Professional Documents
Culture Documents
Canh Tranh Sieu Thi
Canh Tranh Sieu Thi
Canh Tranh Sieu Thi
ve kinh te v l xa hdi
le, kinh
High economic growth rates, social and political stability, huge population size combined with Increasing consumption have made Vietnam
to be one of the most attractive retail markets In the world, tn the retail
sale field, supermarket industry has been attracting participation of
many economic sectors, Including foreign investors.
In the context of broader and deeper International integration,
competition In supermarket industry between different economic sectors Is becoming fiercer In terms of the following movements: widening business network to occupy market share; strengthening cooperation In competition; fierce competition between local and foreign
invested supermarkets; expanding franchising; developing consumer
services; uniting wholesale with retail sale In the function of supermarket. These will promote the development of trade sector as well as
contribute to economic growth and economic restructuring towards
industrialization and modernization. In the other word, competition will
give an Impulse to the development of local supermarkets before foreign retail giants.
!iS!lllM&SSS!iM!Id!3!&3illSSMS3SiSi!!S!iSUi^lS!SMISIi}^^
(Hapro)
Tdng cdng ty thQdng mai Ha Ndi (Hapro) la doanh nghiep nha nQdc
hoat dpng theo md hinh cdng ty me - cdng ty con, kinh doanh da nglnh
trong d c ITnh vQc thQdng mai, djch VLJ va san xul't, trong dd boat dpng
thQdng mai chiem vj tri trpng t i m . Sau mdt thdi gian phat trien, Hapro
d l trd thanh thQdng hieu quen thuoc vdi ngQdi tieu dung. Hien nay,
Hapro dang day manh p b I t trien d c chudi sieu t h i , cda hang tien Idi
mang thQdng hieu Hapro mart tai Ha Npi va d c tinh phia Bac.
Tinh den t h i n g 3/2009, chudi sieu thi Hapro mart da bao gdm 28
sieu thj, 20 cda b l n g tien IPi, 99 cda bang chuyen doanh, 9 quay hang
thdc pham Hapro tood. Nam 2008, doanh thu cua t o l n bp he thdng
tranh cua d c
Co.op)
te hpp tac xa (HTX) boat dpng theo nguyen tac x l c lap sd hdu tap the,
sd m l u dien hinh.
san xuat kinh, doanh tQ chu v l tQ chiu t r i c h nhiem. TQ sieu thi dau tien
la Co.op mart Cdng Quynh, tinh den quy 1/2009, Saigon Co.op md 35
44
sieu thi. Trong nam 2008, tdng doanh thu cua Saigon Co.op la 6.350 ty
ddng. Trong dd, doanh thu td chudi sieu thj Co.op mart I I 6.167 ty
Big C la thQdng hied cda t i p doan Casino - mdt trong nhQng tap doan
ban le hang d I u chau Au cd tru sd chinh tai PhIp vdi hdn 9.000 cda
h I n g tai 11 qud'c gia. Sieu thj Big C dau tien d Viet Nam dQpc khai
dien
trQpng vao nam 1998 tai Ddng Nai va hien da cd them 7 sieu thj d d c
dnh thanh nhQ: Thanh phd Ho Chi Minh (TP HCM) (03 sieu thj). Ha Npi
(01 sieu thj), H I i Phdng (01 sieu thj). Da N i n g (01 sieu thj). Hue (01 sieu
thj). NhQng sieu thi cua Big C ddpc d i n h gia I I ndi mda sam ly tddng
cho ngddi tieu dung do mdi sieu thj thddng cd tren 50.000 mat hang den
td hdn 1.500 n h l s i n xua't cung cap (95% tQ d c nha cung cap trong
hang hda sang 11 nQdc thdng qua he thdng p h I n phdi cua cdng ty me
Casino vdi 3 nglnh h I n g xuat khl'u chinh I I thQc pha'm (50% doanh
thu); hIng trang tn npi, ngoai that (30%); giay dep, may mac (20%).
d. Kinh te tU nhan
(Intimex)
DQdc thanh lap vao thang 9/1 995, Cdng ty cd p h I n xuat nhap khau
Intimex da xay dQng dQpc mang iQdi chi n h l n h rai khap cac dnh, thanh
trong c l nQdc. Intimex cung I I doanh nghiep nam trong top 500 doanh
nghiep Idn nhl't Viet Nam"' vdi tdc dp tang trQdng binh quan tQ 20-
50%/nam. Ben canh hoat ddng xua't nhap kha'u, cdng ty day manh kinh
doanh npi dja bang viec thiet lap mang iQdi sieu thj.
manh
Nam 2008, Cdng ty da dQpc nhan giai thQdng "Doanh nghiep phIt trien
ve
tii
chinh, ve
kinh
ben vOng" do Bd Cdng ThQdng phdi hdp vdi Hpc vien Chinh trj - Hanh chinh
Qud'c gia Ho Chi Minh trao tang; dQdc vinh danh trong "Top 15 doanh
nghiep thQdng mai djch vu xuat sac nam 2008" theo binh chpn cua Bp Cdng
ThQdng va Bio Cdng ThQdng; dddc Bd Ndng nghiep va Phat trien ndng thon
tang blng khen "Doanh nghiep xdl't khi'd hd tieu xul't sac" nam 2008.
dc
2. Canh tranh gida cac TPKT trong kinh doanh sieu thi
Cac TPKT cd hinh thdc sd hQu khac nhau ve td lieu s i n xul't, mang
b i n chl't kinh te - xa hdi va cd Ipi ich kinh te khIc nhau, tham chi dd'i
lap nhau. Trong kinh doanh sieu thj, d c TPKT khd t r i n h khdi viec p h i i
canh tranh vdi nhau. Tuy nhien, cd the ndi, canh tranh la ddng Idc quan
v l n i n g cao chat iQdng hoat dpng kinh dpanh. Ddng thdi, canh tranh
khdng chi dign ra giQa d c doanh nghiep thuoc nhQng TPKT k h I c nhau,
Trong nhQng nam vQa qua, dac biet td khi Viet Nam trd t h i n h thanh
vien chinh thdc cua WTO, canh tranh giQa d c doanh nghiep kinh doanh
dc
sieu thj tren thi trQdng b i n le ngay d n g gay g i t v l khdc liet hdn vdi bieu
hien rl't da dang: canh tranh giQa d c doanh nghiep thuoc d c TPKT khIc
nhau hoac thuoc cung mot TPKT; canh tranh trong viec md rpng quy md,
mang iQdi, pham vi I n h hQdng nham chiem ITnh thj phan. D i n g chu y.
So 52 (4.2010)
45
3. Xu hQdng canh tranh gida cac TPKT trong dieu ki?n hgi nhap
kinh te quoc te
khien thj trQdng b i n le Viet Nam k b I tram lang trong 1 nam vda qua,
nhQng theo d i n h g i l cua nhieu td chdc tren the gidi, trong thdi gian tdi,
thj trQdng b i n le cua Viet Nam se soi ddng trd lai bdi Viet Nam la mot
thj trQdng day tiem nang v l dQpc xep vao danh muc cac thi trQdng cd sQc
hi'p d i n h I n g dau the gidi. Theo dd, cd hdi cho ta't d d c TPKT, ke c l
sieu thj npi v l sieu thj ngoai, la rl't Idn. Trong xu the hpi nhap kinh te
qud'c te n g l y d n g slu rpng, sQ canh tranh trong kinh doanh sieu thj thuoc
d c TPKT khIc nhau se rl't khdc Met, the hien d mot sd xu hQdng sau:
A^pf la, md rdng mang ludi kinh doanh nham chiem ITnh thi trUdng
Cac dpanh nghiep thuoc d c TPKT tiep tuc dau tQ, md rpng mang
iQdi kinh doanh nham giQ vQng va gia tang thj phan, dac biet trong thdi
nhap thj trQdng ban Id Viet Nam. Vi vay, de md cac sieu thj mdi, c I c
doanh nghiep p h i i canh tranh ve mat bang - yeu to quan trpng trong
kinh doanh sieu thj. Ngoai ra, d c doanh nghiep cung dang chay dua
le
ve ddi mdi cdng nghe, d I o tao ngudn n h i n iQc, thu hut nhan tai...
Theo ke hoach, Hapro dat muc tieu den nam 2010 se "nang cap"
dng
le nQdc
thj, 70 sieu thj v l khoang 800-1.000 cda hang tien Idi. Trong khi dd,
Saigon Co.op dat miic tieu den nam 201 0 se md 50 sieu thi Co.op mart
Hai la, tang cUdng hap tac, lien ket dan xen vdi canh tranh
Cac TPKT dQa tren d c hinh thdc sd hQu khac nhau va tQdng ddi dpc
lap nhQng lai cung hoat dpng v l kinh doanh trong mdi trQdng chung, cung
chju sQ dieu tiet cua N h l nQdc va d c quy luat cua thj trQdng. Chinh vl
vay, ben canh viec canh tranh nham chiem ITnh thj phan, d c doanh
nghiep thuoc d c TPKT khIc nhau cung cd xu hQdng hpp t i c vdi nhau.
phd'i Viet Nam (VDA) la ket q u i lien ket giQa 4 dai gia b i n l Viet Nam
la: Hapro, Satra (kinh te nha nQdc), Saigon Co.op (kinh te tap the) va
Cdng ty cd phan tap doan Phu T h i i (kinh te tQ nhan). Ngoai ra, Satra
v l Saigon Co.op da ky thoa thuan lien ket vdi nhau de tan dung Idi the
ve vdn, mat bang kinh doanh cua nhau de cung phat trien...
Ci mot khia canh khac, xu hQdng hpp tac, lien ket giQa d c doanh
nghiep kinh doanh sieu thj thupc TPKT cd vdn FDI vdi d c doanh nghiep
b i n le trong nQdc se tang len trong thdi gian tdi. Nhd lien ket, d c doanh
nghiep trong nQdc se tan dung dQdc d c yeu td ve vdn, khoa hoc - cdng
nghe, kinh nghiem q u I n ly va thQdng hieu dQdc x l y dQng hang tram
46
nam cua phia nQdc ngoai; trong khi dd, d c tap d o l n b i n le nQdc ngoai
tan diing dQdc sQ am hieu thj trQdng, tap q u I n , van hda cua ngQdi bin
dja, mdi lien he chat che vdi d c n h l cung cap va dja diem thuan Ipi
m l d c doanh nghiep kinh doanh sieu thj npi dja "xi p h I n " trQdc.
Trong bdi c I n h hpi n h I p kinh te sau, rdng, xu hQdng td chQc ban le,
phan phdi theo hinh thdc nhQpng quyen thQdng mai (franchising) dQpc ap
dung k h i phd bien d d c nQdc phIt trien. Theo hinh thdc nay, doanh
nghiep kinh doanh mot nganh hang nao dd sau khi da dat ddpc nhQng
t h i n h cdng trong kinh doanh va da x l y dQng dQpc mot thQdng hied manh
se nhdpng qdyen thddng mai cho c I c doanh nghiep hay c l nhan khIc theo
hdp ddng giQa hai ben. Npi dung cua nhQpng quyen thQdng mai cd nhied
mQc dp khac nhau, quyen Ipi v l nghTa vu cua ben nhQpng quyen v l ben
nhan quyen se khIc nhau tuy thupc vao hpp ddng ky ket giQa hai ben.
Hinh thQc nhQpng quyen b i n le da xua't hien d Viet Nam vdi mot sd
doanh nghiep di tien phong la Tmng Nguyen (he thdng G7 mart), Hapro,
Saigon Co.op. Muc dich cua hinh thdc canh tranh n l y la nham md rdng t i m
I n h hQdng, khuech trQpng thQPng hieu. Bang hinh thdc nly, sd iQpng cac
sieu thj cd the tang len rat nhanh, vi du chi trong hon 1 thing, 500 cda hang
tien Ipi mang thQPng hieu G7 mart da di vao hoat ddng tren toln qud'c.
Bdn la, canh tranh gay gSt giUa sieu thj ndi va sieu thi ngoai
Canh tranh giQa d c TPKT trong nQdc va TPKT cd vdn FDI trong kinh
doanh sieu thj la tl't yeu k h i c h quan. C I c doanh nghiep cd vd'n FDI
ludn I I nhQng ddi thu khd d i n h bai. Tuy nhien, hien nay d Viet Nam,
cuoc chien mdi chi bat d I u va cP hpi d i n h cho c l hai phia bdi mdi ben
Tren thQc te, tai H I n Qud'c, hai dai gia b i n le so 1 va sd 2 the gidi
I I Wal-mart (My) va Carrefour (PhIp) da p h i i rut lui khdi thj trQdng do
khdng canh tranh ndi vdi he thdng sieu thj ndi dja cua Han Qud'c v l
bupc p h i i b i n lai cac sieu thj cho dd'i thu ndi dja canh tranh trQc tiep
la Shisegae sau 8 nam t h I m nhap thj trQdng. 6 DQc, Wal-mart cung gap
b i o hang hda
So 52 (4.2010)
47
chuyen hang hda den tan nha; djch vu b i o hanh sda chrTa;
va d c djch vu hau mai. Ngoai ra con cd nhieu djch vu
nham dem lai sQ tien Ipi cho khach hang nhQ: ket hpp ndi
b i n hIng va noi g i i i tri, cd khu vui chdi cho con tre (trong
khi ngQdi Idn mua hang), cd the cd phdng chieu phim,
phdng games, phdng ve... Dang chu y, djch vu trdng giQ xe
cho khach hang dQpc d i n h gia cd vai trd rat quan trpng
trong djch vu khich hang, tuy nhien, day dang la mot va'n
de nan g i i i ddi vdi d c sieu thj Viet Nam hien nay. Trong
khi dd, d c doanh nghiep cd vdn FDI cd Qu the hdn han do
hp da cd hang tram nam kinh nghiem ve van de nay.
Sau la, xu hudng hap nhat chdc nang ban budn va
ban le oja sieu thi
Tren thQc te, d c sieu thj cd the vQa b i n budn, vQa
b i n le; hp dQpc coi la nha b i n budn neu ty trpng ban
budn chiem chu yeu trong doanh sd. Vdi hinh thdc nay,
doanh nghiep cd kha nang vQa nang cao Ipi n h u l n lai
vQa kjp thdi n l m bat dQpc nhu cau cua xa hpi de tQ dd
de ra chien iQpc kinh doanh td't nha't (Metro Cash & Carry
Viet Nam tren ly thuyet la mot sieu thj b i n budn nhdng
thdc chat d l y cung la mdt sieu hj b i n le).
Ket luan
Cuoc khung holng t i i chinh toan c l u da va dang I n h
hddng Idn den nganh b i n le, nhdng thj trQdng ban le Viet
Nam van dQpc danh gia la mdt thi trQdng rat tiem nang v l
se soi dpng trd lai vao nhQng nam tdi. Cung vdi sQ p h I t
trien ve kinh te - xa hdi va hdi nhap kinh te qud'c te sau
rdng, xu hddng ban le hien dai thdng qda he thd'ng sieu thj
cua nddc ta se ddng vai trd ngay cang quan trpng trong he
thdng phan phdi hang hda'". Trong thdi gian tdi, cuoc
chien gianh thj phan se dien ra rat khdc liet va thQc chat
la q u i trinh canh tranh giQa d c doanh nghiep kinh doanh
sieu thj thupc d c TPKT khIc nhau hoac trong cung mdt
TPKT, giQa sieu thj npi va sieu thj ngoai. Day se la dpng
IQC thuc day sQ phIt trien cua nganh thQpng mai cung nhQ
gdp p h I n vao tang trddng va chuyen djch cd ca'u kinh te
theo hQdng C N H , H D H . Ddng thdi, canh tranh se thuc day
d c sieu thj ndi dja vQpn len khang djnh vj the cua minh
trQdc d c "dai gia" b i n le nQdc ngoai.D
'" Hi^n tgi. doanh thu bdn le hdng hoa quo h0 thd'ng phdn phdi hi^n dgi (sieu
thj. trung tdm thudng mgi...) chiem khodng 10% (neu tinh rieng d cdc dc thi Idn thi
ty trgng ndy vdo khodng 20%),
. ^