)

W W J

551: Yine Abdullah ibni Amr ibni s (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Krk eit
iyilik vardr ki bunlardan en stn, bir kimseye sap stnden istifade etmesi iin
dn olarak stl bir kei vermektir. Kim Allahtan sevap bekleyerek ve hakknda
vadedilen sevaba inanarak bu gzel huylardan herhangi birini ilerse o kimseyi
Allah o gzel huy sebebiyle cennetine koyar. (Buhari, Hibe 35)
W W

J

K

552: Ebu Umame Suday bni Aclan (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey
Ademolu, ihtiyacndan fazla olan maln sadaka olarak vermen senin iin hayrldr.
Onu tutman da senin iin erli ve ktdr. htiyacna yetecek kadarn elinde
tutmandan dolay knanp ayplanmazsn, harcamaya evvela geimini
stlendiklerinden bala. Veren el alan elden stndr. (Mslim, Zekat 97)
266

W J
W

K

553: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) islam iin ne istenirse mutlaka verirdi. Bir defasnda yanna gelen bir
adama iki da arasn dolduracak kadar bir koyun srs vermiti. Bu adam
kabilesine dnd zaman: Ey Kavmim koun mslman olun. nk Muhammed
(sallallahu aleyhi vesellem) fakirlik ve ihtiya korkusu duymadan ok byk ikram
ve ihsanlarda bulunup mal datyor, dedi.
Hadisin ravisi Enes diyor ki: Kimileri sadece dnyalk elde etmek iin
mslman olurlard. Fakat ok gemeden mslmanlk onlarn gznde dnyadan
ve dnya zerindeki her eydan daha deerli daha sevimli hale geliyordu. (Mslim,
Fezail 57-58)
W
W J

W

K

554: mer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ganimet mal taksim ediyordu. Ya Rasulallah kendilerine ganimet
mal verilmeyenler verilenlerden daha fazla o mala layktr, dedim. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de: Onlar beni iki durum arasnda braktlar. Ya irkin
szlerle benden mal isteyecekler, vereceim, ya da vermeyeceim de onlar beni
cimrilikle sulayacaklar. Halbuki ben cimri deilim. (Mslim, Zekat 127)

W J

W
K

555 : Cbeyr bni Mutim (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Huneyn
gazvesi dnnde Rasulullah ile birlikte yrrken bedeviler ganimetin taksimini
srarla istemeye baladlar ve neticede peygamberimizi bir semre aacna
sktrdlar. Cbbesi aaca taklp kald. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
devesini durdurup:
Cbbemi verin bana! ayet u grdnz dikenli aalar kadar hayvanm ve
eyam olsayd tamamn aranzda bltrrdm. Siz de benim cimri, yalanc,
korkak olmadm grrdnz, buyurdu. (Buhari, Cihad 24)
267

W J
K

556: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sadaka vermekle mal
eksilmez. Allah affeden kulunun deerini artrr. Allah alak gnll olanlar
ykseltir ve yceltir. (Mslim, Birr 69)
:

J

W

W
W

K

W

K
K

W
K

K

557: Ebu Kebe Amr ibni Sad el Enmar (Allah Ondan raz olsun)den
bildirildiine gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken
dinlemitir:
haslet vardr ki imdi onlar hakknda yemin ederek unlar syleyeceim.
Bu szlerimi iyi belleyiniz.
1- Sadaka vermekle kulun mal eksilmez.
2- Urad hakszla sabreden kimsenin Allah erefini artrr.
3- Dilenme kapsna aan kimseye Allah fakirlik kapsn aar. Yada buna
benzer bir ey dedi.
u syleyeceklerimi de iyi belleyin. Dnyada drt eit insan vardr.
1- Bir kul ki Allah kendisine hem mal hem de ilim vermitir. O da Allah
korkusuyla hareket ederek hsm akrabasn grp gzetmi, malnda Allahn hakk
olduunu bilmi ve yerine getirmitir. Bu kimse en st derecededir.
2- Bir kul da vardr ki Allah kendisine ilim verip mal vermemitir. yi ve doru
niyetli kimsedir. O iyi niyetle Eer malm olsayd ben de falan adam gibi
davranrdm, diyor. Bu iyi niyetinin karln grr, bylece ikisinin sevab da
birbirine denk olur.
268
3- Bir kul daha vardr ki Allah kendisine mal vermi ilim vermemitir.
Bilgisizlii yznden maln gelii gzel yanl yerlerde harcar. Allaha kar
sorumluluk bilincinde olmaz, hsm akrabasn grp gzetmez, o malda Allahn
hakk olduunu idrak etmez. Bylesi kii en kt durumdadr.
4- Allahn ne mal ne de ilim vermedii bir kuldur. Bu kii der ki: Eer malm
olsayd ben de falan gibi yaar malm ylece harcardm. ona da niyetinin karl
yazlr. Bylece ikisi de gnah ynnden birbirine denk olurlar. (Tirmizi , Zhd 17)
W

W
J

W
W
(sallallahu aleyhi vesellem) ailesi bir koyun kesmilerdi. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem): Ondan ne kald? buyurdu. Ancak krek kemii kald hepsini
dattk cevabn verdik. Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
Desene bir krek kemii hari hepsi duruyor, buyurdu. (Tirmizi , Sfat-ul kyame
35)
W

J
: K

W
K

559: Esma Binti Ebu Bekir (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre Esma, Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana yle buyurdu demitir:
Maln mlkn(Allah iin harcamayp) balatma, bekletme senin de rzkn
balanr, Allahda sana skarak verir. (Buhari, Zekat 20)
Baka bir rivayette: nfak et, sayp durma, sana da say ile verilir, fazlalk
maln ve paran muhta kimselerden esirgeme, senin de rzkn engelenir. (Buhari,
Zekat 21, Mslim, Zekat 88)
: J

K

560: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre o Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu iitmitir:
Cimri kii ile cmert kiinin durumu gslerinden kprck kemiklerine
kadar iki zrh giyinmi kiinin durumuna benzer.
Cmert kimse sadaka verdike zerindeki zrh geniler, uzar, ayak
parmaklarn rtecek hale gelir ve ayak izlerini bile siler.
269
Cimri ise bir ey vermek istediinde zrhn halkalar birbirine iyice geer ve
onu sktrr. Geniletmek iin ne kadar alsa da baaramaz, infak etmek ister de
bir trl infak edemez. (Buhari, Cihad 89, Mslim, Zekat 76)

W W J

K

Bir kimse helal kazancndan bir hurma kadar sadaka verirse -ki Allah
helaldan bakasn kabul etmez- Allah o sadakay kabul eder. . Sonra onu sizden
birinizin atnn yavrusunu bytt gibi ihtimamla sadaka sahibi iin bytr
hatta onun sevab da gibi kocaman olur.

W
J

W

W
W

W

W

W

W

K
-Adamn biri lde giderken Filancann bahesini sula diye bir ses iitti. Bunun
zerine o bulut kara talk bir yere sapt ve oraya suyunu boaltt derken su
yollarndan biri o suyun hepsini toplad, bu adam suyu takip etti. Bu srada
bahesinde bulunan bir adamn apasyla o suyu teye beriye evirdiini grd ve
Ey Allahn kulu ismin nedir? Diye sordu. smim filancadr, dedi ve buluttan iittii
ismi syledi. Bunun zerine o adam: -Ey Allahn kulu adm niin soruyorsun? dedi.
O da:
-Ben u suyu yadran buluttan isminizi anarak filancann bahesini sula
dediini duydum. Onun iin soruyorum, sen ne yapyorsun ki bu ltfa eritin, dedi.
Bahe sahibi:
-Madem ki merak ediyorsun syleyeyim: Ben bu baheden kan rn hesap
ederim. te birini sadaka olarak datrm. te birini oluk ocuumla yerim, te
birini de tohumluk olarak ayrrm, dedi. (Mslim, Zhd 45)
270
BLM: 61
CMRLK VE A GZLLKTEN SAKINMAK

W
K
Sizden her kim de maln bakalar iin harcamayp cimrilik eder ve kendi
kendine yeterli olduunu zannedip Allaha ibadet ve snma ihtiyac duymazsa,
kelime-i tevhidi, cenneti ve islam dinini yalanlarsa ona da glk, zorluk ve skntya
giden yolu kolaylatracaz. Ve o kimse kabir ukuruna veya cehennem ukuruna
dtnde mal ona bir fayda salamayacaktr. (92 Leyl 8-11)

W

... Kim nefsinin a gzllnden, hrsndan ve cimriliinden korunursa ite
onlar kurtulua erip umduuna nail olanlardr. (64 teabn 16)

W J

K

563: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zulmetmekten saknn
nk zulm, sahibini kyamette karanlkta brakr. Cimrilikten de saknn zira
cimrilik sizden nce yaayan insanlar helak etmitir. Onlar kan dkmeye ve haram
helal grmeye yneltmitir. (Mslim, Birr 56)
BLM: 62
BAKALARINI KENDNE TERCH EtMEK

W

... ve kendilerini yoksulluk iinde bulunsalar bile, dierlerini kendilerine
tercih ederler. Kim cimriliinden korunursa ite onlar kurtulua erip umduuna nail
olanlardr (59 Har 9)
271
Allaha olan sevgileri iin veya mala olan sevgilerine ramen yemeklerini,
yoksula, yetime ve tutsaa verirler, onlar doyururlar. (76 nsan 8)

W

W J

W

W

W

W E
FW
K
K

W

W K
W
W :

FW

K

564: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Bir adam
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Ben am, dedi. Allahn Rasul
hanmlarndan birine haber gnderip yiyecek gndermesini istedi. O da: -Seni
peygamber olarak gnderen Allaha yemin ederim ki evde sudan baka bir ey yok,
dedi.
Sonra dier bir hanmna haber gnderdi. O da ayn cevab verdi. Nihayet tm
hanmlar ayn cevab verince; Bu gece bu adam kim misafir edecektir ? buyurdu.
Ensardan biri Ya Rasulallah ben misafir ederim, dedi. Onu evine gtrd ve karsna
peygamberin misafirine yemek hazrla, dedi.
* Baka bir rivayette: Evde yiyecek bir eyler var m? diye sordu. Hanm
-Hayr sadece ocuklarn yiyecei kadar bir ey var, dedi. Ensri:
-yleyse ocuklar bir eylerle avut, sofraya gelmek isterlerse onlar uyut.
Misafirimiz ieri girince lambay sndr, ona kendimiz de yiyormu gibi gsterelim
dedi. Sofraya oturdular. Misafir karnn doyurdu, onlar da a yattlar. Sabahleyin o
sahabi Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gitti, onu gren Rasulullah
Bu gece yaptklarnzdan dolay Allah sizden raz oldu. (Buhari, Menakb-l
Ensar 10, Mslim, Eribe 172)
: W J

K

W

K

272
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki kiinin yiyecei kiiye,
kiinin yiyecei drt kiiye yeter. (Buhari, Etme 11, Mslim, Eribe 178)
* Mslimin Cabirden rivayetine gre: Bir kiinin yiyecei iki kiiye, iki
kiinin yiyecei drt kiiye, drt kiinin yiyecei ise sekiz kiiye yeter. (Mslim,
Eribe 179)

W

J
W

K

566: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Gnn birinde
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte bir seferde bulunuyorduk. Bu
srada devesine binmi bir adam kageldi. Bir eyler umarcasna saa sola
baknyordu. Bunun zerine Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Fazla binek hayvan olanlar olmayanlara versin, fazla az olanlar
olmayanlara versin. Bu konumasnda her cinsden mal sayd. te o zaman hibir
mslmann ihtiyacndan fazla bir ey bulundurmaya ve saklamaya hakk
olmadn anladk. (Mslim, Lukata 18)

J

W

W >

W

>
W K

W K>

W
K

567: Sehl bni Sad (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir kadn
dokuduu bir kuma getirip Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e hediye olarak
verdi ve:
-Bunu giyesiniz diye kendi ellerimle dokudum, dedi. Bunun zerine byle bir
kumaa ihtiyac olan Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) onu alp belden
aasna giyerek yanmza geldi. ashabtan biri:
-Ne gzel kumam bunu bana ver de giyineyim dedi. Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem) peki dedi. Orada biraz oturduktan sonra evine dnd kuma
katlayp o adama gnderdi. Ashab kiram o sahabiye: Hi de iyi yapmadn
Rasulullah onu ihtiyac olduu iin giyinmiti, stelik sen Peygamber (sallallahu
273
aleyhi vesellem)in bir ey isteyeni geri evirmediini bile bile o kuma istedin,
dediler. O sahabi de unlar syledi:
-Vallahi ben o kuma giyinmek iin deil kendime kefen yapmak iin istedim.
Sehl der ki: O kuma sonunda o kimsenin kefeni oldu. (Buhari, Cenaiz 25)
: W
J

K

Eariler herhangi bir savata erzaklar bitince veya Medinedeki ailelerinin
yiyecekleri azald zaman hepsi yanlarnda bulunan yiyecei ne varsa getirip bir
yaygya dkerler sonra toplanan aralarnda bir kap iinde lerek eit bir ekilde
paylarlard. te bu yzden Eariler bendendir, ben de Earilerdenim. (Buhari,
irket 11, Mslim Fezails-Sahabe 167)
BLM: 63
AHRETE YARIIRCASINA HAZIRLANMAK
W
... yleyse deerli eylere ulamak iin can atanlar, yaranlar bunca
nimetlerin bulunduu cennete girmek iin yarsnlar. (83 Mutaffifin 26)

J
:

K
W
569: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e iecek bir eyler getirildi. O da iti bu srada sanda bir
ocuk solunda ise ihtiyarlar bulunuyordu. Rasulullah ocua dnerek: Bu
bardaktakini yallara verebilir miyim? diye sordu. ocuk:
-Hayr vallahi olmaz Ya Rasulallah senden kazanacam hayr kimseye
balayamam, dedi. Rasulullah da ocua verdi. (Buhari, irb vel Msakat 1,
Mslim, Eribe 122)

W J
W

274

W>

K
Bir gn Eyyub peygamber plak olarak ykanrken zerine Altn ekirgeler
dmeye balad. Eyyub da onlar toplayp elbisesine doldurmaya balad. Bunun
zerine Allah ona yle seslendi: Ya Eyyub! Ben seni bu grdklerine dnp
bakmayacak kadar zengin klmadm m? Eyyub da:
-Evet izzetine yemin ederim ki beni ok zengin kldn ancak senin verdiin
bereketine de asla doyamam, dedi. (Buhari, Gusl 20)
BLM: 64
KREDEN ZENGNN FAZLET

W
Sizden her kim bakalar iin harcar ve Allahtan korkarsa ve o en gzel
kelimeyi yani kelime-i tevhidi tasdik eder ve dorularsa artk ona en kolay yolu
kolaylatrp o yolda baarl klacaz. (92 Leyl 5-7)

W

Allahtan korkanlar o cehennem ateinden uzak kalacaklardr. Onlar ki,
mallarn ve z benliklerini arndrmak iin bakalarna harcarlar. Byleleri iyiliine
kar hibir kimseden karlk beklemez. Verdiini sadece yce Rabbinin rzasna
ermek iin verir. te byleleri de zaman geldiinde, Allahn verecei nimet ve
ikramlara raz olacaklardr veya Rabbi de onlardan raz olacaktr. (92 Leyl 18-21)

W

Yardmlar aktan yapmanz iyidir, gzeldir. Ama muhta kimseye gizlice
vermeniz sizin iin daha hayrl olur. Bylelikle Allah o sadaka ile gnahlarnzdan
bir ksmn rter. Allah yapmakta olduklarnzdan haberi olandr. (2 Bakara 271)
275
Size gelince ey mminler! sevdiiniz eylerden Allah rzas iin bakalarna
harcamadka, gerek erdemlilie ve hayra ulaamazsnz. Ve her ne harcamsanz
Allah mutlaka onu bilir. (3 Al-i mran 92)

: J

W

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yalnzca u iki kimseye
imrenilebilir, onlar gibi olmak istenebilir veya bu iki kimseye hased edilir ve
bunlardaki bu nimetin yok olmas istenir. Biri Allahn kendisine verdii mal hak
yolunda harcamay becerip baarabilen kimse, ikincisi kendisine ilim ve hikmet
verilip onunla hkmeden ve onlar reten kimse. (Buhari, lim 15, Mslim
Msafirin 268)

W

W J

K
572: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yalnz u iki kimseye
imrenilir ve onlar gibi olmak istenebilir. Veya bu iki kimseye hased edilir ve
bunlardaki bu nimetin yok olmas istenir. Biri Allahn kendisine verdii Kuran ile
gece ve gndz megul olan kimse, dieri de Allahn kendisine verdii mal gece
gndz harcayan kimse. (Buhari, temenni 5, Mslim, Misafirin 266)
W
J

W W

W
W W K

K

W
K

W
573: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Muhacirlerin
fakirleri bir gn Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Varlk sahibi
mslmanlar cennetin yksek derecelerini ve ebedi nimetlerini kazandlar gittiler,
276
dediler. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Hayrola onlar ne yaptlar ki, diye
sordu. Fakir muhacirler de:
-Bizim kldmz gibi onlar da namaz klyorlar, bizim gibi oru tutuyorlar
stelik onlar sadaka veriyorlar, biz veremiyoruz, onlar kleleri hrriyetlerine
kavuturuyorlar biz bunu da yapamyoruz, dediler. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) onlara:
Size bir ey reteyim ki bu sayede sizden nde gidenlere yetiirsiniz hatta
ileride geersiniz. Sizden sonra sizin yaptklarnz gibi yapmadka kimse sizden
stn olamaz, buyurdu. Onlar da: Evet syle Ya Rasulallah, dediler. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)de yle buyurdu:
Her farz namazn arkasnda 33 sefer Sbhanellah, 33 sefer Elhamdlillah, 33
sefer Allah ekber, dersiniz.
Birka gn sonra fakir muhacirler tekrar Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e gelerek: Zengin kardelerimiz de bizim yaptmz tesbihleri duymular
aynsn onlar da yapyorlar, deyince Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu:
Ne yapalm. Artk bu Allahn bir ltfu keremidir. Allah ltfunu dilediine
verir. (Buhari, Ezan 155, Mslim, Mesacid 142)
BLM: 65
LM DEVAMLI HATIRLAMAK VE NEFSN ARZULARINI
DZGNLEMEK

W

Her canl lm tadacaktr. Bylece kyamet gn yapp ettiklerinizin
karl size tam olarak denecektir. Orada ateten uzaklatrlp cennete sokulacak
olanlar, gerek kurtulua ermilerdir. Zira bu dnya hayatna dknlk, aldatc bir
zevkten baka bir ey deildir. (3 Al-i mran 185)

W

... Hibir kimse yarn ne kazanacan sevgi mi, nefret mi, gnah m, sevap
m, kr m, zarar m bilemez yine hibir kimse hangi toprak parasnda ve nasl
leceini de asla bilemez. (31 Lokman 34)

W
... O insanlarn dnyadaki yaama sreleri dolduu zaman bu sonlarn bir an
olsun ne geciktirebilirler ve ne de ne alabilirler. (16 Nahl 61)
277

W

Ey iman edenler! Mallarnz ve ocuklarnz sizi Allah anmaktan megul
edip alkoymasn. Kim byle yaparsa yani dnya ve eytan kimi Allaha ibadet ve
itaatten alkorsa ziyana urayanlar onlardr.
Birinize lm gelip de Rabbim ne olur beni yakn bir sreye kadar
erteleseydin de sadaka verip iyilerden olsaydm! Demesinden nce, size verdiimiz
rzktan hemen imdi Onun yolunda harcayn. Ama lm vakti geldii zaman hibir
kimseye kesinlikle mhlet tanmaz ecelini ertelemez. Allah tm yaptklarnz tam
olarak bilir. (63 Mnafikn 9-11)

W
K

K

lmden sonraki hayata inanmamakta diretip, kendi kendilerini
aldatanlardan herhangi birisine, lm gelip atnca: Ey Rabbim beni hayata geri
dndr ki, terkettiim dnyada belki yararl bir i yaparm. Hayr, bu onun
syledii bo ve anlamsz bir szden ibarettir. nk dnyay terketmi olanlarn
ardnda, yeniden diriltilecekleri gne kadar almas imkansz bir engel vardr. Ve
kyamet gn sra frld zaman, ne aralarndaki kan balar yani akrabalk
balar ie yarayacaktr, ne de birbirlerine olup biten hakknda soru
sorabileceklerdir. Ve o gn iyi eylem ve davranlar tartda ar gelen kimseler, ite
kurtulua eriecek olanlar bunlardr. Ve kimin de iyilikleri hafif gelirse, ite
cehennemde ebedi kalmak zere, kendi kendilerine yazk edenler de bunlardr. Ate
onlarn yzlerini yalayarak yakar da, atein iinde yz etleri syrlm olarak irkin
ve gln halde srtan dileriyle kalverirler. Ve Allah onlara: siz deil miydiniz size
ayetlerim okunurken onlar yalanlayanlar... (23 Mminn 99-105)

W

Allah inkarclara, yeryznde ka yl kaldnz ? diye sorar. Onlar da orada bir
gn veya bir gnden daha az. Bunu zaman sayanlara ve bilenlere sor diyecekler.
Bunun zerine Allah: orada sadece az bir sre kaldnz. Keke bunu bir bilseydiniz,
278
dnyaya sarlp kalmazdnz. Sizi bouna yarattmz ve bize
dndrlemeyeceinizi mi sandnz? (23 Mminn 112-115)

W

nananlar iin hala vakit gelmedi mi ki, kalbleri Allahn zikrine ve Ondan inen
Kurana kar kalpleri rpersin, ve bundan nce kendilerine kitap verilmi sonra
zerlerinden uzun zaman gemekle kalpleri katlam ou da yoldan km
kimseler gibi olmasnlar. (57 Hadid 16)

W W J
K

W

K

574: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) omuzumdan tutarak yle buyurdu: Dnyada bir garib
gibi hatta bir yolcu gibi yaa. bni mer yle derdi: Akama ulatnda sabah
bekleme, sabaha ktnda da akam bekleme. Salkl gnlerinde hastalanacan
vakit iin hayatn boyunca da lecein zaman iin tedbir al. (Buhari, Rikak 3)

W J
K

K

:

W
K
575: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Vasiyet etmee deer bir
mal bulunan kimsenin vasiyeti yannda yazl olmadan iki gece geirmesi doru
deildir. (Buhari, Vesaya 1, Mslim, Vasiyet 4)
* Mslimin dier bir rivayetinde gece geirmesi eklindedir.
bni mer (Allah Onlardan raz olsun) der ki: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)den bu sz duyduumdan beri yanmda vasiyetim olmadan bir gece bile
geirmedim. (Mslim, Vasiyet 4)
W

W J
K

279
aleyhi vesellem) yere bir takm izgiler izdi. Sonra da izgileri gstererek yle
buyurdu:
Bunlar insann istek ve arzular, u da onun ecelidir. Bu vaziyette yaayp
giderken bir de bakar ki en yakn izgi olan lm karsna kvermi. (Buhari,
Rikak 4)

W J

J
J

W

577: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yere bir drtgen izdi. Drtgenin ortasna onu bir
kenarndan keserek dar kan bir izgi ekti. Ortadaki bu izginin iki tarafna da
bir takm kk izgiler izdi ve izgileri gstererek yle buyurdu:
u kaln siyah izgi insandr. u ift izgiler ise onu her yandan kuatm olan
eceli lmdr. Drtgeni keserek dar kan siyah izgi ise insann arzu ve
hevesleridir. Ortadaki kk izgiler ise dert ve zdraplardr. nsan bu dertlerin
birinden kurtulsa teki gelip arpar. Birinden kurtulsa bir dieri gelip yakalar.
Bunlardan hi biri insan rahatsz etmezse ecel mutlaka gelip yakalar.

W
J

K>

Yedi ey gelip atmadan hayrl ameller yapmaya bakn yoksa siz iyi ameller
ilemek iin: Her eyi unutturan fakirlii mi, azdran zenginlii mi, insann akln ve
bedenini bozan hastal m, bunaklatran ihtiyarl m? anszn ve sratli gelen
lm m? Yoksa beklenen eylerin en kts Deccali mi yoksa bunlarn hepsinden
ok daha zor ve ac olan kyameti mi? bekliyorsunuz da hala hayrl ameller
yapmyorsunuz. (Tirmizi , Zhd 3)
K
K
: W J

579: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Az tadn bozan lm
ok hatrlaynz. (Tirmizi , Zhd 4) (bn-i Mace, Zhd 31)
280
W

W J

W
K
W

W
K

WW
K

W

W W

K

W

W

580: bey bn-i Kab (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) gecenin te biri geince kalkt ve yle
buyurdu:
Ey insanlar Allah hatrnzdan karmayn, ok ann. Birinci sura fleme
zaman hemen hemen geldi att. Arkasndan ikincisi gelecek. Bunun zerine ben:
-Ey Allahn Rasul, ben sana ok salevat getiriyorum. Acaba bunu ne kadar
yapmalym, diye sordum.
-Dilediin kadar, buyurdu.
-Dualarmn drtte birini salevata ayrsam uygun mudur? Diye sordum.
-Dilediin kadarn ayr ama fazla zaman ayrrsan senin iin hayrl olur,
buyurdu.
-yleyse duamn yarsn salevat erifeye ayraym, dedim.
-Dilediin kadar yap ama fazlalatrrsan senin iin hayrl olur,buyurdu. Ben
yine:
-Yaptm dualarn te ikisini sana salevat getirsem yeter mi? diye sordum.
-Dilediin kadar yap ama artrrsan senin iin hayrl olur, buyurdu.
-yleyse ben de duamn hepsini senin iin yaparm, deyince;
-O zaman Allah senin btn skntlarn giderir, dnya ve ahiret ilerinde sana
kafidir ve btn gnahlarn da balar. (Tirmizi , Kyamet 23)
BLM: 66
KABR ZYARET VE BU ZYARETTE NE DENLECE

W W J
K
281
581: Breyde (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kabirleri ziyaret etmenizi
yasaklamtm, artk imdi ziyaret edebilirsiniz. (Mslim, Cenaiz 106)

W

J
:

K
582: Aie (r. anha) yle demitir: Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)
Aienin yannda kald gecelerin sonuna doru Baki mezarlna giderek yle
derdi:
Selam size ey mminler diyar. Yarn iin banza gelecei sylenen ey yani
lmle karlatnz. naallah biz de yaknda aranza katlacaz. Allahm Baki ul-
Gargad mezarlnda yatanlar bala. (Mslim, Cenaiz 102)

W J

:

K

583: Breyde (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) ashabna kabristana gittikleri zaman yle dua etmelerini retirdi:
Selam size bu kabirde yatan mminler ve mslmanlar, inaallah bizde
peinizden geleceiz. Allahn bizi de sizi de balamasn dilerim. (Mslim, Cenaiz
104)

W
J
K
W
584: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Medinede baz kabirlere urad ve onlara dnerek yle
buyurdu:
Ey bu kabirlerde yatanlar size selam olsun. Allah sizi de bizi de balasn. Siz
bizden nce gittiniz, biz de peinizden geleceiz.
BLM: 67
BAA GELENLERDEN DOLAYI LM STEMENN DORU OLMADII
282

W
J
K

W

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden hi biriniz lm
istemesin. Bu kimse iyilerden ise belki daha ok hayr ve iyilik yapar, ayet kt
biriyse olabilir ki tevbe edip iyilikler yapar. (Buhari, Temenni 6, Mslim, Zikir 10)
* Mslimin deiik bir rivayetinde ise yle buyurulmutur. Hi biriniz
lm istemeyin. lm kendiliinden gelmeden nce leyim diye dua etmesin.
nsan lnce ameli kesilmi olur. Gerek u ki mmine mrnn uzun oluu
hayatta kalmas iyiliklerini oaltr. (Mslim, Zikir 13)

W W J

W
K
586: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Baa gelen bir sknt sebebiyle hi
biriniz lmeyi istemesin. Eer lm istemek zorunda kalrsa yle desin: Allahm
yaamak benim iin hayrl ise bana hayat ver, lmek benim iin hayrl olduu
zaman canm al. (Buhari, Merda 19, Mslim, Zikir 10)

W
J

W

W
K

587: Kays ibni Ebu Hazm yle demitir:
Habbab ibnl Ereti hasta olduu iin ziyaretine gittik. Vcudu yedi yerden
ifa iin dalanmt. Bize yle dedi:
-Eski dostlarmz dnyaya kaplmadan gp gittiler. Dnyalk onlarn
sevaplarn eksiltmedi. Biz ise o kadar ok mala sahip olduk ki koyacak yer
bulamayp (inaat ve bina olarak) topraa gmdk. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) bizi lm istemekten yasaklam olmasayd lmm iin dua edecektim.
283
Baka bir zaman Habbabn yanna gittiimizde duvar ryordu. Bize unlar
syledi: Mslman u topraa(ihtiya dnda yaplan evler, binalar...)
harcadndan baka harcad her eyden ecir alr, sevap kazanr. Buhari, Merda 19,
Mslim, Zikir 12)
BLM: 68
GNAHTAN SAKINIP PHEL EYLERDEN UZAK DURMAK

W

nk siz bu iftiray dilden dile birbirinize aktaryor, hakknda sahibi
olmadnz eyi aznzda geveleyip duruyorsunuz. Bunun nemsiz gnahsz ve
kolay bir i sanyorsunuz. Halbuki o Allah katnda byk bir gnahtr. (24 Nur 15)
W
nk Rabbin her an ve zamanda herkesi ve her eyi gzetleyip
durmaktadr. (89 Fecr 14)
:

W
J

W

K
588: Numan ibni Ber (Allah Onlardan raz olsun) Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken dinledim dedi:
Helal olan eyler bellidir, haram olan eyler de bellidir. Bu ikisinin arasnda
halkn bir ounun helal mi haram m olduunu bilmedii pheli konular vardr.
pheli ilerden saknanlar dinlerini ve rzlarn korumu olurlar. pheli
eylerden saknmayanlar ise zamanla harama dalp giderler. Aynen srsn
bakasna ait bir arazinin etrafnda otlatan oban gibi ki onlarn o araziye girmesi
mmkndr ve tehlikelidir.
Dikkat edin her hkmdarn girilmesi yasaklanm bir arazisi vardr.
Unutmayn Allahn yasak arazisi de haram kld eylerdir. unu iyi bilin ki insan
vcudunda bir et paras vardr. Eer bu et paras iyi olursa btn vcut iyi olur.
284
Eer o bozulursa btn vcut bozulur. te bu et paras kalbdir. (Buhari, iman 39,
Mslim Msakat 109)
W

J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yolda bir hurma buldu ve: Bu hurmann sadaka olmas
ihtimalinden korkmasaydm onu yerdim, buyurdu. (Buhari, Byu 4, Mslim, Zekat
164)

W

J
K

590: Nevvas ibni Seman (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gerek mslman olmak
demek; gzel ahlakl olmak demektir. Gnah ise, kalbini trmalayp rahatsz
eden(tereddt uyandran) ve insanlarn bilmesini istemediin her eydir. (Mslim,
Birr 14)

W
W J

W

WW
K

591: Vabsa ibni Mabed (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
yle demitir. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna varmtm. Bana
gerek mslmanln ne olduunu sormaya m geldin? buyurdu. Evet dedim. O
zaman unlar syledi:
Kalbine sor, kalbine dan, kalbine mracaat et. Gerek mslman olmak
demek; nefsin uygun grd ve yaplmasn kalbin onaylad eydir.
Gnah ise kalbini trmalayp seni rahatsz eden ve bakalar sana nice nice
fetvalar verse bile kalbinde phe ve tereddd uyandran eydir. (Ahmed ibni
Hanbel, Msned IV. 227-28, Darimi, Byu 2)

J
W

W

K

>
W
592: Ebu Sirvea Ukbe bni Haris (Allah Ondan raz olsun) den bildirildiine
gre kendisi Ebu hab ibni Azizin kz ile evlenmiti. Sonra bir kadn gelip ona yle
dedi-Ben Ukbeyi de evlendii kadn da emzirmitim Ukbe o kadna- Beni
emzirdiini bilmiyorum. Bu konuda daha nce bana haber vermedin, dedi. Sonra da
285
hemen bineine atlayp Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e danmak zere
Medineye gitti. Oraya vard ve olayn hkmn sordu: Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem) de: Madem ki byle karde olduunuz syleniyor o kadnla nasl evli
kalabilirsin? buyurunca Ukbe derhal ondan ayrld, kadn da baka biriyle evlendi.
(Buhari, lim 26)
:
W

J
K

593: Hasan ibni Ali (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu kendisinden duyup ezberledim:
Sana phe veren eyi brak, phe vermeyene bak!.. (Tirmizi , Kyame 60)

W

J

W W W

K

594: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ebu Bekir es-Sddk (Allah
Ondan raz olsun)n bir klesi vard. Bu kle kazancnn belli bir ksmn Ebu Bekire
verir, o da bundan yerdi.
Yine bir gn kle kazand bir eyi getirdi. Ebu Bekir de onu yemee balad.
Kle Ebu Bekire:
-Yediin eyin ne olduunu biliyor musun? Diye sordu. Ebu Bekir de: Syle
bakalm neymi bu? deyince kle:
-Falclktan anlamadm halde cahiliye devrinde bir kimseye falclk yaparak
adam aldatmtm. Bu gn onunla karlatk, adam o gn yaptm ie karlk ite
bu yediin eyi verdi, dedi. Bunun zerine Ebu Bekir parman azna sokarak
yediklerinin hepsini karp kustu. (Buhari, Menakbul Ensar 26)
W

K

W K W
595: Nafiden rivayet edildiine gre mer ibn-l Hattab (Allah Ondan raz
olsun) ilk hicret eden sahabilere drder bin, olu Abdullaha da bin beyz
dirhem maa balamt. Hz. mere: Olun da ilk hicret edenlerden biridir, onun
hakkn niin kstn? Diye sordular. Hz. mer de unlar syledi:
- Olum babasyla birlikte hicret etti, o yzden tek bana hicret edenlerle bir
tutulamaz. (Buhari, Menakbul Ensar 45)
286
W W

J
K

596: Atiyye ibni Urve es-Saidi (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kul gnaha girerim
korkusuyla yaplmas yasak olmayan baz eylerden bile uzak durmadka Allahtan
korkup yolunu Allah ve kitabyla bulanlar muttakiler yani Allahtan korkan kiiler
derecesine kamaz. (Tirmizi , Kyamet 19) (Tirmizi , Kyamet 19)
BLM: 69
NSANLAR BOZULUP BOZUKLUK ARTINCA BR KENARA EKLMENN
Y OLACAI
W
Ey insanlar, bo, anlamsz, sahte ve kt olan her eyden kap Allaha
snn. Gerekten ben, onun tarafndan gnderilmi bir uyarcym. (51 Zariyat 50)
W

W
J
K

597: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun) Rasulullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim, dedi. Allah; kendisinden korkan
gnl zengin kendi halinde iiyle gcyle ve ibadetiyle uraan kulunu sever.
(Mslim, Zhd 11)

W

J

WWK
W
K

K

W
598: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir sahabi: -Ya
Rasulallah hangi insan daha deerlidir? Diye sordu. Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Canyla malyla Allah yolunda savaan mmin kimse buyurdu. Sonra
kimdir diye sordu. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): nsanlarn fitnelerinden
ayrlp da aralarna ekilip Rabbine ibadet eden kimsedir buyurdu.
* Baka bir rivayette: Allaha kar gelmekten saknp yolunu Allah ve
kitabyla bulan ve kimseye zarar dokunmayan adamdr. Buyurdu. (Buhari, Cihad
2, Mslim, mara 132)
287

W W J
K

599: Yine Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ksa bir zaman sonra
meydana gelecek fitne ve fesatlardan dolay bir mslmann en hayrl mal, dinini
fitnelerden korumak iin da tepelerinde dolatrd ve yamur sularnn biriktii
yerlerde otlatt davar olacaktr. (Buhari, man 12)

W J
K

:
WW
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allahn gnderdii her peygamber mutlaka
koyun gtmtr, buyurdu. Bunun zerine sahabileri: Sende mi gttn ya
Rasulallah? Diye sordular. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Evet
Mekkelilerin koyunlarn Karart denilen yerde gderdim, buyurdu. (Buhari, cara
2)

W J

K

nsanlardan en hayrl geim yolunu tutanlardan biri Allah iin savamak
zere atnn dizginlerine yapan kimsedir. O kii savaa aran veya yardm isteyen
bir ses duyunca lm gze alp atnn srtnda o yne uar ve lmn kol gezdii
yerlere kendini atar.
Yine insanlardan en hayrl geim yolu tutanlardan biri de tepelerden birinde
veya vadilerden birinde koyunlarn otlatan kimsedir. Bu kimse de namazna gerei
ekilde duyarl ve devaml olup zekatn veriyor ve lnceye kadar da Rabbine
kullua devam ediyor. Ve insanlara kar da daima iyilikte bulunan ve faydas
dokunan kimsedir. (Mslim, mara 125)
BLM: 70
NSANLARLA BR ARADA YAAMANIN KIYMET
288

W

Ey iman edenler! Allah'n (koyduu, din) iaretlerine, haram aya, (Allah'a
hediye edilmi) kurbana, (ondaki) gerdanlklara, Rablerinin ltuf ve rzasn arayarak
Beyt-i Haram'a ynelmi kimselere (tecavz ve) saygszlk etmeyin. hramdan
knca avlanabilirsiniz. Mescid-i Haram'a girmenizi nledikleri iin bir topluma
kar beslediiniz kin sizi tecavze sevketmesin! yilik ve (Allah'n yasaklarndan)
saknma zerinde yardmlan, gnah ve dmanlk zerine yardmlamayn.
Allah'tan korkun; nk Allah'n cezas etindir. . (5 Maide 2)
BLM: 71
ALAK GNLL OLUP MMNLERE KOL KANAT GERMEK

W
Ey peygamber senin yolunda giden mminlere, kol kanat ger, alak gnll
ol. (26 uara 215)

W

Ey iman edenler! sizden kim dininden dnerse bilsin ki, Allah yaknda yle
bir toplum getirir ki O, onlar sever, onlar da Onu severler. Mminlere kar alak
gnll, Allahtan gelen gerekleri rtbas edenlere kar, onurlu ve iddetlidirler. (5
Maide 54)

W

Ey insanlar! Bakn biz sizi, bir erkekten ve kadndan yarattk. Sizi birbirinizi
tanyasnz diye, milletlere ve kabilelere ayrdk. phesiz Allah katnda erefli ve
itibarl olannz; Allahtan en fazla korkannzdr . nk Allah, her eyi bilendir, her
eyden haberdar olandr. (49 Hucurat 13)

W
... O halde ey insanlar siz, kendinizi temize karmaya kalkmayn O,
ktlkten saknan daha iyi bilir. (53 Necm 32)
289

W

Yine Araf ehli(Araf: Cennetle cehennem arasnda yksek bir alandr
ki,sevaplar ile gnahlar eit olanlarAllahn diledii bir zamana kadar burada
kalacaklar, daha sonra Allahn affna nail olarak da cennete
gireceklerdir)yzlerindeki iaretlerinden tandklar kimselere yle seslenecekler:,
Mal mlk biriktirmeniz, okluunuz ve byklk taslamanz size hibir yarar
salamad. Allahn rahmetine eriemeyecekler diye yemin ettiiniz, bu kiiler bunlar
m? Onlara: Girin cennete size korku yok, hzn de duymayacaksnz, diye
sesleniliyor. (7 Araf 48-49)

W W

J
K

602: Iyaz ibni Hmar (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah bana alak gnll
olmamz ve hi kimse kimseye kar np bbrlenmesin ve hibir kimse de
kimseye kar zulmedip ar gitmesin diye vahyederek bildirdi . (Mslim, Cennet
64)

W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sadaka vermekle mal
eksilmez. Allah affeden kulunun deerini artrr. Allah kendisine kar alak gnll
olanlar ykseltir ve yceltir. (Mslim, Birr 69)
W

J
K
604: Enes (Allah Ondan raz olsun) ocuklarn yanndan geerken onlara selam
verdi ve Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de ocuklara byle selam verirdi,
dedi. (Buhari, stizan 15, Mslim, Selam 1)
W J
K

605: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Medineli bir kimsenin
hizmetisi olan bir cariye Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in elinden tutar ve
onu istedii yere kadar gtrr, iini gsterirdi. (Buhari, Edeb 61)
290

W

W J
J W J W
K

606: Esved ibni Yezid yle demitir: Hz. Aieye Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) evinde ne yapard diye soruldu da o da u cevab verdi:
-Ailesinin ileri olan ev ileriyle urard. Namaz vakti gelince de camiye
kard. (Buhari, Ezan 44)
W
J

W

K

607: Ebu Rifaa Temim ibni seyd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Hutbede iken Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna geldim ve (kendimi
kasdederek) Ya Rasulallah dinini bilmeyen bir garib geldi, dini sorup renmek
istiyor, dedim.
Rasulullah bana dnd, bakt, hutbeyi brakp yanma geldi. Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir sandalye getirdiler zerine oturdu ve Allahn
kendisine rettii eylerden bana retmeye balad. Sonra da hutbesine dnerek
konumasn tamamlad. (Mslim, Cuma 60)
W

J
K

W
K

W

(sallallahu aleyhi vesellem) yemek yedii zaman parmayla yer ve parman
da yalayarak yle buyururdu: Herhangi birinizin lokmas yere dt zaman ona
bulaan eyi temizleyip lokmay yesin onu eytana brakmasn. Tabaklarn
temizlenmesini emrederek: Zira bereketin yemein hangi parasnda bulunduunu
bilemezsiniz. (Mslim, Eribe 136)

W J
K

W :

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) : Allahn gnderdii her peygamber
mutlaka koyun gtmtr, buyurdu. Bunun zerine sahabileri: Sende mi gttn ya
Rasulallah? Diye sordular. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): Evet
291
Mekkelilerin koyunlarn Karart denilen yerde gderdim, buyurdu. (Buhari, cara
2)

W
J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Eer paa veya krek kemii
eti yemeine davet edilsem derhal giderim. ayet bana paa ve krek kemii eti
hediye edilse onu da hemen kabul ederim. (Buhari, Hibe 2)

W J

K

W
vesellem)in devesi Adba yarta birincilii bakasna devretmezdi veya dier
develer onu gemeye yaklaamazlard. Gnn birinde devesiyle gelen bir bedevi
Adby geti. Bu durum mslmanlara ar geldi. durumu anlayan Rasulullah
Dnyada ykselen bir eyi alaltmak Allahn deimez bir kanunudur.
(Buhari, Cihad 59)
BLM: 72
KBR VE KENDN BEENMENN HARAM OLUU

W

Ahiret yurduna gelince, biz oray yeryznde byklk taslamayan ve
bozgunculuk karmak istemeyen kimselere ayrm bulunuyoruz. nk (en
gzel)sonu, Allahtan korkanlarnndr . (28 Kasas 83)

W

Yeryznde kibirlenerek, bbrlenerek dolama, yrme; nk(gcnle ve
azametinle) ne yeri yarabilirsin ve ne de boyca dalara ulaabilirsin. (17 sra 37)
292
Kmseyerek, kibirlenerek halka surat asma, yz evirme ve yeryznde
bbrlenerek yrme. phe yok ki Allah, kendini beenmi kibirlenip vnenlerin
hi birini sevmez. (31 Lokman 18)

Krnda Musann kavmindendi. Zenginliiyle bbrlenerek toplumuna
kar marp onlara kar azgnlk etmiti. Biz kendisine yle hazineler vermitik ki,
sadece anahtarlarn tamak bile bir grup gl-kuvvetli insanlara zor gelirdi.
Soydalar ona demiti ki:Servetinden dolay byle marma, Allah marklar
sevmez .yleyse Allahn sana verdiklerinden yararlanarak(Allah yolunda
harcayarak), yalnzca ahiret yurdunda iyi bir yer tutmann yolunu ara; bu arada tabii
olarak dnyadaki nasibini de unutma ve Allah sana nasl iyilikte bulunduysa, sen de
bakalarna yle iyilikte bulun; yeryznde bozgunculuk etmeyi isteme, nk
Allah, bozguncular sevmez. Krn onlara: Bu servet, bendeki bilgi sayesinde bana
verildi, dedi. Allahn ondan nceki kuaklardan ondan daha gl ve ondan daha
fazla tarafl ve servet toplam nicelerini, kibirleri yznden yok ettiini bilmiyor
muydu sanki? Gnahkarlardan gnahlar sorulmaz, (Ama u bir gerektir ki; Allah
her sulunun gnahn bilir. Byle azgn sulular, gnahlarndan dolay sorguya
ekilmezler, sorgulanma-an azaplandrlrlar).
Krn grkem ve debdebesi ierisinde toplumunun karsna kt. Dnya
hayatna gzn dikenler: Ne olurdu bize de Krna verilenin bir benzeri
verilseydi. phe yok ki, o ok ansl(ne zengin, ne byk devlet sahibiymi,
dediler. Kendilerine ilim verilmi olanlar ise: Yazklar olsun size, iman edip doru
drst iler yapanlar iin, Allahn mkafat daha hayrldr. Bu mkafata da ancak
her trl glklere gs gerebilenler kavuabilir. Ve sonunda Krnu da
sarayn da yerin dibine geirdik. Ona Allaha kar yardm edecek bir kimse
bulunmad. Kendisinin de kendisine bir yardm dokunamad. (28 Kasas 76-81)

W
J

W K

K

W

293
612: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kalbinde zerre kadar
kibir olan kimse cennete giremez. Bunun zerine sahabiden biri: -nsan elbise ve
ayakkabsnn gzel olmasn arzu eder, deyince Rasullullah unlar syledi: Allah
gzeldir, gzeli sever, kibir ise hakk kabul etmemek ve insanlar hor ve kk
grmektir. (Mslim, man 147)

J
WK K

W>
WK

W
K
613: Seleme ibni Ekva (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda sol eliyle yemek yemiti de
Rasulullah ona: Sa elinle ye buyurdu. Adam kibirinden dolay yapamyorum
dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)de Yapamaz ol buyurdu. Hadisi
rivayet eden Selemenin dediine gre o adam kibrinden dolay yapamyorum
demiti. Ravi derki; Rasulullahn bu bedduasn alnca elini azna gtremez oldu.
(Mslim, Eribe 107)
:

W
J
K

W
614: Harise ibni Vehb (Allah Ondan raz olsun), Rasulullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken dinledim, demitir. Size cehennemliklerin kimler
olduunu haber vereyim mi? Kat kalbli, kaba, maln hayrdan esirgeyen ve kibirli
kimselerdir. (Buhari, Eyman 9, Mslim, Cennet 47)

W

J
K

W W

W

W
K
615: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cennet ile cehennem
mnakaa ettiler. Cehennem: Bende zorba ve kibirliler var, dedi. Cennet ise: Bende
de zayf ve yoksullar var, dedi. Bunun zerine Allah aralarn yle halletti. Ey
cennet sen benim rahmetimsin seninle dilediime merhamet ederim. Ey cehennem
sen de benim azabmsn, seninle dilediime azab ederim. Ben ikinizi de
dolduracam. (Mslim, Cennet 34)
W J
K
294
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kibrinden dolay elbisesini
sryerek yryen kimsenin yzne kyamet gn Allah rahmet bakyla bakmaz.
(Buhari, Libas 1, Mslim, Libas 42)

W W J
K

W
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: grup insan var ki Allah
onlarla konumaz, onlar temize karmaz, suratlarna bile bakmaz. Bu sebeble
onlara byk azab hazrlanmtr. Bu kimseler, zina eden ihtiyar, yalanc (veya
zalim) hkmdar, kibirlenen fakirdir. (Mslim, man 172)
:W W J

K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yle buyurmutur:
zzet, eref, ycelik ve kudret benim gmleim, byklk benim elbisem saylr.
Bunlardan biri kendisinde varm gibi davranan bana ortak olmak isteyen olursa ona
azab ederim. (Mslim, Birr 136)

W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Vaktiyle kendini beenmi
bir adam gzel elbisesini giymi, san tarayp alm satarak(bbrlenerek)
yryordu. Bu yzden Allah onu yerin dibine geiriverdi. O da kyamet gnne
kadar yerin dibine geip gitmektedir. (Buhari, Enbiya 54, Mslim, Libas 49)
: W

J
K

620: Seleme ibni Ekva (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse kibirlene kibirlene
zorbalar grubuna kaydedilir. Bylece onlara verilen ceza ona da verilmi olur.
(Tirmizi , Birr 61)
BLM: 73
GZEL AHLAK
295

W
Ey peygamber! Sen stn bir hayat tarzna ve yksek bir karaktere sahipsin.
(68 Kalem 4)

W

... O mminler ki fkelerini yutarlarkontrol altnda tutarlar) ve insanlar
affederler. nk Allah iyilik yapanlar sever. (3 Al-i mran 134)
K

W J
vesellem) ahlak ynnden insanlarn en gzeli idi. (Buhari, Edeb 112, Mslim,
Mesacid 267)

W J

W

W
W

K
622: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre yle demitir.
Ben Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in ellerinden daha yumuak ne bir atlasa
ne bir ipee dokunmu deilim. Onun vcudunun kokusundan daha ho bir koku
da koklamadm. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)e on yl hizmet ettim bana
hibir sefer f bile dememitir. Yaptm bir eyden dolay niin byle yaptn?
demedii gibi, yapmadm bir ey sebebiyle yle yapsan olmaz myd? da
dememitir. (Buhari, Savm 53, Mslim, Fezail 82)

W
J
K

W
623: Sab ibni Cessame (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir yaban eei hediye etmitim. Fakat kabul etmedi,
yzme bakp ta zldm grnce: Hediyeni ihraml olduum iin almadm,
buyurdu. (Buhari , Cezaus Sayd 6, Mslim, Hacc 50)
:
J

W

W W
624: Nevvas ibni Seman (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e iyilik ve ktln, gnah ve sevabn ne olduunu
sordum. Buyurdular ki:
296
yilik gerek mslmanlk, sevaba vesile olan eyler, gzel ahlaktan ibarettir.
Gnah ve ktlk ise insann kalbini trmalayan ve baka kimselerin bilmesini
istemediin eydir. (Mslim, Birr 14)
W
J
: K
K
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)in sz ve hareketlerinde hibir ktlk ve
irkinlik bulunmad gibi kt ve irkin olan eylere de asla ynelmez ve yle
buyururdu: Sizin en hayrl olannz ahlak en gzel olannzdr. (Buhari, Menakb
23, Mslim, Fezail 68)

W J
K

626: Ebud Derda (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Rasulullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gnnde mminin terazisinde
gzel ahlaktan daha ar bir ey bulunmaz. Allah irkin hareketler yapan ve kt
szler syleyen her kiiden nefret edip buzeder ve onlar sevmez. (Tirmizi , Birr
61)

W J
W

W

K
(sallallahu aleyhi vesellem)e insanlarn cennete girmelerine en ok sebep olan nedir?
diye soruldu. Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem): ve gzel ahlakl olmaktr,
buyurdu. nsanlarn cehenneme girmelerine en ok sebep olan nedir? diye sorulunca
da: nsann azndaki dili ve cinsel organdr, buyurdu. (Tirmizi, Birr 62)

W W J
K

Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: man en olgun olan kimseler
ahlak en gzel olan kimselerdir. En hayrllarnz hanmlar iin en hayrl davranta
bulunanlardr. (Tirmizi , Rada 11)
:
W
J
K

297
629: Aie (r. anha) Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken
iittim dedi. Mmin bir kimse gzel ahlak sayesinde gece ibadet eden gndz oru
tutan kimselerin derecesine ular. (Ebu Davud, Edeb 7)
: W J

K

630: Ebu Umame el Bhil (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Rasulullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hakl bile olsa insanlarla
mcadele ve didimeyi terkeden kimseye cennetin bir kysnda kk verileceine
ben kefilim. aka bile olsa yalan terkeden kimseye cennetin merkezi yerinde bir
kk verileceine ben kefilim. Ahlakn gzelletiren kimseye de cen-netin yksek
yerlerinden bir kk verileceine kefilim. (Ebu Davud, Edeb 7)
W J

K

W

K W
631: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: inizde en ok sevdiim kii
ve kyamette bana en yakn mesafede bulunacak kimse, iyi huy ve iyi ahlak sahibi
olanlarnzdr. En sevmediim ve kyamet gn bana en uzak mesafede bulunacak
kimseler ise, gzel sohbet ediyor dedirtmek iin, szn beendirmek iin avurdunu
iire iire laf edenler ve bilgilik taslamak iin lugat paralayanlardr. Ashab: Ya
Rasulallah uzun uzun konuanlar ve avurd iirenleri bildik ama mtefeyhk
dediiniz kimseler kimlerdir? denilince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
Kibirlenen, byklk taslayan kimselerdir. buyurdu. (Tirmizi , Birr 71)

BLM: 74
ACELE ETMEMEK YUMUAK HUYLULUK VE ACIMAK

W

...Onlar ki fkelerini yutarlar(kontrol altnda tutarlar) ve insanlar affederler.
nk Allah iyilik yapanlar sever. (3 Al-i mran 134)
298
Ey Peygamber! Sen affetmek yolunu tut, iyilik ve gzel davranla emret,
cahillerden yz evir. (7 Araf 199)

W

yilikle ktlk asla bir olmaz, sen ktl en gzel olan eyle sav. O vakit
seninle arasnda dmanlk bulunan kimse, candan bir dost gibi olur. Bu gzel
davran ve duyguya, ancak fkesine engel olmak ve eziyetlere katlanmak suretiyle
nefsiyle cihad edip sabreden kimse elde eder. Bu gzel davran da ancak hayr ve
mutluluktan bol nasibi olan elde eder. (41 Fusslet 34-35)

W
Kim yaplan eziyetlere sabreder, yaplan ktlklere de intikam almayp
affetme yolunu tutarsa, phesiz bu hareketi yaplmaya deer ilerdendir. (42 ura
43)
W
W
J
K
W

632: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) dan rivyet edildiine gre
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)Abdulkays oullarndan Eecce: Sende
Allahn sevdii iki zellik vardr: Yumuak huyluluk ve acele etmeden sabrla
hareket etmek (Mslim man 25)

W W

J
K
633: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan bildirildiine gre Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Allah kullarna merhametle ve byk
lutfuyla muamele eder. Btn ilerde de kolaylk ve yumuaklk gsterilmesinden
memnun olur. (Buhari, Edeb 35, Mslim Birr 48)

W J
K

634: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Allah kullarna kar daima kolay ve
yumuak olan yapar onlar hakknda yumuak davranr. Her ite ve tm kiilere
kar yumuak davranlmasn sever ve memnun kalr. Katlk ve zorla yaplana ve
baka ilerde vermedii sevab kolaylk gsterilerek yaplan ilere verir. (Mslim,
Birr 77)
299

W J
K

635: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Hangi ite kolaylk ve yumuaklk varsa
o ii gzelletirir. Kolaylk ve yumuakln kendisinden ekilip karld her i ise
onu irkinletirir. (Mslim, Birr 78)

W J

W
K

5/636: Eb Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bedevinin biri
mescidde kk abdestini bozmutu, sahabiler onu azarlamaya kalkt. Bunun
zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: O adam brakn
onun idrar zerine bir kap veya byk kap dolusu su dkn. nk; siz kolaylk
gstermek zere gnderildiniz, zorluk karc olarak deil (Buhari, Vudu, 58)
K
K

W J
637: nes (Allah Ondan raz olsun) dan rivyet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kolaylatrnz zorlatrmaynz,
mjdeleyiniz nefret ettirmeyiniz. (Buhri lim,11 Mslim, cihad 6)
:
W J
K

638: Cerir ibn-i Abdullah (Allah Ondan raz olsun) Raslllah (sallallahu aleyhi
vesellem)yle buyururken dinledim demitir: Yumuak ve kolaylatrc
davranmaktan mahrum kalmi kimse btn hayrlardan mahrum kalm olur.
(Mslim, Birr,74)

W K

W

J
K

W
639: Eb Hreyre (Allah Ondan raz olsun) dan rivyet edildiine gre bir
adam peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)gelip bana tavsiyede bulun dedi. O da:
Kzma buyurdu. Adam szn birka sefer tekrarlard Raslllah da her
defasnda kzma, fkelenme buyurdu. (Buhri, Edeb,76)

W J
300
640: Ebu Yala eddad ibni Evs (Allah Ondan raz olsun) dan rivyet edildiine
gre Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Allah her varla kar
iyi davranlmasn emretmitir. yleyse canl bir varl ldrmeniz gerektiinde
ldrmeyi bile ikence verici ve eziyet eder ekilde deil gzel bir ekilde yapn bir
hayvan boazladnzda da ona eziyet vermeksizin gzel bir ekilde kesin. Bu ii
yapacak olan kimse ban iyice bilesin(sivri ettirsin) de hayvanna eziyet
ektirmesin. (Mslim, sayd , 57)

W
J

K

641: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslllah (sallallahu aleyhi
vesellem) iki eyden birini yapma konusunda serbest brakld zaman gnah
olmad srece mutlaka en kolay olann tercih ederdi. Yaplacak i gnah ise ondan
daima en uzak kalan kendisi olurdu. Allahn yasakladn inemedii srece ahs
adna hi bir eyden intikam almam; Allahn yasa inenmi ise onun cezasn
mutlaka Allah iin vermitir. (Buhri, Menakb, 23, Mslim, Fezail,77)

W W J
K

642- bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)dan rivyet edildiine gre
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cehenneme kimin
gitmeyeceini veya Cehennemin kimi yakmayacan size haber vereyim mi? Cana
yakn garib olan herkesle iyi geinen yumuak huylu insanlarla olan ilikilerini
kolaylkla bitiren kimseleri. (Tirmizi, Kyame, 45)
BLM: 75
HATALARI BAILAYIP BLGSZLERE UYMAMAK

W
Sen af yolunu tut, iyilik ve gzel davranlarla emret, cahillerden yz evir.
(7 Araf, 199)

W
...Gzellikle su bala ve hoa vazge onlardan. (15 Hcr,85)
301
..Affedip balasnlar, musamaha gstersinler, aldr etmeyin. Allahn sizi
balamasn sevip arzu etmez misiniz? Allah ok balayandr, ok
merhametlidir (24 Nur 22)

W

O mminler ki, fkelerini yutarlar(kontrol altnda tutarlar) ve insanlar
affederler, nk Allah iyilik yapanlar sever. (3 Al-i mran 134)

W
Kim eziyetlere sabreder, yaplan ktlklere de intikam almayp affetme
yoluna tutarsa, phesiz bu hareketi yaplmaya deer ilerdendir. (42 ura 43)

W

J

W

W

W

WK

K

643: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre bir gn
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e Ey Allahn peygamberi Uhud gnnden
daha iddetli bir gn yaadn m? diye sordum. yle cevap verdi.
Evet senin kavminden ok ktlk grdm. Onlardan grdm skntnn
en iddetlisi Akabe gnnde idi. O gn ben Taifli Abd Klalin olu bni Abdu
Yalile snmak istemitim de beni kabul etmemiti. Bende geri dnm, derin
zntler iinde dalgn dalgn yryp gidiyordum. Karns Sealbe varncaya
kadar kendime gelemedim. Orada bam kaldrp baktmda bir bulutun beni
glgelediini grdm. Dikkatlice baknca bulutun iinde Cebraili grdm. Cebrail
bana seslenerek Allah kavminin sana ne sylediini ve seni himayeyi nasl
reddettiini duymutur. Onlara dilediini yapabilmem iin sana dalar meleini
gndermitir.
Bunun zerine dalar melei bana seslenerek selam verdi. Sonra da: Ey
Muhammed kavminin sana ne dediini Allah iitti. Ben dalar meleiyim ne
302
emredersen yapmam iin Allah beni sana gnderdi. Ne yapmam istiyorsun?
Dilersen Ahabeyn denilen u iki da onlarn bana kapatvereyim dedi. o zaman
ben Hayr Allahn onlarn soylarndan sadece Allaha ibadet edecek ve ona hibir
ey ortak komayacak kimseler karacan mit ederim dedim. (Buhri Bedul
halk 7, Mslim cihad 111)

W J

K

644: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)yle demitir. Raslllah (sallallahu
aleyhi vesellem)Allah yolunda sava dnda ne bir kadna nede bir hizmetiye
ksaca hibir kimseye ve hibir eye eliyle vurmad. Kendisine ktlk yapan
kimselerden intikam almaya kalkmad. Sadece Allahn yasak ettii eyler inenince
o yasa ineyenlerden Allah adna intikam alrd. (Mslim Fezail 79)

W J

:

K

645: Enes (Allah Ondan raz olsun)yle demitir. Gnn birinde Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)ile beraber gidiyordum. zerinde necran kumandan
yaplm sert kenarl bir cbbesi vard. Bu esnada bir bedevi arkasndan yetierek
cbbesini serte ekti. Peygamber efendimizin boynuna baktm. Bedevinin sert
ekiinden dolay cbbenin kenar boynunda iz brakmt. Sonra bedevi Ey
Muhammed elinde bulunan Allaha aid mallardan bana da verilmesini emret dedi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bedeviye dnp gld. Sonra ona bir
eyler verilmesini emretti. (Buhari, Humus 19, Mslim, Zekat 128)
W J

K :
4/646: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir.
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem) peygamberlerden birinin halini anlat hala
gzmn nndedir. O peygamberi kendi kavmi dvp kan iinde brakmlardr.
O bu haldeyken yznden kanlar silerken yle diyordu. Allahm kavmimi bala
nk onlar doruyu bilmiyorlar (Buhari, Enbiya 54, Mslim, Cihad 105)

W J
K

303
5/647: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuvvetli kimse, yiit kimse,
pehlivan kimse grete bakasn yenen kimse deildir. Gerekten pehlivan yiit
kimse; kzd zaman fkesini yenen kimsedir. (Buhari, Edeb 76, Mslim, Birr 107)
BLM: 76
ALLAH RIZASI N EZYET VE SIKINTILARA KATLANMA

W

O mminler ki, yutarlar(fkelerini kontrol altnda tutarlar) ve insanlar
affederler nk Allah iyilik yapanlar sever (3 Al-i mran 134)

W
Kim eziyetlere sabreder yaplan ktlklere de intikam almayp affetmek
yolunu tutarsa, phesiz bu hareket yaplmaya deer ilerdendir. (42 ura 43)

W
J
WK

K

648: Eb Hreyre (Allah Ondan raz olsun) dan rivyet edildiine gre bir
adam peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e: Ya Raslallah benim akrabalarm
var, onlar ziyaret ediyorum, onlar ise benimle irtibat kesiyorlar, ben onlara iyilik
ediyorum, onlar bana ktlk yapyorlar. Onlara anlayl ve yumuak
davranyorum, onlar ise bana kaba ve cahilce davranyorlar diye durumunu arzetti.
Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu.
Eer dediin gibi isen onlara kzgn kl yedirmi oluyorsun sen byle devam
ettike Allahn yardm seninledir. (Mslim: Birr 22)

BLM: 77
ALLAHIN DN N KIZMAK VE ALLAHIN DNNE YARDIM ETMEK
304
...Her kim Allahn mukaddes emir ve buyruklarna sayg gsterip o
haramlara dokunmaktan korkup saknrsa bu durum Allah katnda kendisi iin daha
hayrldr. ( 22 Hacc 30)

W
Ey iman edenler!Eer siz, Allahn dinine ve davasna yardm ederseniz, Allah
da size yardm eder, ayaklarnz slam hakkn koruma yolunda salam tutar. (47
Muhammed 7)

W
J

>

W
K W W

K

649: Ebu Mesud Ukbe ibni Amr el Bedri (Allah Ondan raz olsun)yle
demitir: Bir adam peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Ben filann
namaz uzatmas yznden sabah namazna gelemiyorum dedi. Ben peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)i hi bir konumasnda o gnk kadar fkeli grmedim.
yle buyurdu: Ey insanlar aranzda insanlar namaz ve ibadetlerden usandranlar
var sizden kim imamlk yaparsa namaz ksa kldrsn zira arkasnda namaz klanlar
arasnda yal olan, ocuu olan ve i g sahibi olan var. (Buhari, lim 28,
Mslim, Salat 128)

W
J

W
K

650: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslllah (sallallahu aleyhi
vesellem)sefer dnnde, evin nndeki sandk zerine veya kapnn giri ksmna
zerinde resimler olan bir perde ile rtmtm. Raslllah (sallallahu aleyhi
vesellem) perdeyi grnce ekip yrtt yznn rengi deiti ve: Ya Aie kyamet
gn en etin azaba urayacak kimseler yaptklarn Allahn yaptklarna
benzetmeye kalkanlardr. (Buhari, Libas 9, Mslim, Libas 92)
W
J

W

: K

W
K

305
651: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivyet edildiine gre Mahzum
kabilesinden hrszlk yapan bir kadnn durumu Kureylileri pek zmt. Bunun
zerine, bu konuyu Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)le kim grebilir? Diye
kendi aralarnda konutular. Buna ancak peygamberin sevgili dostu sameden
baka kimse cesaret edemez dediler. same durum hakknda Raslllah (sallallahu
aleyhi vesellem) ile konutu. Bunun zerine Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)
sameye:
Allahn koyduu cezalardan birinin uygulanmamas iin araclk m
yapyorsun?dedi, sonra kalkt bir konuma yapt ve unlar syledi:
Sizden nce topluluklarn helak olmalarnn balca sebebi ilerinden soylu
biri hrszlk yapnca ona dokunmayp, zayf ve kimsesiz biri hrszlk yapnca ona
ceza vermeleriydi. Allaha yemin ederim ki; Fatma hrszlk etseydi onun da elini
keserdim. (Buhari enbiya 54, Mslim Hudud 8).

J

W

K W

4/652: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivyet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) mescidin kble duvarnda bir tkrk grd o kadar
zld ki znts yznden belli idi. Sonra kalkp onu bizzat eliyle temizledikten
sonra yle buyurdu:
Sizden biriniz namaza durduu zaman Rabbine ynelip Ona mnacaatta
bulunur. Rabbi ise kble ile kendi arasndadr. O halde hi biriniz kbleye kar
tkrmesin. Tkrmek mecburiyeti hasl olursa(mescid dnda ise) sol tarafna veya
ayann altna tkrsn. (Eer mescidin iinde ise)Sonra cbbesinin ucunu tuttu
iine tkrp kuma katlad veya byle yapsn buyurdu. (Buhri salat 34, Mslim
Mesacid 50)
BLM: 78
DARECLERN EMR ALTINDAKLERE EFKATL DAVRANMALARI
ALDATIP KT DAVRANMAKTAN UZAK OLMALARI

W
Sana uyup seni izleyen mminlere, kol kanat ger, alak gnll ol. (26 uara
215)
306
hesiz ki Allah adaleti ve iyilik yapmay, yaknlar kar cmert olmay
emredip aklen ve dinen irkin olan ve kt grnen eylerle, hakszl ve taknl
yasaklyor ve size bylece dnesiniz diye t veriyor. (16 Nahl 90)
:
W
J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Hepiniz obansnz, hepiniz
gttnz srden sorumlusunuz. Amir memurlarnn obandr. Erkek aile ve
ocuklarnn obandr. Kadn da evinin ve ocuklarnn obandr. O halde hepiniz
birer obansnz ve hepiniz idareniz altnda bulunanlardan sorumlusunuz. (Buhari,
Cuma 11, Mslim, mara 20)
:
W J

K
: K

:

K

654: Ebu Yala Makl ibni Yesar (Allah Ondan raz olsun) Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim demitir:
Allahn her hangi bir kulu ykml olduu kimseye hyanet veya zulm edip
lrse Allah ona cennetini haram klar. (Buhri, Ahkam 8, Mslim mare 21).
* Baka bir rivayette: Onlara sahip kp korumazsa cennetin kokusunu
alamaz. eklindedir. (Buhri, Ahkam 8)
* Mslimin deiik bir rivayeti yledir: Mslmanlarn ilerini stlenip de
onlar iin alp abalamayan hi bir ynetici o Mslmanlarla birlikte cennete
giremez. (Mslim man 229)
W
J

:

K

655 Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:Benim u evimde Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu-unu iittim: Allahm mmetimin
ynetimini stlenip de onlara zorluk karan kimseye sen de zorluk
307
kar.mmetimin ynetimini stlenip de onlara yumuak davrananlara sen de hem
bu dnyada hem de ahirette yumuaklk gster. (Mslim man 19)
: W J

K

W W
K
656: Eb Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Raslllah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: srail oullarnn devlet ilerini
peygamberler ynetirdi. Bir peygamber lnce baka biri onun yerine geiyordu
fakat benden sonra peygamber gelmeyecek pek ok halifeler gelecektir. Bunun
zerine sahabe: Ya Raslallah bize bu konuda ne yapmamz emredersin? Diye
sordular. Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Srasyla bunlarn
siyasi otoritesini kabul edip ellerini tutun onlara kar vazifelerinizi yerine getiriniz.
Onlar size kar grevlerini yapmazlarsa Allahtan size yardm etmesini isteyin zira
size kar olan vazifelerini yapp yapmadklarn Allah onlardan soracaktr. (Buhri
Enbiya 50, Mslim mare 44)
W
J
K

W

5/657 iz ibni Amr (Allah Ondan raz olsun)dan rivyet edildiine gre:
Kendisi Ubeydullah ibni Ziyadn yanna girmi ve ona unlar sylemitir: Olum
ben Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)i Yneticilerin en kts merhametsiz
zalim ve kat kalpli olanlardr, buyururken iittim. Sakn sen o yneticilerden olma!
(Mslim mare 23) .

W
J

:

K

658: Ebu Meryem el Ezd (Allah Ondan raz olsun)dan rivyet edildiine
gre kendisi bizzat Muaviye (Allah Ondan raz olsun)a yle demitir: Ben
Raslllah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim. Allah bir kimseyi
mslmanlarn bana idareci yapar da o kimse onlarn dertlerine ihtiyalarna ve
skntlarna kar sorumluluunu yerine getirmezse kyamet gn Allah da onun
dertlerine ihtiyalarna ve darlklarna bakmaz.
Bunun zerine Muaviye halkn ihtiyalarn kendisine duyurmak iin bir adam
grevlendirdi. ( Ebu Davud mare 13, Tirmizi Ahkam 6)
308
BLM: 79
ADALETL DEVLET DARECS
W

hesiz ki Allah adaleti ve iyilik yapmay, yaknlar kar cmert olmay
emredip aklen ve dinen irkin olan ve kt grnen eylerle, hakszl ve taknl
yasaklyor ve size bylece dnesiniz diye t veriyor.... (16 Nahl 90)

W
Ey mminler her zaman ve zeminde hep insafl olun ve inanalara eit
davrann. phesiz Allah insafl olan ve eit davrananlar sever. (49 Hucurat 9)

W J

W

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Hibir glgenin bulunmad kyamet gnnde Allah yedi insan arnn
glgesinde barndracaktr.
1 - Adaletli devlet bakan,
2 - Allaha ibadet ve itaat ederek yetien gen,
3 - Kalbi mescidlere bal kimse,
4 - Allah iin seviip bu uurda bir araya gelip ayrlan kiiler,
5- Makam ve gzellik sahibi bir kadnn zina arsn, ben Allahtan korkarm
diyerek reddeden kimse,
6- Sa elinin verdiini sol eli bilmeyecek kadar gizli sadaka veren kimse,
5- Kendi bana kaldnda Allah anarak gzya aktan kimse.
(Buhari, Ezan 36, Mslim, Zekat 91)
309
W J

W
K
660: Abdullah ibni Amr ibni-l As (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet
olunduuna gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ailesine ve
idaresi altnda bulunanlara adaletle hkmeden adil kimseler Allah katnda nurdan
koltuklar zerine otururlar. (Mslim mara 18)

W

W
J

W
K W
661 Avf ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyururken dinledim dedi. darecilerinizin en hayrls sizi seven ve
sizin tarafnzdan sevilen, size dua eden ve sizin duanz alan kimselerdir.
darecilerin en kts de size kar adil davranmadklarndan dolay, siz onlar
sevmezseniz o da sizi sevmez, kendilerine lanet edersiniz o da size lanet eder.
Buyurdu. Bunun zerine: Ya Raslalah onlara kar kp tavr alalm m? Diye
sorduk. Bize iki kere u cevab verdi: Hayr sizinle beraber namaz kldklar srece
onlara itaat ediniz. (Mslim mara 65)
:

W
J

W

662 yaz ibni Hmar (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurken dinledim dedi. Cennettekiler snftr: Adil ve baarl
devlet bakan, akrabasna ve mslmanlara kar merhametli ve yumuak kalpli kii
ailesi kalabalk olduu halde haram kazantan uzak kalmaya alp kimseden bir
ey istemeyen adamdr. (Mslim Cennet 63)
BLM: 80
GNAH OLMAYAN KOULLARDA YNETCYE TAAT
310
Ey iman edenler! Allaha itaat edin, Raslune itaat edin ve sizden olan emir
sahiplerine de itaat edin. (4 Nisa 59)

W

J
K

663 bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. Bir mslman gnah ilemesi
emrolunmadka sevdii veya holanmad her konuda slam devletini yneten
mslman kimseye itaat etmesi gerekir. Bir gnah ilemesi emredildii zaman
kimseyi dinleyip itaat etmesi gerekmez. (Buhari, Ahkam 4 Mslim mare 38)

W J

664: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir. Biz her ne
zaman szn dinleyeceiz ve itaat edeceiz diye Raslullahn siyasi otoritesini
kabul edip elini sktmz zaman bize: Gcmz yettii kadar buyururdu.
(Buhari, Ahkam 43 Mslim, mare 90)

W

W J
K

K

W
665: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyururken dinledim dedi.
Kim siyasi otoritesini kabul ettii slami bir idaredeki mslman devlet
bakanna sebepsiz yere itaatten elini ekerse kyamet gnnde Allahn huzuruna
tutunaca hibir delili bulunmakszn kar. Devlet bakanna ballk sz
vermeden len kimse ise cahiliyye dneminde lm gibi olur. (Mslim, mare 58)
Yine mslimin deiik bir rivayeti yledir.
slam cemaatinden ayrlarak len kimse, cahiliyye dneminde lm gibidir.
(Mslim mare 53)
: W J

K

666: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: zerinizde tayin edilen ynetici ba,
kuru zm gibi siyah bir kle de olsa szn dinleyip kendisine itaat edin. (Buhari
Ezan 54)
311
: W J

K

667: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zenginlik, fakirlik, neeli ve
kederli halde ve bakalar sana tercih edilse bile sz dinleyecek ve itaat edeceksiniz.
(Mslim mare 35)

W
J

W

K W

W

W

K

668: Abdullah ibni Amr (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir. Bir defa
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir seferde idik bir yere indik kimimiz
adrn dzeltiyor kimimiz ok at talimi yapyor kimimizde hayvan srsnn
banda idik. Derken o esnada Raslullahn mezzini namaz vakti geldi toplann
diye seslendi. Biz de Raslullahn (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda toplandk
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu.
Benden evvel tm peygamberlerin grevi iyi olduunu bildikleri eye
mmetlerini davet etmek, kt olduunu bildikleri eyden de onlar sakndrmakt.
Size gelince bu mmetin huzur ve sknu ilk dneme mahsustur. Daha sonra
gelenlerin bana eitli belalar ve istemediiniz ktlkler gelecektir. yle fitneler
kacak ki evvelkileri sonrakilerden daha hafif olacaktr. Yine yle fitneler kacak ki
onu gren mmin ite bundan kurtulu yoktur der.
Bir kimse cehennemden kurtulup, cennete girmeyi sevip istiyorsa Allaha ve
kyamet gnne iman ettii halde lmelidir . Kendisine yaplmasn istedii eyleri
kendisi de bakalarna yapmaldr. Bir kimse devlet bakannn siyasi otoritesini
kabul eder elini tutup ona samimiyetle kalbiyle balanrsa elinden geldii, gcnn
yettii kadaryla ona itaat etmelidir. Bu arada bir bakas ortaya kp ynetimi ele
geirmeye alrsa derhal onun boynunu vurunuz. (Mslim mara 46)
312

W
J

W
:

K

669: Ebu Huneydete Vail ibni Hucr (Allah Ondan raz olsun) der ki; Seleme
bin Yezid El-Cuhfi peygamberimize; Ya Nebiyyallah! Bamza kendi haklarn
bizden isteyen fakat kendi hakkmz bize vermeyen yneticiler tayin edilirse bize ne
yapmamz emredersiniz?diye sordu, Raslullah yzn evirdi cevap vermedi.
Fakat tekrar sorulunca yle buyurdu: Onlarn szn dinleyip kendilerine itaat
edin onlar kendi vazifelerinden, siz ise kendi vazifenizden sorumlusunuz. (Mslim,
mare 49)

W W
J
W

W >
K

670: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Benden sonra adam kayrma ve grmeye
alk olmadnz iler meydana kacaktr Bizden o gnlere eriecek olanlara ne
emredersiniz diye sordular. yle cevap verdi: Yapmanz gereken grevleri
yaparsnz kendi haklarnzn yerine getirilmesini Allahtan dilersiniz. (Buhari, Fiten
2; Mslim, mara 45)

W W J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bana itaat eden, Allaha itaat
etmi olur. slam devletinin bandaki mslman idarecilere itaat eden, bana itaat
etmi olur, onlara kar gelen ise bana kar gelmi olur. (Buhari, Cihad 109;
Mslim, mara 32)

W

J
K

672 bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: slam devletinin idarecisi
durumunda olan kimselerden hoa gitmeyen bir ey gren kimse sabretsin, zira kim
islamn devlet bakanna ve idarecilerine itaatten bir kar dar karsa, cahiliyye
dneminde lm gibi olur. (Buhari, Fiten 2; Mslim mara 56)
313
: W J
K
673 Ebu Bekre (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyururken dinledim dedi. Kim Mslmanlarn Mslman olan devlet
bakanna ihanet ederse Allah ta ona ihanetinin cezasn verir. (Tirmizi , Fiten 47)
BLM: 81
GREV VERLMEDKE DARECLE STEKL OLMAMAK

W

Ama ahiret yurdu! biz oray yer yznde byklk taslamayan ve
bozgunculuk karmak istemeyen kimselere ayrm bulunuyoruz nk (en
gzel)sonu, takva sahiplerinindir(Allahtan korkanlarnndr),. (28 Kasas 83)
: W
J

K W

K

674: Ebu Said Abdurrahman ibni Semure (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey Abdurrahman
ibni Semure kimseden idarecilik grevi isteme, zira bu grev sen istemeden sana
verilirse Allah yardmcn olur. Eer sen istediin iin verilirse Allahtan yardm
gremez o ile ba baa braklrsn. Bir de bir eye yemin ettikten sonra baka bir
davran o iten daha hayrl grrsen hayrl olan yap ve yemininin keffaretini
de. (Buhari Eyman 19)

W W
J
K

675: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ya Ebu Zer senin gerekten zayf
olduunu gryorum kendim iin sevdiimi senin iinde isterim. ki kiiye bile olsa
sakn idareci ve bakan olma, yetim malna da yneticilik yapma. (Mslim mara
17)
314

WW J

W
K
676: Yine Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ya Raslullah beni
memur tayin etmez misiniz? Demitir. Eliyle omzuma vurarak yle buyurdu: Ey
Ebu Zer sen zayf bir adamsn istediin memuriyet bir emanettir. Bu emaneti ehil
olarak alp zerine deni yapanlar hari bu grevler kyamet gn pimanlk ve
rsvaylktr. (Mslim mara 16)

W J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Siz memuriyet olma
hususunda ok istekli olacaksnz. Halbuki o grev kyamet gn ehil olmayanlar
iin bir pimanlk vesilesi olacaktr. (Buhari Ahkam 7)
BLM: 82
YNETCLERN HAYIRLI KMSELER YARDIMCI EDNMES

W
O kyamet gn tm dost olanlar birbirlerine dman kesilecekler. Ancak
yolunu yordamn Allahn kitabyla bulanlar mstesna... (43 Zuhruf 67)
W
J

K

678: Ebu Said el Hudri ve Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahn
gnderdii her peygamberin ve baa geirdii her devlet reisi iin iki srda vardr.
Bunlardan biri iyilii emreder ve ona tevik eder. Dier srda ise ktl emreder
ve ona tevik eder. Gnahlardan uzak duran kimse Allahn koruduu kimsedir.
(Buhari Ahkam 42)
W W

J

K

K

315
679 Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah herhangi bir idareci ve devlet
bakanna hayr dilerse ona unuttuunu hatrlatan, hatrlad eyleri yapmaya
yardm eden doru szl bir yardmc nasib eder. Allah hayrdan baka bir ey yani
er ve ktlk isterse o kimseye unuttuunu hatrlatmayan hatrladn yazmaya
yardm etmeyen kt bir yardmc verir. (Ebu Davud mara 4)
BLM: 83
YNETCLK STEMEKTE HIRSLI OLANA GREV VERMEMEK

W J
:

:
W
K
W

680: Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Amcamn
oullarndan iki kimseyle Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna girdik.
Onlardan biri Ya Raslullah Allahn emrinize verdii vazifelerden birine beni tayin
etseniz dedi. Dieri de buna benzer bir istekte bulundu. Bunun zerine Raslullah
Vallahi biz isteyen veya greve kar hrsl bulunan ynetici yapmyoruz
memuriyet vermiyoruz. (Buhari Ahkam 7 Mslim mara 15)
EDEB KTABI
BLM: 84
UTANMA DUYGUSU VE ONA TEVK

J
K
W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) utangaln fazlal dolaysyla kardeini
ikaz eden ve bu huyundan vazgeirmeye alan Medineli bir adamn yanndan
geti ve Onu kendi haline brak varsn utansn zira utanmak imandandr. (Buhari
man 16 Mslim man 57)

W W
J
K

316
K

:
W K
2/682: mran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre: Haya ancak hayr getirir. (Buhari, Edeb 77; Mslim, man 60)
* Mslimin deiik bir rivayetinde ise: Haya btnyle hayrdr.
buyurulmaktadr.(Mslim, man 61)

W J

K

683: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) dan nakledildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: man altm veya yetmi kadar
blmdr. Bunlarn en stn lailahe illallah demektir. En aas ise zarar veren
eyleri yoldan kaldrmaktr. Utanmakta imandan bir blmdr. (Buhari iman 3
Mslim iman 58)

W

J
K

4/684: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) perde arkasndaki gizlenen bir bakire kzdan daha
utangat. Holanmad bir ey grdnde honutsuzluu yznden belli olurdu.
(Buhari, Menakb 23; Mslim, Fezail 67)
BLM: 85
SIR SAKLAMA

W
...Verdiiniz her sz yerine getirin; nk verdiiniz her sz sorumluluk
getirir(den hesap gnnde mutlaka sorguya ekileceksiniz). (17 sra 34)

W W

J

685: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gn Allah katnda
inananlarn en erli olan kar-koca birbirleriyle girdii ilikiye girdikten sonra bu
ilkinin halini eklini bakasna anlatan kimsedir. (Mslim Nikah 123)
317

J

W

W

W KW

W

K

>

W
K

WK W

K

686: Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre Hz. merin kz Hafsa dul kalnca dedi k; Osman ibni Affana rastladm
kzmdan bahsettim istersen sana nikahlayaym dedim. O da hele bir durumuma
bakaym dedi. Birka gn bekledim sonra karlatmzda bana yle geliyor ki,
imdilik evlenme durumunda deilim dedi. Sonra Ebu Bekire rastladm ona da
istersen kzm Hafsay sana nikahlayaym dedim. Sustu hi cevap vermedi. Bu
sebeple ona Osmana gcendiimden daha fazla kzdm.
Aradan birka gn getikten sonra Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
Hafsaya talib oldu ben de ona nikahladm. O srada Ebu Bekirle karlatm bana:
Hafsayla evlenmemi istediin benim de sana cevap vermediim zaman her halde
bana darlmsndr dedi. Ben de: Evet diye cevap verdim. Bunun zerine Ebu Bekir
unlar syledi: Bana bu konuyu atnzda kznzla evlenmeme mabi olacak bir ey
yoktu, lakin Hz. Peygamberin Hafsayla evlenmekten sz ettiini grmitm.
Raslullahn srrn ifa(aa karamazdm) edemezdim. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) Hafsayla evlenmekten vazgeseydi ben onunla evlenmeyi kabul
ederdim. (Buhari Nikah 33)

W

J

K
W

W

W

K

W

W

W
318

K

W

K

687: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in hanmlar onun yannda otururlarken Fatma tpk Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) gibi yryerek kageldi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
onu grnce sevindi ve merhaba kzm diyerek sana veya soluna oturttu, sonra
Fatmann kulana bir eyler fsldad bunun zerine Fatma yksek sesle alad.
Onun ar zntsn grnce kulana bir ey daha fsldad. Bu defa Fatma
gld.
Fatmaya, hanmlar yanndayken Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
sadece sana bir sr verdi sen de aladn dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) kalkp gidince, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)sana ne syledi?
Diye sordum. Fatma Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in srrn kimseye
sylemem dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) vefat edince de:
- Senin zerindeki analk hakkma dayanarak Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in sana verdii srr bana sylemeni istiyorum dedim. Fatma da:
imdi olabilir dedi ve unlar syledi: Raslullahn ilk olarak syledii gizli
sznde: Her sene Cibril benimle Kuran- Kerimi bir defa batan sona okurdu, bu
defa bir, iki kere okudu. Bu yzden ecelimin yaknln anlyorum. Bu Allahtan kork
ve sabrl ol. Ben senin iin ne gzel bir ncym buyurdu bunun zerine
alamtm. Benim ok zldm grnce kulama ikinci kez bir eyler
fsldayarak Ya Fatma mmin hanmlarn veya bu mmetin hanmefendisi olmak
istemez misin? Buyurdu. O zaman da grdn gibi glmtm. (Buhr Menakb
25, Mslim Fezailis-sahabe 97)
W J

W
K

W
K
W

W

K

W K
4/688 Sabit el-Bnannin rivayet ettiine gre, Enes ibni Malik (Allah Ondan
raz olsun) ona unlar syledi:
Ben ocuklarla oynarken Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yanma geldi.
Bize selam verdi ve beni bir i iin gnderdi. Bu sebeple annemin yanna gecikerek
dndm. Eve varnca annem: Niin ge kaldn? diye sordu.
- Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) beni bir i iin gndermiti onun iin
geciktim, dedim. Annem neymi o i deyince: Bu bir srdr dedim. Bunun zerine
annem, Raslullahn srrn kimseye syleme dedi.
319
Enes bu olay anlattktan sonra Sabit el-Bnanye unlar syledi: -ayet bu
srr birine syleyecek olsaydm sana sylerdim ey Sabit dedi. (Mslim, Fezails-
sahabe145)
BLM: 86
SZNDE DURUP VADN YERNE GETRMEK

W
...Verdiiniz her sz yerine getirin; nk verdiiniz her sz sorumluluk
getirir(den hesap gnnde mutlaka sorguya ekileceksiniz). (17 sra 34),
W
Ve szleme yaptnzda Allahn szlemesinin yerine getiriniz. (16 Nahl
91)
W
Ey man edenler! Balandnz akitlerinizi titizlikle yerine getirin. (5
Maide1)
K KW

Ey man edenler! Niin yapmayacanz eyleri sylyorsunuz?
Yapmayacanz eyi sylemeniz, Allah katnda en nefret edilen eydir. (61 Saff 2-3)

W
W J

W K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mnafn alameti tr:
Konutuunda yalan syler, sz verince sznden cayar, kendisine bir ey emanet
edildiinde hyanet eder. (Buhari, man 24, Mslim, man 107)
Mslimin deiik bir rivayetinde: Oru tutsa, namaz klsa ve kendini mmin
zannetse bile buyurulmutur. (Mslim, man 109
W J

K
320
690: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Drt huy
kimde bulunursa o kimse drt drtlk mnafk olur. Bir kimsede bu huylardan birisi
bulunursa o huydan vazgeinceye kadar mnafk zelliinden birine sahip olmu
olur.
1- Kendisine bir ey emanet edilirse hyanet eder,
2- Konuunca yalan syler,
3- Birine sz verirse sznde durmaz
4- Dmanlk ve kavga ederse de ar gider. (Buhari, man 24; Mslim, man
106)

W
W J

K W

:W

K
W

691 Cabir (Allah Ondan raz olsun)dan yle dedii rivayet edilmitir: Bir gn
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bana, Eer Bahreynden zekat ve cizye mal
gelirse sana yle yle doldurup veririm demiti. Fakat Peygamberimiz vefat
edene kadar Bahreyden mal gelmedi. Behreynden mal geldii zaman Eb Bekir
(Allah Ondan raz olsun): -Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in birine borcu
veya vadi varsa bize gelsin diye ilan etti. Bunun zerine onun huzuruna vararak
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bana yle demiti, dedim. Eb Bekir elini o
mala daldrp bir avu nakit verdi onlar saydm tam beyz dirhem idi. Eb Bekir
(Allah Ondan raz olsun) bana bunu iki mislini daha al dedi. (Buhr Kefale 3,
Mslim Fezail 60)
BLM: 87
ALIILAN YLKLERE DEVAM ETMEK

W
... Gerek u ki insanlar kendilerindeki zelliklerini deitirmedike Allah
onlarda bulunan deitirmez... (13 Rad11)

W
Ve ipini salamca iyice bkp yaptktan sonra, onu skp bozan kadn gibi
olmayn... (16 Nahl 92)
321

W

...(man edenler), bundan nce kendilerine kitap verilmi sonra zerlerinden
uzun zaman gemekle kalbleri katlam ou da yoldan km kimseler gibi
olmasnlar. (57 Hadid 16)

W

Uydurduklar ruhbanl gelince biz yazmadk(onlara etmedik) fakat Allah
rzas kazanmak iin bunu ortaya karp yaptlar lakini, buna da gerei gibi
uymadlar. (57 Hadid 27)
W
J
K
W
692: Abdullah bn-i Amr bn-i As (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)bana yle dedi: Ey Abdullah falan kimse
gibi olma nk o gece ibadetine devam ederken sonradan bu ibadeti brakt.
(Buhari, Teheccd 19, Mslim Syam 185)
BLM: 88
MSLMANLARA KARI GLER YZL VE TATLI DLL OLMAK

W
... Fakat mminlere kol kanat ger, alak gnll ol. (15 Hcr 88)

W
... Ey peygamber eer onlara kar krc, huysuz, kat yrekli ve sert olsaydn
muhakkak ki, etrafndan dalr giderlerdi. (3 Al-i mran 159)

W W

J

693: Adiy bn-i Hatim (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim demitir:
Yarm hurmayla da olsa kendinizi cehennemden koruyu-nuz. Bunu da bulamazsanz
gzel ve tatl szlerle.. (Buhari Edeb 34,Mslim Zekat 66)
K

W J
322
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gzel ve ho sz sadakadr.

W W J

3/695: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) bana yle dedi: Kardeini gler yzle karlamaktan ibaret bile
olsa, hibir iyilii kk grme. (Mslim, Birr 144)
BLM: 89
DNLEYENN ANLIYABLMES N AIK KONUMAK; GEREKRSE
TEKRAR ETMEK

J
K

696: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan aktarldna gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) sznn anlalmas iin konumasn defa
tekrarlard. Bir toplulua varp selam verince de selamn defa tekrar ederdi.
(Buhari, lim 30)

W
J
K

697: Aie (r.anha.) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
konumas herkesin anlayaca ekilde ak seikti. (Ebu Davud, Edeb 18)

BLM: 90
KONUAN KMSENN DNLEYENLER SUSTURMASI
:

W J
K

W K

698: Cerir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Veda haccnda Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana: Halk sustur da
syleyeceklerimi dinlesinler dedikten sonra yle buyurdu: Benden sonra
birbirinizin boyunlarn vuran kafirlere benzemeyin. (Buhari, lim 43, Mslim, man
118)
323
BLM: 91
NASHATTA LL OLMAK

W
Rabbinin yoluna hikmetle ve gzel tle ar. (16 Nahl 125)

W

J
W

W

K

699: Ebu Vail akk ibni Seleme (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: bni
Mesud (Allah Ondan raz olsun) bize perembe gnleri vaz ederdi. Adamn biri
ona:
- Ey Abdurrahman bize her gn vaz etmeni istiyoruz, deyince bni Mesud:
- Sizi usandrmamak iin her gn vaz etmiyorum. Ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in bize usan gelir endiesiyle ara ara vaz ettii gibi ben de size
vaazlarm her gn deil de bylece haftada bir gn yapyorum. (Buhari, lim 11-12)
W
W J
K

700: Ebl Yekzn Ammar ibni Yasir (Allah Ondan raz olsun), Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim, dedi. Namaz uzatmak
hutbeyi ksaltmak kiinin dini iyi bilip anlayl olduunu gsterir. O halde namaz
uzunca kldrp hutbeyi ksa kesiniz. (Mslim, Cuma 47)

W

J
W

W

>

>
K

W

W

W

W
K

W
324
701: Muaviye ibni Hakem es Slem (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le birlikte namaz klarken cemaatten biri
aksrd. Ben de hemen yerhamukellah dedim. Cemaat bana ters ters bakmaya
balaynca: -Vay anas evlatsz kalascalar bana niin yle ters ters bakyorsunuz?
deyince elleriyle uyluklarna vurmaya baladlar. Onlarn beni susturmalarna
karlk sustum.
Anam babam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e feda olsun ne ondan
nce ne de ondan sonra kendisinden daha iyi bir retici grmedim beni ne azarlad
ne svd ne de dvd. Namaz kldrp bitirince de yle syledi:
Bu namazdr. Bunda dnya kelamnn yeri yoktur. nk namazda Allah
tesbih edilir, tekbir getirilir ve Kuran okunur, dedi veya buna benzer bir ey syledi.
Ben de:
- Ya Raslallah ben cahiliyyeden ayrlp yeni mslman oldum, iimizde
falclara gidenler var, dedim. Bana:
-Sen falc (kahin)lere gitme, buyurdu. Ben tekrar aramzda uursuzlua inanan
adamlar var deyince de:
-Uursuzluk kalbte uyanan bir duygudur, bu duygu onlar ilerinden
alkoymasn.(nk uursuzluk ne fayda ve nede zarar getirtebilir) (Mslim,
Mesacid 33)

W

J

702: Ebu Necih rbz bn-i Sariye (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
bir konuma yapt.
-Ey Allahn Rasul! Bu nasihat sanki ayrlmak zere olan birinin dne
benziyor, bizlere tavsiyede bulununuz, dedik. Bunun zerine:
- Allahtan korkmanz), banza Habeli simsiyah bir kle bile olsa onu
dinleyip itaat etmenizi tavsiye ederim. Benden sonra iinizde hayatta kalanlar pek
ok ihtilaflar greceklerdir. O zaman sizin yapacanz benim snnetim ve doru
yolda olan Hulefa-i Raidinin snnetine sarlmaktr. Bu snnetlere smsk sarlnz.
Sonradan ortaya karlm bidatlerden iddetle saknnz. nk her bidat bir
sapklktr. (Ebu Davud, Snnet 5, Tirmizi lim 16)
BLM: 92
AIRBALI VE VAKR OLMAK
325
Rahmann has kullar, yeryznde alak gnll olarak yrrler ve her ne
zaman kt niyetli dar kafal kendi bilmez kimseler kendilerine laf atnda
incitmeksizinselam derler geerler. (25 Furkan 63)

W

J
K

703: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in kk dili grnecek kadar kahkaha ile gldn hi grmedim, o
sadece glmserdi. (Buhari, Edeb 68, Mslim, stiska 16)
BLM: 93
BADET VE LM GB EYLER AIRBALILIKLA YERNE GETRMEK

W
Kim Allahn koyduu sembol ve simgelere uyup sayg gsterirse phe yok
ki bu; inananlarn kalblerinde bulunan Allaha kar sorumluluk bilincindedir. (22
Hac 32)
:
W J

W K
K
704: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun), Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken dinlediini syledi: Namaz iin kamet getirildiinde
koarak deil arballkla yryerek gelin. Yetiebildiinizi imamla klnz,
yetiemediiniz rekatlar da kendiniz tamamlaynz. (Mslim, Mesacid 151)
Mslmn dier bir rivayetinde : Sizden biriniz gelecek farz namazn klmak
iin beklerse namazdaym gibi sevap alr.
W

K

2/705: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet olunmutur. Bir hac
mevsiminde arefe gn, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le beraberdim.
Raslullah arkasnda baz kimselerin barp ardn ve devesini dvdn
duyunca onlara kamsyla iaret ederek yle buyurdu:
326
Ey insanlar ar ve yava olunuz, acelecilikle sevap kazanlmaz. (Buhari, Hac
94, Ebu Davud, Menasik 63)
BLM: 94
MSAFRE KRAM ETMEK

W

brahimin meleklerden arlanan misafirlerinin haberi sana geldi mi? O
eliler, brahime gelip Ona selam verdiklerinde, size de selam olsun demiti ve
kendi kendine, bunlar tannmayan kimseler diye dnmt. Hemen ailesinin
yanna giderek, ikram etmek iin kzartlm bir semiz buza eti ile gelmiti ve
nne yaklatrp yemez misiniz? dedi. (51 Zariyat 24-27)

W

Ve Lutun kavmi irkin arzularla koarak, soluk solua Luta geldiler. Bunlar
daha nce de zaten bu tr ktlkleri ilemeye alm kimselerdi. Lut: Ey kavmim,
ite kzlarm, dedi. Onlar erkeklerden daha uygun olur sizler iin. Allahtan korkun
da, konuklarma saldrarak beni rezil rsvay etmeyin, aranzda hi mi akl banda
adam yok? (11 Hud 78)
W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Allaha ve ahiret gnne
iman eden kimse misafirine ikram etsin, Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse
akrabasn grp gzetsin, Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse mutlaka hayr
sylesin veya sussun. (Buhari, Edeb 85, Mslim man 74)

W
J
WK

W
327

K WW
K
WK

W
K
W

707: Ebu ureyh Huveylid bni Amr el Huza (Allah Ondan raz olsun),
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinlediini sylemitir:
Allaha ve ahiret gnne iman eden kimse misafirine ikramda bulunup hrmet
etsin ve hakkn versin. Ashab Kiram: Ya Raslallah misafirin hakkn vermek
nedir? diye sordular. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de: Misafiri bir gn bir
gece arlamaktr. Misafirlik gndr, gnden fazla arlamak ise sadakadr.
(Buhari, Edeb 31, Mslim, Lukata 15)
* Mslimin deiik bir rivayetinde ise yledir:
Bir mslmann din kardei yannda onu gnaha sokacak kadar kalmas helal
deildir. Ashab: Ya Rasulallah onu gnaha nasl sokar dediler. Peygamberimiz de:
Arlayacak bir eyi bulunmayan kimsenin yannda oturup kalmakla, buyurdu. (
Mslim, Lukata 15)
BLM: 95
HAYIRLI LER DOLAYISIYLA MJDELEMEK VE TEBRK ETMEK

W
... Sz dinleyip en gzeline uyan o kullarm mjdele. (39 Zmer 17-18)

W
Rableri onlar, kendi katndan bir rahmet ve ebedi honutluuyla sonsuz ve
devaml nimet bulunan cennetlerle mjdeler. (9 Tevbe 21)

W
...Korkmayn, zlmeyin ite aln size vadedilmi olan cennet mjdesini...
(41 Fusslet 30)

W
Biz de ona uslu ve uysal bir oul mjdesini verdik. (37 Saffat 101)

W
Andolsun ki melek elilerimiz brahime mjdeyle geldiler ve selam olsun
dediler... (11 Hud 69)
328

W
O esnada ayakta bekleyen brahimin hanmna biz de shak ve onun
ardndan da torunu Yakubun doacan mjdeledik. (11 Hud 71)

W

Melekler demiti ki: Ey Meryem! Allah kendisinden bir kelimeyi ad Meryem
olu sa Mesih adyla bilinecek bu dnyada teki dnyada da itibarl Allaha
yaknlardan olacak bir oul mjdeliyor. (3 Al-i mran 45)
J J J

K

708: Ebu brahim veya Ebu Muhammed yahud Ebu Muaviye Abdullah ibni
Ebu Evfa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Hatice (Allah Ondan raz olsun)y cennette iinde hibir grltnn
duyulmayp hibir yorgunluun hissedilmeyecei inciden yaplm bir evle
mjdeledi. (Buhari, Umre 11; Mslim, Fezailssahabe 71)
W

J
W

WK

W

W

W
W W
W

K

W

J J W

K

W W

W

W

W
K

W
329

J
J
W

W
K W W K

W

K

W

KW

W K

W
K
W
709: Ebu Musa el Ear (Allah Ondan raz olsun)n anlattna gre: Bir gn
evinden abdest alp ktm, Raslullahtan hi ayrlmayp bu gn onunla
geireceim dedim. Mescide gelerek oradan peygamberi sordum. u tarafa gitti
dediler. Sora sora izini takip edip nihayet Eris kuyusunun bulunduu bahede
oturur buldum. Peygamber tuvalet ihtiyacn giderip abdest ald. Ben de kalkp
yanna vardm baktm ki Eris kuyusunun kenarndaki talarn zerine kuyu
azndaki bilezik tann kenarna oturmu paalarn svayarak ayaklarn kuyuya
sarktmt. Selam verip ayrldm. Tekrar kapnn yanna oturdum. Kendi kendime
bugn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in kapcs olacam dedim.
O srada Ebu Bekir gelip kapy ald. Ben kim o dedim.
- Ebu Bekir, dedi.
- Biraz bekle, diyerek Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gelip:
- Ya Rasulallah Ebu Bekir geldi, yannza girmek iin izin istiyor, dedim.
- zin ver ve onu cennetle mjdele, buyurdu.
Kapya varp Ebu Bekire ieri gir, Rasulallah seni cennetle mjdeliyor, dedim.
Ebu Bekir ieri girdi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)n sana oturdu,
paalar svayarak ayaklarn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) gibi kuyuya
sarktt. Sonra dnp kapnn yanna oturdum. Kardeimi abdest alp bana
yetiebilecei bir durumda evde brakmtm. Onu dnerek kendi kendime: - Eer
Allah falann hayrn dilerse onu da buraya getirir, dedim. Bu arada birinin kapy
hareket ettirdiini grdm.
- Kim o, dedim.
- mer ibni Hattabm, dedi.
- Biraz bekleyin, dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelip selam
verdim.
- mer ibni Hattab geldi, ieri girmek iin izin istiyor, dedim.
330
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), Ona izin ver ve cennetle mjdele,
buyurdu. Kapya varp mer (Allah Ondan raz olsun)e ieri gir Raslullah seni
cennetle mjdeliyor, dedim.
mer ieri girdi. Raslullahn soluna kuyunun ta zerinde oturdu,
ayaklarn ayn ekilde kuyuya sald.
Sonra dnp kapnn yanna oturdum, tekrar iimden kardeimi dnerek
kendi kendime: - Eer Allah falann hayrn dilerse onu da buraya getirir, dedim. Bu
srada biri gelip kapy sallad.
- Kim o, diye sordum.
- Osman ibni Affan, dedi.
- Biraz bekle, diyerek Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gittim
ve Onun geldiini haber verdim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Ona da
izin ver, karlaaca belalarla birlikte cennetle mjdele, buyurdu. Geri dndm ve:
- eri gir, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), bana gelecek belalarla
beraber seni cennetle mjdeliyor, dedim.
Osman ieri girdi, kuyunun bileziinde oturacak yer kalmad iin
karlarnda bir tarafa oturdu.
Said ibni Mseyyeb der ki: Ben onlarn bu oturu eklini onlarn kabirlerinin
durumuna yorumladm. (Buhari, Fedails sahabe 5, Mslim, Fedails sahabe 29)
* Buharinin deiik bir rivayetinde: Raslullah bana kapy korumam
emretti, fazlal vardr. Yine ayn rivayette Osman mjdeyi duyunca Allaha
hamdetti ve Allah yardmcm olsun, dedi eklindedir. (Buhari, Fedails sahabe 6)

W J

J

W J

W

W
W W

W K

W

K

710: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in etrafnda Ebu Bekir ve mer (Allah Ondan raz
olsun)da bulunduu bir grup insanla oturuyorduk. Raslullah aramzdan kalkt.
331
Uzunca bir sre dnmeyince telaa dtk. lk telalanan bendim. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)i aramak zere Ensardan Neccar-oullarnn bahesine
vardm. Kapsn bulmak iin bahenin etrafn dolatm. Bir kap bulamadm,
Bahenin dndaki bir kuyudan baheye bir su kanal giriyordu. Oradan szlp
baheye girdim. Beni grnce: Ebu Hreyre sen misin? diye sordu.
- Evet ya Rasulallah, dedim.
- Ne aryorsun? dedi.
- Aramzda otururken kalkp gittin, geri dnmediini grnce sana bir ktlk
yaplabileceinden endielendik. lk telalanan da bendim, kalkp bu baheye
geldim, iki bklm tilki gibi ieri girdim, dierleri de arkamdan geliyorlar, dedim.
Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz:
- Ey Ebu Hreyre dedi ve ayakkablarn karp bana verdi ve unlar syledi:
u ayakkablarm al ve geri dn ki benim burada olduum bylece bilinsin. Bu
duvarn tesinde gnlden Allaha inanarak l ilhe illallah diyen kimseye rastlarsan
onu cennetle mjdele. (Mslim, man 52)

W

J

W

W

W

W

W
K

W

WKW
K
K
W

K

711: bni mase yle demitir. Amr ibni s lm deindeyken yannda
bulunuyorduk. Yzn duvara dnp uzun uzun alad. Olu kendisine:
Babacm Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sana u mjdeyi vermedi mi?
Seni yle mjdelemedi mi? demeye balad. Amr yzn bize evirerek: Ahiret
332
iin en deerli azmz l ilhe illallah szdr. Hayatm boyunca dnem
geirdim. Bir zamanlar Raslullaha benden fazla kin besleyen yoktu. En ok arzu
ettiim ey bir frsatn bulup onu ldrmekti. Bu ekilde lseydim cehennemlik
olurdum. Allah gnlme islam sevgisini koyunca Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)e gelerek elini uzat sana biat edeceim, dedim. O elini uzatnca ben elimi
geri ektim. Bunun zerine:
- Ne oldu Ey Amr? diye sordu.
- art koymak istiyorum, dedim.
- Neyi art koacaksn, buyurdu.
- Balanmam, dedim. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Mslman olmann daha nceki gnahlar sildiini, Hicret etmenin daha
nceki gnahlar yok ettiini, Haccetmenin daha nce yaplan gnahlar ortadan
kaldrdn bilmiyor musun? buyurdu.
Artk Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)den daha ok sevdiim biri yoktu.
Gzmde ondan daha byk biri mevcut deildi. Ona duyduum saygdan dolay
gzlerimle doya doya bakamazdm. Onu tantmam isteseler ona tamamen
bakamadm iin bunu da yapamazdm. ayet bu haldeyken lseydim cennetlik
olmay umabilirdim. Sonra bir takm ilerle grevlendirildim ki o ilerden dolay
durumumun ne olduunu bilemiyorum.
ldm zaman arkamdan cahiliyye adeti olarak ne at yaklsn ne de ate
tayclar bulunsun. Beni gmdnzde topra zerime azar azar atnz. Sonra bir
deveyi kesip etini taksim edecek kadar bir zaman kabrimin bandan ayrlmayn ki
sizinle yaknlk kurup yerime alm olaym. Ve bylece Rabbimin elilerine ne
cevap vereceimi dneyim. (Mslim, man 192)
BLM: 96
YOLCULUK VE BENZER AYRILILARDA VEDALAMAK

W

Yakup da brahim de ocuklarna u vasiyette bulundu: Evlatlarm! Bakn
Allah size en saf ve en temiz inanc(islam) bahetti. yleyse ona teslim
olmadan(mslman olmadan) lmn sizi altetmesine izin vermeyin. Yoksa siz
Yakupa lm an geldiinde orada m idiniz? O zaman Yakup oullarna: Benden
sonra neye kulluk edeceksiniz? demiti. Onlar da: Senin ilhn ve atalarn brahim,
333
smail, shakn gerek ilah olan, tek ilaha kulluk edeceiz, biz ona teslim olanlarz,
dediler. (2 Bakara 132-133)

W J

W

W W

W

K

K

712: Zeyd ibni Erkam (Allah Ondan raz olsun) yle demiti. Bir gn
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)ayaa kalkarak bize bir konuma yapt.
Allaha hamd senadan sonra t verip yle buyurdu:
Ey insanlar! Ben de bir insanm. Yaknda Rabbimin elisi bana da gelecek ve
ben onun davetine uyup gideceim. Size iki nemli ey brakyorum. Biri insan
doruya gtren bir rehber ve nur olan Allahn kitab Kurandr, ona smsk
sarln.
Kurana sarlma ve ona balanma konusunda tavsiyelerde bulunup yle
devam etti:
Size bir de Ehli Beytimi brakyorum. Allahtan korkun da Ehli Beytime saygl
davrann. (Mslim, Fezails sahabe 36)

W

J

W

W K

KK

713: Ebu Sleyman Malik ibni Huveyris (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Biz Raslullahn yanna gelmitik, ayn yata genlerdik. Yirmi gn
boyunca yannda kalmtk. Raslullah ok merhametli ve efkatli kimseydi. Bizim
yaknlarmz zlediimizi anlaynca geride kimleri braktmz sordu. Biz de
syleyince unlar syledi: Haydi ailelerinizin yanna dnnz. Orada kalnz,
onlara dininizi retiniz. Onlara u namaz u vakitte bu namaz bu vakitte
klmalarn syleyin. Namaz vakti gelince biriniz ezan okusun, en yalnz da imam
olsun. (Buhari, Ezan 17, Mslim, Mesacid 292)
* Buharinin deiik bir rivayeti ise yledir: Namaz benden grdnz
ekilde klnz. (Buhari, Ahd 1)
334
W

W
J
W K

K

K

714: mer ibn-l Hattab (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)den umre yapmak iin izin istedim, izin verdi ve: Bizi
duadan unutma ey kardeciim, buyurdu. Onun bu szne karlk bana dnyay
verseler bu kadar sevinmezdim.
* Baka bir rivayette de: Kardeciim bizi de duana ortak et, eklindedir.
(Ebu Davud, Vitir 23)
J
:

W

K

715: Abdullah ibni merin olu Salimden rivayet olunmutur. Abdullah ibni
mer yolculua kacak kimseye yle derdi: Bana yakla! Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in bizimle vedalat gibi seninle vedalaaym. Raslullah vedalar
ve yle derdi:
Dinini koruyup emanetleri yerine getirmeniz ve tm hayrl amelleri gzelce
sonulandrabilmen hususunda seni Allaha emanet ediyorum. (Tirmizi , Deavat
44)
W

J
K

W

716: Sahab Abdullah ibni Yezid el-Hatmi (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) askerleri ve ordusuyla vedalamak
istedii zaman: Dininizi koruyup emanetleri yerine getirmeniz ve tm hayrl
amellerinizi gzelce sonulandrabilmeniz hususunda sizi Allaha emanet
ediyorum, derdi. (Ebu Davud, Cihad 73)

W
W J
WK
W WK
W

K

W
6/717: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Ya Rasulallah! Yolculua kyorum, duanzla
beni azklandrnz, dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
Allah sana takva az versin, dedi. Adam tekrarlaynca Raslullah: Allah
gnahn balasn buyurdu. Adam nc defa tekrarlaynca Raslullah: Nerede
335
olursan ol Allah sana hayr kolaylatrsn (Yani: Bulunduun her yerde kolayca
hayr yapman salasn) buyurdu. (Tirmizi , Deavat 45)
BLM: 97
STHARE VE STARE
W
...Ey peygamber! Toplumu ilgilendiren her konuda mmetine dan
grlerini al;... (3 Al-i mran 159)

W
...O mminler ki ilerini aralarnda danarak yaparlar. (42 ra 38)

W J

:

W

K

W

W
K :

718: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) Kurandan bir sure retir gibi her i iin bize istihareyi retir ve
yle buyururdu:
Herhangi biriniz bir i yapmak istediinde farz namazlardan ayr olarak iki
rekat namaz klsn, namazdan sonra yle desin: Allahm sen her eyi bilirsin bu
hususta hakkmda hayrl olan da bana bildir. Senin her eye gcn yetii iin
senden g ve kuvvet istiyorum. Her eyi bilhassa bu iimle alakal hayrl olan
nasib etmeni senin o byk ltfundan istiyorum. nk senin gcn her eye yeter
benim ise yetmez. Sen her eyi bilirsin, ben bilemem, phesiz sen duyularla idrak
edilemeyen bilinemeyen eyleri de bilirsin. Allahm eer bu i hakkmda, dinimde,
dnyamda ve ahiretim iin hayrl olduunu bilirsen veyahut imdi veya daha
sonras iin hayrl olduunu biliyorsan ki mutlaka biliyorsun- onu yapmay bana
nasib et, kolaylk ver ve onu bana mbarek kl. ayet bu i benim dinim, dnyam ve
ahiretim iin kt ve erli olduunu biliyorsan ki mutlaka bilirsin- imdi veya daha
sonras iin kt ve erli olduunu biliyorsan onu benden beni ondan uzaklatr.
336
Hayr nerede ise onu bana nasib et sonra da beni onunla memnun et. der, sonra
isteyeceini sylerdi. (Buhari, Teheccd 28)
BLM: 98
BAZI BADET VE KULLUK YAPTIIMIZ EYLERE FARKLI YOLLARDAN
GDP GELMEK
K

W J
aleyhi vesellem) Bayram gnlerinde namaza deiik yollardan gidip gelirdi. (Buhari
Iydeyn 24)

J
K

720: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre yle
demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Medineden karken ecere
yolundan kar Muarres yolundan dnerdi. Mekkeye de Seniyyet-l ulyadan
(yukar seniyye yolundan) girer, Seniyyetl Sfladan (aa seniyye) yolundan
kard. (Buhari, Hac 15, Mslim, Hac 223)
BLM: 99
BAZI LERDE SADAN BALAMAK

W
"Kimin kitab sa tarafndan verilirse, haykrarak der ki: Gelin, hepiniz gelin
u kitabm okuyun." (69 Hakka 19)

W
Hesab sa tarafndan grlen insanlar; kimdir o uurlu ve mutlu kimseler?
(56 Vaka 8)

W

J
K

W

vesellem) btn ilerinde, temizlenmesinde, taranmasnda ve ayakkab giymesinde
sadan balamay pek severdi. (Buhari, Vudu 31, Mslim, Taharet 66)
337

W
J
K

722: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) sa elini temizlemede yemek yemek iin, sol elini de tuvalet ve
dier kirli eyler iin kullanrd. (Ebu Davud Taharet 18)
:

J
K

723: mm Atiyye (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) kz Zeynep (Allah Ondan raz olsun)y
ykayan kadnlara yle emir verdi: Sa tarafndan ve abdest organlarndan
balayn. (Buhari, Vudu 31, Mslim, Cenaiz 42)

W J
K
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:Biriniz ayakkab giyecei
zaman nce sa ayan, karaca zamanda da sol ayandan balasn, yani sa
ayak ilk nce giyilen en sonra karlan ayak olsun.

J
K

725: Hafsa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yerken ve ierken ve giyinirken sa elini, dier ilerini yaparken de
sol elini kullanrd. (Ebu Davud, Taharet 18)

W J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Elbise giyerken ve abdest
alrken sa tarafndan balaynz. (Ebu Davud, Libas 41, Tirmizi, Libas 37)

J

W :
J
K

338

W

W

W

W
727: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)Hacda Minaya gelince hemen cemreye gitti ve talar att. Minadaki
adrna geti ve Kurbann kesti. Bu iler bitince berberi arp ona nce bann sa
tarafn, sonra sol tarafn iaret ederek Tra et dedi. Daha sonra salarn halka
datt. (Buhari, Vudu 33, Mslim, Hacc 323)
Dier bir rivayet yledir. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)talar atp kurbann kestikten sonra tra olmak istedi. Ban sa tarafn
berbere uzatt o da tra etti. Sonra Ebu Talha el Ensariyi ard ve salarn ona
verdi. Sonra bann sol tarafn berbere uzatarak Kazynz buyurdu. Berber de
kazynca salar Ebu Talhaya vererek: Bunlar halka dat buyurdu. (Mslim,
Hacc 326)
BLM: 100
YEMEK YEME USL VE DBI

W W
J
K

728: mer ibni Ebu Seleme (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bana yle buyurdu: Besmele ek ve nnden ye
(Buhari, Etme 2; Mslim Eribe 108)

W W

J

W

729: Aie (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
yle buyurduunu syledi: Biriniz yemek yerken besmele eksin, ayet yemee
balarken besmeleyi unutursa,=bismillahi evvelehu ve ahirehu desin. (Ebu Davud,
Etme 15, Tirmizi, Etme 47)
W
W J

W :

:
W
K

W

339
730: Cabir (Allah Ondan raz olsun), Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i
yle buyururken dinledim dedi.
Eve gelen bir kimse eve girerken ve yemek yerken besmele ekerse eytan
tm yardmclarna yle der: Burada ne geceleyebilir ne de yemek yiyebilirsiniz.
Eer o kimse eve girerken besmele ekmezse eytan adamlarna geceyi
geirecek bir yer buldunuz der. O kimse ve aile halk yemek yerken besmele
ekmezse eytan kendi adamlarna hem barnacak yer hem de yiyecek yemek
buldunuz, der.

W J

K

K

K

731: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)le beraber bir sofrada bulunduumuzda Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) balamazdan nce elimizi yemee uzatmazdk. Gnlerden bir gn
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)le beraber bir sofra banda bulunurken bir
kzcaz geldi sanki itilircesine elini yemee uzatt. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) onun elini tuttu. Sonra bir bedevi geldi o da arkasndan itilirmi gibi
yemee elini uzatnca Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) onun da elini tuttu ve
yle buyurdu:
Besmele okunmakszn balanan bir yemee katlmay eytan pek arzu eder.
Bu yemee katlmak iin bu kzcaz getirdi. Fakat ben elini tuttum. Bu bedevi
vastasyla yemee katlmak iin bu bedeviyi getirdi onun da elini tuttum. Canm
elinde tutan Allaha yemin ederim ki eytann eli bunlarn eliyle birlikte elimde idi.
Sonra Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)besmele ekip yemee balad.
(Mslim, Eribe 102)
W

J
W

W

K

732: Sahab meyye ibni Mahi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda birisi yemek yiyordu. Adam son
lokmaya kadar besmele ekmedi. Son lokmay azna gtrrken Bismillahi
340
evvelehu ve ahirehu Batan sona kadar Bismillah- dedi. Bunun zerine Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)gld ve yle buyurdu: eytan onunla birlikte yemek
yiyordu. Adam besmele ekince eytan yediklerini kustu. (Ebu Davud, Etme 15,
Nese-i Adabl ekl 15)
W

JL

W K

K

733: Aie (Allah Ondan raz olsun)yle demitir. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)ashabndan alt kiiyle birlikte yemek yiyordu. Bu srada bir bedevi geldi ve
yemei iki lokmada bitiriverdi. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)yle buyurdu: ayet o bedevi besmele ekseydi yemek hepinize yeterdi.
(Tirmizi , Etme 47)

W J
K

734: Ebu mame (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)sofrasn kaldrd zaman yle derdi: Ey
Rabbimiz sana tertemiz duygularla eksilmeyip artan huzurundan geri evrilmeyip
kabul edilen saysz hamd ile hamd ederiz. (Buhari, Etme 54)
W

W W
J

735: Muaz ibni Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Bir kimse yemek yedikten
sonra Bana bu yemei yediren, kuvvet ve gcm olmad halde bu yemekle beni
rzklandran Allaha hamdolsun derse gemi gnahlar balanr (Ebu Davud,
Libas 1, Tirmizi Deavat 56)
BLM: 101
YEMEKTE KUSUR ARANMAYACAI

W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yemekte hibir zaman kusur aramazd. stei varsa yer,
holanmyorsa yemezdi. (Buhari, Menakb 23, Mslim, Eribe 177)
341

W
J
K :

737: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ailesinden katk istemiti. Onlar da sirkeden baka evde
bir ey yok dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) onu getirin dedi. Yemee
balayp: Sirke ne gzel katk, sirke ne gzel katk, dedi. (Mslim, Eribe 167)
BLM: 102
SOFRADA BULUNUP ORULU OLAN YEMEK YEMED TAKDRDE NE
SYLEMEL?

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz yemee davet
edildiinde hemen gitsin ayet orulu ise yemek sahibine dua etsin, orulu deilse
yesin. (Mslim, Nikah 106)
BLM: 103
DAVETE GDEN KMSEYE BR TAKILIRSA NE YAPACAK?

W
J
:

K
WK

739: Ebu Mesud el Bedri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Sahabeden
biri Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) ve be kiiyi, hazrlad be kiilik
yemee davet etti. Fakat altnc bir adam pelerine taklp geldi. Kapya gelince
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ev sahibine: Bu bizim peimize taklp geldi,
istersen girmesine izin verirsin, istemezsen geri dnp gidebilir, dedi. Ev sahibi: -
Msaade ediyorum Ya Rasulallah, dedi. (Buhari, By 21; Mslim, Eribe 138)
BLM: 104
SOFRA ADABI VE BLMEYENE RETLMES
342

W
J

W

K

740: mer ibni Ebu Seleme (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in himayesinde yetien bir ocuktum. Yemek
yerken elim yemek kabnn her tarafna uzanrd. Bunun zerine Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)efendimiz yle buyurdu: Olum besmele ek, sa elinle
ve nnden ye. (Buhari, Etme 2; Mslim, Eribe 108).

J
> K

W
W

W
K
741: Seleme bn-i Amr bn-i Ekva (Allah Ondan raz olsun)n naklettiine gre
bir adam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda sol eliyle yemek yedi.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz adama: Sa elinle ye, buyurdu.
Adamn yapamyorum demesi zerine peygamberimiz: Yapamaz ol diye beddua
etti. nk adamn Raslullah dinlememesi kibrinden dolay idi. Bu beddua
zerine elini azna gtremez oldu. (Mslim Eribe 107)
BLM: 105
HURMA VE BENZER EYLER KER YEMEMEK

W

J
W

K

W

742: Cebele ibni Suhaym yle demitir. bni Zbeyr ile birlikte savatmz yl
ktlk oldu. Bir ara bize erzak olarak hurma verilmiti. Hurmay yerken Abdullah
ibni mer yanmzdan geti ve yle dedi. Hurmay ikier ikier yemeyiniz. nk
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) hurmay ifter yemeyi yasaklad. Ancak kii
yemek arkadandan izin almsa yiyebilir. (Buhari, Etme 44, Mslim, Eribe 150)
BLM: 106
YEMEE DOYMAYAN KMSE NE YAPMALI
343
W

J

WK WK W

K

743: Vahi ibni Harb (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in ashab Ya Rasulallah yemek yiyoruz, fakat
doymuyoruz, dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) onlara: Herhalde ayr
ayr kaplardan yiyorsunuz, diye sorunca: Evet yle yapyoruz, dediler. Bunun
zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Yemei bir arada birlikte yiyiniz,
besmele ekiniz, yemeiniz bereketlenir, buyurdu. (Ebu Davud, Etme 14)
BLM: 107
YEMEK KABININ ORTASINDAN DEL KENARINDAN YEMEK

W
J
K

744: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bereket yemein ortasna
iner. Bu sebeble taban ortasndan deil kenarndan yiyin. (Ebu Davud, Etme 17,
Tirmizi, Etme 12)
W
W
J

W

K

W
K

W
745: Abdullah ibni Bsr (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in Garra ad verilen bir yemek kab vard. Onu drt kii
tayordu. Kuluk vakti girip namaz kldklarnda iinde tirit yemei olduu halde
bu kap getirildi. Sahabe de evresine dizilirlerdi. Sahabe oalrsa Raslullah diz
kerek otururdu. Bir gn bedevilerden biri: Bu nasl oturutur, dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)de: Allah beni inat ve zorba deil asil ve erefli bir kul
olarak yaratt, buyurdu. Sonra szne yle devam etti: Yemek kabnn ortasndan
deil kenarlarndan yiyiniz ki yemeiniz size bereketli olsun.
BLM: 108
YASLANARAK YEMEK YEMEMEK
344
W : W

J

746: Ebu Cuheyfe Vehb ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ben bir yere
yaslanarak asla yemek yemem. (Buhari, Etme 13)
{ W J
vesellem)i dizleri yukarda kalalar zerine oturarak hurma yerken grdm.
(Mslim, Eribe 148)
BLM: 109
SOFRA VE YEMEK ADABI

W W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz yemeini yiyip
bitirdiinde parman yalamadka veya emmedike silip ykamasn. (Buhari,
Etme 52, Mslim, Eribe 129)
W

J
K
749: Kab ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in parmayla yemek yediini ve yemekten sonra da
parmaklarn yaladn grdm. (Mslim, Eribe 131)
W

J
K

750: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)parmaklar yalayp taba temizlemeyi emrederek yle
buyurdu: Yemeinizin neresinde bereketin olduunu bilmezsiniz. (Mslim, Eribe
13)
345

W J

K

751: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Sizden birinizin yiyecei yere
derse onu alp zerine bulaan eyi sildikten sonra yesin, onu eytana brakmasn.
Parmaklarn yalamadan da elini bez veya peeteye silmesin. nk insan,
yiyeceklerinin hangi parasnda bereket olduunu bilemez. (Mslim, Eribe 136)

W J

752: Yine Cabir (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: phesiz ki eytan sizin her
halinizde ve yaptnz her ite hatta yemek yerken bile yannzda hazr olur.
Birinizin yiyeceinden bir para yere derse onu alsn, zerine bulaan eyleri
temizlesin ve yesin, onu eytana brakmasn. Yemeini bitirince parmaklarn
yalasn, nk insan yemeinin hangi parasnda bereket bulunduunu bilemez.
(Mslim, Eribe 133)
W

W J

K

W

vesellem)yemek yediinde parman yalar ve yle buyururdu: Herhangi
birinizin yiyeceinden bir para yere derse onu alsn, zerine yapan eyleri
temizledikten sonra da yesin, onu eytana brakmasn.
Yine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bizlere yemek tabaklarnn ve
kaplarnn tertemiz temizlenmesini emrederek: nk yemein hangi ksmnda ve
parasnda bereketin olduunu bilemezsiniz, derdi. (Mslim, Eribe 136)

J

W
K

754: Said ibni Harisin aktardna gre Said Cabire yle sormutu: Atete
pien bir ey yedikten sonra abdest almak gerekir mi? O da: Hayr gerekmez. Biz
346
peygamber zamannda atete pien yemei pek az bulur ve grrdk. Bulduumuz
zaman yediimizde de elimizi silecek bez ve mendiller olmad iin ellerimizi
bileklerimiz ve ayaklarmza silerdik ve yemekten sonra da abdest almakszn namaz
klardk, cevabn verdi. (Buhari, Etme 53)
BLM: 110
KALABALIKTA YEMEK YEMEK

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki kiilik yemek kiiye,
kiilik yemek de drt kiiye yeter. (Buhari, Etme 11, Mslim, Eribe 179)

W
W J
K

756: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i Bir kiinin yiyecei iki kiiye, iki kiinin
yiyecei drt kiiye, drt kiinin yiyecei de sekiz kiiye yeter, buyururken iittim.
BLM: 111
ECEKLERLE LGL EDEB VE KURALLARI
K

J
757: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) suyu ve dier merubat nefeste ierdi. (Buhari, Eribe
26, Mslim, Eribe 123)
: W J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Suyu ve merubat deve gibi
bir nefesle imeyiniz. ki veya nefeste iiniz. meden nce besmele ekiniz,
itikten sonra da Allaha hamdetme olan (Elhamdlillah) deyiniz. (Tirmizi , Eribe
13)
347
K
J
759: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)n sylediine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) su ve merubat iilen kabn iine solumay yasaklad.
(Buhari, Vudu 18, Mslim, Taharet 65)

J
K W

(sallallahu aleyhi vesellem)iine su katlm st getirildi. O esnada Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in sanda bir bedevi, solunda da Ebubekir (Allah Ondan
raz olsun) oturuyordu. Stten itikten sonra bedeviye verdi ve: Herkes itikten
sonra sandakine versin, buyurdu. (Buhari, Eribe 14, Mslim, Eribe 124)

J
W K :

K

761: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e imek iin bir ey getirildi. O da iti.
Sanda bir gen, solunda da ihtiyarlar oturuyordu. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) ocua dnerek: Bu iecei nce yallara verebilir miyim? diye sordu.
ocuk da: Hayr Vallahi olmaz, senden kazanacam hayr kimseye balayamam
dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de kab onun eline verdi. (Mslim,
Eribe 127)
BLM: 112
SU TULUMUNUN AZINDAN SU LMEMES
K

W
J
K

W
762: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) az krk, su ve merubat kaplarndan su imeyi
yasaklad. (Buhari, Eribe 23, Mslim, Eribe 110)

W J
K
(sallallahu aleyhi vesellem) su tulumunun yahut krbann azndan (ii ve dibi
348
grlmeyen tm kaplardan) su imeyi yasaklad. (Buhari, Eribe 24, Mslim, Eribe
136)
W

J
K

764: Hassan ibni Sabitin kzkardei mm Sabit Kebse binti Sabit yle
demitir. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) evime geldi. duvara asl duran
krbann azndan ayakta su iti. Ben de kalkp krbann azn hatra ve teberrk iin
kestim. (Tirmizi , Eribe 18)
BLM: 113
MERUBAT KAPLARINA FLEMEMEK

J

W W W

K
W
765: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) iilecek eylere flemeyi (solumay)
yasaklamt. Bunun zerine bir adam kabn ierisine erp derse ne yapaym?
deyince; Kaba den ey dnceye kadar suyu dk. Bu defa adam: Ben bir
solukta suya kanamyorum bu arada solumak icab ediyor dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem): O halde su kabn azndan uzak tut, buyurdu.
(Tirmizi , Eribe 15)

J
K
766: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)kabn iine solumay veya kaba flemeyi
yasaklad. (Tirmizi , Eribe 15)
349
BLM: 114
AYAKTA SU LEBLECE, OTURARAK MENN DAHA UYGUN
OLDUU

W

J
K
767: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e zemzem verdim. Onu ayakta iti. ( Buhari, Hac 76,
Mslim, Eribe 117)

W
J
K W
768: Nezzal ibni Sebre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ali (Allah
Ondan raz olsun) Bab-ur Rahbeye geldi, ayakta su iti, sonra da: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in benim itiimi grdnz gibi su itiini grdm,
dedi. (Buhari, Eribe 16)

W
J
K

769: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Biz Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) zamannda yrrken bir ey yer ve ayakta iken de su
ierdik. (Tirmizi , Eribe 12)

W J
K
770: Amr ibni uaybn babasndan onun da dedesinden rivayet ettiine gre
dedesi Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in ayaktayken de otururken de su itiini
grdm. (Tirmizi , Eribe 12)
W K

W
J

W K

W W

K

771: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)bir kimsenin ayakta su imesini yasaklamtr. Hadisin ravisi Katade
350
diyor ki: Biz Enes (Allah Ondan raz olsun)e ayakta yemek nasldr? diye sorduk. O
da: Ayakta yemek daha da beterdir, irkindir, dedi. (Mslim, Eribe 113)
Mslimin deiik bir rivayetinde yasaklad manasna gelen (neh) ile deil
(zecera) iddetle yasaklad eklinde gemektedir. (Mslim, Eribe 112)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hi biriniz ayakta su
imesin, unutarak imise kussun. (Mslim, Eribe 116)
BLM: 115
TOPLUMA SU DAITANIN EN SON ECEG
K

W
J
773: Ebu Katadeden rivayete gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Topluma su datan kimse suyu en son ier. (Tirmizi , Eribe 20)
BLM: 116
ALTIN VE GM HARCNDE TEMZ KAPLARDA SU MEK,
AKARSUDAN NASIL SU LECE

W J

K W

WK

W
W :K

K

774: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Namaz vakti girince evleri
yakn olanlar evlerine gittiler. Bazlar da yerlerinde kaldlar. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e tatan yaplm bir kap getirdiler. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in eli smayacak kadar kk olan bu kaptan oradaki btn cemaat
abdest aldlar. Bazlar Enese orada ka kii vardnz diye sorunca Enes seksen
kiiden fazlaydk, dedi.
351
* Dier bir rivayet ise yledir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bir su
kab istedi. inde birazck su bulunan fakat derin olmayan geni bir kap getirdiler.
Raslullah elini bu suya soktu. Enes diyor ki: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)in parmaklar arasnda akan suya bakyordum, sudan yetmi seksen kadar
kii abdest ald. (Buhari, Vudu 46, Mslim, Fezail 4)

W J
K

775: Abdullah ibni Zeyd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bize geldi. Kendisine bakr bir kap ierisinde su getirdik,
o su ile abdest ald. (Buhari, Vudu 45)

J
K

:

776: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yannda bir arkada(Ebubekr)ile birlikte ensardan
birinin yanna girdi ve yle buyurdu: Bu gece yannzda krbada gecelemi(souk)
suyunuz varsa getir, yoksa amzla(bardaksz uzanp u dereden) ieriz. (Buhari,
Eribe 14)

W J
K W

aleyhi vesellem) bizi ipek ve atlas giymekten, altn ve gm kaplarda su imeyi(ve
kullanmay) yasaklad ve yle buyurdu: Bunlar dnyada kafirlerin, ahirette de
sizin olacaktr. (Buhari, Eribe 28, Mslim, Libas 3)

W

J

W K

: K

K

778: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gm kaplardan merubat
ienler, karnlarna cehennem atei doldurmu olurlar. (Buhari, Eribe 28, Mslim,
Libas 3)
* Mslimin deiik bir rivayetinde Gm ve altn kaplardan ien kimse
eklindedir. (Mslim, Libas 1)
352
* Yine Mslimin deiik bir rivayeti ise Altn ve gm kaplardan yemek
yiyip merubat ienler karnlarna cehennem atei doldurmu olur eklindedir.
(Mslim, Eribe 2)
ELBSELER (GYECEKLER) KTABI
BLM: 117
YASAKLANAN VE TAVSYE EDLEN RENKLER VE ELBSE TRLER

W

Ey Ademoullar! Size ayp yerlerinizi rtecek giysi, sslenecek elbise
yarattk. Takva elbisesi(kalbinve ruhun gzellii, utanma duygusu, hayrl iler v.s)
ise sizler iin daha hayrldr, (7 Araf 26)

W
Sizi scaa kar koruyacak elbiseler ve savalarda dmanlarn
silahlarndan sizi koruyacak zrhlar yaratk... (16 Nahl 81)
W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Beyaz elbiselerinizden
giyiniz. Zira elbiselerin en gzel olan beyaz olanlardr. llerinizi de beyaz kefene
sarnz. (Ebu Davut Tbb 14, Tirmizi, Cenaiz 18)
W W
J
K

780: Semure (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Beyaz elbise giyiniz, nk beyaz daha
temiz ve ho grnmldr. llerinizi de beyaz kefene sarnz. (Nesai, Cenaiz 38,
Hakim, Mstedrek IV. 185)

W J
K

781: Bera ibni Azib (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) orta boylu idi, ben onu krmz bir elbise iinde grdm.
Hayatmda ondan daha gzel hibir ey grmedim. (Buhari, Menakb 23, Mslim,
Fezail 91)
353
W

J

W

K

782: Ebu Cuheyfe Vehb ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i Mekkede Ebtah denilen yerde deriden
yaplm krmz adrnda grdm. Bilal elinde Raslullahn abdest ald kab ile
adrdan kt. Sahabilerden bir ksm o su ile vcudunu slatyor bazs da avula
alyorlard. O esnada Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) zerinde krmz bir
elbiseyle dar kt. Bembeyaz baldrlar hala gzmn nnde gibidir. Sonra
abdest ald. Bilal ezan okudu. Ben o srada saa sola dnmekte olan Bilaln azn
takib ediyordum. Hayyealessalah, Hayyealelfelah diyordu. Sonra Raslullahn
nne stre olarak ucu sivri demirli bir asa dikildi. Peygamberimiz de ne geip
namaz kldrd. Strenin nnden kpek ve eek geiyordu da kimse onlarn geiine
mani olmuyordu. (Buhari, Salat 17, Mslim Salat 249)

W J
K

783: Ebu Rimse Rfaa et-Temimi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i zerinde iki yeil elbise ile grdm. (Ebu
Davud, Libas 19, Tirmizi, Edeb 48)
K

J
aleyhi vesellem) Mekkenin fethedildii gn banda siyah bir sarkla Mekkeye
girdi. (Mslim, Hac 451)
W
J
WK

K

785: Ebu Said Amr ibni Hureys (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in banda siyah bir sark olup ucunu iki
omuzu arasna uzatmt. O hali hala gzmn nnde gibidir. (Mslim, Hac 453)
* Mslimin baka bir rivayeti yledir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
banda siyah bir sark olduu halde halka hutbe okudu. (Mslim, Hacc 452)
354

W
J
K

786: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Sehuliyye beldesinde(Yemen) imal edilmi
para beyaz pamuk beziyle kefenlendi. Bu para ierisinde gmlekle sark yoktu.
(Buhari, Cenaiz 19, Mslim, Cenaiz 45)

W J
K

787: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bir sabah zerinde deve semerlerinin resimleri bulunan siyah kldan
dokunmu desenli bir elbise olduu halde evden dar kt. (Mslim, Libas 36)

W
J
:
WK

K

K
W

W K

W
K

788: Muire ibni ube (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gece
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber yolculukta idim. Bana: Yannzda
su var m? dedi. Ben evet diye cevap verdim. Bunun zerine deveden indi, yrd
ve karanlkta kayboldu. Sonra geldi, ben tulumdan eline su dktm, yzn ykad.
zerinde ynden yaplm bir cbbe vard. Kollarn cbbenin yeninden karamad
da cbbenin altndan karp iki kolunu ykad, bana meshetti. Ben mestleri
karmak iin elimi uzattm. Onlar brak, ben mestleri abdestli iken giydim,
buyurdu ve zerlerine meshetti. (Buhari, Salat 7, Mslim, Taharet 77)
* Deiik bir rivayette: zerinde yenleri dar bir am cbbesi vard
eklindedir. (Nesai, Taharet 66)
* Bir baka rivayette ise: Bu olay Tebk gazvesinde idi denilmitir.
(Nesai,Taharet 63)
BLM: 118
GMLEK GYMEK
355

W

J
K
789: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in en sevdii elbise gmlek idi. (Ebu Davud, Libas 3,
Tirmizi, Libas 27)
BLM: 119
GYECEKLERN UZUNLUK VE KISALIK LLER VE KBR N
GYLEN GYS EKLLER
W

J

790: Esma binti Yezid el Ensariyye (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in gmleinin kolu bileine kadard. (Ebu
Davud, Libas 3, Tirmizi, Libas 27)

W

J

W K
K

:

791: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kibirlenip byklk
taslayarak elbisesinin eteini (veya paalarn) yerde sryen kimsenin kyamet
gnnde yzne bakmaz. Bunun zerine Ebubekir: Ya Raslallah dikkat
etmediim takdirde benimde eteklerim yerde srnyor, dedi. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) phesiz sen bunu byklk taslamak iin yapmyorsun,
buyurdular. (Buhari, Libas 2, Mslim, Libas 43)
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kibrinden dolay elbisesini
sryerek yryen kimsenin yzne kyamet gn Allah rahmet bakyla bakmaz.
(Buhari, Libas 1, Mslim, Libas 42)
K
W J
356
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Elbisenin iki topuktan aa
uzanan ksm(topuklardan aas ayyaklar) atetedir. (Buhari, Libas 4)
W
J
K WK

W

W

E
FW K

794: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: snf insan vardr ki Allah kyamet
gnnde onlarla konumaz, onlarn yzne bakmaz ve kendilerini temize karmaz.
Onlar iin ackl bir azap vardr.
Ravi diyor ki: Raslullah bu sz defa tekrarlad. Bunun zerine Ebu Zer
(Allah Ondan raz olsun): Ziyan edenler kimlerdir ya Rasulallah? diye sorunca
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Elbisesinin eteini veya
paalarn yerde srkleyen kimse, yapt iyilii baa kakan(minnet eden) kimse ve
ticaret maln yalan yere yeminle satmaya alan kimsedir. (Mslim, man 170)
* Mslimin dier bir rivayetinde: Kaftann, her trl elbisesini srkleyen
eklindedir. (Mslim, man 171)

W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Giyilen eylerde uzatlmaya
msait olanlar ounlukla: Don (veya pantolon), gmlek (veya entari cbbe) ve
sarktr. Kim bunlardan birini byklk taslayp alm satmak iin uzatrsa Allah
kyamet gnnde onun yzne bakmaz. (Ebu Davud, Libas 27, Nesai, Zinet 104)

W

J
W
KWW

W J J
WW
W
W J

K W
W

K

W

W
357

K

796: Ebu Crey Cabir ibni Sleym (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir
kimse grdm ki insanlar onun gr ile hareket ediyorlar, ne sylerse onu yerine
getiriyorlard. Bu adam kimdir? diye sordum. Peygamberdir, dediler. Ben de iki
defa Aleykes Selam Ya Rasulallah dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Aleykes Selam deme, Aleykes Selam llere verilen selam eklidir, es-Selam
aleyke = Selam sana olsun, de. buyurdu. Ben de: Sen Allahn Rasul msn? diye
sordum.
- Evet ben Allahn Rasulym ki o Allah, bana bir bela gelip kendisine dua
ettiinde senden bela ve musibeti giderir. Sana ktlk isabet ederse dua ettiinde
senin iin mahsuller bitirir. lde ve bo arazilerde deveni kaybetsen kendine dua
edince deveni sana geri getirir, buyurdu. Bunun zerine ben: Bana tavsiyede
bulunsanz, dedim.
- Hi kimseye svme, buyurdu. Ben de ondan sonra ne hr ne de kle hi
kimseye, ne deve ne koyun hibir hayvana svmedim. Sonra tavsiyesine yle
devam etti: Hibir iyilii kmseme, mslman kardeinle gler yzle konu,
nk bu da bir iyiliktir (Allahn istedii eylerdendir), elbisenin eteklerini ve
paalarn baldrlarna doru kaldr. Eer bundan holanmazsan topuklarna kadar
indir. Sakn etek ve paalarn yerde srme, nk bu hal kibirden ve kendini
beenmilikten ileri gelir. Allah da kibirlenip kendini beenenleri sevmez. Eer bir
kimse sana sver ve sen de bulunduunu bildii bir ey sebebiyle seni ayplarsa sen
o kii hakknda bildiin ey sebebiyle onu ayplama, onun bu davrannn gnah
kendine aittir. (Ebu Davud, Libas 24, Tirmizi, stizan 27)

W J
W K
W
K
W
W

K
797: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam elbisesinin
etekleri(elbisesinin ucu) yerde srklendii halde namaz klyordu. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ona Git abdest al dedi. O da gidip abdest alp geldi.
peygamber ona tekrar: git abdest al buyurdu. Bunun zerine orada bulunanlardan
bir kii: Ya Rasulallah niin o kimseye abdest almasn emrettiniz de sonra sustunuz?
diye sordu. Raslullah ta: O elbisesini yerde sryerek namaz klyordu. phesiz
ki Allah elbisesinin eteini ve paasn yerde sryerek namaz klan kimsenin
namazn kabul etmez, buyurdular. (Ebu Davud, Libas 25)
358

W

J
:

W

W

WK

W

W
K
W
K

>
W

W

W
W

W
WK
K

:

: W

W

K>
>

K

:

W

W

K

798: Kays ibni Bir et-Talibi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bana
Ebud Derdann yakn dostu olan babam yle yle anlatt:
Dmkta Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in ashabndan ibn-l
Hanzaliyye denilen bir kimse vard. Bu adam yalnz bana yaar ve insanlar arasna
pek kmazd. Hep namaz klar, namazdan ayrlp oluk ocuunun yanna giderken
de tekbir ve tesbihlerle megul olurdu. Biz Ebud Derdann yannda otururken bu
adam yanmza urad. Ebud Derda ona:
- Bize fayda salayacak sana zarar dokunmayacak bir sz syle, dedi. bn-l
Hanzaliyye unlar syledi:
- Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir seriyye gndermi, bu seriyye
vazifesini yaparak geri dnmt. Onlardan bir asker gelip Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in oturduu yere oturdu ve yanndaki adama yle dedi:
359
- Dmanla karlatmz zaman bizi bir grseydiniz. Falan kimse dmana
saldrp mzran saplad ve Al sana ben Gfarl bir delikanlym dedi.
Delikanlnn bu szn nasl buluyorsun, diye sordu. br adam: Bana kalrsa o
kimsenin btn sevab yok oldu cevabn verdi. Bu sz iiten bir bakas: Bu
szde bir saknca grmyorum dedi. Bunun zerine ikisi mnakaa ettiler.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bunu duydu ve: Sbhanallah bu kiinin
sevap kazanmasnda ve vlmesinde bir saknca yoktur buyurdu.
Ben Ebud Derdann buna sevindiini ve ban kaldrp adama: - Sen bunu
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)den bizzat kendin iittin mi? diye sorduunu
grdm.
Adam: Evet bizzat iittim, dedi. Ebud Derda adama ayn soruyu tekrar edip
duruyordu. Hatta ben kendi kendime: Adam dizleri zerine kp kalacak
diyordum. Babam szlerine yle devam etti. bn-l Hanzaliyye baka bir gn yine
yanmza uramt. Ebud Derda bu defa ona:
- Bize fayda salayacak, sana zarar dokunmayacak bir sz syle, dedi. O da
unu syledi: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize yle buyurdu:
Cihad iin hazr tuttuu at yedirip iiren ve ona gzelce bakan kimse
durmadan sadaka veren ve elini hi kapatmayan kimse gibidir.
Bu zat baka bir gn bize yine uramt. Ebud Derda yine ona:
- Bize fayda salayacak, sana zarar dokunmayacak bir sz syle, dedi. Bunun
zerine bn-l Hanzaliyye unlar syledi:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hreym el seydi ne
iyi adamdr. Keke zlfleri (favorileri) ile elbisesinin eteklerini uzatmasayd.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in bu sz Hreyme ulanca hemen eline bir
ustura alp zlflerini kulak memesi hizasna kadar kesti, elbisesinin eteini de
baldrlarn rtecek kadar ksaltt.
bn-l Hanzaliyye bir gn yine bize uramt. Ebud Derdada kendisine: -
Bize fayda salayacak, sana da zarar olmayacak biraz bir eyler syleyin, dedi. O da
u cevab verdi: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim:
Sizler mslman olmayan kardelerinizin yanna gidiyorsunuz. Binit
hayvanlarnz dzene koyun, elbiselerinize de eki dzen veriniz ki insanlar
arasnda yzdeki gzellik timsali ben gibi parmakla gsterilen kimseler olunuz ki
farkedilesiniz. nk Allah irkin grnty ve kt sz sevmez. (Ebu Davud,
Libas 25)
: W
J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir mslmann en gzel
giyinmesi elbisesini inciinin yarsna kadar uzatmasdr. Topuklarna kadar
360
uzatmasnda bir gnah yoktur. Topuklar at zaman cehennemliktir. Allah
kibrinden dolay elbisesini yerlerde sryen kimsenin yzne rahmetle bakmaz.
(Ebu Davud, Libas 26)

W
J

W K
W

K
W W K
800: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Elbisemin etekleri
topuklarmdan aa sarkm bir vaziyette Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
huzuruna varmtm. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Abdullah elbisenin
eteklerini yukar kaldr buyurdular. Ben de hemen kaldrdm. Sonra: Biraz daha
kaldr buyurdu. Ben biraz daha kaldrdm. Ondan sonra elbisemin uzunluuna
dikkat etmeye baladm. Topluluktan biri nereye kadar kaldrmtn diye sordu. bni
mer: nciklerimin yarsna kadar kaldrmtm diye cevap verdi. (Mslim, Libas
47)
: W J

K

W

W
W
K
WK
W
801: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse kibirlenip kendini
beenerek elbisesini yerlerde srrse Allah kyamet gnnde onun yzne
bakmaz. Bunun zerine mm Seleme (Allah Ondan raz olsun):
- Ya Rasulallah kadnlar eteklerini nasl yapacaklar? diye sordu.
Raslullah da: Onlar bir kar daha uzatrlar buyurdu. mm Seleme (Allah
Ondan raz olsun) O durumda ayaklar alr dedi. bunun zerine Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem): yleyse bir arn uzatrlar, daha fazla uzatmazlar
buyurdular. (Ebu Davud, Libas 36, Tirmizi, Libas 9)
361
BLM: 120
TEVAZU SEBEBYLE LKS ELBSE GYMEMEK

W J

K

802: Muaz ibni Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse gc yettii halde
tevazu maksadyla lks elbise giymeyi terkederse kyamet gn Allah o kimseyi
btn insanlarn huzurunda arr ve onu iman ehlinin giyecei elbiselerden
dilediini giymede serbest brakr. (Tirmizi , Sfat-l Kyame 39)
BLM: 121
ORTA YOLLU ELBSELER GYMEK
: W

J
K

803: Amr ibni uayb (Allah Ondan raz olsun) babasndan o da dedesinden
rivayet ettiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
phesiz Allah kuluna verdii nimetinin eserini kulunun zerinde grmekten
holanr. (Tirmizi , Edeb 54)
BLM: 122
PEK KULLANMANIN ERKEKLERE HARAM OLUU

W W

J
K

804: mer ibni Hattab (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: pek elbise giymeyiniz,
nk ipei dnyada giyen ahirette giyemez.

W
W J
K : K

362
805: Yine mer ibni Hattab (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i : pek elbiseyi sadece ondan nasibi olmayanlar giyer
buyururken iittim.
* Buharinin bir rivayetinde ise: Ahirette ondan nasibi olmayan eklindedir.
(Buhari, Edeb 66, Mslim, Libas 7)

W W J
K

806: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Dnyada ipek giyen kimse ahirette onu
giyemez. (Buhari, Libas 25, Mslim, Libas 11)

W J
K
W

807: Ali (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i grdm. Sa eline ipei sol eline altn alp: phesiz bunun ikisi de
mmetimin erkeklerine haram klnmtr buyurdular. (Ebu Davud, Libas 11)

W J
K

808: Ebu Musa el-Eari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: pek giyinmek ve altn
kullanmak mmetimin erkeklerine haram kadnlarna ise helal klnd. (Tirmizi ,
Libas 1)

W J
K

aleyhi vesellem) altn ve gm kaplardan imemizi ve onlarn iinde yemek
yememizi bize yasaklad, ipek ve atlas giymemizi ve zerine oturmamz da
yasaklad. (Buhari, Libas 27)
BLM: 123
UYUZ HASTALII OLANIN PEK GYEBLECE

W J
K

363
vesellem) Zbeyr ve Abdurrahman ibni Avf (r.ahma)ya yakalandklar uyuz
hastal sebebiyle ipek elbise giymelerine msaade etti. (Buhari, Libas 29, Mslim,
Libas 24)
BLM: 124
YIRTICI VE VAH HAYVAN DERLERN KULLANMAK

: W J

811: Muaviye (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: pekle ve kaplan derisiyle kaplanm
eer, semer ve minderler zerine oturmaynz. (Ebu Davud, Libas 39)
K

J
K
:

812: Ebu-l Melih (Allah Ondan raz olsun) babasndan yle rivayet ediyor.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yrtc hayvan derilerini kullanmay
yasaklad. (Ebu Davud, Libas 40, Tirmizi, Libas 31, Nesei, Fer 7)
* Tirmizinin deiik bir rivayetinde: Yrtc hayvan derilerinden yatak ve
yastk yaplmasn yasaklad, eklindedir.
BLM: 125
YEN ELBSE VE AYAKKABI GYLNCE NASIL DUA EDLECE

W

J

: J

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yeni olarak giydii sark, gmlek, rida gibi eylerin adn
syleyerek yle dua ederdi:
Allahmme lekel hamd ente kesevten eselke hayrah ve hayra ma sunia
leh ve euz bike min errihi ve erri ma sunia leh = Allahm her trl eksiksiz
vgler sana mahsustur. Bunu sen bana giydirdin. Senden bu elbisenin hayrn ve
hayrda kullanlmasn istiyorum. Bunun errinden ve erde kullanlmasndan da
sana snrm. (veya) Bu elbisenin yapld organlarn hayrn senden ister,
erlerinden sana snrm. (Ebu Davud, Libas 1, Tirmizi, Libas 28)
364
BLM: 126
ELBSE GYERKEN DE SADAN BALAMANIN MSTEHAP OLUU
Bu konu ile ilgili hadisler (99 blm 721-727)hadislerde gemiti.
BLM: 127
UYKU ADABI
W
J

K

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yatana girdiinde sa tarafna yatar ve yle dua
ederdi: Allahm kendimi sana teslim ettim. Yzm sana evirdim, ilerimi sana
emanet ettim, rzan isteyerek azabndan korkarak srtm sana dayadm, sana
sndm. Sana kar yine senden baka snak yoktur. ndirdiin kitaba gnderdiin
peygambere inandm. (Buhari, Deavat 5)

W W J

W

K
(sallallahu aleyhi vesellem) bana: Yatana girecein zaman namaz abdesti gibi
abdest al, sonra da sa yann zerine yat ve u duay (814. hadis) oku. Bu dua
uyumadan evvel son szn olsun. (Buhari, Vudu 75, Mslim, Zikir 56)

W

J

K

vesellem) geceleri onbir rekat namaz klard. Sabah olunca ksaca iki rekat (sabah
namaznn snnetini) klar. Sonra mezzin gelip cemaatin hazr olduunu
bildirinceye kadar sa yan zerine yaslanp uzanrd. (Buhari, Deavat 5, Mslim,
Misafirin 121)
365

W J

W

W

K

aleyhi vesellem) geceleyin uyumak istedii zaman elini sa yanann altna koyar
sonra da: Senin isminle lr, senin isminle dirilirim derdi. Uykudan uyandnda
da Bizi ldrdkten (uyuttuktan) sonra tekrar dirilten (uyandran) Allaha
hamdolsun, dn de onadr derdi. (Buhari, Deavat 7)

W W

J
W K
W

K

818: Ya ibni Thfe el Gfari (Allah Ondan raz olsun) babam bana yle dedi
demitir: Bir gn mescidde ben yzkoyun yattmda birisi beni ayayla
kmldatyor ve: Bu Allahn kzgnlna sebep olan bir yat tarzdr diyordu. Bir
de baktm ki bunu syleyen Raslullah deil mi!... (Ebu Davud, Edeb 95)

W J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bir yerde oturur, Allah
zikretmeden kalkarsa Allaha kar eksik bir i yapm olur. Yine bir kimse yataa
yatar da orada Allah zikretmezse yine Allaha kar eksik bir i yapm olur. (Ebu
Davud, Edeb 25)
366
BLM: 128
OTURMA VE YATMA ADABI

J
K

820: Abdullah ibni Yezid (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) mescidde bir ayan dier ayann zerine
atm srt st yatarken grmtr. (Buhari, Salat 85, Mslim, Libas 75)

W
J
K

821: Cabir ibni Semure (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) sabah namazn kldktan sonra gne iyice douncaya
kadar yerinde bada kurarak otururlard. (Ebu Davud, Edeb 26)

W
J
K

822: bni mer (Allah Onlardan raz olsun), Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Kabenin yanbanda elleriyle dizlerini tutarak yle otururken grdm,
dedi ve uyluklarn karnna dayayp kollaryla dizlerini tutarak ve kaba etleri zerine
oturarak Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in oturuunu tarif etti. (Buhari,
stizan 34)

W

J
K

823: Mahremenin kz Kayle (Allah Ondan raz olsun)dan: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)i dizlerini karnna dayam, elleriyle dizlerini tutup kaba
etleri zerine oturmu vaziyette grdm. Oturuundaki bu huu ve tevazuyu
grnce korkudan irkildim. (Ebu Davud, Edeb 22)
W

J
W

K
824: erid ibni Sveyd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn sol
elimi arkaya atp elimin ayasna dayanm otururken Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bana urad ve : Allahn gazabna uram olanlar gibi mi oturuyorsun?
buyurdu. (Ebu Davud, Edeb 24)
367
BLM: 129
TOPLANTI VE TOPLANTI YERLERNDE OTURMA ADABI

W W
J
K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz bir kimseyi
oturduu yerden kaldrp sonra onun yerine kendisi oturmasn fakat alarak ona yer
verin. bni mer bir kimse kendisi iin oturduu yerden kalktnda onun yerine
oturmazd. (Buhari, Cuma 20, Mslim, Selam 28)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz oturduu
yerden kalkar sonra tekrar dnp gelirse oraya oturmaya herkesten daha fazla hak
sahibidir. (Mslim, Selam 31)

W

J
K

827: Cabir ibni Semure (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Biz
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in huzuruna vardmzda her birimiz nerede
yer bulursa oraya otururdu. (Ebu Davud, Edeb 14, Tirmizi, stizan 29)
W
J

K

828: Ebu Abdullah Selman el-Farisi (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse
Cuma gn gusl abdesti alr, elinden geldii kadar temizlenir, yandan yalanp
veya evinde bulunan gzel kokuyu srp camiye kar, iki kiinin arasna
sokulmaya uramaz, klabildii kadar nafile namaz klar, imam hutbe okurken
susup onu dinlerse, Cuma ile teki Cuma arasndaki gnahlar balanr. (Buhari,
Cuma 6)
368

W

J
K

829: Amr ibni uayb babas vastasyla dedesi Abdullah ibni Amr ibni s
(Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Kendileri izin vermedike iki kiinin arasna oturmak bir kimseye helal
olmaz buyurdu. (Ebu Davud, Edeb 21, Tirmizi, Edeb 11)

J
W

W

K

W

830: Huzeyfe ibni Yeman (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) halka tekil edenlerin ortasna oturanlara
lanet etmitir. (Ebu Davud, Edeb 14)
* Tirmizinin Ebu Miclezden rivayetine gre: Adamn biri gelip halka ortasna
oturdu. Bunun zerine Huzeyfe: Halka ortasna oturan kimse Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) diliyle lanetlenmitir. Yahut Allah Peygamberi diliyle lanet
etmitir. dedi.

W

W
J
KK

(sallallahu aleyhi vesellem)i Oturma yerlerinin en hayrls en geni olandr
buyururken iittim. (Ebu Davud, Edeb 12)

W W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse bir mecliste oturup
uzun uzadya faydasz szlerle vakit geirir de o meclisten kalkmazdan nce:
Sbhane-kellahmme ve bihamdike ehed en la ilahe illa ente estafiruke ve etubu
ileyke = Allahm seni her trl noksan sfatlardan tenzih ve hamdinle tesbih ederim.
Senden baka ilah olmadna ehadet ederim. Senden balanmam diler ve sana
tevbe ederim, derse o toplantda yapm olduu hatalar balanr. (Tirmizi,Deavat
39)

W J

W

369

W

W
K

833: Ebu Berze (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) meclisten kalkmak istediinde son sz olarak yle dua ederdi:
Sbhanekellahmme vebihamdike ehed en la ilahe illa ente estefiruke ve etubu
ileyke = Allahm seni her trl noksan sfatlardan tenzih ve hamdinle tesbih ederim.
Senden baka ilah olmadna ahitlik ederim, senden balanmam diler ve sana
tevbe ederim. Bunun zerine bir adam:
- Ey Allahn Rasul imdiye kadar sylemediin szleri sylyorsun, dedi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Bu sylediim szler mecliste ilenen
hatalara ve kusurlara keffarettir buyurdu. (Ebu Davud, Edeb 27)
W

J

W

K

K

834: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in u duay yapmadan nce bir meclisten kalkt pek az
olurdu:
Allahm sana kar ilenecek gnahlardan, aramzda perde olacak korkundan,
bizi cennete ulatracak kulluundan ve dnya musibetlerine kar tahammlmz
kolaylatracak gl bir iman nasib et. Allahm bizi yaattka, kulaklarmz,
gzlerimiz ve her trl gcmzden bizi faydalandr. Ayn eyleri soyumuza da
nasib et. Bize zulmedenlerden intikammz al. Dmanlarmza kar bize yardm et.
Bizi dinimizden yaralama. Dnyay en byk gayemiz eyleme. Dnyalk bilgi ve
yaantlarla da sonumuzu getirme. Bize acmayanlar zerimize gl ve kuvvetli
klma. (Tirmizi, Deavat 80)
W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir topluluk
oturduklar meclisten Allah zikretmeden kalkarlarsa merkeb lei yanndan kalkm
gibi olurlar. O meclis onlar iin bir pimanlk olur. (Ebu Davud, Edeb 25)
370

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir cemaat oturduu
mecliste Allah anmaz ve peygamberine salat ve selam getirmezlerse bu toplant
onlar iin bir pimanlk olur. Allah dilerse onlara azab eder, dilerse balar.
(Tirmizi, Deavat 8)
W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bir yerde oturur, Allah
zikretmeden kalkarsa Allaha kar eksik bir i yapm olur. Yine bir kimse yataa
yatar da orada Allah zikretmezse yine Allaha kar eksik bir i yapm olur. (Ebu
Davud, Edeb 25)
BLM: 130
RYA VE EDEBLER
W
Allahu Teala Kuran Kerimde yle buyurmaktadr; Gece ve gnz ve
uyumanz Allahn ltfundan (nasibinizi )aramanzda da onun varln delillerindendir.

W W J
K
W W
838: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittim dedi: Nbvvet (peygamberlik)ten ancak
mbeirat kalmtr. Ashab Mbeirat nedir? diye sorunca Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem): Salih ryadr buyurdu. (Buhari, Tabir 5)

W
J

W K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ahir zaman yaklanca
mminin ryas neredeyse yalan kmaz. nk mminin ryas nbvvetin
krkalt parasndan biridir. (Buhari, Tabir 26, Mslim, Rya 6)
371
* Mslimin dier bir rivayeti yledir: Sizden hanginiz en doru szl ise
onun ryas da en dorudur eklindedir. (Mslim, Rya 11)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Beni ryada gren kimse
ahirette de uyankken ylece grecektir veya sanki beni uyankken grm gibidir.
nk eytan benim eklime giremez. (Buhari, lim 38, Mslim, Rya 11)

W

J
W J

J

K

841: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun), Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iitmitir: Sizden biriniz houna giden bir rya
grrse bu rya Allahtandr. Bu sebeple Allaha hamdetsin ve o ryasn bakasna
anlatsn
* Deiik bir rivayet yledir: O ryay sadece sevdiine sylesin. baka bir
rivayette gre; Sevdii kiiye anlatsn -Holanmad bir rya grrse o
eytandandr. Onun errinden Allaha snsn ve onu hi kimseye sylemesin. Bu
takdirde rya kendisine zarar vermez. (Buhari, Tabir 45, Mslim, Rya 3)
W J
W
W J

J

K

842: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: yi rya bir rivayete gre
gzel rya Allahtandr. Fena rya da eytandandr. Bir kimse houna gitmeyecek bir
rya grrse sol tarafna defa nefes etsin, flesin ve eytandan da Allaha
snsnEEuzubillahi mineeytanirrecim desin). Bu takdirde o rya kendisine zarar
vermez.(Buhari,Tabir 4,Mslim,Rya 1)

W J

K
843: Cabir (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz holanmad bir rya
372
grnce sol tarafna defa tkrsn ve eytann errinden de defa Allaha
snsnEEuzubillahi mineeytanirrecim desin) ve yatt taraftan te yanna
dnsn. (Mslim, Rya 5)
W
W

J

K
844: Ebul-Eska Vasile ibni-l Eska (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: En byk
iftiralar (1) Kiinin kendi babasndan bakasna neseb iddiasnda bulunmas (2)
Grmedii ryay grdn iddia etmesi (3) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in sylemedii bir sz ona nispet etmesidir. (Buhari, Menakb 5)

BLM: 131
SELAM VE SELAMI YAYMAK

W

Ey iman edenler! Kendi evlerinizden baka evlere, sahiplerinden izin
almadan, selam vermeden girmeyin... (24 Nur 27)

W

... Evlere girdiiniz vakit, Allah tarafndan bolluk bereket ve esenlik dileyerek,
birbirinize mutlaka selam verin... (24 Nur 61)

W

Bir selam aldnzda daha gzel bir selam ile selamlayn veya en azndan
benzeri ile karlk verin. phesiz Allah, hereyin hesabn arayandr. (4 Nisa 86)

W

brahim (a.s.)n meleklerden arlad misafirlerinin haberi sana geldi mi? O
eliler brahim (a.s.)a gelip ona selam verdiklerinde size de selam olsun demiti..(51
Zariyat 24-25)
373

J

W

W
K
845: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Bir
adam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e: slamda hangi amel daha hayrldr,
diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: Yemek yedirmen, tanyp
tanmadn kimselere selam vermendir buyurdu.(Buhari, man 20,Mslim,man
63)
W
W
J

J
J

W

W W K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Allah Ademi yaratt vakit,
git u oturan meleklere selam ver, selamn nasl karlayacaklarn dinle. nk
senin ve ocuklarnn selam o olacaktr. Bunun zerine Adem (a.s.) meleklere:
Esselam aleykm dedi. Melekler de: Esselam aleyke ve rahmetullah, karln
verdiler. Onun selamna ve rahmetullah ilave ettiler. (Buhari, Enbiya 1, Mslim,
Cennet 28)
W

J

W

K

847: Ebu Umara Bera ibni Azib (Allah Onlardandan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize u yedi eyi emretti:
1. Hasta ziyaretini
2. Cenazeye katlmay
3. Aksrana Elhamdlillah derse Yerhamkellah demeyi
4. Zayfa yardm etmeyi
5. Mazluma yardmc olmay
6. Selam yaygnlatrmay
7. Yemin eden kimsenin yeminini yerine getirmesini temin etmeyi.
374

W W J

K
4/848: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Siz iman etmedike cennete
giremezsiniz, birbirinizi sevmedike de iman etmi olamazsnz. Yaptnz takdirde
sizin birbirinizi seveceiniz bir eyi syleyeyim mi? Aranzda selam yaynz.
(Mslim, man 93)
W W J

K
849: Ebu Yusuf Abdullah ibni Selam (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i: Ey insanlar! Selam yaynz, yemek
yediriniz, akrabalarnzla alakanz ve yardmnz devam ettiriniz. nsanlar uyurken
siz namaz klnz ki bu yzden selametle cennete giresiniz buyururken iittim.
(Tirmizi, Kyame 42)

W

W

W

W

W

K

850: Tufeyl ibni Ubey ibni Kabdan: Abdullah ibni mere gelir, onunla
birlikte arya kardm. Biz arya knca Abdullah ibni mer eski eya satan,
deerli eya satan, yoksul veya herhangi bir kimseye urasa mutlaka selam verirdi.
Bir gn yine Abdullah ibni merin yanna gelmitim. arya kmak iin kendisine
arkada olmam istedi. Ona: arda ne yapacaksn, alveri ilerine vakf deilsin,
eya fiyatlarn sorup pazarla girmezsin, Pazar yerlerinde oturmazsn burada otur
da konualm, dedim. Abdullah ibni mer: Ey Eba Batn (Tufeyl gbekli olduu iin
byle hitap etmitir.) Biz sadece selam vermek zere arya kyoruz,
karlatklarmza da selam veriyoruz, cevabn verdi. (Malik, Muvatta, Selam 6)
375
BLM: 132
SELAM ALIP VERMENN EKL
W

W

J
W
K
W

W

K
W

K
W

851: mran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir adam geldi ve: - es Selam aleykm, dedi.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) onun selamna ayn ekilde karlk verdikten
sonra adam oturdu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): On sevap kazand
buyurdu. Sonra bir baka adam geldi, o da: - es Selam aleykm ve rahmetullah,
dedi. Peygamberimiz ona da verdii selamn aynyla karlk verdi. O kii de yerine
oturdu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Yirmi sevap kazand buyurdu.
Daha sonra bir baka adam daha geldi ve: -es Selam aleykm ve rahmetullahi ve
berekath, dedi. Hz. Peygamber de o kiiye selamnn aynyla karlk verdi. O kii
de yerine oturdu. Raslullah: Otuz sevap kazand buyurdular. (Ebu Davud, Edeb
132, Tirmizi, stizan 2)

W W

J
K
W
W
K

vesellem) bana: u zat Cibril (a.s.)dr. Sana selam ediyor buyurdu. Ben de ve
aleykm selam ve rahmetullahi veberekath dedim. (Buhari, Bedul halk 6, Mslim
Fezailssahabe 90)

J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) bir sz syledii zaman onunla ne kasdettii anlalsn
diye szn defa tekrar ederdi. Bir topluluun yanna geldiinde de onlara
defa selam verirdi. (Buhari, lim 30)

W J

K

854: Mikdad (Allah Ondan raz olsun) uzun bir hadisinde yle demitir. Biz
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in st hissesini ayrp kaldrrdk. Raslullah
376
(sallallahu aleyhi vesellem) geceleyin gelir, uyuyan uyandrmayacak, uyank
olanlara iittirecek ekilde selam verirdi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bir
gece geldi yine her zamanki gibi selam verdi. (Mslim, Eribe 174)

J
K

855: Esma binti Yezid (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) gnn birinde mescide urad. Kadnlardan oluan bir
cemaat orada oturmaktayd. Hz. Peygamber onlara eliyle iaret ederek selam verdi.
(Tirmizi, stizan 9)

W e W

J
K

W K
856: Ebu Crey el Hceym (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e geldim ve Aleykesselam Ya Rasulallah, dedim.
Peygamber efendimiz: Aleykesselam deme nk aleykes Selam llere verilen
selamdr buyurdu. (Ebu Davud, Libas 24, Tirmizi, stizan 27)
BLM: 133
SELAMIN ADABI

W J
K

W K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Binitli olan yaya yryene,
yryen oturana, sayca az olan ok olana selam verir. Buhariden gelen bir rivayette
gre ; Kk olan bye selam verir. (Buhari, stizan 5, Mslim, Selam 1)
We W t

J
K

858: Ebu mame Suday ibni Aclan el-Bhili (Allah Ondan raz olsun)'den
rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allaha en yakn(hayrls)olan kii en bata selam verndir. buyurdu. (Ebu Davud,
edeb 133)
Ebu mameden gelen baka bir rivayette peygamber efendimiz(sallallahu
aleyhi vesellem)e iki kii karlatnda hangisi ilk nce selam vermesi gerekir? Diye
sorulunca, peygamberimiz(s.av); Allaha en yakn(hayrls) olan diye cevap verdi.
(Tirmizi)
377
BLM: 134
SELAMI TEKRARLAMAK

J

K

W

K

859: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) namazn gerekli kurallara riayet
etmeyerek klan kimse hakkndaki hadisinde belirttiine gre o kii mescide gelip
namaz kld. Sonra Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna geldi ve ona
selam verdi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) selamna mukabelede bulundu
ve Dn namaz kl, nk sen namaz klmadn buyurdu. Adam dnp yeniden
namaz kld sonra peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna tekrar gelip
selam verdi ve bu durum defa tekerrr etti. (Buhari, Ezan 95, Mslim, Salat 45)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz din kardeine
rastlarsa ona selam versin. Eer ikisinin arasna aa, duvar, ta girer de tekrar
karlarsa yine selam versin. (Ebu Davud, Edeb 135)
BLM: 135
EVNE GREN KMSENN SELAM VERMES

W

... evlere girdiiniz vakit, Allah tarafndan bolluk, bereket ve esenlik
dileyerek, birbirinize mutlaka selam veriniz... (24 Nur 61)

W W
J
K

vesellem) bana: Yavrucuum ailenin yanna girdiinde selam ver ki sana ve ev
halkna bereket olsun. (Tirmizi, stizan 10)
378
BLM: 136
OCUKLARA SELAM VERLMES
W

J
K
862: Enes (Allah Ondan raz olsun) ocuklara rastlad zaman onlara selam
verir ve Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) byle yapard, derdi. (Buhari, stizan
15, Mslim, Selam 15)
BLM: 137
ERKEN KADINA SELAM VERMES

W J
W

J

J

K

863: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Evlerimizle
mescide giden yol zerinde bir kadn dier bir rivayete gre ihtiyar bir kadn vard.
Paz kklerini alr tencereye kor biraz da arpa trd. Biz Cuma namazn klp
dndmzde ona selam verirdik. O da hazrlad yemekten bize ikram ederdi.

W

J
K

864: mm Hani Fahite binti Ebu Talip (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Mekke fethi gn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelmitim.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ykanyordu. Fatmada bir rtyle onu
perdeliyordu. Ben de selam verdim. (Mslim, Hayz 70)

W

J

WK

K

865: Esma binti Yezid (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Kadnlarla
birlikte oturuyorduk. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) geerken bize selam
verdi. (Ebu Davud, Edeb 137) Tirmizi den gelen rivayete gre Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) gnn birinde mescide urad. Kadnlardan oluan bir cemaat
379
orada oturmaktayd. Hz. Peygamber onlara eliyle iaret ederek selam verdi. (Tirmizi,
stizan 9)
BLM: 138
NANMAYANLARA SELAM VERP ALMAK
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yahudi ve hristiyanlara
ncelikle siz selam vermeyin. Yolda onlardan biriyle karlatnzda, onlar yolun
kenarndan yrmeye zorlaynz. (Mslim, Selam 13)
W

W W
J
K
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kitab ehli olanlar size selam
verdiklerinde onlara ve aleykm deyiniz.

J
K

J J

868: same (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Mslmanlar, mrikler (puta tapanlar) ve
yahudilerden oluan bir topluluun yanndan geerken onlara selam verdi. (Buhari,
stizan 20, Mslim Cihad 116)
BLM: 139
AYRILIRKEN SELAM VERMEK

W W J
K

380
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz bir meclise
vardnda selam versin, oturduu meclisten kalkmak istedii zaman da yine selam
versin. Bu selamlardan biri dierinden farkl deildir. (Ebu Davud, Edeb 139,
Tirmizi, stizan 15)
BLM: 140
EVLERE GRME KADE VE EDEBLER

W

Ey iman edenler! Kendi evlerinizden baka evlere sahiplerinden izin
almadan, selam vermeden girmeyin... (24 Nur 27)

W
K
ocuklarnz
ergenlik ana girdiklerinde, kendilerinden ncekiler
(bykleri) gibi onlarda izin istesinler.

W W

J
K

870: Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: (Bir yere girmek iin izin)
sefer izin istenilir. (Yani kap defa alnr.) zin verilirse girin aksi halde dnn.
(Buhari, stizan13, Mslim, Edeb 33)
W W J
K

871: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: zin istemek ancak gzn
evin ayplarn grmemesi iin art klnmtr. (Buhari, stizan 11, Mslim Edeb 43)

W

J
W W
381

W

K W W
K

872: Rib ibni Hra (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Beni mirden bir
adamn bize haber verdiine gre bu kimse Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
evde iken: eri gireyim mi? diye izin istemiti. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) hizmetisine: k bu adama izin istemeyi ret. nce es-Selam aleykm
desin sonra gireyim mi diye sorsun buyurdu. Adam peygamberimizin
sylediklerini duyarak es-Selam aleykm girebilir miyim? dedi. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de ona izin verdi, o da ieri girdi. (Ebu Davud, Edeb 127)

W
J
K W
873: Kilde ibni Hanbel (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gittim, selam vermeden huzuruna girdim.
Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Geri dn ve es-Selam
aleykm gireyim mi? de. buyurdu. (Ebu Davud, Edeb 127, Tirmizi, stizan 18)

BLM: 141
BR YERE GRMEK N ZN STEYEN KMSENN KM O SORUSUNA
ADINI SYLEYEREK CEVAP VERMES GEREKT
W W
J
W
W W

K

K
W

874: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre mehur mira
hadisinde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sonra Cibril beni
birinci kat ge karp oraya girmek iin izin istediinde, kim o? Denilince Ben
Cibrilim, dedi. Yanndaki kim? denildi. Muhammed, cevabn verdi. Sonra ikinci kat
semaya kard, kapnn almasn istedi. kim o? Denilince Ben Cibrilim, diye
karlk verdi. Yanndaki kim? denildi. Muhammed, cevabn verdi. nc,
drdnc ve dier semalara ykseldike ayn sorular soruluyor ve ayn cevaplar
veriliyordu. (Buhari, Bed-l halk 43, Mslim, man 259)

W J
K
W W K
K

382
875: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Gecelerden birinde dar
kmtm. Bir de ne greyim, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) tek bana
gidiyordu. Ben de ayn nda yrmeye baladm. Raslullah ban evirip beni
grnce Sen kimsin buyurdular. Ben de Ebu Zer dedim. (Buhari, Rikak 13,
Mslim, Zekat 33)

W

J
K W
W

876: mm Hani Fahite binti Ebu Talib (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Mekke fethi gn Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e geldim.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ykanyor, Fatmada onun insanlarn
gznden perdeliyordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)Kim o? buyurdu.
Ben de mm Haniyim dedim. (Buhari, Gusl 21, Mslim, Hayz 70)
W
W
W J
K

>W
877: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)e geldim. Kapsn aldm. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Kim o? dedi. Benim diye cevap verdim. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
Benim Benim diyerek benim bu cevabm beenmediini ifade ettiler. (Buhari, stizan
17, Mslim, Adab 38)
BLM: 142
AKSIRANA YERHAMUKELLAH DEMEK GERE

W
J
W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: phesiz Allah aksran
sever fakat esneyenden holanmaz. Sizden biriniz aksrr ve Allaha hamdederse
bunu iiten her mslmann yerhamukallah demesi gerekir. Esnemeye gelince o
eytandandr. Sizden birinizin esnemesi geldii zaman onu gc yettii kadar
engellemeye alsn. nk siz esnediiniz zaman eytan size gler. (Buhari, Edeb
125)
383

W

W
J
W

W K

W

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz aksrd
zaman elhamdlillah desin.Kardei ve arkada da ona yerhamu-kellah
desin.Aksran da, yehdkmllah ve yuslihu blekm =Allah yolunu gstersin,
hidayet versin, ilerinizi uygun ve yarayl hale getirsin, desin. (Buhari, Edeb 126)

W
W J
K

880: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i Sizden biriniz aksrd zaman elhamdlillah derse ona
yerhamukellah deyiniz. ayet Allaha hamdetmezse siz de yerhamukellah
demeyiniz, buyururken iittim. (Mslim, Zhd 54)

W J

W

K

W
aleyhi vesellem)in yannda iki kii aksrd. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
efendimiz onlardan birine yerhamukellah dedi. Dierine ise hibir ey sylemedi.
Kendisine yerhamukellah denilmeyen kii: Filan kii aksrd ona yerhamukellah
dediniz. Ben aksrdm, bana ise demediniz, deyince Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem): O kii elhamdlillah dedi, sen ise demedin buyurdular. (Buhari, Edeb
127, Mslim, Zhd 53)

W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) aksrdklar zaman elini veya mendilini azna tutar
bylelikle sesini ksmaya ve azn yummaya alrlard. (Ebu Davud, Edeb 90,
Tirmizi, Edeb 6)

W J
K
W
W
883: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Yahudiler kendilerine
yerhamukellah denileceini mid ederek Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
yannda yapmacktan aksrrlard. Peygamberimiz de onlara: Yehdikmllah ve
384
yuslihu blekm = Allah size hidayet versin ve halinizi dzeltsin buyururlard.
(Ebu Davud, Edeb 93, Tirmizi, Edeb 3)

W W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz esnedii
zaman eliyle azn tutsun, nk eytan onun azna girer. (Mslim, Zhd 57)
BLM: 143
KARILAINCA TOKALAMAK YAPMAK

W

W

J
K W
885: Ebul Hattab Katade yle demitir. Ben Enese Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in ashab birbiriyle el skr myd? diye sordum. O da evet diye
cevap verdi. (Buhari, stizan 27)

W W
J
K
K
886: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Yemen halk Medineye
gelince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Size Yemen halk
geldi, el skmay ilk balatan onlardr. (Ebu Davud, Edeb 143)

W W J
K
887: Bera (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki mslman birbiriyle karlarlar da
el skrlarsa ikisi birbirinden ayrlmadan nce gnahlar balanr. (Ebu Davud,
Edeb 143)

W
W
J

W KW W KW

K W
385
888: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam: - Ey Allahn
Rasul bizden bir kimse kardei veya arkadayla karlatnda onun iin eilebilir
mi? diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
- Hayr eilemez, buyurdu. Adam:
- Ona sarlp pebilir mi? diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
- Hayr, buyurdular. Bu defa adam:
- Elini tutup musafaha edebilir mi? dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem):
- Evet, buyurdu. (Tirmizi, stizan 31)

W

W J
W

K

W

889: Saffan ibni Assal (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir yahudi
kendisi gibi yahudi olan arkadana: - Gel u peygambere gidelim, dedi. ikisi birden
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e geldiler ve onu imtihan etmek iin dokuz
kesin ayetin ne olduunu sordular. (Uzunca bir hadisin bu blm ilgilendiren
blm dolaysyla buraya alnmtr.) Peygamberimiz cevaplandrdktan sonra,
onlar onun elini ve ayan perek: ehadet ederiz ki sen gerekten bir
peygambersin, dediler. (Tirmizi, stizan 33)
W

J
K
890: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)n naklettii uzunca bir hadisin bir
blmnde yle dedi: Peygambere yaklatk ve elini ptk. (Ebu Davud, Cihad
96)
W

J
K

vesellem) bizim evimizde iken Zeyd ibni Harise Medineye gelmiti. Sonra
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelip kapy ald. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)de elbisesini sryerek ayaa kalkt, onu kucaklad ve pt.
(Tirmizi, stizan 32)

W W
J
K

386
892: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bana: Kardeini gler yzle karlamak bile olsa iyilikten hibir
eyi kk grme, buyurdu.

W J
W e K

W

K

893: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem), Hz. Alinin olu Hasan (Allah Ondan raz olsun)
pmt. Bunun zerine Akra ibni Habis: Benim on tane ocuum var, fakat
bunlardan hi birini pmedim, dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
Merhamet etmeyene merhamet olunmaz buyurdu. (Buhari, Edeb 18, Mslim,
Fezail 65)
BLM: 144
HASTA ZYARET VE CENAZE UURLAMAK
W
J

894: Bera ibni Azib (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), bize hasta ziyaretini, cenazenin arkasndan
gitmeyi, aksrana yerhamukallah demeyi, yemin edenin yeminini yerine getirmesini
temin etmeyi, hakszla urayana yardm etmeyi, davet edenin davetini kabul
etmeyi ve selam yaygnlatrmay tavsiye etti. (Buhari, Cenaiz 2, Mslim, Libas 3)
W

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mslmann mslman
zerindeki hakk betir. Selam almak, hasta ziyaret etmek, cenazenin arkasndan
yrmek, davete icabet etmek, aksrana elhamdlillah derse yerhamukellah demek.
(Buhari, Cenaiz 2, Mslim, Selam 4)
W W W J

W

W>

W >

W>

387

W>

>

W>

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah kyamet gnnde
yle buyurur: - Ey Ademolu hastalandm, beni ziyaret etmedin. Ademolu diyecek
ki: Sen alemlerin rabbi iken ben seni nasl ziyaret edebilirdim? Allahta:
- Falan kulum hastaland, ziyaretine gitmedin. Onu ziyaret etseydin beni onun
yannda bulurdun, bunu bilmiyor musun? Ey Ademolu, beni doyurman istedim,
doyurmadn, buyurur. Ademolu: Sen alemlerin rabbi iken ben seni nasl
doyurabilirdim? der. Allahta:
- Falan kulum senden yiyecek istedi vermedin. Eer ona yiyecek verseydin,
verdiini benim katmda mutlak bulacan bilmez misin? Ey Ademolu, senden su
istedim vermedin, buyurur. Ademolu: Ya Rabbi sana nasl su vereyim, sen
alemlerin rabbisin. Allah buyuracaktr:
- Falan kulum senden su istedi de vermedin, eer ona istediini verseydin
verdiinin sevabn katmda bulurdun, bunu bilmez misin? buyurur. (Mslim, Birr
43)

W W J
K
897: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hastay ziyaret edin, a olan doyurun,
esiri kurtarn. (Buhari, Cihad 171)

W
J
K
W
W K

898: Sevban (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Bir mslman hasta bir mslman
kardeini ziyaret ettiinde ziyaretinden dnnceye kadar cennet hurfesi iindedir.
Ey Allahn elisi, cennet hurfesi nedir? dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem): Zaman geldiinde toplanan cennet yemiidir. (Mslim, Birr 40)

W

W
J
388
899: Ali (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittim, demitir. Bir mslman hasta
olan bir mslman kardeini sabahleyin ziyarete giderse, yetmi bin melek akama
kadar ona rahmet okurlar. Eer akamleyin ziyaret ederse, yetmi bin melek onun
iin sabaha kadar rahmet ederler. Ayn zamanda o kimse iin cennette toplanm
meyveler vardr. (Tirmizi, Cenaiz 2)

W
J
W
K
W

K
W

900: Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle demitir:
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in hizmetinde bulunan bir yahudi ocuk
vard. Gnn birinde hastaland. Peygamber onu ziyaret edip baucunda oturdu ve
ona Mslman ol buyurdu. ocuk da babasnn dncesini renmek iin onun
yzne bakt. Babas: - Ebul Kasmn arsna uy, dedi. ocuk da mslman oldu.
Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Bu genci cehennemden
kurtaran Allaha hamdolsun dedi ve dar kt. (Buhari, Cenaiz 80)
BLM: 145
HASTAYA DUA ETMEK

J

W

K

901: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre bir kimsenin bir
taraf ardnda veya yara bere olduunda peygamber parmayla yle yapar
Ravi Sfyan Uyeyne ehadet parman yere dokundurup kaldrarak peygamberin
nasl yaptn gsterdi- ve: Bismillah, bu bizim arzmzn topradr, bazmzn
tkr ile Rabbimizin izni ile hastalarmz ifa bulur. buyururdu. (Buhari, Tb 38,
Mslim, Selam 54)
W

J

K

902: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) aile ferdlerinden bazs hastalandnda sa eliyle hastay
389
svazlar ve yle buyururdu: Allahm! Sen btn insanlarn hayatlarn
programlayansn, Rabbimizsin. Bu hastann zdrabn gider, ifa ver, ifay veren
ancak sensin. Senin ifandan baka ifa verecek yoktur. Buna hibir hastalk izi
brakmayacak ekilde ifa ver. (Buhari, Merda 20, Mslim, Selam 46

W

J

WW
K

903: Enes (Allah Ondan raz olsun)den: Tabiinden olan Sabite yle dedim.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in hastaya okuduunu sana da okuyaym
m? Oku diye cevap verdi. Bunun zerine ben: Ey insanlarn Rabbi ve btn
zdraplar gideren Allahm! ifa ver ifa verensin, senden baka ifa verecek yoktur.
Bu hastaya hibir hastalk izi brakmayacak ekilde ifa ver. (Buhari, Tb 38)
W W
J
K

904: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
yle demitir: Hastalandmda Raslullah beni ziyaret etti ve defa: Allahm!
Sada ifa ver diye dua buyurdu. (Mslim, Vesaya 8)

J

W

W

J J W
905: Ebu Abdullah Osman ibni Ebul As (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet
edildiine gre vcudunda hissettii bir ardan dolay Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)e ikayette bulundu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de ona:
Vcudunun aryan yerine elini koy ve kere bismillah de. Yedi kere de Allah
adyla uradm ve urama korkusu ektiim her dertten Allahn izzet ve
kudretine snrm de. buyurdu. (Mslim, Selam 67)
W

J

W

K

W

906: bni Abbas Ebu Hreyre (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her kim
henz eceli gelmemi bir hastay ziyaret eder de, onun baucunda yedi kere: Byk
arn Rabbi olan yce Allahtan sana ifa vermesini dilerim, derse. Allah onu o
hastalktan kurtarr. (Ebu Davud, Cenaiz 8, Tirmizi, Tb 32)
390

W J
K
W
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) hasta bir bedeviyi ziyaret etmiti. Herhangi
bir hastay ziyaretinde olduu gibi ona da: Gemi olsun, zarar yok. Hastalnz
inaallah gnahlarnz temizlenmektedir, yani gnahlarnza keffaret olur
buyurdu. (Buhari, Tevhid 31)

W

J

WK W

K

Cebrail (a.s.) Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek: Hastalktan ikayetin
mi var? diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de evet dedi. Cebrail
(a.s.): Allahn ismiyle seni rahatsz edecek her eyden, her bir canlnn zararndan
hasetinin gznn errinden, seni okuyup sana dua ederim. Allah sana ifa versin.
Allahn adyla sana dua edip nefes ederim. (Mslim, Selam 40)
W

W W
WW

WK

W

WK

W

W

K

W

909: Ebu Said el Hudri ve Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet
edildiine gre bunlar Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduuna
ahid oldular.
* Bir kimse Allahtan baka ilah yoktur ve Allah en byktr derse Allah onu
dorulayarak Benden baka ilah yoktur ben en bym buyurur. Kul:
* Allahtan baka ilah yoktur, o tekdir, orta yoktur dediinde yine Allah o
kulunu tasdik ederek Benden baka ilah yoktur, ben tekim, eim ortam yoktur
buyurur. Kul:
* Allahtan baka ilah yoktur, mlk de onun, eksiksiz vgler de ona
mahsusdur, dediinde Allah: Benden baka ilah yoktur, mlk benimdir, eksiksiz
vgler de bana aittir, buyurur. Kul:
391
* Allahtan baka ilah yoktur, g kudret yalnz Allahndr dediinde Allah:
Benden baka ilah yoktur, kuvvet ve kudret ancak benimdir ve benim iznimledir,
buyurur. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) szne devamla:
Bu dualar bir kimse hastalandnda syler de sonra o inan zere de lrse
cehennem atei onu yakp yiyemez. (Tirmizi, Deavat 36)
BLM: 146
HASTANIN HALN YAKINLARINDAN SORMAK

J

W

K

W
910: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Ali ibni
Ebu Talib (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in vefat
ettii hastal zamannda yanndan kt. sahabiler: - Ey Ebul Hasan Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) nasl oldu, geceyi nasl geirdi? Dediler. O da: Allaha
hamdolsun iyi geirdi dedi. (Buhari, Megazi 83)
BLM: 147
LECEN ANLAYANIN YAPACAI DUA

W

W

J
K

911: Aie (Allah Ondan raz olsun)yle demitir: Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) bana yaslanarak: Allahm beni bala, bana merhamet et ve beni Refiki
Alaya = Yani yce dostun makam olan kendi katna kavutur diye dua ettiini
duydum. (Buhari, Merza 19)
W J

W

K

aleyhi vesellem)i lm deinde yan bandaki su kabna elini daldrp yzne
srerken grdm. O byle yapyor sonra da: Allahm lmn iddet ve
baygnlklarna kar bana yardm et diye dua ediyordu. (Tirmizi, Cenaiz 7)
392
BLM: 148
HASTAYA VE LM YAKIN OLDUU TAHMN EDLENLERE Y
MUAMELE ETMEK

t
J
W

W
K

K

K

913: Imran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet olunduuna
gre Cheyne kabilesinden bir kadn zina sonucu gebe kalm olduu halde
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e geldi ve:
- Ey Allahn Rasul had cezasn gerektiren bir su iledim, cezam ver, dedi.
Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) o kadnn velisini
artp getirtti ve ona: Bu kadna iyi bak ocuunu dourunca bana getir
buyurdu.
Adam bu ileri gerei gibi yapt ve doumdan sonra kadn getirdi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) kadnn zerine elbisesinin iyice balanmasn emretti.
Sk sk baladlar. Sonra da peygamberin emri zerine talanarak ldrld. Sonra
da Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) kadnn cenaze namazn kld. (Mslim,
Hudud 24))
BLM: 149
HASTANIN HASTALIININ DDETN ANLATMASI

W J
K
W

W
914: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet olunmutur. Bir gn
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna girdim. Stmadan titriyordu. Elimi
vcuduna dokundurdum ve: iddetli ateiniz var, stma nbetine tutulmusunuz,
dedim.
- Evet sizden iki kiinin yakaland stmann iddeti kadar stmaya
yakalandm ve zdrap ekiyorum, buyurdular. (Buhari, Merda 13, Mslim, Birr 45)
393

W
J
K W

915: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
yle demitir. Yakalandm iddetli bir hastalk dolaysyla Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ziyaretime geldi. Ona Grdn gibi ok rahatszm ve zengin bir
adamm bir tek kzmdan baka mirasm da yok... (Hadisin tamamn anlatt)
(Buhari, Cenaiz 36 Mslim, Vesaya 5)
W

W J
KK W

916: Kasm ibni Muhammed (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre yle demitir. Aie (Allah Ondan raz olsun) bir keresinde iddetli bir ba
arsna tutulduundan dolay: Vay bama lyorum demiti. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de: Asl ben vay bam demeliyim, buyurdu. (Buhari,
Merda 16)
BLM: 150
LMEK ZERE OLANA KELME- TEVHD TELKN ETMEK

W W J
K

917: Muaz (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kimin son sz Allahtan baka gerek
tanr yoktur = La ilahe illallah olursa o kii cennete girer. (Ebu Davud, Cenaiz 20)

W W

J
K

918: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:lmek zere olanlarnza la
ilahe illallah demeyi telkin ediniz. (Mslim,Cenaiz 1)
BLM: 151
LNN GZ KAPATILDIKTAN SONRA NE SYLENR

W

J

W

394
W

W

K

919: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre yle
demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) vefat etmi olan Ebu Selemenin
yanna girdi. Gzleri ak kalmt. Onlar kapatp yle buyurdu: Ruh knca
gzler onu izler. Tam bu srada Ebu Selemenin ailesinden bir grup lk koparp
alamaya baladlar. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Kendisine hayrla dua ediniz. nk melekler duanza amin derler buyurdu
ve yle devam etti: Allahm Ebu Selemeyi bala derecesini hidayete ermiler
seviyesine ykselt. Geri kalanlar arasndan hayrl kimseler brak. Ey alemlerin
Rabbi, bizi de onu da bala, kabrini genilet ve aydnlat. (Mslim, Cenaiz 7)
BLM: 152
LNN BAINDA SYLENECEK SZ

W
W

J

W
K

WW
W

K
W
K

920: mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Hasta ve lnn banda
bulunduunuzda gzel szler syleyiniz. Zira melekler sizin dualarnza amin
derler. mm Seleme (Allah Ondan raz olsun) dedi ki: Ebu Seleme vefat edince
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e geldim ve: Ey Allahn Rasul, Ebu Seleme
ld, dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahm beni
ve onu bala, onun yerine ondan daha iyisini ver diye dua et dedi. Ben de
peygamberin dedii gibi yaptm da Allah buna Ebu Selemeden daha hayrl olan
Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)i e olarak verdi. (Mslim, Cenaiz 6)
W
W J

W
W

WK

K

921: Yine mm Seleme (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete gre yle
demitir. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken dinledim.
395
Herhangi bir kul skntya der de inna lillah ve inna ileyhi rcin = Biz Allahn
mlkndeyiz ve ona dneceiz. Ey Allahm uradm musibetin ecrini ver ve bana
bunun daha hayrlsn lutfet diye dua ederse Allah, onu urad skntdan dolay
mkafatlandrr ve ona kaybettiinden daha hayrlsn verir.
mm Seleme dedi ki: Ebu Seleme ld vakit ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in rettii gibi dua ettim. Allah ta bana Ebu Selemeden daha
hayrlsn yani, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i e olarak verdi. (Mslim,
Cenaiz 4)

W J
W W W
W
W

W W K
K

922: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kulun ocuu lnce Allah
meleklerine yle der:
- Kulumun ocuunun ruhunu mu kabzettiniz? buyurur. Melekler:
- Evet, derler. Allah:
- Kulumun cierparesini gnlnn meyvesini mi kopardnz? Buyurur.
Melekler:
- Evet, derler. Allah:
- Peki kulum ne dedi, buyurur. Melekler:
- Sana hamdetti ve inna lillah ve inna ileyhi rcin = Biz senin mlkndeyiz ve
sana dneceiz dedi, derler. Bunun zerine Allah:
- O halde kulum iin cennette bir ev yapn ve adn da hamd evi koyun,
buyurur. (Tirmizi, Cenaiz 36))
W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), Allahn yle buyurduunu sylemitir:
Mmin bir kulumun dnyada sevdiklerinden birini aldm zaman buna sabredip
sevabn Allahtan beklerse onun mkafat ancak cennettir. (Buhari, Rikak 6)

W J

W

K

396
924: same ibni Zeyd (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
yle demitir. Raslullahn kzlarndan biri olan Zeyneb Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)e adam gndererek ocuunu veya olunun lmek zere olduunu
haber verdi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) haber getiren kimseye:
Ona dn ve unu bildir ki, veren de alan da Allahtr. Onun katnda her eyin
belli bir vakti vardr. Sabretsin ve Allahtan ecrini beklesin buyurdu. (Buhari,
Cenaiz 33, Mslim Cenaiz 9)
BLM: 153
BAIRIP AIRMADAN LYE ALAMAK
t
J

W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yannda Abdurrahman ibni Avf, Sad ibni
Ebu Vakkas ve Abdullah ibni Mesud (Allah Onlardan raz olsun) bulunduu halde
Sad ibni Ubadeyi ziyaret etti onu ar hasta grnce Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) alad. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in aladn gren Ashab
da aladlar. Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Bilmez misiniz,
gerekten Allah gzya ve kalbin elemi sebebiyle kiiye azap etmez fakat dilini
iaret ederek- bunun yznden lye ya azab eder ya da merhamet buyurdu.
(Buhari, Cenaiz 44, Mslim Cenaiz 2)

J
> W

K

926: same ibni Zeyd (Allah Ondan raz olsun)dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e kznn lm halinde bulunan olunu getirdiler
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in gzleri doldu. Bunun zerine Sad ibni
Ubade:
- Ey Allahn Rasl bu ne haldir? deyince Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem):
- Bu Allahn kullarnn kalbine koyduu acma duygusudur. Rahmettir. Allah
ancak yumuak kalbli kullarna merhamet eder. buyurdu. (Buhari, Cenaiz 33,
Mslim Cenaiz 9)
397

J

W
K

W
K

W
K

(sallallahu aleyhi vesellem) ruhunu teslim etmek zere olan olu brahimin yanna
girince gzlerinden yalar boanmaya balad bunun zerine Abdurrahman ibni Avf
Ey Allahn Rasul sizde mi? alyorsunuz diye sordu Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)de ona: Ey ibni Avf bu grdn gzyalar rahmet ve efkat eseridir
cevabn vererek unlar ilave etti Gz yaarr kalb hznlenir. Biz ancak
Rabbimizin raz olaca szleri syleriz. Ey brahim seni kaybetmekten dolay
gerekten zgnz. (Buhari, Cenaiz 43)
BLM: 154
LENN HALN GZLEMEK

W
J
K

928: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in azad ettii Ebu Rafi Eslem (Allah
Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: Bir kimse ly ykar da onda grlen hoa gitmeyen halleri gizli
tutarsa Allah o kimseyi krk kere balar. (Hakim Mstedrek I, 362)
BLM: 155
CENAZE NAMAZI KILMAK

W W J
W
W

K

929: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bir cenazede, cenaze
namaz klncaya kadar bulunursa bir lek, gmlnceye kadar kalrsa iki lek
sevap alr ki lek ne kadardr? diye sordular Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem): ki byk da kadardr cevabn verdi. (Buhari, Cenaiz 59, Mslim
Cenaiz 52)
398

W J

K

930: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim sevabna inanarak
karln da sadece Allahtan bekleyerek bir mslman cenazesi ile birlikte gider ve
namaz klnp gmlnceye kadar beklerse her biri Uhud da kadar olan iki lek
sevabla dner. Yine bir kimse cenaze namazn klp defnolunmadan ayrlrsa bir
lek sevabla dner. (Buhari iman 35)

W

J
K
931: mm Atiyye (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre yle
demitir. Biz kadnlara cenazeyi takip etmek yasakland fakat kesin olarak da
haram klnmad. (Buhari Cenaiz 29, Mslim Cenaiz 34)
BLM: 156
CENAZE NAMAZINDA SAFLARIN DURUMU

W W

J
K

932: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)yle buyurdu: Bir mslman lye saylar yze varan
bir cemaat namaz klar ve l hakknda hayrl ahidlikte bulunup efaat ederlerse
onlarn bu dualar kabul olunur. (Mslim Cenaiz 58)
W

W
J

K
933: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim dedi. Bir
mslman lr de cenaze namazn Allaha irk komayan krk kii klarsa Allah
onlarn cenaze hakkndaki dualarn kabul eder. (Mslim Cenaiz 59)
399

W J
W

K

W
934: Mersed ibni Abdullah el-Yezeniden rivayet edildiine gre yle demitir.
Malik ibni Hbeyre (Allah Ondan raz olsun) cenaze namaz klaca zaman cemaati
az bulursa onlar saf haline getirir ve yle derdi: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) saf cemaatin cenaze namazn kld kii cenneti hak etmitir.
Buyurdu. (Ebu Davut Cenaiz 39, Tirmizi Cenaiz 40)

BLM: 157
CENAZE NAMAZINDA OKUNACAK DUALAR

W

J

W

E

K

935: Ebu Abdurrahman Avf ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre yle demitir. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir cenaze
namaz kld onun yle dua ettiini duydum ve ezberledim:
Allahm onu bala, ona rahmet, et onu azap ve skntlardan koru
kusurlarn affet, cennetten nasibini ikram et, girecei yeri (kabrini) genilet, su, buz
ve kar ile onun gnahlarn yka tertemiz yap, beyaz elbiseyi kirden temizler gibi onu
hatalarndan temizle, kendi evinden daha hayrl bir ev, ailesinden daha hayrl bir
aile, einden daha hayrl bir e, ver onu cennete koy, kabir ve cehennem azabndan
koru.
bni Avf diyor ki: Bu gzel dualar duyunca keke len ben olaydm diye
iimden geirdim. (Mslim Cenaiz 85)
J
J

W

J

K

400

K
936: Ebu Hureyre, Ebu Kafade, ve brahim el Ehel oda babasndan (babas
sahabidir) (r.anhm)den rivayet edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) bir cenaze namaz kld ve yle dua etti.
Allahm dirilerimizi ve llerimizi, kklerimizi ve byklerimizi,
erkeklerimizi ve kadnlarmz, burada bulunanlarmz ve bulunmayanlarmz
bala. Allahm bizden hayatta brakacaklarn slam zere yaat, ldreceklerini
iman zere ldr. Bizi bu cenazede bulunmann sevabndan mahrum etme ve ondan
sonra da bizi fitneye drme. (Tirmizi Cenaiz 38)

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim demitir. Cenaze
namazn kldnz zaman len kimseye samimi bir kalble dua ediniz. (Ebu Davut
Cenaiz 56)

W

J

K
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bir cenaze namaznda yle dua etmitir.
Allahm bu cenazenin Rabbi sensin. Bunu sen yarattn, islama sen ulatrdn
imdi onun ruhunu da sen aldn. Onun gizli ve ak hallerini en iyi sen bilirsin. Biz
ona efaati olabilmek hayrl ahitlikler yapmak iin geldik. Sen onu bala. (Ebu
Davut Cenaiz 56)

W
J

W

K
939: Vsile ibnl Eska (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bize mslmanlardan birinin
cenaze namazn kldrmt. Onun yle dua ettiini duydum: Allahm falan olu
falan sana emanettir ve senin gvencen altndadr. Onu kabir fitnesinden ve
cehennem azabndan koru sen sznde duran ve hamde layk olansn. Allahm onu
401
bala ve ona merhamet et, phesiz sen tek balayan ve merhamet edensin. (Ebu
Davut Cenaiz 56)

J
W

W K

WW

K

K
W

940: Abdullah ibni Ebu Evfa (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre O kznn cenaze namaznda drt defa tekbir ald drdnc tekbirden sonra iki
tekbir arasnda durduu kadar durup, kznn balanmasn diledi ve ona dua etti.
Sonra da Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) byle yapard dedi.
*Baka bir rivayette yledir. Drt tekbir aldktan sonra o kadar bekledi ki biz
onun beinci defa tekbir alacan sandk, sonra sana ve soluna selam verdi.
Namazdan sonra Bu yaptn nedir? dedik. O da bize Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yaptn grdm eye bir ilave yapm deilim, ya da Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) byle yapard diye cevap verdi. (Hakim el Mstedrek, I,
360)
BLM: 158
CENAZEY HIZLICA TAIMAK

W J
W
K

K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu Cenazeyi hzlca gtrn,
eer o iyi bir kimse ise bu onun iin bir hayrdr onu bir an evvel kabirdeki hayr ve
sevabna kavuturmu olursunuz. Eer iyi bir kii deilse bu da bir erdir, onu
abucak omuzlarnzdan atm olursunuz. (Buhari Cenaiz 51, Mslim Cenaiz 50)
*Mslimin dier bir rivayetinde Hayra onu kavuturmu olursunuz.
denilmitir.

W
W

J

W

402

W

K

942: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: l tabuta konulup ta
erkekler onu omuzlarna aldklar zaman eer o iyi bir kii ise: beni bir an nce
yerime ulatrnz!der. Eer iyi biri deilse, eyvah beni bu tabut ile nereye
gtryorsunuz diye feryad eder. lnn bu sesleniini insanlardan baka her
yaratk duyar. Eer insan bu szleri iitecek olsayd dehetten dp baylrd.
(Buhari Cenaiz 50)
BLM: 159
CENAZENN BORCUNU HEMEN DEMEK

W
J
K
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu Mminin ruhu borcu
deninceye kadar ona bal kalr. (Tirmizi Cenaiz 74)

W
K

944: Husayn ibni Vahvah (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Talha ibnil-Bera ibn-il Azib (Allah Ondan raz olsun) hastalanmt peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) onu ziyarete geldi karken yle buyurdu Talhaya
lmn yaklatn gryorum, lecek olursa bana haber verin, defn ve tekfin iini
abuklatrn, nk bir mslmann lsnn ailesi nnde uzun zaman bekletmek
uygun deildir. (Ebu Davut Cenaiz 34)
BLM: 160
KABR BAINDA T VERMEK

W J
W

{

403

W

K
K
W

945: Ali (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle demitir.
Bakul Garkad kabristannda bir cenazenin defni iin bulunuyorduk bu arada
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) elinde baston olduu halde yanmza geldi
oturdu. Biz de evresine oturduk. Ban eip dnd. Bastonuyla yere bir eyler
izmeye balad ve sonra yle diyordu Sizden hibir kimse yok ki cennet ve
cehennemde yerleri yazl olmasn.
- Ey Allahn Rasl biz hakkmzdaki o yazya gvenip hayrl amelleri
brakalm m?dediler. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
- Hayr siz hayrl ameller ileyerek grevinizi yapmaya baknz. Herkes ne iin
yaratld ise onu kolayca elde eder. Buyurdu. Ravi hadisin tamamn anlatt. (Buhari
Cenaiz 83, Mslim Kader 8)
BLM: 161
DEFNDEN SONRA KABR BAINDA DUA
J WW J J

W

W
K

946: Ebu Abdullah veya Ebu leyla knyesiyle de bilinen Ebu Amr Osman ibni
Affan (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir l defnedildikten sonra kabri
banda durdu ve yle buyurdu: Kardeinizin balanmasn isteyiniz Kabir
sorularna cevap vermekte ona baarlar dileyiniz nk o u anda
sorgulanmaktadr. (Ebu Davut Cenaiz 9)

W J

K
947: Amr bn-il s (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle
demitir. Beni kabrime defnettiiniz zaman, bir deve kesip etini paralayacak kadar
mezarmn banda bekleyin k,i sizin varlnzla yeni hayatma alma imkan
bulaym ve Rabbimin elilerine vereceim cevaplar hazrlayaym. (Mslim man
192)
404
BLM: 162
L N SADAKA VERP DUA ETMEK

W
Muhacir ve Ensar denilen ilk mslmanlardan sonra gelenler: Ey Rabbimiz!
diye yalvarrlar: Bizi ve bizden nce iman etmi olan kardelerimizi bala. (59
Har 10)
W

J
K W

948: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)e bir adam: - Annem anszn ld. Zannediyorum ki eer
konuabilseydi sadaka verilmesini vasiyet ederdi. imdi ben onun adna sadaka
versem sevab ona varr m? diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de:
Evet, cevabn verdi. (Buhari, Cenaiz 95, Mslim, Zekat 51)

W
J
K

W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir insan lnce ameli
kesilir, defteri kapanr. Ancak u grubun defterleri kapanmaz;
(1) Sadakai cariye: Kullanm ve sevab devam eden sadakalar, vakflar
(eme, cami, yol, kpr, vs. gibi)
(2) Kendisinden istifade edilen ilim
(3) lnn ardndan dua eden hayrl evlat.
BLM: 163
MSLMAN LLER HAYIRLA ANMAK
W

W
J
E

FW
KE

F

W

W

K

950: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Gnn birinde Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yanndan cenaze ile getiler. Sahabe de onu hayrla
405
andlar. Bunun zerine peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Kesinleti
buyurdu. Sonra bir cenaze daha geti. Onun da fenaln sylediler. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yine Kesinleti buyurdu. Bunun zerine mer ibnl
Hattab: Ne kesinleti Ya Raslallah, diye sordu. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)de yle buyurdu:
nce geen cenazeyi hayrla yadettiniz, bu sebeple onun cennete girmesi
kesinleti, ve dier geen cenazeyi ktlyle yadettiniz, bu sebeple onun
cehenneme girmesi kesinleti. nk siz mminler yeryznde Allahn
ahitlerisiniz. (Buhari, Cenaiz 86, Mslim, Cenaiz 60)

W J

W

W

W

W W

W
W
W

W
K

E FWWE
F
951: Ebul Esved (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle
demitir: Medineye geldiinde Hz. merin yannda oturuyordum. Yanmzdan bir
cenaze geti. Bu kimse hayrla anld. Bunun zerine mer Kesinleti dedi. Sonra
bir baka tabut daha geti. Onun iindeki de hayrla anld. mer yine Kesinleti
dedi. Daha sonra nc bir tabut geti, o da ktlkle anld. mer yine Kesileti
dedi. Bu defa ben kendisine: Ne kesinleti ey mminlerin emiri! dedim. O da yle
cevap verdi: Ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in buyurduu gibi syledim.
nk o: Bir mslman hakknda drt kii hayrla ahitlikte bulunursa Allah onu
cennete kor buyurmutu. Biz kendisine: Peki kii ehadet ederse? dedik. kii
ehadet ederse de ayndr buyurdu. Ya iki kii ehadet ederse? dedik. ki kii de
ehadet etse yine ayndr buyurdu. Artk bir kiinin ahidliini de sormadk.
(Buhari, Cenaiz 86)

BLM: 164
KK OCUKLARI LENN KAZANACAKLARI SEVAP

W
W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Henz ergenlik ana ulamam
406
ocuu len herhangi bir mslman Allah ocuklara olan efkat ve merhametinden
dolay cennetine koyar. (Buhari, Cenaiz 6, Mslim, Birr 153)

W
W J

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Herhangi bir mslmann
ergenlik ana ulamadan ocuu lrse o kimseye cehennem atei ancak yemin
yerini bulacak kadar bir sre dokunur. (Buhari, Cenaiz 6, Mslim, Birr 150)
W

W

J

W

W
K W W

954: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir kadn
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e geldi ve: -Ey Allahn Rasul, senin
sznden hep erkekler istifade ediyor. Biz kadnlara da bir gn ayr, o gn
toplanalm, Allahn rettiklerinden bize de ret, dedi. Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem):
- Peki u gn urada toplannz, dedi.
Kadnlar toplandlar. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) gidip Allahn
kendisine rettiklerinden onlara da retti. Sonra onlara:
Sizden ergenlik ana ulamam ocuunu kim ahirete gndermise
Allah o ocuklar anneleri iin cehenneme kar siper yapar, dedi. Kadnlardan biri:
Bu durum iki ocuk gnderenler iin de geerli midir? dedi. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)de: Evet iki ocuk iin de geerlidir cevabn verdi. (Buhari, lim
36, Mslim, Birr 152)

BLM: 165
ZALM VE AZABA URAYANLARIN YAKINLARINDAN GEERKEN
KORKUP ALAYIP ALLAHA SIINMAK

W

J

W W

W K

407

W

K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Semd kavminin lkesi olan Hcr denilen
yere varnca yle hitap etti:
Siz Azaba urayan bu kavmin yurdundan abucak alayarak gein.
Alamayacaksanz girmeyiniz de onlarn bana gelen azab size de gelmesin.
(Buhari, Salat 53, Mslim, Zhd 39)
Baka bir rivayette Hcre vard zaman Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)in yle buyurduu bildirilmektedir. Kendilerine zulmedenlerin yurduna
alayarak girin. Yoksa onlarn bana gelen sizin de banza gelebilir. Sonra
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ban rtt ve vadiyi sratle geti. (Buhari,
Enbiya 17, Mslim, Zhd
YOLCULUK EDEBLER KTABI
BLM: 166
YOLCULUA PEREMBE GN VE ERKEN IKMA GERE

J

WEF K

K

956: Kab ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Tebk Gazvesine Perembe gn kt. zaten
genellikle Perembe gn sefere kmay severdi. (Buhari, Cihad 103)
* Buhari ve Mslimin deiik bir rivayeti yledir: Perembe gnnden baka
gnlerde Raslullahn sefere kt pek nadirdir. (Buhari, Cihad 103, Mslim, Cihad
77)
W

J

K

957: Sahabi Sahr ibni Vedaa el-Gamidi (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Allahm mmetimin erken
kalkp iine gcne gidenlerin ilerinde ve rzklarnda bereketler ihsan eyle. Ravi
diyor ki: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Seriyye veya ordu gnderdii
zaman sabah erkenden gnderirdi. Sahrda tccard, ticaret mal ve kervanlarn
408
sabah erkenden yola karr, iine erkenden balard.Bu sebeple mal oald ve
byk servet sahibi oldu. (Ebu Davud, Cihad 78, Tirmizi, Byu 6)
BLM: 167
YALNIZ YOLCULUK YAPMAMAK

W
W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsanlar yalnz bana
yolculuk yapmann ne kadar sakncal olduunu bir bilselerdi hibir binek sahibi
gece yolculuuna yalnz kmazd. (Buhari, Cihad 135)
W W

J
K

959: Amr ibni uayb (Allah Ondan raz olsun)n babas yoluyla dedesinden
rivayet ettiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir
yolcuya bir eytan arkada olur. ki yolcuya iki eytan arkada olur. yolcu ise bir
kervandr.
W W
J
K

960: Ebu Said ve Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: kimse yolculua
karsa aralarnda birini bakan sesinler. (Ebu Davud, Cihad 80)

W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Arkadaln en hayrls
drt kiiden oluandr. Harbe gnderilen birliklerin en hayrls drt yz kii olandr.
Ordularn en hayrls ise drt bin kiiden meydana gelendir. Mevcudu on iki bine
varan ordunun malubiyeti saysnn azlndan deil baka sebeplerdendir.
(Buhari, Cihad 83)
BLM: 168
YOLCULUKTA YRMEK VE KONAKLAMAK
409

W W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Otu bol olan yerlerde
yolculuk yaptnz zaman otlardan istifade etmeleri iin hayvanlarnza da imkan
verin. Kurak zamanlarda ve blgelerde yola kmsanz hayvanlarnz gidecei yere
abucak varmalar iin hzlca srn. Gece yatmak iin mola verecek olursanz
yoldan ayrlp bir kenara ekilip istirahatnz yapn zira yol zeri geceleyin
hayvanlarn gzergah ve haeratn snadr. (Mslim, mara 178)

W J
K

963: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yolculua kar da geceleyin konaklayacak olursa sa yannn
zerine yatard. Sabaha kar mola verirse sa dirseini diker, ban avucunun iine
koyard. (Mslim, Mescid 313)

W W
J
K
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Geceleyin yolculuk yapmaya baknz.
nk gece yolculuunda rahata yol alnr, yol ksaym gibi gelir. (Ebu Davud,
Cihad 57)

W
J

W K

K

K

965: Ebu Salebe el Huen (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Sahabiler
bir yerde konakladlar m dere boylarna ve da yollarna dalrlard. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Sizin bu ekilde da yollarna ve dere boylarna
dalmanz eytann vesvese ve aldatmasndandr buyurdu. O gnden sonra
sahabiler konakladklar yerlerde birbirlerinden hi ayrlmadlar. (Ebu Davud, Cihad
88)

W J
J

W

410

W

K

966: Rdvan beyatnda bulunan Hanzaliyye olu diye anlan Sehl bni Rebi ibni
Amr el-Ensari (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) karn srtna yapm, brleri gm bir devenin yanndan geti ve:
Konuamayan bu hayvanlar hakknda Allahtan korkunuz. Besili ve semiz olarak
binin ve yine besili ve semiz olarak kesip yiyin buyurdu. (Ebu Davud, Cihad 44)

W

J

K

W
K

K

W
W

W
W J

W W W

K

967: Ebu Cafer Abdullah ibni Cafer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Gnn birinde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) beni terkisine = Binit
hayvannn arkasna ald ve kimseye sylemeyeceim bir sr verdi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in abdest bozmak iin saklanaca en uygun yer tepe
arkas veya hurma bahelerinin duvarlarnn arkas idi. (Mslim bylece ksa olarak
nakletti. Mslim, Hayz 79)
Raslullah, Ensardan bir adamn bahesine girdi. Bakt ki orada bir deve var.
Deve peygamberi grnce inledi ve gzleri yaard. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) devenin yanna gidip kulak ve hrgcn efkatle okad. Deve inlemesini
kesti, bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem):
- Bu devenin sahibi kimdir? Veya bu deve kimindir? Diye sordu. Ensardan bir
gen geldi ve bu deve benimdir, dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de:
- Allahn sana verdii bu deve hakknda Allahtan korkmuyor musun? O senin
kendisini a braktn ve ok yorduunu bana haliyle ikayet ediyor buyurdu.
(Ebu Davud, Cihad 44)
K

W
J
968: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir yerde konakladmz
zaman develerin yklerini zp eerlerini alp onlar rahatlatmadan namaza
durmazdk. (Ebu Davud, Cihad 44)
411
BLM: 169
YOLCULUK ARKADAINA YARDIM ETMEK

EK FW
Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem)buyururlar ki; Kim
mmin kul din kardeinin yardmnda olduu srece Allah da o kulun
yardmndadr. (Mslim, zikir 38)
EK
FW

Peygamber efendimiz(sallallahu aleyhi vesellem)buyururlar ki; Dine dayal
her gzel i sadaka sevab kazandrr. (Buhari Edeb 33)

W

J
W

K

969: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)le bir yolculukta bulunduumuz srada devesine binmi
bir adam kageldi. Sana soluna baknmaya balad. Bunun zerine Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem): Yannda fazla binek hayvan olan hayvan olmayana
versin. Fazla az olan da olmayana versin diyerek her eit mal sayd. te o
zaman biz mslmann ihtiyacndan fazla bir ey bulundurmaya ve saklamaya hakk
olmadn anladk. (Mslim, Lukata 18)

W J

{

K

K

W
(sallallahu aleyhi vesellem) bir gazaya kmak istediinde bize Ey Muhacirler ve
Ensar topluluu mal ve akrabas bulunmayan kardelerimiz vardr. Bundan dolay
sizden biriniz onlardan iki veya kimseyi yanna alsn buyurdu.
Aslnda bizlerin de ancak bir kii ile nbetleerek binecek devemiz vard. Cabir
dedi ki: Ben nbetlee binmek zere iki veya kii aldm. Benim de ancak
onlardan biri gibi deveme nbetlee binme hakkm vard. (Ebu Davud, Cihad 34)
412

W J
K
971: Yine Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yolculuk esnasnda arkadan yrr, zayf hayvanlar srer,
yrmekte glk eken insanlar terkisine bindirir ve onlara dua ederdi. (Ebu
Davud, Cihad 94)
BLM: 170
YOLCULUKTA YAPILACAK DUALAR

W

K

Ve Allah btn kart iftleri de yaratandr ve bindiiniz hayvanlar ve
gemileri de yaratan Odur ki bylece onlarn zerlerine binip yerleince Rabbinizin
bunca nimetlerini hatrlayp; btn bunlar bizim emrimize ve hizmetimize veren
Allah ne ycedir, onu tm noksanlklardan tenzih ederiz, yoksa biz bunlara g
yetiremezdik, diyesiniz. (43 Zuhruf 12-13)

W

J

W

K

K

K

K

W

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yolculua karken hayvan zerine binip
iyice yerleince tekbir alp yle dua ederdi: Bu biniti bizim hizmetimize vereni
tesbih ve takdis ederiz yoksa biz buna g yetiremezdik. phesiz dnp dolap
ona varacaz. Allahm bu yolculuumuzda senden iyilik takva ve raz olacan
ameller ilemeyi nasib etmeni dileriz. Allahm bu yolcuumuzu kolay kl, uzan
yakn et. Allahm yolculuumuzu kolaylatr, yolumuzu ksalt, uzan yakn et.
Allahm yolculukta yardmcmz sensin, geride braktmz oluk ocuumuzun
koruyucusu da sensin. Allahm yolculuun zorluklarndan zc eylerle
413
karlamaktan ve dnte malmzda oluk ocuumuzda kt haller grmekten
sana snrm der, dnnde de bunlar okur ve u cmleleri ilave ederdi: Biz
yolcular tevbe ederek Rabbimize ibadet ederek ve hamdederek dnyoruz.
(Mslim, Hac 425)

W

J

K
973: Abdullah ibni Sercis (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yolculua karken: Yolculuun
glklerinden, zc manzaralarla karlamaktan, ykseliten sonra dten,
mazlumun bedduasndan ve dnte aile ve maldaki kt grnmlerden Allaha
snrd. (Mslim, Hac 426)

W J
W

W

W

W

W

W
W

W

W

W

K

W
974: Ali bni Rabia (Allah Ondan raz olsun)dan, yle demitir: Ali ibni Ebi
Talibi grdm. Binmesi iin hayvan getirdikleri zaman ayan zengiye koyunca,
Bismillah dedi. Hayvann zerine yerleip dorulunca: Elhamdulillah dedi ve sonra
yle dedi; Bunu bizim hizmetimize vereni tesbih ve takdis ederiz, yoksa biz buna
g yetiremezdik. Biz phesiz Rabbimize dneceiz, dedi defa Elhamdlillah,
defa Allah ekber dedi sonra da: Ey Rabbim seni tesbih ederim. Ben kendime
zulmettim, beni bala nk senden baka gnah balayacak olan yoktur
ayetini okudu ve gld. Bunun zerine ey mminlerin emiri niin gldn? dediler.
O da u cevab verdi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in benim yaptm gibi
yaptn ve benim gldm gibi gldn grm ve Ey Allahn Resul niin
gldn? diye sormutum: Yce Rabbin benden baka gnahlar balayacak bir
kimsenin olmadn bilerek gnahlarmz bala diye dua eden kulundan raz
olur buyurmutur, dedi. (Ebu Davud, Cihad 74, Tirmizi, Deavat 46)
414
BLM: 171
YOLCULUKTA TEKBR VE TESBH GETRMEK
K

W J
975: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz yolculukta rampalara
karken Allah ekber, vadilere inilerde de Sbhanallah derdik. (Buhari, Cihad
132)

W

J
K

976: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) ve askerleri tepelere karlarken Allahekber,
dzlklere indiklerinde de Sbhanallah diye tesbih ederlerdi. (Ebu Davud, Cihad
72)

W J

W

K

K

K

K

W
977: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) Hac ve Umreden dnerken her yoku ve yksek yere
ktnda kere Allahekber der, sonra: Allahtan baka ilah yoktur, onun
orta yoktur, mlk onundur, hamd ona mahsustur, onun her eye gc yeter. Artk
dnyoruz, gnahlarmzdan tevbe, Allaha ibadet, secde ve hamd ederiz. Allah
verdii sz yerine getirdi, kuluna yardm etti ve o kudretiyle dman ordularn
hezimete uratp perian etti buyururdu. (Buhari, Cihad 158)
* Mslimin deiik bir rivayetinde; Byk ve kk harblerden veya hac ve
umreden dndnde kayd yer almaktadr. (Mslim, Hac 428)

W

J
W
K

W

K

978: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)den rivayete gre bir adam
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e: -Ey Allahn elisi sefere kmak istiyorum,
bana t ver, dedi. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)de ona: Allahtan kork ,
her yksek yere ktnda Allahekber de. buyurdu. Adam gittikten sonra
415
arkasndan: Allahm ona uzaklar yakn et ve bu seferi ona kolay kl diye dua etti.
(Tirmizi, Deavat 45)

W
J

W

K
K

979: Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz bir
yolculukta Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)le beraberdik. Tepelere ktka
Allah ekber la ilahe illallah diye yksek sesle tekbir ve tehlil getirdik. Bunun
zerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Ey insanlar kendinizi zorlamaynz.
Zira siz sara ve yannzda bulunmayan birine dua etmiyorsunuz. Allah daima
sizinle beraberdir, iitir ve size sizden daha yakndr buyurdu. (Buhari, Cihad 131)
BLM: 172
YOLCULUKTA DUA ETMEK

W
W J
K
W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: dua vardr ki kabul
edilmesinde phe yoktur. Mazlumun duas, yolcunun duas, ana babann ocuuna
olan duas. (Ebu Davud, Vitir 29, Tirmizi, Birr 7)
BLM: 173
KORKU ANINDA DUA ETMEK
W

J
K

981: Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir topluluktan kukuland zaman yle
dua ederdi: Allahm senin himayeni onlara kar kalkan yapyor bizi onlardan koru
ve onlarn verecekleri zarardan da sana snyoruz. (Ebu Davud, Vitir 30)
416
BLM: 174
KONAKLAMA YERNDE YAPILACAK DUA
W
W

J

W

K

982: Havle binti Hakim (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken dinledim, dedi:
Kim bir yerde konaklar da sonra tm yarattklarnn errinden Allahn
mkemmel ve tam olan kelimelerine (isim ve sfatlarna) snrm derse konaklad
o yerden ayrlncaya kadar hibir ey ona zarar veremez. (Mslim, Zikir 54)

W

J

W

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yolculukta iken gece olunca yle derdi:
Ey yeryz senin de benim de Rabbim Allahtr. Senin ve sende olan eylerin
errinden sende yaratlanlarn ve zerinde gezip dolaanlarn errinden Allaha
snrm. Yine arslanlarn, ahslarn, ylanlarn, akreplerin errinden burada
yaayanlarn(toprakta yaayan cinlerin), douranlarn(blis) ve doanlarn
(errinden) Allaha snrm. (Ebu Davud, Cihad 75)

BLM: 175
YOLCULUKTAN ABUK DNMEK

W J

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yolculuk bir eit azaptr.
Doru drst vaktinde yiyip imekten sizi alkor. Herhangi biriniz iini bitirince
evine dnmekte acele etsin. (Buhari, Umre 19, Mslim, mare 179)
417
BLM: 176
YOLCULUKTAN EVE GNDZ DNMEK

W J
K

W K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Uzun bir sre ailesinden uzak kalan
kimse evine geceleyin anszn gelmesin. (Buhari, Nikah 130, Mslim, mara 183)
Baka bir rivayette : Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Uzun bir sre
ailesinden uzak kalan kimse evine geceleyin anszn gelmesini yasaklad.
W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) bir yolcuktan dnd zaman evine gece girmezdi.
Kuluk vakti veya akamleyin gelirdi.
BLM: 177
YOLCUNUN DNTE NE SYLEYECE
W

W
J
K

aleyhi vesellem)le birlikte bir seferden dnyorduk. Medineyi grebilecek bir yere
gelince Reslullah (sallallahu aleyhi vesellem) unlar syledi:
Seferden dnyoruz. Gnahlarmzdan dolay tevbe ediyoruz. Rabbimize
ibadet ve hamdediyoruz Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bu sz Medineye
gelinceye kadar sylemeye devam etti.
418
BLM: 178
YOLDAN DNTE MESCDE URAMAK

W

J
K

988: Kab ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir yolculuktan dnd zaman ilk i olarak
mescide urar ve iki rekat namaz klard. (Buhari, Megazi 79, Mslim, Tevbe 53)
BLM: 179
KADININ TEK BAINA YOLCULUK YAPMAMASI

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allaha ve ahiret gnne
inanm bir kadnn yannda kendisiyle evlenmesi haram olan bir yakn olmadan bir
gn ve bir gecelik yolculua kmas helal deildir. (Buhari, Taksir 4, Mslim, Hac
423)

W

J
W

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) : Bir erkek yannda mahremi (ana, baba,
karde, akraba) olmayan bir kadnla yalnz bana kalmasn. Hibir kadn da yannda
kendisiyle evlenmesi haram olan bir yakn olmakszn tek bana yolculua
kmasn buyurdu. Bunun zerine bir sahabi:
-Ey Allahn Rasul karm hac yapmak iin yola kmaya hazrland. Ben de
falan savaa katlmak iin yazldm, dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Git hanmla birlikte hac yap buyurdu. (Buhari, Nikah 111, Mslim, Hac 424)
419
FAZLETLER BAHS
BLM: 180
KURAN OKUMANIN FAZLET
W
W J
K

991: Ebu mame (Allah Ondan raz olsun), ben Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i: Kuran okuyunuz, nk Kuran kyamet gnnde kendisini
okuyanlara efaati olarak gelecektir buyururken iittim demitir. (Mslim,
Msafirin 253).
W

W

J

K

992: Nevvas ibni Seman (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i: Kuran ve hayatlarn Kurana gre
ayarlayanlar kyamet gn maher yerine getirilirler. Bu srada Bakara ve Al-i mran
sureleri kendilerini okuyup amel eden kimseler hakknda hayrl ehadette bulunup
savunabilmek iin mcadele ederek o kimselerin nlerine gelirler buyururken
iittim. (Mslim, Msafirin 253)

W W J
K
993: Osman ibni Affan (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizin en hayrlnz Kuran
renen ve retendir. (Buhari, Fezaill Kuran 21)

W W

J

K
994: Aie (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuran gerei gibi gzel okuyan kimse
Allahin peygamberlerine gnderilen eli itaatkar meleklerle beraberdir. Kuran
kekeleyerek zorlukla okuyan kimseye de iki kat sevap vardr. (Buhari, Tevhid 52,
Mslim, Msafirin 243)
420

W W

J

W

W

W

W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuran okuyan mmin
turungiller gibidir. Kokusu ho, tad gzeldir. Kuran okumayan mmin hurma
gibidir. Kokusu yoktur, tad gzeldir. Kuran okuyan mnafk reyhan (fesleen)
gibidir. Kokusu ho fakat tad acdr. Kuran okumayan mnafk Ebu Cehil karpuzu
gibidir, kokusu yoktur ve tad da acdr. (Buhari, Etme 30, Mslim, Msafirin 243)
W
J
K

996: mer ibni Hattab (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah u Kuranla amel edip
hayatlarn onunla ayarlayan toplumlar ykseltir. Onun izinden gitmeyip onu
arkalarna atanlar da alaltr. (Mslim, Msafirin 269)
W

W

J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sadece u iki kimseye
imrenilebilir, onlar gibi olmak istenebilir. Veya bu iki kimseye hased edilir ve
bunlardaki bu nimetin yok olmas istenir. Biri Allahn kendisine Kuran bilgisi
verdii onunla gece gndz megul olup gereiyle amel eden kimsedir. Dieri de
Allahn kendisine mal verdii ve bu mal gece gndz onun yolunda harcayan
kimsedir. (Buhari, lim 15, Mslim, Msafirin 266)

W

J
K

W

e

998: Bera ibni Azib (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam Kehf
suresini okuyordu. Yannda at da iki iple bal duruyordu. Bu adamn zerine bir
bulut geldi ve ona yaklamaya balad. At da bundan rkt. Sabah olunca adam
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): O seknedir = Rahmet ve huzurdur. Kuran
okuduun iin inmitir buyurdu. (Buhari, Fezail Kuran 11, Mslim, Msafirin 240)
421

W W J

W
W

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim Kuran- Kerimden bir
harf okursa onun iin bir iyilik sevab vardr. Her bir iyiliin karl da on sevaptr.
Ben size Elif, lam, mim, bir harftir demiyorum. Bilakis elif bal bana bir harf, lam
aynen bir harf, mim de ayrca bir harfdir. (Tirmizi, Fezaill Kuran)

W W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kalbinde kafasnda
hafzasnda hibir ayet bulunmayan kimse harab olmu bir ev gibidir. (Tirmizi,
Fezaill Kuran 18)
W

J

W

K
1001: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuran oku
da yksel, okuduun nisbette cennet basamaklarndan yukar k. Dnyada ar ar
okuduun gibi imdi de ar ar oku. phesiz senin cennette yerleecein yer
okuduun ayetin son noktasdr. Ne kadar okursan o kadar ykselirsin (Ebu
Davud, Vitir 20, Tirmizi Fezaill Kuran 18)

BLM: 181
KURANI SIK SIK TEKRARLAYIP UNUTULMAYA MAHKUM ETMEMEK

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: u Kuran her vakit okuyup
tekrarlaynz. Muhammedin cann elinde tutan Allaha yemin ederim ki
Kurann hafzadan kp kamas ksteklenmi, balanm devenin ipinden
kamasndan daha hzldr. (Buhari, Fezaill Kuran 23, Mslim Msafirin 231)
422

W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuran ezberleyen kimse
bal devenin sahibine benzer. Deve sahibi onu sk sk gzetirse elinde tutabilir. Eer
onunla ilgilenmezse kap gider. (Buhari, Fezaill Kuran 23, Mslim, Msafirin
226)
BLM: 182
SES KURANLA SSLEMEK VE SES GZEL OLANDAN KURAN
OKUMASINI STEMEK

W
W J

1004: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun), Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle buyururken iittim, demitir. Allah, Kuran- Kerimi aktan
gzelce okuyan gzel sesli peygamberini dinleyip raz olduu kadar hibir eyi
dinleyip raz olmamtr. (Mslim, Msafirin 234)

W

J
K

W W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) kendisine yle dedi: Ey Ebu Musa Davut
peygambere verilen gzel seslerden sana da bir name verilmitir. (Buhari, Fezaill
Kuran 31, Mslim, Msafirin 235)
* Mslimin bir rivayeti yledir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ebu
Musaya yle dedi: Dn gece senin Kuran okuyuunu dinlerken beni bir
grseydin....

W
J
K

1006: Bera ibni Azib (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)i yats namaznda Vettini vezzeytuni suresini okurken
423
dinledim. Ondan daha gzel sesli bir kimse iitmedim, grmedim. (Buhari, Ezan 102,
Mslim, Salat 177)
W

J
K

1007: Ebu Lbabe Beir ibni Abdulmnzir (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuran
tecvid kurallarna gre ahenkle(gzel sesle) okumayan bizden deildir. (Ebu
Davud, Vitir 20)
W W W J
K

W>

W

K K

W

1008: Abdullah ibni Mesud (Allah Ondan raz olsun) der ki: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) bana Kuran oku buyurdu. Ya Raslallah Kuran
sana indirilmiken ben sana nasl Kuran okurum? Dedim. Ben Kuran bakasndan
dinlemeyi ok severim buyurdular. Bunun zerine ben de kendilerine Nisa
suresinden okudum. Her mmetten gerek bir ahid seni de bunlara hakkyla ahid
getirdiimiz zaman halleri nice olur.(4 Nisa 41) anlamndaki ayete gelince imdilik
yeter, buyurdular. Bir de baktm ki iki gzlerinden yalar(mmetine olan
rahmetinden dolay)boanyordu. (Buhari, Fedaill Kuran 33, Mslim, Msafirin
247)
BLM: 183
BELRL AYET VE SURELER OKUMAYA TEVK

W W
J
W

W

W

K

1009: Ebu Sad Rfi ibn Mualla (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana: Mescidden kmadan nce sana
Kurandaki en byk sureyi reteyim mi? dedi ve elimi de tuttu mescidden
kmak zere iken ben: Ey Allahn Rasul bana Kurandaki en byk sureyi
retecektiniz, dedim. Bunun zerine: O sure Fatiha suresidir ki her namazda
424
tekrar tekrar okunan yedi ayettir ve bana verilen Kurann en byk suresidir.
buyurdular. (Buhari, Tefsir 1, Fedail-l Kuran 9)
W

J
K

W

W
W

W

K
W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) kul hvellah ehad(ihlas) suresi hakknda
yle buyurdu: Canm elinde tutan Allaha yemin ederim ki bu sure Kurann te
birine denktir. (Buhari, Fezaill Kuran 13)
Dier bir rivayette de Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ashabna yle
buyurdu: Sizden biriniz bir gecede Kurann te birini okumaktan aciz midir? bu
durum onlara zor geldi de: Buna hangi birimizin gc yeter ya Rasulallah, dediler.
Bunun zerine efendimiz: Kul hvallahu ehad, Allahussamed, Kurann te
biridir, buyurdular.

W

J
W

>

K

bir adam baka bir kimsenin kul hvellahu ehad suresini tekrar tekrar okuduunu
duydu. Sabah olunca Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e azmsayarak haber
verdi. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Canm elinde
bulunduran Allaha yemin ederim ki o sure Kurann te birine denktir, buyurdu.
(Buhari, Fedail Kuran 13)
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Kul hvellahu ehad suresi hakknda:
phesiz o sure Kurann te birine denktir, buyurdular. (Mslim, Misafirin 261)
W

W

J03
K

W

425
1013: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre bir adam: Ben
u Kul hvellahu ehad suresini seviyorum, dedi. peygamberimiz de: phesiz ki
o surenin sevgisi seni cennete sokar, buyurdular. (Buhari, Ezan 106)

W J
K

1014: Ukbe ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Bu gece indirilen ayetleri
grmedin mi? onlarn benzeri asla grlmemitir. Onlar Kul ez birabbil felak ve
Kul ez birabbinnas sureleridir. (Mslim, Msafirin 264)
W

J
K

1015: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)n yle dedii rivayet
edilmitir. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) cinlerden ve gz demesinden
Allaha snrd.Nihayet muavvizeteyn (nas ve felak sureleri) nazil olunca bunlarla
Allaha snmaya balad ve dier dualar brakt. (Tirmizi, Tb 16)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kuranda otuz ayetli bir
sure vardr ki o sure bir adama efaat etti neticede o kii baland. O sure
Tebarekel-lezi biyedihil mlk suresidir. (Ebu Davud, Salat 327, Tirmizi, Fezill
Kuran 9)
W

J
K

1017: Ebu Mesud el Bedri (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: Kim Bakara suresinin
sonundaki iki ayeti okursa o iki ayet o kimseye yeter(o gecede gelecek ktlklerden
seni korur). (Buhari, Fedaill Kuran 10, 27 ,34, Mslim, Msafirin 255)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Evlerinizi kabirler haline
getirmeyiniz(ller gibi kuran okumay terketmeyiniz). phe yok ki eytan Bakara
suresinin okunduu evden kaar. (Mslim, Msafirin 212)
426

W W

J

W

K
W
1019: bey ibni Kab (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ya Ebel-Mnzir, Allahn
kitabndan ezberinde olan ayetlerden hangisinin daha byk olduunu bilir misin?
diye sordu.
Ben: Allah l ilhe ill hvel hayyl kayyum(ayetl krsi) ayetidir, dedim.
Bu cevap zerine efendimiz elini gsme vurdu ve Bu ilim ve bilgi sana mbarek
olsun, hayrl olsun el Ebu-l Mnzir, buyurdular. (Mslim, Msafirin 258)

W J
W

W

W
K

W

W K

W

>

W

W

W

K

W

W>

W W

W

W

W
W

W xW z
W

W K

W W

K

427
1020: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)nin yle dedii rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) beni Ramazanda toplanan zekat mallarn
korumakla grevlendirmiti. Bir ara bir adam gelip yiyecek eylerden avulamaya
balad. Onu yakaladm ve seni Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e
gtreceim, dedim. O adam: Muhta birisiyim, bakmakla ykml olduum
oluk ocuum var, dedi. Ben de kendisini salverdim.
Sabah olunca Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Ya Eba Hreyre dn
gece yakaladn adam ne yapt? buyurdu. Ben de: Ey Allahn elisi, o kimse
ihtiya iinde bulunduunu, oluk ocuunun olduunu syledi. Ben de acdm ve
brakverdim, deyince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Dikkat et, o sana
yalan syledi, tekrar gelecek, buyurdu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)n bu
sz zerine tekrar geleceini anladm ve onu gzetlemeye baladm.
Adam geldi, yine yiyecek trl eylerden avulamaya balad. Bunun zerine
ben: imdi seni Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna gtreceim,
dedim.
O adam: Beni brak, muhtacm, oluk ocuum da var, bir daha gelmem, dedi.
Ben de acdm ve brakverdim. Sabah olunca Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
bana: Ya Eba Hreyre dn gece yakaladn o adam ne yapt? diye sordu. Ben de:
Ya Rasulallah, bana yine muhta olduunu, oluk ocuunun olduunu syledi, ben
de acdm ve brakverdim, dedim. Bunun zerine Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem): O adam sana kesinlikle yalan syledi ama yine gelecektir. buyurdular.
Ben de nc sefer gelmesini bekledim. Gerekten de yine geldi ve
yiyeceklerden tekrar avulamaya balad. Ben de onu tekrar yakaladm ve: Seni
kesinlikle Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gtreceim bu nc ve son
geliindir. Bir daha gelmeyeceine sz veriyorsun sonra tekrar geliyorsun, dedim. Bu
sefer bana: Beni brak Allahn seni kendisiyle faydalandraca baz kelimeleri ben
sana reteyim, dedi. Ben de nedir o kelimeler, dedim. O: Yatana girdiinde
Ayet-el Krsiyi oku. O zaman senin yannda Allah tarafndan gnderilmi devaml
bir koruyucu bulunur ve sabaha kadar eytan sana yaklaamaz, dedi. Ben de onu
salverdim. Sabah olunca Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana: Yakaladn
o adam gece ne yapt? diye sordu. Ben de: Ey Allahn Rasul, Allahn beni
faydalandraca baz kelimeleri bana reteceini syledi ben de brakverdim,
dedim. Peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem) buyurdular ki: O
kelimeler nedir? Ben de o kimse bana: Yatana girdiin zaman Ayet-el Krsiyi
bandan sonuna kadar oku. Bunu okuduun zaman senin yannda Allah tarafndan
devaml bir koruyucu bulunur ve sabaha kadar eytan sana asla yaklaamaz,
dediini syledim. Bunun zerine Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)
Dikkat et, yalanc olduu halde bu sefer sana doru sylemi! gnden beri
kiminle konutuunu biliyor musun ey Ebu Hreyre? Dedi. Ben: Hayr bilmiyorum,
dedim. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de: O eytandr buyurdular.
(Buhari, Vekalet 10, Fezaill Kuran 10, Bedl Halk 11)

W J
K

WK

428
1021: Ebud Derda (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. Kehf suresinin
bandan on ayet ezberleyen kimse deccal errinden korunmu olur. Bir dier
rivayet, sonundan on ayet eklindedir. (Mslim Musafirin 257)

W

J

W

W

W

W

K

1022: bn Abbas (Allah Onlardan raz olsun) rivayet edildiine gre Cebrail bir
sefer peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda otururken gkten kap
gcrtsna benzer bir ses iitti ve ban kaldrd Cebrail; Bu imdiye kadar hibir
ekilde almayan sadece bu gn alan bir gk kapsdr oradan bir melek indi. Bu
melekte bu gne kadar hi inmemiti melek selam verdi ve peygamberimize yle
dedi;
Mjdeler sana! Senden nce hibir peygambere verilmeyen iki nur verildi sana.
Biri Fatiha suresi dieri de Bakara suresinin son ayetleridir. Bunlardan okuyacan
her bir harfe karlk sana sevap ve mkafat verilir. (Mslim Musafirin 254)
BLM: 184
KURAN OKUYUP MZAKERE ETMEK N TOPLANMAK

W
W
J
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. Bir gurup insan
Allahn evlerinden bir evde toplanr, Allahn kitabn okur ve aralarnda
mzakere(ders yapmak) ederlerse, zerlerine maddi ve manevi huzur, rahatlk iner
ve onlar rahmet kaplar ve melekler evrelerini kuatr. Ve Allah o kimseleri kendi
yannda bulunan melekler arasnda anar. (Mslim Zikr 38)
429
BLM: 185
ABDEST GZELCE ALMANIN FAZLET

Ey iman edenler! Namaz klacanz zaman yzlerinizi, dirseklerinize kadar
ellerinizi; ve balarnz meshedip, topuklara kadar ayaklarnz ykayn. Eer boy
abdestini gerektirecek bir halde iseniz guslediniz. Eer hasta iseniz veya seyahatte
iseniz, yahut tabii(tuvalet)ihtiyacnz gidermiseniz veya hanmlarnzla cinsi
birleme yapmsanz ve bu halde su bulamamsanz, o zaman(teyemmm)
ellerinizizin avucuyla temiz topraa dedirip onunla yznz ve kollarnz hafife
ovun. Allah size herhangi bir glk karmak istemez; ama sizi tertemiz klmak ve
size olan nimetini tamamlamak istiyor ki; kredenlerden olasnz. (5 Maide 6)

W

W J
K

1024: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)n yle dedii rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyurduunu iittim. phesiz ki
benim mmetim kyamet gnnde abdest izlerinden dolay yzleri nurlu elleri ve
ayaklar prl prl olmalaryla arlacaklar. Sizden kim nurunun ve parlaklnn
arttrlmasna gc yetiyorsa mutlaka gerekeni yapsn. (Buhari Vudu 3, Mslim
Taharat 35)

W

W J
K

1025: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet olunmutur.
Dostum Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittim: Mminin
cennette taknaca ziyneti abdest suyunun ulat yere kadar varr. (Mslim
Tahara 40)

W W J
K

1026: Osman bn Affan (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr:
430
Kim abdestini gzelce alrsa o kimsenin gnahlar trnaklarnn altna
varncaya kadar btn vcudundan kar. (Mslim Tahara 33)
W

W J
K

1027: Yine Osman ibni Affan (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre yle demitir. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i Benim u abdestime
benzer ekilde abdest alrken grdm. Sonra dedi ki; Bir kimse bu ekilde abdest
alrsa gemi gnahlar balanr. Onun namaz ve mescide kadar yrmesi de
fazladan bir sevap kazandrm olur. (Mslim Tahara 8)
J
W J

J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmular; Mslman veya mmin
bir kul abdest ald ve yzn ykad zaman gzleriyle iledii gnahlar abdest
suyu veya suyun son damlalaryla beraber dklr gider. Ellerini ykad zaman
elleriyle iledii her gnah abdest suyu veya suyun son damlalaryla beraber
dklr gider. Ayaklarn ykad zaman ayaklaryla yryerek iledii her gnah
abdest suyu veya suyun son damlalaryla ayaklarndan dklr gider. Bylece o
kimse gnahlarndan temizlenmi olur. (Mslim Tahara 32)

W
W J

W

W K

W

W

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Medinedeki kabristana geldi ve; Selam size
ey mminler yurdu inaallah bizde size katlacaz. Kardelerimizi grmeyi arzu
ettim.dediler. Ashab da Biz senin kardelerin deilmiyiz Ya Raslullah dediler.
Peygamberimiz de; Siz benim ashabmsnz, kardelerimiz henz gelmemi
insanlardr. buyurdular. Bunun zerine ashab;
431
-mmetinden henz dnyaya gelmemi kimseleri nasl tanyacaksn dediler.
Bunun zerine peygamber efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem);
-Ne dersiniz bir kimsenin aln ak ayaklar beyaz bir at olsa her taraf simsiyah
atlar iinde kendi atn tanmaz m?diye sordu. Ashab evet tanr Ya Raslullah
dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de Onlar abdest almalarndan dolay
yzleri el ve ayaklar prl prl olarak geleceklerdir. Bende Kevser havuzunun
banda onlar bekleyeceim. buyurdular. (Mslim Tahara 39)

W W J

W

W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Size Allahn onunla gnahlar silip,
dereceleri ykseltecek hayrl ileri size haber vereyim mi? buyurdular. Ashab da
evet Ya Raslullah dediler. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem);
Zor artlarda bile olsa(ar souk veya scak havalarda souk veya scak suyla)
abdesti gzelce almak, mescidlere giderken admlar oaltmak(nk camiye
gidilerimizde attmz her admlarmz iin bir sevap kazanyor ve bir gnahmzda
siliniyor),bir namaz kldktan sonra teki namaz byk bir arzu ile beklemek, ve iki
defa, ite balanmanz gereken, rabet etmeniz gereken eyler bunlardr, deyip
tekrarlad. (Mslim Tahara 41)

W
W

J
K
1031: Ebu Malik el Eari (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular. Temizlik yani her trl
gnah ve pisliklerden arnmak imann yarsdr. (Mslim Tahara 1)

W

J

W J
J
K

K

W
1032: mer ibn-i Hattab (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular.
Sizden biriniz abdestini gzelce alr ve tamamladktan sonra da: Tek olan
orta olmayan Allahtan baka ilah olmadna Muhammedin Allahn kulu ve
Rasul olduuna ehadet ederim derse o kimseye Cennetin sekiz kaps alr o da
diledii kapdan Cennete girer. (Mslim Tahara 17)
432
Tirmizide bu hadise ilave olarak : ...Allahm beni, sana ok tevbe edenlerden
ve temizleyicilerden kl. sz yer alr.

BLM: 186
EZANIN FAZLET

W
J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. nsanlar ezan
okumann ve birinci safta bulunmann ne kadar sevap olduunu bilselerdi, bu i iin
sra ve yer bulamaz kura ekmek zorunda kalarak kura ekerlerdi. Namaza erken
gitmekteki sevab bilselerdi birbirleriyle yar ederlerdi. Eer yats ve sabah namazn
cemaate gitme sevabn bilselerdi emekleyerek de ve srnerek de olsa bu iki
namaza giderlerdi. (Buhari, Ezan 9,32, Mslim Salat 129)

W

W J
K

1034: Muaviye (Allah Ondan raz olsun)den yle dedii rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim: Kyamet gn
mezzinler insanlarn en uzun boyunlu olanlardr.
J
J

W

KWK

1035: Abdullah ibn-i Abdurrahman ibn Ebu Sasaa (Allah Ondan raz
olsun)den rivayet edildiine gre Ebu Said el Hudri (Allah Ondan raz olsun)
kendisine yle dedi; Seni koyunlar ve ky hayatn sever gryorum. Koyunlarla
veya kyde olduun zaman namaz iin ezan okurken sesini iyice ykselt nk
mezzinin sesini iiten cinni, insan ve her varlk kyamet gnnde ezan okuyan
kimse iin ahitlik eder. Ebu Sad; Ben bunu Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)den iittim demitir. (Buhari, Ezan 5)

W
W J
433
W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur. Namaz iin ezan
okunduunda ezan duymamak iin eytan yellenerek kaar ezan bitince de geri
dner, namaz iin kamet edilince yine arkasn dner kaar. Kamet bitince kii ile
nefsi arasna sokulur(vesvese karr)ve ona Falan eyi hatrla, falan eyi hatrla
diyerek (namazdan evvel insann) hi de aklnda olmayan eyleri hatrlatr, . T
(insan) ka rek'at kldn bilmez oluncaya kadar (kendisiyle uramaya alr)olur.
(Buhari, Ezan 4, Mslim, Salat 19)

W
J

W

K

1037: Abdullah ibn Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. Ezan
iittiiniz zaman mezzinin sylediklerin aynen sizde syleyin sonra bana salavat
getirin nk bir kimse bana bir salavat getirirse Allah ona on kere rahmet eder.
Daha sonra benim iin Allahtan vesileyi isteyin nk vesile cennette Allahn
kullarndan tek bir kuluna layk olan bir makamdr. O kulun ben olacam
umuyorum. Benim iin vesileyi isteyen kimseye efaatim vacip olur. (Mslim, Salat
11)

W

J
K

1038: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. Ezan iittiiniz zaman sizde
mezzinin sylediklerini tekrar ediniz. (Buhari, Ezan 7, Mslim, Salat 10)
W

W J

K

1039: Cabir (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. Kim ezan iittii zaman, Ey u eksiksiz
davetin ve klnacak namazn Rabbi olan Allahm Muhammed (sallallahu aleyhi
434
vesellem)e vesileyi ve fazileti ver onu kendisine vadettiin makam mahmuda ulatr
diye dua ederse kyamet gnnde o kimseye efaatim vacip olur. (Buhari, Ezan 8)

W

J

W
K

1040: Sad ibni ebi Vakkas (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. Kim mezzini
dinledikten sonra tek ve orta olmayan Allahtan baka ilah olmadna
Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem) onun kulu ve Rasl olduuna ahitlik
ederim. Rab olarak Allah'tan Rasul olarak Muhammed (sallallahu aleyhi
vesellem)den din olarak ta slamdan raz oldum derse o kimsenin gnahlar
balanr. (Mslim, Salat 13)

W
W
J
K
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ezan ile kamet arasnda yaplan dua
reddolunmaz. (Ebu Davut Salat 35, Tirmizi Salat158)
BLM: 187
NAMAZLARIN FAZLET

W

Kitaptan sana vahyedileni oku ve insanlara ulatr. Namaznda dikkatli ve
devaml ol nk namaz insan irkin ilerden, vahye ve ona teslim olan akla aykr
her trl eyden alkoyar. Allah' gndemde tutmak elbette en byk ibadettir. Allah
ne ilerseniz hepsini bilir. (29 ankebut 45)
W
W J
W

K

W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittiini syledi: Birinizin
kaps nnde bir nehir olsa da o kimse her gn bu nehirde be defa ykansa
435
kirinden bir ey kalr m? Ne dersiniz. Sahabiler kirinden hibir ey kalmaz dediler.
Bunun zerine peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Be vakit namaz ite bunun
gibidir. Allah be vakit namazla kiinin gnahlarn silip yok eder. (Buhari, Mevakit
6, Mslim, Mesacid 283)

W
W
J
K

1043: Cabir (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Be vakit namazn benzeri, sizden
birinizin kaps nnden akp giden ve her gn iinde be sefer ykand suyu bol
bir rmak gibidir. (Mslim, Mesacid 284)

W
J

W

W W

1044: bn Mesud (Allah Ondan raz olsun) den rivayet edildiine gre adamn
biri yabanc bir kadn pvermi sonra da Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e
gelip durumu haber vermiti. Bunun zerine Gndzn ba ve sonu ile gecenin
gndze yakn saatlerinde namaz kl phesiz iyilikler ktlkleri giderir. (11 Hud
114) ayeti nazil oldu.
O adam bu ayet yalnzca bana m mahsustur Ya Rasulallah dedi. peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)de; mmetimin tamam iindir buyurdular. (Buhari,
Mevakit 4, Mslim, Tevbe 39)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Byk gnahlar
ilenmedike klnan be vakit namaz aras ile iki Cuma arasnda ilenilen kk
gnahlara keffarettir. (Mslim, Tahara 14)

W
W J

K

1046: Osman ibni Affan (Allah Ondan raz olsun)n Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i yle buyururken duyduu rivayet edilmitir. Bir mslman farz
bir namazn vakti geldiinde gzelce abdest alr huu iinde ruku ve secdelerini de
tam yaparak namazn klarsa byk gnah ilemedike bu namaz o gne kadar
iledii tm gnahlarna keffaret olur. Bu her zaman iin byledir. (Mslim, Tahara
436
BLM: 188
SABAH VE KND NAMAZININ FAZLET

W J
K

1047: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki serinlik vaktinde klnan
namazlardan sabah ve ikindiyi klan kimse cennete girer. (Buhari, Mevakit 26,
Mslim, Mesacid 215)
W
W J
K

1048: Ebu Zheyr Umare ibni Ruveybe (Allah Ondan raz olsun) Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yle buyururken iittiini syledi. Gne
domazdan ve batmazdan nce namaz klan bir kimse cehenneme girmeyecektir.
Yani sabah ve ikindi namazlarn. (Mslim, Mesacid 213-214)

W W

J
K

1049: Cndb ibni Sfyan (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Sabah namazn klmak suretiyle gne balayan kimse Allah'n himayesine
girmi olur. Ey Adem olu Allah seni sana ykledii bir grevden dolay sorguya
ekmesin. (Buhari, Mevakit 26, Mslim, Mesacid 215)
W W J

W

J J

K
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur.
Bir ksm melekler geceleyin bir ksm da gndz vakti birbirlerine nbeti
devrederek sizin aranzda bulunurlar. Bu melekler sabah ve ikindi namazlarnda
buluurlar. Sonra geceyi sizin yannzda geiren melekler Allah'n huzuruna
ykselirler. Allah kullarnn durumunu o meleklerden ok iyi bildii halde yinede
meleklere:
-Kullarm ne halde braktnz?diye sorar. Melekler de;
437
-Onlar namaz klarken braktk yanlarna vardmz zaman da namaz
klyorlard derler. (Buhari, Mevakit 16, Mslim, Mesacid 210)

W J

W
K

KE

FW
1051: Cerir ibni Abdullah el Beceli (Allah Ondan raz olsun) yle dedi.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)in yannda idik dolunay durumunda olan aya
bakarak yle buyurdular. Sizler u ay glk ekmeden grdnz gibi
Rabbinizi de cennette aka greceksiniz. Gne domadan ve batmadan nceki
namazlar karmadan klmay baarabilirseniz kesinlikle karmayp klnz.
Buharinin dier bir rivayetinde Raslullah ayn on drdnc gecesi aya
bakmt denilmektedir. (Buhari, Mevakit 16, Mslim, Mesacid 211)

W W J
K

1052: Breyde (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: kindi namazn terk eden kimsenin
iledii amelleri boa gitmi gibi olur. (Buhari, Mevakit 15)

BLM: 189
MESCDLERE GRMENN FAZLET

W
J
K

Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her kimse namaz iin
camiye gidip gelirse Allah onun her geli ve gidiinde onun iin cennette bir sofra
hazrlar. (Buhr, Ezan 37; Mslim, Mescid 285)

W J

K

Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular. Bir kimse evinde
438
gzelce temizlenir(abdest alr) ve Allah'n farzlarndan bir farz yerine getirmek iin
Allah'n evlerinden birine giderse att her admdan biri bir gnahn silip yok eder,
bir dieri de derecesini ykseltir. (Mslim, Mesacid 282)

W
J

W K

W

W K

K

1055: Ubey ibni Kab (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Ensardan bir adam
vard. Evi mescide ondan daha uzak bir kii bilmiyorum. Buna ramen hibir namaz
da karmyordu. Kendisine
-Keke karanlk ve ar scak gnlerde binebilecein bir eek satn alsan?
denildi. Adam da:
-Evimin mescide yakn oluu beni sevindirmez. Ben mescide gidiimde ve
aileme geri gelip giderken attm her adma sevap yazlmasn istiyorum deyince
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Allah btn bunlarn hepsinin sevabn
senin iin bir araya toplad. buyurdu. (Mslim, Mesacid 278)

W J
W

W W>

K

WK

1056: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle dedi. Mescidin evresindeki arsalar
bo kalmt. Beni Selime mescidin yaknna tanp yerlemek istediler. Bu arzu
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e ulanca onlara:
Bana gelen bilgiye gre mescidin yaknna tanp yerlemek istiyormusunuz
yle mi? buyurdular onlar da:
Evet ey Allah'n Rasul, byle arzu etmitik dediler. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bunun zerine iki defa ey Selime oullar yurtlarnzdan
ayrlmaynz ki admlarnza sevap yazlsn. buyurdular onlar da:
-Artk yerlerimizden gmek bizi sevindirmeyecektir dediler. (Mslim,
Mesacid 280)

W W J

K

439
1057: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:Muhakkak ki insanlarn
namazdan dolay sevab en byk olan uzak mesafeden camiye gelmek iin en fazla
yryenleridir. Namaz imamla birlikte klmak iin bekleyen kimsenin sevab
namaz tek bana klp sonra uyuyan kimseden daha byktr. (Buhari, Ezan 31,
Mslim, Mesacid 277)

W
J
K
1058: Breyde (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. Karanlk
gecelerde mescidlere yryerek giden kimselere kyamet gnnde tam bir
nura(aydnla) kavuacaklarn mjdeleyiniz.(Ebu Davut,Salat 50, Tirmizi, Salat
116)

W J

W K W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Size, Allah'n kendisiyle gnahlarnz
silecei ve derecelerinizi ykseltecei hayrlar haber vereyim mi? buyurdular.
Ashab da Evet Ya Raslullah dediler. Bunun zerine Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) Btn glklere ramen abdesti gzelce almak, mescidlere doru
ok adm atmak ve bir namaz kldktan sonra teki namaz beklemek ve iki defa ite
balanmanz gereken, rabet etmeniz gereken eyler bunlardr, deyip buyurdular.
(Mslim, Tahara 41)
or artlarda bile olsa(ar souk veya scak havalarda souk veya scak suyla)
abdesti gzelce almak, mescidlere giderken admlar oaltmak(nk camiye
gidilerimizde attmz her admlarmz iin bir sevap kazanyor ve bir gnahmzda
siliniyor),bir namaz kldktan sonra teki namaz byk bir arzu ile beklemek, ve iki
defa, ite balanmanz gereken, rabet etmeniz gereken eyler bunlardr,
W

J

W

K{KKK
1060: Ebu Said el Hudr (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Mescidlere cemaatle
namaz klmay alkanlk haline getiren bir kimseyi grdnz zaman onun
gerekten iman sahibi olduuna ahitlik ediniz. Allah yle buyurur; Allah'n
440
mescidlerini ancak Allah'a ve ahiret gnne inanan namaz klan zekat veren ve
Allah'tan baka kimseden korkmayanlar enlendirir ve onarrlar ite onlar doru
yolu bulanlardan olabilirler. (9 Tevbe 18) (Tirmizi, man 8)
BLM: 190
NAMAZ N BEKLEMENN FAZLET

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden birinizin evine
gitmesine baka bir engel olmad halde srf namaz alkoyduu srece o kimse
devaml namazda imi gibi saylr. (Buhari, Ezan 36, Mslim, Mesacid 275)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Sizden biriniz abdestini
bozmad srece namaz kld yerde dier bir namaz beklemesi sresince melekler
kendisine: Allah'm bu kulunu bala bu kuluna merhamet et diye dua ederler.
(Buhari, Ezan 36)

W
J

W

K

(sallallahu aleyhi vesellem) bir gece yats namazn gece yarsna kadar ertelemiti.
Namazn kldktan sonra ynn bize kar dnerek yle buyurdu: Pek ok kimse
namazn klp uykuya daldlar. Sizler namaz beklemeye baladnzdan beri namaz
iinde saylrsnz.
441
BLM: 191
CEMAATLE NAMAZ KILANIN FAZLET

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Cemaatle klnan namaz tek
bana klnan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir. (Buhari, Ezan 30,
Mslim, Mesacid 249)

W W J

K

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimsenin cemaatle kld
namazn sevab, evinde ve arda kld namazdan yirmi be kat daha faziletlidir.
Bunun byle olmasnn sebebi udur. Adam gzelce abdest aldktan sonra baka
hibir amac olmakszn evden kp camiye giderse att her adm kendisini Allah
katnda bir derece ykseltirken gnahlarndan birini de eksiltir. Namazn klnca
abdestini bozmakszn ve bo szlere dalmakszn namaz kld yerde kald srece
melekler ona: -Allah'm ona rahmetinle muamele et ona ac diyerek dua ederler o
kimse bir baka namaz vaktini bekledii srece namazda immi gibi saylr.
(Buhari, Ezan 30, Mslim, Mesacid 272)

W

W J

K

W W
W
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)e kr bir adam gelerek Ya Raslullah Beni
mescide gtrecek bir kimse yok diyerek Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in
kendisine evinde klmas iin izin vermesini istedi. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)ona izin verdi. Adam arkasn dnp gitmeye alrken Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) onu ard ve ; Ezan duyuyor musun? diye sordu.
442
Adam da evet cevabn verince peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) O halde
davete icabet et ve cemaate gel. Cevabn verdiler. (Mslim, Mesacid 255)

W J J

W
K

W
K

1067: Kendisine Amr ibni Kays da denilen mehur mezzin Abdullah ibni
mm Mektum (Allah Ondan raz olsun) Ya Raslullah gerekten Medinenin
zararl haerat ve yrtc hayvanlar oktur bundan dolay benim de kr olmam
sebebiyle cemaate gelmeksizin evimde vakit namazm klabilir miyim diye izin
isteyince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Hayyealessalah ve Hayyealelfelah
iitiyorsan mescide mutlaka gelmelisin buyurdu. (Ebu Davut, Salat 42)
W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Canm elinde tutan Allah'a
yemin ederim ki zaman zaman iimden yle geiyor. Odun toplamay emredeyim
odun toplansn sonra namaz emredeyim ezan okunsun sonra bir kimseye
emredeyim insanlara imam olsun sonrada varp namaza gelmeyenlerin evlerini
kendileri iindeyken yakaym. (Buhari, Ahkam 52, Ezan 29, Mslim, Mesacid 251-
254)
W J

W
K

1069: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle dedii rivayet edilmitir. Her
kim Allah'n huzuruna mslman olarak kmak sevindirecekse namazlarn ezan
okunan yerde yani camiler ve mescidlerde devam etsin. phesiz ki Allah
peygamberiniz iin hidayet yollarn aklamtr. Bu namazlarda hidayet
443
yollarndandr. ayet sizde cemaati terk edip namaz evinde klan u adam gibi
namazlar klacak olursanz peygamberinizin snnetini terk etmi olursunuz.
Eer peygamberinizin snnetini brakrsanz sapkla dersiniz. Benim
grdm kadaryla cemaatleri ancak mnafkl belli olanlar geri kalrd.
Aramzda yle kimseler olurdu ki kendi bana yryemeyecek durumda olan kii
iki kiinin arasnda sallanarak namaza getirilir ve safa yerletirilirdi. Mslimden bir
rivayete gre bni Mesud yle demitir. phesiz ki Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bize hidayet yollarn retmitir. inde ezan okunan mescidlerde namaz
klmak da hidayet yollarndandr. (Mslim, Mesacid 256-257)
W

W J

K

K

1070: Ebud Derda (Allah Ondan raz olsun) yle dedi. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim. Bir ky veya ssz bir yerde(lde)
kii bulunurda namaz aralarnda cemaatle klmazlarsa eytan onlara galip gelip
yenmitir, zerinde hakimiyeti ele alr. O halde cemaatle namaz klmaya devam edin
nk kurt, srden ayrlan koyunu yer. (Ebu Davut, Salat 46)
BLM: 192
SABAH VE YATSI NAMAZLARINDA CEMAATE DEVAMIN NEM

W
W J

K

W W

K

1071: Osman ibni Affan (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
yle buyurmulardr. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle derken iittim:
Yats namazn cemaatle klan kimse gece yarsna kadar namaz klm gibidir. Kim
sabah namazn cemaatle klarsa btn geceyi namaz klm gibidir. (Mslim,
Mesacid 260)
Tirmizinin Snenindeki rivayet ise yledir. Osman ibni Affan (Allah Ondan
raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: Kim yats namaznda cemaatte hazr bulunursa gecenin yarsn namazla
444
geirmi gibi sevap kazanr. Yats ve sabah namazlarnda cemaatte bulunan kimseye
ise btn geceyi namazla geirmi gibi sevap vardr. (Tirmizi, Salat 165)
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. Eer insanlar yats ve
sabah namazlarn cemaatle klmaktaki sevab bilselerdi emekleyerek de olsa
cemaatle namaz klmaya gelirlerdi. (Buhari, Ezan 9, Mslim, Salat 129)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr. Mnafklara yats ve
sabah namazndan daha ar gelen hibir namaz yoktur insanlar bu iki namazda ne
kadar ok sevap olduunu bilselerdi emekleyerek bile olsa bu cemaate gelirlerdi.
(Buhari, Mevakit 20, Mslim, Mesacid 252)
BLM: 193
FARZ NAMAZLARA DEVAM ETMENN EMREDLMES ERKETMENN DE
YASAKLANMASI

W
Tm namazlarnza ve zellikle sabah ve ikindi namaznza devam edin ve
Allah'n huzurunda(namazda) saygyla ve iten bir ballkla durun. (2 Bakara 238)

W
Eer kafirlik ve mriklikten dnp tevbe ederlerse tevbe ve imanlarnn
gerei namaz klarlar, zekat da verirlerse artk onlar serbest brakn. (9 Tevbe 5)
W

W
W J

W W
K W
W
K
K
1074: bni Mesudun yle dedii rivayet edilmitir. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e hangi ameller daha faziletlidir diye sordum. Vaktinde klnan
namaz buyurdu. Sonra hangisidir dedim. Anne babaya iyilik etmektir
buyurdular. Daha sonra hangisidir diye sordum? Allah yolunda cihad etmektir
buyurdular. (Buhari, Mevakit 5, Mslim, man 137)
445
W W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: slam be temel zerine
kurulmutur.Allah'tan baka ilah olmadna ve Muhammedin, Allah'n Resl
olduuna ahitlik etmek, namaz dosdoru klmak, zekat gerei biimde
vermek,Kabeyi haccetmek,Ramazan orucunu tutmak. (Buhari, man 1-2, Mslim,
man 19-22)

W W J

K

1076: Yine Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ben
insanlarla, Allah'tan baka ilah olmadna, Muhammedin Allah'n elisi olduuna
ahadet getirip namaz dosdoru klp, zekat hakkyla verinceye kadar savamakla
emrolundum. Bunlar yaptklarnda kanlarn ve mallarn benden korumu olurlar.
slamn gerektirdii haklar (ksas, had vb.) bunlarn dndadr. Onlarn kalblerinde
gizledikleri eylerin hesab ise Allah'a aiddir. (Buhari, man 17, Mslim, man 32-36)

W W J

K

1077: Muaz (Allah Ondan raz olsun) yle dedii rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) beni Yemene vali ve kad olarak gnderdiinde yle
buyurdu. Sen kitap ehlinden bir topluma gidiyorsun. Onlar, Allah'tan baka ilah
olmadna ve benim Allah'n hak elisi olduuma ehadet etmeye davet et. eer
onlar bunu kabul ederlerse onlara bildir ki Allah onlara her gn ve gecede be vakit
namaz farz klmtr. Onlar eer bunu da kabul ederlerse onlara bildir ki
zenginlerden alnp fakirlere verilmek zere zekat da farz klnmtr. Onlar bunu da
kabul ederlerse onlarn mallarnn en kymetlilerini almaktan sakn. Mazlumun
bedduasndan sakn nk onunla Allah arasnda bir perde yoktur. (Buhari, Zekat
41, Mslim, man 29)
446
W
W J
K

1078: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)i yle derken iittim. Gerekten kii ile kfr ve irk arasndaki fark
namaz terk etmektir. (Mslim, man 134)
W
J
K

1079: Breyde (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur. Bizimle mnafk, mrik ve kafirler
arasnda iman sz yan ayrc temel unsur namazdr. Namaz terkeden kimse
muhakkak kafir olur. (Tirmizi man 9, Nese-i Salat 8, bn Mace kamet 77)
W
J
K

1080: man ve amelinde byk bir ahsiyet olduunda gr birlii bulunan
Tabiinden akk ibn Abdullah yle dedi: Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)in
ashab namazdan baka amellerden hi birinin terk edilmesini kfr saymazlard.
Ancak namazn terkedilmesini kfr olarak kabul ederlerdi. (Tirmizi man 9)

W W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kyamet gn kulun hesaba
ekilecei ilk ameli namazdr. Eer namaz konusu dzgn karsa artk o kurtulua
ermi ve gerek baarya ulamtr. Eer namaz durumu bozuk karsa aldanm ve
zararl km olur. Eer farzlardan bir eksii karsa Allah yle buyurur. Baknz bu
kulumun farzlardan eksik kalan tamamlayacak bir nafile ibadeti var mdr? bylece
farzlarn eksii nafilelerle tamamlanr sonrada dier amellerinden de ayn ekilde
hesaba ekilir. (Tirmizi Mevakit 188)

BLM: 194
LK SAFTA NAMAZ KILMANIN SEVABI VE SAFLARIN TERTP VE
DZEN

447

W

J

W

W
K

W
1082: Cabir ibni Semurete (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yanmza gelerek yle buyurdu:
Meleklerin Rableri huzurunda saf tuttuklar gibi saf tutsanz ya. Bunun zerine
biz, Ya Raslallah melekler Rablerinin huzurunda nasl saf balarlar dedik. yle
buyurdular. n saflar doldururlar ve saflar sk tutarlar. (Mslim, Salat 119)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsanlar ezan okumak ve ilk
safta bulunmann sevabn bilselerdi ve bunu yapmak iin kura ekmek zorunda
kalsalard mutlaka kura ekerlerdi. (Buhari, Ezan 9, Mslim, Salat 129)

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Erkeklerin en ok sevap
kazanacaklar saf ilk saf, en az sevab olan ise son saftr. Kadnlarn saflarnn en
hayrls son saf, en az sevab olan ise n saftr. (Mslim, Salat 130)

J

K W
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ashabnn namazda geride kalarak saf tutma
eilimini grnce yle buyurmutur. ne doru gelin ve bana yle uyun arkadan
gelenlerde size uysunlar. Bir topluluk devaml surette sevap ve ilimden geri kalmay
tercih ettii srece, Allah'ta onlar sevap ve her eyden geri brakr. (Mslim, Salat
130)

W J

W
K
1086: Ebu Mesud (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle
dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) namaza balayacamz zaman
448
omuzlarmz dokunarak yle buyurdu: Saflar dzgn tutunuz eri, br
yapmaynz. Sonra kalpleriniz de birbirinden ayrlr. Aranza ayrlk der. Ergenlik
ana girmi akl banda ve bilgili olanlarnz benim arkamda onlardan sonra
gelenler daha arkada, daha sonra gelenlerde daha arkada dursunlar. (Mslim, Salat
122)

W
W J
K

W K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Saflarnz dz tutunuz. Zira saflarn
dz olmas namazn tamam olmasn salayan hususlardan biridir. Buharinin
baka bir rivayetinde Gerekten saflarn dz olmas namazn mkemmel olmasn
salayan hususlardandr.
W

W J
W K

K

1088: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun) rivayet olunmutur. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bir defasnda namaz klmak iin kamet getirilmiti. O
bize yzn dnd ve yle buyurdu: Saflarnz doru ve dmdz tutunuz ve
birbirinize smsk yapnz zira ben sizi arkamdan da gryorum. Buharinin
baka bir rivayetinde Her birimiz omzunu arkadann omzuna ayan arkadann
ayana yaptrrd. demitir. (Buhari, Ezan 72-76)

W J
W K

W
K

W

K

1089: Numan ibni Ber (Allah Onlardan raz olsun)in Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)i yle buyururken iittii rivayet edilmitir. Ya saflarnz dzgn
tutarsnz yada Allah ynlerinizi baka baka taraflara evirir. (Buhari, Ezan 71,
Mslim, Salat 127)
Mslimin dier bir rivayetinde: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) oklar
dzeltir gibi saflarmz dzeltirdi. Bizi altrncaya kadar byle devam etti. Bir gn
namaza kt tekbir almak zereyken iimizden birinin gsnn dar ktn
grnce yle buyurdu; Ey Allah'n kullar saflarnz dzeltiniz yoksa Allah
yzlerinizi ve ynlerinizi ayr ayr ynlere evirirde sizi birbirinize dman eder.
(Mslim, Salat 128)
449

W J

W

K

W K
1090: Bera ibni zib (Allah Onlardan raz olsun)den yle rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) gslerimize ve omuzlarmza dokunarak
batan baa saflarn arasnda dolar ve yle buyururdu: Saflarda kark durumda
ileri geri durmaynz sonra kalplerinizde farkllar deiik dnce ve grlere
sahip olursunuz. Ve yle sylerdi; lk saflarda bulunan kimselere Allah rahmet
melekler de dua ederler. (Ebu Davut, Salat 93)
W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Saflarnz dzgn tutunuz.
Omuzlarnz ayn hizada olsun saf arasndaki boluklar doldurunuz. Saf dzeni iin
elinizden tutup eken kardelerinize yumuak davrannz. eytann sokulabilecei
boluklar brakmaynz. Kim bir saftaki boluu doldurup kopukluu nlerse Allah
ona rahmetini ulatrr. Kim de boluk brakarak bir saf kesintiye uratrsa Allah ta
ona rahmetini keser. (Ebu Davut, Salat 93,98)

W J

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Saflarnz sk ve birbirinize yakn
tutunuz. Boyunlarnz da bir hizaya getiriniz. Canm elinde tutan Allah'a yemin
olsun ki phesiz ben saflarn ak yerlerinden eytann siyah kuzu gibi girdiini
gryorum. (Ebu Davut, Salat 93)

W J
K

1093: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: n saf tamamlaynz sonra
arkadaki saf oluturunuz. Bo yer kalrsa son safta kalsn. (Ebu Davut, Salat 93)

W W
J
K

450
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: phesiz Allah, saflarn sa taraflarnda
bulunan kimselere rahmet eder melekler de dua ederler. (Ebu Davut, Salat 94)

W J
J

W

K
J

1095: Bera (Allah Ondan raz olsun)den yle rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in arkasndan namaz klarken yzn bize dndnde
sa tarafna dnd iin onun sa tarafnda olmay arzu ederdik. Bir kere bize
dndnde yle buyurduunu iittim. Rabbim kullarn bir araya toplayacan
gn beni azabndan koru. (Mslim, Msafirin 62)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Saflar oluturmaya
balarken imam ortaya alarak dzenleyiniz ve tm saflardaki boluklar da
doldurunuz. (Ebu Davut, Salat 98)

BLM: 195
FARZ NAMAZLARIN NCES VE SONRASI KILINAN SNNETLER VE
FAZLET
W

J

W

J J

K

1097: Mminlerin annesi mm Habibe Ramle binti Ebu Sufyan (Allah
Onlardan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururken iittim
dedi. Mslman bir kimse farzdan baka nafile olarak her gn, Allah rzas iin on
iki rekat namaz klarsa Allah ona cennette bir kk yapar veya ona cennette bir kk
yaplr. (Mslim, Msafirin 103)
451

W J

K

1098: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi. ben Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile birlikte le namazndan nce iki, le namazndan
sonra iki, cumadan sonra iki, rekat akam namazndan sonra iki, rekat yats
namazndan sonra iki rekat namaz kldm. (Buhari, Tehecd 25-29, Mslim,
Msafirin 104)
W W J
K W K

1099: Abdullah ibni Muaffel (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Her ezan ve kamet arasnda namaz
vardr. Her ezan ve kamet arasnda namaz vardr. Her ezan ve kamet arasnda
namaz vardr. buyurdular, ncsnde klmak isteyenler iin. dedi. (Buhari
Teheccd ve Mslm Msafirin)

BLM: 196
SABAH NAMAZININ SNNETNN NEM

J
K

1100: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle rivayet edilmitir. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) le namaznn farzndan nceki drt rekat ile sabah
namaznn farzndan nceki klm olduu iki rekat hi terk etmezdi. (Buhari,
Teheccd 34)

W
J
K

1101: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun) yle rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) nafile namazlarn hi biri hakknda sabah namaznn iki
rekat snneti derecesinde titiz deildi. (Buhari, Teheccd 27, Mslim, Msafirin 94)
K

W J
K
W
452
1102: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sabah namaznn iki rekat
snneti dnya ve iindekilerden daha hayrldr. (Mslim, Msafirin 96)
Yine Mslimin dier bir rivayetinde, Sabah namazndan nce klnan iki rekat
bana btn dnyadan daha sevimlidir. (Mslim, Msafirin 97)

W J

W

W J J

W >

K

1103: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in mezzini Ebu Abdullah Bilal
ibni Rebah (Allah Ondan raz olsun) rivayet edildiine gre, kendisi bir gn
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e namaz vaktinin girdiini bildirmeye gitmiti.
Fakat Aie (Allah Ondan raz olsun) validemiz Bilale baz eyler sorarak ortalk epey
aarncaya kadar onu megul etmiti. Bunun zerine Bilal namaz vaktinin girdiini
haber verdi. Hz. Peygamber namaza kmaynca Bilal namaz vaktinin girdiini
tekrar haber verdi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) mescide gelerek sabah
namazn kldrd. O zaman Bilal Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e durumu
anlatarak Hz. Aienin kendisini ortalk aarncaya megul ettiini bildirerek ayn
zamanda peygamberimizin de neden ge kaldn sorar, o zaman Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Sabah namaznn iki rekat snnetini klyordum der.
yi ama namaza ok ge geldiniz deyince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
ayet daha da ge kalsaydm yine de bu iki rekat snneti gzelce ve pek iyi bir
ekilde klardm. buyurdular. (Ebu Davut, Tatavvu 3)
BLM: 197
SABAH NAMAZININ SNNETNN NASIL KILINACAI VE NE
OKUNACAI

J
K

W

W
>
453
K

W

K

W
1104: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) sabah namaznn ezan ile kameti arasnda uzatmakszn
hafif iki rekat klard. (Buhari, Ezan 12, Mslim, Msafirin 91)
Buhari ve Mslimin baka bir rivayetine gre Hz. Aie (Allah Ondan raz
olsun) yle dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sabah ezann duyduu
vakit iki rekat snnetini o kadar hafif(acele) tutard ki acaba Fatiha suresini okudu
mu okumad m diye kendi kendime sorardm. (Buhari, Tehecd 28, Mslim,
Msafirin 92)
Mslimden baka bir rivayette de Hz. Aie (Allah Ondan raz olsun) yle
dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sabah ezann duyduu vakit sabah
namaznn snnetini fazla uzatmadan hafif klard. (Mslim, Msafirin 90)
Dier bir rivayette de Hz. Aie (Allah Ondan raz olsun) tan yeri aard
zaman klard dedi. (Mslim, Msafirin 93)

J
K

W
K

1105: Hafsa (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre, mezzin
sabah ezann okuduu ve tanyerinin de aard zaman Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) fazla uzatmadan iki rekat namaz(snnet) klard. (Buhari, Ezan 12,
Mslim, Msafirin 87)
Mslimin baka bir rivayetinde Hz. Hafsa (Allah Ondan raz olsun) yle
dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) tan yeri aarnca iki rekat kld hafife
snnetten baka nafile klmazd. (Mslim, Msafirin 88)

W J

K

1106: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi. Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) gece namazlarn ikier rekat klar gecenin sonunda ise bir rekat vitir
klard. Sabah namaznn farzndan nce de kula kamette imi gibi acele iki daha
klard. (Buhari, Vitir 2, Mslim, Msafirin 157)
454

W
J
W

W

W W
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Sabah namaznn snnetinin birinci rekatnda
2 Bakara suresinin 139. ayeti olan Biz Allah'a ve bize indirilen Kurana inandk
deyiniz ayetini ikinci rekatta da 3 Al-i mran 52. ayeti olan ...Biz Allah'a inandm
ahit ol ki biz mslmanlarz ayetini okurdu. (Mslim, Msafirin 99)
Mslimden baka bir rivayete gre ise ikinci rekatta Al-i mran suresinin 64.
ayeti olan Syle onlara, Ey bize de kitap verildi diyenler. Gelin aramzda mterek
olan bir kelimede toplanalm. ayetini okurdu. (Mslim, Msafirin 100)
W

W J

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sabah namaznn iki rekat snnetinde Kafirun
ve hlas surelerini okurdu. (Mslim, Msafirin 98)

W J
W

1109: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan rivayet edilmitir. Bir ay
sreyle Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i takip ettim sabah namaznn
farzndan nceki iki rekatta Kafirun ve hlas surelerini okurdu. (Tirmizi, Mevakit
191)
BLM: 198
SABAH NAMAZININ SNNETNDEN SONRA BRAZ SA TARAF
ZERNE UZANMAK

W

J
K

1110: Aie (Allah Ondan raz olsun)n yle dedii rivayet olunmutur.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) sabah namaznn iki rekat snnetini kldktan
sonra sa tarafna uzanarak yatard. (Buhari, Teheccd 23)
455

W
J

K

1111: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)den yle rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yats namaz ile sabah namaz arasndaki
srede on bir rekat namaz klard iki rekatta bir selam verdii bu namazlarn
sonunda bir rekatla vitiri eklerdi. Mezzin sabah ezann okuduktan sonra tan yeri
aarmaya balaynca mezzinin haber vermesiyle kalkar fazla uzun olmayan iki
rekat klar mezzin tekrar gelip farz namaz iin haber verinceye kadar sa tarafna
uzanp yatard. (Mslim, Msafirin 121-122)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz sabah namaznn iki
rekat snnetini klnca sa yan zerine uzansn. (Ebu Davut, Tatavvu 4, Tirmizi,
Mevakat 194)
BLM: 199
LE NAMAZININ SNNET

W
J
K

1113: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den yle rivayet edilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber le namaznn farzndan nce iki
sonra iki rekat namaz kldm. (Buhari, Tehecd 29-34, Mslim, Msafirin 104)

J
K

1114: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) le namaznn farzndan nce drt rekat namaz klmay
hi terketmezdi. (Buhari, Tehecd 34)
456

W
J

K

1115: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan yle rivayet edilmitir. Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) le namaznn farzndan nce benim evimde drt rekat
namaz klar arkasndan mescide kp cemaate namaz kldrdktan sonra eve gelir iki
rekat daha klard. Cemaate akamn farzn kldrdktan sonra eve gelir iki rekat
snnet klard. Cemaate yatsy kldrdktan sonra evime gelir iki rekat snnet klard.
(Mslim, Msafirin 105)

W

J
K

1116: mm Habibe (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur. Kim le namaznn
farzndan nce ve sonra drder rekat snnet klmaya devam ederse Allah onu
cehenneme haram klar. (Ebu Davut, Tatavvu 7, Tirmizi , Salat 200)

W

K
1117: Abdullah ibnis Saib (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) zevaldan sonra ve lenin farzndan nce
drt rekat snnet klar ve yle buyururdu. Bu an gk kaplarnn ald bir andr
o vakitte iyi bir amelimin Allah'a ykselmesini isterim. (Tirmizi, Vitir 16)

J
K

1118: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) le namaznn farzndan nce drt rekat snnet
klmad zaman onu farzdan sonra klard. (Tirmizi, Salat 200)
BLM: 200
KND NAMAZININ SNNET

457

W J

K

1119: Ali ibni Ebu Talip (Allah Ondan raz olsun)den yle rivayet edilmitir.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) ikindi namaznn farzndan nce drt rekat
namaz klard iki rekatta bir selam vermek suretiyle veya ikinci rekatn oturumunda
Allah'a en yakn meleklere ve onlara uyan mslman ve mmin kimselere selam
vermek suretiyle drt rekatn arasn ayrrd. (Buhari, Mevakit 201)

W
J
K

1120: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) rivayetine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: kindinin farzndan nce drt rekat
snnet klan kimseye Allah rahmet etsin. (Ebu Davut, Tatavvu 8)

W J
K

1121: Ali ibni Ebu Talip (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i ikindi namaznn farzndan sonra iki rekat
namaz klard. (Ebu Davut, Tatavvu 8)

BLM: 201
AKAM NAMAZININ NCES VE SONRASI KILINAN SNNETLER

K

bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi. ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ile birlikte le namazndan nce iki, le namazndan sonra iki,
cumadan sonra iki, rekat akam namazndan sonra iki, rekat yats namazndan sonra
iki rekat namaz kldm. (Buhari, Tehecd 25-29, Mslim, Msafirin 104)

W J
K W
458
1122: Abdullah ibni Muaffel (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine
gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) iki defa Akamn farzndan nce iki
rekat namaz klnz buyurdu nc defasnda Dileyen klsn diye ekledi.
(Buhari, Tehecd 25)

W
J
K

1123: Enes (Allah Ondan raz olsun)den yle rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in ashabnn bykleri akam namazndan nce nafile
klmak iin aceleyle mescidin direklerine doru koarlard. (Buhari, Ezan 24)

W J

W

W

K
1124: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre yle
dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) zamannda gne battktan sonra ve
akam namazndan nce iki rekat namaz klardk. Sahabeden biri Enes (Allah Ondan
raz olsun)a sordu: Bu namaz Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)de klar
myd? Enes (Allah Ondan raz olsun) u cevab verdi. Bizim kldmz grr fakat
bize ne klmay emreder ne de yasaklard. (Mslim, Msafirin 302)

W J

K

1125: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun) yle dedi. Biz Medinede iken
mezzin akam ezann okuyunca ashap aceleyle direklere doru durup iki rekat
namaz klard. Yabanc bir kimse mescide girerse bu iki rekat namaz klanlarn
okluundan dolay akam namaz klnm zannederdi. (Mslim, Msafirin 302)
BLM: 202
YATSI NAMAZININ SNNET

W J J

K

1126: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi. ben Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile birlikte le namazndan nce iki le namazndan
459
sonra iki cumadan sonra iki rekat akam namazndan sonra iki rekat yats
namazndan sonra iki rekat namaz kldm. (Buhari, Tehecd 25-29, Mslim,
Msafirin 104)
BLM: 203
CUMA NAMAZININ SNNET

W EF

K

bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi. ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ile birlikte le namazndan nce iki, le namazndan sonra iki,
cumadan sonra iki, rekat akam namazndan sonra iki, rekat yats namazndan sonra
iki rekat namaz kldm. (Buhari, Tehecd 25-29, Mslim, Msafirin 104)
W EF
K

W
K W
1099: Abdullah ibni Muaffel (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Her ezan ve kamet arasnda namaz
vardr. Her ezan ve kamet arasnda namaz vardr. Her ezan ve kamet arasnda
namaz vardr. buyurdular, ncsnde klmak isteyenler iin. dedi. (Buhari
Teheccd ve Mslm Msafirin)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biri Cumay
kldktan sonra drt rekat daha snnet klsn. (Mslim, Cuma 67-69)

W
J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Cumann farzndan sonra mescidden
ayrlncaya kadar namaz klmazd sonra evinde iki rekat namaz klard. (Mslim,
Cuma 71)
460
BLM: 204
NAFLE NAMAZLARI EVDE KILMAK

W J
K

1129: Zeyd ibni Sabit (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey insanlar evlerinizde
namaz klnz nk farzlarn dnda klnan namazlarn en faziletlisi kiinin evinde
kld namazdr. (Buhari, tisam 3, Ezan 81, Mslim, Msafirin 213)

W
J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Namazlarnzn bir
ksmn evlerinizde klarak oralar kabirlere evirmeyiniz. (Buhari, Salat 52, Mslim,
Msafirin 208)

W
W J

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz farz namaz mescidde
kld zaman o namazdan evine de bir pay ayrsn. Bylece Allah bu namaz
sebebiyle evinde hayr ve bereket meydana getirir. (Mslim, Msafirin 210)

J

W

W

K

K

1132: mer ibni Atadan rivayet edildiine gre Nafi ibni Cbeyr Muaviyenin
namaz klmas hususunda Saibten grd eyi renmek iin mer ibni Atay
Nemirin kz kardeinin olu Saibe gndermi o da durum hakknda u cevab
vermi.
Evet Maksurede Muaviye ile beraber cumay kldm imam selam verdikten
sonra kalkp farz kldm yerde cumann snnetini de kldm Muaviye evine
gidince bana bir adamla haber gndererek unlar syledi. Yaptn eyi bir daha
yapma Cuma namazn kldktan sonra biriyle konumadan veya mescidden
461
kmadan baka bir nafile namaz ekleme. Zira Raslullah bize; Konumadka veya
mescidden kmadka farz namazna baka bir namaz eklememeyi emretti.
(Mslim, Cuma 73)
BLM: 205
VTR NAMAZI

W
J
K
W
1133: Ali (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edilmitir. Vitir namaz farz
namazlar gibi kesin bir ekilde emredilmi bir namaz deildir. Fakat Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) onu snnet klarak yle buyurmutur.
Allah tektir tek olan seer. Ey Kurann sahipleri siz de vitir namazn klnz.
(Ebu Davut, Vitir 1, Tirmizi, Vitir 2)

W

J
K

1134: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) gecenin her vaktinde vitir namaz kld. Bazen gecenin ilk
vakitlerinde bazen gece yars bazen de gecenin sonuna doru klarlar ve seher
vaktinde vitir klmas sona ererdi. (Buhari, Vitir 2, Mslim, Msafirin 136)

W
J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gece namaznzn sonunu
vitir yapnz. (Buhari, Salat 84, Mslim, Msafirin 151)
K
W

J
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sabah namaz vakti
girmeden vitiri klnz. (Mslim, Msafirin 160)

W J
K

KW W
462
(sallallahu aleyhi vesellem) Hz. Aie validemiz nnde uzanp yatar olduu halde
gece namazn klard son olarak vitri klaca zaman Aieyi de uyandrr o da vitir
namazn klard. (Mslim, Msafirin 175)
Mslimden dier bir rivayette, ...Sra vitir namazna gelince Aie kalk vitir
namazn kl. diye emrederdi.

W J
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Vitir namazn sabah vakti
girmeden klmaya baknz. (Ebu Davut, Vitir 8)

W
W
J

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gecenin sonunda kalkamayacandan
korkan kimse vitir namaz gecenin ba tarafnda klsn. Gecenin sonunda
uyanacan mid ederse gecenin sonunda klsn nk o vakitte klnan namazda
melekler hazr bulunur. Vitri bu vakitte klmak daha faziletlidir. (Mslim, Msafirin
162)
BLM: 206
KULUK NAMAZININ FAZLET

W J
K

1140: Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edilmitir. Dostum
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana her ayda gn oru tutmay kuluk
vakti iki rekat namaz klmay ve uyumadan nce de vitir klmay tavsiye ettiler.
(Buhari, Tehecd 33, Mslim, Msafirin 85)

W
J

W

463
1141: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Sizden her birinizin tm eklemleri
iin her sabah sadaka vermesi gerekir. Dolaysyla her tesbih bir sadakadr, her hamd
bir sadakadr, her tekbir bir sadakadr. yilik tavsiye etmek sadaka, ktlkleri
sakndrmak sadakadr. Kuluk vaktinde klnacak iki rekat namaz bunlarn yerini
tutar. (Mslim, Msafirin 84)

W

J
K
1142: Hz. Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) kuluk namazn drt rekat klar bu rekatn namazn
Allah'n diledii kadar da arttrrd. (Mslim, Msafirin 78)
W

J

K

1143: mm Hani Fhite binti Ebu Talib (Allah Ondan raz olsun)dan yle
rivayet edilmitir. Mekke fethi yl Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in yanna
gittim o srada ykanyordu. Ykandktan sonra sekiz rekat namaz kld. Bu kuluk
namaz idi. (Buhari, Teheccd 31, Mslim, Hayz 71)
BLM: 207
KULUK NAMAZININ VAKT
W
J

W

K
1144: Zeyd ibni Erkam (Allah Ondan raz olsun) kuluk namazn ilk vaktinde
klan baz kimseleri grd ve yle dedi. phesiz bu ilk vaktinde klan kimselerde
bilirler ki bu namaz daha sonraki bir vakitte klmak daha faziletlidir. nk
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulard. Tevbe edip Allah'a
ynelenlerin klacaklar kuluk namaznn vakti scaktan deve yavrularnn
ayaklarnn yand zamandr. (Mslim, Msafirin 143)
BLM: 208
TAHIYYETL MESCD NAMAZI
464

W W J
K

1145: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz mescide girdiinde
iki rekat namaz klmadan oturmasn. (Buhari, Salat 60, Mslim, Msafirin 69)
K
W

W J
1146: Cabir (Allah Ondan raz olsun)den yle rivayet edilmitir. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) mescidde iken yanna girmitim, bana: ki rekat namaz
kl buyurmutu. (Buhari, Salat 59, Mslim, Msafirin 69)
BLM: 209
ABDESTEN SONRA KILINAN K REKAT NAMAZ

W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), Bilal- Habeiye:
Ey Bilal! Sen slama girdikten sonra yaptn sevab ok en mid verici
amelini bana anlat. nk ben Mira gecesi cennette senin ayakkablarnn tkrtsn
nmde duydum. diye sordu.
Bilalde: Gece olsun gndz olsun abdest aldm zaman o abdestle
klabildiim kadar namaz klarm. En fazla mid baladm ibadet budur, dedi.
(Buhari, Teheccd 17, Mslim, Fezailssahabe 108)
BLM: 210
CUMA GNNN FAZLET
465

W

Ey iman edenler! Cuma gn namaz iin arldnzda her trl dnyevi
alverii brakp Allah' anmaya yani hutbeyi dinleyip namaz klmaya koun. Eer
bilirseniz bu sizin iin daha hayrldr. Ve Cuma namaz klnp bittiinde yeryzne
serbeste daln ve Allah'n ltfundan rzknz aramaya devam edin ve Allah'
namaz dnda da daima gndemde tutun ki, mutlulua ve kurtulua
eriebilesiniz. (62 Cuma 9-10)

W J
K

W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: zerine gne doan
gnlerin en hayrls Cuma gndr. Adem o gn yaratld, o gn cennete konuldu,
yine o gn cennetten karld. (Mslim, Cuma 17)

W
W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse abdestini gzelce
alarak Cuma iin camiye gelir, hutbeyi sessizce dinlerse iki Cuma arasndaki ve
fazladan gnlk daha(10 gnlk ilenen kk) gnahlar balanr. Kim hutbe
okunurken gerei gibi dinlemeyip akl talaryla oynarsa, megul olursa bo ve
manasz bir i yapm olur. (Mslim, Cuma 27)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Byk gnahlardan
kanld srece, be vakit namaz arasnda ilenen kk gnahlara, her iki Cuma
namaz bir haftalk arada ilenen kk gnahlara, her iki Ramazan da aralarnda
geen bir yllk gnahlar silerler. (Mslim, Taharet 16)
W

J

K

466
1151: Yine Ebu Hreyre ile bni mer (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet
edildiine gre bu iki sahabi Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in minber
zerinde yle buyurduunu iitmilerdir: Baz kimseler Cuma namazlarn
terketmekten ya vazgeerler veya Allah onlarn kalblerini mhrler de gafillerden
olurlar. (Mslim, Cuma 40)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz Cuma namazna
gidecei zaman boy abdesti alsn. (Buhari, Cuma 2, Mslim, Cuma 1)

W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Erginlik ana gelmi her
kimse iin Cuma gn boy abdesti almak gereklidir(ykanan iin ok byk sevap
vaedr). (Buhari, Ezan 161, Mslim, Cuma 5-7)

W
W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse Cuma gn abdest alrsa ne
iyi, guslederse o daha da iyidir.

W W
J

K

8/1155: Selman (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse Cuma gn boy
abdesti alarak iyice temizlenir, sann ve sakalnn bakmn yapar, gzel kokular
srnerek camiye kar, camide oturan iki kiinin arasn amaz, klabildii kadar
namaz klar, imamn hutbesini sesini karmadan dinlerse o Cuma ile dier Cuma
arasndaki gnahlar balanr. (Buhari, Cuma 6)

W J

467

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse Cuma gn
cnblkten dolay alnan boy abdesti gibi abdest alr erkenden Cumaya giderse bir
deve kurban etmi gibi sevap kazanr. Daha sonra giderse bir inek, daha sonra
giderse boynuzlu bir ko kurban etmi sevab kazanr. Daha sonraki vakitlerde
giderse bir tavuk, daha sonraki vakitlerde giderse bir yumurta tasadduk etmi gibi
sevap kazanr. mam minbere knca melekler hutbeyi dinlemek zere hazr
olurlar. (Buhari, Cuma 4, Mslim, Cuma 10)

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Cuma gnnn faziletini anlatrken yle
buyurdu: Cuma gnnde yle bir an vardr ki, bir mslman namaz kld halde o
vakte rastlarda Allah'tan bir ey isterse Allah onun dileini mutlaka yerine getirir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) o vaktin pek ksa olduunu anlatmak iin
eliyle iaret ediyordu. (Buhari, Cuma 37, Mslim, Msafirin 166)
W

J
W
W

W

W

W

K
1158: Ebu Brde ibni Ebu Musa el Eari (Allah Ondan raz olsun) yle
dediler. Bir gn Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun) bana: Cuma gn
dualarn kabul edildii zaman hakknda babann Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)den bir hadis rivayet ettiini duydun mu? diye sordu da ben: Evet
duydum, babam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittiini
syledi:
Duann kabul olunaca o vakit imamn minbere oturduu andan namazn
bitmesine kadarki sre iindedir. (Mslim, Cuma 16)
W
W
J
K

1159: Evs ibni Evs (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gnlerin en faziletlisi Cuma
gndr. Bu sebeple o gn bana ok salat ve selam getiriniz, zira sizin salat ve
selamnz bana sunulur. (Ebu Davud, Salat 201)
468
BLM: 211
KR SECDES

W
J

W J J

K

1160: Sad ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)dan rivayetle yle
demitir: Bir gn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)le beraber Medineye gitmek
zere Mekkeden yola km Azvera denilen yere yaklatmzda Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bineinden inip ellerini kaldrarak bir sre dua etti, sonra
secdeye kapand. Uzun bir sre bylece kald. Sonra kalkt, ellerini ap tekrar bir
mddet daha dua etti. Sonra secdeye kapand, bunu defa tekrarlayarak buyurdu
ki:
Rabbimden dilekte bulundum ve mmetim iin efaat niyaz ettim. O da
mmetimin te birini bana balad. Ben de Rabbime kretmek iin secdeye
kapandm. Sonra tekrar bam kaldrp Rabbimden mmetimi balamasn
istedim. O da bana mmetimin te birini balad. Ben de bunun zerine Rabbime
kr secdesine kapandm. Sonra tekrar bam kaldrp mmetim iin dilekte
bulundum. O da bana mmetimin geri kalan te birini balad. Ben de Rabbime
kretmek zere secdeye kapandm. (Ebu Davud, Cihad 152)
BLM: 212
GECE NAMAZININ FAZLET

W

Gecenin bir ksmnda da uyanp namaz kl. Bu sadece sana mahsustur. Farz
namazlardan fazla olarak klnan bir namazdr. Bundan dolay Rabbin Ahirette seni
vgye deer bir konuma, makama gndereceini ummabilirsin. (17 sra 79)
469

W

Onlar yataklarndan geceleri kalkarak, korku ve mid iinde Rablerine
yalvaranlardr ve kendilerine geinmeleri iin verdiimiz rzktan Allah yolunda
bakalarna harcayanlardr. (32 Secde 16)

W
O mminler geceleri pek az uyurlard. (51 Zariyat 17)

W

J
K

W
K>
W

1161: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan yle aktarlmtr. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) geceleri ayaklar iinceye kadar namaz klard. Bunun
zerine kendisine dedim ki: Ey Allahn elisi! Gemi ve gelecek tm hatalarn
balanm olduu halde neden kendini byle ypratyorsun? Cevaben buyurdular
ki: Allah'a kreden bir kul olmayaym m? (Buhari, Tefsir 2, Mslim, Mnafikin
81)

W

J
1162: Ali (Allah Ondan raz olsun)den yle syledii bize bildirilmitir: Bir
gece Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)gece Ali ve Fatmann kapsn ald ve
onlara Namaz klmayacak msnz? buyurdu. (Buhari, Teheccd 5, Mslim,
Msafirin 206)
W

J
W K

W
K

1163: mer bnl-Hattabn torunu Salimin babas Abdullah ibni merden
rivayet ettiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Abdullah ne iyi
adamdr, bir de geceleyin namaz klsa buyurdu. Salim diyor ki: O gnden sonra
Abdullah geceleri pek az uyurdu. (Buhari, Teheccd 2, Mslim, Fezailssahabe 139)

W
J
K
W
1164: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey Abdullah
470
falan kimse gibi olma! nk o gece ibadet ederdi, sonra brakverdi. (Buhari,
Teheccd 19, Mslim, Syam 185)

W
J
K W

W

1165: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in yannda sabaha kadar uyuyan bir adamdan
bahsedilince Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: yleyse
onun kulaklarna veya kulana eytan iemitir. (Buhari, Teheccd 13, Mslim,
Msafirin 285)

W
W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz uyuduu zaman
eytan onun boyun kkne dm atar ve her dm zerine de senin iin uzun
bir gece vardr, rahat uyu diye eliyle vurur. Eer bir kimse gece uyanp Allah' anarsa
dmlerden biri zlr. Abdest alnca ikincisi zlr. Namaz da klarsa eytann
vurduu tm dmler zlm olur. Bylece neeli ve huzurlu bir ekilde sabaha
kar. Eer byle yapmazsa, yani Allah' hatrlayp, abdest alp namaz klmazsa
uyuuk ve bitkin olarak sabaha km olur. (Buhari, Teheccd 12, Mslim,
Msafirin 207)

W J
K

1167: Abdullah ibni Selam (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ey insanlar! Birbirinize
selam veriniz, yemek yediriniz, geceleyin insanlar uyurken namaz klnz ki
selametle cennete giresiniz. (Tirmizi, Etme 45)

W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ramazandan sonra en
kymetli oru, Allah'n ay olan Muharrem aynda tutulan orutur. Farz namazlardan
sonra en kymetli namaz, gece klnan namazdr. (Mslim, Syam 202)
471

W

J
K

1169: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Gece namaz ikier ikier
klnr. Sabah namaznn vaktinin girmesinden endie ettiin zaman bir rekat daha
klarak vitiri de klm ol.(Buhari, Teheccd 10, Mslim, Msafirin 46)
K
W J
1170: Yine bni mer (Allah Onlardan raz olsun)dan yle aktarlmtr:
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) gece namazlarn ikier rekat klar ve bir
rekat da vitir klard. (Buhari, Vitr 2, Mslim, Msafirin 157)

W J

K

1171: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan yle nakledilmitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in gnlerce oru tutmad olurdu da bir o ay oru
tutmayacak zannederdik. Bazan da hep oru tutard da o ay oruca hi ara
vermeyecek zannederdik. Onu gece namaz klarken grmek istersen mutlaka yle
grrdn, uyuduunu grmek istersen de yine ylece grebilirdin. (Buhari,
Teheccd 11)

W

J

J K

K

1172: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan bize bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) geceleri on bir rekat namaz klard ve bu namazlarn
secdelerinde ban kaldrmakszn sizden birinizin elli ayet okuyaca kadar kalrd.
Sabah namazndan nce iki rekat namaz klar ve mezzin namaz vaktini haber
vermeye gelinceye kadar sa yan zerine yaslanrd. (Buhari, Vitir 1)
J J
W
J
>

W

W K
>

W!
472
aleyhi vesellem) ne Ramazanda ne de baka aylarda gece namazn on bir rekattan
fazla klmazd. nce drt rekat klard ki bu rekatlarn uzunluk ve gzelliklerini
sorma! Sonra bir drt rekat daha klard ki onlarn da uzunluk ve gzellii
anlatlacak gibi deildi. sonra da rekat vitri klarlard. Bunun zerine ben dedim
ki: Ey Allah'n Resul! Vitri klmadan m uyuyorsunuz? Bu soruya yle cevap
verdiler: Ey Aie benim gzlerim uyur, fakat kalbim uyumaz. (Buhari, Teheccd
16, Teravih 1, Mslim, Msafirin 125)
K

J
aleyhi vesellem) gecenin ilk ksmnda yatp uyur, son ksmnda da kalkarak gece
namazn ve vitri klarlard. (Buhari, Teheccd 15, Mslim, Msafirin 129)

W
J
K
W
W K

1175: bn Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gece Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile birlikte gece namaz kldm. O kadar uzun sre ayakta
kald ki uygunsuz bir i yapmay gnlmden geirdim. Ne yapmak istedin? diye
sordular.
- Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i ayakta yalnz brakp oturmay
dndm, dedim. (Buhari, Teheccd 19, Mslim, Msafirin 204)

W J
W

W
WK
K

W

W

K

1176: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gece Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in arkasnda gece namaz kldm. Bakara suresini
okumaya balad. Ben kendi kendime yz ayet okuyunca rkya gider dedim. Fakat
okumaya devam etti. Ben kendi kendime bu sureyi bir rekatta bitirecek dedim. Fakat
yine devam etti. Nisa suresine geti, onu da okuduktan sonra Al-i mran suresine
balad. Onu da okudu. Hem de ar ar. Tesbih ayeti gelince Allah'a tesbih ediyor,
dilek ayeti gelince Allah'tan dilekte bulunuyor. Snma ayeti gelince de Allah'a
snyordu. Sonra rka vard. Sbhane rabbiyel azim (Yce olan Rabbimi her
trl noksanlklardan uzak bilir ve her trl mkemmelliin ona ait olduunu kabul
ederim) demeye balad. Rkdaki durmas da aa yukar ayakta duruu gibi
473
uzun oldu. Sonra Semiallah limen hamideh, Rabbena lekel hamd (Allah
kendisine hamd edenin hamdini iitir. Eksiksiz vg ve teekkrler sadece sanadr
ey Rabbimiz) diyerek rkdan doruldu ve rka yakn ayakta durdu. Sonra
secdeye kapanp Sbhane rabbiyel a'la (Byk olan Rabbimi her trl
noksanlklardan uzak bilir, her trl mkemmelliin ona ait olduunu kabul
ederim) diyerek secdesini de ayakta durmas kadar uzatt. (Mslim, Msafirin 203)

W
W
J
K

aleyhi vesellem)e hangi namaz daha faziletlidir? diye soruldu da: Ayakta durmas
uzun olan namazdr cevabn verdiler. (Mslim, Msafirin 165)

W

J

W
K

1178: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'den bildirildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Allahn en ok beendii namaz Davud (a.s.)n namazdr ve en ok
beendii oru da yine Davud (a.s.)'n orucudur. Davut (a.s.) gecenin yarsna kadar
uyur, te birinde namaz klard. Sonra gecenin altda birini yine uyku ile geirirdi.
Orucu da bir gn tutar, bir gn iftar ederek devam ederdi. (Buhari, Teheccd, 7;
Mslim, Syam, 189)
W

W
J

K
1179: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)', "Gecede duann kabul olaca yle bir saat(bir an) vardr ki
mslman bir kimse o zamana rastlayp Allah'tan dnya ve ahirete ait Allah'tan
hayrl birey dilerse Allah onun dilediini yerine getirir. Bu hal her gecede vardr"
buyururken iittim. (Mslim, Msafirin, 166)

W J
K

1180: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu. "Biriniz geceleyin kalkarsa
nce gayet hafif iki rekat namaz klmakla balasn." (Mslim, Msafirin, 198)
474
W

J
K

1181: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) geceleyin kalktnda gece namazna fazla uzatmadan kld iki rekatla
balard. (Mslim, Msafirin, 197)

W

J
K

1182: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'dan yle aktarlmtr: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) rahatszlk ve baka bir sebeple gece namazn
karrlarsa ertesi gn leye kadar onun yerine on iki rekat namaz klarlard.
(Mslim, Msafirin, 140)
W
W
J

K
1183: mer ibn'l-Hattab (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kimse geceleri okumaya
devam ettii bir duay veya ibadeti yapamadan uyursa sonra onu sabah namaz ile
le namaz arasnda yaparsa gece yapm gibi sevap kazanr." (Mslim, Msafirin,
142)

W W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Geceleyin kalkp ibadet eden
ve hanmn uyandran, uyanmad takdirde yzne su serpen kimseye Allah
rahmet etsin. Ayn ekilde geceleyin kalkp namaz klan, kocasn da uyandran
uyanmazsa yzne su serperek uykusunu karan kadna da Allah merhamet etsin."
(Ebu Davud, Tatavvu, 18)
W W

J

J

J

K

1185: Yine Ebu Hureyre ve Ebu Said el-Hudr (Allah Onlardan raz olsun)'dan
aktarldna gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
475
"Bir kimse geceleyin karsn uyandrr da beraberce veya herbiri kendi bana
iki rekat namaz klarlarsa Allah' ok anan erkekler ve Allah' ok anan kadnlar
arasna yazlrlar." (Ebu Davud, Tatavvu, 18)

W
J

K

1186: Aie (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Biriniz namaz klarken uyuklayacak
olursa, uykusu gidinceye kadar oturup uyusun. nk uyuklad halde namaz
klarsa olabilir ki Allah'tan balanma dileyelim, derken belki kendisine sver."
(Buhari, Vudu, 53; Mslim, Msafirin, 222) 147'de gemiti.

W W J
K

1187: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
"Biriniz geceleyin namaz klmak zere kalkar, Kur'an diline dolap ne
okuduunu bilmezse yatp uyusun." (Mslim, Msafirin, 223)
BLM: 213
RAMAZANDA TERAVH KILMAK
W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim inanarak ve sevabn
Allah'tan bekleyerek Ramazanda teravih namazn klarsa gemi gnahlar
balanr." (Buhari, man, 37; Mslim, Msafirin, 173)

W J
K
W

1189: Yine Ebu Hureyre'den nakledildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) kesin emir vermeksizin Ramazan gecelerini ibadetle geirmeye tevik
ederler ve yle buyururlard: "Kim inanarak ve sevabn Allah'tan bekleyerek
Ramazan gecelerinde Teravih namazn klarsa gemi gnahlar balanr."
476
BLM: 214
KADR GECESN DEERLENDRMEK
W

K

"phesiz biz o Kur'an' Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesi nedir bilir
misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayrldr. O gece melekler ve ruh Rabbinin
emriyle herbir i iin veya herbir kii iin inerler de inerler. O gece tan yeri
aarncaya kadar selam(rahmet iner) ve esenliktir." (97 Kadir, 1-5)
K

W
"Biz o Kur'an' mbarek bir gecede indirdik, zaten biz insanl her zaman
uyarmaktayz." (44 Duhan, 3)
W J
K

Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim inanarak ve
karln Allah'tan bekleyerek Kadir gecesini deerlendirirse gemi gnahlar
balanr." (Buhari, man, 24; Mslim, Msafirin, 173)

W
J

W

K

1191: Abdullah ibn mer (Allah Onlardan raz olsun)'den nakledildiine gre
sahabilerden bir ksm Kadir gecesinin Ramazann son yedi gecesinde olduunu
ryalarnda grmler ve bu durumu Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a
aktardklarnda Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
"Ryalarnzn Ramazann son yedi gecesinde birletiini gryorum. O halde o
geceyi arayanlar Ramazann son yedi gecesinde arasnlar." (Buhari, Leyletu'l-Kadr, 2;
Mslim, Syam, 205)

W

J
K

W

1192: Aie (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Ramazann son on gnnde camiye kapanr(itikaf),
477
kendisini ibadete verir ve yle buyururdu: "Kadir gecesini Ramazann son on gn
iinde araynz." (Buhari, Leylet'l-Kadr, 3; Mslim, Syam, 219)

W W
J
K

1193: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kadir gecesini Ramazann
son on gnndeki tek gecelerde(yani ramazann 21,23,25,27,29 gecelerinde)
araynz." (Buhari, Leyletu'l-Kadr, 3)

W

W
J
K

1194: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'den nakledildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Ramazann son on gn girince btn geceleri ibadetle
geirir, ev halkn da uyandrr, ciddiyetle ibadete dalar ve hanmlaryla ilikiyi keser,
onlara yaklamazd.

W
J

1195: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'den nakledildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Ramazanda dier aylardan daha fazla kulluk yapmaya
alrd. Ramazann son on gnnde de Ramazann dier gnlerindeki ibadetten
fazla ibadet ederdi. (Mslim, tikaf, 8)

W
W
J
K

WW
1196: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
"Ey Allah'n Rasul, Kadir gecesinin hangi gece olduunu bilecek olursam o
gece ne diyeyim?" diye sordum.
"Allahm sen ok affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet" diye dua et
buyurdular. (Tirmizi, Deavat, 84)
478
BLM: 215
MSVAK KULLANMAK VE NSANLIIN YARADILIINDAN BER
YAPAGELDKLER ZELLKLER
J

W J
K

J

1197: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "mmetime veya insanlara zahmet
vereceimden korkmasaydm onlara her namaz vaktinde misvak kullanmalarn
emrederdim." (Buhari, Cuma, 8; Mslim, Taharet, 42)

W J
K

aleyhi vesellem) uykudan uyannca dilerini misvakla temizlerdi. (Buhari, Vudu, 73;
Mslim, Taharet, 46)

W

J
K

1199: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Biz Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)'n misvak ve abdest suyunu hazrlardk. Allah onu gecenin diledii
saatinde uyandrrd. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de uyannca
misvakla dilerini temizler, abdest alr ve namaz klard. (Mslim, Msafirin, 139)

W W J
1200: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Misvak kullanma ve misvan faydalar
hakknda size pekok tavsiyelerde bulundum(artk sizde kullannz)." (Buhari,
Cum'a, 8)

W

W

J

W
K

1201: reyh ibni Hani (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn Hz.
Aie'ye Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) evine geldiinde ilk olarak ne
yapard diye sordum, o da "Dilerini misvaklard" diye cevap verdi. (Mslim,
Taharet, 43)

W
J
K

479
1202: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem)'in yanna girmitim. Misvan ucu azndayd. (Buhari,
Vudu, 73; Mslim, Taharet, 45)

W
J
K

1203: Aie (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Misvak az ve dileri temiz tutar ve
Allah'n raz olmasna sebeptir." (Nesei, Taharet, 4)

W J
K

W
1204: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Tm peygamberlerin yapageldikleri
yaratl gerei yaplacak iler be tanedir veya be ey yaratl gerei yaplmaldr.
Snnet olmak, edeb yerleri ve koltuk alt kllarn gidermek, trnaklar kesmek,
byklar ksaltmak." (Buhari, Libas, 51; Mslim, Taharet, 49)
W
W
W

J

W

K
W
J
J

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "On ey yaratl gerei yaplacak
ilerdendir. Byklar ksaltmak, sakal brakmak, misvak kullanmak, buruna su
ekerek burun temizlii yapmak, trnaklar kesmek, kir birikme ihtimali olan eklem
yerleri ve kvrntlar temizlemek, edep yerleri ve koltuk alt kllarn gidermek,
abdest bozduktan sonra edep yerlerini su ile ykamaktr.
Ravi onuncuyu unuttum fakat onun da az su ile alkalayarak ykamak
olmas muhtemeldir" dedi.
(Mslim, Taharet, 56)

W
J
K
1206: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayete gre Peygamberimiz
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Byklarnz ksaltnz, sakallarnz da
gzelce salveriniz." (Buhari, Libas, 63; Mslim, Taharet, 52)
480
BLM: 216
ZEKATLA LGL AYET VE HADSLER

W
"Namaza dikkatli ve devaml olun, karlksz yardm denilen zekat da verin."
(2 Bakara, 43)

W

"Oysa kendilerine; yalnzca Allah'a ibadet etmeleri ve btn itenlikleriyle
yalnz O'na iman ederek batl olan hereyden uzak durmalar, namazlarnda dikkatli
ve devaml olmalar ve mallarnn bencillik kirinden arndrlmas iin zekat denilen
karlksz harcamada bulunmalar emrolunmutur. te dosdoru din budur." (98
Beyyine, 5)

:
"Bunun iindir ki, ey Peygamber! bundan sonra artk o m'minlerin
mallarndan karlksz harcama denilen zekat al ki bununla onlar gnahlarndan
temizleyesin, onlarn sevaplarn artrp yceltesin." (9 Tevbe, 103)

W

J

W

K

1207: bn mer (Allah Onlardan raz olsun)'den bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "slam dini be esas zerine
kurulmutur. Allah'tan baka ilah olmadna ve Muhammed'in Allah'n Rasul
olduuna ehadet edip kabul etmek, namaz klmak, zekat vermek, hacca gitmek ve
Ramazan orucunu tutmaktr." (Buhari, man, 1; Mslim, man, 14)

W

J

W

W

W

W

W
W

W

W

W

W
K

W
481
1208: Talha ibni Ubeydullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Necid
halkndan birisi sa sakal karm vaziyette Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)'in yanna gelmiti. Uultusunu duyuyor ve ne dediini anlamyorduk,
nihayet Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e yaklat ve slamiyet hakknda soru
sormaya balad. Sorulan sorulara Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n verdii
cevap yleydi:
"Bir gn ve bir gecede be vakit namaz klmaktr." Adam, "Klmam gereken
baka namaz var m?" dedi.
"Hayr yok, nafile olarak fazladan namaz klabilirsin." Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) szne devamla: "Bir de Ramazan ay orucunu tutmaktr." buyurdu.
Adam, "Baka tutmam gereken oru var m?" deyince, Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem), "Hayr yok, fazladan nafile olarak tutarsan o baka" buyurdular.
Hadisi bize aktaran Talha diyor ki: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) o
adama zekat vermeyi de syledi. Adam, "Vermem gereken baka bir ey var m?"
dedi. "Hayr yok, nafile olarak verebilirsin" buyurdu. Bu defa adam, "Bundan ne
fazla ne de eksik yapmayacam" diye Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'in
yanndan ayrlp gitti. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), "Eer
sznde durursa kurtuldu gitti" buyurdular. (Buhari, man, 24; Mslim, man, 8)

J

W

K

1209: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) rivayet edildiine gre
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Muaz' Yemen'e vali ve zekat toplama grevi
ile gnderdiinde u talimat vermitir. "Onlar nce Allah'tan baka tanr olmayp
benim de Allah'n elisi olduuma ehadet etmeye davet et. Eer bunu kabul
ederlerse, Allah'n onlara gnde be vakit namaz farz kldn bildir. Bunu da kabul
ederlerse, zenginlerden alnp fakirlere verilecek olan zekat vergisini de Allah'n farz
kldn onlara bildir." (Buhari, Zekat, 1; Mslim, man, 29)

W
W
J

K
1210: bn mer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet olunduuna gre
"Allah'tan baka ilah olmadna, Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)
Allah'n elisi olduuna ehadet edinceye kadar namaz klp zekat verinceye kadar
insanlarla savamam bana emredildi. Bunlar yaparlarsa slam'n hakk olan ceza ve
482
meyyideler dnda canlarn, mallarn benden korumu olurlar. Gerek
durumlarnn hesabn grmek Allah'a kalmtr." (Buhari, man, 17; Mslim, man,
33)

W J

W

W

W >

K

W K
K

1211: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) vefat edip Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) onun
yerine halife olunca kimi insanlar zekat vermemek zere diretip dinden dnnce
Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) bunlara kar sava at. Bunun zerine mer
(Allah Ondan raz olsun), "Bunlarla nasl savaabilirsin? nk Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem), "Ben Allah'tan baka ilah yoktur deyinceye kadar
insanlarla savamakla emrolundum. Kim kelimeyi tevhidi sylerse slam'n hakk
olan ceza ve meyyideler dnda cann ve maln benden korumu olur. Gerek
durumlarnn hesabn grmek ise Allah'a kalmtr" buyururken imdi sen bunlarla
nasl savaabilirsin diye kar knca, Ebubekir (Allah Ondan raz olsun) u cevab
verdi:
"Allah'a yemin ederim ki namazla zekat birbirinden ayranlarla muhakkak
savarm. nk zekat, mal olan iin verilmesi gerekli olan bir haktr. Allah'a
yemin ederim ki Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e verdikleri bir deve yularn
bile bana vermekten kanrlarsa srf bundan dolay kendileriyle savarm."
Bu cevab duyan mer (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: "Allah'a yemin
olsun ki zekat vermek istemeyenlerle sava konusunda Allah-u Tel'nn Ebubekr'in
kalbine tam bir kararllkla aydnlatm olduunu grdm ve doru olan hareketin
de bu olduunu anladm." (Buhari, 'tisam, 2; Mslim, man, 32)

J
K

W

1212: Ebu Eyyub (Allah Ondan raz olsun) yle demitir. Bir adam Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)'e, "Bana bir amel syle ki cennete girmeme sebep olsun"
dedi. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de, "Allah'a ibadet eder, ona hibir
eyi ortak komazsn, namaz klar, zekat verir, akraban grp gzetirsin"
buyurdular.
483

W

W J

W K

W

W K
K
1213: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre
bedevilerden biri Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a geldi ve "Ey Allah'n
Rasul, yaptm takdirde cennete gireceim bir amel syle bana" dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de yle buyurdu:
"Allah'a hibir eyi ortak komakszn kulluk edersin. Farz olan namaz
gerektii ekilde klar, zekat verirsin ve Ramazan orucunu tutarsn." Bunun zerine
bedevi, "Canm elinde olan Allah'a yemin ederim ki bu sylediklerine hibir ey
ilave etmem" dedi. Adam dnp gidince Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem),
"Cennetlik birisini grmek kimi mutlu ederse bu adama bakversin" buyurdular.
(Buhari, Zekat, 1; Mslim, man, 15)
W J
K

1214: Cerir ibni Abdillah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e namaz klmak, zekat vermek ve her
mslmann iyiliini istemek ve nasihat etmek zere siyasi otoritesini kabul edip
elini tuttum." (Buhari, man, 42; Mslim, man, 97)

W
W J

W W K

K

W W
484

K

W
W

W

K

K

K

W
W

G
W
1215: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zekat verilmeyen altn ve gm
kyamet gn atete stlarak levhalar haline getirilerek sahibinin yan taraflar, aln
ve srt bunlarla dalanr. Bu plakalar her souduka tekrar stlp sresi ellibin sene
olan bir gnde kullar arasnda hkm verilinceye kadar sahibine azap edilir. Hesap
bittikten sonra cennetin veya cehennemin yolunu tutar.
Ey Allah'n Rasul, zekat verilmeyen develerin durumu nedir diye
sorduklarnda, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
Zekat verilmek suretiyle hakk denmeyen her deve sahibi ki su balarna
geldiklerinde salp muhtalara stnn datlmas da bu haklar arasndadr -
kyamet gn dz ve geni bir sahaya yatrlr o develer ve tm yavrular hepsi
birden o kimseyi ayaklar altnda iner ve dileriyle srrlar. ncekiler geince
arkadakiler de gelir, ayn ilemi yaparlar. Sresi ellibin sene olan bir gnde insanlar
hakknda hkm verilinceye kadar bu bylece devam eder. Hesap sonunda yolunun
ya cennet ya da cehenneme ktn grr.
"Ey Allah'n Rasul, zekat verilmeyen sr ve koyunlarn durumu ne olacak?"
diye sorulunca Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
Zekat verilerek hakk denmeyen sr ve koyun sahibi kyamet gn dz ve
genie bir yere yatrlr. Dnyada iken boynuzu krk ve boynuzsuz olanlar da
btn uzuvlar tam olarak o kimseyi boynuzlaryla sser ve trnaklaryla inerler.
485
ndekiler ve arkadakiler srayla bu ii yaparlar. Bu durum sresi ellibin yl olan bir
gnde kullar arasnda hkm verilinceye kadar devam eder. Nihayet kii yolunun
ya cehenneme ya da cennete ktn grr.
"Ey Allah'n Rasul, ya atlarn durumu nedir?" sorusuna da Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
Atlar snftr: Kii iin gnah ve yk olan at vardr, cehennem veya
hesabna rt olacak at vardr, bir de sevap ve mkafat olan at vardr.
Kii iin, gnah ve yk olan sahibinin sadece alm satmak, gsteri iin ve
slam'a dmanlk yapmak iin besledii attr. Bu at sahibi iin yk ve gnah
kaynadr.
Sahibinin cehennem veya hesabna perde olan ata gelince kiinin Allah rzas
iin besledii ve zerindeki Allah'n hakkn unutmayp dedii ve iyice bakp
gzettii attr. te bu da sahibini bakasna yzsuyu dkmekten korur, hesaba ve
cehenneme kar da bir rtdr.
Sevap ve mkafat kazandran ata gelince, o da sahibinin mslmanlara
yardmc olmak iin Allah yolunda besleyip ayr ve bahelerde otlatt attr. Atn o
ayr ve baheden yedii ot ve kard dk ve idrar orannca sahibine iyilik
yazlr. Hatta at ipini kopartp da bir iki tepede kosa, koarken brakt gbreleri ve
ayak izleri adedince sahibine iyilik yazlr. Ya da sulamak maksad olmad halde
onu bir nehir kenarndan geirirken at su iecek olsa, itii yudumlar adedince Allah
sahibine sevap yazar.
"Ey Allah'n Rasul ya merkeplerin durumu nedir?" diye sorulunca, Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim zerre kadar bir hayr ilerse
karln grr, kim de zerre kadar ktlk yaparsa karln grr" mealindeki
kapsaml ayetten baka bana eekler hakknda birey bildirilmedi. (Mslim, Zekat,
84; Cihad, 48)
BLM: 217
RAMAZAN ORUCU
486
Siz ey iman edenler! Oru sizden ncekilere farz klnd gibi size de farz
klnd, umulurki, Allahtan korkarsnz. Sayl gnlerde(ramazan ay) olmak zere
oru sizlere farz klnd.. Ancak sizden kim hasta veya seyahatte olursa, tutamad
gnler saysnca baka gnlerde tutar. Oru tutmaya gc yetmeyenlere veya zorla
g yetirip de orucu tutamayp yiyenlerin zerine, bir yoksulu doyurmas kadar
fidye vermesi gerkir. Her kim yapmaya ykml olduundan daha fazla iyilik
yaparsa, kendisine iyilik yapm olur. Oru tutmak sizin iin daha yararldr, keke
bunu bilseydiniz. Kuran bir rehber, bu rehberliin apak bir delili ve doruyu
yanltan ayrt edici bir l olarak insanoluna ilk defa bu Ramazan aynda
indirilmitir. Bundan dolay, sizden her kim bu ay grrse veya bu aya oru
tutabilecek durumda iken ularsa, batan sona oru tutsun. Ancak hasta veya
seyahatte olan, baka gnlerde tutamad kadarn ayn sayda tutsun. Allah sizin
iin kolaylk diler, zorluk ekmenizi istemez. Allah size bunlar aklad ki, o sayy
tamamlayasnz. Ve size doru yolu gsterdii iin Allah yceltmenizi ister, gerekir
ki kredersiniz. (2Bakara, 183-185)

W
W
W J

W

K

W

W
K

W
W
K

W

WK

K

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Aziz ve Celil olan Allah
yle buyurmutur: Ademolunun oru dnda her ameli kendisi iindir, oru ise
baka maksad ve gsteri olamayaca iin sadece benim iindir. nceden bildirilmi
llerin ok stnde olan mkafatla mkafatn da ben vereceim. Oru gnah ve
hastalklara ve cehennem ateine kar bir siperdir. Biriniz orulu olduunda kt
sz sylemesin ve kavga da etmesin, ayet birisi kendisine sver ve atarsa ben
oruluyum desin. Muhammedin can elinde olan Allaha yemin ederim ki,
orulunun az kokusu, Allah katnda misk kokusundan daha hotur. Orulunun
rahatlayaca iki sevin anndan birisi iftar ettii zaman, dieri de orucunun
sevabyla Rabbna kavutuu andr. (Buhari, Savm, 9; Mslim, Syam, 163)
487
Bu, Buharinin rivayetidir. Baka bir rivayetinde ise, (Yce Allah:)orulu
yemesini, imesini ve nefsani arzularn sadece benim iin terk ediyor. Dolaysyla
oru sadece benim iin yaplan bir ibadettir. Dier iyilik ve ibadetlerin karl on
misli sevap olduu halde orucun mkafatn bizzat ben size bildirmediim bir l
ve nispetle ben vereceim.
Mslimin baka bir rivayetinde ise;
Ademolunun her ameline kat kat sevap verilir, bir iyilik on mislinden yedi
yz misline kadar katlanr. Ancak oru baka, onun mkafatn ben veririm. nk
orulu kimse yemesini imesini ve nefsani isteklerini sadece benim iin terk eder.
Orulunun rahatlayaca iki sevin anndan birisi, iftar ettii zaman, dieri ise
orucunun sevabyla Allaha kavutuu andr. Orulunun az kokusu ise Allah
katnda misk kokusundan daha gzeldir buyurmutur. (Mslim, Syam, 164)

W J

W

W .

K W

Kim Allah yolunda ift ift harcamada bulunursa yani yapt ibadet ve
kulluklar bol bol ve eit eit yaparsa cennetin muhtelif kaplarnn her birinden
yle seslenilir: Ey Allahn kulu bu kapdan girmen senin iin daha hayrldr.
Srekli namaz klanlar namaz kapsndan, mcahidler cihad kapsndan,
orulular reyyan kapsndan, ok ok sadaka verenler de sadaka kapsndan cennete
girmeye arlrlar.
Ebubekir (Allah Ondan raz olsun), Anam babam sana feda olsun ey Allahn
Rasul, bu kaplarn birinden arlan kimsenin dier kaplardan arlmaya ihtiyac
yoktur, ama bu kaplarn hepsinden arlacak kimse var mdr? dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz: Evet vardr, senin de bunlardan olacan
mid ediyorum buyurdu.(Buhari, Savm, 4; Mslim, Zekat, 85)
W
W J
W

1218: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Nebi
488
Cennette Reyyan denilen bir kap vardr ki, kyamet gn oradan ancak
orulular girecek, onlardan baka kimse giremeyecektir. Orulular nerede diye
arlr, onlar da kalkp girerler ve o kapdan onlardan bakas asla giremez.
Orulular girdikten sonra da kap kapanr, artk oradan hibir kimse girmez.
(Buhari, Savm, 4; Mslim, Syam, 166)
W W
J
K

1219: Ebu Said el-Hudr (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre
Herhangi bir kimse Allah rzas iin bir gn oru tutarsa Allah o kimsenin
yzn Cehennem ateinden yetmi yl uzak tutar. (Buhari, Cihad, 36; Mslim,
Syam, 167)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim inanarak ve sevabn da
Allahtan bekleyerek Ramazan orucunu tutarsa gemi gnahlar balanr.
(Buhari, man, 28; Mslim, Syam, 203)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: Ramazan ay girdiinde
cennet kaplar alr, cehennem kaplar kapanr ve eytanlar zincirlerle balanr.

W W J
W K

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ramazan hilalini grnce
oru tutunuz, evval hilalini grnce oruca son veriniz. Ramazann balangc
bulutlu gne rastlarsa aban otuza tamamlaynz. (Buhari, Savm, 11; Mslim,
Syam, 4)
Mslmn bir rivayettinde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu: :Eer Ramazann balangc bulutlu gne rastlarsa aban otuz gn
tutunuz.
489
BLM: 218
RAMAZANDA CMERT DAVRANMAK, BADETLERE FAZLA ZAMAN
AYIRMAK

W
J

K

1223: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) insanlarn en cmerdi idi, onun en cmert olduu anlar
da Ramazanda Cebrailin kendisiyle bulutuu zamanlard. Cebrail (a.s.) Ramazann
her gecesinde Peygamberle buluur, karlkl Kuran okurlard. Bundan dolay
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Cebrail ile bulutuunda yamur ykl
bereketli rzgarlardan daha cmert olurdu. (Buhari, Bedl-Vahy, 5; Mslim, Fezail,
48)

W
J
K

1224: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Ramazan aynn son on gn
girdiinde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) geceleri ihya eder, ev halkn
uyandrr. Kendisini ibadete vererek aileleriyle ilikisini keserdi. (Buhari, Leyletul-
Kadr, 5; Mslim, tikaf, 7)
BLM: 219
ABAN AYI ORUCU

W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sizden biriniz bir iki gn
ncesinden oru tutarak Ramazan karlamasn, ancak belli gnlerde oru tutmay
adet edinmi olan kimse o gn orucunu tutsun. (Buhari, Savm, 5; Mslim, Syam,
21)
490
W W J

K
1226: bn Abbas (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ramazandan bir iki gn nce
oru tutmaynz. Ramazan hilalini grnce oruca balaynz. evval hilaliyle oruca
son veriniz. Hilali grmeye bulut engel olursa otuz gne tamamlaynz. (Tirmizi,
Savm, 5)

W W J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: abann onbeinden sonra
oru tutmaynz. (Tirmizi, Savm, 37)
W
J
K

1228: Ebul Yakzan Ammar ibni Yasir (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi:
Ramazann ilk gn m abann son gn m diye phe edilen gnde kim
oru tutarsa Ebul-Kasm yani Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e itaatsizlik
etmi olur. (Ebu Davud, Savm, 10; Tirmizi, Savm, 3)
BLM: 220
HLAL GRLDNDE YAPILACAK DUA
W

J
K

1229: Talha ibni Ubeydullah (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) hilali grd zaman yle dua ederdi:
Allahm bu hilali bizim iin her trl korkulardan emniyet, imanmzda
sebat, hastalk ve belalardan selamet ve slam zere devam vesilesi kl. Benim
Rabbim de senin Rabbin de Allahtr. Bu ay zerimize hayrl ve uurlu olsun.
(Tirmizi, Dua, 50)
491
BLM: 221
SAHURUN GECKTRLMESNN UYGUN OLACAI
K

W W J
1230: Enes (Allah Ondan raz olsun)den bize aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Sahur yemei yiyiniz, nk onda
bereket vardr. (Buhari, Savm, 20; Mslim, Syam, 45)

W J
K

W
WK
1231: Zeyd ibni Sabit (Allah Ondan raz olsun) dedi ki: Biz Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ile birlikte sahur yemei yedik, sonra da sabah namazn
kldk. Ona sahur yemei ile sabah namaz arasnda ne kadar zaman gemiti diye
sorulunca, Elli ayet okuyacak kadar cevabn verdi. (Buhari, Savm, 19; Mslim,
Syam, 47)
W W J

W
K
W
1232: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) dedi ki: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)in iki mezzini vard. Bilal ve bni mmi Mektum. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bilal geceleyin ezan okuyor, siz bni
mm Mektum ezan okuyuncaya kadar yiyip iiniz.
bni mer (Allah Onlardan raz olsun) diyor ki: Bu ikisinin arasndaki vakit
biri inip dieri kncaya kadar geen vakitten ibarettir. (Buhari, Ezan, 11; Mslim,
Syam, 36)

W

J
K

1233: Amr ibnil s (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bizim orucumuzla Yahudi ve
Hristiyanlarn orucu arasndaki fark sahur yemeidir. (Mslim, Syam, 46)
BLM: 222
FTAR ETMEKTE ACELE ETMEK
492

W

J
K

1234: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: nsanlarn iftar etmekte acele etmeleri
kendileri iin daima hayrldr. (Buhari, Savm, 45; Mslim, Syam, 48)

W
J

W

W

W

W
J J W

K

1235: Ebu Atyye dedi ki: Bir gn Mesruk ile birlikte Hz. Aienin yanna
girdik. Mesruk Hz. Aieye: Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)in ashabndan
iki kii var ki hibir zaman hayrdan geri kalmazlar. Ancak bunlardan biri akam
namazn klmakta ve oru amakta acele ediyor, dieri ise hem akam namazn
hem de iftar geciktiriyor dedi. Bunun zerine Hz. Aie: Akam namazn ve iftar
yapmakta acele eden kimdir? diye sordu. Mesruk da: Abdullah ibni Mesuddur
cevabn verdi. Bunun zerine Aie anamz: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
da yle yapard dedi. (Mslim, Syam, 49)

W
W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) dedi ki: Allah azze ve celle yle buyurdu:
Kullarmn bana en sevgili olan iftar etmekte acele edendir. (Tirmizi, Savm, 13)

W
J
K

1237: mer ibnul-Hattab (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gece u taraftan(doudan)
gelmeye balayp gndz de(batdan) kaybolup gne kayboldu mu orulu orucunu
aar. (Buhari, Savm, 43; Mslim, Syam, 51)

W J

W

W
W
W
W
493
W

W

K

1238: Ebu brahim Abdullah ibni Ebu Evfa (Allah Onlardan raz olsun) dedi ki:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber bir seferde beraber bulunduk. O
orulu idi. Gne batnca oradakilerden birine,
Ey Flan! Haydi binitinden inerek kavrulmu unu su ile kartrarak bize
yemek hazrla buyurdular. O adam:
Ey Allahn Rasul biraz daha ortaln kararmasn bekleseniz daha iyi olmaz
m? deyince Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem):
n de bize yemek hazrlayver buyurdu. Adam yine;
Hl gndzn izleri var dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
Efendimiz yine:
n ve bize yemek hazrla emrini tekrarlad.
Bunun zerine adam binitinden indi, onlar iin istenilen yemei yapt.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de bu hazrlanan orbadan itikten sonra
eliyle dou tarafna iaret ederek yle buyurdu: Gecenin u dou tarafndan
gelmekte olduunu grdnz zaman orulunun iftar vakti gelmi demektir.
W

J
K

1239: Sahabeden Selman ibni mir ed-Dabb (Allah Ondan raz olsun)den bize
aktarldna gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz yle buyurdu:
Biriniz iftar etmek istedii zaman orucunu hurma ile asn. Hurma bulamazsa
su ile iftar etsin, zira su temizdir ve temizleyicidir. (Ebu Davut, Savm, 21; Tirmizi,
Zekat, 26)

W J
K

1240: Enes (Allah Ondan raz olsun) der ki: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Akam namazn klmazdan evvel birka tane taze hurma ile iftar ederdi.
Taze hurma bulamazsa birka kuru hurmackla iftar ederdi. ayet kuru hurma da
bulamazsa birka yudum su iiverirlerdi.
494
BLM: 223
ORULUNUN DLN KORUMASI

W W J
K

1241: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Biriniz orulu olduu gn irkin sz
sylemesin ve kimse ile ekimesin. ayet biri kendisine sver veya satarsa Ben
oruluyum desin.(Buhari,Savm,9; Mslim, Syam, 163)

W
W J
K

1242: Yine Ebu Hureyreden bildirildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu: Orulu bir kimse yalan ve yalanla i yapmay terk
etmezse onun yemesini imesini terk etmesine Allahn hibir ihtiyac yoktur.
(Buhari, Savm, 8)
BLM: 224
ORULA LGL BAZI MESELELER

W
J
K

1243: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz yle buyurmulardr: Sizden biriniz
unutarak bir ey yer veya ierse orucunu tamamlasn, nk Allah ona ikram etmek
zere yedirmi ve iirmitir. (Buhari, Savm 26; Mslim Syam, 171)

W
W

J
K

W
1244: Lakt ibni Sabira (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben, Ey
Allahn Rasul, bana abdest almay anlat dedim. O da, Abdest uzuvlarn gzelce
yka, parmak aralarn outur, orulu olmadn zaman suyu burnuna iyice ek.
(Ebu Davud,taharet,56; Tirmizi, Savm, 68)
W
J
K

495
vesellem)n ailesiyle yatp cnp olarak sabahlad olurdu, sonra ykanp orucuna
devam ederdi. (Buhari, Savm, 22; Mslim, Syam, 76)

W
J
K

1246: Aie ve mm Seleme (Allah Onlardan raz olsun) yle dediler:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ryada gusl gerektirecek bir hal olmakszn
cnp olarak sabahlard da sonra ykanr, orucuna devam ederdi. (Buhari, Savm,
25; Mslim, Syam, 75)
BLM: 225
MUHARREM, ABAN VE HARAM AYLARDA ORU

W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ramazan orucu dnda en
faziletli oru Allahn ay Muharremde tutulan orutur. Farz namazlar dnda en
faziletli namaz da gece namazdr. (Mslim, Syam, 202)

W

J

W K

K

1248: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) hibir ayda aban aynda tuttuu orutan daha fazla oru tutmazd.
aban aynn tamamn orula geirirdi. (Buhari, Savm, 52, Mslim, Syam, 177)
Baka bir rivayette, Pek az bir ksm hari aban aynn ounu orulu
geirirdi. (Mslim, Syam, 176)

J
W
W

K K

W

>

W

W
W W

W
496

W W
W W
K

1249: Mucbet-l Bahiliyye (Allah Ondan raz olsun)nin babasndan veya
amcasndan nakledilmitir. Babas Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e
kabilesinin elisi olarak gelip gittiini, bir yl sonra klk kyafeti deimi olduu
halde tekrar Peygamberimizin yanna gelerek:
- Ey Allahn Rasul, beni tanmadn m? deyince Hz. Peygamber:
- Sen kimsin, tanyamadm diye sordu. Adam da:
- Bir sene nce size gelmi olan Bhilyim deyince Hz. Peygamber:
- Neden bu kadar deitin, halbuki klk kyafetin dzgnd dedi. Adam:
- Senden ayrldm gnden beri geceleri hari asla yemek yemedim dedi.
Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Kendi kendine ikence etmisin. Sabr ay olan Ramazan tamamyla dier
aylardan da birer gn orulu geir buyurdu. Adam:
- Benim iin bu sayy artrnz, zira benim bundan fazlasna gcm yeter
deyince, Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem), O halde her aydan iki gn oru
tut buyurdu. Daha da artrn deyince, Hz. Peygamber, O halde her aydan
gn buyurdu. Adam, Daha da artr deyince,
Recep, Zilkade, Zilhicce ve Muharrem aylarnda er gn oru tut, dier
gnlerinde iftar et emrini defa tekrarlad ve parman yumup brakmak
suretiyle iaret etti. (Ebu Davud, Savm, 55)
BLM: 226
ZLHCCE AYINDA TUTULAN ORU
W W J
W W

W
K

1250: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Zilhiccenin ilk on gnnde
yaplan ibadetler dier aylarda yaplan iyi amellerden Allah katnda daha
sevimlidir. Bunun zerine Ey Allahn rasul, Allah yolunda yaplacak cihad da m
stn deildir? dediler.
497
- Evet, Allah yolunda yaplacak cihad da. Ancak maln ve cann tehlikeye
sokup cihada kan ve ehid olup geri dnemiyen kimsenin cihad bundan
sevgilidir buyurdu. (Buhari, Iydeyn, 11)
BLM: 227
AREFE GN VE MUHARREM AYI 9-10. GN ORULARI
W
W J1
K

1251: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e arefe gn tutulan orucun faziletinden
soruldu da: Gemi bir yln ve gelecek yln gnahlarna kefaret olur buyurdular.
(Mslim, Syam, 196)

J
K

1252: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) bize aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Aure gnnde oru tuttu ve oru tutmay tavsiye etti.

W J
K

W
1253: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimizden Aure gn tutulan orucun
faziletinden soruldu, o da: Gemi bir yln gnahlarna kefaret olur buyurdu.
(Mslim, Syam, 197)
W
W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Gelecek seneye kadar
yaarsam Muharremin dokuzuncu gn oru tutarm. (Mslim, Syam, 134)
498
BLM: 228
EVVAL AYINDA ALTI GN ORU

W J
K

1255: Ebu Eyyub (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ramazan orucunu tutan ve
buna evval aynda alt oru daha ekleyen kii btn seneyi orulu geirmi gibi
olur. (Mslim, Syam, 204)
BLM: 229
PAZARTES VE PEREMBE ORUCU
W
W J
K

1256: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)e Pazartesi gn oru tutmann fazileti soruldu. O da yle
buyurdu:
O gn benim doduum gndr. Peygamber olduum veya bana vahyin ilk
balad gndr. (Mslim, Syam, 197)
W J
K

1257: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den bize bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Pazartesi ve Perembe
gnleri ameller Allaha arzolunur. Ben de oruluyken amellerimin arzolunmasn
severim. (Tirmizi, Savm, 44)

W

J
K

vesellem) Pazartesi ve Perembe gnlerinde orulu olmaya alrd. (Tirmizi, Savm,
44)
499
BLM: 230
HER AYDAN GN ORU TUTMAK
W

W J
K
1259: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Dostum
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana her aydan gn oru tutmay, iki rekat
kuluk namazn ve uyumadan nce vitir namazn klmay tavsiye etti. (Buhari,
Savm, 60; Mslim, Msafirin, 85)

W J
K

W

1260: Ebud-Derda (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Sevgilim Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bana yaadm srece asla terk etmediim her ayda
gn oru tutmay, kuluk namazn klmay ve yatmazdan nce vitir namaz klmay
tavsiye etti. (Mslim, Msafirin, 86)
W
J
K

W
1261: Abdullah ibni Amr ibnil-s (Allah Onlardan raz olsun)den bize
bildirildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Her ay
gn oru tutmak btn seneyi orula geirmek demektir. (Buhari, Savm, 59;
Mslim Syam, 1979

W

J

W
K W

K

W

1262: Muaze el-Adeviyyeden bildirildiine gre kendisi Aie (Allah Ondan
raz olsun)ye, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) her ay gn oru tutar
myd? diye sordum. Aie (Allah Ondan raz olsun), Evet dedi. Bu defa hangi
gnlerinde dedim. Aie, Ayn hangi gn olursa olsun pek ehemmiyet vermezdi
dedi. (Mslim, Syam, 194)

W W J
K

1263: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ayda gn oru tutacaksan; on , on
drt ve onbeinci gnleri tut. (Tirmizi, Savm, 54)
500

W
J
K

W

1264: Katade ibni Milhan (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) eyyamul-bz denilen her kameri ayn on, ondrt ve
onbeinde oru tutmay emretti. (Ebu Davud, Savm, 68)

W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) ne yolculukta ne de yolculuun dnda eyyamul-
bzi(yani kameri ayn 13,14,15 inci gnleri) orusuz geirmezdi.
BLM: 231
ORULUYU FTAR ETTRMEK

W
J
K

1266: Zeyd ibni Halid el-Cheni (Allah Ondan raz olsun)dan bize
aktarldna gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Kim bir
oruluyu iftar ettirirse orulunun sevab kadar sevap kazanr. Orulunun sevabndan
da hibir ey eksilmez. (Tirmizi, Savm, 82)

J
W
W

W

K

W

1267: mm Umara el-Ensariyye (Allah Ondan raz olsun)dan bize
bildirilmitir. Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) bir gn evime geldi, ben de
yemek kardm. Bana, Sen de ye teklifinde bulundu. mm Umara, Ben
oruluyum dedi. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurdu:
Orulu bir kimsenin yannda yemek yenildiinde onlar yemekten kalkncaya
kadar veya karnlarn doyuruncaya kadar melekler o oruluya dua ederler.
(Tirmizi, Savm, 66)
501

W

J

W

K

1268: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan bize bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) bir gn Said ibni Ubadenin yanna geldiinde Sad bir
para ekmek ve zeytin ya karp Raslullaha ikram etti. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bunlar yedikten sonra yle dua etti: Sofranda orulular iftar etsin,
yemeklerinizi iyi kimseler yesin, melekler size dua etsin. (Ebu Davud, Etime, 54)
BLM: 232
TKAF

W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) Ramazann son on gnnde itikafa ekilirdi. (Buhari,
tikaf, 1; Mslim, tikaf, 1)

J
K

1270: Aie (Allah Ondan raz olsun)dan bize bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) vefat edinceye kadar Ramazann son on gnnde itikafa
girmitir. Vefatndan sonra da hanmlar itikafa devam ettiler. (Buhari, tikaf, 1;
Mslim, tikaf, 5)

W J
K

1271: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) demitir ki, Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) her Ramazanda on gn itikafa girerdi. Vefat ettii
senenin Ramazan aynda ise yirmi gn itikafa girdi. (Buhari, tikaf, 17)
502
BLM: 233
HAC LE ALAKALI BLGLER

W

..., yoluna gc yetenlerin Kabeyi haccetmesi, Allahn insanlar zerinde bir
hakkdr. Kim bu vazifeyi inkar edip yapmazsa bilsin ki Allah alemlerden bamsz
olup her bakmdan kendi kendine yeterlidir (3 Al-i mran, 97)
W
J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: slam be esas zere
kurulmutur. Allahtan baka hibir ilah olmadna ve Muhammedin Allahn
Rasul olduuna ehadet etmek, namaz klmak, zekat vermek, hacca gitmek ve
Ramazan orucunu tutmak. (Buhari, man, 1; Mslim, man, 19)

W

W J

W
K

W K

W
W
K

K

1273: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demiti: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bize bir gn bir konuma yapt ve Ey insanlar Allah size
hacc farz kld, yleyse haccedin buyurdu. Sahabilerden biri: Ya Rasulallah her
sene mi? diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sustu, bu adam da
sorusunu defa tekrarlad. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu:
Evet deseydim her sene haccetmeniz farzolunurdu da siz de buna g
yetiremezdiniz. Dedi, ve sonraWSylemediim eyleri olduu gibi braknz, nk
sizden ncekilerin(mmetlerin) helak olmalarnn sebebi, peygamberlerine ok soru
sorup bu yzden aldklar cevaplar konusunda ihtilaf etmeleridir. Bundan dolay
size bir ey emredersem onu gcnz yettiince yerine getirin. Herhangi bir eyi de
yasaklarsam ondan da kesin olarak kann buyurdu. (Mslim, Hac, 412)
503

W

W J
K
W W

W W
1274: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)e en stn amel hangisidir? diye soruldu da, Allah ve
Raslne iman etmektir buyurdu. Sonra hangisidir? denilince, Allah yolunda
cihad etmektir buyurdu, Sonra hangisidir? denilince de, Kusursuz yerine
getirilen makbul olan hactr buyurdular. (Buhari, man, 18; Mslim, man, 175)

W
W J
K

1275: Yine Ebu Hureyre demitir ki, Ben Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)n yle buyurduunu iittim: Zina vb. byk kk gnah ilemeden
hac yapan kimse annesinden doduu gndeki gibi gnahsz olarak evine dner.
(Buhari, Hacc, 4; Mslim, Hacc, 438)

W J
K

1276: Yine Ebu Hureyreden bize bildirildiine gre Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yle buyurdu: ki umre arasnda ilenecek gnahlara sonraki
yaplan umre keffarettir. Kusursuz yerine getirilen makbul haccn karl ise ancak
cennettir. (Buhari, Umre, 1; Mslim, Hac, 437)

WW
J
K

W
6/1277: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey Allahn Rasl, en
stn amel olarak cihad etmeyi gryoruz, yle ise biz kadnlar cihad etmeyelim
mi? dedim. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem), yledir ama siz kadnlar iin
cihadn en stn kusursuz olarak yerine getirilen makbul bir hacdr buyurdu.
(Buhari, Hac, 4)
W W J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allahn cehennemden en
fazla kulunu zd ettii gn Arefe gndr. (Mslim, Hac, 436)
W

J
K J

JK

504
1279: Abdullah ibn Abbas (Allah Onlardan raz olsun)den rivayet edildiine
gre peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Ramazanda yaplan umrenin sevab bir hac sevabna denktir veya benimle
beraber yaplan haccn yerini tutar. (Buhari, Umre, 4; Mslim, Hacc, 221)

W
W J
K W

1280: Yine bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan bize bildirildiine gre
bir kadn, Ey Allahn Rasul, haccn farz oluu hakkndaki Allahn hac yapma
emri babamn hayvan zerinde oturamayacak derecede ok yal olduu bir dneme
rastlad. Onun yerine ben haccedebilir miyim? dedi. Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem) de, Evet, haccedebilirsin buyurdu. (Buhari, Hac, 1; Mslim, Hac,
407)
W

J
K
W

1281: Lakt ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
kendisi bir gn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)a gelip: Babam ok yaldr.
Ne hac, ne de umre yapabilir, ne de yolculua kabilir. Bu hususta ne
emredersiniz? dedi. Hz. Peygamber de:
O halde babann yerine sen hac ve umre yap buyurdu. (Ebu Davud,
Menask, 25; Tirmizi, Hac, 87)

W
J
K

1282: Saib ibni Yezid (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Ben yedi yamda
iken veda haccnda Allahn resuluyla beraber bana hac yaptrdlar. (Buhari, Sayd,
25)

J

K W
WK
W W
K

W
W

1283: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Ravha denilen yerde bir gruba rastlad ve Siz
kimlersiniz? diye sordu. Onlar da, Biz Mslmanlarz, peki sen kimsin? dediler.
Hz. Peygamber, Ben Allahn Raslym buyurdu. Bunun zerine ilerinden bir
kadn kk bir ocuu peygambere doru kaldrarak, Bunun iin de hac var m?
diye sordu. Rasul- Ekrem (sallallahu aleyhi vesellem), Evet, ona hac sana da sevap
vardr buyurdular. (Mslim, Hacc, 409)
505
K

W J
1284: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) erzak ve eyas da ayn deve zerinde olduu halde
hacca gitmitir. (Buhari, Hac, 3)

W J

W

K

1285: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Ukaz, Mecenne
ve Zlmecaz denilen yerler cahiliyye devrinde panayr yerleri idi. Mslmanlar hac
mevsimlerinde bu yerlerde ticaret yapmay gnah sandlar. Bunun zerine Hac
mevsiminde alveri yaparak Rabbinizden ticaret yapacak rzk istemenizde sizin
iin bir gnah yoktur (2 Bakara, 198) ayeti indi. (Buhari, Hac, 156)
BLM: 234
CHADIN FAZLET

W

...Bununla beraber o kafir ve mrikler sizinle, nasl topyekn savayorlarsa,
siz de Allahtan bakalarna ilahlk yaktranlarla ylece topyekn savan; ve bilin
ki, Allah, ktlkten saknanlarla beraberdir. (9 Tevbe, 36)

W

Ey inananlar! Geri hounuza gitmez, ama sava size farz klnd. Bazen
sevmediiniz, hounuza gitmeyen bir ey hakknzda iyi olabilir ve yine
holandnz bir ey de sizin iin kt olabilir. Allah bilir, ama siz bilmezsiniz bu
gerekleri. (2 Bakara, 216)

W

Sizin iin sava kolay da olsa, zor da olsa, gerek hafif gerek ar olarak hangi
halde bulunursanz bulunun, hep birlikte savaa kn ve mallarnzla canlarnzla
Allah yolunda cihad ediniz, yrekten aba gsteriniz, eer bilirseniz bu sizin kendi
iyiliiniz iindir. (9 Tevbe, 41)
506

W

Bilesiniz ki Allah, karlnda cenneti kendilerine vererek, kendi yolunda
savaan, ldren ve ldrlen mminlerden, canlarn ve mallarn satn almtr. Bu
Onun yerine getirilmesini Tevratta, ncilde ve Kuranda bizzat gvence altna ald
gerek bir vaattir. Allahtan daha ok szn yerine getiren kim vardr! o halde
Onunla yaptnz alm satmdan dolay, mjdelenip sevinin, nk en byk
kazan, kurtulu ve bahtiyarlk budur. (9 Tevbe, 111)

Bir mazeretleri olmakszn mcadeleden kanan mminler ile, Allah
yolunda mallaryla, canlaryla aba gsterenler bir olamaz. Allah mallaryla
canlaryla aba gsterenleri, mcadeleden kananlardan daha stn bir mertebeye
yceltmitir. Geri Allah tm mminlere sonuta gzellik vaad etmi olmasna
ramen, Allah, yolunda aba gsterenleri daha byk bir mkafat vaad ederek,
mcadeleden kananlardan stn klmtr. Kendi katndan onlara byk
mertebeler ba ve rahmet vermitir. Allah ok balayan ve ok merhamet
edendir. (4 Nisa, 95-96)

W

K

K

K

Ey iman edenler! Sizi hem bu dnyada, hem de teki dnyada iddetli bir
azaptan koruyup kurtaracak bir alveri gstereyim mi size. Allaha ve
peygamberine inanr, Allah yolunda malnz ve cannzla gayret gsterirsiniz. Bu
sizin iin en iyi olan harekettir, keke bilseydiniz. Eer byle yaparsanz Allah,
gnahlarnz balayacak ve sizi teki dnyada, altndan rmaklar akan bahelere
ve bu sonsuz mutluluk bahelerindeki, gzel kklere sokacaktr. te bu byk bir
kurtulutur. Allah size seveceiniz bir iyilik daha verecektir ki, o da dmanlarnza
kar her zaman yardm etmesi ve yakn bir zamanda nasip olacak lkelerin fethidir
ki, Ey Muhammed mminlere bu fethi ve yardm imdiden mjdele. (61 Saff, 10-
13)
507
W

W W J
W W K

W W K
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e, Hangi amel daha faziletlidir? diye
soruldu. Allaha ve Raslne inanmak buyurdular. Sonra hangisi? sorusuna,
Allah yolunda cihad etmek buyurdu, Daha sonra hangisi? denilince, Allah
katnda kusursuz yaplarak makbul olan hactr buyurdular. (Buhari, man, 18;
Mslim, man, 135)

W
W
J
W
W
K W
W
K
W
K

1287: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey Allahn
Rasul, hangi amel Allah katnda daha sevimlidir? diye sordum. Vaktinde klnan
namazdr dedi. Sonra hangisidir? dedim. Ana babaya iyilik etmek buyurdular.
Sonra hangisidir? deyince Allah yolunda cihad etmek buyurdular. (Buhari,
Mevakt, 5; Mslim, man, 137)

W

W
W J
K

1288: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ey Allahn Rasul,
hangi amel daha faziletlidir? diye sordum.
Allaha iman ve Allah yolunda cihaddr buyurdular. (Buhari, Itk, 2; Mslim,
man, 136).

W J
K
1289: Enes (Allah Ondan raz olsun)dan bize bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yolunda yaplan bir sabah ve
akam yry phesiz dnyadan ve dnyadaki varlklardan daha hayrldr.
(Buhari, Cihad, 5; Mslim, mara, 112)

W

J
W W K

W

K

508
bir adam Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e gelerek insanlarn hangisi daha
stndr? diye sordu. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem):
Allah yolunda canyla ve malyla cihad eden mmindir buyurdu. Sonra
kimdir? diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz,
Da aralarna ekilip Allaha ibadet eden ve insanlar errinden uzak tutan
kimsedir buyurdular. (Buhari, Cihad, 2; Mslim, mara, 172)

J

K

1291: Sehl ibni Sad (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
Allah yolunda Allahn rzasn kazanmak iin snrda bir gece nbet
beklemek dnyadan ve dnyadaki btn eylerden daha hayrldr. Sizden birinizin
kamsnn cennette igal ettii yer, dnyadan ve dnyadaki btn eyalardan daha
hayrldr. Bir kulun Allah yolunda savata akamleyin veya sabah erken vakitteki
yry de, dnyadan ve dnya zerindeki tm eylerden daha hayrldr.
W
W
J

K
1292: Selman (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyururken iittim demitir:
Bir gn bir gece snr boyunda nbet tutmak; gndz orula gecesi ibadetle
geirilen bir aydan daha hayrldr. ayet bu kii nbet esnasnda vefat ederse,
yapmakta olduu amelin sevab kyamete kadar devam eder. ehidler gibi cennette
rzklandrlmas da devam eder. Her trl fitneden bilhassa kabirdeki sorgu
meleklerinden de gven iinde olur. (Mslim, mara, 163)

W J
K

1293: Fedale ibni Ubeyd (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre
Her lenin amel defteri kapanr yalnz Allah rzas iin, slam memleketinin
snrlarnda nbet tutanlarn defteri kapanmaz. Yapt ilerin sevab kyamet
gnne kadar artarak devam eder, kabir fitnesinden de gvenlik ierisinde olur.
(Ebu Davud, Cihad, 15; Tirmizi, Fedailul-Cihad, 2)
509

W

W J
K

1294: Osman (Allah Ondan raz olsun)den rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yolunda Allah rzas iin bir gn
nbet beklemek, baka yerlerde bin gn nbet tutmaktan daha hayrldr. (Tirmizi,
Fedailul-Cihad, 26)

W W J

K

K

K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Bir kimse Allaha inanr,
peygamberlerini tasdik eder ve sadece Allah yolunda cihad ederse Allah o kimseyi
ehid olursa cennete koymak, gazi olursa manevi mkafata ve dnyalk ganimete
kavumak olarak evine dndrmeye kefil olmutur. Muhammedin cann elinde
tutan Allaha yemin ederim ki, Allah yolunda alan bir yara kyamet gnnde
ald ekliyle gelir. Rengi kan rengi, kokusu misk kokusudur. Yine Muhammedin
cann elinde tutan Allaha yemin ederim ki eer mslmanlara zor gelmeseydi
Allah yolunda cihada kan birliklerden hibir zaman ayrlp geri kalmazdm. Fakat
maddi g bulamyorum ki, onlarn hepsini savaa gndereyim. Onlar da zaten bu
imkandan mahrumlar. Benden ayr kalp geride kalmak ta onlara zor geliyor.
Muhammedin cann elinde tutan Allaha yemin ederim ki, Allah yolunda savap
ldrlmemi, sonra sava edip yine ldrlmeyi, sonra tekrar sava edip yine
ldrlmeyi ok arzu ederdim. (Mslim, mara, 103)

W
W J
K

W

1296: Yine Ebu Hureyreden rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah yolunda yara alan herhangi bir kimse
kyamet gnnde yarasndan kanlar akt halde gelir. Renk kan rengi koku ise misk
kokusudur. (Buhari, Cihad, 10; Mslim, mara, 105)
510

W J

K

W

1297: Muaz (Allah Ondan raz olsun)dan bize bildirildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz yle buyurmulardr:
Allah yolunda mslmanlardan bir kii bir deve salacak kadar bir sre
cihad ederse cennet onun hakk olur. Allah yolunda yaralanan veya bir skntya
den kimse kyamet gnnde yaraland an gibi kanlar iinde Allahn huzuruna
gelir, kannn rengi zaferan gibi kpkrmz, kokusu da misk kokusu gibidir. (Ebu
Davud, Cihad, 40; Tirmizi, Fezailul-Cihad, 21)

W J

W
W

K

1298: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)in ashabndan bir kii ierisinde tatl su kayna bulunan
bir da yolundan gemiti, buras ok houna gitmiti.
Ah ne olayd da insanlardan ayr bir halde urada otursaydm, fakat
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)dan izin almadan bunu asla yapmam dedi.
Sonra da durumu Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)a arzetti. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Aman ha, byle bir ey yapma. nk sizden birinizin Allah yolunda alp
gayret etmesi, evinde oturup yetmi sene namaz klmasndan daha faziletlidir.
Allahn sizi balamasn ve cennete koymasn istemez misiniz? O halde Allah
yolunda cihada knz. Kim deve salacak kadar bir zaman Allah yolunda cihad
ederse cenneti hak etmi olur. (Tirmizi, Fezailul-Cihad)
W

W
W W J
W >
W
K W

511
W
W

W K

K>
W

1299: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)den yle bildirilmitir.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)e Allah yolunda cihada denk(cihad sevabn
alacak) hangi i vardr? diye soruldu.
Ona denk ibadeti yapmaya g yetiremezsiniz buyurdu. Ashab ayn soruyu
iki- defa tekrarladlar. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) her defasnda, Ona
denk ibadete g yetiremezsiniz cevabn tekrarlayarak yle buyurdu:
Allah yolunda cihad eden kimsenin benzeri gndzleri oru tutan, gecelerini
namaz klp Kuran okumakla geiren ve Allahn ayetlerine gerei biimde itaat
eden ve Allah yolundaki mcahid dnnceye kadar ne namazdan ne de orutan
usanmadan ara vermeyip devam eden kimse gibidir. (Mslim, mara, 118)
Buharinin rivayeti de yledir:
Bir adam, Ya Rasulallah, bana cihada denk bir amel gsterseniz dedi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de, Ona denk olabilecek bir amel
bulamyorum ki buyurdu, sonra:
Mcahid savaa kt zamandan balayarak, mescide kapanp durmadan
usanmadan namaz klmaya ve aralksz iftarn amadam oru tutmaya g
yetirebilir misiniz? buyurdu.
Bunun zerine soruyu soran kii, Buna kim g yetirebilir ki dedi. (Buhari,
Cihad, 1)

W W J

K
K

nsanlarn en hayrl geim yolu tutanlarndan biri Allah yolunda atnn
dizginine yapp harb haberini iittii, yahut korkulu bir haber iittiinde ldrmeyi
ve lmeyi gze alarak dmann bulunmas muhtemel yerlere atnn zerinde
uarcasna saldrmaya hazr duran kimsedir. Bir dier kimse ise da tepelerinde veya
derelerde koyunlarnn arasnda namazn klan, zekatn veren ve kendisine lm
gelinceye kadar Rabbine ibadet eden kimsedir. Her iki ekilde yaayan kimseler
daima hayr zeredirler. (Mslim, mara, 125)
512

W W J
K

1301: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Allah yolunda cihad edenler
iin Allah cennette yz derece hazrlamtr ki her derecenin aras yerle gk aras
kadardr." (Buhari, Cihad, 4)

W

J
W

K

W

W W

K

1302: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Allah' Rab, slam hak olan
din ve Muhammed'i peygamber olarak kabul eden ve buna raz olan kimse cenneti
hak eder." Bu sz Said'in houna gitti ve:
"Ya Rasulallah, bu sz bana tekrarlasanz" dedi. Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem) de szn tekrarlayarak yle buyurdu:
"Bir baka amel daha vardr ki Allah o amel yznden kuluna cennette yz
derece ykseltir. Herbir derecenin aras da yerle gk aras kadardr." Ebu Said,
"O amel nedir Ya Rasulallah?" diye sordu. Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem) de, "Allah yolunda cihad, Allah yolunda cihaddr" buyurdular. (Mslim,
mare, 116)

W
J

W
W

W

W

W

W
K

1303: Ebu Bekr ibni Ebu Musa el-E'ari yle demitir: "Babamdan iittim,
dman karsnda duruyor ve yle diyordu: Ben Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)'i "phesiz cennet kaplar kllarn glgeleri altndadr" derken iittim.
Bunun zerine st ba perian halde birisi kalkp, "Ey Ebu Musa, bu sz
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n byle dediini sen mi iittin?" diye sordu.
Ebu Musa: "Evet, ben iittim" cevabn verdi. Bunu duyan adam, arkadalarna
dnp "Sizleri selamlarm" dedi ve klcnn knn krp att, sonra elinde yaln
klnla dman zerine yrd ve lnceye kadar savat. (Mslim, mara, 146)
513
W
W

J
K

1304: Ebu Abs Abdurrahman ibni Cbeyr (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Allah yolunda aya tozlanan kimseye cehennem atei dokunmaz." (Buhari,
Cihad, 16)

W W J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Salan st nasl memeye
tekrar girmezse, Allah korkusundan alayan bir kimse de cehenneme girmez. Bir
kimsenin zerinde Allah yolundaki cihadn tozu ile cehennem duman birlemez."
(Tirmizi, Fedailu'l-cihad, 8)
W

W

J
K

W

1306: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "ki gze cehennem atei dokunmaz. Biri
Allah korkusundan alayan gz, dieri Allah yolunda Allah rzas iin nbet
bekleyerek geceleyen gz." (Tirmizi, Fedailu'l-cihad, 12)

W
J
K

1307: Zeyd ibni Halid (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
"Kim Allah yolunda cihada gidecek bir mcahidi donatrsa yani cihad iin
gerekli olan ihtiyalarn karlarsa, kendisi cihada katlm gibi sevap kazanr.
Cihada giden kimsenin ailesini grp gzeten kimse de bizzat cihad yapm gibi
sevap kazanr." (Buhari, Cihad, 38; Mslim, mara, 135).

W
W J
K

1308: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
514
"Sadakalarn en faziletlisi Allah yolunda kurulan adrn glgesi ve Allah
yolundaki bir mcahide verilen bir hizmeti ve Allah yolunda kullanlmak zere
balanm bir erkek devedir." (Tirmizi, Fedailu'l-cihad, 5)
W

J

W K

W

W K

W

K

1309: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Eslem Kabilesinden
bir gen, "Ya Rasulallah, ben cihada katlmak istiyorum, fakat savaabilmek iin
gerekli malzemeyi temin edecek gcm de yok" dedi. Peygamber Efendimiz:
"Filan adama git, o, cihada katlmak zere hazrlanmt fakat hastaland"
buyurdu. Gen ona gelip:
"Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) sana selam ediyor ve savaa gitmek
iin hazrladklarn bana vermeni sylyor" dedi. Bunun zerine adam hanmna
seslenerek:
"Hanm, sava iin hazrladklarm bu gence ver, onlardan hibir ey alkoyma.
Vallahi ondan alkoyacan hibir para senin hakknda yararl ve bereketli olmaz."
(Mslim, mara, 134).

J

W K

W

W

K

1310: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Beni Lihyan zerine asker gnderdi ve "ki
kiiden biri cihada gitsin, elde edilecek sevapta ikisi de ortaktr" buyurdu. (Mslim,
mara, 137)
Mslim'in dier bir rivayetinde, "ki kiiden biri cihada ksn" buyurdu, sonra
oturanlara yle dedi: "Sizden birisi harbe gidenin ailesine ve malna iyi bakarsa
onun mkafatnn yarsn alr." (Mslim, mara, 138)
W

W J
K
K
W

K

W
1311: Bera (Allah Ondan raz olsun)'den aktarldna gre tepeden trnaa
silahl bir adam Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'e geldi ve, "Ya Rasulallah
sizinle beraber savaa m katlaym, yoksa mslman m olaym?" dedi. Raslullah
515
(sallallahu aleyhi vesellem), "nce mslman ol, sonra da sava." O adam,
mslman oldu sonra savat ve ehid dt. Bunun zerine Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem), "Az alt ok kazand" buyurdu. (Buhari, Cihad, 13; Mslim,
mara, 144)

W J

K

K

W
1312: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) buyurdu: "Cennete giren hibir kimse btn
yeryzndeki hereye sahip olsa bile dnyaya geri dnmeyi arzu etmez. Ancak
ehitler grd ikram ve itibar sebebiyle dnyaya dnp on defa ehit olmay
ister."
Baka bir rivayette, "ehitliin faziletini grd iin" denilmitir. (Buhari,
Cihad, 21; Mslim, mara, 109)

J
K

W
KW
1313: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'den bildirildiine
"ehid olan kimsenin kul borcu dndaki btn gnahlarn Allah balar."
(Mslim, mara, 119)
Baka bir rivayette : Allah yolunda ldrlen kiinin kul borcu dndaki btn
gnahlar silinir.

J

W

W

W

W

W

K
J J

1314: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Ashab iinde ayakta kalkarak: "Allah yolunda cihad ve
Allah'a iman etmek amellerin en faziletlisidir" diye konutu. Ashabtan biri kalkp:
516
"Ya Rasulallah, eer Allah yoluda ehid olursam bu benim gnahlarma keffaret olur
mu?" diye sorunca, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), "Evet sabredecek ve
ecrini de sadece Allah'tan bekleyerek cepheden kamakszn dmana kar koyup
Allah yolunda ehid dersen gnahlarna keffaret olur" buyurdu. Sonra Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem), "Nasl demitin?" diye sordu. Adam da: "ayet ben Allah
yolunda ldrlrsem gnahlarma keffaret olur mu?" diye szn tekrarlad.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de ona:
"Evet, sabrederek ecrini de sadece Allah'tan bekleyerek cepheden kamakszn
dmana kar koyup Allah yolunda ldrlrsen gnahlarna keffaret olur. Ancak
insanlara olan borcun bunun dndadr. Bunu bana Cibril syledi" buyurdu.
(Mslim, mara, 117)
W

W W J
K

K

1315: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Bir adam, "Ya Rasulallah,
Allah yolunda ldrlrsem yerim neresidir?" diye sordu. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem), "Cennettir" diye cevap verdi. Bunun zerine adam elindeki
hurmalar att ve savat ve sonunda ehid oldu. (Mslim, mara, 143)

W J

W

W
K

W

W K

W
>

W K W

W
W

K

K

K
1316: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: "Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) ile ashab yola kt, mriklerden nce Bedir'e vardlar. Mrikler de
geldiler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Sizden hibiriniz
benim emrim olmadka hibir ey yapmasn" diye emir verdi. Mrikler yaklanca
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem), "Genilii gkler ve yer aras kadar olan
cennete girmek zere harbe hazr olun" buyurdu. Enes der ki: "Ensardan Umeyr ibn
Hmam (Allah Ondan raz olsun),
"Ya Rasulallah, genilii gklerle yer aras kadar olan cennet mi?" diye sordu.
Peygamberimiz "Evet" buyurdu. Umeyr, "Ne iyi, ne gzel ey" dedi. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) "Niin yle syledin?" diye sordu. Umeyr:
517
"Vallahi ya Rasulallah cennet ehlinden olmay istediim iin yle syledim,
baka bir gayem yok" dedi. Raslullah da, "phesiz sen cennetliksin" buyurdu.
Bunun zerine Umeyr torbasndan biraz hurma karm ve yemee balamt.
Sonra "Eer bu hurmalar tketinceye kadar yaayacak olursam bu hayat bana uzun
gelir", dedi. Elindeki hurmalar att ve ehid oluncaya kadar savat. (Mslim, mara,
145)

W J

W

W

J

J

W

W

W

K

1317: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan nakledilmitir: Bir grup insan
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e gelerek bize Kur'an' ve Snneti retecek
kimseler gnderseniz" dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) da ilerinde
daym Haram ibni Milhan'n da bulunduu ensardan kendilerine Kurr denilen
yetmi kiiyi onlara gnderdi. Bunlar Kur'an okuyor ve geceleyin onu mzakere
edip retiyorlard. Gndzleri ise su getirip mescide koyarlar, odun toplayp onu
satarak parasyla suffe ehline ve fakirlere yiyecek satn alyorlard. te Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz onlara bu kiileri gndermiti fakat
gidecekleri yere varmadan dman saldrsna uradlar ve ldrldler.
Onlar dman tarafndan kuatlp ldrlmeden nce "Allahm bizim
haberimizi peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'e ulatr, bizler sana kavumak
zereyiz ve senden raz olarak sen de bizden raz ol" dediler.
Bir adam yaklaarak, Enes'in days Haram'a mzran saplad, hatta
vcudunun bir tarafndan br tarafna geirdi. Bunun zerine "Haram Kabe'nin
Rabbine yemin ederim ki cenneti kazandm gitti," dedi.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bu olay haber alnca ashabna:
"phesiz ki din kardeleriniz ldrldler ve onlar Allah'm bizim
haberimizi peygamberimize ulatr. Bizler sana kavutuk ve senden raz olduk, sen
de bizden raz oldun" diye niyazda bulundular buyurdu. (Buhari, Cihad, 9; Mslim,
mara, 147)
518
W

W J

W

K

J
J

W

W
>

W >

J J

W
K

W

K

1318: Yine Enes (Allah Ondan raz olsun)'den nakledilmitir: Amcam Enes ibni
Nadr (Allah Ondan raz olsun) Bedir savana katlmamt. Bu ona ok ar gelmiti.
Bu sebeple, "Ya Raslullah, mriklerle yaptn ilk savata bulunamadm. Eer
Allah mriklerle yaplacak bir savata beni karlatrrsa ne yapacam Allah
grr" dedi.
Uhud gn gelip mslmanlar dman karsnda dalnca Enes ibni Nadr
arkadalarn kastederek, "Ya Rabbi, u arkadalarmn yaptklarndan dolay senden
af dilerim" dedi. Mrikleri kastederek de bunlarn yaptklarndan da uzak
olduumu arzederim deyip ilerledi ve Sa'd ibni Muaz'la karlat ve Ey Sa'd ibni
Muaz, ite Cennet, Nadr'in Rabbine yemin ederim ki Uhud'dan yana onun kokusunu
alyorum" dedi. Sa'd bu olay anlatrken, "Ya Rasulallah ben onun yaptn yapmaya
g yetiremedim."
Hadisi bize nakleden Enes amcasyla ilgili olay yle anlatr: Amcam ehid
edilmi olarak bulduk. Vcudunda seksenden fazla kl, mzrak ve ok yaras vard.
Mrikler ona msle yaparak yani gz, kulak ve tm uzuvlarn kopararak belirsiz
bir hale getirmilerdi de onu kimse tanyamad, sadece kzkardei parmak
ularndan tanyabildi.
Enes, biz u ayetin amcam ve onun gibi olan kimseler hakknda inmi olduu
kanaatindeyiz dedi.
"M'minler iinde yle kimseler vardr ki Allaha kar verdikleri szde
durdular, onlardan kimi verdii sz yerine getirerek arpp ehid dt, kimi de
srasn bekliyor. Onlar hibir ekilde verdikleri szden caymadlar." (33 Ahzab, 23)
(Buhari, Cihad, 12; Mslim, mare, 148)
519

W
W
J
W

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bu gece ryada iki adam grdm,
yanma geldiler ve beni bir aaca kardlar. Sonra da bir eve beni koydular. O ev
imdiye kadar benzerini grmediim bir gzellikte idi. O iki kii bana yle dediler:
"Buras ehidlerin kkleridir. Bu esiz ev ehidler saraydr." (Buhari,Cihad, 4)

W
J
K
W

W

K

1320: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre mm Harise ibni
Sraka diye bilinen mm Rbeyyi binti Bera peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)'e geldi ve: "Ya Rasulallah, bana Harise'den haber verir misiniz? Harise
Bedir savanda ldrlmtr. Eer cennette ise sabredeceim, deilse onun iin
ok alyaym" dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) da ona: "Ey mm
Harise, Cennetin iinde pek ok cennetler vardr, senin olun bunlarn en ycesi olan
Firdevs cennetindedir" buyurdu." (Buhari, Cihad, 14)

W J
K

K

1321: Cabir ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
"Babamn msle yaplm yani tm uzuvlar kesilmi, darmadan olmu bir
durumda cesedi getirilip Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n nne konuldu.
Yzn amak iin davrandmda kabilem bana engel oldular. Bunun zerine
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem), "Melekler durmadan onu kanatlaryla
glgelendiriyorlar" buyurdu. (Buhari, Cenaiz, 3; Mslim, Fezailu's-sahabi, 129)

W

J
K

1322: Sehl ibni Huneyf (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim samimi olarak ehid
olmay isterse, yatanda lse bile Allah onu ehidlerin derecesine ulatrr."
(Mslim, mara, 157)
520

W
W
J
K

1323: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim samimi olarak ehid olmay isterse
ehid olmasa bile kendisine bu mertebe verilir." (Mslim, mara, 156)

W W J
K

1324: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Sizden birinize karnca srd zaman ne
kadar ac duyarsa, ehid olan kimse de lm acsn ancak o kadar duyar." (Tirmizi,
Fezailu'l-Cihad, 26)

J
W

WK

K

1325: Abdullah ibni Ebu Evfa (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) dmanla karlat
gnlerden birinde gne batya meyledinceye kadar bekledi. Sonra ashabn arasnda
kalkp, "Ey mslmanlar, dmanla karlamay arzu etmeyiniz. Allah'tan afiyet
dileyiniz. Fakat dmanla karlanca da sabrediniz. Biliniz ki cennet kllarn
glgesi altndadr." Sonra yle devam ederek;
"Ey Kur'an' indiren, bulutlar gkyznde gezdiren ve dman saflarn
darmadan edip bozguna uratan Allahm! Dmanlar perian et ve onlara kar
bize yardm et" diye dua etti. (Buhari, Cihad, 112; Mslim, Cihad, 20)
J W W
J
K

W J
1326: Sehl ibni Sa'd (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "ki dua geri evrilmez veya pek nadir
olarak geri evrilebilir. Bunlar ezan okunurken yaplan dua ile sava esnasnda
ordularn birbirine giritii dehet annda yaplan duadr." (Ebu Davud, Cihad, 39)

W
W
J
K

521
1327: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) sava iin ktnda yle dua ederdi:
"Allahm benim yardmcm ve dayanam sadece sensin. Senin yardmnla
hareket ediyorum, senin yardmnla dmana hcum ediyorum ve senin verdiin
kuvvetle dmanlarla savayorum." (Ebu Davud, Cihad, 90; Tirmizi, Deavat, 121)
W

J
K

1328: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun)'dan aktarldna gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) bir topluluun hcumundan korkarsa yle dua ederdi:
"Allahm senin koruman onlara kar siper ediniyoruz ve onlarn erlerinden sana
snyoruz." (Ebu Davud, Vitr, 20)

W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"Kyamet gnne kadar atlarn alnlarna hayr balanmtr." (Buhari, Cihad,
43; Mslim, mara, 96)

W
W J
K

1330: Urve el-Bark (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"Kyamet gnne kadar atlarn alnlarna hayr yani ecir ve ganimet
balanmtr." (Buhari, Cihad, 47; Mslim, mara, 96)

W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kimse Allah'a inanarak ve onun
va'dine gnlden balanarak Allah yolunda bir at beslerse o atn yedii, itii
gbresi ve idrar kyamet gn o kimsenin mizanna sevab olarak konacaktr."
(Buhari, Cihad, 45) (Bkz. 8 Enfal, 60)
522

W
J

W
W
K
1332: Ebu Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Bir adam yularl bir
deve ile Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n yanna gelerek, "Bunu Allah
yolunda balayp vakfettim" dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de,
"Bunun karl olarak sana kyamet gnnde yularlanm yedi yz deve
verilecektir" buyurdular. (Mslim, mara, 132)
W
W W J
J
W

W
W W

W

K
1333: Kendisine Ebu Suad, Ebu Esed, Ebu Amir, Ebu Amr, Ebu'l-Esved, Ebu'l-
Abs de denilen Ebu Hammad Utbe ibni Amir el-Cheni (Allah Ondan raz olsun)
yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i minberde yle derken
iittim: "Dmanlarnz iin elinizden geldii kadar kuvvet hazrlaynz. Dikkat
ediniz, kuvvetten ama atmaktr. Yine dikkat ediniz, kuvvet atmaktr. Yine dikkatli
olunuz ki kuvvet atmaktr." (Mslim, mara, 167)

W
W J
K

1334: Yine Ukbe ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Yaknda pek ok yerler
fethedeceksiniz. Allah sizlere pekok yardmlar edecektir. Hibiriniz oklaryla
egzersiz yapmaktan bkp usanmasn." (Mslim, mara, 168)

W W J
K
1335: Yine Ukbe ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim atclk renir de sonra
onu terkederse bizden deildir veya bize isyan etmitir." (Mslim, mara, 169)

W

W J

W

K
W K

523
1336: Yine Ebu Hammad Ukbe ibni Amir (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'den iittim yle buyurdu:
"Allah bir ok yznden kiiyi cennetlik eder. Hayr ve sevap umarak o oku yapan
sanatkar, o oku Allah yolunda kullanp atan, oku atana yardmc olan. Atclk ve
binicilik reniniz. Atclk renmeniz binicilik renmenizden daha ok benim
houma gider. Kim atclk rendikten sonra onu hie sayarak brakrsa o nimeti
elden karm olur veya nankrlk etmi olur." (Ebu Davud, Cihad, 23)
W
J
K W
1337: Seleme ibni Ekva (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) at msabakas yapan bir toplulua urad ve "Ey
smailoullar, atnz, atclk reniniz. nk babanz smail de atc idi" buyurdu.
W

W
J
K

1338: Amr ibni Abese (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
"Bir kimsenin Allah yolunda bir ok atmas kle azat etme sevabna denktir."
(Ebu Davud, Itk, 14; Tirmizi, Fezailu'l-Cihad, 11)
W

J
K

1339: Ebu Yahya Hureym bn Fatik (Allah Ondan raz olsun)den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Allah
yolunda maln harcayan kimseye Allah, yediyz misli mkafat verir. (Tirmizi,
Fedail-l Cihad 4)
W W
J
K

1340: Ebu Said (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kul Allah yolunda bir gn oru
tutarsa, bu gnden dolay Allah onun yzn yetmi yl cehennemden uzak tutar."
(Buhari, Cihad, 36; Mslim, Syam, 167)

W J
K

1341: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kimse Allah yolunda bir
524
gn oru tutarsa Allah onunla cehennem arasnda yerle gk geniliinde bir hendek
aar." (Tirmizi, Fezailu'l-Cihad, 3)

W

W J
K

"Bir kimse sava yapmadan ve cihada katlmay gnlnden geirmeden lrse
bir tr nifak zere lr." (Mslim, mara, 158)
W W J
W K

K

W K

1343: Cabir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem) ile bir gazvede beraberdik. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
yle buyurdu: "phesiz Medine'de birtakm insanlar var ki, siz yolda yrdke
ve herhangi bir dereyi getike onlar niyetlerinden dolay sizinle gibidirler, onlar
hastalk alkoymutur." Baka bir rivayette ise: Sevap kazanmakta onlar size ortak
oldular. eklindedir. (Mslim, mra 159) (Mslim, mara, 159) Enes (Allah Ondan
raz olsun)den rivayet edildiine gre yle buyurmutur: Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem) ; "...onlar zrleri alkoymutur. (Buhr, Mez 81)
W
J
W K

W K

K

W
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'in yanna bir bedevi geldi ve: "Ya Rasulallah!
Adam var ki ganimet iin savar, bir bakas hret kazanmak iin savar, kimi de
cesaretini gstermek iin savar."
Baka bir rivayete gre: Kahramanlk taslamak iin veya rknn stnln
gstermek iin savayor.
Dier bir rivayette: Kzgnl ve kini dolaysyla savayor. Bunlarn hangisi
Allah yolunda savam olur?" diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem),
"Kim Allah'n sz ve dini stn olsun diye savarsa sadece o Allah yolunda
savam olur" buyurdular. (Buhari, Cihad, 15; Mslim, mara, 149)
525

W J

K

1345: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'dan bildirildiine
"Cihada kan bir birlik ve seriyye savar, ganimet alr ve lmden kurtulursa,
mkafatlarnn te ikisini pein olarak alm olurlar. Bir birlik ve blk cihada kar,
ganimet elde edemez, ehid olur veya yaralanrsa onlarn mkafatlar ahirette tam
olarak verilir." (Mslim, mara, 154)

W
J
K

W

1346: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre bir
adam: "Ya Rasulallah, seyahata kmam iin bana izin ver" dedi. Bunun zerine
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)
"mmetimin seyahati Allah yolunda cihada gitmesidir." buyurdular. (Ebu
Davud, Cihad, 6)
W
J
K

1347: Abdullah ibni Amr ibni s (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Dmanla karlamakszn savatan dn, sava asndan savaa gidip
savap geri dnmek gibidir." (Ebu Davud, Cihad, 7)

W
J

W
K

K
1348: Saib ibni Yezid (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)'i Tebk Gazvesi dnnde ashab onu karlamaya
kmt. Ben de Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i ocuklarla birlikte
Seniyyetu'l-Veda denilen yerde karladm. (Ebu Davud, Cihad, 176)
Buhari'nin rivayeti yledir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i
karlamak zere ocuklarla birlikte Seniyyetu'l-Veda denilen yere kadar gittik.
(Buhari, Cihad, 196)
526

W
J
K

peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Kim cihad iin savaa kmaz veya savaa kan bir mcahidi donatp savaa
yollamaz ya da cihada kan kimsenin aile ve ocuklarna bakmak suretiyle hayrl
bir ite bulunmazsa, Allah o kimseyi kyamet gnnden nce byk bir belaya
uratr." (Ebu Davud, Cihad, 17)

W J
K

1350: Enes (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Siz mslmanlar olarak mriklerle
mallarnzla, canlarnzla ve dillerinizle cihad ediniz." (Ebu Davud, Cihad, 18)

W
W J

K

1351: Ebu Hakim de denilen Ebu Amr Numan ibni Mukarrin (Allah Ondan
raz olsun) yle demitir:
"Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ile beraber bulundum. Gndzn ilk
vakitlerinde savaa balamad zaman gnein batmaya meyletmesine kadar
geciktirip rzgarn esmesine ve ilahi rahmetin inmesine kadar beklerdi." (Ebu
Davud, Cihad, 111; Tirmizi, Siyer, 46)
K W
W J
K
K
1352: Ebu Hureyre'den nakledildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu:
"Dmanla karlamay arzu etmeyiniz. Allahtan afiyet isteyiniz.
Karlatnz zaman da sabrl ve direnli olunuz." (Buhari, Cihad, 112; Mslim,
Cihad, 20)

W
J
1353: Ebu Hureyre ve Cabir (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Harb, hileden ibarettir."
(Buhari, Cihad, 157; Mslim, Cihad, 17)
527
BLM: 235
SAVA DIINDA DEK SEBEPLERLE LP
HKMEN EHD SAYILANLAR

W

W
W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: "ehidler be ksmdr: Bulac
hastalklara yakalananlar, karn hastal (ishale tutulanlar), suda boularak lenler,
gk altnda kalarak can verenler ve Allah yolunda savarken ehid olanlar."
W
W W J
WK WK

W
K

1355: Yine Ebu Hureyre'den bildirildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) Ashabna: "Siz kimleri ehid sayarsnz?" diye sordu. Sahabiler de: "Ey
Allah'n Rasl, kim Allah yolunda ldrlr ise o ehiddir" dediler, bunun zerine
peygamber Efendimiz: "yleyse mmetimin ehidleri ok az demektir" buyurdu.
Ashab, "O halde kimler ehiddir ey Allah'n Rasul?" dediler. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) de, "Allah yolunda ldrlen ehiddir. Allah yolunda len ehiddir,
bulac hastalktan len ehiddir, karn hastal (ishalden) dolay len ehiddir.
Suda boularak len ehiddir" buyurdular. (Mslim, mara, 165)

W J
K
W
1356: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
"Maln korumak urunda ldrlen ehiddir." (Buhari, Mezalim, 33; Mslim,
man, 326)

J
W
W

K

528
1357: Cennetle mjdelenen on sahabiden biri olan Ebu'l-A'ver Said ibni Zeyd
ibni Amr ibni Nufeyl (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
"Mal urunda ldrlen ehiddir. Dini urunda hayatn feda eden ehiddir,
ailesinin rz ve namusuna tecavz karsnda mcadelede ldrlen kimse de
ehiddir." (Ebu Davud, Snnet, 29; Tirmizi, Diyat, 21)
W

W J

W K

W

W
W K

W
W K W
K
1358: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a gelip: "Ey Allah'n Rasul, birisi gelip
malm zorla almak isterse ne yapaym?" diye sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem), "Ona maln verme" buyurdu.
"Benimle kavga edip beni ldrmeye kalkrsa ne yapaym?" diye sorunca,
"Sen de onunla sava" cevabn verdi.
"Ya o adam beni ldrrse?" deyince Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem), "Sen ehid olursun" buyurdu. "Peki ben onu ldrrsem ne olur?" diye
sorunca, Efendimiz "O cehenneme gider" cevabn verdi. (Mslim, man, 225)
BLM: 236
KLEY HRRYETNE KAVUTURMAK

W
"Ama o sarp yokuu(cehennemde bir dan ad) trmanp geemedi. Bilir misin
nedir o sarp yoku? Bir kleyi azad etmektir(veya kafirlerin elinde esir tutulan
mslman bir esiri kurtarmaktr.." (90 Beled, 11-13)

W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim mslman bir kleyi hrriyetine
kavuturursa Allah onun her organna karlk hrriyete kavuturann bir organn
cehennem ateinden kurtarr, reme organna varncaya kadar." (Buhari, Keffaret, 6;
Mslim, Itk, 22)
529
W

W
W
J

W

W
W

K

1360: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)'e hangi ileri yapmak daha faziletlidir?" diye sordum.
"Allah'a iman ve Allah yolunda cihad etmek" buyurdular.
"Hangi kleyi hrriyetine kavuturmak daha faziletlidir?" dedim.
"Sahibi yannda en kymetli ve fiat en yksek olan" buyurdular. (Buhari, Itk,
2; Mslim, man, 136)
BLM: 237
KLELERE YLK ETMEK

W

"Yalnzca Allah'a kulluk edin ve ondan baka hibir eye ilahlk yaktrmayn.
Ana babaya, yakn akrabaya, yetimlere, muhtalara, kendi evrenizde olan
komulara, uzak komulara, yannzdaki arkadaa, yolda kalma ve elinizin
altndaki hizmeti ve iilere iyilik yapn iyi davrann. Dorusu Allah, kendini
beenip bbrlenenleri sevmez." (4 Nisa, 36)

W
J

W

W

K

1361: Ma'rur ibni Sveyd yle demitir: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'
zerinde deerli bir elbise ile grdm. Klesi de ayn elbiseyi giymiti, bunun
sebebini sordum. Ebu Zer: "Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) zamannda kle
asll bir kimseye svdn ve annesinden dolay aypladn anlatt. Bunun
zerine, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ona yle demiti:
530
"Sende cahiliyye huyundan bir para var, onlar sizin hizmetileriniz ve ayn
zamanda kardelerinizdir. Allah onlar sizin idarenize vermitir. Kimin eli altnda
byle bir kardei varsa, kendi yediinden ona yedirsin, giydiinden de giydirsin.
Onlara glerinin yetmeyecei eyleri yklemeyiniz, ayet ar bir i yklerseniz,
onlara yardm ediniz." (Buhari, man, 22; Mslim, Eyman, 40)

W J

K

1362: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Sizden birinize hizmetisi yemeini
getirdiinde onu sofrasna oturtmaz ise kendisine yiyebilecei kadar bir miktar
versin, nk yemei o hazrlamtr." (Buhari, Itk, 18)
BLM: 238
HEM ALLAH'IN HEM DE EFENDSNN HAKKINI GZETEN KLENN
FAZLET

W
W J
K

1363: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'dan bize aktarldna gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kle efendisine kar
samimi olur, Allah'a da gzelce ibadet ederse, onun iin iki kat mkafat vardr."
(Buhari, Itk, 17; Mslim, Eyman, 43)

W
W J

K

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Efendisine hizmette samimi olan ve her
iini iyi yapan kle iin iki kat mkafat vardr."
"Ebu Hureyre'nin cann elinde tutan Allah'a yemin ederim ki Allah yolunda
cihad etmenin, hacca gitmenin ve anneme iyilik yapmann sevab daha fazla
olmasayd, kle olarak kalp ylece lmeyi isterdim." (Buhari, Itk, 16; Mslim,
Eyman, 44)
531

W
W
J
K

1365: Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Rabbine gzelce ibadet eden,
efendisine kar vazifelerini gerektii ekilde samimiyetle yerine getiren ve ona itaat
eden kle iin iki mkafat vardr." (Buhari, Itk, 17)

W

W
W J

K

1366: Yine Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine
" grup insan vardr ki onlarn sevaplar iki kattr:
1. Kendilerine kitap verilenlerden olup(yahudi veya hiristiyan) hem kendi
peygamberine, hem de Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)'e iman eden kimse,
2. Hem Allah'n hakkn, hem de efendisinin hakkn yerine getiren kle,
3. Bir cariyesi olup onu iyice terbiye eden ve ona lazm olan eyleri iyice
reten, sonra da hrriyetine kavuturarak onunla evlenen kimsedir." (Buhari, lim,
31; Mslim, man, 241)
BLM: 239
KARGAALAR VE FTNE ZAMANINDA BADET ETMENN NEM

W
W J
K

1367: Ma'kl ibni Yesar (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kargaal ve fitneli
zamanlarda Allah'n istedii gibi davranlarda bulunmak bana hicret etmek gibidir."
(Mslim, Fiten, 130)
532
BLM: 240
ALIVERLE LGL DEERL DAVRANILAR

W
"Siz ne iyilik yaparsanz, mutlaka Allah onu ok iyi bilir." (2 Bakara, 215)

W

"Bunun iindir ki, ey kavmim! l ve tart ilerinizde drst ve duyarl olun,
insanlarn mal, eya ve paralarn eksik vermeyin." (11 Hud, 85)

W

"l ve tartda hile yapanlarn vay haline! Onlar ki insanlardan birey lp
aldklarnda, ly tam tutarlar. Fakat dier insanlara lp tarttklarnda l ve
tarty eksik yaparlar. Onlar tekrar diriltilip kaldrlacaklarn sanmyorlar m?
Korkun bir gn ki, mutlaka hesaba ekilecekler. O gn tm insanlar alemlerin Rabbi
huzurunda hazr olup dikilecekler." (83 Mutaffifin, 1-6)

J

W

W

W

K
1368: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir adam alacan
istemek zere Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'e geldi ve peygamberimize
kar ar bir ifade kulland. Bunun zerine ashab ona haddini bildirmeyi
dndler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) da:
"Onu braknz, nk alacaklnn sz sylemeye hakk vardr" dedi ve onun
devesiyle ayn yata olan bir deve veriniz" diye emretti. Bunun zerine ashab: "Ey
Allah'n Rasl, onun devesinden daha iyi ve daha yal olan bulabiliyoruz" dediler.
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) de:
"O durumda onu veriniz, phesiz ki sizin hayrlnz borcunu en gzel ekilde
deyendir" buyurdular. (Buhari, stikraz, 4; Mslim, Msakat, 120)

W J
K

533
1369: Cabir (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Alta, satta borcunu istemekte
kolaylk gsteren kimseye Allah rahmet etsin." (Buhari, By', 16)

W
W J
K

1370: Ebu Katade (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
"Bir kimse Allah'n kendisini kyamet gnnn skntlarndan kurtarmasn
isterse, borcunu deyemeyen kimseye biraz daha zaman tansn veya borcundan bir
blmn indirsin." (Mslim, Musakat, 32)

W
J

W

K
1371: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "nsanlara bor para veren bir
adam vard. O, hizmetisine yle derdi: "Darda kalan bir kimseden alacak istemeye
gidersen onu sktrma, affediver. Olabilir ki Allah ta bu yzden bizi affeder. O
kimse Allah'a kavutuunda Allah onu affetti." (Buhari, Enbiya, 54; Mslim,
Musakat, 31)

W
W
J

W

K
1372: Ebu Mes'ud el-Bedri (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
"Sizden evvelkilerden bir adam sorguya ekildi, defterinde hayr namna hibir
ey bulunamad. Fakat bu adam insanlarla dp kalkard. Zengin olup hizmetisine
de darda kalan fakirlerin borcunu affedip onlardan vazgemelerini emrederdi.
Bunun zerine Allah (c.c.):
"Biz affetmeye ondan daha laykz, onu affediniz" buyurdu.
W W
J

K

W

K

534

K

W
K W
1373: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Kendisine mal verilen bir
kimse Allah'n huzuruna geldi. Allah ona, "Dnyada bu mal ile ne yaptn?" diye
sordu. Huzeyfe diyor ki: "Hibir kimse Allah'a kar hibir eyi gizleyemez,
dolaysyla bu adam da: "Ya Rab, sen bana mal verdin, ben de insanlarla alveri
yaptm. Alverite kolaylk gstermek benim adetimdi. Zengine kolaylk gsterir,
darda olanlara da mhlet tanrdm." Bunun zerine Allah-u Tel: "Kolaylk
gstermeye ben senden daha laykm" dedi ve meleklere de: "Kulumu affediniz"
buyurdu. Ukbe ibni Amir ve Ebu Mes'ud el-Ensar (Allah Ondan raz olsun) yle
dediler: "Biz bunu Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n azndan bylece iittik."
(Mslim, Msakat, 29)

W W J
K

"Bir kimse darda kalm bir borluya mhlet verirse veya borcunun bir ksmn
ya da tamamn balarsa Allah o kiiyi glgesinden baka glge bulunmayan
kyamet gnnde arnn glgesinde glgelendirir." (Tirmizi, Byu, 67)
K

W J
1375: Cabir (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) Cabir'den bir deve satn almt. Devenin
parasn verirken zerine bir miktar daha ilave edilmesini emretti. (Buhari, Byu, 34;
Mslim, Musakat, 109-115)

W
J

K

W
1376: Ebu Safvan Sveyd ibni Kays (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
"Ben ve Mahremetu'l-abdi Hecer denilen yerden bez getirttik. Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yanmza geldi ve bizden bir alvarlk bez almak zere pazarlk etti.
Yanmda paralar tahsil eden veznedarm vard. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) ona, "cretin zerine biraz ilave ederek al" diye emretti.
535
BLM: 241
LMN STNL
W
"...Ey Rabbim! ilmimi artr de." (20 Taha, 114)

W
"...Hi bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" ( 39 Zmer, 9)
W
"...Allah sizden inananlar ve kendilerine ilim verilenleri derecelerle
ykseltir..." (58 Mcadele, 11)

"...Kullar arasndan yalnzca, anlama ve kavrama yeteneine yani vahiy
bilgisine sahip olanalimler Allah'tan gerei biimde korkarlar." (35 Fatr, 28)

W W J
K
1377: Muaviye (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: "Allah kimin hakknda hayr
isterse onu din hususunda bilgi ve anlay sahibi klar." (Buhari, lim, 10; Mslim,
mara, 175)
W

W
W
J

K
1378: Abdullah ibni Mes'ud (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr:
"Yalnzca u iki kimseye imrenilir, onlar gibi olmak istenebilir veya bu iki
kimseye hased edilir ve bunlardaki bu nimetin yok olmas istenir.
1. Allah'n kendisine verdii mal hak yolunda harcayp tketen kimse,
2. Allah'n kendisine verdii ilimle yerli yerince hkmedip onu bakalarna
reten kimse." (Buhari, lim, 15; Mslim, Msafirin, 268)
W W
J
536

K

1379: Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'den bize aktarldna gre
"Allah'n benimle gnderdii hidayet ve ilim, bol yaan yamura benzer.
Yamurun yad yerin bir ksm verimli bir toprak olup, bol ayr ve ot bitirir, bir
ksm da suyu emmeyip zerinde tutan orak bir yerdir. Allah burada biriken sudan
insanlar faydalandrr, hem kendileri ier, hem de hayvanlarn sular ve ziraatlarn
o biriken su ile sularlar. Yine yamurun yad yle bir yer daha vardr ki, oras dz
ve kaypaktr. Ne suyu zerinde tutar, ne de ot bitirir. te bunun gibidir ki, Allah'n
dininde anlayl olup(bilgili olup) Allah'n benimle gnderdii hidayet ve ilim
kendisine fayda veren, onu hem renen hem de reten kimse ile buna kulak
asmayp ban bile kaldrmayan Allah'n benimle gnderdii hidayeti kabul
etmeyen kimsenin durumu bu kaypak kaya gibidir." (Buhari, lim, 70; Mslim,
Fezail, 15)

W W

J
K

1380: Sehl ibni Sa'd (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Ali (Allah Ondan raz olsun)'a yle dedi:
"Allah'a yemin ederim ki, Allah'n senin araclnla bir tek kiiyi hidayete
eritirmesi, senin en kymetli dnya mal olan krmz develere sahip olmandan daha
hayrldr." (Buhari, Fezailu'l-Ashab, 9; Mslim, Fezailu's-Sahabe, 34)
W J

K
1381: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'dan bildirildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: "Benim vastamla size
ulatrlan Kur'an'dan bir ayet bile olsa insanlara ulatrnz. Sizden nce yaayan
toplumlardan olan srailoullarnn ibretli kssalarndan bahsetmenizde de bir
saknca yoktur. Kim bile bile bana yalan uydurarak hadis isnad ederse
cehennemdeki yerine hazrlansn." (Buhari, Enbiya, 50)

W J
K

537
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim Kur'an ve snnet ilmini
renmek iin bir yola girerse Allah o kiiye cennetin yolunu kolaylatrr." (Mslim,
Zikr, 39)

W W J
K

1383: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Hidayete Allah'n dosdoru
yoluna aran kimseye kendisine uyanlarn sevab kadar sevap verilir.Buna ramen
onlarn sevabndan da hibir ey eksilmez." (Mslim, lim, 16)
W

W W J
K

1384: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
"nsanolu ld zaman btn amellerinin sevab sona erer. Yalnz u ey
bunun dndadr:
1. Sadakay cariye (istifadesi devam eden yol, su, kpr gibi yaplar)
2. stifade edilen ilim (szl ve yazl ilim kaynaklar)
3. Kendisine dua eden hayrl bir evlat brakan kimse. Bu kiinin defterine
istifade edildii sre sevap kaydedilir.
W
W J
K

"Dnya ve iindekiler knanm, basit ve deersiz eylerdir. Sadece Allah'
hatrlayp onun hkmlerine boyun emekle, ilim reten veya renen snf
bunun dndadr." (Tirmizi, Zhd, 14)

W W J
K

1386: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bize aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "lim renmek iin yolculua kan
kimse, evine dnnceye kadar Allah yolundadr." (Tirmizi, lim, 2)

W

J
K

538
1387: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
"M'min kimse sonu cennet oluncaya kadar, hibir hayrdan doyup geri
kalmaz, hayr ilemeye devam eder." (Tirmizi, lim, 19)

W
J

W K

K

"Alim bir kimsenin bilgisizce ibadet eden bir kimseye stnl, benim sizin
en aa derecede olannza stnlm gibidir. Sonra szne yle devam etti:
phesiz ki Allah, melekleri, gk ve yer ehli hatta yuvasndaki karnca ve
denizlerdeki balklara varncaya kadar her ey insanlara hayr ve iyilikleri
retenlere dua ederler. (Tirmizi, lim, 19)

W

W J

K

1389: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'i yle buyururken iittim:
"Her kim ilim tahsili iin bir yola girerse Allah ona cennetin yolunu
kolaylatrr. phesiz melekler de ilim yoluna girenin yaptndan memnun
olduklar iin onun zerine kanat gererler. Gklerde ve yerde bulunan varlklar hatta
suyun iindeki balklar bile, ilim adamlar iin Allah'tan balanmasn dilerler.
Alim bir kimsenin bilgisizce ibadet eden bir kimseye stnl, ayn dier yldzlara
stnl gibidir. Alimler peygamberlerin varisleridir. Peygamberler altn ve
gm miras olarak brakmazlar, onlar sadece ilmi miras brakmlardr. te o
mirasa konan kimse de bol nasib ve ksmet alm olur." (Ebu Davud, lim, 1; Tirmizi,
lim, 19)

W

W
J
K

1390: bni Mes'ud (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
539
"Benim szm iitip ezberledikten sonra aynen bakalarna ulatran
kimsenin Allah yzn aartsn. Kendisine bilgi ulatrlan nice insan vardr ki, o
bilgiyi bizzat iiten kimseden daha iyi anlayl ve kavrayl olabilirler." (Tirmizi,
lim, 7)
W W J
K

"Bir kimseye bildii dini bir konu sorulduunda cevap vermeyip gizlerse,
kyamet gn azna ateten bir gem vurulur." (Tirmizi, lim, 3)

W W J
W

K
1392: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
"Allah'n rzas aranan bir ilmi sadece dnyalk eylere sahip olmak iin
renirse o kimse kyamet gn cennetin kokusunu bile duymaz." (Ebu Davud, lim,
12)

W
J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i yle derken iittim: "Allah ilmi, insanlarn
hafzalarndan silmek, kalplerinden skp karmak suretiyle almaz, ilim
adamlarnn lmyle alm olur. Bylelikle ortada alim kalmam olur da, insanlar
baz cahilleri nder edinirler. Bu kimseler kendilerine sorulan sorulara bilmedikleri
halde fetva verirler ve bylece hem kendilerini, hem de bakalarn saptrrlar."
(Buhari, lim, 34; Mslim, lim, 13)
BLM: 242
ALLAH'A HAMD VE KRETMEK
540
"yleyse siz, btn zamanlarnzda beni ann, ben de sizi her an balamak ve
sevap vermekle anaym. Verdiim nimetlere kar bana kredin, nankrlk
etmeyin." (2 Bakara, 152)

W
"...Bana krederseniz muhakkak ki; size kat kat fazla veririm..." (14 brahim, 7)

W
"De ki: Her trl eksiksiz vgler Allah'adr..." (17 sra, 111)

W
"....O, m'minlerin cennetteki dualarnn sonu , eksiksiz tm vgler Alemlerin
rabbi olan Allah'a mahsustur" eklindedir. (10 Yunus, 10)

W J

W K

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e, Mirac gecesi birinde st, dierinde arap
bulunan iki bardak getirildi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) o iki bardaa
baktktan sonra, st dolu olan barda ald. Bunun zerine Cebrail yle dedi:
"Seni, insann yaradl gayesine uygun olana ynlendiren Allah'a hamdolsun.
ayet iki dolu barda alsaydn mmetin sapkla der ve azard." (Mslim, man,
272)

W J
K

"Allah'a hamdederek balanmayan her deerli iin feyzi ve bereketi olmaz,
gdk olur." (Ebu Davud, Edeb, 18)

W

J

W W
W
W

W W W
K

1396: Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
541
"Bir kulun ocuu ld zaman Allah meleklerine yle buyurur: Kulumun
ocuunu elinden aldnz yle mi?" Onlar da: "Evet" diye cevap verirler. Bu sefer
Allah: "Kulumun kalbinin meyvesini mi kopardnz?" diye sorar. Melekler, "Evet"
diye cevap verirler. Allah tekrar, "O zaman kulum ne dedi?" diye sorar. Melekler de:
"Sana hamdedip, "inna lillah ve inna ileyhi raciun = Biz zaten Allah iin varz ve O'na
dneceiz" dedi diye cevap verirler. O zaman Allah yle buyurur: "Kulum iin
cennette bir kk ina ediniz ve ona Hamd evi adn veriniz." (Tirmizi, Cenaiz, 36)

W
W
J
K

"Allah kulunun birey yedikten sonra hamdetmesinden ve birey itikten sonra
yine hamd ve kretmesinden dolay raz olur." (Mslim, Zikr, 89)

BLM: 243
PEYGAMBERMZE SALAT VE SELAM GETRMEK

W

" phesiz Allah ve melekleri Peygamberi verler; ey inananlar! Siz de onu
vn, ona salat ve selam getirin ve tam bir teslimiyetle selam verin ." (33 Ahzab, 56)

J
K

W
1398: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun) yle dedii
rivayet olunmutur: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle derken iittim:
"Kim bana bir defa salat-u selam getirirse Allah ona on defa rahmet eder."
(Mslim, Salat, 70)

W

J
K
1399: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
"Kyamet gn insanlarn bana en yakn olanlar, bana en ok salevat
getirenleridir." (Tirmizi, Vitir, 21)
542

W W

J

WK

W W W >

K

1400: Evs ibni Evs (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: "Gnlerin en faziletlisi
Cuma gndr. Bu sebeple o gn bana oka salat ve selam getriniz, nk salat ve
selamlarnz bana sunulur." Bunun zerine ashab- kiram:
"Ya Raslallah, salat ve selamlarmz size nasl arzedilir, halbuki siz rm
olacaksnz" diye sorunca, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi vesellem), "Allah
Peygamberlerin cesedlerini rtmeyi topraa haram klmtr" buyurdular. (Ebu
Davud, Salat, 201)

W
W J
K

"Yannda adm anld halde bana salat ve selam getirmeyen kimse srm
srm srnsn." (Tirmizi, Deavat, 101)

W
W J
K

"Kabrimi bayram yeri haline getirmeyiniz. Bana salat ve selam getiriniz. Zira
siz nerede olursanz olun, salat ve selamnz bana ular." (Ebu Davud, Menask, 97)

W
W J
K

"Bir kimse bana salat ve selam getirdii zaman onun selamn almam iin
Allah, bana ruhumu geri verir." (Ebu Davud, Menask, 96)

W
W J
K

543
1404: Ali (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"Cimri kimse yannda ismim anld halde bana salevat getirmeyendir."
(Tirmizi, Deavat, 101)

W J

W

W J J
K

1405: Fedale ibni Ubeyd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) namaznda Allah'a hamdetmeden Rasulne salevat
getirmeden dua eden bir adam iitti de bunun zerine: "Bu adam acele etti"
buyurdu. Sonra o adam ard, ona veya baka birisine hitab ederek yle buyurdu:
"Biriniz dua edecei zaman nce Allah-u Teala'ya hamdetsin, sonra peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)'e salat-u selam getirsin, daha sonra da diledii duay
yapsn." (Ebu Davud, Vitir, 23)
W
W

J
W W

K

K
1406: Ebu Muhammed Ka'b ibni Ucre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yanmza gelmiti, ona: "Ya Rasulallah, sana
nasl selam vereceimizi rendik, fakat size nasl salevat getireceiz?" diye sorduk.
O da "yle deyiniz" buyurdu:
"Allahmme salli ala Muhammedin ve ala li Muhammed kema salleyte ala li
brahim inneke hamidun mecid, Allahume barik ala Muammedin ve ala li
Muhammedin kema barakte al li brahime inneke hamidn mecid = Ey Allahm,
brahim'in soyundan gelenlere nasl rahmet ettinse, Muhammed'e ve O'nun
soyundan gelenlere de rahmet et. phesiz sen vlmeye layk ve ycesin. Ey
Allah'm, brahim'in soyundan gelenleri mbarek kldn gibi, Muhammed'e ve
onun soyundan gelenleride mbarek kl. phesiz sen vlmeye layk ve ycelerin
ycesisin." (Buhari, Deavat, 32; Mslim, Salat, 66)

W
J

W

544

WW

K

1407: Ebu Mesud el-Bedri (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Sa'd ibni Ubade
ile birlikte oturuyorken Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yanmza geldi. Beir
ibni Sa'd ona:
"Ya Raslallah, Allah bize senin zerine salevat getirmemizi emretti. Size nasl
salevat getirelim?" diye sordu. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
bir miktar skut etti. yle ki, Bir bu soruyu kendisine sormasayd diye temenni
ettik. Sonra Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Allahumme salli al Muhammedin ve al li Muhammed kema salleyte al li
brahim ve barik al Muhammedin ve al li Muhammed kem brekte al li
brahim inneke hamidn mecid = Ey Allahm, brahim'in soyundan gelenlere rahmet
ettiin gibi Muhammed'e ve onun soyundan gelenlere de rahmet et. brahim'in
soyundan gelenleri mbarek kldn gibi Muhammed'i ve onun soyundan gelenleri
de mbarek kl. Hi phesiz sen vlmeye layk ve ycelerin ycesisin" deyiniz,
selam ise bildiiniz gibidir." (Mslim, Salat, 65)

W W
J

WW

K

1408: Ebu Humeyd es-Saidi (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'e, "Sana nasl salevat getireceiz?" diye
sordular. O da yle buyurdu:
"Allahumme salli al Muhammedin ve al ezvacihi ve zrriyetihi, kema
salleyte al brahim ve barik al Muhammedin ve al ezvacihi ve zrriyetihi kema
barekte al brahim inneke hamidn mecid = Allahm, brahim'in soyundan
gelenlere nasl merhamet ettinse Muhammed'e, hanmlarna ve soyundan gelenlere
de rahmet et. brahim ve soyundan gelenlere bereketler ltfedip mbarek kldn
gibi Muhammed'e, hanmlarna ve soyundan gelenlere hayr ve bereketler lutfet.
phesiz sen vlmeye layk ve ycelerin ycesisin." deyiniz. (Buhari, Enbiya, 10;
Deavat, 33)
545
BLM: 244
DUA VE ZKRLER

W
"...Allah' anmak ve devaml gndemde tutmak phesiz en byk ibadettir.
Allah tm yaptklarnz bilir." (29 Ankebut, 45)

W
"yleyse siz, btn zamanlarnzda beni ann, beni gndeminizden karmayn
ki, ben de sizi her an balamak ve sevap vermekle anaym..." (2 Bakara, 152)

W

"Rabbini iinde alak gnlllkle, korku ve duyarllk iinde sesini
ykseltmeden, sabahn erken ve akamn son vaktinde an ve sakn umursamaz
kimselerden olma..." (7 Araf, 205)

W

"...Allah' namaz dnda da daima ve oka hatrlayn ki mutlulua ve
kurtulua eriebilesiniz." (62 Cuma, 10)

" Dorusu erkek ve kadn mslmanlar, erkek ve kadn M'minler, boyun
een erkek ve kadnlar; doru szl erkek ve kadnlar, sabrl erkek ve kadnlar,
gnlden balanan erkek ve kadnlar, sadaka veren erkek ve kadnlar, oru tutan
erkek ve kadnlar iffetlerini koruyan erkek ve kadnlar, Allah' ok anan erkek ve
kadnlar, ite Allah bunlarn hepsine mafiret ve byk ecir hazrlamtr. " (33
Ahzab, 35)
546
" Ey inananlar! Allah' ok ann. O'nu sabah akam tesbih edin. Karanlklardan
aydnla karmak iin size rahmet ve istifar eden Allah ve melekleridir.
nananlara merhamet eden O'dur." (33 Ahzab, 41-43)

W W J

W

K
"Dile kolay, mizana konduunda ar gelen ve Rahman olan Allah' honud
eden iki cmle vardr, bu; Sbhanallah ve bihamdihi Sbhanellahi'l-azim = Ben
Allah' noksan sfatlardan uzak bilir ve onu hamdiyle verim. Ben yce olan Allah'
tekrar noksan sfatlardan uzak sayarm." (Buhari, Deavat, 65; Mslim, Zikr, 31)

W
W W J
K

1410: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan aktarldna gre
"Sbhanellahi velhamdlillahi vela ilahe illallah vallahu ekber = Allah' layk
olmayan sfatlardan uzak bilmek ve onu kemal sfatlaryla hamdederek vmekliim
Allah'tan baka gerek ilah yoktur o en byktr demem, benim iin zerine gne
doan hereyden daha sevgilidir." (Mslim, Zikir, 32)

W
W J

W
K

1411: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun), Peygamberimizin yle
buyurduunu rivayet etmitir:
"Bir kimse gnde yz defa la ilahe illallahu vahdehu la erike leh, lehu'l-mlk
ve lehu'l-hamdu ve hve ala klli eyin kadir = Allah'tan baka gerek ilah yoktur.
Yalnzca o vardr, onun orta yoktur. Tm mlk ve saltanat Onundur, eksiksiz
vgler O'na mahsustur. O'nun hereye gc yeter mealindeki zikrini tekrar ederse
on kleyi hrriyetine kavuturmu kadar sevap kazanr ve ona yz iyilik sevab
yazlr ve yz gnah balanr. Bu zikir o gn akama kadar o kimsenin eytandan
korunmasn salar ve bu duay kendisinden daha ok tekrar edenden baka hi
547
kimse ondan daha deerli bir amel ilemi olamaz. Raslullah szne yle devam
etti: "Bir kimse gnde yz defa sbhanellahi ve bihamdihi = Ben Allah' noksan
sfatlardan uzak bilir ve onu hamdiyle verim derse onun gnahlar deniz kpkleri
kadar ok bile olsa hepsi balanr." (Buhari, Bedl halk, 11; Mslim , Zikir, 28)
W

J

K

1412: Ebu Eyyub el-Ensari (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
"Bir kimse on defa la ilahe illallahu vahdehu la erike leh lehul mlk ve lehu'l-
hamd ve huve ala klli ey'in kadir = Allah'tan baka gerek ilah yoktur, yalnzca O
vardr. Onun orta da yoktur. Mlk ve saltanat Onundur. Eksiksiz vgler sadece
O'na mahsustur ve O'nun hereye gc yeter derse smail (a.s.) soyundan drt
kimseyi hrriyetine kavuturmu gibi sevap kazanr." (Buhari, Deavat, 64; Mslim,
Zikr, 30)

W
W J
K

W

1413: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bana, "Allah'n en ok holand sz sana bildireyim mi? Allah'n
en ok holand sz Sbhanallahi ve bi hamdihi = "Ben Allah' noksan sfatlardan
uzak bilir ve Onu hamdiyle verim" szdr buyurdular. (Mslim, Zikr, 85)

W
W

J
J J

K

1414: Ebu Malik el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
"Arnmak yani kfr, irk ve dier tm pisliklerden arnmak, imann yarsdr.
Elhamdulillah duas mizan doldurur. Sbhanellahi vel hamdlillahi zikri ise yerle
gkler arasn(kendisine sevaplar) doldurur." (Mslim, taharet, 1)
W

W

J

W KE F

K
W W W
548
1415: Sa'd ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir bedevi
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a gelerek, "Bana syleyeceim bir dua ret"
dedi. O da yle buyurdu:
"La ilahe illallahu vahdehu la erike leh. Allahu ekber kebiran ve'l-hamdu
lillahi kesira ve subhanellahi Rabbi'l-Alemin vela havle vela kuvvete illa billahi'l-
azizil hakim = Alah'tan baka gerek ilah yoktur. Yalnzca O vardr. Onun orta da
yoktur. Her ynyle Allah en byktr, eksiksiz vglerin hepsi O'na aittir. Tm
g ve kuvvetlerin ancak hereye gc yeten ve yapt hereyi yerli yerince yapan
Allah tarafndan verileceini kabul ederim."
Bedevi, "Bunlar Rabbim iindir, kendim iin ne sylemeliyim?" deyince
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), "Allahummafir li verhamni vehdini
verzukni = Allahm beni bala bana ac, beni dosdoru yoluna klavuzla ve bana
hayrl rzk ver de" buyurdular. (Mslim, Zikir, 33).

W J

W

W W

W

K
1416: Sevban (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) farz namaz bitirince defa istifar eder ve Allahumme ente's-
Selam ve minke's-Selam tebarekte ya ze'l-celali vel'l-kram = "Ey Allahm selamet ve
saadet sendendir. Ey celal ve ikram sahibi Allahm, sen hayr ve bereketi ok
olansn. derdi.
Evzai'ye, "stifar nasl yaplr?" diye sorulunca, "Estafirullah, Estafirullah"
denilir diye cevap verdi. (Mslim, Mesacid, 135)

W

J

W

K

K
1417: Muire ibni u'be (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) farz namaz bitirince u duay okurdu:
"La ilahe illallahu vahdehu la erike leh, lehu'l-mlk ve lehul hamdu ve hve
ala klli ey'in kadir. Allahumme la mania lima a'teyte ve la mu'tiye lima mena'te ve
la yenfeu ze'l-ceddi minkel ceddu = Allah'tan baka gerek ilah yoktur. Yalnzca o
vardr, onun orta yoktur. Tm mlk ve saltanat onundur. Eksiksiz vgler ona
mahsustur, onun hereye gc yeter. Allahm senin verdiine engel olacak yoktur.
Vermediini de verecek bir kimse yoktur. Makam ve servet sahibi elindeki imkanlar
senin yardmn olmadka ona fayda vermez." (Buhari, Ezan, 155; Mslim, Mesacid,
137)
549

J

W

K

K

K

K W
1418: Abdullah ibni'z-Zbeyr (Allah Onlardan raz olsun)'n her namazn
peinde u duaya devam ettii bildirilmitir:
"La ilahe illallahu vahdehu la erike leh, lehul mlk ve lehul hamdu ve hve
ala klli eyin kadir, la havle ve la kuvvete illa billah, la ilahe illallahu ve la na'bude
illa iyyahu lehun nimetu ve lehulfadlu velehu's sena-l hasen, la ilahe illallahu
muhlsne lehddne velev kerihel kafirn = Allah'tan baka ilah yoktur. Yalnzca O
vardr. O'nun orta da yoktur. Tm mlk ve saltanat O'nundur. Eksiksiz vgler
Ona mahsustur. Onun hereye gc yeter. Tm g ve kuvvetlerimiz ancak Allah
tarafndan verilmektedir. Allah'tan baka ibadete layk baka bir ilah yoktur. Biz de
yalnzca O'na ibadet ederiz. Sahib olduumuz her trl nimet ve ikramlar O'nun
tarafndan verilmitir. En gzel vgler de sadece O'na yakr. Kafirler holanmasa
bile hayat tarzmz Allah'tan gelene gre ayarlar ve btn samimiyetimizle Allah'tan
baka ibadet edilecek ilah yoktur deriz.
Abdullah ibni'z-Zbeyr, Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n her
namazdan sonra bu szleri sylediini bize aktard. (Mslim, Mesacid, 139)
W W J

W K

W

W W

W W

K

W

W

K
Mekke'den Medine'ye hicret eden mslmanlarn fakirleri Raslullah (sallallahu
550
aleyhi vesellem)'a gelerek yle dediler: "Mal mlk sahibi olanlar cennetin en yksek
derecelerini ve ebedi nimetleri kazanp gittiler. Bizim gibi onlar da namaz klyorlar.
Tuttuumuz orular onlar da tutuyorlar. Fazladan mallar olduu iin hac umre
yapp cihad yapabiliyor, sadakalar veriyorlar. Bizler ise veremiyoruz." Bunun
zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
"Size birey reteyim mi? Bu durumda siz, sizi gemi olanlara yetiir, sizden
sonrakileri de geersiniz. Sizin yaptnz yapmadka hibir kimse sizden stn
olamaz" buyurdu.
"Evet, syle ya Rasulallah" dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) da
yle buyurdu:
"Her farz namazn ardndan otuz er defa Sbhanellah, elhamdlillah, Allahu
ekber dersiniz."
Hadisi Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan bize aktaran Ebu Salih der
ki:Sahabiler bu dualarn nasl okunacan sorunca Raslullah (sallallahu aleyhi
"Her birinden otuz er defa olmak zere Sbhanallah, Elhamdlillah ve
Allahu ekber dersiniz." (Buhari, Ezan, 155; Mslim, Deavat, 18)
Mslim'in bir rivayetinde u ilave vardr: "Fakir muhacirler bir mddet sonra
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a gelerek: "Zengin kardelerimiz bizim
yaptmz duymular, onlar da aynsn yapyorlar" dediler. Bunun zerine
"Ne yapalm, artk bu zenginlik veya dualardan istifade etmek ii Allah'n bir
ltfudur, onu dilediine verir." (Mslim, Mescaid, 142)

W
J

W

K

"Her kim namazlarn arkasnda otuz defa Sbhanallah, otuz defa
Elhamdlillah, otuz defa Allahu ekber der ve yze tamamlamak iin de, la ilahe
illallahu vahdehu la erike leh lehul mlk ve lehl hamd ve hve ala klli eyin
kadir = Allah'tan baka ilah yoktur, yalnzca o vardr, onun orta yoktur. Tm mlk
ve saltanat Onundur. Eksiksiz vgler O'na mahsustur. O'nun hereye gc yeter
derse ,gnahlar denizin kp kadar olsa bile afedilir." (Mslim, Mesacid, 146)
551

W

J

W

J J
K

1421: Ka'b ibni Ucre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
"Farz namazlarn ard sra sylenecek gzel zikirler vardr ki onlar her farz
namazdan sonra syleyen ve yapan kimse hibir vakit zarara uramaz. Bunlar otuz
defa Sbhanallah, otuz defa Elhamdlillah, otuz defa Allahu ekber"dir.
(Mslim, Mesacid, 144)

W
J

W

K

1422: Sa'd ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) namazlarnn arkasnda u duay
okuyarak Allah'a snrd:
"Allahumme inni ez bike minelcbni velbuhl ve ez bike min en uredde ila
erzelil umri ve ez bike min fitneti'd-dnya ve euzu bike min fitneti'l-kabr=
Allahm, korkaklktan, cimrilikten sana snrm. htiyarln dknl ve
bunaklndan, dnya fitnelerinden ve kabir azabndan da sana snrm." (Buhari,
Cihad, 25)

K W

J
W

W K

K

1423: Muaz (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Muaz'n elinden tuttu ve:
"Muaz! Vallahi ben seni severim" dedi ve szne yle devam etti: "Ey Muaz,
her namazdan sonra terketmeden u duay okuman tavsiye ediyorum. Allahumme
e'nni al zikrike ve krike ve husni ibadetike = Allahm seni zikretmek, sana
kretmek ve sana gzelce ibadet etmek iin bana yardm eyle." (Ebu Davud, Vitir,
26)

W
W J

W

K

552
"Sizden biriniz namazda tahiyyat bitirdii zaman drt eyden Allah'a snsn
ve yle desin: Allahumme inni euzu bike min azabi cehennem ve min azabi'l-kabr
ve min fitneti'l-mahya velmemat ve min erri fitneti'l-mesihi'd-deccal: Allahm
cehennem azabndan, kabir azabndan, hayat ve lmn fitnelerinden ve mesih
deccalin fitnesine uramaktan sana snrm." (Mslim, Mesacid, 128)

W
J

W

K

1425: Ali (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) namazda teehhd ile selam arasnda yapt duay yle bitirirdi:
Allahummafirl ma kaddemtu vema ahhartu ve ma esrartu vema a'lentu vema
esraft vema ente a'lemu bih minn entel mukaddimu ve entel muahhir la ilahe illa
ente = Allahm imdiye kadar yaptm bundan sonra yapacam, gizlediim ve
aa vurduum lsz bir ekilde ilediim ve benden daha iyi bildiin
gnahlarm affeyle, ilerleten de geri brakan da sensin. Senden baka ibadet edilecek
kimse yoktur. (Mslim, Msafirin, 201)
W
J
K

W

vesellem) rku ve secdelerinde u duay ok okurdu: Sbhanekellahumme Rabbena
ve bi hamdik Allahummafirli = Alahm seni sana yakmayan sfatlardan uzak
tanr. Ey Rabbimiz seni eksiksiz vglerinle ver, sana hamdederim. Allahm beni
bala. (Buhari, Ezan, 123; Mslim, Salat, 217)

W
W J
K

1427: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) rku ve secdelerinde Subbhun kuddsun,
ve Rabbu'l-meliketi verrh = Ey Allahm sen sana yakmayan tm sfatlardan
uzaksn. Kusur ve noksanlklardan uzak ve esizsin. Bizim tm meleklerin ve
Ruhun(Cebrail a.s.) Rabbisin. derdi.
W
W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Rkuda Rabbinizi
byklemek suretiyle Subhane Rabbiyel azim deyin. Secdede ise dua etmeye
553
alnz. nk orada yaplan dualar kabul edilmeye daha layktr." (Mslim, Salat,
207)

W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kulun Rabbine en yakn
olduu hal secde halidir. Orada ok dua ediniz." (Mslim, Salat, 215)
W

W J
K

W
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) secdede yle dua ederdi:
"Allahummafirl zenb klleh dikkah ve cilleh ve evveleh ve hireh ve
alaniyeteh ve sirreh = Allahm gnahlarmn hepsini, kn byn,
ncesini sonrasn yani eskisini, yenisini, an gizlisini affet, bala." (Mslim,
Salat, 219)

W

J
K

W J
J

W

W
K

1431: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gece Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'n yanmda olmadn farkettim. Aratrdm, bir de
baktm ki rku veya secde halinde, "Subhaneke ve bihamdik la ilahe illa ente =
Allahm seni sana yakmayan sfatlardan uzak tanr ve seni hamdinle eksiksiz bir
ekilde verim. Senden baka ibadet ve itaat edilecek ilah yoktur, ancak sen varsn"
diye dua ediyordu. (Mslim, Salat, 221)
Dier bir rivayete gre yle demitir:
Onu aratrrken elim ayann tabanna rastlad. Secde vaziyetinde ayaklarn
kble tarafna doru dikmi yle diyordu: "Allahumme inni euzu bi rzake min
sehatike ve bi muafatike min ukubetike ve euzu bike minke la uhsi senaen aleyke
ente kema esneyte ala nefsike = Allahm gazabndan rzana, azabndan affna
snrm. Senden yine sana snrm. Seni layk olduun ekilde vemem. Sen
kendini nasl vmsen ylesin." (Mslim, Salat, 222)
554

W

W
J

W

>

W

1432: Sa'd ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'n yannda bulunuyorduk, bize:
"Sizden biriniz her gn bin sevap kazanmaktan aciz midir?" diye sordu.
Yannda oturanlardan biri, "Ya Rasulallah bir kimse gnde bin sevab nasl
kazanabilir?" diye sordu.
"Yz defa sbhanallah derse o kimseye bin iyilik yani sevap yazlr veya bin
gnah balanr." (Mslim, Zikr, 37)

W
W
J

W

K

K

1433: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre Rasul-u
Ekrem (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Her birinizin her bir eklemi iin gnde bir sadaka vermesi gerekir. te bu
sebeple her subhanallah demek bir sadakadr. Her Elhamdlillah demek bir
sadakadr. Her la ilahe illallah demek de bir sadakadr. Her Allahu ekber demek de
bir sadakadr. yilii tavsiye etmek sadaka, ktlklerden sakndrmak da sadakadr.
Mslmann kuluk vakti klaca iki rekat kuluk namaz da bunlarn yerini tutar."

W

J

W
W W

W

W

K

W
K

W

555

K

1434: M'minlerin anas Cveyriyye binti'l-Haris (Allah Ondan raz olsun)'dan
bildirildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) birgn sabah namazn
kldktan sonra mescidde tesbih ile megul olmakta olan Cveyriye'nin yanndan
kp tekrar kuluk vakti onun yanna dnmt. Cveyriye'yi namaz klmakta
olduu yerde aynen oturur grnce: "Yanndan ayrlaldan beri hep burada oturup
zikir ve tesbihe mi devam ediyorsun?" diye sordu. O da, "Evet" cevabn verdi.
Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Senin
yanndan ayrldktan sonra defa sylediim u drt cmle, senin sabahtan beri
sylediin zikirlerle tartlacak olsa sevap bakmndan onlara denk gelir. =
Sbhanallahi ve bihamdihi adede halkihi ve rza nefsihi ve zinete arhi ve midade
kelimatihi.= Yarattklar saysnca, kendisinin honudluu miktarnca, arnn arl
kadar ve bitip tkenmeyen kelimeleri adedince Allah' kendisine yakmayan
sfatlardan uzak tanr ve O'nu eksiksiz vglerle verek hamdederim. (Mslim,
Zikir, 79)
Mslim'in dier bir rivayeti yledir:
Sbhanellahi adede halkih
Sbhanellahi rza nefsih
Sbhanellahi zinete arih
Sbhanellahi midade kelimatih. (Mslim, Zikr, 79)
Yarattklarnn saysnca Subhanallah
Kendi raz olaca kadar subhanallah
Arnn arl kadar subhanallah
Bitip tkenmeyen sonsuz kelimeleri kadar subhanallah
der, Allah' tesbih ederim.
Tirmizi'nin rivayeti ise yledir:
Ey Cveyriye sana okuyacan bir zikri reteyim mi?
Sbhanellahi adede halkihi ( sefer)
Sbhanellahi rza nefsihi ( sefer)
Sbhanellahi zinete arihi ( sefer)
Sbhanellahi midade kelimatihi ( sefer) dersin.
Yarattklarnn saysnca Subhanallah
Kendi raz olaca kadar subhanallah
Arnn arl kadar subhanallah
Bitip tkenmeyen sonsuz kelimeleri kadar subhanallah(Tirmizi, Deavat, 104)
556

W

J

W K

K

1435: Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Rabbini zikredenle zikretmeyenin durumu, diriyle lnn fark gibidir."
(Buhari, Deavat, 66)
Mslim'deki rivayet ise yledir: "erisinde Allah'n anld bir evle Allah'n
anlmad bir evin fark diri ile lnn fark gibidir." (Mslim, Msafirin, 211)
W W
J

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir kudsi hadiste yle buyurmulardr:
"Allah-u Teala yle buyuruyor: Ben kulumun beni dnd gibiyim. Beni
hatrlayp zikrettiinde onunla beraberim. O beni kendi bana hatrlar ve anarsa ben
de onu ayn ekilde anarm. ayet beni bir topluluk iinde hatrlar ve anarsa ben de
onu daha hayrl bir topluluk iinde anarm." (Buhari, Tevhid, 15)
W
W W J
K

W

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), "Mferridler ne getiler" buyurdu. Bunun
zerine sahabiler, "Mferridler nasl adamlardr?" diye sordular. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) de, "Allah' ok anan erkekler ve kadnlardr" buyurdu.
(Mslim, Zikir, 4)
W

K
W J
K
1438: Cabir (Allah Ondan raz olsun), Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i
yle buyururken iittim dedi: "Zikrin en faziletlisi la ilahe illallahtr." (Tirmizi,
Deavat, 9)

W

J
K

W

557
1439: Abdullah ibni Bsr (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Bir adam
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a hitaben, "Ya Rasulallah, slami hkmler
oald, bana skca sarlacam birey syle" dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) de, "Dilin hep Allah' zikretsin" buyurdu. (Tirmizi, Deavat, 4)

W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Bir kimse bir sefer sbhanellahi ve
bihamdihi = Ben Allah' kendisine yakmayan sfatlardan uzak tanr ve onu eksiksiz
vgleriyle verek hamdederim derse, cennette onun iin bir hurma aac dikilir."

W W
J

W
K

W
1441: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "sra gecesinde brahim
(a.s.)la karlatm. Bana yle syledi: "Ya Muhammed, mmetine benden selam
syle ve onlara yle haber ver: Cennetin topra ok gzeldir, suyu tatldr, arazisi
geni ve dmdzdr. Orann fidan ve aalar ise Sbhanellahi velhamdlillahi vela
ilahe illallahu vallahu ekberdir = Ben Allah' kendisine yakmayan sfatlardan uzak
tanr, her trl eksiksiz vglerin ona ait olduunu bilir ve ona hamdeder, ondan
baka ibadete layk gerek ilahn olmadn, ancak O'nun olduunu bilir ve en
byk O'dur derim." (Tirmizi, Deavt 61)

W W J

W W

K

1442: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Size amellerin en hayrls Allah
katnda sevap ynnden en ok ve en temiz olan derecelerinizi en fazla ykseltecek,
sizin iin altn ve gm infak etmekten daha kazanl, dmanla karlap sizin
onlarn boynuna vurmanzdan onlarn da sizi ehid etmelerinden daha ok sevap
getirecek bir iin ne olduunu haber vereyim mi?" diye sordu. Ashab da, "Evet,
syle" dediler. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) da, "Allah' her zaman ve her
mekanda hatrlar ekilde bir hayat yaamaktr" buyurdular. (Tirmizi, Deavat, 6)
558

J
J

W
J
J

W J

K

1443: Sa'd ibni Ebu Vakkas (Allah Ondan raz olsun)'n aktardna gre
kendisi bir gn Raslullah'la beraber nndeki hurma ekirdekleri veya akl
talaryla tesbih eken bir kadnn yanna girdiler. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) kadna, "Bundan daha kolayn veya daha faziletlisini sana haber vereyim
mi?" diye sorduktan sonra yle buyurdu: "Subhanellahi adede ma haleka fi's-semai
ve subhanellahi adede ma haleka filardi ve subhanellahi adede ma beyne zalike ve
subhanellahi adede ma hve halik = Allah' gkyzndeki yarattklar saysnca
kendisine yakmayan sfatlardan uzak tanrm. Yine ben Allah' yeryzndeki
yarattklar saysnca kendisine yakmayan sfatlardan uzak tanrm. Ve yine ben
Allah' yerle gk arasndaki yarattklar saysnca kendisine yakmayan sfatlardan
uzak sayarm. Ve yine ben Allah' bundan sonra yaratacaklar eyler saysnca
kendisine yakmayan sfatlardan uzak kabul ederim de, ayrca Allahu ekber,
Elhamdulillah, la ilahe illallah ve la havle vela kuvvete illa billah zikirlerini de
yukardaki ilaveleri yaparak sylersin." (Tirmizi, Deavat, 113)

W W J
K

W W

1444: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) bana hitaben: "Cennet hazinelerinden bir hazineyi sana klavuzluk
edeyim mi?" buyurdu. Ben de, "Evet ya Raslallah" dedim. yle buyurdular:
"La havle vela kuvvete illa billah = Her trl g ve kuvvet sadece Allah'n
yardm iledir ve hepsi Allah'a aittir." (Buhari, Megazi, 38; Mslim, Zikir, 44)
BLM: 245
ALLAH'I HER ZAMAN VE HER YERDE DAMA HATIRDAN
IKARMAMAK
559

W

"phesiz gklerin ve yerin yaratlnda, gece ile gndzn birbirini
izlemesinde derin kavray ve aklselim sahipleri iin elbette alnacak dersler vardr.
Onlar ki ayakta, oturarak ve yanlar zerinde(uyurken) iken hep Allah' hatrlayp
anarlar, gklerin ve yerin yaratl zerinde inceden inceye ok derin dnrler.
Sonra derler ki; Rabbimiz! Sen yerleri ve gkleri bouna yaratmadn. Seni tk
yakksz ve noksan sfatlardan uzak tutarz. Bizi cehennem azabndan koru." (3 Al-i
mran, 190-191)

W

J
K
1445: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) her durumda yani abdestli abdestsiz, Allah' hi hatrndan
karmazd. (Mslim, Hayz, 117)

W

J

W
K

1446: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz, "Biriniz eine cinsi temas iin yaklatnda
Bismillah Allahumme Cennibne'-eytane ve cennibi'-eytane ma razaktena =
Allahm eytan bizden uzaklatr, bize verecein ocuktan da uzaklatr derse ve bu
beraberlikten ocuklar olursa, eytan ona asla zarar veremez" buyurdular. (Buhari,
Vudu, 8; Bed'ul-Halk, 11)
BLM: 246
YATARKEN VE UYANIRKEN OKUNACAK DUA
W

J

W

W

K
1447: Huzeyfe ve Ebu Zer (Allah Onlardan raz olsun)'n yle dedikleri bize
aktarlmtr: "Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n yatana yatt zaman
560
Bismikellahumme ahya ve emut = Allahm senin ismini anarak lr ve dirilirim.
Yani uyur ve uyanrm, derdi. Uykudan uyannca da, "Elhamdlillahillezi ahyana
ba'de ma ematena ve ileyhi'n-nur = Bizi lmmzden sonra dirilten yani
uykumuzdan sonra uyandran Allah'a hamdolsun. Kyamette de onun huzurunda
toplanacaz derdi. "
BLM: 247
ALLAH ANILAN TOPLANTILARIN FAZLET

W

"Ve Rabbinin honutluunu umarak, sabah akam O'na yalvarp yakaranlarla
birlikte, sen de sabret. Dnya hayatnn cazibesine kaplarak gzlerini onlardan
ayrma, iyi ve gzel olan ne varsa, hepsini terkedip bencil arzular peine dt
iin, kalbini bizi hatrlamaya kar duyarsz kldmz kimseye ve ii gc arlk
oln limseye de uyup boyun eme." (18 Kehf, 28)

W W J
W

J

W W W J

W
W W

W W >
W W K

W W
W K

W >
W W K

W W
K

W
W W WW W W
W W >

W K

W
W W K

W

W

K

561

W

W J J

W

W
W K

W
W K

W K

W>

W
W

WW W K

W

W
W >

W W K

K

W
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Allah'n yollarda, ar ve pazarlarda
dolaarak Allah' hatrlayp zikredenleri tesbit eden melekleri vardr. Bunlar Allah'
zikreden bir topluluu bulunca birbirlerine, "Geliniz, aradnz burada" diye
seslenirler ve bu zikreden kimseleri dnya semasna kadar kanatlaryla kuatrlar.
Allah onlarn hallerini meleklerden daha iyi bildii halde meleklerine:
"- Kullarm ne sylyor?" diye sorar. Melekler de:
"- Subhanallah diyerek sana yakmayan sfatlardan seni uzak tanyorlar.
Allahu ekber diyerek en byk senin olduunu sylyorlar. Elhamdlillah diyerek
eksiksiz vglerin sana ait olduunu sylyorlar ve seni her ynyle vp seni
yceltiyorlar, derler.Allah der ki:
"- Bu kullarm beni grdler mi ki bylece beni anyorlar?"
"- Hayr, vallahi seni grmediler."
"- Beni grselerdi ne yaparlard?"
"- Eer onlar seni grseler sana daha ok ibadet ederler, ann daha ok vp
yceltirler ve sana yakmayan sfatlardan seni daha fazla uzak tanr ve bilirlerdi."
"- Kullarm benden ne istiyorlar?"
"- Cennet istiyorlar."
"- Cenneti grmler mi?"
"- Hayr, vallahi cenneti grmemiler."
"- Ya cenneti grseler ne yaparlar?"
"- Eer cenneti grselerdi onu byk bir istekle isterler ve elde etmek iin daha
fazla gayret ederlerdi."
562
"- Peki bu kullarm neden korunmay istiyorlar?"
"- Cehennemden snyorlar."
"- Peki, cehennemi grdler mi?"
"- Hayr, vallahi grmediler."
"- Ya grselerdi ne yaparlard?"
"- Eer cehennemi grselerdi ondan daha fazla kaarlar ve daha ok
korkarlard." Bunun zerine Allah meleklerine, "Sizi ahit tutarak sylyorum ki ben
bu kullarm baladm" buyurur. Meleklerden biri der ki: "Ya Rabbi, onlar arasnda
bulunan falan kii onlardan saylmaz, o baka bir ii iin gelip oraya oturmutu."
Bunun zerine Allah da buyurur: "Orada oturanlar yle iyi kimselerdir ki, onlarn
arasnda bulunan kt kimselerden olmaz." (Buhari, Deavat, 66)
Mslim'in bir rivayeti yledir:
Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre Rasul- Ekrem
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Allah'n dier meleklerinden ayr olarak
sadece Allahn adnn anld ve Allahn isteine gre hareket edilen toplantlarn
tespit etmek zere seyyar dolaan melekleri vardr, bir zikir toplants bulduklar
zaman onlarn aralarna otururlar ve cemaatn arasndaki bo yerleri dnya semasna
kadar olan yerleri kanatlaryla doldururlar. O insanlar oradan daldklarnda o
melekler de semaya karlar. Allah daha iyi bildii halde meleklere sorar:
"- Nereden geldiniz?" Melekler de,
"- Yeryzndeki baz kullarnn yanndan geldik. Onlar,
Sbhanallah diyerek seni sana yakmayan eylerden uzak tanmaya
alyorlar. Allahu ekber diyerek bykln sadece sana has olduunu
sylyorlar. La ilahe illallah diyerek senden baka ilah olmadn kabul ediyorlar.
Elhamdlillah diyerek seni eksiksiz vglerle vp sana hamdediyorlar ve senden
istiyorlar" derler.
Allah: "Benden ne istiyorlar?" der.
Melekler: "Cenneti istiyorlar."
Allah: "Cennetimi grdler mi?"
Melekler: "Hayr ya Rabbi, grmediler."
Allah: "Ya cenneti grselerdi ne yaparlard?"
Melekler: "Senden kurtulu ve gvence isterlerdi."
Allah: "Benden neden dolay kurtulu ve gvence isterlerdi?"
Melekler: "Cehennem ateinden ya Rabbi."
Allah: "Benim ateimi cehennemimi grmler mi?"
Melekler: "Hayr grmediler."
Allah: "Ya grseler ne yaparlard?"
563
Melekler: "Senden balanmalarn isterlerdi."
Bunun zerine Allah yle buyurur:
"Ben onlar affettim, onlarn her istediklerini verdim ve onlar korktuklar
cehennemden de emniyette kldm. Bunun zerine melekler, "Ya Rabbi, bu grubun
ierisindeki falan kul ok gnahkardr, oradan geerken baka bir maksatla oraya
oturuvermitir" derler. O zaman Allah (C.C.) yle buyurur: "Onu da baladm.
Onlar yle bir topluluktur ki, onlarn arasnda bulunanlar kt olmaz" (Mslim,
Zikir, 25)

W
J

K

1449: Yine Ebu Hureyre ve Ebu Said el-Hudri (Allah Onlardan raz olsun)'dan
rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"Bir topluluk Allah' zikretmek zere bir araya gelseler, melekler onlarn etrafn
kuatr. Allah'n rahmeti onlar kaplar, onlarn zerine huzur ve skunet iner. Rahat
ve huzura kavuurlar. Allah da onlar yannda bulunan meleklere ver." (Mslim,
Zikr, 39)

W

J

K

K

K

K

1450: Ebu Vakd Haris ibni Avf (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Bir gn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) mescidde ashab ile beraber
otururken kardan kii kageldi. kisi Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a
doru yneldi, dieri de brakp gitti. Bunlardan biri cemaatn arasnda bir boluk
grp oraya oturdu. teki ise cemaatn arkasna gidip oturdu. ncs de brakp
gitmiti. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) konumasn bitirince, bunlar
hakknda yle buyurdu: "Size u kiinin durumunu haber vereyim mi? Onlardan
biri Allah'a snd, Allah da onu barndrd ve hayra ulatrd. Dieri sknt
vermekten, insanlar rahatsz etmekten utand. Allah da onu edebinden dolay
mkafatlandrd. teki ise Allah Rasul'nn meclisinden yz evirdi, Allah da
ondan yzevirdi." (Buhari, lm, 8)

W

J

W K

W

W

564

W

W

W

W

W
W K

W

W K
K

1451: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Muaviye
(Allah Ondan raz olsun) bir gn mescidde halka halinde oturan bir topluluun
yanna geldi ve "Burada niin toplandnz?" diye sordu.
"- Allah' zikretmek iin toplandk" diye cevap verdiler. O:
"- Gerekten Allah' zikir iin mi toplandnz?" der. Onlar da:
"- Evet. Sadece bu maksatla toplandk" dediler. Bunun zerine Muaviye, "Ben
size inanmadm iin yemin teklif etmi deilim. Fakat Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)'a benim kadar yakn olup da benden daha az hadis rivayet eden yoktur.
Bir gn Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz ashabndan halka kurmu
bir gruba terif edip onlara "Burada niin oturuyorsunuz?" diye sordu.
"- Bizi slam dinine ulatrp ltufta bulunmas sebebiyle Allah' zikretmek ve
ona hamdetmek iin oturuyoruz" diye cevap verdiler.
"- Gerekten siz burada Allah' zikir ve ona hamdetmek iin mi oturdunuz?"
diye sordu. Onlar da:
"- Evet. Srf Allah iin oturduk" dediler. Bunun zerine Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem):
"- Ben size inanmadm iin yemin vermi deilim. Fakat bana Cebrail gelerek,
Allah'n meleklere sizinle vndn haber verdi de onun iin yle pekitirerek
sordum" buyurdu. (Mslim, Zikir, 40)
BLM: 248
SABAH AKAM ALLAH'I HATIRLAMAK

W

"Alak gnlllkle, korku ve duyarllk iinde, sesini ykseltmeden sabah
akam Rabbini an ve sakn umursamaz kimselerden olma." (7 A'raf, 205)
565
"Gnein domasndan ve batmasndan nce, Rabbinin snrsz kudret ve
yceliini, tm eksiksiz vgleriyle an." (20 Taha, 130)

W
"Ve Rabbini tm eksiksiz vglerle sabah akam ycelt." (40 M'min, 55)

W

"(Bu k, bu nur o) evlerdedir ki, Allah oralarda adnn yceltilmesine ve
anlmasna izin vermitir. O evlerde, sabah akam Allah'n yceliini ve kudretini
dile getiren yle kimseler vardr ki, bunlar ne ticaret, ne de kazanma hrs, Allah'
anmaktan ve namaza devaml ve duyarl olmaktan ve zekat vermekten alkoyabilir.
Onlar, kalplerin ve gzlerin allak bullak olduu bir gnden korkarlar." (24 Nur, 36-
37)

W
"...Dorusu biz sabah ve akam onunla(Davut A.S.) beraber yce Allah tm
yakksz ve noksan sfatlardan uzak tutan dalar onun(Davut A.S.) emri altna
vermitik." (38 Sa'd, 18)

W W J

W
K

1452: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den rivayete gre Raslullah
"Kim sabah akam yz defa sbhanellahi ve bihamdihi = Allah' kendisine
yakmayan sfatlardan uzak tanr ve eksiksiz vglerin ona aid olduunu bilerek
ona hamdederim." derse onun sylediklerinin bir mislini veya daha fazlasn
syleyen kimse dnda, hibir kimse kyamet gnnde onun sylediinden daha
deerlisi ile gelemez." (Mslim, Zikir, 26)

W W J

W

W>

K

1453: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) anlatyor: Bir adam
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a gelerek, "Ya Raslallah, dn gece beni sokan
bir akrep yznden neler ektim" dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de:
"Eer akamleyin Euzu bi kelimatillahittammeti min erri ma halak = Yaratlmlarn
566
errinden Allah'n mkemmel kelimelerine snrm deseydin, o sana zarar
vermezdi." Buyurdular. (Mslim, Zikir, 55)

W
J
W K

K

1454: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) sabahleyin yle dua ederdi:
"Allahumme bike asbahna ve bike emseyna ve bike nahya ve bike nemut ve
ileyke'n-nur = Allahm senin yardmnla sabaha eritik ve ltfunla akama ulatk,
sen isteyince hayat bulur, yine sen isteyince lrz, yeniden diriltip huzuruna
toplayacak olan da sensin.
Akamleyin de yle dua ederdi:
Allahumme bike emseyna ve bike nahya ve bike nemut ve ileyke'l-masir =
Allahm senin sayende akama ulatk. Sen istersen hayat bulur, yine sen istersen
lrz, huzuruna varlacak olan da sensin." (Ebu Davud, Edeb, 101)

W
J

W W

K

W

1455: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den anlatldna gre Ebu
Bekir es-Sddk (Allah Ondan raz olsun) Peygamberimiz (sallallahu aleyhi
vesellem)'e, "Ya Rasulallah, sabah akam okuyacam mbarek kelimeleri retseniz
de okusam" dedi. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) de: "Allahumme
fatrassemavati ve'l-ard alimel gaybi ve'-ehadeti rabbe klli ey'in ve melikehu.
Ehed en la ilahe illa ente euzu bike min erri nefs ve erri-eytani ve irkihi =
Gkleri ve yeryzn yaratan grnen ve grnmeyen eyleri bilen Allahm.
Hereyin Rabbi ve idarecisi sensin. Senden baka ibadete layk kimse olmadn
kesinlikle sylerim. Nefsimin errinden eytann errinden ve eytann Allah'a irk
komaya armasndan da sana snrm." diye dua et ve bu duay sabah akam ve
yataa girdiinde syle" buyurdu. (Ebu Davud, Edeb, 101)

W
W
J
W
K

W

567

K

W

1456: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) akamleyin yle dua ederdi: Emseyna ve emse'l-mlk lillah,
velhamd lillah, l ilhe illallahu vahdehu la erike lehu lehul mlk ve lehl
hamd ve hve al klli eyin kadir. Rabbi es'elke hayra ma fi hazihilleyleti ve
hayra ma ba'deha, ve ezu bike min erri ma f hazihilleyleti ve erri ma ba'deha.
Rabbi euzu bike minel keseli ve suilkiberi euzu bike min azabinnar ve azabil kabr =
Biz ve tm evren geceye girdik. Eksiksiz vgler ona mahsustur. Allah'tan baka
ibadet edilecek yoktur. Sadece O vardr, onun orta yoktur. Mlk, idare, saltanan
O'nundur. Eksiksiz vgler O'na mahsustur. O'nun gc hereye yeter. Ya Rabbi,
senden bu gecenin ve bundan sonraki gecelerin hayrn dilerim. Bu gecenin ve
bundan sonraki gecelerin errinden de sana snrm. Rabbim, tembellikten,
bunaklk derecesindeki yallktan, cehennem ve kabir azabndan sana snrm.
Sabahleyin de; Asbahna ve Asbahal mlk lillah... diye balayarak ayn duay
okurdu. (Mslim, Zikir, 74)
W J

J
J

W W

K

1457: Abdullah ibni Hubeyb (Allah Ondan raz olsun) yle demitir:
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bana yle buyurdu: "Akam ve sabah kul
huvallahu ehad ile Nas ve Felak surelerini er sefer oku. Bunlar her trl fenalk ve
sana gelebilecek zararlara kar sana yeter." (Ebu Davud, Edeb, 101)
W
W J

W

K

1458: Osman ibni Affan (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kim her sabah ve akam
defa Bismillahillez la yedurru mea'smih ey'un filardi vela fi's-semi ve hve's-
semiu'l-alm = smiyle birlikteyken yerde ve gkte hibir eyin zarar veremeyecei
Allah'n adyla, O'dur ylesine iiten ve ylesine bilen" derse, ona hibir ey zarar
veremez." (Ebu Davud, Edeb, 101)
568
BLM: 249
YATAA GRNCE OKUNACAK DUALAR

W

"phesiz gklerin ve yerin yaratlnda, gece ile gndzn birbirini
izlemesinde derin kavray ve aklselim sahipleri iin elbette alnacak dersler vardr.
Onlar ki ayakta, oturarak ve yanlar zerinde(uyumakta) iken hep Allah' hatrlayp
anarlar, gklerin ve yerin yaratl zerinde inceden inceye ok derin dnrler. Ey
Rabbimiz, sen bunlarn hibirini anlamsz ve amasz yaratmadn. Sen ycelikte
snrszsn, bizi cehennem azabndan koru." (3 Al-i mran, 190-191)

J
K

W

1459: Huzeyfe ve Ebu Zer (Allah Onlardan raz olsun)'den rivayet edildiine
gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yatana girdiinde yle dua ederdi:
Bismikellahmme ahya ve emut = Allahm senin ismini anarak dirilir (uyanrm) ve
lrm (uyurum). (Buhari, Deavat, 7; Mslim, Zikir, 59)
W

W
J

W

KE

FW E

FW
1460: Ali (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Hz. Ali ve Fatma'ya yle demitir:
"Yatanza girdiiniz zaman, otuz defa Allahu ekber, otuz defa
sbhanallah, otuz defa elhamdlillah deyiniz." (Buhari, Farzu'l-Humus, 6;
Mslim, Zikir, 80)
Dier bir rivayette: Otuz drt defa sbhanallah deyiniz buyurulmutur.
(Buhari, Deavat, 11)
Baka bir rivayette de: "Otuz drt defa Allahu ekber deyiniz" buyurulmutur.
(Buhari, Farzu'l-Humus, 6; Mslim, Zikir, 80)
569

W W J

W

K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Biriniz yatana girdii
zaman elbiselerinin bir ucuyla yatan silkelesin, nk yatandan ayrlndan
sonra oraya hangi zararl hayvann girdiini bilemez. Sonra da yle desin, Bismike
Rabb vaza't cenb ve bike erfauh in emsekte nefs ferhamha, ve in erselteha
fahfazha bima tahfazu bih ibadete's-Salihn = Rabbim senin isminle yataa uzandm
ve yine senin isminle yatamdan kalkarm. Eer uykudayken canm alacaksan bana
merhamet et, beni bala. ayet yaamam istiyorsan iyi kullarn koruduun gibi
beni de her trl fenalklardan koru!" (Buhari, Deavat, 13; Mslim, Zikir, 64)

J
K

W

W

1462: Aie (Allah Ondan raz olsun) anamz K

yle demitir: "Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yatana yataca zaman,
Nas, Felak ve hlas surelerini okuyarak avu iine fler ve eliyle vcudunu
svazlard." (Buhari, Deavat, 12)
Buhari ve Mslim'in dier bir rivayetinde, Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) her gece yatana girdii zaman avularn birletirerek hlas, Felak ve Nas
surelerini okuyup fler, bandan yznden ve vcudunun n tarafndan balayarak
ulaabildii yerlere kadar elleriyle svazlar ve bu ii sefer yapard." (Buhari,
Fedailu'l-Kur'an, 14)
W
W J
W

K

(sallallahu aleyhi vesellem) bana yle buyurdu: Yatana girdiin zaman, namaz
570
abdesti gibi abdest al, sonra sa yanna yat ve u duay oku: Allahumme eslemtu
nefs ileyke ve veccehtu vech ileyke ve fevvazt emr ileyke ve elce'tu zahr ileyke
rabeten ve rehbeten ileyke, la melcee ve la mencee minke illa ileyke, Amentu bi
kitabikellezi enzelte ve binebiyyikellezi erselte = Allahm kendimi sana teslim ettim, ,
ilerimi sana emanet ettim, srtm sana dayadm, azabndan korkar, sevabn
umarm. Senden snacak bir yer varsa yine sensin. ndirdiin kitaba ve
gnderdiin peygambere inandm de, ayet bu kelimeleri syler de o gece lrsen
slam dini zere lrsn. Uyumadan nce son szn bu olsun. (Buhari, Vudu, 75;
Mslim, Zikir, 56)

W

W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yatana girdiinde yle dua ederdi:
Elhamdlillahillezi et'amena ve sekn ve kefn ve avn, fe kem mimmen la
kafiye lehu vela mu'viye = Bize yedirip iiren, ihtiyalarmz karlayan, bizi
koruyup barndran Allah'a hamdolsun. , Yeteri kadar yiyecek iecek ile
barnabilecei bir yer bulamayan niceleri var. (Mslim, Zikir, 64)

J
K

W

1465: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) uyumak iin yataa girdiinde sa elini sa yanann
altna koyarak yle dua ederdi: "Allahumme kn azabeke yevme teb'asu ibadeke =
Allahm kullarn yeniden dirilttiin gn beni azabndan koru!" (Tirmizi, Deavat, 18;
Ebu Davud, Edeb, 98)

BLM: 250
RASLULLAH'IN HAYATINDAN DUALAR

W
"Ama Rabbiniz buyuruyor ki, "Bana dua edin, duanz kabul edeyim..." (40
M'min, 60)

W
"Rabbinize alak gnll olarak ve yreinizin ta derinliklerinden iin iin
yalvarp gizlice sessizce dua edin, dorusu Allah ar gidenleri sevmez." (7 A'raf, 55)
571

W

"Eer kullarm sana beni sorarlarsa, phesiz ki ben onlara ok yaknm. Dua
edenin duasna her zaman karlk veririm. yleyse kullarm da benim davetime
uysunlar ve bana inansnlar ki, doru yolu bulabilsinler!" (2 Bakara, 186)

W

"Peki kimdir, darda kalp dua ettiinde dua edenin duasna olumlu cevap
veren, znt ve sknty gideren ve sizi yeryznde, ncekilerin yerine geirip sz
sahibi klan? Allah'la beraber baka ilah yle mi? Ne kt dnyorsunuz?" (27
Neml, 62)
W

J
K
1466: Numan ibni Beir (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Dua bir ibadettir." (Ebu
Davud, Vitir, 23; Tirmizi, Tefsiru'l-Kur'an, 3)

W

J
K

1467: Hz. Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) zl ve kapsaml dualar sever, zl ve kapsaml olmayan duay
yapmazd." (Ebu Davud, Vitir, 23)
W

W J
K

W

K
1468: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) ou zaman yle dua ederdi:
Allahumme atina fiddunya hasene ve filahireti hasene ve kna azabennar =
Allahm bize dnyada da ahirette de iyilik ve gzellik ver, bizi cehennem azabndan
koru! (Buhari, Tefsir, 38; Deavat, 55; Mslim, Zikir, 23)
572

W

J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi:
"Allahumme inni es'eluke'l-huda ve't-taka velaffe velna = Allahm senden
hidayet, takva, iffet ve gnl zenginlii isterim." (Mslim, Zikir, 72)

W
J

W

K

W
W

W W

K

1470: Tark ibni Eyem (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Bir kimse
mslman olduu vakit Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) ona namaz klmay
retir sonra da yle dua etmesini tavsiye ederdi. Allahumafirl verhamn vehdin
ve fin verzukn = Allahm beni affet, bana merhamet et, ac bana, doru yola ilet,
bana afiyet ve hayrl rzk ver. (Mslim, Zikir, 35)
Yine Mslim'in Tark ibni Eyem (Allah Ondan raz olsun)'den rivayetine gre
Tark (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i dinlerken bir
adam gelerek:
"Ya Raslallah! Rabbmdan birey isteyeceim zaman nasl dua edeyim?" diye
sordu. Rasul- Ekrem de yle buyurdu:
Allahumafirl verhamn ve fin verzukn = Allahm beni bala, bana
merhamet et, ac, bana afiyet ve hayrl rzk ver de bu szler senin hem dnya hem
de ahiret iin istenen gereken hereyi iine alr. (Mslim, Zikir, 36)

W
J
K

W
1471: Abdullah ibni Amr ibni As (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi:
"Allahumme musarrifel kulb, sarrif kulbena al tatike = Ey kalbleri eviren
ynlendiren Allahm, kalblerimizi sana itaate ynelt." (Mslim, Kader, 17)

W J
K

573
"Dayanlmayacak dertten, insan helake gtrecek zorluklara uramaktan, baa
gelecek her trl fenalktan ve dman sevindirecek felaketlerden Allah'a snrm."
(Buhari, Deavat, 28; Mslim, Zikir, 53)

W

W J

K

1473: Yine Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi: "Allahummaslih l din
ellez huve ismetu emr, ve aslh l dnyaye ellet fha mes, ve aslh l ahireti ellet
fha mead, vecalilhayte ziydeten l f klli hayrin, vec'alil mevte rhaten l, min
klli errin = Allahm btn ilerimin ba olan dinim konusunda hataya dmekten
beni koru. Yaadm u dnyadaki ilerimizin yolunda gitmesini sala. Dnp
varacam ahiretimi kazanmama yardm et. Hayatmda daha fazla hayrlar
yapmama imkan tan. lmm her trl skntlardan kurtulua sebep kl."
(Mslim, Zikir, 71)
K W W W
J
K

W
1474: Ali (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) bana:
Allahummehdin ve seddidn = Allahm beni doru yola ilet ve btn
ilerimde beni baarl kl, de, buyurdu. (Mslim, Zikir, 28)
Baka bir rivayete gre de yle buyurdu: Allahumme inn es'elukel huda
vessedat = Allahm senden beni doru yola iletmeni ve o yolda baarl klman niyaz
ederim. (Mslim, Zikir, 78)

W W J

K

K
W
(sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi:
Allahumme inn ezu bike minel aczi velkeseli vel cbni velheremi vel buhli ve
ezu bike min azbil kabri ve ezu bike min fitnetil mahya ve'l memt = Allahm
acizlikten, tembellikten, korkaklktan, bunaklk derecesinde ihtiyarlktan, cimrilikten
sana snrm. Kabir azabndan da sana snrm. (Mslim, Zikir, 50)
574
Dier bir rivayette ... ve dala'iddeyni ve galebeti'r-Ricl. Bor altnda
ezilmekten ve zalimlerin baa geip zulmetmelerinden de sana snrm. (Nesai,
stiaze, 8)
W

J

W
K

1476: Ebu Bekir es-Sddk (Allah Ondan raz olsun), Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)'e, "Bana bir dua ret de, namazmda okuyaym" dedi. O da yle
buyurdu: Allahumme inn zalemtu nefs zulmen kesran, ve l yafiruz znbe ill
ente fafirl mafiraten min indike, verhamn inneke entel afrur Rahim = Allahm
ben kendime ok zulmettim, gnahlar balayacak olan yalnz sensin. yleyse
sonsuz balaman ile beni bala. Bana merhamet et, ac, nk aff sonsuz,
merhameti sonsuz olan sadece sensin de. (Buhari, Ezan, 149; Mslim, Zikir, 48)
W W J

K

1477: Ebu Musa el-E'ari (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) mmetine retmek zere yle dua ederdi:
Allahummafirl hetet ve cehl, ve israf f emr, ve ma ente a'lemu bih minn,
Allahummafirl cidd, ve hezli, ve hetai ve amdi, ve kll zalike indi,
Allahummafirli ma kaddemtu ve ma ahhartu, ve ma esrartu ve ma a'lentu, vema
ente a'lemu bih minn, entel mukaddimu ve entel muahhir ve ente ala klli ey'in
kadir = Allahm, gnahlarm, bilgisizlik yznden yaptklarm, haddi aarak
yaptm tm ileri, benden daha iyi bildiin btn srlarm bala. Allahm, ciddi
ve aka yollu yaptklarm, yanllkla ve bilerek ilediim gnahlarm affeyle, bu
kusurlarn hepsi bende vardr. Allahm imdiye kadar yaptm bundan sonra
yapacam, gizlediim ve aa vurduum, beni benden daha iyi bildiin
gnahlarm affeyle, ilerleten de geri brakan da sensin. Senin her eye gcn yeter.
(Buhari, Deavat, 60; Mslim, Zikir, 70)
W

J
K

1478: Aie (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi: Allahumme inn ezu bike min erri
ma amiltu ve min erri ma lem a'mel. Allahm imdiye kadar ilediim ve henz
ilemediim gnahlarn errinden sana snrm. (Mslim, Zikir, 65)
575
W W J

K

(sallallahu aleyhi vesellem)'in dualarndan biri de yle idi: "Allahumme inn ezu
bike min zevali nimetike, ve tehavvuli afiyetike, ve fcaeti nikmetike, ve cemi'i
sahatike. Allahm verdiin nimetin yok olmasndan, verdiin afiyetin
bozulmasndan, anszn gelebilecek felaket ve musibetlerden ve gazabna sebep
olacak her trl ilerden sana snrm. (Mslim, Zikir, 96)
W

W J

K

K

1480: Zeyd ibni Erkam (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle dua ederdi: "Allahumme inn ezu bike minel aczi,
ve'l keseli, ve'l buhli, ve'l heremi ve azabil kabri.Allahumme ti nefs takvha, ve
zekkiha ente hayr men zekkaha, ente veliyyuhu ve mevlaha. Allahumme inni euzu
bike min ilmin la yenfeu, ve min kalbin l yaheu, ve min nefsin l tebeu, ve min
da'vetin l ystecbu leha = Allahm, acizlikten, tembellikten, cimrilikten, bunaklk
derecesinde ihtiyarlktan, kabir azabndan sana snrm. Allahm, nefsime
gnahlardan korunma melekesi nasib eyle ve onu her trl gnahtan temizle, onu
en iyi temizleyecek sensin. Onun koruyucusu ve efendisi de sensin. Allahm faydasz
ilimden, rpermeyen kalpten, doymak bilmeyen nefisten ve kabul olunmayacak
duadan sana snrm. (Mslim, Zikir, 73)
W

J

K

K

K

W
1481: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) mmetine retmek iin yle dua
ederdi: Allahumme leke eslemtu ve bike amentu, ve aleyke tevekkeltu, ve ileyke
enebtu, ve bike hasamtu, ve ileyke hakemtu, fafirl ma kaddemtu vema ahhartu,
vema esrartu ve ma a'lentu, ente'l mukaddimu ve ente'l mahhir, l ilhe ill ente =
Allahm sana teslim oldum. Sana inandm, sana gvendim. Sana yneldim, senin
yardmnla dmanlara kar savatm, her konuda sana bavurdum. nceden
576
yaptm bundan sonra yapacam sandm, gizlediim ve aa vurduum tm
gnahlarm affeyle. lerleten de gerileten de sensin. Senden baka ilah yoktur.
(Buhari, Teheccd, 1)
Ravilerden bazlar, "La havle vela kuvvete illa billah" = Her trl g ve
kuvvet ancak Allah'n yardmyla kazanlabilir cmlesini de ilave etmilerdir.
W

J
K

1482: Aie (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle de dua ederdi: "Allahumme inn ezu bike min
fitnetin nri, ve azabinnri, ve min erril na ve'l fakr. = Allahm cehennem
fitnesinden ve azabndan zenginlik ve fakirliin errinden sana snrm." (Ebu
Davud, Vitir, 32)

W
J
K

W
1483: Ziyad ibni laka (Allah Ondan raz olsun)'nn rivayetine gre amcas
Kutbe ibni Malik (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem) yle de dua ederdi: Allahumme inn ezu bike min mnkertil
ahlaki vel a'mali vel ehvai = Allahm, fena huylardan, fena iler yapmaktan ve
nefsani arzulara uymaktan sana snrm. (Tirmizi, Deavat, 126)
W W K W
W

J

K

1484: ekel ibni Humeyd (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ya
Raslallah, bana bir dua ret" dedim. Bunun zerine bana: "Allahumme inn ezu
bike min erri sem' ve min erri basar ve min erri lisan ve min erri kalb ve min
erri meniyyi = Allahm kulamn errinden, gzmn errinden, dilimin errinden,
kalbimin errinden ve cinsel organmn errinden sana snrm de buyurdular. (Ebu
Davud, Vitir, 32; Tirmizi, Deavat, 74)

W
J
K

1485: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle de dua ederdi: "Allahumme inn euzu bike mine'l-
baras ve'l-cnuni ve'l-czami ve seyyii'l-eskam = Allahm alaca hastalndan, akli
rahatszlktan, czzam hastalndan ve kt hastalklarn tmnden sana snrm.
(Ebu Davud, Vitir, 132)
577
W

W J

K

1486: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)'in yle dua ettiini bize bildirmitir: Allahumme inn ezu bike mine'l
c'i feinnehu bi'sed dacii, ve ezu bike minel hyaneti feinneha bi'seti-il bitaneti =
Allahm alktan sana snrm. nk o insan kucaklayan ne kt bir arkadatr.
Hainlikten de sana snrm. O sinede gizlenen ne kt bir huydur. (Ebu Davud,
Vitir, 32)
K

W
J

W K

W

K

1487: Ali (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre szlemeli bir
kle kendisine bavurarak:
"Borcumu deyecek gcm yok, bana yardm et" dedi. O da Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'in bana rettii duay ben de sana reteyim mi? Bunu
okuduun mddete zerinde da gibi bor olsa bile Allah demeni kolaylatrr.
Allahummekfini bihallike an haramike ve anin bifadlike ammen sivke =
Allahm, beni helal rzklarla yetindirerek haramlardan koru. Beni ltfunla zengin
klarak bakalarna muhta etme. (Tirmizi, Deavat, 111)

J
K

W

1488: mran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun)'dan bildirildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) babam Husayn'a dua etmesi iin u iki
cmleyi retti: Allahumme elhimn rd ve eizni min erri nefs = Allahm doru
yolda yrmeyi bana ilham eyle. Nefsimin errinden beni koru. (Tirmizi, Deavat, 70)
W
W
W

J
W

W

W

W
K

1489: Ebu'l-Fadl Abbas ibni Abdulmuttalib (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: "Ya Raslallah! Bana Allah'tan isteyeceim bir ey ret" dedim. "Allah'tan
afiyet dileyin" buyurdu, birka gn getikten sonra tekrar yanna geldim. Allah'tan
578
dileyeceim birey ret dedim. Ey Abbas! Ey Raslullah'n amcas, Allah'tan dnya
ve ahirette afiyet dileyin buyurdular. (Tirmizi, Diavat, 85)

K

J
W
W

K

1490: ehr ibni Haveb (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: mm Seleme
(Allah Ondan raz olsun)'den, "Ey m'minlerin anas, Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yannzda bulunduklarnda en ok hangi duay okurdu?" diye sordum. O
da yle dedi: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) en ok, "Ya mukallibel kulb!
Sebbit kalb al dnike = Ey kalpleri evirip eviren Allah, benim kalbimi dininden
ayrma." (Tirmizi, Kader, 7)
W W W J

K

1491: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Davut (a.s.) yle dua ederdi:
Allahumme inni es'eluke hubbeke ve hubbe men yuhibbuke, ve'l-amelel lezi
ybelliuni hubbeke. Allahummec'al hubbeke ehabe ileyye min nefs ve ehl ve
mine'l mail barid. Allahm senden seni sevmeyi, seni sevenleri sevmeyi ve senin
sevgine ulatracak amelleri sevmeyi istiyorum. Allahm senin sevgini bana
canmdan, ailemden ve souk sudan daha sevgili kl. (Tirmizi, Deavat, 73)
K
WW W J
1492: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Ya zel celali vel ikram = Ey byklk ve
ikram sahibi Allahm, szlerini dualarnzda ok sk syleyiniz. (Tirmizi, Deavat, 92)

W J
W

W

W

K

1493: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) pek ok dua okudu, fakat biz ondan hibir ey
ezberleyemedik. Bunun zerine, "Ya Rasulallah birok dua okudun, biz onlar
ezberleyemedik" deyince Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: O
dualarn hepsini kapsayan bir duay size reteyim mi? yleyse yle syleyiniz.
579
Allahumme inn es'eluke min hayri ma seeleke minhu nebiyyuke Muhammedun
(sallallahu aleyhi vesellem) ve ez bike min erri mestezeke minh nebiyyke
Muhammedun (sallallahu aleyhi vesellem) ve entel msten ve aleykel bel ve la
havle ve la kuvvete illa billah.=Allahm peygamberin senden istedii hayrlar ben de
isterim. Peygamberin Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)'in sana snd
eylerden biz de sana snrz. Yardm ancak senden beklenir, insan dnya ve
ahirette istediine kavuturacak olan da sensin. Her trl g ve kuvvet ancak
Allah'n yardmyla kazanlabilir. (Tirmizi, Deavat, 89)
W

W
J

K

1494: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'in dualarndan biri de yleydi: Allahumme inni eseluke
mucibat rahmetike ve azaime mafiratike ve's-selamete min klli ismin, ve'l-
ganimete min klli birrin, vel-fevze bilcenneti, ve'n-necate mine'n-nar = Allahm
senin rahmetini kazandracak, balaman salayacak iler yapmay, her gnahtan
uzak durmay, her iyilii ilemeyi, cenneti kazanp cehennemden kurtulmay
dilerim. (Hakim, el-Mstedrek, 1/525; Tirmizi, Vitir, 17; bni Mace, kame, 189)
BLM: 251
YANINDA OLMAYAN BR KMSEYE DUA ETMEK

W

"Bunlardan sonra gelenler yle yalvarrlar: Ey Rabbimiz, bizi ve bizden nce
iman etmi olan kardelerimizi bala..." (59 Har, 10)

W
"Hem kendi kusurlarndan ve hem de m'min erkek ve kadnlarn kusur ve
gnahlarndan dolay balanma dile." (47 Muhammed 19)

W
Allah, brahim (a.s.)'dan bahsederek yle dediini bize duyurur: Hesabn
grlecei gn beni, anam, babam ve btn m'minleri bala. (14 brahim, 41)
580
W

W J
K

W

1495: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem)'i yle buyururken iittiini sylemitir: "Mslman bir kimse yannda
bulunmayan bir mslman kardei iin dua ederse, mutlaka melek de ona ayn
eyler sana da verilsin" diye mukabelede bulunur. (Mslim, Zikir, 86)

K
W J

K
W
1496: Yine Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'den rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyururdu: Bir mslmann yannda bulunmayan
din kardeine yapaca dua kabul olunur. O mslman din kardei iin hayr dua
ettike yannda bulunan grevli bir melek ona duan kabul olsun, ayn eyler sana da
verilsin diye dua eder. (Mslim, Zikir, 77)
BLM: 252
DUA LE LGL BAZI MESELELER

W

W

J
K

W
1497: same ibni Zeyd (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular: Kendisine iyilik eden bir
kimse o iyilii yapana = cezakallahu hayran = Allah seni hayrla mkafatlandrsn
derse ona en iyi ekilde teekkr etmi olur. (Tirmizi, Birr, 87)

W W J

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kendinize beddua etmeyiniz.
ocuklarnza beddua etmeyiniz. Mallarnza da beddua etmeyiniz ki dualarn kabul
olunaca bir saate rastlarsnz da bedduanz kabul olunmu olur." (Mslim, Zhd,
74)
581
W W J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Kulun Rabbine en yakn olduu an
secde halidir. te orada ok dua ediniz." (Mslim, Salat, 215)
W

W W J
K

W

W W
W

K

"Sizden birinizin acele etmedike duas kabul edilir, insan acele ederek ite ben
Rabbime dua ettim de duam kabul etmedi" der. (Buhari, Deavat, 22; Mslim, Zikr,
90)
Mslim'in dier bir rivayeti de u ekildedir:
"Bir kul gnah olan ve akrabasyla darlmasna yol aan birey istemedike, bir
de acele etmedike, duas mutlaka kabul olunur. Ya Raslallah, acele etmek ne
demektir? diye sorulunca da yle buyurdu:
"ok dua ettim, gerekten dua ettim de duamn kabul edildiini grmedim
der, dileinin gecikmesinden dolay usanr ve duay terk eder, ite acele etmek
budur." (Mslim, Zikir, 92)
W

W
W J
K

1501: Ebu Umame (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'e, "Hangi dua ok itilir(kabul) edilir?" diye soruldu da,
"Gecenin son saatlerinde ve farz namazlarn arkasnda yaplan dua" buyurdu.

W

J
K

K
W W
K

1502: Ubade ibni's-Samit (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
582
Yeryznde bir mslman Allah'tan birey dilerse; gnah bir eyi istemedii
akrabasyla ilgiyi kesmeyi arzu etmedii srece Allah, onun isteini mutlaka yerine
getirir veya ona verecei ey kadar kt bir eyi kendisinden giderir. Orada
bulunanlardan biri, "yle ise biz Allah'tan ok ey isteriz" deyince, Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem), "Allah'n ltfu isteyeceiniz eylerden daha oktur"
buyurdu. (Tirmizi, Deavat, 115)

J

W

K

1503: bni Abbas (Allah Onlardan raz olsun) rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) bir keder ve znt hissettii zaman yle dua ederdi:
"La ilahe illallahul azimulhalim, la ilahe illallahu rabbul aril azim la, ilahe
illallahu rabbussemvti ve Rabbul ard ve Rabbul aril kerim = Byklk ve hilim
sahibi olan Allah'tan baka ibadete layk hibir ilah yoktur. Byk arn sahibi olan
Allah'tan baka ibadete layk hibir ilah yoktur. Gklerin Rabbi yerin Rabbi ve kerim
arn Rabbinden baka ibadete layk hi bir ilah yoktur. (Buhari, Deavat, 27; Mslim,
Zikir, 83)

BLM: 253
VELLER VE KERAMETLER (ALLAH'IN GEREK M'MN KULLARINA
KRAMLARINDAN RNEKLER.)

W

"Unutmayn ki, Allah'a dost ve yakn olanlarn korkmalar iin bir sebep
yoktur. Onlar ac ve znt de ekmeyeceklerdir. Onlar iman edip ve Allahtan
korkup saknanlardr. Onlar iin hem bu dnya hayatnda, hem de sonraki hayatta
mjdeler var. Allah'n va'dinde asla deime yoktur. O verdii sz mutlaka yerine
getirir. te byk kurtulu ve mutluluk da budur." (10 Yunus, 62-64)
583
"Hurma aacn kendine doru silkele ki, zerine olgun, taze hurmalar
dklsn ve sonra da ye i, doacak olan bu ocuktan dolay da, gzn aydn olsun!
Ve insanlardan birini grrsen, ona de ki: "Ben, o snrsz rahmet sahibi iin, bir sre
konumaktan kanmaya sz verdim. Bu yzden bu gn insanlardan hibir kimseyle
konumayacam." (19 Meryem, 25-26)

"...Zekeriyya ne zaman O'nu mabette ziyaret ettiyse, yannda yiyecekler grr
ve sorard: "Ey Meryem, bunlar sana nereden geliyor?" Meryem: "Bunlar
Allah'tandr, Allah dilediine hesapsz rzk balar" diye cevap verdi." (3 Al-i
mran, 37)

"Madem onlardan ayrldnz ve Allah'tan bakasna ibadet etmeyeceksiniz,
snn maaraya da Rabbiniz, rahmetiyle bir genilik versin ve iinizde de size
kolaylk sebepleri hazrlasn. Ve yllarca gnein doarken, onlarn maarasn sa
taraftan yalayp getiini, batarken de onlara dokunmadan sol yandan geip gittiini
ve onlarn maarann genie bir blmnde bulunduklarn grrdn. te bu
Allah'n ayetlerinden (kerametlerinden) biriydi." (18 Kehf, 16-17)
W

J

W

K

K

W

W

W
W

W W

W

584

W

W

W
>

K

K

K

J

W
W
J

>

W

W

K

W W
W

W
W
W

W
W W

W

W

K
W

W
>

W

W

W

K

K W
1504: Ebu Muhammed Abdurrahman ibni Ebu Bekir es-Sddk (Allah Ondan
raz olsun) yle demitir:
Medine Mescidinde barnan insanlar(suffe ehli) fakir kimselerdi. Bir seferinde
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"ki kiilik yemei olan bu insanlardan bir ncsn, drt kiilik yemei
olan da bir beincisini, hatta altnc kimseyi yemee gtrsn" buyurdu veya buna
benzer bir sz syledi. Ebubekr Sufe ehlinden kiiyi davet etti, Resulllah
(sallallahu aleyhi vesellem) on kiiyi alp evine gyrd. Ebubekr(misafirlerini
evinde brakarak) Resulullahn(evine gidip) yannda akam yemeini yedi. Sonra
yats namazn klncaya kadar Resulullahn yannda kald. Yatsy kldktan sonra
tekrar resulullahn evine gitti.. Gece hayli ilerledikten sonra eve geldi. Hanm
585
Ebubekre ; "Seni misafirlerin yannda bulunmaktan al koyan neydi? "diye sordu.
Ebubekr (Allah Ondan raz olsun): "Onlara akam hl yemeini takdim etmedin
mi? " diye kp hanmna sordu. . O da: Sen gelmedikce yemek yemiyeceklerini
sylediler. Yemek kardk, kabl etmediler. dedi
_na: "Seni misfirlerinin yannda bulunmaktan alkoyan nedir?" diye sordu.
(Abd'r-Rahmn b. Eb Bekr radiya'llhu anhm) der ki: Ben savuup saklandm:
O bana: "Behey nkes herif." di(ye hitbet)ti. Sp sayd. Sonra hiddetle: "inize
sinmez olsun, yeyiniz. Ben bu yemekten vallah yemiyeceim." dedi.
Hadisi rivayet eden Hz. Ebubekir'in olu Abdurrahman diyor ki:
Ben ortalktan savuup saklandm, babam bana hiddet ve iddetle: "Behey
anlaysz adam" diye svp sayd ve "inize sinmesin, yiyin. Vallahi ben bu
yemekten yemiyeceim" dedi.
Abdurrahman der ki, "Allah'a yemin ederim ki bizim her el uzattmz
lokmann altndan yemek daha da artyordu. Nihayet misafirler doydular, yemek de
ilk getirildiinden daha fazla olarak ortada duruyordu.
Ebubekir yemee bakt, olduu gibi duruyordu. Hanmna hitaben, "Ey Beni
firasn kz kardei, bu ne hal?" dedi. Hanm da, "Gzmn nuruna yemin ederim ki,
yemek imdi ncekinden misli fazladr" dedi. Bunun zerine Ebubekir o
yemekten yedi ve ettii yemini kastederek, "O olan ey eytandand." O yemekten bir
lokma aldktan sonra geri kalan peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem)'e
gnderdi. Yemek orada sabaha kadar durdu. Bizimle bir topluluk arasnda
szlememiz vard, szlemenin sresi bittii iin o topluluk Medine'ye gelmilerdi.
lerinden szc olarak on iki kii ayrdk. Herbiriyle beraber ka kiinin
bulunduunu Allah bilir. te onlarn hepsi de o yemekten yediler.
Buhari'nin dier bir rivayetinde de yle denilmitir:
Misafirlerin kendisi gelmedike yemek yemek istemediklerini renen
Ebubekir de o yemekten yemeyeceine yemin etti. Hanm da o yemeyince
yemeyeceine yemin etti. Misafir ve misafirler de zaten sofraya oturmayacaklarna
yemin etmilerdi. Bunun zerine Ebu Bekir: "Balangta yaptm yemin
eytandandr. Haydi buyurun yemee" dedi, kendisi de misafirler de yediler. Her el
uzattklar lokmann altndan yemek oalyordu. Bunun zerine Ebubekir
hanmna,
"Ey ben Firas'n kardei, bu ne hal?" dedi, o da: "Gzmn nuruna yemin
ederim ki u anda yemek ilk halinden daha fazladr" dedi. Oradakiler yediler, kalan
yemei Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a gnderdiler. Hadisi rivayet eden
Abdurrahman, Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'in de bu yemekten
yediini haber verdi. (Buhari, Edeb, 87)
Buhari'nin deiik bir rivayetinde yle anlatlmaktadr:
Ebubekir olu Abdurrahman'a:
"Ben peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'in yanna gideceim, ben
gelinceye kadar misafirlerin hizmetinde bulun ve yemeklerini yedirmi ol" diye
tenbihte bulundu. Abdurrahman misafirlere yemei getirip, buyurunuz deyince,
586
onlar, "Bu evin sahibi nerede?" dediler. Abdurrahman da: "Siz buyurun yiyin"
dediler. Onlar da ev sahibi gelmeyinceye kadar biz yemeyiz" dediler. Abdurrahman
yemeinizi ltfen yiyiniz, eer babam geldiinde sizler yemek yememi olursanz,
bana darlr, kzabilir diye srar ettiyse de misafirleri yemek yemekten ekindiler.
Babam geldiinde bana fena halde kacan bildiim iin o gelince hemen
savuup bir yere gizlendim. Babam gelir gelmez, "Misafirlere ne yaptnz?" diye
sordu. Durumu haber verdiler. Bunun zerine "Abdurrahman!" diye bana seslendi,
cevap vermedim, sonra tekrar "Abdurrahman" diye bard, ben yine ses vermedim.
Bu sefer, "Behey anlaysz adam, sesimi duyuyorsan Allah akna gel" dedi, ben de
yanna gelip, "Benim kusurum yok, istersen misafirlere sor" dedim. Misafirler de:
"Abdurrahman doru sylyor, bize yemek getirdi, ama biz yemedik" dediler.
Bunun zerine "Demek beni beklediniz, Vallahi ben de bu gece bu yemei
yemeyeceim ite" dedi. Onlar da:
"Allah'a yemin ederiz ki, sen yemezsen biz de yemeyiz dediler." Ebubekir:
"Allah iyiliinizi versin size ne oluyor ki hazrlanan yemei kabul edip
yemiyorsunuz? Haydi buyurun yemee" dedi. Babam besmele ekerek yemee
yneldi. Kzgnlndan dolay bata ettiim yemin eytandandr deyip yemei yedi,
misafirler de yediler. (Buhari, Edeb, 88)

W W J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Sizden nce yaam
mmetler iinde kendilerine Allah tarafndan ilham edilen kimseler vard. ayet
mmetimin iinde de onlardan biri varsa hi phesiz o, mer ibni Hattab'tr."
(Buhari, Fezailu'l-ashab, 6)

W

J

W

W

W

W

W

W

W

W

587

W
K

K

W

K

1506: Cabir ibni Semurate (Allah Onlardan raz olsun) demitir ki: Kufeliler
Halife Hazreti mer'e Sa'd ibni Ebi Vakkas' ikayet ettiler de mer Sa'd' valilikten
azledip Ammar ibn Yasir'i Kufe'ye vali tayin etti. Kufeliler Sa'd hakkndaki
ikayetlerini o kadar ileri gtrp namaz klmasn bile bilmiyor demeye kadar
ithamda bulunmulard. mer adam gnderip Sa'd' Medine'ye getirtti ve:
"Ey Ebu shak, bu adamlar senin namaz kldrmay bile bilmediini iddia
ediyorlar" dedi. Bunun zerine Sa'd ibni Eb Vakkas:
"Allah'a yemin ederim ki ben onlara Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n
namaz gibi namaz kldrdm ve ondan hibir eyi noksan yapmadm. Yats namazn
kldrrken ilk iki rekatta ayakta ok durur, son iki rekat da hafif tutarm" dedi.
mer: "Zaten senden beklediimiz de bu idi" dedikten sonra meseleyi tahkik
iin birka kiiyle birlikte Sa'd' Kufe'ye gnderdi.
Grevli kii veya kiiler Kufelilerden Sa'd'n durumunu soruturdu, btn
mescidlere gidip oralarn cemaatlerinden Sa'd'n halini sordu. Onlar da Sa'd
hakknda hep vg dolu szler sylediler. En sonunda Absoullar mescidine gitti ve
herkesin Sa'd hakknda bildiklerini sylemeye davet etti. Onlar arasndan Ebu Sa'de
diye anlan Usame ibni Katade kalkt ve yle dedi:
"- Madem bize Allah adn verdin, syleyelim. Sa'd askeri birliklerle birlikte
harbe gitmez, mal taksiminde eitlik gzetmez ve adaletle hkmetmez" dedi. Bunun
zerine Sa'd yle dedi: "Madem ki byle syledin, ben de senin hakknda dua
edeceim, dinle: "Allahm senin bu kulun bu sylediklerinde yalanc ise ve
sylediklerini gsteri ve hret iin sylyorsa, onun mrn uzat, fakirliini artr
ve fitnelere urat" dedi. Sonralar o adama halinden sorulduunda, "Kocam, fitneye
uram, zavall bir ihtiyarm ben. Sa'd'n bedduasna uradm" diye cevap verirdi.
Hadisi Cabir'den rivayet eden Abdulmelik ibni Umeyr der ki: "Daha sonralar
o ihtiyar ben de grdm. Yallktan dolay kalar gzlerinin zerine sarkm
olduu halde yolda rastgeldii kzlara satar ve onlar imdiklerdi." (Buhari, Ezan,
95; Mslim, Salat, 158)

J
W

W >

W

W

W

W K

588

W

K

W
K

1507: Urve ibni'z-Zbeyr'den rivayet edildiine gre Erva binti Evs kendi
arazisinden bir paray gasbettii iddiasyla Said ibni Zeyd ibni Amir ibni Nufeyl
(Allah Ondan raz olsun)' Medine valisi Mervan ibni'l-Hakem'a ikayet etti. Bu
ikayet zerine Said, "Ben bu konuda Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'in
sylediklerini dinledikten sonra onun hakkn zerime geirir miyim hi!" dedi.
Mervan:
"- Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'den ne duydun?" diye sorunca, o da:
"- Ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'n "Kim haksz olarak baka
birinin toprandan bir kar zorla yani zlmle alrsa o yerin yedi kat o kiinin
boynuna halka gibi geirilir" buyurduunu iittim. Bunun zerine Mervan Said'e
hitaben, "Artk senden bundan baka bir delil istemiyorum" dedi. bu noktaya
gelince Said:
"- Allahm, eer bu kadn yalanc ise sen onun gzn kr et ve kendisini de o
arsasnda ldr" diye beddua etti. Hadisi rivayet eden Urve yle diyor: "O kadn
lmezden nce gzleri kr oldu ve bir gn o dava konusu arazide gezinirken bir
ukura dp ld." (Buhari, Bedu'l-Halk, 2; Mslim, Musakat, 139)
Mslimden Muhammed bin Zeyd bin Abdullah Bin merden gelen bir
rivayete yledir: . Hadisi rivayet eden Urve Kadnn kr olduunu ve duvarlara
tutunarak; Saidin bana ettii bedduas kabul oldu, dediini Saidle ekiip dava
konusu olan evin koyusunu urarken iine dp ldn, ve o ev ona mezar
olduunu grdn syler.

W J

W

K

K

1508: Cabir ibni Abdullah (Allah Onlardan raz olsun) yle dedi: Uhud sava
hazrlnda geceleyin babam beni ard ve "Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)'n ashabndan ehid deceklerin ilki ben olacam zannediyorum.
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) hari benim geride brakacam en deerli
589
kimse sensin, borlarm var. Onlar de. Kardelerine daima iyi davran" dedi.
Sabahleyin babam ilk ehid den kimse oldu. Baka bir ehid ile birlikte onu bir
kabre defnettim. Sonra bir baka ehidle onu ayn kabirde brakmay iime
sindiremedim, onu alt ay sonra mezarndan kartm kulann bir ksm hari tm
vcudu kendisini kabre koyduum gnk gibiydi. Onu yalnz bana bir kabre
koydum." (Buhari, Cenaiz, 78)

W
J

K

K
1509: Enes (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Peygamberimiz (sallallahu
aleyhi vesellem)'in ashabndan iki kii karanlk bir gecede Peygamber (sallallahu
aleyhi vesellem)'in yanndan ktlar. nlerinde meale gibi iki k meydana geldi.
Birbirlerinden ayrlp evlerine varncaya kadar da bu k onlarn yollarn
aydnlatyordu. (Buhari, Salat, 79)
Baka bir rivayette bu iki sahabeden birisi, Useyd bin Hudeyr dieri ise, Ubad
bin Bir (Allah Onlardan raz olsun) olduudur.

W J

W

W

W
W

K

W

K

K

590
W
>

W K

W

W

K

W

W

J
J

K

1510: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Uhud savandan
sonra Adal ve Kare kabileleri peygamberimize adamlar gnderip slam kabul
ettiklerini ve slam mridlerine ihtiyalar bulunduunu bildirmeleri zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) onlara on kii gnderip balarna da Asm
ibni Sabit'i komutan tayin etti. Bunlar Usfan ile Mekke arasnda bulunan Hudat
denilen yere ulatklarnda, bunlarn hareketi mrikler tarafndan Huzeyl
kabilesinin bir kolu olan Lihyan oular kabilesine haber verilmiti. Lihyan oullar
yze yakn okudan oluan bir grupla onlar takibe aldlar. Asm ve on arkada
takibe alndklarn farkedince, kendilerini savunabilecekleri ykseke bir yere
sndlar ama dmanlar onlar epeevre kuatmlard ve:
" nin aa, elinizdeki silahlar brakp teslim olun, hibirinizi ldrmeyeceiz,
sz veriyoruz" dediler. Bunun zerine Asm:
" Arkadalar ben bir kafirin szne gvenerek aa inmem" dedi. "Allahm
durumumuzu peygambere bildir" diye dua etti. Bunun zerine dmanlar Asm' ve
beraberindeki alt kiiyi oklaryla ehid ettiler. Bunlardan Hubeyb, Zeyd ibni Desine
ve Abdullah ibni Tark verilen sze gvenerek teslim oldular. Mrikler de bu
kiiyi ellerine geirince yay telleriyle ellerini balamaya kalknca Abdullah ibni
Tark, "Bu bize yaplan ilk kalleliktir, size asla teslim olmayacam. Bu ehidler buna
gzel rnektir" diye direndi. Onu zorla srkleyip gtrmek istedilerse de iddetle
kar koyduu iin onu da ehid ettiler. Hubeyb ve Zeyd ibni Desine'yi gtrp
Bedir Savandan sonra Mekke'de sattlar. Bedir savanda Hubeyb tarafndan babas
ldrlm olan Haris ibni Amir ibni Nevfel ibni Abdimenaf'n oullar Hubeyb'i
satn aldlar. Kendisini ldrmeye karar verdikleri gne kadar onlarn elinde esir
olarak kald. Bu esirlik gnlerinde Hubeyb kask tra olmak iin Haris'in kzlarndan
591
birinden emanet bir ustura istedi. O da verdi. Bir ara annesinin gafletinden
yararlanan kk ocuk, Hubeyb'in yanna sokuldu. Hubeyb'in elinde ustura olduu
halde ocuu dizine oturttuunu grnce, kadn son derece telalanp korkmutu.
Kadnn tela ve korkusunu sezen Hubeyb ona: "ocuunu ldreceimden mi
endieleniyorsun? Korkma ben bunu yapmam" dedi.
Kadn yle anlatyor: "Allah'a andolsun ki hayatmda Hubeyb'ten daha iyi bir
esir grmedim. Vallahi ben onu zincire bal olduu ve Mekke'de hibir meyvenin
bulunmad bir zamanda salkmla zm yerken grdm. Bu Allah tarafndan
Hubeyb'e verilen bir rzkt."
Haris'in oullar onu ldrmek iin Harem blgesinin dna Hll denilen
(Ten'im)'e kardklarnda Hubeyb onlara, "Msaade edin de iki rekat namaz
klaym" dedi. Braktlar. Hubeyb iki rekat namaz kld ve sonra, "Allah'a yemin
ederim ki lmden korktuumu zannetmeyeceinizi bilsem bu namaz daha da
uzatrdm" dedi ve: "Allah'm! Bunlarn hepsini say (herbirini tek tek perian
et.) Canlarn al, hibirini sa brakma" diye dua edip u beyitleri okudu:
Mslman olarak ldrldkten sonra
Nasl lrsem leyim asla dert etmem
Bu lm O'nun zt(nn rzas) yolundadr, dilerse O
Paralanm vcudumun uzuvlarn eklemleri zerine bereket verir.

Bylece Hubeyb idam edilecek her mslman iin iki rekat namaz klma
adetini ilk balatan kimse oldu.
Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) dman tarafndan kuatldklar an bu
on kiinin bana gelenleri vahyi ilahi ile ashabna haber vermiti. Asm ibni Sabit'in
ehid olduunu haber alan Kurey'in ileri gelenleri Bedir savanda kendilerinden
Ukbe ibni Ebi Muayt' ldrm olmas hasebiyle, vcudundan onu tantc bir para
kesip getirsinler diye adam gndermilerdi. Bunun zerine Allah, Asm' korumak
iin bir ar srs gnderdi. Bu arlar gnderilen adamlar cesede yaklatrmadlar.
Bu yzden cesetten bir para kesemediler. (Buhari, Cihad, 170)
W

W

J
K

1511: bni mer (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir:
Babam mer (Allah Ondan raz olsun) birey hakknda "Ben yle
dnyorum" dedi mi, o ey gerekten onun dnd gibi gerekleirdi. (Buhari,
Menakbu'l-Ensar, 34)
BLM: 254
SAKINILMASI GEREKEN EYLER
592

W

"Ey iman edenler! Birbiriniz hakknda yersiz zanda bulunmaktan kann,
nk baz zan ve phe vardr ki, gnahtr. Birbirinizin gizli ynlerini aratrmayn
ve birbirinizi arkadan ekitirmeyin. Biriniz l kardeinin etini yemek ister mi?
Hayr, siz ondan irenirsiniz. yleyse adam ekitirmekten de ylece irenin ve
yolunuzu Allah'n kitabyla bulmaya aln. phesiz Allah tevbeleri kabul eden ve
acyandr." (49 Hucurat, 12)

W

"Bilmediin eyin ardna dme, nk kulak, gz ve kalp, bunlarn hepsi tm
yaptklarndan sorumludurlar. Kyamette sorguya ekilecektir." (17 sra, 36)
W
"nsan hibir sz sylemez ki, yannda gzetleyen, dediklerini zapteden bir
melek hazr bulunmasn." (50 Kaf, 18)

W J
K

1512: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Allah'a ve ahiret gnne inanan kimse
mutlaka hayr sylesin veya sussun." (Buhari, Edeb, 31; Mslim, man, 74)
W

W
W
J
K

1513: Ebu Musa (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ey Allah'n Rasul,
hangi mslman daha deerlidir?" diye sordum. "Dilinden ve elinden
mslmanlarn zarar grmedii kimsedir" cevabn verdi. (Buhari, man, 4-5;
Mslim, man, 64)

W
W

J
K

1514: Sehl ibni Sa'd (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
593
"Kim bana iki enesi arasndaki dili ile, iki baca arasndaki tenasl uzvunu
ktlklerden koruma sz verirse ben de ona cennet hakknda garanti veririm."
(Buhari, Rikak, 3)
W
J
K

1515: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem)'den yle iittiini nakletmitir: "Kul iyice dnmeden syledii bir sz
yznden cehennemin dou ile bat arasndan daha uzak bir derinliine kayverir."
." (Buhari, Rikak, 23; Mslim, Zhd)

W
J

K

peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr:
"Bir kulu nem vermeyerek syledii Allah rzasna uygun bir sz yznden
Allah derecesini ykseltir. Bir baka kul da yine nem vermeyerek Allah'n
fkelenmesini gerektirecek bir sz yznden cehennemin dibine indirir." (Buhari,
Rikak, 23)
W
J

K

1517: Ebu Abdurrahman Bilal ibni'l-Haris el-Mzeni (Allah Ondan raz
olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle
buyurmutur:
Bir kimse Allah'n sevdii bir sz syler de o sz ile Allah'n rzasna
ulaabileceini zannetmez. Halbuki Allah o hayrl sz sebebiyle kyamete kadar o
kimseden raz olur." Yine bir adam da vardr ki Allah'n gazabn gerektirir bir sz
syler fakat o szn kendisini Allah'n gazabna arptracan zannetmez. Oysa
Allah o kimseye kyamete kadar fkelenir. (Muvatta, Kelam, 5)

W
J

W
K
W
KW

594
1518: Sfyan ibni Abdullah (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ey
Allah'n Rasul, bana smsk sarlacam bir i haber ver" dedim. Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem), "Rabbim Allah'tr de, sonra da dosdoru ol" buyurdu.
Ben: "Ey Allah'n Rasul, hakkmda korkulacak eyin en tehlikelisi nedir?" dedim.
Mbarek dilini eliyle tutarak "te budur" buyurdular. (Tirmizi, Zhd, 61)
W
W J

K

1519: bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) Efendimiz yle buyurmulardr:
"Allah' anmann dnda sz fazla uzatmayn. nk Allah' anmann dnda
ok sz sylemek kalbi katlatrr. Allah'tan en uzak kimseler ise kat kalpli
olanlardr." (Tirmizi, Zhd, 62)

W
W J
K

1520: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) yle buyurdu demitir: "Allah kimi iki enesi ve iki baca arasndaki
eylerin (yani dili ve tenasl uzvunun) errinden korursa o kimse cennete girer."
(Tirmizi, Zhd, 61).

W

W J
K

1521: Ukbe bin Amir (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ey Allah'n
Rasul, kurtulu yolu nedir?" dedim. "Aleyhine olacak szlerden dilini tut, evinle
megul ol, gnahlarna pimanlk duyarak gzya dk." (Tirmizi, Zhd, 61)

W

J

W

K

1522: Ebu Said el-Hudri (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Ademolu
sabahladnda btn organlar dile boyun eip yalvararak yle derler: "Bizim
hakkmz korumakta Allah'tan kork, nk biz sana balyz. Senin
syleyeceklerinle cezalandrlrz. Eer sen doru yolda gidersen biz de doru
oluruz, eer sen erilir, yoldan karsan biz de sana uyar, senin gibi oluruz." (Tirmizi,
Zhd, 61)
595

W J

W

W

W

W

W KxWz

W
W

W

W

W
W
K

W
K

>

1523: Muaz ibni Cebel (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: "Ey Allah'n
Rasul, beni cennete sokacak, cehennemden uzaklatracak bir amel haber ver ki,
onu yapaym" dedim. yle buyurdular: "ok byk birey istedin, fakat yine de bu
Allah'n kolay kld kimseler iin pek kolaydr. Allah'a hibir eyi ortak
komakszn kulluk edersin, namazlarn gerei zere klarsn. Zekat verirsin,
Ramazan orucunu tutarsn, gcn yeterse haccedersin." Szne devamla,
"imdi sana hayr kaplarn haber vereyim mi? Oru kalkandr. Sadaka suyun
atei sndrmesi gibi gnahlar siler, sprr, sndrr. Kiinin gece klaca
namazlar da gnahlar siler, sprr, sndrr." buyurdu. Daha sonra,
"Onlarn yanlar yataklarndan uzaklar(yataklarndan geceleri kalkarlar),
korku ve midle Rablerine dua ederler. Kendilerine geinmeleri iin verdiimiz
rzklardan Allah yolunda harcarlar. Onlarn yaptklar amellere mkafat olarak
kendileri iin neler gizlenmi olduunu imdi kimse bilmez." (32 Secde suresi, 16-17)
ayetini okudu,.
Daha sonra yle buyurdu:
"Sana btn ilerin ban, ana direini ve doruk noktasn bildireyim mi?" Ben
de, "Evet, bildiriniz ya Rasulallah" dedim.
"- in ba slam, yani hereyiyle Allah'a teslim olmak" demektir.
"- Direi ise be vakit namaza devam etmektir."
"- En yce taraf da cihaddr" buyurdu. Ondan sonra da,
"Bunlarn hepsinin gereklemesinin kendisine bal olduu eyi haber
vereyim mi?" "Evet, buyur ya Rasulallah" dediimde Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem) dilini tutarak, "Bunun sana zarar vermesine meydan verme" buyurdu. Ben
de, "Ey Allah'n Rasl, biz konutuklarmzdan da sorgulanacak myz?" dedim.
596
Allahn Resul(sallallahu aleyhi vesellem) :"Hay anasn kayp edesice.
nsanlarn cehenneme yzst kapaklanmalarnn sebebi, dillerinin rettiklerinden
bakas mdr?" buyurdu. (Tirmizi, man, 8)
W W J

W K

W

K W
"Gybet nedir bilir misiniz?" Sahabiler, "Allah ve Rasul daha iyi bilir" dediler.
Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) de, "Din kardeini holanmad bir eyle
anmandr" buyurdu. "ayetkardeimde sylediim ayp varsa ne dersiniz?" diye
sorulmas zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): "Eer sylediin ey onda
varsa gybet ettin, yoksa o zaman ona iftira etmi olursun"buyurdu.(Mslim, Birr, 70)

J

W

K

1525: Ebu Bekir (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) veda haccnda kurban bayram gn Mina'da yapt
hutbede yle buyurdu: "Bu gnnn, bu aynzn ve bu ehrinizin haram klnm
olduu gibi birbirinize kanlarnz (canlarnz), mallarnz ve namuslarnz haramdr.
Tebli ettim mi?" (Buhari, lim, 9; Mslim, Hac, 147)

W

J

W
W K

W
W
>

1526: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: "Ey Allah'n Rasul,
hanmlarndan Safiyye'nin yle byle oluu sana yeter" dedim. (Ravilerden biri Hz.
Aie'nin onun ksa boylu oluunu kastettiini sylyor.) Bunun zerine Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Ey Aie! yle bir sz syledin ki, eer o
sz denize karsa deniz suyunun tad ve kokusunu bozard."
Hz. Aie diyor ki: "Ben yine bir gn bir kimsenin durumunu taklid ederek
hikaye etmitim. Bunun zerine Hz.Peygamber, "Bana dnyay verseler ben yine de
bir insan holanmayaca bir ekilde taklid edip anmay asla sevmem" buyurdu.
(Ebu Davud, Edeb, 35; Tirmizi, Kyamet, 51)
597

W
J

W

W

K

1527: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan aktarldna gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Miraca karldmda bir toplumun
yanndan getim, bunlar bakrdan trnaklaryla yzlerini ve gslerini
trmalyorlard."
"Ey Cebrail, bunlar kimlerdir?" diye sordum.
"Bunlar gybet etmekle insanlarn etlerini yiyenler, onlarn eref ve
namuslaryla oynayanlardr" cevabn verdi. (Ebu Davud, Edeb, 35)
W

W J
K
"Her mslmann dier mslmana kar kan, rz ve mal haramdr."
(Mslim, Birr, 32)

BLM: 255
GIYBET DNLEME YASAI, GEREKTNDE O TOPLANTIYI TERKETME
GERE

W

"Onlar ki, bo ve anlamsz sz iittikleri zaman ondan, yz evirip bizim
ilediklerimizin hesab bize; sizin yapp ettiklerinizin cezas da size ait derler..." (28
Kasas, 55)
W
"Onlar ki bo, anlamsz sz ve ilerden yz evirirler." (23 M'minun, 3)

W

yaptklarndan sorumludurlar. Kyamette sorguya ekilecektir." (17 sra, 36)
598

W

"imdi mesajlarmz hakknda ileri-geri konuan, ayetlerimizi alaya alan
kimselere rastladn zaman, bu kimseler baka deiik konulara geinceye kadar
onlardan uzak dur. Eer eytan sana yapman gerekeni unutturursa, hi deilse
hatrladktan sonra byle zalimler topluluun iinde yer alma." (6 En'am, 68)

W J
K

1529: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyuruyor: "Kim din kardeinin rz ve namusunu
onu gybet edene kar savunursa Allah da kyamet gn o kimsenin yzn
cehennemden korur." (Tirmizi, Birr, 20)
W

W

W
W
W

>

K

1530: Itban ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan, "Allah'n rahmetini mit
etmek" blmnde geen uzun hadisinde yle demitir:
"Evimizde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) namaz kldrd. Namazdan
sonra cemaatten biri Malik ibni Duhum nerede? dedi. Bir bakas:
"- O, Allah ve Rasln sevmeyen bir mnafktr" dedi. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) "yle deme. Grmyor musun o Allah'n
rzasn dileyerek la ilahe illallah diyor. Allah'n rzasn dileyerek la ilahe illallah
diyen kimseyi Allah cehenneme haram klmtr" buyurdu.

W
W K

W

W

K
1531: Ka'b ibni Malik (Allah Ondan raz olsun)'dan tevbe blmnde geen
uzun hadisinde yle demitir: Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) Tebk'te
599
ashab arasnda otururken, "Ka'b ibni Malik ne yapt?" diye sormu, Beni Selime'den
bir adam, "Ya Rasulallah, elbiselerine ve endamna bakp gururlanmas onu yola
kmaktan alkoydu" demi. Bunun zerine Muaz ibni Cebel ona: "Ne fena sz
syledin?" diye km ve Peygamberimize dnerek:
"- Ya Rasulallah, biz onun hakknda hep iyi eyler biliyoruz" diyerek tezkiye
etmesi zerine Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) skut edip ho grm ve
hibir ey sylememiti. (Buhari, Megazi, 79; Mslim, Tevbe, 53)

BLM: 256
GIYBETN MBAH OLABLECE HALLER
W

J

1532: Aie (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre bir adam Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'n yanna girmek zere izin istedi. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), "Kabilesinin ne kt adamdr, ama izin verin
ona" buyurdu. (Buhari, Edeb, 38; Mslim, Birr, 73)
W W
J
K

1533: Yine Aie (Allah Ondan raz olsun)'den bildirildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Falan ve filan kimsenin dinimizden
birey bildiklerini sanmam." (Buhari, Edeb, 59)
W

W

J

W

K

1534: Fatma binti Kays (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem)'e geldim ve "Ebu'l-Cehm ve Muaviye ibni Ebu Sfyan
bana dnrc oluyorlar(evlenme teklifi ettiler),, ne dersiniz?" dedim. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): "Muaviye mal olmayan fakir biridir. Ebu'l-
Cehm ise sopasn omuzundan hi indirmez, kadnlar ok dver" buyurdular.
(Mslim, Talak, 39)

W J

W

W
600
W W

K

W

1535: Zeyd ibni Erkam (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'la birlikte bir Beni Mustalk gazvesine kmtk.
Mslmanlar byk bir yokluk ve sknt iindeydi. Askerler arasnda bulunan
mnafklarn reisi Abdullah ibni beyy yandalarna, "Allah'n elisi yanndakilere
sakn birey vermeyin ki onu terketsinler. Eer Medine'ye dnersek gl olanlar
gsz olanlar oradan mutlaka karp atacaktr" dedi. Ben de gidip bu olay
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'a haber verdim. Peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem) Abdullah ibni bey'e haber gnderip artt ve durumu soruturdu. O da
byle bir sz sylemediine dair yemin zerine yemin etti. Bunun zerine bazlar,
Zeyd peygambere yalan sylemitir dediler. Byle dediklerinden dolay son derece
bunaldm bu srada Allah peygamberine benim sylediimi tasdik eder mahiyette
Mnafikn suresini indirdi. Sonra Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) gnahlar
iin istifar etmek zere onlar ard, fakat onlar kafa tutup istifardan
yzevirdiler. (Buhari, Tefsiru Sureti'l-Mnafkin, 1; Mslim, Sfatu'l-Mnafikin, 1)
W

W
J

K

W
1536: Aie (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ebu Sfyan'n hanm Hind
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)'e: "Ey Allah'n Rasul, Ebu Sfyan ok cimri
bir adam. Bana ve ocuuma yetecek derecede birey vermiyor. O'nun malndan
gizli olarak aldklarmla geinmekteyim" diye sorunca, peygamber (sallallahu aleyhi
vesellem), "Sana ve ocuklarna yetecek kadarn normal olarak al" buyurdular.
BLM: 257
NSANLAR ARASINDA SZ TAIMANIN YASAKLII

W

"O halde ok yemin edip duran alaklara, insanlarn arkasnda konuanlara ve
aralarn amak iin sz getirip gtrenlere, hayra engel olan saldrgan gnahkarlara
itaat edip uyma.." (68 Kalem, 10-12)
601
"nsan hibir sz sylemez ki, yannda gzetleyen ve dediklerini kayda geiren
bir melek bulunmasn." (50 Kaf, 18)
K
W W J
1537: Huzeyfe (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "nsanlarn arasn amak iin laf getirip
gtren asla cennete giremez."
W

J

W

K

(sallallahu aleyhi vesellem) yanndan gemekte olduu iki kabir hakknda yle
buyurdu:
"Bu iki kabirde yatan kendilerince byk olmayan birer gnahtan dolay azab
gryorlar. Aslnda gnahlar byktr. Biri kouculuk(nsanlarn arasn amak
iin laf getirip gtren) yapard, dieri ise idrarndan saknmaz ve iyice
temizlenmezdi." (Buhari, Vudu, 55; Mslim, Cenaiz, 82)

W

J
K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Size el-adh kelimesinin ne
demek olduunu syleyeyim mi? O insanlarn arasn bozmak iin laf tamak
demektir. (Mslim, Bir 102)
BLM: 258
DARECLERE SZ TAIMA YASAI

W
"...Ktl ve dmanl artrmada yardmlamayn..." (5 Maide, 2)

W
W
J
K

1540: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'dan bildirildiine gre Raslullah
602
"Ashabmdan hibiri dier bir kimse hakknda holanmayacam bir eyi bana
ulatrmasn. nk ben her zaman gnl huzuru ile yannza kmay istiyorum."
(Ebu Davud, Edeb, 28; Tirmizi, Menakb, 63)

BLM: 259
OK YZLLN (MNAFIKLIK) KTLENMES

W

"Onlar yaptklarn insanlardan gizleyebildiler ama Allah'tan gizleyemezler.
nk gecenin karanlnda Allah (c.c.)'n raz olmad dnce ve inanlar her ne
zaman tasarlasalar, Allah onlarn yan bandadr ve Allah onlarn tm yaptklarn
ilmiyle kuatr(onun ilminden hi bir eyi gizleyemezler). Sizler belki bu dnya
hayatnda onlarn yannda olup savunabilirsiniz, ya kyamet gn kim onlar Allah'a
kar savunacak, kim onlarn vekili olacaktr." (4 Nisa, 108-109)
K

W
W J

K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Siz insanlar madenler
gibi cins cins bulursunuz, onlarn cahiliyye dneminde hayrl ve deerli olanlar,
dini emirleri iyice anlayp yaarlarsa slamiyet dneminde de hayrldrlar. Siz yine
en hayrl kiileri yneticilik iinden hi holanmayanlar olarak bulursunuz. Siz en
kt kiileri de iki yzl (mnafk)lar olarak bulursunuz ki, onlar bir takm insanlara
bir yzle bakalarna da baka yzle gelir ve giderler." (Buhari, Menakb, 1; Mslim,
Fezailu's-Sahabe, 199) .

J
K

W
K
W
1542: Muhammed ibni Zeyd'den nakledildiine gre baz kiiler dedesi
Abdullah bni mer (Allah Onlardan raz olsun)'a gelerek,
603
"Biz idarecilerimizin yanna girer ve onlara kar oradan ktmz zaman
sylediklerimizin tam tersi szler syleriz" dediler. Bunun zerine Abdullah ibni
mer:
"Bu sizin yaptnz hareketi biz Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)
zamannda ikiyzllk (mnafklk)tan sayardk" cevabn verdi. (Buhari, Ahkam,
27)

BLM: 260
YALAN SYLEMENN HARAM OLUU

W

yaptklarndan sorumludur lar. Kyamette sorguya ekilecektir." (17 sra, 36)
W
"nsan hibir sz sylemez ki yannda onu gzetleyen, dediklerini kayda
geiren bir melek hazr bulunmasn." (50 Kaf, 18)

W
W J

K

gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"phesiz ki szde ve ite doruluk, stn iyilie, iyilik de cennete yol aar.
Kii doru syleye syleye Allah katnda dorulardandr diye kaydedilir. Yalanclk,
yoldan kmaya gtrr. Yoldan kma ise kiiyi cehenneme gtrr. nsan
yalanclk yapa yapa Allah katnda yalanclar defterine yazlr." (Buhari, Edeb, 29;
Mslim, Birr, 103)
W

J

W

K

604
1544: Abdullah ibni amr ibnil-s (Allah Onlardan raz olsun) rivayet
edildiine gre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdular:
Drt huy vardr ki bunlar kimde bulunursa o kii tam mnafk olur. Kim de
bu huylardan biri bulunursa onu terk edinceye kadar o kii de mnafklktan bir
para bulunmu olur:
1. Kendisine bir ey emanet edilince ihanet eder,
2. Konutuunda yalan syler,
3. Sz verince sznden dner,
4. Dava ve duruma esnasnda haktan ayrlr, dmanlkta haddi ap hakszlk
yapar. (Buhari, man, 24; Mslim, man, 106)

W
J

K

Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
Her kim grmedii bir ryay grdm diye anlatrsa ahirette hibir zaman
yapamayaca iki arpa danesini birbirine dmleme cezasna arptrlr.
Her kim de bir topluluun duyulmasn istemedikleri bir sz ve haberi
iitmeye, renmeye alp kulak hrszl yaparsa kyamet gn kulaklarna
eritilmi kurun dklr.
Kim de herhangi bir canlnn resim ve heykelini yaparsa, o da kyamette bu
yaptna can ver diye teklif olunarak azap olunur. Halbuki ona can vermesi
mmkn deildir. (Buhari, Tabir, 45)

W
W J
K

1546: bn-i mer (Allah Onlardan raz olsun)den bize aktarldna gre,
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: Yalanlarn en by
ryasnda grmedii bir eyi grdm diye kiinin gzlerine iftira etmesidir.
(Buhari, Tabir 45).

W

J

W

W W

605

W
W

W >

>
W
W

WW

W

W
W
K

W

WK

W W
K

W
>

W
>

>

W K

K

W
W
K
W

WK

W

K

606

W

K

K

K

W

W

W

K

W

W

J

K

J

WK

W K

W

W
W

W

K

1547: Semure ibni Cndeb (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) ok defa ashabna rya greniniz var mdr diye sorard.
607
Grdm diyenin ryasn da Allahn istedii ekilde yorumlard. Bir sabah bize
yle buyurdu: Dn gece ryamda bana iki kii gelerek haydi yr dediler. Ben de
onlarla beraber yrdm. Yolda yere uzanm bir adam ile karlatk. Elinde bir
kaya paras bulunan bir baka adam onun ba ucunda ayakta duruyor, elindeki
kayay uzanm adamn tepesine indiriyor, ban yaryordu. Ta da yuvarlanp
gidiyordu. Adam ta arkasndan koup alyor, o geri gelinceye kadar tekinin ba
iyileiyor, eski haline geliyordu. Adam bylece ilk yapt hareketi aynen tekrarlayp
duruyordu. Ben yanmdakilere Sbhanallah bu nedir? dedim.
Yr yr dediler. Yrdk, derken srtst yatm bir adamn yanna
vardk. Baucunda bir adam elinde demir kancas ile duruyor, yatan adamn
yznn bir tarafna gelip kancasyla aznn burnunun ve gznn bir ksmn
ensenine kadar yaralyor, sonra br tarafna geip orasn da ayn ekilde
paralyordu. Bir taraf paralanrken dier taraf eski halini alyordu. Adam da
srekli olarak ayn ii yapmaya devam ediyordu.
Sbhanallah, bunlar nedir? dedim.
Yr, yr dediler. Yrdk, frn gibi bir binaya vardk. Orada ne
sylendii anlalmayan lklar, grltler birbirine karyordu. eride plak
erkekler ve kadnlar olduunu grdk. Aadan ykselen alevler vcutlarn saryor
ve hep birlikte lklar koparyorlard. Yanmdakilere bunlara ne oluyor? dedim.
Yr, yr dediler. Yrdk, nihayet bir nehre vardk ki sular kan renginde
idi. Nehrin iinde bir adam yzyor, kysnda da yanna birok ta ym baka bir
kimse duruyordu. Nehirde yzen adam bir sre yzdkten sonra kyya gelip azn
ayordu. Kyda duran adam da aznn iine bir ta atyor, o da geri dnerek
yzmeye devam ediyordu. Sonra dnp yine kenara geliyor, azn ayor, teki de
azna bir ta daha atyor, o da atlan ta yutarak geri gidiyordu. Yanmdakilere
bunlar nedir byle dedim. Bana yr yr dediler. Yrdk, gayet irkin bir adamla
karlatk. Yada hayatnda grdn en irkin yzl gibiydi durmadan ate yakyor
ve etrafnda dolanp duruyordu.
Bu nedir? dedim, Yr, yr dediler. Yrdk, bir sre yrdkten sonra
iinde her trl bahar iekleri bulunan geni yemyeil bir baheye vardk. Bahenin
ortasnda uzun boylu bir adam vard, o kadar ki, ge uzanan ban neredeyse
gremeyecektim. Adamn etrafnda daha nce hi grmediim kadar ok ocuk
vard. Yanmdakilere, bu adam ve bu ocuklar nedir? Dedim.
Yr, yr dediler. Gitgide byk bir aala vardk. Ben onun kadar gzel
ve geni bir aalk grmemitim. Yanmdakiler bana bu aaca k dediler. Birlikte
bu aaca ktk ve ilerledik ve bylece binalarnn tulalar altn ve gmten olan bir
ehre ykseldik. ehrin kapsna varp almasn istedik. Kap ald, ieri girdik.
Bizi karlayan adamlarn vcutlarnn yars bugne kadar grdklerinizin en
gzeli, dier yars ise en irkini olan bir takm adamlard. Yanmdaki iki kii onlara:
Gidin u nehre daln dediler. Baktm ki sular prl prl parlayan enine doru
akan bir nehir saf st gibiydi, hepsi bu nehre girip ktlar. irkinlikleri tamamen
kaybolmu hepsi de son derece gzellemilerdi.
608
Raslullah szlerine yle devam etti: Yanmdakiler bana buras Adn
cennetidir ve senin konan da urasdr dediler. Bam kaldrp baktm. Beyaz
buluta benzeyen bir kk grdm. te buras senindir dediler. Ben o iki kiiye,
Allah iyiliinizi versin, braknz da ben oraya gireyim dedim. Hayr, imdi deil,
nasl olsa ileride oraya gireceksin dediler.
Bunun zerine ben, Bu gece hayret verici ok eyler grdm, bunlar ne idi?
diye sordum. Onlar da anlatalm dediler ve anlattlar.
lk nce grdn kafas tala ezilen adam yok mu, o Kuran rendii
halde terk eden ve uykuyu farz namaza tercih eden kimsedir.
akaklar burnu ve gzleri demir engelle yarlp yzlen adam evinden kp
her tarafa yalanlar yayan kimsedir.
Frn iindeki plak erkek ve kadnlar ise zina eden kimselerdir.
Nehirde yzp yzp de ta yutan adam ise faiz yiyen kimsedir.
Yanndaki atei srekli yakp etrafnda dolap duran irkin grnl kii
cehennem grevlisi Maliktir.
Bahedeki uzun boylu adam brahim (a.s.)dr. Etrafndaki ocuklar ise slam
ftrat zere len veya ftrat zere doan ocuklardr. Peygamberimizden bunlar
dinleyen Mslmanlardan biri, Mrik ocuklar da bunlara dahi midir? diye
sordu. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem), Mrik ocuklar da bunlara
dahildir buyurdu.
Vcutlarnn yars gzel, yars irkin adamlara gelince, bunlar hem kt hem
de iyi amel ileyen kimselerdir. Allah onlarn ktlklerini balamtr. (Buhari,
Tabir, 48)
Buharinin bir baka rivayetinde Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem):
Dn gece bir rya grdm. ki melek beni kutsal bir yere kardlar.
Biz st dar alt geni ate yanan tandra benzer bir deliin yanna vardk.
Alevler ykseldike insanlar da ykselip dar frlayacak gibi oluyorlard. Alevler
sakinleince de dibe doru iniyorlard. Orada plak erkek ve kadnlar
bulunuyorlard.
Nihayet kan akan bir nehrin yanna vardk. Nehrin ortasnda ayakta duran bir
adam nehrin kenarnda da nnde bir yn ta bulunan bir baka adam vard.
Nehirdeki adam kmak isteyince kydaki onun azna bir ta atyor ve onu geri
eviriyordu. kmak iin kenara her geliinde ayn eyi yapyor, azna bir ta alyor,
o da geri dnyordu.
O iki kii beni aaca kardlar ve beni daha gzelini hi grmediim bir eve
soktular. inde yal ve gen erkekler vard.
u aznn paralandn grdn adam var ya, o yalancnn biriydi, devaml
yalan syler, yalan ufuklar kaplyordu. te bu yalanc kyamete kadar byle azap
olunacaktr.
609
Bir de u bann ezildiini grdn adam var ya, ona da Allah Kuran
retmiti. O ise geceleri hep uyku ile geirip Kuran okumam, gndzleri de
Kuranla amel etmemiti, buna da kyamet gnne kadar byle azap edilecektir.
Girdiin birinci ev mminlerin, u ev ise ehidlerin kkdr. Ben Cebrailim
bu da Mikaildir. Kaldr ban dedi. Bam kaldrnca beyaz bulutu andran bir kk
grdm, buras senin makamndr, dediler. Ben brakn beni oraya gireyim dedim.
Hayr, henz sen mrn tamamlamadn, onu tamamlaynca kkne gireceksin
dediler. (Buhari, Cenaiz, 93)
BLM: 261
YALAN SYLEMENN CAZ OLDUU YERLER
W
J
K

W

W

W

K

1548: mm Glsm (Allah Ondan raz olsun)dan rivayet edilmitir.
Raslullahtan iittim, buyurdu ki:
nsanlarn arasn dzeltmek maksadyla birinden tekine uygun ve hayrl
szler tayan kimse yalanc saylmaz. (Buhari, Sulh, 2; Mslim, Birr, 101)
Mslimin dier bir rivayetinde yle bir fazlalk vardr:
mm Glsm yle dedi: Ben Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)in u
hal dnda halkn yalan sylemesine ruhsat verdiini iitmedim.
1. Harbte,
2. Kiilerin arasn dzeltmekte,
3. Aile birlik ve dzenliini salamak iin kocann hanmna hanmn kocasna
syledii szlerde. (Mslim, Birr, 101) 251de gemiti.
610
BLM: 262
SYLEYECE VE NAKLEDECE SZ SALAM KAYNAA
DAYANDIRMAYA TEVK

W

"Bilmediin eyin ardna dme, nk gz, kulak ve kalp bunlarn hepsi tm
yaptklarndan sorumludur lar, mutlaka sorguya ekilecektir." (17 sra, 36)
W
"nsan hibir sz sylemez ki, yannda onu gzetleyen ve dediklerini kayda
geen bir melek hazr bulunmasn." (50 Kaf, 18)

W
J
K
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur:
"Her duyduunu nakletmesi kiiye yalan olarak yeter." (Mslim, Mukaddime,
5)

W W W
J
K

1550: Semure (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Yalan olduunu bildii bir sz benden
sylenmi gibi nakleden kimse yalanclardan biridir." (Mslim, Mukaddime, 1)

W
W
J
W

K

1551: Esma (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir kadn, "Ey Allah'n
Rasul, benim bir kumam var, kocamn bana vermedii bir eyi verdi diyerek ona
gsteri yapmamda bana bir gnah var mdr?" diye sordu. Bunun zerine
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem): Kendisine verilmeyen bir eyle bir stnlk
salayan kimse iki sahte elbise giyerek bbrlenen ve sslenen kimse gibidir.
(Buhari, Nikah, 106; Mslim, Libas, 127)
611
BLM: 263
YALAN AHTLN DDETLE YASAK OLUU
..
W
"... Yalan szden mutlaka saknn." (22 Hacc, 30)

W

"Bilmediin eyin ardna dme, nk gz, kulak ve kalp, bunlarn hepsi tm
yaptklarndan sorumludurlar, mutlaka sorguya ekilecektir." (17 sra, 36)
W
"nsan hibir sz sylemez ki, yannda onu gzetleyen ve dediklerini kayda
geen bir melek hazr bulunmasn." (50 Kaf, 18)
W
"nk Rabbin her zaman gzetleyip durmaktadr." (89 Fecr, 14)

W
"Onlar ki yalan ve aslsz olan eylere tanklkta bulunmazlar..." (25 Furkan, 72)

W W J

W K
W
K

W W
1552: Ebu Bekre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem): "En byk gnahlardan bir kan size haber vereyim mi?"
buyurdu. "Evet ya Raslallah" dedik. Raslullah ta yle buyurdu: "Allah'a irk
komak, ana-babaya itaatsizlik etmek" dedikten sonra yasland yerden dorulup
oturdu ve "Haberiniz olsun, iyi belleyin, yalan syleyip yalan ahitlii yapmaktr"
buyurdu. Bu son cmleyi durmadan tekrar etti. Biz daha fazla zlmesini arzu
etmediimiz iin keke sussa diye temennide bulunduk. (Buhari, ehadet, 10;
Mslim, man, 143)
612
BLM: 264
BELRL BR NSANA VEYA HAYVANA LANET ETMENN YASAKLII

J

W
W

K

1553: Rdvan biatnda bulunan sahabilerden Ebu Zeyd Sabit ibni'd-Dahhak el-
Ensar (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre Raslullah (sallallahu aleyhi
"Kim slam'dan baka bir din adna bilerek yalan yere yemin ederse, o kii
dedii gibi yalancnn biridir. Kim de kendini herhangi bir eyle ldrrse kyamet
gn onunla azab olunur. Sahib olmad bir eyi nezrederek adak yapann ada
geersizdir. M'mine lanet etmek onu ldrmek gibidir." (Buhari, Cenaiz, 84;
Mslim, man, 176)
WW
J
K
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "lerinde ve szlerinde
dosdoru olan kimsenin laneti olmas yakmaz." (Mslim, Birr, 84)
W
W J
K

1555: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Lanet edenler kyamet gn
ne efaati, ne de ahit olurlar." (Mslim, Birr, 85)
W W

J
K

1556: Semure ibni Cndeb (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Hibiriniz dierine Allah
lanet etsin, Allah'n gazabna ura, cehennemde azab gr gibi beddualarla lanet
etmeyiniz." (Ebu Davud, Edeb, 45)

W
W J
K

613
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Olgun bir mslman kimseyi
ayplayp ktlemez, kimseyi lanetlemez, sznde ve iinde snr ap hayaszlk
etmez, kt ve irkin szler sarfetmez." (Tirmizi, Birr, 48)

W
W J

K

1558: Ebu'd-Derda (Allah Ondan raz olsun)'den rivayet edildiine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kul herhangi bir eye lanet
ettiinde o lanet gkyzne kar, gkyznn kaplar ona kapanr, sonra yere iner,
yeryznn kaplar da ona kapanr. Sonra saa sola bavurur, girecek yer bulamaz
da lanet edilen kiiye dner. Eer gerekten lanete layk ise onda kalr, deilse lanet
edene dner." (Ebu Davud, Edeb, 45)

W

J

W
K

W
1559: mran ibni Husayn (Allah Onlardan raz olsun) yle demitir: Bir
yolculukta Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'la beraber bulunuyorduk.
Devesinin zerindeki Medineli bir hanm devesinin yrmemesinden sklarak ona
lanet etti. Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) bunu duyunca, "zerindekileri aln
ve deveyi brakn gitsin. nk o deve lanetlenmitir" buyurdu.
Hadisi bize aktaran mran der ki: "O deve hl gzmn nndedir. nsanlar
arasnda gezinirdi de ona kimse ilimezdi." (Mslim, Birr, 80)

W J

W

K
W K
1560: Ebu Berze Nadle ibni Ubeyd el-Eslem (Allah Ondan raz olsun) yle
demitir: Gen bir hanm zerinde mslmanlarn bir takm eyalarnn da
bulunduu bir deve stnde bulunuyorken peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)i
grd. Trmandklar da onlara zorluk veriyordu. Gen hanm deveye: Hay
Allahn lanetine urayasca yr diye deveyi srmeye alt. Bunun zerine
peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): Lanetlenen bir deve yanmzda
bulunmasn, bize yolda olmasn buyurdular. (Mslim, Bir 82)
614
BLM: 265
SM BELRTMEKSZN GNAHKARLARA LANET ETMENN CAZ
OLUU

W
"...Dikkat edin ve unutmayn! Allahn laneti zalimlerin zerinedir." (11 Hud,
18)

W
"...Bunun zerine, ilerinden bir seslenici haykracak: Allahn laneti zalimlerin
zerine ezerine olsun!." (7 A'raf, 44)
BLM: 266
MSLMANA HAKSIZ YERDE SVMENN HARAM OLUU

W

"M'min erkekleri ve m'min kadnlar yapmadklar bir fiilden dolay sulayp
eziyet edenlere gelince, onlar bylece phesiz bir iftira atma suu ilemi ve ak bir
gnaha girmi olurlar." (33 Ahzab, 58)

W W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr:"Mslmana svmek
hak yoldan kmaktr(gnah ilemitir). Onunla savamak ise kfrdr." (Buhari,
man, 36; Mslim, man, 116)

W

J
K

1562: Ebu Zer (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre O,
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)'i yle buyururken iitmitir: "Hi kimse
bakasna fask ve kafir demesin. ayet o kimsede bu haller mevcut deilse, o sz,
onu syleyene dner." (Buhari, Edep, 44)
615
W
J
K

Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Karlkl sven iki kiinin
gnah hakszla urayan kimse haddi amad srece svmeyi ilk balatan
kimseyedir." (Mslim, Birr, 68)
W
W

W J
W

K
K
W

1564: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Bir gn Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem)'n huzuruna arap ien birini getirdiler. Hz. Peygamber
orada bulunanlara, "u adama vurun" dedi. Ebu Hureyre diyor ki: Bunun zerine
bizden kimileri eliyle, kimileri ayakkab ile kimi de elbisesiyle bu adama vurmaya
balad. Dayak bitip de adam oradan ayrlaca zaman cemaatten bazlar, "Allah
seni rezil etsin, kahretsin" diye sylendi. Bunun zerine Raslullah (sallallahu aleyhi
vesellem), "Hayr yle sylemeyiniz, adam aleyhinde byle eyler syleyip de
eytana yardmc olmaynz" buyurdu. (Buhari, Hudud, 4)

W
W J
K

1565: Yine Ebu Hreyre (Allah Ondan raz olsun) yle demitir: Ben
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem)i yle buyururken iittim: Kim klesine ve
kendisine yardm eden ii ve uana zina iftirasnda bulunursa; kle ve cariyede de
byle bir gnah bulunmad takdirde kyamet gn bu iftira eden kimseye had
cezas uygulanr. (Buhari, Hudud, 45, Mslim, Eyman 37)

BLM: 267
DN BR FAYDA OLMAKSIZIN LLERE SVMENN YASAK OLUU

W
W

J
K
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Mslman llere svmeyin, ayplarn
616
sylemeyin. nk onlar ahirete gtrdkleri iyi veya fena amellerinin sonularyla
babaadrlar." (Buhari, Cenaiz, 97)
BLM: 268
MSLMANLARA EZYET ETMEMEK VE NCTMEMEK

W


W

J
K

W
1567: Abdullah ibni Amr ibni'l-As (Allah Onlardan raz olsun)'dan rivayet
edildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Olgun ve iyi bir mslman dilinden ve elinden mslmanlarn emin olduu
kiidir. Muhacir ise Allah'n yasakladklar eyleri terkeden kimsedir." (Buhari, man,
4; Mslim, man, 64)

W
W J

K
1568: Yine Abdullah ibni Amr ibni'l-As (Allah Onlardan raz olsun)'dan
bildirildiine gre Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu:
"Kim cehennemden uzaklatrlp cennete girmeyi isterse, Allah'a ve kyamet
gnne iman ettii halde lmelidir (lnceye kadar hayrl ameller ilemeye devam
etmelidir). Bir de kendine yaplmasn arzulad eyi o da insanlara yapsn."
(Mslim, mara, 46)
617
BLM: 269
MSLMANLARA BUUZ ETME LK KESME VE SIRT EVRMENN
YASAKLII

W
"Tm m'minler kardetir, o halde her ne zaman aralar alrsa kardelerinizin
arasn dzeltin..." (49 Hucurat, 10)

W
"...O m'minler m'minlere kar alak gnll, Allah'tan gelen gerekleri
rtbas eden kafirlere kar ise onurlu ve iddetlidirler." (5 Maide, 54)

W
"Muhammed Allah'n elisidir. Onunla beraber olanlar, Allah'tan gelen
gerekleri rtbas eden kafirlerin tmne kar etin, kararl ve tavizsiz; ama
birbirlerine kar daima merhametlidirler." (48 Feth, 29)

W J
K

1569: Enes (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildiine gre Peygamber
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Birbirinize kin tutmaynz,
birbirinizi kskanmaynz, birbirinize srt evirip alakanz kesmeyiniz. Ey Allah'n
kullar karde olunuz. Bir mslmann mslman kardeine gnden fazla dargn
durup selam vermemesi helal deildir." (Buhari, Edeb, 57; Mslim, Birr, 23)

W
J

>

>

W

K

W
1570: Ebu Hureyre (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayet edildine gre
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Pazartesi ve Perembe
gnleri cennet kaplar alr. Allah'a ortak komayan her kul balanr. Yalnz
aralarnda kin ve dmanlk bulunan kimseler bu balanmadan mstesna
edilmitir. Allah meleklere hitaben, "Bu iki kiiyi barp birbiriyle sevinceye kadar
braknz" buyurulur. (Mslim, Birr, 34)
Mslim'in dier bir rivayetinde, "Her perembe ve pazartesi gn insanlarn
amelleri Allah'a arzolunur" buyurulur. (Mslim, Birr, 36)
618
BLM: 270
BR KMSENN SAHP OLDUU DN VE DNYEV NMETLERN
ELNDEN IKMASINI STEMENN HARAM KILINDII
Hasedlik(kskanlk); bakasnda bulunan dini veya dnyevi bir nimeti(iyilii,

mal v.b.) kaldrmaya almasdr. Bu davran ayet ve hadislerle yasaklanlmtr.

W
"Yoksa onlar Allah'n ltfundan verdii eyler iin insanlar kskanyorlar
m?..." (4 Nisa, 54)

W
J
K

"Hased etmekten saknn. Zira atein odunu yiyip tkettii gibi hased de
iyilikleri yer ve bitirir." (Ebu Davud, Edeb, 44)

BLM: 271
GZL EYLER ARATIRMANIN VE DUYULMASI STENMEYEN EYLER
DUYMAYA ALIMANIN YASAK OLUU

W
"... Ey m'minler birbirinizin gizli ynlerini(ayplarn) aratrmayn..." (49
Hucurat, 12)

W


W
W J

619

K

W

K

W
K

W
K

K

W
Raslullah (sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmulardr: "Kt zandan(phe
etmekten) saknnz. nk zan, szlerin en yalan olandr. Mslmanlarn
ayplarn, kusurlarn aratrmayn, birbirinize kar vnp bbrlenmeyin,
birbirinizi kskanmayn, kin tutmayn, yz evirmeyin. Ey Allah'n kullar Allah'n
size emrettii gibi karde olun. Mslman mslmann kardeidir, ona hakszlk
etmez, onu yardmsz brakmaz, ona hakaret etmez. Raslullah gsne iaret
ederek takva buradadr, takva buradadr buyurdu. Kiiye mslman kardeini hor
grmesi ktlk olarak yeter. Mslmann mslmana kan, rz ve mal haramdr.
Allah sizin cesedlerinize ve kalplarnza deil, kalplerinize deer verir."
Bir baka rivayette: "Birbirinize hased etmeyin, kin tumayn. Mslmanlarn
ayp ve noksanlarn aratrmayn. Mteriye malnz artrma yoluyla satp
kandrmayn. Ey Allah'n kullar, karde olun."
Dier bir rivayette, "Birbirinizle mnasebetinizi kesmeyin, birbirinize srt
dnmeyin, kin tumayn, hased etmeyin. Ey Allah'n kullar, karde olun."
Baka bir rivayette de, " Birbirinizi terkedip alakay kesmeyin, Bir ksmnz bir
ksmnzn sat zerine sat yapmasn.." (Mslim, Birr, 30)

W
W J
K

1573: Muaviye (Allah Ondan raz olsun) yle dedi: Ben Raslullah (sallallahu
aleyhi vesellem)'n yle buyurduunu iittim: "Mslmanlarn ayplarn ve gizli
durumlarn aratrmaya kalkrsan, onlarn ahlakn bozarsn veya buna zorlam
olursun." (Ebu Davud, Edeb, 37)
W W J

620
1574: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun) bir gn kendisine bir adam
getirilerek, "Bu adam sakalndan arap damlayan falancadr" denilmiti. Bunun
zerine bni Mesud u cevab verdi: "Biz ayp ve kusur aratrmaktan menedildik.
Ancak bir kusur ve su ortaya karsa biz onun iin gerekli muameleyi yaparz." (Ebu
Davud, Edeb, 37)
BLM: 272
ZARURET OLMADIKA KT ZANDA BULUNMAMAK

W

"Ey iman edenler! birbirinizin hakknda, yersiz ar zanda bulunmaktan
kann, nk baz zan ve phe vardr ki, gnahtr." (49 Hucurat, 12)

W
J
K

(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurdu: "Kt zandan saknnz, nk zan
szlerin en yalandr." (Buhari, Vesaya, 8; Mslim, Birr, 28)
BLM: 273
MSLMANI KK GRME VE AAILAMANIN YASAK OLUU

W

"Ey iman edenler! Hibir insan baka insanlar alaya alp kmsemesin, belki
o alaya alp kmsedikleri, kendilerinden daha hayrl olabilirler. Ve hibir kadn
da baka kadnlar kmseyip alaya almasn, belki de onlar kendilerinden daha
hayrl olabilirler. Ve hibirinin baka birinde ayplar arayp onu karalamasn ve
knamasn. Kt lakaplarla satap atp birbirinizi aalayp bu kt lakaplarla
birbirinize seslemeyiniz. man ettikten sonra kt bir ad sahibi olmak ne irkin
eydir. Artk her kim bu yasak ettii eylerden tevbe edip dnmezse, ite onlar
.zalimlerdir" (49 Hucurat, 11)
621
"Ayp kusur arayan ve gz ka iaretleriyle alay edenlerin vay haline."(104
Hmeze, 1)

W
J
K

"Mslman kardeini hor grmesi kiiye ktlk olarak
yeter."(Mslim,Birr, 32)
W
J

W
K

K

W

1577: bni Mesud (Allah Ondan raz olsun)'dan rivayete gre Raslullah
(sallallahu aleyhi vesellem) yle buyurmutur: "Kalbinde zerre kadar kibir olan
kimse cennete giremez." Bunun zerine bir sahabi insan elbisesinin ve ayakkabsnn
gzel olmasn arzu eder, dedi. Raslullah da yle buyurdu: "Allah gzeldir, gzeli
sever. Kibir ise hakk kabul etmemek ve insanlar hor grmektir."(Mslim, man, 147)
W
W
W
J

Riyazus Salihin - Imami Nevevi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Riyazus Salihin - Imami Nevevi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Riyazus Salihin - Imami Nevevi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

RYZUS-SLHN

lerinden birisi WAllahm benim ok yal annem ve babam vard; onlardan

ncleri de WAllahm vaktiyle birok ici tuttum, cretini almadan giden

ANA BABAYA YLK VE AKRABAYI ZYARET

Bu konu ile ilgili hadisler (99 blm 721-727)hadislerde gemiti.

YOLCULUK EDEBLER KTABI

Paralanm vcudumun uzuvlarn eklemleri zerine bereket verir.

Hasedlik(kskanlk); bakasnda bulunan dini veya dnyevi bir nimeti(iyilii,

You might also like