FILOZOFIJA NA PRAVOTO

I.

:
Doktor na pravni nauki
Vonreden professor

prof.d-r Dobrinka Taskovska

II.

( ):

III.
:

Filozofija na pravoto

:
50836
:
48


:
treta

:
7 krediti

:
390

:
petti

IV. ()

-{to, kako zo{to (osnovni podatoci za filozofijata na pravoto i za

pri~inite za nejzinata ne samo intelektualna, tuku i prakti~na
relevantnost;
-op{t
i poseben del na filozofijata na pravoto (pri~ini za
klasifikacija, struktura na op{tiot del, struktura na popsebniot del,
posebniot del kako primeneta filozofija na pravoto);
-odnos pravo /prinuda (prinuda ili sila?);
-odnos pravo/sloboda;
-pravo, moral, obi~aj;
-pregled na globalnite pristapi vo prou~uvaweto na pravoto

(pozitivisti~k-formalisti~ki, sociolo{ko-fakticisti~ki, prirodno-praven I

integralen);
-razli~nite sfa}awa za su{tinata, stukturata I funkcijata na
pravoto (predmoderni, moderni I postmoderni);
-pravnata aksiologija (vrednostite {to pravoto gi ostvaruva,
odnosno treba da gi ostvaruva: mir i poredok, dostoinstvo, Pravda,
sloboda, ednakvost, op{to dobro, sigurnost itn i analiza na merkata
vo koja pozitivnoto pravo na Republika gi ostvaruva tie vrednosti);
-metodite na prou~uvawe, sozdavawe I primena (osobeno na
tolkuvawe na pravoto);
-pravniot jazik kako osnoven instrument na sozdavawe I
zapoznavawe so pravoto;
-posebniot del na filozofijata na pravoto kako preispituvawe
na nekoi osnovni koncepti i kategorii na javnoto I privatnoto
pravo od pravno-filozofski aspekt
-pravna dr`ava i vladeewe na pravoto;
-slobodi i prava na ~ovekot i gra|aninot;
-problemite na vinata i kzanata;
-sopstvenosta i dogovorot od pravno-filozofski aspekt;
-brakot i smejstvoto od pravno-filozofski aspekt;
Site navedeni pra{awa se analiziraat i doveduvaat vo vrska so
konkretni situacii i slu~ai od doma{nata i od stranskata pravna i
op{testvena praktika.
()
Poim na pravoto, prvda, moral, sila,
V.

Za studentite na dodiplomski studii fikozofijata na pravoto e kombinacija od voved
vo filozofija na pravot I prakti~na filozofija..Imeno, ovoj predmet na studentite, po
zavr{uvaweto na nastavata po pozitivnopravnite discipline filozofijata na pravoto
treba d aim pru`I zaokru`ena perpektiva i preispituvawe na site dotoga{ steknati
znaewa. Studnetie ne treba da u~at konkretni avtori I teorii, tuku da gi razberat
tendenciite na najglobalnite razmisluvawa za pravoto, vo pravedc na podobra I
pokvalitetna pravna praktika vo idnina. Isto taka, studentite u~at preku konkretni
primeri, tekstovi, sudski I drugi odluki, nepravni tekstovi itn za situaciite vo
sekojdenvniot `ivot I vo pravnata praktika vo koi samo pozitivnoto pravo e nemo}no
I mora da se pribegne kon drug vid na znaewe.
VI.

-predavawe od nastavnikot vo koi e predviden del za interaktivna nastava
-interaktivna nastava so sorabotnikot preku prezentacii na studentite, debate i
istra`uva~ki proekti
-analiza na tekstovi, me|unarodni akti sudski odluki, filmovi I literature, medumski
napisi I drugi konkretni primeri
VII.
. 1

Karakteristiki
na pravoto

na

filozofijata Taskovska, 2010, str. 1-30

:
-vovedna diskusija okolu akutelni pra{awa na sovremeniot svet koi trba na
studentite d aim dadat prvi~na ideja za potrebata od po{iroko promisluvawe na
pravoto (informati~ka tehnolocija, globalizacija, novi reproduktivni tehnologii,
evtanazija itn itn)
-, , ~etnite pra{awa na sekoja
nastavna disciplina
-Op{ta filozofija I sostavni delovi
-odnos na pravnata so op{tata filozofija i izdvokuvawe na pravnata od op{tata
filozofija
-odnos filozofija na pravo, teorija na pravoto I voved vo pravoto
-dali filozofijata e nauka?
-kus i razbirliv pregled na ravojot na prvnofilozofskata misla za pravoto
--metodologija na filozofijata na pravoto
. 2
:
:
:
prethoden poim na pravoto
Taskovska, 2010, str, 31-62
:
--potreba od prehoden poim na pravoto
--~etirite pra{awa preku odgovorot na koi se doa|a do poimot na pravoto
-pette globalni pristapi vo prou~uvaweto na pravoto (pozitivizam, prirodno pravo,
sociologizam, integralen, postmodernisti~ki)
-objasnuvawe na podelbata predmodernizam, modernizam I postmoernizam I
nivnata relevantnost za filozofijata na pravoto
-predmoderni, moderni I postmoderni teorii za pravoto (vovedno predavawe)
. 3
:
:
Taskovska, 2010, str.63-92

Odnosot pravo-drugi pojavi

kako
bitna
faza
vo
utvrduvaweto na poimot na
pravoto

-Pravoto i dr`avata; pravoto i vlasta, pravoto, vlasta i procesite na

globalizacija;
-Prinudata i pravoto, edno od ve~nite pra{awa na filozofijata na
pravoto (silata kako sodr`ina ili kako instrument na pravoto)
-Poim i vidovi sloboda; odnos pravo sloboda osobeno vo sovremeni
uslovi
-Moral (poim, karakteristiki, sli~nosti i razliki so pravoto)
-Odnos pravo-obi~aj
-Novi op{testveni normi i nivniot soodnos so pravnite normi.
. 4
:
:
z :
globalni pristapi vo prou~uvaweto Taskovska, 2010, str.93-125
na pravoto
:
-normativisti~ki (pozitivisti~ki)
-prirodnopraven
-sociolo{ko-fakticisti~ki
-integralen
-sovremeni pristapi vo definiraweto i prou~uvaweto na pravoto
. 5
:

predmoderni teorii za pravoto

Taskovska, 2010, str.126-174

:
-analiza na predmodernata
-prednau~ni idei za svetot, dr`avata i pravoto
-starogr~kite misliteli (Platon i Aristotel)
-stoicizmot
-karakteristiki na rimskata filozofska i pravna misla i najzna~ajni
pretstavnici
-srednovekovnoto prirodno pravo (Avgustin i Toma Akvinski)
-raznovidnost i karakteristiki na srednovekovnata pravna misla
. 6
:

modernata
pravoto

teoriite

za

Taskovska, 2010, str.175-208

:
-op{testveni I kulturni pretpostavki za Noviot vek;
-humanizam, renesansa, reformacija;
-racionalno prirodno pravo (karakteristiki, pretstavnici, posledici)
-podemot na pozitivizmot (pri~ini, posledici, pretstavnici)
-imperativnata teorija za pravoto;
-nenormativisti~ki moderni teorii za pravoto (pri~ini, karakteristiki, posledici,
pretstavnici)
. 7
:
:
:

modernata
i
teoriite
za Taskovska, 2010, str.209-238
pravoto (prodol`uvawe)
-razliki me|u t.n. zapadna i
nezapadnite sfa}awa na pravoto;
razliki me|u kontinentalnata i
anglo-amerikanskata koncepcija
na pravoto
-sociologisti~kite
sfa}awa
(pri~ini, posledici, karakteristiki i
pretstavnici)
-konstitucionalizam (britanska i
amerikanska varijanta);
-sredinata na dvaesettiot vek I
presvrtot vo pravno-filozofskata
misla (pri~ini I posledici)
:
. 8
:

postodernisti~ki
period
u~eweto za pravoto

:
:

i Taskovska, 2010, 239-278

:
-prirodnoto pravo i postmodernata
-pozitivizmot i postmodernata
-postmodernata kako ideja I nejzinata refleksija vrz pravnata filozofija
-kriti~ki pravni studii
-t.n.one-issue (characteristic) teorii za pravoto
-feminizmot, rasnite teorii, pravoto I literaturata, multikulturnite teorii, difuznite

teorii za pravoto, pravoto kako sredstvo za ostvaruvawe na pravata I slobodite;

-globalizacijata, krajot ?!)na postmodernizmot I teoriite za pravoto
. 9
:

pravna aksiologija

:
:

Taskovska, 2010, str.279-326

:
-poim na pravna aksiologija
-klasifikacii na vrednostite
-konkretni vrednosti koi{to pravoto gi ostvaruva ili treba da gi ostvaruva
. 10
:

metodi
na
prou~uvawe I
pravoto

:
:

sozdavawe, Taskovska, 2010, str.327-354

primena na

:
=sozdavawe na pravoto (poim, karkteristiki)
-prou~uvawe na pravoto (kus i dostapen pregled na pravnata gnoseologija)
-pravniot jazik
-problemot na tolkuvawe vo pravoto (poim, zna~ewe, vidovi, najzna~ajni dilemi)
-pravna logika; razlika me\u formalna i deontolo{ka logika)
. 11
:
:
:
primeneta
filozofija
na Taskovska, 2010, str.354-398

pravoto
:

-slobodite I pravata
-vladeewe na pravoto vs. prvna dr`ava (ilustracija na razli~nite pravni
I politi~ki tradicii)
-filozofski problem vo krivi~noto pravo (primerot so voenite
zlostorstva vo Vtorata svetska vojna)
. 12
:

primeneta
filozofija
pravoto (prodol`enie)

:
:

na Taskovska, 2010, str.398 -394

Pravnofilozofski problem vo privatnoto pravo

-pravnofilozofski problem predizvikani so razvojot na novite tehnologii
VIII.

IX.