PDF

KEEPING THE LIGHTS ON
A N D A L I H AT
www.tnb.com.my
Tenaga Nasional Berhad

No. 129, Jalan Bangsar, 59200 Kuala Lumpur
Tel: 603 2180 4582
Faks: 603 2180 4589
e-mel: cosec@tnb.com.my
Laporan Tahunan 2012

200866-W
laporan tahunan
2012
KAMI LIHAT...
KOMITMEN KAMI
KEPADA NEGARA
Apa yang anda lihat hanyalah sebahagian kecil daripada gambaran
keseluruhan. Peranan kami adalah untuk menyediakan bekalan elektrik dengan
kos berpatutan, berdayaharap, cekap dan menyeluruh kepada jutaan rakyat
Malaysia. Bermula dengan membekalkan tenaga kepada pusat pentadbiran
negara hinggalah kepada menerangi kediaman dan memperkasakan semua
sektor ekonomi, kami membantu meningkatkan kualiti kehidupan di negara kita
dan telah sekian lama memacu kemajuan negara. Sesungguhnya peranan TNB
menjangkau lebih daripada sekadar menerangi kediaman dan jalan raya. Kami
komited dalam memastikan supaya setiap warga Malaysia dapat menikmati
manfaat tenaga elektrik setiap hari dan sepanjang tahun. Sebab itulah kami
terus berusaha memenuhi mandat kami iaitu Keeping the Lights On.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
MISI
VISI
apa
UNTUK MENJADI
DI ANTARA
BADAN
KORPORAT YANG
TERUNGGUL
DI DUNIA DALAM
BISNES TENAGA
DAN YANG
BERKAITAN
KAMI
BERILTIZAM
UNTUK MENCAPAI
KECEMERLANGAN
DALAM
PRODUK DAN
PERKHIDMATAN
DI DALAM
4
7
9
10
11
14
15
16
22
33
34
35
36
Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

Lampiran I
Penyata Mengiringi Notis Mesyuarat
Agung Tahunan ke-22
Kalendar Kewangan
Perhubungan Pelabur
Prestasi Saham
Fakta Sepintas Lalu
Perutusan Pengerusi kepada
Pemegang Saham
Ulasan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif
Sorotan Utama
Sorotan Kewangan Penting
Sorotan Lima Tahun Kewangan Kumpulan
Rumusan Lima Tahun Pertumbuhan
Kumpulan
Rangka Kerja Korporat
Ulasan Operasi
40
42
44
46
47
51
54
56
62
135 Perniagaan Teras

136 Penjanaan
142 Penghantaran
146 Pembahagian
153 Perniagaan Bukan Teras
154 Bisnes Baru & Projek Utama
160 Kewangan Kumpulan
163 Perancangan
168 Perkhidmatan & Hal Ehwal
Korporat
175 Perolehan
Mengenai Kami
Maklumat Korporat
Struktur Korporat Kumpulan
Struktur Organisasi
Anugerah & Pengiktirafan
Anugerah Utama Terdahulu
Sorotan Media
Kalendar Peristiwa
Peristiwa Penting Sepanjang 60 Tahun
Ulasan Prestasi
72
73
74
75
76
77
78
Ringkasan Penyata Kedudukan

Kewangan
Prestasi Kewangan Kumpulan
Suku Tahun
Penyata Nilai Tambah
Pembahagian Nilai Tambah
Hasil Teras TK2012
Statistik Operasi
Ulasan Kewangan Kumpulan
Kepimpinan
82
84
90
91
92
94
Ahli-ahli Lembaga Pengarah

Profil Lembaga Pengarah
Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan JTK
Jawatankuasa Pembekalan Tenaga JPT
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif
Kumpulan JEK
Profil Pengurusan
Perkhidmatan Lain
179 Sabah Electricity Sdn. Bhd.
184 Jabatan Perkhidmatan
Undang-Undang (JPU)
186 Pengurusan Produktiviti dan
Kualiti (PQM)
188 Grid Nasional
Inisiatif Penting
192 Ke Arah Inovasi Lebih Cemerlang
196 Pembangunan Modal Insan
Ke Arah Perluasan Bisnes
200 Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
202 Komitmen Terhadap Alam Sekitar
206 Tanggungjawab Sosial Korporat
Penyata Kewangan
217 Penyata Kewangan
Kebertanggungjawaban
Maklumat Lain
102 Penyata Tadbir Urus Korporat

116 Penyata Kawalan Dalaman
120 Laporan Jawatankuasa Audit
Lembaga Pengarah
123 Penyata Fungsi Audit Dalaman
125 Terma Rujukan Jawatankuasa Audit
Lembaga Pengarah
129 Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)
368 Analisis Pegangan-pegangan Saham

371 Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan
372 Direktori Kumpulan
Borang Proksi
Lapora n T a h u n a n 2 0 1 2
TENAGA NASIONAL BERHAD
(200866-W)
Notis Mesyuarat Agung Tahunan

ke-
22
DENGAN INI DIMAKLUMKAN

BAHAWA Mesyuarat Agung
Tahunan ke Dua Puluh Dua
(MAT ke-22) Tenaga Nasional
Berhad (TNB) akan diadakan
pada hari Selasa, 18 Disember
2012, pada jam 10.00 pagi
di Dewan Serbaguna, Kompleks
Sukan TNB, Jalan Pantai Baru,
59200 Kuala Lumpur bagi
tujuan melaksanakan urusanurusan seperti berikut:
(ii)
Untuk menerima Penyata Kewangan

Yang Telah Diaudit bersama-sama
dengan Laporan Pengarah dan Laporan
Juruaudit mengenainya bagi Tahun
Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
Resolusi Biasa 1
2.
Untuk meluluskan pengisytiharan

dividen (single-tier) akhir sebanyak
15.0 sen sesaham biasa bagi Tahun
Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
Resolusi Biasa 2
3.
4.
Untuk meluluskan pembayaran elaun

Pengarah berjumlah RM1,140,000.00
bagi Tahun Kewangan berakhir
31 Ogos 2012.
Resolusi Biasa 3
Untuk memilih semula Pengarahpengarah berikut yang bersara
menurut Artikel 135 kepada Tataurus
Syarikat:
(i)
Dato Fuad bin Jaafar

Resolusi Biasa 4
8.
(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd

Resolusi Biasa 6
5.
6.
SEBAGAI URUSAN BIASA:

1.
Dato Abd Manaf bin Hashim

Resolusi Biasa 5
Tan Sri Leo Moggie

Resolusi Biasa 7
(ii)
Tan Sri Dato Seri Siti Norma

binti Yaakob
Resolusi Biasa 8
Untuk melantik semula Tetuan

PricewaterhouseCoopers, yang
bersetuju untuk dilantik sebagai
Juruaudit Syarikat dan berkhidmat
sehingga berakhirnya MAT yang akan
datang dan memberi kuasa
kepada Pengarah-pengarah untuk
menetapkan ganjaran mereka.
Resolusi Biasa 9
SEBAGAI URUSAN KHAS:

Untuk mempertimbangkan dan jika difikirkan
sesuai, meluluskan Resolusi-resolusi seperti
berikut:
7.
BAHAWA Lembaga Pengarah adalah

dan dengan ini diberi kuasa untuk pada
bila-bila masa dan dari semasa ke
semasa, menawar dan memberi kepada
Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd,
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif,
opsyen menurut ESOS II untuk
melanggan sehingga 1,200,000 Saham
TNB tertakluk sentiasa kepada termaterma, syarat-syarat dan/atau apa-apa
pelarasan yang mungkin dibuat di
bawah peruntukan Undang-Undang
Kecil ESOS II yang telah diluluskan pada
MAL Syarikat yang telah diadakan pada
29 Mei 2003.
Resolusi Biasa 11
Untuk melantik semula Pengarahpengarah berikut yang bersara menurut

Seksyen 129(6) kepada Akta Syarikat,
1965 (Akta) untuk terus memegang
jawatan sebagai Pengarah sehingga
berakhirnya Mesyuarat Agung Tahunan
(MAT) yang akan datang:
(i)
Kuasa khusus bagi Pengarah-pengarah

menerbitkan saham menurut Skim
Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II).
BAHAWA menurut ESOS II seperti
yang diluluskan pada Mesyuarat Agung
Luar Biasa (MAL) Syarikat yang telah
diadakan pada 29 Mei 2003, kelulusan
adalah dan dengan ini diberi kepada
Pengarah-pengarah untuk menerbitkan
saham biasa Syarikat pada bila-bila
masa selaras dengan terma-terma dan
syarat-syarat Skim tersebut.
Resolusi Biasa 10
Cadangan penawaran dan pemberian

opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azman
bin Mohd.
9.
Cadangan untuk memperbaharui

kuasa bagi pembelian saham sendiri
oleh Syarikat.
BAHAWA tertakluk kepada peruntukan
Akta, Tatacara dan Tataurus Syarikat,
Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama
Bursa Malaysia Securities Berhad
(MMLR) dan semua undang-undang
yang terpakai, garis panduan-garis
panduan dan peraturan-peraturan
berkaitan yang berkuatkuasa pada
masa ini atau dipinda dari semasa ke
semasa, serta kelulusan semua pihak
berkuasa yang berkaitan, dengan ini
Syarikat diberi kuasa untuk membeli
sejumlah saham biasa bernilai RM1.00
sesaham di dalam modal terbitan dan
modal saham berbayar Syarikat melalui
Bursa Malaysia Securities Berhad
(BMSB) menurut terma-terma dan
syarat-syarat di mana menurut
pertimbangan Pengarah-pengarah
Syarikat (Lembaga Pengarah) adalah
wajar dan perlu untuk kepentingan
Syarikat, dengan syarat bahawa:
(a)
bilangan agregat saham yang

dibeli menurut resolusi ini tidak
melebihi 10% daripada jumlah
modal terbitan dan modal saham
berbayar Syarikat (Cadangan
Pembelian Balik Saham);
Lap oran T a h u n a n 2 0 1 2
(b)
jumlah maksimum dana yang

akan digunakan bagi tujuan
Cadangan Pembelian Balik Saham
hendaklah tidak melebihi agregat
untung tertahan dan/atau akaun
premium saham yang telah
diperuntukkan oleh Syarikat pada
masa pembelian bagi Cadangan
Pembelian Balik Saham tersebut;
(c)
kuasa yang diberi di bawah

resolusi ini akan bermula dengan
serta-merta berikutan daripada
kelulusan resolusi ini dan akan
terus berkuatkuasa sehingga:
(i)
(ii)
berakhirnya MAT Syarikat

yang akan datang di mana
kuasa itu akan luput
melainkan ianya diperbaharui,
sama ada tanpa syarat atau
tertakluk kepada syaratsyarat, melalui resolusi biasa
yang diluluskan oleh
pemegang-pemegang
saham Syarikat pada
mesyuarat agung;
tamat tempoh yang
ditetapkan oleh undangundang bagi mengadakan
MAT yang akan datang;
(iii) kuasa itu dimansuh atau

diubah melalui resolusi biasa
yang diluluskan oleh
pemegang-pemegang
saham Syarikat pada
mesyuarat agung,
yang mana terdahulu.
DAN BAHAWA Lembaga Pengarah
adalah dengan ini diberi kuasa untuk
menentukan menurut budibicara
mereka, sama ada saham biasa yang
dibeli oleh Syarikat akan disimpan
sebagai saham perbendaharaan atau
membatalkannya atau kedua-dua
sekali dan/atau untuk menjual semula
saham-saham tersebut melalui BMSB
dan/atau mengagihkannya sebagai
dividen-dividen saham.

adalah dengan ini diberi kuasa untuk
mengambil tindakan tertentu bagi
menyempurnakan Cadangan Pembelian
Balik Saham dengan berkuasa penuh
untuk meluluskan apa-apa syarat,
pengubahsuaian, perubahan dan/atau
pindaan yang mungkin dikenakan oleh
pihak berkuasa berkaitan dan/atau
mengambil tindakan atau melakukan
perkara-perkara yang menurut
pertimbangan Lembaga Pengarah
difikirkan wajar dan perlu untuk
kepentingan terbaik Syarikat.
Resolusi Biasa 12
10. Cadangan Pindaan-pindaan kepada
Tataurus Syarikat.
BAHAWA tertakluk kepada kelulusan
mana-mana pihak berkaitan, jika
diperlukan, Tataurus Syarikat diubah,
dipinda, ditambah dan/atau
dimansuhkan, mengikut mana-mana
yang berkenaan, di dalam bentuk dan
cara sebagaimana yang dinyatakan di
dalam Lampiran I kepada Laporan
Tahunan 2012 (Cadangan Pindaan).
adalah dengan ini diberi kuasa
untuk melakukan semua tindakan,
langkah-langkah dan apa-apa yang
difikirkan perlu dan/atau wajar
bagi menyempurnakan Cadangan
Pindaan dengan berkuasa penuh
untuk meluluskan apa-apa syarat,
pengubahsuaian dan/atau pindaan
yang mungkin diperlukan oleh manamana pihak bagi menyempurnakan
Cadangan Pindaan.
Resolusi Khas 1
11. Untuk melaksanakan mana-mana
urusan lain Syarikat yang mana notis
mengenainya telah diberi seperti yang
termaktub di dalam Akta.
SELANJUTNYA DENGAN INI DIMAKLUMKAN
BAHAWA bagi tujuan menentukan Ahli yang
layak untuk menghadiri MAT ke-22, Syarikat
akan meminta Bursa Malaysia Depository
Sdn. Bhd. (Bursa Depository) untuk
mengeluarkan Rekod Pendeposit Mesyuarat

Agung (ROD) setakat 11 Disember 2012
menurut Artikel 87(B)(1) kepada Tataurus
Syarikat dan Seksyen 34(1) Akta Industri
Sekuriti (Depositori Pusat) 1991 (SICDA).
Hanya pendeposit yang mana namanya
tercatat di dalam ROD setakat 11 Disember
2012 adalah layak untuk menghadiri
mesyuarat tersebut atau melantik
proksi-proksi bagi menghadiri dan/atau
mengundi bagi pihaknya.
NOTIS KELAYAKAN DAN PEMBAYARAN

DIVIDEN AKHIR
DENGAN INI JUGA DIMAKLUMKAN
BAHAWA tertakluk kepada kelulusan Ahliahli di MAT ke-22 yang akan diadakan
pada 18 Disember 2012, dividen (singletier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham
biasa bagi Tahun Kewangan berakhir
31 Ogos 2012 akan dibayar pada 28
Disember 2012 kepada Pendepositpendeposit yang mana namanya tercatat
di dalam ROD setakat 19 Disember 2012.
SELANJUTNYA DIMAKLUMKAN BAHAWA
seseorang Pendeposit adalah layak untuk
menerima dividen hanya bagi:
(a)
saham-saham yang dipindahkan ke

dalam akaun sekuriti Pendeposit
sebelum jam 4.00 petang pada 19
Disember 2012 bagi pindahan biasa; dan
(b)
saham-saham yang dibeli di BMSB

atas dasar kelayakan menurut
peraturan-peraturan BMSB.
DENGAN PERINTAH LEMBAGA PENGARAH
Norazni binti Mohd Isa

(LS 0009635)
Setiausaha Syarikat
Kuala Lumpur
21 November 2012
(200866-W)

Maklumat terperinci mengenai
cadangan untuk memperbaharui
kuasa bagi pembelian saham sendiri
terdapat di dalam Penyata kepada
Pemegang-pemegang Saham
berhubung Cadangan Untuk
Memperbaharui Kuasa Bagi
Pembelian Saham-saham sendiri oleh
Syarikat yang bertarikh 21 November
2012 yang diedarkan bersama-sama
Laporan Tahunan 2012.
NOTANOTA PENERANGAN UNTUK

URUSANURUSAN KHAS
(i)
Resolusi Biasa 10: Kuasa bagi

Pengarah-pengarah untuk
menerbitkan saham menurut ESOS II.
Resolusi Biasa yang dicadangkan, jika
diluluskan, adalah bagi memberi kuasa
menerbit saham-saham Syarikat
selaras dengan terma-terma dan
syarat-syarat ESOS II, yang telah
diluluskan pada MAL Syarikat yang
telah diadakan pada 29 Mei 2003.
(ii)
(iv) R e s o l u s i K h a s 1 : C a d a n g a n
Pindaan Kepada Tataurus Syarikat.
Butiran terperinci mengenai
Cadangan Pindaan adalah seperti
yang dinyatakan di dalam
Lampiran I k e p a d a L a p o r a n
Tahunan 2012.
Resolusi Biasa 11: Cadangan

Penawaran dan Pemberian Opsyen
kepada Datuk Wira Ir. Azman bin
Mohd.
kepada Pengarah-pengarah, untuk
menawarkan dan memberikan kepada
Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd, opsyen
menurut ESOS II untuk melanggan
sehingga 1,200,000 Saham TNB
tertakluk kepada peruntukan UndangUndang Kecil ESOS II, yang telah
diluluskan pada MAL Syarikat yang
telah diadakan pada 29 Mei 2003.
(iii) Resolusi Biasa 12: Cadangan Untuk

Memperbaharui Kuasa Bagi Pembelian
Saham Sendiri.
membeli saham-saham Syarikat
sehingga 10% daripada modal terbitan
dan modal berbayar Syarikat
dengan menggunakan dana yang
diperuntukkan daripada agregat
untung tertahan dan/atau akaun
premium saham Syarikat. Pemberian
kuasa ini akan terus berkuatkuasa
sehingga berakhirnya MAT Syarikat
yang akan datang melainkan
ia dibatalkan atau diubah pada
mesyuarat agung.
NOTANOTA:
Pendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksi
Pendaftaran Ahli-ahli/Proksi-proksi yang
akan menghadiri Mesyuarat adalah dari
jam 7.00 pagi pada hari Mesyuarat
diadakan. Ahli-ahli/Proksi-proksi perlu
mengemukakan dokumen pengenalan
diri untuk pendaftaran.
Proksi
(i)
Mana-mana Ahli yang layak untuk

menghadiri dan mengundi di
Mesyuarat ini adalah layak untuk
melantik proksi untuk menghadiri
dan mengundi bagi pihaknya.
Proksi tidak semestinya seorang
Ahli Syarikat dan peruntukan di
bawah Seksyen 149(1)(b) kepada
Akta tidak terpakai kepada Syarikat.
(ii)
Instrumen pelantikan proksi perlu

dibuat secara bertulis dan
ditandatangani oleh orang yang
melantik atau peguam yang dilantik
di bawah surat kuasa wakil. Di
mana instrumen pelantikan proksi
dilaksanakan oleh sesebuah
perbadanan, surat ini hendaklah
dimeterai atau ditandatangani oleh

seorang pegawai atau peguam cara
yang dilantik di bawah surat kuasa
wakil.
(iii) Seorang Ahli adalah layak untuk
melantik tidak lebih daripada dua
(2) proksi untuk menghadiri dan
mengundi di Mesyuarat ini. Jika
seorang Ahli melantik dua (2) orang
proksi, pelantikan tersebut tidak
sah melainkan peratus pegangan
saham yang diwakili oleh setiap
proksi ditetapkan.
(iv) Sebuah perbadanan yang menjadi
Ahli Syarikat, boleh melalui resolusi
Pengarah-pengarahnya atau badan
pengawasan yang lain, memberi
kuasa kepada seseorang yang
difikirkan sesuai untuk bertindak
sebagai wakilnya dalam Mesyuarat
ini menurut Artikel 107(6) kepada
Tataurus Syarikat.
(v)
Hanya Ahli yang berdaftar di dalam

ROD setakat 11 Disember 2012
adalah layak menghadiri MAT atau
melantik proksi bagi menghadiri
dan mengundi bagi pihaknya.
(vi) I n s t r u m e n p e l a n t i k a n p r o k s i
hendaklah diterima oleh Symphony
Share Registrars Sdn. Bhd., Aras 6,
Symphony House, Pusat Dagangan
Dana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301
Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan,
Malaysia tidak kurang daripada
empat puluh lapan (48) jam
sebelum waktu yang ditetapkan
untuk Mesyuarat.
Maklumat Tambahan ke atas Resolusiresolusi Biasa 4 hingga 8
Maklumat Tambahan mengenai Butirbutir Pengarah-pengarah yang akan
bersara seperti yang disyaratkan di
bawah Lampiran 8A kepada MMLR
diterangkan secara terperinci di dalam
Laporan Tahunan.
Lampiran I
CADANGAN PINDAANPINDAAN KEPADA TATAURUS SYARIKAT
Artikel
Peruntukan Sedia Ada
Cadangan Pindaan-pindaan
Rasional
Article 1(2)
Interpretation
(New Provision)
Interpretation
Exempt Authorised Nominee refers to
an authorised nominee which is
exempted from compliance with the
provisions of subsection 25A(1) of
Central Depositories Act.
To define the word Exempt

Authorised Nominee in view of the
new provision introduced in
paragraph 7.21(2) of the amended
MMLR dated 22 September 2011.
Article 1(2)
Interpretation
(New Provision)
Interpretation
Omnibus Account means Securities
Account in which ordinary shares are
held in the Company for multiple
beneficial owners in one securities
account.
To d ef i ne t he w or d Om nibus
Account in view of the new provision
introduced in paragraph 7.21(1)
of the amended MMLR dated
22 September 2011.
Article 1(2)
Interpretation
(New Provision)
Interpretation
Share Issuance Scheme means a
scheme involving a new issuance of
shares to the employees.
To define the word Share Issuance

Scheme in view of the new provision
introduced in paragraph 1.01
22 September 2011.
Article 1(2)
Interpretation
(New Provision)
Interpretation
Share Grant Scheme means a scheme
involving the grant of a listed issuers
existing shares to the employees.
To define the word Share Grant

introduced in paragraph 1.01 of the
amended MMLR dated 22 September
2011.
Article 1(2)
Interpretation
(New Provision)
Interpretation
Employee Share Scheme means
collectively a Share Issuance Scheme and
a Share Grant Scheme.
To define the word Employee Share

introduced in paragraph 1.01 of the
amended MMLR dated 22 September
2011.
Article 1(2)
Interpretation
option includes options
under a share scheme for
employees, convertible
securities, warrants and any
other types of options in
respect of the issued or
unissued securities of the
Company.
Interpretation
option includes options under a share
scheme for employees employee share
scheme, convertible securities, warrants
and any other types of options in respect
of the issued or unissued securities of
the Company.
To define the word option in view

of the new provision introduced in
paragraph 1.01 of the amended
Article 9(1)
Every issue of shares or

options to employee and/or
Director shall require the
approval of shareholders in
general meeting. No Director
shall participate in a share
scheme for employees unless
shareholders in general
meeting have approved of
the specific allotment to be
made to such Director.
Every issue of shares or options to

employee and/or Director shall require
the approval of shareholders in general
meeting. No Director shall participate in
a share scheme for employees Share
Issuance Scheme unless shareholders in
general meeting have approved of the
specific allotment to be made to such
Director.
In view of the amended provision

introduced in paragraph 7.03 of
the amended MMLR dated
22 September 2011.
(200866-W)
Lampiran I
Artikel
Peruntukan Sedia Ada
Cadangan Pindaan-pindaan
Rasional
Article 105(4)
A proxy may but need not be

a member of the Company
and need not be an advocate,
an approved Company
auditor or a person approved
by the registrar of companies.
The provisions of Section
149(1)(b) of the Act shall not
apply to the Company.
Subject to Article 106, a member shall be

entitled to appoint not more than two
(2) persons as his proxy to attend and
vote instead of the member at any
general meeting of the Company. There
shall be no restriction as to the
qualification of the proxy. Thus, the
provisions of Section 149(1)(b) of the Act
shall not apply to the Company.
In view of the new provision introduced

in paragraph 7.21A(1) of the amended
MMLR dated 22 September 2011 as
well as to enhance administrative
efficiency at any general meeting of
the Company.
Article 107(4)
A corporation sole or a
statutory corporation may
appoint any person being
Entitled Person (whether a
member of the Company or
not) as its proxies.
A corporation sole or a statutory

corporation may appoint any person
being Entitled Person (whether a
member of the Company or not) as its
proxies.
Enhancement to the Articles of

Association of the Company.
Article 107(A)
Where a member of the

Company is an Authorised
Nominee as defined under
the Central Depositories Act,
it may appoint at least one
proxy (but not more than two
proxies) in respect of each
securities account it holds
with ordinary shares of the
company standing to the
credit of the said securities
account.
(1)
Where a Member of the Company

is an Authorised Nominee as
defined under the Central
Depositories Act, it may appoint at
least one proxy (but not more than
two proxies) in respect of each
securities account it holds with
ordinary shares of the company
standing to the credit of the said
securities account.
Renumbering of the Article in view of

the new amended provision introduced
in paragraph 7.21(1) of the amended
Article 107(A)
(New provision)
(2)
Where a Member of the Company

is an Exempt Authorised Nominee
who holds ordinary shares in
Omnibus Account, there is no limit
to the number of proxies which the
Exempt Authorised Nominee may
appoint in respect of each omnibus
account it holds.
In view of the new amended provision

introduced in paragraph 7.21(1)
22 September 2011.
(3)
Where an Authorised Nominee

appoints two (2) proxies, or where
an Exempt Authorised Nominee
appoints two (2) or more proxies,
the proportion of shareholdings to
be represented by each proxy must
be specified in the instrument
appointing the proxies.
Penyata Mengiringi
Notis Mesyuarat Agung

Tahunan ke-22
(Menurut Perenggan 8.27(2) kepada Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama
Bursa Malaysia Securities Berhad)
Pengarah-pengarah yang bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat dan menawarkan diri untuk
pemilihan semula adalah seperti berikut:
(i)
(ii)
(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
Pengarah-pengarah yang bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada Akta Syarikat, 1965 dan menawarkan diri
untuk pelantikan semula adalah seperti berikut:
(i)
Tan Sri Leo Moggie
(ii)
Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob
Profil Pengarah-pengarah di atas boleh didapati di bahagian Profil Lembaga Pengarah di muka surat 84
hingga 89 di dalam Laporan Tahunan ini.
Kepentingan mereka di dalam sekuriti Syarikat dinyatakan di bahagian Laporan Pengarah di muka surat 221
kepada Penyata Kewangan yang telah diaudit di dalam Laporan Tahunan ini.
(200866-W)
10
Kalendar Kewangan
2012
KEPUTUSAN SUKU TAHUN
DIVIDEN
17 Januari 2012
Pengumuman keputusan suku tahun pertama
berakhir 30 November 2011 yang disatukan
yang belum diaudit
Tarikh
Tarikh
Tarikh
Tarikh
12 April 2012
Pengumuman keputusan suku tahun kedua
berakhir 29 Februari 2012 yang disatukan
yang belum diaudit
Dividen Interim sebanyak 5.09 sen sesaham

biasa yang terdiri daripada dividen kasar
sebanyak 0.38 sen sesaham biasa ditolak 25%
cukai pendapatan dan dividen single tier
sebanyak 4.71 sen sesaham biasa bagi Tahun
Kewangan yang akan berakhir 31 Ogos 2012
19 Julai 2012
Pengumuman keputusan suku tahun ketiga
berakhir 31 Mei 2012 yang disatukan yang
belum diaudit
31 Oktober 2012
Pengumuman keputusan suku tahun keempat
berakhir 31 Ogos 2012 yang disatukan yang
telah diaudit
Pengumuman 26 April 2012

Notis 27 April 2012
Kelayakan 16 Mei 2012
Pembayaran 25 Mei 2012
MESYUARAT AGUNG TAHUNAN

21
November 2012
Notis Mesyuarat Agung Tahunan Ke-22
Penerbitan Laporan Tahunan 2012
Penyata kepada Pemegang-pemegang
Saham mengenai Cadangan untuk
Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian
Balik Saham
18 Disember 2012
Mesyuarat Agung Tahunan Ke-22
2011
KEPUTUSAN SUKU TAHUN
MESYUARAT AGUNG TAHUNAN
28 Oktober 2011
Pengumuman keputusan suku tahun keempat
berakhir 31 Ogos 2011 yang disatukan yang
telah diaudit
17 November 2011
Notis Mesyuarat Agung Tahunan Ke-21

Penerbitan Laporan Tahunan 2011
Penyata kepada Pemegang-pemegang
Saham mengenai Cadangan untuk
Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian
Balik Saham
15 Disember 2011
Mesyuarat Agung Tahunan Ke-21
11
Perhubungan Pelabur
2012 adalah tahun yang
penuh bermakna bagi
Perhubungan Pelabur
syarikat di mana minat pihak
berkepentingan syarikat
mula meningkat sejajar
dengan kebimbangan di
kalangan komuniti pelabur
global dan tempatan
terhadap kemampanan
bekalan tenaga. Apabila
isu-isu utama ini menjadi
tajuk utama perbincangan,
Unit Perhubungan Pelabur
senantiasa berada dalam
radar komuniti kewangan
untuk memberi maklumat
terkini mengenai isu
pengawalseliaan dan
perubahan-perubahan yang
berlaku dalam industri.
Unit Perhubungan Pelabur memacu dan

memudahkan usaha-usaha komunikasi
kewangan antara pelabur institusi yang
sedia ada serta bakal pelabur, para
penganalisa kewangan serta pemegang
saham. Fungsi Perhubungan Pelabur telah
ditempatkan di Jabatan Perhubungan
Pelabur dan Pelaporan Pengurusan di bawah
Bahagian Kewangan Kumpulan syarikat.
Pelaporan Pengurusan berfungsi sebagai
pelengkap dan menyumbang kepada
kredibiliti peranan Perhubungan Pelabur
demi memastikan Unit Perhubungan Pelabur
benar-benar memahami dan menghargai
urusan operasi syarikat serta menyalurkan
maklumat tepat serta mengikuti masa
kepada pihak berkepentingan. Komunikasi
yang baik beserta kemahiran ihsaniah
menjadi pelengkap dalam membantu
pegawai Perhubungan Pelabur berinteraksi
serta memberi maklumat yang lebih jelas
mengenai operasi bisnes syarikat dan isu-isu
yang berkaitan industri tenaga tempatan.
INTERAKSI DI ANTARA SYARIKAT DAN

PASARAN
TNB mengekalkan hubungan kukuh dengan
komuniti pelaburan melalui penglibatan
yang proaktif dan berterusan. Aktivitiaktiviti Perhubungan Pelabur sepanjang
tahun kewangan 2012 telah dilaksanakan
dengan diketuai oleh pengurusan atasan
iaitu Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan
Ketua Pegawai Kewangan dengan dibantu
oleh pegawai-pegawai Perhubungan
Pelabur. Satu siri mesyuarat dan pelbagai
acara telah diadakan bertujuan memberi
akses yang lebih baik kepada komuniti
pelaburan untuk mendekati pihak
pengurusan atasan bagi memahami
perkembangan terbaru syarikat dan juga
isu-isu semasa dalam industri.
Acara Utama pada Tahun Kewangan 2012

Pengumuman Keputusan
Tarikh
Suku Keempat Tahun Kewangan 2011

Suku Pertama Tahun Kewangan 2012
Suku Kedua Tahun Kewangan 2012
Suku Ketiga Tahun Kewangan 2012
28 Oktober 2011
17 Januari 2012
12 April 2012
19 Julai 2012
Acara Lain
Tarikh
Sesi Taklimat oleh SEDA mengenai Pelaksanaan Sistem Tarif

Galakan (FiT)
Lawatan Tapak ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchong
Lawatan Tapak ke Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson
Sesi Dialog bersama Ketua Pegawai Eksekutif dan Ketua Pegawai
Operasi TNB
8 Disember 2011
20 Disember 2011
26 April 2012
22 Mei 2012
DATA STATISTIK BAGI AKTIVITI PEMBABITAN SEPANJANG TAHUN KEWANGAN 2012

Acara
Statistik (bilangan peserta/mesyuarat)
Pengumuman Keputusan Kewangan bagi

Setiap Suku Tahunan dan Taklimat
- penganalisa.
Sesi Taklimat dan Dialog
Mesyuarat Individu dan
Berkumpulan di PersidanganPersidangan dan Lawatan Tapak
Mesyuarat di Pejabat dan Mesyuarat Luar
307 penganalisa kewangan dan media (termasuk

tele persidangan)
55 penganalisa kewangan dan pengurus dana
92 penganalisa kewangan, pengurus dana dan
pelabur
57 mesyuarat termasuk penganalisa kewangan,
pengurus dana dan pelabur
(200866-W)
12
Perhubungan Pelabur
ROADSHOWS DAN PERSIDANGAN
PERHUBUNGAN PELABUR
Komitmen TNB terhadap Perhubungan
Pelabur tidak terbatas dengan hanya
penglibatan di peringkat tempatan, malah
turut melangkaui sempadan Malaysia.
Roadshows dan persidangan yang dihadiri
sepanjang tahun 2012 adalah seperti berikut:
Tarikh
Aktiviti
Sept 2011
18th CLSA Investors Forum

Hong Kong
Mei 2012
Invest Malaysia 2012

Kuala Lumpur
Jun 2012
9th Nomura Asia Equity

Forum Singapura
LIPUTAN PENGANALISA
Aktiviti Perhubungan Pelabur yang konsisten ditambah pula oleh minat pelabur yang
kukuh dapat dilihat dengan adanya liputan yang baik oleh 22 orang penganalisa
penyelidikan ekuiti pada TK2012.
Bil.
Institusi Penganalisa Kewangan
Bil.
Institusi Penganalisa Kewangan
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Affin Investment Bank

Alliance Research
AM Research
CIMB
Citi Research
CLSA
Credit Suisse
Deutsche Bank
ECM Libra Investment Research
Hong Leong Investment Bank
Hwang DBSVickers
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
JP Morgan
KAF
Kenanga Research
Macquarie
Maybank
MIDF Research
Nomura
OSK Research
RHB Research
TA Securities
UBS Securities
Pada tahun ini, TNB menerima dua anugerah yang memberi pengiktirafan kepada usaha
perhubungan pelaburnya; iaitu Certificate of Excellence dari IR Magazine South East Asia
dan Best Senior Management IR Support dari Alpha South East Asia.
JALINAN PERHUBUNGAN BERSAMA

MASYARAKAT KEWANGAN
JUMLAH PEMEGANG SAHAM
TNB mempunyai jumlah pemegang saham yang besar di mana pada 31 Ogos 2012
terdapat seramai 36,962 badan korporat, agensi kerajaan, pemegang saham institusi dan
individu. Khazanah Nasional Berhad terus kekal sebagai pemegang saham terbesar dengan
memiliki 35.4% saham syarikat. Badan-badan korporat dan agensi kerajaan lain memegang
sebanyak 45.7% saham dan orang/syarikat awam tempatan memiliki 6.3% saham.
Pemegangan asing saham TNB semakin meningkat dan mencecah 12.64% pada Ogos
2012 jika dibandingkan dengan 10.72% setahun yang lalu.
Pemegang Saham Luar Negara Pada Tahun Kewangan 2012
%
14.0
13.0
12.38
12.64
12.0
11.0
10.0
11.37
11.34
10.78
10.55
11.66
11.40
11.22
11.94
10.61
10.53
9.0
Ogo 12
Jul 12
Jun 12
Mei 12
Apr 12
Mac 12
Feb 12
Jan 12
Dis 11
Nov 11
Okt 11
8.0
Sep 11
Sebarang pertanyaan mengenai syarikat

boleh dimajukan kepada Unit Perhubungan
Pelabur melalui emel tenaga_ird@tnb.com.
my. Di samping itu, portal Perhubungan
Pelabur (http://www.tnb.com.my/investorsmedia.html) di laman sesawang syarikat
berfungsi sebagai landasan komunikasi
utama bagi Unit Perhubungan Pelabur bagi
memastikan maklumat korporat serta data
kewangan terkini mudah diperolehi oleh
pihak-pihak berkepentingan syarikat. Portal
ini mengandungi beberapa segmen
termasuk Berita dan Sari Isi Utama
(Pengumuman kepada Bursa Malaysia,
Pertukaran dalam Pemegangan Saham, Klip
Berita dan Bahan Persidangan), Maklumat
Kewangan (Keputusan Suku Tahunan,
Statistik Kewangan Kumpulan, Penunjuk
Prestasi Utama, Penarafan Kredit dan
30 Pemegang Saham Teratas), Maklumat
Saham (Penunjuk Harga, Jumlah Urusniaga
Saham dan Carta Saham), Permintaan
Jualan Elektrik dan Pemegang Saham Luar
Negara, Laporan Tahunan, Permohonan
untuk Mesyuarat dan Permohonan bagi
Maklumat Perhubungan Pelabur.
13
Perhubungan Pelabur
KOMITMEN TERHADAP PEMEGANG SAHAM
Komitmen TNB kepada para pemegang sahamnya dapat dilihat menerusi Polisi Dividen Kumpulan yang menjurus kepada pemberian
dividen yang stabil dan mampan, dan pada masa yang sama mengekalkan struktur modal yang efisien demi memastikan dana yang
mencukupi untuk pertumbuhan masa depan. Menurut polisi ini, TNB komited untuk mengagihkan di antara 40%-60% daripada aliran tunai
bebas tahunan syarikat (selepas mengambil kira faedah dan perbelanjaan modal) kepada para pemegang sahamnya dalam bentuk dividen.
Pada tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, pihak Lembaga Pengarah TNB telah mengumumkan:
dividen interim berjumlah 5.09 sen sesaham ditolak cukai pendapatan sebanyak 25% (dividen kasar sebanyak 0.38 sen dan dividen
single-tier sebanyak 4.71 sen); yang berjumlah RM273 juta yang telah dibayar pada bulan Mei 2012; dan
dividen akhir single-tier yang dicadangkan sebanyak 15.00 sen sesaham.
PENARAFAN KREDIT TNB OLEH AGENSI PENARAFAN LUAR

Butiran lengkap penarafan kredit syarikat dan juga sekuriti hutangnya adalah seperti berikut:
Agensi
Prospek
Penarafan Kredit
Klasifikasi Penarafan
Penerangan mengenai Penarafan
MARC
Stabil
AAA Penerbit
AAAID Issue
MARC telah mengesahkan penarafan AAA bagi TNB sebagai penerbit dan
penarafan hutang Islam pada AAAID bagi baki terbitan seperti berikut: i)
RM1.0 bilion Al-Bai Bithaman Ajil notes issuance facility dan ii) RM2.0 bilion
bon Al-Bai Bithaman Ajil.
RAM
Stabil
AAA
RAM telah mengesahkan penarafan Jangka-Panjang AAA bagi Dolar

Amerika 500 juta setara Medium-Term Notes Programme Murabahah
(2005/2025) (MMTN).
S&Ps
Negatif
BBB+
Penarafan ini mempamerkan pendapat Standard & Poors terhadap peranan

penting serta hubungan kukuh antara TNB dengan kerajaan Malaysia.
S&Ps berpendapat bahawa bisnes dan profil risiko kewangan adalah
Memuaskan dan Penting.
MOODYS
Stabil
Baa1
Selaku Penerbit Berkaitan Kerajaan (GRI), penarafan Baa1 menunjukkan

kekuatan kredit syarikat di antara 8-10, yang setaraf dengan rangka
penarafan global Moodys. Ia juga mencerminkan sokongan padu daripada
Kerajaan Malaysia di bawah pendekatan Joint Default Analysis (JDA).
PROFIL KEMATANGAN HUTANG

RM bilion
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
RM
Dolar Amerika
TK2031
TK2030
TK2029
TK2028
TK2027
TK2026
TK2025
TK2024
TK2023
TK2022
TK2021
TK2020
TK2019
TK2018
TK2017
TK2016
TK2015
TK2014
TK2013
TK2012
0.0
YEN
(200866-W)
14
Prestasi Saham
Syarikat telah disenaraikan di Papan Utama Bursa Malaysia. Pada TK2012, saham TNB telah mencatatkan jumlah perolehan sebanyak
RM6,337 juta dengan 1,018 juta saham diniagakan berbanding jumlah perolehan sebanyak RM11,429 juta dengan 1,770 juta saham
diniagakan pada tahun kewangan 2011.
PERGERAKAN HARGA SAHAM TNB & JUMLAH BULANAN YANG DINIAGAKAN
(RM)
(000)
8.0
140,000
7.5
120,000
7.0
100,000
6.5
80,000
6.0
60,000
5.5
40,000
5.0
20,000
4.5
Sept 11
Okt 11
Nov 11
Dis 11
Jan 12
Jumlah Diniagakan (000)
Jumlah Diniagakan (000)
Feb 12
Mac 12
Apr 12
Harga Saham (RM) Tertinggi
Mei 12
Jun 12
Jul 12
Ogo 12
Harga Saham (RM) Terendah
Sept 11
Okt 11
Nov 11
Dis 11
Jan 12
Feb 12
Mac 12
Apr 12
Mei 12
Jun 12
Jul 12
Ogo 12
83,248
83,229
46,978
73,632
74,028
58,542
123,634
97,046
91,209
107,491
81,455
97,803
Harga Saham (RM) Tertinggi
5.30
5.98
5.92
5.90
6.23
6.38
6.71
6.61
6.67
6.76
6.83
6.99
Harga Saham (RM) Terendah
4.99
5.00
5.34
5.44
5.95
5.99
6.19
6.37
6.17
6.39
6.53
6.79
PRESTASI HARGA SAHAM TNB & INDEKS KOMPOSIT BURSA SAHAM KUALA LUMPUR 2 SEPT 2011 30 OGOS 2012
(RM)
(BSKL)
4.5
1,100
BSKL
Ogo 12
1,200
Jul 12
5.0
Jun 12
1,300
Mei 12
5.5
Apr 12
1,400
Mac 12
6.0
Feb 12
1,500
Jan 12
6.5
Dis 11
1,600
Nov 11
7.0
Okt 11
1,700
Sep 11
7.5
Harga Saham (RM)
15
Fakta Sepintas Lalu

Jumlah warga kerja melebihi
BILANGAN WARGA KERJA
33,500
orang di seluruh Kumpulan
Hampir
ANGKA ASET
RM88
bilion dalam aset
Dianggarkan
JUMLAH PELANGGAN
SAIDI
8.3
63.32
juta pelanggan di Semenanjung Malaysia, Sabah

dan Labuan
minit pengurangan ketara dalam System Average
Interruption Duration Index (SAIDI) setiap pelanggan
setahun
Jumlah kapasiti terpasang adalah

KAPASITI TERPASANG
PERTUMBUHAN HASIL
9,041
7,130
1,911
11.2%
terdiri daripada
MW
loji haba dan
MW
MW
loji hidro
(Semenanjung pada 10.8%, SESB pada 18.7%)
(200866-W)
16
6
Perutusan Pengerusi
kepada Pemegang Saham
Para Pemegang Saham Sekalian
TAHUN
KEWANGAN 2012
MERUPAKAN
SATU LAGI
TEMPOH YANG
MENCABAR BAGI
TENAGA
NASIONAL
BERHAD (TNB).
Tan Sri Leo Moggie
Pengerusi
Annua l R e port 2 0 1 2
17
Perutusan Pengerusi kepada Pemegang Saham
Sumber tenaga di seluruh dunia

semakin susut. Keadaan ini
yang diikuti dengan
ketidakstabilan geo-politik
bukan sahaja telah
mengakibatkan kenaikan,
bahkan pergolakan harga bahan
api pada tahun ini. Di Malaysia,
permintaan untuk tenaga
elektrik terus melambung pada
kadar 4.3% di Semenanjung dan
4.8% di Sabah, selaras dengan
perkembangan ekonomi dan
dengan demikian,
mengukuhkan keperluan untuk
melabur dalam infrastruktur
utama yang baharu. Ini
ditambah pula dengan isu
alam sekitar.
Walau bagaimanapun, perkara paling

mendesak yang perlu diurus oleh TNB ialah
masalah kekurangan bekalan gas yang
berpanjangan. Kira-kira 60% kapasiti
penjanaan di Semenanjung Malaysia
bergantung kepada gas dan dengan
demikian, kekurangan tersebut memberi
kesan besar kepada syarikat di mana ia
memerlukan kita menggunakan bahan api
alternatif yang lebih mahal seperti medium
fuel oil dan sulingan.
Cabaran yang dihadapi ini menyukarkan kita
menyempurnakan tanggungjawab teras kita
untuk Keeping the Lights On. Namun, melalui
penggemblingan sumber dan kerjasama
secara berpasukan yang telah kita amalkan
selama lebih 60 tahun, ia membolehkan TNB
mencapai keputusan kewangan dan prestasi
operasi yang sangat memberangsangkan.
Dalam menyampaikan perkhidmatan yang
cekap kepada para pengguna sambil
memastikan kewangan yang berhemat, kita
terus berusaha untuk mencipta inovasi dan
mencari teknologi yang lebih baik untuk
mempertingkatkan tahap kecekapan
operasi syarikat. Langkah ini telah membantu
syarikat menurunkan kos serta memperkukuh
asas. Namun, kita mungkin tidak dapat
menghasilkan keputusan memberangsangkan
yang dicapai pada tahun kewangan ini
tanpa sokongan Kerajaan yang banyak
membantu dalam mengurangkan impak
kenaikan kos bahan api.
Kerajaan telah memperkenalkan pakej

pampasan yang berkuatkuasa mulai bulan
Januari 2012, di mana melaluinya kos
tambahan yang perlu ditanggung oleh TNB
dikongsi bersama oleh tiga pihak, iaitu
Kerajaan, Petronas dan TNB. Sejak skim
pampasan ini dilaksanakan, kita telah
menerima sejumlah RM3,154.5 juta
yang telah banyak membantu dalam
meringankan beban kewangan dan
membolehkan syarikat mencatatkan margin
keuntungan kita semula mulai suku kedua
Tahun Kewangan (TK)2012.
Mekanisme pampasan kos ini, walau
bagaimanapun, hanyalah merupakan
penahan jurang sehingga langkah mampan
dapat dilaksanakan bagi merintis kepada
pembentukan sebuah industri yang lebih
terbuka, berdaya saing dan cekap. Saya
berasa gembira untuk memaklumkan
bahawa banyak kerja asas sudah dilakukan
untuk mencapai matlamat tersebut.
Kerajaan dan pihak pengawalselia telah
memberi petunjuk bahawa beberapa dasar
dan rangka kerja baharu akan diwujudkan
tidak lama lagi untuk mengatasi isu kos
bahan api yang akan memanfaatkan semua
pihak yang terlibat.
(200866-W)
18

PRESTASI KEWANGAN
Kumpulan mencatatkan keuntungan mantap
sebanyak RM4,197.6 juta pada tahun ini,
iaitu peningkatan sebanyak tiga kali ganda
berbanding RM965.4 juta yang dicapai pada
TK2011. Sementara itu, jumlah hasil kita
meningkat sebanyak 11.2% berbanding
peningkatan perbelanjaan operasi sebanyak
2.1%. Ini menghasilkan margin EBITDA yang
lebih tinggi sebanyak 25.1% berbanding
23.3% pada TK2011. Peningkatan margin
EBITDA ini sebahagiannya disumbangkan
oleh penambahbaikan kecil sebanyak 1.5%
volum purata harian gas, daripada
946mmscfd pada TK2011 kepada 960mmscfd
pada TK2012.
Lembaga Pengarah amat gembira terhadap
pencapaian prestasi TNB yang cemerlang
ini. Justeru, saya berasa amat sukacita untuk
mengumumkan bahawa selepas tidak dapat
mengisytiharkan dividen akhir bagi TK2011,
kami mengesyorkan pembayaran dividen
satu peringkat akhir sebanyak 15.0 sen
sesaham biasa bagi tahun kewangan ini
untuk diluluskan oleh para pemegang
saham di Mesyuarat Agung Tahunan akan
datang. Saya yakin para pemegang saham
kita akan menyambut baik cadangan ini
dan akan meluluskannya di Mesyuarat
Agung Tahunan akan datang.

Seperti yang dimaklumkan di atas, langkah
menerangi negara sambil memastikan
kemampanan operasi TNB semakin mencabar.
Walau bagaimanapun, misi kita ini dipandu
oleh Pelan Transformasi Strategik 20 tahun
yang kita lancarkan pada tahun 2005. Pelan
ini, yang dibahagikan kepada empat fasa di
mana setiap fasa merangkumi tempoh lima
tahun, telah mengukuhkan asas kita dan
meletakkan syarikat di kedudukan yang lebih
teguh, ke arah merealisasi wawasan jangka
panjang kita untuk menjadi sebuah syarikat
terkemuka di dunia.
Walaupun kita baru menempuh kurang

daripada separuh perjalanan ke arah
pelaksanaan Pelan Strategik tersebut,
namun kita sudah pun mencapai beberapa
keputusan yang sangat menggalakkan.
Pelbagai aspek penting prestasi kita dari
s e g i penjanaan, p enghant ar an dan
pembahagian tenaga elektrik sudah
mencapai atau hampir mencapai piawaian
bertaraf dunia. Pada tahun 2011, Platts
menaraf TNB sebagai syarikat utiliti elektrik
ke-24 terbaik di dunia dan ketiga terbaik di
Asia. Penarafan daripada sebuah organisasi
ternama sedemikian nyata menggambarkan
kecemerlangan prestasi pengurusan
kewangan dan operasi kita.
Kini, kita sedang memasuki Pelan Strategik
fasa kedua yang dikenali sebagai Gemilang
2015 Growth, Global, Green yang dilancarkan
pada 4 Januari 2011. Fasa ini memfokus
kepada usaha untuk mempertingkatkan lagi
operasi kita dalam bidang tradisi syarikat,
iaitu menjana, menghantar dan membahagi
tenaga elektrik sambil pada masa yang sama
meneroka usaha niaga berkaitan tenaga
baharu, baik di dalam mahupun di luar
negara. Sambil berusaha gigih untuk
mencapai kecemerlangan perniagaan, kita
juga akan memastikan supaya operasi kita
mencapai tahap mesra alam sebaik mungkin.
Bagi mempertingkatkan lagi perniagaan
teras kita, syarikat telah melancarkan
beberapa inisiatif untuk menambahbaik
tahap kecekapan kos dan keberkesanan
operasi. Ini meliputi pembentukan pelan
dan program pengurusan kewangan dan
aset yang menyeluruh. Saya berasa sukacita
untuk memaklumkan bahawa inisiatif
yang dilaksanakan sedang membuahkan
hasil. Pencapaian utama pada tahun ini
adalah pengurangan selanjutnya dalam
Kehilangan Penghantaran dan Pembahagian
kepada 8.25%, mengatasi sasaran kita, iaitu
kurang 9%.
Dari segi pengembangan perniagaan, kita
percaya bahawa TNB harus memanfaatkan
kepakarannya untuk membangunkan
sumber hasil baharu dalam industri tenaga

tempatan dan juga di luar negara. Bagi
menyokong pelan pertumbuhan ini, kita
sedang mengusahakan rangka kerja
pembangunan dan dasar perniagaan yang
berkesan bagi meletakkan syarikat di
landasan yang sesuai ke arah mencapai
hasil bukan utama bernilai RM5 bilion
menjelang tahun 2015.
SAMBIL KEKAL HIJAU

Bentuk perniagaan yang dikendali
menyebabkan TNB sangat prihatin terhadap
impaknya kepada alam sekitar. Tenaga yang
dijana di seluruh dunia masih berasaskan
hidrokarbon di mana semakin banyak
tenaga dikeluarkan, semakin banyak jugalah
CO2 dilepaskan ke atmosfera. Di Malaysia,
tidak kurang 90% daripada campuran tenaga
untuk penjanaan tenaga diwujudkan
daripada bahan api fosil.
Pada tahun 2011, kita telah melancarkan
Dasar Tenaga Hijau yang menyebut bahawa
TNB komited untuk menyokong agenda
hijau negara dan meminimumkan impak
perniagaan kita kepada alam sekitar dengan
mengamalkan operasi yang mampan dan
cekap melalui penggunaan teknologi dan
pelaburan sewajarnya. Inisiatif hijau kita
dihimpun di bawah strategi Green
Renewable Energy and Energy Efficient
Roundtable atau GREENER TNB, di mana
menerusinya kita telah melancarkan
beberapa program untuk menggalakkan
operasi lebih hijau bukan hanya di TNB,
malah secara umumnya, dalam sektor
tenaga di negara kita.
Kita menyokong seruan Kerajaan supaya
menambah sumbangan tenaga boleh
baharu (RE) dalam campuran bahan api
tenaga kepada 5.5% menjelang tahun 2015,
dengan melabur dalam beberapa projek
RE yang memanfaatkan potensi hidro
dan biomass negara. TNB sedang
membangunkan dua loji hidroelektrik
baharu, iaitu di Terengganu dan Pahang,
dan sebuah loji biomass di Pahang secara
19
usahasama dengan Felda Global Venture

(FGV). Kita juga sedang bekerjasama
dengan Sime Darby untuk mengkaji potensi
enapcemar loji minyak sawit untuk
digunakan di loji biogas.
Dalam industri pula, kita telah mempromosi
RE di kalangan pengeluar kecil dengan
mengendalikan beberapa kajian untuk
memudahkan sambungan tenaga keluaran
masing-masing ke grid. TNB juga merupakan
pe nt a d b i r F e e d - i n - Ta ri f f (Fi T) y a n g
dilaksanakan oleh Kerajaan baru-baru ini.
Kita percaya bahawa tindakan syarikat
menjuarai tenaga hijau hanya boleh
membuahkan hasil sebenar jika rakyat
Malaysia menerima falsafah di sebaliknya.
Justeru, kita berusaha dengan bersungguhsungguh untuk meningkatkan kesedaran
tentang alam sekitar di kalangan orang ramai,
melalui pelbagai promosi dan insentif secara
kerjasama dengan beberapa agensi kerajaan.
Di TNB sendiri, warga kerja kita mengitar
semula dan mengurangkan sisa, sementara
warga kerja di Bahagian Penghantaran
terlibat secara aktif dalam gerakan menanam
pokok. Idea di sebalik menanam pokok
muda ini adalah untuk menggantikan
sebarang pokok yang ditebang semasa
menjalankan kerja pembangunan infrastruktur
Penghantaran di seluruh negara. Pokok muda
ditanam di bawah program yang dikenali
sebagai Tree For A Tree di tempat-tempat
ibadat, rumah anak yatim dan taman. Bagi

menggalakkan budaya berkesedaran alam
sekitar di kalangan lebih 33,500 tenaga kerja
kita, syarikat telah menjalankan beberapa
program kesedaran dan latihan serta
menghantar pekeliling dan maklumat ke
intranet syarikat. Portal kita meliputi Forum
HIJAU, yang memberi peluang kepada warga
kerja untuk berbincang mengenai pelbagai
topik berkaitan alam sekitar.
PELANGGAN DIDAHULUKAN
TNB sentiasa menghargai para
pelanggannya. Keutamaan yang kita
letakkan terhadap pelanggan digambarkan
pada tema fasa pertama Pelan Strategik
20 tahun kita, iaitu Kecemerlangan
Perkhidmatan 10-10 (SE10-10). Pelbagai
pelan tindakan telah dilaksanakan untuk
mengenalpasti keperluan dan harapan
pelanggan dan bukan sekadar memenuhi,
malah mengatasinya supaya kita
dapat memuaskan hati pengguna akhir
kita. Sejajar dengan keperluan fasa
kedua Pelan Strategik ini, kita sedang
menambahbaik semua inisiatif yang sudah
dijalankan bagi mempertingkatkan
kemesraan pengalaman pelanggan ketika
berurusan dengan syarikat kita.
tumpuan bagi pelanggan mengemukakan

pertanyaan. Sesuai dengan perkembangan
semasa, syarikat juga telah mempertingkatkan
lagi perkhidmatan dan kemudahan elektronik
kita. Hasil daripada inisiatif tersebut, pada
Tahun Kewangan 2012, TNB mencapai
7.2 mata daripada 10 mata dalam Kaji Selidik
Kepuasan Pelanggan yang dijalankan oleh
sebuah syarikat penyelidikan pasaran
antarabangsa. Kita gembira terhadap prestasi
ini yang mencatatkan satu peningkatan,
berbanding pencapaian sebelumnya
sebanyak 7.0 mata.
PEMBANGUNAN WARGA KERJA

Hakikatnya, kejayaan TNB bergantung
kepada warga kerjanya. Walaupun kita
telah mengatur Pelan Strategik 20 tahun,
namun ia tidak akan membuahkan hasil
sekiranya sumber manusia kita tidak
mampu mencapai matlamat mercutanda
yang telah disusun sepanjang perjalanan
ini. Kita mempunyai tenaga manusia yang
besar bilangannya melebihi 33,500 orang
dan kini sedang berusaha untuk
memastikan supaya kita mempunyai
kekuatan yang sama teguh dari segi kualiti
atau tahap profesionalisme, di kalangan
warga kerja besar yang kita miliki ini.
Pada tahun yang ditinjau, kita telah

menjenama semula Pusat Khidmat Pelanggan
dengan mentransformasinya menjadi pusat
(200866-W)
20
Sesuai dengan pelan syarikat untuk

mengembangkan perniagaan di Malaysia
dan luar negara, kita perlu menyediakan
warga kerja kita dengan peluang
pembangunan profesional yang sesuai
supaya mereka boleh bersaing di peringkat
dunia. Sejak kebelakangan ini, banyak
tumpuan diberikan terhadap latihan di
tempat kerja, baik di dalam mahupun di
luar negara, bagi melengkapkan warga
kerja kita dengan pendedahan yang bernilai
secara terus. Kita turut memberi lebih
banyak tumpuan terhadap sesi coaching
and mentoring dalaman yang khusus,
sebagai tambahan kepada sesi latihan biasa
yang diadakan dalam kelas.
Bagi menyuntik semangat di kalangan
warga kerja, kita memberi ganjaran kepada
mereka dalam bentuk pengiktirafan dan
anugerah yang sewajarnya. Pada masa
yang sama, beberapa orang kakitangan kita

juga telah menerima pengiktirafan daripada
pelbagai institusi luar. Sebagai contoh,
pada tahun kewangan semasa, salah
seorang eksekutif kita telah dinobat sebagai
Pengurus Terbaik oleh Malaysian Institute
of Management. Sementara itu, pasukan
Innovative and Creative Circle (ICC) kita
kerap memenangi anugerah daripada
Perbadanan Produktiviti Malaysia.
TANGGUNGJAWAB SOSIAL KORPORAT

Walaupun negara telah maju, namun masih
terdapat sebahagian kecil masyarakat di
kawasan pedalaman yang tidak mendapat
bekalan elektrik. Kita mempunyai misi untuk
berkhidmat kepada kumpulan masyarakat
ini dan menerangi kehidupan mereka
melalui bekalan elektrik. Di kawasan di mana
sambungan ke grid nasional tidak boleh

dilakukan, kita memasang sumber elektrik
alternatif seperti solar dan turbin angin.
Kita turut memperkasakan penduduk yang
terpinggir dan kurang bernasib baik melalui
pelbagai program hubungan kemasyarakatan
seperti Baiti Jannati. Menerusi program ini,
kita menaik taraf kediaman ibu bapa tunggal,
penduduk miskin tegar, warga emas dan
keluarga yang kurang bernasib baik serta
memastikan isi rumah tersebut menerima
semua keperluan asas seperti air, elektrik
dan sanitasi yang sewajarnya. Kita turut
menyokong keperluan pendidikan anakanak mereka, di mana wajar. Sehingga kini,
kita telah mengubahsuai sebanyak 107
kediaman dan memperuntuk sejumlah
RM1.75 juta bagi memenuhi keperluan
keluarga penerima manfaat.
21

Kita juga bertekad untuk membantu
memperkembangkan keupayaan modal
insan negara melalui sokongan berterusan
yang kita berikan kepada Universiti
Tenaga Nasional (UNITEN) dan inisiatif
pendidikan yang lain. Sementara itu, Yayasan
Tenaga Nasional (YTN) mengeluarkan
biasiswa dan pinjaman boleh tukar kepada
golongan muda warga Malaysia yang
cemerlang, dengan membuka peluang
kepada mereka untuk meneruskan impian
belajar di universiti tempatan dan luar
negara yang terbaik. Sehingga kini, lebih
8,000 belia telah mendapat manfaat
daripada program bantuan kewangan
tersebut. Pada Tahun Kewangan 2012, YTN
telah membelanjakan sejumlah RM42.9 juta
untuk menaja 1,868 orang pelajar,
sumbangan tahunan terbesar pernah dibuat
oleh TNB ke arah mempertingkatkan tenaga
kerja profesional syarikat, dan negara kita.
Kita percaya bahawa setiap individu
mempunyai potensi terpendam, dan jika kita
boleh membantu menghidupkan potensi ini,
maka kita mampu menyumbang kepada
matlamat pengukuhan negara. Falsafah ini
turut diamalkan dalam bidang perniagaan
dan sukan, melalui Program Pembangunan
Vendor dan penajaan sukan yang kita jayakan.
MENUJU KE HADAPAN
Dalam menghadapi senario semasa di
mana kita berhadapan dengan masalah
sumber yang semakin susut dan kos bahan
api yang semakin melabung, wujud
keperluan segera untuk menilai semula
keseluruhan rantaian nilai bekalan tenaga.
Di TNB, kita sedang meneroka beberapa
alternatif untuk melindungi bekalan masa
depan. Selain daripada inisiatif RE yang
disebut sebelum ini, kita juga sedang
meninjau lebih banyak teknologi arang
batu yang bersih, gas asli cecair (LNG),
mengimport tenaga elektrik berasaskan
hidro dari Sarawak dan membeli tenaga
elektrik dari beberapa negara jiran.
Saya ingin menekankan bahawa TNB tidak

mempunyai niat untuk menaikkan
permintaan tenaga bagi meningkatkan
jualan kita. Matlamat kita sebaliknya adalah
untuk menggalakkan kecekapan tenaga
dan pengurusan permintaan tenaga supaya
dapat mewujudkan persekitaran tenaga
yang mampan.
Sehubungan itu, kita berasa sukacita
terhadap perkembangan dasar yang
diumumkan baru-baru ini. Kerajaan berazam
untuk melaksanakan skim perintis Peraturan
Berasaskan Insentif (IBR) menjelang tahun
2013 atau 2014. Kami menyambut baik IBR
yang akan menjadi ukur rujuk prestasi kita
berbanding amalan terbaik, kerana ia saling
melengkapi perjalanan kita ke arah mencapai
kecemerlangan perkhidmatan dan operasi
syarikat. Di samping itu, selain IBR,
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau
dan Air dan Suruhanjaya Tenaga telah
mencadangkan mekanisme Imbalance Cost
Pass-Through (ICPT) untuk menetapkan tarif
elektrik, di mana Fuel Cost Pass Through
(FCPT) akan menjadi komponen utama.
Kita percaya sepenuhnya bahawa FCPT
sangat penting bukan sahaja kepada
kemampanan TNB malah kepada Industri
Bekalan Elektrik Malaysia. Justeru, saya
menyambut baik pengenalan IBR dan
semakan tarif yang akan menggambarkan
lebih tepat lagi kos bahan api yang memacu
bekalan tenaga negara kita.
Kecemerlangan Industri Perdana Menteri

(AKIPM) pada tahun 2007, pengiktirafan
perindustrian paling tinggi di negara ini
yang pernah diterima oleh sesebuah badan
korporat. Pencapaian TNB ini mencerminkan
keupayaan luar biasa Dato Sri Che Khalib
sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif.
Pada masa yang sama, saya ingin mengalualukan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif
kita yang baru, Datuk Wira Ir. Azman Mohd,
seorang veteran dalam syarikat yang
seluruh tempoh kerjayanya adalah bersama
TNB. Saya bersependapat dengan Lembaga
Pengarah bahawa Datuk Wira Ir. Azman
akan terus membina asas keteguhan yang
telah diatur oleh para pemimpin sebelum
beliau, untuk menerajui syarikat memasuki
masa depan yang lebih cemerlang.
Seperti yang dinyatakan terdahulu dalam
perutusan ini, TNB tidak mungkin dapat
mencatatkan keputusan yang dicapai pada
tahun ini tanpa campur tangan positif oleh
Kerajaan. Justeru, saya ingin mengambil
kesempatan di sini untuk merakamkan
penghargaan kepada Kerajaan Malaysia dan
badan-badan kawalselia terutamanya
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan
Air serta Suruhanjaya Tenaga atas
kerjasama mereka. Dengan sokongan
berterusan ini, saya yakin TNB akan mampu
mencipta langkah yang lebih cemerlang
sebagai warga korporat yang berjaya dan
bertanggungjawab.
PENGHARGAAN
Saya gembira terhadap prestasi TNB pada
tahun yang ditinjau, yang dicapai hasil
ketekunan seluruh keluarga TNB. Justeru,
saya dengan ikhlas ingin menyampaikan
ucapan terima kasih kepada seluruh 33,500
orang kakitangan kita. Saya juga ingin
merakamkan ucapan penghargaan khas
kepada Dato Sri Che Khalib bin Mohamad
Noh. Di bawah kepimpinan beliau
sepanjang lapan tahun, TNB telah menerima
pelbagai pengiktirafan, termasuk Anugerah
Tan Sri Leo Moggie

Pengerusi
(200866-W)
22
Ulasan
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif
Para Pemegang Saham Sekalian
NEGARA-NEGARA
MAJU MASIH
LAGI MERASAI
BAHANG
KEMELUT KRISIS
KEWANGAN
TAHUN 2008.
Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
23
Ekonomi AS masih belum

bangkit daripada defisit kerajaan
yang besar, manakala beberapa
buah negara yang menganggotai
Eurozone, lumpuh akibat
hutang negara yang
merencatkan pertumbuhan
domestik dan perdagangan
antarabangsa. Di samping
kegagalan fiskal, harga minyak
dan bahan api lain mengalami
keadaan turun naik berikutan
keadaan politik yang tidak stabil
di Timur Tengah dan gangguan
terhadap permintaan global.
Malaysia terlepas daripada krisis global ini

disebabkan terutamanya oleh kedudukan
ekonomi yang teguh disokong oleh
permintaan dalam negara yang kukuh, dasar
makroekonomi yang pragmatik dan usaha
kerajaan untuk mewujudkan rangsangan
selanjutnya melalui Program Transformasi
Ekonomi (ETP). Pertumbuhan Keluaran
Dalam Negara Kasar (KDNK) bagi tahun 2011
berada pada 5.1% dan walaupun dijangka
akan merosot kepada 4.0-5.0% pada 2012,
pakar ekonomi masih berpendapat bahawa
ia sihat memandangkan keadaan luaran
yang berpanjangan. Keadaan ekonomi
domestik kekal memberangsangkan, seperti
yang digambarkan dalam peningkatan
permintaan terhadap tenaga elektrik.
Dalam Tahun Kewangan (TK) 2012,
permintaan tenaga elektrik meningkat
sebanyak 4.3% di Semenanjung Malaysia
dan 4.8% di Sabah. Berhadapan dengan
persekitaran industri tenaga yang mencabar,
keadaan ini memberi kesan kepada kita. Yang
paling mencabar adalah bekalan gas hanya
meningkat sedikit sahaja. Sementara sektor
tenaga bergantung kepada bekalan sebanyak
1,250 juta standard kaki padu sehari (mmscfd)
gas untuk memastikan semua loji janakuasa
gas beroperasi. Pada 2012, bekalan purata
gas untuk sektor tenaga hanya 960mmscfd,
mencatatkan peningkatan 1.5% daripada
946mmscfd pada tahun lepas. Ini mendorong
pergantungan kepada bahan api yang lebih
mahal seperti arang batu, minyak bahan api
sederhana (MFO) dan bahan api sulingan,
menerbitkan kos tambahan sebanyak
lebih RM2.2 bilion dalam tempoh 12 bulan
yang ditinjau.
1 Laporan BNM 2012 (f)
(200866-W)
24

Walau bagaimanapun, kita bertuah kerana
Kerajaan telah membantu dengan
memperkenalkan mekanisme perkongsian
kos pada Disember 2011 di mana kos
tambahan bahan api untuk memastikan
perkhidmatan kita sentiasa berterusan
menyambut seruan Keeping the Lights On
dikongsi sama rata oleh Kerajaan, Petronas
dan kita. Dengan bantuan kewangan penting
ini, kita berjaya memperbaiki kedudukan
kewangan kita dan menghasilkan prestasi
yang membanggakan pada tahun ini.
PRESTASI KEWANGAN
Keuntungan bersih Kumpulan melonjak
dengan ketara sebanyak 334.8% daripada
RM965.4 juta pada TK2011 kepada RM4,197.6
juta. Keputusan ini dicapai hasil peningkatan
sebanyak 11.2% dalam jumlah hasil iaitu
daripada RM32,241.2 juta pada TK2011
kepada RM35,848.4 juta pada tahun kewangan
ini. Hasil didorong oleh peningkatan 10.5%
atau RM3,275.6 juta dalam jualan elektrik
Kumpulan hasil pertambahan permintaan
serta kenaikan 7.1% tarif pada 1 Jun 2011.
Pada masa yang sama, langkah kawalan kos
menyeluruh juga menyumbang kepada
peningkatan kecil operasi sebanyak 2.1%,
daripada RM30,956.4 juta pada TK2011
kepada RM31,592.1 juta pada TK2012.
Justeru, Margin Pendapatan Sebelum
Faedah, Cukai, Susutnilai dan Pelunasan
(EBITDA) kita meningkat kepada 25.1%
daripada 23.3% pada tahun kewangan lepas
(selepas penyataan semula Pampasan Kos
Bahan Api kepada tahun kewangan masingmasing). Walau bagaimanapun, jika TNB
diberi pampasan sepenuhnya bagi kos
bahan api tambahan yang ditanggung
akibat penggunaan bahan api minyak
pertengahan dan bahan api sulingan yang
lebih tinggi, EBITDA kita adalah berjumlah
27.2%. Peningkatan kecil dalam bekalan gas
pada tahun ini juga menyumbang kepada
margin EBITDA yang lebih baik.
Bagi memenuhi permintaan tenaga elektrik,
kita perlu menambah penjanaan daripada
loji janakuasa arang batu, menyebabkan
kenaikan 10.1% dalam penggunaan arang
batu daripada 18.9 juta tan metrik pada
TK2011 kepada 20.8 juta tan metrik pada

TK2012. Walau bagaimanapun, kesan ini
telah diimbangi oleh kenaikan penggunaan
arang batu, seperti yang dapat dilihat dalam
kos arang batu purata lebih rendah yang
ditanggung pada TK2012 berharga USD103.6
setiap tan metrik berbanding USD106.9
setiap tan metrik pada TK2011.
Saya dengan sukacitanya ingin menyatakan
bahawa pada tahun yang dikaji, kita telah
berjaya mencapai ketiga-tiga Petunjuk Prestasi
Utama, iaitu pulangan atas aset (ROA)
sebanyak 4.6%, mengatasi sasaran kita 2-3%;
kos seunit syarikat (CPU) pada 31.6sen/kWh,
berbanding sasaran antara 32.7-33.7sen/kWh,
dan hasil daripada perniagaan bukan teras
sebanyak RM2.3 bilion, sementara sasaran
adalah antara RM1.8-1.9 bilion. Perlu diakui
bahawa ROA dan CPU syarikat memaparkan
kesan pampasan kos bahan api yang diterima
daripada Kerajaan dan Petronas.
MAKLUMAT PENTING OPERASI

Walaupun prestasi kewangan kita nyata
dirangsang oleh mekasime perkongsian kos,
namun kecekapan operasi serta usaha
bersungguh-sungguh penjimatan kos di
25

Bagi tempoh yang sama, kita juga telah
menetapkan sasaran penciptaan nilai lebih
kurang RM7 bilion. Ini merangkumi inisiatif
strategik meliputi pengurangan yang
berlanjutan dalam kerugian Penghantaran
dan Pembahagian, peluasan geografi,
pelarasan tarif, tahap kecekapan dan
p r o dukt i vi t i y ang lebih ting g i dan
pengurusan kewangan.
seluruh syarikat juga perlu diberi perhatian.

Ketiga-tiga bahagian teras, iaitu Penjanaan,
Penghantaran dan Pembahagian, terus
berusaha untuk mencapai standard bertaraf
dunia dalam pelbagai aspek penting
perniagaan masing-masing, dan kini semakin
hampir untuk mencapai matlamat tersebut.
Bahagian Penjanaan mencatatkan faktor
ketersediaan setara (EAF) lebih daripada
90% pada 60% stesen janakuasa, sambil
mengurangkan faktor henti tugas tidak
terancang setara EUOF) kepada 3.5%
daripada 7.1% pada 2011. Bahagian
Penghantaran terus memperbaiki indeksindeksnya, seperti sistem minit, kelewatan
bulanan dan kerugian penghantaran.
Sistem minitnya secara konsisten kurang
daripada 1.03 minit berbanding empat
tahun lepas (TK2010 0.9min, TK2009,
TK2011 dan TK2012 1.0min). Di Bahagian
Pembahagian pula, Sistem Indeks Tempoh
Purata (SAIDI) menampilkan penurunan
selanjutnya kepada 62.3 minit setiap
pelanggan setahun, yang semakin hampir
dengan sasaran kita iaitu kurang daripada
50 minit setiap pelanggan setahun
menjelang 2015. Apa yang paling
membanggakan ialah kejayaan kita
mencapai sasaran kerugian Penghantaran
dan Pembahagian kurang daripada 9%
dengan margin yang besar, iaitu mencatat
kerugian pada kadar 8.2%.
Kejayaan operasi kita adalah disebabkan
terutamanya oleh penggunaan berterusan
teknologi yang lebih maju dan berkesan
serta peningkatan kecekapan dan tahap
profesionalisme warga kerja kita. Aspek ini
merupakan salah satu daripada empat
bidang fokus utama Gemilang 2015, fasa
kedua Pelan Strategik 20 Tahun kita.
GEMILANG 2015 GROWTH, GLOBAL,

GREEN
Gemilang 2015 merangkumi empat pelan
ti n d a kan b er sep adu y ang di r angka
untuk membolehkan TNB berada di atas
landasan yang tepat bagi mencapai objektif
muktamadnya menjadi syarikat pembekal
tenaga terulung di dunia. Empat tindakan
tersebut adalah:
Kewangan, mengoptimumkan kos dan

memanfaatkan peluang perniagaan
yang wujud atau ada
Teknologi, untuk mempertingkatkan
kecemerlangan operasi menggunakan
pelbagai teknologi terkini
Dari segi keupayaan, untuk
mempertingkatkan produktiviti dan
profesionalisme warga kerja kita
Dari segi luaran, untuk memuaskan
pelanggan kita dan menjadikan TNB
sebagai peneraju tenaga hijau
Mengoptimumkan kos & memanfaatkan

peluang perniagaan. Ke arah
mengoptimumkan kos, semua bahagian di
dalam Kumpulan diharap akan memantau
secara terperinci perbelanjaan mereka dan
memastikan penggunaan sumber kewangan
dengan bijak. Selain itu, kita juga memberi
perhatian utama untuk mencegah kerugian
tidak sewajarnya seperti kecurian dan
penipuan, sambil mengurus dengan
berhemat kemungkinan punca yang boleh
mengakibatkan kerugian dan pembaziran
dana syarikat. Kita mengawasi prestasi
pengoptimuman kos kita dengan sasaran
untuk mencapai ROA sebanyak 6-7%
menjelang akhir tempoh Gemilang 2015,
iaitu pada tahun kewangan 2015.
Kita sangat teruja dengan potensi peluang

perniagaan baharu, sama ada di dalam
mahu pun di luar negara. Sebagai syarikat
utiliti peneraju di Malaysia yang memiliki
lebih 60 tahun pengalaman, kita berada
pada kedudukan yang unik untuk
menggunakan segala pengetahuan dan
kepakaran kolektif organisasi ini untuk
mengembangkan lagi perniagaan kita dan
mewujudkan aliran pendapatan baharu
yang teguh. Jenama TNB sudah terkenal
di peringkat antarabangsa dan produk
serta perkhidmatan yang kita tawarkan
mempunyai permintaan yang sangat luas,
khususnya di negara-negara sedang
membangun di Asia dan Timur Tengah.
Kita mengorak langkah ke arah mencapai
matlamat ini. Beberapa anak syarikat kita
terutamanya TNB Repair and Maintenance
Sdn. Bhd. (REMACO), TNB Engineering
Corporation Sdn. Bhd. (TNEC), Tenaga
Switchgear Sdn. Bhd. (TSG), Malaysia
Transformer Manufacturing Sdn. Bhd. (MTM),
Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd. (TCI) telah
berjaya menembusi pasaran utama kita. Malah
anak syarikat pendidikan kita TNB Integrated
Learning Solution Sdn. Bhd. (ILSAS) dan
Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd. (UNITEN)
berjaya memasarkan program latihan dan
pembangunan mereka ke luar negara.
Seiring dengan REMACO dan TNEC,
TNB Energy Services Sdn. Bhd. (TNBES)
menampilkan prestasi yang membanggakan
pada tahun ini, iaitu ketiga-tiga anak syarikat
ini telah menyumbangkan RM732.9 juta
terhadap hasil bukan dikawal selia (nonregulated revenue). Hasil usaha bersepadu
semua anak syarikat, kita berjaya
mencatatkan RM2.3 bilion daripada aliran
pendapatan perniagaan bukan dikawal selia
ini. Bagi memanfaatkan sepenuhnya potensi
besar perniagaan baharu, di dalam dan di
luar negeri, baru-baru ini kita telah
(200866-W)
26
27
menubuhkan Bahagian Bisnes Baru & Projek

Utama. Ia berperanan untuk menyelaras dan
menguruskan semua pembangunan
perniagaan supaya kita dapat mencapai
matlamat Gemilang 2015 dengan
menghasilkan pendapatan berjumlah RM5
bilion daripada perniagaan bukan dikawal
selia menjelang tahun 2015.
Mempertingkatkan kecemerlangan operasi
melalui teknologi terkini. Untuk memodenkan
operasi bagi memastikan kecekapan
maksimum, kita merangka program
Peningkatan Piawaian Proses (PSI), yang
mana proses perniagaan utama akan dikaji
dan ditambah baik dari semasa ke semasa.
Ini diguna pakai dalam seluruh rantaian nilai
perniagaan kita, daripada penjanaan kepada
pembahagian elektrik serta penghantaran
kepada perhubungan pelanggan.
Dalam bidang Penjanaan contohnya, kita
sedang melaksanakan teknologi tenaga
arang batu yang sangat penting di sebuah
loji baharu yang sedang dibangunkan di
Manjung, Perak. Ia akan menaikkan tahap
kecekapan kepada 40%, berbanding
dengan janakuasa kecekapan purata loji
arang batu konvensional 37%. Dari segi
Penghantaran, kita sedang menguji Grid
Pintar di tiga tapak untuk mengukur
keberkesanannya membantu pengguna
akhir meminimumkan kos mereka melalui
pengurusan permintaan. Dengan
melaraskan pola penggunaan tenaga
mereka, para pengguna boleh mengelakkan
waktu puncak sambil mengekalkan
pemintaan beban maksimum pada tahap
terurus sambil menikmati tarif yang lebih
rendah. Projek perintis ini merupakan
komponen penting kepada lebih banyak
usaha umum di TNB untuk meninggikan
tahap kecekapan tenaga di negara ini.
Teknologi terkini juga diguna pakai untuk

memberi kepuasan kepada para pelanggan
yang berurusan dengan kita. Sehingga kini,
kita telah memperkenalkan beberapa
kemudahan online seperti e-Perkhidmatan,
e-Permohonan dan e-Pengebilan yang
terbukti sangat disukai. Usaha untuk
mencapai kecekapan yang lebih baik ini
akan berterusan dan akan mendorong kita
menginovasi bagi memperbaiki tahap
perkhidmatan pelanggan dan kualiti
penyampaian kita.
Menambah produktiviti dan profesionalisme
warga kerja. Walaupun kita melabur dalam
teknologi, kita sedar bahawa terdapat
keperluan mendesak untuk memastikan
warga kerja kita memiliki kemahiran dan
pengetahuan yang diperlukan untuk
menghasilkan manfaat maksimum daripada
proses dan sistem tercanggih. Pembangunan
modal insan sentiasa menjadi tumpuan
utama di TNB, dan usaha ini dipergiatkan
sejak kebelakangan ini selari dengan
tekanan mengoptimumkan produktiviti,
prestasi dan tahap profesionalisme kita.
Dalam misi kita untuk berkembang ke
peringkat global, kita perlu memastikan
bahawa warga kerja kita adalah yang
terbaik dalam industri.
Secara peribadi, saya memberi perhatian
terhadap prestasi warga kerja dan
pada bulan Julai tahun ini, kita telah
m e m p e r k e n a l k a n Vibrant Workforce,
Productivity Revolution untuk memberi nafas
baharu kepada warga kita, memberi
kepercayaan dan mendorong mereka untuk
bekerjasama mencapai matlamat syarikat.
Pelbagai bengkel telah diadakan di seluruh
organisasi bagi menyebarluaskan prinsip
baharu ini, supaya setiap orang menyedari
tentang perkara tersebut serta memahami
kepentingannya.
Terdapat empat aspek utama dalam Vibrant

Workforce, Productivity Revolution iaitu
Membina Kepercayaan & Perhubungan,
Membina Keupayaan, Membina Pencapaian
dan Membina Pertumbuhan. Izinkan saya
menerangkan perkara ini satu persatu.
Kepercayaan merupakan nadi kejayaan
kepada apa jua perniagaan dan merupakan
aspek penting untuk mewujudkan hubungan
baik di kalangan warga kerja dan juga
pihak luar, antara syarikat dan pihak-pihak
berkepentingan. Kita sedang berusaha
untuk mengukuhkan tahap kepercayaan ini,
justeru memantapkan kualiti hubungan
dalaman dan luaran kita bagi mewujudkan
persekitaran lebih kondusif untuk kita
bergerak ke hadapan dan memanfaatkan
peluang-peluang yang sedia ada dan akan
datang. Kita percaya bahawa penglibatan
yang lebih aktif dengan pihak-pihak
berkepentingan ini, akan membolehkan
kita menyediakan persekitaran yang lebih
terbuka dan telus, yang sebaliknya akan
mengukuhkan lagi kepercayaan antara
kedua-duanya. Bagi pihak media pula,
sebagai contoh, kita telah menubuhkan
Pusat Tindak Balas Kecemasan Media CEO
(CEO MERC) yang mana semua persoalan
akan disalurkan dan dijawab dengan
sewajarnya dan segera.
Membina keupayaan sangat mudah difahami;
seperti yang dijelaskan di atas, keupayaan
sumber manusia kita penting kepada kejayaan
dan kemampanan jangka panjang kita. Kami
sentiasa melakukan pelaburan yang besar
untuk warga kerja kita sendiri; kini sasaran kita
adalah untuk melihat hasil pelaburannya. Kita
berhasrat untuk mewujudkan kumpulan bakat
bagi mengisi jawatan sebagai pemimpin
bukan sahaja di dalam syarikat malah dalam
anak-anak syarikat kita. Kami bercita-cita agar
Kumpulan mempunyai reputasi memiliki
warga kerja paling berpengalaman dan
berpengetahuan dalam industri.
(200866-W)
28

Dengan Membina Pencapaian, kita berusaha
untuk mempertingkatkan produktiviti semua
warga kerja kita, di semua peringkat. Kita
juga ingin melihat modal insan kita
mempunyai semangat kekitaan dalam
peranan mereka dan berbangga menjalankan
tanggungjawab mereka dengan cara yang
paling produktif. Akhir sekali, Membina
Pertumbuhan berkaitan dengan aspirasi kita
untuk memperluaskan peluang perniagaan
baharu, di dalam dan di luar negeri.
Menceriakan Pelanggan Kita. Dalam
laporan tahunan yang lepas, kita telah
memperkenalkan Piagam Pelanggan untuk
menangani keperluan prestasi standard
seperti Tahap Perkhidmatan Minima (MSL)
dan Jaminan Tahap Perkhidmatan (GSL).
Tahun ini, kita mengatasi amalan biasa untuk
menceriakan para pelanggan kita, seperti
penjenamaan semula Pusat Khidmat
Pelanggan. Seperti yang dinyatakan di atas,
kita juga telah memperluaskan perkhidmatan
online yang amat dihargai oleh para
pelanggan kita yang berpengetahuan tentang
teknologi. Saya sukacita memaklumkan
bahawa usaha kita untuk mempertingkatkan
pengalaman pelanggan kita telah menerima
penghargaan yang dapat dilihat melalui
peningkatan skor Kaji Selidik Kepuasan
Pelanggan kepada 7.2 per 10.0 daripada 7.0
berbanding tahun kewangan sebelum ini.
Mengukuhkan Kedudukan TNB sebagai
peneraju tenaga hijau. Salah satu komponen
utama Gemilang 2015 adalah untuk
menerajui tenaga hijau di negara ini.
Sebenarnya, ia bukanlah suatu perkara baru.
Sejak sekian lama, TNB telah menyokong
usaha Kerajaan untuk mempromosikan
penggunaan tenaga boleh baharu (RE)
dalam tenaga campuran, dengan matlamat
untuk mencapai 5.5% sumbangan daripada
RE menjelang tahun 2015. Walau
bagaimanapun, sejak kebelakangan ini
tumpuan terhadap penggunaan RE menjadi
lebih mendesak memandangkan
peningkatan dan turun naik harga bahan api
fosil dan isu perubahan cuaca yang sangat
tidak menentu. Dalam usaha untuk menjadi
peneraju RE, kita juga memastikan kesemua
projek baharu dibangunkan dengan konsep

hijau iaitu dengan menggunakan teknologi
yang paling maju dan mesra alam.
Dalam tempoh lima tahun akan datang,
permintaan tenaga elektrik di Malaysia
dijangka akan berkembang pada kadar 3.5%4.6% setahun. Seiring dengan Model Ekonomi
Baharu dan Program Transformasi Ekonomi,
puncak permintaan dijangka akan mencapai
20,699MW menjelang 2020, daripada
15,826MW pada TK2012. Bagi memenuhi
permintaan ini, kita telah melaburkan
sebanyak RM9.7 bilion dalam kapasiti baharu
untuk tempoh lima tahun akan datang. Lojiloji baharu sedang dibangunkan termasuk
dua projek hidroelektrik di Hulu Terengganu,
Terengganu; dan Ulu Jelai, Pahang; sebuah
loji janakuasa biomas di Jengka Pahang
(bekerjasama dengan Kumpulan Felda); dan
loji janakuasa arang batu di Manjung, Perak.
Walaupun loji arang batu ini bukan
merupakan projek RE, namun dandang
utamanya akan mengekalkan pelepasan CO2
pada tahap minimum. Kesemua projek ini
akan melonjakkan kapasiti semasa negara
sebanyak 1,632MW.
Di bawah Program Bekalan Elektrik Luar
Bandar, yang dilaksanakan oleh Kerajaan,
kita sedang memaju dan mengendalikan
sistem solar hibrid dengan kapasiti 4MW. Di
samping itu, TNB turut terlibat dalam
beberapa projek penerokaan mini-hidro,
hibrid solar dan biogas, sambil menggalakkan
penglibatan lebih cergas daripada sektor
swasta dalam mempergiatkan aktiviti sistem
RE dalam negara ini.
PENERAJU TENAGA BOLEH BAHARU RE

Selain komited untuk membeli RE daripada
p e m a ju kec il, ki t a juga m em b ant u
menghubungkan loji RE kepada grid
nasional, di samping memastikan sistem
tersebut stabil sepenuhnya. Kita membantu
pemaju RE untuk menjalankan Kajian Sistem
Tenaga dan Pemeriksaan Pengesahan
Sambungan bagi menilai kesan loji RE
mereka ke atas sistem grid. Kita seterusnya
memastikan bahawa loji tersebut mematuhi

sepenuhnya spesifikasi yang kita tetapkan,
contohnya bagi loji berkapasiti lebih 2MW
hendaklah dilengkapi dengan sistem
Supervisory Control and Data Acquisition
(SCADA). Untuk menggalakkan lebih ramai
pemaju RE menyambungkan talian kepada
grid nasional, kita berperanan sebagai
perunding dan pengurus projek.
Kita seterusnya memastikan daya maju
seluruh sistem RE dengan memainkan
peranan sebagai pentadbir Tabung RE yang
digunakan untuk Feed-in-Tariff (FiT). Berikutan
pelaksanaan FiT pada bulan Disember 2011,
semua pelanggan TNB dikehendaki
menyokong Tabung RE dengan membayar
tambahan 1% daripada bil elektrik mereka.
Pada Julai 2012, kita telah mengumpul
sebanyak RM171 juta untuk Tabung RE, yang
merupakan 93.1% daripada jumlah levi FiT.
Pada Ogos 2012, kita telah menandatangani
448 Perjanjian Pembelian Tenaga Boleh
Baharu (REPPA) dengan pemaju RE di
Semenanjung Malaysia, dengan jumlah
kapasiti 270MW.
29
ISU BAHAN API

Kekurangan gas pada tahun kewangan lepas
masih tidak diselesaikan pada tahun
kewangan semasa. Seperti yang dinyatakan
sebelum ini, Melaka ReGasification Terminal
(RGT) sepatutnya siap pada bulan September
2012. Walau bagaimanapun, tarikh ini
kemudiannya ditunda kepada awal tahun
2013. Dua kesan utama kekurangan gas: 1)
jaminan kecukupan bekalan terjejas; dan 2)
kos bekalan meningkat.
Bahan api merupakan bahan bakar yang
semakin sukar diperolehi, menyebabkan
kosnya sentiasa meningkat. Oleh itu, ia
menjadi satu cabaran untuk mendapatkan
bahan api bagi menggantikan kekurangan
gas pada setiap masa untuk memenuhi
keperluan pengguna kita. Walaupun
sehingga kini kita tidak mempunyai sebarang
masalah dengan arang batu, selain daripada
h ar ga p a sa r a nn y a y a n g b e rte ru s a n
meningkat, ketersediaan MFO yang mana
agak banyak digunakan, adalah tidak
terjamin. Oleh kerana MFO turut digunakan
oleh sektor pengangkutan, maka terdapat
persaingan dalam penggunaannya.
Ketidakstabilan bekalan bahan api akan

pulih sedikit apabila terminal Melaka mula
beroperasi. Walau bagaimanapun, kita masih
akan berhadapan dengan masalah
kenaikan kos bahan api, kerana harga LNG
yang diimport menggambarkan harga
antarabangsa, yang jauh lebih tinggi
daripada harga gas yang kita bayar mengikut
harga gas subsidi bagi sektor tenaga.
Kesan kenaikan tersebut ke atas TNB sangat
besar. Bagi setiap kenaikan RM3/mmbtu
dalam harga gas menyebabkan tambahan
RM1.23 bilion setahun dalam kos bahan api
kita. TNB membayar tambahan RM1.2 bilion
setahun daripada ketidakpadanan dalam
harga pasaran dan harga tarif arang batu,
kerana tarif tersebut ditetapkan pada harga
penanda aras arang batu sebanyak USD85
setiap tan di mana harga pasaran purata
pernah mencecah sekitar USD105 setiap tan.
Penyelesaian paling praktikal bagi kemelut ini
adalah dengan memindahkan kos pasaran
bahan api kepada pengguna akhir, seperti
mekanisme Fuel Cost Pass Through (FCPT),
yang berjaya dilaksanakan di beberapa
negara rantau ini seperti Singapura, Filipina,
(200866-W)
30

syarikat utiliti terbaik di Asia, dan kita
berhasrat untuk mempertingkatkan
kedudukan kita di peringkat dunia bukan
sahaja sebagai syarikat pembekal elektrik
tetapi lebih kepada sebagai sebuah
konglomerat tenaga. Sememangnya, kita
telah menguasai hampir seluruh pasaran
tempatan di Semenanjung Malaysia, justeru
kini sudah sampai masanya untuk
berkembang ke peringkat antarabangsa.
Jepun, Hong Kong, Eropah dan Amerika

Syarikat. Kita telah membincangkan
kemungkinan melaksanakan FCPT dengan
Kerajaan dan penguatkuasa peraturan untuk
tempoh beberapa tahun, dan Kerajaan secara
teorinya telah meluluskan mekanisme
tersebut. Satu langkah penting dalam hala
tuju yang berlaku pada bulan Jun 2011
apabila tarif elektrik di Semenanjung Malaysia
telah dinaikkan bagi menggambarkan
kenaikan harga gas asli dalam sektor tenaga,
dan peningkatan kos bekalan.
Kita juga berbesar hati dengan hasrat
Kerajaan untuk memperkenalkan Peraturan
Berasaskan Insentif (IBR), seperti yang
dicadangkan oleh Suruhanjaya Tenaga (ST),
kerana ia meliputi pelaksanaan FCPT. Di
bawah mekanisme yang dicadangkan itu,
anggaran kos gas dan arang batu kepada
industri akan berasaskan kepada dan ia
menggambarkan, perubahan harga pasaran
bahan api, kuantiti bahan api yang diperlukan,
penjanaan campuran dan kadar tukaran
asing. Kita sedang bekerjasama dengan
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air
dan ST untuk menyelesaikan formula FCPT
dan mekanisme untuk pelaksanaannya.
MASA HADAPAN TERDEKAT

Senario perniagaan bagi utiliti elektrik
dijangka akan terus mencabar bagi tahun
kewangan 2013 dan seterusnya. Kerajaan
mencadangkan IBR dijalankan secara
perintis untuk tempoh setahun, jika berjaya,
ia akan dilaksanakan secara berterusan
selepas itu. Namun, tempoh penguatkuasaan
interim akan bermula hanya pada 2014
menyebabkan sebarang isu berkaitan
dengan bekalan bahan api dan kos akan
terus menjadi sebahagian daripada kerja
harian pada tahun akan datang.
Kita sering mengadakan perbincangan
berterusan dengan Kerajaan, ST dan
pelbagai pihak berkuasa lain berhubung
mekanisme seperti perkongsian kos bahan
api bagi memastikan termanya berpadanan
dan tidak meletakkan tekanan ke atas
struktur kos modal kita. Dengan mekanisme
perkongsian kos semasa, kita mampu
mempertingkatkan keuntungan bersih kita
daripada RM2.2 bilion pada akhir tahun
kewangan 2011 kepada RM2.9 bilion pada
tahun kewangan ini. Kita ingin mengukuhkan
lagi asas kita untuk lebih menggambarkan
dengan tepat kecekapan operasi kita, yang
kini telah begitu hampir mencapai standard
dunia. TNB kini merupakan antara tiga
Sehingga kini, syarikat telah memberi

tumpuan secara eksklusif terhadap bisnes
teras iaitu penjanaan, penghantaran dan
pembahagian. Ketika kita terus memberi
keutamaan Keeping the Lights On, buat masa
ini kita mempunyai kawalan yang sangat
terhad ke atas kos yang ditanggung dan
keuntungan yang dijana. Untuk memberi
gambaran yang lebih jelas, pulangan purata
atas kos industri secara umumnya 4%,
berkurangan kepada 2% dalam tempoh
beberapa tahun kebelakangan, walaupun
tahap kecekapan operasi yang tinggi.
Dengan IBR, kita menjanjikan pulangan yang
bersesuaian dengan kecekapan kita, yang
akan menambah dengan ketara kedudukan
kewangan kita. Semua sistem bagi kecekapan
operasi kini telah tersedia, justeru kita yakin
akan memperoleh pulangan yang lebih
tinggi tanpa memerlukan usaha tambahan.
Satu-satunya bidang di mana kita boleh
menyalurkan lebih banyak pemikiran dan
sumber bagi meningkat hasil dan pulangan
kita adalah perniagaan bukan teras. Kita
percaya ini merupakan peluang luas bagi
TNB. Walaupun kita telah menetapkan
sasaran untuk mencatat RM5.5 bilion bagi
tahun 2015, saya percaya kita boleh
mencapai lebih daripada itu, dan kita
sedang menyediakan semua kerja asas
yang diperlukan, seperti penubuhan
Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama.
Kita juga sangat optimistik untuk
mengurangkan kos kita dengan perubahan
yang dibawa oleh sistem pembidaan terbuka
bagi penjanaan kapasiti. Sehubungan itu, ini
bererti semua projek untuk menjana kapasiti
baharu di negara ini akan dinilai melalui
31
tender terbuka dan projek tersebut akan

diberi kepada pembida yang paling
kompetitif. Ini meliputi semua loji baharu
dan pelanjutan lesen bagi loji sedia ada.
Implikasinya terhadap TNB ialah ia akan
membuka peluang untuk mendapatkan
terma yang lebih baik apabila kita
membincangkan Perjanjian Pembelian
Tenaga (PPA) dengan Pengeluar Tenaga
Bebas (IPP) yang mana kita dikehendaki
membeli elektrik. Pada 9 Oktober 2012,
Suruhanjaya Tenaga (ST) mengumumkan
keputusan bagi dua Trek Pembidaan
Kompetitif. Trek 1 adalah pelaksanaan
bidaan antarabangsa kompetitif untuk
mendapat lebih kurang 1,000MW-1,400MW
daripada sebuah loji turbin gas kitar
gabungan baharu. Kita kini sedang
menyelesaikan PPA dengan semua pembida
yang berjaya. Kita telah pun mengurangkan
obligasi pembayaran kapasiti kepada
pemenang Trek 2 iaitu Genting Sanyen
Power dan Segari Energy Venture, bukan
sahaja sepanjang tempoh lanjutan malah
dalam tempoh baki PPA. Lebih banyak PPA

akan tamat tempoh pada tahun 2015/2016,
dan kita jangka untuk mengadakan
rundingan terma yang menarik seperti ini
apabila ia diperbaharui.
PENGHARGAAN
Sepanjang kerjaya saya bersama TNB, saya
sangat bertuah kerana telah dipilih untuk
mengisi kekosongan jawatan Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif Kumpulan. Saya ingin
mengambil peluang ini untuk mengucapkan
terima kasih kepada Lembaga Pengarah dan
rakan saya dalam pengurusan di atas
keyakinan mereka. Saya juga ingin
menyampaikan setinggi-tinggi tahniah atas
kejayaan Lembaga Pengarah membimbing
syarikat dalam mengharungi tempoh yang
sukar ini. Di samping itu, ucapan terima kasih
juga ingin saya sampaikan kepada semua
pengurusan dan warga kerja TNB yang telah
membuktikan sekali lagi, bahawa kita akan
tetap mampu mencapai kemajuan walaupun

dalam kesukaran sekiranya kita bersatu.
Terdapat beberapa petunjuk perubahan
peraturan yang positif, dan untuk itu saya
ingin mengucapkan terima kasih kepada
Kerajaan, Suruhanjaya Tenaga dan semua
peraturan baru. Dengan sokongan
berterusan ini, saya mempunyai keyakinan
yang tidak berbelah bahagi bahawa TNB
akan bangkit daripada ketidakpastian
persekitaran semasa kepada satu
kedudukan yang lebih teguh dan stabil.
Saya juga ingin mengucapkan terima kasih
kepada semua pihak berkepentingan, rakan
perniagaan dan ahli media atas keyakinan
anda terhadap kita. Seperti yang saya
nyatakan, TNB amat menghargai
perhubungan kita dan bersungguh-sungguh
untuk mengukuhkan lagi hubungan
tersebut dengan keterbukaan dan
penglibatan yang lebih mendalam.
(200866-W)
32

Akhir kata, saya memikul amanah yang
besar. Walaupun saya amat menghargai
tanggungjawab ini, saya percaya kejayaan
sebuah organisasi seperti TNB tidak
sepenuhnya bergantung kepada seorang
individu semata-mata. Ia merupakan
gabungan kerjasama dan sumbangan
setiap ahlinya. Kita telah berusaha dengan
gigih untuk membina sebuah syarikat yang
berwibawa. Kini, marilah kita bersama-sama
menggandakan usaha untuk menyuburkan
organisasi yang hebat ini.

33
Sorotan Utama
Pertumbuhan Permintaan Unit

(Semenanjung)
Margin EBITDA*
4.3%
25.1%
Pertumbuhan Hasil
Pulangan Ke Atas Aset*
11.2%
4.6%
Peningkatan Perbelanjaan Operasi
Perbelanjaan Modal
2.1%
RM7.3
3.1% dalam TK2011
23.3% dalam TK2011
Semenanjung 10.8% dan SESB 18.7%
bilion
19.1% dalam TK2011
RM5.6 bilion dalam TK2011
Keuntungan Bersih Diatribut

Kepada Pemilik Syarikat
RM4.2
4.1% dalam TK2011
bilion
RM0.96 bilion dalam TK2011
Purata Kos Arang Batu
USD103.6/mt
Dolar AS106.9/tan metrik dalam TK2011
* Selepas penyelarasan bagi Kompensasi Kos Tenaga:

TK2012 : RM1.47 bilion
(200866-W)
34
Sorotan Kewangan Penting

KUMPULAN
2011
(dinyatakan
semula)
SYARIKAT
2012
2011
(dinyatakan
semula)
2012
KEUNTUNGAN (RM Juta)

Hasil
32,241.2
35,848.4
30,157.1
33,341.0
Keuntungan operasi
1,816.8
6,396.9
2,130.7
5,864.6
Keuntungan sebelum cukai dan zakat
1,156.7
5,537.2
615.1
4,429.7
965.4
4,197.6
578.3
3,118.1
Hartanah, loji dan kelengkapan
61,872.8
64,779.7
60,494.4
61,281.6
Jumlah aset
79,064.3
88,469.1
79,343.4
81,848.3
Jumlah pinjaman
(19,054.1)
(23,071.8)
(12,174.2)
(11,494.9)
Jumlah tanggungan
(46,834.9)
(52,070.8)
(50,017.3)
(49,410.5)
5,456.6
5,501.6
5,456.6
5,501.6
31,997.4
36,137.3
29,326.1
32,437.8
Pendapatan asas
17.71
76.82
Pendapatan dicairkan
17.67
76.63
Keuntungan bersih diatribut kepada

pemilik syarikat
DATA PENTING PENYATA KEDUDUKAN
KEWANGAN (RM Juta)
Modal saham
Pemegang ekuiti
MAKLUMAT SAHAM
Sesaham (sen)
Dividen:
Kasar
4.50
Single-tier Interim
Akhir (cadangan)
Aset bersih diatribut kepada pemilik syarikat
0.38
4.71
15.00
586.4
656.9
NISBAH KEWANGAN
Pulangan ke atas aset (%)*
4.1
4.6
Margin EBITDA (%)*
23.3
25.1
Nisbah hutang-ekuiti (selepas ditolak tunai)
0.47
0.40
* Selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing
35
Sorotan Lima Tahun Kewangan Kumpulan

KUMPULAN
Tahun Berakhir 31 Ogos
2008
2009
2010
2011
(dinyatakan (dinyatakan
semula)
semula)
2012
24,755.3
3,851.0
3,025.2
2,594.0
28,801.3
3,714.6
1,558.8
930.5
30,317.4
4,180.0
4,019.4
3,200.8
32,241.2
1,816.8
1,156.7
965.4
35,848.4
6,396.9
5,537.2
4,197.6
58,333.4
69,841.9
22,740.4
44,080.0
4,334.5
25,657.2
59,080.6
73,165.2
22,616.0
45,752.0
4,337.0
27,373.0
58,913.3
78,662.4
21,095.6
46,709.5
4,352.7
31,761.7
61,872.8
79,064.3
19,054.1
46,834.9
5,456.6
31,997.4
64,779.7
88,469.1
23,071.8
52,070.8
5,501.6
36,137.3
59.87
59.84
21.47
21.44
58.92
58.71
17.71
17.67
76.82
76.63
20.00
17.77
26.00
4.50
591.9
631.2
729.7
586.4
0.38
4.71
15.00
656.9
7.90
8.02
8.86
5.25
6.84
4.6
12.5
46.9
29.9
5.5
6.8
53:47
0.68
3.9
10.5
45.2
25.3
5.3
6.5
51:49
0.60
4.7
11.4
41.3
26.8
5.3
7.6
54:46
0.43
4.1
10.1
37.2
23.3
5.1
8.5
56:44
0.47
4.6
11.2
38.8
25.1
4.9
10.9
65:35
0.40
KEPUTUSAN OPERASI (RM Juta)

Hasil
Keuntungan operasi
Keuntungan bersih diatribut kepada
pemilik syarikat
DATA PENTING PENYATA
KEDUDUKAN KEWANGAN (RM Juta)
Jumlah aset
Jumlah pinjaman
Jumlah tanggungan
Modal saham
Pemegang ekuiti
MAKLUMAT SAHAM
Sesaham (sen):
Pendapatan asas
Pendapatan dicairkan
Dividen:
Kasar
Single-tier Interim
Akhir (cadangan)
Aset bersih sesaham diatribut
kepada pemilik syarikat
Harga saham pada 31 Ogos (RM)
NISBAH KEWANGAN
Pulangan Ke Atas Aset (%)*
Pulangan ke atas ekuiti (%)*
Penggearan (%)
Margin EBITDA (%)*
Kos purata dana wajaran berkesan (%)
Perlindungan pembayaran hutang (%)*
Campuran matawang (RM: Asing)
Nisbah hutang-ekuiti
(selepas ditolak tunai)
* TK2011 dan TK2012 selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing
(200866-W)
36
Rumusan Lima Tahun Pertumbuhan Kumpulan
Tahun
12
11
09
10
(Dinyatakan (Dinyatakan
semula)
semula)
08
08
Tahun
12
11
10
semula)
semula)
09
Tahun
09
25,657
27,373
31,997
31,762
10
08
11
09
4.6
3.9
4.7
10
semula)
semula)
08
Pendapatan Asas Sesaham

(Sen)
6.8
08
12
4.1
22,740
22,616
09
6.5
46.9
45.2
41.3
10
semula)
semula)
11
semula)
semula)
Pulangan ke Atas Aset*

(%)
21,096
19,054
11
12
Tahun
12
11
10
semula)
semula)
09
59.9
08
Tahun
21.5
09
69,842
73,165
78,662
10
36,137
931
3,201
965
4,198
2,594
08
Perlindungan Pembayaran Hutang*

(%)
37.2
38.8
12
09
58.9
11
semula)
semula)
Penggearan
(%)
Tahun
10
7.6
12
11
semula)
semula)
8.5
Tahun
12
Jumlah Pinjaman
(RM Juta)
79,064
88,469
Jumlah Aset
(RM Juta)
Tahun
17.7
08
4.6
09
24,755
28,801
30,317
10
Pemegang Ekuiti
(RM Juta)
76.8
11
semula)
semula)
23,072
12
10.9
Tahun
Keuntungan Diagihkan Kepada

Pemilik Syarikat (RM Juta)
32,241
35,848
Hasil
(RM Juta)
08
*TK2011 dan TK2012 selepas pelarasan bagi kos pampasan bahan api untuk tempoh masing-masing.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
KEMAMPUAN KAMI
MENERANGI KEDIAMAN
Kehidupan akan pasti berbeza tanpa tenaga elektrik. Tenaga elektrik adalah satu
kemudahan yang membolehkan kita menikmati taraf kehidupan yang lebih selesa.
Daripada membaca buku di sudut yang cerah diterangi cahaya hinggalah
menonton tayangan video, daripada mengecaj telefon mudah alih hinggalah
kepada penyediaan makanan menggunakan ketuhar gelombang mikro, semuanya
menggunakan tenaga elektrik. Peranan TNB adalah untuk memastikan supaya
semua kediaman menikmati bekalan elektrik yang berterusan dan tanpa gangguan
agar keluarga anda dapat menjalani gaya hidup yang selamat, sihat dan selesa.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
40
Mengenai
Kami
Tenaga Nasional Berhad (TNB) merupakan

syarikat utiliti elektrik terbesar di
Malaysia dan antara yang terkemuka di
Asia. Disenaraikan di Papan Utama Bursa
di Malaysia dengan jumlah aset berjumlah
hampir RM87 bilion, TNB mempunyai
lebih 8.3 juta pelanggan di Semenanjung
Malaysia, Sabah dan Labuan. TNB
berusaha memenuhi mandat yang diberi
iaitu Keeping the Lights On di Malaysia
sejak mula ia ditubuhkan pada tahun
1949 sebagai Lembaga Letrik Pusat,
memperkasa pembangunan negara
menerusi penyediaan tenaga elektrik
yang boleh berdayaharap dan cekap.
41
Bisnes teras TNB adalah penjanaan,

penghantaran dan pembahagian tenaga
elektrik. Di Semenanjung Malaysia, TNB
membekalkan isi rumah dan industri dengan
tenaga elektrik yang dijana dari enam skim
stesen haba dan tiga janakuasa hidro utama.
TNB turut mengurus dan mengendalikan
Grid Nasional yang menghubungkan stesenstesen janaelektrik TNB dengan Pengeluar
Tenaga Bebas (IPP) dengan rangkaian
pembahagian. Grid ini juga disambungkan
dengan sistem penghantaran Thailand di
utara dan sistem penghantaran Singapura di
Selatan. Di Malaysia Timur, TNB memiliki
80% ekuiti dalam Sabah Electricity Sdn. Bhd.
(SESB) yang menguruskan Grid Sabah.
Selain daripada perniagaan terasnya, TNB
juga telah mempelbagaikan perniagaannya
ke dalam pembuatan alatubah, perkakas suis
dan kabel bervoltan tinggi; penyediaan
perkhidmatan perundingan profesional dan
senibina; perkhidmatan dan kerja-kerja
kejuruteraan awam dan elektrik; serta

perkhidmatan membaik pulih dan
penyenggaraan. Syarikat juga terlibat dalam
bidang penyelidikan dan pembangunan;
serta pembangunan dan perkhidmatan
pengurusan hartanah. Dengan memanfaatkan
peluang-peluang yang terbuka di luar negara,
TNB turut menerokai pasaran-pasaran baharu
dengan memfokus kepada rantau Asia-Pasifik,
Timur Tengah dan Utara Afrika.
Pada tahun 2005, Syarikat telah melancarkan
Pelan Strategik 20 Tahun yang bermatlamat
untuk mentransformasi TNB menjadi
sebuah syarikat bertaraf dunia menjelang
tahun 2025. Untuk menyokong wawasan
ini, TNB telah membuat pelaburan besar
dalam pembangunan profesional secara
berterusan bagi warga kerjanya melalui
program-program tersusun. Penekanan
yang diperbaharui turut diberikan kepada
kemampanan, baik dari sudut organisasi
mahupun alam sekitar di Malaysia. Pelan
Strategik tersebut meliputi penumpuan

yang lebih tinggi terhadap inisiatif-inisiatif
hijau seperti pembangunan sumber bahan
api yang boleh diperbaharui dan
pengurusan permintaan lebih berkesan
menerusi kecekapan tenaga, dan pada
masa yang sama, menyahut agenda
pengurangan karbon Kerajaan.
Sebagai sebuah syarikat berkaitan Kerajaan
yang terkemuka, TNB turut memberi
penekanan tinggi terhadap tanggungjawab
sosial. Melalui yayasannya iaitu Yayasan
Tenaga Nasional (YTN) yang ditubuhkan
pada tahun 1993, Syarikat melaksanakan
pelbagai program CSR yang memberi faedah
kepada golongan kurang bernasib baik.
Antara kejayaan yang dicapai dalam
pelaksanaan program kemasyarakatannya
adalah dalam bidang pelajaran melalui
pemberian biasiswa dan bidang kesihatan
yang bermanfaat kepada semua.
Lap ora n T a h u n a n 2 0 1 2
Mengenai Kami
(200866-W)
42
AHLI-AHLI LEMBAGA PENGARAH
Maklumat Korporat
Tan Sri Leo Moggie
(Pengerusi)
(Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas)

(Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif)
(Pengarah Eksekutif Bukan Bebas)
(Penukaran jawatan berkuatkuasa pada
1 Julai 2012)
Datuk Nozirah binti Bahari
PENGARAH BUKAN EKSEKUTIF

KANAN BEBAS
Dato Zainal Abidin bin Putih
Emel: cosec@tnb.com.my
Dato Mohammad Zainal bin Shaari


(Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas)
Tan Sri Dato Hari Narayanan

a/l Govindasamy
(Pengarah Bukan Eksekutif Bebas)


binti Yaakob

Datuk Chung Hon Cheong
SETIAUSAHASETIAUSAHA SYARIKAT
Norazni binti Mohd Isa (LS 0009635)
Nor Zakiah binti Abd Ghani (LS 0008795)
(Meletakkan jawatan berkuatkuasa pada
31 Mei 2012)
PENDAFTAR SAHAM
Symphony Share Registrars Sdn. Bhd.
(378993-D)
Aras 6, Symphony House
Pusat Dagangan Dana 1
Jalan PJU 1A/46
47301 Petaling Jaya
Selangor Darul Ehsan
Malaysia
Telefon
Faksimili
: 603-7841 8000
: 603-7841 8151
Suria binti Ab Rahman

(Pengarah Pengganti kepada Dato
Mohammad Zainal bin Shaari)
Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh

(Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa pada
30 Jun 2012)
43
Maklumat Korporat
BANKBANK UTAMA
Malayan Banking Berhad
Aras 1, Menara A
Dataran Maybank
No. 1, Jalan Maarof
59000 Kuala Lumpur
Malaysia
CIMB Bank Berhad
No. 21 & 23, Lorong Ara Kiri 1
Lucky Garden, Bangsar
59100 Kuala Lumpur
Malaysia
Bank Islam Malaysia Berhad
Cawangan KL Sentral
Tingkat Bawah, No. CS/3B/G
Blok 3B, Plaza Sentral
KL Sentral
50474 Kuala Lumpur
Malaysia
JURUAUDIT LUAR
Tetuan PricewaterhouseCoopers
(AF: 1146)
Aras 10, 1 Sentral
Jalan Travers
KL Sentral
Peti Surat 10192
50706 Kuala Lumpur
Malaysia
Telefon
Faksimili
PEJABAT BERDAFTAR DAN

IBU PEJABAT
Tenaga Nasional Berhad (200866-W)
Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2
Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad
No. 129, Jalan Bangsar
59200 Kuala Lumpur
Malaysia
Telefon
Faksimili
Laman web
TNB Careline
:
:
:
:
603-2296 5566
603-2283 3686
www.tnb.com.my
15454
One Stop Engagement Centre:

1-300-88-5454
Sistem Maklumat Penggerak Etika:
wbis.tnb.com.my
Talian Bebas Tol: 1-800-888-862
PENYENARAIAN BURSA SAHAM

Pasaran Utama
Bursa Malaysia Securities Berhad, Malaysia
(Disenaraikan sejak 28 Mei 1992)
PENARAFAN
Moodys
Baa1
Standard & Poors
BBB+
Rating Agency Malaysia
AAA
Malaysian Rating Corporation Berhad

Penarafan Hutang Korporat
AAA
Penarafan Hutang Syariah
AAAID
AMERICAN DEPOSITORY RECEIPTS

PROGRAMME ADR
ADR Tahap 1
PERHUBUNGAN PELABUR
Jabatan Perhubungan Pelabur
Tingkat 4
Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad
No. 129, Jalan Bangsar
59200 Kuala Lumpur
Malaysia
Telefon
Faksimili
Emel
: 603-2296 6077
: 603-2284 0095
: tenaga_ird@tnb.com.my
: 603-2173 1188
: 603-2173 1288
(200866-W)
44
SYARIKAT-SYARIKAT
DI DALAM KUMPULAN
MALAYSIA TRANSFORMER
MANUFACTURING SDN. BHD.
Struktur Korporat
Kumpulan
(100%)
TNB VENTURES SDN. BHD.
TNB ENERGY SERVICES

SDN. BHD.
TNB RESEARCH SDN. BHD.
(100%)
(100%)
(100%)
Tenaga Cable Industries

Sdn. Bhd. (76%)
Jana Landll Sdn. Bhd. (20%)
TNBR QATS Sdn. Bhd. (100%)
Northern Utility
Resources Sdn. Bhd.
Dorman (20%)
(Penerima dan Pengurus
Dilantik)
SYARIKAT-SYARIKAT BERSEKUTU
FIBRECOMM NETWORK (M) SDN. BHD. (49%)
TEKNOLOGI TENAGA PERLIS CONSORTIUM
SDN. BHD. (20%)
FTJ BIO POWER SDN. BHD. (40%)
GB3 SDN. BHD. (20%)
INTEGRAX BERHAD (22.12%)
JIMAH ENERGY VENTURES HOLDINGS
SDN. BHD. (20%)
Dorman
PERUSAHAAN OTOMOBIL ELEKTRIK

(MALAYSIA) SDN. BHD. (20%)
SYARIKAT-SYARIKAT PELABURAN
LABUAN REINSURANCE (L) LTD. (10%)
FEDERAL POWER SDN. BHD. (8.91%)
Dorman
BAKUN HYDRO-ELECTRIC CORPORATION

SDN. BHD. (DALAM PROSES PEMBUBARAN) (6.67%)
POWER AND ENERGY

INTERNATIONAL (MAURITIUS) LTD.
TNB POWER DAHARKI LTD.
(100%)
(100%)
Independent Power
International Ltd. (100%)
TNB Liberty Power Limited

(100%)
Malaysian Shoaiba
Consortium
Sdn. Bhd. (20%)
Saudi-Malaysia
Water
& Electricity Company
Limited (50%)
ENTITI DIKAWAL BERSAMA

Dorman
SEATRAC SDN. BHD. (50%)
YAYASAN AMANAH
YAYASAN TENAGA NASIONAL
RETIREMENT BENEFIT TRUST FUND
YAYASAN CANSELOR UNIVERSITI TENAGA NASIONAL
45
TNB INTEGRATED LEARNING

SOLUTION SDN. BHD.
TNB JANAMANJUNG SDN. BHD.
TNB FUEL SERVICES SDN. BHD.
TNB QUANTUM SOLUTIONS

SDN. BHD.
(100%)
(100%)
(100%)
(100%)
ORION MISSION SDN. BHD.
TNB REPAIR AND MAINTENANCE

SDN. BHD.
TNB ENGINEERING
CORPORATION SDN. BHD.
UNIVERSITI TENAGA NASIONAL

SDN. BHD.
(100%)
(100%)
(100%)
(100%)
Lahad Datu Holdings

Sdn. Bhd. (100%)
Lahad Datu Energy
Sdn. Bhd.
Dorman (100%)
Eastern Sabah
Power Consortium
Sdn. Bhd. (100%)
TNB Remaco Pakistan (Private)

Limited (100%)
TNEC Construction
Sdn. Bhd. (100%)
Trichy Energy Limited

Dorman (100%)
Airport Cooling Energy

Supply Sdn. Bhd. (77%)
Trichy Power Limited

Dorman (100%)
Bangsar Energy Systems

Sdn. Bhd. (100%)
TNB Operations & Maintenance

International Ltd. (100%)
Oasis Parade Sdn. Bhd. (100%)

Saudi Malaysia Operation
and
Maintenance Services
Co. Ltd. (30%)
Alimtiaz Operation &
Maintenance
Company
UNITEN R&D Sdn. Bhd. (100%)
Selesa Energy Systems

Sdn.
Bhd. (70%)
TNEC Operations and
Maintenance Sdn. Bhd. (100%)
Tomest Energy Management
Sdn.
Bhd. (51%)
Abraj Cooling LLC (49%)
Ltd. (10%)
TNB CAPITAL (L) LTD.
SABAH ELECTRICITY SDN. BHD.
KAPAR ENERGY VENTURES

SDN. BHD.
(100%)
(83%)
(60%)
TENAGA SWITCHGEAR SDN. BHD.
(60%)
Syarikat-syarikat Dorman:
TNB RISK MANAGEMENT SDN. BHD. (100%)
TNB PRAI SDN. BHD. (100%)
TNB LOGISTICS SDN. BHD. (100%)
TNB-IT SDN. BHD. (100%)
TNB GENERATION SDN. BHD. (100%)
TNB INTERNATIONAL SDN. BHD. (100%)
TNB HIDRO SDN. BHD. (100%)
TNB COAL INTERNATIONAL LIMITED (100%)
TNB TRANSMISSION NETWORK SDN. BHD. (100%)
Dynamic Acres Sdn. Bhd. (100%)
TNB DISTRIBUTION SDN. BHD. (100%)
SEPANG POWER SDN. BHD. (70%)
TNB WORKSHOP SERVICES SDN. BHD. (100%)
TNB ENGINEERS SDN. BHD. (100%)
TNB PROPERTIES SDN. BHD. (100%)

TNP Construction
Sdn.
Bhd. (100%)
KM Metro-TNB Properties
Sdn.
Bhd. (40%)
Indera-TNB Properties
Sdn.
Bhd. (40%)
TNB METERING SERVICES SDN. BHD. (100%)
Struktur Korporat Kumpulan
(200866-W)
46
Struktur Organisasi
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASAJAWATANKUASA
LEMBAGA PENGARAH
SETIAUSAHA SYARIKAT
KETUA AUDIT DALAMAN
PRESIDEN/
KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
KETUA PENGURUSAN STRATEGIK & PRESTASI
BISNES TERAS
Naib Presiden
(Bahagian Penjanaan)
Naib Presiden
(Bahagian Penghantaran)
Naib Presiden
(Bahagian Pembahagian)
BISNES BUKAN TERAS
Naib Presiden
(Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama)
Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden

(Bahagian Kewangan Kumpulan)
Naib Presiden
(Bahagian Perancangan)
Naib Presiden
(Bahagian Sumber Manusia)
Ketua Pegawai Maklumat

(Bahagian Teknologi Maklumat &
Komunikasi)
Ketua Pegawai Perolehan

(Bahagian Perolehan)
Ketua Pegawai Korporat

(Bahagian Perkhidmatan & Hal Ehwal
Korporat)
47
ANUGERAH PERSONALITI
CEMERLANG & PENYEDIA LATIHAN
INDUSTRI TENAGA
Pengerusi TNB, Tan Sri Leo Moggie
telah dianugerahkan dengan
Anugerah Personaliti Cemerlang
manakala TNB Integrated Learning
Solution Sdn Bhd ILSAS telah
memenangi Anugerah Industri Tenaga:
Penyedia Latihan oleh Suruhanjaya
Tenaga pada 11 Oktober 2011.
EMAS BAGI PELAKSANAAN CRM &
EMAS BAGI INOVASI TEKNOLOGI
Pusat pengurusan panggilan TNB,
TNB CareLine, telah meraih Anugerah
Emas bagi Pelaksanaan CRM dalam
kategori Pusat Panggilan dan
Anugerah Emas bagi Inovasi Teknologi
di majlis Anugerah Persatuan Pusat
Panggilan Malaysia (CCAM) 2011 yang
diadakan pada 14 Oktober 2011. TNB
CareLine telah disenarai pendek
dalam tiga kategori berikut:
Video Terbaik bagi Pusat Panggilan

Panggilan Masuk Dalaman Terbaik
Bawah 100 tempat duduk OSEC
1300-88-5454
Panggilan Masuk Dalaman Terbaik
Melebihi 100 tempat duduk
CMC 1-5454
ASIA GEOSPATIAL FORUM 2011

EXCELLENCE AWARD
TNB telah memenangi Asia Geospatial
Forum 2011 Excellence Award pada
bulan Oktober 2001 yang mengiktiraf
penggunaan teknologi dan kaedah
berkesan dalam pengumpulan data
oleh Pasukan Projek Sistem Maklumat
Geospatial Korporat.
PENGURUS RISIKO TERBAIK TAHUN
2010
TNB telah dinamakan sebagai
Pengurus Risiko Terbaik Tahun 2010
oleh Persatuan Pengurusan Risiko
dan Insurans Malaysia sempena
persidangan tahunan persatuan
tersebut pada 18 Oktober 2011.
ANUGERAH KECEMERLANGAN ICC

NASIONAL APIC 2011
Kumpulan Horseshoescrab WIT-ICC
Janamanjung TNB telah diisytiharkan
sebagai Juara Anugerah Kecemerlangan
ICC Nasional 2011 dalam Kategori
Sektor Perkhidmatan di Persidangan &
Ekspo Produktiviti & Inovasi Tahunan
(APIC 2011) yang diadakan pada 19-20
Oktober 2011. Dua kumpulan WIT-ICC
lain daripada Syarikat yang muncul
sebagai 10 pasukan terbaik adalah
Pasukan ICC Meet 7 RMR daripada Unit
Pemeteran dan Pasukan ICC 5 Trans
Star Team daripada Penyenggaraan
Aset Kedah/Perlis, kedua-duanya
daripada Bahagian Pembahagian.
Selain itu, TNB Kulaijaya pula telah
memenangi Anugerah Kecemerlangan
QE (5S) Keseluruhan 2011 serta
Anugerah Kecemerlangan QE (5S).
Sembilan pasukan TNB yang lain
turut diberi penghormatan dengan
anugerah Emas.
(200866-W)
48

PEMENANG ANUGERAH KORPORAT
2011 PERINGKAT 4, KATEGORI 1
PENGURUSAN TERTINGGI TERIMA

THE BRANDLAUREATE
TNB telah diisytiharkan sebagai

pemenang Anugerah Korporat 2011
Peringkat 4, Kategori 1 oleh Institut
Juruaudit Dalaman Malaysia. Anugerah
yang disampaikan pada 31 Oktober
2011 tersebut memberi pengiktirafan
kepada komitmen Syarikat terhadap
Program Pembangunan Profesional
Berterusan dalam Audit.
Mantan Presiden/Ketua Pegawai

Eksekutif TNB, Dato Sri Che Khalib
Mohamad Noh telah dianugerahkan
dengan The BrandLaureate
Transformational Corporate Leader
Brand ICON Leadership Award 2011,
manakala Pengarah TNB, Tan Sri Dato
Sri Siti Norma Yaakob telah diberi
pengiktirafan The BrandLaureate Most
Eminent Brand ICON Leadership Award
2011 pada 9 November 2011.
PENYENARAIAN DALAM PLATTS

TOP 250 GLOBAL ENERGY
COMPANIES
TNB telah diletakkan di tempat ke-90
secara keseluruhan dalam Platts Top
250 Global Energy Companies Ranking
2011, dan di tempat ke-20 di Asia
sambil mengekalkan kedudukan ke-3
di kalangan syarikat utiliti elektrik di
Asia, serta ke-24 di kalangan syarikat
utiliti elektrik global. Anugerah Platts
adalah berasaskan prestasi dan
pengurusan kewangan syarikat.
Anugerah tersebut telah disampaikan
pada 2 November 2011.
SIJIL MERIT NACRA

TNB telah menerima Sijil Merit dalam
Anugerah Laporan Korporat Tahunan
Nasional (NACRA) 2011 pada
15 November 2011.
KONVENSYEN WIT ICC INDONESIA
2011
Dua pasukan daripada TNB telah
bertanding dalam Konvensyen Kualiti
Mutu Indonesia 2011 dalam Kategori
QCC Forum Gugus Mutu. Pasukan
WIT ICC Brassing daripada Bahagian

Penghantaran, Kluang, Johor dan
Pasukan WIT ICC Volts daripada
Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka,
Terengganu telah berjaya merangkul
Anugerah Emas. Konvensyen tersebut
diadakan mulai 29 November hingga
2 Disember 2011.
SIJIL KECEMERLANGAN DALAM
PERHUBUNGAN PELABUR
TNB telah diberi pengiktirafan dengan
Sijil Kecemerlangan Perhubungan
Pelabur di Pasaran Singapura bagi
Syarikat Malaysia sempena IR Magazine
South East Asia Awards 2011 yang
diadakan pada 6 Disember 2011.
ANUGERAH TERBAIK NAfMA 2011
TNB telah memenangi Anugerah
Kecemerlangan yang merupakan
pencapaian tertinggi dalam Anugerah
Nasional bagi Perakaunan Pengurusan
(NAfMA) 2011 dalam kategori syarikat
senarai awam. NAfMA mengiktiraf
syarikat-syarikat yang mengamalkan
49
sistem pengurusan perakaunan yang

paling unggul. Majlis penyampaian
anugerah tersebut telah diadakan
pada 6 Disember 2011.
PENGURUS TERBAIK KATEGORI
PERKHIDMATAN
Azrina Abdul Samat, Pengurus Kanan
(Dasar Mikro, Kawal Selia & Penentuan
Harga) daripada Bahagian Perancangan
telah dinamakan sebagai Pengurus
Terbaik Kategori Perkhidmatan oleh
Institut Pengurusan Malaysia pada
6 Disember 2011. Zulbahari Mohd Ali,
Pengurus Kanan (Perancangan dan
Pembangunan Entrepreneur) daripada
Bahagian Perolehan pula telah berjaya
melangkah ke peringkat akhir.
IITU MENGIKTIRAF PENGURUSAN
TERTINGGI UNITEN
Dato Seri Prof. Mashkuri Yaacob, Naib
Canselor UNITEN dan Prof. Ir. Dr. Kamal
Nasharuddin Mustapha, Timbalan Naib
Canselor (Hal Ehwal Pelajar, Alumni dan
Pengurusan) telah menerima anugerah
Profesor Kehormat bagi Universiti
Antarabangsa untuk Teknologi

Maklumat daripada International
University of Information Technology
(IITU), Kazakhstan. Anugerah tersebut
telah disampaikan di Kampus Almaty,
Kazakhstan, pada 23 hingga 25 Januari
2012. Anugerah berkenaan memberi
pengiktirafan kepada komitmen
UNITEN terhadap usaha sama antara
kedua-dua institusi pengajian tinggi
tersebut dalam bidang akademik serta
hal ehwal pelajar.
KECEMERLANGAN DALAM INDEKS
TADBIR URUS KORPORAT
MALAYSIA 2011
TNB telah meraih anugerah
Kecemerlangan dalam Indeks Tadbir
Urus Korporat Malaysia 2011 pada
7 Disember 2011.
HALL OF FAME BAGI PENCAPAIAN
DI MALAYSIA DAN ANUGERAH
PENCAPAIAN KHAS
Mohamad Noh telah diberi
penghormatan dengan penyenaraian
dalam Hall of Fame bagi Pencapaian
di Malaysia dan Anugerah Pencapaian
Khas Individu di Persidangan &

Anugerah Pencapaian Malaysia yang
diadakan pada 23 Februari 2012.
ANUGERAH KECEMERLANGAN
FROST & SULLIVAN MALAYSIA 2012
TNB REMACO telah dipilih sebagai
Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa
Terbaik dalam kategori Tenaga dalam
Anugerah Kecemerlangan Frost &
Sullivan Malaysia 2012 yang diadakan
pada 12 April 2012. Faktor-faktor yang
diambil kira adalah kutipan hasil,
kemampuan, pemasaran dan
sumbangan keseluruhan TNB REMACO
kepada industri.
ANUGERAH PENCAPAIAN
SEPANJANG HAYAT
Mohamad Noh telah dianugerahkan
dengan Anugerah Pencapaian Sepanjang
Hayat dalam majlis Asian Utility Industry
Awards 2012 yang diadakan di Singapura
pada 17 April 2012.
(200866-W)
50

PENGIKTIRAFAN DARIPADA RAM
HOLDINGS BERHAD
PENGIKTIRAFAN DARIPADA IEM

MALAYSIA
TNB menerima Anugerah

Kecemerlangan RAM Anugerah Blue
Print 2011 bagi Urus Niaga Projek
Pembiayaan Mercu Tanda Baharu pada
26 April 2012 bagi pengumpulan dana
melalui bon/sukuk yang telah
memecahkan rekod. Manjung Island
Energy Berhad (MIEB) telah menerbitkan
sehingga RM5 bilion sekuriti Islam
manakala TNBJ menerima penarafan
AAA bagi pembiayaan sukuk bagi loji
janakuasa bebas Greenfield miliknya di
Malaysia. Urusniaga tersebut telah
menerima Asia Pacific Bond Deal Award
bagi 2011 daripada Project Finance
International dan telah dinamakan
Urusniaga Ijarah Terbaik 2012 oleh
Islamic Finance News.
TNB menerima anugerah daripada

Institut Jurutera Malaysia (IEM) pada
21 April 2012 untuk Organisasi
Sokongan Terbaik bagi Pengambilan
Ahli Graduan untuk Institut 2011 dan
Organisasi Paling Aktif bagi
Pengambilan Ahli untuk Institut 2011.
Anugerah tersebut menggambarkan
sumbangan para jurutera TNB kepada
aktiviti kejuruteraan di Malaysia.
BESTBRANDS BRANDLAUREATE
20112012
TNB telah dianugerahkan Best Brands
BrandLaureate 2011-2012 pada 5 Mei
2012 bagi jenama terbaik dalam kategori
Penjanaan Korporat Utiliti Tenaga.
ANUGERAH TIGA BINTANG DI

KONVENSYEN QE
Universiti Tenaga Nasional (UNITEN)
telah menerima Anugerah Tiga Bintang
bagi inisiatif Alam Sekitar Berkualiti
(QE) dalam Konvensyen Alam Sekitar
ekitar
Berkualiti (5S) Peringkat Zon Utara
2012 anjuran Perbadanan Produktiviti
uktiviti
Malaysia di Pulau Pinang pada
da
18 dan 19 Julai 2012. Anugerah
Tiga Bintang tersebut adalah
penganugerahan tertinggi yang
diberikan untuk projek dan
n
pencapaian QE.
pencapaia
PENGIKTIRAFAN PENARAFAN
JENAMA 2012 DARIPADA BRAND
FINANCE PLC
TNB telah disenaraikan dalam 10
Jenama Malaysia Terbaik 2012 oleh
Brand Finance PLC pada 10 September
2012. TNB berjaya mengekalkan
kedudukan ke-8 dengan peningkatan
penarafan daripada A kepada AA-.
PENGURUSAN KANAN TERBAIK IR
SUPPORT
TNB telah dianugerahkan dengan
Pengurusan Kanan Terbaik dalam
IR Support 2012 di kalangan syarikat
terbaik Asia Tenggara pada
11 September 2012.
51
Most Admired ASEAN Enterprise in

Employment Category 2010
TNB telah memenangi Most Admired
ASEAN Enterprise dalam Kategori
Pekerjaan bagi amalan Pengurusan
Sumber Manusianya. Majlis
penyampaian ASEAN Business Award
telah diadakan pada 27 Oktober 2010
di National Convention Centre di
Hanoi, Vietnam, sempena Mesyuarat
Ketua-ketua Kerajaan ASEAN.
Brand Leadership Award
TNB, Dato Sri Che Khalib Mohamad
Noh adalah di antara penerima Brand
Leadership Award yang berprestij di
World Brand Congress 2010 yang
diadakan di Mumbai, India, pada
23 November 2010.
IQC International Quality Crown
Award Kategori Emas
Universiti Tenaga Nasional (UNITEN)
telah menerima IQC International
Quality Crown Award bagi Kategori
Emas dalam satu majlis yang diadakan
di London, England, pada 29 November
2010. Anugerah tersebut telah
diberikan oleh Business Initiative
Directions (BID) bagi mengiktiraf

organisasi dan syarikat dari seluruh
dunia yang berjaya mengukuhkan
kedudukan dan reputasi dalam
amalan dan penggalakan pengurusan
kerja berkualiti.
Anugerah Kecemerlangan
Perniagaan Beretika 2010/2011
TNB menerima Pengiktirafan Tertinggi
bagi Syarikat-syarikat Besar pada
majlis Anugerah Kecemerlangan
Perniagaan Beretika 2010/2011 yang
diadakan pada 9 Disember 2010.
Kedudukan ke-550 dalam Forbes
Global 2000 Tahun 2011
TNB telah melonjak daripada
kedudukan 159 ke kedudukan 550 di
kalangan syarikat terbesar dunia
dalam senarai Forbes Global 2000.
Pembekal Elektrik ke-72 Terbesar
Dunia
TNB telah dinamakan sebagai syarikat
ke-72 terbesar dunia dalam perniagaan
bekalan elektrik dan ke-45 dari segi
keuntungan perniagaan menurut The
Plimsoll Top 100 Global Analysis
Electricity Suppliers.
Best Energy Sector Global

Leadership Awards 2011
TNB memenangi Best Energy Sector
Award pada majlis Global Leadership
Awards 2011 anjuran The Leaders
International pada 22 Julai 2011 di
Pusat Konvensyen Kuala Lumpur
(KLCC).
Asias Best Employer Brand Award
2011
TNB telah merangkul Asias Best
Employer Brand Award ke-2 dalam
satu majlis di Suntec, Singapura yang
dianjurkan secara bersama oleh
Employer Branding Institute, World
HRD Congress dan Stars Group. TNB
adalah antara 78 syarikat dari 19
negara Asia yang diiktiraf atas
pelaksanaan amalan sumber manusia
berkesan dan amalan penjenamaan
majikan yang baik.
ACCA 2009/2010 (Association Of
Chartered Certified Accountants)
Approved Employer Pembangunan
Profesional
Syarikat ke-4 Terbaik di Malaysia
Malaysia 1000
(200866-W)
52
Anugerah Pencapaian Sepanjang

Hayat Persatuan Pusat Panggilan
Malaysia: Pengerusi TNB, Tan Sri Leo
Moggie
Kecemerlangan Indeks Tadbir Urus
Korporat Malaysia (MCG) 2009
Anugerah Perdana Menteri Bagi
Kecemerlangan Industri 2009: UNITEN
Jenama Utiliti Tenaga Terbaik The
BrandLaureate Awards 2009-2010
Best CEO Asia Asia Power &
Electricity Award 2010: Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato
Sri Che Khalib Mohamad Noh
Asias Best Employer Brand & Human
Resource Leadership Award Asias
Best Employer Brand Awards
Kecemerlangan Indeks Tadbir Urus
Korporat Malaysia (MCG) 2009
Anugerah Utama MSOSH 2009:
Stesen Janakuasa Putrajaya
Kecemerlangan Dalaman
Tanggungjawab Sosial Korporat
The BrandLaureate Awards 2008
Johan Keseluruhan ITEX 2008:
UNITEN
Tempat ke-575 Dalam Forbes
Global 2000 Ranking
Ke-3 Dalam 50 Jenama Paling
Berharga Malaysia
South East Asia Growth Strategy
Leadership Award For Distribution
Transformer Market: Malaysia
Transformer Manufacturing Sdn. Bhd.
(MTM) Anak Syarikat TNB
Anugerah Kakitangan Cemerlang
bagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif
Perhimpunan Hari Pekerja
Kebangsaan 2009
Pameran Rekaan, Inovasi dan
Teknologi 2009 (ITEX 2009)
UNITEN Menggondol 3 Pingat
Emas
Anugerah Emas Bagi Reka Bentuk
Gerai Pameran Terbaik
Kemenangan Berganda UNITEN di

PERODUA Eco-Challenge 2009
100th On Platts Top 250 Global
Energy Company 2008 List
Tiga Terbaik dalam Most Admired
ASEAN Companies Kategori
Pekerjaan ASEAN Business Awards
(ABA) 2008
Asiamoney Awards 2006
Hubungan Pelabur Terbaik,
Malaysia
Tadbir Urus Korporat Kedua
Terbaik
Syarikat Hubungan Pelabur Asia
Ketiga Terbaik
Pensijilan MS ISO 9001 oleh SIRIM
QAS International Sdn. Bhd.
Anugerah Korporat 2008 Peringkat
2, Kategori 1 oleh Institut Juruaudit
Dalaman Malaysia (IIIA Malaysia)
Ketua Pegawai Eksekutif Terbaik
Malaysia 2008: Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri
Che Khalib Mohamad Noh
Perak Anugerah HR Malaysia 20082009
53
Perhimpunan Hari Pekerja 2008

Peringkat Kebangsaan
Anugerah Pekerja Berdaya Saing
(Industri Besar)
Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang,
Kumpulan Eksekutif
Anugerah Pekerja Lelaki Cemerlang
Kumpulan Bukan Eksekutif
Anugerah Amalan Terbaik 2007
(Syarikat Senarai Awam) NAfMA
2007
Peringkat Akhir bagi Platts 2007
Global Energy Awards bagi Syarikat
Tenaga Terbaik, Tempat ke-32 di
kalangan Syarikat Tenaga Terbaik di
Asia dan ke-42 di kalangan 250
Syarikat Terbaik Global
Pemenang Anugerah Korporat 2007
Peringkat 2, Kategori 1 Institut
Juruaudit Dalaman Malaysia (IIA
Malaysia)
Anugerah Perniagaan Terbaik 2007
Kategori Syarikat Cemerlang
Anugerah Harapan Majikan Prihatin
Sambutan Hari Pekerja Kebangsaan
2006
Anugerah Pertunjukan Terbaik

Ekspo & Forum Komunikasi &
Multimedia ASEAN (ACM) ICT Malaysia
ke-5, 2006
Juara Kaunter Perkhidmatan Terbaik
Kedai Tenaga Kangar, Perlis
Malam Anugerah Kualiti Menteri
Tenaga, Air & Komunikasi 2006
Syarikat Paling Meningkat Di
Malaysia Kajian Deutsche Bank
(Dilaporkan dalam The Star, 10 Mac
2006)
Makmal Cemerlang Institut Kajian
Makmal (IIS): Makmal Minyak
Alatubah, Penyelidikan TNB (Tahun
Ketiga Berturut-turut)
Anugerah Emas bagi Pusat
Panggilan Baharu Terbaik Dalam
GLC: TNB CareLine 15454
Anugerah Menteri Sumber Manusia
Bagi Kategori Majikan Bersaiz Besar
(Perkhidmatan): Sabah Electricity
Sdn. Bhd. (SESB)
Penyedia Latihan Terbaik Anugerah
Menteri Sumber Manusia 2007: TNB
Integrated Learning Solution Sdn.
Bhd. ILSAS
Pememang Tempat ke-2 Keseluruhan

Perniagaan Malaysia Chartered
Institute of Management Accountants
(CIMA) Anugerah Tabir Urus Korporat
Usaha Niaga 2009
Syarikat ke-4 Terbaik Di Malaysia
Malaysia 1000
Syarikat Utiliti Tenaga Ke-4 Paling
Cemerlang di Asia Platts Top 250
Global Energy Companies Rankings
2009
Hubungan Pelabur Terbaik Dalam
Pasaran Singapura bagi Syarikat
Malaysia
Anugerah Kepimpinan Perniagaan
Sektor Tenaga Anugerah Kepimpinan
Perniagaan Malaysia 2010: Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif TNB, Dato Sri
Che Khalib Mohamad Noh
Anugerah Kecemerlangan Industri
Perdana Menteri (AKIPM) 2007
54
(200866-W)
55
(200866-W)
56
Kalendar Peristiwa
2 DISEMBER 2011
S&P Bersejarah
TNB menandatangani Perjanjian Jual Beli
Tenaga (S&P) yang bersejarah dengan
Tanjung Bin di Pusat Konvensyen
Antarabangsa Putrajaya. Ini merupakan
S&P pertama ditandatangani hasil proses
pembidaan Suruhanjaya Tenaga, yang
memastikan kadar komersial terbaik.
6 DISEMBER 2011
TNB Memenangi Anugerah NAfMA
Terbaik
TNB menerima Merit Emas, atau
pengiktirafan paling berprestij, di
Anugerah Kebangsaan bagi Perakaunan
Pengurusan (NAfMA) 2011, sebagai
pengiktirafan kepada kecemerlangan
amalan perakaunannya.
7 DISEMBER 2011
Kepujian untuk Tadbir Urus Korporat
TNB diberi anugerah Kepujian oleh
Indeks Tadbir Urus Malaysia (MCG) 2011
dalam satu majlis yang berlangsung di
Pusat Konvensyen Sime Darby, Kuala
Lumpur.
7 JANUARI 2012
Pelancaran Projek Baiti Jannati
TNB melancarkan secara rasmi Projek
Baiti Jannati peringkat nasional bagi
tahun kewangan di Kampung Rencong,
Muar, Johor. Di bawah projek ini TNB
akan memperbaiki rumah usang milik
penduduk yang kurang bernasib baik.
17 JANUARI 2012
Keputusan Kewangan Suku 1
TNB mengumumkan keputusan
kewangan suku pertamanya bagi tahun
kewangan 2012 di ibu pejabatnya di
Kuala Lumpur.
19 JANUARI 2012
Perhimpunan Tahunan Warga Kerja
Semua warga kerja TNB di Lembah
Klang menghadiri Perhimpunan
Tahunan 2012 di ibu pejabat, Kuala
Lumpur untuk mendengar Perutusan
Tahun Baharu Pengerusi dan mengambil
bahagian dalam forum khas dengan
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif.
Anugerah Kecemerlangan TNB dan
hadiah penghargaan kepada Kumpulan
WIT/ ICC turut disampaikan, manakala

beberapa inisiatif baharu telah
dilancarkan. Warga kerja di luar Lembah
Klang dapat menyaksikan acara tersebut
secara langsung melalui persidangan
video.
19 JANUARI 2012
Malam untuk Vendor, Pembekal &
Kontraktor
TNB telah mengadakan Malam Anugerah
untuk Vendor/Pembekal/Kontraktor
2011 di Pusat Konvensyen Sime Darby
Kuala Lumpur untuk mengiktiraf rakan
perniagaannya.
20 JANUARI 2012
Forum Pengurusan Risiko TNB
Pengurusan Risiko Seluruh Syarikat
(EWRM) Bahagian Kewangan Kumpulan
telah menganjurkan Forum Pengurusan
Risiko TNB Pertama untuk tahun
kewangan ini di ibu pejabat. Dua kertas
kerja dibentangkan: Tenaga Boleh
Diperbaharui di Malaysia dan Tenaga
Boleh Diperbaharui TNB.
31 JANUARI 2012
Perhimpunan Muhibah Tahun Baru Cina
TNB mengadakan perhimpunan
Muhibah Tahun Baru Cina di Dewan
Serbaguna Kompleks Sukan, ibu pejabat
syarikat, Kuala Lumpur.
57
5 FEBRUARI 2012
Maulidur Rasul
TNB menyertai Perhimpunan dan
Perarakan Maulidur Rasul 1432H/2012M
peringkat Kebangsaan di Masjid Putra,
Putrajaya.
16 FEBRUARI 2012
TNB CareLine Dilancarkan
Syarikat melancarkan Pusat Pengurusan
Panggilannya, TNB Careline 15454, di
Wisma Annex MPE TNB, Petaling Jaya,
yang turut dihadiri oleh Dato Sri Peter
Chin Fah Kui, Menteri Tenaga, Teknologi
Hijau dan Air.
18 FEBRUARI 2012
Jom La Futsal
TNB menganjurkan Pertandingan Jom
La Futsal 2012 di Kompleks Sukan,
ibu pejabat syarikat, Kuala Lumpur.
20 FEBRUARI 2012
Dialog dengan Suruhanjaya Tenaga
TNB melangsungkan sesi dialog dengan
Suruhanjaya Tenaga di Stesen Janakuasa
Sultan Mahmud di Kenyir, Terengganu.
Kalendar Peristiwa
21 FEBRUARI 2012
TOMS & MFFA Simulator Dilancarkan
Syarikat melancarkan Sistem
Pengurusan Gangguan Bekalan TNB
(TOMS) dan Simulator Automasi Tenaga
Medan Bimbit (MFFA) di Bangunan
Simulator ILSAS. Perjanjian tersebut
telah ditandatangani mengenai
Pembangunan Bersama Modul Latihan
antara ILSAS dan Pembahagian TNB.
25 FEBRUARI 2012
Taklimat Penduduk
TNB mengadakan sesi taklimat untuk
penduduk yang terlibat dalam Opsyen
D Cadangan Pelarasan Talian ke PMU
Mahkota Cheras di Sekolah Sri Suriadi
Taman Perkasa, Hulu Langat.
1 MAC 2012
Hari Produktiviti ICT
TNB mengadakan Hari Produktiviti ICT
di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan,
ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.
(200866-W)
58
Kalendar Peristiwa
3 MAC 2012
AGM PELITAWANIS
Mesyuarat Agung Tahunan Delegasi
PELITAWANIS TNB ke-34 telah
berlangsung di Dewan Serbaguna
Kompleks Sukan, ibu pejabat TNB, Kuala
Lumpur.
13 MAC 2012
Kempen Earth Hour
Syarikat melancarkan Kempen Kesedaran
TNB-WWF Malaysia Earth Hour 2012
Dewan Serbaguna Kompleks Sukan di
ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.
1718 MAC 2012
Mengiktiraf Kesetiaan
TNB menyampaikan Anugerah
Perkhidmatan Lama di majlis yang
diadakan Dewan Serbaguna Kompleks
Sukan, ibu pejabat TNB, Kuala Lumpur.
22 MAC 2012
Identiti Korporat bagi ILSAS
Eksekutif TNB Dato Sri Che Khalib
Mohamad Noh melancarkan identiti

korporat baharu untuk ILSAS, bahagian
latihan Kumpulan, di kampus UNITEN,
Bangi. Di majlis tersebut Sijil Program
Pendidikan TNB disampaikan kepada
1,069 warga kerja.
24 MAC 2012
Hari Terbuka UNITEN
UNITEN melangsungkan Hari Terbuka
2012 di kampusnya di Putrajaya.
28 MAC 2012
Lawatan DiRaja
Yang Mulia Tengku Mahkota Pahang
melawat tapak projek Elektrik Hidro Ulu
Jelai di Mukim Ulu Telom, Cameron
Highlands.
1013 APRIL 2012
Pemeriksaan Kanser Bergerak
MAKNA melancarkan Program
Pemeriksaan Bergerak Kanser Payudara
di ibu pejabat TNB di Kuala Lumpur.
59
12 APRIL 2012
Keputusan Suku 2
kewangan belum diaudit bagi suku
kedua tahun kewangan 2012 di ibu
pejabatnya.
24 APRIL 2012
Keselamatan, Kesihatan & Alam Sekitar
TNB mengadakan Simposium
Kebangsaan Ke-6 mengenai
Keselamatan & Kesihatan Pekerja dan
Alam Sekitar di UNITEN.
12 APRIL 2012
Anugerah Kecemerlangan Frost &
Sullivan
TNB REMACO menerima Anugerah
Kecemerlangan Frost & Sullivan Malaysia
2012 dalam Kategori Penyedia
Perkhidmatan Loji Janakuasa.
24 APRIL 2012
Kempen Perjalanan SAFE
UNITEN, PERKESO, Kementerian Sumber
Manusia dan TNB bersama-sama
menganjurkan Kempen Perjalanan SAFE
di UNITEN, Bangi. Objektif kempen ini
adalah untuk menggalakkan kakitangan
mengambil langkah berhati-hati apabila
memandu ke tempat kerja mereka.
2028 APRIL 2012

Promosi Pelaburan
TNB menyertai Minggu Unit Saham
Amanah Malaysia, anjuran Permodalan
Nasional Berhad, di Kompleks Sukan
Kota Kinabalu, Sabah.
23 APRIL 2012
SL1M-IBE
TNB melancarkan dengan rasmi
program Skim Latihan 1Malaysia-IBE
(SL1M IBE) ketiga di ILSAS.
26 APRIL 2012
Seni untuk Si Kecil
TNB melancarkan Kidz Art Class di Galeri
Seni Lukis syarikat di Wisma TNB,
Petaling Jaya.
Kalendar Peristiwa
27 APRIL 2012
Mengiktiraf Pesara
TNB menyampaikan Anugerah Persaraan
tahunannya (Jasamu DiKenang) dalam
satu majlis yang dianjurkan di ibu
pejabat di Kuala Lumpur.
29 APRIL 2012
Tunggangan Amal
400 peserta mengambil bahagian dalam
Tunggangan Fellowship Janamanjung
2012 yang dilepaskan dari Stesen
Janakuasa Sultan Azlan Shah Power di
Manjung, Perak. Para penunggang
berhenti di lokasi tertentu untuk
membolehkan mereka melakukan
pelbagai kerja amal.
30 APRIL 2012
Pelencongan Sungai
TNB meraikan penyiapan projek
pelencongan sungai di tapak Elektrik
Hidro Hulu Terengganu, Terengganu.
3 MEI 2012
Bertemu PM
Warga kerja TNB mengambil
kesempatan bertemu dengan PM dalam
Sesi Warga Kerja GLC dengan Perdana
Menteri Datuk Seri Najib Tun Razak
mengenai Mendorong Transformasi
Nasional di Pusat Konvensyen
Antarabangsa Putrajaya.
(200866-W)
60
Kalendar Peristiwa
9 MEI 2012
AGM Badan Kebajikan
Persatuan Kebajikan Pekerja Islam (PKPI)
TNB mengadakan Mesyuarat Agung
Tahunan ke-44.
19 MEI 2012
Pelancaran Pejabat TNB Langkawi
Mantan Perdana Menteri Tun Dr.
Mahathir Mohamad membuka dengan
rasmi bangunan baharu TNB Langkawi.
12 MEI 2012
Kesatuan Sekerja
Pekerja TNM mengambil bahagian
dalam Perhimpunan Perpaduan Hari
Pekerja 2012 di Malaysia Agro Exposition
Park Serdang, Selangor.
1720 MEI 2012

Karnival Sukan
TNB menganjurkan Karnival Sukan 2012
di gelanggang di sekitar ibu pejabatnya
serta di kampus UNITEN dan ILSAS.
15 MEI 2012
Selamat Berpisah CFO
Majlis perpisahan diadakan di ibu
pejabat TNB untuk mantan Ketua
Pegawai Kewangan/Naib Presiden
(Kewangan Kumpulan) Mohd Rafique
Merican Mohd Wahiduddin Merican,
yang digantikan oleh Fazlur Rahman
bin Zainuddin.
16 MEI 2012
Kempen Keselamatan, Kesihatan &
Alam Sekitar
TNB melancarkan Kempen Keselamatan
& Kesihatan Pekerja dan Alam Sekitar
2012 di ILSAS, bersempena dengan Hari
Terbuka pusat latihan tersebut.
24 MEI 2012
Perjanjian Jangka Panjang dengan
IKRAM
TNB menandatangani Perjanjian Servis
Jangka Panjang dalam Perkhidmatan
Kejuruteraan dan Kapasiti Bangunan
dengan Kumpulan IKRAM Sdn. Bhd.
78 JUN 2012
Musabaqah Membaca Al-Quran
TNB telah menganjurkan Musabaqah
Membaca dan Menghafaz Al-Quran
Peringkat Kebangsaan 1433H/2012 di
ILSAS.
13 JUN 2012
Mengiktiraf bekas wargakerja
Majlis tahunan JasaMu Di Kenang TNB
yang diadakan untuk memberi
penghargaan kepada pesara dan
mantan warga kerja atas sumbangan
bermakna mereka kepada kejayaan
syarikat.
18 JUN 2012
GRIP Timur
Program Informasi Perhubungan
Kerajaan Kawasan Timur (GRIP) telah
dilangsungkan di Kota Bharu, Kelantan.
22 JUN 2012
MESYUARAT AGUNG PAKATAN TNB
Mesyuarat Agung Tahunan Pakatan
Persatuan Kebajikan Islam Malaysia
(PAKATAN) TNB yang ke-11 telah
diadakan di UNITEN.
23 JUN 2012
Latihan Polis Bantuan
TNB menamatkan Kursus Latihan Asas
Polis Tambahannya di Pusat latihan
Polis di Air Hitam, Negeri Sembilan.
13 JUN 2012
GRIP Pusat
Ahli TNB Kawasan Tengah mengambil
bahagian dalam Program Informasi
Perhubungan Kerajaan (GRIP) dengan
Jabatan Kerajaan di Putrajaya.
61
26 JUN 2012
Ekspo Tenaga 2012
Ekspo Tenaga 2012 berlangsung di
Pusat Konvensyen Kuala Lumpur. Ia
merupakan ekspo industri elektrik dan
tenaga di rantau ini. Ekspo tersebut
mempamerkan pelbagai teknologi
termaju yang terkini dalam penjanaan,
pembahagian & penghantaran tenaga.
27 JUN 2012
Persidangan HR TNB
Persidangan Sumber Manusia Ke-3 TNB
untuk tahun kewangan ini dirasmikan
oleh Dato Sri Zainal Rahim Seman,
Ketua Setiausaha Kementerian Sumber
Manusia.
27 JUN 2012
Lawatan Delegasi Indonesia
Sebuah delegasi Indonesia yang diketuai
oleh Encik Budi Susanto daripada
Kementerian Perindustrian, mengadakan
lawatan ke Pusat Beban Nasional dan
Penghantaran TNB di Bangunan NLDC
di Bangsar, Kuala Lumpur.
29 JUN 2012
Selamat Berpisah CEO
Majlis perpisahan diadakan untuk
ma nta n Pr esiden/Ketua Pegawai
Eksekutif TNB Dato Sri Che Khalib
Mohamad Noh di ibu pejabat TNB,
Kuala Lumpur.
1 JULAI 2012
TNB secara rasmi melantik Datuk Wira
Ir. Azman bin Mohd sebagai CEO baharu
menggantikan Dato Sri Che Khalid
Mohamad Noh.
Kalendar Peristiwa
10 JULAI 2012
Bertemu dengan CEO BAHARU
mengadakan pertemuan pertama beliau
sebagai Presiden/Ketua Pegawai
Eksekutif dengan warga kerja di Dewan
Serbaguna Kompleks Sukan di ibu
pejabat TNB, Kuala Lumpur.
13 JULAI 2012
Majlis Doa Selamat Dengan
Kepimpinan Baharu
Majlis bacaan Yasin dan doa selamat
diadakan sempena dengan pelantikan
CEO baharu di Masjid Balai Islam ibu
pejabat TNB, Kuala Lumpur.
19 JULAI 2012
Keputusan Kewangan Suku 3
kewangan suku ketiga bagi tahun
kewangan 2012 di ibu pejabat syarikat,
Kuala Lumpur.
30 JULAI 2012
Majlis Berbuka Puasa
TNB mengadakan majlis berbuka puasa
peringkat Korporat bagi tahun 2012
bersempena dengan pada 10 Ramadhan
1433H di Balai Islam ibu pejabat syarikat.
8 OGOS 2012
Sumbangan Hari Raya
TNB menyampaikan buah tangan
kepada kakitangannya yang bertugas
pada cuti umum Hari Raya di ibu
pejabat Kuala Lumpur.
31 OGOS 2012
Sambutan Merdeka
TNB mengambil bahagian dalam
sambutan Hari Merdeka peringkat
Kebangsaan di Stadium Nasional,
Bukit Jalil.
(200866-W)
62
62
dari 1949 hingga 1964
Peristiwa Penting Sepanjang

Tahun
1 September 1949
Lembaga Lektrik Pusat Persekutuan
Tanah Melayu ditubuhkan dan
menjadi pihak berkuasa yang
mengawal pemasangan elektrik di
negara ini. W D Godsall merupakan
Pengerusi pertamanya (1949-1952),
sementara Frank P Egerton pula
merupakan Pengurus Besar
pertamanya (1949-1953).
1953
Frank P Egerton digantikan oleh J
Sharples sebagai Pengurus Besar
Lembaga Lektrik Pusat (1953-1964).
1957
Lembaga Lektrik Pusat (CEB)
mengambilalih pemasangan
Huttenbachs di Seberang Perai, Pulau
Pinang. Pada bulan Mac 1964,
Lembaga mengambilalih seluruh
pemasangan Huttenbachs yang
selebihnya di Semenanjung.
1959
Permulaan kerja pembinaan loji
janakuasa elektrik hidro Cameron
Highlands, satu mercu tanda teknologi
elektrik hidro yang mencatat sejarah
di negara dan rantau ini.
60
1960
Dato Kurnia Jasa Haji Osman Taib
menjadi warga Tanah Melayu pertama
menyandang jawatan sebagai
Pengerusi Lembaga Lektrik Pusat
(1960-1970).
1963
Pusat Kawalan Grid ditubuhkan pada
tahun 1963 di Stesen Janakuasa
Connaught Bridge. Tanggungjawab
utamanya adalah untuk menyelaras
penjanaan dan kawalan rangkaian
grid 66kV hingga 132kV.
1964
Raja Tan Sri Zainal Raja Sulaiman yang
menggantikan J Sharples merupakan
warga Malaysia pertama menjadi
Pengurus Besar CEB (1964-1974).
1964
Maimunah Suleiman menyertai LLN
sebagai jurutera wanita yang pertama.
Beliau juga merupakan jurutera
wanita pertama di negara ini. Beliau
seterusnya merupakan wanita
pertama dilantik sebagai Pengurus
Besar Syarikat.
63
63
22 Jun 1965
CEB diberi nama baharu Lembaga
Letrik Negara (LLN) Tanah Melayu.
1966
LLN memulatugas sistem komputer
pertama di negara ini - kerangka utama
IBM 1440 dengan memori 8000KB
dirancang untuk menjadi asas nadi
utama Ibu Pejabat Syarikat yang baharu
di Jalan Bangsar, Kuala Lumpur.
26 Mac 1966
Perdana Menteri pertama, Tuanku
Abdul Rahman Putra Al-Haj membuka
Ibu Pejabat LLN secara rasmi.
1968
Langkah menjadikan LLN sebuah
organisasi milik Malaysia selesai di
mana lebih 80 pegawai dagang yang
memegang jawatan penting telah
digantikan dengan warga Malaysia
yang berkelayakan dalam tempoh
satu dekad.
1974
Tan Sri Dato Abu Zarim Haji Omar
menjadi Pengurus Besar LLN (19741984).
1976
Lembaga di bawah kepimpinan Tan Sri
Dato Abu Zarim Haji Omar menubuhkan
sebuah institut latihan yang dikenali
sebagai Institut Latihan Sultan Ahmad
Shah (ILSAS) pada tahun 1976.
Sambungan Grid Pertama dibuat dari
Pantai Barat ke Pantai Timur untuk
menyediakan bekalan elektrik ke
Kuantan dan Pekan.
LLN mengambilalih pemasangan
Majlis Bandaraya Pulau Pinang pada
kos sebanyak kira-kira $22 juta. Pada
tahun yang sama, Kerajaan Pusat
mengambilalih kawalan syarikat Perak
River Hydroelectric Power (PRHEP)
dan anak syarikatnya, Kinta Electrical
Distribution Company. Sistem PRHEP
disatukan dengan sistem LLN pada
tahun 1978.
2 Jun 1979
Pusat Muatan Kuasa Nasional (NLDC)
dibuka secara rasmi oleh Perdana
Menteri, Tun Hussein Onn. Ia
dibangunkan pada tahun 1978.
1980
Pembinaan empangan Kenyir setinggi
150 meter yang merupakan skim
elektrik hidro terbesar di semenanjung
ketika itu dimulakan. Semasa
pembinaannya, Syarikat terlibat
dalam Operasi Jumbo untuk
memindahkan sekumpulan gajah liar
yang terperangkap di pulau buatan
apabila air tasik semakin tinggi.
Empangan tersebut siap pada bulan
Disember 1985.
(200866-W)
64

1981
Sambungan grid pertama (132kV) ke
Hadyai, Thailand, dari Bukit Keteri,
Kedah.
Julai 1982
LLN, di bawah naungan ASEAN,
menandatangani perjanjian dua hala
dengan Electricity Generating Authority
of Thailand (EGAT) dan Public Utilities
Board (PUB) Singapura, untuk
membuka laluan kepada sambungan
bersistematik dan bersepadu antara
sistem LLN dan dua jirannya.
1984
Tan Sri Mohd Jalaluddin Zainuddin
menggantikan Tan Sri Dato Abu
Zarim Haji Omar sebagai Timbalan
Pengerusi dan Pengurus Besar LLN
(1984-1989).
November 1984
Stesen Janaelektrik Paka, salah sebuah
daripada loji kitar gabungan pertama
di dunia, mula menerima gas asli
daripada Petronas.
1985
Sambungan kabel dasar laut pertama
(230kV) ke Singapura.
1989
Datuk Haji Ibak Abu Hussein
menggantikan Tan Sri Jalaluddin
Zainuddin sebagai Timbalan
Pengerusi/Pengurus Besar (1989-1990).
1 September 1990
LLN telah diperbadankan dan
menukar namanya kepada Tenaga
Nasional Berhad (TNB). Tan Sri Ani
Arope telah dilantik sebagai Pengerusi
(1990-1992).
28 Mei 1992
Saham TNB membuat penampilan
pertama dengan cemerlang di BSKL
pada harga RM8.00, premium RM3.50
mengatasi harga terbitan RM4.50.
1 September 1992
Tan Sri Ani Arope dilantik sebagai
Pengerusi Eksekutif TNB (1992-1996).
29 September 1992
Gangguan bekalan elektrik seluruh
negara di Semenanjung Malaysia. Ia
mendorong program pengembangan
loji secara fast track melalui
pemasangan turbin gas tambahan di
loji-loji sedia ada.
1993
TNB Research (TNBR) ditubuhkan
sebagai sebuah jabatan dalam TNB,
dan bertukar menjadi sebuah anak
syarikat. Pada tahun 1997, TNBR telah
diluluskan sebagai syarikat berstatus
R&D oleh MIDA.
19 Januari 1993
Menteri Tenaga, Telekomunikasi dan
Pos, Dato Seri Samy Vellu
mengumumkan pembentukan Pasukan
Pengurusan Krisis yang diketuai oleh
Pengerusi Eksekutif Tan Sri Ani Arope
untuk menyelesaikan krisis tenaga.
31 Mac 1993
TNB menandatangani Perjanjian
Pembelian Tenaga Elektrik (PPA)
selama 21 tahun dengan Penjana
Tenaga Bebas (IPP), Yeoh Tiong Lay
Corporation Bhd., (YTL). Ini merupakan
PPA pertama yang ditandatangani
oleh TNB dengan IPP.
1994
Penubuhan Institut Kejuruteraan
Teknologi Tenaga Nasional (IKATAN).
1995
Monopoli TNB dalam penjanaan
tenaga berakhir dengan penubuhan
lima buah IPP yang membekalkan
30.99% bekalan tenaga kepada Grid
Nasional. Kelima-limanya ialah YTL
Power Generation Sdn. Bhd., Segari
Energy Ventures Sdn. Bhd., Port
Dickson Power Bhd., Powertek Bhd.
dan Genting Sanyen Power Sdn. Bhd.
1 September 1995
Tenaga Nasional Repair and
Maintenance Sdn. Bhd. (REMACO) telah
diperbadankan untuk menyediakan
perkhidmatan penyenggaraan berkos
efektif kepada loji janakuasa TNB.
November 1995
Sistem hibrid janakuasa turbin angin
yang pertama dibina dan dipasang di
Pulau Layang-Layang, Sabah, oleh
TNB Research Sdn. Bhd.
1996
TNB menjadi syarikat bukan Amerika
dan pertama di Asia untuk menerbitkan
bon Yankee Century di New York.
Satu transaksi bon berjumlah USD150
juta dengan kadar faedah 7.5%
setahun telah diterbitkan dan
mendapat sambutan yang baik
daripada para pelabur.
6 Julai 1993
Yayasan Tenaga Nasional dilancarkan
di ILSAS.
65

Mac 1996
Stesen Janaelektrik Putrajaya
(sebelumnya dikenali sebagai Stesen
Janaelektrik Serdang) menjadi loji
tenaga pertama di Malaysia menerima
pensijilan MS ISO 9000. Sehubungan
itu, semua stesen janakuasa lain
diakreditasi dengan piawaian tersebut.
3 Ogos 1996
Gangguan bekalan elektrik di seluruh
negara antara dua hingga 20 jam. Ia
mendorong kepada pelaksanaan
program pengasingan dan pemantapan
Grid Nasional dengan rangkaian 500kV
yang berfungsi sebagai tulang belakang
kepada grid pembahagian.
1 September 1996
Datuk Dr Ahmad Tajuddin Ali telah
dilantik sebagai Pengerusi Eksekutif
TNB (1996-2000).
19 Disember 1996
Menteri Pendidikan Dato Seri Najib
Tun Abdul Razak menyerahkan Surat
Tawaran kepada Pengerusi Eksekutif
TNB bagi penubuhan Universiti
Tenaga Nasional (UNITEN).
1 September 1997
Penubuhan dua buah anak syarikat
milik penuh TNB Generation Sdn.
Bhd. dan TNB Engineers Sdn. Bhd.
26 August 1998
Melalui anak syarikat milik penuhnya
iaitu Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB),
TNB telah memeterai perjanjian
penswastaan dengan Kerajaan Malaysia
dan Sabah Electricity Board (SEB) untuk
mengambil alih operasi perniagaan
elektrik SEB di negeri tersebut dan
Wilayah Persekutuan Labuan.
1998
Tenaga Nasional Ventures Sdn. Bhd.,
TNB Metering Services Sdn. Bhd, TNB
Workshop Services Sdn. Bhd. dan TNB
Fuel Services Sdn. Bhd. memulakan
operasi.
1 September 1999
TNB menyambut ulang tahun ke-50.
Dua buah anak syarikat telah
dikeluarkan pada 1 September 1999.
Bahagian Penghantaran dan
Pembahagian, TNB telah diasingkan
sebagai sebahagian daripada usaha
penstrukturan semula kumpulan
untuk memberi tumpuan kepada
aktiviti teras dan perkhidmatan
sokongan.
Februari 2000
Visi, Misi dan Nilai-nilai Bersama
baharu diperkenalkan.
September 2000
Datuk Dr Jamaluddin Jarjis dilantik
sebagai Pengerusi TNB (20002002).
November 2000
Dato Fuad Jaafar dilantik sebagai
TNB (2000-2001).
10 September 2001
Permulaan operasi Liberty Power
Limited (LPL) di Pakistan, yang
melibatkan penjanaan dan penjualan
elektrik kepada Water and Power
Development Authority (WAPDA)
Pakistan. LPL mengendalikan sebuah
loji janakuasa gas asli kitar gabungan
235MW.
November 2001
Dato Pian Sukro dilantik sebagai
TNB (2001-2004).
Ogos 2002
TNB mengisytiharkan bahawa ia
berhasrat untuk menjadi syarikat
korporat terbaik di Malaysia menjelang
tarikh akhir yang ditetapkannya pada
bulan Ogos 2007. Syarikat menyasar
untuk mencapai matlamat ini dengan
memfokus terhadap Strategi T7 untuk
transformasi dan penyemaian budaya
berorientasikan sasaran dengan
disokong oleh nilai-nilai terasnya iaitu
Integriti, Mengutamakan Pelanggan,
Kecemerlangan Bisnes dan Prihatin.
18 Oktober 2002
Perdana Menteri Dato Seri Dr Mahathir
Mohamad merasmikan Stesen
Janaeletrik Liberty Power Limited di
Pakistan
1 Disember 2002
Datuk Dr Awang Adek Hussein telah
dilantik sebagai Pengerusi TNB
(1 Disember 2002 31 Mac 2004).
April 2004
Program Tenaga Boleh Baharu Kecil Jana
Landfill (SREP) yang dibangunkan oleh
TNB-ES memulakan operasi komersialnya.
Ia diasaskan kepada Perjanjian Pembelian
Kuasa Tenaga Boleh Baharu (RE) (REPPA)
yang ditandatangani pada bulan
Oktober 2001.
(200866-W)
66
12 April 2004
Tan Sri Leo Moggie dilantik sebagai
Pengerusi TNB.
1 Julai 2004
Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh
dilantik sebagai Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif TNB.
Julai 2004
Stesen Janaeletrik Kapar telah dijual
kepada Kapar Energy Ventures Sdn.
Bhd. (KEV). TNB mengekalkan 60
peratus sahamnya dalam KEV.
16 April 2005
Tun Dato Seri Utama (Dr) Haji Abdul
Rahman Haji Abbas, Yang Di-Pertua
Negeri Pulau Pinang, dilantik sebagai
Canselor UNITEN.
Jun 2005
Konsortium Saudi-Malaysia (yang
mana TNB menjadi ahli) telah dipilih
un t uk me mb i na , m e m i l i k i d a n
mengendali (Shuaibah Independent
Water and Power Project (IWWP) yang
dibangunkan oleh Shuaibah Water
and Electricity Company.
13 Jun 2005
Loji kitar padu 750MW di bawah Fasa
1 Projek Pemulihan Stesen Janaeletrik
Tuanku Jaafar di Port Dickson, Negeri
Sembilan, memulakan operasi.
26 September 2005
TNB menandatangani perjanjian
dengan Kerajaan Negeri Selangor
untuk Projek Pemulihan Kelip-kelip
Kampung Kuantan di Kuala Selangor.
1 Februari 2006
Seluruh korporat TNB mencapai
pensijilan MS ISO 9000.
24 Mei 2006
TNB mengumumkan pelaksanaan
pengimbangan semula tarif yang
pertama dalam tempoh sembilan tahun
sejak 1997.
13 Jun 2006
Perkhidmatan TNB Careline 1-5454
telah dilancarkan oleh Menteri
Tenaga, Air dan Komunikasi Datuk
Seri Lim Keng Yaik.
2006
TNB melancarkan Pelan Strategik 20
Tahun, dengan Fasa 5 tahun
pertamanya berkisar kepada usaha
untuk mencapai Kecemerlangan
Perkhidmatan.
30 April 2007
Pembukaan rasmi loji arang batu
Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah
sama di Manjung dengan kapasiti
3x700MW oleh DYMM Sultan Perak.
26 November 2007
Grid Sabah dilancarkan oleh Tun
Datuk Seri Panglima Haji Ahmadshah
bin Abdullah, Yang Di Pertua Negeri
Sabah. Projek Grid Timur-Barat di
Sabah ini telah disiapkan pada 28 Julai
2007 susulan talian 275kV substesen
Kolopis ke substesen Segaluid dimula
tugas. Dengan pengoperasian talian
litar kembar sepanjang 246km, Grid
Sabah di seluruh negeri telah dibina,
menghubungkan Grid Pantai Barat
dengan Grid Pantai Timur.
2007
Malaysia Transformer Manufacturing
Sdn. Bhd. (MTM) menjadi anak
syarikat milik penuh TNB berikutan
kejayaan pengambilalihan 27%
ekuitinya oleh TNB daripada ABB.
27 Mei 2008
TNB menerima Anugerah Kecemerlangan
Industri Perdana Menteri yang berprestij
untuk tahun 2007. Ia juga memenangi
Anugerah Kecemerlangan Pengurusan
Kualiti (Kategori 4).
21 Januari 2009
TNB bersama Sarawak Energy Berhad
(SEB), mengumumkan cadangannya
untuk mengambil alih projek Bakun. Di
bawah perjanjian tersebut, TNB dan
SEB akan memajakkan empangan
tersebut daripada Sarawak Hidro Sdn.
Bhd. Setelah siap, sebuah badan tujuan
khas (SPV) akan ditubuhkan untuk
memasang kabel-kabelnya. Ketiga-tiga
pihak akan memegang saham dalam
SPV tersebut di mana Sarawak Hidro
memegang bahagian terbesar.
Januari 2009
Maybank dan TNB menempa satu
pencapaian penting dalam pembayaran
elektronik di Malaysia dengan pelancaran
perkhidmatan Bil on-line yang inovatif.
Pelanggan kini boleh melihat dan
membayar bil mereka melalui
Maybank2u.com.
April 2009
TNB disenaraikan sebagai syarikat ke
575 terbesar di dunia oleh Forbes
Global 2000.
Jun 2009
Projek Pemulihan Stesen Janaelektrik
Tuanku Jaafar fasa kedua (PD2) yang
telah siap, dirasmikan oleh Dato Sri Peter
Chin Fah Kui Menteri Tenaga, Teknologi
Hijau dan Air.
1 September 2009
TNB menyambut ulang tahunnya yang
ke-60.
67
23 Oktober 2009
TNB menandatangani perjanjian
dengan Perusahaan Listrik Negara
Indonesia (PLN) berkaitan Saling
Bersambungan Sumatera-Semenanjung
Malaysia yang membentuk Grid Tenaga
ASEAN. Projek ini dijangka akan siap
pada tahun 2015.
31 Oktober 2009
TNB menerima lawatan rasmi pertama
oleh Perdana Menteri Dato Sri Mohd
Najib bin Tun Haji Abdul Razak sempena
ulang tahun ke-60. Perdana Menteri
melancarkan Buku Cenderahati Ulang
Tahun Ke-60 LLN/TNB.
12 Februari 2010
Pasukan hoki TNB menjuarai Liga Hoki
Malaysia. Pemain pasukan Baljit Singh
Charun telah dipilih sebagai Pemain
Terbaik, S. Kumar sebagai Penjaga Gol
Terbaik dan Mohd Amin Rahim
sebagai Penjaring Gol Terbaik. Pasukan
TNB turut memenangi Anugerah Fair
Play Team.
19 April 2010
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif TNB,
Dato Sri Che Khalib Mohamad Noh
telah melancarkan Program Customer
First sebagai sebahagian daripada
inisiatif Syarikat untuk meningkatkan
lagi kualiti perkhidmatannya.
7 Mei 2010
TNB menandatangani Memorandum
Persefahaman dengan Provincial
Electricity Authority (PEA) Thailand
bagi Sistem Bekalan Elektrik 33kV
daripada Pencawang Pembahagi
Utama (PPU) di Pengkalan Hulu,
Perak, ke Betong, Thailand. Ini akan
memastikan bekalan elektrik yang
stabil kepada Daerah Betong dan
Yala di Thailand.
10 Jun 2010
Kolokium Tenaga Nuklear TNB 2010
telah diadakan sebagai sebahagian
daripada inisiatif untuk menggalakkan
teknologi hijau. Kolokium tersebut
berperanan untuk menyemai
kesedaran dan mendedahkan warga
kerja TNB kepada keperluan terhadap
tenaga nuklear di negara ini.
28 Jun 2010
TNB menganjurkan Bengkel Bersama
TNB-KEPCO mengenai Kajian Awal
Kebolehlaksanaan Nuklear. Semasa
bengkel tersebut, satu perjanjian
tentang Khidmat Nasihat Pemilihan
Tapak dan Penilaian bagi Loji Tenaga
Nuklear di Semenanjung Malaysia
ditandatangani antara TNB Research
Sdn. Bhd. dan Korea Power
Engineering Company Inc (KOPEC).
30 Jun 2010
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau
dan Air menganjurkan ceramah
Pembangunan Tenaga Nuklear untuk
Ahli Parlimen Kuala Lumpur untuk
menjelaskan isu dan kebimbangan
yang timbul tentang tenaga nuklear
bagi menjana tenaga elektrik di
Malaysia.
2 Disember 2010
Dato Sri Peter Chin Fah Kui, Menteri
Tenaga, Teknologi Hijau dan Air
melancarkan kabel dasar laut di
Pulau Ketam.
8 Disember 2010
Tenaga, Teknologi Hijau dan Air
melancarkan Piagam Pelanggan TNB.
1 Mac 2011
Majlis Pecah Tanah Projek Elektrik
Hidro Ulu Jelai di Mukim Ulu Telom,
Cameron Highlands diserikan dengan
kehadiran DYMM Sultan Pahang.
31 Mei 2011
Bangunan Berlian, Ibu pejabat
Suruhanjaya Tenaga baharu yang
canggih berkonsep hijau di Putrajaya
telah dibuka dengan rasmi
bersempena ulang tahun ke-10
Suruhanjaya Tenaga.
24-26 Jun 2011
Hari Tebuka GLC 2011 yang diadakan
buat pertama kali di Pusat Konvensyen
Kuala Lumpur, telah dirasmikan oleh
Perdana Menteri, Dato Sri Mohd
Najib bin Tun Haji Abdul Razak.
7 Julai 2011
Program SAVE (Sustainability Achieved
Via Energy Efficiency) tajaan kerajaan
telah dilancarkan di Putrajaya. Program
tersebut menawarkan rebet sebanyak
RM200 bagi pembelian barang-barang
elektrik yang menjimatkan tenaga
seperti peti sejuk, penyaman udara
dan penyejuk beku.
26 Julai 2011
Pelancaran Skim Latihan 1Malaysia
(SL1M), program pekerjaan dan
kemasyarakatan untuk graduan oleh
Datuk Awang Adek Hussin, Timbalan
Menteri Kewangan II, di Auditorium
Abu Zarim, TNB Integrated Learning
Solution Sdn. Bhd. di Bangi.
26 Julai 2011
TNB mengadakan Majlis Ikrar Integriti
dengan Suruhanjaya Pencegahan
Rasuah Malaysia (SPRM) di Dewan
Serbaguna, Kompleks Sukan di Jalan
Pantai Baru.
6 Disember 2011
TNB menerima Pingat Emas, di National
Award for Management Accounting
(NAfMA) 2011 yang berprestij, sebagai
pengiktirafan di atas kecemerlangan
amalan perakaunannya.
(200866-W)
68
16 Februari 2012
Syarikat telah melancarkan Pusat
Pengurusan Panggilan (CMC), TNB
Care Line di Wisma Annex MPE TNB,
Petaling Jaya, dengan dihadiri oleh
Tenaga, Teknologi Hijau dan Air.
12 April 2012
TNB REMACO menerima Anugerah
Kecemerlangan Frost & Sullivan
Malaysia 2012 dalam Kategori
Penyedia Perkhidmatan Loji Janakuasa.
30 April 2012
TNB meraikan penyiapan projek
pelencongan sungai di tapak Elektrik
Hidro Ulu Terengganu, Terengganu.
semasa
2012
1 Julai 2012
TNB dengan rasminya melantik Datuk
Wira Ir. Azman bin Mohd sebagai
baharu bagi menggantikan Dato Sri
Che Khalib Mohamad Noh.
10 Julai 2012
mengadakan pertemuan pertamanya
sebagai Presiden/Ketua Pegawai
Eksekutif baharu dengan warga kerja
di Dewan Serbaguna Kompleks Sukan
TNB di ibu pejabat, Kuala Lumpur.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMACU NEGARA
KE HADAPAN
Kami komited dalam menyediakan bekalan tenaga yang mencukupi, selamat dan
berdaya harap secara berterusan kepada negara. Bagi merealisasikan komitmen
ini, kami sentiasa mencetuskan inovasi mampan termasuk sistem penghantaran
dan pembahagian yang berdaya harap yang mampu memenuhi permintaan
tenaga elektrik yang semakin meningkat pada tahap tertinggi.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
72
Ringkasan Penyata Kedudukan Kewangan

JUMLAH ASET
Ulasan Prestasi
(RM Juta)
0.1%
5.7%
0.1% 5.8%
5.0%
9.8%
7.6%
7.9%
3.3%
2011
2012
3.2%
(Dinyatakan semula)
73.2%
78.3%
Deposit, baki bank dan tunai
Inventori
Instrumen kewangan derivatif
Penghutang dan lain-lain belum diterima
Lain-lain aset
JUMLAH TANGGUNGAN & PEMEGANG EKUITI

(RM Juta)
6.5%
7.0%
28.1%
0.4%
29.5%
0.0%
24.1%
26.1%
2011
2012
(Dinyatakan semula)
0.3%
0.3%
5.5%
3.9%
5.1%
3.7%
5.3%
6.9%
4.7% 4.3%
9.9%
6.2%
5.1%
4.1%
3.6%
9.4%
Pemiutang dan lain-lain belum dibayar
Pendapatan tertunda
Cukai semasa
Lain-lain tanggungan semasa dan bukan semasa
Jumlah pinjaman
Modal saham
Deposit pelanggan
Premium saham
Faedah pekerja
Kepentingan minoriti
Cukai tertunda
Keuntungan tertahan dan rizab
73
Suku
Pertama
2012
Suku
Kedua
2012
Suku
Ketiga
2012
Suku
Keempat
2012
2012
8,694.4
8,628.2
9,191.0
9,334.8
35,848.4
Keuntungan Operasi
458.5
3,020.5
1,625.3
1,292.6
6,396.9
Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat
(84.4)
3,426.8
909.3
1,285.5
5,537.2
(127.4)
2,698.0
619.1
1,007.9
4,197.6
(2.33)
49.44
11.34
18.44
76.9
Suku
Pertama
2011
Suku
Kedua
2011
Suku
Ketiga
2011
Suku
Keempat
2011
2011
Hasil
7,731.2
7,371.3
7,984.2
9,154.5
32,241.2
Keuntungan Operasi
1,414.9
604.0
(146.9)
(55.2)
1,816.8
Keuntungan Sebelum Cukai dan Zakat
1,159.1
743.7
(248.9)
(497.2)
1,156.7
Keuntungan Diatribut
838.3
644.9
(179.2)
(338.6)
965.4
Pendapatan Asas Sesaham (sen)
15.40
11.66
(3.29)
(6.21)
17.71
2012
Dalam RM Juta
Hasil
Keuntungan Diatribut
Pendapatan Asas Sesaham (sen)
2011
Dalam RM Juta
(dinyatakan semula)
Ulasan Prestasi
Prestasi Kewangan Kumpulan Suku Tahun
(200866-W)
74
Penyata Nilai Tambah

Ulasan Prestasi
Nilai tambah merupakan satu ukuran kekayaan yang dijana oleh Kumpulan TNB. Penyata
Nilai Tambah menunjukkan jumlah kekayaan yang terhasil dan pengagihannya kepada
pihak-pihak yang berkepentingan, termasuk Kerajaan, dan selebihnya disimpan untuk tujuan
pelaburan semula dan peluasan bisnes Kumpulan pada masa hadapan.
2011
(dinyatakan
semula)
RM Juta
2012
RM Juta
NILAI TAMBAH
Hasil
32,241.2
35,848.4
Perbelanjaan operasi kecuali kos anggota kerja, susut nilai dan pelunasan
(24,075.0)
(24,467.9)
Lain-lain pedapatan operasi
532.0
2,140.6
Pendapatan kewangan
319.1
188.7
Kos kewangan
(878.5)
(823.0)
Keuntungan/(kerugian) tukaran wang asing
(194.1)
(252.2)
92.8
27.0
8,037.5
12,661.6
2,819.5
2,856.1
192.2
1,331.0
Dividen
838
273.0
Kepentingan bukan kawalan
(0.9)
8.6
4,061.9
4,268.1
126.8
3,924.8
8,037.5
12,661.6
Bahagian hasil dari syarikat bersekutu

Nilai tambah untuk diagihkan
PEMBAHAGIAN NILAI TAMBAH RM Juta)

Untuk Anggota Kerja:
Kos anggota kerja
Untuk Kerajaan:
Cukai dan zakat
Untuk Penyumbang Modal:
Kepada Kumpulan untuk dilabur semula:

Susut nilai dan pelunasan
Keuntungan tertahan
Jumlah yang diagihkan
75
Ulasan Prestasi
Pembahagian Nilai Tambah
35.1%
Kos anggota kerja
Untuk Kerajaan:
Cukai dan zakat
2011
52.1%

Dividen dan kepentingan bukan kawalan
(Dinyatakan semula)
Kepada Kumpulan untuk dilabur semula:

Susut nilai, perlunasan dan keuntungan tertahan
2.4%
10.4%
22.6%

Kos anggota kerja
Untuk Kerajaan:
Cukai dan zakat
Dividen dan kepentingan bukan kawalan
64.7%
2012
10.5%
Kepada KumpulanUntuk dilabur semula:

Susut nilai, pelunasan dan keuntungan tertahan
2.2%
* Tidak termasuk cadangan dividen akhir
(200866-W)
76
Hasil Teras TK2012

Ulasan Prestasi
Jumlah TK2012
35,848.4
1.9%
TK2011 (dinyatakan semula) berjumlah 32,241.2
4.0%
3.6%
2012
90.5%
Semenanjung Malaysia
SESB
LPL
Lain-lain
* Lain-lain termasuk EGAT, Pendapatan Terakru, Produk & Perkhidmatan dan Pendapatan Tertunda
77
Statistik Operasi
Ulasan Prestasi
JUALAN ELEKTRIK (RMJuta):

(KUMPULAN/RMJuta)
1.9%
0.0%
0.8%
0.1%
0.4%
17.6%
Industri
Perlombongan
Komersil
Lampu Awam
Domestik
Eksport
Pertanian
Lain-lain (TNB LPL)
38.5%
2012
*tidak termasuk hasil terakru

40.7%
JUALAN ELEKTRIK (GWj):

(KUMPULAN/GWj)
Industri
Perlombongan
Komersil
Lampu Awam
Domestik
Eksport
Pertanian
Lain-lain (TNB LPL)
1.4%
0.0%
1.2%
0.1%
0.3%
20.8%
42.1%
2012
34.0%
0.4%
0.7%
0.0%
0.0%
JUMLAH PENGGUNA
MENGIKUT KLASIFIKASI:
(KUMPULAN/NOC)
16.9%
2012
Industri
Pertanian
Komersil
Perlombongan
Domestik
Lampu Awam
82.0%
(200866-W)
78
Ulasan Kewangan Kumpulan

Ulasan Prestasi
HASIL
Bagi tahun kewangan (TK) berakhir 31 Ogos
2012, hasil Kumpulan telah meningkat
sebanyak 11.2% kepada RM35,848.4 juta
daripada RM32,241.2 juta pada TK2011.
Peningkatan ini disebabkan oleh pertumbuhan
dalam jualan unit elektrik di Semenanjung
Malaysia sebanyak 4.3%, yang disumbangkan
oleh pertumbuhan dalam sektor komersil
sebanyak 5.1%. Satu lagi penyumbang adalah
kenaikan tarif masing-masing sebanyak 7.12%
dan 14.7% bagi Semenanjung Malaysia dan
SESB yang berkuatkuasa pada 1 Jun 2011 dan
15 Julai 2011.
PERBELANJAAN OPERASI
Perbelanjaan operasi Kumpulan telah
meningkat sebanyak 2.1% bagi TK2012. Walau
bagaimanapun, selepas penyelarasan
pampasan kos bahan api yang diterima pada
TK2012 kepada tahun-tahun kewangan yang
berkenaan, perbelanjaan operasi bagi TK2011
adalah RM29,326.2 juta berbanding RM31,592.1
juta bagi TK2012, menunjukkan peningkatan
perbelanjaan operasi yang telah diselaraskan
sebanyak 7.7% berbanding TK2011.
Kos Bahan Api dan Penjana Bebas
Penyumbang utama kenaikan perbelanjaan
oper a si a d a l a h ko s ba h a n a pi d a n
penjana bebas sebanyak RM1,717.3 juta.
Perbelanjaan bahan api bagi TK2012
meningkat berikutan kenaikan harga gas
sebanyak 28% pada Jun 2011, serta
peningkatan penggunaan arang batu
sebanyak 10.1% daripada 18.9 juta tan
metrik pada TK2011 kepada 20.8 juta tan
metrik pada TK2012. Walau bagaimanapun,
penurunan trend global bagi harga arang
batu daripada kos purata arang batu
sebanyak Dolar Amerika 106.9 setiap tan
metrik pada TK2011 kepada Dolar Amerika
103.6 setiap tan metrik pada TK2012 telah
mengurangkan impak terhadap kenaikan
kos bahan api.
Perbelanjaan Am
Kenaikan perbelanjaan operasi lain pada TK2012
berkait dengan peruntukan perbelanjaan am
yang dibuat pada tahun tersebut termasuk
peruntukan bagi kes tuntutan undang-undang
yang dibuat secara bersama oleh Irham Niaga
Sdn. Bhd. dan Irham Niaga Logistics Sdn. Bhd.
berjumlah RM160.5 juta. TNB tidak berpuas hati
dengan keputusan tersebut dan telah memfail
Notis Rayuan kepada Mahkamah Rayuan pada
24 September 2012.
Susut Nilai dan Pelunasan

Susut nilai dan pelunasan bagi TK2012 adalah
RM4,268.1 juta, iaitu peningkatan sebanyak
5.1% daripada TK2011, selari dengan
peningkatan dalam program-program
perbelanjaan modal.
PENDAPATAN OPERASI
Pendapatan operasi Kumpulan telah
meningkat daripada RM532.0 juta pada
TK2011 kepada RM2,140.6 juta pada TK2012.
Penyumbang utama kepada peningkatan ini
adalah pampasan kos bahan api yang
diterima pada TK2012 berjumlah RM1.68
bilion, bagi kos bahan api yang ditanggung
pada tahun-tahun sebelumnya.
CUKAI
Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012,
Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektif
yang lebih rendah sebanyak 24.0% berbanding
kadar cukai berkanun sebanyak 25.0%. Ini
adalah setelah mengambilkira pendapatan
yang tidak dikenakan cukai yang sebahagiannya
telah dikurangkan oleh perbelanjaan yang tidak
boleh ditolak. Pada tahun sebelumnya,
Kumpulan telah merekodkan kadar cukai efektif
sebanyak 16.6%, selepas dinyatakan semula.
Kadar cukai efektif tahun sebelum ini adalah
rendah, terutamanya disebabkan oleh
keuntungan di atas penebusan Syer Terutama
Boleh Tebus bagi TNB Janamanjung Sdn. Bhd.
yang tidak dikenakan cukai.
JUMLAH ASET
Sehingga 31 Ogos 2012, jumlah aset adalah
RM88,469.1 juta, menunjukkan peningkatan
sebanyak 11.9% daripada RM79,064.3 juta
pada tahun kewangan sebelum ini.
Hartanah, Loji dan Kelengkapan
Hartanah, loji dan kelengkapan bagi
Kumpulan termasuk aset bukan semasa
yang dipegang untuk jualan pada TK2012
adalah sebanyak RM64,779.7 juta iaitu
peningkatan sebanyak 4.7% berbanding
TK2011, selaras dengan perbelanjaan modal
yang lebih tinggi pada TK2012.
Penghutang Perdagangan dan Lain-lain
Penghutang
Penghutang perdagangan dan lain-lain
penghutang direkodkan pada RM6,988.7 juta
menunjukkan peningkatan sebanyak 16.1%
berbanding TK2011 dan ini termasuk
pampasan kos bahan api yang belum diterima.
Deposit, Tunai dan Baki Bank

Deposit, tunai dan baki bank telah meningkat
daripada RM3,954.2 juta pada TK2011 kepada
RM8,626.3 juta pada TK2012 disebabkan oleh
hasil daripada terbitan sukuk bagi TNB
Janamanjung Sdn. Bhd. berjumlah RM4,850.0
juta dan pampasan kos bahan api yang
diterima berjumlah RM2.4 bilion.
JUMLAH LIABILITI
Sehingga 31 Ogos 2012, jumlah liabiliti adalah
RM52,070.8 juta, menunjukkan peningkatan
sebanyak 11.2% berbanding dengan
RM46,834.9 juta pada TK2011.
Pinjaman
Peningkatan dalam jumlah liabiliti adalah
disebabkan oleh peningkatan dalam
peminjaman iaitu daripada RM19,054.1 juta
pada TK2011 kepada RM23,071.8 juta pada
TK2012. Ini adalah disebabkan oleh terbitan
sukuk baru berjumlah RM4,850.0 juta oleh
TNB Janamanjung Sdn. Bhd. pada November
2011, diselaraskan oleh pembayaran balik
pinjaman dalam Ringgit dan mata wang asing
berjumlah RM1,275.1 juta. Sehingga 31 Ogos
2012, kos dana purata wajaran bagi Kumpulan
adalah 4.9% berbanding 5.1% pada TK2011.
JUMLAH EKUITI
Jumlah ekuiti telah meningkat daripada
RM32,229.4 juta pada TK2011 kepada RM36,398.3
juta pada TK2012, terutamanya disumbangkan
oleh kenaikan keuntungan bagi TK2012.
Pendapatan Sesaham
Pendapatan asas sesaham telah meningkat
daripada 17.71 sen sesaham pada TK2011
kepada 76.82 sen sesaham pada TK2012.
Selaras dengan ini, pulangan ke atas
pemegang saham juga turut meningkat
kepada 11.2% pada TK2012 daripada 10.1%
pada TK2011.
Dividen
Bagi TK2012, dividen interim kasar sebanyak
0.38 sen sesaham dan dividen interim singletier sebanyak 4.71 sen sesaham biasa
berjumlah RM273 juta telah dibayar pada 25
Mei 2012. Lembaga Pengarah juga telah
mencadangkan dividen akhir single-tier
sebanyak 15.0 sen sesaham bagi tempoh
berakhir 31 Ogos 2012.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
RIBUAN PEKERJAAN
DALAM SEMUA SEKTOR
Peluang pekerjaan semakin meningkat di Malaysia, hasil daripada ekonomi
negara yang pesat membangun. Semua sektor, daripada perkilangan dan
telekomunikasi hinggalah kepada minyak & gas dan perbankan, semuanya
bergantung kepada tenaga elektrik untuk terus berkembang. Pada masa yang
sama, negara turut bergantung kepada tenaga elektrik untuk membangunkan
modal insan kita. Justeru, TNB kekal sebagai penghubung utama dalam
pembekalan tenaga negara melalui grid nasional.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
Atas (dari kiri ke kanan) :

(200866-W)
Tan Sri Leo Moggie

Pengerusi
Pengarah Bukan Eksekutif Bukan Bebas
Pengarah Eksekutif Bukan Bebas
Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas
Bawah (dari kiri ke kanan):


Pengarah Bukan Eksekutif Bebas





a/l Govindasamy
(Pengarah Pengganti kepada
Dato Mohammad Zainal bin Shaari)
Setiausaha Syarikat
(200866-W)
84
84
Kepimpinan

Tan Sri Leo Moggie
(Berusia 71 tahun warganegara Malaysia)

Pengerusi Bukan Eksekutif Bukan Bebas

Pengarah Eksekutif Bukan Bebas
Sarjana Sastera dalam jurusan Sejarah dari

University of Otago, New Zealand
Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari
Pennsylvania State University, Amerika
Syarikat
D i l a nt i k seb agai A hli L em b aga

Pengarah pada 12 April 2004
Menghadiri kesemua 14 Mesyuarat
Lembaga Pengarah yang telah
diadakan sepanjang Tahun Kewangan
Pengerusi Jawatankuasa Kewangan
dan Pelaburan Lembaga Pengarah

Universiti Malaya
Sarjana Muda Kejuruteraan (Kejuruteraan
Elektrik) dari University of Liverpool,
United Kingdom
Dilant i k seb agai A hli Lembag a

Pengarah pada 15 April 2010
Kemahiran, Pengalaman dan Kepakaran:

Sebelum pelantikan beliau sebagai Pengerusi
Tenaga Nasional Berhad, Tan Sri Leo Moggie
telah berkhidmat dengan Kerajaan Malaysia
selama lebih daripada 38 tahun. Beliau telah
menyandang beberapa jawatan Menteri
Kanan di peringkat Persekutuan dan Negeri
bermula dari tahun 1976 sehingga tahun
2004 yang merangkumi jawatan sebagai
Menteri Tenaga, Komunikasi dan Multimedia
(1998-2004), Menteri Kerja Raya (1989-1995),
Menteri Tenaga, Telekom dan Pos (1978-1989
dan 1995-1998), Menteri Kerajaan Tempatan
(1977-1978) dan Menteri Perkhidmatan
Kebajikan (1976-1977) di dalam Kerajaan
Negeri Sarawak. Beliau turut dilantik
sebagai Ahli Dewan Undangan Negeri
Sarawak dari tahun 1974 hingga tahun
1978 dan Ahli Parlimen dari tahun
1974 sehingga tahun 2004.
Datuk Wira Ir. Azman telah dilantik sebagai

Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif Tenaga
Nasional Berhad pada 1 Julai 2012. Beliau
telah berkhidmat dengan Syarikat dalam
pelbagai jawatan di Bahagian Pembahagian
sejak tahun 1979 termasuklah sebagai
Penolong Jurutera Daerah, Pengurus
Daerah, Pengurus Kawasan, Penolong
Pengurus Besar, Pengurus Besar dan
Pengurus Besar Kanan. Beliau turut
menyandang jawatan sebagai Naib
Presiden, Pembahagian bermula dari 14
November 2008 sehingga 14 April 2010.
Sebelum menjawat jawatan terkini, beliau
adalah merupakan Pengarah Eksekutif/
Ketua Pegawai Operasi TNB.
Keahlian di dalam Lembaga Pengarah
yang terkini:
Syarikat-syarikat di dalam Kumpulan TNB.
Keahlian di dalam Lembaga

Pengarah yang terkini:
Digi.Com Berhad, ACE Jerneh
Insurance Berhad, syarikat-syarikat
di dalam Kumpulan TNB dan
beberapa syarikat persendirian lain.
Kiri
: Tan Sri Leo Moggie
Kanan : Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
85
85

Pengarah Kanan Bebas Bukan Eksekutif

Ahli Institut Akauntan Bertauliah dari

England dan Wales
Ijazah Sarjana Muda Sains Sosial (Kepujian)

(Urban Studies) dari Universiti Sains
Malaysia
D i lant i k seb agai A hli L em b aga

Pengarah pada 1 Mei 2003
Lembaga Pengarah yang diadakan
sepanjang Tahun Kewangan
Pengerusi Jawatankuasa Audit
Lembaga Pengarah dan Ahli
Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan
Lembaga Pengarah
Diploma Pentadbiran Awam, Institut

Tadbiran Awam Negara (INTAN)
D i lant i k seb agai Ahli Lemba g a

Pengarah pada 28 Jun 2011
Menghadiri 12 daripada 14 Mesyuarat

Lembaga Pengarah yang telah diadakan
sepanjang Tahun Kewangan
Pengerusi Jawatankuasa Tender

Lembaga Pengarah

Dato Zainal Abidin merupakan bekas
Pengerusi Lembaga Piawaian Perakaunan
Malaysia (MASB), Mentakab Rubber Company
Berhad dan Pengurusan Danaharta Nasional
Berhad. Beliau juga adalah bekas Presiden
Institut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia
(MICPA), bekas ahli Suruhanjaya Komunikasi
dan Multimedia Malaysia dan bekas
penasihat kepada Tetuan Ernst & Young
Malaysia. Dato Zainal Abidin mempunyai
pengalaman yang luas di dalam bidang
perakaunan awam dan turut menjadi Rakan
Kongsi, Pengarah Eksekutif, Rakan Kongsi
Urusan Negara dan Pengerusi di dalam firma
Hanafiah Raslan & Mohamad yang telah
bergabung dengan Ernst & Young pada
tahun 2002. Beliau kini merupakan Pengerusi
Mobile Money International Sdn. Bhd. serta
menganggotai Lembaga Pemegang Amanah
Yayasan Institut Jantung Negara.
yang terkini:
CIMB Group Holdings Berhad, Petron
Malaysia Refining & Marketing Berhad
(dahulunya dikenali sebagai ESSO Malaysia
Berhad), Dutch Lady Milk Industries Berhad,
Land & General Berhad, CIMB Investment
Bank Berhad, CIMB Bank Berhad, Southeast
Asia Special Asset Management Berhad dan
beberapa buah syarikat persendirian lain.

Datuk Nozirah merupakan Timbalan Ketua
Setiausaha (Pengurusan) di Kementerian
Kewangan. Beliau telah berkhidmat lebih
daripada 30 tahun di dalam Perkhidmatan
Awam Malaysia bermula sebagai Penolong
Setiausaha, Bahagian Kewangan di
Kementerian Kewangan sebelum dilantik ke
jawatan sekarang. Antara jawatan lain yang
telah disandang termasuklah Timbalan
Setiausaha, Bahagian Perolehan dan
Bekalan (2002-2004), Timbalan Setiausaha
Pengurusan Pinjaman, Bahagian Pasaran
Kewangan dan Aktuari (2005-2007),
Setiausaha Pengurusan Pinjaman, Bahagian
Pasaran Kewangan dan Aktuari (2007-2011)
serta Pengarah Bahagian Pengurusan
Belanjawan (21 Mac-20 Mei 2011) di
Kementerian Kewangan.
yang terkini:
Proton Holdings Berhad dan Bank Simpanan
Nasional Berhad.
Kiri
: Dato Zainal Abidin bin Putih
Kanan : Datuk Nozirah binti Bahari
Kepimpinan
(200866-W)
86
86
Kepimpinan

Fellow Institut Akauntan Bertauliah,
England dan Wales
Fellow Persatuan Akauntan Bertauliah
(ACCA) United Kingdom
Ahli Institut Akauntan Malaysia (MIA)
Ahli Institut Akauntan Awam Bertauliah
Malaysia (MICPA)
D i l a nt i k se b a g a i Ah l i L e m b a g a
Pengarah pada 31 Mac 2007

Ahli Jawatankuasa Tender Lembaga

Pengarah, Jawatankuasa Penamaan
dan Ganjaran Lembaga Pengarah dan
Jawatankuasa Kewangan dan
Pelaburan Lembaga Pengarah

Dato Mohammad Zainal merupakan
Pengarah Eksekutif/Ketua Pegawai Operasi
Khazanah Nasional Berhad. Beliau telah
menyandang pelbagai jawatan di dalam
sektor swasta termasuk firma perakaunan
awam di United Kingdom dari tahun 1984
sehingga tahun 1990 dan kemudiannya
berkhidmat dengan PricewaterhouseCoopers
sehingga tahun 2002. Beliau pernah
berkhidmat dengan BinaFikir Sdn. Bhd.
sebelum menyertai Khazanah Nasional
Berhad pada Oktober 2004.

a/l Govindasamy
Pengarah Bebas Bukan Eksekutif
Sarjana Muda Kejuruteraan Elektrik dan
Elektronik dari University of Northumbria,
England
D i l a nt ik seb agai A hli L em b aga


Ahli Jawatankuasa Audit Lembaga

Pengarah dan Jawatankuasa Penamaan
dan Ganjaran Lembaga Pengarah

Tan Sri Dato Hari Narayanan merupakan
seorang Jurutera Profesional Berdaftar
dengan Lembaga Jurutera Malaysia. Beliau
berpengalaman luas di dalam bidang
kejuruteraan elektrik dan elektronik serta
pernah menyandang jawatan-jawatan
utama di InchCape Berhad dan Tamco
Cutler-Hammer Sdn. Bhd. Beliau juga
merupakan bekas Pengerusi Noblemax
Resources Sdn. Bhd dan Timbalan Pengerusi
Emrail Sdn. Bhd.
yang terkini:
SP Setia Berhad, Puncak Niaga Holdings
Berhad, IEV Holdings Ltd. dan beberapa
buah syarikat persendirian lain.
Kiri
: Tan Sri Dato Hari Narayanan

a/l Govindasamy
Kanan : Dato Mohammad Zainal bin Shaari
87
87

Diploma dalam jurusan Teknologi dari
Brighton College of Technology (kini
Brighton University), United Kingdom
Di lant i k seb agai A hli L em b aga


Ahli Jawatankuasa Tender Lembaga

Pengarah, Jawatankuasa Penamaan
Jawatankuasa Tatatertib Lembaga
Pengarah

Dato Fuad memulakan kerjayanya dengan
Tenaga Nasional Berhad pada tahun 1966.
Beliau telah berkhidmat selama 35 tahun
dengan menyandang pelbagai jawatan
penting termasuklah sebagai Penolong
Jurutera Pembahagian, Pengurus Kanan
Daerah, Jurutera Pembinaan, Penolong
Jurutera Kanan Pembinaan, Jurutera Kanan
Pembinaan, Timbalan Ketua Jurutera/
Penolong Pengurus Besar dan Timbalan
Pengurus Besar. Dato Fuad juga turut dilantik
sebagai Pengurus Besar Bahagian
Penghantaran pada Januari 1994 dan
kemudiannya sebagai Pengurus Besar Kanan
Pembekalan Tenaga. Beliau merupakan Ketua
Pegawai Operasi dan Pengarah Eksekutif
TNB bermula dari 4 September 1997 dan
kemudiannya dilantik sebagai Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif pada 16 Oktober
2000, jawatan yang telah disandang
sehingga November 2001.
yang terkini:
Sarawak Hidro Sdn. Bhd. dan syarikatsyarikat di dalam Kumpulan TNB.

binti Yaakob
Barrister-at-Law, Grays Inn, London
Sijil Public International Law dalam PostFinals Course, Council of Legal Education,
London
D i lant i k seb agai Ahli Lemba g a

Pengarah pada 12 September 2008

Pengerusi Jawatankuasa Penamaan

Jawatankuasa Tatatertib Lembaga
Pengarah serta Ahli Jawatankuasa
Kewangan dan Pelaburan Lembaga
Pengarah

Tan Sri Dato Seri Siti Norma pernah
menyandang pelbagai jawatan kanan di
dalam Perkhidmatan Perundangan Malaysia
termasuklah sebagai Penolong Pendaftar
Kanan Mahkamah Tinggi, Presiden Mahkamah
Seksyen, Peguam Kanan Persekutuan di
Jabatan Peguam Negara, Timbalan Pemegang
Amanah, Malaysia dan Ketua Pendaftar
Mahkamah Persekutuan Malaysia. Tan Sri
Dato Seri Siti Norma telah dilantik sebagai
Hakim Mahkamah Tinggi Malaya dari tahun
1983 sehingga tahun 1994 dan seterusnya
beliau dilantik sebagai Hakim Mahkamah
Rayuan, Malaysia dari tahun 1994 sehingga
tahun 2000. Beliau turut dilantik sebagai
Hakim Mahkamah Persekutuan Malaysia pada
1 Januari 2001 dan kemudiannya dilantik
menjadi Ketua Hakim Malaya, jawatan yang
disandang dari 8 Februari 2005 sehingga
persaraan beliau pada 5 Januari 2007. Tan Sri
Dato Seri Siti Norma kini merupakan
Pengerusi Suruhanjaya Persaingan Malaysia.
yang terkini:
Kiri
: Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob
Kanan : Dato Fuad bin Jaafar
KAF Investment Bank Berhad, RAM Holdings

Berhad, RAM Rating Services Berhad dan
RAM Rating (Lanka) Limited.
Kepimpinan
(200866-W)
88
Kepimpinan

OND (Engineering), Cambridgeshire
College of Arts and Technology,
HND, Thames Valley University (Slough
Campus)
Dilant i k seb agai A hli Lembag a

Pengarah pada 1 Februari 2010
Menghadiri semua 14 Mesyuarat


Pengarah, Jawatankuasa Tender
Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa
Tatatertib Lembaga Pengarah

Dato Abd Manaf merupakan ahli
Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri
Perak sejak tahun 2009 dan merupakan
Pengerusi di beberapa buah syarikat
persendirian yang terlibat di dalam sektor
pembinaan, telekomunikasi dan sektor
solar hibrid semenjak tahun 1993. Sebelum
itu, beliau pernah menyandang pelbagai
jawatan di dalam Shapadu Decloedt
Dredging Sdn. Bhd. (1990-1992), Industrial
Boilers and Allied Equipment (IBAE) (19841986), Hakasa Sdn. Bhd. (1983-1984) dan
Asie Sdn. Bhd. (1982-1983).
yang terkini:
Integrax Berhad dan beberapa buah syarikat
persendirian.
Kiri
: Dato Abd Manaf bin Hashim
Tengah : Datuk Chung Hon Cheong
Kanan : Suria binti Ab Rahman
89


(Pengarah Pengganti kepada Dato
Mohammad Zainal bin Shaari)
Advanced Computer Programming, CDS

Computer Data Services
D i l a nt i k se b a g a i Ah l i L e m b a g a
Pengarah pada 1 Oktober 2010


Pengarah, Jawatankuasa Kewangan
dan Pelaburan Lembaga Pengarah
dan Jawatankuasa Tatatertib Lembaga
Pengarah
Kepimpinan

Judge Business School dari University of
Cambridge
Sarjana Muda Sains Ekonomi (Perakaunan
dan Kewangan) dari London School of
Economics
Associate Institut Akauntan Bertauliah,
England dan Wales (ICAEW)
Associate Institut Juruaudit Dalaman,
United Kingdom dan Ireland
Ahli Institut Akauntan Malaysia

Datuk Chung Hon Cheong merupakan
Ketua Pegawai Eksekutif/Pengarah Eksekutif,
Rexit Berhad. Beliau mempunyai
pengalaman profesional melebihi 30 tahun
di dalam industri Teknologi Maklumat (IT)
di mana beliau telah memulakan kerjayanya
seawal tahun 1980-an. Pada tahun 2001,
beliau telah dilantik sebagai Pengarah
Urusan E-Resource.com Sdn. Bhd, sebuah
syarikat yang menjalankan penyelidikan
dan pembangunan aplikasi RFID. Selepas
dari itu, pada tahun 2003, beliau telah
menyertai Rexit Solution Sdn. Bhd. dan
kemudiannya dilantik sebagai Pengarah
Urusan Rexit Venture Sdn. Bhd.
yang terkini:
Rexit Berhad, Rexit (Labuan) Berhad dan
beberapa buah syarikat persendirian.
Dilantik ke Lembaga Pengarah pada

30 November 2009

Suria merupakan Pengarah, Pengurusan
Modal Insan Strategik Khazanah Nasional
Berhad. Sebelum itu, beliau telah berkhidmat
sebagai Pengarah di Pejabat Pengarah
Urusan dari Jun 2009 sehingga Jun 2012.
Beliau turut menyandang pelbagai jawatan
utama dalam Khazanah Nasional Berhad
termasuk sebagai Ketua Unit Pengurusan
Risiko dari Februari 2006 hingga Mei 2009
dan Naib Presiden, Unit Pengurusan Risiko
dari April 2005 hingga Januari 2006. Sebelum
menyertai Khazanah Nasional Berhad, beliau
telah berkhidmat dengan KPMG di
pejabatnya di London selama sembilan
setengah tahun dari pertengahan tahun
1996 sehingga tahun 2005.
Nota:
Selain daripada yang dinyatakan, tiada
Pengarah mempunyai sebarang:
1. Hubungan kekeluargaan dengan
mana-mana Pengarah lain dan/atau
Pemegang-pemegang Saham Utama
Tenaga Nasional Berhad;
2. Percanggahan kepentingan dengan
Tenaga Nasional Berhad;
3. Disabitkan dengan sebarang kesalahan
dalam tempoh 10 tahun yang lalu.
(200866-W)
90
Kepimpinan
Jawatankuasa
Tertinggi Kumpulan JTK
Jawatankuasa Tertinggi Kumpulan (JTK) diamanahkan dengan
tanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi Kumpulan adalah
sejajar dengan visi dan misi serta memastikan ia dilaksanakan menurut
dasar dan strategi Kumpulan.
JTK juga bertanggungjawab untuk memantau keseluruhan prestasi
Kumpulan dan Jawatankuasa Pengurusan yang lain, pelantikan ahliahli Jawatankuasa Pengurusan dan kenaikan pangkat eksekutifeksekutif di dalam Kumpulan.
JTK telah mengadakan lapan (8) mesyuarat di dalam Tahun Kewangan
Komposisi:
1.

2.
Fazlur Rahman bin Zainuddin

Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden,
Kewangan Kumpulan
3.
Dato Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin

Naib Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama
4.
Zainudin bin Ibrahim

Naib Presiden, Penjanaan
5.
Datuk Rozimi bin Remeli

Naib Presiden, Penghantaran
6.
Datuk Ir. Baharin bin Din

Naib Presiden, Pembahagian
91
Jawatankuasa
Pembekalan Tenaga JPT
Kepimpinan
Jawatankuasa Pembekalan Tenaga (JPT) adalah forum pengurusan

tertinggi yang mempunyai kuasa untuk mengesahkan dan meluluskan
semua perancangan dan cadangan pembangunan sistem pembekalan
tenaga bagi TNB di Semenanjung Malaysia sebelum dikemukakan
kepada Lembaga Pengarah. JPT juga membuat keputusan mengenai
isu-isu operasi utama yang boleh menjejaskan bisnes teras Syarikat
serta perkara-perkara yang berkaitan dengan penyegeraan
projek-projek pembangunan utama penjanaan, penghantaran dan
pembahagian di Semenanjung Malaysia.
JPT telah mengadakan tiga (3) mesyuarat di dalam Tahun Kewangan
Komposisi:
1.

2.

Ketua Pegawai Kewangan/Naib
Presiden, Kewangan Kumpulan
3.

4.

5.

6.
Datin Roslina binti Zainal

Naib Presiden, Perancangan
(200866-W)
92
Jawatankuasa
Pengurusan Eksekutif Kumpulan JEK
2
Kepimpinan
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif

Kumpulan (JEK), diketuai oleh Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif, memikul tanggungjawab
bagi pengurusan harian bisnes dan operasi,
perancangan strategik, pengurusan sumber
dan penilaian risiko Syarikat. JEK memantau
dan menguruskan isu-isu untuk memastikan
bahawa tanggungjawab Syarikat telah
dilaksanakan dan memenuhi jangkaan
pemegang-pemegang saham dan pihakpihak berkepentingan yang lain.
JEK juga membincangkan mengenai
pencapaian Petunjuk Prestasi Utama (KPI)
Bahagian-bahagian dan cabaran-cabaran
yang dihadapi dalam mencapai KPl tersebut.
KPI kemudiannya akan dikaji dan disusun
semula dengan sasaran yang ditetapkan
bagi tahun tersebut.
JEK secara umumnya bermesyuarat pada

setiap bulan dan apabila adanya keperluan.
JEK telah mengadakan 14 mesyuarat di
dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos
2012.
Komposisi:
1.
2.

3.

Kewangan Kumpulan

4.

5.

6.

93
Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan JEK

8
10
11
12
Kepimpinan
7.
Dato Muhammad Razif bin Abdul Rahman

Naib Presiden, Sumber Manusia
9.
Kamaruddin bin Mahmood

11. Dato Roslan bin Ab Rahman

8.

10. Ir. Nor Azmi bin Ramli

12. Norazni binti Mohd Isa
Setiausaha Syarikat
(200866-W)
94
Profil Pengurusan
2
Kepimpinan
Komposisi:
1.
2.
3.

Kewangan Kumpulan
4.

5.


6.

95
Profil Pengurusan
8
10
11
12
Kepimpinan
7.

9.

11. Dato Roslan bin Ab Rahman

8.

10. Ir. Nor Azmi bin Ramli

12. Norazni binti Mohd Isa
Setiausaha Syarikat
(200866-W)
96
Profil Pengurusan
1
Kepimpinan

Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd, berusia 55
tahun, telah memegang pelbagai jawatan
penting dalam TNB sejak menyertai
organisasi tersebut 31 tahun lalu. Beliau
memulakan kerjaya sebagai Jurutera
Elektrik (Daerah) dan kemudian meningkat
ke pelbagai jawatan dengan tanggungjawab
yang lebih besar, seperti menyandang
jawatan Pengurus Daerah, Pengurus Besar
Negeri dan Pengurus Besar (Pengurusan
Strategik & Pembangunan Organisasi)
sebelum dilantik sebagai Pengurus Besar
Kanan (Operasi Wilayah 2) pada tahun
2006. Pada 14 November 2008, beliau
telah dilantik sebagai Naib Presiden
(Pembahagian) manakala pada 15 April
2010, Datuk Wira Ir. Azman telah dilantik
pula sebagai Ketua Pegawai Operasi/
Pengarah Eksekutif TNB. Beliau mengambil
alih kepimpinan syarikat sebagai Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif pada 1 Julai 2012.
Datuk Wira Ir. Azman memperoleh Diploma
Kejuruteraan dari England Newark Technical
College, UK, pada tahun 1976, Ijazah Sarjana
Muda Kejuruteraan dalam Kejuruteraan
Elektrik dari University of Liverpool, UK,
pada tahun 1979 dan Sarjana Pentadbiran
Perniagaan dari Universiti Malaya pada
tahun 1996.

Ketua Pegawai Kewangan/Naib
Presiden, Kewangan Kumpulan
Fazlur Rahman bin Zainuddin, berusia 43

tahun, dilantik sebagai Ketua Pegawai
Kewangan dan Naib Presiden, Kewangan
Kumpulan TNB pada 1 Julai 2012. Sebelum
itu, beliau merupakan Ketua Pegawai
Kewangan dengan Kumpulan Naza.
Sebelum menyertai Kumpulan Naza pada
tahun 2010, Fazlur telah berkhidmat
dengan Telekom Malaysia Berhad (TM)
selama lima tahun mulai 2005, di mana
sepanjang tempoh tersebut beliau pernah
menyandang pelbagai jawatan hingga
akhirnya memegang jawatan Naib Presiden,

Pembangunan Perniagaan. Fazlur juga
pernah berkhidmat dengan Shell Malaysia
selama 10 tahun dari 1995 dengan
menggalas pelbagai tanggungjawab dalam
pengurusan kewangan dan korporat. Lebih
awal daripada itu, beliau telah menimba
pengalaman dalam amalan perakaunan
awam yang meliputi perkhidmatan sebagai
perunding cukai selama hampir tiga tahun
di Pricewaterhouse Kuala Lumpur.
Fazlur turut menganggotai Lembaga
Pengarah pelbagai anak syarikat TNB. Beliau
merupakan seorang akauntan profesional
dari segi kelulusan, Fellow Association of
Chartered Certified Accountants (ACCA), UK
dan ahli Institut Akauntan Malaysia (MIA).
3
Dato Ir. Mohd Nazri

bin Shahruddin
Naib Presiden, Bisnes Baru &
Projek Utama
Dato Ir. Mohd Nazri bin Shahruddin, berusia

55 tahun, menyertai Lembaga Lektrik Negara
(LLN) pada 1 September 1979 setelah
menamatkan pengajian beliau di UK sebagai
seorang pemegang biasiswa LLN. Beliau
berkhidmat di beberapa stesen janakuasa
dalam bidang Operasi dan Penyelenggaraan
dan turut terlibat dalam pembinaan
beberapa loji janakuasa, di mana penglibatan
beliau paling utama adalah dalam
pembinaan Stesen Janakuasa Sultan Azlan
Shah di Perak. Kemudian, Dato Nazri
mengetuai sebuah pasukan daripada TNB,
Khazanah Nasional dan Malakoff yang telah
menjalin kerjasama dengan sebuah firma
swasta Arab Saudi untuk membina projek
Air dan Pembekal Tenaga Bebas (IWPP)
pertama di Arab Saudi iaitu Shuaibah Power
and Water Facility. Beliau bertugas di Jeddah
selama tiga tahun untuk menyiapkan projek
berkenaan. Pada tahun 2008, Dato Nazri
dilantik sebagai Naib Presiden Penjanaan
dan telah memegang jawatan tersebut
hingga ke pelantikan beliau sebagai Naib
Presiden, Bisnes Baru & Projek Utama pada
bulan September 2012.
Dato Nazri berkelulusan ijazah Sarjana

Muda Kejuruteraan Mekanikal dari Kings
College, University of London.

Tuan Haji Zainudin Ibrahim, berusia 56

tahun, memulakan kerjaya yang telah
menjangkau tempoh 32 tahun dengan TNB
sebagai Jurutera Mekanikal di Stesen
Janaelektrik Tuanku Jaafar pada tahun
1980. Pada tahun 1984 beliau memulakan
tugas sebagai Jurutera Giliran Kerja di
Stesen Janaelektrik Sultan Ismail, Paka
selama 2 tahun. Beliau kemudian ditugaskan
kembali ke Stesen Janaelektrik Tuanku
Jaafar di mana beliau meneruskan
perkhidmatan selama 20 tahun dengan
menyandang pelbagai jawatan dalam
Jabatan Senggaraan & Kejuruteraan di mana
jawatan tertinggi yang beliau sandang
adalah sebagai Pengurus Kanan. Dari tahun
2007 sehingga April 2012, beliau telah
menyandang jawatan Pengurus Besar di
Stesen Janaelektrik Putrajaya, dan kemudian
di Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar. Beliau
seterusnya bertugas selama 6 bulan sebagai
Pengurus Besar Kanan (Operasi) Bahagian
Penjanaan. Pada 3 September 2012, Tuan
Haji Zainudin telah dilantik sebagai Naib
Presiden, Penjanaan.
Tuan Haji Zainudin memperolehi ijazah
Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal
dari University of Sheffield, UK, pada tahun
1980 dan ijazah Sarjana Pengurusan
Kejuruteraan dari Universiti Tenaga Nasional
pada tahun 2005.

Datuk Rozimi bin Remeli, berusia 55 tahun,

telah berkhidmat selama lebih 33
tahun di TNB. Beliau telah memulakan
perkhidmatannya sebagai Eksekutif Teknik di
Bahagian Pembahagian, Butterworth, Pulau
Pinang. Sekembalinya daripada menyambung
97
Profil Pengurusan
Datuk Rozimi adalah lulusan Diploma

Kejuruteraan Elektrik (Kuasa) dari Universiti
Teknologi Malaysia, ijazah Sarjana Muda
Kejuruteraan dari Northorp University,
Amerika Syarikat (AS) dan ijazah Sarjana
Pentadbiran Perniagaan (MBA) dari
Universiti Sains Malaysia. Di samping itu,
beliau kini juga merupakan Profesor Adjung
di Jabatan Kejuruteraan Awam, Universiti
Tenaga Nasional (UNITEN). Beliau turut
menyandang jawatan Pengerusi bagi
National Mirror Committee bagi IEC/TC 115
yang dianggotai oleh Malaysia.

Datuk Ir. Baharin bin Din, berusia 49 tahun,

telah berkhidmat selama hampir keseluruhan
tempoh 27 tahun dalam kerjaya beliau
menyandang pelbagai jawatan di TNB,
melainkan perkhidmatan beliau selama dua
tahun dengan Kementerian Tenaga,
Telekomunikasi & Pos Malaysia, pada
awalnya sebagai Timbalan Pengarah,
kemudian sebagai Pengarah di Jabatan
Jemaah Pemeriksa Elektrik di Sabah dan
Pahang. Di TNB, beliau telah memegang
beberapa jawatan pengurusan dalam
Jabatan Kejuruteraan yang bertanggungjawab ke atas pembangunan Pembahagian;
beliau pernah terlibat dalam Pembangunan
Bisnes, Penyelenggaraan Rangkaian,
Perkhidmatan Meter, Perkhidmatan
Pembinaan, Perkhidmatan Rangkaian serta
Perkhidmatan Kejuruteraan dan Logistik.
Pada bulan Mac 2007, Datuk Ir. Baharin
telah dilantik sebagai Pengarah Urusan

Sabah Electricity dan memegang jawatan
tersebut selama empat tahun sebelum
ditugaskan sebagai Pengurus Besar Kanan,
Perkhidmatan Pengguna & Perjangkaan,
Bahagian Pembahagian pada 1 Disember
2011. Beliau seterusnya dinaikkan pangkat
ke jawatan Naib Presiden, Pembahagian
pada 1 Januari 2012.
Datuk Ir. Baharin memperoleh ijazah Sarjana
Muda Sains Kejuruteraan Elektrik dari
Syracuse University, New York, AS dan
ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan dari
UNITEN dan Bond University, Australia, di
bawah sebuah program bersama MBA
UNITEN/BOND.
Dato Muhammad Razif

bin Abdul Rahman
Dato Muhammad Razif bin Abdul Rahman,

berusia 50 tahun, telah menyumbang
keseluruhan kerjayanya selama 28 tahun
dengan LLN/TNB. Sepanjang jangka masa
tersebut, beliau telah berkhidmat dalam
pelbagai kapasiti iaitu sebagai Jurutera
Perlindungan Penghantaran, Jurutera Elektrik
di Stesen Janakuasa, Pengurus Pembangunan
Bisnes di TNB Workshop Services Sdn. Bhd.,
Pengurus Operasi di Perusahaan Otomobil
Elektrik Malaysia dan Ketua Latihan dengan
TNB Transmission Network Sdn. Bhd. Pada
tahun 2002, beliau telah bertukar daripada
bahagian operasi ke Bahagian Sumber
Manusia Kumpulan di mana beliau
berkhidmat sebagai Ketua Latihan &
Pembangunan dan kemudian sebagai Ketua
Perancangan Sumber Manusia dan
Perjawatan sebelum dinaikkan pangkat
sebagai Naib Presiden, Sumber Manusia
pada bulan Disember 2008.

Datin Roslina binti Zainal, berusia 50 tahun,

telah berkhidmat dengan TNB selama
27 tahun, bermula sebagai jurutera elektrik
di Johor Bahru apabila beliau menyertai
Lembaga Letrik Negara (nama lama bagi
TNB) pada 1 Julai 1985. Beliau kemudian
telah dinaikkan pangkat ke jawatan Jurutera
Kanan, Perancangan Tenaga di Jabatan
Perancangan dan Pembangunan di ibu
pejabat TNB pada tahun 1988, sebelum
dipinjamkan sebagai Penolong Pengarah,
Tenaga di Unit Perancangan Ekonomi,
Pejabat Perdana Menteri dari tahun 1991
hingga 1993. Sekembalinya beliau ke TNB,
Datin Roslina telah dilantik sebagai
Pengurus, Penguatkuasaan & Strategi
Bisnes di Bahagian Perancangan Korporat
dan kemudian sebagai Pengurus Kanan,
Pengurusan Strategik dan Bisnes. Pada
tahun 2005, beliau telah dilantik pula
sebagai Pengurus Besar, Perolehan Tenaga,
manakala pada 1 April 2009, beliau
mengambil alih jawatan pada masa ini iaitu
sebagai Naib Presiden, Perancangan.
Datin Roslina juga merupakan ahli
Jawatankuasa Perancangan, Program
Pembangunan Nuklear Negara; ahli Lembaga
Jurutera Malaysia; penasihat Institut Dasar
Tenaga dan Penyelidikan, UNITEN; dan
Pengarah TNB Fuel Services Sdn. Bhd.
Beliau menerima ijazah Kejuruteraan
Elektrik dari University of Lakehead, Canada
dan ijazah Sarjana Pentadbiran Perniagaan
dari University of New England, Australia.
Dato Muhammad Razif memperolehi ijazah

Kejuruteraan Elektrik dari University of
Liverpool pada tahun 1984.
Kepimpinan
pelajaran diperingkat ijazah, Datuk Rozimi

kemudiannya telah ditempatkan di Jabatan
Senggaraan Penghantaran Wilayah Utara.
Beliau pernah memegang beberapa jawatan
termasuklah Timbalan Ketua Jurutera, Prestasi
Sistem, Pengurus Wilayah Tengah, Senggaraan
Penghantaran, Pengurus Besar, Senggaraan
Penghantaran dan Pengurus Besar Kanan,
Pembangunan Aset Penghantaran sebelum
dilantik ke jawatan sebagai Naib Presiden
(Penghantaran) pada 9 Januari 2010.
(200866-W)
98
Profil Pengurusan
9
Kepimpinan

Kamaruddin bin Mahmood, berusia 52
tahun, memiliki lebih 27 tahun pengalaman
dalam industri Teknologi Maklumat &
Komunikasi (ICT), di mana tujuh tahun
terakhir merangkumi tempoh perkhidmatan
beliau dengan TNB. Beliau menyertai TNB
pada bulan Mei 2005 sebagai Pengurus
Besar Jabatan IT dalam Bahagian ICT. Sejak
itu, beliau telah memperoleh pelbagai
kepakaran dalam Bahagian ICT di mana
beliau telah berkhidmat selama tujuh bulan
sebagai Pengurus Besar, Jabatan
Pembangunan Infrastruktur & Operasi ICT,
setahun setengah sebagai Pengurus Besar,
Jabatan IT & Solusi Bisnes dan dua tahun
lagi sebagai Pengurus Besar Kanan di
jabatan yang sama, sebelum dinaikkan
pangkat ke jawatan beliau pada masa ini
iaitu sebagai Ketua Pegawai Maklumat
(CIO) pada bulan Mac 2012. Sebagai CIO,
Kamaruddin bertanggungjawab memastikan
pencapaian visi, misi, strategi dan matlamat
syarikat melalui penggunaan ICT secara
berkesan. Sebelum menyertai TNB, beliau
pernah berkhidmat dalam pelbagai jawatan
penting ICT di syarikat-syarikat besar yang
terlibat dalam komoditi dan minyak dan gas.
Kamaruddin menerima ijazah Sarjana Muda
Sains dari Murdoch University, Australia dan
telah menghadiri sebuah Program
Pengurusan di Cambridge University, UK.
10
Ir. Nor Azmi bin Ramli

Ir. Nor Azmi bin Ramli, berusia 54 tahun,

telah berkhidmat di TNB selama 31 tahun
dengan memegang pelbagai jawatan
dalam bidang operasi & penyelenggaraan
dan p e ngur usa n y a n g m e ra n g k u m i
Bahagian Pembahagian, Penjanaan dan
Perolehan. Tempoh sembilan tahun terakhir
perkhidmatan beliau dengan TNB adalah di
Bahagian Perolehan. Sebelum menyandang
jawatan semasa iaitu sebagai Ketua Pegawai
Perolehan TNB, beliau merupakan ketua
Perolehan bagi Bahagian Penjanaan.
Ir. Nor Azmi adalah seorang Jurutera

Kompeten bertauliah 66KV, Jurutera Stim
Gred 2 dan Jurutera Pembakaran Dalaman
Gred 2. Beliau juga merupakan ahli Institut
Jurutera Malaysia, Institut Jurutera
Bertauliah Malaysia dan Institut Pembelian
dan Bekalan Bertauliah.
Ir. Nor Azmi menamatkan pengajian pada
tahun 1981 dengan ijazah Sarjana Muda
Sains Kejuruteraan Elektrik dan Elektronik
dari University of Brighton, UK. Beliau turut
memegang ijazah Sarjana Pentadbiran
Perniagaan dari Ohio University, AS dan
ijazah Sarjana Sains Pengurusan Logistik dan
Rantaian Bekalan dari Universiti Bolton, UK.
11
Dato Roslan bin Ab Rahman

Dato Roslan bin Ab Rahman, berusia 55

tahun, memulakan kerjaya yang telah
mencapai tempoh lebih 30 tahun di TNB
pada 1980, apabila beliau menyertai syarikat
sebagai Jurutera Elektrik di Batu Pahat,
Johor. Selepas itu, beliau menyandang
pelbagai jawatan dengan tanggungjawab
yang lebih besar bermula dengan
Pengurus Daerah di Temerloh, Pahang
kepada Pengurus Kanan di ibu pejabat
Pembahagian dan Pengurus Daerah Kanan
di Klang dan seterusnya di Kuantan. Pada
tahun 1999, beliau dilantik sebagai Ketua
Kualiti Korporat di ibu pejabat TNB; dua
tahun kemudian beliau dinaikkan kepada
jawatan Pengurus Besar TNB Putrajaya/
Cyberjaya, sebelum dilantik sebagai
Pengurus Besar (Perkhidmatan Pelanggan
dan Pemasaran), Bahagian Pembahagian.
Dato Roslan menjadi Pengurus Besar Kanan,
(Operasi Wilayah 2) selama tiga tahun
sebelum dinaikkan ke jawatan Ketua
Pegawai Korporat pada 1 September 2012.
12

Setiausaha Syarikat
Norazni binti Mohd Isa, berusia 49 tahun,

telah berkhidmat selama lebih 22 tahun di
TNB dengan memiliki pengalaman yang
luas dalam pengurusan tender dan kontrak.
Beliau pernah menyandang pelbagai
jawatan dalam Jabatan Shared Purchasing,
Bahagian Perolehan. Jawatan-jawatan
terdahulu di TNB sebelum memegang
jawatan terkini adalah termasuk Eksekutif
Undang-undang di Jabatan Perkhidmatan
Undang-undang, Pejabat Setiausaha
Syarikat, Pengurus Unit Pelesenan dan
Pematuhan di Jabatan Komunikasi Korporat
dan Ketua Pengurusan Tender dan Kontrak,
Bahagian Perolehan. Norazni dilantik
sebagai Timbalan Setiausaha Syarikat pada
1 April 2011 dan menyandang jawatan
Setiausaha Syarikat Bersama pada 1 Julai
2011 dan kemudiannya dilantik ke jawatan
sekarang iaitu sebagai Setiausaha Syarikat
pada 31 Mei 2012.
Norazni memperolehi Diploma dan Diploma
Lanjutan Undang-undang dari Institut
Teknologi MARA (kini Universiti Teknologi
MARA) dan ijazah Sarjana Undang-undang
dari Universiti Malaya.
Dato Roslan berkelulusan ijazah Sarjana

Muda Sains Kejuruteraan Elektrik dari
University of Southampton, UK.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MENTRANSFORMASI
EKONOMI KE PERINGKAT
PERTUMBUHAN SETERUSNYA
TNB merupakan perantara kepada pembangunan industri negara
yang mengagumkan, di mana rangkaian kami yang meluas dan berdaya
harap berperanan sebagai salah satu penyumbang utama dalam menarik
pelaburan asing ke Malaysia. Sebagai pengeluar tenaga paling
terkemuka, kami memainkan peranan utama dalam mengekalkan
bekalan tenaga bertaraf dunia agar jentera ekonomi Negara terus
menjana pertumbuhan pesat.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
102
Penyata Tadbir Urus Korporat

Tadbir Urus Korporat adalah teras di dalam memastikan
pewujudan, perlindungan dan penambahbaikan nilai-nilai
pemegang saham. Lembaga Pengarah mengekalkan dan
memerlukan supaya Pengurusan TNB untuk
memelihara tahap etika korporat yang tertinggi.
Lembaga Pengarah TNB (Lembaga Pengarah) prihatin di dalam
memastikan bahawa Kumpulan diuruskan dengan sewajarnya bagi
melindungi dan menambah baik kepentingan pemegang saham,
dan bahawasanya Syarikat, Pengarah-pengarahnya, pegawaipegawai dan para pekerja beroperasi di dalam persekitaran yang
berlandaskan tadbir urus korporat.
Lembaga Pengarah telah mengguna pakai rangka kerja tadbir urus
korporat yang terdiri daripada prinsip-prinsip dan dasar-dasar yang
selaras dengan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia (Semakan 2007)
(Kod) dan Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia
Securities Berhad (MMLR). Rangka kerja ini bertujuan untuk
menggalakkan pengurusan bertanggungjawab dan membantu
Lembaga Pengarah di dalam melaksanakan tanggungjawab tadbir
urus korporat bagi pihak pemegang saham Syarikat.
Kenyataan tersebut menggariskan amalan utama tadbir urus

korporat Syarikat dan polisi-polisi yang telah ditetapkan di
sepanjang Tahun Kewangan dan pada tarikh penyata ini, melalui
perbincangan seperti berikut:
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi
vii.
Peranan dan Tanggungjawab yang jelas;

Pemantapan Komposisi;
Memperkasakan Kebebasan;
Memupuk Komitmen;
Mengutamakan Integriti dalam Pelaporan Kewangan;
Mengiktiraf dan Mengurus Risiko;
Memastikan Pendedahan yang Berkualiti Tinggi dan Menepati
Masa;
viii. Pengukuhan Hubungan Antara Syarikat dan Pemegang Saham.
Di dalam pelaksanaannya, Lembaga Pengarah menyokong lapan
(8) prinsip dan 26 saranan yang ditetapkan di dalam Kod Tadbir
Urus Korporat Malaysia 2012 bagi mencapai kecemerlangan tadbir
urus korporat melalui pengukuhan disiplin diri dan pasaran serta
menggalakkan pematuhan dan budaya tadbir urus korporat.
Lembaga Pengarah akan mengkaji amalan tadbir urus korporat
sedia ada di seluruh Syarikat dan akan mengambil tindakan yang
sewajarnya dalam menerapkan prinsip serta saranan Kod Tadbir
Urus Korporat Malaysia 2012 dalam rangka kerja yang sedia ada.
RANGKA KERJA TADBIR URUS KORPORAT
AUDIT DAN TADBIR KEWANGAN

Audit Dalaman
Audit Luaran
Kawalan Kewangan
LEMBAGA PENGARAH
KEBERTANGGUNGJAWABAN
JAWATANKUASA AUDIT
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA TENDER
LEMBAGA PENGARAH
PERWAKILAN
JAWATANKUASA
PENAMAAN DAN GANJARAN
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA KEWANGAN
DAN PELABURAN
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA TATATERTIB
LEMBAGA PENGARAH
PRESIDEN/ KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Jawatankuasa
Eksekutif Kumpulan
Jawatankuasa
Tertinggi Kumpulan
Jawatankuasa
Pengurusan Tender Kumpulan
Jawatankuasa
Pembekalan Tenaga
Jawatankuasa Eksekutif
Perolehan Komoditi
Jawatankuasa Pengurusan
Risiko Kumpulan
Jawatankuasa Pemandu
Keselamatan dan Kesihatan Pekerja
Tadbir Urus Tertinggi

Teknologi Maklumat
dan Komunikasi
103
PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB YANG JELAS

Tanggungjawab Utama Lembaga Pengarah
Lembaga Pengarah bertanggungjawab terutamanya dalam
menetapkan dan mengkaji hala tuju Kumpulan yang serta memantau
pelaksanaan strategi tersebut oleh Pengurusan termasuk:
Meluluskan hala tuju strategik Kumpulan;
Menggalakkan keputusan dibuat dengan beretika dan

bertanggungjawab;
Memantau pematuhan terhadap perundangan dan peraturan

yang berkaitan, piawaian perakaunan yang diguna pakai dan
polisi-polisi korporat yang penting;
Memantau dan mengkaji perjalanan bisnes Kumpulan termasuk

kawalan dan sistem akauntabilitinya;
Meluluskan belanjawan operasi dan modal tahunan serta

memantau prestasi kewangan Kumpulan;
Membuat pelantikan serta menentukan tempoh, ganjaran serta

terma-terma lain bagi pelantikan Presiden/Ketua Pegawai
Eksekutif dan juga Pengurusan Kanan;
Menilai dan memantau prestasi Presiden/Ketua Pegawai

Eksekutif dan Pengurusan Kanan melalui Petunjuk Utama
Prestasi (KPI) mereka;
Membangun dan mengkaji pelan penggantian bagi Pengurusan

Kanan;
Memantau dan mengkaji semula Sistem Pengurusan Risiko

Kumpulan serta kawalan dan pematuhan dalaman.
Tataurus Syarikat membolehkan Lembaga Pengarah untuk memberi

kuasa kepada Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan.
Peranan dan tanggungjawab yang diberikan kepada Jawatankuasa
Lembaga Pengarah turut terkandung di dalam Terma Rujukan
(TOR) bagi setiap Jawatankuasa yang ditubuhkan.
Dasar Rangka Kerja Pemberian Kuasa tersebut menggariskan prinsipprinsip untuk mentadbir proses membuat keputusan di dalam
Syarikat, termasuk peningkatan kuasa yang sepatutnya dan pelaporan
kepada Lembaga Pengarah. Lembaga Pengarah juga telah memberikan
kuasa kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, dan melalui Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif kepada Pengurusan Kanan yang lain,
tanggungjawab bagi urusan harian Syarikat. Pemberian kuasa ini
mengimbangi di antara pengawasan yang efektif dengan pemberian
kuasa dan akauntabiliti kepada Pengurusan.
Peranan yang berbeza dan berasingan antara Pengerusi dan
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, melalui pembahagian
tanggungjawab yang jelas, memastikan keseimbangan bidang
kuasa, dan dengan ini tiada seorang individu pun mempunyai
kuasa mutlak untuk membuat keputusan.
Lembaga Pengarah TNB yang diketuai oleh Tan Sri Leo Moggie,
mempunyai pengetahuan yang luas, berpengalaman dan
mempunyai reputasi yang tiada tandingan di dalam industri. Beliau
memainkan peranan penting dalam memimpin dan membimbing
Lembaga Pengarah dengan fokus terhadap tadbir urus dan
pematuhan. Beliau mengekalkan komunikasi secara berterusan
dengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan memberikan
bimbingan serta panduan yang sewajarnya. Tan Sri Leo Moggie juga
bertindak sebagai penghubung antara Pengurusan dan Lembaga
Pengarah, dan berperanan sebagai tumpuan utama komunikasi
antara Lembaga Pengarah dan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif.
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd
dan pasukan Pengurusan beliau adalah bertanggungjawab untuk
membangunkan objektif strategik bisnes serta urusan harian
Syarikat selaras dengan kuasa, budi bicara dan bidang kuasa yang
diberikan oleh Lembaga Pengarah.
Lembaga Pengarah boleh melantik Pengarah yang baru sama ada
untuk mengisi kekosongan biasa atau penambahan kepada Ahli
Lembaga Pengarah sedia ada, dengan syarat jumlah keseluruhan
Pengarah tidak melebihi 12 orang seperti yang termaktub dalam
Tataurus Syarikat. Menteri Kewangan Diperbadankan (MKD), iaitu
Pemegang Saham Khas, mempunyai hak untuk melantik sehingga
enam (6) orang Pengarah.
Pada masa kini Lembaga Pengarah mempunyai sepuluh (10) orang
ahli, enam (6) daripadanya adalah Pengarah Bukan Eksekutif Bebas.
Pengarah-pengarah ini adalah bebas daripada pengurusan dan
sebarang bisnes atau hubungan lain atau keadaan yang boleh
menghalang pelaksanaan objektif, serta membataskan kebebasan
di dalam pertimbangan.
Lembaga Pengarah berpendapat bahawa adalah wajar ianya
diwakili secara signifikan oleh Ahli yang mampu serta dapat
membuat keputusan bagi kepentingan pemegang saham, bebas
daripada kepentingan atau pengaruh yang bercanggah dengan
tanggungjawab dan juga bebas daripada pengurusan.
Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mempunyai pelbagai
pengalaman dan kemahiran yang bersesuaian bagi memenuhi
objektifnya. Ahli Lembaga Pengarah sedia ada mempunyai
kepakaran dan pengalaman dalam bidang perkhidmatan awam,
pentadbiran, kewangan, kejuruteraan, undang-undang, perakaunan
dan bisnes. Profil ringkas setiap Pengarah turut dibentangkan di
muka surat 84 hingga 89 kepada Laporan Tahunan ini.
(200866-W)
104

Pemilihan Semula Pengarah
Tataurus Syarikat menyatakan bahawa satu pertiga daripada
Lembaga Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan mengikut
giliran pada setiap Mesyuarat Tahunan Agung (MAT) di mana
semua Pengarah hendaklah bersara daripada jawatan sekurangkurangnya sekali bagi setiap tiga (3) tahun dan layak menawarkan
diri mereka untuk pemilihan semula.
Seksyen 129(2) dan 129(6) Akta Syarikat, 1965 menyatakan
bahawa Pengarah yang berusia 70 tahun atau lebih dikehendaki
bersara pada setiap MAT dan boleh menawarkan dirinya untuk
dilantik semula bagi memegang jawatan sehingga MAT Syarikat
yang akan datang.
Lembaga Pengarah mengemukakan cadangan kepada pemegang
saham berhubung pemilihan semula mana-mana Pengarah semasa
MAT. Maklumat mengenai setiap Pengarah yang menawarkan diri
untuk pemilihan semula pada MAT Ke-22 terkandung dalam
Penyata Mengiringi Notis MAT Ke-22.
Antara terma-terma yang penting bagi lima (5) Jawatankuasa

Lembaga Pengarah yang telah ditubuhkan adalah seperti berikut:
Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (BAC)
Tanggungjawab
Fungsi utama BAC adalah untuk memantau integriti penyata

kewangan di dalam mematuhi undang-undang serta piawaian
perakaunan yang berkaitan dan menilai keberkesanan
pengurusan risiko Kumpulan serta rangka kerja kawalan dalaman.
Perincian TOR bagi BAC adalah pada muka surat 125-128

dalam Laporan Tahunan ini.
Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah (BTC)

Tanggungjawab
Untuk mewujudkan rangka kerja Polisi dan Prosedur Perolehan

TNB.
Untuk memberi nasihat kepada Lembaga Pengarah mengenai

maklumat dan pelaksanaan rangka kerja Polisi dan Prosedur
Perolehan TNB.
Untuk membantu Lembaga Pengarah dalam mengawal selia

pematuhan oleh Pengurusan Kanan dan Pengarah Eksekutif
terhadap Polisi dan Prosedur Perolehan TNB.
Untuk memastikan TNB mematuhi undang-undang, peraturanperaturan, kaedah-kaedah serta garis panduan yang berkaitan
bagi mencapai amalan terbaik dalam perolehan peralatan,
bahan, kerja dan perkhidmatan.
Jawatankuasa Lembaga Pengarah

Lima (5) Jawatankuasa Lembaga Pengarah membantu Lembaga
Pengarah dalam fungsi pengawasan. Fungsi Jawatankuasa ditadbir
oleh TOR yang jelas, yang dikaji semula secara berkala bagi
memastikan bahawa ianya adalah relevan dan terkini. Lima (5)
Jawatankuasa Lembaga Pengarah adalah seperti berikut:
i.
Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah
ii.
Jawatankuasa Tender Lembaga Pengarah
iii.
Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah
Jawatankuasa Penamaan dan Ganjaran Lembaga Pengarah (BNRC)
iv.
Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah
Tanggungjawab
v.
Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah
Setiap Jawatankuasa perlu mengemukakan laporan perbincanganperbincangan serta cadangan-cadangan yang telah dibuat kepada
Lembaga Pengarah. Setiap perbincangan dan cadangan yang
dibuat perlu diminitkan dan diluluskan oleh setiap Jawatankuasa
serta disahkan oleh Pengerusi Jawatankuasa tersebut pada
Mesyuarat Lembaga Pengarah yang berikutnya.
Untuk mengenal pasti dan mencadangkan calon-calon baru

yang akan dilantik sebagai Lembaga Pengarah, Jawatankuasa
Lembaga Pengarah dan Kumpulan Syarikat TNB.
Untuk membantu Lembaga Pengarah di dalam mengkaji

keperluan dari segi kepelbagaian kemahiran, pengalaman dan
lain-lain kualiti, termasuk kecekapan teras yang perlu dimiliki
oleh Pengarah Bukan Eksekutif sebelum dilantik sebagai Ahli
Lembaga Pengarah.
Untuk melaksanakan proses yang digubal oleh Lembaga

Pengarah bagi menilai keberkesanan Lembaga Pengarah secara
keseluruhan, Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan sumbangan
setiap Ahli Lembaga Pengarah.
Untuk menentukan dan mencadangkan kepada Lembaga

Pengarah berhubung pakej ganjaran Pengarah Bukan Eksekutif.
105
Jawatankuasa Kewangan dan Pelaburan Lembaga Pengarah (FIC)

Tanggungjawab
Untuk mewujudkan satu polisi rangka kerja bagi membantu
Jawatankuasa untuk memberikan cadangan kepada Lembaga
Pengarah berhubung pengurusan aktiviti-aktiviti kewangan dan
pelaburan Kumpulan serta menilai cadangan-cadangan korporat.
Jawatankuasa Tatatertib Lembaga Pengarah (BDC)
Agenda Mesyuarat Lembaga Pengarah akan disediakan selepas

perbincangan dibuat bersama dengan Pengerusi melalui Mesyuarat
Pra-Lembaga Pengarah, di mana seterusnya agenda dan kertas
Lembaga Pengarah diedarkan kepada Ahli-ahli Lembaga Pengarah
sekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum Mesyuarat
Lembaga Pengarah. Ini adalah bagi membolehkan para Pengarah
mengkaji, menimbang dan jika perlu, untuk mendapatkan maklumat
lanjut berhubung perkara-perkara yang akan dibincangkan pada
mesyuarat tersebut
Tanggungjawab
Untuk menguruskan isu-isu tatatertib dan tindakan berkenaan

salah laku anggota kerja kecuali untuk mendengar rayuan
eksekutif di dalam gred M15 dan ke atas atau yang setaraf bagi
kes-kes berkaitan tatatertib di mana kuasa adalah terletak pada
Lembaga Pengarah.
Untuk mewujudkan prosedur tatatertib yang baru atau

meminda prosedur sedia ada sekiranya perlu, tertakluk kepada
kelulusan Lembaga Pengarah.
Mesyuarat Lembaga Pengarah

Mesyuarat Lembaga Pengarah dijadualkan secara bulanan
di samping mesyuarat tambahan yang diadakan apabila
terdapatnya isu-isu strategik utama atau perkara-perkara yang
kritikal dan memerlukan pertimbangan segera selain daripada
mesyuarat-mesyuarat yang telah dijadualkan. Sepanjang Tahun
Kewangan ini, sebanyak 14 mesyuarat Lembaga Pengarah telah
diadakan dan semua Ahli Lembaga Pengarah mematuhi keperluan
MMLR untuk menghadiri sekurang-kurangnya 50% daripada
Mesyuarat Lembaga Pengarah.
Mesyuarat Lembaga Pengarah dan mesyuarat Jawatankuasa
Lembaga Pengarah dijadualkan lebih awal di mana tarikh-tarikh
mesyuarat bagi tahun berikutnya dibuat dalam bulan Oktober tahun
sebelumnya bagi memberi masa kepada para Pengarah untuk
membuat perancangan.
Kertas Lembaga Pengarah yang komprehensif disediakan dengan

merangkumi objektif, latar belakang, isu-isu, implikasi, risiko dan
maklumat lain yang berkaitan bagi membolehkan Lembaga
Pengarah untuk membuat keputusan bermaklumat dan efektif.
Mesyuarat Lembaga Pengarah juga telah diadakan di pelbagai unit
operasi perniagaan atau tapak projek baru bagi membolehkan
Lembaga Pengarah menilai kemajuan projek dan isu-isu penting
yang lain. Lembaga Pengarah telah melawat dua (2) projek utama
TNB yang sedang dilaksanakan iaitu Projek Loji Jana Kuasa Arang
Batu 1x1000MW Manjung dan Projek Hidroelektrik Hulu Terengganu
di sepanjang Tahun Kewangan.
Keputusan Lembaga Pengarah dibuat dengan sebulat suara atau
melalui konsensus di mana keputusan-keputusan serta kesimpulan
tersebut akan direkodkan sebagai minit mesyuarat. Minit mesyuarat
akan diedarkan kepada semua Ahli Lembaga Pengarah untuk
penelitian dan pengesahan. Para Pengarah boleh meminta
penjelasan atau memberikan komen pada minit mesyuarat tersebut
sebelum pengesahan minit dibuat.
Bilangan Mesyuarat Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga
Pengarah yang diadakan sepanjang Tahun Kewangan berakhir 31
Ogos 2012 dan bilangan mesyuarat yang dihadiri oleh setiap Ahli
Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarah
adalah seperti di bawah.
Mesyuarat Pra-Lembaga Pengarah akan diadakan sebelum manamana Mesyuarat Lembaga Pengarah di mana ia digunakan sebagai
platform oleh Pengurusan untuk memberi taklimat kepada Pengerusi
mengenai kertas-kertas yang akan dibincangkan. Pengurusan Kanan
dan penasihat akan turut dijemput untuk menghadiri Mesyuarat
Lembaga Pengarah bagi memberi nasihat dan maklumat tambahan
atau penjelasan terhadap perkara-perkara yang akan dibentangkan
kepada Lembaga Pengarah sekiranya perlu supaya Lembaga Pengarah
dapat membuat keputusan yang tepat. Apabila mana-mana Pengarah
tidak dapat untuk menghadiri mesyuarat, pandangan beliau akan
terlebih dahulu dan dimaklumkan di dalam mesyuarat bagi diperolehi
membolehkan perbincangan dibuat secara menyeluruh. Ianya bagi
membolehkan setiap Pengarah memberi sumbangan terhadap
keputusan utama yang akan dibuat Lembaga Pengarah.
(200866-W)
106

Butir-butir Kehadiran Ahli Lembaga Pengarah dan Ahli Jawatankuasa Lembaga Pengarah bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012:
Lembaga Pengarah
BAC
Nama Pengarah
Kehadiran
Kehadiran
Tan Sri Leo Moggie 1
14 100
(Pengerusi)
Datuk Wira Ir. Azman

bin Mohd 2
14 100
Datuk Nozirah binti Bahari 3
12
Dato Mohammad Zainal

bin Shaari
12
BTC
Kehadiran
Kehadiran
100
5
(Pengerusi)
100
86
12
(Pengerusi)
92
86
62
14 100
14
(Pengerusi)
100

a/l Govindasamy
13
93
12
86
88
13
93
12
88
100

binti Yaakob 4
14 100
8
(Pengerusi)
100
1
(Pengerusi)
100
14 100
14
100
13
100
Datuk Chung Hon Cheong 5
14 100
12
86

Dato Mohammad Zainal bin
Shaari)
1 100
11 100
14
14
13
BDC
Bilangan Mesyuarat yang

diadakan di dalam TK2012
Kehadiran
FIC
Kehadiran
Dato Sri Che Khalib

bin Mohamad Noh 6
BNRC
92
100
100
100
100
100
100
80 Tidak Berkaitan
* Tiada mesyuarat diadakan sejak tarikh pelantikan.

Nota:1
Menamatkan perkhidmatan sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 2012
2
Penukaran jawatan kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 2012
3
Menamatkan perkhidmatan sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 2012
4
Dilantik sebagai Pengerusi BNRC berkuatkuasa 22 Mei 2012
5
Dilantik sebagai ahli BDC berkuatkuasa 27 Januari 2012
6
Menamatkan perkhidmatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 30 Jun 2012
107
Kod Etika Ahli Lembaga Pengarah
Setiausaha Syarikat
Lembaga Pengarah mematuhi piawaian kod etika yang tinggi

berdasarkan Kod Etika Pengarah Syarikat yang ditubuhkan oleh
Suruhanjaya Syarikat Malaysia secara berterusan.
Setiausaha Syarikat yang dilantik oleh Lembaga Pengarah

menghadiri mesyuarat Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa
Lembaga Pengarah serta bertanggungjawab untuk memberi nasihat
berhubung pematuhan dan isu-isu tadbir urus korporat. Setiausaha
Syarikat turut bertanggungjawab terhadap operasi kesetiausahaan
syarikat, termasuk serah simpan dengan badan-badan berkanun
mengikut peraturan yang berkaitan, menguruskan mesyuarat
Lembaga Pengarah dan mesyuarat Jawatankuasa Lembaga
Pengarah (termasuk penyediaan minit, perkara-perkara berbangkit
dan laporan Pengerusi), menguruskan pembayaran dividen dan
Skim Opsyen Saham Pekerja (ESOS), pentadbiran Anak-anak Syarikat
dan mengawasi hubungan dengan Pendaftar Saham Syarikat.
Di samping itu, setiap Pengarah dibekalkan dengan Buku Panduan

Pengarah, yang menyediakan rujukan berhubung tanggungjawab
profesional serta terma-terma dan syarat-syarat perkhidmatan
mereka. Buku Panduan Pengarah tersebut akan dikemas kini
apabila perlu bagi menggambarkan sebarang perubahan di dalam
peraturan-peraturan dan prosedur-prosedur yang mengawal
perlakuan Pengarah-pengarah.
Perlindungan Ganti Rugi bagi Pengarah dan Pegawai-pegawai
Ahli Lembaga Pengarah dan Pegawai-pegawai diberi perlindungan
ganti rugi di bawah Insurans Liabiliti bagi Pengarah-pengarah dan
Pegawai-pegawai terhadap apa-apa liabiliti yang ditanggung oleh
mereka dalam menjalankan tugas sebagai Pengarah dan Pegawai
Syarikat. Pengarah-pengarah dan Pegawai-pegawai tidak akan
diberi perlindungan ganti rugi sekiranya terbukti bahawa terdapat
kecuaian, penipuan, pelanggaran kewajipan atau pecah amanah
terhadap mereka.
Pemberian Maklumat dan Akses kepada Nasihat
Semua Pengarah mempunyai akses yang tidak terbatas terhadap
rekod syarikat serta maklumat dan turut menerima laporan
kewangan dan operasi secara terperinci daripada Pengurusan.
Pengerusi dan Pengarah Bukan Eksekutif yang lain sering berbincang
dengan Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Ketua Pegawai Kewangan
dan Pengurusan Kanan yang lain serta boleh mendapatkan
maklumat tambahan daripada mana-mana anggota kerja di dalam
Kumpulan. Lembaga Pengarah secara koletif dan secara individu
mempunyai hak untuk mendapatkan nasihat profesional luaran dan
bebas atas perbelanjaan Syarikat bagi membantu Lembaga
Pengarah menjalankan tanggungjawab mereka.
Sesi Board Breakout (BBO) adalah satu saluran bagi Lembaga
Pengarah dan Pengurusan untuk berbincang dan bertukar
pandangan serta pendapat dalam merumuskan pelan strategik dan
hala tuju Kumpulan. Melalui sesi ini, pihak Pengurusan akan
mengetengahkan, isu-isu dan cabaran-cabaran yang dihadapi oleh
Syarikat kepada Lembaga Pengarah. BBO telah diadakan pada 9
Februari 2012 di dalam Tahun Kewangan ini.
PENGUKUHAN KOMPOSISI
Lembaga Pengarah berusaha untuk menyeimbangkan kepelbagaian
kemahiran, pengalaman dan perspektif di kalangan Ahli-ahli
Lembaga Pengarah.
BNRC bertanggungjawab untuk mengkaji dan memberi cadangan
kepada Lembaga Pengarah mengenai komposisi Lembaga
Pengarah dan membantu dalam pemilihan dan pelantikan
Pengarah yang berkaliber tinggi dan mampu untuk memenuhi
keperluan masa kini dan masa depan Syarikat. BNRC yang diketuai
oleh Tan Sri Dato Seri Siti Norma binti Yaakob, seorang Pengarah
Bukan Eksekutif Bebas dan majoriti Ahli Jawatankuasa juga adalah
terdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif Bebas.
BNRC menyemak saiz dan komposisi Lembaga Pengarah dan
Jawatankuasa Lembaga Pengarah secara tahunan, dengan
mengambil kira keperluan kepelbagaian kemahiran, kecekapan
dan pengalaman yang relevan kepada bisnes TNB.
Bagi Tahun Kewangan ini, Lembaga Pengarah berpuas hati dengan
bilangan sedia ada dan komposisi ahli-ahlinya dan berpendapat
bahawa dengan kepelbagaian kemahiran, pengetahuan,
pengalaman dan kekuatan, Lembaga Pengarah dapat melaksanakan
tugas-tugas dengan cara yang berkesan dan berwibawa.
(200866-W)
108

Penilaian Prestasi Lembaga Pengarah
Rangka Kerja Ganjaran Pengarah
BNRC juga bertanggungjawab untuk menilai prestasi tahunan

Lembaga Pengarah secara keseluruhan dan Jawatankuasa Lembaga
Pengarah. Ini digunakan sebagai ukuran untuk mengiktiraf
kekuatan Lembaga Pengarah disamping mengenal pasti jurang
atau bidang yang memerlukan penambahbaikan oleh Lembaga
Pengarah serta Jawatankuasa Lembaga Pengarah. Lembaga
Pengarah menilai prestasi keseluruhannya mengikut kriteria-kriteria
yang telah ditetapkan yang meliputi bidang utama seperti berikut:
Lembaga Pengarah dengan bantuan BNRC mengkaji dasar imbuhan

keseluruhan Pengarah Bukan Eksekutif, Pengarah Eksekutif dan
Pengurusan Kanan bagi menarik dan mengekalkan eksekutif dan
Pengarah-pengarah yang boleh mewujudkan nilai yang mampan
dan pulangan bagi ahli dan pihak berkepentingan yang lain Syarikat.
Struktur Lembaga Pengarah
Operasi dan Interaksi Lembaga Pengarah
Peranan dan Tanggungjawab Lembaga Pengarah
Pemahaman terhadap Peranan Jawatankuasa
Kepelbagaian Kemahiran dan Pengetahuan
Komitmen Ahli-ahli
Perbincangan yang mendalam
Penemuan-penemuan daripada penilaian yang dibuat dijadikan

sebagai satu laporan dan dibincangkan oleh BNRC dan seterusnya
oleh Lembaga Pengarah.
Proses Penilaian Prestasi Lembaga Pengarah pada tahun 2011
melaporkan bahawa Lembaga Pengarah dan Jawatankuasa Lembaga
Pengarah telah beroperasi secara berkesan dalam melaksanakan
tugas dan tanggungjawab mereka. Secara keseluruhannya, Lembaga
Pengarah berpendapat bahawa Pengarah-pengarah telah memenuhi
tanggungjawab mereka sebagai ahli Lembaga Pengarah dan
Jawatankuasa Lembaga Pengarah.
Lembaga Pengarah secara keseluruhannya mengesyorkan imbuhan

para Pengarah Bukan Eksekutif kepada para pemegang saham
untuk kelulusan pada MAT. Pengarah Bukan Eksekutif dibayar
yuran bulanan tetap, elaun mesyuarat dan manfaat dalam bentuk
pembayaran balik bil elektrik dan peralatan bisnes.
Polisi ganjaran Pengarah adalah untuk menyediakan pakej yang
mampu untuk menarik dan mengekalkan Pengarah-pengarah yang
berkaliber, sekali gus memperoleh kemahiran kepimpinan dan
pengalaman yang diperlukan. Polisi ini juga akan memastikan
bahawa pakej ganjaran adalah setimpal dengan tanggungjawab
Pengarah-pengarah bagi memastikan pengurusan dan operasi
Syarikat yang berkesan.
Pakej ganjaran bagi Pengarah Eksekutif distruktur dengan cara di
mana ganjaran dihubungkan dengan prestasi korporat dan
individu. Pakej tersebut terdiri daripada gaji, elaun-elaun, bonus
dan lain-lain manfaat lazim seperti yang diberikan oleh syarikatsyarikat yang setanding. Sebahagian besar daripada pakej ganjaran
Pengarah Eksekutif telah dibuat secara pemboleh ubah, yang akan
ditentukan oleh prestasi sepanjang tahun berdasarkan KPI individu
di dalam kad skor yang sejajar dengan objektif korporat yang
diluluskan oleh Lembaga Pengarah. Pengarah Eksekutif adalah
terkecuali daripada perbincangan dan pengundian yang akan
dibuat terhadap ganjaran mereka di mesyuarat Lembaga Pengarah.
BNRC mengkaji prestasi Pengarah Eksekutif pada setiap tahun dan
mengemukakan cadangan kepada Lembaga Pengarah mengenai
sebarang pelarasan di dalam pakej ganjaran dan/atau imbuhan
untuk mencerminkan sumbangan Pengarah Eksekutif terhadap
pencapaian Syarikat bagi tahun tersebut.
109
Butir-butir komprehensif pakej ganjaran bagi setiap Pengarah Syarikat yang dikategorikan mengikut komponen yang sesuai bagi Tahun
Kewangan berakhir 31 Ogos 2012:
Elaun Pengarah
2.117 mm
Nama Pengarah
(i) Gaji
(ii)Sumbangan
Kepada
KWSP
(RM)
Elaun Mesyuarat
Anak-anak
Syarikat
(RM)
Syarikat
(RM)
Manfaat Lain
(i) Bonus
(ii) Bayaran
Boleh
Ubah
(iii) Ex-Gratia
(iv) Pembayaran
penamatan
(RM)
Anak-anak
Syarikat
(RM)
Syarikat
(RM)
(i) Elaun
Kereta
(ii) Elaun
pengurusan
(iii) Elaun
Khas
(RM)
Utiliti
(RM)
Anak-anak
Syarikat
(RM)
Lain-Lain
(RM)
Jumlah
(RM)
Pengarah Eksekutif
Datuk Wira Ir. Azman
bin Mohd
(i)
(ii)
706,450.00
117,897.00
(i) 50,000.00 (i)

(ii) 132,060.00 (ii)
(iii) 50,000.00 (iii)
85,000.00
8,000.00
906.00
824,347.00
93,000.00
906.00
1,000,000.00
1,012,308.00
98,000.00
6,000.00
2,012,308.00
4,661,680.00
104,000.00
285,792.10
7,063,780.10
Tan Sri Leo Moggie
180,000.00
300,000.00
46,500.00
37,300.00
4,253.86
14,570.60
582,624.46
120,000.00
37,500.00
20,000.00
177,500.00
Dato Mohammad
Zainal bin Shaari
*120,000.00
*39,500.00
27,774.65
10,000.00
197,274.65
Dato Zainal Abidin

bin Putih
120,000.00
51,500.00
21,556.75
10,000.00
203,056.75
Tan Sri Dato Hari

Narayanan a/l
Govindasamy
120,000.00
18,000.00
42,000.00
850.00
4,509.00
10,000.00
195,359.00
120,000.00
36,000.00
41,000.00
6,800.00
7,946.60
12,925.58
6,000.00
230,672.18
Tan Sri Dato Seri Siti

Norma binti Yaakob
120,000.00
38,000.00
1,829.45
10,000.00
169,829.45
Dato Abd Manaf bin

Hashim
120,000.00
51,000.00
1,272.20
19,472.40
191,744.60
120,000.00
40,500.00
22,670.20
9,972.00
193,142.20

Dato Mohammad Zainal
bin Shaari
*8,000.00
8,000.00
2,836,655.00
1,140,000.00
354,000.00
395,500.00
44,950.00
4,893,740.00
197,000.00
92,718.71
431,070.72
6,000.00
10,391,634.43
Dato Sri Che Khalib

(i)
bin Mohamad Noh
(ii)
(Menamatkan perkhidmatan
sebagai Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif
berkuatkuasa pada
30 Jun 2012)
232,060.00
(i)
(i)
(ii) 460,000.00 (ii)
(iii)
(iii)
(iv) 4,201,680.00
28,338.04
28,338.04
1,178,651.04
285,792.10
Pengarah Bukan Eksekutif
Jumlah
* Termasuk bayaran sebanyak RM120,000.00 dan RM47,500.00 yang telah dibayar kepada Khazanah Nasional Berhad bagi Elaun Pengarah dan Elaun Mesyuarat yang disediakan untuk Dato Mohammad Zainal bin Shaari dan Puan Suria binti
Ab Rahman.
(200866-W)
110

MEMPERKASAKAN KEBEBASAN
Lembaga Pengarah berpendapat bahawa ia harus mempunyai
perwakilan Pengarah yang signifikan yang mampu dan bersedia
membuat keputusan bagi kepentingan terbaik pemegang saham
dan bebas daripada kepentingan serta pengaruh yang bercanggah
dengan kewajipan dan juga bebas dari Pengurusan.
Pengarah-pengarah Bebas adalah mereka yang mempunyai keupayaan
untuk melaksanakan tugas tanpa batas oleh mana-mana bisnes atau
hubungan lain dan bersedia menyatakan pendapat kepada Lembaga
Pengarah dan bebas daripada kebimbangan mengenai kedudukan
mereka atau kedudukan mana-mana pihak ketiga.
Pada masa ini, Lembaga Pengarah TNB terdiri daripada enam (6)
Pengarah Bukan Eksekutif Bebas. Para Pengarah Bebas ini
memenuhi kriteria Bebas seperti yang ditetapkan di Perenggan
1.01 kepada MMLR. Pengarah Bukan Eksekutif Bebas adalah mereka
yang berkaliber tinggi dan berintegriti, yang secara kolektif
memberikan kemahiran dan kecekapan mereka untuk memastikan
keberkesanan Lembaga Pengarah. Antara kriteria utama bagi
rangka bebas yang diguna pakai oleh TNB adalah kebebasan
daripada pihak Pengurusan dan ketiadaan sebarang hubungan
bisnes yang material yang boleh mengganggu pertimbangan dan
keupayaan Pengarah Bebas di dalam memberikan sumbangan
yang kukuh serta berharga kepada perbincangan Lembaga
Pengarah atau yang boleh mengganggu keupayaan Pengarah
tersebut untuk bertindak demi kepentingan terbaik TNB.
Lembaga Pengarah akan secara berterusan menilai kebebasan
setiap Pengarah selaras dengan terma-terma Buku Panduan
Lembaga Pengarah, kepentingan yang telah didedahkan dan
faktor-faktor lain yang ditentukan oleh Lembaga Pengarah yang
mana bersesuaian untuk diambil kira.
Dato Zainal Abidin bin Putih, telah dilantik sebagai Pengarah
Bukan Eksekutif Kanan Bebas pada tahun 2010, bertindak sebagai
pengantara kepada pemegang saham dan pihak berkepentingan
bagi menyampaikan apa-apa kebimbangan atau pertanyaan
mengenai hal ehwal Syarikat, sebagai alternatif kepada saluran
komunikasi formal dengan para pemegang saham.
Pengarah Bukan Eksekutif Kanan Bebas juga boleh dihubungi di
alamat email berikut: cosec@tnb.com.my
Percanggahan Kepentingan
Melangkaui isu kebebasan, setiap Pengarah mempunyai
tanggungjawab berterusan untuk menentukan sama ada dia
berpotensi atau mempunyai sebarang percanggahan kepentingan
yang wujud berhubung dengan apa-apa perkara kepada Lembaga
Pengarah. Situasi sedemikian mungkin wujud daripada usaha sama
luaran, kepentingan, atau hubungan peribadi.
Syarikat menerima pakai amalan di mana setiap Pengarah adalah

dikehendaki untuk mengisytiharkan sama ada dia mempunyai apaapa kepentingan dalam apa-apa transaksi. Jika demikian, Pengarah
tersebut mengecualikan dirinya daripada menyertai perbincangan
dan keputusan Lembaga Pengarah berhubung sebarang cadangan.
MEMUPUK KOMITMEN
Komitmen oleh Lembaga Pengarah
Buku Panduan Lembaga Pengarah menetapkan bahawa sebaik
sahaja beliau dilantik sebagai Pengarah, hendaklah memperuntukan
masa yang mencukupi bagi menjalankan tugasnya serta
mengisytiharkan kepada Lembaga Pengarah butiran kesemua
bisnes penting lain dan sebarang kepentingan yang signifikan,
sebagai petunjuk masa yang diperuntukkan bagi komitmen
tersebut. Pengarah tersebut hendaklah memaklumkan kepada
Lembaga Pengarah mengenai sebarang perubahan terhadap
komitmen tersebut.
Selaras dengan MMLR, semua Pengarah TNB mematuhi keperluan
keahlian yang disandang di dalam syarikat-syarikat lain.
Program Pembangunan Berterusan untuk Pengarah
Satu program induksi disediakan kepada para Pengarah yang baru
dilantik, yang direka khusus bagi membantu membiasakan mereka
dengan isu-isu yang berkaitan dengan bisnes semasa yang
dibentangkan pada mesyuarat Lembaga Pengarah. Pengarah yang
baru dilantik diberikan satu (1) pek maklumat komprehensif yang
mengandungi Buku Panduan Lembaga Pengarah, Tatacara dan
Tataurus Syarikat, Akta yang relevan kepada bisnes Syarikat, Laporan
Tahunan terkini, Polisi dan Prosedur Perolehan TNB, Kod Tatacara
Perolehan dan Kod Etika bagi memudahkan para Pengarah di
dalam melaksanakan tugas mereka.
Ahli Lembaga Pengarah yang baru diberi peluang untuk menimba
pengalaman secara amali berhubung operasi Syarikat dan untuk
bertemu dan membincangkan semua aspek operasi Syarikat dengan
Pengurusan Kanan. Sebagai sebahagian daripada program induksi,
Setiausaha Syarikat akan menyediakan akses kepada maklumat
dalam bidang-bidang seperti operasi, kewangan, perbendaharaan
dan pengurusan risiko seperti yang diperlukan untuk membantu
ahli Lembaga Pengarah baru.
Semua Pengarah Syarikat telah berjaya menamatkan Program
Akreditasi Mandatori (MAP) seperti yang ditetapkan oleh MMLR.
Ahli-ahli Lembaga Pengarah adalah digalakkan untuk meningkatkan
pengetahuan mereka dengan mengambil bahagian dalam bengkel
yang diadakan sepanjang tahun, melawat tapak projek yang
berkaitan dan menyertai program luaran yang berkaitan.
111
Lembaga Pengarah telah menghadiri program latihan seperti

McCloskey South Africa Coal Exports Conference 2012, Building High
Performance Directors (BHPD), The Malaysian Corporate Governance
Code 2012 The Implication and Challenges to Public Listed Companies,
Financial Institutions Directors Education Program dan MINDA
Luncheon Talk on Board Composition Diversity: Strategies, Lessons and
Looking Foward.
Setiausaha Syarikat membantu di dalam penganjuran programprogram dalaman dan luaran, sesi latihan, taklimat, bengkel dan
seminar bagi para Pengarah. Program Pembangunan Tahunan
Lembaga Pengarah (BDP) dianjurkan secara dalaman sebagai
sebahagian daripada Program Pembangunan Berterusan TNB bagi
Lembaga Pengarah. Sepanjang Tahun Kewangan ini, BDP 2012
yang bertajuk Electricity Industry Reform, Market and Strategy
Discussions on Maintaining the Vertically Integrated Utility oleh Dr.
Fereidoon P. Sioshansi, Presiden Menlo Energy Economics, Amerika
Syarikat, telah diadakan.
Lembaga Pengarah juga mengambil bahagian di dalam Lawatan
Teknikal Tahunan Lembaga Pengarah, sama ada di dalam atau di
luar negara, bertujuan meningkatkan pemahaman dan pengetahuan
Lembaga Pengarah di dalam aspek teknikal dan operasi sektor
tenaga serta memastikan mereka sentiasa diperlengkapkan dengan
teknologi terkini.
MENGUTAMAKAN INTEGRITI DALAM PELAPORAN KEWANGAN
MENGENAL PASTI DAN MENGURUS RISIKO

Kawalan Dalaman
Ia adalah penting untuk menekankan bahawa tanggungjawab utama
bagi memastikan sistem kawalan dalaman yang kukuh dan mengkaji
keberkesanan sistem tersebut adalah terletak kepada Lembaga
Pengarah. Sistem kawalan dalaman Syarikat direka untuk mengurus,
bukannya menghapus, risiko kegagalan untuk mencapai objektif
korporat Syarikat serta untuk melindungi pelaburan pemegang
saham dan aset Syarikat. Sistem kawalan dalaman dan rangka kerja
Syarikat dinyatakan secara terperinci di dalam Penyata Kawalan
Dalaman di muka surat 116 hingga 119 di dalam Laporan Tahunan.
MEMASTIKAN PENDEDAHAN BERKUALITI TINGGI DAN TEPAT

PADA MASA
Amalan TNB adalah untuk menyalurkan semua maklumat sensitif
harga kepada Bursa Malaysia Securities Berhad (Bursa Malaysia)
tepat pada masanya seperti yang dikehendaki oleh MMLR dan
kepada pasaran dan masyarakat amnya melalui siaran media TNB,
laman web TNB dan lain-lain saluran yang bersesuaian.
Melalui Polisi Pendedahan Korporat TNB, TNB menunjukkan
komitmen untuk mencapai amalan terbaik dari segi pendedahan
dengan bertindak selaras dengan semangat, niat dan tujuan
keperluan pengawalseliaan yang berkenaan serta dengan melihat
bukan pada asas tetapi hakiki. Polisi Pendedahan Korporat
mencerminkan obligasi berkaitan yang ditetapkan oleh MMLR.
Pelaporan Kewangan
Lembaga Pengarah mensasarkan penyediaan penilaian prestasi
kewangan Syarikat yang jelas, seimbang dan komprehensif beserta
prospek melalui Penyata Kewangan yang telah diaudit dan laporan
kewangan suku tahunan serta melalui pendedahan material yang
dibuat selaras dengan MMLR.
Lembaga Pengarah dibantu oleh BAC untuk menyelia integriti
pelaporan kewangan Syarikat dan sebagai sebahagian daripada
peranan-peranan ini, proses pelaporan kewangan operasi. Proses
ini bertujuan memberikan jaminan bahawa penyata kewangan
dan nota berkaitan adalah lengkap selaras dengan keperluan
undang-undang berkaitan dan piawaian perakaunan serta
memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan
kewangan Syarikat.
Bagi tahun ini, satu (1) sesi di antara BAC dan juruaudit luaran
tanpa kehadiran Pengurusan telah diadakan sebagai sebahagian
daripada medium pertukaran pandangan dan pendapat di antara
kedua-dua pihak berhubung pelaporan kewangan.
Bagi tujuan pendedahan, maklumat sensitif harga adalah maklumat

di mana seseorang yang munasabah merasakan akan memberi kesan
material ke atas harga atau nilai sekuriti TNB. Setiausaha Syarikat
adalah bertanggungjawab untuk mengkaji pendedahan yang
dicadangkan dan membuat keputusan berhubung dengan maklumat
yang boleh atau harus didedahkan kepada pasaran. Setiap bahagian
di TNB dikehendaki memaklumkan kepada Setiausaha Syarikat
mengenai mana-mana maklumat sensitif harga yang berpotensi
mengenai TNB secepat mungkin sebelum ia diketahui umum.
Perdagangan Dalaman
Pengarah dan Pengurusan Kanan TNB adalah dilarang untuk
berdagang dalam sekuriti atau sebarang jenis maklumat sensitif
harga dan pengetahuan yang belum diumumkan selaras dengan
MMLR dan peruntukan-peruntukan yang relevan dalam Akta Pasaran
Modal dan Perkhidmatan 2007. Notis tempoh tertutup untuk
berdagang dalam sekuriti TNB diedarkan terlebih dahulu kepada
Pengarah dan Pengurusan Kanan yang disifatkan sebagai mempunyai
maklumat sensitif harga dan pengetahuan apabila berkaitan.
(200866-W)
112

MENGUKUHKAN HUBUNGAN ANTARA SYARIKAT DAN
PEMEGANG SAHAM
Lembaga Pengarah TNB komited untuk memberikan pemegang
saham, pelabur dan pihak berkepentingan yang lain akses yang
komprehensif dan setara serta tepat pada masanya berhubung
maklumat mengenai aktiviti-aktiviti Kumpulan bagi membolehkan
mereka membuat keputusan pelaburan berdasarkan maklumat.
TNB menggunakan pelbagai pendekatan komunikasi seperti
komunikasi langsung dan penerbitan semua maklumat yang
berkaitan dalam Kumpulan di laman web www.tnb.com.my.
TNB turut menggunakan laman web korporatnya sebagai satu cara
penyebaran maklumat kepada para pemegang saham dan komuniti
pelaburan yang lebih luas. Satu (1) seksyen dari laman web direka
khusus bagi pelabur TNB di mana siaran media, pembentangan
pelabur dan penyata kewangan suku tahunan dan tahunan
disediakan untuk ulasan. Pengumuman, pembentangan dan
laporan yang dipaparkan di laman web ini disiarkan serta-merta
setelah ia disalurkan ke pasaran.
Para pemegang saham adalah digalakkan untuk menghadiri MAT
dan menggunakan peluang tersebut untuk mengajukan soalan
serta membuat undian ke atas perkara-perkara penting yang
memberi kesan kepada Kumpulan, termasuk pemilihan Pengarahpengarah, menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit dan
undian mengenai laporan ganjaran. Juruaudit luaran turut
menghadiri MAT dan bersedia untuk menjawab sebarang soalan
yang diajukan.
TNB terus menggalakkan para pemegang saham untuk mengakses
Laporan Tahunan melalui laman web sebagai menunjukkan
komitmen Kumpulan kepada alam sekitar serta untuk mencapai
kecekapan kos yang lebih besar. Walau bagaimanapun, pemegang
saham masih diberikan Laporan Tahunan dalam format CD-ROM
bersama-sama dengan versi ringkas Penyata Kewangan, Notis MAT
dan Borang Proksi.
Hubungan Antara Syarikat dan Pelabur
TNB terus berusaha ke arah piawaian tertinggi bagi pendedahan
dan ketelusan korporat dengan menyebarkan maklumat yang tepat
dan relevan kepada pasaran secepat mungkin untuk membantu
para pelabur membuat keputusan berdasarkan maklumat,
menyediakan akses tetap kepada Pengurusan Syarikat melalui
mesyuarat secara individu (mesyuarat dalaman), persidangan, telepersidangan dan taklimat serta memenuhi permintaan pelabur
yang semakin meningkat bagi ketelusan dan tadbir urus serta
mengimbanginya dengan sensitiviti komersial operasi bisnes TNB.
Apa yang utama, perkembangan terhadap penumpuan Piawaian

Laporan Kewangan Antarabangsa (IFRS) telah disampaikan bagi
mengukuhkan ketelusan, memastikan bahawa semua pihak
berkepentingan dimaklumkan pada setiap masa.
Pasukan Perhubungan Pelabur (IR) telah terus melibatkan diri dengan
pelabur buy-side dan penganalisis sell-side dengan memberikan
mereka maklumat terkini Syarikat. Ini adalah penting kerana pegawai
IR boleh mendapat tarikan dalaman dan akses yang selamat untuk
aliran maklumat penting dan memahami jangkaan pihak
berkepentingan. Pengurus dana di seluruh dunia akan berhadapan
dengan peningkatan cabaran bagi mendapatkan penilaian yang
optimum. Oleh itu, penglibatan Syarikat dengan pengurus dana
adalah penting kerana mereka akan berkongsi pandangan mengenai
faktor-faktor yang mempengaruhi keputusan untuk melabur.
Memandangkan keadaan semasa yang tidak menentu,
keperluan maklumat oleh pelabur telah berkembang dan mereka
meminta untuk mengadakan pertemuan dengan lebih kerap.
Selama bertahun-tahun, IR TNB telah mengukuhkan usahanya
untuk meningkatkan akses dan kewujudan pengurusan Syarikat
kepada kumpulan penganalisis dan pelabur. Pelbagai platform
komunikasi yang ditawarkan kepada golongan kewangan oleh
pasukan IR, bagi memastikan penglibatan yang kerap dengan
institusi komuniti pelaburan.
Pengumuman Keputusan Kewangan Tahunan dan Suku Tahunan

TNB mengadakan taklimat penganalisis dan media di ibu
pejabatnya berikutan pengumuman keputusan kewangan
tahunan dan suku tahunan dan setelah memaklumkan kepada
Bursa Malaysia. Syarikat juga menjadi tuan rumah telepersidangan semasa taklimat diadakan bertujuan memberi
peluang kepada pihak yang tidak dapat hadir untuk turut serta,
juga bagi membolehkan komuniti pelaburan di hab kewangan
utama di seluruh dunia menyertainya.
Pembentangan Taklimat Penganalisis

Bagi pengumuman kewangan suku tahunan, TNB
membentangkan penyata kewangan terperinci dan lain-lain
maklumat kewangan serta teknikal penting Syarikat dalam
bentuk slaid pembentangan, yang membantu para penganalisis
dan pelabur untuk lebih memahami keputusan dan prestasi
kewangan Syarikat. Slaid ini disiarkan dengan segera di laman
web Syarikat di bawah portal IR berikutan pengumuman
keputusan kewangan kepada Bursa Malaysia. Pada masa yang
sama, salinan slaid pembentangan akan di e-mel kepada semua
penganalisis dan pelabur yang terdapat pada senarai edaran IR.
113
Mesyuarat Secara Individu & Berkumpulan di Persidangan
Prosedur Penggerak Etika
Penyertaan yang kerap di persidangan tempatan dan

luar negara membolehkan TNB untuk mendekati pengurus
dana tempatan dan asing dan berbincang mengenai
perkembangan-perkembangan dalam Kumpulan serta cabaran
baru yang dihadapi.
Prosedur Penggerak Etika merupakan satu mekanisme di mana

pekerja-pekerja TNB, kontraktor dan orang awam digalakkan untuk
melaporkan isu-isu yang serius yang berkaitan dengan salah laku
yang menyalahi undang-undang, tidak beretika atau tidak wajar
secara sulit, tanpa perlu takut akan reaksi buruk yang mungkin
timbul. Satu pasukan penyiasatan bebas akan menyiasat semua
kebimbangan yang dilaporkan dengan sewajarnya dan akan, di mana
berkenaan, memberi maklum balas mengenai hasil siasatan tersebut.
Lawatan Tapak
Permintaan pelabur telah meningkat dan meminta lebih banyak
lawatan tapak diadakan. Oleh itu, sebagai sebahagian daripada
usaha berterusan kami untuk memastikan komuniti kewangan
mendapat maklumat yang telus dan terkini Syarikat, pada
sepanjang tahun ini, IR telah menganjurkan dua (2) lawatan
tapak. Lawatan pertama adalah lawatan Malaysian Industrial
Development Finance (MIDF) ke Jana Landfill Sdn. Bhd., Puchong
untuk memberikan pemahaman yang lebih baik mengenai
penjanaan elektrik melalui loji tenaga yang boleh diperbaharui.
Lawatan kedua adalah ke Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar,
Port Dickson untuk melihat operasi teknikal harian loji kuasa
pembakaran gas dan bahan api alternatif, distillate.
Mesyuarat Dalam dan Luaran

Dengan asas pegangan saham institusi domestik dan asing
yang kukuh, pertemuan dengan Pengurusan Tertinggi amatlah
penting bagi menyampaikan mesej serta pandangan syarikat
yang lebih meyakinkan. Pasukan Pengurusan dan IR kerap
menjadi tuan rumah kepada pengurus dana tempatan dan
antarabangsa serta pelabur yang meminta untuk mengadakan
mesyuarat. Semasa mesyuarat ini, pengurus dana dan pelabur
akan diberikan maklumat terkini mengenai operasi bisnes
Syarikat dan perkembangan terbaharu.
Sesi Taklimat dan Dialog
Aduan boleh disalurkan melalui laman web di http://wbis.tnb.com.

my atau dengan menghubungi talian bebas tol di 1-800-888-862.
KENYATAAN TANGGUNGJAWAB BAGI TAHUN KEWANGAN

(Menurut perenggan 15.26(a) kepada MMLR)
Lembaga Pengarah adalah bertanggungjawab sepenuhnya untuk
memastikan Penyata Kewangan yang telah diaudit disediakan
selaras dengan Akta Syarikat, 1965 dan piawaian perakaunan
berkaitan yang diluluskan oleh Lembaga Piawaian Perakaunan
Malaysia supaya ia memberikan gambaran yang benar dan saksama
mengenai hal ehwal Kumpulan dan keuntungan atau kerugian
serta aliran tunai pada akhir tempoh perakaunan.
Di dalam penyediaan Penyata Kewangan yang telah diaudit,
Pengarah-pengarah berpuas hati bahawa piawaian perakaunan
yang diluluskan di Malaysia telah dipatuhi dan pertimbangan dan
anggaran yang munasabah dan berhemat telah dibuat. Penyata
Kewangan yang telah diaudit juga disediakan atas dasar usaha
berterusan memandangkan Lembaga Pengarah mempunyai
jangkaan yang munasabah, setelah membuat penelitian, bahawa
Kumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untuk meneruskan
operasi sedia ada untuk masa hadapan.
Sebagai sebahagian daripada program tahunan IR dan bagi

memberikan pemahaman yang lebih baik kepada penganalisis
penyelidikan dan pengurus dana berkenaan Feed-in Tariff (FiT),
satu sesi taklimat mengenai gambaran, mekanisme dan prospek
FiT telah diadakan. Acara ini dianjurkan dengan kerjasama Pihak
Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA), di mana Ketua
Pegawai Operasinya telah membentangkan kepada peserta
mengenai wawasan FiT. Satu acara berasingan telah turut
diadakan bagi membolehkan penganalisis dan pengurus dana
mengenali Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif yang baru. Semasa
dialog ini, peserta dapat mengajukan pertanyaan dan
menyuarakan pandangan mereka kepada pihak Pengurusan dan
menerima maklum balas dengan serta-merta.
(200866-W)
114

KENYATAAN PEMATUHAN TAMBAHAN
1.
4.
Pada bulan Januari 1994, TNB telah melancarkan ADR Tahap 1

di New York, Amerika Syarikat. Setiap satu ADR mempunyai
nilai yang bersamaan dengan empat (4) saham TNB. Bank yang
dilantik khusus untuk program ADR ini adalah Malayan Banking
Berhad. Bank of New York di Amerika Syarikat adalah
bank depositori dan ADR boleh didagangkan di kaunter.
Setakat 31 Ogos 2012, sejumlah 5,013,848 saham biasa adalah
dipegang melalui ADR, yang mewakili kurang daripada 5%
daripada modal terbitan dan modal berbayar iaitu sebanyak
5,501,553,731 saham TNB.
Penggunaan Keuntungan Hasil yang Diperoleh daripada

Sebarang Cadangan Korporat
TNB Janamanjung Sdn. Bhd., anak syarikat milik penuh TNB,
mengumpul dana melalui Sukuk untuk membayar Kontrak
Kejuruteraan, Perolehan dan Pembinaan (EPC). Setakat 31
Ogos 2012, Sukuk telah mengumpul sebanyak RM4.850 juta,
di mana sebanyak RM2,040.82 juta telah dibayar kepada
kontraktor EPC.
2.
Pembelian Balik Saham bagi Tahun Kewangan

Syarikat tidak membuat sebarang cadangan untuk pembelian
balik saham sepanjang Tahun Kewangan.
3.
American Depository Receipts (ADR)
5.
Syarikat ataupun mana-mana Anak-anak syarikat, Pengarah

atau pihak Pengurusan tidak dikenakan dengan apa-apa
sekatan dan/atau penalti oleh badan-badan kawal selia yang
berkaitan dalam Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
Opsyen, Waran atau Sekuriti Boleh Tukar yang telah

dilaksanakan
Sepanjang Tahun Kewangan ini, 44,896,592 saham biasa baru
bernilai RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikat
menurut Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada hargaharga pelaksanaan RM4.45, RM5.06, RM5.08,RM5.36, RM5.45,
RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74, RM5.86, RM5.93, RM6.09,
RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham.
Saham-saham biasa baru yang diterbitkan semasa Tahun
Kewangan berada sama rata dalam semua aspek dengan
saham biasa sedia ada Syarikat.
Syarikat telah diberikan pengecualian oleh Suruhanjaya
Syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012
daripada perlu mendedahkan dalam Penyata Kewangan yang
telah diaudit nama-nama individu yang telah diberi opsyen
sepanjang Tahun Kewangan dan butiran mengenai pegangan
mereka menurut seksyen 169(11) Akta Syarikat, 1965 kecuali
bagi maklumat mengenai pekerja-pekerja yang telah diberikan
opsyen mewakili 756,000 saham biasa atau lebih. Senarai
pekerja yang telah diberikan opsyen mewakili 756,000 saham
biasa atau lebih menurut ESOS II dinyatakan di muka surat
219 di dalam Laporan Tahunan ini.
Pengenaan Sekatan dan/atau Penalti
6.
Yuran Bukan Audit

Yuran bukan audit Kumpulan yang dibayar kepada juruaudit
luaran, Tetuan PricewaterhouseCoopers, bagi Tahun Kewangan
berakhir 31 Ogos 2012 adalah berjumlah RM639,147.00 dan
PKR1,432,910.00.
7.
Perbezaan dalam Keputusan

Kumpulan tidak mengeluarkan sebarang ramalan keuntungan
bagi Tahun Kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
8.
Jaminan Keuntungan
Kumpulan tidak mengeluarkan sebarang jaminan keuntungan
bagi Tahun Kewangan.
115
9.
10. Urusniaga dengan Pihak Berkaitan
Kontrak-Kontrak Material
Kecuali seperti yang dinyatakan di bawah, Kumpulan dan/
atau Anak-anak Syarikatnya tidak melaksanakan sebarang
kontrak material yang melibatkan kepentingan para Pengarah
atau pemegang saham utama yang masih wujud pada
31 Ogos 2012:
Pemberi pinjaman Lembaga Kumpulan Wang Simpanan
Pekerja (KWSP)
Peminjam
KWSP adalah salah satu pemegang

Hubungan
Pemberi Pinjaman/ saham utama TNB (anggaran sebanyak
13.88% setakat 22 Ogos 2012)
Peminjam
Tujuan Pinjaman
Pembiayaan semula
Jumlah
Agregat sebanyak RM2,800 juta
Perincian
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
I RM700.0 juta
II RM700.0 juta
III RM700.0 juta
IV RM350.0 juta
V RM350.0 juta
Kadar Faedah
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
I 5.45%
II 5.50%
III 5.60%
IV 5.65%
V 5.70%
Terma
Pembayaran
Kumpulan telah mewujudkan prosedur yang bersesuaian

untuk memastikan ia mematuhi MMLR berhubung dengan
urusniaga dengan pihak berkaitan. Semua urusniaga dengan
pihak berkaitan diulangkaji oleh Juruaudit Dalaman Kumpulan
(GIA), seterusnya Laporan Group-Wide dikemukakan kepada
Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah pada setiap suku
tahun bagi tujuan pemantauan.
Kumpulan tidak perlu mendapatkan sebarang mandat
daripada pemegang sahamnya berhubung urus niaga berulang
dengan pihak berkaitan sepanjang Tahun Kewangan.
PENYATA PEMATUHAN KE ATAS KEPERLUAN BURSA MALAYSIA

BERHUBUNG DENGAN APLIKASI PRINSIPPRINSIP SERTA
PENGGUNAAN AMALAN TERBAIK YANG DITETAPKAN DI DALAM
KOD TADBIR URUS KORPORAT MALAYSIA
(Menurut perenggan 15.25 kepada MMLR)
Lembaga Pengarah dengan sukacita melaporkan kepada para
pemegang saham bahawa Kumpulan telah mematuhi dan akan
terus komited untuk mencapai piawaian yang tertinggi mungkin
melalui penggunaan berterusan prinsip-prinsip dan amalan terbaik
Kod dan semua undang-undang lain yang berkaitan.
Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah selaras dengan
resolusi yang bertarikh 31 Oktober 2012.
Faedah Pembayaran
30 Jun dan 31 Disember Setiap Tahun
Kalendar

Pembayaran Balik Utama

Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
Kemudahan
I 31 Disember 2019
II 31 Disember 2020
III 31 Disember 2021
IV 31 Disember 2024
V 31 Disember 2025
(200866-W)
116
Penyata Kawalan Dalaman

TANGGUNGJAWAB LEMBAGA PENGARAH
Lembaga Pengarah adalah bertanggungjawab terhadap sistem
kawalan dalaman Tenaga Nasional Berhad (Kumpulan). Sistem ini
direka untuk melindungi pelaburan pemegang saham, kepentingan
pelanggan, badan kawalselia, pekerja dan aset Kumpulan.
Sistem kawalan dalaman meliputi pengurusan risiko, kewangan,
operasi, sistem pengurusan maklumat dan pematuhan undangundang, peraturan, polisi dan prosedur. Sistem ini direka untuk
mengurus dan bukannya menghapuskan risiko yang mungkin
menghalang pencapaian objektif perniagaan Kumpulan. Oleh itu,
sistem kawalan dalaman ini hanya memberi jaminan yang
munasabah tetapi tidak mutlak terhadap salah nyata, kerugian
atau penipuan.
Lembaga Pengarah telah menubuhkan satu rangka kerja untuk
mengenalpasti, menilai dan mengurus risiko penting yang dihadapi
oleh Kumpulan kecuali untuk syarikat-syarikat bersekutu dan
usahasama yang tidak berada di bawah kawalan Kumpulan. Rangka
kerja dan proses pengurusan risiko diulangkaji secara kerap oleh
Lembaga Pengarah, selaras dengan Penyata Kawalan Dalaman:
Panduan Untuk Pengarah Syarikat Awam Tersenarai (Statement on
Internal Control: Guidance for Directors of Public Listed Companies).
Lembaga Pengarah dibantu oleh pihak Pengurusan untuk
memastikan bahawa kawalan dalaman dan amalan pengurusan
risiko dilaksanakan dalam Kumpulan.
Jabatan EWRM bersama-sama dengan Jabatan Audit Dalaman

Kumpulan (JADK) memberi jaminan mengenai kecukupan dan
keberkesanan sistem EWRM dalam mengurangkan dan
menguruskan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Dalam tahun di
bawah kajian, Jabatan EWRM telah melaksanakan inisiatif-inisiatif
berikut untuk meningkat perlaksanaan EWRM di dalam Kumpulan:
Menjalankan 2 forum pengurusan risiko dan 29 sesi kesedaran

dan kajian mengenai risiko di bahagian, jabatan dan anak-anak
syarikat TNB.
Mengendalikan 6 sesi dua hari latihan risiko pengurusan

sebagai sebahagian daripada Program Latihan Eksekutif Baru.
Menjalankan 11 Ulangkaji Pengurusan Risiko & Pematuhan

untuk menilai kecukupan Sistem Maklumat Risiko TNB (TRIS)
dan keberkesanan kawalan pengurangan yang dikenalpasti.
Melaksanakan TRIS Helpdesk untuk pengurusan pertanyaan dan

maklumbalas yang lebih baik.
STRUKTUR KAWALAN
Lembaga Pengarah telah mewujudkan beberapa struktur kawalan
dan komited untuk menilai, meningkatkan dan mengekalkan struktur
ini bagi memastikan keberkesanan kawalan strategik dan operasi ke
atas operasi perniagaan Kumpulan. Berikut adalah kawalan-kawalan
struktur utama yang diwujudkan untuk membantu Lembaga
Pengarah mengekalkan persekitaran kawalan yang baik:
Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan
PENGURUSAN RISIKO
Lembaga Pengarah meluluskan penubuhan fungsi Enterprise Wide
Risk Management (EWRM) pada tahun 2003. Satu rangka kerja
EWRM diwujudkan untuk memberi panduan mengenai proses
pengurusan risiko dan menggabungkan penilaian, pelaporan,
rawatan, pemantauan dan kajian risiko strategik dan operasi di
dalam Kumpulan. Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP)
mengkaji keberkesanan fungsi EWRM dan berbincang mengenai
laporan risiko yang dikeluarkan dan aktiviti pengurusan risiko yang
dijalankan sepanjang tahun. JALP dibantu oleh Jawatankuasa
Pengurusan Risiko Kumpulan, Jawatankuasa Kerja Pengurusan
Risiko, Ketua Pegawai Risiko, Bahagian Perancangan, Jabatan
EWRM dan kakitangan operasi untuk menerapkan budaya
pengurusan risiko di dalam Kumpulan.
Untuk menggalakkan tadbir urus korporat, ketelusan dan

kebertanggungjawaban, Lembaga Pengarah telah menubuhkan
Jawatankuasa Lembaga Pengarah dan Pengurusan untuk membantu
dalam mencapai visi, misi, strategi dan objektif yang ditetapkan untuk
Kumpulan. Jawatankuasa ini menyelia bahagian yang diberikan
kepada mereka di bawah Terma Rujukan mereka. Jawatankuasa ini
memainkan peranan penting dalam mengarah, memantau dan
memastikan bahawa rancangan dan operasi adalah selaras dengan
rancangan pelan perniagaan jangka panjang dan jangka pendek
Kumpulan yang diluluskan dan dasar Kumpulan. Jawatankuasa
tersebut adalah seperti berikut:
117
Jawatankuasa Lembaga Pengarah
Jawatankuasa
Jawatankuasa
Jawatankuasa
Jawatankuasa
Jawatankuasa
Audit
Tender
Tatatertib
Pencalonan & Imbuhan
Kewangan & Pelaburan

Jawatankuasa Pengurusan
Jawatankuasa Majlis Eksekutif Kumpulan

Jawatankuasa Pengurusan Eksekutif Kumpulan
Jawatankuasa Bekalan Tenaga
Jawatankuasa Pengurusan Tender Kumpulan
Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan
Jawatankuasa Eksekutif Perolehan Bahan Api
Majlis Tadbir Teknologi Maklumat & Komunikasi
Majlis Peraturan Berasaskan Insentif (IBR)
Struktur Organisasi
Lembaga Pengarah telah melaksanakan satu struktur bahagian
untuk Kumpulan. Bidang kuasa, tanggungjawab dan akauntabiliti
yang jelas telah ditubuhkan untuk menyokong Kumpulan dalam
mencapai visi, misi, strategi dan objektif operasi. Struktur bahagian
ini meningkatkan keupayaan setiap bahagian untuk memberi
tumpuan kepada fungsi teras yang telah ditetapkan atau fungsi
sokongan dalam Kumpulan.
Sistem utama yang digunakan oleh Kumpulan adalah seperti

berikut:
Enterprise Resource Management System (ERMS)
eCustomer Information & Billing System (eCIBS)
Enterprise Human Resources Management System (EHRMS)
Supervisory Control and Data Acquisition System (SCADA)
Remote Meter System (RMR)
Employee Self Service (ESS)
TNB Outage Management Systems (TOMS)
Corporate Geospatial Information System (CGIS)
Lembaga Pengarah juga mengkaji dan memperbaiki keberkesanan

struktur organisasi dan kawalan Kumpulan untuk meningkatkan
keupayaan Kumpulan bagi mencapai objektif strategik dan operasi
dan menguruskan cabaran di dalam persekitaran operasi.
Pada September 2012, Lembaga Pengarah telah meluluskan
pengstrukturan semula organisasi untuk meningkatkan keberkesanan
bagi mencapai objektif jangka pendek dan jangka panjang.
Perubahan adalah seperti berikut:
Bagi Corporate Geospatial Information System (CGIS), 4 modul telah

dilaksanakan dalam tahun kewangan menjadikan jumlah modul
yang telah beroperasi sehingga kini kepada 20. Projek ini
menjangkau 10 tahun dengan 50 modul pada akhir tempoh projek.
Jawatan Ketua Pegawai Operasi (COO) telah dimansuhkan

apabila Ketua Pegawai Operasi dilantik sebagai Ketua Pengawai
Eksekutif (CEO).
TNB telah melaksanakan Sistem Pengurusan Rantaian Pembekal

(Suppy Chain Management System) sepanjang tahun kewangan ini
dan di dalam peringkat akhir perlaksanaan bagi modul-modul berikut:
Satu bahagian baru iaitu Perniagaan Baru dan Projek Utama

telah ditubuhkan. Jabatan Pembangunan Perniagaan, Jabatan
Pembangunan Aset Penjanaan, Jabatan Pegurusan Pelaburan
dan TNB Repair & Maintenance Sdn Bhd (REMACO) diletakkan
di bawah Bahagian ini.
Satu jabatan baru, Pengurusan Strategik & Prestasi telah

ditubuhkan.
Bahagian Perkhidmatan Korporat dan Hal Ehwal Korporat telah

digabungkan dan menjadi Bahagian Hal Ehwal Korporat &
Perkhidmatan.
Sistem Pengurusan Maklumat

Lembaga Pengarah mengiktiraf kepentingan memanfaatkan
teknologi maklumat dan komunikasi untuk menggalakkan operasi
perniagaan yang berkesan dan cekap, menepati waktu dan
komunikasi yang tepat dengan pihak-pihak berkepentingan, dan
meningkatkan prestasi Kumpulan dalam jangka panjang.
Pengurusan Perhubungan Pembekal (Supply Relationship

Management)
Kontrak Pengurusan Kitaran Hayat (Contract Lifecycle

Management)
Pengurusan Prestasi Perbelanjaan (Spend Performance

Management)
Dasar dan Prosedur Kumpulan

Lembaga Pengarah telah meluluskan dasar dan prosedur untuk
mentadbir fungsi kewangan dan operasi, dan etika bagi Kumpulan.
Dasar-dasar ini memastikan bahawa etika, prinsip dan mekanisme
kawalan dalaman digunakan di dalam operasi. Ini membolehkan
Kumpulan untuk bertindak balas dengan cepat kepada risiko yang
berubah-ubah dan segera melaporkan sebarang kegagalan kawalan
yang ketara. Dasar dan prosedur juga dikaji semula secara kerap/
berkala untuk memastikan kesesuaian dan keberkesanannya.
Antara lain, dasar-dasar dan prosedur yang dilaksanakan adalah
(200866-W)
118

seperti berikut:
KAJIAN & PEMANTAUAN
Garis Panduan Kawalan Dalaman
Sesi Breakout Lembaga Pengarah Dengan Pihak Pengurusan
Polisi & Prosedur Kewangan Kumpulan
Polisi Perbendaharaan
Polisi Keselamatan & Kesihatan
Polisi Alam Sekitar
Polisi Pelaburan
Polisi Perolehan & Prosedur (PP&P)
Polisi Anti Penipuan
Polisi & Prosedur Tatatertib
Polisi Maklumat, Komunikasi & Kod Amalan
Polisi & garis panduan bagi Enterprise Wide Risk Management
Lembaga Pengarah berinteraksi secara aktif dengan pihak pengurusan

semasa sesi Breakout untuk membincang dan mengkaji pelan, strategi,
prestasi dan risiko yang dihadapi oleh Kumpulan. Pada tahun ini, satu
sesi breakout Lembaga Pengarah dan 2 Sesi Breakout bagi Anak-anak
Syarikat telah diadakan. Sesi Breakout Lembaga Pengarah menyediakan
mekanisme pemantauan dan kajian untuk meningkatkan keberkesanan
Lembaga Pengarah dan membolehkan pihak pengurusan mendapatkan
mandat untuk menangani risiko yang dihadapi di dalam persekitaran
dalaman dan luaran. Sesi Breakout bagi Anak-anak Syarikat adalah untuk
meningkatkan interaksi di antara TNB dan anak-anak syarikat, dan untuk
membantu dalam menyelaraskan dasar-dasar dan amalan anak-anak
syarikat supaya sejajar dengan dasar-dasar dan prosedur TNB.
Had Kuasa
Kod Etika
Kod Etika Perolehan
Prosedur Whistle Blowing
Pada tahun ini, Bahagian Perolehan Kumpulan telah menlaksanakan

beberapa langkah inisiatif untuk memperbaiki kawalan dalaman di
dalam proses perolehan seperti berikut:
PP&P modul latihan bagi Eksekutif dan Bukan Eksekutif
Program Roadshow Penyebaran PP&P
Semakan pekeliling berkaitan Prosedur Perolehan & Proses,

Tender dan Kontrak
Pelaksanaan Kajian Pematuhan Perolehan
Penilaian Tahunan Mandatori Vendor
Kajian Profil Risiko Perolehan
Pengurusan Bakat dan Pembangunan

Lembaga Pengarah mengakui pentingnya mempunyai pemimpin
yang mempunyai pengetahuan di dalam bidang teknikal dan
pengurusan untuk mengemudi syarikat ke hadapan. Satu struktur
rangka kerja pengurusan bakat telah ditubuhkan di peringkat syarikat
dan bahagian untuk mengenalpasti dan membangunkan tenaga kerja
untuk mencapai objektif strategik Kumpulan. Program pembangunan
telah direka untuk menyediakan pekerja yang berbakat kepada
jawatan-jawatan yang mempunyai tanggungjawab yang lebih besar
dan mendedahkan mereka kepada cabaran ini. Dalam tahun
kewangan 2012, selain latihan bilik darjah dan tugasan projek, pekerja
berbakat juga diberi pengalaman pembelajaran melalui program
lampiran kerja (Job Attachment) dan peminjaman (Secondment).
Jabatan Jaminan Pendapatan
Pada 7 Ogos 2009, Jabatan Jaminan Pendapatan (Revenue Assurance
Department - RAD) telah ditubuhkan berikutan kelulusan Lembaga
Pengarah. Peranannya adalah untuk membendung pengusikan
pemasangan meter (Meter Installation Tampering - MIT) dan menyekat
kebocoran hasil daripada kesilapan bil, pemeteran dan pentadbiran.
RAD juga bertanggungjawab untuk meningkatkan mekanisme
kawalan dalaman MIT dan memastikan pematuhan kepada proses.
Belanjawan & Perancangan Perniagaan

Lembaga Pengarah telah meluluskan pelaksanaan Pelan Strategik
20 Tahun bermula dari tahun 2005 sehingga tahun 2025. Pelan
Strategik 20 Tahun telah dibahagikan kepada 4 fasa untuk
membawa Kumpulan ke arah visi menjadi sebuah perbadanan
terkemuka dalam tenaga dan perniagaan yang berkaitan. Setiap
fasa terdiri daripada Pelan Strategik 5 Tahun.
Fasa kedua Pelan Strategik 5 Tahun TNB bermula dari 2011 hingga
2015 (Gemilang 2015) menjurus ke arah Pengembangan Geografi. Ia
memberi panduan kepada pihak pengurusan dalam menyediakan
Pelan Operasi Tahunan, Petunjuk Prestasi Utama (KPI) dan belanjawan.
Strategi yang dikenal pasti di dalam Pelan Strategik 20 Tahun,
Pelan Strategik 5 Tahun dan Pelan Operasi Tahunan serta KPI dikaji
semula, diluluskan dan dipantau oleh Lembaga Pengarah. Laporan
kemajuan Pelan Strategik 5 Tahun dibentangkan dan dibincangkan
semasa Sesi Breakout Lembaga Pengarah dan Pihak Pengurusan.
Sistem Perancangan dan Pembangunan Jangka Panjang
Lembaga Pengarah terlibat dalam mengkaji dan meluluskan Sistem
Perancangan dan Pembangunan Jangka Panjang. Bahagian Perancangan
menjalankan sistem perancangan dan pembangunan infrastruktur
bekalan elektrik terutamanya pembangunan kapasiti penjanaan dan
pembangunan infrastruktur penghantaran bagi memenuhi beban
permintaan jangka panjang. Ramalan bebanan jangka panjang
mengambil kira perubahan dalam ekonomi dan dipantau dengan teliti
untuk bertindakbalas kepada keadaan permintaan bebanan.
Untuk perancangan dan pembangunan kapasiti penjanaan, Bahagian
Perancangan bekerjasama rapat dengan Suruhanjaya Tenaga untuk
membentangkan ramalan bebanan dan rancangan pembangunan
penjanaan. Rancangan-rancangan ini disahkan oleh Jawatankuasa
Perancangan, Pembangunan dan Pelaksanaan Tariff atau JPPPET
yang dipengerusikan oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air
(KeTTHA). Lembaga Pengarah mengikuti perkembangan
pembangunan penjanaan. Rancangan pengembangan penjanaan
digubal untuk Semenanjung Malaysia dengan mengambilkira
keselamatan tenaga jangka panjang melalui kepelbagaian sumber
bahan api, jenis loji penjanaan dan senario tenaga global.
119
Pelan pengembangan penghantaran pula disediakan oleh Bahagian

Perancangan berdasarkan kepada Kod Grid Malaysia, Piawaian
Kebolehpercayaan Sistem Penghantaran dan Syarat Lesen TNB.
Pelan penghantaran disahkan dan diluluskan oleh Jawatankuasa
Bekalan Tenaga di peringkat pengurusan sebelum kelulusan akhir
oleh Lembaga Pengarah.
Aktiviti-aktiviti di atas dijalankan mengikut keperluan baru yang
ditetapkan dalam Peraturan-Peraturan Bekalan Pemegang Lesen
1990 (Pindaan 2002) berkuatkuasa mulai 1 September 2011.
Kajian Kewangan dan Operasi
Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) menyemak prestasi
kewangan suku tahunan Kumpulan bersama-sama dengan Pihak
Pengurusan, dan seterusnya melaporkan kepada Lembaga
Pengarah. Kajian suku tahunan membolehkan JALP membincang
dan menilai keputusan kewangan Kumpulan dan prestasi operasi
Kumpulan. Akaun pengurusan bulanan, yang bertindak sebagai
alat pemantauan juga diedarkan kepada Lembaga Pengarah dan
Pihak Pengurusan Utama untuk makluman mengenai keputusan
kewangan utama, petunjuk prestasi operasi dan perbezaan
belanjawan bagi membolehkan mereka memantau dan
menyumbang ke arah meningkatkan prestasi.
JALP juga mengkaji pelaksanaan Rangka Kerja Malaysia Financial
Report Standard (MFRS) yang dilaksanakan oleh Bahagian Kewangan
Kumpulan.
Jabatan Pematuhan Bahagian/Unit
Lembaga Pengarah telah meluluskan penubuhan jabatan, unit dan
pasukan petugas pematuhan di Jabatan/Bahagian EWRM,
Penjanaan, Penghantaran, Pembahagian, Kewangan Kumpulan,
Sumber Manusia Kumpulan dan ICT. Sepanjang tahun kewangan,
satu pasukan petugas pematuhan telah ditubuhkan di Bahagian
Sumber Manusia. Jabatan, unit dan pasukan petugas pematuhan
bertanggungjawab untuk memastikan bahawa operasi dijalankan
adalah mengikut polisi dan prosedur yang telah diluluskan, dan
meningkatkan kesedaran kawalan.
Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)
JADK telah ditubuhkan oleh Lembaga Pengarah untuk memberi
jaminan bebas mengenai kecukupan pengurusan risiko, kawalan
dalaman dan sistem tadbir urus. Aktiviti-aktiviti JADK adalah
berpandu kepada Piagam Audit Dalaman yang telah diluluskan
oleh JALP.
JADK juga melaksanakan semakan strategik/perkhidmatan

perundingan di mana relevan untuk membantu entiti meningkatkan
prestasi operasi mereka. Penilaian bagi kerja-kerja tidak dirancang,
penyiasatan atau pengulangkajian juga dijalankan apabila diminta
oleh Lembaga Pengarah, JALP dan Pihak Pengurusan.
Mesyuarat BAC diadakan secara berkala untuk membincangkan
penemuan audit, maklumbalas pihak pengurusan, tindakan
pembetulan, dan untuk memantau tindakan yang diambil oleh
pihak pengurusan di bahagian yang mempunyai kelemahan kawalan
dalaman yang ketara. Audit susulan dijalankan untuk mengkaji
kecukupan dan keberkesanan tindakan pembetulan yang telah
diambil oleh pihak pengurusan terhadap semua perkara penting
yang telah dibangkitkan. Petunjuk Prestasi Utama (KPI) telah
diperuntukkan kepada setiap Ketua Bahagian untuk menyiapkan
tindakan pembetulan yang diambil oleh pihak pengurusan.
Pencapaian KPI Tindakan Pembetulan oleh setiap Bahagian
dibincangkan semasa mesyuarat JALP.
JADK mempunyai status bebas dalam Kumpulan dan melapor
kepada Lembaga Pengarah menerusi JALP. Pelan audit tahunan,
belanjawan, kecekapan dan sumber bagi JADK diluluskan oleh
JALP. Ini adalah untuk memastikan kecukupan liputan bagi
kawasan yang mempunyai risiko yang penting dan tinggi dan juga
keperluan sumber yang mencukupi. JALP juga meluluskan
penyumberluaran (Outsourcing) dan penyumberan bersama (Cosourcing) tugasan audit dalaman untuk memudahkan pemindahan
pengetahuan daripada perunding luar di mana kemahiran teknikal
tidak dapat diperolehi secara dalaman.
KESIMPULAN
Bagi tahun kewangan yang dikaji, beberapa kelemahan dalam
kawalan dalaman telah dikesan. Walau bagaimanapun, selepas
siasatan yang teliti dan berdasarkan maklumat dan jaminan yang
disediakan, Lembaga Pengarah berpuas hati bahawa semua
tindakan yang perlu dan penambahbaikan dalam sistem kawalan
dalaman telah diambil untuk menangani kelemahan yang dikesan.
Namun, bagi kawasan yang memerlukan perhatian, langkahlangkah penambahbaikan telah dan sedang diambil untuk
memastikan kecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman dan
untuk melindungi pelaburan pemegang saham dan aset Kumpulan.
Kenyataan ini dibuat selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah
bertarikh 31 Oktober 2012.
JADK melaksanakan kajian semula proses perniagaan untuk menilai

kecukupan dan keberkesanan kawalan dalaman, pematuhan
terhadap peraturan serta dasar dan prosedur Kumpulan, dan
mengenegahkan risiko penting/ketara dan kelemahan kawalan
yang menjejaskan Kumpulan.
(200866-W)
120
Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah

1. Dato Zainal Abidin bin Putih

Pengerusi
2. Tan Sri Dato Hari Narayanan

a/l Govindasamy
3. Dato Abd Manaf bin Hashim

4. Datuk Chung Hon Cheong

Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah (JALP) diwujudkan pada 9 Disember 1990 oleh
Lembaga Pengarah bagi membantu Lembaga Pengarah melaksanakan tanggungjawab yang
ditetapkan. JALP ditadbir mengikut Terma Rujukan seperti yang digariskan di muka surat 125
hingga 128 dalam Laporan Tahunan ini.
KEAHLIAN DAN MESYUARAT
Ahli-ahli Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah dan butiran mesyuarat yang dihadiri semasa tahun kewangan
adalah seperti berikut:
Bebas
Bil. Mesyuarat
Dihadiri
Bil. Nama
Status Pengarah
1.

Pengerusi

Kanan
Ya
(Kanan Bebas)
14/14
2.

a/l Govindasamy
Ahli
Ya
12/14
3.

Ahli
Ya
14/14
4.

Ahli
Ya
12/14
121
Walaupun Terma Rujukan JALP memerlukan jawatankuasa berjumpa/

bermesyuarat enam (6) kali setahun, jawatankuasa telah bermesyuarat
sebanyak empat belas (14) kali dalam tahun kewangan ini. Setiausaha
Syarikat yang juga merupakan setiausaha kepada JALP dan Ketua
Audit Dalaman turut hadir pada mesyuarat-mesyuarat tersebut.
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif dan pegawai-pegawai syarikat
juga dijemput menghadiri mesyuarat bagi membincangkan
mengenai perkara-perkara yang di bawah bidang kuasa mereka.
Selepas setiap mesyuarat, Pengerusi JALP akan mengemukakan
satu laporan mengenai perkara-perkara yang dibincangkan kepada
Lembaga Pengarah untuk makluman dan perhatian mereka. Kertas
tindakan akan dikeluarkan oleh Setiausaha Syarikat berkenaan
dengan keputusan yang telah dibuat dan juga tindakan yang
diperlukan. Kertas tindakan tersebut akan diedarkan kepada pihak
pengurusan untuk tindakan selanjutnya.
Membincang hasil siasatan tidak dirancang (ad-hoc) yang

dijalankan dan mengesahkan bahawa tindakan wajar akan
diambil untuk memperbetulkan kelemahan.
Mengkaji dan meluluskan pelantikan perunding luar untuk

melaksanakan audit bersama di dalam bidang teknikal.
Mengkaji Terma Rujukan, senarai perunding, tempoh masa dan

bajet untuk yuran perundingan untuk Pengurusan &
Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNB.
Menilai prestasi JADK.
Mengkaji Petunjuk Utama Prestasi (KPI) yang dicapai oleh

Ketua-Ketua Bahagian dalam menyiapkan tindakan pembetulan.
Audit Luar
Mengkaji dan meluluskan Pelan Audit dan skop bagi audit

tahunan Juruaudit Luar.
Membincang dan melaporkan keputusan audit tahunan kepada

Lembaga Pengarah.
Menilai prestasi Juruaudit Luaran dan mengesyorkan pelantikan

dan ganjaran mereka kepada Lembaga Pengarah.
Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran tanpa kehadiran pihak

pengurusan untuk membincangkan sebarang isu yang ingin
dibentangkan.
RINGKASAN AKTIVITI JAWATANKUASA AUDIT LEMBAGA

PENGARAH
Ringkasan aktiviti-aktiviti yang telah dijalankan oleh JALP dalam
tahun kewangan adalah seperti berikut:
Pengurusan Risiko
Mengkaji Laporan Risiko Strategik TNB, Laporan Penilaian

Risiko Dwi-Tahunan dan aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan oleh
Jabatan Pengurusan Risiko Perusahaan untuk mempromosi dan
meningkatkan kesedaran dan proses pengurusan risiko.
Audit Dalaman
Mengkaji dan meluluskan Struktur Organisasi, Belanjawan dan

Pelan Audit Tahunan Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)
untuk memastikan kecukupan sumber, kompetensi/kecekapan
dan liputan entiti yang diaudit dengan risiko yang signifikan
dan tinggi.
Mengkaji laporan audit dalaman yang dikeluarkan oleh JADK

dan pihak luar ke atas keberkesanan dan kecukupan tadbir
urus, pengurusan risiko, operasi dan pematuhan proses.
Mengkaji kecukupan dan keberkesanan tindakan-tindakan

pembetulan yang diambil oleh pengurusan berkaitan semua
isu-isu ketara yang dibangkitkan.
Mengkaji Laporan Kajian Jaminan Kualiti terhadap fungsi audit

dalaman yang dijalankan oleh juruperunding luar.
Laporan Kewangan
Mengkaji Penyata Kewangan Suku Tahun dan Tahunan Syarikat

dan Kumpulan termasuk pengumuman dan disyorkan kepada
Lembaga Pengarah untuk kelulusan.
Urusniaga Pihak Berkepentingan
Menilai sistem bagi mengenalpasti, memantau dan melaporkan

urusniaga pihak yang berkepentingan untuk TNB dan anakanak syarikatnya.
Laporan Tahunan
Mengkaji dan mengesyorkan untuk kelulusan Lembaga

Pengarah, Penyata Tadbir Urus Korporat, Penyata Kawalan
Dalaman, Laporan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah,
Penyata Fungsi Audit Dalaman, Laporan Urusniaga Pihak Yang
Berkepentingan dan Urusniaga Pihak Yang Berkepentingan
Yang Berulang, dan Laporan Tanggungjawab Sosial Korporat.
(200866-W)
122

Lain-lain
Mengkaji dan meluluskan peruntukan opsyen yang dibenarkan

di bawah Skim Opsyen Saham Pekerja (ESOS) sepanjang tahun
kewangan adalah mengikut peruntukan-peruntukan yang
dinyatakan di bawah Skim Syarikat.
Mengkaji perlaksanaan inisiatif Rangka Kerja Piawaian Laporan

Kewangan Malaysia (MFRS) di TNB.
Menjalankan 2 sesi Subsidiary Board Breakout Session dengan

pengurusan atasan dan Lembaga Pengarah Anak-anak Syarikat
untuk membincangkan perkara-perkara yang berkaitan dengan
Anak-anak Syarikat dan menyelaraskan dasar dan prosedur
Anak-anak Syarikat agar sejajari dengan dasar dan prosedur TNB.
Mengkaji penyesuaian dasar dan prosedur untuk anak-anak

syarikat TNB.
Melawat Stesen Janaelektrik Tuanku Jaafar untuk meningkatkan

kesedaran mengenai operasi dan memberi maklumbalas
kepada pihak Pengurusan mengenai bidang yang memerlukan
penambahbaikan.
AUDIT DALAMAN KUMPULAN

JALP dibantu oleh JADK dalam melaksanakan tugas dan
tanggungjawab mereka. JADK adalah bebas dari operasi dan
tanggungjawab utama mereka adalah untuk memberi jaminan
yang munasabah kepada JALP bahawa sistem/operasi syarikat
berfungsi dengan berkesan dalam Kumpulan melalui kajian-kajian
kawalan dalaman yang kerap dan sistematik.
Sepanjang tahun kewangan, sejumlah 202 laporan meliputi 337

tugasan telah dikeluarkan. Bidang-bidang liputan termasuklah
penjanaan, penghantaran, pembahagian, perolehan, kejuruteraan,
projek, kewangan, tadbir urus korporat, sumber manusia, logistik,
komunikasi dan teknologi maklumat, pelaburan dalam anak
syarikat dan pengurusan risiko.
Laporan audit dalaman yang dikeluarkan kepada pengurusan
termasuk nasihat dan cadangan adalah mengenai amalan terbaik
(di mana yang sesuai) yang menambah nilai kepada Kumpulan.
Pengurusan dikehendaki untuk memberikan maklumbalas kepada
tindakan pembetulan dan pencegahan serta tarikh akhir untuk
melengkapkan tindakan. Laporan tersebut kemudian dibentangkan
kepada JALP untuk dibincangkan. Pihak pengurusan turut hadir
semasa perbincangan laporan tersebut untuk memastikan mereka
melaksanakan tindakan pencegahan dan pembetulan atas
kelemahan yang dilaporkan.

Pengerusi
Peranan JADK termasuk penilaian dan sumbangan kepada

peningkatan tadbir urus, pengurusan strategi, pengurusan risiko,
kawalan kewangan dan operasi, pematuhan prosedur-prosedur
yang ditetapkan, undang-undang dan peraturan-peraturan, dan
kebolehpercayaan dan integriti maklumat. JADK menggunakan
pendekatan berasaskan risiko untuk menentukan keutamaan
aktiviti audit dalaman selaras dengan strategi Kumpulan.
123
Jabatan Audit Dalaman Kumpulan (JADK)

menjalankan fungsi audit dalaman di Tenaga Nasional
Berhad. JADK telah ditubuhkan untuk menyokong
Lembaga Pengarah, melalui Jawatankuasa Audit
Lembaga Pengarah (JALP) untuk melaksanakan
tanggungjawabnya dalam mengekalkan sistem kawalan
dalaman yang berkesan bagi melindungi kepentingan
pemegang saham, pelabur dan aset Kumpulan.
JADK melapor kepada Jawatankuasa Audit Lembaga
Pengarah berkenaan fungsinya dan pentadbiran kepada
Ketua Pegawai Eksekutif. Bidang kuasa, skop dan
tanggungjawab JADK adalah berdasarkan kepada
Piagam Audit Dalaman.
MISI/OBJEKTIF
Misi JADK adalah memberi jaminan secara bebas dan objektif
mengenai kawalan dalaman Kumpulan, melalui saluran berikut:
Menyedia dan melaksanakan strategik pelan audit tahunan

berasaskan risiko yang meliputi entiti-entiti yang boleh diaudit
di dalam organisasi.
Menyemak kecukupan dan keberkesanan proses tadbir urus,
pengurusan risiko, pengurusan strategik dan kawalan yang
ditubuhkan oleh Kumpulan untuk menguruskan risiko dan
operasi.
Melapor kelemahan kawalan dalaman dan mencadangkan

tindakan pencegahan/pembetulan bagi meningkatkan operasi,
memastikan ketepatan laporan, melindungi aset dan
menggalakkan penggunaan sumber secara ekonomi.
Memantau pelaksanaan tindakan pembetulan untuk memastikan

kecukupan dan keupayaan entiti yang diaudit dalam
mengukuhkan kawalan dalaman operasi mereka.
SUMBER
JADK distrukturkan kepada Unit Teras dan Bukan Teras. Bidangbidang liputan audit termasuklah fungsi tadbir urus, pengurusan
risiko dan semakan kawalan dalam bidang penjanaan,
penghantaran, pembahagian, perolehan, projek, kejuruteraan,
perakaunan & kewangan, sumber manusia, komunikasi & teknologi
maklumat dan pelaburan dalam subsidiari.
Sepanjang tahun kewangan ini, JADK telah mengeluarkan sebanyak
202 laporan hasil pelaksanaan 140 tugasan audit dirancang, 8
tugasan tidak dirancang (ad hoc) dan 189 audit susulan terhadap
tindakan pembetulan. Satu (1) tugasan audit dirancang dijalankan
bersama perunding luar, selebihnya dilaksanakan sendiri oleh JADK.
JADK mempunyai 122 juruaudit yang mempunyai pelbagai
latarbelakang seperti kejuruteraan, kewangan, perniagaan, perakaunan,
komunikasi dan teknologi maklumat dan juruukur. Sepanjang tahun
kewangan, 39 anggota kerja telah melapor diri manakala 13 anggota
kerja telah meninggalkan jabatan. JALP dimaklumkan mengenai
kenaikan pangkat dan pergerakkan anggota kerja JADK.
Dalam tahun kewangan 2011/2012, JADK telah membelanjakan
sebanyak RM15.8 juta, di mana 70% adalah untuk kos perbelanjaan
anggota kerja, 25% untuk kos operasi lain dan 5% untuk yuran
perunding luar.
KOMITMEN KE ARAH KECEKAPAN

Jumlah kos latihan bagi tahun kewangan 2011/2012 ialah
RM235,546.00. Anggota kerja JADK telah dihantar menghadiri
latihan di dalam bidang kemahiran pengauditan, kemahiran
teknikal, kepintaran perniagaan dan pembangunan peribadi.
Pada masa yang sama, anggota kerja digalakkan untuk mengambil
peperiksaan Audit Dalaman Bertauliah untuk menjadi Juruaudit
Dalaman Bertauliah (Certified Internal Auditor). Mereka disediakan
dengan insentif seperti elaun dan pembayaran balik yuran
pendaftaran keahlian dan peperiksaan sekiranya lulus peperiksaan
CIA. Pada tahun ini, dua (2) anggota kerja telah selesai dalam
peperiksaan menjadikan jumlah Juruaudit Dalaman Bertauliah di
JADK seramai 7 orang. Di samping itu, seramai 23 anggota kerja
sedang mengikuti program CIA tersebut.
JADK telah berjaya memenangi anugerah 2012 Korporat Tempat
ke-3, Kategori 2 di atas komitmen yang tinggi untuk Program
Juruaudit Dalaman Bertauliah bagi tempoh Januari 2011 hingga
Disember 2011 daripada Institute Internal Auditors Malaysia. Ini
adalah tahun ke-5 berturut-turut JADK telah memenangi anugerah.
Anugerah yang dimenangi untuk 5 tahun terawal adalah untuk
komitmen yang tinggi dalam pembangunan profesional yang
berterusan, sementara anugerah yang terbaru dimenangi untuk
komitmen yang tinggi untuk Program Juruaudit Dalaman Bertauliah.
Penyata Fungsi Audit Dalaman
(200866-W)
124
Penyata Fungsi Audit Dalaman

INISIATIF/PENAMBAHBAIKAN
JADK telah melaksanakan inisiatif/penambahbaikan berikut
sepanjang tahun kewangan:
i.
Menyediakan latihan untuk anggota kerja dari Kumpulan untuk

membolehkan mereka lebih memahami sistem, proses dan
kawalan dan meningkatkan sistem operasi dan kawalan proses.
ii.
Memberikan khidmat nasihat mengenai penubuhan unit

pematuhan di dalam Anak-anak syarikat.
iii.
Mengkoordinasi Pengurusan & Kejuruteraan Audit 2012 bagi TNB

dan membantu dalam penyediaan terma rujukan Pengurusan &
Kejuruteraan Audit 2012 untuk TNB, Sabah Electricity Sdn Bhd,
Kapar Enery Ventures dan TNB Janamanjung Sdn Bhd.
iv.
Melaksanakan Control Objectives for Information and Related

Technology (COBIT) oleh Unit Audit ICT untuk audit teknologi
maklumat.
v.
Memulakan latihan formal mengenai tadbir urus, pengurusan

risiko & pematuhan dan audit dalaman untuk anggota kerja TNB
dengan kerjasama Institute Internal Auditors Malaysia dan ILSAS.
vi.
Melaksanakan giliran kerja (job rotation) bagi membolehkan

anggota kerja JADK diberi pendedahan dan kemahiran yang
lebih luas. Keutamaan diberikan kepada Eksekutif Kanan dan
mereka yang telah memohon untuk penggiliran/perpindahan
ke unit lain.
vii.
Menubuhkan pangkalan data ke atas keputusan kajian

kepuasan pelanggan untuk membolehkan keputusan dianalisa
untuk meningkatkan perkhidmatan JADK.
JADK komited untuk menyediakan jaminan objektif dan bebas

serta perkhidmatan tambah nilai kepada pelanggan selaras dengan
Rangka Kerja Amalan Antarabangsa Profesional Pengauditan
Dalaman (International Professional Practices Framework).

Pengerusi
viii. Menyemak Program Penambahbaikan Kualiti Jaminan (QAIP)

hasil daripada kajian jaminan kualiti fungsi audit dalaman
oleh pihak luar.
ix.
Memperkenalkan sistem pemberat risiko (risk weighting

system) untuk mengenalpasti keutamaan bidang yang perlu
diaudit bagi Unit Audit Teras.
x.
Menyediakan laporan setengah tahun perlaksanaan pelan audit

tahunan untuk membolehkan pemantauan dilakukan oleh JALP.
xi.
Menggunakan Sistem IDEA untuk pengauditan berterusan

oleh Unit Audit Pembahagian.
125
1.
3.
PENUBUHAN
3.1 Berikut adalah tugas dan tanggungjawab utama

Pengerusi Jawatankuasa:
1.1 Selaras dengan Artikel 146 Tataurusan Syarikat Tenaga

Nasional Berhad (TNB), Lembaga Pengarah TNB
telah menubuhkan sebuah Jawatankuasa Lembaga
Pengarah yang dikenali sebagai Jawatankuasa Audit
Lembaga Pengarah (JALP) melalui Minit No. 39/90 pada
9 Oktober 1990.
3.1.1 Mengemudi Jawatankuasa bagi mencapai

matlamatnya.
3.1.2 Memberi kepimpinan kepada Jawatankuasa dan
memastikan aliran maklumat yang sesuai kepada
Jawatankuasa, mengkaji kecukupan dan ketepatan
masa penyedian dokumentasi.
1.2 Fungsi dan kuasa JALP meliputi TNB dan semua

subsidiari, syarikat usahasama dan syarikat bersekutunya
di mana tanggungjawab pengurusan dipikul oleh TNB
atau subsidiari-subsidiari TNB (secara kolektif dirujuk
sebagai Kumpulan).
2.
3.1.3 M e m b e r i m a s a y a n g m e n c u k u p i u n t u k
perbincangan semasa mesyuarat Jawatankuasa.
Menyusun dan membentangkan agenda untuk
mesyuarat Jawatankuasa berdasarkan input
daripada ahli-ahli dan memastikan supaya semua
isu yang berkaitan dimasukkan ke dalam agenda
mesyuarat. Selain itu, Pengerusi hendaklah
menggalakkan penilaian yang objektif dan bebas.
KOMPOSISI JAWATANKUASA
2.1 Ahli-ahli JALP hendaklah dilantik oleh Lembaga Pengarah
TNB dan hendaklah terdiri tidak kurang daripada tiga (3)
orang ahli. Semua ahli Jawatankuasa Audit hendaklah
terdiri daripada Pengarah Bukan Eksekutif, dengan majoriti
daripada mereka hendaklah bebas selaras dengan definisi
Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.
3.1.4 Memastikan supaya kata putus dapat dicapai

dalam setiap resolusi Jawatankuasa dan jika perlu,
memutuskan supaya undian dilakukan dan
keputusan akan dibuat berdasarkan majoriti
mudah. Percanggahan pendapat perlu direkod.
2.2 Jika keahlian JALP kurang daripada tiga (3) orang,

Lembaga Pengarah hendaklah dalam masa tiga (3)
bulan, melantik ahli-ahli baru bagi memenuhi keperluan
ahli minimum seramai tiga (3) orang.
3.1.5 Mengurus proses dan fungsi Jawatankuasa dan

memastikan supaya Jawatankuasa menjalankan
tanggungjawabnya.
2.3 Sekurang-kurangnya seorang (1) ahli Jawatankuasa

hendaklah memenuhi kriteria yang ditetapkan oleh
Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia,
iaitu:
i.
Adalah ahli Institut Akauntan Malaysia; atau
ii.
Jika beliau bukan ahli Institut Akauntan Malaysia,

beliau hendaklah mempunyai sekurang-kurangnya
tiga (3) tahun pengalaman bekerja, dan:
a.
b.
Hendaklah telah lulus peperiksaan seperti

yang dinyatakan dalam Bahagian 1 Jadual
Pertama Akta Akauntan 1967; atau
Hendaklah merupakan ahli salah sebuah
persatuan akauntan yang dinyatakan dalam
Bahagian II Jadual Pertama Akta Akauntan 1967.
2.4 Lembaga Pengarah hendaklah memilih Pengerusi daripada

Jawatankuasa di mana beliau hendaklah merupakan
Pengarah Bebas seperti yang ditetapkan dalam Keperluan
Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.
2.5 Tempoh dan prestasi Jawatankuasa hendaklah dikaji oleh
Lembaga Pengarah untuk memastikan Jawatankuasa
telah menjalankan tugas mengikut terma rujukan mereka.
2.6 Pengarah gantian tidak boleh dilantik menganggotai JALP.
PENGERUSI JAWATANKUASA
3.1.6 Memastikan supaya semua ahli mengambil

bahagian dalam perbincangan bagi membolehkan
keputusan yang berkesan dibuat.
3.1.7 Pengerusi JALP hendaklah bersedia untuk menjawab
soalan-soalan berkenaan fungsi Jawatankuasa
semasa Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat.
4.
AHLIAHLI JAWATANKUASA
4.1 Setiap ahli Jawatankuasa hendaklah:
4.1.1 Memberi pendapat bebas terhadap penemuan
fakta, analisa dan proses membuat keputusan
Jawatankuasa berdasarkan kepada pengalaman
dan pengetahuan mereka.
4.1.2 Mempertimbangkan pandangan ahli-ahli
Jawatankuasa lain, serta membuat keputusan dan
syor demi kepentingan Kumpulan.
4.1.3 Sentiasa mengikuti perkembangan terkini
garispanduan Urus Tadbir Korporat untuk
digunapakai oleh Jawatankuasa dan Lembaga
Pengarah.
4.1.4 Secara berterusan berusaha mendapatkan amalan
terbaik bagi proses-proses yang digunakan oleh
Jawatankuasa, dan membincangan amalan-amalan
ini dengan seluruh Jawatankuasa sebelum
digunapakai.
Terma Rujukan
(200866-W)
126
Terma Rujukan Jawatankuasa Audit Lembaga Pengarah

5.
OBJEKTIF JAWATANKUASA
FUNGSI JAWATANKUASA
Objektif-objektif Jawatankuasa ini adalah:
Fungsi dan tanggungjawab adalah seperti berikut:
5.1 M e m a s t i k a n k e t e l u s a n , k e w i b a w a a n d a n
kebertanggungjawaban dalam aktiviti Kumpulan untuk
melindungi hak dan kepentingan pemegang-pemegang
saham.
7.1 Laporan Kewangan Korporat
5.2 Membantu Lembaga Pengarah dalam memenuhi

tanggungjawab kewangan yang berkaitan dengan
perakaunan korporat dan amalan laporan.
5.3 Mempertingkatkan kecekapan Kumpulan, kualiti
perakaunan dan fungsi audit serta menguatkan
keyakinan orang ramai terhadap laporan keputusan
kewangan Kumpulan.
6.
7.
7.1.1 Menyemak dan mengesyorkan penerimaan atau

sebaliknya berhubung dasar, prinsip dan amalan
perakaunan.
7.1.2 Menyemak keputusan Suku Tahunan dan Penyata
Kewangan Tahunan Syarikat dan Kumpulan
sebelum diserahkan kepada Lembaga Pengarah.
Semakan tersebut hendaklah memfokus
terutamanya kepada:
i.
sebarang perubahan dalam perlaksanaan

dasar perakaunan sedia ada.
5.4 Mengekalkan komunikasi secara langsung di antara

Lembaga Pengarah dan Juruaudit Luar dan Dalaman,
melalui mesyuarat yang dijadualkan secara kerap.
ii.
bidang keputusan utama, peristiwa penting

dan luar biasa.
iii.
pelarasan penting hasil daripada pengauditan.
5.5 Memastikan kebebasan fungsi audit luar dan dalaman.
iv.
5.6 Mewujudkan suasana berdisiplin dan terkawal untuk

mengurangkan peluang penyelewengan.
andaian-andaian bagi penentuan perniagaan

berterusan.
v.
pematuhan dengan piawaian perakaunan.
vi.
pematuhan dengan keperluan Penyenaraian

Pasaran Utama Bursa Malaysia serta keperluan
undang-undang dan badan berkanun.
KUASA JAWATANKUASA
Jawatankuasa diberikuasa oleh Lembaga Pengarah untuk:
6.1 Menyiasat sebarang aktiviti mengikut terma rujukannya
atau seperti yang diarahkan oleh Lembaga Pengarah.
6.2 Menentu dan mendapatkan sumber-sumber yang perlu
untuk menjalankan tugas-tugasnya, termasuk meluluskan
bajet bagi fungsi audit luar dan dalaman.
6.3 Mempunyai akses penuh dan tidak terhad kepada semua
pekerja, hartanah, dan kerja Kumpulan, semua buku, akaun,
rekod dan maklumat lain Kumpulan dalam apa jua bentuk.
6.4 Mempunyai saluran komunikasi langsung dengan
Juruaudit Luar dan individu-individu yang menjalankan
fungsi Audit Dalaman atau aktiviti untuk Kumpulan.
6.5 Memberi arah panduan kepada fungsi Audit Dalaman
Kumpulan.
6.6 Meluluskan pelantikan Ketua Audit Dalaman.
6.7 Mendapatkan penasihat bebas dan memastikan
kehadiran pihak-pihak luar dengan pengalaman dan
kepakaran yang berkaitan jika perlu.
7.1.3 Menyemak dengan Pengurusan dan Juruaudit Luar

keputusan audit, termasuk sebarang kesukaran
yang ditemui.
7.1.4 Menyemak semula dan mengesahkan bahawa
peruntukan Skim Opsyen selaras dengan Skim
Opsyen Saham Kakitangan (ESOS) mengikut
keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa
Malaysia dengan memberi satu (1) penyata di
dalam Laporan Tahunan.
7.2 Pengurusan Risiko Perusahaan
7.2.1 Menyemak kecukupan dan menyediakan jaminan
bebas kepada Lembaga Pengarah berhubung
keberkesanan fungsi pengurusan risiko dalam
Kumpulan TNB.
7.2.2 Memastikan supaya prinsip dan keperluan
pengurusan risiko diterimapakai dengan konsisten
di seluruh Kumpulan TNB.
7.2.3 Membincangkan isu-isu risiko yang dibentangkan
oleh Jawatankuasa Pengurusan Risiko Kumpulan
dalam laporan JALP.
6.8 Menyemak kecukupan struktur dan terma rujukan

Jawatankuasa-Jawatankuasa Lembaga Pengarah termasuk
JALP.
127
7.3 Kawalan Dalaman

7.3.1 Menilai kualiti dan keberkesanan sistem kawalan
dalaman dan kecekapan operasi Kumpulan.
7.3.2 Menyemak penemuan kawalan dalaman dalam
Kumpulan oleh Juruaudit Dalaman dan Luar.
7.3.3 Menyemak dan meluluskan Penyata Kawalan
Dalaman bagi Laporan Tahunan seperti yang
diperlukan mengikut Penyenaraian Pasaran Utama
Bursa Malaysia.
7.4 Audit Dalaman
7.4.1 Meluluskan Piagam Audit Korporat bagi fungsi
Audit Dalaman Kumpulan.
7.4.2 Memastikan supaya fungsi Audit Dalaman
mempunyai kedudukan yang sewajarnya dalam
Kumpulan dan mempunyai kuasa, sumber dan
kompetensi yang perlu untuk menjalankan tugas
mereka. Ini termasuk kajian terhadap struktur
organisasi, sumber, bajet dan kelayakan anggota
kerja Audit Dalaman.
7.4.3 M e n y e m a k l a p o r a n A u d i t D a l a m a n d a n
maklumbalas Pengurusan serta tindakan yang
diambil berkaitan dengannya. Jika Pengurusan
tidak mengambil tindakan dalam tempoh masa
yang mencukupi, JALP akan melaporkan perkara
tersebut kepada Lembaga Pengarah.
7.4.4 Menyemak kecukupan pelan Audit Dalaman dan
skop audit serta memastikan supaya fungsi Audit
Dalaman dijalankan tanpa halangan.
7.4.5 Menilai prestasi Ketua Audit Dalaman.
7.4.6 Dimaklumkan berhubung dengan perletakan
jawatan dan pemindahan anggota kerja kanan
Audit Dalaman dan memberi peluang kepada
anggota kerja yang meletak jawatan/berpindah
untuk memberi pandangan mereka.
7.4.7 Mengarah sebarang penyiasatan khas dijalankan
oleh Audit Dalaman.
7.4.8 Mengkaji dan meluluskan Penyata Fungsi Audit
Dalaman seperti yang dinyatakan di bawah keperluan
Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia.
7.5 Audit Luaran
7.5.1 Mencalonkan Juruaudit Luar beserta fungsi-fungsi
mereka yang lain seperti yang dipersetujui oleh
Lembaga Pengarah dan mengesyorkan untuk
kelulusan Lembaga Pengarah yuran Juruaudit Luar
serta mempertimbangkan sebarang persoalan
berhubung dengan perletakan jawatan atau
pemecatan.
7.5.2 Menyemak laporan Audit Luaran, maklumbalas

pengurusan dan tindakan yang diambil berkaitan
dengannya. Jika pengurusan tidak mengambil
tindakan dalam tempoh masa yang mencukupi,
JALP akan melaporkan perkara tersebut kepada
Lembaga Pengarah.
7.5.3 Menyemak rancangan dan skop kerja Audit
Luaran.
7.5.4 Bermesyuarat dengan Juruaudit Luaran dan
Juruaudit Dalaman atau kedua-duanya sekurangkurangnya dua (2) kali setahun untuk
membincangkan masalah-masalah, pandangan
dan sebarang perkara yang mungkin ingin
dibincangkan oleh juruaudit, tanpa kehadiran
Pengurusan, Pengarah-pengarah Eksekutif atau
para Pengarah bukan bebas di mana perlu.
7.6 Urus Tadbir Korporat
7.6.1 Menyemak keberkesanan sistem pemantauan
terhadap pematuhan dengan undang-undang
dan peraturan serta keputusan penyiasatan
pengurusan dan tindakan susulan (termasuk
tindakan tatatertib) terhadap sebarang kejadian
ketidakpatuhan.
7.6.2 Menyemak penemuan daripada sebarang
pemeriksaan oleh badan penguatkuasa.
7.6.3 Menyemak sebarang urusniaga dengan pihak
berkaitan dan situasi konflik kepentingan yang
mungkin timbul dalam Kumpulan termasuk
sebarang urusniaga, prosedur atau tatacara yang
menimbulkan persoalan berhubung ketelusan.
7.6.4 Menyemak dan meluluskan Penyata Urus Tadbir
Korporat untuk dinyatakan di dalam Laporan
Tahunan mengikut Keperluan Penyenaraian
Pasaran Utama Bursa Malaysia.
7.6.5 Menyemak program perhubungan pelaburan dan
dasar komunikasi pemegang saham Syarikat.
7.6.6 Memeriksa kejadian dan hal-hal yang mungkin
menjejaskan prinsip-prinsip urus tadbir korporat
dan melaporkannya kepada Lembaga Pengarah.
7.6.7 Membangun dan mengkaji secara kerap Kod Urus
Tadbir Korporat dan Etika Perniagaan TNB.
7.6.8 Jika JALP berpendapat bahawa perkara yang
dilaporkan olehnya kepada Lembaga Pengarah
tidak diselesaikan secara memuaskan sehingga
menyebabkan pelanggaran Keperluan Penyenaraian
Pasaran Utama Bursa Malaysia, JALP hendaklah
dengan segera melaporkan perkara sedemikian
kepada Bursa Malaysia.
(200866-W)
128

8.
MESYUARAT JAWATANKUASA
8.1
Jawatankuasa hendaklah mengadakan mesyuarat

apabila diperlukan dan sekurang-kurangnya enam (6)
kali dalam tempoh setahun kewangan TNB.
8.2
Bilangan mesyuarat Jawatankuasa yang diadakan

dalam tempoh setahun dan butir-butir kehadiran bagi
setiap ahli berkaitan dengan mesyuarat yang diadakan
hendaklah dinyatakan dalam Laporan Tahunan.
8.3
Pengerusi Jawatankuasa atau Setiausaha hendaklah, pada

bila-bila masa, memanggil mesyuarat Jawatankuasa di
dalam tempoh yang berpatutan jika diminta oleh manamana ahli, Ketua Audit Dalaman atau Juruaudit Luar.
Notis mesyuarat Jawatankuasa tidak perlu diberi kepada
mana-mana ahli yang tiada di Malaysia pada masa itu.
8.4
Sebarang urusan tidak boleh dikendalikan pada manamana mesyuarat Jawatankuasa melainkan kuarom
seramai tiga (3) orang ahli di penuhi.
8.5
Pengerusi Jawatankuasa hendaklah mempengerusikan

mesyuarat Jawatankuasa dan jika beliau tidak hadir,
ahli-ahli yang hadir hendaklah memilih salah seorang
dari kalangan mereka untuk menjadi Pengerusi bagi
mesyuarat tersebut.
8.6
Atas sebab-sebab tertentu yang munasabah, selain

daripada mengadakan mesyuarat formal, Jawatankuasa
boleh menangani hal-hal dengan mengedar laporan
dan resolusi.
8.7
Para pegawai Kumpulan atau anggota kerja lain boleh

dijemput untuk menghadiri mesyuarat jika Jawatankuasa
berpendapat kehadiran mereka adalah perlu.
8.8
Semua syor Jawatankuasa hendaklah dikemukakan

kepada Lembaga Pengarah untuk kelulusan.
8.9
Seseorang ahli Jawatankuasa hendaklah mengecualikan

diri daripada mesyuarat semasa perbincangan atau
pertimbangan berhubung sebarang perkara yang
menimbulkan situasi konflik kepentingan sama ada
benar atau anggapan bagi ahli tersebut. Jika keadaan
ini menyebabkan bilangan Pengarah sebagai ahli tidak
mencukupi, Jawatankuasa mempunyai hak untuk
melantik seorang Pengarah atau Pengarah-pengarah
lain, yang memenuhi kriteria keahlian.
8.10
Jawatankuasa, melalui Pengerusinya, hendaklah

membuat laporan kepada Lembaga Pengarah selepas
setiap mesyuarat.
8.11
Jawatankuasa hendaklah mewujudkan prosedur

mesyuaratnya sendiri, tertakluk kepada peruntukan
terma rujukan serta Tatacara dan Tataurus TNB.
9.
SETIAUSAHA JAWATANKUASA
9.1
Setiausaha Jawatankuasa hendaklah merupakan

Setiausaha Syarikat.
9.2
Setiausaha hendaklah menggariskan satu (1) agenda

bagi setiap mesyuarat dengan merujuk kepada Pengerusi
Jawatankuasa. Agenda tersebut hendaklah diedarkan
beserta dengan Kertas-Kertas yang berkaitan kepada
semua ahli Jawatankuasa dan Ketua Audit Dalaman
sekurang-kurangnya tiga (3) hari bekerja sebelum setiap
mesyuarat.
9.3
Setiausaha hendaklah menyediakan dengan segera

minit mesyuarat bertulis dan mengedarkannya kepada
setiap ahli. Minit mesyuarat Jawatankuasa tersebut
hendaklah disah dan ditandatangani oleh Pengerusi
mesyuarat pada mesyuarat yang berikutnya.
9.4
Minit bagi setiap mesyuarat hendaklah dimasukkan ke

dalam buku minit yang berada di bawah penjagaan
Setiausaha Syarikat dan disimpan di Pejabat berdaftar
syarikat. Minit tersebut hendaklah tersedia untuk
diperiksa oleh ahli-ahli Lembaga Pengarah, Juruaudit
Luar, Juruaudit Dalaman dan individu-individu lain
yang dianggap wajar oleh Setiausaha Syarikat.
10. PENGUMUMAN
10.1
Jawatankuasa perlulah membantu Lembaga Pengarah

dalam membuat pengumuman berkenaan aktivitiaktiviti Jawatankuasa dalam laporan JALP untuk
diterbitkan dalam Laporan Tahunan.
10.2
Ahli Lembaga Pengarah dikehendaki oleh Pihak Lembaga

Pengarah untuk mengumumkan kepentingan mereka
bagi menggelakkan sebarang konflik tentang kepentingan
peribadi dan juga kepentingan syarikat. Sekiranya terdapat
sebarang konflik sama ada benar atau anggapan,
pengumuman kepentingan ini perlulah dimajukan kepada
Pengerusi dan sesalinan kepada Setiausaha Syarikat.
11. SEMAKAN SEMULA TERMA RUJUKAN

11.1
Sebarang semakan semula atau pindaan kepada Terma

Rujukan, sebagaimana yang dicadangkan oleh
Jawatankuasa atau mana-mana pihak ketiga, hendaklah
dibentangkan kepada Lembaga Pengarah untuk
kelulusan.
11.2
Selepas diluluskan oleh Lembaga Pengarah, semakan

semula atau pindaan tersebut hendaklah dijadikan
sebahagian daripada Terma Rujukan dan Terma
Rujukan ini hendaklah dianggap telah disemak semula
atau dipinda.
129
Pengurusan risiko perusahaan (Enterprise Wide Risk Management

EWRM) merupakan rangka kerja yang mantap bertujuan untuk
meningkatkan nilai pemegang-pemegang saham dalam menunaikan
fungsi bisnes teras TNB, iaitu menyediakan bekalan elektrik yang
berdaya harap dengan harga yang berpatutan. Sejak tahun 2003,
rangka kerja tersebut telah digunapakai untuk mengutamakan risikorisiko strategik dan operasi di seluruh Kumpulan TNB di samping
membolehkan pembangunan pelan pematuhan dalaman dan
pengulangkajian. Rangka kerja EWRM merupakan satu kitaran
pengurusan risiko yang lengkap, iaitu merangkumi proses penilaian,
pelaporan, penambahbaikan, pemantauan dan pengulangkajian risikorisiko bisnes dalam Kumpulan.
STRUKTUR PELAPORAN EWRM
LEMBAGA PENGARAH
JAWATANKUASA AUDIT
LEMBAGA
JAWATANKUASA PENGURUSAN
RISIKO KUMPULAN
JAWATANKUASA KERJA
PENGURUSAN RISIKO
KUMPULAN
BISNES
TERAS
AUDIT DALAMAN KUMPULAN
JABATAN
EWRM
PENGURUSAN
PERUSAHAAN
PERKHIDMATAN
KORPORAT
Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)
(200866-W)
130
Pengurusan Risiko Perusahaan (EWRM)
AKTIVITIAKTIVITI EWRM
29 sesi kesedaran dan pengulangkajian risiko
Pemantauan dan
Pelaporan Risiko
Analisis dan pelaporan penilaian risiko setiap setengah tahun

kepada jawatankuasa-jawatankuasa risiko (rujuk struktur
pelaporan EWRM)
Penyaluran keputusan jawatankuasa-jawatankuasa risiko kepada
pihak berkenaan untuk tindakan selanjutnya
Dua forum pengurusan risiko yang membincangkan:
Risiko Komunikasi
(1)
Risiko dan peluang-peluang dalam pembangunan tenaga

boleh diperbaharui di Malaysia dari perspektif Pihak
Berkuasa Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA) dan TNB
(2)
Amalan-amalan terbaik dalam pengurusan risiko dan

insurans projek
Tiga sesi latihan pengurusan risiko dilaksanakan oleh anak

syarikat latihan TNB iaitu TNB Integrated Learning Solution
Sdn. Bhd. (ILSAS)
Enam sesi latihan pengurusan risiko selama dua hari dalam
Program Latihan Eksekutif Pelatih (PEP) TNB
Enam risalah Risk Bulletin dihantarkan kepada semua
pengguna emel TNB
Maklumat risiko disalurkan secara tetap melalui laman web
dalaman Bahagian Kewangan Kumpulan
Sistem Maklumat
Risiko TNB (TRIS)
227 permintaan kepada TRIS Helpdesk diterima dan

diselesaikan
Pengulangkajian
Pematuhan
Pengurusan Risiko
11 sesi pengulangkajian pematuhan pengurusan risiko.

Pemerhatian: kebanyakkan bahagian/jabatan/anak syarikat
telah memenuhi keperluan-keperluan yang tertera dalam
Polisi dan Prosedur-prosedur EWRM
Latihan amal CERP tanpa pengumuman
Pelan Tindakbalas
Kecemasan Korporat
(CERP)
Enam sesi latihan CERP dijalankan di Semenanjung Malaysia

Pelaksanaan aktiviti-aktiviti yang telah dirancang untuk
memenuhi keperluan pensijilan ISO/IEC 27001:2005 Information
Security Management System (ISMS) sebagai perlindungan
terhadap ancaman siber atau keselamatan maklumat
EWRM membolehkan pihak pengurusan menangani sebarang ketidaktentuan serta risiko

dan peluang secara berkesan dalam usaha meningkatkan keupayaan syarikat membina
nilai. EWRM membantu TNB memastikan tenaga elektrik sentiasa dibekalkan dan pada
masa yang sama, mengelakkan kesulitan dan kejutan yang tidak diingini.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMPERKASA MASYARAKAT
BERASASKAN PENGETAHUAN
Pengetahuan telah diperakui sebagai salah satu faktor dalam mengekalkan
pertumbuhan sosial dan ekonomi. Untuk menyokong usaha kerajaan
mentransformasi negara menjadi sebuah masyarakat berasaskan pengetahuan,
kami berazam untuk memainkan peranan memperkasakan rakyat Malaysia
dalam era maklumat dan pengetahuan, melalui bekalan elektrik yang
berterusan serta berdayaharap ke seluruh pelusuk negara.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
Ulasan
Operasi
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
135
PERNIAGAAN TERAS
Perniagaan teras TNB adalah penjanaan, penghantaran dan pembahagian elektrik.
Didorong oleh peranan utamanya untuk Keeping the Lights On, syarikat tersebut
telah muncul sebagai peneraju pembekal utiliti di rantau ini.
Bahagian Penjanaan bertanggungjawab menjana tenaga elektrik di enam buah
stesen janakuasa haba dan tiga skim janakuasa hidro elektrik di Semenanjung
Malaysia. Berserta dua syarikat Penjana Bebas (IPP) yang disokong olehnya, iaitu
Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah milik penuh dan Stesen Janakuasa Sultan
Salahuddin Abdul Aziz milik majoritinya, loji-loji tersebut merangkumi 36.6%
daripada bahagian pasaran penjanaan di semenanjung. Bahagian Penjanaan turut
memiliki TNB Liberty Power Limited di Pakistan.
Bahagian Penghantaran mengalirkan tenaga elektrik dari penjana tenaga kepada
para pengedar dan pelanggan industri bersaiz besar. Perniagaan utamanya termasuk
mengendali grid dan menyenggara litar talian penghantaran dan pilon sejauh ribuan
kilometer di semenanjung. Bahagian tersebut komited dalam menyediakan bekalan
elektrik yang selamat, terjamin dan berdayaharap pada kos yang optimum.
Bahagian Pembahagian pula bertanggungjawab ke atas penyediaan rangkaian yang
berdayaharap dan teguh. Ia merancang, mereka bentuk, membina, mengendali dan
menyenggara sistem bekalan elektrik negara bagi menyediakan tenaga elektrik
yang mencukupi kepada semua segmen pelanggan, pada tahap kecekapan
tertinggi. Bahagian tersebut turut menyediakan perkhidmatan barisan depan TNB,
mengendalikan Pusat Khidmat Pelanggan, mengutip hasil dan mengendalikan
Pusat Pengurusan Panggilan.
(200866-W)
136
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Ulasan Operasi
PENJANAAN
Naib Presiden
60
Pengalaman
Melebihi
tahun
MATLAMAT BAHAGIAN
Bahagian Penjanaan TNB mengendali dan menyelenggara enam stesen-stesen
Janakuasa haba dan tiga rangkaian utama stesen-stesen Janakuasa hidro di
Semenanjung Malaysia. Enam stesen-stesen Janakuasa haba tersebut terdiri daripada
loji gas konvensional dan minyak serta loji gas turbin kitar terbuka dan kitar padu.
Bahagian Penjanaan juga turut memberi sokongan pengendalian dan
penyelenggaraan kepada tiga Pengeluar Tenaga Bebas (IPP), dengan dua
daripadanya adalah milik penuh TNB iaitu Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah,
Manjung yang beroperasi menggunakan arang batu dan TNB Liberty Power
Limited, Pakistan yang beroperasi menggunakan bahan bakar gas di samping Stesen
Janakuasa Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah, Kapar dengan TNB merupakan
pemegang ekuiti majoriti.
Berbekalkan pengalaman melebihi 60 tahun, Bahagian Penjanaan juga memainkan
peranan utama dalam menyediakan tenaga pakar teknikal untuk menyokong
usahaniaga TNB di luar negara.
137
Graf 1:
Jumlah Keupayaan Kapasiti Terpasang Penjanaan bagi TK2012
KEV,
11.1%
PJ,
2.9%
GLGR, 1.5%
MNJG,
9.5%
PG, 3.4%
LAIN-LAIN,
47.3%
PD,
6.5%
RINGKASAN OPERASI
Permintaan maksimum sistem tenaga
elektrik Semenanjung Malaysia telah
meningkat 2.3% kepada 15,826MW seperti
yang dicatatkan pada bulan Jun 2012,
daripada 15,476MW yang dicatatkan pada
bulan Mei 2011. Bahagian Penjanaan TNB
mempunyai jumlah keupayaan kapasiti
terpasang sebanyak 9,041MW, merangkumi
7,130MW kapasiti daripada loji-loji haba
dan 1,911MW daripada loji-loji hidro1. Graf
1 menunjukkan jumlah keupayaan kapasiti
terpasang penjanaan untuk tahun
kewangan 2012 di Semenanjung Malaysia.
TNB,
41.6%
HYD,
8.8%
PAKA, 5.2%
CB, 3.8%
Graf 2:
Bahagian Pasaran Penjanaan berdasarkan jualan bagi TK2012
KEV,
11.1%
PJ,
0.4%
PG, 1.7%
GLGR,
2.0%
1 Berdasarkan kepada Generation Security Standard (Jun
2011) daripada Jabatan Perolehan Tenaga, TNB
TNB,
36.6%
MNJG,
13.2%
PD,
8.9%
CB,
1.5%
PAKA, 3.2%
HYD, 5.7%
Graf 3:
Perbandingan Bahagian Pasaran Bulanan antara TK2011 dan TK2012
50.0
46.1%
39.8%
40.0
35.8%
30.0
34.8%
34.7%
36.6%
33.2%
32.4%
TK11
Ogo
Jul
Jun
Mei
Apr
Mac
Feb
Jan
Dis
Nov
20.0
Okt
Graf 2 menunjukkan bahagian pasaran

penjanaan keseluruhan untuk tahun
kewangan yang diulangkaji manakala Graf 3
membandingkan pasaran bulanan penjanaan
untuk tahun kewangan 2011 dan 2012.
LAIN-LAIN,
52.3%
Sep
Disebabkan beberapa henti tugas terancang

di sepanjang tahun kewangan yang
diulangkaji, bahagian pasaran penjanaan
TNB telah menurun sebanyak 1.4 peratus
mata tahun ke tahun kepada 36.6%. Antara
henti tugas terancang yang dilaksanakan
adalah rombak rawat Unit 2 di Stesen
Janakuasa Sultan Azlan Shah, Manjung,
rombak rawat Blok 3 di Stesen Janakuasa
Sultan Ismail, Paka, dan rombak rawat GT3B
di Stesen Janakuasa Sultan Iskandar, Pasir
Gudang. Stesen Janakuasa Sultan Azlan
Shah dan Stesen Janakuasa Tuanku Jaafar,
Port Dickson terus menjadi penyumbang
utama tenaga dan masing-masing
menghasilkan 36.1% dan 24.4% daripada
keseluruhan tenaga yang dijana oleh TNB.
TK12
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Ulasan Operasi Penjanaan
(200866-W)
138
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Graf 4:
Pecahan Penjanaan TNB Mengikut Jenis-jenis Bahan Api bagi TK2012
Penjanaan menggunakan bahan api gas

telah menyumbang sebanyak 44.5%
daripada keseluruhan jumlah jualan unit
tenaga oleh TNB untuk tahun kewangan ini,
diikuti penjanaan menggunakan bahan api
arang batu sebanyak 36.1%, penjanaan
hidro sebanyak 15.5%, penjanaan bahan api
diesel sebanyak 3.3% dan bahan api minyak
(MFO) sebanyak 0.6%. Pecahan bahan api
penjanaan TNB bagi tempoh ulangkaji telah
berubah disebabkan oleh pembekalan gas
Petronas yang bertambah baik berbanding
tahun kewangan terdahulu. Graf 4
menunjukkan pecahan penjanaan oleh TNB
mengikut jenis-jenis bahan api untuk tahun
kewangan 2012.
HIDRO 15.5%
DIESEL 3.3%
0.6% MINYAK (MFO)

GAS 44.5%
ARANG BATU 36.1%
Graf 5:
Faktor Kebolehsedian Setara Loji bagi TK2012 (%)
ULASAN PRESTASI TEKNIKAL

Faktor Kebolehsediaan Setara Loji (EAF)
EAF Bahagian Penjanaan TNB adalah 88.7%,
iaitu peningkatan ketara sebanyak 2.2
peratus mata berbanding tahun kewangan
terdahulu.
100.00
96.5
95.00
94.4
92.2
90.00
87.9
88.3
87.8
88.5
85.00
83.2
80.00
83.4
80.8
75.00
Ogo
Jul
Jun
Mei
Apr
Mac
Feb
Jan
Dis
Nov
Okt
Sep
70.00
Prestasi keseluruhan stesen-stesen adalah

baik, dengan 60% stesen-stesen Janakuasa
TNB mencapai EAF melebihi 90%. Antara
pelbagai jenis loji penjanaan, loji turbin gas
kitar terbuka mencapai EAF sebanyak 96.6%,
loji hidro sebanyak 91.8%, loji kitar padu
sebanyak 87.6%, loji haba arang batu
konvensional sebanyak 83.0% dan loji haba
minyak/gas konvensional sebanyak 80.8%.
Seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 5,
EAF terendah iaitu 80.8% telah direkodkan
pada bulan September 2011 apabila
beberapa henti tugas utama terancang
139
Graf 6:
Faktor Kebolehsediaan Setara Loji Mengikut Stesen (%)
88.7
86.8
95.9
87.7
91.4
90.1
93.0
92.7
GLGR
74.6
83.0
PG
97.3
95.0
PD
90.3
89.9
PAKA
93.6
88.3
81.1
89.7
94.9
92.0
84.2
80
93.5
100
60
40
CB
PJ
TK11
TK12
91.0
88.7
89.0
89.4
90.0
88.0
86.8
87.0
85.0
84.0
TK08
TK09
TK10
TK11
TK12
Graf 8:
Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara (%) dari TK2008-2012
8.0
7.0
7.1
Keseluruhan dayaharap stesen sepanjang

tahun kewangan 2012 adalah baik kecuali
henti tugas tidak terancang yang tinggi di
Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka dan
Stesen Janakuasa Gelugor. EUOF Bahagian
Penjanaan untuk TK2012 adalah 3.5%,
peningkatan sebanyak 50% berbanding
tahun kewangan terdahulu. Graf 8
menunjukkan unjuran EUOF dari tahun
kewangan 2008 hingga 2012.
TNB
Graf 7:
Faktor Kebolehsediaan Setara Loji untuk TK2008-2012 (%)
86.0
Faktor Henti Tugas Tidak Terancang

Setara (EUOF)
MNJG SGPK KNYR CAM
90.5
Peningkatan ketara EAF berbanding tahun

kewangan terdahulu adalah disebabkan oleh
Faktor Henti Tugas Tidak Terancang (EUOF)
yang lebih rendah iaitu 3.5%. Graf 6
menunjukkan EAF stesen-stesen TNB untuk
TK2011 dan TK2012. Graf 7 menunjukkan
unjuran EAF sejak tahun kewangan 2008.
EAF untuk tahun kewangan 2012 telah
mencapai sasaran 88.4% iaitu melebihi
sebanyak 0.3 peratus mata.
20
90.0
dilaksanakan. Antaranya termasuklah rombak

rawat Unit 2 di Stesen Janakuasa Sultan
Azlan Shah, Manjung, Unit 3 di Stesen
Janakuasa Sultan Ismail, Pergau dan Unit 3 di
Stesen Janakuasa Sultan Mahmud, Kenyir.
6.0
5.0
2.9
2.7
3.0
3.5
4.0
3.3
EUOF untuk kebanyakan stesen TNB adalah

baik dengan 70% daripadanya merekodkan
EUOF kurang daripada 4%. Stesen Janakuasa
Sultan Mahmud, Kenyir mencatatkan EUOF
kurang daripada 0.5%. Stesen Janakuasa
Sultan Ismail di Paka dan Stesen Janakuasa
Gelugor merekodkan EUOF yang tinggi iaitu
masing-masing sebanyak 9.9% dan 5.0%.
TK09
TK10
2.0
TK08
TK11
TK12
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
(200866-W)
140
Graf 10:
Analisa Henti Tugas Tidak Terancang
17.1
Graf 9:
Faktor Henti Tugas Tidak Terancang Setara Mengikut Stesen (%)
18.0
TURBIN
GAS
20.1%
14.0
9.9
12.0
HIDRO 0.9%
7.1
10.0
CB
PAKA
PD
GLGR
PJ
3.5
1.5
1.5
0.1
MNJG SGPK KNYR CAM
TNB
TK12
Graf 11:
Penjanaan Unit Tenaga Mengikut Stesen (GWh)
14,000
7,979
791
775
2,388
2,225
2,983
2,879
389
284
2,2113
2,141
3,402
2,219
5,183
1,826
2,000
1,621
4,000
9,522
12,000
6,000
0
CB
PAKA
PD
PG
GLGR
PJ
MNJG SGPK KNYR

TK11
37,859
37,770
38,000
39,041
41,146
39,368
39,000
Penjanaan Unit Tenaga (NUG)

Jumlah keseluruhan penjanaan unit tenaga
meningkat sebanyak 3.1% berbanding tahun
kewangan yang lepas kepada 39,041GWh.
Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah,
Manjung merupakan penyumbang terbesar
penjanaan unit tenaga sebanyak 14,110GWh,
diikuti dengan Stesen Janakuasa Tuanku
Jaafar, Port Dickson (9,522GWh) dan Stesen
Janakuasa Sultan Ismail, Paka (3,402GWh).
42,000
40,000
Graf 9 menunjukkan EUOF berdasarkan

stesen untuk tahun kewangan 2012. Analisa
penyumbang utama henti tugas tidak
terancang ditunjukkan di dalam Graf 10.
CAM
TK12
Graf 12:
Penjanaan Unit Tenaga (GWh), TK2008-2012
41,000
PENJANA
7.9%
EUOF untuk tahun kewangan ini telah

melebihi sasaran 3.3% iaitu sebanyak 0.2
peratus mata, disebabkan henti tugas tidak
terancang GT3B yang berpanjangan di
Stesen Janakuasa Sultan Ismail, Paka dan
kegagalan mekanikal ST1C di Stesen
Janakuasa Gelugor.
14,110
12,334
16,000
8,000
BAKI
LOJI
32.7%
TURBIN
STIM
25.6%
0.1
1.2
0.6
0.7
3.1
PG
TK11
10,000
LAIN-LAIN
0.3%
5.0
0.4
2.0
1.8
2.4
1.6
2.0
4.0
3.2
6.0
4.7
4.9
8.0
37,000
DANDANG
12.5%
12.5
16.0
1,737
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
36,000
35,000
34,000
Graf 11 membandingkan penjanaan unit

tenaga stesen-stesen penjanaan TNB bagi
tahun kewangan 2011 dan 2012. Unjuran
tahunan penjanaan unit tenaga dari tahun
kewangan 2008 hingga 2012 ditunjukkan di
dalam Graf 12.
33,000
TK08
TK09
TK10
TK11
TK12
141
Graf 13:
Kecekapan Haba Mengikut Stesen (%)
39.0
38.9
35.4
35.3
26.4
26.6
40.5
39.8
38.0
38.7
20.0
10.0
0
CB
Secara keseluruhannya, kecekapan haba

telah meningkat 1.1 peratus mata dari
tahun kewangan 2008 sehingga 2012
seperti yang ditunjukkan di dalam Graf 14.
37.1
30.0
37.5
40.0
48.4
48.2
50.0
37.4
Kecekapan haba keseluruhan Bahagian

Penjanaan untuk tahun kewangan ini
adalah 39.0%. Graf 13 menunjukkan
perbandingan kecekapan haba stesenstesen penjanaan TNB bagi tahun kewangan
2011 dan 2012. Ini menunjukkan
peningkatan sebanyak 0.26% berbanding
38.9% yang dicapai pada tahun kewangan
terdahulu.
60.0
37.3
Kecekapan Haba
PAKA
PD
PG
GLGR
PJ
MNJG
TNB
TK11
TK12
Graf 14:
Kecekapan Haba (%), dari TK2008-2012
Pelepasan Karbon
41.0
39.0
38.0
38.9
39.1
39.0
39.4
40.0
TK11
TK12
37.9
Jumlah pelepasan CO2 untuk tahun

kewangan ini adalah sebanyak 0.55 tan
metrik per MWj, iaitu peningkatan sebanyak
1.9% daripada jumlah pembebasan tahun
kewangan terdahulu iaitu sebanyak
0.54 tan metrik per MWj. Penjanaan unit
tenaga arang batu yang tinggi di sepanjang
tahun ini telah menyebabkan kepada
peningkatan ini.
37.0
36.0
35.0
TK08
Graf 15 menunjukkan jumlah pelepasan

CO2 kesemua stesen-stesen TNB untuk
tahun kewangan 2012.
TK10
0.9
0.5
0.56
0.44
0.6
0.54
0.7
0.51
0.8
0.55
0.87
1.0
0.79
Graf 15:
Jumlah Pelepasan CO2 oleh kesemua stesen (tan metrik CO2/MWj)
0.54
0.4
0.3
0.01
0.1
0.01
0.2
0.01
MFO dan arang batu merupakan

menyumbang terbesar kepada pelepasan
CO2 iaitu masing-masing sebanyak 0.94 tan
metrik per MWj dan 0.87 tan metrik per
MWj, diikuti bahan api diesel sebanyak 0.64
tan metrik per MWj dan gas asli sebanyak
0.48 tan metrik per MWj. Inisiatif-inisiatif
berterusan untuk mengurangkan pelepasan
CO2 sedang dilaksanakan. Ini termasuklah
inisiatif-inisiatif seperti mempertingkatkan
penjejak parameter prestasi bagi turbinturbin gas dan mempiawaikan tatacara
pencucian kompresor untuk loji kitar padu.
TK09
0.0
CBPS PAKA
TJPS
PGPS GLGR MNJG PJPS
SGPK KNYR CHPS
TNB
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
(200866-W)
142
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Ulasan Operasi
PENGHANTARAN
Naib Presiden
Tahun kewangan ini sekali lagi merupakan tahun yang amat bermakna bagi Bahagian
Penghantaran. Bisnes seperti biasa bagi Bahagian tidak lagi hanya melakukan perkara
Pengha
yang sa
sama dengan cara yang sama, tetapi lebih kepada mengekalkan prestasi bertaraf
dunia. Berusaha Untuk Kemampanan adalah kata rangsangan baru Bahagian ini di
dalam m
memulakan 20 Pelan Tindakan Utama seperti yang digariskan didalam
Gemilang 2015 bagi mencapai objektif Pelan Strategik 20 Tahun TNB.
Gemila
tidak melebihi
1.03
Sistem
Minit
dalam tempoh empat tahun yang lalu
143
Ulasan Operasi Penghantaran
Pengurangan jumlah pelantikan yang melibatkan penghantaran kepada 276 pada

TK2011/12 berbanding 305 pada TK2010/11.
Rekod baru kehilangan kuasa sistem penghantaran pada tahap 1.67%, termasuk
kehilangan beban alatubah pembahagian.
Pengurangan Indeks Kelewatan Bulanan (MDI) yang mengukur perlaksanaan projek

penghantaran daripada 5.03 bulan pada TK2007/08 ke 1.4 bulan pada TK2011/12.
Sistem Minit (min)
Indeks Kelewatan Bulanan (Bulan)
0.85
TK11/12
TK10/11
TK09/10
TK08/09
Jumlah Pelantikan Melibatkan Penghantaran

500
276
305
TK11
250
307
333
350
TK10
392
400
429
450
300
Bahagian ini beriltizam menjadi peneraju

entiti penghantaran dan pengendali sistem
grid yang terunggul di ASEAN dan juga
antara yang terbaik di dunia.
TK07/08
TK11/12
TK09/10
TK10/11
0
TK08/09
1.40
1.96
2.57
3.37
1.03
1.01
1.02
5.03
464
Bahagian ini terus mengharungi cabaran

untuk menyelenggara menara dan talian
penghantaran yang beribu-ribu kilometer di
Semenanjung Malaysia. Bahagian ini tetap
komited dalam menyediakan bekalan elektrik
yang selamat, terjamin dan berdaya harap
pada kos yang optimum. Perkara yang paling
utama dalam mengendalikan operasi bisnes
sehariannya, ialah Bahagian ini perlu
memastikan ia memberi perkhidmatan
berkualiti, mengamalkan tadbir urus korporat
yang baik, prihatin terhadap alam sekitar dan
memenuhi tanggungjawab sosial korporatnya.
6.56
Bahagian Penghantaran merancang,

mengendali dan membangunkan rangkaian
penghantaran TNB pada paras voltan 132kV,
275kV dan 500kV yang menghubungkan
bekalan secara pukal dari penjanaan kepada
pembahagian termasuk sambungan secara
terus kepada pelanggan industri besar. Di
antara aktiviti bisnes utamanya adalah
mengendalikan operasi grid secara 24/7
dengan memantau aliran elektrik sepanjang
sistem, memantau semua komponen
rangkaian dan menggantikan alatan yang
tidak berfungsi secara optimum dan
seterusnya membangunkan rangkaian untuk
memenuhi permintaan yang kian meningkat.
Prestasi cemerlang dalam Sistem Minit Penghantaran yang mengukur prestasi Grid
Nasional tidak melebihi 1.03 minit dalam tempoh empat tahun yang lalu.
TK07/08
PENGHANTARAN SECARA RINGKAS
200
150
TK12
TK09
Bahagian Penghantaran telah mencapai

beberapa kejayaan yang memberansangkan
sepanjang tahun ini dari segi prestasi
operasi dan korporat seperti berikut:
TK08
50
TK07
PENCAPAIAN BAHAGIAN PENGHANTARAN
TK06
100
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Kecemerlangan Operasi
(200866-W)
144
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Mengekalkan Zero Major Disturbance

selama tujuh (7) tahun berturut-turut.
MENGGERAKKAN KECEMERLANGAN
OPERASI MELALUI GEMILANG 2015
Mengekalkan pelantikan sifar yang

mengakibatkan kehilangan beban pada
tahap 500kV dan 275kV selama empat
(4) tahun berturut-turut.
Rekod Tertinggi Permintaan Maksimum

ialah 15,826MW (dicatat pada 20 Jun
2012)
Peningkatan keupayaan sistem dengan

penambahan 2,160 MVA keupayaan
alatubah, 149.0 km-litar rangkaian talian
penghantaran dan 45.8 km-litar kabel
bawah tanah melalui 54 projek
penghantaran yang berjaya disiapkan.
Bahagian Penghantaran telah memberi

fokus yang tidak berbelah bahagi sejak tujuh
tahun lalu bagi mencapai kecemerlangan
operasi. Dengan menurunnya sistem minit
dan kehilangan kuasa sistem penghantaran,
memulatugas projek menepati masa, serta
mengekalkan Zero Major Disturbance,
Bahagian ini telah meletakkan TNB sebagai
syarikat utiliti pembekalan elektrik
yang terbaik di rantau ini. Dalam usaha
mengemudi TNB ke tahap yang lebih
tinggi, Bahagian Penghantaran sedang
melaksanakan semua inisiatif yang telah
digariskan untuk bahagian di bawah
Gemilang 2015, fasa kedua Pelan Strategik
20 tahun TNB. Ianya menggerakkan TNB
terhadap visi untuk menjadi peneraju
global menjelang 2025.
Buat pertama kali kesemua 25 unit

bisnes Bahagian Penghantaran
mendapat Pensijilan Occupational
Health Safety Assessment Series (OHSAS).
Pencapaian 16 anugerah emas daripada
Malaysian Society for Occupational
Safety & Health (MSOSH) untuk tahun
kedua berturut-turut dengan tiga (3)
Unit Bisnes iaitu Pembangunan Aset
(Timur), Senggaraan Aset (Kelantan) dan
Senggaraan Aset (Pahang) menerima
anugerah tertinggi, Merit Emas.
Kesemua 25 Unit Bisnes mengekalkan
Pensijilan 5S 5 bintang dengan
Senggaraan Aset (Pahang) diiktiraf
dengan Anugerah Terbaik 5S di peringkat
korporat.
Lulus Audit Pengawasan SIRIM dengan
tiada sebarang Non-Conformance
Report (NCR) untuk dua (2) tahun
berturut-turut.
Bahagian Penghantaran telah diamanahkan

dengan 20 Pelan Tindakan Utama di bawah
perancangan lima tahun Gemilang 2015
yang mana 75% daripadanya telah berjaya
disiapkan. Ini termasuk empat strategi
tunggak iaitu:
1.
Mempertingkat daya harap bekalan

melalui inisiatif Pelan Tindakan
Pelantikan Sifar (ZTAP) dan Senggaraan
Pepasangan Kritikal (CRIM)
Inisiatif ini adalah untuk

mengurangkan risiko strategik
berpunca dari kegagalan memastikan
bekalan yang berdayaharap dan
berkualiti bagi mengekalkan sistem
minit yang rendah. Aktiviti tertumpu
kepada pembaikan dan penggantian

peralatan yang telah lama dan
bermasalah yang telah dikenalpasti
pada pepasangan kritikal, misalnya;
penggantian alatubah pembumian,
penangkap kilat, penukaran palang
kayu kepada palang komposit dan
penala reactor bagi banka kapasitor
bawah had, penyulingan semula
minyak alatubah, pemasangan antitheft lock nut, dan penggantian
geganti statik dan elektromekanikal.
2.
Mempertingkatkan bekalan
berdayaharap melalui pembangunan
dan pelaksanaan SmartGrid perintis
Wide Area Intelligent System
(WAIS) untuk mengekalkan zero
major disturbance
3 daripada 6 aktiviti utama telah

siap dan beroperasi sepenuhnya:
i.
Real Time Application

Platform: Unit pemprosesan
pintar yang mampu
mengumpul data dan
membuat keputusan dan
tindakan kawalan automatik
secara real time.
ii.
Advance Overload Protection

Scheme: Sistem perlindungan
tahap kedua untuk
meminimakan risiko pelantikan
berturutan.
iii.
Under Voltage Load

Shedding Scheme: Under
Voltage Load Shedding Scheme
pintar yang menggunakan
informasi rangkaian luas.
145
3.
Mengurangkan kehilangan kuasa

sistem penghantaran dengan
memperkenalkan low loss conductor:
4.
6 projek telah dikenalpasti dan

satu sedang dalam perlaksanaan:
60km litar 275kV talian atas Ulu
Jelai-Tapah.
Penggunaan teknologi yang inovatif

dan terbukti melalui International
Electrotechnical Commission Standard
IEC 61850 based Substation Protection
Automation and Control System
(SPACS):
Aktiviti-aktiviti yang berjaya

dimulatugas adalah seperti berikut:
i.
Real Time Digital Simulator

(RTDS) with IEC 61850 Interface
and Digital Teleprotection
Simulator sebagai fasiliti
untuk membuat ujian SPACS
ii.
IEC 61850 based Substation

Intelligent Management
System (61850 SIMS) sebagai
salah satu komponen SPACS
iii.
Penganugerahan IEC 61850

SPACS pilot project di
pencawang penghantaran
PMU Kajang Estate 132/33kV
GIS
Di dalam usaha meningkatkan

kapasiti pengetahuan, pakar SPACS
telah mengadakan beberapa siri
kursus untuk jurutera perlindungan
dari Bahagian Penghantaran dan
Pembahagian menggunakan lab
IEC 61850 System Verification &
Simulation (IEC 61850 SVC Lab)
di TNBR.
PROSPEK
Bahagian Penghantaran akan terus
melaksanakan inisiatif yang dikenalpasti di
bawah Gemilang 2015. Ianya telah
ditetapkan sejajar dengan matlamat
Bahagian ini untuk menjadi entiti
penghantaran dan penggendali sistem Grid
yang terunggul di ASEAN dan antara yang
terbaik di dunia.
Bahagian ini komited di dalam menguruskan
aset-asetnya dan memenuhi kehendak
pihak berkepentingan, mengoptimumkan
prestasi, risiko dan kos sepanjang kitaran
hayat aset-aset berkenaan bagi memastikan
bekalan elektrik adalah selamat, terjamin
dan berdaya harap. Bahagian ini sedang
berusaha mendapatkan pensijilan PAS55
dengan menyelaraskan amalan dan proses
pengurusan aset mengikut British Standards
Institutions (BSI) Publicly Available
Specification. Ini memastikan Pelan
Pengurusan Aset adalah sejajar dengan
amalan terbaik pengurusan aset yang
membolehkan Bahagian Penghantaran
mematuhi syarat semua badan berkanun,
pihak berkuasa dan keperluan undangundang yang berkaitan dengan bisnes dan
operasi, mengekalkan sistem informasi
yang tepat dan terkini, mengintegrasikan
pengurusan risiko sebagai sebahagian
daripada sistem pengurusan aset dan
menambahbaik sistem sedia ada secara
berterusan.
Dalam tahun kewangan 2011/12, Bahagian

telah menyiapkan fasa 1 dan 2 Transmission
Operation Monitoring & Analysing System
(TOMAS), satu sistem informasi yang
berpusat meliputi pengurusan proses kerja
dan pemantauan dashboard. Setelah
dua tahun beroperasi, TOMAS akan
dipertingkatkan dan disepadukan dengan
Corporate Geospatial Information System
(CGIS).
Bahagian ini komited untuk melengkapkan
dan menyerahkan semua projek pada masa
yang ditetapkan kerana sebarang kelewatan
pada pembangunan projek penghantaran
yang kritikal akan menyebabkan risiko
kepada keselamatan dan daya harap
Grid Nasional. Pada masa ini terdapat
beberapa bantahan terhadap projek utama
penghantaran. Bahagian ini sedang berusaha
mengatasinya dengan mendapatkan
sokongan dan kerjasama daripada pihakpihak yang berkepentingan agar memberi
manfaat kepada semua yang terlibat.
Bahagian Penghantaran akan terus komited
dalam memastikan kecemerlangan pada
produk dan perkhidmatannya ke
arah menjadi entiti penghantaran dan
pengendali sistem Grid yang terunggul di
ASEAN dan di antara yang terbaik di dunia.
Sebagai tulang belakang rangkaian bekalan

elektrik kepada lebih 8 juta pengguna
elektrik di Semenanjung Malaysia, Bahagian
ini fokus kepada penggunaan teknologi
berimpak tinggi bagi mengekalkan tahap
produktiviti yang tinggi. Bahagian ini akan
menubuhkan pasukan senggaraan
pencawang hidup yang kedua dalam tahun
kewangan yang akan datang bagi
mengekalkan tahap kecekapan dan daya
harap bekalan elektrik. Ini akan membolehkan
kerja senggaraan dijalankan di pencawang
kritikal dan pusat beban utama tanpa
gangguan elektrik kepada pengguna.
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
(200866-W)
146
14
46
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Ulasan Operasi
PEMBAHAGIAN
Naib Presiden
Bahagian Pembahagian telah menunjukkan prestasi cemerlang untuk tahun di bawah

tinjauan, pencapaian yang melebihi skor purata untuk kebanyakan tanda-tanda
prestasi utama. Ini boleh dikaitkan dengan perlaksanaan yang efektif dan pemantauan
rapi inisiatif-inisiatif Gemilang 2015 oleh pelbagai unit dalam Bahagian.
RINGKASAN OPERASI
Sebagai Bahagian di dalam TNB yang berurusan terus dengan pelanggan,
peranan utama Bahagian Pembahagian ialah memastikan sistem
rangkaian pembahagian yang berdaya harap dan mantap. Bahagian
Pembahagian merancang, mereka bentuk, membina, mengendali dan
menyelenggara sistem bekalan elektrik negara pada tahap voltan 33kV,
22kV, 11kV, 6.6kV dan 400/230V dalam usaha menyediakan elektrik yang
mencukupi kepada semua segmen pelanggan, secekap yang mungkin.
Di samping itu, Bahagian ini juga telah diamanahkan dengan operasi
peruncitan. Dalam hal ini, ia memasar dan menjual elektrik, menyambung
bekalan baru, menyedia perkhidmatan kaunter di Pusat Khidmat
Pelanggan (PKP) TNB, memungut hasil, mengendali Pusat Pengurusan
Panggilan (TNB Careline 15454 dan One Stop Engagement Centre (OSEC)
1-300-88-5454), mengendali pertanyaan dan aduan pelanggan, dan
memelihara hubungan kukuh dengan pelanggan dan kerajaan. Untuk
berkhidmat kepada pelanggan secara optimum, Bahagian Pembahagian
mempunyai rangkaian Pejabat di 13 Negeri dan 45 Kawasan, meliputi
lokasi-lokasi strategik di seluruh negara.
147
+4.3%
Bagi tempoh di bawah kajian, sejumlah
227,239 pelanggan baru telah mendapat
bekalan elektrik. Ini secara efektifnya
meningkatkan pelanggan asas TNB kepada
7.88 juta. Sementara itu, jualan elektrik
(dalam unit) meningkat 4.3% kepada
96,257.2 GWh.
Tahun ini menyaksikan satu perubahan
dalam kepimpinan di mana Naib Presiden,
Hj Hussin Othman bersara berkuatkuasa 1
Januari 2012. Beliau telah digantikan oleh
Datuk Ir. Baharin bin Din, yang telah
berkhidmat dengan TNB sebagai jurutera di
peringkat awal kerjayanya sebelum dilantik
sebagai Pengarah Urusan SESB dari 2007
sehingga 2011. Semenjak menjawat
jawatan sekarang, Datuk Ir. Baharin Din
telah memperkenalkan beberapa inisiatif
untuk mengukuhkan lagi rangkaian sistem
Pembahagian serta meningkatkan
perkhidmatan pelanggan.
Bahagian ini telah melaksanakan Roadmap
10 tahun, yang diusahakan di bawah rangka
kerja McKenzie 7S, yang akan membawa
Bahagian Pembahagian menjangkau
objektif Gemilang 2015. Antara objektif-
jualan elektrik (dalam unit)
objektif Roadmap 10 tahun Bahagian

Pembahagian adalah:
1.
Mengoptimum dan menumpukan

sumber yang terhad di bahagian
perniagaan yang utama dan memberi
kesan dalam usaha untuk mencapai
piawaian bertaraf dunia seperti yang
digariskan anggota kerja di bawah
Pelan Strategik 20 Tahun TNB.
2.
Melibatkan semua anggota kerja

Bahagian Pembahagian dalam usaha
untuk mencapai piawaian bertaraf
dunia.
Satu lagi inisiatif yang diperkenalkan oleh

Datuk Ir. Baharin ialah konsep D.O.I.T iaitu
Disiplin, Objektif, Integriti dan Kerja
Berpasukan. Bahagian Pembahagian
menerima pakai D.O.I.T sebagai titik rali
yang mantap dan berpengaruh untuk
anggota kerjanya yang melebihi 16,000
orang. D.O.I.T juga mengukuhkan Nilai-Nilai
Bersama TNB iaitu Mengutamakan
Pelanggan, Integriti, Kecemerlangan Bisnes
dan Prihatin.
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Ulasan Operasi Pembahagian
(200866-W)
148
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
D.O.I.T dan Roadmap 10 tahun ini dijangka

akan menyediakan kedua-dua kelengkapan
soft dan hard untuk mencapai
matlamat baru TNB seperti yang
diumumkan oleh Presiden/Ketua Pegawai
Eksekutif baru, Dato Wira Ir Azman Mohd.
Matlamat baru TNB ialah memberi
tumpuan kepada penyediaan tenaga kerja
yang lebih bertenaga dan mencapai satu
revolusi produktiviti. D.O.I.T dan Roadmap
10-tahun Bahagian Pembahagian juga
melengkapkan Empat Teras seperti yang
digariskan oleh Presiden/Ketua Pegawai
Eksekutif (Pembangunan Kepercayaan dan
Perhubungan, Pembangunan Kapasiti,
Pembangunan Prestasi dan Pembangunan
Pertumbuhan) yang direka ke arah
profesionalisme yang tinggi.
Anugerah Emas untuk Inovasi Teknologi

Terbaik dalam Pusat Perhubungan
seperti yang diiktiraf oleh Contact
Centre Associations Malaysia (CCAM)
pada Oktober 2011.
Anugerah Emas untuk Pelaksanaan

CRM Terbaik dalam Pusat Perhubungan
seperti yang diiktiraf oleh Contact
Centre Associations Malaysia (CCAM)
pada Oktober 2011.
SOROTAN PENCAPAIAN
Skor tertinggi pernah dicapai sebanyak

7.2 dalam Kajiselidik Indeks Kepuasan
Pelanggan (CSI).
Peningkatan daya harap rangkaian

dengan pengurangan ketara SAIDI
sebanyak 62.32 minit/pelanggan/tahun
daripada 78.9 minit/pelanggan pada
Tahun Kewangan sebelumnya.
Pe n u r unan seb any ak 2,621 kes

gangguan bekalan elektrik voltan
sederhana, daripada 13,428 kes pada
Tahun Kewangan sebelumnya.
Pencapaian utama Bahagian Pembahagian

untuk Tahun Kewangan 2011/2012 termasuk:
Pelancaran TNB Careline oleh Menteri

Tenaga, Teknologi Hijau dan Air pada 16
Februari 2012.
Pengenalan lima saluran baru

komunikasi utama kepada pelanggan
pada 16 Februari 2012, iaitu:
Telefon/faks: 1300-88-5454
Telefon/SMS: 1-5454
Emel: tnbcareline@tnb.com.my
Webchat: (www.tnb.com.my)
Facebook: www.facebook.com.my/
tnbcareline
Merekodkan penurunan sebanyak 0.21%

dalam Kehilangan Tenaga Pembahagian
iaitu daripada 6.79% dalam Tahun
Kewangan sebelumnya kepada 6.58%,
yang menjurus kepada keuntungan
kewangan melebihi RM63 juta.
Kutipan sebanyak RM51.87 juta dan

RM0.746 juta (dalam pembayaran
jenis) untuk caj terkurang yang dikesan
daripada kes usikan meter.
Pensijilan semula semua 119 stesen di

bawah Bahagian oleh Perbadanan
Produktiviti Malaysia (MPC) bagi
Sistem Pengurusan Kualiti Alam Sekitar
(WIT-5S).
TNB Kulaijaya sebagai Juara Keseluruhan

2011 bagi Anugerah Kementerian
Perdagangan dan Industri; dan Juara
dalam Kategori Sektor Swasta.
Sumbangan dalam kemenangan TNB

bagi Anugerah Terbaik di peringkat
Anugerah Kebangsaan Pengurusan
Perakaunan 2011 (NAfMA).
Penambahbaikan Prestasi Bisnes

Bagi Tahun Kewangan yang dinilai, dua
projek utama telah dilaksanakan oleh
Bahagian Pembahagian untuk membantu
menambahbaik prestasi bisnes pada
peringkat operasi.
1.
Sistem Pengurusan Kawalan untuk

Pengurus Kawasan dan Cawangan
Sebagai sebahagian daripada usaha
berterusan untuk menambahbaik
prestasi bisnes, Bahagian Pembahagian
memperkenalkan Unit Review Meeting
(URM) dan Supervisory Review Meeting
(SRM) di semua stesen pada tahun
2011 untuk menyediakan satu cara
yang lebih sistematik untuk memantau
aktiviti operasi, terutamanya di
peringkat kawasan dan cawangan.
2.
Manual Operasi Pengurus Kawasan

Satu set garis panduan yang tersusun
yang dibukukan telah dibangunkan
bagi Pengurus Kawasan, untuk
mereka mengutamakan peranan dan
tanggungjawab, di samping
membantu dalam menguruskan
aktiviti harian. Garis panduan yang
terkandung di dalam Manual Operasi
Pengurus Kawasan ini adalah
berdasarkan kepada amalan terbaik
yang relevan. Di samping tugas-tugas
operasi, garis panduan ini juga meliputi
bidang berkaitan seperti perhubungan
industri dan perhubungan awam.
Manual ini turut dibangunkan dalam
bentuk fail meja untuk rujukan cepat.
149
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
PENAMBAHBAIKAN OPERASI
Kaji Selidik Indeks Kepuasan Pelanggan
(CSI)
CSI mengukur tahap kepuasan satu sampel
kelompok pelanggan TNB. Bagi Tahun
Kewangan ini, kaji selidik ini melibatkan
8,578 pelanggan domestik, komersil dan
industri di Semenanjung Malaysia.
Keputusan CSI
Kajian CSI adalah berdasarkan penilaian
yang diberikan kepada 35 rangkaian
perkhidmatan di bawah 11 kategori, iaitu
P e nya mb unga n Be k a l a n / N a i k T a ra f ,
Gangguan Bekalan, Henti tugas, Kualiti
Bekalan, Pusat Khidmat Pelanggan,
Keselamatan & Khidmat Nasihat, Careline,
Pemulihan Bekalan, Bacaan Meter/
Pengebilan, Pengendalian Aduan dan
Pengurusan Pertanyaan.
Skor CSI peringkat kebangsaan untuk lima
tahun yang lalu adalah seperti berikut:
Carta 1:
Skor CSI Kebangsaan selama lima tahun
Skor CSI
7.2
7.1
People 1st Programme For Distribution

(P1PD)
Sebagai sebahagian daripada usaha untuk
memberi pelanggan pengalaman yang
positif pada setiap masa, program People
1st Programme For Distribution (P1PD)
dilaksanakan. Di bawah P1PD, semua
anggota kerja barisan hadapan Bahagian
Pembahagian di Pusat Khidmat Pelanggan
(PKP) diberi latihan dan motivasi yang
relevan bagi memenuhi pelbagai keperluan
pelanggan dengan cekap dan profesional.
Bahagian Pembahagian juga membuat
rombakan PKP. Antara inisiatif yang diambil
ialah pakaian seragam baru bagi anggota
kerja yang bertugas di kaunter perkhidmatan,
lebih banyak transaksi secara online seperti
bayaran bil dan menggunakan media
elektronik untuk mempromosikan produk
dan perkhidmatan TNB.
7.0
6.9
04/05
6.9
05/06
07/08
09/10
11/12
Skor ini menunjukkan peningkatan persepsi

orang awam terhadap perkhidmatan
pelanggan TNB.
Memperkukuhkan misi TNB sebagai

Penggerak Kemajuan Negara, Bahagian
Pembahagian turut menyumbang kepada
Program Transformasi Kerajaan dengan
menyertai Pusat Transformasi Bandar (UTC).
UTC merupakan pusat sehenti di mana
penduduk bandar serta perniagaan kecil
dan sederhana dapat menjalankan urus
niaga dengan syarikat-syarikat utiliti dan
badan-badan kerajaan, di bawah satu
bumbung. PKP @ UTC Melaka merupakan
perintis operasi baru ini, yang akan
diperluaskan ke semua negeri di seluruh
Negara secara berperingkat.
TNB Careline
TNB Careline merupakan pusat utama
penglibatan pelanggan syarikat dan terdiri
daripada dua unit utama, iaitu Pusat
Pengurusan Panggilan (CMC) dan One Stop
Engagement Centre (OSEC). Peranan utama
CMC ialah untuk menguruskan laporan dan
aduan pelanggan berkaitan gangguan
bekalan elektrik, termasuk kerosakan lampu
jalan. OSEC, sebaliknya, menguruskan
pertanyaan dan aduan mengenai bil dan
akaun pelanggan.
TNB Careline telah dilancarkan secara rasmi
oleh Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air,
Datuk Seri Peter Chin Fah Kui, pada 16 Februari
2012. Ini penting kepada strategi jangka
panjang Syarikat dalam membangunkan
perkhidmatan pelanggan secara online. Ini
akan menjadi platform utama bagi pusat
khidmat virtual TNB di mana pelanggan boleh
memohon bekalan elektrik, menjalankan
Bacaan Meter Sendiri (SMR) dan menutup
akaun mereka secara online.
e-Services
Melalui portal web TNB https://e-services.
tnb.com.my, pelanggan boleh menyemak
penggunaan elektrik bulanan, memantau
butiran bil serta membayar bil mereka
secara online. Pada masa yang sama,
pemilik premis boleh memantau maklumat
dan pembayaran bil penyewa mereka. Ke
arah menambah baik pengurusan
pembayaran bagi pelanggan agensi
kerajaan dan swasta yang mempunyai
akaun yang banyak dan penggunaan yang
tinggi, kemudahan e-Bayaran Pukal
disediakan melalui eServices ini.
(200866-W)
150
pelanggan kuasa biasa (OPC) dalam tempoh

10 tahun akan datang. Di samping itu,
Bahagian Pembahagian akan memasang
meter pintar sebagai projek perintis untuk
1,000 pengguna pada Tahun Kewangan
akan datang.
Carta 2:
Pelanggan berdaftar dengan eServices
100,522
80,150
Program Penggantian Meter Lama
60,345
Bahagian Pembahagian memulakan satu

program yang sistematik untuk menggantikan
meter elektrik yang berusia lebih daripada
15 tahun. Sehingga Julai 2012, sejumlah
1,145,941 meter telah digantikan.
38,999
21,346
09/10
10/11
11/12
Pengurusan Aset PAS 55
TK
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
Jumlah Pelanggan
Berdaftar
21,346
38,999
60,345
80,150
100,522
Bacaan Meter Sendiri (SMR)
Bacaan Meter Jarak Jauh
Bacaan Meter Sendiri (SMR) merupakan

satu inisiatif baru yang diperkenalkan untuk
menangani aduan berkaitan bil elektrik.
Melalui SMR, pelanggan kategori domestik
diberi pilihan membaca meter mereka
sendiri selama tiga bulan berturut-turut
dan kemudiannya meter akan dibaca oleh
kakitangan TNB pada bulan keempat untuk
proses pengesahan. Pelanggan akan
dimaklumkan melalui SMS atau emel pada
tarikh bacaan meter. Mereka dikehendaki
mengemukakan bacaan meter mereka
melalui SMS ke 15454 atau melalui platform
eServices di laman web TNB dalam tempoh
tiga hari mereka menerima pemberitahuan
ini daripada TNB. SMR membolehkan
bacaan tepat penggunaan elektrik di mana
pelanggan juga berpeluang untuk
mendapat manfaat dari pengurusan
penggunaan elektrik bulanan mereka.
Projek Bacaan Meter Jarak Jauh (RMR) telah

berjaya dilaksanakan untuk 4,500 pelanggan
voltan tinggi dan sederhana (HVMV) dan
60,000 pelanggan kuasa besar voltan rendah
(LV LPC) sepanjang Tahun Kewangan ini.
Teknologi ini, yang meningkatkan kecekapan
operasi, akan dilaksanakan untuk 1,000,000
Setakat Ogos 2011, Bahagian Pembahagian

mengendalikan rangkaian aset bernilai
R M 17.87 b ilio n. U nt uk memas tika n
pengurusan aset yang berkesan dan cekap,
Bahagian ini telah menubuhkan Sistem
Pengurusan Aset (AMS) dan menyediakan
satu Strategi Pengurusan Aset lima tahun
yang disokong oleh Pelan Pengurusan Aset
tahunan. Ini adalah selaras dengan
keperluan BSi PAS 55:2008 Sistem
Pengurusan Aset dan piawaian ISO 55000
mengenai pengurusan aset yang akan
diperkenalkan tidak lama lagi.
205,424
205,424
205,424
229,141
Sep 11
Okt 11
Nov 11
150,628
Jul 11
Ogo 11
100,590
200,000
69,115
400,000
Jun 11
600,000
441,076
800,000
576,676
843,593
1,000,000
716,629
1,200,000
1,145,941
974,676
1,400,000
1,084,217
Carta 3:
Program Penggantian Meter TK11/12
315,157
Jul 12
Jun 12
Mei 12
Apr 12
Mac 12
Feb 12
0
Jan 12
08/09
Dis 11
07/08
Jan-Mei 11
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Jumlah Penggantian
151
Objektif Pelan Bisnes dan Strategi Pengurusan

Aset adalah:
untuk mencapai skor Indeks Kepuasan

Pelanggan sebanyak 7.5
untuk mencapai SAIDI 50 minit dan
untuk mengurangkan kerugian kepada

5%
Objektif-objektif ini melengkapkan misi

Gemilang TNB 2015 iaitu komited untuk
mencapai kecemerlangan dalam produk
dan perkhidmatan kami.
Pelan Pengurusan Aset dikaitkan dengan
objektif bisnes dan sasaran Bahagian di
peringkat kebangsaan serta negeri bagi
satu Tahun Kewangan. Ia memberikan
gambaran inisiatif dan aktiviti utama TNB
yang dirancang untuk Tahun Kewangan
semasa yang penting dalam memenuhi
objektif bisnes Syarikat.
Pelan Pengurusan Aset juga mengesahkan
bisnes teras TNB sebagai business as usual
dan meringkaskan perbelanjaan yang
dirancang Syarikat untuk memastikan
pengurusan aset dan keupayaan risikonya
selaras dengan kemunculan amalan terbaik
antarabangsa.
Kawasan Luar Bandar

Bagi kawasan-kawasan selain daripada
kawasan-kawasan di atas, tempoh
pemulihan bekalan disasarkan kurang
daripada empat jam.
Kawasan Perindustrian
Bagi kawasan-kawasan industri seperti
yang diwartakan oleh Lembaga
Kemajuan Perindustrian Malaysia
(MIDA), bekalan elektrik adalah kritikal,
maka automasi disasarkan untuk
mencapai pemulihan bekalan dalam
tempoh kurang daripada satu minit.
Segmentasi SAIDI membolehkan TNB
menguruskan kawasan sasaran dan
rangkaian masing-masing dengan lebih
berkesan dan cekap. Dalam masa yang
sama, dapat melaksanakan langkah-langkah
yang relevan untuk meningkatkan tempoh
pemulihan bekalan dengan konfigurasi
rangkaian yang lebih baik dan berdaya
harap serta pakej automasi rangkaian.
Pusat Kawalan Pembahagian Serantau
Pusat Kawalan Serantau (RCC) di TNB
memainkan peranan penting dalam
memastikan daya harap, kualiti dan
keselamatan sistem bekalan elektrik. RCC
Pembahagian terletak di dua lokasi:
PENAMBAHBAIKAN DAYA HARAP

BEKALAN ELEKTRIK
Bangsar, di mana terletaknya Bilik-bilik

Kawalan bahagian Metro dan Selatan
(MSRCC)
SCADA
TNB telah menyiapkan pemasangan sistem
Kawalan Penyeliaan dan Perolehan Data
(SCADA) di 94% daripada keseluruhan
pencawang utamanya. Semua pencawang
pembahagian utama disasarkan akan
dilengkapi dengan SCADA menjelang 2015.
Pencawang sokongan di kawasan-kawasan
utama juga dilengkapi dengan kemudahan
SCADA. Sejumlah 1,131 pencawang VCB
dan 343 pencawang RMU sudah dilengkapi
dengan fungsi penuh SCADA.
Dengan pemasangan SCADA, lebih banyak
pencawang dan pencawang voltan sederhana
boleh dipantau dan dikawal dari jarak jauh.
Ini membolehkan anggota kerja di pusat
kawalan untuk memulihkan bekalan elektrik
dengan cepat sekiranya berlaku gangguan
bekalan tidak berjadual, sekaligus
mengurangkan tempoh gangguan seperti
yang direkod oleh SAIDI. Jadual di bawah
menunjukkan pengurangan ketara dalam
SAIDI sejak dua Tahun Kewangan yang lepas.
Seberang Jaya, di mana terletaknya

Bilik-bilik Kawalan bahagian Utara dan
Timur (NERCC)
Segmentasi SAIDI
Dalam usaha untuk mengoptimumkan
sumber dan memberi tumpuan kepada
bidang-bidang yang relevan supaya dapat
memenuhi permintaan pelanggan, Bahagian
Pembahagian melaksanakan segmentasi
sasaran SAIDI mengikut kategori berikut:
Kawasan Bandar
Bagi kawasan-kawasan di bawah
pentadbiran Dewan Bandaraya atau
Majlis Perbandaran, automasi
dimaksimumkan untuk mencapai sasaran
pemulihan bekalan dalam tempoh
kurang daripada 15 minit.
Voltan
TK2009/10
TK2010/11
% Pengurangan
33 kV
58.52
47.03
20%
22 kV
88.16
62.74
29%
11 kV
80.85
72.06
11%
Kualiti Kuasa
Bagi Tahun Kewangan yang dinilai, TNB berjaya mengadakan lima seminar untuk
pelanggan kuasa besar dari pelbagai industri termasuk sektor semikonduktor dan tekstil.
Antara topik yang dibentangkan ialah piawaian Kualiti Kuasa (PQ), kajian kes PQ,
pemantauan PQ dan pengurangan PQ.
Satu buku panduan baru kualiti kuasa, bertajuk A Guidebook for Managing Power System
Harmonics, juga telah dilancarkan yang sejajar dengan prosedur permohonan bekalan dan
keperluan teknikal dalam Kod Pembahagian baru.
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
(200866-W)
152
Ulasan Operasi
Teras Perniagaan
Skim Perlindungan Arc Flash

Satu skim Perlindungan Arc Flash telah dimasukkan ke perkakas suis yang digunakan di
kawasan kritikal untuk memberi perlindungan tambahan kepada peralatan dan menghadkan
potensi tahap kerosakan semasa lebihan flash. Pencawang Masuk Utama (PMU) dan
Pencawang Pembahagian Utama (PPU) yang dipasang dengan sistem ini kurang mengalami
kerosakan akibat lebihan flash berbanding pencawang tanpa sistem ini. Gangguan bekalan
juga berjaya dikurangkan dengan ketara. Sehingga kini, 59 pencawang telah dipasang
dengan skim ini dan TNB mensasarkan pemasangan untuk 50 pencawang setiap tahun.
TEKNOLOGI BARU
TNB memanfaatkan teknologi baru untuk mencapai sasaran prestasinya. Antara teknologi
yang diperkenalkan pada tahun ini ialah:
a.
b.
c.
d.
Penebat penutup H/tiang 11kV

5 MVA Mini PPU 33/11kV
Pre-moulded transition joint
SF6 Pole Top LBS
:
:
:
:
e.
f.
Sistem pemantauan bateri online

SSU bergerak
:
:
g.
Mobile compact substation
h.
Pemutus Litar RMU
i.
j.
k.
l.
m.
PPU mini
Pengesan ultrasonik berarah
Magnetic probe for advanced TEV
Perakam PQ mudah alih
SF6 load break switch
:
:
:
:
:
n.
SCADA-ready line fault
Mengurangkan kerosakan pada tiang S/S terpasang

Mengurangkan SAIDI dan kerugian
Mengurangkan kerosakan disebabkan pada joint
Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltan
sederhana
Mengelakkan kerosakan sistem perlindungan
Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawang
voltan sederhana
Mengurangkan tempoh pemulihan di pencawang
voltan sederhana
Mengurangkan bilangan pelanggan yang terjejas
oleh gangguan bekalan
Pencawang utama kawasan luar bandar
Alat diagnostik
Alat diagnostik
Alat diagnostik
Mengurangkan kerosakan pada talian atas voltan
sederhana
Mengurangkan pemulihan talian atas voltan
sederhana
Tarif Elektrik
Pada akhir tahun 2011, Kerajaan telah memperkenalkan mekanisme Tarif Galakan (FiT) dengan
tujuan mempromosi pembangunan Tenaga Boleh Baharu (RE) di Malaysia. Sumbangan FiT
sebanyak 1% telah dikenakan ke atas semua pelanggan TNB, kecuali pelanggan domestik dengan
penggunaan elektrik bulanan 300kWh dan ke bawah, berkuatkuasa mulai 1 Disember 2011. Dana
RE akan digunakan untuk membangunkan

projek dan inisiatif RE, dan ianya akan diuruskan
oleh Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga
Lestari (SEDA) di bawah Kementerian Tenaga,
Teknologi Hijau dan Air.
Di samping itu, bermula 1 Disember 2011,
bil elektrik akan menyatakan jumlah subsidi
yang dibayar oleh Kerajaan. Ini adalah
untuk mewujudkan kesedaran orang awam
mengenai peningkatan kos menjana
elektrik dan beban yang ditanggung oleh
Kerajaan untuk mengekalkan tarif yang
berdaya saing di negara ini.
TNB juga masih meneruskan pemberian
diskaun kepada pelanggan-pelanggan
tertentu, seperti sekolah-sekolah dan institusi
pengajian tinggi milik kerajaan, rumah-rumah
ibadat dan rumah-rumah kebajikan, sebanyak
10% ke atas bil elektrik mereka. Ini berjumlah
RM78.84 juta (12 bulan sebenar belum
diaudit) pada tahun yang dinilai. Pemberian
diskaun 10% ini juga turut ditawarkan
kepada institusi-institusi pengajian yang
ditaja sebahagiannya oleh Kerajaan bagi
menyokong sistem pendidikan di Malaysia.
153
PERNIAGAAN
BUKAN TERAS
Bahagian Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian TNB disokong oleh bahagian-bahagian lain dalam Kumpulan yang
memanfaatkan pengetahuan dan kepakaran masing-masing untuk memastikan agar TNB beroperasi sebagai sebuah usahaniaga
dinamik dan terurus yang mampu memenuhi janjinya untuk Keeping the Lights On. Bahagian-bahagian sokongan tersebut,
antaranya terdiri daripada Bisnes Baru & Projek Utama, Kewangan Kumpulan, Perancangan, Hal Ehwal Korporat, Perkhidmatan
dan Perolehan Korporat.
Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama adalah

sebuah bahagian baharu yang dibentuk pada
tahun 2012 untuk menerajui pertumbuhan
perniagaan bukan utama (non-regulated)
TNB di dalam dan di luar negara. Bahagian
tersebut akan mengawal selia dan menyatukan
semua peranan dan perkhidmatan
pembangunan perniagaan di bawah satu
bumbung untuk memanfaatkan pengetahuan
dan kemampuan Kumpulan yang meluas
dalam menyediakan rangkaian perkhidmatan
berkaitan tenaga.
Bahagian Kewangan Kumpulan
bertanggungjawab melaksanakan strategi
keseluruhan pengurusan kewangan TNB. Ia
turut menggalas fungsi kewangan
konvensional dalam laporan kewangan dan
pengurusan, percukaian, bajet, kewangan
Korporat dan operasi perbendaharaan. Di
samping itu, bahagian tersebut turut
menjalankan aspek perancangan kewangan,
pembangunan perniagaan, pengurusan risiko

seluruh usahaniaga dan perhubungan
pelaburan dalam perniagaan Kumpulan.
Bahagian Perancangan terdiri daripada
jabatan-jabatan yang bertanggungjawab ke
atas perancangan strategik, perancangan
dan pembangunan bersistem, serta
aktiviti perolehan tenaga. Jabatan-jabatan
tersebut bekerjasama untuk merumus dan
melaksanakan strategi jangka panjang TNB,
memastikan bekalan nasional yang boleh
berdayaharap serta menguruskan aktiviti
perolehan tenaga, termasuk perjanjian
pembelian tenaga (PPA).
Bahagian Hal Ehwal Korporat & Komunikasi
memastikan supaya Kumpulan berkomunikasi
secara berkesan dengan pelanggan dalaman
dan luarannya bagi mengekalkan hubungan
rapat dengan pelbagai pihak berkepentingan
TNB dan membina jenama TNB. Bahagian
tersebut turut mengawal selia yayasan

Kumpulan, Yayasan Tenaga Nasional (YTN), di
mana melaluinya TNB menyokong keperluan
pelajaran dan kebajikan para pelajar yang
layak dan menyediakan bantuan kepada
mereka yang tidak berkemampuan. Di
samping itu, Hal Ehwal dan Komunikasi
Korporat turut menyelaras aktiviti Pengurusan
Perhubungan dan Kawal Selia.
Bahagian Perkhidmatan Korporat
dipertanggungjawabkan untuk mengurus dan
memastikan keselamatan semua hartanah
dan aset TNB di samping menyediakan
perkhidmatan logistik, pengurusan projek dan
sokongan perundingan.
Bahagian Perolehan menyokong bahagianbahagian lain dengan merumus dasar-dasar
perolehan berkesan dan melaksanakan
inisiatif rantaian bekalan strategik yang
mempertingkatkan aktiviti perolehan.
Ulasan Operasi
Perniagaan Bukan Teras
Ulasan Operasi
(200866-W)
154
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
BISNES BARU
& PROJEK
UTAMA
Naib Presiden
BAHAGIAN BISNES BARU & PROJEK UTAMA
Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama telah ditubuh untuk melaksanakan
strategi baharu yang disasar untuk mengembangkan perniagaan TNB di
peringkat global sambil melancarkan bahagian dan proses perniagaan
untuk pengembangan ke luar negeri. Sebelum ini, fungsi tersebut dipikul
oleh Jabatan Pengurusan Pelaburan dan Bahagian Pembangunan
Perniagaan Kewangan Kewangan, dan Bahagian Pembangunan Aset
Penjanaan Kumpulan.
Penggabungan ketiga-tiga bahagian jabatan tersebut ke dalam satu organisasi
akan memastikan:
Penyelarasan yang lebih berkesan dalam menentukan strategi untuk

projek-projek baharu, termasuk pembidaan bagi projek-projek
penjanaan baharu.
Aliran data dan maklumat yang lebih cekap dan berkesan, serta
perkongsian pengalaman daripada projek yang telah lalu.
Mengoptimumkan kepakaran dalam bahagian untuk mencipta

kelebihan daya saingan bagi TNB. Contohnya, kepakaran dalam
pembangunan penjanaan tempatan boleh digunakan untuk
usahaniaga penjanaan di luar negeri sementara kepakaran dalam
pembangunan perniagaan di luar negeri boleh membantu pembidaan
pelbagai projek baharu di dalam negeri.
Fungsi utama Bahagian Bisnes Baru & Projek Utama termasuk memantau
portfolio pelaburan anak-anak syarikat TNB, melaksanakan pembangunan
projek penjanaan, pembidaan bagi kapasiti penjanaan tenaga baharu dan
membangunkan perniagaan baharu di dalam dan luar negeri.
155
Anak Syarikat
Perniagaan
Projek/Pencapaian
Prospek
Penyedia Sistem Penyejukan

Kawasan dengan Penyimpanan
Tenaga Termal.
Menyiapkan 95% daripada loji

Penyejukan Kawasan di KLIA2
PV02, untuk membekalkan
tenaga penyejukan kepada
Bangunan Terminal Utama di
Malaysia Airports Holdings
Berhad dan Kompleks Bersepadu.
Penggabungan, pengambilalihan
dan pengembangan projek
Sistem Penyejukan Kawasan.
Mengkhusus dalam Pemilikan

Pembangunan Projek, Tenaga,
Pemerolehan dan Pembinaan dan
Operasi dan Penyenggaraan
Menyeluruh.
Di Abu Dhabi, pengujian dan

pentauliahan loji 8,000RT dan
30,000RT masing-masing telah
diselesaikan pada Mei 2012 dan
disasar untuk disiapkan pada
Oktober 2012.
Projek pengurusan tenaga untuk

bangunan Kerajaan.
Penyedia penyelesaian tenaga

hijau dan perkhidmatan untuk
pembangunan, operasi dan
penyenggaraan projek tenaga
boleh diperbaharui.
Perunding kepada Unit

Perkongsian Swasta Awam bagi
stesen hibrid solarnya dan sistem
bekalan kepada kawasan
pedalaman Sarawak.
Kajian sistem tenaga untuk

pemaju RE masa hadapan.
Terlibat dalam audit kualiti

tenaga dan kecekapan tenaga.
Membangunkan stesen hibrid

untuk RPS Kemar di Grik.
Peluang di rantau ASEAN dan

Timur Tengah.
Mengilang alat suis melalui

usahasama dan kerjasama
dengan rakan perniagaan.
Kontrak untuk membekalkan

Berjaya membekal stesen
sistem pemutus litar gas ke
janakuasa yang ditauliah dan
menyediakan penyenggaraan dan Pakistan, Vietnam dan Indonesia.
pemulihan alat suis.
Menawarkan kontrak turnkey

servis stesen janakuasa
penghantaran dan pembaharuan,
kejuruteraan stesen janakuasa dan
reka bentuk dan penyenggaraan
dan pembaikan khusus bagi
peralatan bervoltan tinggi,
sederhana dan rendah.
Ditauliahkan Sijil ISO 9001:2008,

ISO 14001 dan OHSAS
18001:2007 dan produknya
diakredit oleh makmal ujian
antarabangsa dengan Sijil Ujian
mengikut Jenis.
TNB Engineering
Corporation Sdn. Bhd.
TNB Energy Services

Sdn. Bhd.
Tenaga Switchgear
Sdn. Bhd.
Menyediakan reka bentuk

kejuruteraan dan penyelesaian
kepada Perusahaan Listrik Negara
Indonesia.
MEMBANGUN PELUANG PERNIAGAAN BAHARU

Dalam usaha untuk mengembangkan perniagaannya di peringkat global, TNB memfokus
terhadap langkah mempertingkatkan asas pendapatannya di dalam negeri dan di pasaran
sedang berkembang yang dijangka akan menampilkan pertumbuhan berterusan dan dinamik.
Walaupun Arab Spring menjadi tulang belakang kepada usaha TNB di Timur Tengah dan
Afrika Utara sepanjang tahun yang ditinjau, namun TNB terus meninjau pelbagai projek
tenaga berpotensi di rantau ini. Di Asia Tenggara, TNB sedang menerokai peluang di
Indonesia, Vietnam dan Bangladesh. Syarikat juga mula meninjau kemungkinan menerokai
perniagaan hiliran bagi mengukuhkan lagi jaminan bekalan bahan api.
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Bisnes Baru & Projek Utama
(200866-W)
156
Ulasan Operasi

Walaupun prospek TNB dicabar oleh
ketidaktentuan global dan pasaran yang
semakin kompetitif, namun kini peluang lebih
luas tersedia berbanding sebelum ini dalam
pasaran tenaga di seluruh rantau ini. Oleh itu,
TNB telah merangka beberapa strategi untuk
memperoleh kelebihan daya saingan,
termasuk mewujudkan maklumat pasaran
yang berkesan dan program perkongsian.
TNB bersedia untuk menjalin kerjasama
dengan syarikat-syarikat terkemuka dalam
industri untuk meluaskan peluang
perniagaannya dan mempertingkatkan
prospek pelaburan jangka panjangnya.
PENGURUSAN PELABURAN
Jabatan Pengurusan Pelaburan dalam
Kewangan Kumpulan menyelia pelaburan
dalam dan luar negeri TNB dengan
matlamat membawa nilai positif kepada
seluruh TNB. Ini dapat dicapai dengan
mengawasi secara terperinci aspek
kewangan dan operasi pelaburan TNB
dalam anak-anak syarikat utama dan
syarikat-syarikat bersekutunya. Jabatan ini
menetapkan hala tuju setiap anak syarikat
dan memantau prestasinya secara
berterusan ke arah mencapai matlamat
jangka panjang TNB bagi meningkatkan
lagi hasil bukan terasnya.
PROJEKPROJEK UTAMA
Projek Dalam Pelaksanaan
Projek Elektrik Hidro Hulu Terengganu
(250MW)
Pembinaan Projek Elektrik Hidro Hulu
Terengganu yang meliputi empat pakej
kerja Kerja Awam Permulaan, Kerja Awam
Utama dan Yang Berkaitan, Kerja Elektrik
dan Mekanikal dan Kawasan Suis Bervoltan
Tinggi. Kerja Awam Permulaan diberikan
kepada AZRB dan telah bermula pada
Januari 2010. Apabila disiapkan pada Mei
2011, tapak projek tersebut diserahkan
kepada kontraktor Kerja Awam Utama, Loh
& Loh Sinohydro JV, yang mana kontrak
telah diberikan pada September 2010
dengan tempoh pembinaan selama

56 bulan. Kontrak Kerja Elektrikal &
Mekanikal pula diberikan pada Oktober
2010 kepada konsortium Alstom Hydro
Malaysia & Alstom Power India Ltd, dengan
tempoh pembinaan selama 55 bulan. Kerjakerja Kawasan Suis Bervoltan Tinggi akan
dilaksanakan oleh Bahagian Penghantaran.
HTJV, sebuah konsortium yang terdiri
daripada SNC Lavalin Inc, SNC Lavalin
Power (Malaysia) Sdn. Bhd., KTA Tenaga
dan G&P Associates, adalah perunding
kejuruteraan bagi projek ini. Operasi
komersial unit pertama disasar akan
bermula pada 16 September 2015, disusuli
oleh unit kedua pada 17 Disember 2015.
Di samping itu, Jawatankuasa Bekalan
Tenaga (ruj: JPT Bil. 4/2011 bertarikh
12 Ogos 2011) telah melulusan cadangan
pelaksanaan pembinaan Loji Tenaga Hidro
kecil (2x7.5MW, 53 GWh/a) di saluran
Terowong Pemindahan Tembat. Ini akan
dilakukan melalui tender berasingan
daripada kontrak utama. Operasi komersial
disasar bermula pada tahun 2016.
Projek Elektrik Hidro Ulu Jelai (372MW)

Kerja Awam Permulaan bagi Projek Elektrik
Hidro Ulu Jelai telah diberi kepada sebuah
konsortium pada Ogos 2010, dengan
tempoh pembinaan selama 12 bulan. Kerja
telah bermula pada Oktober 2010. Kontrak
untuk Jerja Awam Utama dan Kerja
Elektrikal & Mekanikal pula diberi kepada
konsortium yang sama pada Disember
2010 dan kerja telah dimulakan pada Mac
2011. SMEC International Pty Ltd telah
memeterai perjanjian usahasama dengan
SMEC (Malaysia) Sdn. Bhd. sebagai
perunding kejuruteraan bagi projek ini.
Unit pertama disasar akan memulakan
operasi komersial pada Disember 2015,
diikuti oleh unit kedua pada Mac 2016.
Projek Loji Janakuasa Arang Batu Manjung
(1,000MW)
Pada 23 Ogos 2010, Kerajaan telah memberi
TNB kontrak untuk membina sebuah Loji
Janakuasa Arang Batu 1,000MW (Projek)
berdasarkan kepada konsep bina, milik dan
kendali. Bagi tujuan pembiayaan strategik,
157
TNB mengenalpasti TNB Janamanjung Sdn.

Bhd. (TNBJ) sebagai pemilik dan pemaju
projek ini, yang akan mengendalikan loji
janakuasa baharu ini sebagai penjana tenaga
bebas (IPP). Sehubungan itu, TNBJ pula
memberikan kontrak kejuruteraan,
pemerolehan dan pembinaan (EPO) kepada
konsortium ALSTOM-CMC pada 31 Mac
2011, yang juga merupakan tarikh permulaan
kontrak berkenaan. Projek ini terletak
berdekatan dengan Stesen Janakuasa Sultan
Azlan Shah di Manjung, Perak.
Loji tenaga baharu ini akan menggunakan
teknologi dandang supercritical terkini,
yang lebih cekap berbanding dandang
bakaran arang batu biasa. Oleh itu, loji
baharu ini dijangka akan beroperasi pada
tahap kecekapan 39.8%, lebih cekap
berbanding 35% yang dicapai oleh Stesen
Janakuasa Sultan Azlan Shah sekarang. Ini
bererti bahawa dandang ini akan membakar
jumlah arang batu yang lebih rendah,
untuk memastikan pelepasan NOX, SOX, CO2
dan partikel yang lebih rendah.
Laporan Penilaian Kesan Alam Semula Jadi
Terperinci telah diluluskan oleh Jabatan
Alam Sekitar pada 22 Februari 2011, diikuti
oleh kebenaran perancangannya oleh Majlis
Perbandaran Manjung (Perintah
Pembangunan) pada 24 Mac 2011. TNBJ
juga berjaya mencapai tarikh penutup
kewangannya pada 15 November 2011.
Semua dokumen projek berkaitan dengan

loji baharu ini seperti Perjanjian Jual Beli
Tenaga, Bekalan Arang Batu dan Perjanjian
Pengangkutan, dan dua Perjanjian
Perkongsian Kemudahan telah berjaya
ditandatangani pada 15 November 2011.
TNBJ juga memperoleh Lesen IPP daripada
Suruhanjaya Tenaga Malaysia pada
30 Januari 2012 untuk tempoh selama
25 tahun bermula pada 31 Mac 2015
sehingga dan termasuk 31 Mac 2040. Bagi
pengendalian arang batu dari jeti hingga ke
loji baharu ini, TNBJ dan Lekir Bulk Terminal
Sdn. Bhd. (LBT) telah menandatangani
Perjanjian Penggunaan Terminal Jeti No. 2
pada 27 Julai 2012 yang juga diluluskan oleh
pemegang saham Integrax Berhad (syarikat
induk LBT) pada 24 Ogos 2012. Keseluruhan
kontrak EPC ini bergerak mendahului jadual
dan loji ini dijadual akan memulakan operasi
komersial pada 31 Mac 2015.
Projek IPP Kitar Gabungan Lahad Datu
(300MW)
Kerajaan Persekutuan, melalui Unit
Perkongsian Awam Swasta (UKAS),
memberikan projek kepada sebuah
konsortium TNB TNB (50%), Petronas (30%)
dan Kerajaan Negeri Sabah (20%) pada
25 Julai 2011. Loji tenaga ini akan
menggunakan bahan api gas asli daripada
loji LNG Petronas yang dicadangkan di
kawasan yang sama.
Sebuah syarikat projek, Eastern Sabah Power

Consortium Sdn. Bhd., telah ditubuhkan oleh
TNB pada Oktober 2011 untuk melaksanakan
projek tersebut. Berikutan itu, pada Ogos
2012, Perjanjian Langganan dan Pemegang
Saham telah ditandatangani antara Orion
Mission Sdn. Bhd. (yang mewakili TNB),
Petronas Power Sdn. Bhd. (mewakili
Petronas) dan Warisan Harta Sabah Sdn.
Bhd. (mewakili Kerajaan Negeri Sabah) untuk
melanggan saham dalam syarikat projek
tersebut. Kerja-kerja permulaan sedang
dijalankan dengan Kajian Sistem Tenaga
manakala Penyiasatan Geoteknikal telah
diselesaikan pada Julai 2012 dan Laporan
Penilaian Kesan Alam Sekitar masih
menunggu kelulusan daripada Jabatan Alam
Sekitar. Rundingan bagi Perjanjian Pembelian
Tenaga dengan SESB, Perjanjian Bekalan Gas
dengan Petronas dan Perjanjian Pajakan
Tanah dengan POIC Sabah Sdn. Bhd. Sedang
dalam perbincangan. Kontrak EPC ini akan
diberi pada pertengahan 2013 sementara
unit pertamanya dijangka akan memulakan
tugas menjelang akhir tahun 2015.
Projek Tenaga Biomass Jengka (10MW)
FTJ Bio Power Sdn. Bhd. (FTJ), sebuah syarikat
usahasama (JV) antara TNB dan Felda Palm
Industries Sdn. Bhd. (FPI), sedang
membangunkan sebuah loji tenaga 10MW
biomas di Jengka, Pahang, dengan
pembiayaan diperoleh daripada Kuwait
Finance House (Malaysia) Berhad. Projek ini
telah dibangunkan di bawah Program Tenaga
Boleh Diperbaharui (SREP) yang dilancarkan
oleh Kerajaan untuk menggalakkan
penggunaan tenaga diperbaharui sejajar
dengan Dasar Bahan Api Kelima dan untuk
mengurangkan pelepasan gas rumah hijau.
Loji ini terletak di Jengka 9, Mukim Chenor di
Maran, akan menggunakan tandan buah
kosong (EFB) sebagai bahan api utamanya.
Perjanjian Bekalan Bahan Api (FSA) antara FPI
dan FTJ telah ditandatangani untuk bekalan
EFB daripada kilang-kilang kelapa sawit
berdekatan. Perjanjian Operasi &
Penyenggaraan (OMA) yang sahlaku selama
enam tahun akan ditandatangani antara TNB
REMACO dan FTJ.
Ulasan Operasi
(200866-W)
158
Ulasan Operasi
Kerja pembinaan bagi loji tenaga tersebut

telah pun bermula pada Mei 2011 dan
dijangka siap pada Disember 2011. FTJ telah
memperoleh kelulusan Feed-in (FiA) daripada
Lembaga Pembangunan Tenaga Mampan
(SEDA) pada Mac 2012 di bawah dasar Tarif
Feed-in (FiT) yang membenarkan FTJ untuk
menjual tenaga kepada TNB pada RM0.30/
kWh pada tahun pertama operasinya. FTJ
juga telah memohon supaya projek tersebut
didaftar di bawah Mekanisme Pembangunan
Bersih (CDM) sejajar dengan Protokol Kyoto.
Ini akan membolehkan FTJ mengambil
bahagian dalam perdagangan kredit karbon
berasaskan kepada Pengurangan Pelepasan
Diiktiraf (CER). Projek ini dijangka akan
menyumbang kita-kira 35,000 tan dalam
pengurangan pelepasan CO2 setahun.
MOU Kajian Daya Laksana Projek Biogas
Potensi di Ladang Sime Darby
Kajian daya laksana teknikal dan kewangan
bagi potensi loji tenaga menggunakan sisa
kilang kelapa sawit di lading Sime Darby
telah disiapkan pada November 2011.
Pada Februari 2012, Mitsui & Co Ltd
memutuskan untuk tidak melabur dalam
usahasama ini dan menarik diri daripada
MOU tersebut.Pada Julai 2012, TNB dan
Sime Darby bersetuju untuk meneruskan
pembangunan loji tenaga biogas ini di
kilang kelapa sawit terpilih. Sebuah syarikat
usahasama untuk pembangunan dan
pelaksanaan loji tenaga tersebut akan
diperbadankan pada suku pertama tahun
kewangan 2013.
Program pembangunan geothermal ini

telah diberhentikan kerana syarat awal
TNB untuk memperoleh hak eksklusif
dan memajukan potensi yang dikenal
pasti ditolak.
tengkujuh. Dianggarkan sebanyak 22.5GWh

output tenaga boleh dijana setiap tahun.
Kontrak untuk perkhidmatan kejuruteraan
dijangka akan diberi menjelang akhir tahun
2012, sementara operasi komersial dijangka
akan bermula pada akhir 2018.
Projek-projek Baharu
Projek Elektrik Hidro Tekai (155.8MW)
Projek Kitar Gabungan Satu Gandar

(Single Shaft) Jambatan Connaught
(350MW)
Projek yang dicadangkan ini terletak di

Sungai Tekai di daerah Jerantut, Pahang.
Projek ini akan meliputi dua buah empangan
iaitu Empangan Tekai Hulu dan Empangan
Tekai Hilir, yang mana kedua-duanya boleh
menjadi rumah tenaga (powerhouse)
permukaan atau stesen janakuasa. Stesen
janakuasa permukaaan di Tekai Hulu akan
mempunyai kapasiti terpasang unit
penjanaan puncak 150MW sementara Hilir
Tekai akan mempunyai kapasiti terpasang
unit penjanaan beban asas 5.8MW. Skim
yang dicadangkan ini akan mempunyai
kapasiti terpasang berjumlah 155.8MW dan
output tenaga purata sebanyak 274GWh.
Program Pembangunan Geothermal
Projek ini akan menggunakan sebuah

turbin gas M701F3 MHI, yang dipasang
dengan janakuasa dan sebuah turbin wap
dalam susunan satu gandar. Stesen
janakuasa Jambatan Connaught dipilih
sebagai tapak yang paling sesuai kerana
infrastruktur yang sedia ada dan lokasi
yang strategik ke pusat beban. Kajian
Kesan Alam Sekitar sedang dijalankan dan
dijangka akan siap dalam bulan November
2012. Tender EPCC telah disiarkan dan
akan diputuskan pada April 2013. Loji ini
dijangka akan memulakan operasi
komersialnya pada bulan Ogos 2015.
Kapasiti Penjanaan Tambahan Chenderoh
Unit 5
Projek ini akan menambah unit penjanaan
kelima kepada empat unit sedia ada di
skim Elektrik Hidro Chenderoh. Ia akan
memanfaatkan tenaga yang terbazir
daripada limpahan air di Empangan
Chenderoh, khususnya semasa musim
Pada bulan Julai 2012, Kerajaan telah

memberi projek ini kepada TNB dengan
Tarikh Operasi Komersial (COD) bermula
pada tahun 2020 dengan tarif yang
berpatutan. Projek ini akan menggantikan
keperluan kepada tenaga yang bersamaan
dengan loji turbin gas kitar terbuka (OCGT).
Loji ini bermatlamat untuk menyediakan
skim elektrik hidro puncak yang berdaya
maju direka bentuk menurut piawaian
antarabangsa.
159
Projek yang dicadangkan di Telom (132MW),

Sungai Pelus (34MW), Talong Sengoh
(200GWh setahun), Lebir (274MW) dan
Nenggiri (416MW) kini berada dalam pelbagai
peringkat perbincangan/tindakan antara
pengurusan TNB dan pihak berkuasa negeri.
TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd.
TNB Repair and Maintenance Sdn. Bhd. (TNB
REMACO), sebuah unit di bawah Bisnes Baru
& Projek Utama yang menyediakan
perkhidmatan membaiki, menyenggara dan
menguji serta menyediakan komponenkomponen baik pulih. Sepanjang tahun
ini, ia telah mempelbagaikan aktivitinya
ke dalam projek pembangunan dan
penyenggaraan operasi, baik di dalam
mahupun di luar negara.
Tumpuan utama TNB Repair and
Maintenance Sdn. Bhd. (TNB REMACO)
adalah dalam loji janakuasa TNB dalam
bidang perkhidmatan penyenggaraan dan
pembaikan, baik pulih komponen dan ujian
berjadual. Dengan rekod cemerlang selama
30 tahun dalam membaiki dan menyenggara
loji janakuasa, TNB REMACO merupakan
pakar utama dalam bidang berkenaan di
Malaysia. Walau bagamanapun, dari setahun
ke setahun, syarikat tersebut telah
meluaskan perkhidmatannya kepada
syarikat selain TNB dan mempelbagaikan
perniagaannya ke dalam bidang-bidang lain
seperti pembangunan projek serta operasi
dan penyenggaraan (O&M). TNB REMACO
telah dianugerahkan dengan Penyedia
Perkhidmatan Loji Janakuasa Terbaik Tahun
2012 oleh Frost & Sullivan Malaysia
Excellence Awards.
Pada tahun kewangan ini, TNB REMACO
telah mengutip jumlah hasil tertinggi
pernah direkodkan iaitu sebanyak RM543
juta; meningkat RM188 juta berbanding
tahun lepas. Antara kontrak-kontrak utama
yang diperoleh pada tahun ini adalah
Penempatan Semula Set Penjanaan Turbin
Gas Bingkai 6 2X32MW dan Baki Loji dari
Teluk Ewa ke Kemasukan Utama Tawau,
Sabah; dan penyediaan Perkhidmatan
Pengurusan dan Perundingan Projek (PMC)

bagi Pembinaan Loji Kitaran Bakaran Gas
Gabungan 300MW oleh Eastern Sabah
Power Consortium (ESPC) di Lahad Datu,
Sabah. Syarikat tersebut turut menjalankan
kerja-kerja membaik pulih di Pupuk Kaltim,
Indonesia dan Pulau Seraya, Singapura; dan
telah menyiapkan projek kedua di Yaman
bagi Public Electricity Corporation (PEC).
Projek tersebut adalah untuk melaksanakan
Pemeriksaan Kecil 16,000EOH ke atas Turbin
Gas Siemens 3Xv94.2 di Marib Power Station.
Ulasan Operasi
Projek Masa Depan
TNB REMACO telah menandatangani

beberapa Memorandum Persefahaman
(MoU), Perjanjian Usaha Sama (JV) dan
Perjanjian Tanpa Pendedahan (NDA)
dengan rakan-rakan kongsi Malaysia dan
antarabangsa bagi usaha sama luar negara.
Antaranya termasuk:
JV dengan Kharafi National, Kuwait bagi

Shuaibah North, Az-Zour dan Sibayya
untuk kontrak-kontrak O&M
NDA bagi Perkhidmatan Pemulihan dan
Jangka Panjang dengan DHA, Pakistan
Perjanjian Agensi dengan Sawary, Arab
Saudi
MoU with Mashor, Brunei
NDA dengan Crescent Power dan WIKA,
Indonesia
NDA dengan Dyna Synergy dan AYD,
Myanmar
TNB REMACO kini sedang menerokai

peluang-peluang untuk memeterai kontrak
O&M dalam pasaran sasarannya, termasuk:
loji turbin gas kitaran gabungan di

Dairut 2X750MW, Egypt
loji kitaran gabungan 94MW dan
penyulingan air laut di DHA, Pakistan
loji 2X600MW di Duyen Hai, Vietnam
2XBingkai 5 Murphy Oil, Bintulu, Sarawak
Di samping itu, TNB REMACO juga sedang

menerokai kerja jaminan kerosakan di
Yaman; pelbagai projek menyenggara dan
membaiki lain di peringkat antarabangsa,
antaranya termasuk baik pulih turbin gas
dan baki projek loji janakuasa di Vietnam;
serta baik pulih turbin wap di Myanmar.
(200866-W)
160
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
KEWANGAN
KUMPULAN
Ketua Pegawai Kewangan/Naib Presiden
Bahagian Kewangan Kumpulan sentiasa menyokong fungsi utama TNB dalam

Keeping the Lights On dengan memastikan kelanjutan kesihatan kewangan syarikat,
meneroka sumber pendapatan yang baru serta memastikan keputusan pelaburan dan
pengurusan kewangan yang sebaiknya.
Dalam usaha mengukuhkan pengurusan kewangan TNB, Bahagian Kewangan
Kumpulan tidak hanya menguruskan fungsi-fungsi konvensional, malah juga
fungsi-fungsi lain yang berkaitan, seperti yang digambarkan di bawah:
KEWANGAN
KORPORAT
PENGURUSAN
RISIKO
PERANCANGAN
KEWANGAN
PERBENDAHARAAN
BAHAGIAN KEWANGAN
KUMPULAN
PERCUKAIAN
BAJET
PERHUBUNGAN
PELABURAN
PELAPORAN
KEWANGAN DAN
PENGURUSAN
Di samping itu, unit-unit di Bahagian Kewangan Kumpulan juga memainkan peranan

penting dalam:
Memastikan kos TNB berada di tahap yang terkawal
Membantu unit bisnes yang lain dalam membuat keputusan termaklum dalam
aspek kewangan dan komersil
161
16
61
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Kewangan Kumpulan
PENCAPAIANPENCAPAIAN UTAMA
Di sepanjang tahun kewangan 2012, Bahagian Kewangan Kumpulan terus
memainkan peranan penting dalam pengurusan fungsi kewangan Kumpulan TNB.
Antara pencapaian-pencapaian utama adalah seperti yang berikut:
Membantu TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam terbitan Sekuriti Islam
berjumlah RM4.85 bilion bagi pembangunan stesen janakuasa arang batu
berkeupayaan 1,100MW
Melaksanakan inisiatif strategik demi mengoptimakan kos pembangunan

stesen janakuasa arang batu berkeupayaan 1,100MW milik TNB
Janamanjung Sdn Bhd
Menyokong pelaksanaan program SAVE oleh Kementerian Tenaga,

Teknologi Hijau dan Air
Melaksana pengurusan cukai yang hemat sebagai sebahagian daripada

inisiatif pengoptimuman kos
Membuat penyediaan bagi pelaksanaan Regulasi Berteraskan Insentif
MENGOPTIMUM KOS PEMBANGUNAN

STESEN JANAKUASA ARANG BATU
BERKEUPAYAAN 1,100MW MILIK TNB
JANAMANJUNG
Dalam usaha mengoptimumkan kos
pembangunan stesen janakuasa arang
batu berkeupayaan 1,100MW, Unit
Perbendaharaan telah berkolaborasi dengan
TNB Janamanjung Sdn Bhd dalam
melaksanakan pembelian mata wang Dolar
Amerika Syarikat dan matawang Euro
melalui transaksi spot apabila matawang
Ringgit mengukuh berbanding matawang
berkenaan. Pembelian ini ditempatkan
dalam akaun-akaun matawang asing dan
berfungsi sebagai lindung nilai semulajadi.
Dana tersebut akan dilaburkan dalam
deposit matawang Dolar Amerika Syarikat
dan matawang Euro sehingga tarikh
pembayaran projek.
MEMBANTU TNB JANAMANJUNG DALAM TERBITAN SEKURITI ISLAM

Dalam tahun ini, Unit Kewangan Korporat telah membantu TNB Janamanjung Sdn
Bhd dalam terbitan Sekuriti Islam berjumlah RM4.85 bilion di dalam mata wang
Ringgit selama 20 tahun bagi membiayai kos pembangunan stesen janakuasa
arang batu berkeupayaan 1,100MW di Stesen Janakuasa Sultan Azlan Shah
Manjung, Perak.
Sekuriti Islam tersebut yang berdasarkan struktur Ijarah, telah diberi penarafan AAA
jangka panjang oleh RAM Ratings. Semasa tempoh book-building, Sekuriti Islam
tersebut telah mencatatkan 4.76 kali lebihan langganan dan membawa kupon di
antara 3.80% dan 4.90%. Terbitan Sekuriti Islam ini telah memenangi beberapa
penghargaan iaitu Asia-Pasifik Bond Deal of the Year oleh Projek Kewangan
Antarabangsa (PFI) dan The Ijarah Deal of the Year sempena Islamic Finance News
Annual Awards.
MENYOKONG PROGRAM SAVE

Unit Perbendaharaan telah diberi
kepercayaan untuk melaksanakan
pembayaran bagi program Sustainability
Achieved via Energy Efficiency (SAVE), satu
inisiatif oleh Kementerian Tenaga, Teknologi
Hijau dan Air. Program ini berhasrat untuk
mengalakkan orang ramai menggunakan
barangan elektrik yang menjimatkan tenaga
melalui pemberian rebet untuk pembelian
penghawa dingin dan peti sejuk. Sebagai
menyokong program ini, lebih 6,000
transaksi pembayaran telah dilaksanakan
dalam tahun kewangan 2012.
(200866-W)
162
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Kewangan Kumpulan

MELAKSANA PENGURUSAN CUKAI YANG
HEMAT
Unit Percukaian telah memudahkan TNB
dan anak-anak syarikat TNB, di dalam
mahupun di luar negara dalam melaksanakan
pelbagai inisiatif perancangan cukai yang
strategik termasuk usaha berterusan dalam
mendapatkan insentif fiskal dan pengecualian
cukai daripada kerajaan di samping
melaksanakan usaha-usaha pematuhan
kepada kehendak perkembangan undangundang cukai yang terkini. Pencapaianpencapaian utama bagi tahun ini adalah:
Mendapatkan kelulusan insentif dan

pengecualian cukai yang membawa
kepada penjimatan sebanyak
RM2.1 bilion bagi stesen janakuasa
berkeupayaan 1,100MW TNB
Janamanjung Sdn Bhd
Mendapatkan pengecualian cukai

sebanyak RM267 juta yang sekaligus
mengurangkan struktur kos modal TNB
MEMBUAT PENYEDIAAN BAGI REGULASI

BERTERASKAN INSENTIF
Penyediaan bagi Regulasi Berteraskan
Insentif yang telah diperkenalkan oleh
Suruhanjaya Tenaga masih diteruskan dan
Bahagian Kewangan Kumpulan melalui Unit
Perancangan Kewangan dan Perakaunan
Bahagian merupakan sebahagian daripada
Kumpulan Kerja yang telah diberikan
kepercayaan bagi memastikan TNB
mematuhi rangka kerja yang telah
digariskan di dalam Panduan Pelaksanaan
Regulasi. Di antara tugasan utamanya
adalah pembangunan Model Keperluan
Hasil yang lebih kukuh dan komprehensif,
Kos Modal Purata Berwajaran Regulasi,
Model Kos Servis dan pembangunan
Rangka Kerja Perakaunan Regulasi sebagai
melengkap dan menyokong inisiatif
Regulasi Berteraskan Insentif.
PROSPEK DAN JALAN KE HADAPAN

Tahun kewangan 2012 pada awalnya adalah
mencabar bagi kedudukan kewangan TNB
kerana kenaikan kos bahan api akibat
kekurangan bekalan gas terutamanya dalam
suku tahun yang pertama. Walau
bagaimanapun, pemberian pampasan oleh
Petronas dan kerajaan telah membantu
mengurangkan beban ini.
Di arena global, kelembapan ekonomi di
Amerika Syarikat dan China dan krisis
hutang yang berpanjangan di Eropah telah
menyebabkan susut nilai matawang Ringgit
berbanding matawang Dolar Amerika
Syarikat. Perkara ini juga menjejaskan kos
operasi TNB.
Walaupun dengan keadaan pasaran yang

tidak menentu, Bahagian Kewangan
Kumpulan akan terus menyokong
kemampuan dan aspirasi pertumbuhan
Kumpulan bagi melindungi kelangsungan
kewangan TNB, khususnya berkaitan
dengan likuiditi. Bahagian ini akan terus
berusaha bagi merealisasikan inisiatifinisiatif pengurusan kos yang efisyen dan
efektif, dengan tumpuan khusus kepada
penambahan nilai dalam tahun kewangan
2013 bagi memastikan kewangan yang
mapan. Dalam langkah Kumpulan ke arah
peluasan global, Bahagian ini akan terus
memainkan peranan utama dalam
usaha-usaha untuk mencapai objektif
strategik TNB.
Meninjau kehadapan, perkara-perkara yang

menjadi fokus utama dalam sektor tenaga
elektrik adalah bidaan terbuka bagi stesenstesen janakuasa baru, pelaksanaan Regulasi
Berteraskan Insentif, pelaksanaan mekanisma
penyaluran kos bahan api yang efektif dan
pembaharuan perjanjian-perjanjian
pembelian tenaga dengan penjana-penjana
tenaga bebas.
163
PERANCANGAN
Naib Presiden
PENCAPAIAN-PENCAPAIAN UTAMA
Pampasan kewangan akibat kekurangan bekalan gas asli

Pembidaan kompetitif untuk loji janakuasa baharu
Pelaksanaan Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive Based Regulation, IBR)
Kemajuan pelaksanaan Pelan Strategik 5 Tahun TNB GEMILANG 2015
Bahagian Perancangan telah diberikan mandat untuk mencapai tiga matlamat utama
seperti berikut:
Memastikan bekalan tenaga yang mencukupi, berdaya harap dan kompetitif bagi
memenuhi keperluan permintaan tenaga elektrik negara
Memastikan semua aktiviti yang berkaitan dengan perolehan tenaga termasuklah
perundingan dan pengurusan Perjanjian Pembelian Kuasa (PPA) dengan penjana
bebas dan perdagangan tenaga elektrik merentasi sempadan ditadbir secara efektif,
profesional dan mematuhi syarat-syarat yang terkandung di dalam PPA
Memastikan formulasi dan pelaksanaan pelan strategik jangka panjang TNB
adalah selaras dengan visi, misi dan objektif strategik
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
(200866-W)
164
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Perancangan
PENGURUSAN ISUISU STRATEGIK

UTAMA
Kesan Kekurangan Bekalan Gas, Tindakan
dan Pampasan
Industri tenaga mula mengalami gangguan
bekalan gas pada awal tahun 2010 dan
menjadi bertambah buruk pada bulan
Disember 2010 disebabkan kebakaran yang
berlaku di pelantar Bekok C Petronas. Bagi
memastikan bekalan elektrik yang berterusan
(keep the lights on), T N B t e r p a k s a
menggunakan bahan api alternatif (minyak
dan diesel) yang kosnya adalah lima hingga
enam kali lebih tinggi berbanding gas. TNB
juga terpaksa membeli tenaga yang
lebih mahal dari negara-negara jiran bagi
memastikan kelangsungan bekalan.
Berikutan keputusan Kerajaan untuk
melaksanakan mekanisma perkongsian kos
disebabkan oleh kekurangan bekalan gas,
TNB dibayar pampasan dua pertiga
daripada kos tambahan bahan api yang
ditanggungnya. Setakat ini, TNB telah
menerima sebanyak RM2,046 juta pada
Januari 2012 sebagai pampasan untuk
tempoh Januari 2010 Oktober 2011 dan
sebanyak RM356 juta bagi tempoh
November 2011 Mac 2012. TNB juga
dijangka menerima sebanyak RM751 juta
sebagai pampasan untuk perbezaan kos
bagi baki tempoh tahun kewangan 2012.
Pembidaan Kompetitif untuk Memenuhi

Keperluan Kapasiti Penjanaan pada Masa
Hadapan
Memandangkan permintaan bekalan elektrik
kian meningkat dan tamatnya tempoh
operasi penjana sedia ada (termasuk penjana
kuasa bebas generasi pertama), terdapat
keperluan untuk menjamin dan menambah
kapasiti penjanaan baru. Ini dilakukan melalui
proses pembidaan kompetitif antarabangsa
yang dipantau oleh Suruhanjaya Tenaga (ST).
Setakat ini, ST telah menjemput pembidapembida untuk menyertai dua trek
pembidaan kompetitif. Trek 1 mensasarkan
loji janakuasa kitaran padu (combined cycle)
di Prai yang berkapasiti antara 1,000MW
hingga 1,400MW manakala Trek 2
mensasarkan perlanjutan tempoh operasi
penjana sedia ada bagi jumlah kapasiti
sebanyak 2,500MW. Pelaksanaan Trek 1 dan 2
adalah untuk memenuhi keperluan kapasiti
bagi tahun 2016 dan 2017.
Kawalselia Berdasarkan Insentif (Incentive
Based Regulation, IBR)
Pihak ST telah memperkenalkan rangka kerja
kawalselia tarif yang baru yang dikenali
sebagai Kawalselia Berdasarkan Insentif (IBR).
Objektif rangka kerja ini adalah untuk
meningkatkan kecekapan utiliti elektrik
seterusnya menambahbaik ketelusan dalam
menentukan tarif pelanggan. Ciri-ciri utama
IBR adalah seperti berikut:
a.
Pemisahan perakaunan entiti-entiti

bisnes TNB
b.
Pelepasan Ketidakseimbang Kos

(Imbalanced cost pass through),
termasuk mekanisma pelepasan kos
bahan api
c.
Mekanisma insentif bagi penunjuk

prestasi
d.
Penentuan pulangan yang berpatutan

kepada TNB
e.
Keputusan dan proses penentuan tarif

(tempoh pengawalseliaan)
f.
Perundingan dengan pihak

berkepentingan dan pelanggan
berkaitan semakan tarif
g.
Laporan dan kawalselia akaun
Bahagian Perancangan yang mengetuai

pasukan silang bahagian (cross-divisional
team) telah mengadakan beberapa siri
mesyuarat dan perbincangan bersama ST
bagi memastikan keberkesanan pelaksanaan
IBR kelak. Majlis IBR (IBR Council) yang
diketuai oleh CEO dan dianggotai ahli-ahli
Jawatankuasa Eksekutif Kumpulan TNB telah
ditubuhkan pada Jun 2011 bagi mengurus,
menyelaras dan menyelia pelaksanaan IBR.
Selain itu, segala maklumat dan data yang
dihantar ke ST akan dipantau oleh Majlis IBR
dan pasukan petugas IBR TNB (TNB IBR
Council and taskforce).
165
Ulasan Operasi
Pihak ST telah mengeluarkan garis panduan

pelaksaan pengawalseliaan IBR (IBR Regulatory
Implementation Guidelines (RIGs)) dan pelan
pelaksanaan bagi tempoh percubaan IBR
bermula September 2013 hingga Ogos 2014.
Seterusnya, tempoh pertama pengawalseliaan
penuh IBR akan bermula dari September 2014
hingga Ogos 2017.
telus di samping menyalurkan data berkaitan

bahan api yang diperlukan. Setakat ini, prinsip
dan pengiraan ICPT/FCPT telah dipersetujui
oleh ST dan bakal dibentangkan kepada
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air
bagi mendapatkan kelulusan.
Mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api

(FCPT) Berkala
Bersama-sama dengan ikrar Keeping the

Lights On, TNB sentiasa memperluaskan
amalan dan strategi bisnes yang menyokong
pembangunan lestari merentasi nilai
rangkaian organisasi. Pembangunan ini
boleh dibahagikan kepada dua kategori
utama yang mencerminkan asas industri
pembekalan elektrik iaitu pihak pembekalan
dan permintaan. Pihak pembekalan
merangkumi penjanaan, penghantaran dan
pembahagian rangkaian elektrik, manakala
sektor permintaan meliputi penggunapengguna elektrik.
Di bawah mekanisma Pelepasan Kos Bahan Api

(FCPT), Kerajaan telah secara prinsipnya
meluluskan semakan harga gas asli, arang batu
serta pelarasan tarif elektrik setiap enam bulan
bermula 2009. Semenjak itu, setiap semakan
tarif elektrik yang telah dilakukan turut
mengambil kira semakan harga gas dan arang
batu. FCPT adalah penting untuk TNB kerana ia
mengambil kira perubahan harga pasaran bagi
arang batu serta peningkatan kos bahan api
yang tidak dapat dielakkan dengan pengenalan
LNG dalam campuran penjanaan.
Pelan dan Projek Grid Pintar: Projek

perintis rangkaian yang mempunyai
kehilangan rangkaian yang rendah dan
berdaya harap yang lebih tinggi telah
dikenalpasti di kawasan komersial Bukit
Bintang, kawasan industri Bayan Lepas
dan Medini (Wilayah Iskandar Johor).
Kerajaan telah bersetuju untuk
menyediakan pembiayaan melalui Akaun
Amanah Industri Bekalan Elektrik (AAIBE)
untuk inisiatif-inisiatif Grid Pintar.
Penyelidikan, Latihan dan Pembinaan

Kapasiti: Pusat penyelidikan dan latihan
TNB, iaitu Centre for Renewable Energy,
Institute of Energy Policy and Research
(IEPRe) dan ILSAS telah menjalankan
pelbagai kajian berkaitan jejak karbon
(carbon foorprint) serta menyediakan
latihan untuk pengurus-pengurus tenaga.
Di samping itu, pusat ini turut
membangunkan peralatan/proses-proses
cekap tenaga (EE) dengan memanfaatkan
kepakaran dan penyelidikan dalaman TNB.
Inisiatif-inisiatif TNB dalam Menyokong

Opsyen Tenaga Bersih Lestari
Pihak Pembekalan:
Bahagian Perancangan yang mengetuai
pasukan tarif silang bahagian telah ditugaskan
untuk terlibat bersama-sama agensi-agensi
Kerajaan yang berkaitan dalam pelaksanaan
semakan semula tarif, termasuklah
pelaksanaan FCPT. Di dalam RIG 8 rangka
kerja IBR, pihak ST telah mencadangkan
pelaksanaan mekanisma yang dikenali sebagai
Pelepasan Ketidakseimbangan Kos
(Imbalanced Cost Pass Through (ICPT)) di
mana FCPT akan membentuk komponen
utama dalam mekanisma tersebut. TNB telah
bekerjasama dengan ST bagi membangunkan
dan menghalusi formula ICPT/FCPT agar lebih
Sokongan berterusan untuk Teknologi

Penjanaan Berkarbon Rendah (Low-Carbon
Generation Technologies): Ini termasuk
pembangunan loji janakuasa Bio-jisim
berkapasiti 10MW di Jengka Pahang, loji
hidro mini, hibrid solar dan projek bio-gas
di samping penambahbaikan kecekapan
loji janakuasa TNB dengan mengguna
teknologi terkini. TNB turut mengukuhkan
komitmennya untuk membangunkan
Tenaga Hijau melalui penglibatan dalam
Program Tenaga Yang Boleh Diperbaharui
Kecil (Small Renewable Energy Programme
(SREP) serta rangka kerja Feed-in-Tariff (FiT).
Pihak Permintaan:
Pengurusan Sektor Permintaan (Demand

Side Management, DSM) dan Inisiatif
Kecekapan Tenaga (Energy Efficiency, EE):
Ini termasuk analisis DSM merangkumi
skim tarif/insentif, kajian serta projek
perintis respon permintaan (Demand
Response). Ia juga meliputi komunikasi
berterusan dan program kesedaran melalui
media dalaman dan luaran tentang amalanamalan kecekapan tenaga di bangunanbangunan TNB serta pengurangan
penggunaan kertas di pejabat.
(200866-W)
166
Ulasan Operasi

PROSES PEMANTAUAN GEMILANG 2015
PERINGKAT
KORPORAT
KPI Pengurusan
(dari Balanced Score card
Bahagian)
28 Inisiatif-inisiatif Utama
(dari Pelan Operasi Tahunan)
Dipantau oleh Jabatan Perancangan Strategik (Setiap Suku Tahun)

PLATFORM
PEMANTAUAN
PERINGKAT
BAHAGIAN
Pelan Kerja Terperinci bagi Inisiatif-inisiatif Utama yang Kritikal

Dipantau melalui Mesyuarat Perancang Strategik (Setiap Suku Tahun)
KPI Bahagian, Inisiatif-inisiatif Utama dan Pelan Kerja

Terperinci bagi semua Inisiatif-inisiatif Utama
Dipantau oleh SMOD Bahagian (Bulanan)
Semua perkembangan ini diselaraskan

melalui Green Renewable Energy and
Energy Efficiency Roundtable yang juga
dikenali sebagai GREENER TNB. Matlamat
utama GREENER TNB adalah untuk
menyelaras semua inisiatif hijau yang
dilaksanakan oleh entiti-entiti bisnes dan
anak-anak syarikat TNB. Ia juga untuk
menetapkan peranan badan-badan
tersebut dalam Polisi Tenaga Hijau TNB
yang luas rangkumannya. Portal GREENER
telah diwujudkan untuk menyebar luas
peranan GREENER serta sebagai platform
untuk menimbul kesedaran terhadap
tenaga hijau kepada warga kerja.
Inisiatif Penambahbaikan Industri Bekalan
Elektrik Malaysia (MESI)
Memandangkan negara sedang menghadapi
cabaran dalam memastikan bekalan elektrik
yang berterusan dan berpatutan, Kerajaan
telah melancarkan beberapa inisiatif untuk
meningkatkan kecekapan dan ketelusan
industri tenaga, dan memastikan kadar tarif
pengguna yang kompetitif. TNB menyokong
penuh usaha penambahbaikan MESI melalui
beberapa inisiatif, bengkel dan penglibatan
bersama Kerajaan. Ini termasuklah Makmal
Penambahbaikan MESI (MESI Reform Lab),
Polisi Tenaga Negara yang Baharu (New
National Energy Policy), Pelan Pengurangan
Subsidi (Subsidy Reduction Plan), Kawalselia
Berdasarkan Insentif (Incentive Based
Regulation, IBR) dan KETTHA/MyPower MESI
Reform. TNB juga menyokong programprogram yang berkaitan khususnya Model
Ekonomi Baru (New Economic Model, NEM),
Pelan Transformasi Ekonomi (Economic
Transformation Plan, ETP) dan Pelan

T r a n s f o r m a s i K e r a j a a n (Government
Transformation Plan, GTP).
JAMINAN BEKALAN BAHAN API

Bekalan Gas Asli dan Gas Asli Cecair
(Liquified Natural Gas, LNG)
Pada tahun 2011, bekalan gas purata kepada
sektor tenaga yang berjumlah hanya 924
mmscfd adalah di bawah keperluan sektor
tenaga iaitu 1250 mmscfd. Oleh yang
demikian, TNB tidak berupaya untuk
menggunakan kesemua loji-loji janakuasa
yang menggunakan gas sebagai bahan api
untuk memenuhi keperluan pengguna. Oleh
itu, bahan api alternatif seperti arang batu,
medium fuel oil (MFO) dan diesel telah
diguna dan bekalan elektrik juga telah
diimport dari negara jiran dengan harga
enam kali ganda kos gas untuk memastikan
bekalan yang berterusan walau apa jua
kosnya (to keep the lights on at all costs).
Namun, masalah bekalan gas dijangka
pulih dengan pengoperasian Loji
Pengegasan Semula LNG (Re-Gasification
Terminal, RGT) di Melaka pada penghujung
2012. Ini membolehkan TNB menggunakan
Gas Asli Cecair (LNG) yang diimport bagi
mengatasi masalah kekurangan bekalan
gas di sektor tenaga.
Kajian Jangka Panjang Campuran Bahan
Api untuk Penjanaan Elektrik
Unit Perancangan Penjanaan, Bahagian
Perancangan bekerjasama dengan
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan

Air, Suruhanjaya Tenaga, MyPower, dan Unit
Perancang Ekonomi di Pejabat Perdana
Menteri untuk merangka kajian jangka
panjang campuran bahan api untuk
penjanaan elektrik di Semenanjung Malaysia.
Kajian tersebut adalah penting untuk negara
yang berdepan dengan pelbagai cabaran
untuk membekalkan tenaga elektrik
berterusan. Masalah seperti pengurangan
gas yang berterusan, tekanan akibat
peningkatan harga gas dan kebergantungan
kepada gas asli cecair yang mahal dan
diimport pada masa hadapan telah memaksa
negara menyemak semula kajian campuran
bahan api sedia ada. Untuk memastikan
bekalan elektrik sentiasa selamat, berdaya
harap dan mapan, kajian campuran bahan
api yang seimbang harus mengambil kira
kesediaan sumber domestik and risiko
berkaitan sumber import dan keadaan
negara asal. Kajian tersebut juga merangkap
sebagai panduan strategik untuk pelan
perolehan bahan api dan pelan peluasan
sistem penjanaan pada masa akan datang.
Pelaksanaan, Pemantauan Dan
Perkembangan Pelan 5 Tahun GEMILANG
2015
Pemantauan Pelan Tindakan Utama untuk
setiap Inisiatif Utama di bawah GEMILANG
2015 adalah penting untuk memastikan TNB
mencapai sasaran dalam meluaskan bisnes
dan perkhidmatan di peringkat global
menjelang 2015. Pelan Tindakan Utama
setiap Bahagian dan KPI tahunan dipantau
untuk memastikan ianya selari dengan aktiviti
pelan bisnes dan rancangan KPI tahunan. Ia
167
juga untuk meningkatkan kecekapan dalam

melaksanakan pelan tindakan dan aktiviti. Di
peringkat korporat, status Pelan Tindakan
Utama GEMILANG 2015 dan KPI tahunan TNB
dilaporkan kepada Pengurusan Tertinggi
pada setiap suku tahun.
PERANCANGAN DAN PEMBANGUNAN

SISTEM JANGKA PANJANG
Opsyen Penjanaan Baru Jangka Panjang
Unit Perancangan Penjanaan, Bahagian
Perancangan telah bekerjasama dengan
Suruhanjaya Tenaga dalam meneliti dan
mengkaji pelan peluasan sistem penjanaan
jangka panjang. Hasil kajian tersebut telah
dibentangkan kepada Jawatankuasa
Perancangan dan Pelaksanaan Tarif
dan Bekalan Elektrik (JPPPET) yang
dipengerusikan oleh Menteri Tenaga,
Teknologi Hijau dan Air. Kajian tersebut
mengambil kira kesemua stesen janaelektrik
hidro yang besar dan berpotensi (lebih
30MW) sebagai opsyen untuk mempelbagai
campuran bahan api negara. Selain itu, ia
turut mengambil kira stesen janaelektrik
thermal berkecekapan tinggi seperti loji
janakuasa arang batu berkecekapan 40%
dan loji janakuasa gas berkecekapan 50%60%, import tenaga dari Sarawak &
Sumatera dan pembangunan loji janakuasa
nuklear bagi jangka masa panjang.
PENGURUSAN KUALITI DAN INISIATIF

LAINLAIN
Bahagian Perancangan berusaha
memperbaiki proses perancangan dan
operasi melalui inisiatif kualiti seperti
Kawalan Operasi Perancangan melalui
Penambahbaikan Proses selaras dengan ISO
9001:2008. Setakat ini, sebanyak 29 proses
dan 30 arahan kerja telah diadakan untuk
Bahagian Perancangan. Proses tersebut
telah dan akan terus dipantau dan
d i ta m b ahb aik m elalui p r o ses audit
dan inisiatif lain. Audit terbaru telah
menyaksikan perubahan jenis audit iaitu
dari procedural ke process, dan Bahagian
Perancangan telah bersedia untuk
menerima perkembangan tersebut. Budaya
Process Standardisation and Improvement
(PSI) telah diterapkan dengan sepenuhnya
oleh Bahagian dan pengurusan telah
menunjukkan komitmen yang kuat untuk
memperbaiki pelaksanaan proses tersebut.
Dalam masa yang sama, Bahagian
Perancangan sedang mengukuhkan
semangat kerjasama melalui program
Ganbatte, yang juga membantu melahirkan
budaya positif di kalangan warga kerja.
PROSPEK
Bahagian Perancangan telah menghadapi
banyak cabaran di dalam tahun kewangan
ini, terutamanya masalah kekurangan gas
yang telah memberi kesan yang besar dan
mendalam kepada syarikat. Namun,
masalah ini telah diselesaikan melalui skim
pampasan oleh Kerajaan.
Dengan keadaan ekonomi global yang
tidak menentu terutamanya di Eropah,
tahun-tahun mendatang dijangka akan jadi
lebih mencabar. TNB menghadapi cabaran
tambahan seperti sumber tenaga asli yang
semakin berkurangan, harga LNG yang
tidak menentu, pelaksanaan Kawalselia
Berdasarkan Insentif (IBR) dan masalah
alam sekitar yang semakin meruncing.
Berdasarkan senario-senario tersebut,
peranan Bahagian Perancangan akan
menjadi lebih kritikal dalam mengenalpasti
dan menggunakan peluang yang
mendatang supaya TNB akan dapat
merealisasikan Pelan Strategik 20-tahun.
Pelan Pembangunan Penghataran

Proses perancangan untuk sistem
penghantaran dijalankan setiap tahun
untuk memastikan bekalan kuasa di
Semenanjung Malaysia mencukupi dan
selamat, sesuai dengan perkembangan
keperluan elektrik dan pada masa yang
sama mematuhi syarat-syarat Kod Grid
Malaysia (Malaysian Grid Code). Proses
perancangan juga mengambil kira analisis
mengenai keselamatan dan kecukupan
sistem tersebut melalui kajian simulasi yang
komprehensif. Ia turut mengenalpasti lokasi
yang sesuai untuk loji janakuasa akan
datang dan memastikan keperluan
penggantian kuasa yang mencukupi.
Ulasan Operasi
(200866-W)
168
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
PERKHIDMATAN
& HAL EHWAL
KORPORAT
Dato Roslan
R
bin Ab Rahman
Ketua Pegawai
P
Korporat
PEJABAT KETUA PEGAWAI KORPORAT
Bahagian Perkhidmatan dan Hal Ehwal Korporat adalah sebuah bahagian
baharu yang menggabungkan fungsi yang dahulunya digalas oleh Bahagian
Hal Ehwal Korporat dan Bahagian Perkhidmatan Korporat, meliputi
hal-hal penguatkuasaan dan pengurusan pemegang berkepentingan.
Salah satu bidang tumpuan utama bahagian ini adalah penglibatan dan
pendidikan pemegang berkepentingan. Dalam era perubahan pantas
seperti masa kini, TNB perlu memastikan supaya kepentingan dan daya
maju perniagaannya dilindungi. Antara cabaran yang dijangka bakal
dihadapi oleh dalam jangka masa terdekat adalah Kawal Selia Berdasarkan
Insentif (IBR) di mana pihak penguatkuasa akan memperkenalkan insentif
dan denda industri berdasarkan ukurujuk antarabangsa.
Rangkaian akses gas terbuka juga bakal menampilkan cabaran kerana ia
merangkumi penggarisan pelbagai peraturan dan kod seperti Akta Gas,
Kod Rangkaian Gas dan Kod RGT.
Justeru, Ketua Pegawai Korporat akan bertanggungjawab untuk mengurus
perkara-perkara tersebut dan pelbagai cabaran lain, dan pada masa
yang sama, turut memastikan agar tanggungjawab sosial korporat (CSR)
berperanan sebagai suatu kaedah strategik untuk mempertingkatkan
imej TNB.
169
HAL EHWAL KORPORAT & KOMUNIKASI

TNB telah sekali lagi memenangi Anugerah
BrandLaureate Kategori Jenama Terbaik
Kuasa Utiliti 2011/2012. Sebagai Bahagian
yang bertanggungjawab menguruskan
jenama dan imej TNB, Hal Ehwal Korporat
berbangga dengan pengiktirafan daripada
pihak luar terhadap kekuatan dan identiti
syarikat. Hanya melalui inisiatif komunikasi
strategik Bahagian inilah reputasi TNB
sentiasa dapat diperkukuhkan.
Adelina Iskandar
Naib Presiden
Satu lagi bukti bahawa reputasi TNB kian

mendapat pengiktirafan dalam pasaran
ialah apabila Syarikat diletakkan pada
kedudukan Ke-8 dalam 100 Most Valued
Brands di Malaysia melalui kajian selidik
yang dijalankan oleh Brand Finance
Consultancy Pte. Ltd (Singapura).
Dalam tahun kewangan 2012, Bahagian Hal
Ehwal Korporat meneruskan sokongan
komunikasi dan penjenamaan Kumpulan,
dengan memfokuskan inisiatif kecekapan
tenaga. Ini telah dijayakan melalui
pengiklanan bercetak serta usaha-usaha
promosi. TNB telah mengeluarkan iklan
dalam akhbar New Straits Times (NST) yang
memberi tip-tip penjimatan tenaga dengan
mengunakan kartun Dato Lat. Syarikat juga
mengedarkan mentol kecekapan tenaga
pada acara-acara komuniti.
omuniti.
Bahagian ini juga telah menjalankan Kempen

Kesedaran Kecekapan Tenaga sebagai usaha
bersama dengan WWF Earth Hour 2012 untuk
selama lima hari mulai 13 Mac 2012 di
Kaunter Pusat Khidmat Pelanggan yang
terpilih, TNB telah mengedarkan pelekat
kereta untuk mempromosikan Tenaga Boleh
Diperbaharui. TNB mengkukuhkan imej
sebagai peneraju tenaga hijau semasa
Earthweek 2012, apabila Syarikat
menganjurkan beberapa aktiviti pendidikan
untuk meningkatkan tahap kesedaran orang
ramai terhadap kecekapan tenaga. Di
samping itu, Bahagian Hal Ehwal Korporat
juga terus bekerjasama dengan FOMCA
dalam program kesedaran kecekapan tenaga.
Hal Ehwal Korporat juga memulakan
kempen kesedaran orang ramai mengenai
cabaran yang dihadapi oleh TNB dalam
semangat Keeping the Lights On dengan
konteks bahan api yang semakin
berkurangan dan kos yang semakin
meningkat. Satu program khas 18 episod
telah disiarkan melalui Buletin Utama TV3
untuk menekankan isu-isu tersebut kepada
2.3 juta penonton dalam format yang
mudah difahami.
Untuk meningkatkan hubungan TNB dengan
media, pelbagai komunikasi media dan
bengkel pengurusan krisis termasuk lawatan
ke pihak media telah dianjurkan untuk
Pengurusan Kanan Syarikat. Taklimat media
juga distrukturkan untuk menggalakkan
penglibatan TNB dalam teknologi hijau,
kecekapan tenaga dan tarif.
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Perkhidmatan & Hal Ehwal Korporat
(200866-W)
170
Ulasan Operasi
Hal Ehwal Korporat juga memberi tumpuan

kepada TNBs Government Relations Internal
Programme (GRIP), yang bertindak sebagai
platform untuk membincangkan pelbagai
isu dan perkara di peringkat daerah.
Sementara itu, Pengurusan Perhubungan
Kawalselia (PPK) terus menambahbaik
operasinya dengan membangunkan
Pangkalan Data Pematuhan Peraturan
dengan bantuan Perkhidmatan UndangUndang dan Jabatan Teknologi Maklumat
dan Komunikasi (ICT). PPK bertindak sebagai
sebuah pusat depositori bagi kesemua isu
pematuhan kawal selia TNB.
Selain menguruskan pihak berkepentingan
luar TNB, Hal Ehwal Korporat juga aktif
dalam mengendalikan aktiviti-aktiviti sosial
bagi pekerja Syarikat, antaranya termasuk
Jom La Futsal dan Jom La Smash. Di
samping itu, warga kerja juga boleh
mengikuti perkembangan terkini korporat
menerusi pelancaran SMS blasts, paparan
berita kilat, Bersama CEO dan juga NewsTube.
Hal Ehwal Korporat terus menyediakan

perkhidmatan komunikasi dan penjenamaan
untuk menyokong Kumpulan TNB dalam
menegakkan imejnya di kalangan semua
pihak berkepentingan.
PROSPEK
Melangkah ke hadapan, Hal Ehwal Korporat
telah menyemak dan mengatur strategi
inisiatif komunikasi dan rangkaiannya sejajar
dengan GEMILANG 2015, untuk memberi
perkhidmatan yang lebih baik kepada pihak
berkepentingan luar dan dalam TNB.
Satu Polisi komunikasi yang kompresif telah
disediakan untuk memastikan konsistensi
dalam pengurusan penyampaian maklumat.
Hal Ehwal Korporat juga sedang dalam proses
mengkaji semula dan mengemaskinikan
buku panduan Identiti Korporat untuk
memenuhi keperluan persekitaran sekarang.
Aktiviti-aktiviti sosial juga diperluaskan

kepada kanak-kanak sekolah Tadika TNB.
Kidz Art Class dianjurkan di galeri Syarikat
bagi menggalakkan penggunaan seni.
171
Ulasan Operasi
Md. Jailani Abas

Pengurus Besar Kanan
PERKHIDMATAN KORPORAT
Sebagai rakan kongsi perniagaan kepada bahagian teras dan subsidiari TNB, Bahagian
Perkhidmatan Korporat (CSD) ko
komited untuk memastikan TNB memenuhi objektifnya
dengan menyediakan perkhidmatan
perkhidmat sokongan serta operasi sehari-hari yang cekap dan
Kumpulan dalam bidang keselamatan dan risikan, perolehan
berkesan. CSD menyokong Kumpu
projek, pengurusan aset dan arkib, kerja-kerja yang berkaitan
tanah dan izinlalu, pengurusan proj
seni bina, penyelenggaraan bangunan,
bangu
pengurusan kenderaan dan angkutan, pelepasan
kastam, set penjana mudah alih ((genset) dan perkhidmatan pengurusan perkhidmatan
CSD menjalankan tugas meluas ini melalui jabatan-jabatan
telefon dan mel di ibu pejabat. CS
Perkhidmatan Risikan, Perkhidmatan Harta, Perkhidmatan
teras iaitu Keselamatan dan Perk
Logistik, Pengurusan Tanah & Izinlalu
Izinla dan Jabatan Perkhidmatan Sokongan sendiri.
(200866-W)
172
Ulasan Operasi

Jabatan ini juga telah mendapat
kelulusan daripada Polis DiRaja Malaysia
(PDRM) untuk kuasa penyiasatan di
bawah Kanun Tatacara Jenayah (CPC).
Susulan itu, Unit Penyiasatan Jenayah
telah ditubuhkan dengan cawangan
di setiap negeri untuk menyiasat
kesalahan-kesalahan di bawah Kanun
Keseksaan berkaitan aset TNB.
PENCAPAIAN
Pencapaian CSD sepanjang tahun di bawah
tinjauan yang dinyatakan seperti berikut
mengikut jabatan teras masing-masing.
Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu
(LWMD)
Dalam usaha untuk mengurangkan

bantahan daripada pemilik tanah dan
mengurangkan kos perolehan tanah
dan pembinaan, satu pelan jangka
panjang sedang dilaksanakan untuk
tanah rizab dan tanah diwartakan yang
diperlukan oleh TNB, terutama untuk
koridor talian penghantaran. Dengan
memanfaatkan teknologi baru melalui
kerjasama dengan UNITEN, TNB
merancang Koridor Talian Penghantaran
20 Tahun dengan menggunakan
Inovasi Geomatik yang melibatkan
metodologi kerja ukur baru dengan
penggunaan perisian GIS. Projek ini
sedang dilaksanakan dengan kerjasama
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia (JPBD), Jabatan
Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM)
dan pasukan Sistem Penyebaran
Maklumat Geospatial Korporat (CGIS).
Pada masa yang sama, perolehan tanah
bagi izinlalu akan dilakukan melalui
Akta Pengambilan Tanah 1960 dan Akta
Bekalan Elektrik 1990. Sehingga kini,
Johor, Perak dan Negeri Sembilan telah
bersetuju dengan penggunaan Akta
Pengambilan Tanah 1960, yang akan
mempercepatkan proses perolehan
tanah dan mengurangkan kos berkaitan.
Jabatan Perkhidmatan Keselamatan &
Risikan (SSID)
SSID berjaya melaksanakan Sistem

Pengurusan Keselamatan Bersepadu
(ISMS) di Zon Utara (Perak, Pulau Pinang
& Kedah/Perlis), Zon Tengah (Kuala
Lumpur, Selangor & Putrajaya) dan Zon
Selatan (Johor, Melaka & Negeri
Sembilan). Untuk menyokong ISMS,
pasukan ronda dan respons telah
ditubuhkan di zon-zon kritikal.
Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD)
PSD terus mengembangkan ruang kerja

TNB melalui pembelian dan penyewaan
bangunan dan ruang pejabat, serta
melalui pengubahsuaian. Yang boleh
dibanggakan ialah perolehan sebuah
Bangunan pejabat 11-tingkat untuk
dijadikan pejabat Pengurus Besar
(Selangor) dan Pengurus Kawasan
(Subang Jaya) Bahagian Pembahagian.
PSD juga mencapai pembentukan nilai
daripada aset terbiar dan pengurusan
aset berjumlah RM51.52 juta.
Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD)
LSD kini beroperasi sebagai pusat

sehenti bagi perkhidmatan set penjana,
menguruskan set penjana milik TNB dan
vendor swasta. Untuk meningkatkan
kecekapan Pengurusan Set Penjana,
beberapa pusat set penjana telah
ditubuhkan di Lembah Klang (Kelana
Jaya), Wilayah Utara (Chain Ferry) dan
Wilayah Timur (Gong Badak, Temerloh
dan Muadzam Shah). LSD, bersamasama dengan ICT, telah membangunkan
Sistem Pengurusan Set Penjana
Bersepadu (IGMS) untuk menguruskan
permintaan dan bayaran untuk
perkhidmatan set penjana.
Sepanjang tahun ini, LSD telah mencapai
RM39.8 juta dalam penciptaan nilai dari
operasi seharian pengurusan angkutan
dan pengecualian cukai, pengurusan
kenderaan dan perkhidmatan set penaja
mudah alih.
MATLAMAT/OBJEKTIF BAHAGIAN
CSD terus berusaha untuk menyediakan
perkhidmatan yang berkesanan kos kepada
pelanggan dalaman dan luaran, melalui
pelaksanaan projek dan operasi selaras
dengan visi, misi dan strategi TNB. Di
samping menyokong Pelan Strategik TNB,
tumpuan utama CSD adalah untuk
memastikan perkhidmatan keselamatan dan
pengurusan harta dan logistik yang
berkualiti untuk pihak berkepentingan dan
pemegang saham dan menanam keyakinan
di kalangan mereka tentang keupayaan
memperoleh tanah yang diperlukan untuk
projek-projek.
RINGKASAN OPERASI
Jabatan Perkhidmatan Keselamatan & Risikan
(SSID) terdiri daripada empat unit, iaitu
Operasi, Perancangan & Pengurusan Krisis,
Siasatan Jenayah dan Perkhidmatan Sokongan,
yang menyediakan perlindungan keselamatan
kepada ribuan pepasangan TNB di seluruh
negara. SSID juga menyiasat kes-kes berkaitan
jenayah yang melibatkan aset TNB dan
membantu pasukan Projek untuk kemasukan
ke tapak dan kes kecurian kuasa elektrik.
Dalam tahun kewangan 2011/2012, SSID
menyediakan keselamatan untuk pepasangan
strategik dan kritikal TNB seperti stesen
janaelektrik, pencawang 500kV dan 275kV,
gudang wilayah dan pusat kawalan. Ia turut
menyediakan kakitangan keselamatan swasta
untuk pepasangan seperti pencawang 132kV,
PPUs, PEs, Kedai Tenaga, dan pejabat-pejabat
173
Ulasan Operasi
negeri dan daerah. Selain itu, jabatan

menyediakan pengawasan, penguatkuasaan
dan sokongan operasi terhadap pencegahan
kecurian dengan penggunaan teknologi yang
bersesuaian serta operasi risikan, jesteru
melindungi aset TNB.
Jabatan Pengurusan Tanah & Izinlalu (LWMD)
terdiri daripada lima unit, iaitu Unit
Perkhidmatan Penghantaran, Unit
Perkhidmatan Pembahagian, Unit
Perkhidmatan Penjanaan, Unit Perkhidmatan
Geomatik & Teknikal, Unit Perkhidmatan
Perancangan & Sokongan. Antara fungsi
teras jabatan adalah untuk memperoleh
tanah dan izinlalu seperti yang diperlukan
untuk projek-projek Pembahagian,
Penghantaran dan Penjanaan.
Jabatan Perkhidmatan Harta (PSD) terdiri
daripada lima unit yang menyediakan
perkhidmatan sokongan harta kepada bisnes
teras TNB. Ia menjalankan perancangan dan
pembangunan harta, pengurusan projek
dan penyelenggaraan hartanah dengan
objektif meningkatkan nilai aset TNB.
Jabatan Perkhidmatan Logistik (LSD) terdiri

daripada tiga unit armada, Set Penjana
Bergerak dan Pengurusan Angkutan dan
m e m ai nkan p er anan seb agai p usat
bersepadu sehenti yang menyelaras dan
menyediakan perkhidmatan logistik yang
kos efektif dan tepat pada masanya untuk
TNB. Ia bertanggungjawab untuk melantik
bengkel panel, mendapatkan kenderaan
baru dan melupuskan yang lama,
menyediakan set penjana sebagai sokongan
untuk menyemak ketersediaan sistem, dan
menyediakan perkhidmatan angkut.
PROJEKPROJEK UTAMA
SSID melaksanakan Sistem Pengurusan
Keselamatan Bersepadu (ISMS) yang terdiri
daripada modul-modul penghalang,
pengesanan dan tindak balas di Wilayah
Utara, Tengah, Selatan dan Timur. Dengan
menggabung penyelesaian keselamatan
yang berbeza ke dalam satu sistem kawalan,
ISMS memainkan peranan penting dalam
menjaga aset TNB daripada ancaman dan
penceroboh.
LWMD memperoleh tapak dan izinlalu untuk

projek-projek utama, termasuk projek Kg.
Pandan-Ampang Timur 275kV, S.J
Janamanjung 500kV, VALE bekalan pukal Bijih
Besi 275kV Manjung, Ulu Jelai Hydro Projek
275kV, Air Tawar Bukit Merah 275kV, Baharu
Steel 275kV, Eastern Steel 275kV dan Simen
Hongkew 132kV. Ia juga melaksanakan pelan
jangka panjang kepada koridor rizab dan
diwartakan bagi talian penghantaran.
LSD menguruskan Perkhidmatan Set Penjana
Berpusat melalui Sistem Pengurusan Set
Penjana Bersepadu (IGMS) yang telah
dibangunkan bersama dengan ICT. Pusat
Kawalan Set Penjana berpusat telah
ditubuhkan di Kelana Jaya bagi menampung
semua permintaan bagi perkhidmatan set
penjana daripada Penjanaan, Penghantaran
dan Pembahagian.
PSD memperoleh dua bangunan pejabat
berbilang tingkat di Kuala Lumpur dan
Subang Jaya dengan jumlah keluasan lantai
bersih sebanyak 520,000 kaki persegi yang
akan membebaskan TNB daripada menyewa
ruang pejabat di pelbagai lokasi di Kuala
Lumpur, Petaling Jaya dan Shah Alam.
(200866-W)
174
Ulasan Operasi

PENAMBAHBAIKAN OPERASI
CABARAN DAN PROSPEK
Untuk memastikan penambahbaikan yang

berterusan dalam operasi harian, CSD telah
memulakan pelbagai program meliputi
pengurusan sumber manusia, pengurusan
risiko, pemantauan KPI, penglibatan
dengan pelanggan, pengurusan kualiti,
pengurusan pematuhan dan, pengurusan
vendor. CSD juga menyelia perhubungan
TNG dengan rangkaian pelanggan dan
pihak pengawal selia seperti kerajaan
negeri, pejabat tanah, PUSPAKOM, Kastam,
PDRM, Suruhanjaya Pencegahan Rasuah
Malaysia (SPRM) dan pihak berkuasa
tempatan untuk memupuk hubungan yang
lebih baik dengan mereka. Pada masa yang
sama, kajian semula proses utama yang
telah dilakukan untuk menambahbaik
operasi.
CAD menghadapai pelbagai cabaran dalam

usahanya untuk mempertahankan piawaian
perkhidmatan tertinggi. Tugas melindungi
ribuan pepasangan TNB di seluruh negara
memerlukan teknologi, ditambah di
samping usaha sumber manusia.
Sehubungan ini, SSID menerimapakai dan
mematuhi undang-undang yang perlu
manakala terus mengemaskini teknologi
keselamatan. Ia juga bekerjasama rapat
dengan agensi-agensi penguatkuasa untuk
menjalankan fungsi dengan berkesan.
PETUNJUK PRESTASI UTAMA KPI

C SD m e n g u k u r k u a l i ti produk dan
perkhidmatannya dengan menggunakan
maklum balas daripada pelanggan,
penandaarasan, pengauditan dan melalui
aplikasi KPI. KPI dikenal pasti melalui proses
Perancangan Perniagaan untuk mengukur
prestasi bahagian dalam bidang kewangan,
perkhidmatan pelanggan, proses dalaman
dan pembelajaran & pertumbuhan. KPI
utama CSD adalah pengurusan OPEX,
penciptaan nilai, pengurusan aset,
keselamatan, armada, set penaja mudah alih
(ISMS, IFMS, IGMS), izinlalu dan perolehan
tanah. CSD berusaha untuk memenuhi
kehendak pelanggan dengan menyampaikan
perkhidmatan yang cemerlang.
Sementara itu LWMD, menghadapi dua

cabaran iaitu nilai pasaran yang terus
meningkat bagi tanah yang perlu
diperolehnya serta bantahan orang ramai
terhadap projek-projek TNB, terutamanya
di kawasan bandar. Ini memerlukan kajian
semula yang berterusan terhadap usaha
perolehan tanah.
Satu lagi cabaran ialah pengurusan aset
yang terkurang penggunaan (aset bukan
teras) kepunyaan TNB dengan tujuan
menyemarak nilainya dengan risiko yang
minimum kepada Kumpulan dari segi
pendedahan kewangan. Untuk mencapai
ini, PSD merancang untuk menjalankan
kajian terhadap bidang-bidang tanah
tertentu yang sedia ada.
LSD juga menghadapi cabaran melaksanakan
Sistem Pengurusan Set Penjana Bersepadu
di seluruh negara.
Dalam usaha untuk mengatasi cabarancabaran ini, CSD mengekalkan hubungan
yang rapat dengan kesemua pelanggan dan
pihak berkepentingan, dan beryakinan akan
terus menyokong kecemerlangan perniagaan
TNB pada tahun-tahun akan datang.
175
PEROLEHAN
Ir. Nor Azmi bin Ramli
Dalam usaha untuk merealisasikan Gemilang 2015 Growth, Global, Green,

Bahagian Perolehan terus giat berusaha menunaikan peranan strategiknya
dalam menguruskan fungsi perolehan TNB ke arah pengurusan rantaian
bekalan yang cekap dan berkesan.
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
(200866-W)
176
RINGKASAN OPERASI
Bahagian Perolehan meneruskan usahausahanya untuk mengoptimakan kos-kos
perolehan, menanda aras dan mencontohi
amalan-amalan terbaik perolehan,
membangunkan asas pembekal yang stabil
dan berdayasaing untuk Syarikat,
melaksanakan inisiatif-inisiatif pengurusan
rantaian bekalan dan meningkatkan
kepakaran dan keupayaan perolehan TNB.
Pada TK2012, Bahagian Perolehan telah
memfokuskan aktiviti-aktiviti terasnya
kepada lapan (8) inisiatif utama yang
terkandung dalam Pelan Strategik 5-Tahun
dalam usaha untuk meningkatkan
kecekapan dan keberkesanan perolehan
seperti berikut:
Meningkatkan penciptaan nilai perolehan
Meneroka dan mempromosi bisnes baru

untuk vendor Program Pembangunan
Vendor Bumiputra (PPVB)
Meningkatkan nilai kepada pelanggan

dalaman dan luaran
Membangunkan Polisi dan Strategi

Perolehan Hijau
Melaksanakan amalan terbaik perolehan
Melaksanakan aktiviti-aktiviti menanda

aras Pengurusan Rantaian Bekalan
Antarabangsa
Meningkatkan kepakaran dan

keupayaan perolehan TNB
SOROTAN PENCAPAIAN
Pencapaian penghasilan nilai perolehan

yang kukuh pada TK2012 berjumlah
RM117.56 juta
Menganjurkan Taklimat Komuniti

Perolehan 2012 ke seluruh negara
untuk menyebarkan Pindaan Dasar dan
Perolehan TNB dan Pindaan Dasar dan
Perolehan anak-anak syarikat
Pelaksanaan Sistem Pengurusan Rantaian

Bekalan untuk meningkatkan keupayaan
teknologi sistem ICT perolehan
Misi Bisnes Khas ke Saudi Arabia yang

berjaya menghasilkan potensi jualan
sebanyak RM1 bilion untuk anak-anak
syarikat dan vendor TNB
Melaksanakan Sistem Pengurusan

Rantaian Bekalan ICT
Kejayaan inisiatif-inisiatif utama ini

sebahagian besarnya bergantung kepada
keupayaan dan prestasi operasi lima jabatan
dalam Bahagian Perolehan iaitu Sourcing
Controller, Best Practice and Policies, Shared
Purchasing, Strategic Supplier Management,
dan Human Resources Management &
Administration Services.
Pencapaian Penghasilan Nilai Perolehan

Bahagian Perolehan terus menghasilkan nilai
perolehan yang ketara berjumlah RM166.6
juta pada TK2012 di mana sebahagian
besarnya adalah melalui pembidaan
elektronik, pengecualian cukai dan rundingan
harga. Faktor-faktor lain yang turut
menyumbang kepada pencapaian ini adalah
Pembelian Pukal dan Penyumberan Kategori.
904
1016
1Q
1001
804
4Q
973
794
3Q
961
793
1,000
842
1,200
4Q
1Q
2Q
3Q
1078
Pencapaian Penghasilan Nilai Perolehan
2Q
3Q
4Q
1Q
2Q
4Q
1Q
519
483
1Q
297
173
4Q
281
166
2Q
96
1Q
151
37
200
149
400
267
423
600
464
800
(RMJuta)
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi Perolehan
3Q
TK2007
TK2008
3Q
TK2009
2Q
TK2010
2Q
3Q
TK2011
4Q
TK2012
177
Ulasan Operasi
Pindaan & Penyebaran Polisi dan Prosedur

Perolehan TNB (PPP)
Setelah Pindaan Polisi & Prosedur Perolehan
TNB (PPP) dilancarkan pada TK2011,
Bahagian Perolehan meneruskan penyebaran
PPP baru tersebut ke seluruh Semenanjung
Malaysia yang merangkumi 14 sesi dengan
melibatkan 1,000 pekerja TNB pada TK2012.
Lanjutan dari pindaan tersebut, Bahagian ini
telah mempertingkatkan modul-modul
latihan bersama ILSAS (bagi memastikan
pengemaskinian berterusan) sementara
bimbingan oleh pakar-pakar subjek
dijalankan untuk memastikan latihan untuk
PPP TNB dilaksanakan dengan berkesan.
Dalam usaha untuk memastikan anak-anak
syarikat menjalankan perolehan yang
berkesan mengikut kesesuaian bisnes
masing-masing, Bahagian Perolehan turut
memulakan pembangunan PPP untuk
berlainan anak-anak syarikat, seperti yang
diarahkan oleh Jawatankuasa Audit Lembaga
Pengarah. Sehingga kini, Bahagian ini telah
berjaya menyiapkan deraf PPP untuk Tenaga
Nasional Engineering Corporation (TNEC)
dan Sabah Electricity Sdn. Bhd. (SESB).
Sementara PPP disebarkan dan sesi latihan
dijalankan, keberkesanan pelaksanaannya
dinilai melalui Pemantauan Pematuhan
Perolehan yang dijalankan merentasi
Bahagian-bahagian utama.
Projek Pengurusan Rantaian Bekalan TNB

Sebagai salah satu usaha untuk pemantapan
masa hadapan, Bahagian Perolehan telah
merancangkan penglibatan Supply Chain
Management (SCM) system yang menyeluruh
dalam pelan bisnes 5-tahun untuk 20102015. Sistem ini adalah bertujuan untuk
meningkatkan keupayaan teknologi TNB
untuk melaksanakan amalan terbaik dalam
proses-proses perolehan, penganalisaan dan
penyeragaman proses-proses kerja bagi
mewujudkan potensi nilai dan mengekalkan
kecekapan, ketelusan, dan keselarasan.
Sistem SCM ini merangkumi modul-modul
seperti E-tender, E-Contract Management,
Supplier-Buyer Service Portal, Spend analytics,
dan Supplier Relationship Management. Sistem
ini melibatkan proses-proses perolehan dari
hujung ke hujung dan amalan-amalan terbaik
yang dapat mengurangkan kos-kos perolehan
dengan mengukuhkan usahasama dengan
pembekal TNB, dan menguruskan prosesproses perolehan.
Penyampaian Anugerah Kepada Pembekal

Dan Kontraktor Cemerlang
Bahagian Perolehan telah menganjurkan
Malam Anugerah Vendor/ Pembekal/
Kontraktor Cemerlang TNB 2012 pada 19
Januari 2012 di Pusat Konvensyen Sime
Darby, Kuala Lumpur. 12 kategori anugerah
telah diwujudkan dengan 38 pencalonan
diterima dari pelbagai Bahagian.
Anugerah-anugerah telah disampaikan oleh
Senator Datuk Awang Adek Hussein,
Timbalan Menteri Kewangan Malaysia.
Acara ini merupakan satu landasan untuk
memberi penghargaan kepada para
pembekal dan kontraktor yang cemerlang
untuk produk dan servis yang dibekalkan
daripada tahun 2010 hingga 2011. Ia juga
dianjurkan untuk mempertingkatkan
perhubungan dan usahasama di antara TNB
dengan pembekal dan kontraktornya.
Sistem ini membuktikan penerimaan TNB ke

atas komuniti pembekal sebagai rakan kongsi
strategik. Sistem ini dijangkakan siap secara
berperingkat-peringkat dan akan beroperasi
sepenuhnya sekitar awal tahun 2013.
(200866-W)
178
Ulasan Operasi
Mesyuarat Kumpulan Program

Pembangunan Vendor (VDP) GLC
TNB telah dilantik oleh Jawatankuasa
Putrajaya bagi Pencapaian Tinggi GLC (PCG)
untuk mempengerusikan mesyuarat
kumpulan VDP GLC. Mesyuarat pertama
yang juga merupakan bengkel telah diadakan
pada 11 Julai 2012 di Hotel Grand Dorsett
Subang dan dihadiri oleh 26 wakil dari 14
GLC. Pembentukan Kumpulan ini merupakan
satu usaha untuk memastikan lebih banyak
GLC berkomited kepada penghasilan
kekayaan nasional dengan melaksanakan
program pembangunan vendor yang
tersusun di syarikat masing-masing. Dalam
mesyuarat tersebut, ahli-ahli berpeluang
berbincang serta mengongsi pengalaman
tentang program pembangunan vendor.
Latihan Strategic Sourcing Methodology
Oleh A.t Kearney Inc.
Pada Februari dan Mac 2012, Bahagian
Perolehan telah melantik A.T. Kearney Inc.,
yang merupakan antara pengamal
perolehan strategik utama dunia, untuk
melatih seramai 30 orang warga kerja
perolehan TNB untuk 7-Step Strategic
Sourcing Methodology untuk membolehkan
TNB memulakan inisiatif Category
Management dan Strategic Sourcing.
Latihan ini telah dijalankan selama 6 minggu
di ILSAS, di mana para peserta diberi
pengalaman secara langsung untuk
melaksanakan usaha strategic sourcing yang
tepat yang merangkumi Spend Analysis,
Category Management, Market Analysis dan
Supplier Relationship Management. Sesi
latihan itu telah memberi pengetahuan
yang mendalam tentang perbelanjaan
perolehan TNB untuk peralatan seperti
transformer, switchgear, produk IT, peralatan
keselamatan kendiri, dan Generation spares,
dan bagaimana untuk menghasilkan inisiatif
strategic sourcing yang paling bersesuaian
dengan maklumat yang dikumpul.
Misi Bisnes Khas Ke Arab Saudi

Susulan kepada jemputan Saudi Electricity
Company (SEC), satu misi bisnes khas ke
Arab Saudi telah dianjurkan dari 25 hingga
30 Mei 2012 dengan sokongan dari
Perbadanan Pembangunan Perdagangan
Luar Malaysia (MATRADE). Para peserta misi
ini terdiri daripada warga kerja daripada
11 syarikat termasuk anak-anak syarikat dan
pembekal TNB.
Objektif misi ini adalah untuk
mempromosikan produk dan servis yang
berkaitan dengan sektor penjanaan kuasa
dan servis yang berkaitan dengan SEC dan
bisnes komuniti Saudi yang bersandarkan
kepada TNB dan jenama Malaysia. e
Permintaan terhadap tenaga elektrik yang
meningkat sebanyak 8% setahun di Arab
Saudi dilihat sebagai satu potensi pasaran
yang besar untuk peluang bisnes, sekali
gus menjadikan misi ini satu inisiatif
penting ke arah peluasan bisnes
antarabangsa dan serantau TNB.
CABARAN DAN PROSPEK
Salaras dengan Gemilang 2015 Growth,
Global, Green, cabaran-cabaran utama
untuk Bahagian ini adalah masih berkaitan
dengan peranan strategiknya untuk
memenuhi jangkaan pihak berkepentingan
yang semakin meningkat dan
mempertingkatkan prestasi operasinya.
Pada TK2012, Bahagian Perolehan terus
berusaha untuk mengadakan peluang
pembangunan profesional yang berterusan
untuk warga kerjanya sepanjang tahun
melalui beberapa siri program latihan
kumpulan kemahiran Perolehan dalam
usaha untuk menghasilkan tenaga kerja
yang berdaya-harap dan berwibawa.
Peningkatan kepakaran dan keupayaan
perolehan TNB melalui program latihan dan

pembangunan kemahiran ini adalah selaras
dengan subjek-subjek mandatori yang
diwajibkan untuk pensijilan Chartered
Institute of Purchasing and Supply (CIPS), dan
ianya adalah amat penting bagi memastikan
persediaan tenaga kerja perolehan di arena
antarabangsa.
Pada masa ini, Bahagian Perolehan sedang
mempertingkatkan usahanya ke arah
melaksanakan Category Management dan
Strategic Sourcing sebagai metodologi
untuk memastikan TNB memperolehi lebih
banyak penghasilan nilai dari pengurusan
rantaian bekalan yang cekap dan berkesan.
Bahagian ini juga telah memulakan inisiatif
penanda-arasan dengan China Light and
Power (CLP), syarikat utiliti terbaik di rantau
Asia-Pasifik dalam bidang perolehan, untuk
mempelajari dan mengadaptasi amalanamalan terbaik Perolehan dalam usaha
untuk memperbaiki prestasi TNB dan
mengurangkan kos-kos perolehan yang
tidak diperlukan.
Penjadualan semula pelaksanaan Sistem
Pengurusan Rantaian Bekalan kepada
TK2013 telah memberikan satu cabaran
yang besar kepada Bahagian ini dalam
merealisasikan satu penambahbaikan
menyeluruh ke atas proses-proses
perolehan melalui landasan ICT. Walau
bagaimanapun, kejayaan projek ini dijangka
akan dapat menambahbaik amalan-amalan
perolehan TNB dan menghasilkan satu
integrasi sistem yang menggunapakai
amalan-amalan terbaik perolehan selain
dari mempertingkatkan kecekapan,
ketelusan dan keselarasan proses-proses
dalam komuniti perolehan.
179
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Sabah Electricity Sdn. Bhd.

SESB terus memainkan peranan penting
bagi memenuhi permintaan bekalan elektrik
yang semakin meningkat di Sabah. Dengan
bantuan Kerajaan, SESB menetapkan sasaran
untuk membolehkan lebih ramai rakyat di
negeri ini menikmati bekalan elektrik sebagai
sebahagian daripada sumbangan kepada
pembangunan sosial dan ekonomi Sabah.
Permintaan untuk bekalan elektrik di Sabah
dijangka meningkat kira-kira 7% setahun
sehingga 2013, dan akan terus meningkat
dengan ketara pada tahun-tahun berikutnya,
sehingga dijangka mencapai kira-kira 1,476
MW menjelang 2019.
Liputan bekalan elektrik di seluruh Sabah
sehingga bulan Disember 2011 adalah 81.5%.
SESB mensasarkan untuk mencapai 95%
bekalan elektrik pada akhir tahun 2012
supaya lebih ramai rakyat di Sabah menikmati
bekalan elektrik. Ini adalah sebahagian
daripada sumbangan SESB kepada
pembangunan sosio-ekonomi Negeri Sabah.
RMjuta
GWh
RMjuta
RMjuta
1,291.7
4,428
1,367.2
543.4
Jualan
Unit Terjual
Kos Operasi
Tuntutan Subsidi Minyak
TK2011
(Dinyatakan)
1,100.2
4,239
1,226.6
547.5
Jualan dalam RM & Unit

RMJuta
Gwh
4,428
1,300
4,030
3,738
1,140
3,221
5,000
4,239
4,000
3,385
3,000
820
2,000
660
500
1,292
980
1,100
Jumlah kerugian operasi adalah pada

RM50.20 juta. Jumlah kos kewangan dan
kerugian tukaran asing bagi TK2012 berjumlah
RM181.34 juta berbanding RM124.07 juta
pada TK2011. Kos Per Unit (CPU) SESB pada
31 Ogos 2012 adalah 34.97 sen/kWj.
TK2012
1,029
Jumlah perbelanjaan operasi yang diaudit

bagi TK2012 berjumlah RM1,367 juta
berbanding RM1,227 juta bagi TK2011
(Dinyatakan semula). SESB menerima subsidi
diesel dan bahan api yang agak besar daripada
Kerajaan Malaysia dan jumlah yang dinyatakan
itu adalah selepas ditolak jumlah subsidi.
Penyebut
954
Jumlah unit yang dijual untuk TK2012 ialah

4,428 GWj berbanding dengan 4,239 GWj
pada TK2011.
1
2
3
4
Butiran
854
Pada TK2012 jualan elektrik di Sabah

meningkat sebanyak 17%, RM1.29 bilion
berbanding RM1.10 bilion yang dicatatkan
pada tahun kewangan yang lalu.
No.
807
KEWANGAN
2007
2008
2009
2010
2011
2012
RMJuta
1,000
Unit (Gwh)
(200866-W)
180
Ulasan Operasi Sabah Electricity Sdn. Bhd.
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
KEJURUTERAAN
Bahagian Kejuruteraan telah dibentuk pada
bulan Jun 2011 untuk merekabentuk
projek-projek pembangunan utama di
samping mempertingkatkan lagi jaminan
kualiti dalam pelaksanaan projek serta
perolehan bahan-bahan. Bahagian ini juga
bertanggungjawab ke atas ujian-ujian
penerimaan kilang dan tapak, audit
pematuhan spesifikasi (SCA) serta
pemeriksaan dan ujian pra-mulatugas
(PIAT) bagi semua projek `turnkey, penjana
tenaga bebas (IPP), program tenaga boleh
dibaharui kecil (SREP) dan projek-projek
bekalan elektrik luar Bandar (BELB).
Antara projek utama yang dilaksanakan
pada tahun di bawah tinjauan ialah:
Talian LILO 132kV Kolopis-Kota Belud

bagi pembinaan Pencawang Masuk
Utama (PMU) di Tuaran
Talian LILO 132kV Beaufort-Penampang

bagi Pencawang Masuk Utama Lansat
di Papar
Pembinaan Pencawang Pembahagian

Utama 1-Sulaman
Inisiatif lain yang dijalankan termasuk:
Kajian prestasi kilat ke atas talian

penghantaran 275/132kV
Pemasangan pengawal atur voltan

22-11kV di Kota Belud
Projek menunjuk ajar pengauditan

tenaga ke atas bangunan komersil
OPERASI
Penjanaan
Jumlah keupayaan terpasang di Sabah
berada pada tahap 1,324MW, iaitu 527.8MW
adalah daripada SESB termasuk 80MW
daripada set penjana sengkuap. 796.2MW
selebihnya datang daripada penjana tenaga
bebas (IPP).
Penghantaran
Untuk meningkatkan lagi perkhidmatan,
SESB telah membentuk Skuad Talian Hidup
pada bulan Mac 2012 di bawah bidang
kuasa Bahagian Penghantaran untuk melatih
anggota kerja berkelayakan dalam
menjalankan tugas-tugas penyelenggaraan
talian hidup tanpa menutup bekalan elektrik.
Sejumlah 17 orang anggota kerja teknikal
telah dihantar untuk latihan talian hidup.
Akhirnya lapan orang telah diberi sijil
kompetens daripada Institut Latihan Industri
Elektrik (EITI) diketuai oleh Stenold Pauli.
Bahagian ini juga telah menggunakan
perkhidmatan helikopter Sabah Air Aviation
Sdn. Bhd. bagi menjalankan tinjauan ke
atas talian penghantaran SESB untuk
memeriksa keadaan talian dan menara bagi
mempastikan ia tidak dipengaruhi oleh
faktor-faktor seperti hakisan. Kerja-kerja
tinjauan ini juga memberi tumpuan
terhadap izinlalu bagi memastikan laluan
berkenaan sentiasa bebas daripada
gangguan seperti pokok-pokok.
Pembahagian
Pada Februari 2011, Pengurusan SESB telah
meluluskan pelaksanaan Skim Bantuan
Pendawaian Luar Bandar (ARWS) dengan
tabung pusingan sejumlah RM5 juta. Skim
tersebut bertujuan untuk membantu
penduduk luar Bandar yang tidak
berkemampuan untuk membayar kontraktor
pendawaian di bawah proses permohonan

elektrik yang biasa. Dengan adanya ARWS,
pemohon akan membayar kos sejumlah
RM510 untuk pendawaian dalaman kepada
SESB dengan bayaran ansuran bulanan
RM14.20 untuk enam bulan pertama diikuti
dengan RM14.16 sebulan untuk jangka masa
30 bulan seterusnya. Sebagai tambahan
pemohon perlu juga membayar wang
cagaran sejumlah RM40 dan RM10 duti
setem apabila menandatangani perjanjian
dengan SESB.
Program tersebut telah dilancarkan pada
bulan April 2011 dengan kerjasama
Persatuan Elektrik Sabah (PES). Kontraktor
yang dipilih dalam program tersebut
hendaklah berdaftar dengan SESB, PES dan
Suruhanjaya Tenaga (ST). Sehingga 31 Ogos
2012, dianggarkan sejumlah 16,080 buah
rumah telah dikenalpasti untuk bantuan di
bawah program tersebut dan sebanyak
2,944 permohonan telah diterima daripada
pelanggan yang mana 2,128 (72.28%) telah
siap. Sementara itu, program berkenaan
telah dilanjutkan sehingga bulan Mac 2013.
SESB juga telah meneruskan Program
Penggantian Meter Lama di kalangan
pengguna domestik, komersil dan
perdagangan di seluruh negeri. Pada tahun
2012, sebanyak 56,052 meter lama telah
diganti.
181
Permintaan maksimum dalam Grid Sabah

pada Tahun Kewangan 2011/12 adalah
sebanyak 828.4MW, iaitu penurunan
sebanyak 0.21% daripada permintaan
maksimum 830.1MW yang tercatat pada
Tahun Kewangan 2010/11.
Sistem Grid Sabah telah merekodkan

Penjanaan sejumlah 5205.83GWh, ini
merupakan peningkat sebanyak 4.87%
daripada jumlah janaan 4,964.28GWh pada
TK2010/2011 sebelum ini.
Permintaan Maksimum Grid Sabah

TK2007/2008 2011/2012
840
Penjanaan Tenaga Elektrik Grid Sabah

830.1
828.35
5,300
5,205.83
820
5,100
Penjanaan Tenaga Elektrik (GWh)
Permintaan (MW)
800
772.8
780
760
740
720
704
700
680
660
4,964.28
4,900
4,700
4,500
4,380.34
4,300
4,132.51
646.9
640
07/08
08/09
09/10
10/11
4,100
11/12
4,821.40
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
Arahaliran Indeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran dalam tempoh lima tahun

yang lalu adalah seperti ditunjukkan dalam rajah di bawah:
Sistem Grid Sabah
263.91
Indeks Ketidakbolehharapan Titik Penghantaran
300
200
154.38
TK07/08
TK08/09
Jumlah Sistem Minit

(Termasuk Insiden
Major GTD)
Jumlah Sistem Minit
(Tidak Termasuk
Insiden Major GTD)
40.13
20.21
TK09/10
Tahun kewangan
Jumlah Sistem Minit (Termasuk Insiden Major GTD)
Tahun Kewangan
20.21
31.58
31.58
50
11.89
100
67.12
150
40.13
Sistem Minit
250
TK10/11
TK11/12
Jumlah Sistem Minit (Tidak Termasuk Insiden Major GTD)
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
154.38
31.58
20.21
40.13
263.91
11.89
31.58
20.21
40.13
67.12
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
SISTEM OPERASI
(200866-W)
182

bisness dan Pelan Operasi Tahunan
bagi 5-Tahun berdasarkan objektif
strategik SESB.
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
SESB Saidi CY2006-2012

4,500
SAIDI
4,030.00
4,000
Tahunan
3,500
Garisan (SAIDI)
Inisiatif/aktiviti tambahan yang akan

diperkenalkan untuk mengukuhkan lagi
aktiviti operasi dan mempercepatkan
serta melancarkan pelaksanaan aktiviti.
Memastikan aktiviti harian dan inisiatif

sejajar dengan objektif Tindakan
Transformasi Strategik Roadmap 2026
(STAR 2026) TK2007TK2026.
Si st em Pengur usan Kes ela ma tan

Maklumat (ISMS) dilancarkan pada 16
Mei 2012 untuk memajukan SESB
kearah memperolehi pensijilan MS ISO
27001:2007 menjelang Disember 2012.
2,867.23
3,000
2,500
1,986.58
1,855.80
2,000
1,500
1,000
687.38
663.87
494.64
442.58
500
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
(Setakat 31 Ogos)
Tahun Kalendar
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 (Setakat
31 Ogos)
SAIDI
(minit/pengguna/
setahun)
4,030.00
1,986.58
1,855.80
2,867.23
687.38
494.64
442.58
(Tahunan
663.87)
PEMBANGUNAN ORGANISASI
Petunjuk Prestasi Utama (KPI) SESB bagi
tahun kewangan 2012 adalah berdasarkan
kepada empat tema strategik iaitu
Meningkatkan Kemapanan Kewangan,
Kepuasan Pelanggan, Meningkatkan Prestasi
Sistem dan Meningkatkan Produktiviti.
Terdapat sembilan objektif strategik dalam
tema-tema strategik di bawah rangka kerja
Kad Skor Seimbang seperti berikut:
1.
Meningkatkan Kemapanan Kewangan

Meningkatkan Kemapanan Bisnes
Mengurangkan Ketirisan/Kebocoran
Hasil
2.
3.
Menambahbaik Prestasi Sistem
Meningkatkan Keselamatan &

Kebolehpercayaan bekalan
Meningkatkan Pembangunan
Sistem Bekalan
Meningkatkan Proses
Penambahbaikan Bekalan
Menambahbaik Produktiviti
Membangunkan Tenaga Kerja

Berkompetan
Meningkatkan Produktiviti
Organisasi
4.
Kepuasan Pelanggan
Meningkatkan Kepuasan Pelanggan
Meningkatkan Kepuasan Pemegang

Saham
Pelan Bisnes 5-Tahun (TK20112015) dan

Pelan Operasi Tahunan (TK2012)
Pengurusan SESB telah menjalankan kajian
Pelan Bisnes 5-Tahun bagi TK20112015
dan Pelan Tahunan Operasi bagi tahun
kewangan 2012 pada 11-13 Mei 2012. Para
peserta dalam sesi tersebut terdiri daripada
Jawatankuasa Pengurusan SESB, eksekutif
terpilih dan ahli-ahli kesatuan tempatan.
Prestasi SESB dianalisis mengikut Pelan
Operasi dan KPI bagi tahun kewangan
2011, dan Pelan Baru Operasi serta KPI
ditetapkan bagi TK2012. Hasil daripada
kajian semula itu, tindakan berikut telah
diambil:
Mengenalpasti jurang antara bisnes dan

sasaran operasi untuk pencapaian
sebenar untuk tujuan mengambil
langkah-langkah pembetulan supaya
sasaran boleh dicapai.
Setiap bahagian di SESB masing-masing

perlu memperkembangkan Pelan
PROJEKPROJEK UTAMA
Bahagian Projek Utama di SESB telah
ditubuhkan pada Mei 2007 bertujuan untuk
menguruskan pelaksanaan projek-projek
Penjanaan, Penghantaran dan Pembahagian
untuk SESB. Bahagian ini komited untuk
memberi perkhidmatan pengurusan projek
yang cemerlang bagi memenuhi keperluan
pelanggan dan memastikan projek-projek
menyiapkan projek mengikut masa yang
ditetapkan serta mengikut belanjawan yang
telah diluluskan di samping menjaga kualiti
yang tinggi.
Sepanjang tahun kewangan 2012, Bahagian
Projek Utama telah terlibat dalam
pelaksanaan 28 projek bernilai RM3,779.3
juta. Tujuh projek telah disiapkan manakala
21 projek lagi masih dalam peringkat
pelaksanaan.
PERKHIDMATAN KORPORAT
Bahagian Perkhidmatan Korporat
memainkan peranan penting untuk
memberi khidmat sokongan bagi
memastikan SESB memenuhi objektifnya.
Pencapaian utama bagi bahagian ini pada
tahun 2012 termasuk seperti berikut:
183
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
1.
Meningkatkan hubungan dengan

pihak berkepentingan:
2.
3.
Pelaksanaan Pelan Komunikasi Tarif

berjaya mengurangkan dengan
ketara bantahan daripada pihak
berkepentingan dan orang ramai.
ii.
Taklimat yang tepat pada masanya

telah diadakan untuk membincang
bekalan tenaga dan inisiatif baru
bersama dengan Ketua Menteri,
Kabinet, Pemimpin Negeri dan
lain-lain pemegang saham yang
berkepentingan.
Pengurusan program bersama
pemimpin masyarakat di Tawau,
Sandakan, Labuan, Papar, Kota
Belud, Ranau, Semporna, Kuala
Penyu, Tenom, Beaufort, Penampang,
Kota Kinabalu dan Beluran.
Peningkatan laman sesawang
korporat SESB.
Menambahbaik hubungan media

menerusi peningkatan program
media seperti yang ditunjukkan
dengan peningkatan laporan positif
media daripada 75% ke 85%
4.
Nasihat guaman serta tindakan

yang berkesan untuk membantu
jabatan yang relevan dalam SESB
bagi mendapatkan:
i.
Pampasan berjumlah RM10

juta bagi kerugian yang dialami
oleh SESB akibat kelewatan
pihak IPP menyiapkan
projek mengikut terma dan
syarat yang termaktub dalam
5.
Gantirugi dalam bentuk

Liquidated Ascertained
Damages berjumlah RM13.5
juta disebabkan IPP gagal
mencapai tarikh operasi
komersil yang dijadualkan
menurut perjanjian pembelian
tenaga dan perjanjian
tambahan;
iii.
RM76,296.64 pungutan
kerugian akibat perihal
mengusik meter dan;
iv.
RM30,122.20 pungutan sewa

tertunggak oleh penyewa.
Memenangi dua kes jenayah ke

atas tindakan yang diambil oleh
Jabatan Kesihatan dan Keselamatan
Pekerjaan bagi ketidakpatuhan
pemantauan bunyi.
6.
Kos penyelenggaraan armada dan

penggunaan minyak bahan api
telah dikurangkan sebanyak 22%
disebabkan oleh penggantian
daripada 38 kenderaan lama
dengan yang baru.
Bagi meningkatkan kesedaran

Cekap Tenaga (EE), poster-poster
dan hadiah korporat yang
berkaitan telah diedarkan kepada
pihak berkepentingan, pelanggan
dan pihak media.
Ceramah cekap tenaga dan pameran

produk cekap tenaga telah diadakan
di Tawau, Sandakan, Labuan, Kota
Kinabalu, Papar, Kota Belud, Ranau,
Semporna, Kuala Penyu, Tenom,
Beaufort, Penampang dan Beluran
melibatkan agensi-agensi kerajaan,
pelajar dan orang awam.
Untuk memenuhi tanggungjawab

sosial korporat, SESB telah
mendermakan peralatan-peralatan
elektrik yang cekap tenaga kepada
badan-badan kebajikan seperti
rumah anak yatim di Tawau dan
Tambunan serta Hospis & Pusat
Dialisis di Sandakan.
Pengauditan tenaga telah dilakukan

di Wisma SESB pada Julai 2011.
Orang awam, termasuk murid-murid

sekolah digalakkan mendaftar dalam
Rakan EE.
Penambahbaikan Pengurusan Integriti

dan Keselamatan
Dengan penguatkuasaan dasar

keselamatan, 16 orang termasuk
empat orang anggota kerja telah
ditangkap kerana pelbagai
kesalahan termasuk kecurian kabel
Untuk terus meningkatkan

Tadbir Urus Integriti SESB, satu
memorandum persefahaman telah
ditandatangani dengan Suruhanjaya
Pencegahan Rasuah Malaysia
(SPRM), sebuah jawatankuasa
etika ditubuhkan dan sesi integriti
kakitangan telah dianjurkan dengan
SPRM.
Promosi Amalan Cekap Tenaga
Penambahbaikan Pengurusan Kos
Menambahbaik pungutan hasil

bukan tarif:
dan penyambungan haram bekalan

elektrik.
Perjanjian Pembelian Tenaga,

yang menyebabkan perlunya
diadakan perjanjian tambahan
kepada Perjanjian Pembelian
Tenaga;
(200866-W)
184
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Ulasan Operasi
Jabatan Perkhidmatan
Undang-Undang (JPU)
Jabatan Perkhidmatan UndangUndang (JPU) menyediakan
perkhidmatan undang-undang
dalaman yang berkualiti kepada
TNB dan anak-anak syarikatnya
untuk menyokong pewujudan
nilai dalam Bisnes Teras, Bisnes
Bukan Teras dan Perkhidmatan
Pengurusan Kumpulan.
RINGKASAN JABATAN
Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang
terdiri daripada tiga Unit yang berbeza dan
satu Seksyen seperti berikut:
Unit Khidmat Nasihat Korporat
Unit ini bertanggungjawab memberi khidmat
nasihat undang-undang mengenai semua
perkara berkaitan dengan bisnes TNB dan
anak syarikatnya termasuk menyediakan
pendapat undang-undang, mendraf,
menyemak dan terlibat dalam rundingan
kontrak seperti kontrak pembinaan, dokumen
projek untuk projek bidaan dalam negara, isuisu berkaitan pemegang saham, pembiayaan
secara konvensional dan/atau Islam, isu-isu
komersil termasuk perjanjian pelesenan dan
perjanjian harta intelek yang berkaitan ICT,
semua kontrak lain yang berkaitan dengan
bisnes TNB dan anak syarikatnya.
Unit Kawalselia & Dokumentasi Perundangan
Unit ini adalah bertanggungjawab untuk
menasihati TNB mengenai isu-isu operasi
undang-undang berhubung dengan bekalan
elektrik, tanah dan perkara-perkara yang
berkaitan dengan pengguna. Ia juga
bertanggungjawab dalam menyediakan

pelbagai jenis perjanjian termasuk PerjanjianPerjanjian Bekalan Elektrik, PerjanjianPerjanjian Bekalan Elektrik untuk Infrastruktur,
Co-generation dan Perjanjian-Perjanjian
Khas. Unit ini juga memastikan pematuhan
TNB terhadap akta-akta lazim, undang-undang
kecil, peraturan-peraturan, terma-terma dan
syarat-syarat lesen TNB serta membantu
dalam mendraf, meminda Akta Bekalan
Elektrik 1990 dan akta-akta lain yang relevan
kepada industri elektrik di Malaysia. Unit ini
juga terlibat di dalam penggubalan dan
pelaksanaan undang-undang baru seperti
tenaga diperbaharui dan kecekapan tenaga.
Unit Litigasi
Unit ini adalah bertanggungjawab
menguruskan, menyelia, menyelaras dan
berhubung dengan peguam panel yang
dilantik dalam semua kes-kes mahkamah yang
berkaitan dengan tuntutan yang dibuat oleh
pihak ketiga terhadap TNB di Malaysia atau
luar negara. Unit ini juga bertanggungjawab
mengendalikan pungutan hutang dan
penguatkuasaan hak-hak TNB terhadap pihak
ketiga. Unit ini seterusnya menguruskan keskes yang melibatkan pertikaian yang dirujuk
kepada Tribunal Pengguna, Mediasi, Adjudikasi
atau Timbangtara.
Seksyen Business Enterprise
Seksyen Business Enterprise menyediakan
nasihat undang-undang bagi projek-projek
tenaga antarabangsa Kumpulan TNB serta
transaksi di luar negara yang mana berkaitan
dengan industri tenaga elektrik. Seksyen ini
juga menyediakan nasihat perundangan
untuk pelbagai projek khas termasuk
projek bidaan serta menjalankan
program pematuhan peringkat korporat
Kumpulan TNB.
185
MENINGKATKAN PERKHIDMATAN
PELANGGAN
Dalam Tahun Kewangan 2011/2012, JPU

memulakan beberapa inisiatif untuk
meningkatkan perkhidmatan pelanggan.
Kesedaran Undang-Undang
Brainstorming/Sesi Dialog
JPU mengadakan beberapa sesi
Percambahan Fikiran/Dialog dengan
Bahagian Pembahagian mengenai isuisu undang-undang untuk meningkatkan
perkhidmatan pelanggan. Sesi-sesi
itu telah diadakan di beberapa negeri
di Semenanjung Malaysia oleh
Unit Kawalselia dan Dokumentasi
Perundangan yang melibatkan eksekutif
dan bukan eksekutif daripada Bahagian
Pembahagian. Tumpuan sesi adalah
terhadap isu undang-undang mengenai
tanah, seperti pencerobohan dan
pengambilan tanah untuk pembinaan
pepasangan TNB, kerja-kerja bayartuntut,
terma dan syarat-syarat pemegang lesen,
pinjaman perumahan kakitangan TNB
dan isu-isu bekalan yang melibatkan
operasi Pembahagian.
SESI PERKONGSIAN ILMU UNIT LITIGASI
JPU menerbitkan dua edisi Legal

Bulletin untuk meningkatkan kesedaran
undang-undang secara menyeluruh
dalam TNB dan bagi mengurangkan
risiko kakitangan tidak mematuhi
undang-undang ketika menjalankan
tugas-tugas harian mereka.
Unit Litigasi secara berterusan berurusan

dengan wakil daripada Bahagian
Pembahagian dari setiap negeri untuk
membincangkan isu-isu bekalan (pengusikan
meter dan tunggakkan bil) dan isu-isu aset
termasuk (kemalangan elektrik dan
kerosakan harta benda). Objektifnya adalah
untuk mendapatkan maklumat terkini
mengenai status kes-kes litigasi di beberapa
negeri dan mewujudkan kesedaran yang
lebih besar daripada pengurusan operasi
dan pengguna untuk mencegah atau
sekur ang- kur angny a meng u rang kan
bilangan tuntutan terhadap TNB.
Akta Perlindungan Data Peribadi 2010

Program Pematuhan Perlindungan
Data Peribadi Tenaga Nasional Berhad
Seksyen Business Enterprise telah
menganjurkan dan menerajui TNB dalam
Program Pematuhan Perlindungan Data
Peribadi sebagai persiapan bagi
pelaksanaan Akta Perlindungan Data
Peribadi 2010 (PDPA). Program ini telah
dilaksanakan sebagai sebahagian
daripada komitmen berterusan TNB
untuk mengekalkan privasi dan
keselamatan maklumat peribadi
pelanggan, pekerja dan individu lain.
Program ini adalah termasuk semakan
dan mengemaskinikan polisipolisi dan
prosidurprosidur Privasi TNB yang
sedia ada, polisi penyimpanan dokumen
dokumen, penyediaan borang-borang
berkaitan pekerjaan dan pengguna dan
mengadakan sesi taklimat dalaman bagi
tujuan meningkatkan kesedaran
mengenai PDPA.
Legal Forum
Unit Khidmat Nasihat Korporat bersamasama dengan Seksyen Business
Enterprise telah menganjurkan Legal
Forum 2012 yang ke-7 pada 27-28
Februari 2012 bertempat di Swiss
Garden Resort & Spa Kuantan. Lebih 80
peserta dari pelbagai bahagian dan
anak-anak syarikat TNB telah menghadiri
forum ini. Para peserta telah diberi
pendedahan mengenai implikasi
undang-undang berkaitan isu-isu
tertentu yang memberi kesan kepada
TNB. Pembentangan telah dibuat
mengenai Bidaan untuk Tenaga Elektrik,
Tenaga Grid Asean, Isu-Isu dan
Cabarannya, Tenaga Diperbaharui,
Penggabungan dan Pengambilalihan
serta Isu Perhubungan Perusahaan
Akibat Penukaran Pemilikan Bisnes Dan
Apakah Yang Patut Anda Lakukan
Apabila Berlaku Sesuatu Kemalangan.
Legal Bulletin
Unit Litigasi juga menjalankan pelbagai sesi

dengan Bahagian Penjanaan, Penghantaran
dan Pembahagian mengenai perkara-perkara
tanah untuk memastikan pematuhan
terhadap Akta Bekalan Elektrik 1990
terutamanya perolehan tanah dan izinlalu.
Akhirnya satu sesi dengan Bahagian Sumber
Manusia Kumpulan telah diadakan bagi
tindakan untuk memungut hutang terhadap
bekas kakitangan dan pemegang biasiswa
mengenai pinjaman perumahan, komputer
dan kereta.
Akta Persaingan 2010 Program

Pematuhan Persaingan Tenaga
Nasional Berhad
Seksyen ini juga telah menganjurkan dan
melaksanakan Program Pematuhan Akta
Persaingan 2010 (CA) yang mula
berkuatkuasa pada 1 Januari 2012.
Program ini telah mengenal pasti aktivitiaktiviti komersil Kumpulan TNB yang
tertakluk kepada CA dan Akta Suruhanjaya
Tenaga 2001. Tindakan yang dilakukan
termasuk menyemak dan mengemaskini
polisi, amalan dan manual berkaitan isu
persaingan yang sedia ada dalam
Kumpulan TNB serta meneliti kontrak dan
perjanjian sedia ada dan mengadakan
sesi taklimat dalaman mengenai konsep
persaingan yang sihat dan adil dalam
sesuatu urusan perniagaan.
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Ulasan Operasi Jabatan Perkhidmatan Undang-Undang (JPU)
(200866-W)
186
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Ulasan Operasi
Pengurusan Produktiviti
dan Kualiti (PQM)
Jabatan Pengurusan Produktiviti
dan Kualiti bertanggungjawab
untuk menggerakkan Tenaga
Nasional Berhad ke arah misi
kecemerlangan produk dan
perkhidmatan. Ini dicapai
terutamanya melalui inisiatif
transformasi strategik, projekprojek peningkatan prestasi dan
program pengurusan kualiti,
program pengurusan
perubahan dan rekayasa
semula proses bisnes.
Pada 15 Mac 2012, PQM telah didaftarkan

sebagai anak syarikat milik penuh Tenaga
Nasional Berhad (TNB) yang menjalankan
perkhidmatan perunding pengurusan yang
dikenali sebagai TNB Quantum Solutions
Sdn. Bhd. (QUANTUM). Tujuannya adalah
untuk menyediakan khidmat rundingan
kepada TNB serta anak-anak syarikatnya
dan juga pihak luar.
Di luar konteks TNB, QUANTUM mengembeling
usaha dan tenaga untuk menjadi kumpulan
perunding pengurusan pilihan di rantau
ASEAN dengan menyediakan penyelesaian
bisnes profesional dalam kecemerlangan
kualiti, penambahbaikan proses bisnes dan
pengurusan perubahan melalui jalinan
kerjasama jangka panjang serta yang
bermanfaat kepada para pelanggannya.
Di dalam TNB, QUANTUM memastikan
pengekalan piawaian pengurusan kualiti
dalam setiap amalan bisnes melalui program-
187
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Ulasan Operasi Pengurusan Produktiviti dan Kualiti (PQM)
program seperti Pasukan Penambahbaikan

Kerja Kumpulan Inovatif dan Kreatif (WITICC) serta 5s.
TNB kini mempunyai lebih 800 daripada
Pasukan Penambahbaikan Kerja yang aktif di
seluruh organisasi dan yang terbaik
antaranya sering menyertai Konvensyen
Kumpulan Inovatif dan Kreatif Peringkat
Kebangsaan anjuran Perbadanan Produktiviti
Malaysia (MPC). Sementara itu, program 5s
TNB memfokuskan kepada program
SAVE (Sustainability Achieved via Energy
Efficiency) sejajar dengan strategi TNB
mendukung amalan hijau.
TNB juga melaksanakan program Process
Standardisation & Improvement (PSI)
yang merupakan inisiatif utama untuk
menggerakkan syarikat ke arah kecemerlangan
bisnes. Secara keseluruhannya TNB kini,
diperakui ISO 9001:2008 dengan pasukan
pasukan ISO dilantik dari kalangan wakil
pengurusan, pengurus kawalan dokumen
serta juruaudit dalaman untuk memantau
dan menambahbaik proses-proses terpiawai.
Sebagai sebahagian daripada pelan

strategik 2015, TNB telah memulakan
Program Perubahan Budaya (CCP)
yang mensasarkan pembentukan dan
pemerkasaan budaya yang bersemangat
dan bertenaga dalam organisasi. Pada
peringkat awal, CCP menggariskan 57
aktiviti utama, setiap satu daripadanya di
dipacu oleh seorang champion. Ketuaketua Program Perubahan Budaya juga
dilantik untuk membantu menyemarakkan
aktiviti tersebut. Bagaimanapun, terdapat
perubahan dalam aktiviti itu supaya dapat
diselaraskan dengan empat tujuhan utama
yang digagaskan oleh Presiden/Ketua
Pegawai Eksekutif TNB, Datuk Wira Ir.
Azman bin Mohd. Sehubungan itu, satu
bengkel untuk membincangkan penjajaran
semula itu telah dianjurkan dan dihadiri
oleh agen-agen perubahan budaya
daripada setiap bahagian dan jabatan
dalam TNB.
(200866-W)
188
Ulasan Operasi
Ulasan Operasi
Perkhidmatan Lain
Grid Nasional
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
MEMULIHARA SUMBER
KITA YANG BERHARGA
Sebagai pengeluar dan pengasih tenaga, kami menggalas tanggungjawab melindungi
alam sekitar kita dengan penuh bangga. Itulah sebabnya kita perlu menerokai sumber
tenaga alternatif yang memberi impak paling minimum kepada alam sekitar kita,
seperti tenaga solar, angin, biomass dan kuasa hidro. Dalam merealisasikan tenaga
yang mampan, kami berusaha agar TNB muncul sebagai peneraju utama
tenaga hijau di Malaysia.
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
192
Inisiatif Utama
Ke Arah
INOVASI
Lebih Cemerlang

TINJAUAN OPERASI
Bahagian ICT
IC sentiasa memastikan segala infrastruktur ICT, sistem dan aplikasi di
TNB berfun
berfungsi secara optimum agar TNB dapat memenuhi keperluan operasi
syarikat sert
serta memberikan perkhidmatan yang cemerlang kepada para pelanggannya.
Bahagian IC
ICT sentiasa memastikan segala perkhidmatan yang diberikan selaras
dengan hala
halatuju strategik bisnes syarikat dan keperluan perniagaan yang dinamik.
Bahagian in
ini secara berterusan mencari peluang-peluang baru dan teknologi terkini
dalam men
meningkatkan kecekapan dan produktiviti pekerja.
Sepanjang ttahun ini, ICT telah melaksanakan beberapa projek yang secara
langsung m
menyokong inisiatif-inisiatif strategik syarikat di bawah Pelan Strategik
TNB Gem
Gemilang 2015. Inisiatif-inisiatif ini akan dikongsikan dengan lebih
mendalam di halaman seterusnya.
193
Inisiatif Utama
Ke Arah Inovasi Lebih Cemerlang
penggunaan sistem ini, ICT secara

berterusan menggalas tanggungjawab
untuk menaik-taraf dan memperbaiki ciriciri serta fungsi sistem ini di samping
meningkatkan fungsi dan kebolehan
sistem bagi memenuhi keinginan
pelanggan dalam menggunakan sistem
ini. Sistem baru ini akan memberi dan
menyediakan pengalaman penggunaan
yang lebih baik kepada pelanggan
dengan terdapatnya keupayaan
menyediakan laporan, sistem
penyelenggaraan yang lebih mudah serta
rekabentuk sistem yang lebih menarik.
PROJEK UTAMA
Customer Relationship Management

(CRM) & Billing
Bahagian ICT bersama Bahagian
Pembahagian sedang melaksanakan
projek CRM & Billing dengan tujuan
untuk memberi perubahan kepada ciriciri serta kebolehan sistem Pengurusan
Perkhidmatan Pelanggan & Pembilan.
Objektif pelaksanaan projek ini adalah
untuk menggantikan sistem satelit
e-CIBS billing dan CRM sedia ada
dengan sistem CRM & Billing yang lebih
fleksibel di mana sistem baru ini akan
menambahbaik perkhidmatan layan diri
pelanggan, dan akan membolehkan TNB
melakukan perubahan terhadap sistem
dengan lebih cepat selaras dengan
perubahan bisnes TNB dan pematuhan
terhadap peruntukan undang-undang
sektor tenaga. Projek ini akan
menggunapakai sistem CRM & Billing
yang khas untuk kegunaan sektor utiliti.
Customer Management System (CMS)

Upgrade
CMS Upgrade ini merupakan projek
penambahbaikan Customer Management
System yang sedia ada yang dibangunkan
oleh ICT dan mula dilancarkan pada
tahun 2009. Sistem layan diri ini yang
membenarkan pelanggan ICT untuk
melapor insiden teknikal atau memohon
untuk mendapatkan perkhidmatan baru
dari Bahagian ICT. Di sepanjang
Supply Chain Management (SCM)

Projek yang masih dalam proses
pelaksanaan ini merupakan salah satu
projek yang menyokong matlamat
strategik Bahagian Perolehan Kumpulan.
Projek ini bertujuan untuk memperbaiki
proses bisnes dengan menggunakan
solusi amalan terbaik untuk proses tender
dan pembelian, analisis perbelanjaan,
pengurusan kontrak, dan pengurusan
perhubungan pembekal. Fasa 1 projek ini
dijangka dapat mengautomasi dan
meningkatkan proses bisnes operasi
untuk memantau polisi serta pematuhan
proses, menguruskan program
pembangunan vendor, memberi
pandangan dan kawalan pembekal secara
menyeluruh di dalam TNB serta
memberikan keterangan secara terbuka
ke atas perbelanjaan perolehan TNB.
(200866-W)
194
Inisiatif Utama
pengurusan log, berkaitan insiden

keselamatan IT, membuat analisis dan
menghantar pemberitahuan kepada
kumpulan sokongan berkenaan
insiden keselamatan tersebut serta
membenarkan Computer Security Incident
Response Team (CSIRT) untuk mengurang
dan menghalang insiden-insiden
keselamatan IT. Pelaksanaan SIEM juga
adalah selaras dengan halatuju kerajaan
yang mengarahkan agar semua Prasarana
Maklumat Kritikal Negara (CNII) mendapat
pengiktirafan ISO 27001.
Application Performance Monitoring (APM)

Sistem yang mula digunakan semenjak
Jun 2012 ini meliputi 22 aplikasi kritikal
dalam TNB. APM adalah merupakan
platform tunggal yang digunakan untuk
memantau prestasi end to end sistem
sekaligus memberikan keterangan
secara terbuka berkenaan prestasi
keseluruhan aplikasi termasuk di lapisan
server, network dan aplikasi. Sistem ini
akan membolehkan ICT memantau
sistem kritikal TNB secara proaktif
dengan menetapkan pelaksanaan
sistem peringatan secara automatik.
Competency-Based Performance
Management System (CBPMS) untuk
Anggota Kerja Bukan Eksekutif
TNB telah menggunakan sistem CBPMS
untuk merancang, memantau dan
menilai kompetensi dan Penunjuk
Prestasi Utama (KPI) Eksekutif dan
penyelia teknikal secara online semenjak
tahun 2003. Kini TNB sedang
melancarkan CBPMS yang baru yang
membenarkan pekerja bukan Eksekutif
untuk menggunakan sistem pengurusan
prestasi ini secara online.
Security Information & Event

Management (SIEM)
SIEM merupakan sistem yang membantu
memberikan maklumat berkenaan
Internal social media Powerfaces

Powerfaces merupakan rangkaian sosial
korporat TNB dan berfungsi sebagai
aplikasi pengurusan pengetahuan untuk
rujukan para pekerja. Ia merupakan
inisiatif yang dijayakan bersama oleh
Bahagian ICT dan Jabatan Komunikasi
Korporat. Dengan pelaksanaan Powerfaces
ini, ianya dapat meningkatkan perkongsian
pengetahuan dan menggalakkan
kerjasama di antara warga kerja melalui
interaksi dan pengalaman kerja menerusi
laman sosial TNB ini. Ianya telah berjaya
dilaksanakan kepada hampir 19,000 warga
kerja TNB. Dengan wujudnya Powerfaces,
ia mampu memupuk budaya kerja yang
lebih terbuka dan penglibatan yang lebih
baik di antara warga kerja dan pihak
pengurusan.
PROSPEK
Bahagian ICT sentiasa berusaha secara
berterusan untuk melaksanakan penyelesaian
dan inisiatif-inisiatif yang inovatif bagi
menyokong visi dan misi TNB secara
keseluruhannya. Peningkatan dari segi
permintaan pelanggan serta halatuju dan
budaya syarikat yang meletakkan perkhidmatan
TNB bertaraf antarabangsa, telah membawa
cabaran baru untuk bahagian ICT.
Tumpuan Kepada Peningkatan Nilai
Bisnes & Perkembangan Bisnes
Meningkatkan Keutamaan Pelanggan

Sejajar dengan tranformasi TNB ke arah
organisasi yang berteraskan dan
mengutamakan pelanggan, ICT sentiasa
menjejak dan mencari teknologi dan
penyelesaian baru bagi menyokong
keperluan bisnes serta visi dan misi
syarikat. Komitmen yang diberikan
untuk tujuan ini telah melayakkan
Bahagian ICT memperolehi kedudukan
teratas dalam Kaji Selidik Kepuasan
Pelanggan Dalaman TNB (TICSS)
sepanjang tempoh lima tahun ini. Di
samping itu, bahagian ICT juga sentiasa
memperolehi skor yang konsisten iaitu
lebih daripada 9.0 dalam Indeks
Kepuasan Pelanggan (CSI).
195
Dalam memberikan perkhidmatan yang

cemerlang kepada pelanggan, Bahagian
ICT bersama Bahagian Pembahagian
kini sedang melaksanakan projek Email
Billing sebagai alternatif baru untuk bil
tradisional yang digunapakai selama ini.
E-billing akan diperlengkap dengan
pemberitahuan SMS sebagai peringatan
awal kepada pelanggan TNB.
Di samping itu, penggunaan
e-Permohonan telah ditingkatkan dengan
pelaksanaan modul baru iaitu Modul
Pekerja. Modul ini membolehkan semua
kakitangan Pusat Khidmat Pelanggan
memasukkan borang permohonan
pembekalan elektrik ke sistem
e-Permohonan bagi pihak pelanggan.
Hasilnya masa pemprosesan permohonan
akan dapat dipercepatkan dan pelanggan
dapat memantau status permohonan
mereka secara dalam talian.
Peluang Perniagaan Baru

Bahagian ICT bercadang untuk
memaksimumkan nilai pelaburan IT
dengan kekal sebagai pembekal ICT
pilihan serta menyokong teras
perniagaan TNB. Dari tahun 2008, ICT
juga menyumbang kepada sumber
pendapatan bukan teras untuk TNB
dengan menyewakan infrastruktur TNB
kepada syarikat telekomunikasi. Antara
infrastruktur yang disewakan kepada
syarikat telekomunikasi adalah Gentian
Kabel Optik pada tiang berkuasa
rendah, Broadband over Powerline
(BPL), d a n p e n e m p a t a n m e n a r a
telekomunikasi. Di masa hadapan, ICT
akan terus mencari peluang perniagaan
baru untuk meningkatkan sumber
pendapatan alternatif kepada TNB.
Green IT
Bahagian ICT komited dalam menyediakan
perkhidmatan yang berkualiti di samping
melindungi alam sekitar. Oleh itu, semua
peralatan IT yang digunakan adalah cekap
tenaga dan memenuhi piawaian Green
IT. Pada masa yang sama, inisiatif-inisiatif
seperti Electronic Document Management
System (EDMS), Persidangan Desktop dan
Video, server virtualization, mesyuarat
paperless dan mesyuarat maya/online
secara langsung akan menyumbang
kepada Inisiatif Hijau TNB.
Inisiatif Utama
(200866-W)
196
Inisiatif Utama
Pembangunan
MODAL INSAN
Ke Arah Perluasan Bisnes

Naib Presiden
Dalam usaha membina warga kerja

yang kompeten dan berkebolehan
melakukan tugas yang diamanahkan,
TNB mempunyai pelan pembelajaran
dan pembangunan yang berterusan
untuk anggota kerjanya. Saban tahun,
jutaan ringgit telah dilaburkan bagi
tujuan ini dan perkara ini akan
berterusan pada masa hadapan, terutama
untuk pembinaan kemahiran baru yang
diperlukan bagi TNB mengembangkan
sayapnya di luar negara. Warga kerja
yang kompeten dan produktif adalah
faktor kritikal bagi kejayaan TNB dan
menjadi antara objektif utama yang
digariskan dalam perancangan
strategik syarikat.
Sepanjang tahun 2012, pembangunan

modal insan tidak hanya dicapai melalui
program latihan formal. Latihan melalui
pengalaman termasuk latihan sangkut,
penugasan silang dan penggiliran kerja
juga memainkan peranan penting bagi
tujuan ini. Selain itu, TNB juga
memfokuskan kepada konsep mentor
sebagai sebahagian dari inisiatif bagi
mencungkil bakat warga kerja secara
lebih berkesan.
197
19
97
Inisiatif Utama
Pembangunan Modal Insan Ke Arah Perluasan Bisnes
PEMBELAJARAN MELALUI
PENGALAMAN & PEMBINAAN KAPASITI
Graf di bawah menunjukkan hubungan

antara kos pelaburan latihan dan skor
kompetensi warga kerja sepanjang lima
tahun yang lepas. Skor kompetensi 81% yang
diperoleh pada tahun 2012 merupakan
pencapaian yang tertinggi dalam tempoh ini.
%
RM juta
90
85
120
81
78
77
100
101.6
70
112.4
80
80
80
90.6
60
50
60
62.4
40
30
40
TNB juga menyertai program penugasan

silang & pengayaan silang tahunan masingmasing di antara GLC yang lain dan kerajaan.
Pada tahun 2012, seramai 6 warga kerja
telah ditempatkan di jabatan tertentu dalam
GLC dan kerajaan sebagai satu pendedahan
kepada suasana dan budaya yang berlainan.
41.6
20
TNB percaya bahawa melengkapkan warga

yang berpotensi dengan pengalaman
sebenar adalah salah satu pendekatan yang
paling berkesan dalam membentuk
pemimpin masa depan organisasi. Pada
tahun 2012, pelbagai program latihan
sangkut telah diadakan sama ada di luar
negara atau di unit tertentu yang dipilih
dalam Jabatan Audit Dalaman Kumpulan
dan Bahagian Sumber Manusia serta
Kewangan Kumpulan. Matlamat utama
program ini adalah untuk mendedahkan
warga kerja dalam situasi silang budaya
dan rencam disiplin bagi membolehkan
mereka melihat gambaran keseluruhan
dalam mengurus sesuatu bisnes atau
operasi. Sepanjang tahun 2012, 22 warga
kerja telah ditempatkan di pelbagai projek
dan stesen di luar negara manakala 16
warga kerja dari Himpunan Bakat Pusat
telah mengikuti latihan sangkut di jabatan
atau bahagian terpilih yang disebutkan.
20
10
0
TK08
TK09
TK10
TK11
TK12
Kos Pelaburan Latihan (RM juta)

Skor Kompetensi (%)
(200866-W)
198
Inisiatif Utama

Seorang mentor pula akan ditugaskan bagi
setiap eksekutif yang baru dilantik. Pada
masa yang sama, semua pekerja yang
mengikuti program pensijilan dalaman
untuk membangunkan kerjaya mereka juga
dipasangkan dengan seorang mentor
semasa tempoh modul Latihan Dalam
Pekerjaan di stesen yang terpilih. Dalam
tahun pelaporan ini, seramai 226 pekerja
bukan eksekutif telah berjaya mengikuti
program pembangunan ini yang membuka
peluang kepada peningkatan kerjaya
selepas penyempurnaannya.
RANGKA KERJA PENGURUSAN BAKAT

DIPERTINGKAT
TNB mengiktiraf kepentingan wujudnya satu
pasukan kepemimpinan yang berkeupayaan
untuk memacu syarikat mengembangkan
perniagaannya. Oleh yang demikian satu
kaedah penilaian telah dibangunkan bagi
mengenalpasti pemimpin yang berpotensi.
Ini dilakukan melalui pengukuran kompetensi
dan kesediaan untuk memikul tanggungjawab yang lebih besar. Himpunan Bakat
Pusat (HBP) yang telah ditubuhkan sebelum
ini turut diperkukuhkan dengan inisiatif
Himpunan Bakat Bahagian (HBB). Pada masa
ini, terdapat 320 dan 660 warga kerja
masing-masing dalam HBP dan HBB.
Program pembangunan untuk HBP
diselaraskan di Bahagian Sumber Manusia
Kumpulan manakala Bahagian masingmasing mengurusnya bagi HBB, dengan
fokus diberikan kepada fungsi teknikal yang
berkaitan. Rangka kerja ini adalah amat
penting ke arah pengurusan penggantian
yang berkesan untuk jawatan-jawatan utama
dalam syarikat.
Skim Haluan Kerjaya Pakar (SHKP) diperbaiki
lagi sup a ya l e b i h m e n a ri k d e n g a n
memperkenalkan gred fleksibel bagi semua
jawatan. Ini membolehkan penyandang di
sesuatu jawatan itu dinaikkan pangkat
sehingga ke tahap pengurusan tertinggi.
Keseluruhannya, terdapat 3 pakar khusus dan
32 pakar teknikal yang sekarang menyandang
jawatan di bahagian Penjanaan, Penghantaran,
Pembahagian dan ICT.
Proses pemilihan untuk Program Eksekutif

Pelatih (PEP), yang majoritinya merupakan
pelapis kepemimpinan syarikat pada masa
hadapan juga diberikan perhatian yang
serius. Seseorang eksekutif baru perlu
melepasi tiga tahap yang terdiri daripada
perbincangan berkumpulan, temuduga
teknikal dan sesi pembelajaran melalui
pengalaman sebelum berjaya diambil
berkerja di syarikat. Selepas tamatnya
modul PEP, mereka akan mengikuti pula
modul pembangunan kompetensi fungsian
yang disediakan mengikut bahagian
masing-masing. Semua ini bertujuan untuk
memastikan kesinambungan latihan dan
pembelajaran dalam pembangunan kerjaya
eksekutif.
ENGAGED WORKFORCE UNTUK

PRODUKTIVITI LEBIH TINGGI
Mengambil kira kepentingan mempunyai
warga kerja yang engaged dengan syarikat,
TNB telah memulakan pelbagai inisiatif agar
warganya terus berinspirasi bagi melakukan
yang terbaik. Dalam tahun 2012, empat aspek
utama telah diberikan perhatian iaitu
komunikasi oleh kepemimpinan utama
syarikat, peluang kerjaya, pengiktirafan
kepada warga kerja dan pengurusan prestasi.
Empat fokus ini dipilih berdasarkan Employee
Engagement Survey (EES) yang telah dijalankan
pada tahun sebelumnya. Skor 84% yang
diperolehi adalah satu tahap yang
membanggakan, namun ruang untuk
penambahbaikan sentiasa dilihat bagi
memastikan pencapaian yang berterusan.
Aktiviti yang dijalankan termasuklah
Management By Walking About (MBWA),
program outreach, penggiliran dan
penugasan kerja, piawaian pengiktirafan,
dan bengkel mengenai pengurusan prestasi.
Penekanan turut diberikan kepada
pembinaan perhubungan dan kepercayaan
di kalangan warga kerja sendiri dan juga
antara pihak pengurusan dan warga kerja.
Ini dilakukan bagi mencipta suasana harmoni
di mana fungsi kerja dapat dilaksanakan
dengan licin dan berkesan.
Pihak pengurusan sentiasa berhubung

dengan tiga kesatuan dalam syarikat;
Persatuan Eksekutif TNB (PET), Kesatuan
Percantuman Pekerja-Pekerja TNB (K3P) dan
Junior Officer Union (JOU) bagi mengekalkan
pertalian yang rapat dengan warga kerja.
Maklum balas yang berterusan diberikan
dari semasa ke semasa oleh pihak kesatuan
dan setiap isu yang dibangkitkan akan
diselesaikan dengan mengambil kira
semangat untuk bersama mencapai objektif
syarikat.
PENGOPTIMUMAN TENAGA KERJA

Pelan Strategik TNB antara lain menekankan
tentang kepentingan penggunaan tenaga
kerja yang berkesan dan optimum ke arah
produktiviti yang lebih tinggi. Bagi mencapai
matlamat ini, satu proses perancangan
sumber manusia telah ditetapkan serta
sentiasa dikaji semula mengikut keperluan.
Labor Productivity Index ( L P I ) t e l a h
diperkenalkan di bahagian teras dan
sokongan dalam tahun 2012 sebagai alat
pengukuran produktiviti. Sementara itu,
inisiatif High Performing Workforce (HPW)
sedang dalam kajian pelaksanaannya
sebagai satu mekanisme untuk
meningkatkan lagi produktiviti warga kerja.
Inisiatif berkaitan yang lain termasuklah:
Kajian secara konsisten terhadap

Deskripsi Tugas dengan bantuan Job
Description (JD) Online System
Pelaksanaan inisiatif Perubahan Budaya
yang menekankan pembelajaran
berterusan dan pasukan silang-tugasan
Penstrukturan dan kajian semula proses
PENAMBAHBAIKAN PROSES DALAMAN

Bahagian Sumber Manusia Kumpulan (BSMK)
berusaha secara berterusan bagi
memperbaiki keberkesanan dan ketelusan
perkhidmatannya melalui penambahbaikan
sistem. Sebagai contoh, modul e-leave dalam
Employee Self Service (ESS) untuk pekerja
bukan eksekutif telah disempurnakan pada
bulan Jun 2012 manakala tempoh percubaan
199
Inisiatif Utama
untuk e-pay slip telah dimulakan pada Julai

2012. Selain itu, pelaksanaan On-Line
Performance Improvement Program (PIP),
e-Promotion to Position (e-POP) dan sistem
Anugerah Perkhidmatan Setia menandakan
usaha ke arah pembaikan perkhidmatan
demi kepuasan pelanggan.
Dua sesi makmal yang menyentuh isu
keprihatinan terhadap warga kerja dan
pematuhan terhadap keperluan
perundangan telah dijalankan dalam tahun
2012. Cadangan penyelesaian yang
dikemukakan dalam sesi makmal ini sedang
giat dilaksanakan di samping cadangan
penambahbaikan terhadap isu-isu yang lain
hasil daripada tiga sesi makmal pada tahun
sebelumnya. Setakat ini, 75% daripada
inisiatif yang disasarkan pelaksanaannya
dalam tahun 2012 telah disempurnakan dan
usaha yang gigih dilakukan bagi memastikan
pencapaian sepenuhnya objektif makmal.
Sejumlah 25 orang pengamal sumber
manusia dalam syarikat telah melengkapkan
siri latihan dan penilaian bagi memperoleh
pensijilan sumber manusia dari Malaysian
Institute of Human Resource Management
(MIHRM). Di samping pengiktirafan terhadap
keupayaan mereka dalam pengurusan
sumber manusia, pensijilan ini akan
meningkatkan lagi tahap profesionalisme di
kalangan pengamal sumber manusia.
Satu pasukan petugas juga telah ditubuhkan
pada awal tahun 2012 bagi memastikan
kepatuhan terhadap polisi dan prosedur
sumber manusia di semua peringkat dalam
jabatan dan anak syarikat. GHR Compliance
Task Force (GHRCT) ini juga berperanan
untuk mengesan isu berkaitan di unit
bisnes serta mengemukakan cadangan
penambahbaikan yang bersesuaian.
TNB HR CONFERENCE KALI KE3

Lebih dari 400 pengamal sumber manusia
dari pelbagai unit bisnes di TNB hadir dalam
HR Conference Kali Ke-3 yang dianjurkan
oleh BSMK pada 27-28 Jun 2012. Pemimpin
terkemuka dari kerajaan dan syarikat

berkaitan Kerajaan, syarikat multinasional
serta organisasi bukan kerajaan telah
dijemput untuk perkongsian perkembangan
terkini dan amalan terbaik sumber manusia.
Tema persidangan HR Transformation Building a Strategic HR mempamerkan
komitmen BSMK untuk menjadi rakan bisnes
yang strategik dalam merealisasikan hasrat
syarikat. Persidangan ini juga menjadi satu
platform yang berkesan untuk membina
jaringan antara pengamal sumber manusia
dari pelbagai agensi.
MENEMBUSI SEMPADAN SYARIKAT

KEPADA NEGARA
Pengiktirafan dari pihak luar bermakna
syarikat sedang bergerak ke arah yang tepat.
Dalam tahun 2012, TNB Integrated Learning
Solution-ILSAS menerima Anugerah Industri
Tenaga (Energy Training Providers) daripada
Suruhanjaya Tenaga atas kecemerlangan
dalam pembangunan latihan dan
kompetensi. Dua warga kerja TNB juga
diiktiraf oleh Institut Pengurusan Malaysia
(MIM). Pn Azrina Abdul Samad, Pengurus
Kanan (Polisi Makro, Perundangan & Harga),

daripada Bahagian Perancangan memenangi
anugerah MIM-Public Bank Manager of the
Year Award-Service Category manakala
seorang lagi berjaya terpilih sebagai finalist
bagi kategori yang sama. Anugerah ini secara
langsung melambangkan sumbangan dan
pengalaman profesional warga kerja TNB.
TNB menyertai inisiatif Skim Latihan
1Malaysia (SL1M) bagi menyokong agenda
nasional yang digariskan oleh kerajaan.
Sepanjang tahun 2012, TNB telah mengambil
sejumlah 210 graduan yang belum bekerja
untuk memberikan mereka pendedahan
kerja dalam pelbagai fungsi bisnes selama 12
bulan. TNB menyertai banyak karnival kerjaya
di serata negara dan terus bekerjasama
secara rapat dengan jabatan seperti
Kementerian Sumber Manusia dalam isu
berkaitan pembangunan sumber manusia.
(200866-W)
200
Inisiatif Utama
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
TINJAUAN
34,280
KONTRAKTOR MENGHADIRI
PROGRAM NIOSH-TNB SAFETY
PASSPORT (NTSP) SEJAK
DIPERKENALKAN PADA
TAHUN 2006
1.42
KADAR KEMALANGAN
PEKERJAAN BAGI SETIAP 1,000
PEKERJA.
PENSIJILAN
OHSAS 18001
PENGIKTIRAFAN PENUH
DARIPADA PIHAK KETIGA
UNTUK BAHAGIAN
PENGHANTARAN DAN
PENJANAAN
90%
PENCAPAIAN 5 BINTANG BAGI

AUDIT SAFETY EXCELLENCE
MANAGEMENT SYSTEM
(SEMS)
Sebagai sebuah syarikat berkaitan kerajaan

(GLC), TNB telah berjaya menunjukkan
pencapaian cemerlang dalam pengurusan
keselamatan dan kesihatan pekerjaan di
tempat kerja. Ini tidak akan dapat menjadi
kenyataan tanpa komitmen serta sokongan
yang jitu daripada pengurusan tertinggi
dan semua kakitangan. Pencapaian ini telah
melonjakkan TNB ke tahap seterusnya
dengan keupayaan yang lebih baik untuk
bersaing di peringkat global. Pelbagai
usaha dan inisiatif telah dilaksanakan untuk
memastikan pengurusan keselamatan dan
kesihatan pekerjaan sentiasa berkesan dan
sejajar dengan keperluan undang-undang
semasa dan teknologi baru.
ANUGERAH DAN PENGIKTIRAFAN
Anugerah Persatuan Keselamatan dan

Kesihatan Pekerjaan Malaysia (MSOSH) 2011
Anugerah MSOSH adalah anugerah tahunan
yang diberi kepada syarikat-syarikat di
Malaysia yang terbukti cemerlang dalam
prestasi Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan.
EMAS
PELAN STRATEGIK
Pembangunan pesat negara dalam pelbagai
sektor industri dengan evolusi teknologi
baru telah menimbulkan cabaran kepada
TNB. Syarikat telah memastikan kawalan
terhadap keselamatan dan kesihatan
sentiasa berkesan dan selaras dengan
pembangunan negara. Oleh itu, pelan
strategik dan sistematik untuk tempoh lima
tahun (2010-2015) telah dibangunkan oleh
syarikat di bawah Gemilang 2015.
Inisiatif utama termasuk meningkatkan
keberkesanan penguatkuasaan keselamatan
dengan objektif untuk mencapai
sepenuhnya tahap pematuhan terhadap
keperluan keselamatan dan kesihatan
pekerjaan. Beberapa program telah
dirancang dan dibangunkan di bawah
Gemilang 2015 agar TNB kekal relevan dan
akhirnya menjurus ke arah merealisasikan
Pelan Strategik 20 Tahun TNB untuk
pengembangan geografi (geographical
expansion) dalam tahun 2015.
SJ Putrajaya, Bahagian Penjanaan

Jabatan Senggaraan Aset Kelantan,
Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Pahang,
Jabatan Pembangunan Aset Wilayah
Timur, Bahagian Penghantaran
EMAS KELAS I
TNB Janamanjung Sdn. Bhd.

SJ Chenderoh, Bahagian Penjanaan
SJ Gelugor, Bahagian Penjanaan
SJ Jambatan Connaught, Bahagian
Penjanaan
SJ Sultan Ismail, Bahagian Penjanaan
SSJ Cameron Highlands, Bahagian
Penjanaan
Jabatan Pembangunan Aset Projek
Utama, Bahagian Penghantaran
Tengah, Bahagian Penghantaran
Utara, Bahagian Penghantaran
201
Inisiatif Utama

Selatan, Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Johor II
(Kluang), Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Kedah &
Perlis, Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Kuala
Lumpur, Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Pulau
Pinang, Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset Melaka,
Jabatan Senggaraan Aset
Terengganu, Bahagian Penghantaran
PB Kuala Lumpur, Bahagian
Pembahagian
PBN Melaka, Bahagian Pembahagian
PBN Pahang, Bahagian Pembahagian
EMAS KELAS II
SJ Sultan Mahmud, Kenyir, Bahagian
Penjanaan
Jabatan Senggaraan Aset - Johor I
(Johor Bahru), Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset - Negeri
Sembilan, Bahagian Penghantaran
Jabatan Senggaraan Aset - Perak,
PERAK
SJ Sultan Iskandar, Bahagian
Penjanaan
SJ Sungai Perak, Bahagian Penjanaan
PROGRAM LATIHAN KESEDIAAN DAN

TINDAKAN KECEMASAN
Latihan Kesediaan Kecemasan merupakan
acara tahunan yang dijalankan di semua
bahagian TNB, dengan tumpuan khusus
pada stesen janakuasa. Objektif latihan ini
adalah untuk menguji:
kesediaan pasukan pengurusan

kecemasan stesen janakuasa dalam
menangani kecemasan,
keupayaan untuk perintah dan kawalan,
keberkesanan protokol komunikasi, dan
keupayaan pasukan tindakan kecemasan
untuk bertindak balas secara taktikal
dalam menangani keadaan.
Latihan ini melibatkan 13 buah stesen

janakuasa dengan kerjasama agensi-agensi
seperti Jabatan Bomba, Polis dan Hospital.
Senario latihan kecemasan adalah simulasi
yang menyerupai situasi kecemasan
sebenar. Latihan Desktop yang sama
dijalankan untuk senario sistem kecemasan
yang melibatkan Islanding Operation yang
kritikal. Hasilnya akan dilaporkan kepada
Jawatankuasa Pemandu Pelan Tindakan
Kecemasan (CERP) Korporat TNB.
LANGKAH KE HADAPAN
Setelah diwujudkan, sistem ini akan

membuat maklumat keselamatan lebih
berkesan dan boleh diakses oleh semua
pekerja.
TNB Safety Information System (TSIS)

TNB Safety Information System (TSIS)
adalah satu sistem maklumat
berkomputer yang menyediakan
platform untuk menyeragamkan
maklumat yang berhubung dengan
keselamatan, kesihatan dan alam
sekitar. Terdapat empat modul utama
iaitu risiko, pengurusan insiden dan
tindakan, pelaporan dan papan pemuka.
Dasar-Dasar Terbaru Keselamatan,

Kesihatan Pekerjaan dan Alam Sekitar
(KKP&AS)
TNB akan melaksanakan dasar-dasar
baru yang berkaitan dengan:
a. Keselamatan Kebakaran Korporat
b. Peralatan Perlindungan Diri
c. Penguatkuasaan Keselamatan,
Kesihatan Pekerjaan dan Alam
Sekitar
Dasar-dasar ini telah dibangunkan
sebagai rujukan untuk seluruh
organisasi bagi mencapai piawaian
tertinggi dalam amalan KKP&AS.
Pematuhan kepada dasar-dasar ini akan
memperkukuhkan pengurusan KKP&AS
dan menyumbang kepada nilai tambah
dalam organisasi.
Membina Kapasiti
Safety School TNB telah diberi peranan
menganjur dan mengendalikan latihan
KKP&AS untuk memastikan
pembangunan kemahiran dan
pengetahuan yang relevan di kalangan
pekerja. Melalui tinjauan pada tahun
yang lalu, 90 sesi latihan telah berjaya
dijalankan melibatkan seramai 2,700
kakitangan. Safety School juga telah
diamanahkan untuk memberi
perkhidmatan perundingan dalam
pelaksanaan Sistem Pengurusan
(SEMS) untuk persijilan seperti OHSAS
18001 dan ISO 14001.
202
Inisiatif Utama
Komitmen Terhadap
Alam Sekitar
TNB telah mengenalpasti bahawa

pertumbuhan ekonomi, pembangunan
lestari dan kehidupan berkualiti adalah saling
berkait rapat antara satu sama lain.
Kami komited terhadap penambahbaikan
prestasi alam sekitar yang berterusan dan
pada masa yang sama menghasilkan bekalan
tenaga elektrik yang selamat, efisien dan
berdaya harap.
POLISI ALAM SEKITAR TNB
Sebagai pembekal tenaga elektrik utama
negara, TNB peka terhadap tanggungjawab
menguruskan sumber asli negara dengan
bijak dengan memulihara alam sekitar serta
meminimumkan pelepasan gas karbon.
TNB mewujudkan Polisi Alam Sekitar pada
tahun 2005, dengan hasrat bahawa:
Sentiasa melindungi, memulihara dan

mempertingkatkan kualiti alam sekitar
dalam semua operasi dan dalam proses
membuat sebarang keputusan yang
berkaitan
Sentiasa mematuhi semua undangundang dan peraturan, menetapkan

piawaian yang akan membantu
meningkatkan prestasi alam sekitar
secara berterusan
Sentiasa melaksanakan Sistem

Pengurusan Alam Sekitar (EMS) yang
akan menjamin semua kesan ke atas
alam sekitar daripada operasinya dapat
dikurangkan atau pun dihapuskan
Sentiasa melaksanakan semakan audit

alam sekitar mengikut jadual yang
ditetapkan untuk memastikan pematuhan
kepada komitmen Alam Sekitar, dan
melaksanakan program-program latihan
bagi warga kerja untuk memastikan
tahap kompetensi yang tinggi dalam
bidang pemuliharaan alam sekitar
Sentiasa meningkatkan tahap kesedaran

terhadap alam sekitar di kalangan
kontraktor, masyarakat umum dan
pihak-pihak yang berkepentingan di
samping menyediakan polisi alam
sekitar bagi keperluan mereka
203
Inisiatif Utama
Komitmen Terhadap Alam Sekitar
A. Pelan Pengurusan Alam Sekitar
D. Program Kitar Semula
Pelan Pengurusan Alam Sekitar

diformulasikan mengikut keperluan
perlesenan di bawah Akta Kualiti Alam
Sekitar 1974 atau mengikut perincian EIA
yang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar
atau berdasarkan syarat-syarat kelulusan
EIA bagi setiap stesen janaelektrik. Secara
amnya, fokus program ini adalah memantau
kualiti udara, kualiti air dan paras bising
sempadan semua projek-projek utama.
Program pengurangan dan kitar semula

bahan buangan telah disenaraikan sebagai
salah satu inisiatif Pengurusan Alam Sekitar
(EMS) bagi setiap bahagian di dalam TNB.
Ketika ini, hampir kesemua stesen janakuasa
mengamalkan program EMS ini bagi
mengurangkan sisa serta pengunaan
sumber tenaga. Di samping itu, Bahagian
Penghantaran telah melaksanakan
Condition Monitoring Program (CMP)
dalam sistem operasinya, di mana minyak
alatubah terpakai akan ditapis dengan
menggunakan teknologi terkini dan
seterusnya akan digunakan semula.
B. Audit Alam Sekitar dan Persijilan MS

ISO
Bagi melaksanakan sistem pengurusan alam
sekitar yang efektif di samping memastikan
penambahbaikan yang berterusan, kesemua
stesen janakuasa TNB telah menggunapakai
Sistem Pengurusan Alam Sekitar MS ISO
14001:2004 yang telah mendapat persijilan
SIRIM QAS International Sdn. Bhd.
C. Pelupusan Sisa Berjadual
Program Pengurusan Sisa Berjadual TNB
telah dilaksanakan selaras dengan
pematuhan Peraturan Kualiti Alam Sekitar
(Sisa Berjadual) Tahun 2005. Sisa berjadual
termasuklah semua sisa yang dihasilkan
dari semasa ke semasa yang perlu
dilupuskan oleh kontraktor-kontraktor yang
berdaftar dengan Jabatan Alam Sekitar.
Semua sisa berjadual yang dihasilkan perlu
dimaklumkan kepada Jabatan Alam Sekitar
dan akan disimpan buat sementara di
Stor Sisa Berjadual sebelum dilupuskan.
Wakil Pengurusan Alam Sekitar (EMR)
bertanggungjawab untuk merekod,
memantau, dan menguruskan semua sisa
yang dikeluarkan oleh unit masing-masing.
E. Pengurusan Krisis
Pengurusan Krisis di TNB adalah di bawah
penyelarasan Pasukan Tindakan Kecemasan
(ERT) yang merupakan komponen utama
bagi Sistem Pengurusan Kecemerlangan
Keselamatan (SEMS). SEMS yang telah
dilaksanakan di semua bahagian dalaman
TNB akan mengenalpasti semua bentuk
kecemasan yang mungkin berlaku dalam
aktiviti bisnes bahagian. Satu Pelan
Tindakan Kecemasan (ERP) telah dirumus
sebagai langkah pengawalan.
F. Penggantian Halon
TNB telah mencapai tahap bebas dari
penggunaan Gas Halon dalam semua
bahagian pengoperasian (Penjanaan,
Penghantaran dan Pembahagian)
(200866-W)
204
Inisiatif Utama
G. Isu-isu Semasa
i.
Secara keseluruhannya, projek ini

merupakan sumbangan TNB kepada
pembangunan lestari sejagat kerana ia
berkaitan dengan pengurangan gas
rumah hijau secara global.
Clean Development Mechanism (CDM)

bagi Projek Hidroelektrik Ulu Jelai
Pada masa ini TNB sedang dalam
proses membangunkan Mekanisme
Pembangunan Bersih (Clean
Development Mechanism CDM)
melalui Projek Hidroelektrik Ulu Jelai di
negeri Pahang. CDM adalah mekanisme
di bawah Kyoto Protocol/UNFCCC,
dengan objektif untuk : (a) membantu
negara maju/industri melaksanakan
pembangunan lestari dan memenuhi
tanggungjawab mengurangkan kadar
pelepasan gas rumah hijau; (b)
membantu negara membangun seperti
Malaysia bagi mencapai had pelepasan
gas rumah hijau.
Projek Hidroelektrik Ulu Jelai yang
berkapasiti sebanyak 372 MW dan
dianggarkan menjanakan tenaga
elektrik sebanyak 374 GWh setahun.
Teknologi bersih projek ini dijangka
dapat memberi sumbangan kepada
penghapusan sebanyak 250,387 CO2
equivalent setahun, atau 1,752,709 CO2
equivalent selama 7 tahun sepanjang
jangka hayat projek ini. Pelaksanaan
projek ini mampu mengurangkan kesan
gas rumah hijau kerana ianya tidak
melibatkan pembakaran bahan api fosil.
ii.
Kajian Penyerapan Karbon Dioksida

secara Biologi daripada Stesen
Janakuasa menggunakan Mikroalga
Marin
Industri Elektrik dan Tenaga di Malaysia
menyumbang kira-kira 26% kepada
jumlah pelepasan CO2 dalam negara.
Sebagai peneraju industri, TNB sedang
menerokai pengasingan CO2 secara
biologi menggunakan mikroalga
sebagai satu alternatif kepada beberapa
teknologi Carbon Capture and Storage
(CCS). Melalui proses fotosintesis
semula jadi, ia boleh menawarkan satu
cara yang lebih mampan, menerusi
pelbagai produk hiliran yang boleh
dibangunkan. Program penyelidikan
kami memberi tumpuan kepada
penyerapan gas CO2 dari pelepasan loji
janakuasa menggunakankan mikroalga
marin. Isochrysis sp merupakan spesis
mikroalga yang telah dikenalpasti
paling banyak menyerap CO2 dan telah
dipilih sebagai komponen utama
dalam fotobioreaktor yang akan
dibangunkan.
Inisiatif akan datang melibatkan reka

bentuk dan pembangunan loji
fotobioreaktor perintis di sebuah
stesen janakuasa arang batu. Antara
produk hiliran yang akan terus dikaji
dan dibangunkan pada masa hadapan
adalah biodiesel, hasil daripada proses
fotosintesis mikroalga.
iii.
Program Lake Brief untuk kesemua

tasik di bawah skim hidroelektrik
Program penyediaan Lake Brief bagi
kesemua tasik di bawah penyeliaan
Bahagian Penjanaan TNB telah dimulakan
seawal tahun 2010 bagi menyokong
aspirasi kerajaan untuk mengenal pasti
status kualiti air tasik, tahap eutrofikasi
dan kemerosotan kawasan tadahan
dengan kerjasama rapat daripada Institut
Penyelidikan Hidraulik Kebangsaan
Malaysia (NAHRIM).
Lake Brief mengandungi maklumat
terkini meliputi saiz tasik, isipadu air,
morfologi, topografi, kegunaan air tasik,
aliran air masuk dan keluar, peranan
sosio ekonomi, penggunaan tanah di
kawasan tadahan serta masalah-masalah
yang dapat dikenalpasti di kawasan
tasik, seperti penurunan spesis ikan,
kekurangan air, mendapan, pencemaran,
lebihan nutrien dan sebagainya.
205
Program ini telah berjaya

menyelamatkan 59 spesis ikan air
tawar termasuk spesis yang paling
berharga iaitu Tor tambroides (ikan
kelah). Usaha ini telah mendapat
sokongan daripada agensi kerajaan
tempatan termasuk Jabatan Perikanan,
Jabatan Alam Sekitar dan Jabatan
Perhutanan. Satu acara pelepasan ikan
yang ditangkap telah disempurnakan
bersama oleh wakil daripada jabatanjabatan tersebut, pihak pelaksana
Projek serta kontraktor.
v.
Informasi interaktif ini akan menjadi

platform untuk pembangunan
pangkalan data tasik kebangsaan
yang akan dibangunkan oleh NAHRIM,
yang mana akan digunapakai oleh
semua pihak berkepentingan dan
kerajaan untuk menggubal dasar dan
garis panduan yang sesuai untuk
pemeliharaan dan pemuliharaan tasiktasik sebagai khazanah negara yang
tidak ternilai.
iv.
Program Pengurusan Hidupan Liar

untuk Projek Pembangunan
Hidroelektrik Hulu Terengganu
Satu Program Pengurusan Hidupan
Liar (WMP) telah diadakan untuk projek
Hidroelektrik Hulu Trengganu sebagai
sebahagian daripada tanggungjawab
TNB untuk melindungi dan memulihara
flora dan fauna di Hutan Simpan
Tembat dan Petuang, Hulu Terengganu.
Program ini melibatkan kolaborasi
antara TNB Research Sdn. Bhd. dan
Jabatan Perlindungan Hidupan Liar &
Taman Negara (PERHILITAN),
Semenanjung Malaysia. Antara lain,
program ini merangkumi:
Pemantaun berterusan di kawasan

projek untuk memastikan
pematuhan Akta Hidupan Liar
716/2010
Menjalankan kaji selidik hidupan

liar sebagai data asas untuk
menyediakan pelan menyelamat
hidupan liar sebelum operasi
menyelamat dilaksanakan
Menjalankan kajian terhadap kesan

pembangunan empangan terhadap
konflik gajah-manusia di kawasan
projek
Memastikan operasi menyelamat

hidupan liar akan dilaksanakan
dengan jayanya
Program Menyelamat ikan semasa

pelencongan Sg Terengganu
Satu program Menyelamat Ikan telah
dilaksanakan untuk Projek
Hidroelektrik Hulu Terengganu semasa
aliran air Sg Terengganu mula
dilencongkan ke dalam terowong
pelencongan bagi tujuan pembinaan
cofferdam. K e s e m u a i k a n y a n g
ditangkap semasa operasi menyelamat
ini telah dipindahkan ke kolam ikan di
Pusat Penyelidikan TNB Research
dalam kawasan pembinaan Projek,
sebelum dilepaskan semula ke
kawasan hulu sungai yang terletak
jauh daripada kawasan pembinaan
Projek dan juga gangguan manusia.
Program ini akan dijalankan dalam 2

fasa; Fasa 1 semasa aktiviti pembinaan
(2011-2014) dan Fasa 2 semasa aktiviti
penakungan air yang dijangkakan
pada awal 2015.
Inisiatif Utama
(200866-W)
206
Inisiatif Utama
Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR)

adalah mengenai bagaimana sesuatu
organisasi itu bertanggungjawab ke atas
tindakan dan operasinya yang memberi
impak terhadap pelanggan, pembekal,
pekerja, pemegang saham, masyarakat
setempat, dan termasuk juga persekitaran.
Ianya lahir dari komitmen organisasi itu
sendiri untuk beroperasi dengan cara yang
lestari dari aspek ekonomi, sosial dan alam
sekitar serta lazimnya tindakan sedemikian
melampaui tanggungjawab berkanun
sesebuah organisasi demi meningkatkan
kesejahteraan masyarakat dan seterusnya
negara dalam proses berbuat demikian
berjaya mendapat kepercayaan dan
keyakinan dari pihak berkepentingan.
Di TNB, bisnes teras kami dalam membekal
elektrik adalah untuk memenuhi keperluan
asas sosio-ekonomi. Justeru itu, semua
usaha kami untuk meningkatkan kecekapan
operasi semestinya menambahbaik cara

kami memenuhi kontrak sosial. Walau
bagaimanapun, seperti usaha-usaha
tanggungjawab sosial korporat yang lain,
konsep kemasyarakatan korporat kami
adalah secara menyeluruh dan kami
memastikan yang ianya amat bermakna
seiring dengan impak yang mampan
kepada masyarakat dari segi pendidikan,
program kemasyarakatan, kebajikan warga
kerja, memajukan syarikat vendor kecil dan
sederhana, menyokong bakat sukan dan
seni serta melindungi alam sekitar dan
sumber-sumber semula jadi.
Seperti operasi bisnes kami, inisiatif
tanggungjawab sosial korporat terus
berkembang maju selaras dengan usaha
kami melaksanakan amalan terbaik global.
Dari segi ini, satu contoh yang baik adalah
laporan tanggungjawab sosial korporat
tahun ini. Sebelum ini, kami melaporkan
207
Inisiatif Utama
tanggungjawab sosial korporat di bawah

tujuh tonggak utama iaitu Penggerak
Komuniti, Penggerak Pendidikan, Penggerak
Kecemerlangan Bisnes, Penggerak
Kelestarian Negara Hijau, Penggerak
Kejuaraan, Penggerak Tenaga Kerja dan
Penggerak Perpaduan. Tahun ini, tujuh
tonggak utama tersebut telah dikemaskan
menjadi empat kategori, selaras dengan
garis panduan yang dikeluarkan oleh pakarpakar tanggungjawab sosial korporat
seperti Global Reporting Index (GRI), ACCA
dan Bursa Malaysia. Empat kategori tersebut
adalah Masyarakat, Pasaran, Tempat Kerja
dan Alam Sekitar.
BERKHIDMAT UNTUK MASYARAKAT

Di dalam masyarakat, TNB mempunyai
tradisi untuk menggalakkan pendidikan,
membantu orang yang tidak berkeupayaan
dan menyokong pembangunan sukan dan
kesenian dalam negara.
Sejarah inisiatif pendidikan TNB bermula
sejak zaman awal lagi apabila organisasi
terpaksa menaja pekerjanya untuk
mendapatkan kelayakan teknikal yang perlu
untuk menyumbang ke arah
membangunkan industri tenaga. Untuk
sekian lama, jurutera-jurutera TNB yang
berjasa membekal elektrik kepada jutaan
rakyat Malaysia menerima pendidikan
pengajian tinggi di luar negara dan
kebanyakannya adalah dengan biasiswa
TNB sendiri. Dengan peningkatan pangkalan
pengetahuan dalam organisasi, TNB
berupaya membangunkan pusat latihan
sendiri iaitu Institut Latihan Sultan Shah
(ILSAS) pada tahun 1976.
Ini diikuti pula dengan tertubuhnya universiti

milik penuh Syarikat iaitu Universiti Tenaga
Nasional (UNITEN) pada tahun 1997 yang
menawarkan program-program yang
berkualiti dalam bidang kejuruteraan,
teknologi maklumat, dan pengurusan
perniagaan, pada peringkat asasi, siswazah
dan pasca-siswazah. Kesemua program ini
adalah diiktiraf oleh Malaysian Qualifications
Agency (MQA) manakala program
Kejuruteraan diiktiraf oleh Lembaga Jurutera
Malaysia (BEM) dan badan-badan di United
Kingdom seperti Institution of Mechanical
Engineers, Institution of Engineering and
Technology dan Institution of Civil
Engineering. Pada akhir tahun 2011, UNITEN
telah berjaya menghasilkan lebih 17,495
graduan yang kini berkhidmat dalam sektor
kejuruteraan, perakaunan, pengurusan dan
kewangan, di dalam dan luar negara. UNITEN
menawarkan biasiswa kepada pelajarnya di
bawah Yayasan Canselor UNITEN, sebuah
tabung amanah yang ditubuhkan selama
lima tahun sejak 2010 hingga 2014 di bawah
Trustees (Incorporation) Act 1952 (Act 258)
pada 2 Jun 2009.
Pada masa yang sama, Program Biasiswa
Kumpulan terus ditawarkan kepada rakyat
Malaysia yang cemerlang yang ingin
menyambung pengajian di universiti di
dalam dan luar negara diteruskan, dibiayai
oleh oleh Yayasan TNB iaitu Yayasan
Tenaga Nasional (YTN). Pada tahun
kewangan 2012, YTN telah membelanjakan
sejumlah RM42.9 juta untuk menaja seramai
1,868 pelajar. Ini merupakan sumbangan
tahunan terbesar oleh TNB dalam menjana
tenaga kerja profesional.
(200866-W)
208
Inisiatif Utama
Pada peringkat pendidikan rendah, TNB

merupakan penyokong setia projek sekolah
angkat yang diilhamkan oleh Khazanah
Nasional, iaitu Program PINTAR yang
merupakan singkatan untuk Promoting
Intelligence, Nurturing Talent and Advocating
Responsibility. Program PINTAR dilaksanakan
oleh Syarikat-syarikat Berkaitan Kerajaan
(GLCs) untuk meningkatkan tahap pendidikan
dan menggalakkan kecemerlangan di
kalangan sekolah-sekolah yang kurang
berkemampuan di Malaysia. TNB telah
mengambil 27 sekolah rendah sebagai
sekolah angkat di bawah program tersebut,
dan melantik seorang pegawai perhubungan
bagi setiap negeri untuk menjadi mentor
kepada sekolah-sekolah angkat tersebut.
Dalam tahun kewangan 2012, sejumlah 2,635
pelajar tahun enam telah mendapat manfaat
dari aktiviti-aktiviti yang dijalankan bagi
meningkatkan prestasi mereka dalam Ujian
Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR).
Selain menyokong mereka yang kurang
berkemampuan melalui pendidikan, TNB juga
menghulur bantuan kepada orang miskin
tegar melalui Projek Baiti Jannati bermaksud
Rumah ku, Syurga ku dalam bahasa Arab. Di
bawah program ini, TNB memperbaiki rumah
yang rosak dan usang kepada rumah yang
lebih selesa dilengkapi dengan bekalan
elektrik, air dan kelengkapan sanitasi. Syarikat
juga menyediakan perabot, makanan asas
dan bantuan pendidikan kepada anak-anak
mereka. Keutamaan diberikan kepada warga
emas, ibu atau bapa tunggal dan juga mereka

yang kurang upaya. Semenjak program ini
diperkenalkan pada tahun 2007, 107 rumah
telah diperbaiki dengan perbelanjaan
berjumlah RM1.75 juta.
Sejak 2008, TNB juga menjadikan komuniti
nelayan di Kampung Kuantan Kuala
Selangor sebagai komuniti anak angkat dan
membantu mereka meningkatkan taraf
hidup dengan menaiktarafkan pusat kelipkelip di kampung mereka dan meletakkan
papan tanda di sepanjang jalan dari Kuala
Lumpur untuk menarik lebih ramai
pelancong. Dalam Tahun Kewangan 2012,
kami telah membeli 10 unit bot baharu
untuk menggantikan bot-bot yang telah
rosak dan menguruskan 23 lawatan oleh
agensi kerajaan dan badan korporat ke
pusat kelip-kelip tersebut. Kami juga
menaja para pendayung untuk mengikuti
kelas bahasa Arab dan bahasa Jepun
supaya mereka dapat berkomunikasi
dengan lebih mudah dengan pelancong
dari negara-negara tersebut dan
menganjurkan program tahunan iaitu Lets
Go to School with TNB untuk anak-anak
mereka. Sebanyak RM1.50 juta telah
diperuntukkan untuk projek komuniti ini.
Secara amnya, TNB menyumbangkan
kepada kesejahteraan kaum miskin dengan
membayar zakat (business tithes) kepada
pejabat agama di semua negeri di mana
TNB beroperasi. Jumlah yang dibayar
kepada setiap negeri adalah tertakluk

kepada jumlah orang miskin yang
ditetapkan oleh Unit Perancang Ekonomi
(EPU). Dalam Tahun Kewangan 2012, Zakat
bagi Kumpulan TNB berjumlah
RM3,375,872.50.
Melalui Yayasan Tenaga Nasional (YTN),
kami telah menyumbangkan kepada Majlis
Kanser Nasional (MAKNA) dan Institut
Jantung Negara (IJN) setiap tahun. Dalam
Tahun K ewangan 2012, kami tela h
menyalurkan sebanyak RM100,000 kepada
MAKNAs Mobile Cancer Screening Program
untuk manfaat komuniti di pendalaman.
Pada Ogos 2012, seramai 1,125 orang
kampung telah disaring untuk kanser. YTN
juga memperuntukkan RM100,000 kepada
IJN untuk membiayai pembedahan jantung
kepada pesakit yang kurang kemampuan di
bawah umur 18 tahun. YTN telah
menyokong IJN sejak tahun 2007 dan telah
memanfaatkan sumbangan tersebut kepada
seramai 54 kanak-kanak.
TNB sering menjadi penyokong setia
aktiviti sukan dan bakat sukan tempatan
dengan menyediakan pembiayaan untuk
meningkatkan tahap sukan dalam negara.
Sejak dulu lagi, kami telah mengalu-alukan
ahli sukan kebangsaan lelaki dan
perempuan dengan menyerap mereka
sebagai warga kerja dengan pendapatan
tetap agar mereka dapat terus berlatih
untuk pertandingan tempatan dan
209
Inisiatif Utama
antarabangsa. Kami telah menaja aktiviti Malaysian Hockey

Confederation sejak tahun 2006. TNB juga menganjurkan
program latihan hoki untuk pelajar berumur 13-17 tahun yang
dijalankan oleh pekerja TNB yang merupakan pemain-pemain
hoki nasional. Sehingga kini, sebanyak 2,000 bakat baru dari 7
negeri telah dikenalpasti melalui program tersebut. Selain itu,
klinik hoki juga dijalankan untuk pelajar Program PINTAR.
lukisan dari artis Malaysia yang terkenal pada tahun 1960 an. Kini
lebih 70 lukisan telah menjadi koleksi TNB yang juga adalah
koleksi badan Korporat yang tertua di negara ini. Koleksi lukisan
tersebut ditempatkan di galeri kami sendiri iaitu Galeri Tenaga di
Wisma TNB, Petaling Jaya. Selain dari koleksi Korporat TNB, galeri
tersebut menganjurkan pameran lukisan artis Malaysia
kontemporari yang lain.
Selain hoki, telah menjadi tradisi untuk TNB menyokong

SUKMA. Tahun ini, TNB menjadi Penaja Platinum dengan
menyumbangkan sebanyak RM100,000 kepada SUKMA XV
yang berlangsung di Pahang pada 7-16 Julai 2012.
Sukan dan seni telah banyak menyumbang ke arah pembentukan

identiti Malaysia dan seterusnya membantu mengekalkan
perpaduan nasional. Untuk terus menyokong aspirasi kerajaan
dan memupuk konsep 1Malaysia, TNB telah menjadi tuan rumah
untuk program dalaman dan menghantar kontinjen untuk
menyertai majlis yang dianjurkan oleh kerajaan yang
menyatupadukan rakyat dari semua lapisan masyarakat Malaysia.
Ini termasuk majlis seperti Hari Kemerdekaan, Hari Malaysia, Hari
Wilayah, Hari Pekerja, Hari Wanita, Sambutan Maulidur Rasul dan
Maal Hijrah.
Pengurusan progresif TNB sering menitikberatkan tentang nilai

seni dan telah bertindak untuk mempromosikan bakat artistik
di dalam negara. Syarikat telah mengumpul hasil kerja atau
PENERAJU DI DALAM PASARAN

TNB telah memartabatkan dirinya di dalam pasaran bukan hanya
sebagai utiliti elektrik terulung di Malaysia, tetapi juga sebagai
organisasi yang menggunakan kedudukannya sebagai peneraju
untuk pembangunan industri tenaga yang berterusan. Kami juga
telah berganding usaha dengan kerajaan dalam memastikan
pembahagian elektrik yang seluas mungkin, mengembangkan jejak
kami hingga ke kampung-kampung terpencil dan pulau-pulau.
Kejayaan TNB dalam pasaran hingga kini adalah berlandaskan
rangka kerja Tadbir Urus Korporat (Corporate Governance)
yang kukuh yang meningkatkan ketelusan serta nilai-nilai pihak
berkepentingan. Lembaga pengarah menampil ke hadapan
dalam memastikan syarikat mengamalkan amalan terbaik dalam
(200866-W)
210
Inisiatif Utama
tadbir urus korporat, dan mengemaskini

dengan peningkatan terkini dalam bidang
ini. Lembaga Pengarah dipandukan oleh
Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia dan
semua undang-undang yang relevan untuk
melindungi kesejahteraan pihak-pihak
berkepentingan setiap masa.
Dari segi penglibatan dengan pihak-pihak
berkepentingan, kami telah menyediakan
pelbagai program yang disasarkan kepada
kumpulan-kumpulan pihak berkepentingan
yang berlainan. Kami mempunyai Program
Perhubungan Pelabur yang matang yang
merangkumi taklimat pelabur, lawatan tapak
dan sesi berdialog secara berasingan. Barubaru ini kami menyemak Prosedur dan Polisi
Perolehan untuk mengurangkan kos dan
mengeratkan hubungan dengan para
pembekal. TNB adalah model contoh dari
segi pembangunan pembekal. Hingga kini,
Program Pembangunan Vendor Bumiputera
(VDP) kami telah memberi manfaat kepada
468 syarikat yang terlibat. Dalam Tahun
Kewangan 2012, kami telah memberi kontrak
bernilai kira-kira RM1.0 bilion kepada vendor
kami. VDP kami telah mencatatkan kejayaan
yang begitu cemerlang sehingga TNB dilantik
oleh Putrajaya Committee on GLC High
Performance (PCG) untuk mempengerusikan
VDP Sub-Group Circle Meeting, bertujuan
untuk merangsang Syarikat Berkaitan
Kerajaan untuk menyumbangkan kepada
kekayaan negara dengan melaksanakan

struktur program pembangunan pembekal
sendiri.
TNB juga sering terlibat dalam komuniti
tempatan di peringkat akar umbi. Sebagai
contoh, staf di stesen janaelektrik
mengadakan majlis tahunan Hari Terbuka
Stesen Janaelektrik dengan menyediakan
pemeriksaan kesihatan secara percuma
untuk komuniti tempatan dan melibatkan
diri dalam program gotong-royong. Melalui
Community Leaders Outreach Programme
(CLOP) yang mula dilancarkan pada awal
tahun 2005, pihak pengurusan berhubung
terus dengan ketua komuniti, ketua kerajaan
tempatan dan pihak-pihak berkepentingan
untuk mendapatkan maklumbalas berkenaan
perkhidmatan, aduan-aduan, pertanyaan
dan cadangan. Maklumbalas yang diterima
digunakan untuk meningkatkan lagi tahap
perkhidmatan kami. Sempena dengan
program tersebut, kami juga mengadakan
pameran produk, perkhidmatan dan aktiviti.
Dalam tahunan kewangan ini, TNB telah
melaburkan sebanyak RM353,979.67 untuk
mengadakan 13 sesi CLOP di seluruh

semenanjung.
Sebagai syarikat tenaga yang
bertanggungjawab, TNB juga berusaha
untuk mendidik kanak-kanak dan anggota
masyarakat tentang cara untuk mengguna
elektrik dengan selamat. Kempen Kesedaran
Keselamatan Elektrik adalah kempen
berterusan yang dijalankan dengan
usahasama Pejabat Pelajaran Negeri. Dalam
tahun kewangan 2012, seramai 3,449
peserta telah mendapat manfaat dari
program tersebut.
Namun, sumbangan TNB yang memberi
impak terbesar di pasaran adalah
mengotakan janji kami untuk memastikan
tenaga elektrik sentiasa ada (Keeping the
Lights On) dan memastikan pengguna
sentiasa mendapat tenaga elektrik pada
harga yang berpatutan. Kami telah
menetapkan piawaian yang tertinggi untuk
mendorong kecemerlangan operasi dan
usaha ini dipandu oleh Pelan Strategi
20-tahun.
211
Inisiatif Utama
Di samping memberi tumpuan kepada

tanggungjawab bisnes teras kami, TNB
memberi sokongan sepenuhnya kepada
kerajaan dalam usaha memberi 100% bekalan
elektrik dalam negara. Melalui Program
Pengelektrikan Luar Bandar, TNB menyediakan
tenaga elektrik kepada komuniti luar bandar
dan estet termasuk juga pulau-pulau kecil di
sepanjang pantai Malaysia. Program ini
dijalankan dengan usahasama Kementerian
Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW)
dan Electricity Supplies Industry Trust Account
(AAIBE) di bawah Kementerian Tenaga,
Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA). Tenaga
elektrik disediakan di kawasan tersebut sama
ada dengan melanjutkan grid TNB atau
melalui pemasangan set penjanaan, sistem
hybrid solar atau bentuk-bentuk tenaga baru
lain. Dalam tahun kewangan 2012, TNB telah
diberi 91 projek pengelektrikan luar bandar
dengan jumlah kos sebanyak RM83.5 juta
dan melibatkan 2,000 buah rumah
perkampungan. Selain itu, 54 projek dibiayai
oleh KKLW dan 37 projek lagi adalah oleh
AAIBE/KeTTHA. Dengan KKLW, TNB telah
memasang lampu jalan di kawasan
perkampungan seluruh Malaysia. Sejak Projek
Lampu Jalan Kampung bermula pada tahun

2005, sebanyak 137,109 lampu jalan telah
didirikan seluruh semenanjung Malaysia.
Di samping itu, TNB telah melibatkan diri
dalam Projek Pengelektrikan Sekolah Luar
Bandar untuk menyediakan bekalan
elektrik 24 jam kepada 42 sekolah di
kawasan pendalaman. 19 sekolah telah
disambungkan melalui garisan grid. 19 lagi
telah dibekalkan melalui sistem hybrid solar
dan empat lagi menerima bekalan elektrik
melalui sistem penjanaan. Projek bernilai
RM98 juta ini diberikan kepada TNB oleh
Kementerian Pendidikan pada 2010 dan
telah disempurnakan pada 30 Jun 2012.
Akhir sekali, TNB memainkan peranan
penting dalam mengetengahkan perspektif
industri tenaga dalam penggubalan polisi
yang memberi kesan kepada sektor tenaga.
Kini, Bahagian Perancangan sedang
berusaha bersama agensi kerajaan dalam
Fuel Cost Pass Through (FCPT) yang mana
akan dilaksanakan tidak lama lagi dalam
Pengawalseliaan Berdasarkan Insentif (IBR).
KESEJAHTERAAN DI TEMPAT KERJA

TNB sentiasa menghargai para warga
kerjanya dan menyediakan satu persekitaran
kerja yang kondusif yang mencabar dan
bermanfaat. Pada bulan Julai 2012,
Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif, Datuk
Wira Ir. Azman Mohd memperkenalkan
Tenaga Kerja Cergas, Revolusi Produktiviti
yang didorong oleh empat teras iaitu:
Membina Kepercayaan dan Hubungan,
Pembangunan Kapasiti, Pembangunan
Prestasi dan Membina Pertumbuhan.
Objektifnya adalah untuk mewujudkan satu
persekitaran di mana lebih daripada 33,500
pekerja kami bermotivasi, kompeten dan
komited kepada matlamat syarikat.
Bagi pihak kami, kami memperkasakan
tenaga kerja syarikat dengan menyediakan
program latihan yang sistematik dan
peluang pembangunan kerjaya, persekitaran
kerja yang selamat dan sihat, pampasan
yang menarik dan skim faedah, dan
keseimbangan kehidupan-kerja.
(200866-W)
212
Inisiatif Utama
TNB telah memulakan inisiatif sumber

manusia yang bersepadu dan pembangunan
kerjaya, di mana program latihan,
pendidikan serta pembangunan dikaitkan
secara langsung kepada laluan kerjaya dan
perkembangan kakitangan kami. Walaupun
terdapat rancangan kerjaya yang berbeza
bagi eksekutif dan bukan eksekutif, keduaduanya saling berhubungan, yang
menawarkan peluang kemajuan kerjaya
untuk bukan eksekutif yang berhasrat untuk
berkhidmat kepada syarikat dalam jawatan
eksekutif. Pada Tahun Kewanan 2012,
sebanyak RM101.6 juta telah dibelanjakan
untuk pembangunan profesional, dan 84.2%
daripada tenaga kerja menghadiri latihan
sekurang-kurangnya tiga hari.
Faedah penjagaan kesihatan pekerja kami
adalah antara yang paling komprehensif di
negara ini. Pada masa ini, TNB mempunyai
1,136 klinik panel dan hospital panel di
seluruh negara. Di samping membayar bil-
bil perubatan, TNB juga menyediakan

bantuan perubatan kepada semua
kakitangan dan pesara TNB seperti kerusi
roda, alat pendengaran dan anggota
prostetik. Faedah penjagaan kesihatan kami
merangkumi keluarga terdekat kakitangan
TNB. Kanak-kanak adalah layak untuk
mendapatkan faedah perubatan sehingga
berumur 18 tahun atau sehingga 24 tahun
jika mereka masih belajar, dan tiada had
umur untuk kanak-kanak istimewa. Pekerja
berumur 40 tahun dan ke atas adalah
digalakkan untuk menjalani pemeriksaan
perubatan secara menyeluruh sekurangkurangnya sekali setiap dua tahun,
manakala siri ceramah kesihatan dan
pemeriksaan diadakan secara rutin. Pada
Tahun Kewangan 2012, 74 kempen
kesihatan telah dianjurkan dan ia telah
memberi manfaat kepada lebih daripada
7,500 pekerja dan pesara.
Kami percaya bahawa tenaga kerja yang

terlibat adalah yang paling produktif. Justeru
itu kita mengambil beberapa langkah untuk
melibatkan semua pekerja kami, dengan
memastikan mereka sentiasa menerima
maklum semua perkembangan terkini
korporat secara menyeluruh menerusi
pelbagai saluran elektronik dan cetak yang
lebih bersifat peribadi di mana pihak
pengurusan tertinggi bertemu dengan semua
kakitangan pada peringkat daerah dan negeri.
Satu peristiwa penting pada kalendar kami
adalah Perhimpunan Tahunan yang diadakan
bersempena dengan sambutan ulang tahun
syarikat dan perhimpunan Tahun Baru. Pada
perhimpuan ini, Pengerusi dan Presiden/
Ketua Pegawai Eksekutif memberi mandat
dan berkongsi dengan semua pekerja tentang
wawasan mereka terhadap syarikat.
Pekerja mempunyai peluang untuk
menyuarakan pendapat serta rungutan
mereka terus kepada Pengurusan atasan
melalui e-mel dan sesi dialog. Usaha-usaha
213
Inisiatif Utama
ini merupakan sebahagian daripada usaha

kami untuk menjadi Majikan Pilihan . Kami
m e n j a l a n k a n k a j i s e l i d i k Employee
Engagement Survey (EES) untuk mengukur
keberkesanan program kami serta memantau
komitmen pekerja kepada organisasi.
Ke arah menggalakkan persekitaran kerja
yang selamat, Kursus Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan (OSH) seperti Juruaudit
SEMS, Wakil Keselamatan dan Keselamatan
Pejabat telah dianjurkan bagi memastikan
semua kakitangan hadir sekurangkurangnya satu hari latihan Keselamatan
dan Kesihatan Pekerjaan setahun. Pada
masa yang sama, Sistem Pengurusan
Kecemerlangan Keselamatan (SEMS) ini
sedang diguna pakai oleh semua bahagian
dan anak syarikat. Hasil daripada inisiatif ini,
lebih banyak jabatan telah diperakui oleh
OHSAS 18000 dan MS 1722.
Kami percaya, bahawa setiap kakitangan
perlu menikmati keseimbangan kehidupankerja yang sihat dalam usaha untuk
berprestasi secara optimum. Sehubungan
dengan ini, kami menyokong keperluan
penjagaan anak-anak pekerja dengan
menyediakan sembilan taska dan 11 tadika
untuk mereka. Kami juga menawarkan
perkhidmatan tuisyen untuk golongan
remaja, dengan kadar bayaran yang minimal.
Staf juga digalakkan untuk mengambil
bahagian dalam semua aktiviti fizikal, rekreasi
dan sosial yang dianjurkan oleh kelab dan
persatuan dalaman. Terdapat 63 Kelab Kilat
yang berdaftar di negara ini. TNB menyalurkan
kira-kira RM496,000 untuk membiayai aktiviti

sukan dan sosial. Setiap pekerja wanita dan
isteri kakitangan TNB mempunyai pilihan
untuk menyertai Pelitawanis, yang
mempunyai keahlian seramai 6,037 orang
ahli. Mereka menganjurkan acara amal, yang
telah mendapat sokongan dana daripada
TNB. Pada Tahun Kewangan 2012, TNB telah
menyumbang kira-kira RM817,000 kepada
Pelitawanis. Bagi kebajikan pekerja Islam pula,
mereka dijaga oleh PAKATAN/Persatuan
Kebajikan Pekerja Islam TNB (PKPI), yang juga
menganjurkan program outreach. Bagi Tahun
Kewangan 2012, usaha ini termasuk memberi
derma sebanyak kira-kira USD4,800 kepada
masyarakat Islam di tiga kampung di
Kemboja. Sementara itu, TNB, menyokong
PKPI dengan sumbangan sebanyak
RM270,000 bagi tahun kewangan ini.
Seluruh Keluarga TNB juga dijemput untuk
mengambil bahagian pada Hari Keluarga
yang dilaksanakan berselang dengan
karnival sukan pada setiap tahun. Hari
Keluarga yang diadakan di ibu pejabat dan
di setiap negeri, manakala Karnival Sukan
telah membawa ahli sukan TNB dari seluruh
Malaysia ke Lembah Klang untuk bertanding
dalam temasya sukan itu.
Pesara TNB juga tidak pernah dilupakan, dan
mereka mempunyai persatuan mereka sendiri
iaitu Persatuan Bekas Pekerja LLN/TNB yang
telah menganjurkan pelbagai acara sosial.
Pada Tahun Kewangan 2012, RM130,000
telah dibelanjakan untuk melaksanakan
aktiviti sosial dan rekreasi termasuklah Majlis
Berbuka Puasa dan Majlis Hari Raya.
Untuk mengekalkan satu semangat yang

tinggi di tempat kerja, TNB telah mengiktiraf
pekerja cemerlang sempena Anugerah Jasa
Gemilang yang telah diadakan di peringkat
korporat dan bahagian. Pada peringkat
korporat, seramai 33 pekerja dari kategori
Eksekutif, Bukan Eksekutif (Teknikal) dan Bukan
Eksekutif (Bukan Teknikal) telah diberi
anugerah pada Majlis Perhimpunan Warga
Kerja TNB yang telah diadakan pada 19 Januari
2012. TNB juga telah memberi penghargaan
kepada pekerja yang telah lama berkhidmat.
Pada 17-18 Mac 2012, seramai 1,425 pekerja
dari seluruh Negara yang berkhidmat selama
25-35 tahun di TNB telah diraikan.
Sekiranya berlaku kematian seseorang pekerja,
pihak TNB menghulurkan derma sebanyak
RM2,000 kepada balu dan memberi elaun
sebanyak RM60 kepada semua anak-anak
yatim yang berumur antara tujuh hingga 12
tahun, dan RM90 ringgit kepada mereka yang
berumur 13 hingga 17 tahun. Pada Tahun
Kewangan 2012, TNB telah membelanjakan
kira-kira RM698,000 di bawah kedua-dua
program, yang telah memberi manfaat kepada
40 orang balu dan 662 anak-anak yatim TNB.
Sementara itu, Kumpulan Wang Khairat
Pekerja dan Pesara TNB (KWKPPTNB)
membantu keluarga yang berkabung bagi
membayar segala perbelanjaan pengebumian.
Dana ini adalah hasil daripada kutipan RM1
yang perlu dibayar oleh setiap ahli. KWKPPTNB
kini mempunyai 12, 116 orang ahli biasa dan
4,398 orang ahli seumur hidup (mereka yang
telah menyumbang lebih daripada 15 tahun
semasa bersara).
(200866-W)
214
Inisiatif Utama

TNB memupuk semangat 1Malaysia dalam
syarikat dengan meraikan Hari Raya Aidilfitri,
Tahun Baru Cina dan Deepavali dengan cara
menganjurkan hari terbuka di ibu pejabat
dan di semua pejabat negeri di mana pihak
pengurusan, kakitangan, pihak-pihak
berkepentingan dan para tetamu lain datang
bersama-sama dengan semangat perpaduan.
TNB juga menganjurkan Majlis Buka Puasa di
seluruh negara sepanjang bulan Ramadhan,
di mana pihak pengurusan akan menjemput
kira-kira 300 hingga 400 tetamu yang terdiri
daripada ketua komuniti/kawasan untuk
berbuka puasa di masjid-masjid tempatan.
JUARA PERSEKITARAN HIJAU

Dengan mengambil kira isu-isu yang
melibatkan kepentingan perubahan iklim,
TNB telah mempertingkatkan usaha untuk
memastikan agar semua operasi yang akan
kami jalankan adalah mesra alam, serta
memberi kesan yang minimum terhadap
alam sekitar. Di TNB, kami berpandukan
kepada Dasar Tenaga Hijau, yang
diperkenalkan pada tahun 2011, yang
menyatakan bahawa: TNB beriltizam untuk
menyokong agenda nasional hijau dan
dengan menerapkan kelestarian, operasi
yang cekap dan memberikan sumber tenaga
hijau menerusi aplikasi teknologi dan
pelaburan yang sesuai.
Komitmen yang kami berikan terhadap
agenda hijau dapat dilihat menerusi usaha
yang berterusan bagi mengurangkan jejak
karbon negara melalui dua sudut
pengurusan iaitu pihak perbekalan dan
pihak permintaan. Bagi pihak perbekalan,
kami telah mempromosikan penggunaan
tenaga yang cekap (EE) melalui kempenkempen pendidikan manakala untuk pihak
permintaan TNB telah membuat pelaburan
dalam tenaga boleh diperbaharui (RE)
seperti hidroelektrik dan biomas, dan pada
tahap yang lebih kecil dalam bahan bakar
tenaga solar. TNB menyokong Program
Tenaga Boleh Diperbaharui (SREP) dengan
membantu pengeluar RE membuat
penyambungan kepada grid kebangsaan.
Untuk membiayainya, Feed-in Tariff (FiT)
telah diperkenalkan pada akhir tahun 2011,
di mana Kerajaan telah menubuhkan Dana
RE. Kami di TNB akan memastikan agar
semua pengguna menyumbang kepada

dana ini dengan cara menyalurkan 1%
daripada bil elektrik mereka ke Dana RE.
Secara keseluruhannya, TNB memainkan
peranan penting dalam kejayaan SREP
dengan mengumpulkan sumbangan Dana
RE dan membayar Feed-in-Tariff (FiT). Pada
hakikatnya, TNB adalah penyelaras kepada
sektor RE yang baru ditubuhkan ini.
TNB selanjutnya menyokong semua EE dan
usaha RE dengan melabur dalam
penyelidikan dalam bidang-bidang ini. pada
2008, kami menubuhkan Institut Dasar dan
Penyelidikan Tenaga (IEPRe) dan Pusat
Tenaga Diperbaharui (CRE) di UNITEN.
Loji-loji kami sudah menyerap teknologi
hijau. Sebagai contoh, Stesen Janaelektrik
Sultan Azlan Shah di Perak (TNB
Janamanjung), sedang menggunakan
teknologi arang batu bersih yang menepati
piawaian Pertubuhan Kesihatan Sedunia.
Serombong gas penyahsulfuran alat
memerangkap debu sebelum gas panas
yang bebas pencemaran dilepaskan. Loji ini
juga dilengkapi dengan sistem canggih dan
pintar untuk menyahdebu arang baru
berasaskan cuaca bagi kawasan simpanan
arang batu di negara ini. Sementara Di
Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin
Abdul Aziz di Kapar, Selangor, kolam abu
asli mereka begitu bersih sehingga ia telah
diiktiraf oleh Asia Pacific Migratory

Waterbird Conservation Strategy sebagai
kawasan perlindungan burung berhijrah
terpenting kerana ia merupakan tempat
persinggahan utama burung persisiran
pantai dan telah terangkum di dalam
Rangkaian East Asian-Australian Shorebird.
Sebagai sebahagian daripada komitmen
kami terhadap alam sekitar, kami telah
menjadikan koloni kelip-kelip di Kampung
Kuantan sebagai projek anak angkat dan
para saintis di Institut Penyelidikan TNB
telah menjalankan kajian pemuliharaan
kelip-kelip untuk memastikan kemampanan
spesis haiwan yang menarik ini.
Tahap kesedaran terhadap alam sekitar di
peringkat Kumpulan telah juga dipraktikkan
hingga ke peringkat akar umbi, dan seluruh
kakitangan di Bahagian Penghantaran
menjalankan program Tree For A Tree di
mana pokok-pokok yang telah ditebang di
kawasan pembinaan infrastruktur
penghantaran akan digantikan dengan
pokok-pokok yang baharu di kawasan lain.
Sehingga kini, kira-kira 420 benih anak
pokok telah ditanam. Kakitangan dari
Bahagian Penghantaran juga telah
bekerjasama dengan pertubuhan bukan
kerajaan untuk menjalankan aktiviti-aktiviti
pembersihan sungai dan pantai.
ANDA LIHAT
KAMI LIHAT...
KESELAMATAN DAN
KESEJAHTERAAN UNTUK SEMUA
Kami menerangi ribuan lampu jalanan di seluruh negara agar jalan raya dan
lebuhraya mempunyai tahap penglihatan peringkat tertinggi. Pencahayaan
jalanan yang baik bukan hanya menyumbang kepada perjalanan yang
selamat, malah turut meninggikan lagi tahap keselamatan di tempat-tempat
awam. Itulah sebabnya kami memastikan agar bekalan tenaga negara
sentiasa berterusan.
PENYATA
kewangan
218 Laporan Pengarah

224 Penyata Pendapatan Disatukan
225 Penyata Pendapatan Komprehensif
Disatukan
226 Penyata Kedudukan Kewangan
Disatukan
229 Penyata Perubahan dalam Ekuiti
Disatukan
233 Penyata Aliran Tunai Disatukan
236 Nota-nota kepada Penyata
Kewangan
364 Maklumat Tambahan Didedahkan
Menurut Syarat-syarat
Penyenaraian Bursa Malaysia
Securities Berhad
365 Kenyataan Pengarah
365 Akuan Berkanun
366 Laporan Juruaudit Bebas
K E E P I N G
T H E
LIGHTS ON
(200866-W)
218
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
Para Pengarah dengan sukacitanya mengemukakan Laporan mereka berserta dengan penyata kewangan yang diaudit bagi
Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012.
AKTIVITI UTAMA
Aktiviti-aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah dalam perniagaan penjanaan, penghantaran, pembahagian dan
penjualan tenaga elektrik dan juga yang dijadualkan seperti di Nota 14 penyata kewangan.
Tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut sepanjang tahun kewangan ini.
KEPUTUSAN KEWANGAN
Kumpulan
RMjuta
Syarikat
RMjuta
Keuntungan bagi tahun kewangan diagihkan kepada:

Pemilik Syarikat
4,197.6
8.6
3,118.1
0
Keuntungan bagi tahun kewangan
4,206.2
3,118.1
DIVIDEN
Dividen yang dibayar atau diisytiharkan sejak 31 Ogos 2011 adalah seperti berikut:
RMjuta
Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012:
Dividen interim kasar sebanyak 5.09 sen sesaham biasa, terdiri daripada dividen (franked)
sebanyak 0.38 sen sesaham biasa tolak cukai pendapatan pada 25.0% dan dividen (single-tier)
sebanyak 4.71 sen sesaham biasa, dibayar pada 25 Mei 2012
273.0
Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012, para Pengarah pada 31 Oktober 2012 telah mengesyorkan pembayaran dividen tahap satu
sebanyak 15.0 sen sesaham biasa, tertakluk kepada kelulusan pemegang saham di Mesyuarat Agung Tahunan Syarikat akan datang.
Tarikh penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkan kelak.
219
RIZAB DAN PERUNTUKAN

Semua pemindahan penting kepada atau daripada rizab dan peruntukan pada tahun kewangan ini adalah seperti yang
dinyatakan dalam penyata kewangan.
TERBITAN SAHAM
Pada tahun kewangan ini, 44,896,592 saham biasa baru sebanyak RM1.00 sesaham telah diterbitkan oleh Syarikat menurut Skim Opsyen
Saham Pekerja II (ESOS II) pada harga pelaksanaan sebanyak RM4.45, RM5.06, RM5.08, RM5.36, RM5.45, RM5.59, RM5.62, RM5.64, RM5.74,
RM5.86, RM5.93, RM6.09, RM6.24, RM6.40 dan RM8.85 sesaham.
Saham biasa baru yang diterbitkan pada tahun kewangan bertaraf pari passu dari semua segi dengan saham biasa sedia
ada Syarikat.
SKIM OPSYEN SAHAM PEKERJA ESOS

Opsyen di bawah ESOS telah diberikan kepada para Pengarah, warga kerja dan pesara Kumpulan yang layak untuk melanggan saham
biasa bernilai RM1.00 sesaham dalam TNB. ESOS pertama telah tamat tempoh pada 11 Mei 2002.
Syarikat telah melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh selama 10 tahun. ESOS II ini adalah
tertakluk kepada undang-undang kecil, yang telah diluluskan oleh para pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) yang
diadakan pada 29 Mei 2003 dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005.
Ciri-ciri utama dan perubahan dalam bilangan opsyen saham Syarikat pada tahun kewangan ini dinyatakan dalam Nota 38 penyata
kewangan ini.
Syarikat telah diberi pengecualian oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia melalui surat bertarikh 8 Oktober 2012 daripada syarat untuk
mededahkan dalam Laporan ini nama pihak-pihak yang diberikan opsyen di bawah ESOS II dan butir-butir pegangan mereka menurut
Seksyen 169 (11) Akta Syarikat, 1965 kecuali maklumat mengenai warga kerja yang diberi opsyen saham biasa yang berjumlah 756,000
saham dan lebih.
Senarai pekerja Syarikat yang telah diberi opsyen berjumlah 756,000 saham biasa dan lebih di bawah ESOS II adalah seperti berikut:
Nama
Jawatan
Bil. saham
biasa
yang diberi
di bawah
opsyen
Bil. saham
biasa
dilaksana
di bawah
opsyen
Bil. saham
biasa
terdapat
di bawah
opsyen
878,427
20,000
858,427
Tiada warga kerja anak-anak syarikat telah diberikan opsyen berjumlah 756,000 dan lebih di bawah ESOS II.
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
(200866-W)
220
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
PARA PENGARAH
Para Pengarah yang berkhidmat dalam tempoh sejak tarikh Laporan lalu ialah:
Tan Sri Leo Moggie
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy
Dato Sri Che Khalib bin Mohamad Noh
(Dilantik sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif berkuatkuasa 1 Julai 2012)
(Pengarah Gantian kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari)

(Meletak jawatan sebagai Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif pada 30 Jun 2012)
FAEDAH PENGARAH
Semasa dan pada akhir tahun kewangan, tiada sebarang urusan melibatkan Syarikat, yang bertujuan atau mempunyai tujuan untuk
membolehkan para Pengarah Syarikat mendapat faedah secara memperoleh saham atau debentur Syarikat atau mana-mana badan
korporat lain, kecuali opsyen yang diberi kepada Presiden/Ketua Pegawai Eksekutif di bawah ESOS II.
Sejak akhir tahun kewangan yang lalu, tiada Pengarah yang menerima atau layak menerima faedah (selain faedah yang dinyatakan dalam
Nota 5 penyata kewangan ini) melalui kontrak yang dibuat oleh Syarikat atau badan korporat yang ada kaitan dengan Pengarah atau
dengan firma di mana Pengarah menjadi ahli, atau sebuah syarikat di mana Pengarah mempunyai kepentingan kewangan yang utama.
221
KEPENTINGAN PENGARAH DALAM SAHAM DAN DEBENTUR

Menurut Daftar pegangan saham Pengarah, butir-butir kepentingan para Pengarah yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan
dalam saham Syarikat adalah seperti berikut:
Bilangan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham
Pada
Pada
1.9.2011
Diperoleh
Dilupus
31.8.2012
4,375*
1,562
78,125
1,562
0
0
0
0
0
0
0
0
4,375*
1,562
78,125
1,562
Opsyen ke atas saham bernilai RM1.00 sesaham

Pada
Opsyen
Pada
1.9.2011
diberikan Dilaksanakan
31.8.2012
798,427
60,000
858,427
* Melalui penama Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Menurut Daftar Pengarah, para Pengarah lain tidak memegang sebarang opsyen ke atas saham dalam Syarikat.
Selain daripada yang dinyatakan di atas, tiada Pengarah lain yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan yang memegang
saham sebarang kepentingan dalam saham dan debentur Syarikat dan badan korporat berkaitan.
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
(200866-W)
222
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
MAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGAN

Sebelum penyata pendapatan disatukan, penyata pendapatan komprehensif dan penyata kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat
disediakan, para Pengarah telah mengambil langkah-langkah sewajarnya:
(a)
untuk memastikan tindakan sewajarnya telah diambil berhubung dengan penghapusan hutang dan penyediaan peruntukan bagi
hutang ragu serta telah berpuas hati bahawa semua hutang lapuk yang diketahui telah dihapuskan dan juga peruntukan yang
memadai telah pun dibuat untuk hutang ragu; dan
(b)
untuk memastikan sebarang aset semasa selain daripada hutang, yang tidak mungkin direalisasikan dalam perjalanan biasa
perniagaan, nilai aset tersebut seperti mana tercatat dalam rekod perakaunan Kumpulan dan Syarikat telah dikurangkan nilainya
kepada suatu jumlah yang lebih berpatutan untuk direalisasikan.
Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan:
(a)
yang boleh menyebabkan jumlah yang boleh dihapus kira sebagai hutang lapuk atau jumlah peruntukan hutang ragu dalam
penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat tidak mencukupi yang akan membawa kesan ketara; atau
(b)
yang boleh menimbulkan kekeliruan ke atas nilai yang diletakkan ke atas aset semasa dalam penyata kewangan Kumpulan dan
Syarikat; atau
(c)
yang boleh mengakibatkan kaedah sedia ada penilaian aset atau tanggungan Kumpulan dan Syarikat mengelirukan dan tidak
sesuai.
Tiada tanggungan luar jangka atau tanggungan lain telah dikuatkuasakan atau berkemungkinan dikuatkuasakan dalam tempoh dua
belas bulan selepas akhir tahun kewangan yang pada pendapat para Pengarah akan atau mungkin akan menjejaskan keupayaan
Kumpulan dan Syarikat untuk menunaikan kewajipan tanggungan tersebut apabila tiba masanya.
Pada tarikh Laporan ini, tidak wujud:
(a)
sebarang caj ke atas aset Kumpulan dan Syarikat yang telah timbul selepas berakhir tahun kewangan yang menjamin tanggungan
mana-mana pihak lain; atau
(b)
sebarang tanggungan luar jangka Kumpulan dan Syarikat yang timbul sejak berakhir tahun kewangan.
Pada tarikh Laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui sebarang keadaan yang belum diambil kira dalam Laporan ini atau penyata
kewangan boleh mengakibatkan kekeliruan terhadap sebarang jumlah yang dinyatakan dalam penyata kewangan.
223
MAKLUMAT BERKANUN MENGENAI PENYATA KEWANGAN SAMB.

Pada pendapat para Pengarah:
(a)
pada tahun kewangan ini, keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urusniaga
atau peristiwa penting dan berbentuk luar biasa selain yang didedahkan dalam penyata kewangan ini; dan
(b)
tidak timbul dalam tempoh antara akhir tahun kewangan dan tarikh Laporan ini sebarang perkara, urusniaga atau peristiwa penting
dan luar biasa yang mungkin akan menjejaskan dengan ketara keputusan operasi Kumpulan atau Syarikat bagi tahun kewangan di
mana Laporan ini disediakan.
JURUAUDIT
Juruaudit, PricewaterhouseCoopers, telah menyatakan kesanggupan mereka untuk meneruskan perkhidmatan.
Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012.
TAN SRI LEO MOGGIE

PENGERUSI
DATUK WIRA IR. AZMAN MOHD

PRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Penyata Kewangan
Laporan Pengarah
(200866-W)
224
Penyata Pendapatan Disatukan

Penyata Kewangan
bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012
Nota
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Hasil
Perbelanjaan operasi
Lain-lain pendapatan operasi
4
5
7
35,848.4
(31,592.1)
2,140.6
32,241.2
(30,956.4)
532.0
33,341.0
(29,656.8)
2,180.4
30,157.1
(28,779.3)
752.9
Keuntungan operasi
Kerugian tukaran wang asing
Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama
Bahagian hasil daripada syarikat-syarikat bersekutu
8
15
16
6,396.9
(252.2)
(0.2)
27.0
1,816.8
(194.1)
0.6
92.8
5,864.6
(225.8)
0
0
2,130.7
(208.7)
0
0
Keuntungan sebelum kos pembiayaan

Pendapatan kewangan
Pendapatan pembiayaan
9
9
6,171.5
188.7
(823.0)
1,716.1
319.1
(878.5)
5,638.8
304.8
(1,513.9)
1,922.0
404.6
(1,711.5)

Cukai dan zakat
10
5,537.2
(1,331.0)
1,156.7
(192.2)
4,429.7
(1,311.6)
615.1
(36.8)
4,206.2
964.5
3,118.1
578.3
Keuntungan diagihkan kepada:

Pemilik Syarikat
4,197.6
8.6
965.4
(0.9)
3,118.1
0
578.3
0
4,206.2
964.5
3,118.1
578.3
Sen
Sen
0.38
4.71
15.0
4.5
0
0
Sen
Pendapatan sesaham:
Asas
Tercair
11(a)
11(b)
Sen
(Dinyatakan
semula)
76.82
76.63
Dividen sesaham:
Dividen interim (kasar)
Dividen interim (single-tier)
Dividen akhir dicadangkan (single-tier)
12
12
12
17.71
17.67
Nota-nota di muka surat 236 hingga 363 membentuk sebahagian penting penyata kewangan ini.
225
Penyata Pendapatan Komprehensif Disatukan

Nota

Pendapatan komprehensif lain:
Perbezaan tukaran mata wang asing
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
4,206.2
(51.2)
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
964.5
3,118.1
578.3
(8.1)
Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan
4,155.0
956.4
3,118.1
578.3
Jumlah pendapatan komprehensif diagihkan kepada:

Pemilik Syarikat
4,146.4
8.6
957.3
(0.9)
3,118.1
0
578.3
0
Jumlah pendapatan komprehensif bagi tahun kewangan
4,155.0
956.4
3,118.1
578.3
Penyata Kewangan
(200866-W)
226
Penyata Kedudukan Kewangan Disatukan

Penyata Kewangan
pada 31 Ogos 2012

Kumpulan
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
13
14
15
16
64,769.9
0
0.4
491.2
61,861.4
0
0.6
407.8
58,895.3
0
0
245.7
61,271.8
2,964.2
0
213.0
60,483.0
3,916.3
0
218.2
60,028.8
3,443.4
0
110.6
17
163.7
164.0
164.0
163.7
164.0
164.0
18
19
20
21
22
38.0
0
116.3
419.2
3,789.3
38.0
30.2
89.9
388.6
3,161.0
38.0
55.9
53.4
448.7
2,606.1
38.0
0
0
1,184.6
3,539.1
38.0
0
0
1,088.3
2,930.3
38.0
0
0
1,151.7
2,380.0
69,788.0
66,141.5
62,507.1
69,374.4
68,838.1
67,316.5
23
24
25
9.8
2,842.2
6,988.7
142.4
11.4
2,645.9
6,022.1
264.5
18.0
2,450.4
5,200.4
15.2
9.8
1,529.6
4,963.3
0
11.4
1,356.7
3,724.9
236.5
18.0
1,265.0
3,453.6
0
26
1,939.3
2,447.2
2,573.0
62.6
0
14.6
0
5.7
113.3
61.6
0
14.6
0
5.3
113.3
9.1
0
8,626.3
8.6
1.5
3,954.2
8.6
0
8,343.7
9.1
0
3,961.2
8.6
1.5
2,703.9
8.6
0
6,456.6
18,681.1
12,922.8
16,155.3
12,473.9
10,505.3
13,893.4
Nota
ASET BUKAN SEMASA

Anak-anak syarikat
Entiti-entiti kawalan bersama
Syarikat-syarikat bersekutu
Pelaburan dalam sekuriti hutang
tidak tersenarai
Aset kewangan tersedia untuk
untuk dijual
Aset cukai tertunda
Penghutang jangka panjang
Pajakan prabayar
ASET SEMASA
Aset bukan semasa dipegang
untuk jualan
Inventori
Penghutang, deposit dan pendahuluan
Aset cukai semasa
Jumlah hutang daripada
anak-anak syarikat
Jumlah hutang daripada
syarikat-syarikat bersekutu
Pelaburan jangka pendek
Aset kewangan pada nilai saksama
melalui keuntungan atau kerugian
Deposit, baki bank dan wang tunai
27
20
28
2012
2012
227
Nota
TANGGUNGAN SEMASA
Pemiutang
Jumlah hutang kepada
anak-anak syarikat
syarikat-syarikat bersekutu
Tanggungan cukai semasa
Pendapatan tertunda
Pinjaman jangka pendek
Penghutang sewa beli dan
obligasi pajakan kewangan
5,746.6
5,571.4
5,276.9
3,485.6
3,549.8
3,439.6
26
1,246.0
1,608.6
1,105.1
30
31
697.9
331.0
894.7
1,604.2
707.9
5.7
523.9
1,727.3
623.6
317.6
331.3
3,162.7
697.9
263.5
770.0
759.3
707.9
0
487.4
954.5
623.6
306.6
331.3
2,531.8
33
55.1
49.1
2.6
671.6
384.8
163.0
9,329.5
8,585.3
9,714.7
7,893.9
7,693.0
8,501.0
9,351.6
4,337.5
6,440.6
4,580.0
2,812.3
5,392.4
79,139.6
70,479.0
68,947.7
73,954.4
71,650.4
72,708.9
32
(21,467.6)
(17,326.8)
(17,932.9)
(10,735.6)
(11,219.7)
(11,880.1)
34
20
35
36
19
30
37
0
(3,284.7)
(21.5)
(4,489.7)
(892.2)
(8,284.6)
(2,291.2)
(671.0)
0
(3,084.9)
(44.1)
(4,220.5)
(910.0)
(7,852.2)
(2,849.6)
(627.2)
0
(2,903.9)
(70.8)
(3,866.3)
(1,031.6)
(7,815.9)
(2,710.9)
(599.0)
(2,383.4)
(3,093.8)
(21.5)
(4,286.0)
(496.7)
(6,589.3)
(2,016.4)
0
(2,467.8)
(2,901.7)
(44.1)
(4,043.7)
(496.5)
(6,130.5)
(2,454.8)
0
(2,796.7)
(2,731.3)
(70.8)
(3,704.8)
(567.2)
(6,204.3)
(2,345.1)
0
33
(1,338.8)
(1,334.3)
(63.5)
(11,893.9)
(12,565.5)
(12,950.3)
(42,741.3)
(38,249.6)
(36,994.8)
(41,516.6)
(42,324.3)
(43,250.6)
36,398.3
32,229.4
31,952.9
32,437.8
29,326.1
29,458.3
JUMLAH ASET TOLAK

TANGGUNGAN SEMASA
JUMLAH ASET BERSIH
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2012
29
ASET SEMASA BERSIH
TANGGUNGAN BUKAN SEMASA

Pinjaman
anak-anak syarikat
Deposit pelanggan
Faedah pekerja
Tanggungan lain
Tanggungan cukai tertunda
Pendapatan tertunda
Geran pembangunan Kerajaan
Penghutang sewa beli dan
obligasi pajakan kewangan
Kumpulan
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2012
Penyata Kewangan
pada 31 Ogos 2012
(200866-W)
228
Penyata Kewangan
pada 31 Ogos 2012
Kumpulan
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
5,501.6
4,529.1
648.7
25,457.9
5,456.6
4,332.6
689.4
21,518.8
4,352.7
5,354.2
682.8
21,372.0
5,501.6
4,529.1
1,051.9
21,355.2
5,456.6
4,332.6
1,041.3
18,495.6
4,352.7
5,354.2
1,015.5
18,735.9
MODAL DAN RIZAB

DIAGIHKAN KEPADA PEMILIK
SYARIKAT
KEPENTINGAN BUKAN KAWALAN
36,137.3
261.0
31,997.4
232.0
31,761.7
191.2
32,437.8
0
29,326.1
0
29,458.3
0
JUMLAH EKUITI
36,398.3
32,229.4
31,952.9
32,437.8
29,326.1
29,458.3
Nota
EKUITI
Modal saham
Premium saham
Penilaian semula dan rizab lain
Keuntungan tersimpan
38
39
40
41
2012
Sen
ASET BERSIH SESAHAM

DIAGIHKAN KEPADA PEMILIK
SYARIKAT
2012
Sen
Sen
semula)
semula)
656.9
586.4
729.7
229
Penyata Perubahan dalam Ekuiti Disatukan

Diagihkan kepada pemegang ekuiti Syarikat
Saham
biasa
RM1.00
sesaham
RMjuta
Premium
saham
RMjuta
Rizab Skim
opsyen
saham
pekerja
RMjuta
5,456.6
0
4,332.6
0
156.6
0
532.8
0
19,701.5
1,817.3
91.6
140.4
30,271.7
1,957.7
5,456.6
4,332.6
156.6
532.8
21,518.8
232.0
32,229.4

Jumlah pendapatan komprehensif lain
0
0
0
0
0
0
0
(51.2)
4,197.6
0
8.6
0
4,206.2
(51.2)
Jumlah pendapatan komprehensif

bagi tahun kewangan
(51.2)
4,197.6
8.6
4,155.0
(14.5)
14.5
21.9
21.9
(273.0)
(273.0)
(1.5)
(1.5)
Nota
Penilaian
semula dan
Kepentingan
rizab-rizab Keuntungan
bukan
lain
tersimpan
kawalan
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Jumlah
ekuiti
RMjuta
Kumpulan
Pada 1 September 2011
(seperti dilaporkan sebelumnya)
Pelarasan tahun sebelumnya
48

(dinyatakan semula)
Realisasi penilaian semula rizab
40
Urusniaga dengan pemilik:

Perubahan dalam kepentingan pemilikan
dalam anak syarikat
Dividen dibayar bagi tahun
kewangan 2012
12
Dividen dibayar kepada kepentingan
bukan kawalan
Skim Opsyen Saham Pekerja:
Opsyen diberi
Terbitan modal saham:
Opsyen saham
38, 39
25.0
25.0
45.0
196.5
241.5
Jumlah urusniaga dengan pemilik
45.0
196.5
25.0
(273.0)
20.4
13.9
5,501.6
4,529.1
181.6
467.1
25,457.9
261.0
36,398.3
Pada 31 Ogos 2012
Penyata Kewangan
(200866-W)
230
Penyata Kewangan
Diagihkan kepada pemegang ekuiti Syarikat

Saham
biasa
RM1.00
sesaham
RMjuta
Premium
saham
RMjuta
Rizab Skim
opsyen
saham
pekerja
RMjuta
4,352.7
0
5,354.2
0
122.5
0
560.3
0
20,020.6
1,351.4
42.9
148.3
30,453.2
1,499.7
4,352.7
5,354.2
122.5
560.3
21,372.0
191.2
31,952.9

Jumlah pendapatan komprehensif lain
0
0
0
0
0
0
0
(8.1)
965.4
0
(0.9)
0
964.5
(8.1)

bagi tahun kewangan
(8.1)
965.4
(0.9)
956.4
(19.4)
19.4
0
0
0
0
0
0
0
0
(654.0)
(184.0)
0
0
(654.0)
(184.0)
41.7
41.7
Nota
Penilaian
semula dan
Kepentingan
bukan
lain
tersimpan
kawalan
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Jumlah
ekuiti
RMjuta
Kumpulan
Pelarasan tahun terdahulu
48

(dinyatakan semula)
40

Dividen dibayar bagi
tahun kewangan berakhir:
31.08.2010
12
31.08.2011
12
Penetapan semula tanggungan
kepada kepentingan luar kawalan
Skim Opsyen Saham Pekerja
opsyen diberi
Opsyen saham
38, 39
Saham bonus
34.1
34.1
13.8
1,090.1
68.5
(1,090.1)
0
0
0
0
0
0
0
0
82.3
0
1,103.9
(1,021.6)
34.1
(838.0)
41.7
(679.9)
Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula)
5,456.6
4,332.6
156.6
532.8
21,518.8
232.0
32,229.4
231
Tidak boleh diagihkan
Boleh diagihkan
Saham
biasa
RM1.00
sesaham
RMjuta
Premium
saham
RMjuta
Rizab Skim
opsyen
saham
pekerja
RMjuta
5,456.6
0
4,332.6
0
156.5
0
884.8
0
18,630.5
(134.9)
29,461.0
(134.9)
5,456.6
4,332.6
156.5
884.8
18,495.6
29,326.1
3,118.1
3,118.1

bagi tahun kewangan
3,118.1
3,118.1
40
(14.5)
14.5
12
(273.0)
(273.0)
25.1
25.1
45.0
196.5
241.5
45.0
196.5
25.1
(273.0)
(6.4)
5,501.6
4,529.1
181.6
870.3
21,355.2
32,437.8
Nota
Penilaian
semula dan
lain
tersimpan
RMjuta
RMjuta
Jumlah
ekuiti
RMjuta
Syarikat
48
Pada 1 September 2011 (dinyatakan semula)

Dividen dibayar bagi tahun kewangan 2012
Opsyen diberikan
Opsyen saham
Pada 31 Ogos 2012
38, 39
Penyata Kewangan
(200866-W)
232
Penyata Kewangan
Tidak boleh diagihkan
Boleh diagihkan
Saham
biasa
RM1.00
sesaham
RMjuta
Premium
saham
RMjuta
Rizab Skim
opsyen
saham
pekerja
RMjuta
4,352.7
0
5,354.2
0
111.3
0
904.2
0
19,030.5
(294.6)
29,752.9
(294.6)
4,352.7
5,354.2
111.3
904.2
18,735.9
29,458.3
578.3
578.3

bagi tahun kewangan
578.3
578.3
40
(19.4)
19.4
12
12
0
0
0
0
0
0
0
0
(654.0)
(184.0)
(654.0)
(184.0)
45.2
45.2
13.8
1,090.1
68.5
(1,090.1)
0
0
0
0
0
0
82.3
0
1,103.9
(1,021.6)
45.2
(838.0)
(710.5)
Pada 31 Ogos 2011 (dinyatakan semula)
5,456.6
4,332.6
156.5
884.8
18,495.6
29,326.1
Nota
Penilaian
semula dan
lain
tersimpan
RMjuta
RMjuta
Jumlah
ekuiti
RMjuta
Syarikat
48
Pada 1 September 2010 (dinyatakan semula)

Dividen dibayar bagi tahun kewangan berakhir:
31.08.2010
31.08.2011
opsyen diberikan
Opsyen saham
Saham bonus
38, 39
233
Penyata Aliran Tunai Disatukan

Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
Semula)
RMjuta
RMjuta
ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI OPERASI
Pelarasan bagi:
Cukai dan zakat
Hartanah, loji dan peralatan:
Susut nilai
Hapus kira
Keuntungan daripada pelupusan
Peruntukan bagi faedah persaraan
Peruntukan bagi opsyen saham
Kerugian tukaran wang asing
Keuntungan atas:
Pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan
Penebusan saham keutamaan dalam anak syarikat
Pelupusan pelaburan jangka pendek
Bahagian hasil daripada entiti kawalan bersama
Bahagian hasil daripada syarikat bersekutu
Muhibah negatif daripada pengambilalihan syarikat bersekutu
Pendapatan dividen
Pendapatan faedah
Faedah atas pinjaman
Pelepasan pendapatan tertunda
Pelepasan geran pembangunan Kerajaan
Peruntukan bagi kemerosotan nilai:
Penghutang
Jumlah hutang daripada anak-anak syarikat
Kerugian kemerosotan nilai:
Penghutang
Jumlah hutang daripada entiti-entiti kawalan bersama
Peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilai
daripada pelaburan dalam anak syarikat
Masuk kira penurunan nilai dalam sekuriti boleh niaga
Peruntukan bagi inventori usang
Masuk kira inventori usang
Inventori dihapus kira
Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
Semula)
RMjuta
RMjuta
4,206.2
964.5
3,118.1
578.3
1,331.0
192.2
1,311.6
36.8
4,268.1
44.4
(5.8)
877.5
25.0
230.8
4,061.9
35.5
(1.4)
859.6
34.1
227.0
4,033.6
31.3
(5.8)
840.3
21.2
213.1
3,952.8
34.8
(1.4)
818.4
29.8
244.1
(1.8)
0
(0.2)
0.2
(54.4)
27.4
0
(172.2)
664.3
(928.2)
(77.0)
(43.3)
0
(5.0)
(0.6)
(62.9)
(29.9)
(5.4)
(319.1)
865.3
(652.8)
(64.6)
(1.8)
(56.8)
(0.1)
0
0
0
(108.2)
(316.5)
414.1
(811.4)
0
(43.3)
(259.7)
(5.0)
0
0
0
(88.2)
(434.8)
582.7
(595.2)
0
122.9
0
100.5
0
111.6
292.8
66.3
187.7
(141.1)
(0.5)
(24.5)
(3.2)
(125.2)
(0.5)
(19.1)
(3.2)
0
(0.5)
132.9
(111.8)
18.6
(50.1)
0
0
109.2
(117.8)
22.9
(78.1)
774.1
(0.5)
132.9
(111.8)
18.4
(6.5)
0
0
109.2
(117.7)
21.4
5.1
10,405.7
6,064.1
9,768.0
5,099.8
Penyata Kewangan
(200866-W)
234
Penyata Kewangan
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
Semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
Semula)
RMjuta
RMjuta
(236.0)
(1,594.7)
21.3
0
(58.0)
0.5
(209.8)
(1,296.2)
533.3
0
75.4
3.1
(212.4)
(1,898.4)
(421.5)
(410.7)
(57.1)
0.6
(104.5)
(271.3)
(485.5)
(505.2)
75.0
3.1
Tunai dijana daripada operasi

Ganjaran pekerja dibayar
Sumbangan diterima
Deposit pelanggan diterima
Cukai dan zakat dibayar
8,538.8
(608.3)
777.4
199.8
(432.1)
5,169.9
(505.4)
949.3
181.0
(696.8)
6,768.5
(598.0)
655.6
192.1
(352.9)
3,811.4
(479.5)
861.0
170.5
(653.7)
Aliran tunai bersih daripada aktiviti operasi
8,475.6
5,098.0
6,665.3
3,709.7
0
(91.9)
0
(113.3)
(91.9)
0
(437.2)
(112.9)
ALIRAN TUNAI
Inventori
Penghutang
Pemiutang
Jumlah hutang
Jumlah hutang
Jumlah hutang
DARIPADA AKTIVITI OPERASI (SAMBUNGAN)
daripada anak-anak syarikat

daripada/kepada syarikat-syarikat bersekutu
kepada entiti-entiti kawalan bersama
ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PELABURAN

Pelaburan tambahan dalam:
Anak syarikat
Hasil daripada penebusan:
Saham keutamaan boleh tebus dalam anak syarikat
Nota pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu
Pendapatan dividen diterima
Pendapatan faedah diterima
Tambahan
Hasil daripada pelupusan
Hasil daripada pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk jualan
Hasil daripada pelupusan pelaburan jangka pendek
0
5.2
25.4
166.7
0
5.2
56.4
308.0
494.0
5.2
86.8
138.7
850.0
5.2
76.5
274.0
(7,004.4)
6.0
18.3
0.2
(5,655.9)
2.0
67.0
118.3
(4,655.4)
6.0
18.3
0.2
(4,257.7)
2.0
67.0
118.3
Aliran tunai bersih daripada aktiviti pelaburan
(6,874.5)
(5,212.3)
(3,998.1)
(3,414.8)
235
Nota
ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI PEMBIAYAAN

Geran pembangunan Kerajaan diterima
Hasil daripada terbitan saham
Pinjaman jangka panjang:
Hasil
Pembayaran balik
Pinjaman jangka pendek:
Hasil
Pembayaran balik
Faedah dibayar
Dividen dibayar kepada pemegang saham
Dividen dibayar kepada kepentingan luar kawalan
Terbitan saham kepada kepentingan luar kawalan
120.8
241.5
Aliran tunai bersih daripada/(digunakan dalam) aktiviti pembiayaan

PERTAMBAHAN/(PENGURANGAN) BERSIH DALAM
DEPOSIT, BAKI BANK DAN WANG TUNAI
KESAN PERUBAHAN DALAM MATA WANG ASING
PADA AWAL TAHUN KEWANGAN
PADA AKHIR TAHUN KEWANGAN
Tunai di bank, dipegang sebagai amanah*
Akaun rizab hutang**
Dana daripada MOF***
TUNAI DAN BERSAMAAN TUNAI
PADA AKHIR TAHUN KEWANGAN
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan)
Semula)
RMjuta
RMjuta
28
32(b)(i)
92.8
82.3
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan)
Semula)
RMjuta
RMjuta
0
241.5
0
82.3
4,888.2
(1,275.1)
438.6
(3,100.1)
0
(824.5)
0
(2,531.2)
353.5
(329.6)
(675.2)
(273.0)
(1.5)
21.9
332.7
(284.5)
(995.8)
(838.0)
0
0
0
0
(553.9)
(273.0)
0
0
0
0
(760.7)
(838.0)
0
0
3,071.5
(4,272.0)
(1,409.9)
(4,047.6)
4,672.6
(0.5)
(4,386.3)
(3.2)
1,257.3
0
(3,752.7)
0
3,954.2
8,343.7
2,703.9
6,456.6
8,626.3
3,954.2
3,961.2
2,703.9
(465.7)
(225.2)
(5.2)
0
0
0
0
0
0
3,258.1
3,961.2
2,703.9
(97.9)
(218.6)
(2.5)
8,307.3
Tunai di bank dan dipegang sebagai amanah selaras dengan geran yang diberikan kepada anak-anak syarikat oleh Kerajaan
Malaysia untuk sebuah projek modal yang ditentukan.
**
Akaun rizab hutang berkaitan dengan deposit yang ditempatkan dengan institusi kewangan berlesen adalah sebahagian daripada
obligasi sekuriti untuk pembiayaan bon.
*** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.
Penyata Kewangan
(200866-W)
236
Nota-nota kepada Penyata Kewangan

Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
1
MAKLUMAT AM
Aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah penjanaan, penghantaran, pembahagian dan penjualan tenaga elektrik dan juga
dalam jadual seperti di Nota 14 penyata kewangan.
Sepanjang tahun kewangan ini, tidak terdapat sebarang perubahan ketara dalam aktiviti-aktiviti tersebut.
Syarikat adalah sebuah syarikat tanggungan awam berhad, ditubuhkan dan berada di Malaysia serta disenaraikan di Papan Utama
Bursa Malaysia Securities Berhad.
Alamat berdaftar Syarikat adalah Pejabat Setiausaha Syarikat, Tingkat 2, Ibu Pejabat Tenaga Nasional Berhad, No. 129, Jalan Bangsar,
59200 Kuala Lumpur, Malaysia.
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA

Melainkan dinyatakan sebaliknya, dasar perakaunan berikut telah diterima pakai secara konsisten dalam semua perkara yang
dianggap penting berkaitan penyata kewangan. Penyampaian dasar ini telah diterima pakai secara konsisten dalam semua tahun
melainkan dinyatakan sebaliknya.
(a)
Asas penyediaan
Penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat telah disediakan selaras dengan peruntukan Akta Syarikat 1965 dan Piawaian
Pelaporan Kewangan (FRS), Piawaian Perakaunan MASB Yang Diluluskan di Malaysia untuk Entiti Selain daripada Entiti
Persendirian.
Penyata kewangan ini telah disediakan berdasarkan konvensyen kos sejarah kecuali yang mana dinyatakan dalam ringkasan
dasar-dasar perakaunan utama ini.
Penyediaan penyata kewangan adalah selaras dengan FRS, yang memerlukan penggunaan beberapa anggaran dan andaian
perakaunan kritikal yang akan memberi kesan ke atas jumlah aset dan tanggungan yang dilaporkan daripada aset dan
tanggungan serta pendedahan aset-aset dan tanggungan luar jangka pada tarikh penyata kewangan dan jumlah hasil dan
perbelanjaan yang dilaporkan sepanjang tempoh laporan. Ia juga memerlukan para Pengarah membuat penilaian dalam
proses pelaksanaan dasar perakaunan Kumpulan. Meskipun anggaran dan pertimbangan ini adalah berdasarkan pada
pengetahuan terbaik para Pengarah berhubung peristiwa dan tindakan semasa, keputusan yang sebenar berkemungkinan
berbeza.
Perkara yang melibatkan tahap pertimbangan yang lebih tinggi atau rumit, ataupun perkara di mana andaian dan anggaran
adalah penting kepada penyata kewangan, didedahkan dalam Nota 3 penyata kewangan ini.
Penyata kewangan telah diluluskan untuk terbitan selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah pada 31 Oktober 2012.
237
RINGKASAN DASAR PERAKAUNAN UTAMA SAMBUNGAN

(a)
Asas penyediaan (sambungan)

(i)
Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, dan pentafsiran Jawatankuasa Interpretasi (IC) dan penambahbaikan
yang berkuatkuasa.
Piawaian perakaunan baru, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan dan pentafsiran IC serta penambahbaikan kepada
piawaian yang berkuatkuasa ke atas tahun kewangan Kumpulan Syarikat mulai 1 September 2011 adalah seperti berikut:
Pindaan kepada FRS 2 Bayaran Berasaskan Saham dan Penyelesaian Tunai Kumpulan Transaksi Pembayaran
Berasaskan Saham
Pindaan kepada FRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan Menambah baik Pendedahan Tentang
Instrumen Kewangan
Interpretasi IC 4 Menentukan Sesuatu Pengaturan Mengandungi Pajakan
Pindaan kepada Interpretasi IC 14 Prapembayaran Keperluan Pembiayaan Minimum
Pindaan kepada Interpretasi IC 19 Menghapuskan Liabiliti Kewangan dengan Instrumen Ekuiti
Penambahbaikan kepada FRS (2010)
Satu ringkasan kesan penting piawaian perakaunan baru, pindaan dan penambahbaikan kepada piawaian dan
Interpretasi IC ke atas penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang diterbitkan dan sedia ada dinyatakan dalam Nota
48 penyata kewangan.
Nota-nota kepada baki setakat 1 September 2010 yang telah dinyatakan semula disebabkan oleh perubahan dasar
perakaunan telah dinyatakan dalam penyata kewangan sementara Nota kepada baki tidak terjejas belum dimasukkan.
(ii)
Piawaian dan penggunaan awal oleh Kumpulan dan Syarikat

Kumpulan dan Syarikat tidak mengguna pakai lebih awal sebarang piawaian perakaunan baru, pindaan dan
penambahbaikan kepada piawaian diterbitkan dan sedia ada dan Pentafsiran IC.
(iii) Piawaian, pindaan kepada piawaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang
berkaitan dengan Kumpulan dan Syarikat tetapi belum berkuatkuasa.
Dalam tahun kewangan akan datang, Kumpulan akan mengguna pakai rangka kerja pematuhan IFRS yang baru, Piawaian
Pelaporan Kewangan Malaysia (MFRS). Dalam mengguna pakai rangka kerja baru ini, Kumpulan akan menerima pakai
MFRS 1 Penerapan MFRS kali pertama.
Kumpulan akan menerima pakai piawaian baru, pindaan kepada piawaian dan interpretasi dalam tempoh berikut:
(i)
Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012
Semakan semula MFRS 124 Pendedahan Pihak Berkaitan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menghapuskan
pengecualian untuk membuat pendedahan urus niaga antara entiti berkaitan kerajaan dan kerajaan dan
kesemua entiti berkaitan kerajaan yang lain. Pendedahan baru yang berikut adalah diperlukan bagi entiti
berkaitan kerajaan:
Nama kerajaan dan sifat hubungan mereka;

Bentuk dan jumlah setiap transaksi penting secara individu; dan
Tahap sebarang transaksi yang secara kolektif penting, sama ada kualitatif atau kuantitatif.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
238
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(a)
Asas Penyediaan (sambungan)

(iii) Piawaian, pindaan kepada piwaian yang diterbitkan, Interpretasi IC dan penambahbaikan piawaian sedia ada yang boleh
diguna pakai tetapi belum lagi berkuatkuasa. (sambungan)
(i)
(ii)
Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2012 (sambungan)
Pindaan kepada MFRS 112 Cukai-Pendapatan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) memperkenalkan
pengecualian daripada prinsip sedia ada dalam mengukur aset cukai tertunda atau liabiliti-liabiliti pelaburan
hartanah pada nilai saksama. MFRS 112 pada masa ini, memerlukan sebuah entiti mengukur cukai tertunda
berkaitan aset dengan mengira sama ada sebuah entiti itu menjangka memperoleh semula jumlah bawaan
asetnya sama ada melalui penggunaan atau penjualannya. Sememangnya adalah sukar dan subjektif untuk
menilai sama ada perolehan boleh diraih semula akan melalui penggunaan atau penjualan apabila aset diukur
menggunakan model nilai MFRS 140 Hartanah Pelaburan. Berikutan pindaan, Interpretasi IC 121 Cukai
Pendapatan perolehan semula daripada penilaian semula aset tidak susut nilai tidak akan lagi digunakan
terhadap hartanah pelaburan yang dibawa pada nilai saksama. Pindaan juga memasukkan MFRS 112 garis
panduan yang ada sebelum ini dalam Interpretasi IC 121 yang ditarik balik.
Pindaan kepada MFRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan terhadap pemindahan aset kewangan
(berkuatkuasa mulai 1 Januari 2012) menggalakkan ketelusan dalam melaporkan transaksi-transaksi pemindahan
dan meningkatkan pemahaman pengguna tentang pendedahan risiko berkaitan pemindahan-pemindahan aset
kewangan dan kesannya kepada kedudukan kewangan sesebuah entiti, terutamanya yang terlibat dalam
pensekuritian aset kewangan.
Pindaan kepada MFRS 101 Pembentangan perkara-perkara pendapatan komprehensif lain (berkuatkuasa mulai
1 Julai 2012 memerlukan entiti-entiti berkaitan mengasingkan perkara-perkara atau item-item yang dibentang
dalam pendapatan komprehensif lain (OCI) dalam penyata pendapatan tersebut kepada dua kumpulan,
berdasarkan sama ada mereka boleh dikitar semula untuk mendapat keuntungan atau kerugian pada masa
akan datang. Pindaan tidak menyatakan perkara-perkara yang perlu dibentangkan dalam OCI.
Tahun Kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013
MFRS 10 Penyata kewangan disatukan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) mengubah takrif kawalan.
Seorang pelabur mengawal seorang penerima pelaburan apabila ia didedahkan, atau mempunyai hak, untuk
pulangan-pulangan berubah-ubah dari penglibatannya dengan penerima pelaburan dan berkeupayaan
mempengaruhi pulangan melalui kuasanya terhadap penerima pelaburan. Kawalan diwujudkan sebagai dasar
untuk menentukan entiti-entiti yang mana disatukan dalam penyata kewangan dan menetapkan keperluan
perakaunan untuk penyediaan penyata kewangan yang disatukan. Ia menggantikan semua panduan dan
penyatuan dalam MFRS 127 Penyatuan dan penyata kewangan berasingan dan Interpretasi IC 112 Penyatuan
Entiti tujuan khusus.
MFRS 11 Pengaturan bersama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) memerlukan satu pihak yang terlibat
dalam pengaturan bersama menetapkan bentuk pengaturan itu dengan melalui penilaian hak-hak dan
kewajipan-kewajipannya yang timbul, berbanding segi perundangan. Terdapat dua jenis pengaturan bersama:
operasi bersama dan usaha sama. Operasi bersama timbul apabila pengendali bersama mempunyai hak
terhadap aset-aset dan kewajipan-kewajipan berkaitan dengan pengaturan dan turut mengambilkira
kepentingannya dalam aset, liabiliti-liabiliti, pendapatan dan perbelanjaan. Usaha sama timbul apabila
pengendali bersama mempunyai hak bagi aset bersih dalam pengaturan dan oleh itu, ekuiti menentukan
kepentingannya. Penyatuan berkadar dalam usaha sama tidak lagi dibenarkan.
239

(a)

diguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan)
(ii)
Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2013 (sambungan)
MFRS 12 Pendedahan kepentingan dalam entiti-entiti lain (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) menetapkan
keperluan pendedahan pelaporan entiti-entiti di bawah dua standard baru, iaitu MFRS 10 dan MFRS 11, sebagai
menggantikan keperluan semasa yang terdapat dalam MFRS 128 Pelaburan dalam syarikat-syarikat bersekutu.
Entiti-entiti dikehendaki mendedahkan maklumat yang boleh membantu para pembaca penyata kewangan
menilai sifat, risiko-risiko dan kesan kewangan berkaitan dengan kepentingan entiti dalam syarikat subsidiari,
syarikat-syarikat bersekutu, pengaturan bersama dan entiti-entiti berstruktur tidak disatukan.
MFRS 13 Pengukuran nilai saksama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) bertujuan memperbaiki ketekalan dan
mengurangkan kerumitan dengan menyediakan definisi tepat tentang nilai saksama dan sumber tunggal bagi
pengukuran nilai saksama serta keperluan pendedahan untuk kegunaan menyeluruh MFRSs. Keperluan itu tidak
memperluaskan penggunaan perakaunan nilai saksama tetapi menyediakan panduan tentang pemakaiannya
sekiranya telah dipakai atau pemakaiannya dibenarkan oleh standard lain. Peningkatan keperluan membuat
pendedahan adalah menyamai dengan apa yang terdapat dalam MFRS 7 Instrumen kewangan: Pendedahan,
tetapi diterima pakai ke atas kesemua aset dan liabiliti yang diukur pada nilai saksama.
FRS 127 Penyata kewangan berasingan (berkuatkuasa 1 Januari 2013) yang disemak semula meliputi
peruntukan terhadap penyata kewangan berasingan yang ditinggalkan selepas peruntukan kawalan MFRS 127
dimasukkan dalam MFRS 10 yang baru.
MFRS 128 Pelaburan dalam syarikat-syarikat sekutu dan usaha sama (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) yang
disemak semula meliputi keperluan mengadakan usahasama, dan juga syarikat-syarikat sekutu, diambil kira
daripada segi ekuiti berikutan terbitan MFRS 11.
Pindaan kepada MFRS 1 Pemakaian MFRS kali pertama: Pinjaman Kerajaan (berkuatkuasa mulai 1 Januari
2013) menyediakan pelepasan kepada pengguna kali pertama daripada permohonan retrospektif MFRS 120
Perakaunan Geran Kerajaan dan Pendedahan Bantuan Kerajaan bagi pinjaman kerajaan pada kadar faedah
sedia ada di bawah pasaran pada tarikh peralihan kepada MFRS.
Pindaan kepada MFRS 7 Instrumen Kewangan: Pendedahan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013)
mengkehendaki pendedahan maklumat kuantitatif lebih luas berkaitan pengenalpastian instrumen kewangan
yang diimbangi dalam penyata kewangan dan apa yang tertakluk kepada jaring induk atau pengaturan serupa
tanpa mengira sama ada mereka diimbangi.
Pindaan kepada MFRS 119 Manfaat pekerja (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2013) membuat perubahan penting
terhadap pengiktirafan dan pengukuran perbelanjaan faedah pencen tertakrif dan faedah pemberhentian serta
pendedahan faedah semua pekerja. Untung rugi aktuari tidak lagi akan tertunda menggunakan pendekatan
koridor. MFRS 119 akan ditarik balik pada permohonan pindaan ini.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
240
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(a)

diguna pakai tetapi belum berkuatkuasa. (sambungan)
(iii) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2014
Pindaan kepada MFRS 132 Instrumen kewangan: Pembentangan (berkuatkuasa mulai 1 Januari 2014) tidak
mengubah model imbangan semasa dalam MFRS 132. Pindaan itu menjelaskan makna kini mempunyai hak
tolakan boleh dikuatkuasakan secara sah, dan hak tolakan mesti ada pada hari ini (bukan bergantung pada
peristiwa masa depan) dan boleh dikuatkuasa secara sah untuk semua pihak bertentangan dalam perjalanan
urusan yang normal. Ini menjelaskan bahawa beberapa mekanisme penyelesaian kasar dengan ciri-ciri yang
bersamaan penyelesaian bersih, akan memuaskan kreteria imbangan MFRS 132.
(iv) Tahun kewangan bermula pada/selepas 1 September 2015
MFRS 9 Instrumen kewangan pengkelasan dan pengukuran aset kewangan dan liabiliti kewangan
(berkuatkuasa mulai 1 Januari 2015) menggantikan pengkelasan berganda dan model-model pengukuran
MFRS 139 dengan model tunggal hanya mempunyai dua kategori pengelasan: kos terlunas dan nilai saksama.
Asas pengkelasan bergantung kepada model perniagaan entiti dalam menguruskan aset kewangan dan ciri-ciri
aliran tunai kontraktual aset kewangan.
Perakaunan dan pembentangan liabiliti kewangan dan menyah iktiraf instrumen kewangan ditempatkan
semula dari MFRS 139, tanpa perubahan, kecuali liabiliti kewangan ditetapkan pada nilai saksama melalui
untung atau rugi (FVTPL). Entiti dengan liabiliti kewangan ditetapkan pada FVTPL mengiktiraf perubahan
dalam nilai saksama disebabkan perubahan risiko kredit liabiliti secara langsung dalam pendapatan komprehensif
lain (OCI). Berikutan itu, tiada amaun dalam OCI dikitar semula untuk untung atau rugi tetapi keuntungan atau
kerugian terkumpul mungkin dipindahkan dalam ekuiti.
Panduan dalam MFRS 139 terhadap kemerosotan nilai aset kewangan dan perakaunan lindung nilai terus
diguna pakai.
MFRS 7 memerlukan pendedahan terhadap peralihan daripada MFRS 139 kepada MFRS 9.
(v)
Kesan yang timbul daripada permohonan awal piawaian di atas dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat.
Kumpulan masih belum selesai membuat penilaiannya terhadap perbezaan kesan kewangan antara Piawaian
Pelaporan Kewangan dan piawaian perakaunan di bawah Rangka Kerja MFRS. Sehubungan itu, prestasi
kewangan yang disatukan dan kedudukan kewangan seperti mana dinyatakan dalam penyata kewangan ini
bagi tahun berakhir pada 31 Ogos 2012 boleh berbeza jika disediakan di bawah rangka kerja MFRS.
241

(b)
Anak-anak syarikat dan asas penyatuan

(i)
Anak-anak syarikat
Anak-anak syarikat adalah syarikat atau entiti-entiti lain (termasuk entiti untuk tujuan khas) di mana Kumpulan
mempunyai kuasa untuk melaksanakan kawalan ke atas dasar kewangan dan operasi untuk memperoleh manfaat
daripada aktiviti mereka, umumnya diserta dengan pegangan saham lebih daripada setengah hak mengundi. Kewujudan
dan kesan hak undi berpotensi yang kini boleh dilaksanakan atau boleh ditukar dipertimbangkan, apabila menilai sama
ada Kumpulan mengawal entiti yang lain.
Dalam penyata kewangan berasingan Syarikat, pelaburan dalam anak-anak syarikat dinyatakan pada kos tolak kerugian
kemerosotan nilai terkumpul. Daripada pelupusan pelaburan sedemikian, perbezaan antara kutipan pelupusan bersih dan
jumlah bawaannya dimasukkan dalam penyata pendapatan.
(ii)
Asas penyatuan
Penyata kewangan disatukan merangkumi penyata kewangan Syarikat dan anak-anak syarikatnya. Penyata kewangan
anak-anak syarikat disediakan bagi tempoh laporan yang sama dengan Syarikat.
Anak-anak syarikat disatukan dari tarikh Kumpulan memperoleh kawalan dan terus disatukan sehingga ke tarikh kawalan
tersebut tamat. Dalam menyediakan penyata kewangan yang disatukan, baki dalam kumpulan, transaksi dan keuntungan
atau kerugian tidak direalisasi bagi keuntungan atau kerugian dihapuskan sepenuhnya. Dasar perakaunan yang seragam
diguna pakai dalam penyata kewangan disatukan bagi transaksi dan peristiwa dalam keadaan yang sama.
Pertimbangan yang dipindahkan bagi pengambilalihan sebuah anak syarikat adalah nilai saksama aset yang dipindahkan,
tanggungan yang ditanggung dan kepentingan ekuiti yang diterbitkan oleh Kumpulan. Pertimbangan yang dipindahkan
termasuk nilai saksama sebarang aset atau tanggungan yang terhasil daripada pengaturan pertimbangan luar jangka. Kos
berkaitan pengambilalihan dibelanjakan apabila ditanggung. Aset dan tanggungan diambil alih yang boleh dikenal pasti
dan tanggungan luar jangka yang ditanggung dalam pergabungan perniagaan diukur pada permulaan pada nilai
saksama pada tarikh pengambilalihan.
Dalam gabungan perniagaan yang dicapai secara berperingkat, kepentingan ekuiti yang dipegang sebelumnya diukur
semula pada nilai saksama tarikh pengambilalihan dan keuntungan atau kerugian yang terhasil diiktiraf dalam untung rugi.
Lebihan pertimbangan yang dipindahkan, jumlah sebarang kepentingan bukan kawalan dalam syarikat yang diambilalih
dan nilai saksama tarikh pengambilalihan sebarang kepentingan ekuiti sebelumnya dalam syarikat pengambilalihan ke
atas nilai saksama bahagian Kumpulan daripada aset bersih yang boleh dikenal pasti yang diambil alih dicatatkan sebagai
muhibah. Jika ini kurang daripada nilai saksama aset bersih anak syarikat yang diambil alih dalam kes pembelian murah,
keuntungan diiktiraf dalam keuntungan dan kerugian. Rujuk Nota 2(f) dasar perakaunan mengenai muhibah.
Kepentingan bukan kawalan adalah ekuiti dalam anak syarikat tidak diagihkan, secara langsung atau tidak langsung
kepada syarikat induk. Mengikut asas daripada satu pengambilalihan kepada pengambilalihan lain, mengukur sebarang
kepentingan bukan kawalan bahagian nisbah daripada aset bersih syarikat diambilalih yang boleh dikenal pasti. Pada
akhir tempoh laporan, kepentingan bukan kawalan meliputi jumlah yang dikira pada tarikh pergabungan dan bahagiannya
daripada perubahan dalam ekuiti anak syarikat sejak tarikh penggabungan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
242
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(b)
Anak-anak syarikat dan asas penyatuan (sambungan)

(ii)
Asas penyatuan (sambungan)

Semua pendapatan dan kerugian anak syarikat berpunca daripada syarikat induk dan kepentingan bukan kawalan,
walaupun punca kerugian kepada keputusan kepentingan kawalan dalam baki debit di dalam ekuiti pemegang saham.
Keuntungan atau kerugian yang berpunca daripada kepentingan bukan kawalan bagi tahun-tahun terdahulu tidak
dinyatakan semula.
(iii) Perubahan dalam kepentingan pemilikan

Apabila Kumpulan tidak lagi mempunyai kawalan, kawalan bersama atau pengaruh utama, sebarang kepentingan yang
dikekalkan dalam entiti diukur semula kepada nilai saksamanya dengan perubahan dalam jumlah bawaan diiktiraf dalam
penyata pendapatan. Nilai saksama ini adalah nilai saksamanya daripada pengiktirafan permulaan sebagai aset kewangan
selaras dengan FRS 139. Sebarang jumlah yang diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan komprehensif berhubung
entiti berkenaan diambil kira seolah-olah Kumpulan telah melupuskan aset atau tanggungan berkaitan secara langsung.
Oleh itu, ia diambil kira sebagai syarikat yang dilabur berasaskan ekuiti atau aset kewangan tersedia untuk jualan
bergantung kepada tahap pengaruh yang dikekalkan.
(c)
Transaksi dengan kepentingan bukan kawalan

Kumpulan menerima pakai dasar kaedah transaksi dengan kepentingan bukan kawalan sebagai transaksi dengan pemilik ekuiti
Kumpulan. Bagi pembelian daripada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang pertimbangan yang dibayar dan
bahagian yang berkaitan jumlah bawa aset bersih anak-anak syarikat yang diperoleh ditolak daripada ekuiti. Bagi pelupusan
kepada kepentingan bukan kawalan, perbezaan antara sebarang kutipan yang diterima dan bahagian berkaitan kepentingan
minoriti juga dicatatkan dalam ekuiti.
(d)
Entiti-entiti kawalan bersama

Entiti-entiti kawalan bersama adalah perbadanan, perkongsian atau entiti lain yang mana terdapat persetujuan berkontrak untuk
perkongsian kawalan oleh Kumpulan dengan satu pihak atau lebih, dengan keputusan strategik kewangan dan operasi yang
berkaitan dengan entiti memerlukan keputusan sebulat suara daripada pihak-pihak yang berkongsi kawalan. Kepentingan
Kumpulan dalam entiti dikawal bersama diambil kira dalam penyata kewangan disatukan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti.
Perakaunan ekuiti melibatkan pengiktirafan dalam penyata pendapatan disatukan dan penyata perubahan dalam ekuiti yang
disatukan, bahagian Kumpulan daripada keuntungan tolak kerugian entiti-entiti kawalan bersama berasaskan kepada penyata
kewangan beraudit terkini atau akaun pengurusan entiti-entiti kawalan bersama, yang dibuat sehingga akhir tahun kewangan.
Jika perlu, pelarasan dibuat kepada keputusan dan aset bersih aset entiti-entiti kawalan bersama bagi memastikan keseragaman
dasar perakaunan dengan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalam entiti-entiti kawalan bersama dicatatkan pada kos termasuk
muhibah dan dilaraskan selepas itu bagi kerugian pengurangan nilai terkumpul dan perubahan selepas pengambilalihan
dalam bahagian Kumpulan daripada aset bersih entiti-entiti kawalan bersama tersebut.
Keuntungan tidak direalisasi daripada transaksi antara Kumpulan dan entiti kawalan bersama dihapuskan setakat mana
kepentingan Kumpulan dana entiti kawalan bersama tersebut. Kerugian tidak direalisasi juga dihapuskan mengikut asas yang
sama tetapi hanya setakat kos yang boleh dikutip semula dan baki yang menyediakan bukti pengurangan dalam nilai boleh
realisasi bersih atau pengurangan nilai aset yang dipindahkan diiktiraf dalam penyata pendapatan yang disatukan.
243

(e)
Syarikat bersekutu adalah perbadanan di mana Kumpulan melaksanakan pengaruh penting. Pengaruh penting adalah kuasa
untuk mengambil bahagian dalam kedudukan dasar kewangan dan operasi syarikat bersekutu tetapi tidak mempunyai
kawalan ke atas dasar-dasar tersebut.
Pelaburan dalam syarikat bersekutu diambil kira dalam penyata kewangan disatukan berdasarkan kaedah perakaunan dan
pada awalnya diiktiraf pada kos. Kaedah ekuiti diterima pakai berasaskan kepada penyata kewangan terkini atau akaun
pengurusan syarikat bersekutu, yang disediakan sehingga akhir tahun kewangan Kumpulan. Pelaburan Kumpulan dalam
syarikat bersekutu meliputi muhibah yang dikenal pasti semasa pengambilalihan, selepas ditolak kerugian kemerosotan nilai
terkumpul. (lihat Nota 2(k)).
Bahagian Kumpulan dalan keuntungan atau kerugian pasca pengambilalihan diiktiraf dalam penyata pendapatan disatukan
dan bahagiannya dalam pergerakan pasca pengambilalihan dalam penyata pendapatan komprehensif lain diiktiraf dalam
penyata pendapatan komprehensif lain. Pergerakan pasca pengambilalihan terkumpul dilaraskan daripada jumlah bawa
pelaburan. Apabila bahagian kerugian Kumpulan dalam syarikat bersekutu sama atau melebihi kepentingannya dalam syarikat
bersekutu tersebut, termasuk sebarang penghutang tidak bercagar lain, kepentingan Kumpulan dikurangkan kepada sifar dan
pengiktirafan kerugian selanjutnya tidak diteruskan kecuali apabila Kumpulan menanggung obligasi perundangan atau
konstruktif atau membuat pembayaran bagi pihak syarikat bersekutu tersebut.
Keuntungan belum direalisasi daripada transaksi, antara Kumpulan dan syarikat bersekutu dihapuskan sebahagiannya setakat
kepentingan Kumpulan dalam syarikat bersekutut tersebut; kerugian belum direalisasi juga dihapuskan kecuali transaksi
menyediakan bukti atas kemerosotan nilai aset yang dipindahkan itu. Di mana perlu, dalam mengguna pakai kaedah ekuiti,
pelarasan dibuat kepada penyata kewangan syarikat bersekutu bagi memastikan keseragaman dengan dasar perakaunan
Kumpulan.
Pencairan keuntungan dan kerugian dalam syarikat bersekutu diiktiraf dalam penyata pendapatan.
Bagi peningkatan kepentingan dalam syarikat bersekutu, tarikh pengambilalihan merupakan tarikh pengaruh pentingan
diperoleh. Muhibah dikira pada setiap tarikh pembelian berasaskan kepada nilai saksama aset dan tanggungan yang dikenal
pasti. Kepentingan yang diambilalih sebelumnya dipertingkatkan kepada nilai saksama dan bahagian keuntungan dan
pergerakan ekuiti bagi kepentingan yang diambilalih sebelumnya diiktiraf kerana ia termasuk dalam peningkatan tersebut.
(f)
Muhibah
Muhibah mewakili lebihan kos pengambilalihan ke atas perkongsian Kumpulan bagi nilai saksama aset bersih yang dikenal
pasti termasuk tanggungan luar jangka anak-anak syarikat, entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu pada tarikh
pengambilalihan. Kemerosotan nilai muhibah diuji sekurang-kurangnya setahun sekali, atau jika berlaku kejadian atau keadaan
yang menunjukkan pengurangan nilai mungkin wujud. Kemorosotan nilai muhibah dicaj kepada penyata pendapatan apabila
ia timbul. Kerugian pengurangan nilai muhibah (termasuk kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam tempoh interim
terdahulu) tidak dicatat semula. Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan sesuatu entiti meliputi jumlah bawa muhibah
yang berkaitan dengan entiti yang dilupuskan.
Muhibah atas pengambilalihan entiti dikawal bersama dan syarikat bersekutu dimasukkan dalam pelaburan entiti dikawal
bersama dan syarikat bersekutu. Muhibah sedemikian diuji bagi kemerosotan nilai sebagai sebahagian daripada jumlah
bawaan keseluruhan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
244
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(g)
Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilai

Hartanah, loji dan kelengkapan dinyatakan pada kos atau penilaian tolak susut nilai dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul.
Kos meliputi perbelanjaan yang berpunca secara langsung daripada pembinaan atau pengambilalihan butiran tersebut dan
membawanya ke lokasi dan keadaan bagi membolehkannya beroperasi seperti yang diingini oleh Kumpulan. Kumpulan
memperuntukkan kos sesuatu hartanah, loji dan kelengkapan kepada sistem dan bahagiannya yang penting.
Para Pengarah telah menggunakan peruntukan peralihan Piawaian Perakaunan Antarabangsa No. 16 (disemak semula)
Hartanah, Loji dan Kelengkapan seperti yang diterima pakai oleh Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia yang membenarkan
tanah milik bebas, bangunan dan kerja awam dinyatakan pada penilaian tahun sebelumnya tolak susut nilai terkumpul.
Apabila jumlah bawa sesuatu aset meningkat hasil penilaian semula, peningkatan tersebut diiktiraf dalam pendapatan
komprehensif lain sebagai rizab lebihan penilaian semula.
Apabila jumlah bawaan aset menurun berikutan penilaian semula, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan.
Walau bagaimanapun, penurunan tersebut diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif setakat mana baki kredit ada
dalam rizab lebihan penilaian semula aset berkenaan.
Kos selanjutnya dimasukkan dalam jumlah bawa aset atau diiktiraf sebagai aset berasingan, mengikut kesesuaian, hanya
apabila manfaat ekonomi masa depan berkaitan dengan butiran tersebut berkemungkinan akan mengalir ke dalam Kumpulan,
dan kos butiran tersebut boleh diukur dengan pasti. Jumlah bawa bahagian yang digantikan tidak lagi diiktiraf.
Kos kerja baikpulih/pemeriksaan utama diiktiraf dalam jumlah bawa aset sebagai penggantian dan jumlah bawaan selebihnya
bagi kerja baik pulih/pemeriksaan utama sebelumnya tidak lagi diiktiraf.
Alat ganti utama dan kelengkapan sedia tunggu diiktiraf sebagai aset apabila Kumpulan menjangka akan menggunakannya
untuk lebih daripada satu tempoh. Begitu juga, jika alat ganti dan kelengkapan servis hanya boleh digunakan berhubung
dengan satu butiran hartanah sahaja, loji dan kelengkapan, ia diambil kira sebagai hartanah, loji dan kelengkapan.
Keuntungan dan kerugian daripada pelupusan hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan dengan merujuk kepada jumlah
bawa dan diambil kira bagi menentukan keuntungan/(kerugian) sebelum cukai. Semasa pelupusan aset yang dinilai semula,
jumlah dalam rizab penilaian semula berkaitan dengan hartanah, loji dan kelengkapan tersebut dipindahkan kepada
keuntungan terkumpul.
Tanah milik bebas dan modal kerja dalam pelaksanaan tidak disusut nilai. Tanah pegangan pajakan dikelaskan sebagai pajakan
kewangan (rujuk kepada dasar perakaunan Nota 2(m)(i) mengenai pajakan kewangan) dilunaskan sepanjang baki tempoh
pajakan masing-masing antara 5 hingga 99 tahun mengikut asas garis lurus.
245

(g)
Hartanah, loji dan kelengkapan dan susut nilai (sambungan)

Susut nilai dikira bagi semua kategori lain hartanah, loji dan kelengkapan mengikut kaedah garis lurus yang menunjukkan
anggaran hayat berguna aset tersebut, diringkaskan seperti berikut:
Bangunan dan kerja awam
Loji dan jentera
Talian dan sesalur pembahagian
Perkhidmatan pembahagian
Meter
Lampu awam
Perabot, pepasangan dan kelengkapan pejabat
Kenderaan bermotor
10 hingga 60 tahun
3 hingga 40 tahun
15 hingga 40 tahun
20 tahun
10 hingga 15 tahun
15 hingga 20 tahun
3 hingga 15 tahun
5 hingga 15 tahun
Nilai sisa dan hayat berguna aset dikaji dan dilaraskan jika sesuai, pada akhir tempoh laporan.
Pada akhir tempoh laporan, Kumpulan menilai sama ada terdapat sebarang petunjuk kemerosotan nilai. Jika terdapat petunjuk
sedemikian, satu analisis dilakukan untuk menilai sama ada jumlah bawa aset boleh dikutip semula sepenuhnya. Penurunan
nilai dibuat jika jumlah bawaan melebihi jumlah boleh dikutip semula (lihat Nota 2(k)).
(h)
Aset bukan semasa dipegang untuk jualan

Kumpulan mengklasifikasikan aset bukan semasa sebagai dipegang untuk jualan jika sebahagian besar jumlah bawaannya
boleh diperolehi melalui urus niaga dan bukannya melalui penggunaan berterusan.
Aset yang diklasifikasikan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada nilai yang lebih rendah antara
jumlah bawa nilai saksama tolak kos menjual.
Tiada susut nilai atau pelunasan diperuntukkan daripada aset tersebut sementara ia dikelaskan sebagai aset bukan semasa
dipegang untuk jualan.
Aset tidak lagi diiktiraf apabila dilupuskan dan perbezaan antara kutipan pelupusan bersih dan jumlah bawa diiktiraf sebagai
keuntungan atau kerugian pada tempoh pelupusan.
Aset yang tidak lagi dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan akan dinilai pada yang lebih rendah antara
jumlah bawa sebelum aset tersebut dikelaskan sebagai aset bukan semasa dipegang untuk jualan, dilaraskan bagi sebarang
susut nilai atau penilaian semula yang mungkin diiktiraf jika aset tersebut tidak dikelaskan sebagai aset bukan semasa
dipegang untuk jualan dan jumlah boleh dikutip semula pada tarikh selepas ia diputuskan untuk tidak dijual.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
246
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(i)
Penyelidikan dan pembangunan

Perbelanjaan atas aktiviti penyelidikan, yang dijalankan untuk prospek memperoleh pengetahuan dan pemahaman saintifik
atau teknikal baharu, diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai perbelanjaan apabila ditanggung.
Perbelanjaan atas aktiviti pembangunan, di mana penemuan penyelidikan digunakan kepada pelan atau rekabentuk bagi
pengeluaran produk dan proses baharu atau yang sebahagian besarnya dipertingkatkan, dipermodalkan jika produk atau
proses tersebut secara teknikal atau komersilnya berdaya maju dan Kumpulan mempunyai sumber yang mencukupi untuk
menyelesaikan pembangunan dan untuk mengguna atau menjual aset tersebut.
Kos pembangunan yang dipermodalkan termasuklah kos bahan, buruh dan overhed yang secara langsung terlibat dalam
menyiapkan aset bagi kegunaan yang dirancang. Bagi aset yang layak, kos pinjaman dipermodalkan mengikut dasar
perakaunan kos pinjaman. Perbelanjaan pembangunan yang lain diiktiraf dalam penyata pendapatan bila mana ia dibuat.
Kos pembangunan yang dipermodalkan diiktiraf sebagai aset tidak ketara dan dilunaskan dari mula aset tersebut sedia untuk
digunakan mengikut kaedah garis lurus sepanjang hayat bergunanya.
(j)
Permodalan kos pinjaman

Kos pinjaman yang ditanggung untuk membiayai pembinaan sebarang aset yang layak dipermodalkan sebagai sebahagian
daripada kos aset sepanjang tempoh yang diperlukan untuk menyelesaikan dan menyediakan aset tersebut bagi kegunaan
yang dikehendaki. Semua kos pinjaman yang lain adalah dibelanjakan.
(k)
Kemerosotan nilai aset bukan kewangan

Hartanah, loji dan kelengkapan dan aset bukan kewangan lain, termasuk aset tidak ketara, disemak untuk kerugian
kemerosotan nilai apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan bahawa jumlah bawa mungkin tidak
dapat dikutip semula. Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf bagi jumlah yang mana jumlah bawaan aset melebihi jumlah boleh
dikutip semula. Jumlah boleh dikutip semula adalah yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual dan nilai
kegunaan. Bagi tujuan penilaian kemerosotan nilai, aset dikumpulkan pada tahap terendah di mana aliran tunai boleh dikenal
pasti secara berasingan.
Kerugian kemerosotan nilai dicaj kepada penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan penilaian semula
sebelumnya yang mana dalam hal tersebut ia dicaj kepada lebihan penilaian semula. Sebarang peningkatan selanjutnya dalam
jumlah boleh dikutip semula diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif melainkan jika ia membalikkan kerugian
kemerosotan nilai ke atas aset yang dinilai semula yang mana dalam hal tersebut ia dibawa kepada lebihan penilaian semula.
(l)
Sumbangan pelanggan
Sumbangan (aset dalam bentuk hartanah, loji dan kelengkapan atau tunai untuk memperoleh aset berkenaan) yang diterima
daripada para pelanggan, meliputi terutamanya sumbangan modal pendahuluan bagi pembinaan aset, yang digunakan untuk
menyambungkan para pelanggan kepada rangkaian atau untuk memberi perkhidmatan kepada mereka, dikreditkan kepada
akaun pendapatan tertunda apabila aset tersebut diiktiraf.
Sumbangan yang diterima sebelum 1 Januari 2011 dilunaskan sepanjang tempoh 15 tahun, yang merupakan hayat berguna
purata aset.
Berkuatkuasa 1 Januari 2011, sebagai mematuhi Interpretasi IC 18, semua caruman yang diterima daripada para pelanggan,
apabila jumlah caruman tersebut perlu digunakan hanya untuk membina atau memperoleh sesuatu hartanah, loji atau
kelengkapan, dan butiran hartanah, loji dan kelengkapan digunakan sama ada untuk menyambungkan pelanggan kepada
rangkaian atau menyediakan perkhidmatan kepada pelanggan untuk memperolehi bekalan barangan atau perkhidmatan
secara berterusan, atau untuk melakukan kedua-duanya, sumbangan yang diterima diiktiraf sebagai hasil. Hasil daripada aset
yang diterima daripada para pelanggan diiktiraf dalam penyata pendapatan apabila obligasi pelaksanaan yang dikaitkan
dengan penerimaan sumbangan pelanggan tersebut dipenuhi.
247

(m) Pajakan
Pajakan adalah perjanjian di mana pemberi pajak memindahkan kepada penerima pajak hak untuk menggunakan aset bagi
tempoh yang dipersetujui, sebagai balasan untuk satu pembayaran atau siri pembayaran yang diterimanya.
(i)
Pajakan kewangan di mana kumpulan adalah penerima pajak

Kumpulan memajak hartanah, loji dan kelengkapan tertentu. Pajakan hartanah, loji dan kelengkapan di mana Kumpulan
memiliki seluruh risiko dan ganjaran pemilikan dikelaskan sebagai pajakan kewangan. Pajakan kewangan dipermodalkan
pada permulaan pajakan mengikut yang lebih rendah antara nilai saksama hartanah yang dipajak dan nilai semasa
bayaran pajakan minimum.
Setiap bayaran pajakan diperuntukkan antara tanggungan dan caj pembiayaan untuk mencapai satu kadar seragam
daripada baki tanggungan. Obligasi penyewaan yang berkaitan, selepas ditolak caj kewangan, dimasukkan dalam
penghutang jangka panjang. Elemen faedah kos pembiayaan dicaj kepada penyata pendapatan ke atas tempoh pajakan
untuk menghasilkan faedah pada kadar berkala yang seragam atas baki tanggungan bagi setiap tempoh. Hartanah, loji
dan peralatan yang diperoleh di bawah pajakan lesen disusut nilai pada yang lebih pendek antara hayat berguna dan
tempoh pajakan.
(ii)
Pajakan operasi di mana kumpulan adalah penerima pajak

Pajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada Kumpulan dikelaskan sebagai
pajakan operasi. Bayaran yang dibuat di bawah pajakan operasi (selepas ditolak sebarang insentif yang diterima daripada
pemberi pajak atau pemajak) dicaj kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang tempoh pajakan.
(iii) Pajakan operasi di mana kumpulan adalah pemajak/pemberi pajak

Pajakan di mana sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan tidak dipindahkan kepada penerima pajak dikelaskan
sebagai pajakan operasi (iaitu Kumpulan adalah pemajak). Bayaran yang diterima di bawah pajakan operasi yang berkait
dengan elektrik diiktiraf dalam untung rugi di bawah kategori pendapatan pada asas garis lurus sepanjang tempoh
pajakan. Pembayaran lain yang diterima di bawah pajakan operasi disertakan dalam untung rugi di bawah kategori
pendapatan lain.
(n)
Inventori
Inventori dinyatakan pada yang lebih rendah antara kos dan nilai boleh realisasi bersih.
Kos kerja dalam pelaksanaan dan barangan siap meliputi bahan mentah, buruh langsung dan sebahagian overhed pengeluaran.
Kos ditentukan mengikut asas purata berwajaran dan merangkumi semua kos pembelian dan kos-kos lain yang ditanggung
bagi membawa inventori ke lokasi dan keadaan kini.
Nilai boleh realisasi bersih adalah anggaran harga jualan dalam perjalanan biasa perniagaan, tolak kos penyiapan dan
perbelanjaan jualan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
248
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(o)
Penghutang perdagangan dan penghutang lain

Penghutang perdagangan dan penghutang lain adalah jumlah yang dihutang oleh para pelanggan untuk barangan yang
dijual atau perkhidmatan yang diberi dalam perjalanan biasa perniagaan. Jika kutipan dijangka dalam masa setahun atau
kurang (atau dalam kitaran biasa operasi jika tidak lebih lama), dikelaskan sebagai aset semasa. Jika tidak, ia dibentangkan
sebagai aset bukan semasa.
Penghutang perdagangan dan penghutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kos
yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, tolak kerugian kemerosotan nilai terkumpul.
(p)
Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain

Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain adalah obligasi untuk membayar bagi barangan atau perkhidmatan yang
diperoleh dalam perjalanan biasa perniagaan daripada para pembekal. Akaun pemiutang dikelaskan sebagai tanggungan
semasa jika bayaran tamat tempoh dalam satu tahun atau kurang (atau dalam kitaran biasa operasi perniagaan jika lebih
lama). Jika tidak, ia dibentangkan sebagai liabiliti bukan semasa.
Pemiutang perdagangan dan pemiutang lain diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan selepas itu diukur pada kos yang
dilunaskan, yang mana nilai saksama pertmbangan akan dibayar pada masa hadapan bagi barangan dan perkhidmatan yang
diterima.
(q)
Tunai dan setara tunai

Bagi tujuan penyata aliran tunai disatukan, tunai dan setara tunai meliputi tunai dalam tangan, deposit yang dipegang atas
panggilan dengan bank, overdraf bank dan pelaburan jangka pendek yang berkecairan tinggi yang sedia untuk ditukar kepada
jumlah tunai yang diketahui dan tertakluk kepada perubahan nilai yang tidak ketara.
(r)
Modal saham
(i)
Pengelasan
Saham biasa dan saham keutamaan tidak boleh ditebus dengan dividen budi bicara dikelaskan sebagai ekuiti. Saham lain
dikelaskan sebagai ekuiti dan/atau tanggungan mengikut asas ekonomi instrumen tersebut.
Pengagihan kepada pemegang sesuatu instrumen kewangan dikelaskan sebagai instrumen ekuiti dicaj secara langsung
kepada ekuiti.
(ii)
Kos terbitan saham

Peningkatan kos luaran yang berpunca secara langsung dengan penerbitan saham atau opsyen ditunjukkan dalam ekuiti
sebagai pengurangan, selepas ditolak cukai, daripada kutipan.
(iii) Dividen kepada pemegang saham Syarikat

Dividen daripada saham keutamaan boleh ditebus diiktiraf sebagai tanggungan dan dinyatakan mengikut asas terakru.
Dividen lain diiktiraf sebagai liabiliti dalam tempoh ia diluluskan.
249

(s)
Pinjaman
Pinjaman pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama, selepas ditolak kos urus niaga yang ditanggung. Pada tempoh berikutnya,
pinjaman dinyatakan pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan, sebarang perbezaan antara kutipan
(selepas ditolak kos urus niaga) dan nilai penebusan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh pinjaman.
Faedah, dividen, kerugian dan keuntungan berkaitan dengan suatu instrumen kewangan atau bahagian komponen, dikelaskan
sebagai tanggungan seperti yang dilaporkan dalam kos pembiayaan di dalam penyata pendapatan.
Pinjaman dikelaskan sebagai tanggungan semasa melainkan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak tidak bersyarat untuk
menunda penjelasan tanggungan untuk sekurang-kurangnya selama dua belas (12) bulan selepas tarikh penyata kedudukan
kewangan.
Yuran yang dibayar bagi memperolehi kemudahan pinjaman diiktiraf sebagai kos urus niaga pinjaman setakat mana
sebahagian atau semua kemudahan tersebut mungkin akan dikeluarkan. Dalam hal ini, yuran ditunda sehingga pengeluaran
tersebut berlaku.
(t)
Cukai pendapatan dan zakat

Cukai pendapatan
Perbelanjaan cukai semasa ditentukan menurut undang-undang cukai negara ini di mana Syarikat dan anak-anak syarikatnya
beroperasi dan menjana keuntungan boleh cukai.
Cukai tertunda diiktiraf sepenuhnya, menggunakan kaedah tanggungan, daripada perbezaan sementara yang timbul antara
jumlah yang berkaitan dengan aset dan tanggungan bagi tujuan cukai dan jumlah bawaannya dalam penyata kewangan.
Walau bagaimanapun, cukai tertunda tidak diambil kira jika ia timbul daripada pengiktirafan awal suatu aset atau tanggungan
dalam urus niaga selain daripada gabungan perniagaan yang mana pada masa urus niaga tidak memberi kesan sama ada
kepada perakaunan mahupun keuntungan atau kerugian boleh dicukai.
Aset cukai tertunda diiktiraf setakat mana keuntungan boleh dicukai akan tersedia berbanding perbezaan sementara boleh
ditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan kredit cukai tidak digunakan, boleh digunakan.
Cukai tertunda diiktiraf daripada perbezaan sementara yang timbul daripada pelaburan dalam anak syarikat dan syarikat
bersekutu melainkan apabila masa pembalikan perbezaan sementara boleh dikawal dan ia perbezaan sementara mungkin
tidak akan berbalik pada masa hadapan yang boleh diramalkan.
Aset dan tanggungan cukai pendapatan dan tertunda dikurangkan apabila terdapat hak sah dan boleh dikuatkuasakan untuk
mengurangkan tanggungan aset cukai semasa dan apabila aset dan tanggungan cukai pendapatan tertunda berkaitan dengan
cukai yang dilevi oleh pihak berkuasa cukai yang sama sama ada atas entiti yang boleh dicukai atau entiti boleh dicukai yang
berbeza di mana ada hasrat untuk menjelaskan baki mengikut asas bersih.
Kadar cukai yang dikuatkuasa atau sebahagian besarnya dikuatkuasa pada akhir tarikh laporan digunakan untuk menentukan
cukai tertunda.
Zakat
Kumpulan mengiktiraf kewajipannya terhadap pembayaran zakat bagi pendapatan perniagaan dalam penyata pendapatan.
Pembayaran zakat adalah kewajipan dan terakru berdasarkan 2.5% daripada keuntungan sebelum cukai dan ditentukan
mengikut peratusan pegangan saham Muslim dalam Syarikat.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
250
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(u)
Faedah pekerja
(i)
Faedah pekerja jangka pendek

Upah, gaji, cuti tahunan bergaji, bonus, dan faedah bukan kewangan diakru pada tahun kewangan di mana perkhidmatan
diberi oleh pekerja Kumpulan.
(ii)
Faedah persaraan
Kumpulan mempunyai pelbagai skim manfaat persaraan sama ada merupakan pelan caruman wajib atau pelan faedah
wajib.
Pelan caruman wajib
Caruman Kumpulan kepada pelan caruman wajib dicaj kepada penyata pendapatan komprhensif pada tahun ia berkaitan. Apabila
caruman dibayar, Kumpulan tidak lagi mempunyai obligasi untuk membuat bayaran selanjutnya.
Pelan faedah wajib
Kumpulan membuat caruman kepada Pelan Faedah Persamaan Syarikat, satu pelan faedah wajib dan tabung yang
diluluskan bebas daripada kewangan Syarikat. Peruntukan perkiraan juga disediakan oleh Syarikat kerana kadar caruman
yang diperlukan untuk membiayai faedah ini di bawah pelan berkenaan adalah melebihi had maksimum Lembaga Hasil
Dalam Negeri. Kumpulan dan Syarikat juga menyediakan pelan perubatan selepas persaraan bagi pekerja-pekerjanya
yang tertentu.
Tanggungan berhubung dengan pelan manfaat wajib ini adalah nilai semasa obligasi manfaat wajib pada tarikh kunci
kira-kira tolak nilai saksama aset pelan, berserta dengan pelarasan bagi keuntungan/kerugian aktuari dan kos
perkhidmatan lalu. Kumpulan menetapkan nilai semasa obligasi manfaat wajib dan nilai saksama sebarang aset pelan
dengan kekerapan yang mencukupi agar jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan tidak terlalu ketara berbeza
daripada jumlah yang akan ditentukan pada akhir tarikh laporan.
Obligasi manfaat wajib, dikira menggunakan Kaedah Kredit Unit Diunjur, yang ditentukan oleh firma aktuari bebas,
dengan mempertimbangkan anggaran aliran keluar tunai masa hadapan menggunakan hasil pasaran pada tarikh kira-kira
sekuriti Kerajaan yang mempunyai mata wang dan tempoh kematangan yang hampir sama dengan tanggungan
berkaitan. Penilaian semula terakhir dilaksanakan pada Disember 2009.
Jumlah keuntungan dan kerugian aktuari bersih dikreditkan atau dicaj kepada penyata pendapatan, mengikut kesesuaian,
sepanjang jangkaan baki tempoh hayat perkhidmatan pekerja-pekerja yang mengambil bahagian.
251

(u)
Faedah pekerja (sambungan)

(iii) Pampasan berasaskan saham
Kumpulan telah melaksanakan peruntukan FRS 2 kepada semua Instrumen ekuiti yang diberi selepas 31 Disember 2004
tetapi masih belum diletak hak pada 1 September 2006, tarikh berkuatkuasa Kumpulan menerima pakai FRS ini.
Kumpulan mengendalikan ekuiti tetap, pelan pampasan berasaskan saham bagi pekerja Kumpulan. Perkhidmatan pekerja
yang diterima sebagai pertukaran kepada pemberian opsyen saham diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam penyata
pendapatan sepanjang tempoh letak hak pemberian berkenaan dengan peningkatan yang sepadan dalam ekuiti.
Jumlah amaun yang dibelanjakan selama tempoh letak hak ditentukan dengan merujuk kepada nilai saksama opsyen
saham yang diberikan, tidak termasuk kesan sebarang keadaan letak hak bukan pasaran (contohnya, sasaran keuntungan
dan pertumbuhan jualan). Keadaan letak hak bukan pasaran dimasukkan dalam andaian mengenai jumlah opsyen yang
dijangka akan diletak hak. Pada setiap tarikh kunci kira-kira, Kumpulan menyemak semula anggarannya berhubung
bilangan opsyen saham yang dijangka akan diletak hak. Ia mengiktiraf kesan semakan semula anggaran asal, jika ada,
dalam penyata pendapatan, dengan pelarasan yang sepadan kepada ekuiti.
Kutipan yang diterima selepas ditolak sebarang kos urus niaga berkaitan secara langsung dikreditkan kepada modal
saham (nilai nominal) dan premium saham apabila opsyen tersebut dilaksanakan.
(v)
Geran pembangunan kerajaan

Geran daripada kerajaan diiktiraf pada nilai saksama di mana terdapat jaminan berpatutan bahawa geran tersebut akan
diterima dan Kumpulan akan mematuhi semua syarat yang disertakan dengannya.
Geran kerajaan berkaitan dengan kos ditunda dan diiktiraf dalam penyata pendapatan sepanjang tempoh yang perlu untuk
menyesuaikannya dengan kos yang ingin diberi pampasan.
Geran kerajaan berkaitan dengan pembinaan hartanah, loji dan kelengkapan dimasukkan dalam tanggungan bukan semasa
sebagai pendapatan tertunda dan dikreditkan kepada penyata pendapatan mengikut asas garis lurus sepanjang jangka hayat
aset berkaitan.
(w) Tanggungan luar jangka

Kumpulan tidak mengiktiraf tanggung luar jangka tetapi mendedahkan kewujudannya dalam penyata kewangan. Tanggungan
luar jangka adalah obligasi yang mungkin, daripada peristiwa lalu yang kewujudannya akan disahkan oleh peristiwa masa
hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan atau obligasi semasa yang tidak diiktiraf disebabkan aliran keluar
sumber mungkin tidak diperlukan untuk menjelaskan obligasi tersebut.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
252
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(x)
Pengiktirafan hasil
Hasil meliputi nilai saksama pertimbangan yang diterima atau akan diterima bagi jualan dan perkhidmatan dalam perjalanan
biasa perniagaan aktiviti Kumpulan, bersih selepas ditolak jangkaan pulangan, rebat dan diskaun.
Hasil tenaga elektrik
Hasil tenaga elektrik diiktiraf apabila tenaga elektrik digunakan oleh para pelanggan. Hasil elektrik meliputi nilai anggaran
elektrik yang digunakan oleh pengguna dari tarikh bacaan meter terakhir mereka dan akhir tempoh. Hasil belum dibil terakru
dibalikkan pada bulan berikutnya apabila pengebilan sebenar berlaku.
Jualan barangan
Jualan barangan diiktiraf apabila risiko dan ganjaran pemilikan diserahkan dan kutipan penghutang berkaitan dijamin dengan
sewajarnya.
Penawaran perkhidmatan
Bagi perkhidmatan yang ditawarkan, hasil diiktiraf dalam tempoh perakaunan di mana perkhidmatan tersebut diberikan,
merujuk kepada tahap penyelesaian transaksi tertentu dan dinilai pada asas perkhidmatan sebenar yang diberikan sebagai
sebahagian daripada keseluruhan perkhidmatan.
Kontrak pembinaan
Hasil kontrak meliputi jumlah awal yang dipersetujui dalam kontrak dicampur sebarang variasi dalam kerja kontrak sehingga
tahap di mana ia berkemungkinan akan menjana hasil dan boleh diukur dengan tepat. Sebaik sahaja kontrak pembinaan boleh
diukur dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf dalam kunci kira-kira dalam bahagian kepada tahap penyelesaian kontrak itu.
Perbelanjaan kontrak diiktiraf sebagai dibuat melainkan jika ia mewujudkan aset yang berkaitan dengan aktiviti kontrak akan
datang.
Tahap penyelesaian dinilai dengan merujuk kepada kos kontrak yang dibelanjakan sehingga tarikh laporan sebagai peratusan
ramalan kos keseluruhan bagi setiap kontrak.
Apabila keputusan kontrak pembinaan tidak boleh dianggarkan dengan tepat, hasil kontrak diiktiraf hanya sehingga tahap kos
kontrak dibelanjakan yang mungkin akan diperoleh semula. Ramalan kerugian ke atas kontrak diiktiraf serta merta dalam
penyata pendapatan.
Pendapatan lain
Pendapatan operasi lain yang diperoleh oleh Kumpulan dan Syarikat meliputi pendapatan faedah dan pajakan serta
pendapatan dividen. Pendapatan pajakan diakru, melainkan kutipannya diragui. Pendapatan dividen diiktiraf apabila hak
pemegang saham untuk menerima bayaran ditentukan.
Pendapatan faedah diiktiraf menggunakan kaedah faedah berkesan. Apabila suatu pinjaman dan penghutang merosot nilai,
Kumpulan mengurangkan jumlah bawa kepada jumlah boleh dikutipnya, yang merupakan anggaran aliran tunai masa
hadapan pada kadar faedah berkesan asal instrumen tersebut, dan terus membebaskan diskaun sebagai pendapatan faedah.
Pendapatan faedah daripada pinjaman yang merosot nilai dan penghutang diiktiraf menggunakan kadar faedah berkesan asal.
253

(y)
Matawang asing
(i)
Matawang fungsian dan pembentangan

Butiran yang disertakan dalam penyata kewangan bagi setiap entiti Kumpulan diukur menggunakan matawang
persekitaran ekonomi utama di mana ia beroperasi (matawang fungsian). Penyata kewangan ini dibentangkan dalam
Ringgit Malaysia, yang merupakan matawang fungsian dan pembentangan.
(ii)
Urus niaga dan baki

Urus niaga matawang asing ditukar kepada matawang fungsian menggunakan kadar pertukaran yang ditentukan pada
tarikh urus niaga. Aset dan tanggungan kewangan dalam matawang asing ditukar pada kadar pertukaran yang ditentukan
pada tarikh kunci kira-kira. Semua perbezaan pertukaran diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif di bawah
kategori keuntungan/kerugian tukaran asing.
(iii) Syarikat-syarikat kumpulan

Keputusan dan kedudukan kewangan semua entiti Kumpulan (tiada satu pun yang mempunyai matawang ekonomi
inflasi melampau) yang mempunyai matawang yang berbeza daripada matawang pembentangan ditukar kepada
matawang pembentangan seperti berikut:
aset dan tanggungan bagi setiap kunci kira-kira yang dibentangkan ditukar pada kadar penutup pada tarikh kunci
kira-kira;
pendapatan dan perbelanjaan bagi setiap penyata pendapatan komprehensif ditukar pada kadar pertukaran purata
(melainkan purata ini bukan satu anggaran munasabah kesan terkumpul kadar utama pada tarikh urus niaga, dalam
kes di mana pendapatan dan perbelanjaan ditukar pada kadar pada tarikh urus niaga); dan
semua perbezaan pertukaran yang terhasil diiktiraf sebagai komponen ekuiti berasingan.
Apabila disatukan, perbezaan pertukaran yang timbul daripada pertukaran pelaburan bersih dalam operasi asing dibawa
kepada ekuiti pemegang saham. Apabila operasi asing dilupuskan sebahagiannya atau dijual, perbezaan pertukaran yang
dicatatkan dalam ekuiti diiktiraf dalam penyata pendapatan sebagai sebahagian daripada keuntungan atau kerugian atas
jualan.
Pelarasan muhibah dan nilai saksama yang timbul daripada pengambilalihan entiti asing dianggap sebagai aset dan
tanggungan entiti asing dan ditukar pada kadar penutup.
Kadar penutup utama yang digunakan dalam pertukaran jumlah matawang asing adalah seperti berikut:
2012
RM
2011
RM
3.1251
3.9740
4.9491
3.3000
3.9237
2.9770
3.8801
4.8778
3.4100
4.3283
Matawang asing
1 Dolar AS
100 Yen Jepun
1 Pound Sterling
100 Rupee Pakistan
1 EURO
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
254
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(z)
Instrumen kewangan
Aset kewangan
(i)
Pengkelasan
Kumpulan dan Syarikat mengkelaskan aset kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui keuntungan
atau kerugian (FVTPL), pinjaman dan penerimaan, sedia untuk dijual (AFS) dan dipegang hingga matang (HTM).
Pengkelasan ini bergantung kepada tujuan aset kewangan tersebut diperoleh. Pengurusan menentapkan pengkelasan
pada peringkat awal pengiktirafan.
(a)
Aset kewangan pada FVTPL

Aset kewangan pada FVTPL adalah aset kewangan yang dipegang untuk perdagangan. Aset kewangan dikelaskan
dalam kategori ini jika ia diperoleh atau ditanggung bagi tujuan jualan atau pembelian semula dalam masa yang
terdekat. Derivatif juga dikategorikan sebagai dipegang untuk perdagangan melainkan jika ia dikhususkan sebagai
perlindungan nilai.
(b)
Pinjaman dan penerimaan

Pinjaman dan penerimaan adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditentukan yang
tidak disebut harga di pasaran aktif. Ia dimasukkan dalam aset semasa, melainkan bagi kematangan lebih dari dua
belas (12) bulan selepas akhir tempoh laporan. Ia dikelaskan sebagai aset bukan semasa.
(c)
Aset kewangan AFS

Aset kewangan AFS adalah bukan derivaitf yang dikhususkan dalam kategori ini atau tidak dikelaskan dalam manamana kategori lain. Ia termasuk dalam aset bukan semasa melainkan pelaburan tersebut matang atau pengurusan
berhasrat untuk melupuskannya dalam tempoh dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan.
(d)
Aset kewangan HTM

Aset kewangan HTM adalah aset kewangan bukan derivatif dengan bayaran tetap atau boleh ditetapkan dan
kematangan tetap yang mana pengurusan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hasrat positif dan kemampuan untuk
memegangnya sehingga matang. Jika Kumpulan dan Syarikat ingin menjual selain daripada jumlah yang kecil aset
kewangan HTM, seluruh kategori akan digugat dan dikelaskan semula sebagai AFS. Aset kewangan dimasukkan
dalam aset bukan semasa, melainkan bagi yang matang kurang dari dua belas (12) bulan dari akhir tempoh laporan,
yang dikelaskan sebagai aset semasa.
(ii)
Pengiktirafan dan pengukuran awal

Pembelian dan penjualan biasa aset kewangan diiktiraf pada tarikh dagangan, tarikh di mana Kumpulan dan Syarikat
berjanji untuk membeli atau menjual aset berkenaan.
Aset kewangan pada awalnya diiktiraf pada nilai saksama campur kos urus niaga bagi semua aset kewangan tidak dibawa
pada di FVTPL. Aset kewangan dibawa pada FVTPL diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama dan kos urus niaga
dibelanjakan dalam penyata pendapatan.
255
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(z)
Instrumen kewangan (sambungan)

Aset kewangan (sambungan)
(iii) Pengukuran selanjutnya keuntungan dan kerugian
Aset kewangan AFS dan aset kewangan pada FVTPL selanjutnya dibawa pada nilai saksama. Pinjaman dan penerimaan
dan aset kewangan HTM selanjutnya dibawa pada kos dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan.
Perubahan dalam nilai saksama aset kewangan pada FVTPL, meliputi kesan pertukaran matawang diiktiraf dalam penyata
pendapatan pada tempoh perubahan tersebut timbul.
(iv) Pengukuran selanjutnya Kemerosotan nilai aset kewangan
(a)
Aset dibawa pada kos dilunaskan

Kumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif bahawa aset kewangan
atau kumpulan aset kewangan merosot nilainya. Aset kewangan atau kumpulan aset kewangan merosot nilai dan
kerugian kemerosotan ditanggung hanya apabila terdapat bukti objektif kemerosotan nilai berikutan satu atau lebih
peristiwa berlaku pada permulaan pengiktirafan aset berkenaan (kejadian kerugian) mempunyai kesan ke atas
anggaran aliran tunai masa hadapan aset kewangan atau kumpulan aset boleh dianggarkan dengan pasti.
Kriteria yang digunakan oleh Kumpulan dan Syarikat untuk menentukan terdapat bukti objektif kerugian
kemerosotan meliputi:
Kesulitan kewangan ketara penerbit atau penanggung;
Pelanggaran kontrak, seperti keingkaran atau pengabaian dalam bayaran faedah atau pokok; atau
Bagi sebab ekonomi atau perundangan yang berkaitan dengan kesukaran kewangan peminjam, Kumpulan
memberi satu konsesi kepada peminjam yang boleh dipertimbangkan oleh peminjam;
Peminjam berkemungkinan akan diisytiharkan muflis atau penyusunan kewangan lain; atau
Ketiadaan pasaran aktif bagi aset kewangan tersebut kerana kesulitan kewangan; atau
Data yang boleh diperhati menunjukkan berlaku penurunan dalam anggaran aliran tunai masa hadapan
daripada portfolio aset kewangan sejak pengiktirafan awal aset berkenaan, walaupun penurunan tersebut
masih belum boleh dikenal pasti dengan aset kewangan secara individu, termasuk:
(i)
perubahan ketara dalam status bayaran peminjam dalam portfolio; dan
(ii)
keadaan ekonomi negara atau tempatan yang saling berkait dengan keingkalan atas aset dalam portfolio
tersebut.
(200866-W)
256
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(z)
Instrumen kewangan (sambungan)

(iv) Pengukuran selanjutnya Kemerosotan nilai aset kewangan (sambungan)
(a)
Aset dibawa pada kos dilunaskan (sambungan)

Jumlah kerugian diukur sebagai perbezaan antara jumlah bawa aset dan nilai semasa anggaran aliran tunai masa
hadapan (tidak termasuk kerugian kredit masa hadapan yang tidak ditanggung) didiskaunkan pada kadar faedah
berkesan asal aset kewangan berkenaan. Jumlah bawa aset dikurangkan dan jumlah kerugian diiktiraf dalam untung
rugi. Jika pinjaman dan penerimaan atau pelaburan HTM mempunyai kadar faedah yang berubah-ubah, kadar
diskaun bagi pengukuran sebarang kerugian kemerosotan nilai dalam kadar faedah berkesan semasa ditentukan di
bawah kontrak. Sebagai langkah berjaga-jaga yang praktikal, Kumpulan dan Syarikat mungkin mengukur
kemerosotan nilai berasaskan kepada nilai saksama instrumen menggunakan harga pasaran yang boleh diperhatikan.
Jika pada tempoh berikutnya, jumlah kerugian kemerosotan nilai berkurangan dan pengurangan tersebut boleh
dikaitkan secara objektif dengan sesuatu peristiwa yang berlaku selepas kemerosotan nilai diiktiraf (seperti
peningkatan dalam penarafan kredit penghutang), pembalikan kerugian kemerosotan nilai yang diiktiraf sebelumnya
diiktiraf dalam penyata pendapatan.
Apabila suatu aset tidak boleh dikutip semula, ia dihapus kira daripada akaun kerugian kemerosotan nilai terkumpul
yang berkaitan. Aset tersebut dihapus kira selepas semua prosedur yang perlu diselesaikan dan jumlah kerugian
telah ditentukan.
(b)
Aset dikelaskan sebagai AFS

Kumpulan dan Syarikat menilai pada akhir tempoh laporan sama ada terdapat bukti objektif aset kewangan atau
kumpulan aset mengalami kemerosotan nilai.
Bagi sekuriti hutang, Kumpulan dan Syarikat menggunakan kriteria dan pengukuran kerugian kemerosotan nilai
yang berkenaan bagi aset yang dibawa pada kos dilunaskan di atas. Jika pada tempoh berikutnya, nilai saksama
instrumen hutang dikelaskan sebagai peningkatan AFS, dan peningkatan boleh dikaitkan secara objektif dengan
peristiwa yang berlaku selepas kerugian kemerosotan nilai diiktiraf dalam untung rugi, kerugian kemerosotan nilai
tersebut dicatatkan semula melalui penyata pendatapan.
Dalam hal sekuriti ekuiti yang dikelaskan sebagai AFS, di samping kriteria bagi aset yang dibawa pada kos
dilunaskan di atas, penurunan ketara atau berpanjangan dalam nilai saksama bagi sekuriti di bawah kosnya juga
dianggap sebagai petunjuk bahawa aset berkenaan dirosot nilai. Jika terdapat bukti sedemikian bagi aset kewangan
AFS, kerugian terkumpul yang telah diiktiraf sebagai langsung dalam ekuiti dikeluarkan daripada ekuiti dan diiktiraf
dalam penyata pendapatan. Jumlah kerugian terkumpul yang dikelaskan semula kepada untung rugi adalah
perbezaan antara kos pengambilalihan dan nilai saksama semasa, tolak sebarang kerugian kemerosotan nilai
daripada aset kewangan yang telah diiktiraf sebelumnya dalam penyata pendapatan. Kerugian kemerosotan nilai
diiktiraf dalam untung rugi daripada instrumen ekuiti dikelaskan sebagai AFS tidak dicatatkan semula melalui
penyata pendapatan.
(v)
Penarikan pengiktirafan
Aset kewangan tidak lagi diiktiraf apabila hak untuk menerima aliran tunai daripada pelaburan telah tamat tempoh atau
dipindahkan dan Kumpulan dan Syarikat telah memindahkan sebahagian besar kesemua risiko dan ganjaran pemilikan
kepada pihak berkaitan.
257

(z)

Tanggungan kewangan
Kumpulan dan Syarikat mengkelaskan tanggungan kewangannya dalam kategori berikut: pada nilai saksama melalui untung
rugi atau tanggungan kewangan lain. Pengurusan menentukan pengkelasan tanggungan kewangan pada peringkat awal
pengiktirafan.
Tanggungan kewangan lain adalah tanggungan kewangan bukan derivatif. Tanggungan kewangan lain diiktiraf pada awalnya
pada nilai saksama campur kos dan selepas itu dibawa pada kos yang dilunaskan menggunakan kaedah faedah berkesan.
Perubahan dalam nilai bawaan tanggungan ini diiktiraf dalam penyata pendapatan.
Tanggungan kewangan lain bagi Kumpulan dan Syarikat meliputi pemiutang perdagangan dan pemiutang lain dan pinjaman
dalam penyata kedudukan kewangan. Tanggungan kewangan dikelaskan sebagai tanggungan semasa, kecuali bagi
kematangan lebih dari 12 bulan selepas tarikh laporan, di mana ia dikelaskan sebagai tanggungan bukan semasa.
Tanggungan kewangan ditarik pengiktirafan apabila tanggungan tersebut sama ada dilepaskan, telah tamat atau telah
distruktur semula dengan terma berbeza.
(aa) Pengimbangan instrumen kewangan

Aset dan tanggungan kewangan diimbangkan dan jumlah bersih dibentangkan dalam penyata kedudukan kewangan apabila
terdapat hak sah dari segi undang-undang yang boleh dikuatkuasakan untuk mengimbangkan jumlah yang diiktiraf dan
terdapat hasrat untuk menjelaskannya pada asas bersih, atau merealisasi aset dan menjelaskan tanggungan secara serentak.
(bb) Instrumen kewangan derivatif
Derivatif diiktiraf pada awalnya pada nilai saksama pada tarikh kontrak derivatif dimeterai dan selepas itu diukur semula pada
nilai saksama.
Perubahan nilai saksama daripada derivatif yang tidak ditetapkan atau tidak layak untuk perakaunan lindung nilai diiktiraf
dalam penyata pendapatan apabila perubahan berlaku.
(cc) Kontrak jaminan kewangan
Kontrak jaminan kewangan adalah kontrak yang memerlukan Kumpulan atau Syarikat untuk membuat bayaran tertentu bagi
membayar kembali pemegang bagi kerugian yang ditanggung kerana penghutang tertentu gagal membuat bayaran apabila
tiba masanya mengikut terma instrumen hutang.
Kontrak jaminan kewangan diiktiraf sebagai tanggungan kewangan pada masa jaminan dikeluarkan. Tanggungan diukur pada
awalnya pada nilai saksama dan selepas itu pada yang lebih tinggi antara jumlah yang ditentuk menurut FRS 137 Peruntukan,
tanggungan luar jangka dan aset luar jangka dan jumlah awal yang diiktiraf tolak pelunasan terkumpul, di mana bersesuaian.
Nilai saksama jaminan kewangan ditentukan sebagai nilai semasa daripada perbezaan dalam aliran tunai bersih antara bayaran
berkontrak di bawah instrumen hutang dan bayaran yang diperlukan tanpa jaminan, atau jumlah anggaran yang perlu dibayar
kepada pihak ketiga untuk penanggungan obligasi tersebut.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
258
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL

Anggaran dan pertimbangan dinilai oleh para Pengarah secara berterusan dan dibuat berdasarkan kepada pengalaman masa lalu
dan faktor-faktor lain, termasuk harapan berkenaan peristiwa masa hadapan yang dipercayai munasabah dalam keadaan tertentu.
(a)
Pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunan

Tidak ada bahagian besar pertimbangan kritikal dalam mengguna pakai dasar perakaunan yang mempunyai kesan ketara ke
atas amaun yang diiktiraf dalam penyata pendapatan.
(b)
Anggaran dan andaian perakaunan kritikal

Kumpulan membuat anggaran dan andaian berkaitan masa hadapan. Anggaran perakaunan yang terhasil, menurut definisi,
jarang sekali menyamai keputusan sebenar yang berkaitan. Bagi mempertingkatkan kandungan maklumat anggaran beberapa
pembolehubah yang dianggar mempunyai kesan mendalam ke atas keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan telah
diuji bagi sensitiviti kepada perubahan yang mendasari parameter. Anggaran dan andaian yang mempunyai risiko ketara yang
mengakibatkan pelarasan penting kepada jumlah aset dan tanggungan yang dibawa bagi tempoh kewangan selanjutnya
disenaraikan di bawah.
(i)
Kemerosotan nilai hartanah, loji dan kelengkapan

Kumpulan menilai kemerosotan nilai apabila suatu peristiwa atau perubahan keadaan menunjukkan bahawa jumlah bawa
aset tidak boleh dikutip semula iaitu jumlah bawaan aset lebih daripada jumlah boleh dikutip semula.
Jumlah yang boleh dikutip semula diukur pada yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos menjual bagi aset dan
nilai kegunaan. Nilai kegunaan adalah nilai semasa bersih aliran tunai masa hadapan yang diunjur yang timbul daripada
pendiskaunan aset berkenaan pada kadar diskaun yang sesuai. Aliran tunai masa hadapan yang diunjur adalah
berdasarkan kepada anggaran Kumpulan yang dikira berasaskan masa lalu, arah aliran sektor dan industri, pasaran umum
dan keadaan ekonomi, perubahan teknologi dan maklumat tersedia yang lain. Andaian yang digunakan, keputusan dan
kesimpulan penilaian kemerosotan nilai dinyatakan dalam Nota 13 penyata kewangan ini.
(ii)
Anggaran hayat berguna hartanah, loji dan kelengkapan

Kumpulan dari masa ke semasa mengkaji semula anggaran hayat berguna bagi hartanah, loji dan kelengkapan
berdasarkan kepada faktor-faktor seperti rancangan dan strategi perniagaan, jangkaan tahap penggunaan dan kemajuan
teknologi pada masa hadapan. Keputusan operasi masa hadapan boleh terjejas dengan ketara oleh perubahan dalam
anggaran ini disebabkan oleh perubahan dalam faktor yang dinyatakan di atas. Pengurangan dalam anggaran hayat
berguna hartanah, loji dan kelengkapan akan meningkatkan susut nilai yang dicatatkan serta mengurangkan nilai
hartanah, loji dan kelengkapan.
(iii) Tanggungan luar jangka

Penentuan pengurusan tanggungan luar jangka adalah berdasarkan kepada pendapat pengurusan mengenai jangkaan
hasil luar jangka selepas berunding dengan penasihat undang-undang bagi kes litigasi dan pakar dalaman dan luar
Kumpulan bagi perkara yang berkaitan dengan tindakan dalam perjalanan biasa perniagaan.
259
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL SAMBUNGAN

(b)
Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan)

(iv) Kemerosotan nilai penghutang perdagangan
Pengurusan mengkaji pinjaman dan penghutangnya berhubung bukti objektif rosot nilai sekurang-kurangnya setiap suku
tahun. Kesulitan kewangan yang ketara bagi penghutang, kemungkinan bahawa penghutang akan diisytiharkan muflis,
dan keingkaran atau penangguhan ketara dalam bayaran dianggap sebagai bukti objektif bahawa sesuatu penghutang
itu mengalami kemerosotan. Dalam menentukan ini, pengurusan membuat pertimbangan sama ada terdapat data yang
boleh diperhatikan yang menunjukkan berlaku perubahan ketara dalam kemampuan pembayaran penghutang tersebut,
atau sama ada terdapat perubahan ketara dengan kesan ketara dari segi teknologi, pasaran, ekonomi atau persekitaran
perundangan di mana penghutang beroperasi.
Jika terdapat bukti objektif kemerosotan nilai, pengurusan membuat pertimbangan sama ada kerugian kemerosotan nilai
perlu dicatatkan sebagai perbelanjaan. Kaedah dan andaian yang digunakan bagi menganggar jumlah dan masa aliran
tunai masa hadapan dikaji dengan kerap untuk mengurangkan sebarang perbezaan antara kerugian yang dianggarkan
dan kerugian sebenar yang dialami.
(v)
Anggaran cukai pendapatan

Cukai pendapatan dianggar berasaskan kepada peraturan yang mentadbir Akta Cukai Pendapatan 1967.
Perbezaan dalam menentukan peruntukan modal dan pengurangan perbelanjaan tertentu mungkin timbul semasa
anggaran peruntukan bagi cukai pendapatan antara cukai yang dikira pada tarikh penyata kedudukan kewangan, dan
penyerahan akhir kepada pihak berkuasa cukai hasil maklumat yang lebih terperinci yang mungkin tersedia selepas tarikh
penyata pendapatan.
Jika keputusan cukai akhir perkara ini adalah berbeza daripada jumlah yang diiktiraf pada awalnya, perbezaan tersebut
akan memberi kesan kepada peruntukan cukai pendapatan dan baki cukai tertunda di mana penentuan tersebut dibuat.
(vi) Pengiktirafan hasil

Hasil tenaga elektrik bagi aktiviti bekalan tenaga meliputi penilaian tenaga yang dibekalkan kepada para pelanggan
antara tarikh bacaan meter terakhir dan akhir tahun kewangan Kumpulan dan Syarikat (belum dibaca dan belum dibil).
Satu penilaian juga dibuat berasaskan kepada sebarang faktor yang berkemungkinan akan memberi kesan ketara kepada
manfaat ekonomi muktamad yang akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, termsuk pembatalan bil dan pelarasan.
Setakat mana manfaat ekonomi dijangka tidak akan mengalir kepada Kumpulan dan Syarikat, nilai hasil tersebut tidak
diiktiraf.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
260
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN KRITIKAL SAMBUNGAN

(b)
Anggaran dan andaian perakaunan kritikal (sambungan)

(vii) Nilai saksama derivatif dan instrumen kewangan lain
Instrumen kewangan tertentu seperti pelaburan dan instrumen kewangan derivatif dibawa pada penyata kedudukan
kewangan pada nilai saksama, dengan perubahan dalam nilai ditunjukkan dalam penyata pendapatan.
Nilai saksama dianggarkan dengan merujuk sebahagiannya kepada harga tercatat yang dikeluarkan dan sebahagian lain
menggunakan teknik penilaian. Nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan dalam pasaran aktif
(contohnya, derivaitf di atas kaunter) ditentukan dengan menggunakan teknik penilaian.
Kumpulan dan Syarikat menggunakan pertimbangan untuk memilih pelbagai kaedah dan membuat andaian yang
berdasarkan terutamanya kepada keadaan pasaran sedia ada pada akhir setiap tempoh laporan kewangan.
(viii) Perakaunan pemajakan
Hasil menerima pakai Menentukan Sama Ada Persetujuan Mengandungi Pajakan IC 4, perjanjian pembelian tenaga
tertentu bagi kumpulan dan Syarikat telah diambil kira sebagai pajakan kewangan dan bukannya urusan jual beli biasa.
Ini menyebabkan perakaunan pajakan kewangan diguna pakai bagi perjanjian pembelian tenaga tersebut. Bagi
mengguna pakai perkaunan pajakan kewangan, beberapa andaian dalam model pajakan telah dibuat, seperti penentuan
pembayaran pajakan minimum, kadar faedah terlindung dan nilai baki hayat loji tenaga pada akhir tempoh kontrak.
Sebarang perubahan akan datang kepada andaian-andaian ini akan memberi kesan kepada nilai aset dan tanggungan
pajakan yang diiktiraf dan pendapatan dan perbelanjaan pajakan yang berkaitan.
HASIL
Jualan:
Tenaga elektrik
Barangan dan perkhidmatan
Hasil kontrak
Pengiktirafan sumbangan pelanggan
Pelepasan pendapatan tertunda
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
RMjuta
RMjuta
34,475.2
405.7
39.3
571.4
356.8
31,199.6
327.3
52.1
268.7
393.5
32,529.6
0
0
489.6
321.8
29,561.9
0
0
263.9
331.3
35,848.4
32,241.2
33,341.0
30,157.1
2011
261
PERBELANJAAN OPERASI
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Kos jualan:
Kos tenaga
Kos penghantaran
Kos pembahagian
23,175.5
1,365.0
4,346.3
22,494.3
1,276.5
3,998.3
21,317.9
1,360.6
4,338.0
21,821.1
1,276.5
3,998.3
Perbelanjaan pentadbiran
Perbelanjaan operasi lain
28,886.8
1,471.5
1,233.8
27,769.1
1,945.8
1,241.5
27,016.5
1,112.1
1,528.2
27,095.9
1,181.5
501.9
31,592.1
30,956.4
29,656.8
28,779.3
Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut:
Pembelian daripada Pengeluar

Tenaga Bebas (IPP)
Ganjaran Pengarah:
Yuran dan elaun
Emolumen lain
Ganjaran juruaudit:
Yuran audit berkanun
PricewaterhouseCoopers, Malaysia
Tahun semasa
Di bawah peruntukan dalam tahun sebelumnya
Ahli firma PricewaterhouseCoopers
International Limited#$
Yuran berkaitan jaminan
Yuran bukan audit
PricewaterhouseCoopers, Malaysia##
Kos pekerja (Nota 6)
Susut nilai
Hapus kira
Peruntukan kemerosotan nilai:
Penghutang
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
13,976.7
13,565.8
18,135.1
17,286.7
1.9
7.8
2.3
3.2
1.5
7.8
1.9
3.2
1.4
0.4
1.6
0
0.7
0.3
0.7
0
0
0.3
0
0.3
0
0.3
0
0.3
0.6
3,300.9
0.2
3,220.8
0.6
2,926.9
0
2,831.8
4,268.1
44.4
4,061.9
35.5
4,033.6
31.3
3,952.8
34.8
122.9
0
100.5
0
111.6
292.8
66.3
187.7
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
262
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
PERBELANJAAN OPERASI SAMBUNGAN

Perbelanjaan operasi meliputi butiran berikut:
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Pembalikan kemerosotan nilai:
Penghutang
Jumlah hutang daripada entiti kawalan bersama
Catatan semula penurunan nilai
ekuriti boleh niaga
Peruntukan bagi keusangan inventori
Kemasukan semula keusangan inventori
Peruntukan penurunan nilai pelaburan
dalam anak syarikat
Inventori dihapus kira
Sewa tanah dan bangunan
Sewa loji dan jentera
Perbelanjaan penyelidikan dan pembangunan
Penerimaan subsidi Kerajaan**
Pampasan perbezaan kos bahan api gantian***
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
(141.1)
(0.5)
(24.5)
(3.2)
(125.2)
(0.5)
(19.1)
(3.2)
(0.5)
132.9
(111.8)
0
109.2
(117.8)
(0.5)
132.9
(111.8)
0
109.2
(117.7)
0
18.6
162.7
25.3
46.9
(543.4)
(1,475.9)
0
22.9
52.9
11.5
54.1
(547.5)
0
774.1
18.4
141.5
25.3
46.2
0
(1,475.9)
0
21.4
31.7
11.5
53.3
0
0
Ini mewakili yuran audit Liberty Power Ltd berjumlah RM35,120 (2011: RM34,479) dan TNB Remaco Pakistan Pvt Ltd berjumlah
RM9,422 (2011: RM44,255).
**
Ini mewakili subsidi yang diterima oleh Sabah Electricity Sdn Bhd (SESB) untuk diesel dan bahan api minyak daripada Kerajaan
Malaysia. Jumlah yang dikredit pada tahun semasa adalah RM543.4 juta (2011: RM547.5 juta) dan ia telah ditolak daripada kos
tenaga.
*** Ini mewakili pampasan perbezaan kos bahan api gentian daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia dari segi kos bahan api melalui
perkongian mekanisme bagi tahun kewangan semasa.
#
PricewaterhouseCoopers Malaysia dan firma ahli lain PricewaterhouseCoopers International Limited adalah entiti berasingan dan
sah.
##
Jumlah tahun ini berkaitan terutamanya dengan penelitian khusus dan perkhidmatan berkaitan.
Anggaran nilai kewangan bagi faedah bukan dalam bentuk wang yang diterima oleh para Pengarah adalah RM726,789 (2011:
RM344,826) untuk Kumpulan dan Syarikat.
Tiada jumlah yang telah dibayar atau perlu dibayar kepada mana-mana firma yang mana seorang Pengarah merupakan rakan
kongsi, bagi perkhidmatan profesional yang diberi kepada Kumpulan dan Syarikat (2011: Tiada).
263
KOS PEKERJA
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Upah, gaji dan bonus
Pelan persaraan caruman wajib
Pelan faedah persaraan (Nota 35)
Pelan perubatan persaraan (Nota 35)
Skim Opsyen Saham Pekerja II
Faedah pekerja lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
1,969.0
227.1
299.7
577.8
24.8
202.5
1,912.9
216.2
308.7
550.9
34.1
198.0
1,699.6
188.7
292.7
547.6
21.2
177.1
1,656.7
161.4
297.2
521.2
29.8
165.5
3,300.9
3,220.8
2,926.9
2,831.8
Butiran pelan faedah persaraan dan pelan perubatan Kumpulan dan Syarikat dinyatakan dalam Nota 35 penyata kewangan ini.
PENDAPATAN OPERASI LAIN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Pendapatan dividen daripada anak syarikat
Pendapatan dividen daripada sekuriti ekuiti:
Saham disebut harga
Saham tidak disebut harga
Pendapatan pajakan
Pendapatan sewa
Pelepasan geran pembangunan Kerajaan (Nota 37)
Geran Kerajaan berkaitan dengan pendapatan
Pampasan perbezaan kos bahan api gantian*
Keuntungan daripada pelupusa:
Aset bukan semasa untuk dijual
Pelaburan jangka pendek
Faedah bagi bayaran lewat
Caj minimum
Keuntungan daripada penebusan saham keutamaan
dalam sebuah anak syarikat
Pendapatan lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
83.7
46.1
0
0
42.2
11.1
77.0
3.3
1,678.6
3.3
2.1
9.2
12.9
64.6
0
0
2.7
21.8
44.5
34.2
0
0
1,678.6
13.9
28.2
11.5
32.9
0
0
0
5.9
1.8
0.1
66.2
32.2
1.4
43.3
5.0
132.4
32.7
5.8
1.8
0.1
64.5
32.2
1.4
43.3
5.0
132.4
32.7
0
222.2
0
225.1
56.8
153.7
259.7
145.8
2,140.6
532.0
2,180.4
752.9
Ini mewakili pampasan daripada Petronas dan Kerajaan Malaysia bagi pampasan perbezaan kos bahan api gantian bagi tambahan
kos bahan api yang disebabkan oleh pengurangan gas yang dibuat dalam tempoh terdahulu (dari Januari 2010 hingga Ogos 2011)
tetapi diterima dalam tahun ini.
Pendapatan lain meliputi terutamanya pendapatan daripada kerja-kerja yang boleh dicaj semula dan kutipan semula daripada
tuntutan insurans.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
264
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
TUKARAN ASING
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
(Kerugian)/keuntungan tukaran asing meliputi:
Kerugian tukaran pinjaman berjangka Matawang asing
Keuntungan/(kerugian) tukaran lain-lain
Keuntungan/(kerugian) tukaran pinjaman berjangka asing
Kerugian urus niaga lain-lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
(275.4)
44.6
(2.6)
(18.8)
(105.6)
(121.4)
34.8
(1.9)
(256.8)
43.7
(2.6)
(10.1)
(100.5)
(143.6)
35.4
0
(252.2)
(194.1)
(225.8)
(208.7)
PENDAPATAN/KOS PEMBIAYAAN
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Pendapatan pembiayaan:
Faedah daripada anak-anak syarikat
Faedah daripada deposit, pinjaman pekerja dan syarikat bersekutu
Perubahan dalam nilai saksama dan pelunasan
Pelepasan faedah pinjaman
Tolak: Pengurangan kos pinjaman dipermodalkan atas hartanah,
loji dan kelengkapan
Kos pembiayaan:
Faedah atas pinjaman
Tolak: Jumlah dipermodalkan atas hartanah,
loji dan kelengkapan
Caj pembiayaan di bawah pajakan kewangan

Faedah daripada deposit pelanggan
Perubahan dalam nilai saksama derivatif dan pelunasan
0
269.0
16.5
0
(96.8)
0
283.5
0
35.6
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
176.1
140.4
(11.7)
0
186.7
249.3
(31.4)
0
188.7
319.1
304.8
404.6
1,045.2
1,071.7
630.9
789.1
(380.9)
(206.4)
(216.8)
(206.4)
664.3
117.4
74.9
(33.6)
865.3
50.7
40.6
(78.1)
414.1
1,043.4
74.6
(18.2)
582.7
1,117.3
37.8
(26.3)
823.0
878.5
1,513.9
1,711.5
265
10
CUKAI DAN ZAKAT
Nota
Cukai semasa:
Cukai pendapatan korporat Malaysia
Cukai pendapatan korporat Asing
Cukai tertunda
Perbelanjaan cukai
Zakat
Analisis perbelanjaan cukai adalah seperti berikut:

Cukai semasa:
Tahun semasa
Di bawah akruan pada tahun-tahun lalu
Cukai tertunda:
Asas dan pembalikan perbezaan sementara
19
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
845.1
0.9
462.6
113.5
0
62.0
830.4
0
458.8
93.9
0
(73.8)
1,308.6
22.4
175.5
16.7
1,289.2
22.4
20.1
16.7
1,331.0
192.2
1,311.6
36.8
839.7
6.3
99.9
13.6
826.8
3.6
83.2
10.7
846.0
113.5
830.4
93.9
462.6
62.0
458.8
(73.8)
1,308.6
175.5
1,289.2
20.1
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
266
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
10
CUKAI DAN ZAKAT SAMBUNGAN

Penjelasan hubungan antara perbelanjaan cukai dan keuntungan sebelum cukai adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Cukai dikira pada kadar cukai pendapatan Korporat Malaysia
pada kadar 25.0% (2011: 25.0%)
Kesan cukai bagi:
Bahagian keputusan syarikat-syarikat bersekutu
Pendapatan tidak tertakluk kepada cukai
Perbelanjaan tidak boleh ditolak untuk tujuan cukai
Perbelanjaan layak untuk pengurangan berganda
Faedah daripada kerugian cukai tidak diiktiraf sebelumnya
Perbezaan sementara tahun semasa belum diiktiraf
dan kerugian cukai belum digunakan
Kawalan asing
Di bawah akruan cukai semasa pada tahun-tahun lalu
Pengiktirafan dan pembalikan perbezaan sementara tahun lalu
Zakat
Caj cukai dan zakat
Kadar cukai berkesan purata (%)
11
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
5,537.2
1,156.7
4,429.7
615.1
1,384.3
289.2
1,107.4
153.8
(10.1)
(202.5)
84.7
(14.2)
(3.0)
(23.3)
(128.9)
91.7
(7.3)
(0.2)
0
(223.6)
375.1
(12.8)
0
0
(186.6)
145.6
(6.0)
0
16.4
(0.4)
6.3
47.1
22.4
29.9
0
13.6
(89.2)
16.7
0
0
3.6
39.5
22.4
0
0
10.7
(97.4)
16.7
1,331.0
192.2
1,311.6
36.8
24.0
16.6
29.6
6.0
PEROLEHAN SESAHAM EPS

(a)
Perolehan sesaham asas

Perolehan sesaham asas dikira dengan membahagikan keuntungan yang boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat bagi tahun
kewangan dengan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan.
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
Keuntungan boleh diagihkan kepada pemilik Syarikat (RMjuta)
Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (000)
Perolehan sesaham asas (sen)
4,197.6
5,464,516
76.82
965.4
5,450,741
17.71
267
11
PEROLEHAN SESAHAM EPS SAMBUNGAN

(b)
Perolehan sesaham tercair

Bagi tujuan pengiraan Perolehan sesaham tercair, keuntungan yang boleh diagih kepada pemilik Syarikat bagi tahun kewangan
dan bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan pada tahun kewangan telah dilaraskan untuk kesan kecairan bagi
semua saham biasa berpotensi seperti opsyen yang diberi kepada pekerja.
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
Keuntungan digunakan untuk menentukan perolehan sesaham tercair (RMjuta)
4,197.6
965.4
Bilangan purata wajaran saham biasa dalam terbitan (000)

Pelarasan bagi opsyen saham diberi (000)
5,464,516
13,484
5,450,741
11,706
Bilangan purata wajaran saham biasa bagi perolehan sesaham tercair (000)
5,478,000
5,462,447
76.63
17.67
Perolehan sesaham tercair (sen)
Seperti dinyatakan dalam Nota 2(a)(i), perubahan dalam dasar perakaunan disebabkan penggunaan IC Interpretasi 4
menyebabkan peningkatan kepada pendapatan sesaham asas dan pendapatan sesaham tercair bagi tempoh berakhir 31 Ogos
2011 masing-masing sebanyak 8.55 sen dan 8.53 sen. Kesan penggunaan ini kepada penyata pendapatan didedahkan dalam
Nota 48.
12
DIVIDEN
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Dividen Interim sebanyak 0.38 sen kasar sesaham biasa,
dan dividen (single-tier) sebanyak 4.71 sen sesaham biasa
(2011: 4.5 sen kasar sesaham biasa tolak cukai
pendapatan 25.0%
Cadangan dividen (single-tier) akhir sebanyak 15.0 sen sesaham biasa
(2011: Nil)
273.0
184.0
826.5
1,099.5
184.0
Dividen interim dibayar dan diambil kira dalam ekuiti pemegang saham sebagai pengagihan keuntungan tersimpan pada tahun
kewangan.
Pada Mesyuarat Agung Tahunan akan datang, dividen single-tier akhir bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2012 sebanyak 15.0
sen sesaham biasa akan disyorkan untuk kelulusan pemegang saham. Penutupan buku dan tarikh pembayaran akan diumumkan
kelak.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
268
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN
Kumpulan
Pelarasan
kadar
tukaran
Tambahan
Pelupusan
Pindahan/
Pelarasan/
Pengelasan
semula/
Hapus kira
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
8.4
8.4
543.9
(15.1)
528.8
601.5
(0.1)
0.9
602.3
2.4
442.8
0
0
0
0
0
(0.2)
0
(1.3)
2.4
441.3
1,599.0
(0.3)
(15.5)
1,583.2
260.6
(0.2)
8.1
(26.9)
241.6
353.5
0.1
9.5
34.2
397.3
181.9
12,558.9
0
(0.1)
10.8
446.4
0
(0.1)
0.9
8.8
193.6
13,013.9
14,953.9
(0.2)
474.8
(0.4)
1.5
15,429.6
45,618.8
1,312.8
30,328.4
3,100.6
1,783.7
350.6
(20.8)
0
0
0
0
0
1,715.6
0
1,857.5
198.5
271.3
26.9
(142.3)
0
(0.1)
0
0
0
4,122.1
0
90.4
17.3
(0.1)
(5.1)
51,293.4
1,312.8
32,276.2
3,316.4
2,054.9
372.4
1,312.3
437.9
(0.1)
0
92.4
65.4
(17.2)
(13.3)
(1.0)
(7.4)
1,386.4
482.6
99,199.0
5,646.3
(21.1)
0
4,702.4
7,067.8
(173.3)
0
4,217.7
(5,121.8)
107,924.7
7,592.3
104,845.3
(21.1)
11,770.2
(173.3)
(904.1)
115,517.0
Pada
1.9.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Pada
31.8.2012
2012
Kos/penilaian
Pada penilaian 1984 dan sebelumnya:
Tanah pegangan pajakan
jangka panjang
Pada penilaian 1994:
Tanah milik bebas
jangka panjang
jangka pendek
Pada kos:
Tanah milik bebas
jangka panjang
jangka pendek
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Talian dan sesalur penghantaran
Perkhidmatan penghantaran
Meter
Lampu awam
Perabot, pepasangan dan
kelengkapan pejabat
Kenderaan bermotor
Modal projek dalam pelaksanaan
269
13
HARTANAH, LOJI DAN KELENGKAPAN SAMBUNGAN
Kumpulan
Pada
1.9.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Dicaj
bagi tahun
kewangan
Pelepasan
atas
pelupusan/
pindahan/
hapus kira
Pada
31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2012
Susut nilai terkumpul
Tanah pegangan pajakan jangka panjang
2.5
2.5

Tanah milik bebas
Tanah pegangan pajakan jangka pendek
0
161.5
1.7
248.5
0
11.2
0.1
13.3
0
0
0
(0.6)
0
172.7
1.8
261.2
414.2
24.6
(0.6)
438.2
0
51.7
69.8
3,886.3
0
4.9
7.3
342.4
0
1.6
0
(1.8)
0
58.2
77.1
4,226.9
4,422.0
379.2
(0.8)
4,800.4
20,512.2
20.9
13,313.8
1,660.0
971.2
208.1
1,153.4
282.1
2,175.7
62.5
1,271.5
140.1
110.6
11.8
68.6
48.1
3,536.9
0
(4.7)
0
0
0
(17.3)
(19.0)
26,224.8
83.4
14,580.6
1,800.1
1,081.8
219.9
1,204.7
311.2
42,543.7
4,268.1
3,495.1
50,306.9
440.2
440.2
Pada kos:
Tanah milik bebas
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Kenderaan bermotor
Kerugian kemerosotan nilai terkumpul

Loji dan jentera
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
270
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
13
Kumpulan
Pelupusan
Pindahan/
Pelarasan/
Pengelasan
semula/
Hapus kira
RMjuta
RMjuta
8.4
(0.5)
(18.0)
543.9
602.8
(0.5)
(0.8)
601.5
2.4
446.5
0
0
0
0
0
(3.7)
0
0
2.4
442.8
1,622.5
(4.7)
(18.8)
1,599.0
361.4
(0.1)
6.1
(106.8)
260.6
330.7
3.2
(0.1)
19.7
353.5
181.9
12,352.3
0
(0.2)
0
203.8
0
(10.6)
0
13.6
181.9
12,558.9
14,848.8
(0.3)
213.1
(15.4)
(92.3)
14,953.9
43,490.4
0
28,521.6
2,899.7
1,649.9
327.4
(47.8)
0
0
0
0
0
2,032.9
1,312.8
1,678.5
213.3
131.9
23.2
(234.6)
0
(0.1)
0
0
0
377.9
0
128.4
(12.4)
1.9
0
45,618.8
1,312.8
30,328.4
3,100.6
1,783.7
350.6
1,252.6
310.4
(0.3)
(0.1)
66.6
126.7
(1.8)
(5.9)
(4.8)
6.8
1,312.3
437.9
93,300.8
4,499.1
(48.5)
(0.2)
5,799.0
6,007.6
(257.8)
0
405.5
(4,860.2)
99,199.0
5,646.3
97,799.9
(48.7)
11,806.6
(257.8)
(4,454.7)
104,845.3
Pada
1.9.2010
Pelarasan
kadar
tukaran
RMjuta
RMjuta
8.4
562.4
Tambahan
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Pada
31.8.2011
(Dinyatakan
(semula)
RMjuta
2011
Kos/penilaian
jangka panjang
Tanah milik bebas
jangka panjang
jangka pendek
Pada kos:
Tanah milik bebas
jangka panjang
jangka pendek
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Perabot, pepasangan dan
kelengkapan pejabat
Kenderaan bermotor
271
13
Pada
1.9.2010
Kumpulan
RMjuta
Dicaj
bagi tahun
kewangan
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Pelepasan
atas
pelupusan/
pindahan/
hapus kira
RMjuta
Pada
31.8.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
2011
2.4
0.1
2.5

151.0
1.6
238.3
11.2
0.1
13.5
(0.7)
0
(3.3)
161.5
1.7
248.5
393.3
24.9
(4.0)
414.2
45.1
62.6
3,550.8
6.6
7.2
334.9
0
0
0.6
51.7
69.8
3,886.3
4,051.8
373.6
(3.4)
4,422.0
18,378.7
0
12,106.7
1,529.2
876.2
192.1
1,083.1
246.6
2,105.0
20.9
1,202.5
130.8
95.0
16.0
76.3
41.8
28.5
0
4.6
0
0
0
(6.0)
(6.3)
20,512.2
20.9
13,313.8
1,660.0
971.2
208.1
1,153.4
282.1
38,464.4
4,061.9
17.4
42,543.7
440.2
440.2
Pada kos:
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Kenderaan bermotor
Kerugian kemerosotan nilai terkumpul

Loji dan jentera
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
272
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
13
Syarikat
Pada
1.9.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Tambahan
Pindahan/
Pelarasan/
Pengkelasan
semula/
Pelupusan
Hapus kira
Pada
31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
543.9
601.5
2.4
437.1
0
0
0
0
0
(0.1)
0
(0.1)
(15.1)
0.9
0
(1.2)
528.8
602.3
2.4
435.8
1,584.9
(0.2)
(15.4)
1,569.3
197.2
338.2
1.3
10,917.3
8.1
9.5
0
422.8
0
0
0
(0.1)
(27.0)
31.2
0.9
(9.6)
178.3
378.9
2.2
11,330.4
13,038.9
440.4
(0.3)
(19.9)
13,459.1
34,603.9
13,653.1
29,059.6
2,947.8
1,733.5
350.6
1,122.9
366.6
1,629.5
0
1,798.0
191.5
262.9
26.9
80.3
57.9
(99.0)
0
0
0
0
0
(2.5)
(11.7)
(18.6)
0
10.1
5.9
(0.2)
(5.1)
(0.6)
(0.8)
36,115.8
13,653.1
30,867.7
3,145.2
1,996.2
372.4
1,200.1
412.0
96,876.9
4,311.0
4,487.4
4,871.7
(113.5)
0
(29.2)
(4,487.4)
101,221.6
4,695.3
101,187.9
9,359.1
(113.5)
(4,516.6)
105,916.9
2012
Kos/penilaian
Tanah milik bebas
Pada kos:
Tanah milik bebas
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Kenderaan bermotor
273
13
Dicaj
bagi tahun
kewangan
Pelepasan
atas
pelupusan/
pindahan/
hapus kira
Pada
31.8.2012
RMjuta
RMjuta
RMjuta
161.5
1.7
244.3
11.2
0.1
13.2
0
0
(0.5)
172.7
1.8
257.0
407.5
24.5
(0.5)
431.5
0
49.3
0.3
3,375.0
0
4.7
0.2
277.6
0
0
0
(0.3)
0
54.0
0.5
3,652.3
3,832.1
307.0
(0.8)
4,138.3
16,394.5
3,671.3
12,858.4
1,563.5
944.7
208.1
1,000.6
231.7
1,603.7
557.8
1,217.2
132.8
106.5
11.8
54.8
42.0
(78.0)
0
(0.1)
0
0
0
(2.6)
(11.9)
17,920.2
4,229.1
14,075.5
1,696.3
1,051.2
219.9
1,052.8
261.8
40,704.9
4,033.6
(93.4)
44,645.1
Pada
1.9.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Syarikat
2012
Pada kos:
Tanah milik bebas
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Perabot, pemasangan dan kelengkapan pejabat
Kenderaan bermotor
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
274
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
13
Syarikat
Pada
1.9.2010
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
Tambahan
Pindahan/
Pelarasan/
Pengkelasan
semula/
Pelupusan
Hapus kira
Pada
31.8.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
562.4
602.7
2.4
440.8
0
0
0
0
(0.5)
(0.5)
0
(3.7)
(18.0)
(0.7)
0
0
543.9
601.5
2.4
437.1
1,608.3
(4.7)
(18.7)
1,584.9
297.9
310.9
1.3
10,737.4
6.1
3.2
0
189.4
0
(0.1)
0
(8.4)
(106.8)
24.2
0
(1.1)
197.2
338.2
1.3
10,917.3
12,955.8
198.7
(13.2)
(102.4)
13,038.9
32,680.4
13,653.1
27,295.4
2,763.7
1,607.4
327.5
1,092.3
246.2
1,875.3
0
1,655.2
208.6
124.5
23.2
51.5
119.0
(201.0)
0
(0.1)
0
0
0
(1.0)
(5.7)
249.2
0
109.1
(24.5)
1.6
(0.1)
(19.9)
7.1
34,603.9
13,653.1
29,059.6
2,947.8
1,733.5
350.6
1,122.9
366.6
92,621.8
4,102.7
4,256.0
4,464.3
(221.0)
0
220.1
(4,256.0)
96,876.9
4,311.0
96,724.5
8,720.3
(221.0)
(4,035.9)
101,187.9
2011
Kos/penilaian
Tanah milik bebas
Pada kos:
Tanah milik bebas
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Kenderaan bermotor
275
13
Syarikat
Dicaj
Pada
bagi tahun
1.9.2010
kewangan
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Pelepasan
atas
pelupusan/
pindahan/
hapus kira
RMjuta
Pada
31.8.2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
2011
Pada kos:
Tanah milik bebas
Loji dan jentera:

Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Kenderaan bermotor
150.9
1.7
234.1
11.3
0
13.4
(0.7)
0
(3.2)
161.5
1.7
244.3
386.7
24.7
(3.9)
407.5
0
42.5
0.3
3,104.5
0
6.7
0
271.4
0
0.1
0
(0.9)
0
49.3
0.3
3,375.0
3,534.0
302.8
(4.7)
3,832.1
14,696.2
3,113.5
11,706.0
1,438.7
853.1
191.7
961.4
201.1
1,611.6
557.8
1,152.4
124.8
91.6
16.4
59.1
36.3
86.7
0
0
0
0
0
(19.9)
(5.7)
16,394.5
3,671.3
12,858.4
1,563.5
944.7
208.1
1,000.6
231.7
36,695.7
3,952.8
56.4
40,704.9
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
276
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
13

Kumpulan
2011
1.9.2010
Semula)
Semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2012
Syarikat
2011
1.9.2010
Semula)
Semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2012
Nilai buku bersih

5.9
5.9
6.0

Tanah milik bebas
528.8
429.6
0.6
180.1
543.9
440.0
0.7
194.3
562.4
451.8
0.8
208.2
528.8
429.6
0.6
178.8
543.9
440.0
0.7
192.8
562.4
451.8
0.7
206.7
1,145.0
1,184.8
1,229.2
1,137.8
1,177.4
1,221.6
241.6
339.1
116.5
8,787.0
260.6
301.8
112.1
8,672.6
361.4
285.6
119.3
8,801.5
178.3
324.9
1.7
7,678.1
197.2
288.9
1.0
7,542.3
297.9
268.4
1.0
7,632.9
10,629.2
10,531.9
10,797.0
9,320.8
9,206.8
9,421.8
24,628.4
1,229.4
17,695.6
1,516.3
973.1
152.5
24,666.4
1,291.9
17,014.6
1,440.6
812.5
142.5
24,671.5
0
16,414.9
1,370.5
773.7
135.3
18,195.6
9,424.0
16,792.2
1,448.9
945.0
152.5
18,209.4
9,981.8
16,201.2
1,384.3
788.8
142.5
17,984.2
10,539.6
15,589.4
1,325.0
754.3
135.8
181.7
171.4
158.9
155.8
169.5
63.8
147.3
150.2
122.3
134.9
130.9
45.1
57,177.6
7,592.3
56,215.1
5,646.3
54,396.2
4,499.1
56,576.5
4,695.3
56,172.0
4,311.0
55,926.1
4,102.7
64,769.9
61,861.4
58,895.3
61,271.8
60,483.0
60,028.8
Pada kos:
Tanah milik bebas
Jumlah tanah dan bangunan
Loji dan jentera:
Dimiliki
Dipajak
Meter
Lampu awam
Perabot, pepasangan dan kelengkapan
pejabat
Kenderaan bermotor
277
13

Sekiranya hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula dimasukkan dalam penyata kewangan pada kos tolak susutnilai
terkumpul dan kerugian kemerosotan nilai terkumpul, nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang dinilai semula tersebut
adalah seperti berikut:
Tanah milik bebas

Tanah pegangan pajak
2012
RMjuta
Kumpulan
2011
RMjuta
1.9.2010
RMjuta
2012
RMjuta
Syarikat
2011
RMjuta
1.9.2010
RMjuta
48.0
49.9
75.7
48.0
51.6
82.4
48.2
53.5
89.3
48.0
49.2
75.2
48.0
50.9
81.8
48.2
52.8
88.6
173.6
182.0
191.0
172.4
180.7
189.6
Penilaian bagi tanah milik bebas, bangunan dan kerja awam Kumpulan dan Syarikat adalah berdasarkan kepada penilaian oleh firma
jurunilai profesional berasaskan nilai pasaran terbuka pada tahun 1994. Lebihan bersih daripada penilaian semula itu telah
dimasukkan ke dalam penyata kewangan pada 31 Ogos 1996 dan dipindahkan kepada rizab penilaian semula.
Penilaian bangunan sebuah anak syarikat telah dijalankan pada tahun 1982 dan 1984 berasaskan kepada penilaian firma jurunilai
profesional bebas berasaskan nilai pasaran terbuka. Lebihan bersih penilaian semula itu telah dipindahkan kepada rizab penilaian semula.
Taraf hak milik tanah tertentu sedang dalam proses didaftarkan kepada nama Syarikat dan anak-anak syarikat tertentu.
Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan yang disandarkan sebagai cagaran untuk pinjaman dinyatakan dalam Nota 32.
Faedah yang dipermodalkan pada tahun kewangan dalam projek modal projek dalam pelaksanaan berjumlah RM284.1 juta (2011:
RM206.4 juta) untuk Kumpulan dan RM216.8 juta (2011: RM206.4 juta) untuk Syarikat.
Kadar permodalan yang digunakan untuk menentukan jumlah kos pinjaman yang layak untuk permodalan adalah 6.23% (2011:
6.17%) untuk Syarikat.
Ujian kemerosotan nilai bagi hartanah, loji dan kelengkapan
Pada tahun-tahun lalu, TNB Liberty Power Limited telah mengiktiraf peruntukan bagi kemerosotan nilai berjumlah RM440.2 juta.
Penilaian tahun semasa menunjukkan tiada kerugian kemerosotan nilai selanjutnya yang diperlukan bagi jumlah bawaan hartanah,
loji dan kelengkapan yang ditaksir. Nilai bawaan hartanah, loji dan kelengkapan pada tarikh kedudukanpenyata kewangan adalah
RM236.0 juta (2011: RM281.6 juta). Jumlah yang boleh dikutip semula hartanah, loji dan kelengkapan ditentukan berasaskan nilai
dalam kegunaan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
278
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
14
ANAKANAK SYARIKAT
Nota
2012
RMjuta
Pada kos:
Saham biasa tidak disebut harga
Saham keutamaan boleh ditebus
Opsyen diberikan kepada pekerja anak-anak syarikat
Pendahuluan kepada anak-anak syarikat dianggap
sebagai quasi pelaburan
(a)
Tolak: Kerugian kemerosotan nilai terkumpul
(b)
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
296.6
3,577.3
19.2
296.6
3,922.6
15.4
296.6
4,075.7
0
774.1
610.6
4,667.2
(1,703.0)
4,845.2
(928.9)
4,372.3
(928.9)
2,964.2
3,916.3
3,443.4
(a)
Pendahuluan adalah tidak bercagar dan tidak menghasilkan faedah tanpa tempoh bayaran semula yang tetap. Syarikat tidak
menjangka sebarang bayaran semula pendahuluan dan hanya akan memanggil semula pinjaman apabila anak-anak syarikat
mempunyai lebih tunai. Pendahuluan ini dianggap sebagai lanjutan kepada pelaburannya dalam anak-anak syarikat.
(b)
Dalam tahun kewangan, Syarikat mengiktiraf kerugian kemerosotan nilai sebanyak RM774.1 juta bagi pelaburan dalam anakanak syarikat oleh kerana jumlah boleh diperoleh semula lebih rendah daripada jumlah bawaan. Kerugian kemerosotan nilai
yang ditanggung diiktiraf di bawah butiran perbelanjaan operasi dalam Penyata Pendapatan. Jumlah boleh diperoleh semula
ditentukan berdasarkan nilai dalam kegunaan.
Nama anak syarikat
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
100%
100%
Penjanaan dan penghantaran

elektrik dan kapasiti penjanaan
kepada TNB
Malaysia
TNB Power Daharki Ltd.#
100%
100%
Pegangan pelaburan
Mauritius
TNB Fuel Services Sdn. Bhd.
100%
100%
Pembekalan bahan api dan

arang batu untuk
penjanaan tenaga
Malaysia
TNB Energy Services

Sdn. Bhd.
100%
100%
Penjanaan, pembahagian,
pembekalan, pengurusan,
penjualan pelbagai sumber
tenaga dan penyediaan
perkhidmatan teknikal berkaitan
Malaysia
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
279
14
ANAKANAK SYARIKAT SAMBUNGAN

Nama anak syarikat
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
100%
100%
Penyelidikan dan
pembangunan, rundingan
dan perkhidmatan lain
Malaysia
TNB Ventures Sdn. Bhd.
100%
100%
Pegangan pelaburan
Malaysia
TNB Engineering Corporation

Sdn. Bhd.
100%
100%
Terlibat terutamanya sebagai

Malaysia
kontraktor siap guna, perkhidmatan
pembangunan projek tenaga
dengan mengkhusus dalam sistem
pendinginan dan penjanaan
bersama termasuk operasi
dan kerja-kerja penyelenggaraan
TNB Repair And

Maintenance Sdn. Bhd.
100%
100%
Perkhidmatan pembaikan dan

penyelenggaraan dan ujian
kepada industri dan
perkhidmatan berkaitan
Malaysia
TNB Engineers Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Capital Ltd.
100%
100%
Pegangan pelaburan
Malaysia
Universiti Tenaga Nasional

Sdn. Bhd.
100%
100%
Penyediaan pengajian
tinggi dan latihan
Malaysia
Malaysia Transformer
Manufacturing Sdn. Bhd.
100%
100%
Terlibat terutamanya dalam

pembuatan, penjualan
pembaikan pembahagian, alat
ubah kuasa dan bumi
Malaysia
TNB Coal International Ltd.*
100%
100%
Dorman
Mauritius
Power and Energy

International (Mauritius) Ltd.*
100%
100%
Pegangan pelaburan
Mauritius
Orion Mission Sdn. Bhd.
100%
100%
Pegangan pelaburan
Malaysia
83%
80%
Peniagaan penjanaan,
penghantaran, pembahagian
dan penjualan elektrik
di Sabah
Malaysia
Aktiviti Utama
NegaraNama
diperbadankan
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
280
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
14

Nama anak syarikat
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Tenaga Switchgear Sdn. Bhd.
60%
60%
Terlibat terutamanya dalam

perniagaan pemasangan dan
pembuatan perkakas suis
bervoltan tinggi dan kontrak
pencawang penghantaran siap
guna
Malaysia
Kapar Energy Ventures

Sdn. Bhd.
60%
60%
Menjana dan membekal

tenaga elektrik dan
menjana kapasiti kepada TNB
Malaysia
TNB Integrated Learning

Solution Sdn. Bhd.
100%
100%
Mewujudkan menyenggara
dan menyediakan pusat latihan
Malaysia
TNB Generation Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Transmission Network

Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Distribution Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Risk Management

Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Logistics Sdn. Bhd.**
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB IT Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Workshop Services

Sdn. Bhd.**
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Metering Services

Sdn. Bhd.**
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Hidro Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Prai Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB Properties Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNB International Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
281
14

Nama anak syarikat
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Dorman
Malaysia
Menjalankan konsultansi,
khidmat nasihat, pembangunan
keupayaan dan program
koordinasi korporat
Malaysia
Sepang Power Sdn. Bhd.
70%
70%
TNB Quantum Solutions

Sdn. Bhd.
100%
0%
Bangsar Energy Systems

Sdn. Bhd.
100%
100%
Operasi sistem penyejukan

bersepadu bagi sistem
penyaman udara
bangunan pejabat
Malaysia
TNEC Construction Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
TNEC Operations and

Maintenance Sdn. Bhd.
100%
100%
Operasi dan
penyelenggaraan
loji penyejuk dan tenaga
Malaysia
77%
100%
Syarikat tujuan khas

(SPV) untuk melaksanakan
projek pembinaan, operasi dan
pemindahan (BOT) dengan MAHB
untuk bekalan air dingin
kepada bangunan KLIA 2
(LCCT) dan kemudahan lain
Malaysia
100%
100%
Pegangan pelaburan
Mauritius
70%
70%
Dorman
Malaysia
Anak-anak syarikat TNB Engineering

Airport Cooling Energy Supply

Sdn. Bhd.
Anak syarikat Power and Energy

International (Mauritius) Ltd.
Independent Power
International Ltd.*
Anak syarikat Bangsar

Energy Systems Sdn. Bhd.
Selesa Energy Systems
Sdn. Bhd.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
282
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
14

Nama anak syarikat
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Dorman
Malaysia
Anak syarikat TNEC Operations

and Maintenance Sdn. Bhd.
Tomest Energy Management
Sdn. Bhd.
51%
51%
100%
100%
Operasi loji janakuasa

dan penjanaan tenaga
letrik
Pakistan
100%
100%
Dorman
Malaysia
100%
100%
Menyediakan khidmat
penyelidikan dan pembangunan
dalam bidang kejuruteraan,
teknologi maklumat,
perniagaan, perakaunan,
pengajian liberal dan
perkhidmatan lain
Malaysia
Trichy Power Ltd.**
100%
100%
Dorman
India
Trichy Energy Ltd.**
100%
100%
Dorman
India
TNB Operations and

Maintenance International Ltd.
100%
100%
Pegangan pelaburan
Mauritius
TNB Remaco Pakistan

Private Limited#
100%
100%
Menyediakan khidmat
pembaikan dan penyelenggaraan
kepada industri berat dan
perkhidmatan berkaitan lain
Pakistan
Anak syarikat TNB Power

Daharki Ltd.
TNB Liberty Power Ltd.#
Anak syarikat TNB

Properties Sdn. Bhd.
TNP Construction Sdn. Bhd.
Anak syarikat Universiti

Tenaga Nasional Sdn. Bhd.
UNITEN R & D Sdn. Bhd.
Anak-anak syarikat TNB Repair

And Maintenance Sdn. Bhd.
283
14

Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
100%
100%
Pegangan pelaburan
Malaysia
76%
76%
Pembuatan dan pembahagian

kabel tenaga dan am, rod
aluminium dan aktiviti
berkaitan
Malaysia
100%
100%
Dorman
Malaysia
Lahad Datu Holdings

Sdn. Bhd.
100%
100%
Dorman
Malaysia
Eastern Sabah Power

Consortium Sdn. Bhd.
100%
0%
Untuk menjalankan perniagaan

dalam sebarang hal berkaitan
elektrik terutamanya perniagaan
penjanaan dan pembekalan
elektrik untuk sebarang tujuan di
Malaysia dan bahagian
dunia di dunia
Malaysia
100%
100%
Dorman
Malaysia
Nama anak syarikat
Anak syarikat TNB Operations and

Maintenance International Ltd.
Oasis Parade Sdn. Bhd.
Anak syarikat TNB

Ventures Sdn. Bhd.
Tenaga Cable Industries
Sdn. Bhd.
Anak syarikat TNB Coal

International Ltd.
Dynamic Acres Sdn. Bhd.*
Anak syarikat Orion Mission

Sdn. Bhd.
Anak syarikat Lahad Datu

Holdings Sdn. Bhd.
Lahad Datu Energy
Sdn. Bhd.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
284
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
14

Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Nama anak syarikat
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Anak syarikat TNB Research

Sdn. Bhd.
TNBR QATS Sdn. Bhd.
15
100%
0%
Menyediakan jaminan kualiti,

perkhidmatan ujian kimia
dan saintifik
Malaysia
Diaudit oleh firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited yang merupakan entiti sah yang berasingan dan bebas
daripada PricewaterhouseCoopers Malaysia.
Tidak diaudit oleh PricewaterhouseCoopers.
**
Syarikat-syarikat dalam proses dibubarkan.
ENTITIENTITI KAWALAN BERSAMA

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Bahagian aset bersih entiti-entiti kawalan bersama
0.4
0.6
Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan, aset dan tanggungan entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut:
Hasil
(Kerugian)/Keuntungan selepas cukai
Aset bukan semasa

Aset semasa
Tanggungan semasa
Kerugian terkumpul tidak diiktiraf
0
(0.2)
0.8
0.6
0
2.1
(12.4)
(7.9)
18.6
0
2.7
(12.8)
(7.9)
18.6
0.4
0.6
285
15
ENTITIENTITI KAWALAN BERSAMA SAMBUNGAN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Saham biasa tidak disebut harga, pada kos
7.9
(7.9)
0
7.9
(7.9)
0
Butiran tentang entiti-entiti kawalan bersama adalah seperti berikut:
Nama entiti kawalan bersama
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Seatrac Sdn. Bhd.
50%
50%
Dorman
Malaysia
TNB Energy Services

Sdn. Bhd. & Eramaz
Technology Sdn. Bhd. JV
51%
51%
Sebagai kontraktor siap

guna bagi melaksanakan kerja
rekabentuk pembinaan dan
pentaulihan sistem bagi bekalan
elektrik di Kalabakan, Sabah
yang diberikan oleh Kementerian
Kemajuan Luar Bandar dan
Wilayah (KKLW)
Malaysia
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
286
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Bahagian aset bersih syarikat bersekutu
491.2
407.8
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Saham tidak disebut harga, pada kos
Saham disebut harga, pada kos
67.0
106.5
(9.6)
67.0
106.5
(9.6)
Saham keutamaan boleh ditebus, pada kos

Nota pinjaman tidak bercagar, pada kos dilunaskan
163.9
33.2
15.9
163.9
33.2
21.1
213.0
218.2
99.1
77.2
Saham disebut harga, pada nilai saksama
Bahagian Kumpulan daripada hasil, keuntungan aset dan tanggungan syarikat bersekutu adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Hasil
Keuntungan selepas cukai
Aset bukan semasa
Aset semasa
Tanggungan semasa
Tanggunan bukan semasa
Kerugian terkumpul tidak diiktiraf
Aset bersih
780.1
27.0
1,669.7
556.8
(365.3)
(1,467.5)
97.5
491.2
1,120.4
92.8
1,595.4
548.9
(356.8)
(1,423.2)
43.5
407.8
287
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU SAMBUNGAN

Butiran syarikat bersekutu adalah seperti berikut:
Nama syarikat bersekutu
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Teknologi Tenaga Perlis

20%
20%
Rekabentuk, pembinaan,
menjual balik, operasi dan
penyelenggaraan kemudahan
penjanaan elektrik
Malaysia
Perusahaan Otomobil Elektrik

(Malaysia) Sdn. Bhd.
20%
20%
Dorman
Malaysia
GB3 Sdn. Bhd.
20%
20%
Rekabentuk, pembinaan,
operasi dan penyelenggaraan
kemudahan penjanaan elektrik
Malaysia
Fibrecomm Network (M)

Sdn. Bhd.
49%
49%
Penyediaan perkhidmatan
rangkaian penghantaran
Malaysia
Jimah Energy Ventures

Holdings Sdn. Bhd.
20%
20%
Menjana tenaga elektrik dan

pegangan pelaburan
Malaysia
FTJ Bio Power Sdn. Bhd.
40%
24.5%
Penjanaan dan pembahagian

elektrik menggunakan tandan
kosong buah sawit sebagai
sumber bahan api utamanya
Malaysia
22.1%
22.1%
Pegangan pelaburan dan

perkhidmatan pengendalian
arang batu
Malaysia
INDERA-TNB
40%
40%
Dorman
Malaysia
KM Metro-TNB
40%
40%
Dorman
Malaysia
20%
20%
Dorman
Malaysia
Intergrax Berhad
Syarikat bersekutu TNB

Syarikat bersekutu TNB Ventures

Sdn. Bhd.
Northern Utility Resources
Sdn. Bhd. (Penerimaan dan
Pengarah Dilantik)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
288
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
16
SYARIKATSYARIKAT BERSEKUTU SAMBUNGAN

Nama syarikat bersekutu
Kepentingan
Kumpulan
2012
2011
Aktiviti Utama
Negara
diperbadankan
Power International Ltd.
Malaysian Shoaiba
20%
20%
Pegangan pelaburan
Malaysia
30%
30%
Pegangan pelaburan
Arab Saudi
20%
20%
Penjanaan dan pembahagian

haba dan elektrik menggunakan
gas metana dari tapak pelupusan
Malaysia
49%
49%
Kerja pembinaan
bagi pembinaan
Loji Penyejukan
Emiriyah
Arab Bersatu
Syarikat bersekutu Oasis Parade

Sdn. Bhd.
Saudi-Malaysia Operation
and Maintenance Services
Company Limited
Syarikat bersekutu TNB Energy

Services Sdn. Bhd.
Jana Landfill Sdn. Bhd.
Syarikat bersekutu TNB Engineering

Abraj Cooling LLC
17
PELABURAN DALAM SEKURITI HUTANG TIDAK TERSENARAI

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Nota pinjaman tidak tersenarai
163.7
164.0
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
163.7
164.0
289
18
ASET KEWANGAN TERSEDIA UNTUK DIJUAL

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Aset kewangan tersedia untuk dijual
38.0
38.0
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
38.0
38.0
Aset kewangan tersedia untuk dijual meliputi sekuriti tidak tersenarai dan disebutkan dalam Ringgit Malaysia.
19
CUKAI TERTUNDA
Aset dan tanggungan cukai tertunda ditolak apabila terdapat hak untuk melakukannya secara sah bagi mengenepikan aset cukai
semasa daripada tanggungan cukai semasa dan apabila cukai-cukai tertunda berhubung kait dengan pihak berkuasa cukai yang
sama. Jumlah-jumlah berikut, ditentukan selepas pengenepian bersesuaian, ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan:
2012
RMjuta
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Kumpulan
Aset cukai tertunda
0
(8,284.6)
30.2
(7,852.2)
55.9
(7,815.9)
Jumlah bersih
(8,284.6)
(7,822.0)
(7,760.0)
Syarikat
(6,589.3)
(6,130.5)
(6,204.3)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
290
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
19
CUKAI TERTUNDA SAMBUNGAN

Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut:
2012
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Kumpulan
RMjuta
Pada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan

ke penyata pendapatan:
Kerugian cukai tidak digunakan
Peruntukan dan elaun
Hasil terakru
Perbezaan sementara daripada perakaunan pajakan
(7,822.0)
(7,760.0)
(7,075.7)
(431.9)
(6.3)
139.5
(13.2)
(150.7)
(310.6)
(1.6)
469.8
(67.6)
(152.0)
(294.1)
18.4
134.8
1.7
(545.1)
(462.6)
(62.0)
(684.3)
(8,284.6)
(7,822.0)
(7,760.0)
1,670.6
24.8
15.1
(1,710.5)
1,531.1
31.1
122.1
(1,654.1)
1,061.3
32.7
238.6
(1,276.7)
30.2
55.9
Pada akhir tahun kewangan
Tertakluk kepada cukai pendapatan

Aset cukai tertunda (sebelum ditolak):
Kerugian cukai tidak digunakan
Hartanah, loji dan peralatan
Penolakan
Aset cukai tertunda (selepas penolakan)
Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan):

Hasil terakru
Penolakan
(8,632.8)
(514.5)
(847.8)
1,710.5
(8,307.9)
(501.3)
(697.1)
1,654.1
(8,113.9)
(433.6)
(545.1)
1,276.7
Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan):
(8,284.6)
(7,852.2)
(7,815.9)
291
19
CUKAI TERTUNDA SAMBUNGAN

Jumlah perbezaan sementara boleh ditolak, kerugian cukai tidak digunakan dan elaun pelaburan semula (yang tidak mempunyai
tarikh tamat) di mana tiada aset tertunda diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan adalah seperti berikut:
2012
RMjuta
Perbezaan sementara boleh ditolak
Kerugian cukai
Elaun pelaburan semula
1,855.1
1,376.1
0
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
1,557.6
1,312.0
35.5
1,432.7
1,682.5
28.2
Pergerakan sepanjang tahun kewangan yang behubung kait dengan cukai tertunda adalah seperti berikut:
2012
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
RMjuta
Pada permulaan tahun kewangan (dicaj)/dikreditkan

ke penyata pendapatan:
Hasil terakru
(6,130.5)
(6,204.3)
(6,180.4)
(444.6)
106.4
(13.2)
(107.4)
60.7
134.1
(67.7)
(53.3)
(257.2)
133.3
1.7
98.3
(458.8)
73.8
(23.9)
(6,589.3)
(6,130.5)
(6,204.3)
1,297.9
(1,297.9)
1,191.5
(1,191.5)
1,057.4
(1,057.4)
Tertakluk kepada cukai pendapatan

Aset cukai tertunda (sebelum ditolak):
Penolakan
Aset cukai tertunda (selepas penolakan)
Tanggungan cukai tertunda (sebelum penolakan):

Hasil terakru
Penolakan
(7,310.3)
(514.5)
(62.4)
1,297.9
(6,865.7)
(501.3)
45.0
1,191.5
(6,926.4)
(433.6)
98.3
1,057.4
Tanggungan cukai tertunda (selepas penolakan):
(6,589.3)
(6,130.5)
(6,204.3)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
292
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
20
INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF
Kumpulan
Nota
Jumlah
Nosional
RMjuta
Aset
RMjuta
Liabiliti
RMjuta
1,033.2
462.3
116.3
0
0
21.5
1,495.5
116.3
21.5
87.8
1.5
1,008.8
616.6
89.9
0
0
44.1
1,713.2
91.4
44.1
2012
Bukan semasa
Instrumen kewangan derivatif layak sebagai perakaunan lindung nilai:
Kontrak opsyen matawang
Kontrak swap kadar faedah
(a)
(b)
Jumlah
2011
Semasa
Kontrak matawang asing hadapan
Bukan semasa
Kontrak opsyen matawang
Jumlah
(a)
(b)
293
20
INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF SAMBUNGAN
Syarikat
Nota
Jumlah
Nosional
RMjuta
Aset
RMjuta
Liabiliti
RMjuta
462.3
21.5
462.3
21.5
87.8
1.5
616.6
44.1
704.4
1.5
44.1
2012
Bukan semasa
(b)
Jumlah
2011
Semasa
Kontrak matawang asing hadapan
Bukan semasa
Jumlah
(b)
Butiran Instrumen kewangan adalah seperti berikut:

(a)
Taburan panggilan Permulaan Hadapan Yen Jepun

Pada April 2004, TNB Capital (L) Limited (TNBCL) telah memeterai Perjanjian Opsyen Matawang dengan jumlah nosional
sebanyak JPY26.0 bilion sebagai perlindungan nilai bagi pinjaman bertempoh 30 tahun JPY26.0 bilion. Urus niaga ini
membolehkan TNBCL mengurangkan pendedahannya kepada kerugian yang mungkin timbul daripada turun naik keterlaluan
kadar tukaran USD/JPY berhubung dengan pinjaman bertempoh di atas.
(b)
Swap Kadar Faedah (IRS)

Syarikat telah memeterai Perjanjian IRS pada 10 Oktober 2008 dengan tempoh berkuatkuasa dari 15 Oktober 2008 hingga 28
Februari 2015 yang melayakkannya untuk menerima faedah pada kadar terapung, dan membayar faedah pada kadar tetap
3.8% pada agregat prinsipal nosional sebanyak USD384.6 juta.
Kesan urus niaga ini menetapkan kadar faedah tetap perlu dibayar pada tempoh 9 tahun USD503.0 juta pinjaman bertempoh
(Pinjaman ECA).
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
294
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
21
PENGHUTANG JANGKA PANJANG

2012
Nota
Kumpulan
Penghutang lain
Pendahuluan kepada kontraktor
Syarikat
Penghutang lain
Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus (RULS)
(a)
(b)
(a)
(c)
(d)
RMjuta
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
317.7
101.5
388.6
0
448.7
0
419.2
388.6
448.7
317.7
331.4
535.5
388.6
164.2
535.5
448.7
167.5
535.5
1,184.6
1,088.3
1,151.7
(a)
Penghutang lain meliputi pendahuluan yang diberikan kepada Yayasan Tenaga Nasional dan pinjaman warga kerja yang tidak
dijangka akan diterima dalam tempoh 12 bulan dari tarikh penyata kedudukan kewangan ini.
(b)
Pendahuluan kepada kontraktor terutamanya berkaitan dengan pembinaan kilang yang akan digunakan terhadap invois
pembayaran siap kerja yang lebih daripada 12 bulan.
(c)
Jumlah yang dihutang oleh anak-anak syarikat meliputi pendahuluan dan penghutang lain daripada TNB Power Daharki Ltd.
(TPD) dan Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd. (KEV). Jumlah yang dihutang daripada TPD tertakluk kepada kadar faedah dari
2.3% hingga 3.8% (2011: 1.9% hingga 3.4%) setahun dan tidak bercagar. Jumlah yang dihutang daripada Sabar Electricity Sdn.
Bhd. (SESB) dan TNB Coal International Ltd. tertakluk kepada kadar faedah 6.0% (2011: 6.0%) dan 7.0% (2011: 7.0%) setahun
adalah tidak bercagar dan tiada tempoh tetap pembayaran balik.
(d)
Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus menanggung faedah 15.0% (2011: 15.0%) setahun pada nilai nominal tertunggak
prinsipal dan faedah pengkompaunan akan dikenakan pada kadar 5.0%(2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belum
dibayar selepas tarikh tamat tempoh. Rujuk Nota 32(e) untuk terma-terma RULS.
295
22
BAYARAN PAJAKAN OPERASI

(a)
Pajakan prabayar
2012
RMjuta
Pajakan prabayar
3,789.3
Kumpulan
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
3,161.0
2,606.1
2012
RMjuta
3,539.1
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
2,930.3
2,380.0
Pembayaran dibuat terlebih dahulu kepada Pengeluar-pengeluar Tenaga Bebas (IPPs) terutamanya untuk penyimpanan
kapasiti penjanaan bagi kegunaan masa hadapan. Amaun ini akan digunakan sebagai sebahagian pembayaran masa depan
kepada IPP. Tiada hak berkontrak untuk menerima bayaran balik secara tunai atau instrumen kewangan lain daripada IPP.
(b)
Pajakan dibayar dan prabayaran oleh pemajak

2012
RMjuta
Pajakan dibayar
Prabayaran oleh pemajak
Kumpulan
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
2012
RMjuta
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
147.9
357.7
141.7
327.8
199.2
362.1
147.9
0
141.7
0
199.2
0
505.6
469.5
561.3
147.9
141.7
199.2
Amaun-amaun ini ada dinyatakan di Nota 36.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
296
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
23
ASET BUKAN SEMASA DIPEGANG UNTUK JUALAN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Kos/Penilaian
Pada 1 September
Jumlah dipindahkan daripada:
Hartanah, loji dan kelengkapan (Nota 13)
Jumlah dipindahkan kepada:
Pelupusan
12.3
19.9
12.3
19.9
15.6
18.6
15.6
18.6
0
(17.8)
(1.2)
(25.0)
0
(17.8)
(1.2)
(25.0)
10.1
12.3
10.1
12.3
0.9
1.9
0.9
1.9
0.7
0.5
0.7
0.5
0
(1.3)
(0.2)
(1.3)
0
(1.3)
(0.2)
(1.3)
0.3
0.9
0.3
0.9
9.8
11.4
9.8
11.4
Pada 31 Ogos
9.8
11.4
9.8
11.4
Pada 31 Ogos
Susut nilai/pelunasan terkumpul

Pada 1 September
Jumlah dipindahkan daripada:
Jumlah dipindahkan kepada:
Pelupusan
Pada 31 Ogos
Jumlah buku bersih
Dalam tahun kewangan, Syarikat memeterai beberapa perjanjian jual beli dengan beberapa pihak, yang mana pelupusannya masih
sedang berlangsung.
297
24
INVENTORI
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Bahan mentah, bahan api dan barang gunaan
Kerja dalam pelaksanaan
Barang siap
25
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
2,766.1
37.6
38.5
2,462.3
169.8
13.8
1,529.6
0
0
1,356.7
0
0
2,842.2
2,645.9
1,529.6
1,356.7
PENGHUTANG DEPOSIT DAN PENDAHULUAN
Nota
Penghutang perdagangan
Pendahuluan/pinjaman warga kerja
Sebahagian pembayaran kepada kontraktor
Deposit dan pendahuluan
Penghutang lain
Penghutang dicaj semula
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
6,417.0
70.2
353.2
133.2
630.5
83.9
5,426.7
62.0
527.0
114.0
554.1
55.8
5,231.1
66.2
90.7
26.8
63.3
83.9
4,088.1
56.0
50.7
26.1
70.6
45.7
7,688.0
6,739.6
5,562.0
4,337.2
Peruntukan kemerosotan nilai:

Lain-lain
46 (c)(i)
46 (c)(i)
(573.1)
(126.2)
(607.7)
(109.8)
(490.2)
(108.5)
(530.3)
(82.0)
(699.3)
(717.5)
(598.7)
(612.3)
6,988.7
6,022.1
4,963.3
3,724.9
Dasar kredit Kumpulan dan Syarikat memperuntukkan penghutang perdagangan dengan tempoh kredit selama 30 hari (2011: 30
hari). Kumpulan tidak mempunyai penumpuan kredit utama risiko kredit selain daripada perniagaan dan penghutang perdaganan
kediaman disebabkan oleh asas pelanggannya yang luas. Semua risiko kredit dan kutipan semula yang berkaitan dengan
penghutang telah diambil kira dalam penyata kewangan.
Risiko kredit yang berkaitan dengan Penghutang, Pendahuluan dan Deposit dinyatakan dalam Nota 46 (c)(i) kepada penyata
kewangan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
298
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
26
JUMLAH HUTANG DARIPADA/KEPADA ANAKANAK SYARIKAT

Jumlah hutang daripada TNB Capital (L) Ltd. tertakluk kepada faedah pada kadar antara 0.7% hingga 5.3% (2011: 0.5% hingga 5.3%)
setahun. Ia tidak bercagar dan tidak mempunyai tempoh tetap bayaran semula.
Jumlah pembayaran balik daripada/(kepada) semua anak syarikat lain adalah bercagar, tanpa faedah dan bayar balik atas
permintaan.
27
ASET KEWANGAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI UNTUNG RUGI

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung rugi
9.1
8.6
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
9.1
8.6
Aser kewangan mewakili pelaburan dalam unit amanah.
28
DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAI

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Tunai dalam tangan dan baki bank
Deposit bank berlesen
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
856.1
7,770.2
1,005.0
2,949.2
466.2
3,495.0
500.9
2,203.0
8,626.3
3,954.2
3,961.2
2,703.9
Kadar faedah setahun deposit, baki bank dan wang tunai yang berkuatkuasa pada akhir tarikh laporan adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
%
Deposit bank berlesen
Baki bank
0.1 5.0
0.1
2011
%
1.5 7.5
0.1
Syarikat
2012
%
3.2 3.4
0.1
2011
%
2.9 3.6
0.1
Deposit dengan bank-bank berlesen dipegang dalam pasaran wang jangka pendek. Deposit mempunyai tempoh matang dari 5
hingga 366 hari (2011: 4 hingga 29 hari) bagi Kumpulan dan 9 hingga 70 hari (2011: 4 hingga 25 hari) bagi Syarikat.
299
28
DEPOSIT, BAKI BANK DAN TUNAI SAMBUNGAN

Deposit bagi Kumpulan dan Syarikat pada akhir tahun kewangan, mempunyai tempoh kematangan 113 hari (2011: 16 hari).
Nota
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Tunai dan setara tunai pada akhir

tahun kewangan meliputi:
Tunai dalam tangan dan di bank
Deposit dengan bank berlesen
856.1
7,770.2
1,005.0
2,949.2
466.2
3,495.0
500.9
2,203.0
Deposit, baki dalam tangan dan di bank
8,626.3
3,954.2
3,961.2
2,703.9
(465.7)
(225.2)
(5.2)
0
0
0
0
0
0
3,258.1
3,961.2
2,703.9
Tunai di bank dipegang sebagai amanah*

Akaun rizab hutang**
Dana daripada MOF***
32 (b)(i)
(97.9)
(218.6)
(2.5)
8,307.3
Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat oleh
Kerajaan Malaysia untuk projek modal khusus.
** Tunai di bank dipegang sebagai amanah berhubung dengan geran dan deposit yang diberi kepada anak-anak syarikat oleh
Kerajaan Malaysia untuk projek modal khusus.
*** Dana Kementerian Kewangan (MOF) diberikan kepada sebuah anak syarikat di bawah pakej rangsangan untuk program latihan.
29
PEMIUTANG
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Pemiutang perdagangan
Tanggungan gaji
Deposit
Peruntukan
Pemiutang dan akruan lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
4,629.4
491.4
24.7
278.6
322.5
4,116.3
473.1
23.7
388.6
569.7
2,710.2
444.3
19.3
209.1
102.7
2,906.9
437.3
17.9
58.2
129.5
5,746.6
5,571.4
3,485.6
3,549.8
Tempoh kredit pemiutang perdagangan bagi Kumpulan dan Syarikat berbeza-beza dari 30 hingga 60 hari (2011: 30 hingga 60 hari)
bergantung kepada terma kontrak.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
300
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
30
PENDAPATAN TERTUNDA
Kumpulan
2012
RMjuta
2011
RMjuta
Pada awal tahun kewangan

Diterima pada tahun kewangan
Pelepasan kepada penyata pendapatan
Dikelaskan semula daripada tanggungan lain
3,373.5
777.4
(928.2)
(36.8)
3,042.2
949.3
(652.8)
34.8
3,185.9
3,373.5
Direalisasi dalam 12 bulan

Direalisasi selepas 12 bulan
894.7
2,291.2
523.9
2,849.6
3,185.9
3,373.5
2012
RMjuta
2011
RMjuta
Syarikat
Pelepasan kepada penyata pendapatan
2,942.2
655.6
(811.4)
2,676.4
861.0
(595.2)
Dikelaskan semula daripada tanggungan lain
2,786.4
2,942.2
Direalisasi dalam 12 bulan

Direalisasi selepas 12 bulan
770.0
2,016.4
487.4
2,454.8
2,786.4
2,942.2
Pendapatan tertunda adalah berkaitan dengan caruman yang dibayar terlebih dahulu oleh pelanggan elektrik bagi pembinaan aset
rangkaian elektrik.
301
31
PINJAMAN JANGKA PENDEK
Nota
Bahagian pinjaman yang perlu dibayar dalam
satu tahun kewangan (Nota 32):
Bercagar
Tidak bercagar
Pinjaman jangka pendek

Bercagar
Tidak bercagar
Penerimaan jurubank
32 (b)(i)
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
324.8
989.0
294.5
1,164.0
0
759.3
0
954.5
1,313.8
1,458.5
759.3
954.5
223.1
0.6
66.7
225.8
0.4
42.6
0
0
0
0
0
0
1,604.2
1,727.3
759.3
954.5
Pinjaman jangka pendek membawa faedah pada kadar antara 0.8% hingga 14.0% (2011: 0.8% hingga 15.5%) setahun bagi
Kumpulan dan dari 0.8% hingga 8.3% (2011: 0.8% hingga 6.3%) bagi Syarikat.
32
PINJAMAN
Nota
Bercagar:
Pinjaman bertempoh
Bon
Tidak Bercagar:
Pinjaman bertempoh
Bon
Sekuriti pendapatan
Jumlah dihutang kepada Cagamas Berhad
Stok pinjaman tidak bercagar boleh tebus
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
1,490.1
5,562.8
1,312.5
1,940.3
0
0
0
0
7,052.9
3,252.8
9,525.9
5,597.7
0
0
604.9
9,903.8
4,479.6
514.4
87.1
547.6
8,007.1
3,487.8
0
0
0
15,728.5
15,532.5
11,494.9
12,174.2
22,781.4
18,785.3
11,494.9
12,174.2
8,147.4
3,425.3
514.4
87.1
0
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
302
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
32
PINJAMAN SAMBUNGAN
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Perlu dibayar semula dalam satu tahun termasuk di bawah
pinjaman jangka pendek (Nota 31)
Perlu dibayar semula selepas satu tahun:
Selepas satu dan hingga dua tahun
Selepas dua tahun hingga lima tahun
Selepas lima tahun dan hingga sepuluh tahun
Selepas sepuluh tahun dan hingga dua puluh tahun
Selepas dua puluh tahun dan hingga tiga puluh tahun
Selepas tiga puluh tahun
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
1,313.8
1,458.5
759.3
954.5
1,015.0
3,774.3
9,006.3
6,237.3
1,201.9
232.8
1,075.9
3,840.4
3,713.9
7,150.3
1,324.6
221.7
493.2
1,229.5
4,816.7
3,010.3
953.1
232.8
637.4
1,462.2
2,213.2
5,630.6
1,054.6
221.7
21,467.6
17,326.8
10,735.6
11,219.7
22,781.4
18,785.3
11,494.9
12,174.2
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Nilai buku bersih hartanah, loji dan kelengkapan disandarkan sebagai cagaran bagi pinjaman bertempoh:
(i) Jentera dan kelengkapan
(ii) Bangunan
(iii) Tanah pegangan pajakan
(a)
4,769.8
657.0
63.7
4,730.5
695.3
64.6
5,490.5
5,490.4
Pinjaman berjangka
Pinjaman Kerajaan Persekutuan diterima daripada SESB melalui berikut:
(i)
(ii)
Mewujudkan Debentur:
(i)
Caj pertama ke atas keseluruhan hartanah pegangan bebas dan pegangan pajakan masa kini dan akan datang
termasuk semua bangunan dan pepasangan; dan
(ii)
caj apungan pertama ke atas semua aset masa kini dan akan datang Syarikat yang tidak dicaj secara caj tetap.
Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang Syarikat dalam semua hasil jualan yang
diterima daripada semua jualan letrik yang dijanakan daripada projek yang dibiayai.
(iii) Perjanjian memindahkan kesemua kepentingan masa kini dan akan datang dalam bank di mana hasil pinjaman
dikreditkan.
Tempoh pinjaman daripada 20 hingga 25 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.0% hingga 6.0% setahun.
303
32
PINJAMAN SAMBUNGAN
(b)
Bon
(i)
SEKURITI HUTANG CARA ISLAM BAI BITHAMIN AJIL (BaIDS)

Pada 28 Jun 2004, KEV telah memperoleh BaIDS bernilai RM3,402.0 juta BaIDS untuk membiayai pengambilalihan Stesen
Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz. Tempoh bagi Kemudahan BaIDS tersebut adalah dari 1 hingga 15 tahun
dengan kadar keuntungan antara 3.7% dan 8.7% setahun.
BaIDS dicagar dengan cara berikut:
(i)
Caj ke atas tanah pajakan TNB. Caj tanah pajakan tersebut tidak dikuatkuasakan setakat 31 Ogos 2012.
(ii)
Debentur ke atas aset dan hartanah KEV dan penyerahan semua hak, kepentingan hak milik dan manfaat di bawah
dokumen projek, insurans yang dipindah milik, dan akaun khas untuk mencagar pembayaran dan pembayaran balik
jumlah yang dicagar.
(iii) Perjanjian Perkongisan Keutamaan dan Jaminan.

Terma BaIDS memerlukan deposit ditempatkan dalam akaun rizab pinjaman dengan bank berlesen untuk memenuhi
keperluan penjelasan pinjaman. Terma BaIDS juga memerlukan KEV mengekalkan perjanjian kewangan tertentu.
BaIDS termasuklah kemudahan kredit boleh tukar bagi tujuan modal kerja berjumlah RM200.0 juta yang dikelaskan
sebagai jangka pendek. (Rujuk Nota 31)
(ii)
PROGRAM SEKURITI ISLAM

Pada 25 November 2011, TNB Janamanjung Sdn. Bhd. memperoleh Program Sekuriti Islam sebanyak RM4.85 bilion untuk
membiayai pembinaan of 1,010MW loji tenaga bahan api arang batu. Tempoh Program Sekuriti Islam ini adalah dari 5
hingga 20 tahun dengan kadar keuntungan antara 3.80% dan 4.90% setahun.
Program Sekuriti Islam mengandungi 2 siri dan butiran siri tersebut adalah seperti berikut:
(i)
Siri 1 mengandungi 15 bahagian, dengan tempoh dari 5 tahun hingga 19 tahun
(ii)
Siri 2 mengandungi 1 bahagian, dengan tempoh hingga 20 tahun.
Siri Program Sekuriti Islam 1 dilindungi dengan cara berikut:

(i)
pelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua hak, kepentingan, taraf dan manfaat Syarikat di bawah PPA1 (Manjung
1, 2 & 3) dan PPA2 (Manjung 4) termasuklah hasil daripadanya; dan
(ii)
pelaksanaan tahap pertama ke atas kesemua akaun yang ditetapkan dan baki kredit yang berkaitan.
Siri Program Sekuriti Islam 2 tidak dilindungi dan mempunyai faedah jaminan tidak bersyarat dan tidak boleh ubah
daripada Tenaga Nasional Berhad, untuk memenuhi kewajipan pembayaran Syarikat.
Program Sekuriti Islam dikeluarkan oleh Manjung Island Energy Berhad (MIEB) yang merupakan syarikat tujuan khas.
Kesemua saham yang diterbitkan oleh MIEB dipegang oleh Equity Trust (Malaysia) Berhad sebagai pemegang amanah
saham bagi manfaat amal tertentu, di bawah terma-terma pengisytiharan amanah.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
304
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
32
PINJAMAN SAMBUNGAN
(c)
Sekuriti Pendapatan
Sekuriti Pendapatan Tetap (FIS)
FIS terdiri daripada kedua-dua bon boleh tebus dan Saham Keutamaan Boleh Tebus (RPS) yang mana butirannya adalah
seperti berikut:
(i)
1,500 bon 10 tahun tidak bercagar boleh tebus (Bon) yang membawa nilai agregat nominal RM999.0 juta yang
diterbitkan pada 100% nilai nominal (dalam denominasi RM999,000.00 setiap satu), dengan kupon boleh asing yang
mewakili faedah Bon. Bon-bon tersebut adalah untuk ditebus pada nilai setara dalam dua bahagian dengan penebusan
berjumlah RM999.0 juta dan RM499.5 juta masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19 September 2011, dan;
(ii)
1,000 RPS Kelas A bernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham dan 500 RPS Kelas B
bernilai RM1.00 setiap satu, diterbitkan pada nilai premium RM999.00 sesaham. Kedua-dua kelas RPS Ini boleh ditebus
pada RM1,000 setiap satu mengikut pilihan Syarikat pada bila-bila masa selepas 16 Ogos 2010 dan 19 September 2010,
masing-masing bagi RPS Kelas A dan B. Jika RPS Kelas A dan B tidak ditebus masing-masing pada 16 Ogos 2011 dan 19
September 2011, bayaran tambahan berjumlah RM1.0 juta bagi bahagian pertama dan RM0.5 juta ke atas bahagian kedua
perlu dibayar di bawah pembayaran akhir Kupon Bon bagi setiap bahagian.
Dengan menggunakan Sistem Cukai Setingkat, Syarikat kini membuat pembayaran ke atas FIS dan bukan pembayaran dividen.
Faedah yang perlu dibayar di bawah Kupon Bon ialah RM94.5 juta setahun dan perlu dibayar setiap enam bulan.
FIS dikelaskan sebagai instrumen hutang dan dilaporkan sebagai tanggungan. FIS (Bahagian 2) berjumlah RM500.0 juta telah
matang pada 19 September 2011.
(d)
Jumlah dihutang kepada Cagamas Berhad

Pada 16 Januari 1995, TNB telah memeterai Perjanjian dengan Cagamas Berhad di mana TNB boleh menjual pada asas
berbantuan, pinjaman perumahan yang disediakan oleh Syarikat kepada kakitangannya kepada Cagamas Berhad. Ia telah
dibeli balik pada 22 Mac 2012 (2011: RM87.1 juta).
(e)
Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (RULS)

Pada 29 Jun 2004, KEV telah menerbitkan RM957,574,000 Stok Pinjaman Tidak Bercagar Boleh Tebus (RULS) kepada Syarikat
dan Malakoff Berhad untuk membiayai pengambilalihan Stesen Janaelektrik Sultan Salahuddin Abdul Aziz, Kapar. Bahagian
yang telah dilanggan oleh Malakoff Berhad berjumlah RM383,029,600.00
Ciri-ciri utama RULS adalah seperti berikut:
(i)
RULS membawa faedah sebanyak 15.0% (2011: 15.0%) setahun ke atas nilai nominal tertunggak bagi RULS. Faedah
tersebut perlu dibayar setiap enam bulan pada hari terakhir tempoh enam bulan yang berkaitan dari tarikh penerbitan
RULS. Satu faedah kompaun akan dicaj pada kadar 5.0% (2011: 5.0%) setahun ke atas faedah yang belum dibayar selepas
tarikh tamat tempoh. Perubahan dalam kadar faedah kompaun adalah dari 15.0% hingga 5.0% telah diluluskan oleh para
pemegang RULS di mesyuaratnya pada 15 Oktober 2008 dan berkuatkuasa dari tarikh pertama penerbitan RULS tersebut.
(ii)
RULS perlu dibayar balik dari tahun ketiga dari tarikh penerbitan RULS seperti yang ditetapkan dalam perjanjian bertarikh
29 Jun 2004. RULS perlu dibayar balik sepenuhnya pada tarikh akhir kematangan pada 8 Julai 2029.
305
33
PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN

2012
Kumpulan
Tanggungan pajakan kewangan
Pemiutang sewa beli
Syarikat
Tanggungan pajakan kewangan
(a)
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Nota
RMjuta
(a)
(b)
1,350.8
43.1
1,328.6
54.8
0
66.1
1,393.9
1,383.4
66.1
12,565.5
12,950.3
13,113.3
(a)
Kewajipan Kumpulan dan Syarikat di bawah tanggungan pajakan kewangan wujud daripada perjanjian pembelian tenaga
kuasa dengan beberapa Pengeluar Tenaga Bebas (IPP). Perjanjian pembelian tenaga kuasa ini diambil kira sebagai pajakan
kewangan selaras dengan IC4 dan FRS 117.
2012
RMjuta
Nilai semasa bayaran minimum pajakan
Kumpulan
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
2012
RMjuta
Syarikat
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
1,312.8
1,312.8
13,653.1
13,653.1
13,653.1
Jumlah dibayar di bawah pajakan kewangan:

Jangkamasa satu tahun
39.6
Selepas satu tahun dan dalam jangkamasa dua tahun
42.8
Selepas dua tahun dan dalam jangkamasa lima tahun
154.2
Melebihi lima tahun
1,114.2
34.9
39.3
140.9
1,113.5
671.6
715.1
2,324.9
8,853.9
384.8
671.6
2,204.4
9,689.5
163.0
384.8
2,102.7
10,462.8
1,350.8
1,328.6
12,565.5
12,950.3
13,113.3
39.6
34.9
671.6
384.8
163.0
1,311.2
1,293.7
11,893.9
12,565.5
12,950.3
1,350.8
1,328.6
12,565.5
12,950.3
13,113.3
8.8%
9.2%
8.0%
8.3%
8.8%
Dianalisa sebagai:
Semasa:
Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan
Bukan semasa:
Jumlah perlu dibayar dalam tempoh 12 bulan
Kadar purata faedah efektif (%)
Caj kewangan yang berkaitan dengan pajakan kewangan dicajkan kepada penyata pendapatan dalam tahun kewangan
semasa mereka ditanggung.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
306
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
33
PEMIUTANG SEWA BELI DAN KEWAJIPAN KEWANGAN PAJAKAN SAMBUNGAN

(b)
Ini mewakili bayaran ansuran akan datang di bawah sewa beli kenderaan bermotor, dibayar seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Bayaran sewa minimum:
Tidak melebihi 1 tahun
Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun
17.5
29.0
16.9
43.7
Caj kewangan masa depan ke atas sewa beli
46.5
(3.4)
60.6
(5.8)
Nilai sewa beli sekarang
43.1
54.8
Nilai sewa beli sekarang:

Tidak melebihi 1 tahun
Melebihi 1 tahun dan tidak melebihi 5 tahun
15.5
27.6
14.2
40.6
43.1
54.8
Tanggungan pajakan kewangan berkuatkuasa dicagarkan sebagai hak untuk aset yang dipajak dikembalikan kepada pemberi
pajak sekiranya berlaku keingkaran pembayaran.
Pada 31 Ogos 2012, purata wajaran kadar faedah berkesan yang digunakan untuk tanggungan pajakan pada tahun kewangan
adalah 5.5% (2011: 5.6%) setahun dan faedah untuk tahun kewangan adalah 3.0% (2011: 3.0%) stahun bagi Kumpulan. Semua
baki disebut dalam Ringgit Malaysia.
34
DEPOSIT PENGGUNA
Pelanggan (kecuali anggota kerja dan jabatan/agensi kerajaan) dikehendaki membayar deposit dengan jumlah yang mencukupi
bagi membayar caj untuk bekalan tenaga selama dua bulan seperti yang dibenarkan di bawah Peraturan Pemegang Lesen (Pindaan)
2002. Kegagalan menjelaskan deposit mengikut tempoh yang ditetapkan boleh menyebabkan bekalan kepada pelanggan
ditamatkan, bergantung kepada syarat-syarat yang ditetapkan dalam Peraturan.
TNB dan SESB membayar jumlah 2.5% setahun ke atas jumlah deposit sebagai rebat berdasarkan purata pada bulan Januari setiap
tahun.
307
35
FAEDAH PEKERJA
Pergerakan pada tahun kewangan ini dalam jumlah yang diiktiraf dalam penyata kewangan adalah seperti berikut:
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
Kumpulan
Dicaj kepada penyata pendapatan (Nota 6)
Caruman dan faedah dibayar
1,404.4
308.7
(254.4)
2,461.9
550.9
(251.0)
3,866.3
859.6
(505.4)
Pada 31 Ogos 2011

1,458.7
299.7
(344.2)
2,761.8
577.8
(264.1)
4,220.5
877.5
(608.3)
Pada 31 Ogos 2012
1,414.2
3,075.5
4,489.7
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
Nilai semasa obligasi

Nilai saksama aset pelan
2,851.7
(924.8)
4,225.4
0
7,077.1
(924.8)
Nilai semasa obligasi tidak bertabung

Kerugian sebenar tidak diiktiraf
Kos perkhidmatan lepas tidak diiktiraf
Lain-lain:
Pelan faedah persaraan
Gratuiti dan pelan persaraan
1,926.9
(462.5)
(15.1)
4,225.4
(1,463.6)
0
6,152.3
(1,926.1)
(15.1)
3.0
6.4
0
0
3.0
6.4
Tanggungan dalam penyata kedudukan kewangan
1,458.7
2,761.8
4,220.5
Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut:
Pada 31 Ogos 2011
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
308
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
35
FAEDAH PEKERJA SAMBUNGAN

Perbelanjaan diiktiraf dalam penyata pendapatan komprehensif disatukan dianalisis seperti di bawah: (sambungan)
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
Pada 31 Ogos 2012

2,911.7
(1,146.0)
4,379.6
0
7,291.3
(1,146.0)

Kerugian sebenar tidak diiktiraf
Lain-lain:
Pelan faedah persaraan
Gratuiti dan pelan persaraan
1,765.7
(362.2)
0
4,379.6
(1,304.1)
0
6,145.3
(1,666.3)
0
3.1
7.6
0
0
3.1
7.6
1,414.2
3,075.5
4,489.7
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
2011
Kos perkhidmatan semasa
Kos faedah
Jangkaan pulangan atas aset pelan
Kerugian aktuari tidak diiktiraf
Kos perkhidmatan lepas
Lain-lain
150.4
171.8
(50.8)
20.7
15.1
1.5
29.7
274.6
0
246.6
0
0
180.1
446.4
(50.8)
267.3
15.1
1.5
Jumlah dimasukkan dalam kos pekerja (Nota 6)
308.7
550.9
859.6
60.3
60.3
Jumlah yang diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan dianalisis seperti berikut:
Kumpulan
Pulangan sebenar daripada aset pelan
309
35

Kumpulan
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
2012
Kos faedah
Jangkaan pulangan atas aset pelan
Lain-lain
140.1
177.7
(57.1)
19.1
15.1
4.8
30.2
283.5
0
264.1
0
0
170.3
461.2
(57.1)
283.2
15.1
4.8
299.7
577.8
877.5
176.9
176.9
Pelan
faedah
persaraan
%
Pelan
perubatan
persaraan
%
6.6
6.0
6.0
7.1
N/A
N/A
N/A
N/A
8.0
5.0
N/A
5.0
6.6
6.0
6.0
7.1
N/A
N/A
N/A
N/A
8.0
5.0
N/A
5.0
Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi.

Andaian aktuari utama yang digunakan berhubung dengan pelan faedah wajib Kumpulan:
Kumpulan
Pada 31 Ogos 2011
Kadar diskaun
Jangkaan pulangan daripada aset pelan
Jangkaan kadar kenaikan gaji
Inflasi kos perubatan:
kemasukan wad
pesakit luar
Lain-lain:
pakar
Pada 31 Ogos 2012
Kadar diskaun
Inflasi kos perubatan:
kemasukan wad
pesakit luar
Lain-lain:
pakar
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
310
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
35

Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta

1,391.5
297.2
(251.9)
2,313.3
521.2
(227.6)
3,704.8
818.4
(479.5)
Pada 31 Ogos 2011

1,436.8
292.7
(337.0)
2,606.9
547.6
(261.0)
4,043.7
840.3
(598.0)
Pada 31 Ogos 2012
1,392.5
2,893.5
4,286.0
Syarikat
Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta

2,838.3
(924.1)
4,070.5
0
6,908.8
(924.1)

1,914.2
(462.3)
(15.1)
4,070.5
(1,463.6)
0
5,984.7
(1,925.9)
(15.1)
1,436.8
2,606.9
4,043.7
2,900.8
(1,146.0)
4,197.5
0
7,098.3
(1,146.0)

1,754.8
(362.3)
0
4,197.5
(1,304.0)
0
5,952.3
(1,666.3)
0
1,392.5
2,893.5
4,286.0
Pada 31 Ogos 2011
Pada 31 Ogos 2012

311
35

Pelan
faedah
persaraan
RMjuta
Pelan
perubatan
persaraan
RMjuta
Jumlah
RMjuta
2011
Kos faedah
Kerugian aktuari diiktiraf
140.4
171.7
(50.7)
20.7
15.1
0
274.6
0
246.6
0
140.4
446.3
(50.7)
267.3
15.1
297.2
521.2
818.4
60.3
60.3
Syarikat
2012
Kos faedah
Kerugian aktuari diiktiraf
136.9
177.7
(57.2)
19.8
15.5
0
283.5
0
264.1
0
136.9
461.2
(57.2)
283.9
15.5
292.7
547.6
840.3
176.9
176.9
Caj kepada penyata pendapatan dimasukkan dalam perbelanjaan operasi.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
312
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
35

Syarikat
Pelan
faedah
perubatan
%
Pelan
perubatan
persaraan
%
6.6
6.0
6.0
7.1
N/A
N/A
N/A
N/A
8.0
5.0
N/A
5.0
6.6
6.0
6.0
7.1
N/A
N/A
N/A
N/A
8.0
5.0
N/A
5.0
Pada 31 Ogos 2011

Kadar diskaun
Peningkatan kos perubatan:
kemasukan wad
pesakit luar
Lain-lain:
pakar
Pada 31 Ogos 2012
Kadar diskaun
Peningkatan kos perubatan:
kemasukan wad
pesakit luar
Lain-lain:
pakar
Kesan terhadap perubahan 1% daripada andaian terhadap trend kadar kos perubatan adalah seperti berikut:
Kumpulan
Menaik
Menurun
RMjuta
RMjuta
Kesan ke atas agregat kos perkhidmatan semasa dan kos faedah
Kesan ke atas obligasi manfaat tertakrif
51.8
763.0
(42.0)
(621.0)
Syarikat
Menaik
Menurun
RMjuta
RMjuta
48.9
735.6
(39.8)
(599.0)
Pelan aset mengandungi:

Kumpulan dan Syarikat
2012
2011
%
%
Instrumen ekuiti
Instrumen hutang
Lain-lain
22.9
72.7
4.4
24.4
72.7
2.9
100.0
100.0
313
35

Aset pelan pencen termasuk saham biasa Syarikat dengan nilai saksama sebanyak RM5.5 juta (2011: RM3.1 juta).
Jangkaan pulangan terhadap aset pelan ditentukan dengan mempertimbangkan jangkaan pulangan yang terdapat pada aset-aset
yang mendasari polisi pelaburan semasa. Hasil jangkaan pada kadar faedah pelaburan tetap adalah berdasarkan hasil penebusan
kasar pada akhir tempoh laporan. Jangkaan hasil pada pelaburan ekuiti dan hartanah membayangkan pulangan kadar sebenar yang
dialami di dalam pasaran jangka masa panjang.
Caruman jangkaan kepada pelan manfaat selepas bekerja bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2013 adalah RM49.2 juta.
2012
RMjuta
2011
RMjuta
2010
RMjuta
2009
RMjuta
2008
RMjuta
Kumpulan
Pada 31 Ogoas
Nilai semasa obligasi manfaat tertakrif
7,287.0
(1,146.0)
7,072.3
(996.8)
6,809.5
(852.1)
6,521.5
(717.1)
5,412.7
(615.1)
Defisit dalam pelan
6,141.0
6,075.5
5,957.4
5,804.4
4,797.6
Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan
(144.4)
(97.7)
(86.2)
(894.7)
(15.3)
Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan
119.8
9.6
6.8
7.5
(119.6)
Syarikat
Pada 31 Ogos
Nilai semasa obligasi manfaat tertakrif
7,098.3
(1,146.0)
6,908.9
(996.8)
6,657.2
(852.1)
6,376.5
(717.1)
5,278.5
(615.1)
Defisit dalam pelan
5,952.3
5,912.1
5,805.1
5,659.4
4,663.4
Penyesuaian pengalaman kepada pelan tanggungan
(144.4)
(97.7)
(90.0)
(903.8)
(23.8)
Penyesuaian pengalaman kepada aset pelan
119.8
9.6
6.8
7.5
(119.6)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
314
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
36
TANGGUNGAN LAINLAIN
2012
Kumpulan
Bayaran jangka panjang kepada Kerajaan Negeri
Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi
Prapembayaran oleh pemajak
Lain-lain
Syarikat
Bayaran kepada Kerajaan Negeri
Bayaran pajakan di bawah pajakan operasi
Lain-lain
37
2011
1.9.2010
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
Nota
RMjuta
22 (b)
22 (b)
45.2
147.9
357.7
341.4
45.2
141.7
327.8
395.3
48.0
199.2
362.1
422.3
892.2
910.0
1,031.6
45.2
147.9
303.6
45.2
141.7
309.6
48.0
199.2
320.0
496.7
496.5
567.2
22 (b)
GERANGERAN PEMBANGUNAN KERAJAAN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Dikeluarkan kepada penyata pendapatan (Nota 7)
627.2
120.8
(77.0)
599.0
92.8
(64.6)
671.0
627.2
Geran pembangunan yang disediakan oleh Kerajaan digunakan terutamanya bagi pembinaan talian transmisi.
315
38
MODAL SAHAM
2012
2011
Dibenarkan:
Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham
Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham
10,000,000,000 10,000,000,000
1
500
Saham biasa bernilai RM1.00 sesaham

Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00 sesaham
5,501,553,731
1
5,456,657,139
1
Jumlah modal saham diterbit dan dibayar penuh pada akhir tahun kewangan
5,501,553,732
5,456,657,140

Terbitan saham biasa bernilai RM1.00 sesaham di bawah ESOS II
Terbitan Saham Bonus sebagai dibayar penuh, pada asas satu (1)
saham Bonus bagi setiap empat (4) saham TNB sedia ada yang dipegang
oleh para pemegang saham melalui permodalan akaun premium saham
5,456,657,139
44,896,592
4,352,719,795
13,804,154
1,090,133,190
5,501,553,731
5,456,657,139
Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesaham

Pada awal/akhir tahun kewangan
Diterbit dan dibayar sepenuhnya:
Pergerakan dalam saham biasa diterbit bernilai RM1.00 sesaham
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
316
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
38
MODAL SAHAM SAMBUNGAN

Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS)
Syarikat melaksanakan Skim Opsyen Saham Pekerja II (ESOS II) pada 8 Julai 2003 untuk tempoh 10 tahun. The ESOS II tertakluk
kepada undang-undang kecil yang telah diluluskan oleh pemegang saham di Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) pada 29 Mei 2003
dan dipinda pada EGM yang diadakan pada 15 Disember 2005.
Ciri-ciri utama ESOS II adalah seperti berikut:
(a)
Jumlah keseluruhan saham biasa akan diterbitkan oleh Syarikat di bawah ESOS II adalah tidak melebihi 10.0% daripada jumlah
saham biasa diterbitkan dan berbayar Syarikat dan tidak lebih daripada 50.0% saham-saham yang diperuntukkan secara
agregat di bawah skim ESOS II kepada para Pengarah dan pengurusan kanan.
(b)
Tidak lebih daripada 10.0% saham-saham di bawah ESOS II ini diperuntukkan kepada setiap Pengarah atau anggota kerja, yang
mana secara individu atau kolektif melalui rakan sekutu, memiliki 20.0% atau lebih dalam modal berbayar Syarikat.
(c)
Mana-mana anggota kerja, termasuk mana-mana Pengarah Eksekutif dan mereka yang dikategorikan sebagai Pengurusan
Tertinggi Berpenggal Tetap, kecuali anggota kerja skim A (skim yang mengawal selia anggota kerja yang masih tertakluk
kepada terma dan syarat Kerajaan selepas pengkorporatan dan penswastaan Lembaga Letrik Negara pada tahun 1990), adalah
layak untuk turut serta dalam ESOS II. Anggota kerja di bawah Pengurusan Tertinggi Berpenggal Tetap juga layak untuk
mendapat Opsyen Prestasi berdasarkan sasaran-sasaran yang dinyatakan dalam mesyuarat.
(d)
Harga opsyen sesaham di bawah ESOS II adalah lebih tinggi daripada nilai purata wajaran harga saham di pasaran yang
ditunjukkan dalam senarai rasmi harian yang dikeluarkan oleh Bursa Malaysia Securities Berhad bagi lima hari urusniaga
sebelum tarikh penawaran diskaun 10.0% ke atas nilai nominal saham tersebut dengan sentiasa tertakluk bahawa diskaun
tersebut tidak boleh diaplikasi kepada mana-mana di bawah Opsyen Prestasi.
(e)
Jika terdapat sebarang perubahan terhadap struktur modal Syarikat sebelum opsyen ini tamat pada 7 Julai 2013, perubahan
berikut akan dibuat:
(i)
bilangan saham baru berkaitan ESOS II yang masih belum dilanggan;
(ii)
harga opsyen: dan/atau
(iii) kaedah langganan opsyen.

(f)
Opsyen yang diberi di bawah ESOS II tidak membawa sebarang dividen atau hak mengundi. Dengan pelaksanaan opsyen,
saham yang diterbitkan bertaraf pari passu sama seperti saham biasa yang sedia ada dalam Syarikat.
(g)
Sesiapa yang telah mendapat opsyen di bawah ESOS II tidak layak menyertai sebarang terbitan saham oleh mana-mana
syarikat lain dalam Kumpulan.
317
38

Skim Opsyen Saham Anggota Kerja (ESOS) (sambungan)
Pergerakan dalam bilangan saham yang diwakili oleh opsyen tertunggak dan harga langganan purata wajaran adalah seperti
berikut:
2012
2011
Harga
Harga
pelaksanaan
Bilangan pelaksanaan
Bilangan
purata
saham
purata
saham
RM/saham
000
RM/saham
000
Awal tahun
Diberi
Dilaksana
Luput
Terbitan bonus
7.16
5.68
5.38
5.80
0
165,391
23,255
(44,897)
(725)
0
7.39
5.51
6.45
9.18
7.42
123,641
26,968
(13,804)
(443)
29,029
Pada akhir tahun
7.49
143,024
7.16
165,391
Butiran yang berkaitan dan opsyen yang dilaksanakan sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut:
Tarikh langganan
Saham pada
tarikh terbitan
saham
RM/saham
September 2011
Oktober 2011
November 2011
Disember 2011
Januari 2012
Februari 2012
5.37
5.98
5.95
5.92
6.40
6.38
Mac 2012
6.72 6.13
April 2012
6.62 6.37
Mei 2012
6.67 6.10
Jun 2012
6.77 6.39
Julai 2012
6.86 6.50
Ogos 2012
7.01 6.73
Jumlah
4.89
4.97
5.34
5.36
5.81
5.88
Harga
pelaksanaan
RM/saham
4.45/5.45
5.36/5.06
5.36/4.45/5.45
5.06/4.45/5.45
5.36/5.06/4.45/5.45
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45/5.64/5.08/5.62
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45/5.64
5.36/5.59/5.93/5.86/5.06/4.45/
5.74/5.45/5.64/6.24/6.09
5.36/5.59/5.93/5.86/8.85/5.06/4.45/
5.74/5.45/5.64/6.24/6.40
Nilai saksama
saham
diterbitkan pada
31.8.2012
4,000
2,249
53,121
72,747
256,241
454,784
1,715,368
5,564,199
5,952,358
4,773,157
10,464,257
15,584,111
44,896,592
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
318
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
38

Baki opsyen saham pada akhir tahun ini mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut:
Tarikh luput
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
Harga pelaksanaan
RM/saham
5.36
5.59
6.20
5.93
6.24
5.86
5.86
7.35
8.85
9.24
8.98
7.35
7.35
5.06
5.86
5.62
6.36
7.33
7.33
7.35
7.35
7.35
8.57
9.24
4.45
7.35
7.35
7.35
7.33
7.33
6.36
6.09
5.62
7.35
9.24
7.35
4.76
8.57
7.33
6.09
5.74
4.76
Bilangan saham
2012
2011
000
000
33,639
4,213
219
7,165
326
7,325
3,014
1,632
18,177
16
43
112
1,278
6,634
1,309
27
22
54
307
47
100
864
112
47
5,043
225
52
157
25
63
212
161
63
224
63
262
88
150
174
21
15,661
88
43,562
5,243
219
7,758
359
8,520
3,425
1,632
18,235
16
43
112
1,278
11,188
1,402
27
22
54
307
47
100
864
112
47
9,965
225
52
157
25
63
212
161
63
224
63
262
88
150
174
52
22,353
88
319
38

Baki opsyen saham pada akhir tahun kewangan mempunyai tarikh luput dan harga pelaksanaan berikut:
Tarikh luput
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
07.07.2013
Harga pelaksanaan
RM/saham
5.08
5.62
6.09
6.36
6.38
6.53
6.56
6.60
6.75
7.33
7.35
8.57
9.24
5.45
5.64
6.36
4.76
6.75
5.08
6.09
7.33
5.62
6.53
6.60
6.56
6.38
6.98
6.40
6.28
Bilangan saham
2012
2011
000
000
0
77
422
212
37
90
63
150
27
270
63
150
63
15,380
15,181
90
53
8
120
324
175
98
92
90
50
50
38
208
30
150
137
485
212
37
90
63
150
27
270
63
150
63
24,545
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
143,025
165,391
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
320
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
38

Nilai saksama purata wajaran opsyen yang diberi pada tahun kewangan ini ditentu menggunakan model penilaian Trinomial. Input
penting kepada model tersebut adalah seperti berikut:
Tarikh diberi
Harga
saham pada
tarikh diberi
RM
25.02.2005
30.03.2005
17.07.2005
24.02.2006
16.04.2006
25.09.2006
28.03.2007
26.07.2007
24.08.2007
27.10.2007
27.12.2007
25.04.2008
30.07.2008
06.11.2008
14.11.2008
19.12.2008
8.24
8.00
8.56
8.70
8.65
9.91
11.50
10.95
10.29
9.28
9.54
6.76
8.35
6.11
6.20
5.97
26.12.2008
27.03.2009
26.06.2009
06.07.2009
15.07.2009
30.12.2009
6.01
6.10
7.73
7.77
7.92
8.29
29.04.2010
30.12.2010
8.48
8.37
Harga
pelaksanaan
RM
Hayat
opsyen
tahun
Jangkaan
hasil dividen
%
Kadar faedah
bebas
%
Purata 5 tahun
pergerakan
harga saham
%
7.75
7.42
7.80
7.33
7.33
9.19
11.07
11.56
11.24
9.19
9.19/10.72
6.33
7.33
9.189
9.189
7.03/7.95/
9.17/9.189/
10.716/
9.17
5.57
9.189/9.17
9.189
9.189
5.95/6.35/
7.03/7.18/
7.62/7.95/
9.17/9.189/
10.716/
11.558
7.18
4.76/5.08
5.62/6.09
6.36/6.38
6.53/6.56
6.60/6.75
7.33/7.35
8.57/9.24
8
8
7
7
7
6
6
6
6
6
6
5
5
5
5
5
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
3.64
3.33/3.72
3.40
3.43/3.63/3.77
3.55/3.96
3.86/3.95
3.48/3.50
3.48
3.60
3.56
3.64/3.79
3.37/3.45
3.73/3.89
3.73
3.60
2.94/3.02
21.57
22.13
19.41
24.01
18.07
18.52
17.59
17.45
19.92
17.40
17.47
20.32
22.42
23.43
23.47
23.45
5
4
4
4
4
4
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
1.14
2.92
1.98/2.81
2.89
2.92
3.72
3.24
23.40
23.93
23.82
23.82
23.79
18.72
3
3
1.14
1.14
2.57/2.99
3.12
15.80
25.14
321
38

Tarikh diberi
Harga
saham pada
tarikh diberi
RM
29.04.2011
10.04.2012
6.01
6.37
Harga
pelaksanaan
RM
Hayat
opsyen
tahun
Jangkaan
hasil dividen
%
Kadar faedah
bebas
%
Purata 5 tahun
pergerakan
harga saham
%
5.45
5.64
6.36/4.76
6.75/5.08
6.09/7.33
5.62/6.53
6.60/6.56
6.38/6.98
6.40/6.28
2
1
1.14
1.14
2.92/3.29
3.03/3.10
23.07
24.29
Caj kepada penyata pendapatan yang timbul daripada bayaran berasaskan saham pada tahun kewangan ini berjumlah RM24.8 juta
(2011: RM34.1 juta) bagi Kumpulan dan RM21.2 juta (2011: RM29.8 juta) bagi Syarikat seperti yang dinyatakan dalam Nota 6 kepada
penyata kewangan.
31.8.2012
RM000
Modal saham biasa, pada tara
Premium saham
44,896,592
196,542,119
Kutipan diterima daripada pelaksanaan opsyen saham
241,438,711
Nilai saksama pada tarikh pelaksanaan terbitan saham
298,700,859
Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus (Saham Istimewa)

(a)
Saham Istimewa akan membolehkan Kerajaan Malaysia melalui Menteri Kewangan Diperbadankan memastikan keputusan
utama tertentu yang melibatkan operasi Syarikat adalah sejajar dengan dasar Kerajaan. Pemegang Saham Istimewa yang hanya
terdiri daripada Kerajaan atau sebarang wakil atau sesiapa yang bertindak bagi pihaknya, adalah layak untuk menerima nota
mesyuarat tetapi tidak layak untuk mengundi pada mesyuarat Syarikat. Walau bagaimanapun, Pemegang Saham Istimewa
Layak untuk hadir dan bersuara pada mesyuarat tersebut.
Pemegang Saham Istimewa berhak melantik sesiapa tetapi tidak melebihi enam orang dalam satu masa, sebagai ahli Lembaga
Pengarah Syarikat.
(b)
Beberapa perkara tertentu, terutamanya perubahan Tataurusan Pertubuhan Syarikat berkaitan hak Pemegang Saham
Istimewa, pembentukan dan penerbitan saham tambahan yang diberi hak pengundian yang berbeza, pembubaran Syarikat,
pelupusan sebahagian besar aset, percantuman, penggabungan dan pengambilalihan, memerlukan kelulusan daripada
Pemegang Saham Istimewa.
(c)
Pemegang Saham Istimewa tidak mempunyai hak untuk mengambil bahagian dalam modal atau keuntungan Syarikat.
(d)
Pemegang Saham Istimewa mempunyai hak untuk meminta Syarikat menebus Saham Istimewa paa harga tara, pada
bila-bila masa.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
322
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
38

Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B (RPS)
Ciri-ciri utama RPS Kelas B adalah seperti berikut:
(a)
RPS tidak memberi sebarang hak untuk penyertaan dalam aset dan keuntungan lebihan Syarikat.
(b)
Pemegang RPS tidak mempunyai hak untuk mengundi kecuali ke atas resolusi untuk mengubah hak pemegang RPS.
(c)
RPS ini tidak boleh ditukar kepada saham biasa.
(d)
Syarikat mempunyai hak untuk menebus semua RPS Kelas B pada atau selepas 19 September 2010 pada nilai RM1,000 setiap
satu.
Seperti yang dinyatakan dalam Nota 32(b) kepada penyata kewangan ini, RPS tersebut membentuk sebahagian daripada Sekuriti
Pendapatan Tetap Syarikat.
39
PREMIUM SAHAM
2012
2011
RMjuta
RMjuta
40

Timbul berhubung saham biasa yang diterbit pada tahun kewangan
Terbitan bonus pada tahun kewangan
4,332.6
196.5
0
5,354.2
68.5
(1,090.1)
4,529.1
4,332.6
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Tidak boleh diagih

Rizab
Rizab
Rizab
Rizab
penilaian semula
pertukaran matawang asing
daripada penyatuan
Skim Opsyen Saham Pekerja
880.4
(266.7)
(146.6)
181.6
894.9
(215.5)
(146.6)
156.6
870.3
0
0
181.6
884.8
0
0
156.5
648.7
689.4
1,051.9
1,041.3
323
40
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN SAMBUNGAN

Pergerakan dalam setiap kategori rizab adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Rizab penilaian semula

Realisasi rizab penilaian semula
894.9
(14.5)
914.3
(19.4)
884.8
(14.5)
904.2
(19.4)
880.4
894.9
870.3
884.8
Penilaian semula rizab mewakili penilaian terhadap pegangan bebas hartanah, bangunan dan kerja sivil yang lalu.
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Rizab pertukaran matawang asing

Timbul pada tahun kewangan
(215.5)
(51.2)
(207.4)
(8.1)
0
0
0
0
(266.7)
(215.5)
Terjemahan rizab mata wang asing terdiri daripada perbezaan tukaran yang terhasil daripada terjemahan keputusan dan kedudukan
operasi kewangan asing.
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Rizab daripada penyatuan

Pada awal/akhir tahun kewangan
(146.6)
(146.6)
Rizab daripada penyatuan terdiri daripada ihsan yang wujud dari pengambilalihan anak-anak syarikat sebelum tahun kewangan
berakhir 2006 yang telah dimasukkan terus ke dalam rizab.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
324
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
40
RIZAB PENILAIAN SEMULA DAN RIZAB LAIN SAMBUNGAN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Rizab Skim Opsyen Saham Pekerja

156.6
25.0
122.5
34.1
156.5
25.1
111.3
45.2
181.6
156.6
181.6
156.5
Rizab opsyen saham merangkumi nilai saksama opsyen yang diberi, kurang daripada saham-saham diterbitkan di bawah ESOS.
Apabila opsyen saham dilaksanakan, hasil yang diterima daripada pelaksanaan opsyen ini bersama dengan rizab opsyen saham, kos
bersih daripada sebarang urusniaga akan dipindahkan kepada modal saham (nilai nominal) dan saham premium.
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Jumlah penilaian semula dan rizab lain

Realisasi rizab penilaian semula
689.4
(26.2)
(14.5)
682.8
26.0
(19.4)
1,041.3
25.1
(14.5)
1,015.5
45.2
(19.4)
648.7
689.4
1,051.9
1,041.3
325
41
KEUNTUNGAN TERSIMPAN
Akta Kewangan 2007 memperkenalkan sistem single-tier berkuatkuasa dari tahun penilaian 2008. Di bawah sistem single-tier,
syarikat-syarikat tidak diperlukan mempunyai baki Seksyen 108 untuk tujuan pembayaran dividen. Dividen dibayar di bawah sistem
single-tier adalah dikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham. Baki Seksyen 108 pada 31 Disember 2007 akan tersedia
kepada syarikat sehinggalah bilamana baki tersebut digunakan sepenuhnya atau apabila tamat tempoh transisi enam tahun pada
31 Disember 2013, yang mana lebih awal, kecuali sekiranya syarikat memilih untuk mengenepikan baki Seksyen 108 dan membayar
dividen di bawah sistem single-tier sebagaimana ditetapkan di bawah peruntukan transisi khusus Akta Kewangan 2007.
Pada 31 Ogos 2012, baki Seksyen 108 Syarikat adalah tidak signifikan dan hasratnya adalah untuk baki itu tidak digunakan.
Syarikat kini beralih kepada sistem single-tier bagi menggantikan sistem imputasi. Dividen dibayar di bawah sistem single-tier kini
dikecualikan cukai dalam tangan pemegang saham.
Oleh itu, keuntungan tersimpan sebanyak RM21,355.2 juta (2011: RM18,480.0 juta) pada 31 Ogos 2012 boleh diagihkan sebagai
dividen dikecualikan cukai di bawah sistem single-tier.
Di samping itu, Syarikat mempunyai pendapatan dikecualikan cukai pada 31 Ogos 2012 daripada Akta Cukai Pendapatan (Pindaan)
1999, berhubung cukai ke atas pendapatan yang diperoleh pada tahun 1999 dikecualikan dan dividen pendapatan tersebut
berjumlah kira-kira RM3.1 juta (2011: RM3.1 juta) yang sedia untuk diagihkan sebagai dividen dikecualikan cukai kepada pemegang
saham.
42
KOMITMEN
(a)
Modal dan komitmen lagi bagi 5 tahun
Perbelanjaan modal tidak diperuntukkan dalam

penyata kewangan:
Dikontrak
Tidak dikontrak
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
4,224.6
13,513.9
10,831.7
9,101.9
1,039.5
12,909.3
5,587.9
8,369.6
17,738.5
19,933.6
13,948.8
13,957.5
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
326
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
42
KOMITMEN SAMBUNGAN
(b)
Komitmen pajakan operasi sebagai penerima pajak

Kumpulan dan Syarikat menerima pajak beberapa loji dan jentera di bawah pajakan operasi. Pajakan ini mempunyai tempoh
purata antara 21 dan 25 tahun. Tiada pajakan yang mengandungi sewaan luar jangka.
Sewaan minimum masa hadapan di bawah pajakan operasi tidak boleh batal pada tarikh laporan adalah seperti berikut:
Perlu dibayar tidak lebih satu tahun

Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun
Perlu dibayar lebih dari lima tahun
(c)
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
5,457.1
20,289.8
32,236.8
5,456.3
21,252.8
36,731.0
5,152.2
19,095.5
30,440.5
5,155.4
20,042.5
34,645.8
57,983.7
63,440.1
54,688.2
59,843.7
Komitmen pajakan operasi sebagai penerima pemberi pajak/pemajak

Kumpulan dan Syarikat memajak beberapa loji dan peralatannya di bawah pajakan operasi. Panerima pajak perlu membayar
pajakan tetap semasa tempoh pajakan. Jumlah pajakan minimum yang diterima di bawah pajakan operasi tidak boleh batal
adalah dikontrak pada tarikh laporan tetapi tidak diiktiraf sebagai jumlah boleh diterima, adalah seperti berikut
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Perlu dibayar tidak lebih satu tahun
Perlu dibayar lebih satu tahun tapi tidak lebih dari lima tahun
Perlu dibayar lebih dari lima tahun
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
139.5
291.3
452.9
143.7
378.6
520.0
47.7
95.4
0
48.3
95.4
0
883.7
1,042.3
143.1
143.7
327
43
TANGGUNGAN LUAR JANGKA TIDAK BERCAGAR

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Tuntutan oleh pihak ketiga
Jaminan perdagangan dan bon prestasi
Jaminan bank
Tanggungan liabiliti lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
320.8
27.4
0
5.0
594.9
152.5
3.6
2.4
314.8
0
0
0
402.9
0
0
0
353.2
753.4
314.8
402.9
Tuntutan oleh pihak ketiga termasuk tuntutan oleh kontraktor, perunding, pengguna dan bekas kakitangan. Semua tuntutan ini
sedang diselesaikan dan para Pengarah berpendapat bahawa penyelesaian tersebut tidak akan membawa kesan ketara yang
menjejaskan terhadap kedudukan kewangan Kumpulan mahupun Syarikat.
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING

Urus niaga pihak berkaitan Syarikat meliputi terutamanya urus niaga antara Syarikat dan anak-anak syarikat serta syarikat-syarikat
bersekutunya seperti berikut:
Anak-anak syarikat

TNB Fuel Services Sdn. Bhd.
Kapar Energy Ventures Sdn. Bhd.
Tenaga Switchgear Sdn. Bhd.
Malaysia Transformers Manufacturing Sdn. Bhd.
TNB Integrated Learning Solution Sdn. Bhd.
TNB Engineering Corporation Sdn. Bhd.

TNB Capital Ltd.
TNB Power Daharki Ltd.
Tenaga Cable Industries Sdn. Bhd.
Universiti Tenaga Nasional Sdn. Bhd.
TNB Repair And Maintenance Sdn. Bhd.
Teknologi Tenaga Perlis Consortium Sdn. Bhd.

GB3 Sdn. Bhd.
Fibrecomm Network (M) Sdn. Bhd.
Jimah Energy Ventures Holdings Sdn. Bhd.
Integrax Berhad
Semua urus niaga pihak berkaitan dimeterai mengikut perjalanan perniagaan biasa dan pada harga yang tersedia kepada pihak
ketiga atau pada terma yang dirundingkan.
Seperti yang dinyatakan di bawah perenggan 5 Piawaian FRS No. 124 Pendedahan Pihak Berkaitan pendedahan urus niaga pihak
berkaitan antara sebuah syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri dengan syarikat perniagaan dikawal kerajaan negeri yang lain
tidak perlu didedahkan dalam penyata kewangan.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
328
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING SAMBUNGAN

Oleh itu, urus niaga pihak berkaitan penting antara Syarikat dan entiti-entiti dikawal Kerajaan tidak dibentangkan kerana pemegang
saham utama Syarikat adalah kerajaan Malaysia dan entiti berkaitan dimiliki oleh Kerajaan.
Selain itu, baki pihak berkaitan yang dinyatakan di bahagian lain penyata kewangan ini, dinyatakan di bawah adalah urus niaga
pihak berkaitan penting yang lain yang dijalankan mengikut terma dan syarikat yang dirundingkan antara pihak-pihak berkaitan:
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
(a)
Urusniaga dengan anak-anak syarikat

Pendapatan:
Penjualan tenaga elektrik
Pendapatan faedah
Pendapatan dividen
Pendapatan sewa
35.2
176.1
83.7
27.3
31.9
185.5
46.2
27.3
Perbelanjaan:
Pembelian tenaga elektrik
Yuran latihan
Perbelanjaan faedah
4,844.5
56.3
90.4
4,527.3
50.2
88.0
Jumlah dihutang oleh anak-anak syarikat
2,270.7
2,611.4
Jumlah dihutang kepada anak-anak syarikat
3,629.4
4,076.4
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
(b)
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Urus niaga dengan syarikat-syarikat bersekutu

Pendapatan:
Penjualan tenaga elektrik
Pendapatan faedah
Pendapatan dividen
Pendapatan pajakan
Perbelanjaan:
Pembelian tenaga elektrik
Jumlah dihutang oleh syarikat-syarikat bersekutu
Jumlah dihutang kepada syarikat-syarikat bersekutu
0.6
43.3
24.5
42.2
0.5
43.9
36.8
9.2
0.6
43.3
24.5
42.2
0.5
43.9
36.8
9.2
3,618.8
3,966.3
3,618.8
3,966.3
62.6
14.6
61.6
14.6
697.9
707.9
697.9
707.9
Penjualan dan pembelian tenaga elektrik kepada dan daripada syarikat-syarikat bersekutu diagregat kerana urus niaga ini
adalah berbentuk serupa dan tiada satu urus niaga pun cukup ketara yang memerlukan pendedahan dibuat secara berasingan.
329
44
PENDEDAHAN PIHAK BERKAITAN PENTING SAMBUNGAN

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
(c)
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Pampasan pengurusan utama

Manfaat kakitangan jangka pendek:
Gaji, elaun dan bonus
Manfaat bukan dalam bentuk kewangan
Pelan persaraan wajib
Manfaat kakitangan yang lain
Pembayaran berasaskan saham
Perbelanjaan ESOS
21.7
1.0
2.6
0.4
17.7
1.0
1.7
0.3
14.3
0.7
1.9
0.3
10.1
0.8
1.0
0.3
0.3
1.7
0.3
1.5
Kakitangan pengurusan utama adalah kakitangan yang mempunyai kuasa dan tanggungjawab untuk merancang, mengarah dan
mengawal sebagai aktiviti Syarikat dan Kumpulan sama ada secara langsung atau secara tidak langsung.
Apabila wujud, urusniaga pihak berkaitan juga termasuk urusniaga dengan entiti yang dikawal, dikawal secara bersama atau
dipengaruhi secara ketara secara langsung atau tidak langsung oleh sebarang kakitangan pengurusan utama atau ahli keluarga
terdekat mereka.
45
LAPORAN SEGMEN
Laporan segmen tidak dibentangkan kerana aktiviti utama Kumpulan adalah dalam penjanaan, penghantaran, pembahagian dan
penjualan tenaga elektrik serta penyediaan perkhidmatan berkaitan lain yang secara ketara adalah dalam satu segmen perniagaan
tunggal. Kumpulan beroperasi terutamanya di Malaysia.
46
INSTRUMEN KEWANGAN
(a)
Kategori instrumen kewangan

Jadual di bawah menyediakan satu analisis instrumen kewangan yang dikategorikan seperti berikut:
(i)
(ii)
(iii)
(iv)
Pinjaman dan penerimaan (L&R);

Nilai saksama melalui untung rugi (FVTPL);
Aset kewangan tersedia untuk dijual (AFS); dan
Tanggungan kewangan lain diukur pada kos yang dilunaskan (OL).
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
330
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46
INSTRUMEN KEWANGAN SAMBUNGAN

(a)
Kategori instrumen kewangan (sambungan)
2012
Jumlah
bawaan
RMjuta
L&R/
OL
RMjuta
FVTPL
RMjuta
AFS
RMjuta
15.9
163.7
38.0
116.3
419.2
6,988.7
62.6
9.1
8,626.3
15.9
163.7
0
0
419.2
6,988.7
62.6
0
8,626.3
0
0
0
116.3
0
0
0
9.1
0
0
0
38.0
0
0
0
0
0
0
16,439.8
16,276.4
125.4
38.0
Jumlah
bawaan
RMjuta
L&R/
OL
RMjuta
FVTPL
RMjuta
AFS
RMjuta
15.9
163.7
38.0
0
853.2
4,963.3
2,270.7
61.6
9.1
3,961.2
15.9
163.7
0
0
853.2
4,963.3
2,270.7
61.6
0
3,961.2
0
0
0
0
0
0
0
0
9.1
0
0
0
38.0
0
0
0
0
0
0
0
12,336.7
12,289.6
9.1
38.0
Kumpulan
Aset kewangan
Stok pinjaman tidak bercagar dalam syarikat bersekutu
Pelaburan dalam sekuriti hutang tidak tersenarai
Aset kewangan tersedia untuk dijual/pelaburan
Derivatif instrumen kewangan
Jumlah hutang daripada syarikat bersekutu
Deposit, baki bank dan baki tunai
Syarikat
Aset kewangan
Pelaburan dalam sekuriti pelaburan tidak tersenarai
Jumlah hutang daripada syarikat-syarikat bersekutu
331
46

(a)
2011
Jumlah
bawaan
RMjuta
L&R/
OL
RMjuta
FVTPL
RMjuta
AFS
RMjuta
21.1
164.0
38.0
91.4
388.6
6,022.1
14.6
8.6
3,954.2
21.1
164.0
0
0
388.6
6,022.1
14.6
0
3,954.2
0
0
0
91.4
0
0
0
8.6
0
0
0
38.0
0
0
0
0
0
0
10,702.6
10,564.6
100.0
38.0
Kumpulan
Aset Kewangan
Jumlah
L&R/
bawaan
OL
FVTPL
AFS
(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan
semula)
semula)
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Syarikat
Aset kewangan
21.1
164.0
38.0
1.5
924.1
3,724.9
2,611.4
14.6
8.6
2,703.9
21.1
164.0
0
0
924.1
3,724.9
2,611.4
14.6
0
2,703.9
0
0
0
1.5
0
0
0
0
8.6
0
0
0
38.0
0
0
0
0
0
0
0
10,212.1
10,164.0
10.1
38.0
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
332
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(a)
2012
Jumlah
bawaan
RMjuta
L&R/
OL
RMjuta
FVTPL
RMjuta
5,716.0
697.9
21.5
23,071.8
341.4
5,716.0
697.9
0
23,071.8
341.4
0
0
21.5
0
0
29,848.6
29,827.1
21.5
3,478.9
3,629.4
697.9
21.5
11,494.9
303.6
3,478.9
3,629.4
697.9
0
11,494.9
303.6
0
0
0
21.5
0
0
19,626.2
19,604.7
21.5
Kumpulan
Tanggungan kewangan
Pemiutang
Jumlah hutang kepada syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
Syarikat
Tanggungan kewangan
Pemiutang
Jumlah hutang kepada anak-anak syarikat
Jumlah hutang kepada syarikat-syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
333
46

(a)

Jumlah
L&R/
bawaan
OL
FVTPL
(Dinyatakan (Dinyatakan (Dinyatakan
semula)
semula)
semula)
RMjuta
RMjuta
RMjuta
2011
Kumpulan
Tanggungan kewangan
Pemiutang
Pinjaman
Tanggungan lain
5,527.0
707.9
44.1
19,054.1
395.3
5,527.0
707.9
0
19,054.1
395.3
0
0
44.1
0
0
25,728.4
25,684.3
44.1
3,541.2
4,076.4
707.9
44.1
12,174.2
309.6
3,541.2
4,076.4
707.9
0
12,174.2
309.6
0
0
0
44.1
0
0
20,853.4
20,809.3
44.1
Syarikat
Tanggungan kewangan
Pemiutang
Pinjaman
Tanggungan lain
(b)
Keuntungan dan kerugian bersih timbul daripada instrumen kewangan

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Keuntungan/(kerugian) bersih daripada:
Pinjaman dan penerimaan
Liabiliti kewangan diukur pada kos dilunaskan Pinjaman
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
39.7
16.5
(6.1)
64.8
0
13.3
21.0
(11.7)
(2.8)
28.2
(31.4)
(1.9)
50.1
78.1
6.5
(5.1)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
334
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)
Pengurusan risiko kewangan

Kumpulan menghadapi pendedahan kepada risiko-risiko berikut daripada penggunaan instrumen kewangannya:
Risiko kredit;
Risiko kecairan; dan
Risiko pasaran
Risiko kredit
Risiko kredit adalah risiko kerugian kewangan kepada Kumpulan jika pelanggan atau pihak yang berurus niaga dalam
instrumen kewangan gagal memenuhi obligasi kontraknya. Pendedahan Kumpulan kepada risiko kredit timbul terutamanya
daripada penghutang daripada pelanggan, deposit, baki bank dan baki tunai, instrumen derivatif dan sekuriti pelaburan. Selain
itu, pendedahan Syarikat kepada risiko kredit timbul terutamanya daripada pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak
syarikat dan jaminan kewangan yang diberi kepada bank untuk kemudahan kredit kepada anak-anak syarikat.
(i)
Penghutang
Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses pengurusan risiko
Pengurusan mempunyai dasar kredit yang digunakan dan pendedahan kepada risiko kredit dipantau secara berterusan.
Jaminan kewangan biasanya diberikan oleh bank, pemegang saham atau pengarah pelanggan yang diperoleh dan
penilaian kredit dilakukan ke atas pelanggan yang memerlukan jumlah tertentu.
Pendedahan kepada risiko kredit
Polisi Kumpulan dan Syarikat adalah memperuntukkan penghutang perdagangan dengan 30 hari (2010: 30 hari) tempoh
kredit. Kumpulan tidak mempunyai sebarang penumpuan ketara terhadap risiko kredit selain daripada penghutang
perdagangan perniagaan dan kediaman disebabkan kepelbagaian pelanggan. Satu peruntukan telah disediakan untuk
anggaran jumlah yang tidak boleh diperolehi semula, ditentukan dengan merujuk kepada pengalaman keingkaran masa
lepas penghutang individu dan portfolio kutipan.
Jumlah penghutang perdagangan dan kemerosotan nilai disediakan adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Tolak: Kerugian kemerosotan nilai
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
6,417.0
(573.1)
5,426.7
(607.7)
5,231.1
(490.2)
4,088.1
(530.3)
5,843.9
4,819.0
4,740.9
3,557.8
Memandangkan kepelbagaian asas pelanggan Kumpulan, analisis berikut berhubung penghutang perdagangan mengikut
jenis pelanggan dianggap sebagai pendedahan paling sesuai tumpuan kredit.
335
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)
Pengurusan risiko kewangan (sambungan)

Risiko kredit (sambungan)
(i)
Penghutang (sambungan)
Pendedahan kepada risiko kredit (sambungan)
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Perindustrian
Perdagangan
Domestik
Pertanian khas
Perlombongan
Lampu awam
Lain-lain
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
2,368.0
2,578.5
1,312.1
20.1
4.4
90.1
43.8
1,826.0
2,001.4
1,396.8
10.2
2.0
110.3
80.0
1,795.0
2,141.9
1,188.5
20.1
4.4
81.2
0
1,176.1
1,587.6
1,217.7
10.2
2.0
94.5
0
6,417.0
5,426.7
5,231.1
4,088.1
Penghutang perdagangan bersih disebutkan dalam matawang berikut:

Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
MYR
USD
PKR
Lain-lain
5,519.4
13.2
310.9
0.4
4,551.5
10.5
257.0
0
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
4,740.9
0
0
0
3,557.8
0
0
0
(200866-W)
336
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(i)
Kerugian kemerosotan nilai
Jangka masa penghutang perdagangan pada akhir tempoh laporan adalah:
2012
Kumpulan
Belum tamat tempoh
Melebihi tempoh 0-30 hari
Melebihi tempoh lebih dari 240 hari
Syarikat
Belum tamat tempoh
Kemerosotan Kemerosotan
nilai
nilai
Kasar
individu
kolektif
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Bersih
RMjuta
4,473.9
426.5
720.9
219.3
576.4
(1.0)
(1.8)
(4.4)
(15.7)
(476.9)
(0.2)
(0.3)
(1.3)
(2.0)
(69.5)
4,472.7
424.4
715.2
201.6
30.0
6,417.0
(499.8)
(73.3)
5,843.9
3,862.6
314.2
406.1
183.3
464.9
(0.9)
(1.5)
(4.3)
(15.1)
(410.3)
(0.2)
(0.3)
(1.0)
(2.0)
(54.6)
3,861.5
312.4
400.8
166.2
0
5,231.1
(432.1)
(58.1)
4,740.9
337
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

(i)
Kerugian kemerosotan nilai (sambungan)
2011
Kumpulan
Belum tamat tempoh
Syarikat
Belum tamat tempoh
Kemerosotan Kemerosotan
nilai
nilai
Kasar
individu
kolektif
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Bersih
RMjuta
3,493.0
575.0
602.6
249.0
507.1
(2.4)
(1.4)
(5.5)
(87.9)
(429.7)
(0.5)
(0.3)
(1.1)
(2.0)
(76.9)
3,490.1
573.3
596.0
159.1
0.5
5,426.7
(526.9)
(80.8)
4,819.0
2,781.6
293.9
384.2
198.0
430.4
(2.4)
(1.4)
(5.0)
(87.2)
(387.8)
(0.5)
(0.3)
(1.1)
(2.0)
(42.6)
2,778.7
292.2
378.1
108.8
0
4,088.1
(483.8)
(46.5)
3,557.8
Penghutang perdagangan yang tidak tamat tempoh atau merosot nilai

Berhubung dengan penghutang perdagangan yang tidak melebihi tempoh atau merosot nilai, tiada petunjuk pada tarikh
laporan bahawa penghutang tidak akan memenuhi obligasi bayaran mereka. Kualiti penghutang perdagangan ini
membuatkan pengurusan percaya bahawa tiada kemerosotan nilai diperlukan, kecuali dalam situasi di mana ia
sebahagian daripada penghutang perdagangan yang merosot nilai.
Penghutang perdagangan yang telah melebihi tempoh tetapi tidak merosot nilai
Peruntukan penuh bagi kemerosotan nilai tidak dibuat berhubung penghutang perdagangan yang melebihi tempoh ini
berdasarkan kepada trend kutipan masa lepas dan dibayar deposit.
(200866-W)
338
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(i)
Kerugian kemerosotan nilai (sambungan)
Pergerakan dalam peruntukan untuk kerugian kemerosotan nilai bagi penghutang perdagangan pada tahun kewangan ini
adalah:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Pada 1 September
Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf
Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan
(607.7)
(96.4)
131.0
(576.7)
(36.4)
5.4
(530.3)
(85.1)
125.2
(500.3)
(30.0)
0
Pada 31 Ogos
(573.1)
(607.7)
(490.2)
(530.3)
Pergerakan dalam peruntukan bagi kerugian kemerosotan nilai penghutang lain pada tahun kewangan ini adalah:
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Pada 1 September
Kerugian kemerosotan nilai diiktiraf
Kerugian kemerosotan nilai dibalikkan
(109.8)
(26.5)
10.1
(64.8)
(64.1)
19.1
(82.0)
(26.5)
0
(64.8)
(36.3)
19.1
Pada 31 Ogos
(126.2)
(109.8)
(108.5)
(82.0)
Penghutang perdagangan dicagar melalui deposit dalam bentuk wang tunai dan jaminan bank. Jumlah deposit dikaji
secara individu secara berkala.
(ii)
Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatif
Pelaburan dan desposit, baki bank dan baki tunai dibenarkan hanya dalam sekuriti cair dan hanya dengan institusi kewangan
terkemuka. Urus niaga yang melibatkan derivatif instrumen kewangan dengan institusi kewangan yang diluluskan.
Pendedahan kepada risiko kredit, kualiti kredit dan kolateral
Pendedahan maksimum kepada risiko kredit diwakili oleh jumlah bawa dalam penyata kedudukan kewangan.
Oleh kerana penarafan kredit pihak berurusan yang baik, pengurusan tidak menjangka mana-mana pihak berurusan akan
gagal memenuhi obligasinya. Kumpulan tidak mempunyai pelaburan yang melebihi tempoh tamat yang tidak mengalami
kemerosotan nilai.
Pelaburan, deposit, baki bank dan baki tunai dan instrumen derivatif adalah tidak bercagar.
339
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

(iii) Jaminan kewangan
Syarikat menyediakan jaminan kewangan tidak bercagar kepada bank-bank berhubung kemudahan perbankan yang
diberi kepada anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu tertentu. Syarikat memantau secara berterusan keputusan
dan pembayaran balik yang dibuat oleh anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu berkenaan.
Pendedahan maksimum kepada risiko kredit berjumlah RM8.7 juta (2011: RM269.8 juta) dan RM2,766.5 juta (2011:
RM2,766.2 juta) masing-masing bagi Kumpulan dan Syarikat yang mewakili kemudahan perbankan anak-anak syarikat dan
syarikat-syarikat bersekutu pada akhir tempoh laporan.
Pada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa mana-mana anak syarikat atau syarikat bersekutu yang mungkin akan
ingkar pembayaran balik.
Jaminan kewangan tidak diiktiraf kerana nilai saksama pengiktirafan permula tidak penting kerana kemungkinan anak
syarikat dan syarikat bersekutu mengingkari kemudahan perbankannya adalah terpencil.
(iv) Baki antara Syarikat
Syarikat menyediakan pinjaman dan pendahuluan tidak bercagar kepada anak-anak syarikat. Syarikat memantau
keputusan anak-anak syarikatnya dengan kerap.
Pada akhir tempoh laporan, pendedahan maksimum kepada risiko kredit dibentangkan menurut jumlah bawanya di
dalam penyata kedudukan kewangan.
Pinjaman dan pendahuluan hanya disediakan kepada anak-anak syarikat oleh Syarikat.
Kerugian kemerosotan nilai
Pada akhir tempoh laporan, tiada petunjuk bahawa pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat tidak boleh
dikutip semula. Syarikat tidak memantau secara khusus tempoh pendahuluan semasa kepada anak syarikat. Namun,
pendahuluan tersebut tamat tempoh kurang dari setahun. Pinjaman bukan semasa kepada anak syarikat tidak melebihi
tempoh atau merosot nilai.
Risiko kecairan
Risiko kecairan adalah risiko di mana Kumpulan tidak mampu memenuhi obligasi kewangannya apabila sampai masa.
Pendedahan Kumpulan kepada risiko kecairan timbul terutamanya daripada pelbagai pemiutangnya, pinjaman dan
peminjaman.
Kumpulan mengekalkan tahap tunai dan setara tunai dan kemudahan bank yang dianggap mencukupi oleh pengurusan bagi
memastikan, sejauh mungkin, ia mempunyai kecairan yang mencukupi untuk memenuhi tanggungannya apabila sampai
masanya.
(200866-W)
340
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

Risiko kecairan (sambungan)
Jadual di bawah meringkaskan profil kematangan tanggungan kewangan Kumpulan pada akhir tempoh laporan berdasarkan
kepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun:
2012
Kumpulan
Tanggungan kewangan
bukan derivatif
Pemiutang
syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
Kepentingan
berkontrak/
kadar kupon
Aliran
tunai
berkontrak
RMjuta
Di bawah
1 tahun
RMjuta
1-2 tahun
RMjuta
2-5 tahun
RMjuta
Lebih dari
5 tahun
RMjuta
5,716.0
0%
5,716.0
5,716.0
697.9
23,071.8
341.4
0%
0.8% to 15.0%
0%
677.0
31,978.9
341.4
697.9
2,318.1
83.5
0
1,786.4
71.7
0
6,194.4
186.2
0
21,680.0
0
38,713.3
8,815.5
1,858.1
6,380.6
21,680.0
26.6
15.9
8.9
1.8
38,739.9
8,831.4
1,867.0
6,382.4
21,680.0
Jumlah
bawaan
RMjuta
29,827.1
Tanggungan kewangan
derivatif
Swap kadar faedah
21.5
29,848.6
3.8%
341
46

(c)

kepada bayaran mengikut kontrak tidak didiskaun (sambungan):
2012
Syarikat
Tanggungan kewangan
bukan derivatif
Pemiutang
anak syarikat
syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
Kepentingan
berkontrak/
kadar kupon
Aliran
tunai
berkontrak
RMjuta
Di bawah
1 tahun
RMjuta
1-2 tahun
RMjuta
2-5 tahun
RMjuta
Lebih dari
5 tahun
RMjuta
3,478.9
0%
3,478.9
3,478.9
3,629.4
0.7% to 5.3%
758.1
182.0
1,474.9
1,214.4
697.9
11,494.9
303.6
0%
0.8% to 15.0%
0%
677.0
16,274.2
303.6
697.9
1,135.6
45.7
0
973.3
71.7
0
2,521.0
186.2
0
11,644.3
0
20,733.7
6,116.2
1,227.0
4,182.1
12,858.7
26.6
15.9
8.9
1.8
20,760.3
6,132.1
1,235.9
4,183.9
12,858.7
Jumlah
bawaan
RMjuta
19,604.7
Tanggungan kewangan
derivatif
Swap kadar faedah
21.5
19,626.2
3.8%
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
342
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

2011
Kumpulan
Tanggungan kewangan
bukan derivatif
Pemiutang
syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
Kepentingan
berkontrak/
kadar kupon
Aliran
tunai
berkontrak
RMjuta
Di bawah
1 tahun
RMjuta
1-2 tahun
RMjuta
2-5 tahun
RMjuta
Lebih dari
5 tahun
RMjuta
5,527.0
0%
5,527.0
5,527.0
707.9
19,054.1
435.9
0%
0.8% to 15.5%
0%
696.8
18,618.8
435.9
707.9
1,543.5
55.6
0
1,078.3
106.2
0
3,654.6
274.1
0
12,342.4
0
25,278.5
7,834.0
1,184.5
3,928.7
12,342.4
40.9
19.0
13.1
7.3
1.5
0
(1.5)
86.3
(87.8)
86.3
(87.8)
0
0
0
0
0
0
25,767.5
25,317.9
7,851.5
1,197.6
3,936.0
12,343.9
Jumlah
bawaan
RMjuta
25,724.9
Tanggungan kewangan
derivatif
Swap kadar faedah
Kontrak pertukaran
hadapan
(penjelasan kasar):
Aliran keluar
Aliran masuk
44.1
3.8%
343
46

(c)

2011
Syarikat
Tanggungan kewangan
bukan derivatif
Pemiutang
anak syarikat
syarikat bersekutu
Pinjaman
Tanggungan lain
Kepentingan
berkontrak/
kadar kupon
Aliran
tunai
berkontrak
RMjuta
Di bawah
1 tahun
RMjuta
1-2 tahun
RMjuta
2-5 tahun
RMjuta
Lebih dari
5 tahun
RMjuta
3,541.2
0%
3,541.2
3,541.2
4,076.4
0.5% to 5.3%
1,608.6
176.2
1,351.2
940.4
707.9
12,174.2
309.6
0%
0.8% to 8.3%
0%
696.9
12,064.5
309.6
707.9
824.5
30.3
0
637.4
80.9
0
1,462.2
198.4
0
9,140.4
0
16,612.2
6,712.5
894.5
3,011.8
10,080.8
40.9
19.0
13.1
7.3
1.5
0
(1.5)
86.3
(87.8)
86.3
(87.8)
0
0
0
0
0
0
20,851.9
16,651.6
6,730.0
907.6
3,019.1
10,082.3
Jumlah
bawaan
RMjuta
20,809.3
Tanggungan kewangan
derivatif
Swap kadar faedah
Kontrak pertukaran
hadapan
(penjelasan kasar):
Aliran keluar
Aliran masuk
44.1
3.8%
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
344
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

Risiko pasaran
Risiko pasaran adalah risiko yang mana perubahan dalam harga pasaran, seperti kadar pertukaran asing, kadar faedah dan
harga-harga lain akan menjejaskan kedudukan kewangan atau aliran tunai Kumpulan.
(i)
Risiko matawang asing

Kumpulan terdedah kepada risiko matawang asing daripada jualan, pembelian dan pinjaman yang denominasi dalam
matawang selain daripada matawang fungsian entiti dalam Kumpulan. Matawang yang meningkatkan risiko terhadap
risiko ini terutamanya adalah Dolar AS (USD) Yen Jepun (JPY), Dolar Euro (EURO) dan Rupee Pakistan (PKR).
Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risiko
Kumpulan dikehendaki melindung nilai minimum 50.0% daripada pendedahan matawang asing TNB yang diketahui
sehingga tempoh 12 bulan. Kumpulan menggunakan kontrak pertukaran hadapan dan derivatif kewangan lain untuk
melindung nilai risiko matawang asingnya. Sebahagian besar kontrak pertukaran hadapan mempunyai kematangan
kurang dari tiga bulan.
Pendedahan kepada risiko matawang asing
Pendedahan matawang kepada aset kewangan dan tanggungan kewangan Kumpulan dan Syarikat yang tidak disebutkan
dalam matawang fungsi bagi syarikat masing-masing disenaraikan seperti berikut:
USD
RMjuta
JPY
RMjuta
EURO
RMjuta
Lain-lain
RMjuta
13.2
2.1
116.3
0
0.0
0
0
32.7
0
311.3
16.3
0
131.6
0.0
32.7
327.6
2,876.8
21.5
5,221.2
0
0
0
23.1
0
2,898.3
5,221.2
23.1
Kumpulan
2012
Aset kewangan
Penghutang, deposit dan bayaran pendahuluan
Tanggungan kewangan
Pinjaman
345
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

Risiko pasaran (sambungan)
(i)
Risiko matawang asing (sambungan)

USD
RMjuta
JPY
RMjuta
EURO
RMjuta
Lain-lain
RMjuta
10.5
0
89.9
0.3
0
0
0
1.2
0
0
0
0
257.0
15.6
0
0
100.7
1.2
272.6
2,909.9
44.1
5,457.9
0
0
0
25.8
0
2,954.0
5,457.9
25.8
151.9
0
1,301.5
21.5
0
4,177.3
0
0
0
0
0
0
0
1,323.0
4,177.3
Kumpulan
2011
Aset kewangan
Penghutang, deposit dan bayaran pendahuluan
Matawang asing hadapan
Tanggungan kewangan
Pinjaman
Syarikat
2012
Aset kewangan
Tanggungan kewangan
Pinjaman
(200866-W)
346
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(i)

USD
RMjuta
JPY
RMjuta
EURO
RMjuta
Lain-lain
RMjuta
475.7
0.3
0
1.2
0
0
0.2
0
476.0
1.2
0.2
33.5
1,239.0
44.1
0
4,318.1
0
0
0
0
0
0
0
1,316.6
4,318.1
Syarikat
2011
Aset kewangan
Matawang asing hadapan
Tanggungan kewangan
Pinjaman
Analisis sensitiviti risiko matawang

Pengukuhan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan akan menaikkan/(menurunkan)
keuntungan atau kerugian sebelum cukai mengikut jumlah yang ditunjukkan di bawah. Analisis ini mengandaikan
bahawa semua pembolehubah lain, terutamanya kadar faedah, kekal seragam dan mengabaikan sebarang kesan jualan
dan pembelian yang diramalkan.
Kumpulan
USD
JPY
Syarikat
USD
JPY
Keuntungan atau kerugian

2012
2011
RMjuta
RMjuta
(418.9)
(1,063.9)
(130.6)
(792.4)
(190.6)
(513.8)
(79.6)
(431.8)
347
46

(c)

(i)

Penurunan 10.0% matawang asing berbanding MYR pada akhir tempoh laporan mungkin memberi kesan berlawanan ke
atas matawang di atas kepada jumlah yang ditunjukkan di atas, berdasarkan semua pembolehubah lain kekal seragam.
Namun, risiko matawang asing yang timbul daripada entiti Kumpulan yang mempunyai matawang fungsi selain daripada
MYR adalah tidak ketara dan oleh itu, analisis sensitiviti tidak dibentangkan.
(ii)
Risiko kadar faedah

Pelaburan Kumpulan dalam sekuriti hutang berkadar tetap dan pinjaman berkadar tetapnya terdedah kepada risiko
perubahan dalam nilai saksamanya disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah. Kadar pembolehubah pinjaman
Kumpulan terdedah kepada risiko perubahan dalam aliran tunai disebabkan oleh perubahan dalam kadar faedah.
Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan penghutang dan pemiutang jangkan pendek tidak terdedah dengan ketara kepada
risiko kadar faedah.
Objektif pengurusan risiko, dasar dan proses bagi pengurusan risiko
Kumpulan telah memeterai swap kadar faedah dengan kontrak nosional berjumlah RM462.3 juta (2011: RM616.6 juta)
bagi memperoleh pendedahan campuran kadar tetap dan terapung yang sesuai dalam dasar Kumpulan. Swap kadar
faedah tersebut mempunyai kesan ekonomi yang menukarkan pinjaman kadar terapung kepada kadar tetap. Umumnya,
Kumpulan menukar pinjaman jangka panjang berkadar terapung kepada kadar tetap yang lebih rendah daripada yang
tersedia daripada yang tersedia jika Kumpulan meminjam pada kadar tetap secara terus. Di bawah pertukaran kadar
faedah ini, Kumpulan bersetuju dengan pihak yang lain untuk menukar, pada perantara masa tertentu (setengah
tahunan), perbezaan antara kadar kontrak tetap dan jumlah faedah kadar terapung yang dikira dengan merujuk kepada
jumlah nosional yang dipersetujui.
Pendedahan kepada risiko kadar faedah
Profil kadar faedah instrumen kewangan yang membawa faedah yang besar bagi Kumpulan dan Syarikat, berasaskan
kepada jumlah bawaan pada akhir tempoh laporan adalah:
Instrumen kadar tetap:

Aset kewangan
Tanggungan kewangan
Instrumen kadar terapung:

Aset kewangan
Tanggungan kewangan
Kumpulan
2012
2011
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
RMjuta
RMjuta
495.2
22,617.3
552.6
18,437.4
1,030.9
11,494.9
1,674.4
11,338.3
0
454.5
0
616.6
46.1
0
475.7
0
Perubahan sebanyak 100 mata asas (bp) dalam kadar faedah pada akhir tempoh laporan akan meningkatkan kos
pembiayaan kepada RM3.7 juta (2011: RM5.3 juta). Walau bagaimanapun, perubahan ini tidak mempunyai kesan ke atas
keuntungan atau kerugian selepas cukai kerana instrumen terapung telah ditetapkan melalui Swap Kadar Faedah. Analisis
ini mengandaikan bahawa semua pembolehubah, terutamanya kadar matawang asing, kekal seragam.
Aset kewangan adalah tidak sensitif kepada perubahan kadar faedah.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
348
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(ii)
Risiko kadar faedah (sambungan)

Pendedahan aset kewangan Kumpulan kepada kadar faedah adalah seperti berikut:
Kumpulan
Baki di
bawah
prinsip
bukan Islam
RMjuta
Baki di
bawah
prinsip
Islam
RMjuta
Jumlah
RMjuta
15.9
0
419.2
0
2,233.4
0
163.7
0
0
5,558.6
15.9
163.7
419.2
0
7,792.0
2,668.5
5,722.3
8,390.8
21.1
0
333.4
50.6
1,438.7
0
164.0
0
0
1,460.4
21.1
164.0
333.4
50.6
2,899.1
1,843.8
1,624.4
3,468.2
2012
Aset kewangan
Stok pinjaman tidak bercagar kepada syarikat-syarikat bersekutu
2011
Aset kewangan
349
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

(ii)

Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)
Kumpulan
Baki di
bawah
prinsip
bukan Islam
RMjuta
Baki di
bawah
prinsip
Islam
RMjuta
Jumlah
RMjuta
15.9
0
806.1
45.0
46.1
1,453.0
0
163.7
0
0
0
2,063.8
15.9
163.7
806.1
45.0
46.1
3,516.8
2,366.1
2,227.5
4,593.6
21.1
0
868.9
50.6
476.0
733.5
0
164.0
0
0
0
1,460.4
21.1
164.0
868.9
50.6
476.0
2,193.9
2,150.1
1,624.4
3,774.5
2012
Aset kewangan
2011
Aset kewangan
(200866-W)
350
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(ii)

Pendedahan aset kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)
Kumpulan
Baki di
bawah
prinsip
bukan Islam
RMjuta
Baki di
bawah
prinsip
Islam
RMjuta
Jumlah
RMjuta
13,938.4
9,133.4
23,071.8
13,938.4
9,133.4
23,071.8
(11,269.9)
(3,411.1)
(14,681.0)
14,543.5
4,510.5
19,054.0
14,543.5
4,510.5
19,054.0
(12,699.7)
(2,886.1)
(15,585.8)
2012
Tanggungan kewangan
Pinjaman
Jumlah jurang sensitiviti faedah
2011
Tanggungan kewangan
Pinjaman
351
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

(ii)

Pendedahan tanggungan kewangan Syarikat kepada kadar faedah yang digunakan adalah seperti berikut: (sambungan)
Kumpulan
Baki di
bawah
prinsip
bukan Islam
RMjuta
Baki di
bawah
prinsip
Islam
RMjuta
Jumlah
RMjuta
9,308.6
2,630.0
2,186.3
0
11,494.9
2,630.0
11,938.6
2,186.3
14,124.9
(9,572.5)
41.2
2012
Tanggungan kewangan
Pinjaman
(9,531.3)
2011
Tanggungan kewangan
Pinjaman
9,987.9
2,644.0
2,186.3
0
12,174.2
2,644.0
12,631.9
2,186.3
14,818.2
(10,481.8)
(561.9)
(11,043.7)
(200866-W)
352
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(ii)

Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikut
matawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan.
Kumpulan
USD
%
JPY
%
EURO
%
RM
%
Lain-lain
%
0
0
0
0
0
0
0
0.2
12.0
4.0
4.0
3.6
0
0
0
0
1.8
5.9
14.0
0
0
0
0
0
0
0
0
12.0
4.0
4.0
3.4
0
0
0
7.5
2.0
6.6
15.5
2012
Aset kewangan
Stok pinjaman tidak bercagar dalam
syarikat bersekutu
0
0
0
0
Tanggungan kewangan
Pinjaman
5.5
2011
Aset kewangan
syarikat bersekutu
0
0
0
0
Tanggungan kewangan
Pinjaman
5.3
353
46
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012

(c)

(ii)

Jadual di bawah meringkaskan kadar faedah purata wajaran berkesan pada 31 Ogos 2012 dan 31 Ogos 2011 mengikut
matawang utama bagi setiap kelas aset kewangan dan tanggungan kewangan. (sambungan)
Syarikat
USD
%
JPY
%
EURO
%
RM
%
Lain-lain
%
0
0
0
3.0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
12.0
11.2
4.0
5.0
3.3
0
0
0
0
0
0
7.4
0
1.3
0
0
3.7
6.1
0
0
0
0
0
2.5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
12.0
11.2
4.0
5.0
3.4
0
0
0
0
0
0
7.7
0
1.5
0
0
4.5
6.2
0
0
2012
Aset kewangan
syarikat bersekutu
Jumlah hutang daripada anak syarikat
Tanggungan kewangan
Jumlah hutang kepada anak syarikat
Pinjaman
2011
Aset kewangan
syarikat bersekutu
Tanggungan kewangan
Jumlah hutang kepada anak syarikat
Pinjaman
(200866-W)
354
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

(iii) Risiko harga lain
Risiko harga ekuiti timbul daripada pelaburan Kumpulan dalam sekuriti ekuiti.
Objektif pengurusan, dasar dan proses pengurusan risiko
Pihak pengurusan Kumpulan memantau pelaburan ekuiti secara individu oleh pengurus dana. Pelaburan penting dalam
portfolio diuruskan pada asas individu dan semua keputusan pembelian dan penjualan diluluskan oleh Jawatankuasa
Pengurusan Risiko Kumpulan.
Keputusan dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat adalah amat bebas daripada perubahan harga ekuiti.
Nilai saksama instrumen kewangan
Jumlah bawaan tunai dan setara tunai, penghutang dan pemiutang jangka pendek dan pinjaman jangka pendek adalah hampir
dengan nilai saksama yang setara dengan nilai nominal disebabkan oleh ciri-ciri jangka pendek instrumen kewangan ini.
Jumlah bawaan aset dan tanggungan bukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada tarikh laporan adalah hampir dengan
nilai saksamanya melainkan di bawah:
2012
Jumlah
Nilai
bawaan
saksama
RMjuta
RMjuta
2011
Jumlah
Nilai
bawaan
saksama
RMjutan
RMjuta
Kumpulan
Pinjaman
15.9
163.7
419.2
23,071.8
16.4
347.6
209.4
22,318.4
21.1
164.0
388.6
19,054.1
24.4
388.5
292.3
19,784.2
Syarikat
Pinjaman
Jumlah hutang kepada anak syarikat (bukan semasa)
15.9
163.7
1,184.6
11,494.9
2,383.4
16.4
347.6
1,095.5
12,252.9
2,858.2
21.1
164.0
1,356.7
12,174.2
2,467.8
24.4
388.5
1,208.9
12,815.5
2,752.2
355
46

(c)

Nilai saksama instrumen kewangan (sambungan)
Berikut adalah ringkasan kaedah yang digunakan dalam menentukan nilai saksama instrumen kewangan yang digambarkan di
dalam jadual di atas:
(i)
Pelaburan dalam sekuriti ekuiti dan sekuriti hutang

Nilai saksama aset kewangan yang disebut harga dalam pasaran aktif ditentukan dengan merujuk kepada harga penutup
yang disebut pada akhir tempoh laporan. Bagi pelaburan dalam sekuriti hutang tidak disebut harga, ia dikira berdasarkan
kepada nilai semasa mengikut prinsip masa depan dan aliran tunai faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran faedah pada
akhir tempoh laporan.
(ii)
Instrumen kewangan
Nilai saksama kontrak pertukaran hadapan adalah berdasarkan kepada harga yang disebut, jika ada. Jika tiada harga yang
disebut, maka nilai saksama dianggarkan melalui perbezaan antara harga hadapan yang dikontrak dan harga hadapan
semasa bagi baki tempoh matang kontrak tersebut.
Nilai saksama swap kadar faedah dan opsyen matawang adalah berdasarkan kepada angka yang diberikan oleh agen/
rakan urusan yang membuat perkiraan. Kecuali bagi opsyen matawang, angka-angka tersebut diuji kewajarannya dengan
mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan berdasarkan kepada tempoh dan kematangan setiap kontrak dan
menggunakan kadar faedah pasaran bagi instrumen yang sama pada tarikh pengukuran.
(iii) Pinjaman dan Peminjaman

Nilai saksama, yang ditentukan untuk tujuan pendedahan dikira berdasarkan kepada nilai semasa aliran tunai utama masa
hadapan dan faedah, didiskaunkan pada kadar pasaran pada akhir tempoh laporan.
(iv) Kadar faedah digunakan untuk menentukan nilai saksama
Kadar faedah yang digunakan untuk mendiskaun anggaran aliran tunai, apabila berkenaan, adalah antara 0.72% hingga
21.30% (2011: 0.49% hingga 21.30%).
Jadual di bawah menganalisis instrumen kewangan tang dibawa pada nilai saksama, secara kaedah penilaian.
Tahap-tahap yang berbeza dijelaskan seperti berikut:
Tahap 1: Harga disebut (tidak diubah) dalam pasaran aktif untuk aset atau tanggungan sama.
Tahap 2: Input selain daripada harga disebut termasuk dalam Tahap 1 yang dilihat bagi aset atau tanggungan, samasa
ada secara langsung (iaitu, sebagai harga) atau tidak langsung (iaitu, berpunca dari harga).
Tahap 3: Input bagi aset atau tanggungan yang tidak diasaskan kepada data pasaran yang dikaji (iaitu, input tidak dikaji).
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
356
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
46

(c)

Jadual di bawah membentangkan aset dan tanggungan Kumpulan dan Syarikat yang diukur pada nilai saksama pada 31 Ogos 2012.
Tahap 1
RMjuta
Tahap 2
RMjuta
Tahap 3
RMjuta
Jumlah
RMjuta
Kumpulan
Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi
Derivatif
Aset kewangan sedia untuk dijual
9.1
0
0
0
116.3
38.0
0
0
0
9.1
116.3
38.0
Jumlah aset
9.1
154.3
163.4
Derivatif
21.5
21.5
Jumlah liabiliti
21.5
21.5
Syarikat
Aset kewangan pada nilai saksama melalui untung dan rugi
Aset kewangan sedia untuk dijual
9.1
0
0
38.0
0
0
9.1
38.0
Jumlah aset
9.1
38.0
47.1
Derivatif
21.5
21.5
Jumlah liabiliti
21.5
21.5
Keuntungan/(kerugian) tidak nyata telah diiktiraf dalam perbelanjaan operasi dalam untung rugi.
Walaupun Kumpulan percaya bahawa ramalan nilai saksama adalah sesuai, penggunaan kaedah atau andaian lain boleh
membawa kepada pengukuran lain bagi nilai saksama.
Kesan yang memuaskan atau tidak memuaskan bila menggunakan andaian alternatif yang mungkin sesuai telah dikira secara
nilai model menggunakan jangkaan aliran tunai dan kadar diskaun diselaraskan-risiko berdasarkan purata wajaran
keberangkalian rangkaian kemungkinan hasil Kumpulan.
357
47
PENGURUSAN RISIKO MODAL

Objektif utama pengurusan modal Kumpulan dan Syarikat adalah untuk menjaga keupayaan Kumpulan dan Syarikat untuk
meneruskan kegiatannya bagi memberikan pulangan kepada pemegang saham dan manfaat kepada pemegang kepentingan lain.
Kumpulan dan Syarikat juga akan terus mengekalkan struktur modal yang optimal untuk mengurangkan kos modal.
Bagi tujuan mengekal atau mengubah struktur modal, Kumpulan dan Syarikat boleh meminda jumlah dividen yang dibayar kepada
pemegang saham, menerbitkan saham baru atau memulangkan modal kepada pemegang saham.
Untuk konsisten dengan amalan industri, Kumpulan dan Syarikat memantau struktur modalnya pada asas nisbah penggearan.
Nisbah ini dikira sebagai jumlah pinjaman dibahagikan dengan modal yang digunakan. Jumlah pinjaman termasuk pinjaman bukan
semasa dan semasa yang ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan. Modal yang digunakan adalah
kumpulan kepada jumlah ekuiti dan jumlah pinjaman.
Nisbah penggearan pada 31 Ogos adalah seperti berikut:
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Jumlah pinjaman
Jumlah ekuiti
23,114.9
36,398.3
19,108.9
32,229.4
11,494.9
32,437.8
12,174.2
29,326.1
Jumlah modal digunakan
59,513.2
51,338.3
43,932.7
41,500.3
0.39
0.37
0.26
0.29
Nisbah penggearan
Nisbah penggearan pada 31 Ogos 2012 adalah secara relatifnya konsisten dengan tahun sebelumnya.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
358
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU

Kumpulan dan Syarikat telah menerima pakai IC 4 Menentukan Sama Ada Perjanjian Mengandungi Pajakan, yang menyatakan
bahawa penentuan sama ada sesuatu perjanjian adalah atau mengandungi pajakan mestilah berdasarkan kesan perjanjian tersebut.
Ia memerlukan penilaian sama ada pematuhan perjanjian itu bergantung kepada penggunaan aset tertentu dan perjanjian memberi
hak untuk menggunakan aset tersebut. Penggunaan IC 4 telah membuatkan perjanjian kontraktual atas penawaran letrik dan
pembelian tenaga Syarikat dan anak-anak syarikat Kumpulan diambil kira sebagai pajakan kewangan atau operasi. Dalam tahuntahun kewangan sebelumnya, perjanjian ini dikira sebagai kontrak jualan dan belian yang biasa.
Perubahan dalam dasar perakaunan telah diterima pakai secara retrospektif dengan angka-angka perbandingan dinyatakan semula.
Pada 31 Ogos 2011
Dilaporkan
Dinyatakan
Sebelumnya
Kesan
semula
Pada penggunaan
pada
31.8.2011
IC 4
31.8.2011
RMjuta
RMjuta
RMjuta

Dilaporkan
Dinyatakan
Sebelumnya
Kesan
semula
Pada penggunaan
pada
1.9.2010
IC 4
1.9.2010
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Penyata perubahan dalam

ekuiti yang disatukan
Kumpulan
Kepentingan luar kawalan
19,701.5
91.6
1,817.3
140.4
21,518.8
232.0
20,020.6
42.9
1,351.4
148.3
21,372.0
191.2
Syarikat
18,630.5
(134.9)
18,495.6
19,030.5
(294.6)
18,735.9
Di samping itu, dalam tahun kewangan, Kumpulan membuat pengkelasan semula tertentu kepada perbandingan untuk mematuhi
pembentangan tahun semasa dalam penyata kewangan, memberikan lebih maklumat berkaitan tentang kesan transaksi ke atas
kedudukan kewangan Kumpulan.
359
48
PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN DAN PELARASAN TAHUN TERDAHULU SAMBUNGAN

Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula
Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula menyebabkan perubahan dalam kedudukan dan keputusan kewangan
sebagaimana yang berikut:
Kumpulan
Pada 31 Ogos 2011

Dilaporkan
Perubahan
sebelumnya
Kesan
dalam
pada penggunaan pengkelasan
31.8.2011
IC 4
semula
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Dinyatakan
semula
pada
31.8.2011
RMjuta
Aset bukan semasa

Pajakan pra-bayar
60,569.5
0
1,291.9
3,161.0
0
0
61,861.4
3,161.0
(5,585.6)
0
0
(34.9)
14.2
(14.2)
(5,571.4)
(49.1)
(7,155.1)
0
(481.1)
(697.1)
(1,293.7)
(469.5)
0
(40.6)
40.6
(7,852.2)
(1,334.3)
(910.0)
50,501.2
4,451.8
821.2
0
9,981.8
0
0
2,930.3
0
(535.5)
267.1
0
60,483.0
3,916.3
1,088.3
2,930.3
2,178.8
268.4
2,447.2
(384.8)
(384.8)
(6,175.5)
0
(354.8)
45.0
(12,565.5)
(141.7)
0
0
0
(6,130.5)
(12,565.5)
(496.5)
Tanggungan semasa
Pemiutang
Obligasi pajakan kewangan
Tanggungan bukan semasa
Tanggungan lain
Syarikat
Aset bukan semasa
Pelaburan dalam anak syarikat
Pajakan prabayar
Aset semasa
Tanggungan semasa
Tanggungan lain
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
360
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
48

Perubahan dalam dasar perakaunan dan pengkelasan semula (sambungan)
sebagaimana yang berikut: (sambungan)
Kumpulan
Baki pada 1 September 2010

Dilaporkan
Perubahan Dinyatakan
sebelumnya
Kesan
dalam
semula
pada penggunaan pengkelasan
pada
1.9.2010
IC 4
semula
1.9.2010
RMjuta
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Aset bukan semasa

Pajakan prabayar
2,606.1
2,606.1
(2.6)
(2.6)
(7,270.8)
(536.4)
0
(545.1)
(561.3)
0
0
66.1
(63.5)
(7,815.9)
(1,031.6)
(63.5)
49,489.2
3,978.9
616.2
0
10,539.6
0
0
2,380.0
0
(535.5)
535.5
0
60,028.8
3,443.4
1,151.7
2,380.0
(163.0)
(163.0)
(6,302.6)
0
(368.0)
98.3
(12,950.3)
(199.2)
0
0
0
(6,204.3)
(12,950.3)
(567.2)
Tanggungan semasa
Tanggungan semasa
Tanggungan lain
Syarikat
Aset bukan semasa
Pelaburan dalam anak syarikat
Pajakan prabayar
Tanggungan semasa
Tanggungan lain
361
48

sebagaimana yang berikut:
Penyata kewangan disatukan
Bagi tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011

Dilaporkan
Dinyatakan
sebelumnya
Kesan
semula
pada penggunaan
pada
31.8.2011
IC 4
31.8.2011
RMjuta
RMjuta
RMjuta
Kumpulan
Hasil
Kos kewangan
Cukai tertunda
32,206.9
(31,582.8)
(827.8)
90.0
7.0
34.3
626.4
(50.7)
(152.0)
(7.9)
32,241.2
(30,956.4)
(878.5)
(62.0)
(0.9)
Syarikat
Kos kewangan
Cukai tertunda
(30,109.6)
(594.2)
16.5
1,330.3
(1,117.3)
(53.3)
(28,779.3)
(1,711.5)
(36.8)
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
362
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
48

Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut:
Kumpulan
Pajakan prabayar
Tanggungan lain
Obligasi pajakan kewangan:
Tanggungan semasa
Syarikat
Pajakan prabayar
Tanggungan lain
Obligasi pajakan kewangan:
Peningkatan/(Pengurangan)
kepada baki pada 31 Ogos 2012
RMjuta
(62.5)
628.3
36.1
150.7
17.5
4.7
(557.8)
608.8
6.2
107.4
(671.6)
286.8
363
48

Kesan penggunaan IC 4 untuk kedudukan dan keputusan kewangan bagi tahun berakhir 31 Ogos 2012 dinyatakan seperti berikut:
Kumpulan
Hasil
Kos kewangan
Cukai tertunda
Syarikat
Kos kewangan
Cukai tertunda
Peningkatan/(Pengurangan)
kepada baki pada 31 Ogos 2012
RMjuta
(29.9)
(654.8)
117.4
150.7
13.0
(1,473.0)
1,043.4
107.4
Penggunaan IC 4 tidak mendatangkan sebarang kesan tunai terhadap tahun kewangan berakhir 31 Ogos 2011 dan 31 Ogos 2012.
Penyata Kewangan
31 Ogos 2012
(200866-W)
364
Maklumat Tambahan Didedahkan

Penyata Kewangan
Menurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad

Analisis berikut direalisasi dan keuntungan atau kerugian tidak direalisasi pada tahap entiti sah disediakan menurut Garis Panduan
mengenai Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan
Menurut Syarat-syarat Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti diterbitkan oleh Institut Akauntan Malaysia.
Jumlah keuntungan tersimpan Tenaga Nasional Berhad:
Direalisasi
Tidak direalisasi
Kumpulan
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
Syarikat
2012
2011
(Dinyatakan
semula)
RMjuta
RMjuta
29,472.8
26,186.9
27,013.0
23,694.6
(7,299.5)
(6,836.9)
(5,657.8)
(5,199.0)
(10.2)
(10.1)
225.0
(115.5)
270.8
(103.6)
0
0
0
0
3,185.3
2,011.7
25,457.9
21,518.8
21,355.2
18,495.6
Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada entiti kawalan bersama:

Direalisasi
Jumlah bahagian keuntungan tersimpan daripada syarikat-syarikat bersekutu:
Direalisasi
Tidak direalisasi
Pelarasan penyatuan
Jumlah keuntungan tersimpan
Pendedahan keuntungan direalisasi dan tidak direalisasi di atas hanya bagi pematuhan dengan arahan terbitan Bursa Malaysia Securities
Berhad dan tidak harus digunakan bagi sebarang tujuan.
365
Kenyataan Pengarah
Kami, Tan Sri Leo Moggie dan Datuk Wira Ir. Azman Mohd, dua daripada Pengarah Tenaga Nasional Berhad, dengan ini menyatakan
bahawa, pada pendapat para Pengarah penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363 telah disusun bagi
menunjukkan satu gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan keputusan
aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut adalah menurut Piawaian Perakaunan Yang
Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk Entiti Selain daripada Entiti Persendirian dan peruntukan Akta Syarikat, 1965.
Maklumat tambahan di muka surat 364 telah disediakan menurut Panduan Perkara Khusus No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian
Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks Pendedahan Menurut Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad Listing
Requirements, sebagaimana dikeluarkan oleh Institut Akauntan Malaysia.
Ditandatangani bagi pihak Lembaga Pengarah, selaras dengan resolusi mereka bertarikh 31 Oktober 2012.
TAN SRI LEO MOGGIE

PENGERUSI
DATUK WIRA IR. AZMAN MOHD

PRESIDEN/KETUA PEGAWAI EKSEKUTIF
Akuan Berkanun
Menurut Seksyen 169 (16) Akta Syarikat, 1965
Saya, Fazlur-Rahman Zainuddin, orang utama yang bertanggungjawab ke atas pengurusan kewangan Tenaga Nasional Berhad, dengan
ikhlas dan sesungguhnya mengaku bahawa penyata kewangan yang dibentangkan di muka surat 224 hingga 363, pada pendapat saya,
tepat dan saya membuat pengakuan benar ini sesungguhnya dengan penuh kepercayaan akan kebenarannya, dan menurut Akta Akuan
Berkanun, 1960.
FAZLURRAHMAN ZAINUDDIN
Diturunkan dan diakui dengan sesungguhnya oleh penama di atas Fazlur-Rahman Zainuddin di Kuala Lumpur, Malaysia pada 31 Oktober
2012, di hadapan saya.
PESURUHJAYA SUMPAH
Penyata Kewangan
Menurut Seksyen 169 (15) Akta Syarikat, 1965
(200866-W)
366
Laporan Juruaudit Bebas

Penyata Kewangan
kepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad

(Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)
LAPORAN MENGENAI PENYATA KEWANGAN
Kami telah mengaudit penyata kewangan Tenaga Nasional Berhad di muka surat 224 hingga 363 yang merangkumi penyata kedudukan
kewangan disatukan pada 31 Ogos 2012 Kumpulan dan Syarikat, dan penyata pendapatan disatukan, pendapatan komprehensif,
perubahan dalam ekuiti dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan yang berakhir pada tarikh tersebut dan ringkasan
dasar-dasar perakaunan penting dan nota penjelasan lain, seperti yang dinyatakan dalam Nota 1 hingga 48.
Tanggungjawab Para Pengarah Terhadap Penyata Kewangan
Pada Pengarah Syarikat bertanggungjawab terhadap penyediaan penyata kewangan untuk memberi gambaran yang benar dan saksama
menurut Piawaian Perakaunan Diluluskan MASB di Malaysia untuk Entiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 dan
kawalan dalaman seumpamanya yang para Pengarah rasakan perlu untuk membolehkan penyediaan penyata kewangan yang bebas
daripada salahnyata penting, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan.
Tanggungjawab Juruaudit
Tanggungjawab kami adalah untuk menyatakan pendapat tentang penyata kewangan ini berdasarkan audit kami. Kami telah menjalankan
audit mengikut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia. Piawaian tersebut memerlukan kami mematuhi keperluan etika serta
merancang dan melaksanakan audit bagi memperoleh jaminan yang munasabah mengenai sama ada penyata kewangan ini bebas
daripada salah nyata yang ketara.
Audit melibatkan pelaksanaan prosedur untuk mendapatkan bukti audit tentang jumlah dan pendedahan dalam penyata kewangan.
Prosedur yang dipilih adalah bergantung kepada pertimbangan kami, termasuk penilaian risiko salah nyata penting penyata kewangan,
sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan. Dalam membuat penilaian risiko tersebut, kami mempertimbangkan kawalan
dalaman yang berkaitan dengan penyediaan dan pembentangan saksama penyata kewangan entiti yang memberi gambaran yang benar
dan saksama bagi merangka prosedur audit yang sesuai dengan keadaan, tetapi bukan untuk tujuan memberikan pendapat tentang
keberkesanan kawalan dalaman entiti. Audit juga melibatkan penilaian kesesuaian dasar perakaunan yang digunakan serta kewajaran
anggaran perakaunan yang dibuat oleh para Pengarah, di samping menilai pembentangan penyata kewangan secara keseluruhan.
Kami percaya bahawa bukti audit yang diperoleh adalah mencukupi dan bersesuaian untuk memberikan asas terhadap pendapat audit kami.
Pendapat
Pada pendapat kami, penyata kewangan ini telah disediakan menurut Piawaian Perakaunan Diluluskan oleh MASB di Malaysia untuk
Entiti Selain Daripada Entiti Persendirian dan Akta Syarikat, 1965 supaya memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai
kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Ogos 2012 dan berkenaan prestasi kewangan dan aliran tunai bagi akhir tahun
kewangan tersebut.
LAPORAN MENGENAI KEPERLUAN PERUNDANGAN DAN KAWAL SELIA YANG LAIN

Selaras dengan keperluan Akta Syarikat, 1965 di Malaysia, kami turut melaporkan perkara berikut:
(a)
Pada pendapat kami, rekod perakaunan dan rekod-rekod lain serta daftar yang dikehendaki oleh Akta untuk disimpan oleh Syarikat dan
anak-anak syarikat yang mana kami bertindak sebagai juruaudit telah disimpan dengan sempurna menurut peruntukan Akta tersebut.
(b)
Kami telah mempertimbangkan penyata kewangan serta laporan juruaudit untuk semua anak syarikat yang mana kami tidak
bertindak sebagai juruaudit, yang dinyatakan dalam Nota 14 penyata kewangan ini.
(c)
Kami berpuas hati bahawa penyata kewangan anak-anak syarikat yang telah disatukan dengan penyata kewangan Syarikat adalah
dalam bentuk dan kandungan yang sesuai serta wajar untuk tujuan penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan kami telah
menerima maklumat serta penjelasan yang memuaskan yang kami perlukan untuk tujuan tersebut.
(d)
Laporan audit ke atas penyata kewangan anak-anak syarikat tidak tertakluk kepada sebarang pengecualian penting atau sebarang
teguran di bawah Seksyen 174(3) Akta tersebut.
367
Laporan Juruaudit Bebas
TANGGUNGJAWAB LAPORAN LAIN

Maklumat tambahan yang dinyatakan di muka surat 364 didedahkan untuk memenuhi syarat-syarat Bursa Malaysia Securities Berhad dan
bukan sebahagian daripada penyata kewangan. Para Pengarah bertanggungjawab terhadap penyediaan maklumat tambahan ini selaras
dengan Garis panduan Perkara Khas No. 1, Penentuan Keuntungan atau Kerugian Direalisasi dan Tidak Direalisasi dalam Konteks
Pendedahan Selaras dengan Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia Securities Berhad, seperti yang diterbitkan oleh Institut Akauntan
Malaysia (Garis Panduan MIA) dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad. Pada pendapat kami, maklumat tambahan disediakan, dalam
semua hal penting, menurut Garis Panduan MIA dan arahan Bursa Malaysia Securities Berhad.
PERKARAPERKARA LAIN
Laporan ini dibuat semata-mata untuk para ahli Syarikat, sebagai sebuah badan, menurut Seksyen 174 Akta Syarikat, 1965 di Malaysia
dan bukan untuk tujuan lain. Kami tidak memikul tanggungjawab terhadap mana-mana pihak untuk kandungan laporan ini.
PRICEWATERHOUSECOOPERS
(No. AF: 1146)
Akauntan Bertauliah
NURUL AIN BINTI ABDUL LATIF

(No. 2910/02/13(J))
Akauntan Bertauliah
Kuala Lumpur
31 Oktober 2012
Penyata Kewangan
kepada Para Ahli Tenaga Nasional Berhad (Diperbadankan di Malaysia) (No. Syarikat 200866-W)
(200866-W)
368
Analisis Pegangan-pegangan Saham

Maklumat Lain
setakat 15 Oktober 2012

MODAL SAHAM
Modal Saham Yang Dibenarkan
: 10,000,000,000 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham

Satu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00
1,000 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas A bernilai RM1.00 sesaham
500 Saham Keutamaan Boleh Tebus Kelas B bernilai RM1.00 sesaham
Modal Saham Diterbitkan

dan Dibayar Sepenuhnya
: 5,509,832,109 saham biasa bernilai RM1.00 sesaham

Satu (1) Saham Keutamaan Hak Istimewa Boleh Tebus bernilai RM1.00
Hak Mengundi
: Satu (1) hak mengundi untuk satu (1) saham biasa
ANALISIS PEGANGANPEGANGAN SAHAM
Saiz Pegangan-pegangan Saham
Bil.
Pemegang
Saham
%
Pemegang
Saham
% Dari Modal
Saham
Diterbitkan
Bil.
Saham
Kurang daripada 100
1,477
4.09
54,789
0.00
100 1,000
5,355
14.81
3,794,453
0.07
25,783
71.31
75,048,351
1.36
2,714
7.51
69,518,735
1.26
822
2.27
2,133,849,770
38.73
0.01
3,227,566,011
58.58
36,154
100.00
5,509,832,109
100.00
1,001 10,000
10,001 100,000
100,001 sehingga kurang daripada 5% saham diterbitkan
5% dan ke atas daripada saham diterbitkan
Jumlah
PEGANGAN SAHAM OLEH PENGARAHPENGARAH

Bil. Saham
Bil. Nama Pengarah-pengarah

1.
Tan Sri Leo Moggie
2.

Tasec Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.
3.
4.
Tan Sri Dato Hari Narayanan a/l Govindasamy
5.
6.
7.
8.
9.
Kepentingan
Secara langsung/
Tidak langsung
4,375
0.00
1,562
0.00
78,125
0.00
1,562
0.00
10. Datuk Chung Hon Cheong
11. Puan Suria binti Ab Rahman

(Pengarah Pengganti kepada Dato Mohammad Zainal bin Shaari)
369
PEMEGANGPEMEGANG SAHAM UTAMA

Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham Utama
Bil. Saham
1,939,655,861
35.20
1.
Khazanah Nasional Berhad
2.
Employees Provident Fund Board

1,875,000 saham yang dipegang di atas nama sendiri
703,066,182 saham yang dipegang melalui Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.
775,133,219
14.07
3.
Amanahraya Trustees Berhad

Skim Amanah Saham Bumiputera
584,843,968
10.61
SENARAI 30 PEMEGANGPEMEGANG SAHAM TERBESAR

Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham
Bil. Saham
1.
Khazanah Nasional Berhad
1,939,655,861
35.20
2.
Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Employees Provident Fund Board
703,066,182
12.76
3.

Skim Amanah Saham Bumiputera
584,843,968
10.61
4.
Lembaga Tabung Haji
208,615,968
3.79
5.
Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan)
205,230,325
3.72
6.
Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.

Exempt An for State Street Bank & Trust Company (West CLT OD67)
88,242,931
1.60
7.

Amanah Saham Malaysia
85,500,000
1.55
8.

Amanah Saham Wawasan 2020
71,340,325
1.30
9.
HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.

BBH and Co Boston for Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund
54,755,707
0.99
10. Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Exempt An for Eastspring Investments Berhad
53,202,868
0.97
11. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Maybank Trustees Berhad for Public Ittikal Fund (N14011970240)
51,154,000
0.93
Maklumat Lain
(200866-W)
370
Maklumat Lain
SENARAI 30 PEMEGANGPEMEGANG SAHAM TERBESAR SAMBUNGAN

Bil. Nama Pemegang-pemegang Saham
Bil. Saham
12. Maybank Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Maybank Trustees Berhad for Public Regular Savings Fund (N14011940100)
40,149,575
0.73
13. Malaysia Nominees (Tempatan) Sendirian Berhad

Great Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (PAR 1)
39,906,525
0.72
14. AMSEC Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

AmTrustee Berhad for CIMB Islamic Dali Equity Growth Fund (UT-CIMB-DALI)
38,366,700
0.70
15. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.

Government of Singapore Investment Corporation Pte Ltd for Government of Singapore (C)
34,477,118
0.63
16. HSBC Nominees (Asing) Sdn. Bhd.

Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.A.E.)
29,564,693
0.54
17. Amanahraya Trustees Berhad

Amanah Saham Didik
27,305,737
0.50

AS 1Malaysia
26,547,700
0.48
19. Cartaban Nominees (Tempatan) Sdn. Bhd.

Petroliam Nasional Berhad (Strategic Inv)
21,738,625
0.39

Employees Provident Fund Board (Nomura)
21,108,562
0.38

Exempt An for JPMorgan Chase Bank, National Association (U.S.A.)
19,375,810
0.35

Public Islamic Dividend Fund
17,396,875
0.32

Employees Provident Fund Board (CIMB PRIN)
16,941,100
0.31
24. Pertubuhan Keselamatan Sosial
15,569,500
0.28

Public Islamic Select Enterprises Fund
15,557,400
0.28
26. Cartaban Nominees (Asing) Sdn. Bhd.

BBH (LUX) SCA for Fidelity Funds Asean
14,921,975
0.27

Exempt An for the Bank of New York Mellon (Mellon Acct)
14,670,978
0.27

Public Growth Fund
14,385,000
0.26

Exempt An for American International Assurance Berhad
13,274,050
0.24

Public Islamic Sector Select Fund
12,969,550
0.24
4,479,835,608
81.31
Jumlah
375
W. Persekutuan
3,327,640
1,302,354
939
Johor
1,243,536
6,261,621
343
83
5,026
Kelantan
Sabah
Pakistan
JUMLAH
32,549,327
38,141
2,069,733
328
348
Pahang
Terengganu
891,729
121
12,388
9,806
30,433
22,296
104,402
23,335
16,749
4,618
62
282
87
275
742
295
255
453
759
430
487
429
57
41,078,673
790,344
4,501,754
449,303
25,134,156
244,453
859,706
110,539
702,149
1,554
1,214,662
2,322,041
3,505,883
631,110
553,895
57,124
770,357
1,681
32,464
21,553
43,150
13,274
49,192
22,873
40,435
657
143,208
220,250
91,734
55,571
30,866
3,449
NBB
Keluasan
(MP) (RM000)
(6)
(5)
9,644
145
625
435
603
1,681
619
529
828
1,553
1,108
680
716
113
Bil.
Lot
(1+4)
73,628,000
828,485
10,763,375
1,692,839
27,203,889
1,546,807
4,187,346
544,892
3,572,905
590,044
1,496,456
10,404,631
7,880,908
1,310,287
1,449,702
155,434
Keluasan
(MP)
(2+5)
1,662,086
1,802
44,852
31,359
73,583
35,570
153,594
46,208
57,184
14,565
215,653
593,425
219,363
123,455
45,797
5,676
NBB
(RM000)
(3+6)
6,237
418
308
318
606
565
150
249
60
570
1,394
818
324
370
86
Bil.
(10)
1,934,626
12,713
132,600
400,113
68,019
97,421
127,156
90,842
146,921
8,580
211,231
251,983
237,480
38,596
100,388
10,583
Keluasan
Binaan
(MP)
(11)
(13)
36,628 Rumah Kediaman,
1,128,219 Pencawang-Pencawang Pembahagian,
2,603,520 Pencawang-Pencawang Masuk Utama,
860,110 Jeti, Empangan,
449,346 Stesen Mini Hidro,
243,300 Stesen Luarbandar,
66,843 Stesen Janaelektrik,
Jumlah
NBB
(RM000)
(12)
KETERANGAN
8,967,114
791
308,082
863,195
313,735
519,604 Stor dan Bengkel
912,279 Gudang,
111,929 Pejabat,
Maklumat Lain
549,533 Rumah Peranginan,
434,353
274
324
N. Sembilan
Melaka
2,870,756
13,908
72,445
373,175
127,629
67,884
14,931
2,227
Bil.
Lot
(4)
Jumlah
BANGUNAN
Pangsapuri,
588,490
281,794
8,082,590
4,375,025
679,177
895,807
98,310
NBB
Keluasan
(MP) (RM000)
(3)
(2)
Milik Bebas
TANAH
Cyberjaya
794
Selangor
Putrajaya/
193
678
Pulau Pinang
287
Kedah
Perak
56
Bil.
Lot
(1)
Pegangan Pajakan
Perlis
Lokasi
Kumpulan
Senarai
hartanah
371
Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan
(200866-W)
372
Maklumat Lain
Direktori Kumpulan
KUALA LUMPUR
NEGERI PAHANG
NEGERI KEDAH
Pengurus Besar (Kuala Lumpur)

Bahagian Pembahagian
Tingkat 11, Wisma TNB, Jalan Kepong
Peti Surat 11050
50990 Kuala Lumpur
Tel : 03-6250 6020
D/L : 03-6250 6301
Faks : 03-6250 6500
Pengurus Besar Negeri (Pahang)

Aras 13, Wisma TNB
Lot 14, Seksyen 19 Jalan Gambut
25000 Kuantan
Tel : 09-515 5555
D/L : 09-515 5556
Faks : 09-515 5656
Pengurus Besar Negeri (Kedah)

Aras 8, Wisma TNB
No. 887, Jalan Sultan Badlishah
05990 Alor Star
Tel : 04-733 3737
D/L : 04-735 8808
Faks : 04-733 0591
PUTRAJAYA & CYBERJAYA
NEGERI TERENGGANU
NEGERI PULAU PINANG
Pengurus Besar (Putrajaya & Cyberjaya)

Blok 4802-0-7, Jalan Perdana
CBD Perdana
63000 Cyberjaya
Tel : 03-8886 6888
Faks : 03-8886 6933
Pengurus Besar Negeri (Terengganu)

Jalan Cherong Lanjut
20673 Kuala Terengganu
Tel : 09-622 3401
D/L : 09-622 3022
Faks : 09-624 3896
Pengurus Besar Negeri (Pulau Pinang)

Tingkat 17, Wisma TNB
No. 30, Jalan Anson
10400 Pulau Pinang
Tel : 04-222 4000
Faks : 04-227 3110
NEGERI SEMBILAN
NEGERI KELANTAN
NEGERI PERAK
Pengurus Besar Negeri (Negeri Sembilan)

Aras 5, Wisma TNB, Jalan Dato Bandar Tunggal
70990 Seremban
Tel : 06-768 3400/06-767 9075
Faks : 06-764 4271
Pengurus Besar Negeri (Kelantan)

Aras 5, Wisma TNB Jalan Tok Hakim
15000 Kota Bharu
Tel : 09-745 1100
D/L : 09-744 5477
Faks : 09-744 9161
Pengurus Besar Negeri (Perak)

Tingkat 2, Wisma TNB, Jalan Lahat
30200 Ipoh
Tel : 05-208 8000
D/L : 05-254 7475
Faks : 05-254 5199
NEGERI PERLIS
NEGERI SELANGOR
Pengurus Besar Negeri (Perlis)

Bulatan Jubli Emas
01000 Kangar
Tel : 04-976 0021/22/23
D/L : 04-9767 470
Faks : 04-976 1921
Pengurus Besar Negeri (Selangor)

Aras 7, Menara MRCB
No. 2, Jalan Majlis 14/10
Seksyen 14
40000 Shah Alam
Tel : 03-5522 4000
Faks : 03-5522 4181
NEGERI MELAKA
Pengurus Besar Negeri (Melaka)
Aras M, Jalan Banda Kaba
Karung Berkunci 1005
75990 Melaka
Tel : 06-282 8544
Faks : 06-282 6460
NEGERI JOHOR
Pengurus Besar Negeri (Johor)
Tingkat 14, Wisma TNB, Jalan Yahya Awal
80100 Johor Bahru
Tel : 07-219 2000
Faks : 07-223 1425
Borang Proksi
Bilangan Saham Biasa Yang Dipegang

No. Akaun CDS
Saya/Kami,
No. K/P/No. Pasport/No. Syarikat

(NAMA PENUH DALAM HURUF BESAR)
beralamat di
(ALAMAT PENUH)
yang merupakan Ahli/Ahli-ahli Tenaga Nasional Berhad, dengan ini melantik:

Nama/No. K/P
Bil. Saham
Peratus (%)
Proksi 1
atau sekiranya beliau tidak dapat hadir
Proksi 2
atau sekiranya beliau tidak dapat hadir

JUMLAH
Pengerusi Mesyuarat, sebagai proksi saya/kami, untuk menghadiri dan mengundi bagi pihak saya/kami di MESYUARAT AGUNG TAHUNAN KE-22
TENAGA NASIONAL BERHAD yang akan diadakan di Dewan Serbaguna, Kompleks Sukan TNB, Jalan Pantai Baru, 59200 Kuala Lumpur pada hari
Selasa, 18 Disember 2012 pada pukul 10.00 pagi dan/atau pada sebarang penangguhannya.
Proksi saya/kami akan mengundi seperti yang dinyatakan di bawah:
URUSAN BIASA
SETUJU
1.
RESOLUSI BIASA 1
Untuk menerima Penyata Kewangan yang telah diaudit bersama-sama

dengan Laporan Pengarah dan Laporan Juruaudit mengenainya bagi Tahun
Kewangan berakhir 31 Ogos 2012
2.
RESOLUSI BIASA 2
Pengisytiharan Dividen
3.
RESOLUSI BIASA 3
Meluluskan Pembayaran Elaun Pengarah-pengarah
TIDAK
SETUJU
Pemilihan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Artikel 135 kepada Tataurus Syarikat:
4.
RESOLUSI BIASA 4
5.
RESOLUSI BIASA 5
6.
RESOLUSI BIASA 6
Pelantikan semula Pengarah-pengarah berikut yang akan bersara menurut Seksyen 129 (6) kepada Akta
Syarikat, 1965:
7.
RESOLUSI BIASA 7
Tan Sri Leo Moggie
8.
RESOLUSI BIASA 8
9.
RESOLUSI BIASA 9
Pelantikan semula Tetuan PricewaterhouseCoopers sebagai Juruaudit Syarikat dan

memberi kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk menetapkan ganjaran mereka
URUSAN KHAS
10.
RESOLUSI BIASA 10
Pemberian kuasa kepada Pengarah-pengarah untuk Menerbitkan Saham

menurut ESOS II
11.
RESOLUSI BIASA 11
Cadangan Penawaran dan Pemberian Opsyen kepada Datuk Wira Ir. Azman
bin Mohd
12.
RESOLUSI BIASA 12
Cadangan Memperbaharui Kuasa bagi Pembelian Balik Saham
13.
RESOLUSI KHAS 1
Cadangan Pindaan-pindaan kepada Tataurus Syarikat
(Sila tandakan X di dalam ruangan yang disediakan bagi setiap Resolusi mengikut undian yang anda kehendaki. Jika tiada arahan undian diberikan
bagi mana-mana resolusi, proksi/proksi-proksi diberi kuasa untuk mengundi atau berkecuali daripada mengundi mengikut budi bicara beliau.)
Bertarikh ________ haribulan __________, 2012.

Tandatangan Pemegang Saham atau Meteri Syarikat
NOTANOTA:
1.
Mana-mana Ahli yang layak untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat ini adalah layak untuk melantik proksi untuk menghadiri
dan mengundi bagi pihaknya. Proksi tidak semestinya seorang Ahli Syarikat dan peruntukan di bawah Seksyen 149 (1) (b) kepada
Akta Syarikat, 1965 tidak terpakai kepada Syarikat.
2.
Instrumen pelantikan proksi perlu dibuat secara bertulis dan ditandatangani oleh orang yang melantik atau peguamnya yang
dilantik di bawah surat kuasa wakil. Di mana instrumen pelantikan proksi dilaksanakan oleh sesebuah perbadanan, surat ini
hendaklah dimeteri atau ditandatangani oleh seorang pegawai atau peguam cara yang dilantik di bawah surat kuasa wakil.
3.
Seorang Ahli adalah layak untuk melantik tidak lebih daripada dua (2) orang proksi, untuk menghadiri dan mengundi di Mesyuarat
ini. Jika seorang Ahli melantik dua (2) orang proksi, pelantikan itu tidak sah melainkan peratus pegangan saham yang diwakili oleh
setiap proksi itu ditetapkan.
4.
Sebuah perbadanan yang menjadi Ahli Syarikat, boleh melalui resolusi Pengarah-pengarahnya atau badan pengawasan yang lain,
memberi kuasa kepada seseorang yang difikirkan sesuai untuk bertindak sebagai wakilnya dalam Mesyuarat ini menurut Artikel
107(6) kepada Tataurus Syarikat.
5.
Hanya Ahli yang berdaftar di dalam ROD setakat 11 Disember 2012 adalah layak menghadiri Mesyuarat atau melantik proksi untuk
menghadiri dan mengundi bagi pihaknya.
6.
Instrumen pelantikan proksi hendaklah diterima oleh Symphony Share Registrars Sdn. Bhd., Aras 6, Symphony House, Pusat
Dagangan Dana 1, Jalan PJU 1A/46, 47301 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan, Malaysia tidak kurang daripada 48 jam sebelum
waktu yang ditetapkan untuk Mesyuarat.
SETEM
Symphony Share Registrars Sdn. Bhd.
Aras 6, Symphony House
Pusat Dagangan Dana 1
Jalan PJU 1A/46
47301 Petaling Jaya
Selangor Darul Ehsan

PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KEEPING THE LIGHTS ON

Tenaga Nasional Berhad

Laporan Tahunan 2012

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

KEEPING THE LIGHTS ON

Rangka Kerja Korporat

135 Perniagaan Teras

Ringkasan Penyata Kedudukan

Ahli-ahli Lembaga Pengarah

102 Penyata Tadbir Urus Korporat

368 Analisis Pegangan-pegangan Saham

TENAGA NASIONAL BERHAD

Notis Mesyuarat Agung Tahunan

DENGAN INI DIMAKLUMKAN

Untuk menerima Penyata Kewangan

Untuk meluluskan pengisytiharan

Untuk meluluskan pembayaran elaun

Dato Fuad bin Jaafar

(iii) Datuk Wira Ir. Azman bin Mohd

SEBAGAI URUSAN BIASA:

Dato Abd Manaf bin Hashim

Tan Sri Leo Moggie

Tan Sri Dato Seri Siti Norma

Untuk melantik semula Tetuan

SEBAGAI URUSAN KHAS:

BAHAWA Lembaga Pengarah adalah

Untuk melantik semula Pengarahpengarah berikut yang bersara menurut

Kuasa khusus bagi Pengarah-pengarah

Cadangan penawaran dan pemberian

Cadangan untuk memperbaharui

bilangan agregat saham yang

KEEPING THE LIGHTS ON

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

jumlah maksimum dana yang

kuasa yang diberi di bawah

berakhirnya MAT Syarikat

(iii) kuasa itu dimansuh atau

DAN BAHAWA Lembaga Pengarah

mengeluarkan Rekod Pendeposit Mesyuarat

NOTIS KELAYAKAN DAN PEMBAYARAN

saham-saham yang dipindahkan ke

saham-saham yang dibeli di BMSB

DENGAN PERINTAH LEMBAGA PENGARAH

Norazni binti Mohd Isa

TENAGA NASIONAL BERHAD

Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-22

NOTANOTA PENERANGAN UNTUK

Resolusi Biasa 10: Kuasa bagi

Resolusi Biasa 11: Cadangan

(iii) Resolusi Biasa 12: Cadangan Untuk

Mana-mana Ahli yang layak untuk

Instrumen pelantikan proksi perlu

dimeterai atau ditandatangani oleh

Hanya Ahli yang berdaftar di dalam

KEEPING THE LIGHTS ON

Peruntukan Sedia Ada

To define the word Exempt

To define the word Share Issuance

To define the word Share Grant

To define the word Employee Share

To define the word option in view

Every issue of shares or

Every issue of shares or options to