Professional Documents
Culture Documents
Çeki̇rdek Si̇stemler
Çeki̇rdek Si̇stemler
GAZ NVERSTES
TEKNK ETM FAKLTES
YAPI ETM BLM
HAZIRLAYAN
AYTA KARABULUT 011251031
MURAT OKU-011251038
MUHAMMET CAL-011251039
MESUT ZKAN-011251043
AYHAN ZKUL-011251044
ANKARA-2003
1
EKRDEKL SSTEMLER
Tanm ve genel zellikleri
ekirdekler perdelerin birlemesiyle oluan dey tayc elemanlardr.Bu
durumda bu sistemler iki dorultuda da rijitletirilmi perde davran gsterir ,
perde-ler iin tek dorultuda geerli olan ilkeler, ekirdein iki dorultusunda da
uygulanr.
Yukarda da belirtildii gibi tek tek dzlem elemanlardan oluan tayc
perde duvar sistemler,ilevlerin ve kullanc gereksinimlerini belirli ve kesin
olduu apartman tipi binalara genellikle iyi uymaktadr.buna karlk zellikle
bro binalarn ve ticari amal binalarda mmkn olduunca byk ve geni
alanlara gereksinim vardr.Daha mekann blnmesindeki estetik geici yada
hareketli blmelerle salanr.Bu durumdan bina iine perde duvar yerletirmek
gtr.ancak yatay ykleri karlamak iin yinede perdeler gereklidir.Bu nedenle
bro binalarnda perdelerin birletirilmesi ile oluturulan ekirdek yada
ekirdekler kullanlr. Bylece dey sirklasyon ve enerji kullanm sistemlerini
(asansrler,merdivenler, mekanik ve shhi donanm...v.b.)ieren dey tayc
elemanlar ortaya kar.
Binann ilevi ve alanlarna bal olarak ekirdek boylar deiiklik
gstermektedir.Kullanm alan asndan verimi artrmak iin ekirdek
boyutlarn azaltma ynne gidilir.Yinede ekirdek tm katlarda deme
alannn yaklak %20-25 kadarn kaplar.Yatay yklere kar yeterli
mukavemetin kazanlmas amacyla ekirdekte kaplar ve mekanik-shhi
donanm iin braklan aklklarn mmkn olduunca kk olmas yararl
olmaktadr..
ekirdein yeri
,blgesinin
kat
plan
iindeki
yerine
gre
ekilde
snflandrlmaktadr.
a)i ekirdekler
evresindeki kullanm alanlar tarafndan evrelenmi ekirdek alanlar
i ekirdekolarak tanmlanmaktadr.bunlarda ekirdek alan ile plan alannn
benzerlii ,kule biiminde yaplarn olumasna yol aar.eitli biimlerde
halkalar eklindeki koridor sistemi,ekirdei faydal alanlara bal.Bu balan
eklinin soyutlamas nokta ile tanmlanabilir.dorusal ulam sistemine bal
ok katl yaplar ise noktasal alanlardan farkl olarak ,ok katl dilim
yapolarak nitelenir.Yap maliyetinin drmek iin genellikle noktasal ok
katl yaplarn yan yana eklenmesiyle dilim biiminde grne sahip noktasal
planlarn toplamndan oluan bir yap btnn ortaya karmaktadr.
b)eper yada u ekirdekler
Plann d snrn deitirmeksizin ,ekirdekler plann d kenarnda yer
alyorsa,eper ekirdek olarak nitelendirilmektedir.eper ekirdek hem
noktasal hemde dilim planl yaplar iin uygun olabilmektedir.ekirdek alanl
kat planl iindeki yerine gre, orta ekirdek ,u ekirdek ayrm yaplmaktadr.
ekirdeklerin dzenlenmesi ve alma ekilleri
Yksek bir yapnn tipik kat plan , evre, i ksm ve ekirdek
blgelerinden olumaktadr.evre blgepencere duvarlarnda ekirdee doru
yaklak planlama modl derinliindeolarak tanmlanmaktadr. blge
3
konferans salonlar,
-ekirdein yeri
Yap dnda
Yap iinde a.kenarda b.yap iinde
D merkez
- ekirdek says
Tek
Ayrk
ok sayda
-ekirdek ekli
kapal
ak
yap biimine bal
Perde ve ekirdekler planda simetrik ve asimetrik yerletirilirler ve alrlar.
Simetrik yerletirmede,yatay yklerin bilekesi ,rijitlik merkezinden
gemekte olup,perdelerde yalnz eilme ve kesme etkileri doar.
Asimetrik yerletirmede ise yatay yklerin bilekesi , katlarn rijitlik
merkezinden gemez;bir d merkezlik doar.Bunun sonucu eilme ve kayma
etkilerinin yan sra , burulmalar oluur.Bu durumda perdeler ad geen
burulma
momentlerini
de
karlamaldr.Bu
adan
ekirdekler
ok
ve
eilme
gerilmeleri,kutu
kesitli
bir
kirite
olann
kullanlan
betonarme
ekirdek
elik
kolon
eklinde
de
4.4.5.4.
eilme ve burkulma
Son 40-50 yl iinde eitli ok katl binalar ve saysz neriler ,tayc sistemde
asma ilkesini kullanmlardr.Asma sistemler ,eitli geometrik formalara
istenen yapm yntemlerine maliyet sre ve mekansal isteklere bal olarak
kullanlmaktadr.
Gnmzde
pek
ok
yksek
binada
rijit
ekirdek
ilkesi
bu sistemler btn yapy stte rten bir zgara apka ile tanmlanrlar bylece
btn dey elemanlar tek bir sistem ierisinde toplayan daha tutarl be uygun
bir sistem oluturulur . Ayrca daha da yksek binalar iin uygun den zmler
elde edilir .
bu sistemlerde d kolonlar ekirdee mafsall balantlarda d kolonlar
yalnzca dey ykleri tayabilir ekirdek tm yatay ykleri karlar .Rijit
balant durumunda ise d kolonlar yatay ykn bir ksmn tayarak ekirdee
yardmc olmaktadr.
Bu sistemlerin yapmnda tmyle elik kullanldnda ve kat saylar arttnda
yeterli rijitliin saplanmas iin ekirdein yapmnda harcanan malzeme miktar
hzla artmakta ve sistem ekonomik olmamaktadr. Bu durumda sistemin etkinlii
yann teetinde ve aralarda kullanlan kafes kiri zgaralar ya da balk apka
9
ara
zgaralar
kullanldnda
sistemin
dnmesi
aralarda
da
10
11
: Norman Foster
Tamamland yl :1997
Ykseklik
:299 m
Kat adedi
:52
Fonksiyonu
:Ofis ynetim
:ekirdek taycl
Yapnn genel plan tasarm grubunun kendi deyimine gre bir gvde ve ta
yapraktan olumutur.Ta yapraklar aslnda bir atriumun etrafnda gen
eklinde kmelenmi ofis katlardr.Gvde ise bu ofis katlarna k ve doal
havalandrma olanaklar salayan , zeminde tepeye kadar ykselen bir
atirumdur.Bu atrium etrafnda her drt katta bir farkl ynlere bakan i baheler
dzenlenmitir.Bu baheler drt kat yksekliinde olup,karlarndaki ofislere
yeil bir grnty , Frankfurt manzaras ile birletirerek verebilmekte ve ayn
zamanda servis yaptklar katlar iin rekreasyon ve toplant alan olarak
kullanlmaktadr.
Yapnn dikkati eken zelliklerinden biri , enerji tasarrufunu
amalayan doal havalandrma sistemidir.Yapda d kabua yakn olan ofis
alanlarnn ve atriumun havalandrlmasnda , d hava koullara olanak
tandnda, doal havalandrmadan yararlanlmakta bu amala pencereler ve
atrium camlardaki aklklar kullanlmaktadr.Yksek teknolojinin kullanld
bina ynetim sistemleri kullancya, birincisi statik stma ve soutma sistemleri
ile doal havalandrma ,ikincisi ise statik stma ve soutma sistemleri ile
mekanik havalandrma sistemleri kullanm olmak zere iki farkl iletme
olana sunmaktadr.
Yapnn 52 katna da doal havalandrma olanann sunulabilmesi
pencerelerin almasyla mmkn olmutur.Ofis alanlarnda pencereler alttan
menteeli olup,yukardan ie doru alabilmektedir.Bu ekilde dardan taze
hava salanabilmekte, snm kirli hava ise pencerenin st blmnde dar
atlabilmektedir.Yksek rzgar basnlarnn rahatsz edici etkisinden saknmak
ve alan pencereden yamur ve kar giriini engellemek zere, pencerenin nne
ikinci bir cam yzey monte edilerek, iki cam yzey arasnda hava geiine izin
verecek kadar boluk braklmtr.
Bahelerin ve ortadaki ana atriumun doal havalandrmas benzer
ekilde zlm olup, havann hareketinde deyde baca etkisinden
yararlanlmaktadr.Ancak deyde baca etkisinden fazla glenmesini ve st
13
14
KAYNAKA
15