Vi̇nçte Çeli̇k Konstrüksi̇yon

2012 Haziran
www.guven-kutay.ch
VNTE ELK
KONSTRKSYON
FT KR
41_02
M. Gven KUTAY
Semboller ve Kaynaklar iin "41_00_CelikKonstruksiyonaGiris.doc" a baknz.
Koordinat eksenleri "GENEL GR" de belirtildii gibi DIN 18800 T1 e gre alnmtr.
DKKAT:
Bu alma iyi niyetle ve bugnn teknik imkanlarna gre yaplmtr. Bu almadaki bilgilerin yanl
kullanlmasndan doacak her trl maddi ve manevi zarar iin sorumluluk kullanana aittir. Bu almadaki
bilgileri kullananlara, kullandklar yerdeki artlar iyi deerlendirip buradaki verilerin yeterli olup
olmadna karar vermeleri ve gerekirse daha detayl hesap yapmalar nerilir. Eer herhangi bir dzeltme,
tamamlama veya bir arzunuz olursa, hi ekinmeden bizimle temasa geebilirsiniz.
41_02_Cift-kiris.doc
NDEKLER
0.
1.
2.
3.
4.
5.
ift Kiriler.......................................................................................................................................1
Standart Hazr Profiller ve Kutu Kiriler..........................................................................................1
1.1.
Kiri profilinin seimi ..................................................................................................................2
1.1.1.
Gereken eylemsizlik momenti.............................................................................................2
1.1.2.
Tekerlekleri etkileyen dik kuvvet........................................................................................2
1.1.3.
Kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti .......................................................................2
1.1.4.
Standart profilli kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti .............................................3
1.1.5.
Kutu kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti...............................................................4
1.1.5.1.
Sistemin arlk merkezi .................................................................................................5
1.1.5.2.
Kiriin eylemsizlik momentleri.......................................................................................6
1.1.5.3.
Kiriin mukavemet momentleri.......................................................................................6
1.1.6.
Kiriin birim arl............................................................................................................6
1.1.7.
Kutu Kiri mukavemet hesab .............................................................................................7
1.1.7.1.
Ykleme grubu katsays " kB ".......................................................................................7
1.1.7.2.
Kiriin kendi arlndan ileri gelen gerilim "1" ..........................................................7
1.1.7.3.
Arabann toplam arlndan oluan gerilim "2"..........................................................8
1.1.7.4.
Kaldrma yknden ileri gelen gerilim "3" ...................................................................8
1.1.7.5.
Eylemsizlik kuvvetlerden ileri gelen gerilim "4" ..........................................................9
1.1.7.6.
Araba kaslmasndan ileri gelen gerilme "5"...............................................................10
1.2.
Vin kirilerinde kayma gerilmesinin hesaplanmas..................................................................10
1.2.1.
Burulma gerilimi "t".........................................................................................................10
1.2.2.
Kesme gerilimi "k" ...........................................................................................................11
1.2.3.
Toplam kayma gerilmesi "top"..........................................................................................12
1.3.
Vin kiriinde toplam karlatrma gerilmesi ...........................................................................12
Ters sehim giri ..............................................................................................................................13
2.1.
Kiriin z arlk sehimi.............................................................................................................13
2.1.1.
Arabann z arlk sehimi ................................................................................................13
2.1.2.
Ykn arlk sehimi .........................................................................................................13
2.1.3.
Toplam sehim ....................................................................................................................14
2.1.4.
Ters sehim .........................................................................................................................14
2.1.5.
Kirie ters sehim verilmesi ................................................................................................14
zet ve neriler ..............................................................................................................................15
3.1.
ift kiri vinlerde zet..............................................................................................................15
3.2.
ift kiri vinlerde neriler ........................................................................................................16
rnekler..........................................................................................................................................17
4.1.
rnek 1, 6tx15m Gezer kpr vinci...........................................................................................17
4.2.
rnek 2, 50tx25m Gezer kpr vinci.........................................................................................23
4.3.
rnek 3, 50tx25m Gezer kpr vinci, hafif ...............................................................................29
4.4.
rnek 4, 50tx25m Gezer kpr vinci, hafif, takviyeli ...............................................................34
Konu ndeksi ..................................................................................................................................40
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
0. ift Kiriler
ift kiriler genelde iki ksmda toplanr.
1. "Standart Profiller ve Kutu Kiriler."
2. "zel konstrksiyonlar, Kark ve Kafes konstrksiyonlar, v.b."
Burada yalnz "Standart Profiller ve Kutu Kiriler" i ele alacaz. " zel konstrksiyonlar, Kark ve
Kafes kiri konstrksiyonlar" baka belgede inceleyeceiz.
1. Standart Hazr Profiller ve Kutu Kiriler
ift kirili vinlerdede monoray vinlerde olduu gibi
z
bI
AR
bR
z1
z2
S4
S2
P2 (A2 )
YS P4 (A2 )
ekil 1, Standart profil
P5(AR)
P1(A1 ) S1
ekil 2, Takviyeli standart profil
t1
y
=
bR
S3
P3 (A1 )
z3
z5
e2
P1
YS
=
u1
hR
e1 = ZS
e1
ZS = e 1
SI
y
YS
y4
S
zI
zI
hI
e1
ZS = emax
y L2
zR
e2
P4
y L1
S AI
AI
y3
y Le
P2
SR
S
SI
AR
hI
hR
zR
e2
AL
P3
bL
t1 hR
bL
SR
u2
y2
zL
bI
bR
h1
h2
hK
b t2
b2
b1
t2 b
ekil 3, Kutu Kiri
Aada ekil 4 ile klasik ift kirili vin gsterilmitir. Genel olarak btn ift kirili vinlerde hesaplarda
gidilen yol tek kirilerde olduu gibidir. nce kiri profili seilir ve kontrol hesab yaplr.
FY
LK
Ray ortasindan ray ortasina
LA
ekil 4, ift kirili gezer kpr vinci

Kiriin seimi giri fasiklnde verilen "Temel bilgilere" formuna gre yaplr. lk nce gerekli eylemsizlik
momenti hesaplanr ve bu deere gre kiri iin gereken kesit ekli seilir ve sonra mukavemet hesab
yaplr. Eer kiri piyasada bulunabilinecek hazr profillerle yaplabilinecekse piyasadaki profil seilir. Eer
bu profiller yeterli deilse standart veya zel profil kutu kiri konstrksiyonuna gidilir.
www.guven-kutay.ch
ift
Kiriler
41_02
1.1. Kiri profilinin seimi

Hesaplara genel olarak y eksenine gre (yatay eksen) konstrksiyonun gerekli eylemsizlik momentinin
bulunmasyla balanr.
LTA
F TD
F TD
A
FA
FB
LK
ekil 5, ift kirite ematik kiri
1.1.1.
Gereken eylemsizlik momenti
I yger
Iyger
FTD
LK
LTA
fger
FTD (LK LTA )

3 L2K LK LTA 2
48 E f ger
cm4
kg
cm
cm
kg/cmm2
cm
F(1)
Kiri profilinin y-y iin gerekli atalet momenti

Tek tekerlei etkileyen dik kuvvet
Vin ray akl, hesapsal kiri boyu
Arabann tekerlek akl
Kiri malzemesinin elastiklik modl
Kabul edilen gerekli sehim
Seilecek profilin kesit atalet momenti burada bulunan deerden daha byk olmaldr. Yaplan mukavemet
kontrol hesabnda sonu yeterli bulunmazsa daha byk atalet momentli profil seilerek kontrol hesab
yeterli sonu alnana kadar srdrlr.
1.1.2. Tekerlekleri etkileyen dik kuvvet
Bir tekerlei etkileyen dik kuvvet
K
K
FY
FA
1
1
kg
kg
F TD 0,25 K FY K FA
F(2)
Kaldrma yk katsays
z arlk katsays
Yk kuvveti
Arabann toplam z arlk kuvveti
1.1.3. Kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti

Standart profillerle yaplan kirite paralarn eylemsizlik momentleri ya ilgili tablolardan alnr veya
hesaplanarak bulunur. Kiri en az iki paradan oluur. Hesaplanacak sistem standart profile eklenmi eitli
paralardan oluan bileik kiritir. Bu durumda eylemsizlik momentinin hesabnda Steiner bants uygulanr.
Hesaplama sras:
Sistemin arlk merkezi bulunur,
Paralarn tek tek eylemsizlik momentleri bulunur,
Paralarn tek tek alanlar bulunur ve paralarn arlk merkezi ile sistemin arlk merkezi
mesafesinin karesi ile arplr,
Btn deerler toplanr.
Sistemin eylemsizlik momenti F ( 3 ) ile bulunur.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
I ytop I yi zi2 Ai ;
I ztop Izi yi2 Ai
F(3)
Herhangi bir parann indeks eksenine gre eylemsizlik momenti

Herhangi bir parann alan
Alan ile arplacak parann arlk merkezine mesafesi
cm4
cm2
cm
Iyi , Izi
A
z , y
Kiriler
Y-Eksenine gre gerekli eylemsizlik momenti bulunduktan sonra bu deerde kirii semek gerekir. Bu seim
iin nceden hazrlanm piyasadan kolay temin edilebilen standart profillerle yaplm kiriler ve nceden
hazrlanm standart kutu kiriler arasndan seim yaplr. Bu profillerde yetersizse zel kutu kiri
konstrksiyonuna gidilir.
1.1.4. Standart profilli kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti
Varyant 1, Standart Profili, Rayl
AI
z
bI
bR
AR
zR
e2
hR
SR
zI
hI
e1
ZS = emax
S
SI
AI
y
YS
u1
u2
ekil 6, Standart Profili, Rayl
mm2
2
I-Profili alan
AR
mm
Ray profil alan
ZS
mm
Arlk merkezi Z-deeri
YS
mm
Arlk merkezi Y-deeri
e1,2
mm
Arlk merkezi ile kenarlarn mesafesi
u1,2
mm
hI
mm
I-Profili ykseklii
bI
mm
I-Profili genilii
hR
mm
Ray profili ykseklii
bR
mm
Ray profili genilii
y-eksenine gre atalet momenti:

I y I yI z 2I A I I yR z 2R A R
F(4)
I z IzI IzR
F(5)
z-eksenine gre atalet momenti:

Varyant 2, Standart Profili, Rayl ve takviyeli
AI
z
bL
bI
bR
hR
P4
yL2
hI
zI
ZS = e 1
SI
P1
y
YS
u1
u2
ekil 7, Standart Profili, Rayl ve takviyeli
I-Profili alan
Ray profil alan
mm
AL
mm
Kebent profil alan
ZS
mm
Arlk merkezi Z-deeri
YS
mm
Arlk merkezi Y-deeri
e1,2
mm
u1,2
mm
hI
mm
Profilin ykseklii
bI
mm
Profilin genilii
hR
mm
Rayn ykseklii
bR
mm
Rayn genilii
zR
y L1
S AI
e1
AR
y Le
zL
e2
AR
P2
SR
AL
P3
bL
mm2
y-eksenine gre atalet momenti:

I y I yI z 2I A I I yR z 2R A R 2 (I L z 2L A L )
F(6)
z-eksenine gre atalet momenti:
I z I zI I zR 2 I L ( y 2L1 y 2L 2 ) A L
www.guven-kutay.ch
F(7)
ift
Kiriler
41_02
Sistemin mukavemet momentleri Wx ve Wy

Wx deerinin minimum olmas kiriteki gerilimlerin maksimum deerini vereceinden, burada emax deeri Wx
deerinin bulunmas iin kullanlr.
Wy
Iy
emax
ve Wz
Iz
Ys
F(8)
Iy
cm4
Yeksenine gre kesit atalet momenti
Iz
Zeksenine gre kesit atalet momenti
IProfilinin kendi Yeksenine gre kesit atalet momenti
Rayn kendi Yeksenine gre kesit atalet momenti
IProfilinin kendi Zeksenine gre kesit atalet momenti
Rayn kendi Zeksenine gre kesit atalet momenti
Yeksenine gre kesit mukavemet momenti
Zeksenine gre kesit mukavemet momenti
cm
IyI
cm
IyR
cm
IzI
cm
IzR
cm
Wy
cm
Wz
cm
1.1.5. Kutu kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti

zel hallerin dnda genelde kutu kiri ekil 8 ile gsterildii gibi konstrksiyonu yaplr.
yR
y3
AR
A3
y2
zR
z3
A2
A4
z2
z4
ZS
YS
z1
y1
A1
ekil 8, Kutu kiri lleri

Ekonomik kazan salamak iin;
b1 = b 3
h2 = h 4
t1 = t3
olarak alnr.
Buradada hesaplar aynen standart profillerde belirlendii gibi yaplr.
www.guven-kutay.ch
t2 = t4
41_02
ift
Kiriler
1.1.5.1. Sistemin arlk merkezi

Arlk merkezinin YS deeri alanlar momenti eitliine gre bulunur:
A top YS A1 y1 A 2 y 2 A 3 y3 A 4 y 4 A5 y5
A1 y1 A 2 y 2 A3 y3 A 4 y 4 A5 y5
A top
YS
F(9)
Arlk merkezinin ZS deeri alanlar momenti eitliine gre bulunur:
A top ZS A1 z1 A 2 z 2 A 3 z3 A 4 z 4 A5 z5
ZS
Ai
A1 z1 A 2 z 2 A3 z3 A 4 z 4 A5 z5
A top
cm2
Parann alan, indeksine gre
Atop
cm
Sistemin toplam alan
yi
cm
Parann yeksenine mesafesi, indeksine gre
zi
cm
Parann zeksenine mesafesi, indeksine gre
Buradaki deerlerin n hesaplamasn yaparsak;
t3
hR
bR
h4
h2
b3
t1
b1
A1 b1 t1
A2 h2 t 2
A 3 b3 t 3
A4 h4 t 4
A5 h R b R
y1 0,5 b1
y 2 0,5 t 2 b B
y3 0,5 b3
y 4 b1 b B 0,5 t 4
y5 b1 b B 0,5 t 4
www.guven-kutay.ch
z1 0,5 t1
z 2 0,5 h 2 t1
z3 t1 0,5 t 3 h 2
z 4 t1 0,5 h 2
z5 t1 t 3 h 2 0,5 h R
F ( 10 )
ift
u2
ys3
ys4
bR
zs1 ZS z1
ys 2 YS y 2
zs 2 ZS z 2
ys3 YS y3
zs3 z3 ZS
ys 4 y 4 YS
zs 4 zs 2
y s 5 ys 4
zsR z5 ZS
P5 (AR)
S3
P3(A1 )
z s3
e2
zsR
ys1 YS y1
u1
ys2
S
z s4
S4
S2
P2 (A2 )
YS P4 (A 2 )
z s1
z s2
e1 = ZS
41_02
t1 hR
Kiriler
h1
h2
hK
P1(A1 ) S1
t1
b t2
b2
bK
t2 b
ekil 10, Kutu kiri eylemsizlik momenti lleri

1.1.5.2. Kiriin eylemsizlik momentleri
I1x b1 t13 / 12
I2 x t 2 h 32 / 12
I4 x t 4 h 34 / 12
I1y t1 b13 / 12
IRx bR h 3R / 12
I2 y h 2 t 32 / 12
I4 y h 4 t 34 / 12
IRy h R b3R / 12
I3x b3 t 33 / 12
u1 b1 YS
u 2 YS
I3y t 3 b33 / 12
e1 ZS
e 2 h R ZS
Kiriin y-eksenine gre eylemsizlik momenti:

I y I1y I2 y I3y I4 y I5 y zs21 A1 zs22 A 2 zs23 A3 zs24 A 4 zs25 A5
F ( 11 )
Kiriin z-eksenine gre eylemsizlik momenti:

Iz I1z I2 z I3z I4 z I5z ys21 A1 ys22 A 2 ys23 A3 ys24 A 4 ys25 A5
F ( 12 )
1.1.5.3. Kiriin mukavemet momentleri
Kiriin y-eksenine gre mukavemet momenti:

Wy
Iy
e max
F ( 13 )
Kiriin z-eksenine gre mukavemet momenti:

Wz
Iz
u max
F ( 14 )
1.1.6. Kiriin birim arl

Arlk hesabnda her 2 metrede, burumaya kar t1 kalnlnda perde konulduu kabul edilmitir.
q K A top St 1m 0,5 m P
Bir perdenin arl;
m P (h 2 h P ) (b1 2 t 2 2 b B ) t 2 St
www.guven-kutay.ch
F ( 15 )
F ( 16 )
41_02
ift
Kiriler
1.1.7. Kutu Kiri mukavemet hesab

Kiriteki normal eilme gerilimi, kirii etkileyen genel kuvvetlerden oluan gerilimdir ve F ( 17 ) ile verilmi
olan deerlerle hesaplanr.
max k B 1 2 K 3 4 5
F ( 17 )
min 1 2
kB
2
K
3
4
5
1
kg/cm2
kg/cm2
1
kg/cm2
kg/cm2
kg/cm2
F ( 18 )
Ykleme grubu katsays

Kiriin z arlndan oluan gerilim
Arabanntoplam arlndan oluan gerilim
Kaldrma yk katsays
Ykn arlndan oluan gerilim
Atalet kuvvetlerinden oluan gerilim
Araba kaslmasndan oluan gerilim
1.1.7.1. Ykleme grubu katsays " kB "

Tablo 1, Ykleme grubu katsays "kB"
Yklenme grubu
kB-katsays
B1
B2
B3
B4
B5
B6
1,00
1,02
1,05
1,08
1,11... 1,14
1,17 ... 1,20
1.1.7.2. Kiriin kendi arlndan ileri gelen gerilim "1"

Kiriin z arlndan oluan gerilim F ( 19 ) ve ile hesaplanr.
1
K
qK
qP
LK
Wy
1
kg/cm
kg/cm
cm
cm3
K q K q P L2K
8 Wy
F ( 19 )
z arlk katsays
Kiriin birim arl
Servis platformunun birim arl
Kiriin boyu
Kiriin mukavement momenti
FTD
FTD
FTY
F
K r1
TY
ekil 11, Kutu kiri, servis platformu ve kuvvetler

www.guven-kutay.ch
ift
Kiriler
41_02
Kiriteki yayl kuvvetten ileri gelen

eilme momenti " M1 ":
F AK L K
M1 =
8
Kiriteki yayl yk kuvveti, yani kiri
arlk kuvveti:
LK
qK+qP
FA
M1
Wy
FB
FAK (q K q P ) L K
M bmax
Bylece kiriteki yayl kuvvetten ileri

gelen eilme momenti " M1 ":
M1
(q K q P ) L2K
8
ekil 12, Kutu kiri, servis platformunun moment dalm

1.1.7.3. Arabann toplam arlndan oluan gerilim "2"
Arabann toplam arlndan oluan gerilim forml F ( 20 ) ve ekil 13 ile hesaplanr.
L TA
x
F TD
M bmax
F TD
FA
FB
LK
ekil 13, Yk ve arabasnn z arlk momentinin kirite dalm

Arabann arlklarndan oluan gerilimin nasl bulunduu monoray fasiklnde anlatlmtr.
M2
Max. Moment
FA
2 L K LTA 2
32 L K
z arlk gerilmesi
2
FA
LK
Wy
LTA
kg
cm
cm3
cm
M2
Wy
FA
2 L K LTA 2
32 L K Wy
F ( 20 )
Arabann toplam arl

Kiriin boyu
Araba tekerlek mesafesi
1.1.7.4. Kaldrma yknden ileri gelen gerilim "3"

Ykn z arlndan oluan oluan gerilim arabann z arlklarndan oluan gerilim gibi hesaplanr.
Burada ykn kuvveti FY devreye girer.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
M3
Max. Moment
FY
LK
Wy
LTA
kg
cm
cm3
cm
FY
2 L K LTA 2
32 L K
Max. gerilim:
Kiriler
M3
Wy
FY
2 LK LTA 2
32 L K Wy
F ( 21 )
Ykn arl, kaldrma kapasitesi

Kiriin boyu
Araba tekerlek mesafesi
L TA
F TD
M bmax
F TD
FA
FB
LK
ekil 14, Yk momentinin kirite dalm
1.1.7.5. Eylemsizlik kuvvetlerden ileri gelen gerilim "4"
Eylemsizlik kuvvetlerden ileri gelen gerilimin nasl bulunduu monoray fasiklnde anlatlmtr.
M 4 0,075 L K q K q P L K A
2
Max. Moment
Max. gerilim:
4
K
qK
qP
LK
Wy
FA
0,075 L K
Wy
1
kg/cm
kg/cm
cm
cm3
kg
M4
Wy
K q K q P L K A
2
z arlk katsays
Kiriin birim arl
Servis platformunun birim arl
Kiriin boyu
Arabann toplam arl
www.guven-kutay.ch
F ( 22 )
ift
10
Kiriler
41_02
1.1.7.6. Araba kaslmasndan ileri gelen gerilme "5"

Araba kaslmasndan ileri gelen gerilimin nasl bulunduu monoray fasiklnde anlatlmtr.
M 5 0,05 L A (FA FY )
Max. Moment
Max. gerilim:
M5
Wz
0,05 L A
(FA FY )
Wz
F ( 23 )
Araba yrynde vin kiriine araba kaslmasndan ileri gelen yatay moment kuvvetinin hesabnda
FEM'den alnan kasma katsays 0,2 kabul edilerek daima emniyetli tarafta olunmas salanmtr. Bu katsay
yatay kuvvetlerin dik kuvvetlere olan orann gsterir.
Kirite yklemeden oluan snr deerler oran "F"
F min
max
Fmin
Fmax
F ( 24 )
1.2. Vin kirilerinde kayma gerilmesinin hesaplanmas

1.2.1. Burulma gerilimi "t"
FTD
Burulma gerilimi "t" kirite asimetrik olarak araba

tekerleklerindeki dik ve yatay kuvvetlerden ileri gelen burulma
momentinin dourduu burulma gerilmesidir.
F TY
Burulma gerilmesi t :
z5
y4
t
y
Bm
Mt
Wt
Mt burulma momenti, BM noktasn burulma merkezi olarak kabul

edersek, araba tekerleklerindeki dik ve yatay kuvvetlerden ileri
gelen burulma momenti u ekilde belirlenir:
M t 2 ( y 4 d ) FTD z5 FTY
z
ekil 15, Kiri kesiti

F
F/2
F/2
ekil 16, Kesme kuvvetinin kirite dalm
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
11
Burada, daha nce krende kabul edilen deerlere gre ve hesaplarn daha gvenli olmas bakmndan d = 0
alnr, bylece burulma momenti:
FTY 0,2 FTD

M t x 4 2 FTD y5 2 0,2 FTD 2 FTD ( x 4 0,2 y5 )
F F
M t 2 A Y ( x 4 0,2 y5 )
4
M t 0,5 (FA FY ) ( x 4 0,2 y5 )

Bredt'e gre ince cidarl ii bo bir
kesitte burulma mukavemet momenti u
ekilde yaklak olarak hesaplanr.
t min
b Or
Wt 2 AOr t min
A Or
h Or
A Or
tmin
Burada AOr ortalama alandr. Kiri iin:
A Or bOr h Or
ekil 17, Bredte gre ince cidarl kesitte burulma
Bredte gre ince cidarl ii bo bir kesitte burulma gerilmesi:
( y4 0,2 z5 ) (FA FY )
4 t min ( y2 y 4 ) (z1 z3 )
F ( 25 )
1.2.2. Kesme gerilimi "k"

FTD
FTD
q K+ q P
FA
FB
ekil 18, Kesme kuvvetinin kiri zerinde dalm

Kesme gerilmesi, kesme yknden, yani arabann, kaldrma yknn ve kiriin z arlk kuvvetlerin-den ileri
gelen gerilmedir. Bu gerilme, kesme kuvvetinin kiriin kesmeye kar koyan alanna bln-mesiyle hesaplanr.
F
k k
Ak
www.guven-kutay.ch
Kiriler
b3
t3
Bir kiriteki maksimum kesme gerilmesi kmax u

ekilde hesaplanr. Bir kiriteki kesilme etkisinde olan
alan Ak yalnz dik yan plakalarn alanndan oluur.
Kuaklar kesme gerilmesinde hesaba katlmazlar.
t2
Ak 2 t 2 h2
Ak
hP
F ( 26 )
t1
FY k B FA
4 t2 h2
t4
h2
Bylece kren kiriinde tekerlek kuvvetlerinden ileri

gelen kesme gerilmesi " k " bilinen ana byklklerle
u ekilde hesaplanr:
41_02
h4
ift
12
b1
ekil 19, Kesilmeye zorlanan kesit "Ak"
1.2.3. Toplam kayma gerilmesi "top"

Vin kiriindeki toplam kayma gerilmesi " top "
top t k
Bu formle deerleri yerletirirsek:
top
( y 4 0,2 z5 ) ( FY k B FA ) FY k B FA
4 t 2 ( y2 y 4 ) (z1 z3 )
4 t2 h2
Kren kiriinde tekerlek kuvvetlerinden ileri gelen toplam kayma gerilimi "top" bilinen ana byklklerle u
ekilde hesaplanr:
max
1.3.
FY k B FA
4 t2
y 4 0,2 z5
1

( y 2 y 4 ) (z1 z3 ) h 2
F ( 27 )
Vin kiriinde toplam karlatrma gerilmesi
Vin kiriinde toplam karlatrma gerilimi bulunup bu emniyetli mukavemet deerleri ile karlatrlr.
kar 2max 3 2max
F ( 28 )
Dinamik kontrol iin;
D( D ) EM
F ( 29 )
Statik kontrol iin;
EM / kar 1
Bu karlatrma;
kar
artlarn gerekletirmeli ve emniyetli statik ve dinamik mukavemet deerlerini amamaldr.
www.guven-kutay.ch
F ( 30 )
41_02
ift
Kiriler
13
2. Ters sehim giri

Arabann ykle ortadan kenara hareketinde yoku yukar kmamas iin ters sehim hesab yaplr. Kiriin
konstrksiyonu yaplrken ve retilirken bu deerler dikkate alnp konstrksiyon ve retim ona gre
yaplmaldr. Bunun iinde arabann ykle kiriin ortasnda olmas dnlr ve kiriin zati arlk deeride
dikkate alnr.
Yardmc deer olarak araba tam kiri ortasndayken kiriin sehimini bulmak iin araba tekerlekleriyle kiri
ular arasndaki mesafe bilinmelidir. Bu deere " Yan boluk deeri " denir ve F ( 31 ) ile hesaplanr.
LCA 0,5 (LK LTA )
F ( 31 )
2.1. Kiriin z arlk sehimi

Kiriin z arlk sehimi tam yayl yk altnda klasik kiri sehimi olarak hesaplanr.
f Ki
5 L4K (q K qSP )
384 Edyn I y
LK
cm
Kpr ray akl, hesapsal kiri boyu,
qK
kg/cm
Kiriin birim arl
qSP
Iy
kg/cm
kg/cm2
Servis platformu birim arl

cm4
Kiri profilinin y-y ekseni atalet momenti
F ( 32 )
2.1.1. Arabann z arlk sehimi

Arabann z arlk sehimi iin iki eit ykn klasik kiri sehimi olarak hesaplanr.
fA
FA
LK
kg
cm
LCA
cm
Edyn
Iy
FA LCA (3 L2K 4 L2CA )

96 E dyn I y
F ( 33 )
Arabann z arl
Ortada araba tekerlei ile ray aras mesafesi
2
kg/cm

cm
2.1.2. Ykn arlk sehimi

Ykn arlk sehimi iki eit ykn klasik kiri sehimi olarak literatrden alnan formlle hesaplanr.
fY
FY
LK
kg
cm
LCA
cm
Edyn
Iy
Ykn arl
Ortada araba tekerlei ile ray aras mesafesi
2
kg/cm
4
cm
FY LCA (3 L2K 4 L2CA )

96 E dyn I y

www.guven-kutay.ch
F ( 34 )
ift
14
2.1.3.
Kiriler
41_02
Toplam sehim
f top f Ki f A f Y
cm
cm
cm
fKi
fA
fY
2.1.4.
F ( 35 )
Kiriin z arlk sehimi

Ceraskal ve arabann z arlk sehimi
Ykn arlk sehimi
Ters sehim
fTers f Ki f A 0,5 f Y
cm
cm
cm
fKi
fA
fY
F ( 36 )

Ceraskal ve arabann z arlk sehimi
Ykn arlk sehimi
2.1.5. Kirie ters sehim verilmesi

Kirie ters sehim verilmesi ekil 20 ile gsterilmitir. Genelde kiri ters olarak dz bir sahaya yatrlr.
Hesaplanm ters sehim lsndeki takozlar kiriin iki ucuna yerletirilir.
L1
fTers
f1
f1
fTers
Alt kuak
L1
ekil 20, Monoray kirite ters sehim

Kiriin boyuna ve konstrksiyonuna gre kiri ortas dz sahaya deecek ekilde sehim verilir. Eer kiri
boyu arada destek istiyorsa ara takozlarn kalnl forml F ( 37 ) ile hesaplanr.
f i L i f Ters / L
fi
Li
fTers
L
cm
cm
cm
cm
Ara takozlarn kalnl

Ara takozlarn mesafesi
Kiri ucunda verilecek ters sehim
Kiri boyunun yars
www.guven-kutay.ch
F ( 37 )
41_02
ift
Kiriler
15
3. zet ve neriler
3.1. ift kiri vinlerde zet
Tablo 2, ift kiri vinlerde kiri hesabnn zeti
Tanm
Forml
f ger L K / k f
Gerekli sehim
F TD 0,25 K FY K FA
Tekerlek kuvvetleri
FTD L K L TA
3 L2K L K L TA 2
48 E I y
Gerekli eylemsizlik momenti
I yger
Hesaplanan sehim
f hes
FTD (L K LTA )
3 L2K LK LTA 2
48 E fger
K q K q P L2K
1
8 Wy
Kiriin arlndan oluan gerilim
Arabann toplam arlndan oluan gerilim
FA
2 L K LTA 2
32 L K Wy
Ykn arlndan oluan gerilim
FY
2 L K LTA 2
32 L K Wy
Atalet kuvvetlerinden oluan gerilim
4 0,075
Araba kaslmasndan oluan gerilim

Kiriteki normal eilme gerilimi
K q K q P L K A
2
0,05 LTA
(FA FY )
Wz
max k B 1 2 K 3 4 5
min 1 2
Max ve min normal eilme gerilimi
Kirite burulma gerilimi
( y4 0,2 z5 ) (FA FY )
4 t min ( y2 y 4 ) (z1 z3 )
k
Kirite kesme gerilimi
Kirite toplam kayma gerilimi
LK
Wz
max
FY k B FA
4 t2 h2
FY k B FA
4 t2
y 4 0,2 z5
1

( y 2 y 4 ) (z1 z3 ) h 2
kar 2max 3 2max
Toplam karlatrma gerilimi
www.guven-kutay.ch
ift
16
Kiriler
41_02
3.2. ift kiri vinlerde neriler

Kutu kiri konstrksiyonunda ve hesaplamalarnda dikkat edilecek hususlar unlardr;
Kaynak konstrksiyonu hesaplarda dinamik karlatrma mukavemet deeri iin nemlidir. Kutu kiri
kaynak konstrksiyonunda nemli balant ray altna balanan yan plaka kaynadr. Dier ke
balantlarnda normal ke dikii yaplr ve hesaplarda balant ekli dikkate alnmaz.
hR
b KR
t3
b3
bR
hP = 5 cm
h4
t4
bK
bP
bB
bK
bB
t1
h2
t2
b1
ekil 21, Kutu kiri, normal
ekil 22, Kutu kiri kaynak balantlar

Kutu kiri kaynak balant varyantlar
ekil 23, entik grubu "K3"

Deiken mukavemet deeri
B 2 W = 1'800 kg/cm2
B 3 W = 1'273 kg/cm2
B 4 W = 900 kg/cm2
B 5 W = 636 kg/cm2
B 6 W = 450 kg/cm2
ekil 24, entik grubu "K4a"
ekil 25, entik grubu "K4b"
Deiken mukavemet deeri

B 2 W = 1'080 kg/cm2
B 3 W = 764 kg/cm2
B 4 W = 540 kg/cm2
B 5 W = 382 kg/cm2
B 6 W = 270 kg/cm2
Faktr
Faktr
Faktr
Faktr
Faktr
0,60
0,60
0,60
0,60
0,60
Grld gibi entik grubu "K3" ile "K4" arasndaki orant 0,6 dr. Fakat maliyette "K4a" yerine "K4b"
konstruksiyonu aa yukar yar yarya olur. Ama "K4b" ile "K3" kyaslanrsa, maliyetin faktr 3 veya 4
olaca kesindir.
Kutu kirilerin plaka boyutlar seilirken dikkat edilecek hususlar unlardr:
Piyasadan temin edilebilecek sac lleri:

Levha genilii: 1 veya 1,5 m ve
levha kalnlklar: 6, 8, 10 ve 12 mm (fazla kapitali depoya yatrmamak iin)
Minimum fire vermek iin kirite u ana boyutlar kabul etmek ekonomik retim yapmaktr.
Sac genilii
1 metre iin:
1 adet 990 mm
2 adet 490 mm
3 adet 290 mm
Sac genilii
1,5 metre iin:
1 adet 1490 mm
1er adet 990 mm ve 490 mm
3 adet 490 mm
5 adet 290 mm
"41_08 Pratik neriler" fasiklnde daha detayl karlatrma ve neriler verilmitir.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
17
4. rnekler
4.1. rnek 1, 6tx15m Gezer kpr vinci
6tx15m Gezer kpr vincin bilinen deerleri ve kabuller aada verilmitir.
LRA
LTA
LK
LTV
Ray ortasndan ray ortasna

1.
Vincin alt yer ve saat
2.
Vincin kaldrma kapasitesi
FY =
6 t
3.
Kaldrma hz
vK =
8 m/dak
4.
Kaldrma ykseklii
H=
10 m
5.
Vincin ray akl, kiri boyu
LK =
15 m
6.
Kpr yrme hz
vV=
25 m/dak
7.
Arabann arl
GA=
8.
Araba yrme hz
vA=
9.
Araba tekerlek aks akl
LAT =
1,2 m
10.
Araba tekerlek says
nTek=
4 1
11.
Sehim oran katsays
kf=
1000 1
12.
Vincin ykleme hali
*)2
YHa =
13.
Vincin kaldrma snf DIN 15018
*)1
KaS =
H2
14.
Vincin ykleme grubu DIN 15018
*)1, *)3
YGr =
B3
15.
Vincin tahrik grubu DIN 15020
*)4
TaGr =
2m
16.
Araba tekerlek ray akl
17.
Ykn raya en yakn mesafesi
18.
*)1
*)1
1700 kg
15 m/dak
LAR =
2 m
LFmin =
1,5 m
Kiriin entik grubu

eGr =
K3 *)1
*)5
Kapal atlyede alacak vin. Seyrek kullanmal uzun molal iletme. Bak "elik
Konstrksiyona Genel Giri" Sayfa 5, Tablo 6,
*)2
Kapal binada rzgar etkisi olmadan alan iletme. Bak "elik Konstrksiyona Genel Giri"
Sayfa 3, Paragraf 1.3,
*)3
Devaml fakat molal iletme. Hafif derecede yklenme, max yk seyrek . Bak "elik
*)4
Devaml kk ykler. Nadiren orta ve max ykler. Ortalama gnlk alma saati 4 ile 8 saat.
Bak "elik Konstrksiyona Genel Giri" Sayfa 6, Tablo 9.
*)5
Vincin entik grubunu nce "K3" kabul edip hesabmz yapalm. Duruma gre kaynak
balantsn deitiririz. Bak "elik Konstrksiyona Genel Giri" Sayfa 7, Tablo 10.
zel artlar: Normal atlye vinci. imento tozu, tuzlu rutubet, asit ve yanc madde ierikli hava, ve benzeri
kt etki edecek evre durumu yok.
Burada 41_01 Monoray kiri dosyasnda verilen konstrksiyon nerilerini hatrlayalm;
www.guven-kutay.ch
ift
18
Kiriler
41_02
rnek 1, 6tx15m Gezer kpr vincinin kiri hesab

Gerekli sehim
1
fger
L
1000 K
Dinamik katsays
K 1.2 0.0044 min m
fger 15 mm
1
vH
K 1.235
K 1.1
z arlk katsays
Malzemenin mukavemet deerleri

Malzeme
Malzeme "St 37"
Kopma mukavemeti
Rm 3400 kg cm
Akma mukavemeti
Re 2350 kg cm
Elastiklik modl
Edyn 2.1 10 kg cm
Poisson says
St 0.3
zgl arl
St 7850 kg m
Statik deerler, I. Hal iin :
3
2
eki
StEM 1600 kg cm
bas
StbEM 1400 kg cm
kayma
StEM 920 kg cm
Hesap iin gerekli tekerlek kuvveti

FTD
Bir tekerlein kuvveti
K FY K FA
nTek
FTD 2320kg
Gerekli atalet momenti

Jyger
FTD LK LTA
48 Edyn fger
3 LK LK LTA
2
Jyger 102617 cm
Bu deere gre kutu kiri boyutlarn seelim.

z
u2
Yan plaka ykselii, 1,5 m den iki adet almak iin
u1
ys3
ys4
bR
h2 740 mm
P5 (AR)
Yan plaka kalnl
S3
P3(A1 )
zsR
z s3
e2
t1 hR
ys2
h1
h2
hK
t1
b2
bK
t 2x 5.9 mm
t 2 6 mm
t 4 t 2
b1 290 mm
t2 b
b3 b1
st ve alt kuak kalnl t3x 1.2 t2
z s4
z s1
z s2
e1 = ZS
P1(A1 ) S1
b t2
t2x h2 125
Alt ve st kuak genilii, 1,5 m den adet almak iin
S
S4
S2
P2 (A 2 )
YS P4 (A 2 )
h4 h2
Ray lleri
Perde ykseklii
Konsolu genilii
t 3x 6 mm
t 1 6 mm
t 3 t 1
hR 40 mm
bR 40 mm
hPer h2 50 mm
hPer 690 mm
bB 30 mm

Perde eni
Perde aral
Perde kalnl
Z ekseni st kuak alt kenar
Kiriin hesapsal ykseklii
bPer b1 2 bB t 2 t 4
bPer 218 mm
LPe 2 m
t Per 6 mm
hZ h2 t 1
hZ 74.6 cm
hK 2 t 1 h2 hR
hK 792 mm
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
19
Paralarn ve sistemin alan:

A1 b1 t 1
A1 17 cm
A2 h2 t 2
A2 44 cm
A3 b3 t 3
A3 17 cm
A4 h4 t 4
A4 44 cm
AR hR bR
AR 16 cm
Atop A1 A2 A3 A4 AR
Atop 139.6 cm
Paralarn arlk merkezlerinin koordinatlar:

Y1 0.5 b1
Y1 14.5 cm
Z1 0.5 t 1
Z1 0.3 cm
Y2 bB 0.5 t 2
Y2 3.3 cm
Z2 t 1 0.5 h2
Z2 37.6 cm
Y3 0.5 b3
Y3 14.5 cm
Z3 t 1 0.5 t 3 h2
Z3 74.9 cm
Y4 b3 bB 0.5 t 2
Y4 25.7 cm
Z4 t 1 0.5h2
Z4 37.6 cm
YR b3 bB 0.5 t 4
YR 25.7 cm
ZR t 1 t 3 h2 0.5 hR
ZR 77.2 cm
Arlk merkezi koordinatlar YS ve ZS

YS
ZS
Y1 A1 Y2 A2 Y3 A3 Y4 A4 YR A R
YS 15.78 cm
Atop
Z1 A1 Z2 A 2 Z3 A3 Z4 A4 ZR A R
ZS 42.14 cm
Atop
Paralarn arlk merkezine uzaklklar

YS1 YS Y1
YS1 1.3 cm
ZS1 ZS Z1
ZS1 41.8 cm
YS2 YS Y2
YS2 12.5 cm
ZS2 ZS Z2
ZS2 4.5 cm
YS3 YS Y3
YS3 1.3 cm
ZS3 Z3 ZS
ZS3 32.8 cm
YS4 Y4 Y S
YS4 9.92 cm
ZS4 ZS2
ZS4 4.54 cm
YSR YS4
YSR 9.92 cm
ZSR ZR ZS
ZSR 35.06 cm
Paralarn kendi atalet momentleri

I1Y
I3Y
b1 t 1
12
b1 t 3
I1Y 0.52 cm
I3Y 0.52 cm
12
3
IRY
I1Z
I3Z
bR hR
IRY 21.33 cm
12
t 1 b1
12
t 3 b1
I4Y
I1Z 1219 cm
I3Z 1219 cm
12
t 4 h4
I2Y 20261 cm
I4Y 20261 cm
12
3
12
I2Y
t 2 h2
IRZ
I2Z
I4Z
hR bR
12
h2 t 2
12
h4 t 4
IRZ 21.3 cm
I2Z 1.33 cm
I4Z 1.33 cm
12
Kiriin atalet momentleri

IY1 I1Y I2Y I3Y I4Y IRY
2
IY2 ZS1 A 1 ZS2 A 2 ZS3 A3 ZS4 A4 ZSR AR
Kiriin y-y ekseni atalet momenti
IY IY1 IY2
IY1 40545 cm
IY2 70632 cm
IY 111177 cm
Kiriin y-y ekseninde gerekli atalet momenti
Jyger 102617 cm
IZ1 I1Z I2Z I3Z I4Z IRZ
IZ1 2463 cm
www.guven-kutay.ch
ift
20
2
Kiriler
2
IZ2 YS1 A1 YS2 A2 YS3 A3 YS4 A4 Y SR AR
IZ2 12916 cm
IZ IZ1 IZ2
Kiriin z-z ekseni atalet momenti
41_02
IZ 15379 cm
Atalet dairesi yar ap

u1 Y S
u1 157.8 mm
e1 ZS
e1 42.1 cm
u2 b3 YS
u2 132.2 mm
e2 hK e1
e2 37.1 cm
umax 15.8 cm
emax 42.1 cm
Kiriin y-y ekseni kar koyma momenti
W y
Kiriin z-z ekseni kar koyma momenti
W z
Iy
W Y 2638 cm
emax
Iz
W Z 974 cm
umax
Sehim kontrol:
letmede hesaplanan hakiki sehim
fHes
FTD LK LTA
48 Edyn IY
3 LK LK LTA
2
fHes 13.8 mm
fger 15 mm
Gerekli sehim
Hakiki sehim oran
SfL LK fHes
SfL 1083
stenilen sehim oran
kf = 1'000
Hesaplanan sehim gerekli sehimden kk olduundan fonksiyon iin yeterlidir.

Kiriin birim arl "qK"
Toleranslardan doan farkllk oran
k KrTol 1.03
GPer hPer bPer t Per St
GPer 7.1 kg
qK1 A top St
qK1 110m
1
Kiriin birim arl " qK ":
qK qK1 GPer LPe
Kiriin toplam arl "GK1top"
GK1top qK LK k KrTol
Servis Platformu birim arl

Mukavemet kontrol:
qK 113 kg m
qK 113.13m
kg
qSP 40 kg m
kg
Kirisinin z arlndan oluan gerilim "1"

Kirisinin z arlk momenti
z arlk gerilimi
M1
1
K qK qSP LK
M1 473741 kg cm
8
M1
1 180 kg cm
WY
Ceraskal ve Arabann arlndan oluan gerilim "2"

Arabann arlk momenti
M2
Arabann arlk gerilimi
FA
32 LK
2 LK LTA
M2
M2 293760 kg cm
2 111 kg cm
WY
Ykn arlndan oluan gerilim "3"

Yk arlk momenti
M3
Yk arlk gerilimi
FY
32 LK
2LK LTA
M3
M3 1036800 kg cm
3 393 kg cm
WY
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
21
Atalet kuvvetlerinden oluan gerilim"4"
Atalet momenti
M4 0.075 LK qK qSP LK
Atalet gerilimi
FA
M4 354029 kg cm
M4
4 363 kg cm
WZ
Araba kaslmasndan oluan gerilim "5"
Araba kaslmas momenti
M5 0.05 LTA FA FY
Araba kaslmas gerilimi
M5 46200.0 kg cm
M5
5 47.4 kg cm
WZ
H - Hali iin vin kiriindeki normal gerilmeler egI ve min

Ykleme grubu katsays "kB" Ykleme grubu B3 iin
max normal gerilme max
max k B 1 2 K 3 4 5
Min normal gerilme
min 1 2
Genel snr deerler oran
2hes
k B 1.05
max 1246 kg cm
min 291 kg cm
min
2hes 0.23
max
Kiriteki kayma gerilmesi "max"

K FY k B FA
Mt 456 m kg
Kirite torsiyon momenti
Mt
Bret'e gre ortalama torsiyon alan
AOr YS2 YS4 ZS3 ZS1
max
K FY k B FA
4 t2
Y S4 0.2 ZSR
YS2 YS4 ZS1 ZS3
YS4
AOr 1671 cm
max 90.6 kg cm
h2
Statik kontrol
kar
max 3 max
kar 1256 kg cm
kar 1256 kg cm
StEM 1600 kg cm
StEM
kar
1.274
1 i O
Dinamik kontrol
FEM e gre dinamik deiken mukavemet deeri:
Snr deerler oran
Ykleme grubu
YGr "B3"
0 0
iin deiken mukavemet deeri
2hes 0.23
iin
eGr "K3"
ve
DEM2
2hes 0.23
DEM0
iin
5
3
W 1273 kg cm
DEM0 2122 kg cm
DEM0
1 1
2hes
0.75 Rm
DEM0
Emniyet katsays
DEM2 2208 kg cm
DEM2
kar
www.guven-kutay.ch
1.758
1 i O
ift
22
Kiriler
41_02
nerilerde belirtildii gibi burada entik grubunu "K4a veya K4b" olarak kabul edip kontrolmz yapalm
ve sonucu grelim:
2hes 0.23
Snr deerler oran

Ykleme grubu
YGr "B3"
0 0
2hes 0.23
iin
ve
DEM24
eGr = "K4"
W4 764 kg cm
iin
5
DEM04
W4
DEM04 1273 kg cm
DEM04
DEM04
1 1
2hes
0.75 Rm
Emniyet katsays
DEM24 1442 kg cm
DEM24
kar
1.148
1 i O
Grld gibi entik grubunu K4 almamza ramen emniyet katsays 1 den byktr.
Emniyet katsaylar 1 den byk olduundan kiri fonksiyonunu yapar. Fakat st kuak ile yan
plakann burumas kontrol edilmelidir.
Ters sehim
Yan boluk deeri
LCA 0.5 LK LTA

4
LCA 6.9 m
5 LK qK qSP
fKi
Arabann arlndan oluan tekerlek

yk
FATek 0.25 FA
fKi 4.3 mm
384 Edyn IY
FATek 425kg
FATek LCA 3 LK 4 LCA

2
Arabann arlk sehimi
fA
Ykten oluan tekerlek yk
FYTek 0.25 FY
24 E dyn IY
fA 0.25 cm
FYTek 1500kg
FYTek LCA 3 LK 4 LCA

2
fY 9.0 mm
Ykn sehimi
fY
Toplam Sehim
fTop fKi fA fY
fTop 1.6 cm
Ters sehim
fTers fKi fA 0.5fY
fTers 11 mm
24 E dyn IY
Kiri ortasna fTers kadar ters sehim verilir. Konstrksiyona gre ters sehim ulara doru orantl verilir.
st kuak ile yan plakann DIN 18800 ve DIN 4114 e gre yaplan hesaplarnda konstrksiyonun bozulmayaca ve buruma olmayaca grlmtr. Bak 41_03 Kirite Buruma, 4.5
rnek 5, 6tx15m, ift kiri, Kutu kiri.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
23
4.2. rnek 2, 50tx25m Gezer kpr vinci

50tx25m Gezer kpr vincin bilinen deerleri ve kabuller aada verilmitir.
LRA
LTA
LK
LTV

1.
2.
3.

Kaldrma hz
4.
Kaldrma ykseklii
H=
8 m
5.
LK =
25 m
6.
Kpr yrme hz
vV=
15 m/dak
7.
Arabann arl
GA=
8.
Araba yrme hz
vA=
9.
LAT =
2,5 m
10.
Araba tekerlek says
nTek=
4 1
11.
Sehim oran katsays
kf=
1000 1
12.
Vincin ykleme hali
*)2
YHa =
13.
*)1
KaS =
H2
14.
*)1, *)3
YGr =
B3
15.
*)4
TaGr =
1mA
16.
17.
18.
entik grubu
*)1
FY =
vK =
*)5
50 t
3 m/dak
6000 kg
15 m/dak
LAR =
2 m
LFmin =
2,5 m
eGr =
K3
*)1
Santraln makina binasnda alacak vin. Seyrek kullanmal uzun molal iletme. Bak "elik
*)2
Kapal binada rzgar etkisi olmadan alan iletme. Bak "elik Konstrksiyona Genel Giri"
Sayfa 3, Paragraf 1.3,
*)3
Seyrek kullanmal uzun molal iletme. Orta derecede yklenme. Bak "elik Konstrksiyona
Genel Giri" Sayfa 4, Tablo 5,
*)4
Hemen hemen devaml tam yk. Ortalama gnlk alma saati 0,5 ile 1 saat. Bak "elik
Konstrksiyona Genel Giri" Sayfa 6, Tablo 9.
*)5
Vincin entik grubunu nce "K3" kabul edip hesabmz yapalm. Duruma gre kaynak
balantsn deitiririz. Bak "elik Konstrksiyona Genel Giri" Sayfa 7, Tablo 10.
zel artlar: imento tozu, tuzlu rutubet, asit ve yanc madde ierikli hava, ve benzeri kt etki edecek
evre durumu yok.
www.guven-kutay.ch
ift
24
Kiriler
41_02
rnek 2, 50tx25m Gezer kpr vincinin kiri hesab

Gerekli sehim
1
fger
L
1000 K
Dinamik katsays
K 1.2 0.0044 min m
fger 30 mm
1
vH
K 1.213
K 1.1
z arlk katsays
Malzemenin mukavemet deerleri

Malzeme
Malzeme "St 37"
Kopma mukavemeti
Rm 3400 kg cm
Akma mukavemeti
Re 2350 kg cm
Elastiklik modl
Edyn 2.1 10 kg cm
Poisson says
St 0.3
zgl arl
St 7850 kg m
Statik deerler, I. Hal iin :
3
2
eki
StEM 1600 kg cm
bas
StbEM 1400 kg cm
kayma
StEM 920 kg cm
Hesap iin gerekli tekerlek kuvveti

FTD
Bir tekerlein kuvveti
K FY K FA
nTek
FTek 16815kg
Gerekli atalet momenti

Jyger
FTD LK LTA
48 Edyn fger
3 LK LK LTA
2
Jyger 2054958 cm
Bu deere gre kutu kiri boyutlarn seelim.

z
u2
Yan plaka ykselii, 1,5 m den bir adet almak iin
u1
ys3
ys4
bR
h2 1490 mm
P5 (AR)
Yan plaka kalnl
S3
P3(A1 )
zsR
z s3
e2
t1 hR
ys2
h1
h2
hK
t1
b2
bK
t 2x 11.9 mm
t 2 12 mm
t 4 t 2
b1 740 mm
t2 b
b3 b1
st ve alt kuak kalnl t3x 1.2 t2
z s4
z s1
z s2
e1 = ZS
P1(A1 ) S1
b t2
t2x h2 125
Alt ve st kuak genilii, 1,5 m den iki adet almak iin
S
S4
S2
P2 (A 2 )
YS P4 (A 2 )
h4 h2
Ray lleri
Perde ykseklii
Konsolu genilii
t 3x 18 mm
t 1 15 mm
t 3 t 1
hR 60 mm
bR 60 mm
hPer h2 50 mm
hPer 1440 mm
bB 40 mm

Perde eni
Perde aral
Perde kalnl
bPer 636 mm
LPe 2 m
t Per t 2
t Per 12 mm
hZ h2 t 1
hZ 150.5 cm
hK 2 t 1 h2 hR
hK 1580 mm
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
25

A1 b1 t 1
A1 111 cm
A2 h2 t 2
A2 179 cm
A3 b3 t 3
A3 111 cm
A4 h4 t 4
A4 179 cm
AR hR bR
AR 36 cm
Atop A1 A2 A3 A4 AR
Atop 615.6 cm

Y1 0.5 b1
Y1 37 cm
Z1 0.5 t 1
Z1 0.75 cm
Y2 bB 0.5 t 2
Y2 4.6 cm
Z2 t 1 0.5 h2
Z2 76 cm
Y3 0.5 b3
Y3 37 cm
Z3 t 1 0.5 t 3 h2
Z3 151.25 cm
Y4 b3 bB 0.5 t 2
Y4 69.4 cm
Z4 t 1 0.5h2
Z4 76 cm
YR b3 bB 0.5 t 4
YR 69.4 cm
ZR t 1 t 3 h2 0.5 hR
ZR 155 cm

YS
ZS
YS 38.89 cm
Atop
Z1 A1 Z2 A 2 Z3 A3 Z4 A4 ZR A R
ZS 80.62 cm
Atop

YS1 YS Y1
YS1 1.9 cm
ZS1 ZS Z1
ZS1 79.9 cm
YS2 YS Y2
YS2 34.3 cm
ZS2 ZS Z2
ZS2 4.6 cm
YS3 YS Y3
YS3 1.9 cm
ZS3 Z3 ZS
ZS3 70.6 cm
YS4 Y4 Y S
YS4 30.51 cm
ZS4 ZS2
ZS4 4.62 cm
YSR YS4
YSR 30.51 cm
ZSR ZR ZS
ZSR 74.38 cm

I1Y
I3Y
b1 t 1
12
b1 t 3
I1Y 20.81 cm
I3Y 20.81 cm
12
3
IRY
I1Z
I3Z
bR hR
IRY 108 cm
12
t 1 b1
t 3 b1
12
t 4 h4
I2Y 330795 cm
I4Y 330795 cm
12
3
IRZ
I1Z 50653 cm
I3Z 50653 cm
12
I4Y
12
I2Y
t 2 h2
I2Z
I4Z
hR bR
12
h2 t 2
12
h4 t 4
IRZ 108 cm
I2Z 21.46 cm
I4Z 21.46 cm
12

2
IY1 661739 cm
2
IY IY1 IY2
IY2 1468626 cm
IY 2130365 cm
Jyger 2054958 cm
IZ1 101457 cm
www.guven-kutay.ch
ift
26
2
Kiriler
2
IZ2 410976 cm
IZ IZ1 IZ2
41_02
IZ 512432 cm

u1 Y S
u1 388.9 mm
e1 ZS
e1 80.6 cm
u2 b3 YS
u2 351.1 mm
e2 hK e1
e2 77.4 cm
umax 38.9 cm
emax 80.6 cm
W y
W z
Iy
W Y 26425 cm
emax
Iz
W Z 13175 cm
umax
Sehim kontrol:
fHes
FTD LK LTA
48 Edyn IY
3 LK LK LTA
2
fHes 24.1 mm
fger 25 mm
Gerekli sehim
Hakiki sehim oran
SfL LK fHes
SfL 1037
stenilen sehim oran
kf = 1'000

k KrTol 1.03
GPer 86.3 kg
qK1 A top St
qK1 483.2 kg m
1
qK qK1 GPer LPe

Mukavemet kontrol:
qK 526.4 kg m
GK1top 13554kg
qSP 50 kg m

z arlk gerilimi
M1
1
qK qSP LK
M1 49533 kg m
8
M1
1 187.4 kg cm
WY

M2
FA
32 LK
2 LK LTA
M2
M2 16922 kg m
2 64 kg cm
WY

Yk arlk momenti
M3
Yk arlk gerilimi
FY
32 LK
2LK LAT
M3
M3 141016 kg m
3 533.6 kg cm
WY
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
27
Atalet momenti
Atalet gerilimi
FA
M4 3029916 kg cm
M4
4 248.7 kg cm
WZ
M5 0.05 LTA FA FY
M5 7000 kg m
M5
5 53.1 kg cm
WZ
H - Hali iin vin kiriindeki normal gerilmeler egI ve min

max k B 1 2 K 3 4 5
Min normal gerilme
min 1 2
k B 1.05
max 1241 kg cm
min 251 kg cm
2hes 0.20

K FY k B FA
Mt 10213.2m kg
Mt
AOr YS2 YS4 ZS3 ZS1
max
K FY k B FA
4 t2
Y S4 0.2 ZSR
YS2 YS4 ZS1 ZS3
YS4
h2
AOr 9752.4 cm
max 158.5 kg cm
Statik kontrol
2
kar
max 3 max
kar 1271 kg cm
kar 1271 kg cm
StEM 1600 kg cm
StEM
kar
1.259
1 i O
Dinamik kontrol
FEM e gre dinamik deiken mukavemet deeri :
YGr "B3"
Ykleme grubu
eGr "K3"
ve
iin
2hes 0.2
2hes 0.2
Snr deerler oran

0 0
W 1273 kg cm
iin
DEM2
DEM0
5
3
DEM0 2122 kg cm
DEM0
1 1
2hes
0.75 Rm
DEM0
Emniyet katsays
DEM2 2196 kg cm
DEM2
kar
www.guven-kutay.ch
1.728
1 i O
ift
28
YGr "B3"
Ykleme grubu
Kiriler
eGr = "K4"
ve
41_02
Wx 764 kg cm
iin
2hes 0.2
Snr deerler oran

0 0
2hes 0.2
DEM0
iin
5
3
DEM0x 1273 kg cm
DEM0
DEM2
1 1
2hes
0.75 Rm
DEM0
DEM2x 1417 kg cm
DEM2x
Emniyet katsays
kar
1.115
1 i O
entik grubunu K4 almamza ramen hesaplar yeterli sonu veriyor.
Emniyet katsaylar 1 den byk olduundan kiri fonksiyonunu yapar. Fakat yan ve st kuak
plakalarnn buruma kontrol yaplmaldr.
Ters sehim
Yan boluk deeri
LCA 0.5 LK LTA

4
LCA 11.3 m
5 LK qK qSP
fKi

yk
FATek 0.25 FA
fKi 6.6 mm
384 Edyn IY
FATek 1500kg

2
Arabann arlk sehimi
fA
FYTek 0.25 FY
24 E dyn IY
fA 0.22 cm
FYTek 12500kg

2
fY 17.9 mm
Ykn sehimi
fY
Toplam Sehim
fTop fKi fA fY
fTop 2.7 cm
Ters sehim
fTers fKi fA 0.5fY
fTers 17.7 mm
24 E dyn IY
st kuak ile yan plakann DIN 18800 ve DIN 4114 e gre yaplan hesaplarnda konstrksiyonun bozulmayaca ve buruma olmayaca grlmtr. Bak 41_03 Kirite Buruma, 4.6
rnek 6, 50tx25m, ift kiri, Kutu kiri.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
29
4.3. rnek 3, 50tx25m Gezer kpr vinci, hafif

rnek 2 de hesapladmz 50tx25m Gezer kpr vin kiriinin ar olduunu dnerek daha hafif
konstrksiyon yapmay deneyelim. Bilinen deerler ve kabuller rnek 2 nin ayn aada verilmitir.
LRA
LTA
LK
LTV

1.
2.
3.

Kaldrma hz
FY =
vK =
4.
Kaldrma ykseklii
H=
8 m
5.
LK =
25 m
6.
Kpr yrme hz
vV=
15 m/dak
7.
Arabann arl
GA=
8.
Araba yrme hz
vA=
9.
LAT =
2,5 m
10.
Araba tekerlek says
nTek=
4 1
11.
Sehim oran katsays
kf=
1000 1
12.
Vincin ykleme hali
YHa =
13.
KaS =
H2
14.
YGr =
B3
15.
TaGr =
1mA
16.
LAR =
2 m
17.
LFmin =
2,5 m
18.
entik grubu
eGr =
K4
*)1
*)1
Kiriin entik grubunu balangta "K4" kabul edelim.
Hedefimiz sehim ve mukavemet snrlar iinde daha hafif konstrksiyon yapmak.

rnek 2 de kiriin arl: 13'554 kg.
www.guven-kutay.ch
50 t
3 m/dak
6000 kg
15 m/dak
ift
30
Kiriler
41_02
rnek 3, 50tx25m Gezer kpr vincinin hafif kiriinin hesab

z
u2
u1
ys3
Eski
ys4
zsR
z s3
e2
S3
P3(A1 )
h1
h2
hK
z s4
z s1
z s2
e1 = ZS
S
S4
S2
P2 (A 2 )
YS P4 (A 2 )
t1
P1(A1 ) S1
b t2
b2
bK
Yeni
P5 (AR)
bR
t1 hR
ys2
h2 = 1490 mm
h 4 = h2
h2 1790 mm h4 h2
t2 = 12 mm
t 4 = t2
t 2 6 mm
t 4 t 2
b1 = 740 mm
b 3 = b1
b1 990 mm
b3 b1
t1 = 15 mm
t 3 = t1
t 1 10 mm
t 3 t 1
hR = 60 mm
bR = 60 mm
hR 40 mm
bR 60 mm
hPer = 1440 mm
t2 b
bB = 40 mm
bB 40 mm

Perde eni
Perde aral
Perde kalnl
bPer 898 mm
LPe 2 m
t Per t 2
t Per 6 mm
hZ h2 t 1
hZ 180 cm
hK 2 t 1 h2 hR
hK 1850 mm

A1 b1 t 1
A1 99 cm
A2 h2 t 2
A2 107 cm
A3 b3 t 3
A3 99 cm
A4 h4 t 4
A4 107 cm
AR hR bR
AR 24 cm
Atop A1 A2 A3 A4 AR
Atop 436.8 cm

Y1 0.5 b1
Y1 49.5 cm
Z1 0.5 t 1
Z1 0.5 cm
Y2 bB 0.5 t 2
Y2 4.3 cm
Z2 t 1 0.5 h2
Z2 90.5 cm
Y3 0.5 b3
Y3 49.5 cm
Z3 t 1 0.5 t 3 h2
Z3 180.5 cm
Y4 b3 bB 0.5 t 2
Y4 94.7 cm
Z4 t 1 0.5h2
Z4 90.5 cm
YR b3 bB 0.5 t 4
YR 94.7 cm
ZR t 1 t 3 h2 0.5 hR
ZR 183 cm

YS
ZS
YS 51.98 cm
Atop
Z1 A1 Z2 A 2 Z3 A3 Z4 A4 ZR A R
ZS 95.58 cm
Atop

YS1 YS Y1
YS1 2.5 cm
ZS1 ZS Z1
ZS1 95.1 cm
YS2 YS Y2
YS2 47.7 cm
ZS2 ZS Z2
ZS2 5.1 cm
YS3 YS Y3
YS3 2.5 cm
ZS3 Z3 ZS
ZS3 84.9 cm
YS4 Y4 Y S
YS4 42.72 cm
ZS4 ZS2
ZS4 5.08 cm
YSR YS4
YSR 42.72 cm
ZSR ZR ZS
ZSR 87.42 cm
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
31

I1Y
I3Y
b1 t 1
12
b1 t 3
I1Y 8.25 cm
I3Y 8.25 cm
12
3
IRY
I1Z
I3Z
bR hR
IRY 32 cm
12
t 1 b1
t 3 b1
t 2 h2
12
t 4 h4
I2Y 286767 cm
I4Y 286767 cm
12
3
IRZ
I1Z 80858 cm
I3Z 80858 cm
12
I4Y
12
I2Y
I2Z
I4Z
hR bR
IRZ 72 cm
12
h2 t 2
12
h4 t 4
I2Z 3.22 cm
I4Z 3.22 cm
12

2
IY1 573582 cm
2
IY2 1797867 cm
IY IY1 IY2
IY 2371449 cm
Jyger 2054958 cm
IZ1 161795 cm
IZ2 485184 cm

IZ IZ1 IZ2
IZ 646979 cm

u1 Y S
u1 519.8 mm
e1 ZS
e1 95.6 cm
u2 b3 YS
u2 470.2 mm
e2 hK e1
e2 89.4 cm
emax 95.6 cm
W y
W z
Iy
W Y 24811 cm
emax
Iz
W Z 12446 cm
umax
Sehim kontrol:
fHes
FTD LK LTA
48 Edyn IY
3 LK LK LTA
2
fHes 21.7 mm
fger 25 mm
Gerekli sehim
Hakiki sehim oran
SfL LK fHes
SfL 1154
stenilen sehim oran
kf = 1'000

k KrTol 1.03
GPer 73.6 kg
qK1 A top St
qK1 342.9 m
qK qK1 GPer LPe
www.guven-kutay.ch
qK 379.7 m
kg
kg
ift
32
Kiriler
41_02
GK1top 9777kg

Mukavemet kontrol:
qSP 50 kg m

M1
1
z arlk gerilimi
qK qSP LK
M1 36926 kg m
8
M1
1 148.8 kg cm
WY

M2
FA
32 LK
2 LK LTA
M2 16922 kg m
M2
2 68.2 kg cm
WY

Yk arlk momenti
M3
Yk arlk gerilimi
FY
32 LK
2LK LAT
M3 141016 kg m
M3
3 568.4 kg cm
WY
Atalet momenti
Atalet gerilimi
FA
M4 2342275 kg cm
M4
4 202.5 kg cm
WZ
M5 0.05 LTA FA FY
M5 7000 kg m
M5
5 56.2 kg cm
WZ
H - Hali iin vin kiriindeki normal gerilmeler max ve min

max k B 1 2 K 3 4 5
Min normal gerilme
min 1 2
2hes
k B 1.05
max 1224 kg cm
min 217 kg cm
min
2hes 0.18
max

K FY k B FA
Mt
AOr YS2 YS4 ZS3 ZS1
max
K FY k B FA
4 t2
Y S4 0.2 ZSR
YS2 YS4 ZS1 ZS3
Mt 14301m kg
YS4
h2
www.guven-kutay.ch
AOr 16272 cm
max 259 kg cm
41_02
ift
Kiriler
33
Statik kontrol
2
kar
max 3 max
kar 1303 kg cm
kar 1303 kg cm
StEM 1600 kg cm
StEM
kar
1.228
1 i O
Dinamik kontrol
YGr "B3"
Ykleme grubu
eGr = "K4"
ve
Wx 764 kg cm
iin
2hes 0.18
Snr deerler oran

0 0
2hes 0.18
DEM0
iin
5
3
DEM0x 1273 kg cm
DEM0
DEM2
1 1
2hes
0.75 Rm
DEM0
DEM2x 1397 kg cm
DEM2x
Emniyet katsays
kar
1.072
1 i O
Ters sehim
Yan boluk deeri
LCA 0.5 LK LTA

4
LCA 11.3 m
5 LK qK qSP
fKi

yk
FATek 0.25 FA
fKi 4.4 mm
384 Edyn IY
FATek 1500kg

2
Arabann arlk sehimi
fA
FYTek 0.25 FY
24 E dyn IY
fA 0.19 cm
FYTek 12500kg

2
fY 16.1 mm
Ykn sehimi
fY
Toplam Sehim
fTop fKi fA fY
fTop 2.2 cm
Ters sehim
fTers fKi fA 0.5fY
fTers 14.4 mm
24 E dyn IY
Kiriimiz 4'223 kg daha hafif, ama buruma nasl?
st kuak ile yan plakann DIN 18800 ve DIN 4114 e gre yaplan hesaplarnda plakalarn
buruaca grlmtr.
www.guven-kutay.ch
ift
34
Kiriler
41_02
4.4. rnek 4, 50tx25m Gezer kpr vinci, hafif, takviyeli

rnek 2 de hesapladmz 50tx25m Gezer kpr vin kiriini daha hafif konstrksiyon olarak rnek 3 te
yaptk. Fakat plakalarda buruma gzkt. imdi burumay nlemek iin takviyeli kiri hesabn yapalm.
LRA
LTA
LK
LTV

1.
2.
3.

Kaldrma hz
4.
Kaldrma ykseklii
H=
8 m
5.
LK =
25 m
6.
Kpr yrme hz
vV=
15 m/dak
7.
Arabann arl
GA=
8.
Araba yrme hz
vA=
9.
LAT =
2,5 m
10.
Araba tekerlek says
nTek=
4 1
11.
Sehim oran katsays
kf=
1000 1
12.
Vincin ykleme hali
YHa =
13.
KaS =
H2
14.
YGr =
B3
15.
TaGr =
1mA
16.
LAR =
2 m
17.
LFmin =
2,5 m
18.
entik grubu
eGr =
K4
*)1
GY =
vK =
*)1
50 t
3 m/dak
6000 kg
15 m/dak
Kiriin entik grubunu balangta "K4" kabul edelim.
Hedefimiz sehim ve mukavemet snrlar iinde daha hafif konstrksiyonun burumasn nlemek.
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
35
rnek 4, 50tx25m Gezer kpr vincinin hafif, takviyeli kiri hesab

z
u2
ys2
ys3
ys4
u1
P5 (AR)
bR
P2 (A 2 )
YS P4 (A2 )
t1
b2
bK
bi
hL
P1(A1 ) S1
b t2
bD
S
S4
h1
h2
hK
S2
S
z s4
z s1
z s2
e1 = ZS
y L1
z sL
yL2
z s3
z sR
e2
S3
a1T
t1 hR
P3(A 1 )
t2 b

h2 1790 mm
b1 990 mm
h4 h2
b3 b1
hR 40 mm
t 2 6 mm
t 1 10 mm
t 4 t 2
t 3 t 1
bR 60 mm
Perde boyu (ykseklii)

Perde eni
Perde aral
Perde kalnl
hPer h2 50 mm
hPer 1740 mm
bPer 898 mm
LPe 2 m
t Per t 2
t Per 6 mm
hZ h2 t 1
hZ 180 cm
hK 2 t 1 h2 hR
hK 1850 mm
Takviye kebendinin deerleri:

Kebent kalnl
Takviye kebenti
Kebent Alan
Kebent e ls
tK t 2
t K 6 mm
Kebent kenar
KB "60x60x6"
AKB 691 mm
Buna gre kebentimizi seelim
y Le 1.69 cm
Kebent birim arl
bKB 6 cm
GKB 5.42 kg m
Kebent sra says
nz 1
ny 2

A1 b1 t 1
A1 99 cm
A2 h2 t 2
A2 107 cm
A3 b3 t 3
A3 99 cm
A4 h4 t 4
A4 107 cm
AR hR bR
AR 24 cm
AtopKB ny nz A KB
AtopKB 13.82 cm
Atop A1 A2 A3 A4 AR AtopKB
Atop 450.62 cm
1. Blge genilii
a1T 500 mm

Y1 0.5 b1
Y1 49.5 cm
Z1 0.5 t 1
Z1 0.5 cm
Y2 bB 0.5 t 2
Y2 4.3 cm
Z2 t 1 0.5 h2
Z2 90.5 cm
Y3 0.5 b3
Y3 49.5 cm
Z3 t 1 0.5 t 3 h2
Z3 180.5 cm
www.guven-kutay.ch
ift
36
Kiriler
41_02
Y4 b3 bB 0.5 t 2
Y4 94.7 cm
Z4 t 1 0.5h2
Z4 90.5 cm
YR b3 bB 0.5 t 4
YR 94.7 cm
ZR t 1 t 3 h2 0.5 hR
ZR 183 cm
YL1 bB t 2 bKB y Le
YL1 8.91 cm
YL2 b1 bB t 2 bKB y Le
YL2 90.09 cm
ZL1 hZ a1T y Le
ZL1 1283.1 mm

YS
ZS
Y1 A1 Y2 A2 Y3 A3 Y4 A4 YR AR nz AKB YL1 Y L2
YS 51.91 cm
Atop
Z1 A1 Z2 A 2 Z3 A3 Z4 A 4 ZR AR ny AKB ZL1
ZS 96.59 cm
Atop
Blge veya son blge hakiki buruma genilii

2. Blge genilii
a2T h2 a1T
a2T 1290 mm
hL h2 a1T t 1
bD hL ZS
bi 2 bD
hL 130 cm
bD 33.4 cm
bi 66.8 cm

YS1 YS Y1
YS1 2.5 cm
ZS1 ZS Z1
ZS1 95.1 cm
YS2 YS Y2
YS2 47.7 cm
ZS2 ZS Z2
ZS2 5.1 cm
YS3 YS Y3
YS3 2.5 cm
ZS3 Z3 ZS
ZS3 84.9 cm
YS4 Y4 Y S
YS4 42.72 cm
ZS4 ZS2
ZS4 5.08 cm
YSR YS4
YSR 42.72 cm
ZSR ZR ZS
ZSR 87.42 cm
YSL1 YS YL1
YSL1 43 cm
ZSL1 ZS ZL1
ZSL1 31.72 cm
YSL2 YS YL2
YSL2 38.18 cm

I1Y
I3Y
b1 t 1
12
b1 t 3
I1Y 8.25 cm
I3Y 8.25 cm
12
3
IRY
I1Z
I3Z
bR hR
IRY 32 cm
12
t 1 b1
t 3 b1
12
t 4 h4
I2Y 286767 cm
I4Y 286767 cm
12
3
IRZ
I1Z 80858 cm
I3Z 80858 cm
12
I4Y
12
I2Y
t 2 h2
IKBY 10.95 cm
I2Z
I4Z
hR bR
IRZ 72 cm
12
h2 t 2
12
h4 t 4
I2Z 3.22 cm
I4Z 3.22 cm
12
IKBZ 10.95 cm

IY1 I1Y I2Y I3Y I4Y IRY ny nz IKBY
2
IY1 573604 cm
2
IY2 ZS1 A1 ZS2 A2 ZS3 A3 ZS4 A4 ZSR AR nyAKB ZSL1
IY IY1 IY2
IY2 1812216 cm
IY 2385820 cm
Jyger 2054958 cm
IZ1 I1Z I2Z I3Z I4Z IRZ ny nz IKBZ
IZ1 161817 cm
www.guven-kutay.ch
41_02
ift
Kiriler
37
IZ2 YS1 A 1 Y S2 A2 YS3 A 3 Y S4 A4 YSR AR nz AKB YSL1 YSL2

2
4
IZ2 508036 cm
IZ IZ1 IZ2
IZ 669852 cm

u1 Y S
u1 519.1 mm
e1 ZS
e1 96.6 cm
u2 b3 YS
u2 470.9 mm
e2 hK e1
e2 88.4 cm
umax 51.9 cm
emax 96.6 cm
W y
W z
Iy
W Y 24701 cm
emax
Iz
W Z 12905 cm
umax
Sehim kontrol:
fHes
FTD LK LTA
48 Edyn IY
3 LK LK LTA
2
fHes 21.5 mm
fger 25 mm
Gerekli sehim
Hakiki sehim oran
SfL LK fHes
SfL 1161
stenilen sehim oran
kf = 1'000

k KrTol 1.03
GPer 73.6 kg
qK1 A top St
qK1 353.7 m
1
qK qK1 GPer LPe
qK 390.5 m
kg
kg
GK1top 10056kg
qSP 40 kg m
Mukavemet kontrol:
z arlk gerilimi
M1
1
qK qSP LK
M1 3699902 kg cm
8
M1
1 150 kg cm
WY

M2
FA
32 LK
2 LK LTA
M2
M2 1692188 kg cm
2 69 kg cm
WY

Yk arlk momenti
M3
FY
32 LK
2LK LTA
www.guven-kutay.ch
M3 17108016 kg cm
ift
38
3
Yk arlk gerilimi
Kiriler
41_02
M3
3 693 kg cm
WY
Atalet momenti
Atalet gerilimi
FA
M4 2393128 kg cm
M4
4 185 kg cm
WZ
M5 0.05 LTA FA FY
M5 700000 kg cm
M5
5 54 kg cm
WZ
H - Hali iin vin kiriindeki normal gerilmeler max ve min

max k B 1 2 K 3 4 5
Min normal gerilme
min 1 2
2hes
k B 1.05
max 1208 kg cm
min 218 kg cm
min
2hes 0.18
max

K FY k B FA
Mt 14327m kg
Mt
AOr YS2 YS4 ZS3 ZS1
max
K FY k B FA
4 t2
Y S4 0.2 ZSR
h2
YS2 YS4 ZS1 ZS3
YS4
AOr 16272 cm
max 258.9 kg cm
Statik kontrol
2
kar
max 3 max
kar 1289 kg cm
kar 1289 kg cm
StEM 1600 kg cm
StEM
kar
1.242
1 i O
Dinamik kontrol
YGr "B3"
Ykleme grubu
eGr = "K4"
ve
iin
2hes 0.18
2hes 0.18
Snr deerler oran

0 0
Wx 764 kg cm
iin
DEM2
DEM0
5
3
DEM0 1273 kg cm
DEM0
1 1
2hes
0.75 Rm
DEM0
Emniyet katsays
DEM2 1400 kg cm
DEM2
kar
www.guven-kutay.ch
1.086
1 i O
41_02
ift
Kiriler
39
Ters sehim
Yan boluk deeri
LCA 0.5 LK LTA

4
LCA 11.3 m
5 LK qK qSP
fKi

yk
FATek 0.25 FA
fKi 4.4 mm
384 Edyn IY
FATek 1500kg

2
Arabann arlk sehimi
fA
FYTek 0.25 FY
24 E dyn IY
fA 0.19 cm
FYTek 12500kg

2
fY 16.0 mm
Ykn sehimi
fY
Toplam Sehim
fTop fKi fA fY
fTop 2.2 cm
Ters sehim
fTers fKi fA 0.5fY
fTers 14.3 mm
24 E dyn IY
st kuak ile yan plakann DIN 18800 e gre yaplan hesaplarnda plakalarn burumayaca
grlmtr.
st kuak ile yan plakann DIN 4114 e gre yaplan hesaplarnda plakalarn buruaca grlmtr.
Son hesap eklimiz DIN 18800 olduu iin kontrksiyonu bu llerle yapabiliriz.
rnek 2 de kiriin arl 13'554 kg ve rnek 4 de 10'056 kg. Kiriimiz 3'498 kg daha hafif.
DKKAT;
Btn yaplan hesaplarn analizi konstrksiyon kritii ile 41_08 dosyasna grlecektir.
www.guven-kutay.ch
ift
40
5.
Kiriler
41_02
Konu ndeksi
Arabann z arlndan oluan gerilim

"2" .............................................8
Mukavemet momenti............................................ 4
Rayl profil
Bir tekerlei etkileyen dik kuvvet ........................2

K
Kiri profilinin seimi...........................................2

Kirie ters sehim verilmesi .................................14
Kiriin z arlndan oluan gerilim
"1" .............................................7
Kiriin z arlk sehimi .....................................13
Kiriteki enine gerilim egII...............................2
Kiriteki normal eilme gerilimi "egI" ................7
Ters sehim
13, 14
Toplam kayma gerilimi "top" ............................. 12
Toplam sehim 14
Y
Ykleme grubu katsays "kB" ............................. 7

Ykn arlk sehimi ......................................... 13
www.guven-kutay.ch

Vi̇nçte Çeli̇k Konstrüksi̇yon

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vi̇nçte Çeli̇k Konstrüksi̇yon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2012 Haziran

ekil 1, Standart profil

ekil 2, Takviyeli standart profil

ekil 3, Kutu Kiri

ekil 4, ift kirili gezer kpr vinci

1.1. Kiri profilinin seimi

Gereken eylemsizlik momenti

FTD (LK LTA )

Kiri profilinin y-y iin gerekli atalet momenti

1.1.3. Kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti

I ztop Izi yi2 Ai

Herhangi bir parann indeks eksenine gre eylemsizlik momenti

ekil 6, Standart Profili, Rayl

Ray profil alan

Arlk merkezi Z-deeri

Arlk merkezi Y-deeri

Arlk merkezi ile kenarlarn mesafesi

Arlk merkezi ile kenarlarn mesafesi

Ray profili ykseklii

Ray profili genilii

y-eksenine gre atalet momenti:

z-eksenine gre atalet momenti:

ekil 7, Standart Profili, Rayl ve takviyeli

Ray profil alan

Kebent profil alan

Arlk merkezi Z-deeri

Arlk merkezi Y-deeri

Arlk merkezi ile kenarlarn mesafesi

Arlk merkezi ile kenarlarn mesafesi

y-eksenine gre atalet momenti:

z-eksenine gre atalet momenti:

Sistemin mukavemet momentleri Wx ve Wy

Yeksenine gre kesit atalet momenti

Zeksenine gre kesit atalet momenti

IProfilinin kendi Yeksenine gre kesit atalet momenti

Rayn kendi Yeksenine gre kesit atalet momenti

IProfilinin kendi Zeksenine gre kesit atalet momenti

Rayn kendi Zeksenine gre kesit atalet momenti

Yeksenine gre kesit mukavemet momenti

Zeksenine gre kesit mukavemet momenti

1.1.5. Kutu kiriin eylemsizlik ve mukavemet momenti

ekil 8, Kutu kiri lleri

1.1.5.1. Sistemin arlk merkezi

Arlk merkezinin ZS deeri alanlar momenti eitliine gre bulunur:

Parann alan, indeksine gre

Sistemin toplam alan

Parann yeksenine mesafesi, indeksine gre

Parann zeksenine mesafesi, indeksine gre

Buradaki deerlerin n hesaplamasn yaparsak;

ekil 10, Kutu kiri eylemsizlik momenti lleri

Kiriin y-eksenine gre eylemsizlik momenti:

Kiriin z-eksenine gre eylemsizlik momenti:

1.1.5.3. Kiriin mukavemet momentleri

Kiriin y-eksenine gre mukavemet momenti:

Kiriin z-eksenine gre mukavemet momenti:

1.1.6. Kiriin birim arl

1.1.7. Kutu Kiri mukavemet hesab

Ykleme grubu katsays

1.1.7.1. Ykleme grubu katsays " kB "

1,17 ... 1,20

1.1.7.2. Kiriin kendi arlndan ileri gelen gerilim "1"

ekil 11, Kutu kiri, servis platformu ve kuvvetler

Kiriteki yayl kuvvetten ileri gelen