Bazat e Sistemit Gjyqësor Permbledhje AShaqiri J

WVV [
` CZ^
[
+&%!#
+"'"-!*"+"
!"#$%$&'
!
"#$#%!&!'('%&)(%!*+,-.'/0'
()*+,-./01.'
'
2*34536'70483*3'
!
'
'
'
'
'
'
'
("9:$&"2#';<'(=:>$;$?'<'2"@A#$@'?=B'
'
'
'
Universiteti i Prishtins
Fakulteti Juridik
Dega n Gjilan
BAZAT E SISTEMIT GJYQSOR

Prof. Dr. Sc Osman Ismaili
Ass. Ma. Flamur Hyseni
Semestri i par, viti i par
Bazat e sistemit gjyqsor

Prmbledhje - bazuar nga ligjratat e mbajtura
Studenti, Arianit Shaqiri

Janar 2011
Fakulteti juridik dega n Gjilan
Bazat e Sistemit Gjyqsor
Hyrje
Ky punim, t cilin e keni n dor, sht nj prmbledhje shnimesh, i cili do tu mundsoj
q t pajiseni me njohuri baz rreth mnyrs s organizimit dhe funksionimit t sistemit t
gjyqsis. Materiali i futur n kt punim sht marrur kryesisht nga faqe t ndryshme n
internet. Radhitja sht br duke u bazuar nga ligjrata e mbajtura n lndn Bazat e Sistemit
Gjyqsor, ligjruar nga Ma. Ass Flamur Hyseni.
Duke e ditur q un nuk kisha fare njohuri nga fusha e drejtsis, e posarisht nga
gjyqsia, dhe n ann tjetr, duke qene vazhdimisht i inspiruar nga ligjratat q mbante
profesori yn dhe po ashtu duke qen i motivuar q t kem nj sukses t lakmueshm n
studime, ia caktova vetes nj detyr paksa t vshtir q t bj nj prmbledhje t ktij
materiali q ta bj kt punim.
Natyrisht, kt punim ia dedikoj edhe kolegve t mi, t cilve mendoj q do tu ndihmoj
sado pak, n pajisjen me njohuri rreth sistemit t gjyqsis.
Punim sht i ndar n pes kapituj kryesor. N secilin prej tyre kemi futur material sa
m thelbsor dhe t nevojshm , n mnyr q lexuesi t marr njohuri baz dhe te
nevojshme.
Jam ,thellsisht, i vetdijshm q ky material ka mangsi t shumta, por koha e shkurtr
dhe pamundsia pr t gjetur edhe burime tjera, nuk m ka lejuar q t thellohem edhe m
shum n drejtim t arritjes s nj prsosmrie m t madhe t ktij punimi.
Kapitulli i par bn fjal rreth hapave se si funksionon sistemi gjyqsor. Lexuesi, ktu
nuk duhet t habitet, pasi q sht marr procedura e Republiks s Shqipris, por edhe n
vendin ton pak a shum sht e njjt, vese emrtimet e institucioneve gjyqsore jan paksa
m ndryshe.
N kapitullin e dyt dhe t tret kemi futur informata rreth sistemit t gjyqsis n
Kosov , prkatsisht atij n Shqipri, me gjith strukturn, formn dhe mnyrn se si
funksionon. Nuk kemi ln anash edhe t dhnat rreth historikut t shumics s ktyre
institucioneve, natyrisht, t atyre pr t cilat kemi gjetur informata.
Kapitulli i katrt ka pr baz institucionet e gjyqsis ndrkombtare, organizimin,
funksionimin dhe juridiksionin e tyre. N kt kapitull kemi futur edhe ca njohuri rreth
sistemeve gjyqsore te SHBA-s dhe Mbretris s Bashkuar. Dhe kemi ln anash sistemet
gjyqsore t Francs, Gjermanis, Italis, Rusis, dhe Turqis, t cilat shpresojm q ti
plotsojm m von.
Dhe n kapitullin e fundit kemi br nj fjalor t vogl, kryesisht me shpjegime rreth
termeve juridike q jan prdorur n kt punim.
Studenti,
Arianit Shaqiri
Prmbledhje - bazuar nga ligjratat e mbajtura nga Ass. Ma. Flamur Hyseni
Janar 2011
Prgatiti , Arianit Shaqiri
Njohuri themelore rreth sistemit gjyqsor

Pse ekzistojn gjykatat?
Gjyqsori dhe, n fund t fundit, vetm gjyqsori mund t prcaktoj prfundimisht kush del
fitimtar n konfliktin e pashmangshm ndrmjet individve; ndrmjet qeveris dhe t qeverisurve, duke
prfshir edhe ata q akuzohen nga shteti se kan shkelur ligjin; ndrmjet individve dhe shoqrive dhe
ndrmjet organizatave, si publike ashtu edhe private.
Atmosfera q rrethon gjykatat dhe ngjarjet n gjykata sht formale dhe e pazakont pr shkak se
gjykatat jan unike. Ato zgjidhin konflikte duke zbatuar ligjin mbi faktet e shtjeve t veanta, n
mnyr t pavarur dhe t paanshme.
Kur ligji zbatohet mbi faktet q sillen n gjykat, do pal ka t drejtn absolute pr t pasur nj
arbitr q sht i pavarur nga palt e asaj shtjeje dhe avokatt e tyre.
Proceset gjyqsore duhet t reflektojn qllimet e gjykats, si jan drejtsia individuale n shtje
gjyqsore individuale, dukshmria e drejtsis individuale n shtjet gjyqsore individuale, sigurimi i nj
vendi gjykimi pr zgjidhjen e mosmarrveshjeve, mbrojtja e individve ndaj prdorimit arbitrar t
pushtetit qeveriss si dhe regjistrimi i statusit ligjor. shtjeve gjyqsore individuale duhet t'u jepet
vmendje individuale.
Ligji duhet t zbatohet drejt pr do shtje. Pavarsisht nga statusi ekonomik, pr t gjith duhet
t ekzistoj qasje e barabart n gjykat.
dokush q vjen n gjykat dhe para saj duhet t trajtohet me respekt, drejtsi dhe n mnyr t
barabart. Proceset gjyqsore dhe zbatimi i ligjit mbi faktet n shtjet individuale duhet t jen t
qndrueshme dhe t parashikueshme.
Gjykatat si institucione
Kur ato jan t paanshme dhe t pavarura, gjykatat meritojn besimin dhe sigurin e publikut
ndrsa peshojn nevojat pr nj rend shoqror dhe nj liri individuale n "administrimin e zakonshm t
s drejts penale dhe civile" (Federalisti 17).
Drejtsia krkon nga gjykatat, t cilat n veprimtarin e tyre t prditshme reflektojn trashgimin
e Deklarats se Pavarsis, Kushtetuts s Shteteve t Bashkuara t Ameriks, respektin e publikut, nj
zbatim vullnetar t ligjit dhe vendimeve gjyqsore n shtjet gjyqsore individuale. Gjykatat jan t
ndara nga ekzekutivi dhe legjislativi.
Por, n fund t fundit, baza kushtetuese dhe ligjore e autoritetit t tyre u dikton ndrvarsi dhe
pavarsi, jo autonomi. Menaxhert e gjykatave/kancelart (kryetart) q jan t aft kuptojn bazat
historike t pavarsis s gjyqsorit, autoritetit t gjyqsorit, konceptet e juridiksionit dhe t vendit t
zhvillimit t gjyqit si dhe t fuqis s brendshme t gjykatave.
Gjykatat n mnyr t vetndrgjegjshme mbrojn proceset e tyre t vendimmarrjes dhe ruajn
dallueshm kufijt e vet administrativ dhe politik, qoft duke ushtruar menaxhimin dhe aktivizimin e
frenuar, qoft nprmjet marr-dhnieve kundrshtuese me pushtetet e tjera.
Pr shkak se standardet e efektivitetit t gjykats artikulojn bindshm dhe hollsishm se far
duhet t prmbushin gjykatat me burimet q gjenden n to, drejtues t aft gjykatash e din se pr far
bjn fjal kto standarde dhe i marrin seriozisht ato.
Drejtsi e barabart para ligjit

Thelbi i administrimit gjyqsor t prditshm konsiston n premtimin pr nj drejtsi t barabart
prpara ligjit dhe n garancit kushtetuese t mbrojtjes s barabart dhe nj procesi ligjor t rregullt.
Gjykatat i mbrojn t gjith njerzit n mnyr t barabart, pa paragjykime apo diskriminim t ndonj
lloji. Kjo sht mbrojtja e barabart.
Administrimi gjyqsor i vrtet krkon mbrojtjen e t drejtave private prmes administrimit t
rregullt, q sht n prputhje me format, proceset dhe rregullat e parashikuara. Ky sht procesi i
rregullt. Elementet e procesit t rregullt n t drejtn penale dhe civile prfshijn njoftimin, zbulimin, t
drejtn e liris me kusht, kshillimin, proces t rregullt dhe ligjor, ballafaqimin, pyetjen e dshmitarit, t
drejtn pr t thirrur dshmitar, privilegjin kundr vetinkriminimit dhe, midis t tjerave, vendimin publik
dhe at ta japin n kohn e duhur.
Kompetencat e menaxhimit t gjykats krkojn nj kuptim t mirinformuar mbi mbrojtjen e
barabart dhe procesin e rregullt dhe historin e evolucionit t tyre nga t drejtat q iu dhan s pari nga
mbreti anglez zotrve t principatave, te t drejtat q tani u garantohen t gjith amerikanve. Sundimi i
ligjit, mbrojtja e barabart dhe nj proces i rregullt kan implikime praktike t thella. Kto implikime
Janar 2011
diktojn se qllimi i administrimit gjyqsor nuk sht as autonomia dhe as pavarsia gjyqsore, por liria,
rendi shoqror, sundimi i ligjit, mbrojtja e barabart dhe procesi i rregullt.
Prgjegjshmria
Qllimet dhe prgjegjsit e gjykatave krkojn drejtpeshim ndrmjet pavarsis dhe
prgjegjshmris se brendshme dhe t jashtme. Gjykatat nuk mund t'u shrbejn qllimeve t tyre t
qndrueshme ose prgjegjsive t tyre t vazhdueshme, nse struktura, qeverisja, veprimet, programet,
proceset dhe efektiviteti i tyre nuk t ojn n nj perceptim t merituar se gjyqsori sht i
prgjegjshm. Shfajsimi pr kontrollin mbi gjykata n lidhje me ritmin e procesit gjyqsor, shnimin dhe
raportimin e kohs s dispozitivit, zbatimin e vendimeve gjyqsore nuk sht thjesht efikasitet.
Pr me tepr, sht prgjegjsia e gjykatave pr nj prdorim t duhur t fondeve publike pr t
siguruar sundimin e ligjit, mbrojtjen e barabart dhe procesin e rregullt, drejtsin individuale n shtje
individuale dhe dukshmrin e drejtsis individuale n shtje individuale.
Menaxhert e gjykatave/kancelart (apo kryetar) themelojn, shpjegojn dhe mirmbajn
prdorimin q gjykata u bn burimeve publike. Ata u raportojn mbi veprimtarin e gjykats, gjyqsorit,
publikut dhe homologve politik t gjyqsorit. Gjyqtart dhe stafi i gjykats kuptojn dhe i shrbejn s
drejts s publikut pr nj gjyqsor t prgjegjshm, i cili me t drejt do t gzonte besimin e publikut.
Ndrvarsia dhe drejtimi

Gjykatat, pr burime, varen nga pushtetet e ekzekutivit dhe t legjislativit. Ato nuk mund fillojn
procese dhe t zgjidhin, madje edhe mosmarrveshje t thjeshta, pa bashkpunimin e t tjerve q kan
prgjegjsi n konflikt. Gjykatat mbikqyrin nj proces me pal kundrshtare pr t dal tek e vrteta dhe
drejtsia. Drejtuesit e gjykats qndrojn mbi konfliktet, ndrsa u duhet t menaxhojn aktivisht shtjet
gjyqsore, t punojn pr t prmirsuar sistemin e drejtsis dhe efektivitetin e gjykats dhe t
ndrtojn besimin e publikut. Komunikimi dhe ndrhyrja e gjyqsorit jan subjekte t prgjegjshmris
qeverisse dhe publike, por gjyqsori nuk duhet t jete kurr i nnshtruar. Zri i tij duhet t jet i fort
dhe i qndrueshm, por, gjithashtu, modest dhe i matur. Gjyqsori duhet t'u prij rrugn sistemeve t s
drejts penale, civile dhe familjare.
Gjykatat e prparuara kan drejtues q, jo vetm i din se cilat jan qllimet e qndrueshme dhe
prgjegjsit e vazhdueshme, por edhe i vn ato n zbatim. Duke vepruar sipas vlerave t
qndrueshme, jan marr parasysh rreziqe n interes t drejtsis dhe t gjykatave si institucione.
Drejtuesit efektiv ndihen mir edhe me paqartsin e gjrave prreth tyre edhe me prgjegjsin e tyre
t konfirmuar pr t drejtuar. Kur mungon drejtimi, gjykatat nuk mund t ndrtojn dhe t mirmbajn
marrdhnie t prcaktuara qart. N t njjtn mnyr, drejtimi e on gjykatn n ndrtimin dhe n
mbrojtjen e autoritetit gjyqsor. Autoriteti krkon kuptim dhe komunikim efikas t qllimit t duhur q
fshihet pas t drejtave t veanta gjyqsore, pags dhe pozits, proceseve ligjore dhe administrative,
programeve, zyrave dhe veprimtarive.
Duke u nisur nga fjalt e Hamiltonit, "gjyqsori nuk ka as FORC, as VULLNET, por thjesht GJYKIM"
(Federalisti 78), administrimi i gjyqsorit sht nj thirrje e lart. Drejtuesit e gjykats, me pasionin e
tyre pr drejtsin dhe pr gjykatat si institucione, motivojn t tjert dhe u japin krenari rutins dhe
prgjegjsive t prditshme. Ata krkojn integritet dhe zbatimin e Kodit t etiks. Ata e din se
integriteti i gjykats duhet t jet i panjollosur.
Zgjidhja e konflikteve n gjykat1

Procesi Civil n Gjykat
Procesi gjyqsor civil zhvillohet n prputhje me rregullat e prcaktuara n Kodin e Procedurs
Civile. Ai fillon n baz t investimit q i bhet Gjykats nga nj person fizik ose juridik. T investosh
Gjykatn do t thot t'i drejtohesh asaj me nj krkes e cila quhet padi dhe me t ciln krkon mbrojtjen
e nj t drejte ose interesi t ligjshm, i cili sht shkelur ose cenuar nga persona t tjer. Personi q i
drejtohet Gjykats quhet padits. Personi i cili ka shkelur ose cenuar t drejtn e pretenduar quhet i
paditur.
Gjykata, pasi njihet me padin, kontrollon legjitimitetin e palve. T kontrollosh legjitimitetin e
palve do t thot q t verifikosh nse padia sht ngritur nga personi t cilit i prket e drejta dhe nse
sht ngritur ndaj atij q ka cenuar apo shkelur t drejtn.
Marr nga procedurat gjyqsore t Republiks s Shqipris

Janar 2011
Pas kalimit t ksaj faze, gjyqtari bn prpjekje pr zgjidhjen e shtjes me pajtim. Kjo do t
thot q ai i fton palt t bisedojn pr t arritur nj marrveshje e cila do t zgjidhte shtjen, duke
knaqur t dyja palt dhe duke shmangur procedurat e mtejshme gjyqsore. N rast se kjo gj arrihet,
marrveshja e pajtimit pasqyrohet n procesverbalin e seancs, i cili nnshkruhet nga palt dhe nga
gjyqtari. Mbas ksaj gjyqtari jep vendim pr miratimin e pajtimit.
N rast se shtja nuk arrihet t zgjidhet me pajtim, ather gjykata i fton palt t paraqesin
pretendimet e tyre rreth shtjes n gjykim. N seanc gjyqsore mbahet procesverbal n t cilin
pasqyrohen shpjegimet e palve, provat q merren si dhe vendimet dhe urdhrat q shpall Gjykata.
Kryetari i seancs gjyqsore drejton hetimin gjyqsor dhe bisedimet e palve n prputhje me rregullat e
prcaktuara n Kodin e Procedurs Civile. Kur ndonj nga palt bn vrejtje ndaj veprimeve t kryetarit
ose t ndonjrit nga antart e trupit gjykues, duke pretenduar se u kufizohen ose u shkelen t drejtat e
tyre kto duhet t pasqyrohen n procesverbal.
Gjat zhvillimit t procesit gjyqsor civil Gjykata me vendim lejon palt t provojn faktet mbi t
cilat i bazojn krkimet dhe pretendimet e tyre, duke paraqitur n Gjykat vetm ato prova q jan t
domosdoshme dhe q kan lidhje me shtjen n gjykim. N Kodin e Procedurs Civile njihen kto lloje
provash: dshmitart, shkresat, filmat fotografike kinematografike dhe regjistrime t tjera, pohimet e
palve, kqyrja e personave, sendeve dhe kqyrja n vend, eksperimenti. N rast se nj prov rrezikon t
zhduket gjykata merr vendim pr sigurimin e saj. N shtje pr t cilat krkohen njohuri t posame n
fushn e shkencs tekniks e n fusha t tjera, gjykata vet ose me krkesn e palve cakton ekspert.
Gjykata pasi dgjon palt dhe provat e paraqitura nga ato si dhe pasi shqyrton shtjen n trsi merr
vendim me t cilin e pranon trsisht apo pjesrisht padin si t bazuar n prova e n ligj ose vendos
rrzimin e saj si t pabazuar n prova ose n ligj.
Ndaj vendimit t Gjykats palt kan t drejt t bjn ankim n Gjykatn e Apelit. Gjykata e
Apelit gjat shqyrtimit t shtjes mban parasysh, pr aq sa jan t zbatueshme, dispozitat mbi
procedurn e gjykimit n shkall t par t parashikuara n Kodin e Procedurs civile. Me krkesn e
palve ose edhe kryesisht Gjykata e Apelit mund t prsrit trsisht apo pjesrisht hetimin gjyqsor. N
shqyrtimin gjyqsor mund t lexohen aktet e gjykimit t shkalls s par. Gjykata e Apelit ka t drejt t
marr edhe prova t reja.
Gjykata e Apelit pasi shqyrton shtjen vendos:
1. Lnien n fuqi t vendimit t gjykats s shkalls s par
2. Ndryshimin e vendimit
3. Prishjen e vendimit dhe pushimin e shtjes
4. Prishjen e vendimit dhe drgimin e shtjes pr rigjykim n Gjykatn e rrethit n rastet e
parashikuara n kt kod.
Procesi penal n Gjykat

Procesi gjyqsor penal fillon n baz t depozitimit n Gjykat t krkess s prokurorit ose t
dmtuarit akuzues. Kryetari i trupit gjykues i ngarkuar pr gjykimin e shtjes, brenda 10 ditve nga
depozitimi i krkess, cakton datn e seancs gjyqsore. Data e seancs i njoftohet prokurorit, t
pandehurit, mbrojtsit, t dmtuarit, palve private dhe prfaqsuesve t tyre t paktn 10 dit para
dats s caktuar pr gjykim. Kur jan kushtet e parashikuara n ligj prokurori mund t krkoj gjykimin e
drejtprdrejt kurse i pandehuri gjykimin e shkurtuar, n kto raste zbatohen rregullat e caktuara n
Kodin e Procedurs Penale pr gjykimet e posame. Deri n datn e caktuar pr gjykim palt mbrojtsit
dhe prfaqsuesit e tyre kan t drejt t shikojn sendet e sekuestruara t shqyrtojn n sekretari aktet
dhe dokumentet e mbledhura n fashikullin pr shqyrtimin gjyqsor si dhe t nxjerrin kopje t tyre.
Pr rastet q krkohet sigurimi i provs kryetari me krkesn e palve urdhron marrjen e
provave t cilat m von rrezikohen t mos merren duke respektuar rregullat e parashikuara pr
shqyrtimin gjyqsor. Palt q krkojn pyetjen e dshmitarve dhe t ekspertve duhet t depozitojn n
sekretarin e Gjykats, t paktn pes dit para dats s caktuar pr gjykim, listn e tyre. N rastin e
veprave q ndiqen me krkesn e t dmtuarit akuzues Gjykata thrret t dmtuarin dhe at kundr t
cilit sht br krkesa pr gjykim dhe u propozon zgjidhjen e shtjes me pajtim, n rast se i dmtuari e
trheq krkesn dhe ai q akuzohet e pranon trheqjen Gjykata vendos pushimin e shtjes n t kundrt
ajo cakton datn e seancs dhe u bn t njohur atyre se mund t ndihmohen nga nj mbrojts. Seanca
gjyqsore sht publike prndryshe quhet e pavlefshme, por Gjykata mund t vendos q shqyrtimi
gjyqsor ose disa veprime t tij t zhvillohen me dyer t mbyllura kur ndodhet para njrit nga rastet e
parashikuara n Kodin e Procedurs Penale.
Drejtimi i seancs bhet nga kryetari, urdhrat e tij pr ruajtjen e rendit e t qetsis jan t
detyrueshme pr palt e pjesmarrsit dhe t zbatueshme nga organet e rendit. Kur shqyrtimi gjyqsor
nuk mund t prfundohet n nj seanc gjyqsore Gjykata vendos q t vazhdoj ditn e m pasme t
puns, por Gjykata mund t ndrpres shqyrtimin gjyqsor vetm pr arsye t veanta deri n 15 dit.
Janar 2011
Hetimi gjyqsor fillon me marrjen e provave t krkuara nga prokurori ose i dmtuari akuzues dhe
vazhdon me marrjen e atyre q krkohen nga i pandehuri mbrojtsi dhe palt e tjera. Pas marrjes s
provave, prokurori mbrojtsi i t pandehurit dhe prfaqsuesit e palve t tjera formulojn dhe
parashtrojn konkluzionet prkatse. Prokurori, mbrojtsit dhe prfaqsuesit e palve mund t bjn
replik. Diskutimi prfundimtar nuk mund t ndrpritet pr t marr prova t reja prvese kur Gjykata e
mon t domosdoshme . Pas diskutimit prfundimtar Gjykata trhiqet pr marrjen e vendimit i cili mund
t jet vendim pr pushimin e shtjes, vendim pafajsie, vendim dnimi pr t pandehurin.
Kundr vendimit t Gjykats s shkalls s par palt mund t bjn ankim n Gjykatn e Apelit.
Gjykata e Apelit e shqyrton shtjen n trsi dhe nuk kufizohet vetm me shkaqet e paraqitura n
ankim. Kryetari i kolegjit t Gjykats s Apelit urdhron thirrjen e t pandehurit, paditsit civil dhe t
paditurit civil si dhe t mbrojtsve e t prfaqsuesve t tyre. Afati i paraqitjes s tyre nuk mund t jet
m i vogl s dhjet dit. Gjykata e Apelit mund t vendos marrjen e provave t reja ose prsritjen
trsisht apo pjesrisht t shqyrtimit gjyqsor ajo vendos prsritjen e shqyrtimit gjyqsor kur vrtetohet
se i pandehuri nuk ka marr pjes n shkall t par sepse nuk ka marr dijeni ose nuk ka mundur t
paraqitet pr shkaqe ligjore.
Gjykata e Apelit pasi shqyrton shtjen vendos:
1. Lnien n fuqi t vendimit
4. Prishjen e vendimit dhe kthimin e akteve Gjykats s shkalls s par
Kundr vendimit t Gjykats s Apelit palt kan t drejt t bjn ankim n Gjykatn e Lart. Gjykata e
Lart e shqyrton shtjen brenda kufijve t shkaqeve t ngritura por pr shtje ligjore q duhet t shihen
kryesisht nga Gjykata n do gjendje e shkall t procesit t cilat nuk jan par, Gjykata e Lart ka t
drejt t vendos. Gjat gjykimit t shtjes n Gjykat t Lart zbatohen t gjitha normat q lidhen me
publicitetin rregullin e seancs dhe me drejtimin e diskutimit si n Gjykatn e shkalls s par pr aq sa
jan t zbatueshme.
Pas shqyrtimit t shtjes Gjykata e Lart vendos:
1. Lnien n fuqi t vendimit ndaj t cilit sht br rekurs
2. Ndryshimin e vendimit pr cilsimin ligjor t veprs pr llojin dhe masn e dnimit pr pasojat
civile t veprs penale
3. Prishjen e vendimit dhe zgjidhjen e shtjes pa e kthyer pr rishqyrtim
4. Prishjen e vendimit dhe kthimin e akteve pr rishqyrtim
T drejtat e qytetarve n Gjykat

T drejtat e qytetarve n Gjykat jan t prcaktuara n Kodin e Procedurs Civile dhe n Kodin e
Procedurs Penale.
N procesin gjyqsor civil, e drejta themelore sht e drejta pr t'iu drejtuar Gjykats me padi. Me
ann e padis krkohet njohja e nj t drejte ose mbrojtja e nj t drejte q sht mohuar ose cenuar
nga nj person tjetr.
Palt n nj proces gjyqsor civil kan t drejtn pr t krkuar prjashtimin e njrit ose t t gjith
antarve t trupit gjykues, n rastet kur ata kan interes n shtjen q shqyrtohet ose pr
mosmarrveshje t tjera q kan lidhje me shtjen n gjykim; kur gjyqtari ose bashkshorti i tij sht i
afrm i njrs prej palve n proces; kur gjyqtari paraprakisht ka dhn kshilla ose ka shfaqur mendim
pr shtjen n gjykim si dhe pr do lloj arsye tjetr e cila krijon bindjen se gjyqtari nuk do t jet i
paanshm.
do person ka t drejt t ndrhyj n gjykimin q sht duke u zhvilluar midis personave t tjer,
n rast se ai pretendon pr vete t drejtn ose sendin pr t cilin zhvillohet gjykimi. Po ashtu ai mund t
ndrhyj edhe kur ka interes pr t mbshtetur njrn ose tjetrn pal me t ciln bashkohet n gjykim.
Secila prej palve n gjykimin civil ka t drejt t thrras pr t marr pjes n gjykimin e
shtjes, personin q mendon se e ka t prbashkt shtjen ose nga i cili mund t krkohet nj garanci
q lidhet me prfundimin e shtjes.
Secila nga palt n proces ka t drejt t'i krkoj Gjykats q t urdhroj paln tjetr ose nj
person t tret q nuk merr pjes n shtje q t paraqes n gjykim nj dokument ose send i cili
konsiderohet i nevojshm pr zgjidhjen e shtjes dhe q nuk mund t sigurohet nga pala q bn
pretendimin.
Paditsi ka t drejt q n do faz t gjykimit t heq dor nga gjykimi i padis. N kt rast
Gjykata vendos pushimin e gjykimit t shtjes.
Paditsi ka t drejtn q t'i krkoj Gjykats marrjen e masave pr sigurimin e padis n ato raste kur ka
arsye t bazuara pr t dyshuar se ekzekutimi i vendimit do t bhet i pamundur ose i vshtir.
Janar 2011
Po ashtu, secila nga palt ka t drejt t'i krkoj Gjykats t marr masa pr sigurimin e nj prove
e cila rrezikon t zhduket ose marrja e s cils n t ardhmen mund t bhet e pamundur ose e vshtir.
Kjo n rastet kur prova ka rndsi themelore pr zgjidhjen e shtjes.
Palt n gjykimin civil kan t drejt t paraqesin provat t cilat provojn pretendimet prkatse.
Ktu prfshihet: thirrja e dshmitarve, paraqitja e provave shkresore etj.
Personat q nuk din gjuhn shqipe kan t drejt t prdorin n gjykim gjuhn e tyre dhe t
njihen me provat dhe me gjith zhvillimin e gjykimit nprmjet prkthyesit.
do qytetar ka t drejt t marr pjes n nj proces gjyqsor civil, me prjashtim t rasteve kur
Gjykata vendos q gjykimi t bhet me dyer t mbyllura pr shkak t ruajtjes s nj sekreti shtetror dhe
rendit publik; prmendjes s rrethanave t jets intime t pjesmarrsve n gjykim apo t ruajtjes s
sekretit tregtar apo shpikjeve.
Nj e drejt tjetr themelore e pjesmarrsve n gjykim sht e drejta pr t'u ankuar ndaj
vendimeve dhe urdhrave t Gjykats.
Ankimi ndaj nj vendimi gjyqsor

T gjitha vendimet e dhna nga Gjykatat e Rretheve Gjyqsore, mund t ankimohen n Gjykatn e
Apelit, me prjashtim t rasteve kur ankimi prjashtohet nga ligji. Vendimet gjyqsore jan objekt
shqyrtimi vetm mbi bazn e ankimeve kundr tyre sipas prcaktimeve n Kodet e Procedurave ose n
ligje t veanta. Pra, vendimet e Gjykatave t Rretheve jan vendime t shkalls s par. Ato mund t
ekzekutohen vetm kur marrin form t prer. N Kodet e Procedurave (Penale e Civile) prcaktohen
qart s kur marrin form t prer dhe cilat jan mjetet e ankimit, afatet e ankimit, kur paraqiten ankimet
dhe mnyrn e gjykimit t tyre.
Ankimi kundr nj vendimi civil - N fushn, civile kundr vendimeve t Gjykatave jan
parashikuar disa mjete ligjore mbrojtjeje. Ato jan:
Ankimi n Gjykatn e Apelit

Rekursi n Gjykatn e Lart
Krkesa pr rishikim
Afati i rishikimit n Gjykatn e Apelit kundr vendimeve prfundimtare t Gjykats s Rrethit sht 15
dit, kurse afati pr t br rekurs n Gjykatn e Lart kundr vendimeve t Gjykats s Apelit sht 30
dit. Kto afate jan t prera dhe fillojn nga dita e nesrme e shpalljes s vendimit prfundimtar. Kur
shtja sht gjykuar dhe nga Gjykata e Rrethit dhe nga Gjykata e Apelit n munges t njrs pal, ky
akt fillon nga dita e njoftimit t vendimit.
Krkesa pr rishikim mund t paraqitet brenda 30 ditve nga dita q pala ka marr dijeni pr shkakun e
rishikimit, por n do rast jo m von se nj vit nga data q ka lindur shkaku i rishikimit. N nenin 496 t
Kodit t Procedurs Civile parashikohet q afati prej 30 ditsh t krkess pr rishikim, n disa raste fillon
nga dita q vendimi ka marr form t prer. Kto raste jan:
Kur vrtetohet se thniet e dshmitarve apo mendimet e ekspertve mbi t cilat sht bazuar
vendimi, kan qen t rreme;
Kur palt ose prfaqsuesit e tyre, apo ndonj antar i trupit gjykues ka marr pjes n gjykimin
e shtjes, kan kryer vepra t dnueshme penalisht, t cilt kan ndikuar n dhnien e vendimit;
Kur vrtetohet se vendimi i dhn sht bazuar n dokumente t falsifikuar.
Megjithat, ankimi n Gjykatn e Apelit, rekursi n Gjykatn e Lart dhe krkesa pr rishikimin, nuk
mund t bhen pasi ka kaluar nj vit nga shpallja e vendimit. Kjo dispozit (neni 445 i Kodit t Procedurs
Civile "Prekluziviteti i ankimimit) nuk zbatohet kur pala n munges vrteton se nuk ka qen n dijeni t
procesit gjyqsor pr shkak t pavlefshmris s njoftimeve".
Ankimi kundr nj vendimi penal - N shtjet penale mjetet e ankimimit jan: apeli, rekursi
n Gjykatn e Lart dhe krkesa pr rishikim.
Afati pr t br ankim n Gjykatn e Apelit sht 10 dit duke filluar nga e nesrmja e shpalljes s
vendimit ose njoftimit t vendimit. Ankim mund t bj prokurori, i dmtuari akuzues, i pandehuri si dhe
paditsi civil dhe i padituri civil.
Ankimi paraqitet n sekretarin e Gjykats q ka dhn vendimin e ankimuar, ose mund t paraqitet
edhe n Gjykatn kur ka vendbanimin pala e interesuar. N kto raste, akti drgohet menjher n
sekretarin e Gjykats q ka dhn vendimin. Gjithashtu ankimi mund t drgohet edhe me post
Janar 2011
rekomande n sekretarin e Gjykats q ka dhn vendimin. Akti i ankimit u njoftohet prokurorit, t

pandehurit dhe palve private, nga sekretaria e Gjykats q ka dhn vendimin.
Rekursi n Gjykatn e Lart duhet t paraqitet me shkrim brenda 30 ditve nga dita q vendimi ka
marr formn e prer. Mund t bhet rekurs i drejtprdrejt n Gjykatn e Lart vetm kundr vendimeve
dhe urdhrave t Gjykats, me t cilat disponohet mbi lirit personale, ose q krijojn mosmarrveshje
juridiksioni e kompetence, si dhe rastet e veanta t parashikuara me ligj.
Krkesa pr rishikim, s bashku me dokumentet eventuale paraqitet n sekretarin e Gjykats s
rrethit q ka dhn vendimin. Gjat gjykimit t rishikimit, respektohen dispozitat e gjykimit t shkalls s
par brenda kufijve t shkaqeve t parashtruara n krkesn e rishikimit. Vendimi merret sipas
dispozitave pr marrjen e vendimit nga Gjykata e shkalls s par. Vendimi i dhn n gjykimin e
rishikimit mund t ankimohet n Gjykatn e Apelit.
N ndryshim nga shtjet civile pr t cilat krkesa pr rishikim paraqitet prpara Gjykats s Lart,
sipas shtesave dhe ndryshimeve q iu bn Kodit t Procedurs Civile me ligjin nr. 8822 dat 17.5.2002 "
Pr disa shtesa dhe ndryshime n ligjin nr. 8116 dat 29.3.1996 " Kodi i Procedurs Civile i Republiks s
Shqipris", n shtjet penale si tham m lart krkesa pr rishikim paraqitet n Gjykatn e rrethit q
ka dhn vendimin dhe shqyrtohet nga Gjykata e Rrethit, sipas neneve 449 deri 461 t Kodit t
Procedurs Penale.
Ankimi n Gjykatn e Apelit

Ankimi i shtjeve Civile - Ankimi ndaj nj vendimi civil t dhn nga Gjykata e Rrethit
paraqitet pran ksaj Gjykate. Ai duhet t nnshkruhet nga vet pala, avokati ose prfaqsuesi i pajisur
me prokur dhe n t duhet t tregohen:
Palt ndrgjyqsore,
Vendimi kundr t cilit bhet ankimi,
Shkaqet pr t cilat bhet ankimi
far krkohet me ankimin
Bashk me ankimin duhet t paraqiten kopje t tij dhe t dokumenteve t tjera (kur ka t tilla) n
numr aq sa jan personat q marrin pjes n shtje si pal, si dhe prokura kur ankimi paraqitet nga
avokati ose prfaqsuesi i pals.
N rast se ankimi nuk plotson kushtet e msiprme, Gjykata njofton paln q t ndreq t metat brenda
5 ditve, n t kundrt ankimi kthehet. Gjykata q ka dhn vendimin nuk pranon ankimin kur:
sht paraqitur jasht afatit t parashikuar n ligj,
Nuk ndreqen t metat brenda afatit t caktuar,
sht br kundr nj vendimi ndaj t cilit nuk lejohet ankim,
sht hequr dor nga ankimi
Mospranimi i ankimit mund t deklarohet n do shkall gjykimi. Kundr vendimit pr kthimin e
ankimit mund t bhet ankim i veant brenda 5 ditve nga dhnia e vendimit. Ankimi pranohet mbasi
konstatohet se ai sht paraqitur brenda afatit 5 ditor dhe sipas rregullave t parashikuara nga Kodi i
Procedurs Civile. Administrata e Gjykats s Rrethit pranon ankimin dhe shnon n t datn e paraqitjes.
Prve ksaj shnim lihet edhe n Regjistrin themeltar dhe n Regjistrin e vendimeve, pr t treguar s
pr kt vendim pala e interesuar (paditsi ose i padituri) kan paraqitur ankimin dhe duke qen para nj
fakti t till, mnjanohet ndonj gabim q mund t bhet duke vn shnim mbi kopjen e vendimit se ai
ka marr form t prer, gj q do t sillte ngatrresa, sepse pala e interesuar mund t krkonte
ekzekutimin e ktij vendimi.
Kur palt kan humbur t drejtn e ankimit pr shkaqe t arsyeshme, mund t paraqesin ankes
pr rivendosje n afat. Krkesa paraqitet n gjykatn q ka dhn vendimin. Kur palt nuk jan dakord
me vendimin e veant q jep gjykata pr pranimin ose jo t krkess pr rivendosje n afat, ata mund t
bjn ankim brenda 5 ditve nga e nesrmja e shpalljes s vendimit.
Kur ankimi sht br brenda afatit dhe sipas rregullave q prmendm m lart, administrata e
Gjykats s rrethit merr masat q ankimi t'u komunikohet palve t interesuara pjesmarrse n gjykim.
Ankimi shoqrohet edhe me nj dftes komunikimi, e cila mbasi firmoset nga marrsi i kopjes s ankimit,
i kthehet prsri Gjykats pr t provuar se ankimi iu dorzua pals tjetr. Kodi i Procedurs Civile n
nenet 130, 131, 132,133 etj, parashikon deri n hollsi se si do t veprohet me komunikimet e tjera n
rastet kur refuzohet t merret n dorzim ankimi, ose kur nuk gjendet pala q duhet t'i jepet ankimi, ose
kur nuk ka vendbanim t njohur etj.
Gjykata e Rrethit mbasi bindet se dftesa e komunikimit t ankimit sht e rregullt dhe e firmosur
nga marrsi (pala e interesuar), ose pr komunikimin sht vepruar n nj nga mnyrat e parashikuara
nga nenet 130, 131, 132, 133 e vijues t Kodit t Procedurs Civile, me shkres prcjellse, duke futur n
dosje edhe dftesn e komunikimit, e nis dosjen n Gjykatn e Apelit.
N ligjin Nr. 8436, dat 28.12.1998 "Pr Organizimin e Pushtetit Gjyqsor n Republikn e
Shqipris" sht parashikuar q ndarja e shtjeve gjyqsore midis gjyqtarve n t gjitha hallkat e
sistemit gjyqsor bhet me short. Pra ashtu si n Gjykatn e Rrethit, edhe n Gjykatn e Apelit (si dhe n
Janar 2011
Gjykatn e Lart) dosjet do t ndahen midis gjyqtarve me short. Mbasi dosja studiohet nga gjyqtari
prkats, caktohet data e gjykimit.
Njoftimi pr datn dhe orn e gjykimit bhet nga Gjykata e Apelit duke e afishuar kt njoftim tek
stendat e lajmrimeve q jan n hyrje t Gjykats s Apelit. Kjo shpallje bhet edhe n stendat e
lajmrimeve t Gjykatave prkatse t rrethit (para asaj Gjykate rrethi q ka dhn vendimin). Ky njoftim
duhet t bhet jo m von se 10 dit prpara shqyrtimit t shtjes.
Kur Gjykata e Apelit shqyrton shtje q jan n gjykim, ose e ka mbajtur shtjen pr ta gjykuar
vet si Gjykat Fakti, ose kur lind nevoja q shtja t gjykohet para afatit 10 ditor, t prmendur m
lart, njoftimi n kto raste nuk bhet me shpallje tek stendat e lajmrimeve, por njoftimi pr datn e orn
e gjykimit u bhet drejtprdrejt palve, prfaqsuesve ose mbrojtsve t tyre.
Mosparaqitja e palve pr t cilat njoftimi sht br me shpallje nuk pengon shqyrtimin e shtjes,
me prjashtim t rastit kur pala e interesuar ka njoftuar shkaqe t arsyeshme pr mungesn. Gjithashtu
Gjykata e Apelit nuk mund t shqyrtoj shtjen n munges t palve kur dgjimi i tyre sht nj nga
detyrat q i sht vn nga Gjykata e Lart gjat rigjykimit n Gjykatn e Apelit. Po ashtu shtja nuk
mund t gjykohet n munges t palve, kur njoftimet pr thirrjen e tyre nuk kan qen t rregullta.
N Gjykatn e Apelit shtjet shqyrtohen n mnyr kolegjiale. Kjo Gjykat gjykon me trup gjykues t
prbr nga tre gjyqtar. Pasi shqyrtohen shtjet (kur ato jan shtje civile), Gjykata e Apelit mund t
vendos:
1. Lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s shkalls s par,
2. Ndryshimin e vendimit,
4. Prishjen e vendimit dhe drgimin e shtjes pr rigjykim n Gjykatn e Rrethit, n rastet e
parashikuara nga neni 467 i Kodit t Procedurs Civile, ka do t thot ndrmjet t tjerash se:
Gjykata e shkalls s par ka shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencn,
Nuk ka qen n rregull prbrja e trupit gjykues, apo vendimi nuk sht nnshkruar nga
gjyqtart,
shtja sht gjykuar n munges pa patur dijeni palt pr datn e gjykimit,
Kur mungojn ose jan t pavlefshme padia, procesverbali gjyqsor, ankimi si dhe do dokument
tjetr q ka ndikuar n dhnien e vendimit,
Nuk sht formuar drejt ndrgjyqsia.
Ankimi i shtjeve Penale - M lart kemi folur pr ankimin n Gjykatn e Apelit t shtjeve
civile. Ligji parashikon rregulla precize pr formn e ankimit, kush mund t bj ankim, vendin e
paraqitjes dhe afatin e ankimit, kujt i komunikohet ankimi etj. edhe n procesin penal. Gjykata e Apelit
mbasi shqyrton ankimin n nj shtje penale mund t vendos:
1. Lnien n fuqi t vendimit
3. Prishjen e vendimit dhe pushimin e shtjes kur jan raste qe nuk lejojn fillimin ose vazhdimin e
procedimit ose kur nuk vrtetohet fajsia e t pandehurit.
4. Prishjen e vendimit dhe kthimin e akteve Gjykats s shkalls s par kur nuk jan respektuar
dispozitat q lidhen me kushtet pr t qen gjyqtar n shtjen konkrete, me ushtrimin e ndjekjes
penale nga prokurori dhe pjesmarrjen e tij n procedim me pjesmarrjen e prfaqsuesit t t
dmtuarit akuzues dhe t mbrojtsit t t pandehurit, si dhe n do rast kur n dispozita t
veanta sht parashikuar pavlefshmria e vendimit.
Janar 2011
Kosova- sistemi i drejtsis s saj
Historiku i zhvillimit t drejtsis n Kosov2

Historia e shkurtr e Kosovs
Kosova
pr gjysmn e kohs gjat shekullit t njzet, ka qen si krahin n kuadr t
Republiks Socialiste Federative t Jugosllavis [m tutje n tekst RSFJ] e cila ishte krijuar n vitin
1944, pas prfundimit t Lufts II Botrore.
Kushtetuta Federative e vitit 1974 i ka dhn fuqi t konsiderueshme njsive federale t
Jugosllavis, duke shkaktuar decentralizimin n vend.
Gjat gjith ksaj periudhe Kosova ishte e banuar me shumic shqiptare etnike.
Prej vitit 1989, autonomia e Kosovs ishte cunguar rnd, duke iu marr nga Serbia kompetencat
mbi policin, gjykatat, mbrojtjen civile, por edhe ato mbi politikn ekonomike, sociale dhe t arsimit. Deri
n fillimin e lufts n Kosovn e kontrolluar nga Serbia, gjat viteve 1997-98, m shum se 90% t
banorve q ishin shqiptar etnik, jetonin n gjendje t jashtzakonshme.
Pas nj lufte dinjitoze dhe t efektshme t UK-s ndaj forcave jugosllave (serbe) dhe periudhave
t negociatave n nivel ndrkombtar, n muajin mars 1999 NATO-ja kishte filluar luftn ajrore kundr
Jugosllavis. Pas lufts 78-ditsh, forcat jugosllave ishin zmbrapsur nga Kosova. Pastaj, Kosova u vu nn
kontrollin e Kombeve te Bashkuara.
Kshtu,q nga mbarimi i lufts n qershor t vitit 1999 e deri m 17 shkurt 2008 Kosova drejtohej
nga administrata civile ndrkombtare (m tutje n tekst UNMIK-u) dhe prania ushtarake (m tutje n
tekst KFOR) e cila e ka t vazhduar mandatin edhe pas shpalljes s pavarsis, bazuar sipas
autorizimeve nga paragrafi 5 i Rezoluts s Kshillit t Sigurimit nr. 1244 ajo ishte nn protektoratin e KB.
Prania ndrkombtare civile[UNMIK]udhhiqej nga Prfaqsuesi Special i Sekretarit t
Prgjithshm t KB [PSSP], i cili e udhhiqte Kosovn n pajtim me Rezolutn 1244 dhe Rregulloren e
UNMIK-ut 2001/9 (15 maj 2001) mbi Kornizn Kushtetuese pr Vetqeverisje t Prkohshme n Kosov.
UNMIK i ushtronte disa autorizime deri n zgjidhjen e statusit t Kosovs: funksionet e policis, mbrojtjes,
punve t jashtme dhe aspekte t caktuara t drejtsis.
M 17 shkurt t vitit 2008 Kosova ka shpallur pavarsin
e saj dhe njihet si
Republik
parlamentare, Pavarsia e Kosovs pr nj periudh 3-5 vjeare do t ket nj mbikqyrje t leht
ndrkombtare e udhhequr nga misioni i bashkimit evropian EULEX n fushn e siguris dhe sundimit t
ligjit si dhe me nj mbikqyrje nga prfaqsuesi i BE-s n Kosov (ICO) t zbatimit t Propozimit
Gjithprfshirs pr Kosov t Marti Ahtisari.
ICO dhe EULEX n Kosov jan me ftes t Organeve shtetrore t Kosovs.
KFOR-i vepron nn strukturn unike komanduese t kontrollit ushtarak dhe angazhohet, n mes
tjerash, edhe me qllim t ndrprerjes s qndrueshme t armiqsive, t ofroj mjedis t sigurt pr t
gjith njerzit e Kosovs, t lehtsoj kthimin e sigurt t personave t zhvendosur dhe refugjatve si dhe
t bj prgatitjen e FSK-s deri n operacionalizimin e pot t saj.
KFOR-i edhe pas shpalljes s pavarsis s Kosovs mbetet dhe vepron n Kosov n baz t
rezoluts 1244 te OKB-s.
KFOR-i dhe personeli i tij ndrkombtar nuk i nnshtrohet autoritetit t organeve shtetrore t
Kosovs dhe gzon imunitet nga gjykatat e Kosovs.
Konteksti ligjor
Kosova e ka t njjtn tradit juridike si ajo e ish-RSFJ-s, prfshir ktu edhe ndikimin e fuqishm
t cilin e ka ln prapa Perandoria e Austro-Hungaris. Si Krahin autonome n RSFJ, Kosova ka ndar
kodet e procedurs penale dhe civile me krahinat tjera t RSFJ-s, por e ka pasur kodin e vet penal (t
prmirsuar me disa dispozita federative).
Si ishte e zakonshme n sistemet tjera socialiste, ndikimi n gjyqsi i degs s ekzekutivit dhe
partis ishte i zakonshm.
Me rrnimin e sistemit kosovar t drejtsis, praktikisht t gjith gjyqtart dhe prokurort shqiptar
ishin shkarkuar nga detyra. Pas ksaj, derisa nj pjes e tyre kishin filluar t punojn si avokat privat
pran gjykatave t instrumentalizuara, shum t tjer ishin detyruar ta braktisin trsisht profesionin, pa
2
Marr nga, www.oak-ks.org (Oda e Avokatve t Kosovs)

10
Janar 2011
shrbyer fare gjat nj dekade t tre. Kshtu, t gjith ktyre profesionistve t judikaturs q i kishte
Kosova e paslufts u mungonte prvoja m e re gjyqsore. Pr m tepr, prvoja nga sistemi i
mparshm socialist shrbente si nj prgatitje e dobt pr punn n sistemin e ri demokratik. Pak prej
tyre kishin njohuri t drejtprdrejt mbi standardet ligjore moderne, demokratike dhe ndrkombtare pr
t drejtat e njeriut.
Kur bashksia ndrkombtare, n muajt e par pas vendosjes s prezencs s vet n Kosov, mori
hapat pr ngritjen e sistemit t drejtsis, gjendja ishte pothuajse e pashpres: pa objekte e
infrastruktur, pa inventar, me munges edhe t letrs, pa njerz. N Kosovn e dal nga nj gjendje e
rnd represioni, dhune sistematike dhe plagve t lufts, gjasat pr riparimin e besimit t komunitetit n
drejtsi, pothuajse nuk dukeshin fare n horizont. Alternativa sikur nuk kishte: u ngrit sistemi i
mparshm i drejtsis prkundr rrethanave t ndryshuara shoqrore, ekonomike e politike.
Prandaj, sistemi i natyrs krejt socialiste, i cili i kishte shrbyer drejtsis s kufizuar kosovare deri
n vitet 1989, shum shpejt edhe n praktik u tregua joadekuat pr rrethanat plotsisht t ndryshuara,
n t cilat, n mnyr t panatyrshme, po rikthehej. E tr kjo krijoi gjendjen kur Kosovs me tepr se
do gj tjetr po i mungonte drejtsia.
Pas nj situate t brisht, prparimin e prekshm sikur e shnoi aprovimi i dy ligjeve bazike pr
fushn e drejtsis penale: Kodit e prkohshm t Procedurs Penale dhe Kodit e prkohshm Penal.
Duhet pranuar q n situatn e zhvillimeve t paslufts kjo paraqet zhvillim me rndsi pr
legjislacionin kosovar. Pothuajse t gjith vrojtuesit objektiv pajtohen se legjislacioni i ri penal paraqet nj
prmbledhje t mir t standardeve ndrkombtare pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive e njeriut.
Shum analiza krahasuese tregojn nj aplikim tejet t gjer t ktyre standardeve,madje m t gjer se
n shum prej vendeve me sisteme te zhvilluara juridike.
Prkundr ktyre, sigurisht se kjo struktur e ligjeve nuk ishte e prsosur dhe pa zbrazsi.
Pas shpalljes s pavarsis s Kosovs legjislacioni i tanishm u plotsua dhe u shtua me ligjet nga
Pakoja e Ahtisarit t aprovuara me procedur t prshpejtuar. N kt drejtim edhe kodi i prkohshm i
procedurs penale dhe kodi i prkohshm penal i Kosovs u ndryshuan n disa nene me ligje t veanta
t aprovuara nga Kuvendi i Kosovs dhe tani quhen Kodi i Procedurs Penale i Kosovs dhe Kodi Penal i
Kosovs
Struktura e tanishme organizative e sistemit t drejtsis penale n Kosov sht transformuar dhe
sht n pajtim me krkesat nevojat dhe problemet e kohs dhe njherit sht n prputhje me
legjislaturn e BE-s.
Se drejtsia n Kosov sht n rrug t mir, na bn q t jemi t bindur edhe nga fakti i
miratimit t ligjit pr funksionimi e Gjykatave n Kosov si dhe ligjit pr funksionimin e Prokuroris n
Kosov, i cilt hyjn n fuqi q nga 1 janar t vitit 2013.
Korniza ligjore ne Kosove:

Ligji n fuqi i Kosovs, prbhet nga: Kushtetuta e Kosovs e cila ka hyr n fuqi m 15 qershor t
vitit 2008 e cila n vete ngrthen pakon e presidentit Ahtisari rregulloret e UNMIK-ut (vetn ato t cilat
akoma nuk jan zvendsuar me ligje nga Kuvendi i Kosovs) dhe aktet nnligjore; ligjet e miratuara nga
Kuvendi i Kosovs; dhe ligjit n fuqi n Kosov deri me 22 mars 1989 deri n ditn e fundit kur Kosova e
kishte statusin e autonomis n kuadr t ish RSFJ-s; ish ligjet krahinore t Kosovs; sikurse edhe disa
ligje t ish Republiks Socialiste t Jugosllavis.
Ligjet e aplikueshme n Kosov pas 22 marsit 1989, mund t zbatohen vetm nse i rregullojn
shtjet ose situatat q nuk kan qen t rregulluara me ligjet e mparshme dhe nse t njjtat nuk jan
diskriminuese.
Kushtetuta e Kosovs i ka t prfshira, duke i br drejtprdrejt t zbatueshme n Kosov edhe
disa instrumente ndrkombtare pr t drejtat e njeriut, prfshir ktu Deklaratn Universale pr t
drejtat e njeriut; Konventn evropiane pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive themelore t njeriut (s
bashku me protokollet e saj); Paktin ndrkombtar pr t drejtat civile dhe politike (s bashku me
protokollet); Konventn pr eliminimin e t gjitha formave t diskriminimit ndaj gruas, Konventn mbi t
drejtat e fmijs; Kartn evropiane pr gjuht regjionale ose t pakicave, dhe Konventn kuadr t
Kshillit t Evrops pr mbrojtjen e pakicave kombtare.
11
Janar 2011
Presidenti
Neni 83 [Statusi i Presidentit] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

Presidenti sht kreu i shtetit dhe prfaqson unitetin e popullit t Republik s Kosovs.
Neni 84 [Kompetencat e Presidentit] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
Kompetencat n fushn e drejtsis:
Garanton funksionimin kushtetues t institucioneve t prcaktuara me kt Kushtetut;
Propozon amendamente pr kt Kushtetut;
Emron dhe shkarkon gjyqtart e Republiks s Kosovs me propozimin e Kshillit Gjyqsor

t Kosovs;
Emron dhe shkarkon Kryeprokurorin e Shtetit t Republiks s Kosovs, me propozimin e

Kshillit Prokurorial t Kosovs;
Emron dhe shkarkon prokurort e Republiks s Kosovs, me propozimin t Kshillit

Prokurorial t Kosovs;
Shpall falje individuale, n pajtim me ligjin;
Prfaqson Republikn e Kosovs brenda dhe jasht;
sht Komandant Suprem i Forcave t Siguris t Kosovs;
Emron Komandantin e Forcave t Siguris t Kosovs, pas rekomandimit t Kryeministrit;
Vendos pr shpalljen e Gjendjes s Jashtzakonshme, n konsultim me Kryeministrin;
Vendos pr formimin e misioneve diplomatike e konsullore t Republiks s Kosovs, n

baz t konsultimit me Kryeministrin;
Emron dhe shkarkon shefat e misioneve diplomatike t Republiks s Kosovs, me

propozimin e Qeveris;
Emron Kryetarin e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve;
Jep medalje, mirnjohje dhe mime, n pajtim me ligjin;
Shpall ligjet e miratuara nga Kuvendi i Republiks s Kosovs;

Ka t drejtn e kthimit pr rishqyrtim t ligjeve t miratuara, nse konsideron se jan t
dmshme pr interesat legjitime t Republiks s Kosovs ose t nj a m shum
komuniteteve t saj. T drejtn e rikthimit t nj ligji mund ta shfrytzoj vetm nj her;
Mund t referoj shtje kushtetuese n Gjykatn Kushtetuese;
Emron dhe shkarkon Kryetarin e Gjykats Supreme t Kosovs me propozimin e Kshillit
Gjyqsor t Kosovs;
Emron gjyqtart pr Gjykatn Kushtetuese, me propozimin e Kuvendit;

Kompetencat tjera:
Shpall zgjedhjet pr Kuvendin e Kosovs dhe thrret mbledhjen e par t tij;
Nxjerr dekrete n pajtim me kt Kushtetut;
Nnshkruan marrveshjet ndrkombtare n pajtim me kt Kushtetut;
Udhheq politikn e jashtme t vendit;
Pranon letrat kredenciale t shefave t misioneve diplomatike t akredituar n Republikn e
Kosovs;
Udhheq Kshillin Konsultativ pr Komunitete;
Cakton mandatarin pr formimin e Qeveris, pas propozimit t partis politike ose t
koalicionit, q prbn shumicn e Kuvendit;
S bashku me Kryeministrin, emron Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e
Prgjithshm t Agjencis s Kosovs pr Inteligjenc;
Mund t krkoj mbledhje t Kshillit t Siguris t Kosovs dhe i kryeson ato n kohn e
Gjendjes s Jashtzakonshme;
Emron Guvernatorin e Banks Qendrore t Republiks s Kosovs i cili shrben edhe si

Drejtor menaxhues dhe emron antart e tjer t Bordit t Banks;
12
Janar 2011
S paku nj her n vit i drejtohet Kuvendit t Kosovs prkitazi me fush veprimtarin e

tij/saj.
Qeveria e Republiks s Kosovs

Neni 92 [Parimet e Prgjithshme] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
Qeverin e Kosovs e prbjn Kryeministri, zvendskryeministrat dhe ministrat.
Qeveria merr vendime n pajtim me kt Kushtetut dhe me ligje, propozon projektligje

dhe amandamentimin e ligjeve ekzistuese e akteve t tjera, si dhe mund t jap mendimin
rreth projektligjeve t cilat nuk jan t propozuara nga ajo.
Qeveria e Kosovs ushtron pushtetin ekzekutiv n pajtim me Kushtetutn dhe ligj.

Qeveria zbaton ligjet dhe aktet e tjera t miratuara nga Kuvendi i Kosovs dhe ushtron
veprimtari tjera brenda prgjegjsive t prcaktuara me kt Kushtetut dhe me ligj.
Neni 93 [Kompetencat e Qeveris] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

Qeveria ka kto kompetenca n fushn e drejtsis:
Propozon Kuvendit projektligje dhe akte t tjera;
Merr vendime dhe nxjerr akte juridike ose rregullore, t nevojshme pr zbatimin e ligjeve;
Propozon amendamentimin e Kushtetuts;

Mund t referoj shtje kushtetuese n Gjykatn Kushtetuese;
Kompetencat tjera:
Propozon dhe zbaton politikn e brendshme dhe t jashtme t vendit;

Mundson zhvillimin ekonomik t vendit;
Propozon Buxhetin e Republiks s Kosovs;
Udhzon dhe mbikqyr punn e organeve t administrats;
Udhzon veprimtarin dhe zhvillimin e shrbimeve publike;
I propozon Presidentit t Republiks s Kosovs emrimet dhe shkarkimet pr shefa t
misioneve diplomatike t Kosovs;
Ushtron edhe funksione t tjera ekzekutive, t cilat nuk u jan caktuar organeve t tjera
qendrore ose vendore.
Kryeministri
Neni 94 [Kompetencat e Kryeministrit] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
Kryeministri
ka kto kompetenca:
Siguron zbatimin e ligjeve dhe t politikave t prcaktuara t Qeveris;
Prfaqson dhe udhheq Qeverin;
Siguron q t gjitha Ministrit t veprojn n pajtim me politikat qeveritare;
Ndrron antart e Qeveris, pa plqimin e Kuvendit;
Kryeson Kshillin e Siguris t Kosovs;
Emron Drejtorin e Prgjithshm t Policis s Kosovs;
Kshillohet me Presidentin e Republiks s Kosovs mbi shtjet e inteligjencs;
S bashku me Presidentin, emron Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e
Prgjithshm t Agjencis s Kosovs pr Inteligjenc;
Kshillohet me Presidentin pr zbatimin e politiks s jashtme t vendit;
Kryen edhe pun t tjera, t prcaktuara me Kushtetut dhe me ligj.
13
Janar 2011
Ministria e drejtsis
Roli dhe misioni i Ministris s Drejtsis
T siguroj nj sistem gjyqsor e prokurorial efikas, t pavarur, t paanshm, para s

cilit t gjith qytetart do t ndihen t sigurt dhe t barabart.
Ministria e Drejtsis siguron trajtim sa m profesional dhe sipas standardeve

ndrkombtare t t paraburgosurve, t dnuarve, viktimave t dhuns, viktimave t
trafikimit dhe dshmitarve t mbrojtur.
Ministria e Drejtsis harton legjislacionin n prputhje me Kushtetutn e Republiks s

Kosovs dhe harmonizon ligjet me standardet e BE-s, zhvillon bashkpunimin juridik
ndrkombtar, si dhe siguron qasje m t leht n institucionet e drejtsis pr
pjestart e komuniteteve pakic.
Nn prgjegjsi t veten Ministria e Drejtsis ka edhe disa departamente si

jan:
Shrbimi korrektues i Kosovs,

Shrbimi sprovues i Kosovs,
Departamenti pr shtje ligjore,
Divizioni pr politika dhe legjislacion,
Divizioni pr bashkpunim juridik.
Shrbimi Korrektues i Kosovs

Historiku
Shrbimi Korrektues i Kosovs sht themeluar menjher pas lufts, m 05 Nntor 1999, fillimisht
me
hapjen
e
Qendrs
s
Paraburgimit
n
Prizren.
Personeli vendor ishte kryesisht staf q kishin punuar para lufte.
N maj t vitit 2000 pr her t par rekrutohen personel korrektues t rinj n baz t konkursit.
Shrbimi Korrektues sht nj shrbim funksional dhe i avancuar n t gjitha fushat; Kjo ka ardhur
si rezultat i ndihms s bashksis ndrkombtare q nga themelimi; Investimet e vazhdueshme nga
buxheti i Republiks s Kosovs;
Prkrahja dhe mbshtetja nga Organizatat e ndryshme jo qeveritare dhe qeveritare;
Shum organizata ndrkombtare kan prgzuar Shrbimin Korrektues pr qasje dhe pun profesionale .
Misioni
Shrbimi Korrektues i Kosovs, n bashkpunim me t gjith partnert e Drejtsis
dhe n
prshtatshmri t vazhdueshme me ligjet n Kosov synon t korrektoj dhe risocializoj t burgosurit

duke respektuar t drejtat e tyre fundamentale pa marr parasysh racn, gjuhn dhe religjionin si dhe
siguron nj ambient t sigurt pr stafin, t burgosurit dhe shoqrin.
far bn SHKK
SHKK-ja sht prgjegjs pr administrimin e t burgosurve, paraburgosurve, dnuarve, miturve n
baz t ligjeve t aplikueshme t Kosovs, si dhe konventave Evropiane dhe rregulloreve te tjera te
lshuara n institucionet prkatse. SHKK-ja sht prgjegjs pr menaxhimin e institucioneve t niveleve
t ndryshme t siguris dhe mbikqyrjen e personave nn kujdesin e SHKK-s
Si funksionon Shrbimi Korrektues i Kosovs?

Shrbimi Korrektues ka filluar t jet operativ n nntor t vitit 1999 fillimisht n qendrn e
paraburgimit Prizren. Gjendja n at periudh fillestare kohore ishte e mjerueshme, me infrastruktur t
shkatrruar, nuk kishte as kushtet elementare pr t operuar.
3
Material i marrur nga www.md-ks.org (Ministria e drejtwsis n Kosov)

14
Janar 2011
Fillimisht me ndihmn e donatorve si dhe m punn e tr stafit n t gjitha nivelet u krijuan disa
kushte m elementare, dhe deri n vitin 2001, viti I cili shnoi fillimin e funksionimit t mirfillt, tani
Shrbimi vepron dhe ka nn administrim institucionet si:
Burgun e Dubravs;
Qendrn Korrektuese Lipjan;
Qendrn e Paraburgimit Prizren;
Qendrn e Paraburgimit Prishtin;
Qendrn e Paraburgimit Gjilan;
Qendrn e Paraburgimit Pej
Qendrn e Paraburgimit Mitrovic;
Duke pas parasysh mundsit dhe punt t cilat jan duke i zhvilluar me intensitet t lart besojm
s shum shpejt do t vejm n funksione dhe institucione t tjera shtes n funksion t cilat I takojn
dhe do t shrbenin pr perfeksionin e shrbimit dhe arritjen e synimeve si n t mir t atyre qe ne i
kemi nn kujdes po ashtu edhe t stafit.
Shrbimi Sprovues i Kosovs

Shrbimi Sprovues i Kosovs, prkatsisht Shrbimi pr Ekzekutimin e Dnimeve Alternative
dhe Reintegrimin Shoqror t personave t dnuar, sht prgjegjs pr Ekzekutimin e dnimeve dhe
masave alternative, mbikqyrjen, risocializimin, reintegrimin, rehabilitimin dhe korrektimin, e t gjith
personave q kan kryer n momente t caktuara vepra penale t ndshkueshme sipas ligjeve t
lartprmendura n Kosov. Pra, qllimi i formimit t ktij shrbimi sht, kalimi i dnimit me burg n
dnime alternative m humane psiko-sociale.
Prandaj, bazuar n prgjegjsit e tij, misioni i Shrbimit sprovues sht reduktimi i krimit,
zvoglimi i shkalls s recidivizmit, krijimi dhe rritja e siguris pr shoqrin ton.
Ky shrbim filloi punn me datn 02. Dhjetor, 2002, si pilot projekt n Prishtin, nn kompetencat e
Divizionit t Menaxhimit Penal/Departamentit t Drejtsis (shtylla e I-r e UNMIK-ut), me 5 antar t
stafit lokal. Pas ksaj, Shrbimi Sprovues ka pranuar edhe tri gjenerata zyrtarsh n pun dhe tani ky
shrbim numron gjithsej 64 antar t stafit, 60 antar t stafit jan staf profesional dhe 4 asistent
administrativ, prej tyre 61 me fakultet (i tr stafi q direkt punon n profesion, zyrtar sprovues dhe
udhheqs), 2 antar me Shkoll t Lart Ekonomike dhe 2 jan me shkoll t mesme (asistent
administrativ) . Prkatsia gjinore: 34 meshkuj (53.12%) dhe 30 femra (46.87%), kurse prkatsia
nacionale: 63 shqiptar dhe 1 serbe.
Shrbimi Sprovues i Kosovs, prve drejtoris s prgjithshme, sht e organizuar pr momentin
edhe n pes qendra regjionale, prkatsisht jan hapur qendrat regjionale npr regjione n t cilat
ekzistojn Gjykata t Qarkut, si n: Prishtin, Prizren, Mitrovic, Pej dhe Gjilan.
Q nga dita e par e themelimit, duke qen i vetmi shrbim i ktij lloji n Ballkan, Shrbimi
Sprovues i Kosovs, synon t jet shembull dhe model, pr formimin e Shrbimit Sprovues, edhe n
vendet n rajon.
Departamentit pr shtje Ligjore

Sipas mandatit t dhn me Rregulloret e UNMIK-ut, Nr. 2005/53, 2006/25 dhe 2006/26, mbi
krijimin dhe transferimin e kompetencave t Ministris s Drejtsis (MD), sht krijuar Departamenti pr
shtje Ligjore, i cili sht i ndar n tri Divizione: Divizioni pr Legjislacion, Divizioni pr Prfaqsim n
Gjykata dhe Divizioni pr Bashkpunim Juridik Ndrkombtar.
Divizioni pr Politika dhe Legjislacion
Harton projektligje, udhzime administrative, rregullore, qarkore juridike;

Udhheq krkimet n shtje t ndryshme ligjore pr Ministrin e Drejtsis;
15
Janar 2011
Harton memorandume ligjore n shtjet e ndrlikuara ligjore t paraqitura

tek Departamenti dhe Ministria;
Prgatit analiza dhe rekomandime n sferat lidhur me shtjet juridike;

Identifikon probleme t cilat duhet zgjedhur me ligje, udhzimeve
administrative, rregullore, qarkore juridike;
Rishikon dhe jep rekomandime n hartimin e ligjeve, udhzimeve
administrative dhe rregulloreve t prgatitura nga divizionet tjera te MD-s;
Ofron mbshtetje n prgatitjen e marrveshjeve t Qeveris n fushn e

bashkpunimit ndrkombtar.
Divizioni pr Politika dhe Legjislacion n vazhdn e punve t tij pr krijimin e nj infrastrukture t

qndrueshme dhe t avancuar ligjore n fushn e Drejtsis, gjat ksaj periudhe kohore ka arritur t
kryej nj varg punsh aktivitetesh, ku vlen t veohen: hartimi i ligjeve n t cilat iniciues/ sponsorizues
sht Ministria e Drejtsis; pjesmarrja n grupet punuese ndrministrore pr Projektligjet e iniciuara/
sponsorizuara nga ministrit tjera t Qeveris s Kosovs; dhe prgjigjet n krkesat e ndryshme t
qytetarve.
Divizioni pr Bashkpunim Juridik Ndrkombtar

Marrja dhe transferimi i Kompetencave nga UNMIK-u n DBJN
Fusha e bashkpunimit juridik ndrkombtar ka qen kompetenc plotsisht e rezervuar e
Departamentit t Drejtsis s UNMIK-ut, deri m datn 20 mars 2009.
Divizioni pr Bashkpunim
Juridik Ndrkombtar (m tutje DBJN), duke iu prshtatur rrethanave t reja juridike dhe politike pas
shpalljes s Pavarsis s Republiks t Kosovs me dat 17 shkurt 2008, ka kshilluar dhe i ka
rekomanduar Kabinetit t Ministres s Ministris se Drejtsie marrjen e kompetencave sa i prket fushs
s bashkpunimit juridik ndrkombtar n shtjet penale dhe civile nga DBJN.
Me kt rast DBJN ka
hartuar Udhzimin Administrativ mbi ofrimin e Ndihms Juridike Ndrkombtare n fushn e shtjeve
penale dhe civile, me t cilin udhzim n prputhje me rrethanat e reja t krijuara dhe ligjin e
aplikueshm penal n Kosov, Ministria e Drejtsis s Republiks s Kosovs ka marr t gjitha obligimet
dhe prgjegjsit sa i prket ndihms juridike ndrkombtare nga Departamenti i Drejtsis s UNMIK-ut,
pr t gjitha shtetet q kan njohur shtetin e Kosovs. I njjti Udhzim Administrativ sht miratuar nga
Ministrja e Drejtsis me dat 20 mars 2009.
Menjher pas nnshkrimit dhe miratimit t ktij Udhzimi, DBJN me date 20 mars 2009, ka
hartuar mbi 45 shkresa n emr t Ministres s Drejtsis t drejtuara Ministrive t Drejtsis
homologe, t shteteve q kan njohur shtetin e Kosovs, m qllim t informimit t tyre, se nga kjo dat
t gjitha krkesat pr ndihm juridike ndrkombtare n fushn penale dhe civile duhet drejtuar tek DBJN
s MD-s t Republiks se Kosovs.
Pr m tepr, gjat shtatorit t vitit 2009, DBJN ka plotsuar Udhzimin Administrativ t dats 20
mars 2009, dhe ka shtrir kompetencat e saja sa i prket bashkpunimit juridik ndrkombtar edhe pr t
gjitha shtetet tjera t cilat nuk e kan njohur shtetin e Kosovs. I njjti Udhzim sht miratuar nga
Ministrja e Drejtsis me dat 30 shtator 2009.
Menjher pas miratimit t ktij Udhzimi, DBJN ka
informuar t gjitha Ministrit e Drejtsis t shteteve m te cilat ka bashkpunim juridik reciprok n

fushn penale dhe civile lidhur me procedurn edhe autoritetin kompetent pr ofrimin e ndihms juridike
n Kosov, duke prfshir edhe Ministrin e Drejtsis s Republiks t Serbis.
Po ashtu, menjher pas marrjes s kompetencave nga Departamenti i Drejtsis s UNMIK-ut,
DBJN ka informuar Kshillin e Evrops n Strasburg, ku i kemi informuar se nga kjo dat, Ministria e
Drejtsis s Kosovs merr t gjitha obligimet dhe prgjegjsit sa i prket bashkpunimit juridik
ndrkombtar pr territorin e Republiks s Kosovs. N prputhje m kt Kshilli i Evrops ka krkuar
nga MD-ja t raportoj lidhur me pjesmarrjen e MD-se s Kosovs n luftn kundr krimit t organizuar
prmes bashkpunimit juridik ndrkombtar, dhe zyrtarisht zyrtaret kompetent t DBJN-se jan ftuar n
Konferencn Rajonale t organizuar nga Kshilli i Evrops, m temn: Bashkpunimi i Ndrsjell n
shtjet Penale, dhe aplikimi i Protokollit t Dyte (2) shtese t Konvents Evropian lidhur m
bashkpunimin Juridik Ndrkombtar n shtjet penale. M dat 15 tetor 2009, DBJN sipas krkess s
Kshillit t Evrops ka informuar Kshillin lidhur m numrin e procedimit t krkesave pr ndihm juridike
ndrkombtare nga Kosova pr tek shtetet e huaja dhe anasjelltas (afrsisht 5500) deri me kt dat.
16
Janar 2011
Mbrojtja juridike e interesave t shtetasve Kosovar te arrestuar n juridiksione t

huaja
Shteti serb ka lshuar nj numr t madh t Flet-arresteve Ndrkombtare kundr shtetasve
Kosovar (kryesisht kundr ish ushtar t Ushtris lirimtare t Kosovs (UK), me arsyetimin se kan
kryer vepra penale Krime Lufte qoft gjat lufts n Kosov apo pas prfundimit t saj, n territorin e
Kosovs.
DBJN me sukses t larte ka arritur t i mbroj interesat e shtetasve Kosovar t arrestuar nga
autoritetet e huaja n baz t Flet-Arresteve Ndrkombtare t lshuara nga Serbia. Edhe prkundr
faktit q nj numr i caktuar i shtetasve Kosovar (t gjith ish-Ushtar t UK-s) jan arrestuar n
baz t ktyre Flet-Arresteve t lshuara nga Serbia. DBJN i Ministris Drejtsis s Republiks Kosovs,
ka arritur m sukses t lart t luftoje dhe rrezoje krkesat e autoriteteve serbe pr ekstradimin e
shtetasve kosovar nga shtetet e huaja ku ishin arrestuar ish ushtaret e UK-s pr n Serbi, por t njjtit
jan liruar apo Ekstraduar pr n Kosov pr t u prballur me organet e drejtsis, nse kjo ka qen e
nevojshme.
Kjo sht arritur duke prgatitur shkresa t argumentuara dhe vrtetuara me fakte qoft juridike
apo politike n prputhje me ligjet penale ndrkombtare n Kosov dhe m praktikat dhe standardet m
t mira evropiane dhe ndrkombtare, q u jan drguar shteteve te caktuara ku jan arrestuar shtetasit
Kosovar, ku sht konfirmuar s Flet-Arrestet Ndrkombtare t lshuara nga Serbia jan n
kundrshtim m t drejtn ndrkombtare penale dhe me praktikat dhe standardet m t mira
Evropiane. Si rezultat i puns profesional dhe dedikimit t lart t prfaqsuesve t DBJN, kontakteve t
drejtprdrejta me Ambasador apo prfaqsues t Ministrive t Drejtsis t shteteve t huaja, ku jan
arrestuar shtetasit Kosovar, kemi arritur q t ndalojm m sukses q shtetasit Kosovar t Ekstradohet n
Serbi.
Luftimi i krimit nacional, transnacional dhe ndrkombtar

DBJN ka zbatuar politikat e Ministris s Drejtsis dhe Qeveris s Republiks s Kosovs n
luftimin e krimit rajonal dhe transnacional, duke mbajtur kontakte, shkmbyer informata lidhur me
personat e krkuar prmes INTERPOL-t ,dhe n bashkpunim me Policin e Kosovs ka arritur t
arrestoje nj shtetas Malazez i dnuar me dnim prej 15 vjetve burgim ne Mal t Zi pr kryerjen e
veprs Penale Vrasje dhe nj shtetas Belg i dyshuar s ka kryer 32 vepra penale t marrdhnieve
seksuale m t mitur. N t dy kto raste, ka filluar procedura e Ekstradimit nga Kosova pr tek shtetet
prkatse krkuese.
DBJN ka arritur q brenda vitit 2009 t ekstradoj nga shtetet e huaja pr n Kosov 8 shtetas
Kosovar dhe nj shtetas norvegjez, persona t cilt kan qene t krkuar nga organet e drejtsis n
Kosov pr dyshimin se kan kryer vepra penale n Kosove apo q kan qen t dnuar nga organet e
drejtsis Kosovare.
Transferimi i t dhnave nga Baza e t dhnave t DD s UNMIK-ut n Bazn e t Dhnave t DBJN
(afrsisht 18.000 raste)
Menjher pas marrjes s kompetencave nga UNMIK-u, DBJN n bashkpunim me prfaqsuesit e
EULEX-it ka mbajtur takime me prfaqsuesit kompetent t UNMIK-ut me t cilt jan pajtuar dhe kan
arritur marrveshjen pr transferimin e afr 18.000 mij rasteve t hapura nga viti 2003 deri n fund t
muajit shtator t ktij viti (n mnyre elektronike dhe kabinetin e dosjeve). Transferimi prfundimtar
elektronik dhe transferimi i kabinetit t dosjeve sht br n fillim t muajit tetor t ktij viti, kur edhe
zyrtarisht jan larguar nga DBJN puntort e fundit t UNMIK-ut dhe DBJN.
DBJN ka arritur q t i sistemoj dhe t ruaj pothuajse t gjitha rastet e transferuara nga UNMIKu. Sidoqoft, duke ditur rndsin e ktyre rasteve q kan si pr MD-n ashtu edhe pr vet Qeverin e
Kosovs, ne kemi krkuar zyrtarisht q pr vitin 2010, t kemi nj baz t dhnave t lidhur
drejtprdrejt me nj SKENER, i cili do t skanonte t gjitha rastet q do t hapeshin ne DBJN po ashtu
edhe ato ekzistuese te hapura n periudhn e m hershme.
Obligimet e DBJN q dalin nga Raporti i Progresit t Komisionit Evropian

DBJN n kuadr t kompetencave dhe prgjegjsive q dalin nga mandati ligjor ka arritur q
17
Janar 2011
realizoj t gjitha obligimet q dalin nga Raporti i Progresit t Komisionit Evropian. DBJN sht njri ndr
divizionet e vetme q ka arritur me sukses t plot t i prmbush t gjitha obligimet q dalin nga ky
raport t parapara pr vitin 2009 dhe vitin 2010. N prputhje me obligimet q dalin pr DBJN nga
Raporti i Progresit, DBJN ashtu si sht krkuar ka marr n fillim me 20 mars 2009, t gjitha
kompetencat pr ndihm juridike ndrkombtare pr shtetet q kan njohur shtetin e Kosovs. Ndrsa
me dat 30 shtator, po ashtu n prputhje t plot m obligimet q dalin nga Raporti i Progresit, ka marr
t gjitha kompetencat dhe prgjegjsit pr ndihm juridike ndrkombtare edhe pr shtetet qe nuk kan
njohur shtetin e Kosovs.
N prputhje t plot me obligimet q dalin nga Raporti i Progresit, DBJN ka propozuar mbi 30
Propozim Marrveshje pr Transferimin e Personave t Dnuar tek shtetet e ndryshme t rajonit,
Bashkimit Evropian dhe shtetet e tjera me t cilat Kosova ka bashkpunim dhe interes reciprok. N
harmoni me kt jan mbajtur nj sr takimesh n nivel t ekspertve n mes t MD-s Kosovs dhe
prfaqsuesve t MD-s s shteteve t ndryshme pr t diskutuar dhe negociuar lidhur me kto
marrveshje.
BJN ka thelluar bashkpunimin me shtetet e rajonit dhe shtete t ndryshme t Bashkimit Evropian
dhe shtetet m t cilat ka interes t prbashkt lidhur me bashkpunimin juridik n fushn penale dhe
civile, me qllim t luftimit t krimit t organizuar. Kjo m s miri mund t ilustrohet prmes nj numri t
madh t procedimit t rasteve pr Transferim t Procedurave Penale, marrjes n pyetje t dshmitarve,
Ekstradimit dhe deprtimit t personave t krkuar si n Kosov ashtu edhe jasht Kosov pr dyshimin
se
kan
kryer
vepra
penale
apo
t
dnuar.
DBJN ka arritur q t vendos standarde m t larta t procedimit t krkesave pr ndihm juridike
ndrkombtare, t cilat jan n vije dhe prputhje t plot me praktikat me t mira evropiane dhe
ndrkombtare. Kjo m s miri mund t vrtetohet m nj numr mjaft t madh t letr falnderimeve
dhe mirnjohjeve q kan ardhur qoft nga prfaqsit diplomatike ne Kosov qoft nga Ministrit
Drejtsis s rajonit.
DBJN edhe prkundr pengesave politike q paraqet bashkpunimi juridik n fushn penale dhe
civile me Serbin, fal prkushtimit dhe ndjekjes s politikave t afrimit, kemi arritur q t kemi nj
bashkpunim korrekt me Serbin, edhe prkundr faktit q shteti serb ende heziton pr nj bashkpunim
gjithprfshirs. Kjo m s miri konstatohet m procedimin e m se 1500 krkesave dhe prgjigjeve t
natyrave t ndryshme q jan proceduar nga DBJN pr apo nga Serbia.
DBJN ka marr pjes aktive n Grupin Puns t MD-s pr ndryshimin dhe plotsimin e Kodit t
Procedurs Penal, veanrisht n Kapitullin mbi ofrimin e ndihms juridike ndrkombtare n shtjet
penale.
DBJN n prputhje t plot me obligimet q dalin nga raporti i progresit si dhe n bashkrendim me
rekomandimet e Drejtoratit t Prgjithshm pr t Drejtat e Njeriut dhe shtjet Ligjore te Kshillit
Evropian ka parapar n Strategjin Legjislative t MD-se pr vitin 2010 hartimin e Projekt-ligjeve t m
poshtme q ndikojn drejtprdrejte n prmbushjen e obligimeve dhe prgjegjsive te shtetit t Kosovs
karshi BE-se dhe faktorit ndrkombtar sa i prket fushs s bashkpunimit juridik n fushn penale dhe
civile:
1. PL pr Ekstradim;
2. PL Pr Transferim t Personave t Dnuar;
3. PL pr Bashkpunim Juridik Ndrkombtar;dhe
4. PL kundr Rrmbimit Ndrkombtar t Fmijve.
Obligimet e DBJN q dalin nga Plani i Veprimit pr Zbatimin e Udhrrfyesit pr

Liberalizim te vizave me Bashkimin Evropian
DBJN ka marr pjes aktive n takime pune me zyrtaret e Ministris s Punve t Brendshme (MPB)
q nga fillimi i zbatimit t Planit t Veprimit pr Zbatimin e Udhrrfyesit pr Liberalizim te vizave me
Bashkimin Evropian. DBJN i ka ofruar mbshtetje t pa rezerv MPB gjat tr procesit t plotsimit t
kushteve pr liberalizim t vizave, qoft nga MD-ja apo Ministrit tjera t prfshira n kt proces.
Bashkpunimi me Gjykatat dhe Prokurorit e Kosov, Prokurorin Speciale te Kosovs

dhe Gjyqtart e EULEX-it
DBJN ka pas nj bashkpunim t shklqyer m organet e drejtsis n Kosov, qofte ato vendore
apo ndrkombtare gjat vitit 2009. Kjo sht arritur qoft prmes vizitave npr gjykata dhe prokurori,
qoft me takime t ndrsjella, trajnime t organizuara nga DBJN pr edukim t vazhdueshm ligjor pr
gjyqtar dhe prokuror sa i prket ndihms juridike penale n shtjet penale dhe civile. Lidhur me
profesionalizmin dhe efikasitetin e DBJN, kan dshmuar vet gjyqtart dhe prokurort qoft vendore apo
ndrkombtare t cilt kan konfirmuar se nga marrja e kompetencave nga UNMIK-u, procedimi i
18
Janar 2011
krkesave dhe prgjigjeve nga DBJN sht shkurtuar pr afr tre muaj, komunikimi mes zyrtarve t
DBJN dhe gjykatave dhe prokurorive sht i nj niveli t lart.
Bashkpunimi me Ambasada dhe prfaqsit diplomatike te

akredituara ne Kosov
DBJN me qllim t thellimit t bashkpunimit ka pasur takime t shpeshta t ndrsjella me
ambasadore, zvends ambasadore apo prfaqsues t akredituar t shteteve t ndryshme n
Kosov. Vetm gjat vitit 2009, jan zhvilluar m se 50 takime t natyrave t ndryshme, duke filluar nga
ato informuese, takimeve pr t gjetur zgjedhje lidhur me raste t komplikuara, qoft t Ekstradimeve;
Transferimit t Personave t Dnuar; Ekzekutimit t Aktgjykimeve t Huaja, Marrjes n Pyetje t
Dshmitarve; propozimit t lidhjes s Marrveshjeve bilaterale; etj.
Bashkpunimi me Interpol
DBJN ka mbajtur takime t rregullta m Zyrn Ndrlidhse t INTERPOL-it n Prishtin, me qllim
t intensifikimit t lufts kundr krimit t organizuar, kapjes se personave t krkuar apo marrjes dhe
dhnies s informatave lidhur me rastet e hapura n DBJN. Fal bashkpunimit dhe bashkrendimit n
mes te DBJN dhe INTERPOL-it, gjat vitit 2009, jan arrestuar apo ekstraduar mbi dhjet persona t
krkuar qoft n Kosov apo n shtete te huaja.
Gjuha zyrtare e hartimit t shkresave dhe dokumenteve n DBJN

Vlen t theksohet se mbi 70% e shkresave/marrveshjeve q hartohen nga ana e DBJN-s, hartohen
n gjuhn angleze, kurse afrsisht 30% n gjuhn shqipe apo serbe. Edhe prkundr faktit q DBJN do
t duhej q n kuadr t tij t kt Zyrn e Prkthimeve, fatkeqsisht kjo zyre nuk ekziston edhe
prkundr krkesave t shumta q i jan drejtuar Ministris s Ekonomis dhe Financave, pr nj gj t
till nuk kemi gjetur prkrahje, ka shkakton vshtirsi t konsiderueshme n kryerjen e obligimeve dhe
prgjegjsive konform standardeve te Unionit Evropian dhe praktikave m t mira ndrkombtare n
fushn e bashkpunimit juridik ndrkombtar.
Kuvendi i Kosovs
Neni 65 [Kompetencat e Kuvendit] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
Kuvendi i Republiks s Kosovs:
Miraton ligje, rezoluta dhe akte t tjera t prgjithshme;
Shpall referendum, n pajtim me ligjin;
Zgjedh qeverin dhe shpreh mosbesimin ndaj saj;
Zgjedh antart e kshillit gjyqsor t Kosovs dhe t kshillit prokurorial t Kosovs, n pajtim
me kt kushtetut;
Vendos t ndryshoj kushtetutn me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith deputetve t tij,

prfshir dy t tretat (2/3) e t gjith deputetve q mbajn vendet e rezervuara dhe t
garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov;
Ratifikon traktatet ndrkombtare;
Miraton buxhetin e republiks s Kosovs;
Zgjedh dhe shkarkon kryetarin dhe nnkryetart e kuvendit;
Zgjedh dhe mund t shkarkoj presidentin e republiks s Kosovs n pajtim me kt
kushtetut;
Mbikqyr punn e qeveris dhe t institucioneve t tjera publike, t cilat, n baz t kushtetuts
dhe ligjeve, i raportojn kuvendit;
19
Janar 2011
Propozon gjyqtart e gjykats kushtetuese;
Mbikqyr politikn e jashtme dhe t siguris;

Jep plqimin pr dekretin e presidentit mbi shpalljen e gjendjes s jashtzakonshme;
Vendos pr shtjet me interes t prgjithshm, t prcaktuara me ligj.
Komisioni parlamentar pr Legjislacion dhe Gjyqsi

Fushveprimi i Komisionit pr Legjislacion dhe Gjyqsi
Komisioni pr Legjislacion dhe Gjyqsi shqyrton bazn juridike dhe kushtetuese pr nxjerrjen e do ligji t
Kuvendit t Kosov. N kt kontekst, Komisioni n mnyr t veant:
Analizon dhe vlerson prshtatshmrin e akteve te cilat i miraton Kuvendi i Kosovs me

kushtetutn;
N raste t caktuara propozon, propozim ligj , amendament n ligj apo n aktin t cilin e
miraton Kuvendi i Kosovs;
Shqyrton projektligjet n aspektin e kushtetutshmris dhe ligjshmris;
Shqyrton shtjet parimore t harmonizimit t legjislacionit me Kushtetutn;
Shqyrton shtjet q kan t bjn me metodologjin dhe teknikn unike t hartimit t

legjislacionit;
Shqyrton shtjet e gjyqsis n Kosov, zgjedhjen e gjyqtarve, t prokurorve dhe shtjet

e tjera t pozits materiale dhe t organizimit e t funksionimit t sistemit gjyqsor n
Kosov;
Mbikqyr zbatueshmrin e ligjeve n fushn e gjyqsis n prgjithsi;
Angazhon ekspert pr shtje t caktuara nga fush veprimtaria e Komisionit;
Shqyrton deklarata politike, rezoluta dhe akte t tjera nnligjore n miratim nga Kuvendi i
Kosovs nga aspekti i kushtetutshmris s tyre;
Jep propozime pr ndryshime Kushtetuese;
I krkon qeveris amendamentimin e ligjeve me qllim t harmonizimit me legjislacionin tjetr
e n raste t veanta edhe vet amandamenton ligjet pr kt qllim;
Shqyrton shtjet e tjera t prcaktuara me kt Rregullore dhe shtjet t cilat me vendim t

veant, i barten ktij Komisioni;
Organizon dgjime publike pr shtje t caktuara n fushn e legjislacionit;
Formon grupe t puns pr shqyrtimin e shtjeve t caktuara nga fushveprimi i Komisionit;
Ushtron mbikqyrjen e zbatimit t ligjeve t miratuara nga Kuvendi i Kosovs;
Komisioni kontakton me komisionet tjera t Kuvendit pr tu informuar me ushtrimin e
mbikqyrjes s zbatimit t ligjeve t miratuara nga Kuvendi;
N ushtrimin e funksioneve t tij, Komisioni bashkpunon me t gjitha ministrit prej t cilave

mund t krkoj t dhna konkrete nga fushveprimi i tyre.
Komisioni pr Legjislacion dhe Gjyqsi ka 11antar
20
Janar 2011
Prezenca Ndrkombtare N Kosov
KFOR4
KFOR sht nj trup e armatosur ndrkombtare e formuar nga bashksia ndrkombtare pas
lufts n Kosov me qllim t sigurimit t armatosur t Kosovs.
Formimi i ksaj trupe nn komandn e NATO-s sht thirrur nga OKB-ja m 10 qershor 1999 n rezolutn
1244 me qllim t krijimit t nj hapsire sigurie pr kthimin e refugjatve t lufts. Qendra komanduese
e trups gjendet n kryeqytetin e Kosovs.
N fillim (1999) trupa prbhej nga kontingjentet e 40 kombeve me nj fuqi ushtarake prej 50,000
ushtarakve. N gusht t 2006 n prbrjen e ksaj trupe ishin diku 16,000 ushtarak nga 37 kombe
antare t OKB-s.
Trupa e KFOR-it komandohet nga komanda e prgjithshme n krye me nj Gjeneral t shkals s tret
(me tre yje) i cili vije nga radht e kombeve prijse t misionit dhe q kan komandn n njrn nga pes
batalionet e stacionuara n Kosov. Edhe pse kjo nuk sht e kushtzuar deri n fund vitin 2006 ka qen
kshtu.
EULEX5
European Union Rule of Law Mission in Kosovo, EULEX Kosovo sht nj Misioni Evropian pr
Sundimin e Ligjit. EULEX sht misioni m i madh civil deri m tani i Politiks Evropiane pr Siguri dhe
Mbrojtje (ESDP).
Synimi kryesor i tij sht ti ndihmoj dhe mbshtes autoritetet kosovare n fushn e sundimit t
ligjit, posarisht n fushn e policis, gjyqsis dhe doganave. Qllimi i misionit nuk sht t sundoj apo
t administroj n Kosov. Ky sht nj mision teknik i cili do t monitoroj, udhzoj dhe kshilloj
prderisa do t mbaj nj numr t kufizuar t kompetencave ekzekutive. EULEX vepron n nj kuadr t
prgjithshm t Rezoluts 1244 t Kombeve t Bashkuara dhe ka nj zinxhir t njsuar komandues n
Bruksel.
ICO6
Zyra e ICO/EUSR ofron mbshtetje ndrkombtare pr t ardhmen evropiane t Kosovs.
Qllimi i prezencs s ICO-s
Garantimi i zbatimit t plot t propozimit pr zgjidhjen e statusit t Kosovs.
Mbshtetja e integrimit t Kosovs n Evrop.
Ne e bjm kt duke kshilluar qeverin e Kosovs dhe udhheqsit e komuniteteve. Ne punojm
ngusht me homologt tan t BE-s, Zyrs s Komisionit Evropian dhe misionit pr sundimin e ligjit,
EULEX.
Mandati
Zyra Civile Ndrkombtare (ICO) ndihmon Prfaqsuesin Civil Ndrkombtar (ICR) n prmbushjen
e mandatit t tij.
Deklarata e pavarsis s Kosovs e dats 17 shkurt 2008, shprehimisht bn ftes pr nj prani
civile ndrkombtare, ashtu si parashihet n Propozimin Gjithprfshirs pr Statusin e Kosovs t
hartuar nga i drguari i posam i Sekretarit t Prgjithshm t OKB-s pr Kosovn.
ICR-ja sht emruar nga Grupi Drejtues Ndrkombtar (ISG) m 28 shkurt 2008.
Grupi Drejtues Ndrkombtar prbhet nga shtetet t cilat prkrahin zbatimin e plot t Propozimit
Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs.
ISG-ja ka ngarkuar ICR-n, dhe prmes tij edhe ICO-n, me detyrn specifike q t garantoj se
Qeveria e Kosovs zbaton Propozimin Gjithprfshirs t Zgjidhjes s Statusit.
http://sq.wikipedia.org/wiki/KFOR
http://sq.wikipedia.org/wiki/EULEX
6
http://www.ico-kos.org
5
21
Janar 2011
Sistemi i Drejtsis i Republiks s Kosovs
Sistemi gjyqsor i Kosovs

Sistemi gjyqsor i Kosovs funksionon bazuar n Ligjin mbi Gjykata e Rregullta i vitit 1978 i
Krahins Socialiste Autonome t Kosovs.
Duhet theksuar se ky ligj sht nxjerrur bazuar n Kushtetutn e vitit 1974.
Ky ligj do t jet n fuqi deri m 31 dhjetor t vitit 2012, dhe nga ky moment do t zvendsohet
nga Ligji Pr Gjykatat i Republiks s Kosovs.
Neni 102 [Parimet e Prgjithshme t Sistemit Gjyqsor] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

Kapitulli VII Sistemi i Drejtsis
1. Pushteti gjyqsor n Republikn e Kosov ushtrohet nga gjykatat.
2. Pushteti gjyqsor sht unik, i pavarur, i drejt, apolitik e i paanshm dhe siguron qasje t barabart
n gjykata.
3. Gjykatat gjykojn n baz t Kushtetuts dhe ligjit.
4. Gjyqtart gjat ushtrimit t funksionit t tyre duhet t jen t pavarur dhe t paanshm.
5. Garantohet e drejta pr ankes ndaj nj vendimi gjyqsor, prve nse me ligj sht prcaktuar
ndryshe. E drejta e prdorimit t mjeteve t jashtzakonshme juridike, rregullohet me ligj. Me ligj mund
t lejohet e drejta pr t referuar nj rast n mnyr t drejtprdrejt n Gjykatn Supreme, dhe pr t
tilla raste nuk ka t drejt ankese.
Neni 103 [Organizimi dhe Juridiksioni i Gjykatave] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1. Organizimi, funksionimi dhe juridiksioni i Gjykats Supreme dhe i gjykatave t tjera,rregullohen me ligj.
2. Gjykata Supreme e Kosovs sht autoriteti m i lart gjyqsor.
3. T paktn pesmbdhjet pr qind (15%) e gjyqtarve t Gjykats Supreme, por jo m pak se tre (3)
gjyqtar, do t jen nga radht e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.
4. Kryetarin e Gjykats Supreme t Kosovs e emron dhe shkarkon Presidenti i Kosovs, nga radht e
gjyqtarve te Gjykats Supreme, pr mandat shtatvjear, pa mundsi t riemrimit, pas propozimit t
Kshillit Gjyqsor t Kosovs pr emrimin ose shkarkimin e saj/tij.
5. Kryetart e t gjitha gjykatave t tjera emrohen n mnyrn e prcaktuar me ligj.
6. T paktn pesmbdhjet pr qind (15%) e gjyqtarve nga cilado gjykat tjetr, e themeluar me
juridiksionin e apelit, por jo m pak se dy (2) gjyqtar do t jen nga radht e komuniteteve q nuk jan
shumic n Kosov.
7. Gjykata t specializuara mund t themelohen me ligj kur kjo t jet e nevojshme, por n asnj mnyr
nuk mund t themelohen gjykata t jashtzakonshme.
Neni 104 [Emrimi dhe Shkarkimi i Gjyqtarve] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1. Gjyqtart i emron, riemron dhe shkarkon Presidenti i Republiks s Kosovs, me
propozimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs.
2. Prbrja e gjyqsorit pasqyron shumllojshmrin etnike t Kosovs dhe parimet e pranuara
ndrkombtarisht t barazis gjinore.
3. Prbrja e gjykatave pasqyron prbrjen etnike t juridiksionit territorial t gjykats prkatse. Para
dhnies s propozimit pr emrim ose riemrim, Kshilli Gjyqsor i Kosovs kshillohet me gjykatn
prkatse.
4. Gjyqtart mund t shkarkohen nga funksioni pr shkak t dnimit pr nj vepr t rnd penale ose
pr mosrespektimin e rnd t detyrave.
5. Gjyqtart kan t drejt t ankohen ndaj vendimit mbi shkarkimin drejtprdrejt n Gjykatn Supreme
t Kosovs.
6. Gjyqtart nuk mund t transferohen kundr vullnetit t tyre, prve nse sht parashikuar ndryshe
me ligj, pr shkak t funksionimit efikas t gjyqsorit ose masave disiplinore.
22
Janar 2011
Neni 105 [Mandati dhe Riemrimi] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
1. Mandati fillestar pr gjyqtart sht trevjear. N raste t riemrimit, mandati sht i prhershm deri
n moshn e pensionimit, sikurse sht prcaktuar m ligj, prve nse shkarkohet n pajtim me ligjin.
2. Kriteret dhe procedurat pr riemrimin e nj gjyqtari, prcaktohen nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs dhe
ato mund t dallojn n shkall nga kriteret e prdorura pr shkarkimin e gjyqtarve.
Neni 106 [Papajtueshmria] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1. Gjyqtari nuk mund t ushtroj ndonj funksion n institucionet shtetrore jasht gjyqsorit, t jet i
prfshir n ndonj aktivitet politik ose ndonj aktivitet tjetr t ndaluar me ligj.
2. Gjyqtarve nuk u lejohet t marrin prgjegjsi ose t jen barts t funksioneve, t cilat n fardo
mnyre, do t ishin n kundrshtim me parimet e pavarsis dhe paansis s rolit t gjyqtarit.
Neni 107 [Imuniteti] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, gzojn imunitetin nga ndjekja penale, padit civile dhe
shkarkimi nga funksioni, pr vendimet e marra, votimin e br, mendimin e shprehur dhe pr veprimet e
tjera t ndrmarra q jan brenda fushveprimit t detyrave dhe prgjegjsive t tyre si gjyqtar.
2. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, nuk gzojn imunitet dhe mund t shkarkohen nga
funksioni, kur t ken shkelur ligjin me qllim.
3. Kur nj gjyqtar akuzohet ose arrestohet, duhet t njoftohet pa vones Kshilli Gjyqsor i Kosovs.
Organi m i lart mbikqyrs pr punn e gjykatave t rregullta dhe gjykatave speciale n

Republikn e Kosovs sht Kshilli Gjyqsor i Kosovs.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs7

Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron pavarsin dhe paansin e sistemit gjyqsor.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht institucion plotsisht i pavarur n ushtrimin e funksioneve t tij.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron q gjykatat n Kosov t jen t pavarura, profesionale e t
paanshme, dhe t pasqyrojn plotsisht natyrn shumetnike t Republiks s Kosovs e t ndjekin
parimet e barazis gjinore.
Kshilli do tu jap prparsi pr emrim si gjyqtar, antarve t komuniteteve t nn
prfaqsuara n mnyrn e prcaktuar me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr rekrutimin dhe propozimin e kandidatve pr
emrim dhe riemrim pr pozita gjyqsore. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht po ashtu prgjegjs pr
transferimin dhe pr procedurn disiplinore kundr gjyqtarve.
Propozimet pr emrimin e gjyqtarve duhet t bhen n baz t procesit t hapur pr emrime, n
baz t meritave t kandidatve, dhe ky propozim pasqyron parimin e barazis gjinore dhe prbrjen
etnike t juridiksionit territorial t gjykats prkatse. T gjith kandidatt duhet ti plotsojn kriteret e
prcaktuara me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr inspektimin gjyqsor, administrimin, gjyqsor,
prpilimin e rregullave pr gjykatat n pajtim me ligjin, punsimin dhe mbikqyrjen e administratorve t
gjykatave, hartimin dhe mbikqyrjen e buxhetit pr gjyqsorin, prcaktimin e numrit t gjyqtarve n
secilin juridiksion dhe bn rekomandime pr themelimin e gjykatave t reja.
Themelimi i gjykatave t reja bhet me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs prbhet nga trembdhjet (13) antar, me kualifikime dhe ekspertiz
profesionale. Antart emrohen pr nj mandat pesvjear dhe zgjedhn n kt mnyr:
Pes (5) antar do t jen gjyqtar t zgjedhur nga antart e gjyqsorit;
T paktn dy (2) nga katr (4) antart duhet t jen gjyqtar, dhe nj (1) do t jet
antar i Ods s Avokatve t Kosovs;
Katr (4) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e fituara gjat
ndarjes s prgjithshme t vendeve.
www.kgjk-ks.org (Kshilli Gjyqsor i Kosovs)

23
Janar 2011
Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e rezervuara ose
t garantuara pr prfaqsuesit e komunitetit Serb n Kosov, dhe t paktn njri prej
ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;
Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose
t garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve t tjera, dhe t paktn njri prej ktyre
t dyve, duhet t jet gjyqtar;
Papajtueshmria e t qenit antar i Kshillit Gjyqsor rregullohet me ligj.

Kshilli Gjyqsor i Kosovs, nga radht e antarve t vet, zgjedh kryesuesin dhe Zvends
kryesuesin me mandat trevjear. Zgjedhja n kto funksione nuk e zgjat mandatin e antarit t Kshillit
Gjyqsor t Kosovs.
Kryesuesi i Kshillit Gjyqsor t Kosovs i drejtohet Kuvendit t Republiks s Kosovs s paku nj
her n vit lidhur me Sistemin Gjyqsor.
Gjyqsori i Kosovs prbhet nga: Gjykata Supreme, Gjykata e Lart pr Kundrvajtje, pes Gjykata
t Qarkut, Gjykata Ekonomike, 26 Gjykata Komunale, 25 Gjykata Komunale pr Kundrvajtje.
Prokurort jan t organizuar n nj Prokurori Publike t Kosovs, pes Prokurori Publike t
Qarkut, dhe shtat Prokurori Publike Komunale.
Antart e KGJK-s
Enver Peci
Valdete Daka
Lirije Osmani
Sevdije Gashi Morina
Bilgaip Maznikar
!ivojin Gojko Jokanovi"
Gabriela alentich
Harri Katara
- Kryesues i Kshillit Gjyqsor t Kosovs

- Antare e Kshillit Gjyqsor t Kosovs
- Antar i Kshillit Gjyqsor t Kosovs
Historiku i KGJK-s
Kshilli Gjyqsor i Kosovs (KGJK) sht organi m i lart i sistemit gjyqsor n Kosov. Risia q
sjell krijimi i KGJK-s sht se ky Kshill sht prgjegjs pr administrimin e sistemit gjyqsor si t tr.
KGJK sht themeluar n pajtim me Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 2005/52 t dats 20 dhjetor 2005
Mbi Themelimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs. KGJK sht nj organ profesional nn autoritetin suprem
t Prfaqsuesit Special t Sekretarit t Prgjithshm dhe ka pavarsi t plot n kryerjen e funksioneve
t tij.
KGJK vepron pr t ruajtur nj sistem gjyqsor i cili sht profesional, i pavarur, i paanshm, i
integruar, i drejt dhe efikas. KGJK sht kompetent dhe prgjegjs pr emrimin e gjyqtarve,
prokurorve dhe gjyqtarve porot, pr masat disiplinore ndaj gjyqtarve, prokurorve dhe gjyqtarve
porot n raste t sjelljes s pahijshme, pr zhvillimin profesional t tyre.
N pajtim me Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 2005/52 t dats 20 dhjetor 2005, deri n shpalljen e
rregullores prkatse me t ciln do t themelohet subjekti prgjegjs pr kshillimin e PSSP-s lidhur me
shtjet e emrimit, t sanksionimit dhe shkarkimit t prokurorve, kt funksion do ta luaj KGJK.
E gjith puna dhe funksionimi i KGJK-s mbshtetet nga Sekretaria. Sipas Nenit 3 t Rregullores s
UNMIK-ut Nr. 2005/52 Mbi Themelimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs, Sekretaria e KGJK-s e udhhequr
nga Drejtori q zgjidhet nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs, i ndihmon KGJK-s n punn e tij. Sekretaria e
kshillon dhe e ndihmon KGJK-n n kryerjen e prgjegjsive t tij, n menaxhimin e gjyqsorit dhe t
gjykatave dhe sht prgjegjse pr zbatimin e vendimeve t Kshillit, si dhe sht prgjegjse pr t
gjitha funksionet administrative dhe t hulumtimit q ndrlidhen me prkrahjen e Kshillit, n pajtim me
rregulloren e puns s Kshillit
KGJK prbhet nga njmbdhjet (11) antar, prej t cilve shtat (7) jan gjyqtar ose prokuror
dhe katr (4) jan jo gjyqtar.
N kuadr t KGJK-s funksionojn 8 Komisione.
24
Janar 2011
Zyra e Prokurorit Disiplinor Detyrat dhe funksionet

(ish Njsia e Inspektimit Gjyqsor)
ZPD sht themeluar me Urdhresn administrative nr. 2001/4 si shrbim prgjegjs pr inspektim,
revizion dhe hetime disiplinore n kuadr t sistemit gjyqsor t Kosovs.
Tani kjo njsi sht transformuar n Zyr t Prokurorit Disiplinor (ZPD) sipas Urdhress
Administrative t UNMIK-ut Nr. 2008/7 dat 14 qershor 2008.
ZPD prfshin hetimin e parashtresave kundr gjyqtarve, gjyqtarve porot dhe prokurorve dhe paraqet
rekomandim pr shqiptimin e masave disiplinore nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs (KGJK).
Procedura n ZPD fillon me pranimin e parashtress t paraqitur drejtprdrejt, n form t shkruar
apo gojore, prmes mjeteve elektronike apo hapja e rastit sipas detyrs zyrtare.
Hetuesi disponon autorizime t plota pr hetim disiplinor, t drejt pr t marr n pyetje cilindo
individ q mund t jap informata relevante dhe t ket qasje n fardo dokumenti dhe procedur
gjyqsore.
Hetimi disiplinor prfshin mbledhjen e t gjitha fakteve relevante pr vrtetimin e sjelljes s
pahijshme duke prshir edhe intervistn me gjyqtarin/prokurorin kundr t cilit sht hapur rasti.
Raporti final i ZPD-s prmban kronologjin e rastit duke filluar nga parashtresa dhe procedura e
hetimit, faktet e grumbulluara, analiza e rastit me konkluz dhe rekomandim pr sanksion disiplinor.
N urdhresn administrative 2006/8 pr zbatimin e Rregullores s UNMIK-ut nr.2005/52 pr
themelimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs sjellja e pahijshme sht definuar si:
kryerja e veprs penale,
mosprfillja e funksionit gjyqsor/prokurorial,
veprimi q sht i papajtueshm me detyrn e nj gjyqtari pr t qen i pavarur dhe i paanshm,
fardo shkelje t Kodit t etiks dhe sjelljes,
mosveprimi n pajtim me vendimet dhe urdhrat e nxjerr nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs n
pajtim me Rregulloren e UNMIK-ut nr.2005/52 mbi Themelimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs,ose
dhnia e informative t rrejshme apo jo t plota pr fardo shtje nga kompetenca e Kshillit
Gjyqsor t Kosovs, duke prfshir edhe dhnien e ktyre t dhnave n krkes pr emrim si
gjyqtar apo prokuror gjat kohs s krkimit t avancimit n pozit apo n kontekst t shtjes
disiplinore.
Komisioni disiplinor, bazuar n raportin e ZPD, sht i autorizuar pr shqiptimin e sanksioneve
disiplinore si n vijim:
Qortimi
Qortimi dhe vrejtja
Suspendimi nga puna pa pages pr periudhn deri m gjasht muaj,dhe
Rekomandimi pr largim nga posti.
ZPD respekton pavarsin e gjyqsorit. ZPD nuk shqyrton parashtresat q kan t bjn me
paknaqsit kundr vendimeve gjyqsore. ZPD nuk sht gjykat e apelit. Mirpo, pavarsia nuk
nnkupton lirin pr t neglizhuar detyrat apo lirin pr t qen i njanshm pr njrn apo paln tjetr.
Deri m ditt e sotme ZPD - i ka dorzuar 77 raste pr shqyrtim dhe vendosje n Kshillin Gjyqsor
t Kosovs.
Kushtetuta e republiks s Kosovs pr Kshillin Gjyqsor
Neni 108 [Kshilli Gjyqsor i Kosovs] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1.
2.
3.
4.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron pavarsin dhe paansin e sistemit gjyqsor.

Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht institucion plotsisht i pavarur n ushtrimin e funksioneve t tij.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron q gjykatat n Kosov t jen t pavarura, profesionale e t
paanshme, dhe t pasqyrojn plotsisht natyrn shumetnike t Republiks s Kosovs e t
ndjekin parimet e barazis gjinore. Kshilli do tu jap prparsi pr emrim si gjyqtar, antarve
t komuniteteve t nn prfaqsuara n mnyrn e prcaktuar me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr rekrutimin dhe propozimin e kandidatve pr
emrim dhe riemrim pr pozita gjyqsore. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht po ashtu prgjegjs
pr transferimin dhe pr procedurn disiplinore kundr gjyqtarve.
Propozimet pr emrimin e gjyqtarve duhet t bhen n baz t procesit t hapur pr emrime,
n baz t meritave t kandidatve, dhe ky propozim pasqyron parimin e barazis gjinore dhe
25
Janar 2011
5.
6.
prbrjen etnike t juridiksionit territorial t gjykats prkatse. T gjith kandidatt duhet ti

plotsojn kriteret e prcaktuara me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr inspektimin gjyqsor, administrimin gjyqsor,
prpilimin e rregullave pr gjykatat n pajtim me ligjin, punsimin dhe mbikqyrjen e
administratorve t gjykatave, hartimin dhe mbikqyrjen e buxhetit pr gjyqsorin, prcaktimin e
numrit t gjyqtarve n secilin juridiksion dhe bn rekomandime pr themelimin e gjykatave t
reja. Themelimi i gjykatave t reja bhet me ligj.
Kshilli Gjyqsor i Kosovs prbhet nga trembdhjet (13) antar, me kualifikime dhe
ekspertiz profesionale. Antart emrohen pr nj mandat pesvjear dhe zgjedhn n kt
mnyr:
Pes (5) antar do t jen gjyqtar t zgjedhur nga antart e

gjyqsorit;
Katr (4) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e fituara gjat
ndarjes s prgjithshme t vendeve. T paktn dy (2) nga katr (4) antart duhet t
jen gjyqtar, dhe nj (1) do t jet antar i Ods s Avokatve t Kosovs;
Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e rezervuara ose
t garantuara pr prfaqsuesit e komunitetit Serb n Kosov, dhe t paktn njri prej
ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;
Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t
garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve t tjera, dhe t paktn njri prej ktyre t
dyve, duhet t jet gjyqtar;
Papajtueshmria e t qenit antar i Kshillit Gjyqsor rregullohet me ligj.

Kshilli Gjyqsor i Kosovs, nga radht e antarve t vet, zgjedh kryesuesin dhe
zvndskryesuesin me mandat trevjear. Zgjedhja n kto funksione nuk e zgjat mandatin e
antarit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs.
8. Kryesuesi i Kshillit Gjyqsor t Kosovs i drejtohet Kuvendit t Republiks s Kosovs s paku
nj her n vit lidhur me Sistemin Gjyqsor.
9. Kandidatt pr pozita gjyqsore, t cilat jan t rezervuara pr pjestart e komuniteteve q nuk
jan shumic n Kosov, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga antart e Kshillit t
zgjedhur nga deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t garantuara pr
pjestart e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov. Nse ky grup i antarve t Kshillit
nuk e propozon kandidatin pr kt pozit gjyqsore pas dy seancave t njpasnjshme t
Kshillit, ather cilido antar i Kshillit ka t drejt t rekomandoj kandidatin pr at pozit
gjyqsore.
10. Kandidatt pr pozita gjyqsore t gjykatave themelore, nn juridiksionin e t cilave prfshihet
ekskluzivisht territori i nj a m shum komunave, ku shumica e popullsis i takon komunitetit
Serb t Kosovs, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga dy (2) antart e Kshillit q i
zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t garantuara pr
komunitetin Serb n Republikn e Kosovs t cilt veprojn bashkrisht dhe n mnyr unanime.
Nse kta dy (2) antar nuk rekomandojn kandidat gjyqsor pr kt pozit, gjat dy seancave
t njpasnjshme t Kshillit Gjyqsor t Kosovs, ather cilido antar i Kshillit Gjyqsor t
Kosovs ka t drejt t propozoj kandidat pr at pozit.
7.
Gjykata supreme
Selia
Prishtin
Juridiksioni dhe kompetenca territoriale gjykats
Gjykata Supreme e Kosovs sht autoriteti m i lart gjyqsor i Kosovs;

Gjykata Supreme e Kosovs sht kompetente pr tr territorin e Kosovs;
Gjykata Supreme ka juridiksion fillestar dhe rishikues;
Organizimi dhe struktura e gjykats
Ka kryetarin e saj dhe antart e tjer t gjykats.
26
Janar 2011
Gjykimet i kryen n kolegj t prbr prej 3 dhe 5 gjyqtarve.

Njri nga antart e saj sht kryetar i KQZ-s (komisionit qendror zgjedhor)
Administrata e Gjykats
Neni 54 (ligji mbi gjykatat e rregullta i KSAK-s i viti 1978)
Punt e administrats gjyqsore prfshijn sigurimin e kushteve pr punn dhe veprimtarin e rregullt t
gjykats, e sidomos:
Organizimin veprimtaris s brendshme t gjykats;
Kujdesin q punt n gjykat t kryhen me rregull dhe n koh;
Organizimin e prsosjes profesionale t gjyqtarve, t praktikantve dhe t puntorve t tjer t

gjykats;
Mbajtjen e statistiks dhe t shrbimit informues t gjykats;
Punt e thirrjes e t caktimit t gjyqtarve t juris;
Punt lidhur me prkthyesit, interprett e prhershm gjyqsor me ekspertt dhe me

vlersonjsit;
Punt e ekzekutimit t sanksioneve penale;
Veprimtarin financiare-materiale t gjykats;
Punt e legalizimit t shkresave t destinuara pr botn e jashtme;
Punt lidhur me ankesat e palve pr punn e gjykatave;
Punt e tjera t cilat jan t caktuara me ligj dhe me rregullat mbi veprimtarin e brendshme t
gjykatave.

Punt e administrats gjyqsore i udhheq kryetari i gjykats.

Kryetari i gjykats organizon punn n gjykat dhe ndrmerr masat pr kryerjen e punve me rregull dhe
me koh n gjykat n pajtim me ligjin dhe me dispozitat tjera.

Kryetari i gjykats prcakton orarin e punve dhe siguron kryerjen e tyre.
Lndt t cilat i shqyrton Gjykata Supreme

Ligji mbi Gjykatat e Rregullta i vitit 1978 pr Gjykatn Supreme

Gjykata Supreme e Kosovs
1. Vendos, n kuadr t kompetencs s prcaktuar me ligj, mbi ankesat kundr aktgjykimeve dhe
vendimeve t tjera t gjykatave n territorin e Krahins Socialiste Autonome t Kosovs;
2. Vendos n shkalln e tret mbi mjetet e rregullta juridike kundr vendimeve t gjykatave t
qarkut dhe t gjykatave ekonomike t qarkut kur kjo gj sht caktuar me ligj;
3. Vendos mbi mjetet e jashtzakonshme juridike kundr vendimeve t forms s prer t gjykatave
t Krahins Socialiste Autonome t Kosovs kur kjo gj sht caktuar me ligj;
4. vendos mbi revizionin kundr vendimeve t shkalls s dyt t gjykatave n shtjet
kontestimore, kur nj gj e till sht e caktuar me ligj;
5. Vendos mbi ligjshmrin e akteve definitive administrative n konfliktin administrativ;
6. u jep udhzime gjykatave mbi mnyrn e mbajtjes s evidencave, mbi studimin e praktiks
gjyqsore dhe t marrdhnieve shoqrore dhe dukurive shoqrore q jan vrejtur n punn e
Gjykatave;
7. Prcakton qndrimet parimore dhe mendimet juridike mbi shtjet q kan rndsi pr zbatimin
unik t ligjeve nga ana e gjykatave n territorin e Krahins;
8. vendos mbi konfliktet pr kompetenc midis gjykatave t rregullta, konfliktet pr kompetenc
midis gjykatave t rregullta dhe gjykatave t puns s bashkuar dhe konfliktet pr kompetenc
midis gjykatave t rregullta dhe gjykatave t tjera vetqeverisse n territorin e Krahins;
27
Janar 2011
9. Vendos mbi shtjet e tjera kur nj gj e till sht e caktuar me ligj;

10. Kryen edhe pun t tjera t caktuara me ligj
Mbi ankesn kundr vendimit t shkalls s dyt t kolegjit t Gjykats Supreme t Kosovs me t
cilin sht vrtetuar ose sht shqiptuar dnimi me vdekje, vendos kolegji i veant i t njjts gjykat,
po q se pr vendosje nuk sht kompetente Gjykata federative.
Kolegji nga alineja 2 e ktij neni prbhet prej pes gjyqtarve.

Gjykata Supreme e Kosovs pr zhvillimin e procedurs penale mund t caktoj gjykatn tjetr me
kompetenc reale, nse haptas n kt mnyr m leht do t zbatoj procedurn apo nse ekzistojn
arsye t tjera t rndsishme.
Kushtetuta e republiks s Kosovs pr Gjykatn Supreme

Kapitulli VII Sistemi i Drejtsis
Neni 102 [Parimet e Prgjithshme t Sistemit Gjyqsor] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )
Garantohet e drejta pr ankes ndaj nj vendimi gjyqsor, prve nse me ligj sht prcaktuar
ndryshe. E drejta e prdorimit t mjeteve t jashtzakonshme juridike, rregullohet me ligj. Me ligj mund
t lejohet e drejta pr t referuar nj rast n mnyr t drejtprdrejt n Gjykatn Supreme, dhe pr t
tilla raste nuk ka t drejt ankese.
Neni 103 [Organizimi dhe Juridiksioni i Gjykatave] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

1.
2.
3.
4.
Organizimi, funksionimi dhe juridiksioni i Gjykats Supreme dhe i gjykatave t tjera, rregullohen
me ligj.
Gjykata Supreme e Kosovs sht autoriteti m i lart gjyqsor.
T paktn pesmbdhjet pr qind (15%) e gjyqtarve t Gjykats Supreme, por jo m pak se tre
(3) gjyqtar, do t jen nga radht e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.
Kryetarin e Gjykats Supreme t Kosovs e emron dhe shkarkon Presidenti i Kosovs, nga radht
e gjyqtarve te Gjykats Supreme, pr mandat shtatvjear, pa mundsi t riemrimit, pas
propozimit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs pr emrimin ose shkarkimin e saj/tij.
Gjykata Ekonomike
Selia
Prishtin
Juridiksioni dhe kompetenca territoriale

sht kompetente pr tr territorin e Kosovs.
Gjykata ekonomike n Prishtin funksionin e vet gjyqsor e ushtron n baz t Ligjit mbi gjykatat,
t vitit 1978. Sipas ktij Ligji, i cili sht ende n fuqi, Gjykata ekonomike n kuadr t sistemit unik
gjyqsor t Kosovs, ka kto kompetenca:
Lndt pr t cilat ka juridiksion Gjykata Ekonomike

Neni 30 (Ligji mbi gjykatat e rregullta i KSAK-s i vitit 1978)
1.
Shkalln e par gjykon;

28
Janar 2011
a) N konfliktet reciproke ekonomike dhe n konfliktet pr kompensimin e dmit, n t cilat raste

si pal ndrgjyqsore paraqiten personat juridik;
b) Deliktet ekonomike t cilat i shkaktojn personat juridik;

c) Konfliktet ekonomike q kan t bjn me mbrojtjen dhe prdorimin e shpikjeve, mostrave,
2.
3.
modeleve dhe vulave metalike, t drejtn pr prdorimin e firms si dhe konfliktet nga
konkurrenca jo lojale dhe e drejta e autorit;
) Vendos mbi konfliktet administrativo llogaritare
Zbatimi i procedurave t falimentimit t dhunshm dhe likuidimit t rregullt, si dhe t gjitha konfliktet
q lindin me rasti ne zbatimit t ktyre procedurave, pa marr parasysh cilsin e personave
ndrgjyqsor;
Vendosja dhe zbatimi i ekzekutimit t vendimeve t marra nga gjykata n shkalln e par;
Administrata n gjykat
Administrata n Gjykats Ekonomike ndr t tjera, kryen edhe kto shrbime: menaxhimin e
lndve, shrbimet gjyqsore t natyrs administrative, shrbimet pr komunikim me publikun, arkiva,
shrbimet financiare/arka.
N Zyrn Qendrore t gjykats pranohen parashtresat, dokumentet dhe aktet procedurale. Zyra
Qendrore mban edhe regjistrat ku regjistrohen lndt n lmine prkatse. Zyra Qendrore po ashtu
shprndan shkresat e lndve. Dhe n fund, pas prfundimit t gjykimit merr n dorzim shkresat e
lnds dhe bn arkivimin e tyre.
Organogrami i gjykats ekonomike,
29
Janar 2011
Gjykats e Qarkut
Selia dhe kompetenca territoriale

Neni 23 ( ligji pr gjykatat e rregullta i KSAK-s i viti 1978)
Gjykata e Qarkut themelohet pr territorin e nj ose t disa gjykatave komunale.
Gjykata e Qarkut n Gjilan pr territorin e gjykatave komunale n Viti, , dhe n

Kamenic n Ferizaj, n Kaanik dhe n Shtrpc, n Gjilan dhe dega e gjykats
komunale n Novo Brd;
Gjykata e Qarkut n Mitrovic pr territorin e gjykatave komunale n Vushtrri dhe n
Mitrovic, n Skenderaj, n Zubin Potok dhe n Leposaviq;
Gjykata e qarkut n Pej pr territorin e gjykatave komunale n Gjakov, n Istog,
n Pej, n Dean, dhe n Klin;
Gjykata e Qarkut n Prizren pr territorin e gjykatave komunale n Rahovec, n
Prizren, n Suharek, n Malishev dhe n Dragash;
Gjykata e Qarkut n Prishtin pr territorin e gjykatave komunale n Lipjan, n
Podujev, n Drenas, n Prishtin dhe dega e gjykats komunale n Graanic

Gjykatat e qarkut jan kompetente:
1. T vendosin mbi ankesat kundr vendimeve t gjykatave komunale t nxjerra n shkalln e par;
2. t gjykojn n shkalln e par:
pr veprat penale pr t cilat me ligj sht parashikuar dnimi me burgim mbi 5 vjet ose burgim
afatgjat;
Kontestet mbi vrtetimin dhe kundrshtimin e atsis respektivisht amsis;
Kontestet mbi ekzistimin apo mosekzistimin e martess, mbi anulimin e martess ose mbi
shkurorzimin;
Kontestet mbi alimentacionin ligjor, mbi t besuarit e fmijve pr ruajtje dhe edukim,
n kontestet nga e drejta e autorit si dhe mbrojtja e pronsis intelektuale,

3. Mbi njohjen e vendimeve t gjykatave t huaja
4. T japin ndihmn juridike-penale ndrkombtare sipas krkess s organit t huaj;
5. T zhvilloj procedurn dhe t vendosin sipas lutjes s shtetit t huaj pr dorzimin e personave t
pandehur dhe t dnuar;
6. T zhvilloj procedurn dhe t vendosin sipas lutjes pr fshirjen e dnimit dhe sipas lutjes pr
pushimin e masave t sigurimit;
7. t vendosin lidhur me konfliktet pr kompetenc midis gjykatave komunale n territoret e veta
Administrata n Gjykatn e Qarkut ndr t tjera, kryen edhe kto shrbime: menaxhimin e lndve,
shrbimet gjyqsore t natyrs administrative, shrbimet pr komunikim me publikun, arkiva, shrbime
financiare/arka.
Zyra Qendrore pr Menaxhimin e Lndve

N Zyrn Qendrore t gjykats pranohen parashtresat, dokumentet dhe aktet procedurale. Zyra
Qendrore mban regjistrat ku regjistrohen lndt n lmin penal, civil dhe kategorit tjera t lndve.
Zyra Qendrore po ashtu shprndan shkresat e lndve. Dhe n fund, pas prfundimit t gjykimit merr n
dorzim shkresat e lndve dhe bn arkivimin e tyre.
Shrbime gjyqsore t natyrs administrative

Gjykata kryen edhe shrbime gjyqsore t natyrs administrative si: njohja e vendimeve t huaja,
mundsin e shikimit dhe kopjimit t shkresave t lnds, nxjerrjen e lnds nga arkivi si dhe veprimet
tjera n lmin penal dhe civil.
30
Janar 2011
Shrbimet gjyqsore t natyrs Administrative
Gjykata kryen edhe shrbime t natyrs administrative si : Njohjen e vendimeve t huaja,

mundsin e shikimit dhe kopjimit t shkresave t lnds , nxjerrjen e lnds nga arkivi si dhe veprimet
tjera n lmin penale dhe civile.
Gjykata Komunale
Selia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Gjykata komunale n Gjilan

Dega e gjykats komunale t Gjilanit n Novobrd,
Gjykata komunale n Viti,
Gjykata komunale n Kamenic,
Gjykata komunale n Ferizaj,
Gjykata komunale n Kaanik,
Gjykata komunale n Shtrpc,
Gjykata komunale n Prishtin,
Dega e gjykats komunale t Prishtins n Graanic,
Gjykata Komunale n Podujev,
Gjykata komunale n Drenas,
Gjykata komunale n Lipjan,
Gjykata komunale n Pej,
Gjykata komunale n Dean,
Gjykata komunale n Klin,
Gjykata komunale n Istog,
Gjykata komunale n Gjakov,
Gjykata komunale n Mitrovic,
Gjykata komunale n Skenderaj,
Gjykata komunale n Zubin Potok,
Gjykata komunale n Leposaviq,
Gjykata komunale n Vushtrri,
Gjykata komunale n Prizren,
Gjykata komunale n Dragash,
Gjykata komunale n Rahovec,
Gjykata komunale n Suharek,
Gjykata komunale n Malishev
Kompetencat e gjykatave komunale

Gjykata Komunale vepron si gjykat e shkalls s par q gjykon mbi lnd t caktuara civile dhe penale
pr territorin q ka n juridiksion.
Gjykatat komunale kan kompetenc:
1. T gjykojn n t gjitha shtjet penale pr gjykimin e t cilave n baz t ligjit sht
kompetent gjyqtari i vetm,
2. T gjykoj pr veprat penale pr t cilat me ligj si dnim kryesor sht parashikuar gjoba,
dnimi me burg deri n 5 vjet, nse pr vepra penale nuk sht kompetente gjykata tjetr, si
dhe pr veprat penale t vjedhjes s rnd;
3. T gjykoj pr vepra penale pr t cilat me ligj t posam sht caktuar kompetenca e
gjykats komunale;
4. T ndrmarrin veprimet urgjente n procedurn paraprake penale me rastin e veprave penale
t kryera n territorin e gjykats komunale, nse ekziston rreziku q gjyqtari hetues i gjykats
s qarkut nuk do t mund ti kryej n kohn e duhur kto veprime;
5. T zhvilloj hetimet dhe t kryejn veprime t tjera n procedurn paraprake pr veprat penale
nga kompetenca e gjykats komunale dhe ti kryej punt e tjera t caktuara n Kodin e
procedurs penale;
6. t gjykoj kontestet nga marrdhniet e puns, po q se jan n kompetenc t gjykatave
komunale;
31
Janar 2011
7. t gjykojn kontestet rreth mbajtjes ligjore kur nuk zgjidhen bashk me kontestet rreth qenies
ose mosqenies, apo rreth vrtetimit ose kundrshtimit t atsis dhe t amsis;
8. T gjykojn n kontestet mbi ruajtjen dhe mbi edukimin e fmijve q paraqiten pasi vendimit
merr formn e prer me t ciln sht zgjidhur martesa, anuluar ose sht shpallur e paqen;
gjykojn mbi servitutet reale dhe vetjake;
gjykojn kontestet pr shkak t pengimit t posedimit;
gjykojn kontestet mbi ushqimin e prjetshm;
gjykojn kontestet mbi denoncimin e kontrats s huaprdorjes ose mbi kontratn e qiras
s sendeve, apo t lokaleve afariste, si dhe kontestet nga marrdhniet banesore; po qe se
jan n kompetenc t gjykatave t rregullta;
13. t vendosin mbi procedurn e trashgimis, n procedurn e ekzekutimit, n procedurn e
regjistrimit t t drejtave dhe mbi sendet t paluajtshme, n lndt e pjestimeve fizike,
rregullimit t mesjave, legalizimit t kopjeve, t dorshkrimeve t nnshkrimeve, si dhe n
shtjet e tjera t jashtkontestimore q me ligj jan n kompetencn gjyqsore;
14. q t arktoj gjobat e shqiptuara n baz t dispozitave t ligjit t procedurs penale; si dhe
t zbatoj ekzekutimin aktgjykimeve lidhur me shpenzimet e procedurs penale dhe me
krkesat pasurore-juridike;
15. t kryej punt e ndihms juridike.
9. t
10. t
11. t
12. t
Administrata n Gjykatn Komunale n Gjilan ndr t tjera, kryen edhe kto shrbime: menaxhimin
e lndve, shrbime gjyqsore t natyrs administrative, shrbime pr komunikim me publikun, arkiva,
shrbime financiare/arka.
Zyra qendrore pr menaxhimin e lndve

N zyrn qendrore t gjykats pranohen parashtresat, dokumentet dhe aktet procedurale. Zyra
qendrore mban regjistrat ku regjistrohen lndt n lmin penale, civile dhe kategorit tjera t lndve.
Zyra qendrore po ashtu shprndan shkresat e lndve. Dhe n fund, pas prfundimit t gjykimit merr n
dorzim shkresat e lndve dhe bn arkivimin e tyre.
Shrbimet gjyqsore t natyrs administrative

Gjykata kryen edhe shrbime gjyqsore t natyrs administrative si: vrtetimet/legalizimet,
mundsia e shikimit dhe kopjimit t shkresave t lnds, nxjerrja e lnds nga arkivi si dhe veprimet tjera
penale dhe civile.
Organogrami i gjykats komunale n Gjilan
32
Janar 2011
Gjykata Komunale Pr Kundrvajtje
Gjykata komunale pr kundrvajtje sht kompetente pr territorin e nj komune t caktuar.

Kosova ka 25 gjykata komunale pr kundrvajtje
Gjykata komunale pr kundrvajtje ka juridiksion fillestar pr shtjet q ka nn juridiksion.
Gjykata e Lart pr Kundrvajtje

Selin e ka n Prishtin
Shqyrton ankesat ndaj vendimeve t gjykatave komunale pr kundrvajtje dhe sht instanca e
fundit pr shtjet q gjykatat pr kundrvajtje kan nn juridiksion.
Vendimet e saj jan prfundimtare dhe pa t drejt ankese ndaj tyre
Kshilli Gjyqsor i Kosovs
Gjykata
Supreme e
Kosovs
Gjykata e
Lart pr
Kundrvajtje
Gjykata
Ekonomike
Gjykata e
Qarkut
Gjykata
Komunale
pr
Kundrvajtje
Gjykata
Komunale
33
Janar 2011
34
Janar 2011
Strukturimi i ri i Gjyqsorit n Republikn e Kosovs
Gjykatat n Republikn e Kosovs q nga 1 janari i vitit 2013 do t ken nj struktur tjetr t
organizimit, bazuar n Ligjin pr Gjykatat 2010/03-L-199.
Ligji sht miratuar n Kuvend me 22.07.2010, kurse sht shpallur me Dekretin e Presidentit t
Republiks s Kosovs nr. DL-047-2010, Dat 09.08.2010.
Neni 8 (Ligjin pr Gjykatat 2010/03-L-199)

Struktura organizative
1.
2.
3.
Sistemi i gjykatave i Republiks s Kosovs prbhet nga: Gjykatat Themelore, Gjykata e Apelit
dhe Gjykata Supreme.
Degt themelohen brenda territorit t nj Gjykate Themelore.
Me qllim t veprimeve m efikase t gjykats prkatse, brenda Gjykats s Apelit dhe
Gjykatave Themelore mund t themelohen Departamente dhe Divizione.
Gjykatat Themelore
1.
2.
Gjykatat Themelore jan gjykata t shkalls s par n territorin e Republiks s Kosovs.

Shtat (7) Gjykata Themelore themelohen si n vijim:
a) Gjykata Themelore e Prishtins me seli n Prishtin themelohet pr territorin e Komuns s
Prishtins, Fush Kosovs, Obiliqit, Lipjanit, Podujevs, Gllogocit dhe t Graanics;
b) Gjykata Themelore e Gjilanit me seli n Gjilan themelohet pr territorin e Komuns s Gjilanit,
Kamenics, Novobrds, Ranillugut. Parteshit, Vitis, Kllokotit dhe Vrbocit;
c) Gjykata Themelore e Prizrenit me seli n Prizren themelohet pr territorin e Komuns s
Prizrenit, Dragashit, Suhareks dhe Mamushs;
d) Gjykata Themelore n Gjakov me seli n Gjakov themelohet pr territorin e Komuns s
Gjakovs, Malishevs, dhe Rahovecit;
e) Gjykata Themelore e Pejs me seli n Pej themelohet pr territorin e Komuns s Pejs,
Deanit, Junikut, Istogut dhe Klins;
f) Gjykata Themelore e Ferizajit me seli n Ferizaj themelohet pr territorin e Komuns s
Ferizajit, Kaanikut, Shtimes, Shtrpcs dhe Hanit t Elezit;
g) Gjykata Themelore e Mitrovics me seli n Mitrovic themelohet pr territorin e Komuns s
Mitrovics Jug dhe Mitrovics Veri, Leposaviqit, Zubin Potokut, Zveanit, Skenderajt dhe
Vushtrris.

Degt e Gjykatave Themelore
1.
2.
Prve selis kryesore, secila Gjykat Themelore ka degt e veta t themeluara me kt ligj.
Gjykata Themelore e Prishtins ka kto deg:
a) Dega n Podujev pr komunn e Podujevs;
b) Dega n Graanic pr komunn e Gracanics;
c) Dega n Lipjan pr komunn e Lipjanit;
d) Dega n Gllogoc pr komunn e Gllogovcit.
3.
Gjykata Themelore e Gjilanit ka kto deg:

a) Dega n Kamenic, pr komunn e Kamenics dhe komunn e Ranillugut;
b) Dega n Viti, pr komunn e Vitis dhe komunn e Kllokotit;
c) Dega Novobrds pr komunn e Novobrds.
4.
Gjykata Themelore e Prizrenit ka kto deg:

a) Dega n Dragash pr komunn e Dragash;
b) Dega n Suhareks pr komunn e Suhareks.
35
Janar 2011
5.
Gjykata Themelore e Mitrovics ka kto deg:

a) Dega n Leposaviq pr komunn e Leposaviq;
b) Dega n Vushtrri pr komunn e Vushtrris;
c) Dega n Zubin Potok pr komunn e Zubin Potok-ut;
d) Dega n Skenderaj pr komunn e Skenderajt.
6.
Gjykata Themelore e Gjakovs ka kto deg:

a) Dega n Malishev pr komunn e Malishevs;
b) Dega n Rahovec pr komunn e Rahovecit.
7.
Gjykata Themelore e Pejs ka kto deg:

a) Dega n Istog pr komunn e Istogut;
b) Dega n Klin pr komunn e Klins;
c) Dega n Dean, pr komunn e Deanit dhe komunn e Junikut.
8.
Gjykata Themelore e Ferizajt ka kto deg:

a) Dega Kaanik, pr komunn Kaanikut dhe komunn e Hanit t Elezit;
b) Dega e n Shtrpc pr komunn e Shtrpcs.
9.
N qoft se n territorin e nj komune nuk ekziston ndonj deg, ather lndt nga kjo komun
do t bien nn juridiksionin e selis kryesore t Gjykats Themelore.
10. Nse n territorin e nj komun nuk ekziston nj deg e Gjykats Themelore, ather kjo komun
mundet q, me vendim t Kuvendit Komunal, t krkoj nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs q t
themeloj nj deg brenda territorit t saj ose q kjo t prfshihet n juridiksionin e Gjykats
Themelore apo t degs s gjykats m t afrt gjeografikisht.
11. Kshilli Gjyqsor i Kosovs prpilon dhe shpall rregulloret pr arritjen e prputhshmris s ktij
nenin 1.3 t Aneksit IV t Propozimit gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit.

Juridiksioni i Gjykats Themelore sipas Lnds
1.
2.
3.
Gjykatat Themelore jan kompetente pr t gjykuar n shkall t par gjitha shtjet, prpos
nse me ligj parashihet ndryshe.
Gjykatat themelore jan kompetente pr t dhn ndihm juridike ndrkombtare dhe pr t
vendosur pr pranimin e vendimeve t gjykatave t huaja.
shtjet administrative dhe ekonomike jan kompetenc ekskluzive t Gjykats Themelore t
Prishtins.

Organizimi i Brendshm i Gjykats Themelore
1.
Departamentet n vijim themelohen brenda Gjykatave Themelore me qllim t ndarjes s shtjeve

sipas natyrs s tyre:
1.1. Departamenti pr shtjet Ekonomike q vepron n Gjykatn Themelore n Prishtins, pr gjith
territorin e Republiks s Kosovs;
1.2. Departamenti pr shtjet Administrative q vepron n Gjykatn Themelore n Prishtins, pr
gjith territorin e Republiks s Kosovs;
1.3. Departamenti pr Krimet e Rnda q vepron n selin e secils Gjykat Themelore;
1.4. Departamenti i Prgjithshm q vepron n selin e secils Gjykat Themelore, si dhe n seciln
deg t Gjykats Themelore;
1.5. Departamenti pr t Mitur, q vepron n kuadr t gjykatave themelore.
2.
Secila Gjykat Themelore ka Kryetarin e Gjykats, i cili sht prgjegjs pr menaxhimin dhe punn e
Gjykats Themelore. Secila deg e Gjykatave Themelore ka nj (1) Gjyqtar Mbikqyrs q i prgjigjet
Kryetarit t Gjykats Themelore prkatse pr punn e degs.
Kryetari i Gjykats Themelore cakton t gjith gjyqtart, prfshir edhe Gjyqtarin Mbikqyrs, pr
pun n degt e Gjykats Themelore prkatse. Me rastin e caktimit t gjyqtarve n degt, brenda
mundsive, Kryetari i Gjykats Themelore do t ket n konsiderim prbrjen etnike t juridiksionit
3.
36
Janar 2011
4.
5.
territorial t asaj dege. Gjat caktimit t Gjyqtarve Mbikqyrs, Kryetari i Gjykats do t kshillohet
me Kshillin Gjyqsor t Kosovs.
Kryetari i Gjykats Themelore i cakton gjyqtart n departamente pr t siguruar gjykimin efikas t
lndve dhe prkohsisht mund t ri-caktoj gjyqtart ndrmjet degve dhe departamenteve sipas
nevojs, q t adresohen konfliktet, t zgjidhen lndt e prapambetura apo t siguroj shqyrtimin me
koh t shtjeve.
Caktimi i lndve n departamente prkatse, brenda gjykats, bhet n prputhje me rregulloren e
Kshillit Gjyqsor t Kosovs, sipas kompetencs s departamenteve.

Gjykats Themelore
1.
2.
Departamenti pr shtje Ekonomike i Gjykats Themelore sht kompetent pr shtjet n vijim:

1.1. Kontestet ndrmjet personave juridik vendor dhe t huaj lidhur me shtjet e tyre afariste;
1.2. Riorganizim, falimentim dhe shuarjen e personave juridik, nse me ligj nuk prcaktohet ndryshe;
1.3. Kontestet lidhur me pengimin e posedimit, me prjashtim t prons s paluajtshme, ndrmjet
palve t cekura n nn-paragrafi 1.1 t ktij paragrafi;
1.4. Kontestet lidhur me cenimin e konkurrencs, keqprdorim apo monopolizim dhe pozitn
dominuese n treg si dhe marrveshjet monopoliste;
1.5. Mbrojtjen e t drejtave pronsore dhe t prons intelektuale.
1.6. Kontestet midis kompanive t aviacionit, pr t cilat zbatohet Ligji mbi Kompanit e Aviacionit,
duke prjashtuar kontestet lidhur me t drejtat e udhtarve;
1.7. shtje t tjera t parapara me ligj.
T gjitha shtjet n Departamentin pr shtje Ekonomike t Gjykats Themelore gjykohen nga nj
(1) gjyqtar profesionist, prpos nse me ligj nuk parashihet ndryshe.

Departamenti pr shtje Administrative i Gjykats Themelore
1.
2.
Departamenti pr shtje Administrative i Gjykats Themelore gjykon dhe vendos n konfliktet

administrative sipas padive kundr akteve administrative prfundimtare dhe pr shtjet e tjera t
prcaktuara me ligj.
T gjitha shtjet n Departamentin pr shtje Administrative t Gjykats Themelore gjykohen nga
nj (1) gjyqtar profesionist, prpos nse me ligj nuk parashihet ndryshe.

Departamenti pr Krime t Rnda i Gjykats Themelore
1.
Departamenti pr Krime t Rnda i Gjykats Themelore i gjykon veprat penale n vijim, t parapara
me Kodin penal t Kosovs:
1.1. Angazhimi n aktet terroriste duke e mos e prjashtuar edhe prfshirjen n n ndihmesn,
mundsimin, organizimin apo mbshtetjen ndaj terrorizmit apo grupeve terroriste;
1.2. Veprat penale kundr s drejts ndrkombtare q prfshin por nuk kufizohet n gjenocid, krimet
kundr njerzimit dhe krimeve t lufts;
1.3. Rrezikimi i siguris s aviacionit civil.;
1.4. Themelimi i skllavris, kushteve skllavrore dhe puns s detyruar;
1.5. Trafikimi i emigrantve;
1.6. Trafikimi i njerzve;
1.7. Rrezikimi i personave t mbrojtur ndrkombtarisht;
1.8. Pengmarrja;
1.9. Pronsimi i paligjshm, prdorimi, transferimi apo posedimi i materialit nuklear;
1.10.
Krcnimi pr prdorimin apo kryerjen e plakitjes s materialit nuklear;
1.11.
Vrasje e rnd;
1.12.
Rrmbimi;
1.13.
Tortura;
1.14.
Mashtrimi zgjedhor dhe shkatrrimi i dokumenteve t votimit;
1.15.
Dhunimi;
37
Janar 2011
2.
1.16.
Prodhimi, shprndarja apo prpunimi i paautorizuar i drogave narkotike t rrezikshme dhe
substancave hipnotike;
1.17.
Falsifikimi i parave;
1.18.
Krimi i organizuar, prfshir kanosjen gjat procedurave penale pr krim t organizuar;
1.19.
Veprat penale kundr detyrs zyrtare duke mos e prjashtuar, keqprdorimin e detyrs apo
autoritetit zyrtar, shprdorimi n zyr, mashtrimi, pranimi i mitove si dhe shkmbimi i ndikimit
apo nj sjellje t nj ngjashme;
1.20.
fardo krimi q nuk gjendet i listuar n kt nen i cili bie nn kompetencn ekskluzive apo
vartse t Zyrs s Prokuroris Speciale t Kosovs si prcaktohet n Ligjit mbi Zyrn e
Prokuroris Speciale t Republiks s Kosovs Nr. 03/L-52 (13 Mars 2008).
1.21.
fardo krimi tjetr i dnueshm me dhjet (10) ose me shume vite si parashihet me ligj.
T gjitha shtjet n Departamentin pr Krime t Renda t Gjykats Themelore gjykohen nga trupi
gjykues prej tre (3) gjyqtarve profesionist, nga t cilt njri duhet t jet kryesues i trupit gjykues.

Departamenti i Prgjithshm i Gjykats Themelore
1.
2.
Departamenti i Prgjithshm i Gjykats Themelore gjykon n shkall t par gjitha shtjet, prve
nse kjo sht n kompetenc e nj Departamenti tjetr t Gjykats Themelore.
T gjitha lndt e paraqitura pran Departamentit t Prgjithshm t Gjykats Themelore do t
gjykohen nga nj (1) gjyqtar profesional, prve nse me ligj nuk parashihet ndryshe.
Gjykata e apelit
1.
2.
3.
Gjykata e Apelit themelohet si gjykat e shkalls s dyt, me juridiksion territorial n gjith

Republikn e Kosovs.
Selia e Gjykats s Apelit sht n Prishtin.
Prbrja e Gjykats s Apelit pasqyron shumllojshmrin etnike t Republiks s Kosovs dhe
parimet ndrkombtare t barazis gjinore. N prputhje me dispozitat relevante t Propozimit
Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs dhe Kushtetuts s Republiks s Kosovs si dhe
pr t siguruar pjesmarrjen e komunitetit n gjyqsor, pesmbdhjet pr qind (15%) e numrit t
trsishm s ulseve n Gjykatn e Apelit, por n asnj rast m pak se dhjet ulse, jan t
garantuara pr gjyqtart nga radha e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.

Kompetencat e Gjykats s Apelit
1.
Gjykata e Apelit sht kompetente t shqyrtoj:

1.1. T gjitha ankesat e ushtruara kundr vendimeve t Gjykatave Themelore;
1.2. T vendos n shkall t tret, sipas ankess q sht lejuar me ligj dhe pr konfliktin e
juridiksionit ndrmjet gjykatave themelore;
1.3. T vendos pr konfliktin e juridiksionit ndrmjet Gjykatave Themelore;
1.4. shtjet tjera t parapara me ligj.

Shqyrtimi i lndve n Gjykatn e Apelit
1.
2.
Gjykata e Apelit shqyrton dhe gjykon lndt n kolegj prej tre (3) gjyqtarve profesionist, prve
nse me ligj parashihet ndryshe.
Vendimet e Gjykats s Apelit jan dokumente publike. Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron publikimin
e vendimeve t Gjykats s Apelit. Vendimet, t paktn duhet t publikohen n faqen e internetit t
Kshillit Gjyqsor t Kosovs, apo n prputhje me Rregulloren e Kshillit Gjyqsor t Kosovs.
38
Janar 2011

Organizimi i Brendshm i Gjykats s Apelit
1.
2.
3.
Gjykata e Apelit organizohet n departamentet si n vijim:

1.1. Departamenti i Prgjithshm;
1.2. Departamenti pr Krime t Rnda;
1.3. Departamenti pr shtje Ekonomike;
1.4. Departamenti pr shtje Administrative;
1.5. Departamenti pr t Mitur
Gjykata e Apelit ka Kryetarin i cili sht prgjegjs pr menaxhimin dhe punn e gjykats.
Bazuar n rregulloret e prcaktuara nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs, Kryetari i Gjykats s Apelit:
3.1. Cakton gjyqtart n departamente pr t siguruar gjykim efikas t lndve, dhe sipas nevojs,
mund t ri caktoj gjyqtart prkohsisht ndrmjet Departamenteve pr zgjedhjen e lndve t
pazgjidhura apo pr t siguruar zgjidhjen e lndve me koh;
3.2. T caktoj, sipas nevojs, udhheqsit e Departamenteve pr t siguruar veprime efikase t
gjykats, dhe
3.3. T siguroj q secila lnd e parashtruar n Gjykatn e Apelit i caktohet nj kolegj prej tre (3)
gjyqtarve dhe do t caktoj gjyqtarin kryesues t ktij kolegji.
Gjykata Supreme
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Gjykata Supreme e Kosovs sht instanca m e lart gjyqsore n Kosov dhe ka juridiksion n
gjith territorin e Republiks s Kosovs.
Gjykata Supreme prfshin kolegjin e apelit t Agjensionit Kosovar t Prons si dhe Dhomn e Posame
t Gjykats Supreme, gjyqtart e s cils jan pjes e Gjykats Supreme.
Prbrja e Gjykats Supreme pasqyron prbrjen etnike t popullats s Kosovs. S paku
pesmbdhjet (15%) t Gjyqtarve t Gjykats Supreme, por asnjher m pak se tre (3) gjyqtar
vijn nga radht e komunitetit q nuk sht shumic n Kosov.
Selia e Gjykats Supreme sht n Prishtin.
Gjykata Supreme ka Kryetarin si parashihet n nenin 103 t Kushtetuts s Republiks s Kosovs.
Kryetari po ashtu mund t kryej edhe detyra t tjera t parapara me ligj.
Gjykata Supreme shqyrton dhe gjykon lndt n kolegj me nga tre (3) gjyqtar profesionist, m
prjashtim kur me ligj parashihet nj numr m i madh i gjyqtarve.
Bazuar n rregulloret e prcaktuara nga Kshilli Gjyqsor i Kosovs, Kryetari:
7.1. sht prgjegjs pr menaxhimin dhe punt e Gjykats Supreme;
7.2. Sipas nevojs, cakton gjyqtart pr t siguruar gjykimin efikas t lndve;
7.3. Sigurohet q secila lnd e paraqitur n Gjykatn Supreme caktohet tek nj kolegj adekuat i
gjyqtarve dhe cakton gjyqtarin kryesues t atij kolegji.

Kompetencat e Gjykats Supreme
1.
Gjykata Supreme sht kompetente t vendos lidhur me:

1.1. Krkesn pr mjetet e jashtzakonshme juridike kundr vendimeve t forms s prer t
gjykatave t Republiks s Kosovs, si sht parapar me ligj;
1.2. Revizionin kundr vendimeve t shkalls s dyt t gjykatave n shtjet kontestimore, si sht
parapar me ligj;
1.3. Prcakton qndrimet parimore dhe mendimet juridike pr shtjet q kan rndsi pr zbatimin
unik t ligjeve nga gjykatat n territorin e Kosovs;
1.4. Lndt e Agjencis Kosovare t Pronave, si parashihet me ligj;
1.5. N Dhomn e Posame, lndt e Agjencis Kosovare t Privatizimit ose t Agjencis Kosovare t
Mirbesimit, si parashihet me ligj;
1.6. shtje t tjera t parapara me ligj.
39
Janar 2011
Kshilli Gjyqsor i Kosovs
Kolegji i apelit i
Agjensionit
Kosovar t
Prons
Dhoma e posame
pr shqyrtimin e
lndve t
Agjensionit kosovar
t Privatizimit
Gjykata
supreme
Departamenti
I krimeve
t rnda
Departamenti
pr shtje
ekomomike
Departamenti
pr shtje
administrative
Selia n
Prishtin
Kompetent
pr gjith
territorin e
Kosovs
Departamenti
pr shtje
ekomomike
Gjykata e
apelit
Departamenti
pr t mitur
Departamenti
I prgjitshm
Departamenti
i krimeve
t rnda
Gjykata
themelore
Departamenti
pr shtje
administrative
Departamenti
i prgjitshm
Departamenti
pr t mitur
40
Janar 2011
Seli pran do
gjykate
themelore
Kompetenca pr
territorine e
gjykats
themelore
Selia pran do
gjykate
themelore dhe
pran do dege
t saj
Shtrirja e Gjykatave Themelore nga 2013-ta me gjith degt e tyre
41
Janar 2011
Instituti Gjyqsor i Kosovs
IGJK-ja sht themeluar si nj organ i pavarur n vitin 2000. Fillimet e saj lidhen me OSBE-n.
N vitet q pasuan pas vitit 2000, IGJK-ja u zhvillua edhe m tej, duke ofruar dhe duke mundsuar
s bashku me t tjert shum lloje t trajnimeve dhe duke vazhduar arsimimin n aspektin ligjor t
gjyqtarve, te prokurorve dhe t profesionistve t tjer n Kosov.
M 24 prill 2006, Prfaqsuesi Special i Sekretarit t Prgjithshm t Kombeve t Bashkuara (OKB),
prmes Rregullores nr. 2006/ 23, shpalli ligjin mbi Themelimin e Institutit Gjyqsor t Kosovs (IGJK).
Ky Ligj u miratua nga Kuvendi i Kosovs m datn 23 shkurt 2006 (Ligji nr. 02/ L-25).
Si institucioni kryesor pr trajnim n kuadr t sistemit gjyqsor t Kosovs, (Ligji nr. 02/ L-25,
neni 1.7), Instituti Gjyqsor i Kosovs ka kto prgjegjsi:
Organizimin dhe Vlersimin e Provimit Prgatitor (neni 2.1.b dhe 7)
Organizimin e trajnimit t bartsve potencial t funksionit gjyqsor Programi fillestar pr

arsimim ligjor (neni 2.1.a, nenet 7 dhe 8)
Trajnimi i bartsve t funksionit gjyqsor Programi i vazhdueshm pr arsimim ligjor (neni

2.1.a)
Kurset e posame t trajnimit pr avancimin e gjyqtarve dhe t prokurorve (neni 10)
Trajnimi pr gjyqtar porot
Trajnimi pr profesionistt e tjer, t identifikuar nga IGJK-ja, t cilt jan t lidhur me sistemin
e drejtsis
hartimin e planeve afatshkurtra, afatmesme dhe afatgjata t trajnimit pr nj gjyqsor efikas,

efektiv dhe t paanshm (neni 2.2.a)
aktivitete t tjera si nj institucion pr trajnime dhe pr studime profesionale me qllim t

zhvillimit t gjyqsorit n Kosov, n prputhje me standardet evropiane (neni 2.2.b).
Gjykata Kushtetuese e Kosovs9

Historiku
Shikuar nga aspekti historik, Kosova si njsi federale n ish-Federatn Jugosllave, ka aplikuar
kontrollin e kushtetutshmris prmes gjykats kushtetuese. Edhe pse gjykata e par Kushtetuese n
Jugosllavin Federale ka qen themeluar qysh n vitin 1963, pr shkak t pozits politiko-shoqrore
aplikimi i kontrollit t kushtetutshmris n Kosov paraqitet q nga viti 1969. Me Ligjin Kushtetues t
Krahins Socialiste Autonome t Kosovs (me tutje si KSAK) me 1969 fillimisht ka qen konstituuar dega
Gjyqsore Kushtetuese pran Gjykats Supreme t Kosovs.
Zgjerimi i funksioneve legjislative t Krahins, me ndryshimet kushtetuese t vitit 1971, ndikuan
edhe n organizimin m t gjere n lmin e mbrojtjes s Kushtetutshmris dhe Ligjshmris. N kt
drejtim, me amendamentin X pr Ligjin Kushtetues t KSAK-s, konstituohet Gjykata Kushtetuese e
Kosovs si organ i pavarur pr mbrojtjen e kushtetutshmris dhe ligjshmris, me funksion dhe pozit
identike me ato t gjykatave kushtetuese me republikat e federats Jugosllave.
Me Kushtetutn e Kaanikut 1990, po ashtu ka qen parapar institucioni i Gjykats Kushtetuese si
garantues dhe mbrojtjes i kushtetutshmris dhe ligjshmris, mirpo pr shkak t suprimimit t
autonomis s Kosovs, vendosjes s pushtetit okupues t Serbis, ajo asnjher nuk sht konstituuar.
Pas lufts s vitit 1999 dhe vendosjen e Kosovs nn administrimin e OKB-s, me Kornizn Kushtetuese
pr Vetqeverisje t Prkohshme, 15 maj 2001, sht parapar themelimi i t ashtuquajturit Kolegj i
Veant i Gjykats Supreme mbi shtjet e Kornizs Kushtetuese. Edhe pse n praktik ky institucion nuk
sht themeluar dhe vn n funksion ndonjher, me Kornizn Kushtetuese jan prcaktuar vetm
funksionet e ktij kolegji dhe subjektet q mund t krkojn fillimin e procedurs, mirpo nuk sht
prcaktuar numri i gjyqtarve e as mnyra e puns s ktij Kolegji.
8
9
http://www.kjijudicial.org (kshilli Gjyqsor i Kosovs)

http://www.kushtetutakosoves.info (Kushtetuta e Kosovs)
42
Janar 2011
Grupi Punues pr Themelimin e Gjykats Kushtetuese
Si rrjedhoj e zhvillimeve t reja politike n vend dhe nevojs pr themelimin e institucioneve

kryesore t Republiks s Kosovs, n maj t vitit 2008, me vendim t Presidentit t Republiks s
Kosovs Prof. Dr. Fatmir Sejdiu dhe Kryeministrit z. Hashim Thai u formua Grupi Punues pr themelimin
e Gjykats Kushtetuese. Ky Grup Punues u autorizua q t prgatis kuadrin normativ t nevojshm pr
funksionimin e Gjykats; t hartoj planin buxhetor 2009, 2010 dhe 2011; t dizajnoj hierarkin
organizative t Gjykats Kushtetuese, si dhe t prgatis planin pr vendosjen e Gjykats Kushtetuese t
Kosovs. Prbrja e Grupit Punues ka pasur nj prfaqsim gjithprfshirs t institucioneve t Republiks
s Kosovs (Qeveris dhe Zyrs s Presidentit), organizatave ndrkombtare (USAID, ICO, Kshilli i
Evrops) dhe ekspert juridik t vendit dhe ndrkombtar t cilt, n periudh kohore maj dhjetor 2008,
dhan nj kontribut t muar n realizimin e t gjitha detyrave q iu patn ngarkuar. Aktiviteti i Grupit
Punues ka qen mbshtetur nga Sekretariati i grupit, ndihm teknike dhe profesionale, e ofruar nga EMI
dhe e mbshtetur financiarisht nga UK DFID.
Prbrja e Grupit Punues.
Bashkkryesues: Prof. Dr Arsim Bajrami - Ministr i Shrbimeve Publike
Mr.sc.Vjosa Osmani - Kshilltar i lart, zyra e Presidentit t Kosov
Antar:
Ram Manaj - Zvends Kryeministr
Nekibe Kelmendi - Ministre e Drejtsis
Dr. Korab Sejdiu - Kshilltar Ligjor, zyra e Presidentit t Kosov
Dr. Visar Morina - Kshilltar Ligjor / MSHP
Dr. Robert Muharremi - Ekspert Universiteti Amerikan Kosov
Dr. Gjylieta Mushkolaj - Ekspert Universiteti i Prishtins
Mr.sc. Arta Rama - Ekspert - Universiteti i Prishtins
Mr.sc.Xhavit Shala - Kshilltar Ligjor / MSHP
Bedri Bahtiri - Udhheqs i Divizionit pr Legjislacion - MD
Ilaz Ramajli - Ekspert - Avokat
Lazim Salihu - Ekspert - Avokat
Philippe Leroux-Martin - Zyra Ligjore ICO ZPC
John Allelo USAID - USAID Kshilltar i lart pr Sundim t Ligjit
Mr.sc. Gzim Kolgeci - Koordinator i Sekretariatit t Grupit Punues - EMI
Argjentina Grazhdani - Drejtor i zyrs s EMI
Prbrja e Gjykats Kushtetuese

Gjykata Kushtetuese prbhet nga nnt (9) gjyqtar, t cilt do t jen jurist t shquar dhe
personalitete me moralin m t lart, jo me m pak se dhjet (10) vjet prvoj profesionale prkatse.
Kualifikimet e tjera prkatse rregullohen me ligj. Parimet e barazis gjinore do t respektohen.
Gjyqtart emrohen nga Presidenti i Republiks s Kosovs, me propozimin e Kuvendit, pr nj
mandat nntvjear, pa mundsi vazhdimi. Vendimi pr t propozuar shtat (7) nga gjyqtart, varet nga
miratimi i dy t tretave (2/3) t deputetve t Kuvendit t pranishm dhe q votojn. Vendimi pr t
propozuar dy (2) gjyqtart e tjer, merret me shumicn e votave t deputetve t Kuvendit, t cilt jan
t pranishm dhe q votojn, por q mund t bhet vetm pas plqimit t shumics s deputetve t
Kuvendit, t cilt i mbajn vendet q jan rezervuar ose garantuar pr prfaqsuesit e komuniteteve q
nuk jan shumic n Kosov.
Mandati i Gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese prfundon me skadimin e kohs s rregullt pr t ciln
sht zgjedhur. Gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese i pushon mandati para skadimit t kohs s rregullt pr
t ciln sht zgjedhur n rast t:
dorheqjes;
vdekjes;
humbjes s prhershme t aftsis s veprimit t konstatuar nga gjykata kompetente;
smundjes apo problemeve t tjera shndetsore, t cilat e bjn t pamundur ushtrimin e
funksionit t gjyqtarit t Gjykats Kushtetuese;
shkarkimit sipas nenit 118 t Kushtetuts.
43
Janar 2011
Funksionet
Gjykata Kushtetuese sht autoriteti prfundimtar n Republikn e Kosovs pr interpretimin e

Kushtetuts dhe prputhshmris s ligjeve me Kushtetutn. Sipas nenit 113, paragrafi 1 i Kushtetuts s
Republiks s Kosovs, Gjykata Kushtetuese vendos vetm pr rastet e ngritura para Gjykats n mnyr
ligjore
nga
pala
e
autorizuar.
Palt e autorizuara pr ngritje e rasteve para gjykats:
I.
Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs, Qeveria dhe Avokati i Popullit jan t
autorizuar t ngren rastet n vijim:
a. shtjen e prputhshmris s ligjeve, t dekreteve t Presidentit e t Kryeministrit dhe t
rregulloreve t Qeveris, me Kushtetutn;
b. Prputhshmria e Statutit t Komuns me Kushtetutn.
II. Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Qeveria jan t autorizuar t ngren
shtjet n vijim:
a. konflikti n mes t kompetencave kushtetuese t Kuvendit t Kosovs, Presidentit t
Republiks s Kosovs dhe Qeveris s Kosovs;
b. prputhshmria e referendumit t propozuar me Kushtetutn;
c. prputhshmria e shpalljes s Gjendjes s Jashtzakonshme dhe veprimeve t ndrmarra
gjat Gjendjes s Jashtzakonshme me Kushtetutn;
d. prputhshmria e nj amendamenti t propozuar kushtetues me marrveshjet e
detyrueshme ndrkombtare, t ratifikuara sipas ksaj Kushtetute dhe rishikimi i
kushtetutshmris s procedurs s ndjekur;
e. nse sht shkelur Kushtetuta gjat zgjedhjes s Kuvendit.
III. Komuna
Komuna sht e autorizuar t kontestoj kushtetutshmrin e ligjeve ose t akteve t Qeveris, t
cilat cenojn prgjegjsit komunale ose zvoglojn t hyrat e komuns, n rast se komuna prkatse
sht prekur nga ai ligj ose akt.
IV. Deputetet
a. Dhjet (10) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, brenda nj afati prej tet (8)
ditsh nga dita e miratimit, kan t drejt t kontestojn kushtetutshmrin e fardo ligji
ose vendimi t miratuar nga Kuvendi, si pr prmbajtjen, ashtu edhe pr procedurn e
ndjekur.
b. Tridhjet (30) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, jan t autorizuar t ngren
shtjen nse Presidenti i Republiks s Kosovs ka kryer shkelje serioze t Kushtetuts.
V. Individt
Individt jan t autorizuar t ngren shkeljet nga autoritetet publike t t drejtave dhe lirive t
tyre individuale, t garantuara me Kushtetut, mirpo vetm pasi t ken shteruar t gjitha mjetet
juridike t prcaktuara me ligj.
VI. Gjykatat
Gjykatat kan t drejt ti referojn Gjykats Kushtetuese shtje prkitazi me prputhshmrin
kushtetuese t nj ligji, nse ajo prputhshmri sht ngritur gjat procedurs gjyqsore dhe
gjykata referuese nuk sht e sigurt pr prputhshmrin e ligjit t kontestuar me Kushtetutn dhe
nse vendimi I gjykats referuese pr rastin e caktuar, varet nga prputhshmria e ligjit n fjal.
VII. Kryetari I Kuvendit
Kryetari i Kuvendit t Kosovs duhet t referoj amendamentet kushtetuese t propozuara para
miratimit n Kuvend, me qllim q t konstatohet nse amendamenti i propozuar i zvoglon t
drejtat dhe lirit e garantuara me kapitullin II t Kushtetuts.
Struktura e Gjykats Gjyqtart

Prof. Dr. Enver Hasani, Kryetar Mr. sc. Kadri Kryeziu, Zvendskryetar Robert Carolan J.D.,
Gjyqtar Dr. Altay Suroy, Gjyqtar Almiro Rodrigues, Gjyqtar Prof. Dr. Snezhana Botusharova-Doicheva,
Gjyqtar Prof. Dr. Ivan #ukalovi", Gjyqtar Gjyljeta Mushkolaj, Gjyqtar Dr. Sc., Prof. Ass. Iliriana Islami,
Gjyqtar
Struktura e Gjykats Administrata

Gjykata Kushtetuese ka Sekretarin e vet e cila kryesohet nga Sekretari i Prgjithshm i Gjykats
Kushtetuese. Sekretaria kryen punt administrative dhe ka pr detyr t mbshtes punn e Gjykats
Kushtetuese. Sekretaria prbhet nga:
44
Janar 2011
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Sekretari i Prgjithshm
Departamenti i Prkrahjes Profesionale
Departamentit i Administrats dhe Burimeve Njerzore
Departamenti pr Regjistrimin e Lndve, Statistik dhe Arkiv
Departamenti i Buxhetit dhe Financave
Njsia e Prokurimit
Personeli Mbshtets
Krkesa para gjykats

Si fillon procedura para gjykats?
Fillimi i procedurs para Gjykats Kushtetuese bhet prmes paraqitjes s krkess n gjykat.
Krkesat dorzohen me shkrim n Sekretarin e Gjykats Kushtetuese. Sekretaria regjistron menjher t
gjitha krkesat n Shkrimoren e Gjykats Kushtetuese sipas radhs n t ciln jan parashtruar. Krkesat
duhet t jen t arsyetuara dhe atyre duhet t ju bashkngjiten provat e nevojshme.Krkesa mund ti
parashtrohet Gjykats personalisht apo prmes posts. Paraqitja pran Gjykats Kushtetuese me krkes
lehtsohet prmes formularit pr parashtrimin e krkess. Shkrimorja e gjykats do tu ndihmojn n
plotsimin e formularit. fardo pyetje n lidhje me kt mund ta drejtoni n adresn elektronike
info@gjk-ks.org
Kush kualifikohet pr t parashtruar krkes?

Sipas Kushtetuts s Republiks s Kosovs, parashtrues t krkess mund t jen institucionet por
edhe individt (personat juridik dhe fizik).
far sht procedura para Gjykats?

N rast se Gjykata Kushtetuese konstaton se krkesa sht e lejueshme, ajo do t krkoj nga pala
tjetr t parashtroj prgjigjen apo dokumentet e saj t ndrlidhura me krkesn. Mungesa e prgjigjes
nga pala tjetr nuk ndikon n procedurn para Gjykats Kushtetuese. Procedura zhvillohet n form t
shkruar. Sidoqoft, Gjykata mund t vendos t mbaj shqyrtim publik kur t jet e nevojshme t
shqyrtohet shtje t rndsishme pr marrjen e vendimit. Parashtruesi i krkess mund ta paraqet rastin
e tij/saj para Gjykats Kushtetuese apo mund ta prcaktoj personin i cili do ta prfaqsoj at. N kt
rast, parashtruesi i krkess kshillohet t angazhoj avokat pr t prfaqsuar lndn e tij. Krkohet nga
prfaqsuesi i juaj ta paraqes autorizimin me shkrim.
Forma e krkess se si duhet drejtuar gjykats kushtetuese i sht bashkangjitur si shtojc ktij
materiali.
45
Janar 2011
Sistemi prokurorial i Kosovs
Prokurori i Shtetit sht institucion i pavarur me autoritet dhe prgjegjsi pr ndjekjen penale t
personave t akuzuar pr ndonj vepr penale ose pr ndonj vepr tjetr, sikurse sht rregulluar me
ligj.
Prokurori i Shtetit sht institucion i paanshm, dhe vepron n baz t Kushtetuts dhe t ligjit.
Organizimi, kompetencat dhe detyrat e Prokurorit t Shtetit rregullohen me ligj. Prokurori i Shtetit
pasqyron prbrjen shumetnike t Republiks s Kosovs dhe respekton parimet e barazis gjinore.
Mandati fillestar pr prokuror sht trevjear. N rast t riemrimit, mandati sht i prhershm
deri n moshn e pensionimit, sikurse sht prcaktuar me ligj, prve nse shkarkohet n pajtim me
ligjin.
Kryeprokurori i Shtetit emrohet dhe shkarkohet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, n baz t
propozimit t Kshillit Prokurorial t Kosovs. Mandati i Kryeprokurorit t Shtetit sht shtatvjear, pa
mundsi riemrimi.
Prokurort jan t organizuar n nj Prokurori Publike t Kosovs, pes Prokurori Publike t
Qarkut, dhe shtat Prokurori Publike Komunale.
Kshilli Prokurorial i Kosovs

Kshilli Prokurorial i Kosovs sht institucion plotsisht i pavarur n kryerjen e funksioneve t tij,
n pajtim me ligjin. Kshilli Prokurorial i Kosovs siguron qasje t barabart n drejtsi pr t gjith
personat n Kosov.
Kshilli Prokurorial i Kosovs siguron q Prokurori i Shtetit t jet i pavarur, profesional, i paanshm
dhe pasqyron natyrn shumetnike t Kosovs dhe parimet e barazis gjinore. Kshilli Prokurorial i
Kosovs do t rekrutoj, propozoj, avancoj, transferoj, disiplinoj prokurort n mnyrn e rregulluar
me ligj. Kshilli do ti jap prparsi emrimit pr prokuror t antarve t komuniteteve t nn
prfaqsuara n mnyrn e prcaktuar me ligj. T gjith kandidatt duhet ti plotsojn kriteret e
prcaktuara me ligj. Prbrja e Kshillit Prokurorial t Kosovs, si dhe dispozitat pr emrimin,
shkarkimin, mandatin, strukturn organizative dhe rregullat e procedurs, rregullohen me ligj.
Organizimi i ri i prokuroris s Republiks s Kosovs

LIGJI Nr. 03/L-225
P!R PROKURORIN E SHTETIT
Neni 14
Organizimi i prokurorive
1. Prokurori i Shtetit n Republikn e Kosovs organizohet dhe funksionon n prputhje me kt ligj si dhe
me Ligjin mbi Prokurorin Speciale, n raste kur mund t aplikohet.
2. Prokurori i Shtetit n Republikn e Kosovs organizohet n prokurorit si n vijim:
2.1. Prokuroria Themelore e prbr nga Departamenti i Prgjithshm, nga Departamenti pr t Mitur dhe
nga Departamenti pr Krime t Rnda.
2.2. Prokuroria e Apelit e prbr nga Departamenti i Prgjithshm dhe Departamenti pr Krime t
Rnda i Prokuroris;
2.3. Prokuroria Speciale; dhe
2.4. Zyra e Kryeprokurorit t Shtetit
3. Lndt q bien n kompetenc t Departamentit pr shtje Ekonomike ose Departamentit pr shtje
Administrative pran Gjykats Themelore do t i caktohen prokurorve pran Departamentit t
Prgjithshm t Prokuroris Themelore.
Neni 11
Kryeprokurori i Shtetit
1. Kryeprokurori i Shtetit ka juridiksion n tr territorin e Republiks s Kosovs.
2. Kryeprokurori i Shtetit ka juridiksion ekskluziv mbi lndt n shkall t tret pran Gjykats Supreme.
46
Janar 2011
3. Kryeprokurori i Shtetit ka juridiksion ekskluziv mbi t gjitha lndt q prfshijn mjete t

jashtzakonshme juridike.
4. Kryeprokurori i Shtetit mund t marr n kompetenc seciln lnd me krkes apo pajtim t
Kryeprokurorit t Prokuroris Speciale t Republiks s Kosovs.
Neni 15
Prokuroria Themelore
1. Prokuroria Themelore ka juridiksion mbi t gjitha lndt e shkalls s par, prve nse sht parapar
ndryshe m ligj.
1.1. Prokuroria Themelore themelohet me an t ktij ligji me juridiksionin territorial t cekur si n vijim:
1.2. Prokuroria Themelore n Prishtin, pr territorin e Gjykats Themelore t Prishtins si ceket n Ligjin
mbi Gjykatat;
1.3. Prokuroria Themelore n Ferizaj, pr territorin e Gjykats Themelore t Ferizajt si ceket n Ligjin
mbi Gjykatat;
1.4. Prokuroria Themelore n Gjakov, pr territorin e Gjykats Themelore t Gjakovs si ceket n Ligjin
mbi Gjykatat;
1.5. Prokuroria Themelore n Gjilan, pr territorin e Gjykats Themelore t Gjilanit si ceket n Ligjin mbi
Gjykatat;
1.6. Prokuroria Themelore n Mitrovic, pr territorin e Gjykats Themelore t Mitrovics si ceket n
Ligjin mbi Gjykatat;
1.7. Prokuroria Themelore n Pej, pr territorin e Gjykats Themelore t Pejs si ceket n Ligjin mbi
Gjykatat;
1.8. Prokuroria Themelore n Prizren, pr territorin e Gjykats Themelore t Prizrenit si ceket n Ligjin
mbi Gjykatat;
Neni 16
Prokuroria e Apelit
1. Prokuroria e Apelit themelohet pr t vepruar para Gjykats s Apelit.
2. Prokuroria e Apelit udhhiqet nga Kryeprokurori i Prokuroris i emruar sipas Ligjit mbi Kshillin
Prokurorial t Kosovs.
3. Prokuroria e Apelit ka juridiksion n tr territorin e Republiks s Kosovs.
4. Selia e Prokuroris s Apelit sht n Prishtin.
5. Prokurort e emruar n Prokurorin e Apelit do t specializohen n prfaqsimin e ndjekjes penale
para Gjykats s Apelit. Kur nj lnd e prokuroris prezantohet para Gjykats s Apelit, prokurori i cili ka
iniciuar apo zhvilluar ndjekjen penale, me miratimin e Kryeprokurorit t Shtetit, mund t shoqroj dhe
ndihmoj Prokurorin e Shtetit t Prokuroris s Apelit n paraqitjen e ankess apo mbrojtjen kundr
ankess.
Prokuroria speciale
Ligji Nr. 03/L-052

P!R PROKURORIN! SPECIALE T! REPUBLIK!S S! KOSOV!S
Neni 1
Themelimi i PSRK-s
Prokuroria speciale e Republiks s Kosovs (m tej PSRK) themelohet me an t ktij ligji si nj

organ prokurorial i prhershm dhe i specializuar q vepron n kuadr t Prokurorit t Shtetit t
Kosovs.
Selia e PSRK-s do t jet n Prishtin.
47
Janar 2011
Neni 3
Prbrja dhe kompetencat e PSRK-s
PSRK-ja do t prbhet nga dhjet prokuror publik t Kosovs.

Prokurort publik t Kosov q do t punojn si prokuror special do t jen ata t cilt, n datn
e hyrjes n fuqi t ktij ligji, jan przgjedhur dhe emruar n prputhje me procedurat e
prcaktuara sipas ligjin n fuqi, pr t punuar n Prokurorin speciale t Kosovs si sht
prcaktuar m hert me an t Urdhress administrative t UNMIK-ut nr. 2006/15.
Pa marr parasysh dispozitat e prcaktuara n paragrafin 2 t ktij neni, edhe prokurort publik
tjer t Kosovs kan t drejt q t punojn si prokuror special. Ata przgjidhen dhe emrohen
sipas procedurave t prcaktuara n prputhje me ligjin n fuqi.
Neni 4
Kryeprokurori i PSRK-s
Kryeprokuror i PSRK-s do t zgjidhet njri nga prokurort speciale n pajtim me procedurat e

prcaktuara sipas ligjit n fuqi.
Kryeprokurori i PSRK-s do t drejtoj aktivitetet e PSRK-s dhe t personelit t saj nn
mbikqyrjen e prgjithshme t Kryeprokurorit publik t Kosovs.
Neni 16
Dispozitat kalimtare
Prve asaj q sht parapar n dispozitn e paragrafit 1 t nenit 3 t ktij ligji, PSRK-ja do t
prbhet edhe nga pes prokuror t EULEX-it gjat kohzgjatjes s EULEX KOSOV n Kosov.
Prokurort e EULEX-it do t caktohen n PSRK sipas procedurave t prcaktuara nga EULEX
KOSOV. Pr aq koh sa procedura pr caktimin e prokurorve t EULEX-it nuk sht prcaktuar,
prokurort e EULEX-it n PSRK do t caktohen nga Kryeprokurori i EULEX-it.
Numri i prokurorve t EULEX-it t caktuar n PSRK i parapar sipas paragrafit 1 t ktij neni
mund t ndryshohet sipas vendimit t organeve kompetente brenda EULEX KOSOV.
Gjat kohzgjatjes s EULEX KOSOV n Kosov, Kryeprokuror i PSRK-s do t jet nj prokuror i
EULEX-it, prderisa nj vendim tjetr nuk merret nga organet kompetente brenda EULEX
KOSOV. Organet kompetente brenda EULEX KOSOV do t prcaktojn procedurat pr emrimin
e Kryeprokurorit t PSRK-s q do t jet nga prokurort e EULEX-it. Pr aq koh sa procedura
pr emrimin e Kryeprokurorit t PSRK-s sht prcaktuar, Kryeprokurori i EULEX-it do ta
caktoj Kryeprokurorin e PSRK-s.
Pr aq koh sa Kryeprokurori i PSRK-s sht nj prokuror i EULEX-it, Zvends kryeprokuror i
PSRK-s do t przgjidhet njri nga prokurort publik. Pr aq koh sa Kryeprokuror i PSRK-s t
jet nj prokuror i EULEX-it, Kryeprokurori i PSRK-s do t jet nn mbikqyrjen e prgjithshme
t Kryeprokurorit t EULEX-it, m prjashtim t dispozits s paragrafit 2 t nenit 4 t ktij ligji.
Pr aq koh sa Kryeprokurori i PSRK-s do t jet nj prokuror i EULEX-it, Kryeprokurori i EULEXit do t jet prgjegjs q t prcaktoj afatet e prmendura n paragrafin 9 t nenit 3,
paragraft 2,3,5 dhe 8 t nenit 6, paragraft 4,6 dhe 8 t nenit 9, paragrafin 6 t nenit 10,
paragraft 2,3,5 dhe 6 t nenit 11 dhe paragraft 4 dhe 5 t nenit 14 t ktij ligji.
Neni 5
Kompetenca e veant e PSRK-s
PSRK-ja do t ket kompetenc t veant q t hetoj dhe ndjek penalisht krimet,
edhe t atyre n form t tentimit, dhe format e ndryshme t bashkpunimit n krim si
vijon:
a) kryerjen e akteve t terrorizmit (neni 110, KPPK),
b) moslajmrimi i prgatitjes s veprave penale (neni 303, KPPK), moslajmrimi i veprave penale
apo moslajmrimi i kryersit t saj (neni 304, KPPK) dhe dhnia e ndihms kryersve (neni 305,
KPPK) kur kto vepra kryhen n lidhje me terrorizmin (ndihma n kryerjen e veprave terroriste neni 111, KPPK);
c) lehtsimi i kryerjes s terrorizimit (neni 112, KPPK), organizimi, prkrahja dhe pjesmarrja n
grupet terroriste (neni 113, KPPK)
d) gjenocidi (neni 116, KPPK);
e) krimet kundr njerzimit (neni 117, KPPK);
48
Janar 2011
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
krimet e lufts n kundrshtim t rnd me konventat e Gjenevs (neni 118, KPPK), krimet e
lufts si shkelje e rnd e ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktin e armatosur
ndrkombtar (neni 119, KPPK), krimet e lufts pr shkelje t rnd t nenit 3 t prbashkt me
konventat e Gjenevs (neni 120, KPPK), krimet e lufts t cilat paraqesin shkelje t rnd t
ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktet e armatosura q nuk jan n karakterit
ndrkombtar (neni 121, KPPK);
sulmet n konfliktet e armatosura t nj karakteri jo ndrkombtar kundr instalimeve q
prmbajn forca t rrezikshme (neni 122, KPPK);
rekrutimi dhe regjistrimi i personave midis moshs pesmbdhjet dhe tetmbdhjet vjet n
konfliktin e armatosur (neni 123, KPPK);
prdorimi i mjeteve ose i metodave t ndaluara t luftimit (neni 124, KPPK);
organizimi i grupeve pr kryerjen e gjenocidit, krimeve kundr njerzimit dhe krimeve t lufts
(neni 128, KPPK);
rrezikimi i personave n mbrojtje ndrkombtare (neni 141, KPPK);
prvetsimi i paligjshm, shfrytzimi, transferi dhe vendosja e materialeve nukleare (neni 144,
KPPK);
krcnimi pr prdorimin ose kryerjen e vjedhjes a t plakitjes s materialit nuklear (neni 145,
KPPK);
krimi i organizuar (neni 274, KPPK), krcnimi gjat procedurave penale pr krim t organizuar
(neni 310, KPPK);
veprat penale t paraqitura n nenin 10 t Rregullores s ndryshuar t UNMIK-ut nr. 2004/2 mbi
Pengimin e larjes s parave dhe veprave t ngjashme penale
49
Janar 2011
Sistemi i mbrojtjes n Kosov (avokatura)
10
Historia e avokaturs
Avokati i par ishte regjistruar n vitin 1974.
Mirpo, fillet e para te avokaturs dhe ndihms juridike n Kosov i hasim pak para fillimit t lufts
s II Botrore. At her me shrbimet e avokaturs sht marr edhe tani i ndjeri Hivzi Sylejmani. Gjat
Lufts II, n pjesn e territorit t Kosovs e cila ishte nn qeverisjen shqiptare t instaluar nga Italia, e n
t ciln bnte pjes edhe Prishtina,ishte e mbuluar me sistemin e gjykatave,t vendosura nga po ajo
qeveri. Gjat ksaj kohe avokaturn e ushtronin disa avokat nga Shqipria e tashme dhe nj avokat
tjetr nga Tetova, i cili ka punuar n Ferizaj (Tasjani i athershm) dhe ka pasur pr praktikant t vetin
profesorin Sokol Dobroshi.
Avokati i pare shqiptar i regjistruar pas Lufts II ishte Zeq Arni,nj doajen i avokatis kosovare. Ai
sht regjistruar n O.A. Jugosllavis, pasi Kosova, nuk kishte organizat t veten t avokatve. M pas,
pas tij, regjistrohen edhe fillojn ushtrimin e profesionit t avokatit t licencuar edhe t tjer, si Hasan
Kryeziu, Mehmet Dushku, Bajram Kelmendi,Latif Krasniqi, t gjith nga Prishtina, Adem Bajri, Mikel Marku
dhe Mustaf Radoniqi, nga Peja etj.
Pas vendosjes s administrats ndrkombtare t UNMIK-ut n qershor 1999, institucionet
gjyqsore ishin rithemeluar n Kosov (n pajtim me Rregulloren 1999/24 Mbi Ligjin n Fuqi n Kosov).
Organizatat ndrkombtare q kan qen duke punuar n Kosov (OSBE, ABA/CEELI, AER dhe Kshilli i
Europs) rithemeluan OAK-n pas lufts dhe kuvendi i par i saj ishte mbajtur menjher n vitin 1999.
N mnyr q nj person t ushtroj profesionin e avokatit ai/ajo duhet t jet antar i OAK-s.
Ligji Nr. 03/L-117

PR AVOKATIN
Neni 1
Dispozitat themelore
1.
2.
3.
Ky ligj rregullon veprimtarin dhe organizimin e avokatis. Avokatia sht profesion i lir dhe i
pavarur.
Avokatia u ofron shrbime dhe ndihm profesionale juridike personave fizik dhe juridik pr
mbrojtjen dhe realizimin e t drejtave dhe t interesave t tyre n pajtim me rendin juridik n shoqri
Pavarsia e avokaturs realizohet prmes:
3.1. ushtrimit t pavarur t profesionit t avokatit si profesion i lir;
3.2. ofrimit t ndihms juridike n mnyr t pavarur;
3.3. organizimit t avokatve prmes Ods s Avokatve t Kosovs, si organizat e pavarur publike;
3.4. autorizimit t Ods s Avokatve pr nxjerrjen e akteve normative me qllim rregullimin dhe
organizimin e avokaturs.
Neni 2
Ndihma juridike
1.
10
Shrbimi dhe ndihma profesionale juridike e avokatit prfshijn:

1.1. dhnien e kshillave juridike;
1.2. prfaqsimin dhe mbrojtjen e palve para organeve t drejtsis dhe subjekteve t s drejts q
i zbatojn ligjet;
1.3. prfaqsimin e palve para organeve t arbitrazhit dhe organizatave t tjera t pavarura;
1.4. prfaqsimin e palve n raportet e tyre juridike me personat e tjer fizik dhe juridik;
1.5. prgatitjen e padive, paraqitjeve pr ndjekje penale dhe mjeteve ankimore;
1.6. prgatitjen e dokumenteve juridike t cilat sjellin ose synojn pasoja juridike, si jan: kontratat,
testamentet, statutet etj;
1.7. prgatitjen e ekspertizave pr shtje t ndryshme juridike; dhe
1.8. veprimet e tjera, t parapara me ligj.
www.oak-ks.org (Oda e Avokatve t Kosovs)

50
Janar 2011
Neni 4
Regjistrimi i Avokaturs
E drejta pr ushtrimin e profesionit t avokatit fitohet me regjistrimin n regjistrin e avokatve, e cila

mbahet nga Oda e Avokatve.
Neni 14
Pjesmarrja e avokatve n shrbimet juridike publike
1.
2.
3.
4.
T gjith avokatt jan t detyruar t marrin pjes n sistemin e ndihms juridike falas, i cili
financohet me mjete publike. Procedurat prkatse prcaktohen me ligj ose rregullore t veant.
N rastin e prfaqsimit ose mbrojtjes s klientit, i cili kualifikohet pr ndihm juridike falas, avokati
nuk ka t drejt t krkoj kompensim nga klienti n fjal.
Avokatt kan t drejt t ofrojn, pavarsisht nga sistemi, ndihm juridike pa kompensim pr klient
t varfr.
N rastet e lartprmendura, avokatt kan t drejt t krkojn reduktime tatimore pr angazhimin e
tyre social. Mbi krkesn e tyre vendos autoriteti kompetent fiskal n Kosov, n baz t krkess s
avokatit.
Neni 30
Zyra e Avokatit
1. Avokati mund t ket vetm nj zyr n territorin e Kosovs.
2. Pr do ndryshim t selis, duhet t njoftohet Oda e Avokatve.
3. Avokati mund t punsoj n zyrn e tij edhe avokat t tjer
Neni 31
Zyrat e prbashkta t Avokatis
1.
2.
3.
Dy ose m tepr avokat mund t themelojn nj zyr t prbashkt. Zyra e prbashkt themelohet
me Statut,n t cilin prcaktohen detyrimet reciproke t avokatve t zyrs s prbashkt. Statuti i
zyrs duhet ti drgohet Ods s Avokatve pr regjistrim. Zyra mund t ket vetm nj seli dhe
vepron vetm pas regjistrimit n regjistrin e Ods s Avokatve.
Avokatt e zyrs duhet t jen t regjistruar n regjistrin e Avokatve t Ods s Avokatve.
Avokatt e zyrs s prbashkt mund t zvendsohen reciprokisht n prfaqsimin e klientve, me
plqimin e klientve.
Neni 35
Regjistrimi si praktikant i avokatis
1.
2.
Regjistrimi i praktikantit t avokatis bhet me krkesn formale pr regjistrim n Regjistrin e

praktikantve t avokatis t Ods s Avokatve. N lidhje me krkesn vendos Oda e Avokatve.
Parakusht pr regjistrim sht q parashtruesi i krkess:
2.1. ta ket aftsin e veprimit;
2.2. ta ket t kryer fakultetin juridik.
2.3. ti prmbush parakushtet e tjera t prcaktuara me nenin 6 t ktij ligji.
51
Janar 2011
11
Oda e Avokatve
Organizimi i OAK:
Statuti i OAK-se[aprovuar me 27 tetor 2001]qe sht akti m i lart normativ, siguron nj
vetorganizim t plot t brendshm pr Odn. Sipas Statutit Oda sht organizat e pavarur e avokatve
e themeluar me ligj. Oda prfaqson avokaturn e Kosovs.
OAK sht e prbr nga organet dhe zyrtart si: Kuvendi i cili sht i prber nga t gjith
avokatt e regjistruar dhe t licencuar; Kryetari, me nj mandat njvjear; Bordi Ekzekutiv, i cili prbhet
nga 11 antar qe shrbejn pr mandat trevjear; Bordi Mbikqyrs; Komiteti pr ankesa i Kuvendit t
OAK-s. Statuti ndrton nj sistem trsisht te mvetsishm te disiplinimit pr avokatet, i cili prbhet
nga organet qe vlersojn prgjegjsin pr shkeljet e rregullave t etiks.
Kuvendin e prbjn t gjith avokatt e regjistruar n regjistrin e avokatve t OAK. Mbledhja e
rregullt e Kuvendit t Ods mbahet nj here n vit dhe e thrret Kshilli Ekzekutiv. Mbledhjen e
jashtzakonshme t Kuvendit e thrret KE me nismn e vet, n baz t krkess s1/3 t antarve t tij
ose krkess s paku tri Tubimeve regjionale t avokatve. Kuvendi i Ods, prve tjerash,miraton
Statutin e Ods dhe Kodin e etiks profesionale t avokatve, zgjedh dhe shkarkon Kryetarin e
nnkryetaret si dhe antart e Kshillit ekzekutiv; shqyrton t gjitha shtjet q kan t bjn me
kryerjen e veprimtaris s avokaturs dhe pozitn e avokaturs; aprovon tarifn pr shprblimet dhe
kompensimin e shpenzimeve pr punn e avokatve,debaton,merr qndrime dhe vendime lidhur me
prparimin e puns s Ods, bashkpunimin dhe antarsin me institucione dhe asociacione tjera
vendore dhe ndrkombtare Kryetari i Ods nnshkruan vendimet dhe aktet e tjera t cilat i miraton
Kuvendi.
Oda ka dy nnkryetar mandati i t cilve zgjat tri vjet. Kshilli Ekzekutiv i Ods prbhet nga
Kryetari i Ods, kryetari i m parm dhe 7 antar-prfaqsues t Tubimeve regjionale. Kshilli
ekzekutiv:zbaton vendimet e Kuvendit,vendos lidhur me regjistrimin n regjistrin e avokatve t
Ods,vendos mbi regjistrimin e avokatve praktikant dhe shlyerjen e tyre nga regjistri, vendos dhe jep
rekomandime dhe propozime t interesit t prgjithshm pr ushtrimin e avokaturs,udhheq afarizmin
financiar t Ods kujdeset pr prparimin e bashkpunimit t Ods n vendet e tjera dhe me asociacione
t tjera profesionale;publikon buletinin e Ods K.E .e udhheq Kryetari i Ods i cili thrret mbledhjet e tij.
K.E. vendos me shumicn e votave t antarve.
Kryetari i Ods:prfaqson dhe prezanton Odn,thrret dhe i udhheq mbledhjet e Kuvendit dhe t
kshillit Ekzekutiv. Pr punn e vet prgjigjet para Kuvendit. Mandati i Kryetarit t Ods zgjat nj
vjet,me t drejt t rizgjedhjes edhe pr nj mandat.
Neni 20
Oda e Avokatve
1.
2.
3.
4.
5.
Avokatt q veprojn n Kosov jan t obliguar antarsohen n Odn e Avokatve t Kosovs. Oda
e Avokatve sht organizat e obliguar profesionale me cilsi t personit juridik.
Selia e Ods s Avokatve t Kosovs sht n Prishtin.
Detyra kryesore e Ods s Avokatve sht rregullimi dhe kontrollimi i profesionit t Avokatit n
Kosov.
Organizimi i brendshm i Ods s Avokatve rregullohet me Statut.
Oda e Avokatve i ka degt n Prishtin, Pej, Gjakov, Prizren, Gjilan, Ferizaj dhe Mitrovic.
Neni 21
Organet e Ods s Avokatve
1.
11
Organet e Ods s Avokatve jan:

1.1. Kuvendi i prgjithshm
1.2. Kryetari
1.3. Kshilli Ekzekutiv
1.4. Komisioni Disiplinor
www.oak-ks.org (Oda e Avokatve t Kosovs)

52
Janar 2011
1.5. Komisioni i Revizionit

2. Mandati zgjedhor i organeve t Ods sht me kohzgjatje prej katr (4 ) vitesh, prve atij t
Kryetarit i cili zgjidhet pr dy (2) vite. Antart e organeve mund t rizgjidhen edhe nj her radhazi.
3. Funksionet e organeve brenda Ods jan funksione nderi. Bartsit e ktyre funksioneve kan t drejt
n kompensimin e shpenzimeve t krijuara lidhur me ushtrimin e ktyre detyrave.
53
Janar 2011
Avokati i popullit (Ombudspersoni)
12
Kushtetuta e Kosovs pr avokatin e popullit

Neni 132 [Roli dhe Kompetencat e Avokatit t Popullit]
1.
2.
3.
Avokati i Popullit mbikqyr dhe mbron t drejtat dhe lirit e individve nga veprimet ose mosveprimet
e paligjshme dhe t parregullta t autoriteteve publike.
Avokati i Popullit sht i pavarur n ushtrimin e detyrs dhe nuk pranon udhzime e ndrhyrje nga
organet, institucionet ose autoritetet e tjera, t cilat ushtrojn pushtetin n Republikn e Kosovs.
do organ, institucion ose autoritet tjetr, q ushtron pushtet legjitim n Republikn e Kosovs, sht
i detyruar tu prgjigjet krkesave t Avokatit t Popullit dhe ti paraqes atij/asaj t gjitha
dokumentet dhe informacionet e krkuara n pajtim me ligj.
Neni 133 [Zyra e Avokatit t Popullit]

1.
2.
Zyra e Avokatit t Popullit sht e pavarur, dhe propozon e administron buxhetin e vet, n pajtim me
ligj.
Avokati i Popullit ka nj (1) ose m shum zvends. Numri, mnyra e przgjedhjes dhe mandati i
tyre, rregullohen me ligjin pr Avokatin e Popullit. T paktn nj (1) nga zvendsit e Avokatit t
Popullit sht pjestar i komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.
Neni 134 [Kualifikimi, Zgjedhja dhe Shkarkimi i Avokatit t Popullit]

1.
2.
3.
4.
5.
Avokatin e Popullit e zgjedh Kuvendi i Kosovs, me shumicn e votave t t gjith deputetve t tij,
pr nj mandat pes (5) vjear, pa t drejt rizgjedhjeje.
Avokat i Popullit ka t drejt t zgjidhet do shtetas i Republiks s Kosovs, me arsim t lart, me
karakter e moral t lart, i ndershm, me eksperienc dhe njohuri t dalluara n fushn e t drejtave
t njeriut.
Avokati i Popullit dhe zvendsit e saj/tij nuk mund t jen antar t asnj partie politike, as t
ushtrojn veprimtari politike, shtetrore a private profesionale dhe as t marrin pjes n organizmat
drejtues t organizatave civile, ekonomike dhe tregtare.
Avokati i Popullit gzon imunitetin nga ndjekja penale, padit civile ose shkarkimi pr veprimet ose
vendimet q jan brenda fushs s prgjegjsive t Avokatit t Popullit.
Avokati i Popullit mund t shkarkohet vetm me krkesn e m shum se nj t trets (1/3) s t
gjith deputetve, dhe n kt rast Kuvendi vendos me shumicn e dy t tretave (2/3) t t gjith
deputetve t tij.
Neni 135 [Raportimi i Avokatit t Popullit]

1.
2.
Avokati i Popullit paraqet raport vjetor para Kuvendit t Republiks s Kosovs.

Me krkesn e Kuvendit, Avokati i Popullit duhet t dorzoj raporte periodike ose tjera Kuvendit. Me
krkesn e Avokatit t Popullit, Kuvendi duhet tia lejoj q t dgjohet.
3. Avokati i Popullit ka t drejt t bj rekomandime dhe t propozoj masa, nse vren shkelje t t
drejtave dhe lirive t njeriut nga ana e organeve t administrats publike dhe organeve t tjera
shtetrore.
4. Avokati i Popullit ka t drejt t referoj shtje n Gjykatn Kushtetuese, n pajtim me dispozitat e
ksaj Kushtetute.
Historiku i Avokatit t Popullit

Institucioni i Avokatit t Popullit n Kosov (IAPK) u themelua n vitin 2000 me Rregulloren e
UNMIK-ut Nr. 2000/38, q i jepte mandat pr t hetuar ankesa kundr UNMIK-ut dhe administrats lokale
publike.
N shkurt 2006, u shpall Rregullorja e UNMIK-ut 2006/6, e cila zvendsoi Rregulloren 2000/38.
Sipas Rregullores s re, Institucioni i Avokatit t Popullit ka mandat q t hetoj ankesa kundr
12
http://www.ombudspersonkosovo.org/ (Avokati i Popullit)

54
Janar 2011
autoriteteve lokale apo organeve tjera t Institucioneve t Prkohshme t Vetqeverisjes n Kosov

(IPVQ), por nuk ka m mandat q t hetoj ankesa kundr organeve administrative ndrkombtare n
Kosov.
Rregullorja e UNMIK-ut 2006/06 gjithashtu parasheh nj struktur t re organizative, e cila
pasqyron procesin e vazhdueshm t kalimit t IOK-s n duart e vendorve. Ky proces ka filluar n fund
t vitit 2005, kur, Prfaqsuesi Special i Sekretarit t Prgjithshm, z. Sren Jessen-Petersen, emroi z.
Hilmi Jashari, q n at koh kryente detyrn e zvends i Avokatit t Popullit, si Ushtrues t detyrs s
Avokatit t Popullit.
Z. Jashari do t vazhdoj t kryej dy funksionet, at t zvendsit dhe Ushtruesit t detyrs s
Avokatit t Popullit, deri n zbatimin e plot t strukturs organizative si sht prcaktuar me
Rregulloren e UNMIK-ut 2006/06.
Struktura n fjal prbhet nga nj Ombudsperson vendor, nj zvends kryesor t Ombudspersonit dhe
tre zvends t tjer t Avokatit t Popullit, ku t gjith duhet t emrohen nga Kuvendi i Kosovs.
Procedura e Kuvendit pr zgjedhjen e Avokatit t Popullit, ka prfunduar me zgjedhjen z. Sami
Kurteshit, Avokat i popullit t par vendor nga Kuvendi i Kosovs, m 04 Qershor 2009, me nj mandat
pes vjear.
Kompetencat Dhe Prgjegjsit E Avokatit T Popullit13

Neni 15
Kompetencat
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Avokati i Popullit ka kompetenca pr ti hetuar ankesat e pranuara nga do person fizik a juridik lidhur
me pohimet pr shkeljen e t drejtave t njeriut t parapara me kushtetut, ligje dhe akte tjera, si
dhe me standarde ndrkombtare t t drejtave t njeriut dhe konventave ndrkombtare,
veanrisht me konventn evropiane pr t drejtat e njeriut, duke prfshir veprimet apo
mosveprimet q paraqesin keqprdorim t autoritetit.
Kompetencat e Avokatit t Popullit shtrihen n mbar territorin e Republiks s Kosovs. N ushtrimin
e funksioneve t tij lidhur me rastet q paraqiten brenda territorit t Republiks s Kosovs, Avokati i
Popullit mund tu ofroj shrbime t mira edhe qytetarve t Republiks s Kosovs q prkohsisht
ndodhen jasht territorit t Republiks s Kosovs.
Avokati i Popullit ka kompetenc t bj hetime qoft pr tiu prgjigjur ankess s parashtruar apo
me iniciativn e vet (ex officio), nse nga konstatimet, dshmit dhe faktet e paraqitura me
parashtres ose nga njohurit e fituara n mnyr tjetr, ka baz t rezultoj se nga ana e
institucioneve t Republiks s Kosovs jan shkelur t drejtat dhe lirit e njeriut.
Nse Avokati i Popullit fillon procedur me iniciativ t vet ose ndonj person tjetr n emr t t
dmtuarit i drejtohet me parashtres Avokatit t Popullit pr ngritjen e procedurs, sht i nevojshm
plqimi nga personi, t cilit i jan shkelur t drejtat dhe lirit e njeriut.
Kur Avokati i Popullit fillon procedur me iniciativ t vet lidhur me shkeljen e t drejtave dhe lirive
t nj numri m t madh t qytetarve, t fmijve apo personave me aftsi t humbura veprimi, nuk
sht i nevojshm plqimi nga paragrafi 4. i ktij neni.
Avokati i Popullit nuk do t ndrhyj n rastet dhe n procedura tjera ligjore q jan duke u zhvilluar
para gjykatave, prve n raste t zvarritjeve t paarsyeshme apo keqprdorimit t dukshm t
pushtetit.
Avokati i Popullit mund t inicioj shtje n Gjykatn Kushtetuese n pajtim me kushtetutn dhe
ligjin pr Gjykat Kushtetuese;
Avokati i Popullit i ushtron kompetencat e veta edhe m an t ndrmjetsimit dhe pajtimit.
Shrbimet e ofruara nga Institucioni i Avokatit t Popullit jan falas.
Neni 16
Prgjegjsit
1.
Avokati i Popullit ka kto prgjegjsi:

t hetoj shkeljet e pohuara t t drejtave t njeriut dhe t angazhohet pr zgjedhjen e tyre.
55
Janar 2011
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
t trheq vmendjen pr rastet kur institucionet e Republiks s Kosovs i shkelin t drejtat e

njeriut dhe t bj rekomandim q tu jepet fund rasteve t tilla dhe kur sht e domosdoshme t
shpreh mendimin e vet mbi qndrimet dhe reagimet e institucioneve prkatse n lidhje me
rastet e tilla;
t bj t njohura t drejtat e njeriut dhe prpjekjet pr t luftuar t gjitha format e diskriminimit
prmes ngritjes s vetdijesimit, posarisht prmes informimit dhe edukimit edhe me an t
mediave;
t njoftoj Qeverin, Kuvendin dhe institucionet tjera kompetente t Republiks s Kosovs pr
shtjet q kan t bjn me avancimin dhe mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t njeriut;
ti publikoj njoftimet, mendimet, rekomandimet, propozimet dhe raportet e veta;
t rekomandoj nxjerrjen e ligjeve t reja n Kuvend, ndryshimin e ligjeve q jan n fuqi dhe
nxjerrjen apo ndryshimin e akteve nnligjore dhe administrative nga institucionet e Republiks s
Kosovs;
t prgatit raporte vjetore, periodike dhe t tjera mbi gjendjen e t drejtave dhe lirive themelore
t njeriut n Republikn e Kosov;
t rekomandoj harmonizimin e legjislacionit t Kuvendit me standardet ndrkombtare pr t
drejtat dhe lirit e njeriut si dhe zbatimin e tyre efektiv;
t bashkpunoj, n pajtim me Kushtetutn dhe legjislacionin n fuqi, me t gjitha organizatat
dhe institucionet vendore dhe ndrkombtare q merren me mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t
njeriut;
Avokati i Popullit, zvendsit dhe personeli i tij duhet ruajtur fshehtsin e t gjitha informatave
dhe t t dhnave q i merr, duke i kushtuar kujdes t veant siguris s ankuesve, palve t
dmtuara dhe dshmitarve, n pajtim me ligjin pr mbrojtjen e t dhnave;
obligimi pr ruajtjen e fshehtsis zyrtare vlen edhe pas prfundimit t mandatit ose
marrdhnies s puns.
Avokati i Popullit mund ti ofroj kshilla dhe ti jap rekomandime do personi fizik dhe juridik
lidhur me pajtueshmrin e ligjeve dhe akteve nnligjore me standardet e pranuara
ndrkombtare pr t drejtat dhe lirit e njeriut.
Avokati i Popullit mund ti kshilloj dhe tu rekomandoj institucioneve t Republiks s Kosovs
pr programet dhe politikat e tyre pr t siguruar mbrojtjen dhe avancimin e t drejtave dhe lirive
t njeriut n Republikn e Kosovs.
Avokati i Popullit i ndrmerr t gjitha masat dhe veprimet e nevojshme pr ti shqyrtuar ankesat e
parashtruara sipas paragrafit 1. t nenit 15 t ktij ligji, duke prfshir edhe intervenimin e
drejtprdrejt tek autoritetet kompetente, nga t cilt do t krkohet q t prgjigjen brenda
kohs s arsyeshme t caktuar nga Avokati i Popullit. Nse vazhdon dmi i rnd si pasoj e
shtjes s ankess sipas paragrafit 1. t nenit 15 t ktij ligji, nga autoritetet kompetente
krkohet t prgjigjen me nguti.
Nse gjat hetimeve, Avokati i Popullit konstaton se ekzekutimi i ndonj vendimi administrativ
mund t ket pasoja t pariparueshme pr personin fizik apo juridik, mund t rekomandoj q
autoriteti kompetent ta pezulloj ekzekutimin e vendimit n fjal deri n prfundimin e hetimeve
lidhur me kt shtje nga ana e Avokatit t Popullit.
Avokati i Popullit ka qasje n dosjet dhe n dokumentet e do institucioni t Republiks s
Kosovs dhe mund ti shqyrtoj ato lidhur me rastet q i ka n shqyrtim dhe sipas ktij ligji, mund
t krkoj nga do institucion i Republiks s Kosovs dhe nga personeli i tyre t bashkpunojn
me Avokatin e Popullit, duke siguruar informacione relevante, duke prfshir edhe kopjen e plot
apo t pjesshme t dosjes dhe dokumenteve tjera sipas krkess s Avokatit t Popullit.
Zyrtart e Institucionit t Avokatit t Popullit n do koh dhe pa paralajmrim mund t hyjn dhe
t inspektojn do vend ku personat jan privuar nga liria si dhe n
institucionet tjera me liri t lvizjes s kufizuar dhe mund t jen t pranishm n mbledhje ose
seanca dgjimore ku prfshihen personat e till. Zyrtart e Institucionit t Avokatit t Popullit
mund t mbajn edhe takime me personat e till pa pranin e zyrtarve t institucionit prkats.
do lloj korrespondence e ktyre personave me Institucionin e Avokatit t Popullit nuk pengohet
apo kontrollohet. Avokati i Popullit ose prfaqsuesit e tij mund t hyjn n hapsirat zyrtare t t
gjitha organeve t autoriteteve publike, organeve tjera dhe organizatave q ushtrojn autorizime
publike pr llogari t tyre.
PROCEDURAT E SHQYRTIMIT T ANKESAVE

Neni 17
Fillimi i procedurs
do person i cili pretendon se t drejtat apo lirit e tij jan shkelur me ndonj ligj,
veprim apo mosveprim, keqadministrim t organeve t autoriteteve publike, organeve
56
Janar 2011
tjera dhe organizatave q ushtrojn autoritete publike pr llogari t tyre, mund t

krkoj nga Institucioni i Avokatit t Popullit fillimin e procedurs.
Neni 18
Forma e paraqitjes s ankess
1.
do ankes q i parashtrohet Avokatit t Popullit duhet t jet e nnshkruar dhe ti ket shnimet
personale t paraqitsit t ankess si dhe t prmbaj t gjitha rrethanat, faktet dhe dshmit n t
cilat kjo ankes bazohet. Paraqitsi i ankess mund t deklaroj nse mjetet juridike jan ushtruar
apo jo, dhe nse po cilat prej ktyre mjeteve jan zbatuar.
2. do ankes pr fillimin e procedurs, si rregull paraqitet me shkrim. Krkesa pr fillimin e procedurs
mund t paraqitet edhe gojarisht, n rast se nuk mund t bhet me shkrim.
Neni 19
Procedura pas pranimit t ankess
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Pas pranimit t ankess, Avokati i Popullit n afat prej tridhjet (30) ditsh vendos pr
pranueshmrin e shtjes si n vijim: 1.1. t shqyrtoj n procedur t prshpejtuar rastin;
t filloj hetimin e plot;
t hedh posht ankesn pr shkak se:
3.1. nuk sht n kompetencn e Avokatit t Popullit sipas ktij ligji;
3.2. ankesa sht parashtruar pas afatit t parapar me kt ligj;
3.3. ankesa sht anonime;
3.4. ankesa paraqet keqprdorim t s drejts pr paraqitjen e ankess;
3.5. ankuesi ka dshtuar t siguroj informatat e krkuara nga Avokati i Popullit.
t refuzoj ankesn si t pabazuar.
t ndrpret hetimet kur konstaton se rasti sht zgjidhur n ndonj mnyr tjetr n pajtim me
krkesn e ankuesit.
N t gjitha rastet e msiprme, Avokati i Popullit e njofton me shkrim paln brenda tridhjet (30)
ditsh nga dita e pranimit t ankess.
Vendimi i Avokatit t Popullit pr t hedhur posht apo pr t refuzuar ankesn sht i forms s
prer.
Neni 20
Rastet e refuzimit t shqyrtimit t ankess
1.
Avokati i Popullit refuzon krkesn pr shkak t arsyeve si n vijim:

1.1. kur nga shnimet e paraqitura dhe nga rrethanat e rastit del se t drejtat dhe lirit e njeriut nuk
jan shkelur apo nuk sht kryer kurrfar keqadministrimi;
1.2. kur krkesa sht jo e plot dhe nuk sht kompletuar edhe pas krkesave t Avokatit t
Popullit;
1.3. kur procedurat pr nj lnd jan duke u zhvilluar n organet gjyqsore ose n organet tjera
kompetente, prve n rastet e specifikuara me ket ligj.
1.4. kur t gjitha mjetet juridike t rregullta dhe t jashtzakonshme nuk jan shterur, prpos nse ai
vlerson se do t jet e padobishme pr paraqitsin e ankess pr t filluar apo vazhduar
procedurn, apo nse vlerson se individt kan psuar dm t madh apo mund t psojn dm
t madh dhe t pa kompensueshm n ndrkoh;.
Neni 21
Rastet e parashkrimit dhe prjashtimit
1.
2.
Avokati i Popullit nuk inicion procedur pr t hetuar shkeljen e t drejtave t njeriut nse prej dats
q pala e ka marr vendimin e forms s prer ose sht njoftuar lidhur me t dhe deri n dorzimin
e ankess n Institucionin e Avokatit t Popullit kan kaluar m shum se gjasht (6) muaj.
Prjashtimisht nga paragrafi 1 i ktij neni, Avokati i Popullit mund t inicioj procedur edhe pas
kalimit t afatit prej gjasht (6) muaj n rast se vlerson se paraqitsi i ankess ka qen i penguar
apo n rast se vlerson se shtja sht e rndsis s veant.
57
Janar 2011
Neni 22
Procedura pas fillimit t hetimit
1.
2.
3.
4.
5.
Kur Avokati i Popullit vendos ti filloj hetimet n pajtim me nenin 19 t ktij ligji, vendimin e vet do
tua komunikoj paraqitsit t ankess dhe organit kundr t cilit sht paraqitur ankesa. Avokati i
Popullit mund t krkoj informata shtes lidhur me rastin.
Avokati i Popullit cakton afatin brenda t cilit organi duhet tia dorzoj t gjitha informatat e krkuara
n pajtim m paragrafin 1. t ktij neni. Afati nuk mund t jet m i shkurtr se tet (8) dit dhe as
m i gjat se tridhjet (30) dit. Kur organi nuk arrin ti dorzoj n afatin e parapar informatat e
krkuara nga Avokati i Popullit, ai pa vones duhet ti paraqes me shkrim arsyet e voness n ofrimin
e informats s krkuar.
N rast se Avokati i Popullit i vlerson t pamjaftueshme prgjigjet ose masat e ndrmarra nga
organi, ai ka t drejt ta procedoj shtjen tek organi m i lart kompetent, ose ti paraqes raport
t veant Kuvendit, duke i propozuar edhe masa konkrete pr vnien n vend t s drejts s
shkelur.
Refuzimi apo dshtimi pr tiu prgjigjur krkesave t Avokatit t Popullit konsiderohet pengim i puns
se Avokatit t Popullit. Kjo nuk e pengon Avokatin e Popullit pr t nxjerr konkludimet dhe
rekomandimet e tij.
Avokati i Popullit mund t raportoj veprimet e parapara n paragrafin 4. t ktij neni n raportet e
tij.
Neni 23
Detyrimi i bashkpunimit dhe pasojat e refuzimit
1.
2.
T gjitha organet e pushtetit shtetror kan pr obligim ta ndihmojn Avokatin e Popullit n zhvillimin
e hetimeve, si dhe ti ofrojn ndihm adekuate sipas krkess s tij.
Refuzimi pr t bashkpunuar me Avokatin e Popullit nga npunsi civil, funksionari ose nga autoriteti
publik prbn shkak q Avokati i Popullit t krkoj nga organi kompetent fillimin e procedurs
administrative duke prfshir marrjen e masave disiplinore, deri n largimin nga puna ose nga
shrbimi civil.
Neni 24
Thirrja e dshmitarve dhe ekspertve
Avokati i Popullit mund ti drgoj thirrje do dshmitari ose eksperti pr ta intervistuar lidhur me
rastin q e shqyrton. Personi i thirrur e q punon n institucionet publike sht i obliguar ti prgjigjet
thirrjes.
Neni 25
Marrja e vendimit
Pas prfundimit t hetimit, Avokati i Popullit n pajtim me kompetencat dhe prgjegjsit e tij, nxjerr
vendim n t cilin paraqiten konstatimet dhe rekomandimet e tij. Vendimi i tij i drgohet parashtruesit t
ankess dhe autoriteteve publike prgjegjse.
Neni 26
Prgjigjja n krkesat e Avokatit t Popullit
Organet, t cilave Avokati i Popullit u ka drejtuar rekomandim, krkes ose propozim pr masa disiplinore,
duhet t prgjigjen brenda afatit tridhjet (30) ditor. Prgjigjja duhet t prmbaj arsyet me shkrim pr
veprimet e ndrmarra lidhur me shtjen n fjal.
58
Janar 2011
KMDLNJ - Kshilli pr Mbrojtjen e t Drejtave e t Lirive t Njeriut

Selia Prishtin.
Themelimi - Kosov m 14 dhjetor 1989.
Statusi - sht organizat joqeveritare, jopolitike dhe jofitimprurse.
Historiku dhe veprimtaria e kmdlnj-s
Kshilli pr Mbrojtjen e t Drejtave e t Lirive t Njeriut me seli n Prishtin sht organizata e par
joqeveritare e themeluar n Kosov m 14 dhjetor 1989. KMDLNJ sht organizat joqeveritare, jopolitike
dhe jofitimprurse. Rrjeti organizativ i KMDLNJ-s prbhet nga Zyra Qendrore n Prishtin, 6 Qendra
Rajonale (Prishtin, Prizren, Pej, Mitrovic, Gjilan dhe Ferizaj) dhe Nnkshillat (NKMDLNJ) n komunat e
tjera t Kosovs.
Q nga themelimi e deri pas prfundimit t lufts n Kosov, KMDLNJ ka vepruar n kushte shum
t vshtira. N kt periudh ka br grumbullimin e t dhnave (informata, deklarata, fotografi dhe
dshmi t tjera) pr shkeljen e t drejtave dhe t lirive t njeriut, prkatsisht me prgatitjen dhe
publikimin e informatave ditore dhe raporteve periodike (javore, mujore, tremujore, gjashtmujore dhe
vjetore). Nprmjet ktyre raporteve sht br pasqyrimi i gjendjes s t drejtave e t lirive t njeriut n
Kosov.
Kt veprimtari KMDLNJ e ka kryer me sukses dhe gjithmon ka qen burim i sigurt i informatave pr t
gjitha organizatat e vendit dhe t huaja, si dhe gazetart, prfaqsit diplomatike dhe delegacionet e
shumta q e kan vizituar Kshillin. Me nj fjal, KMDLNJ ka qen vendburimi i par prej ku jan
shprndar informatat dhe raportet m t sakta, t cilat shquheshin pr paanshmri dhe saktsi.
Edhe para lufts, KMDLNJ ka realizuar projekte organizata joqeveritare ndrkombtare, si me
HIVOS, NED, FKSHH (Soros) etj. Pas prfundimit t lufts n Kosov, KMDLNJ sht br partner
implementues i UNHCR-s, s pari n projektin e monitorimit t kthimit t refugjatve, e pastaj n
aktivitetet me minoritete dhe me personat e zhvendosur (kthimi dhe riintegrimi i tyre) si dhe dialogu
ndretnik.
Gjithashtu, e financuar nga ABBA/CEELI (American Bar Associaton & Central and East European La
Initiative), ka grumbulluar t dhnat ante mortum pr t zhdukurit dhe dshmi t tjera pr krime lufte.
N kuadr t KMDLNJ-s ka funksionuar edhe Shrbimi Juridik, ku ekipi i avokatve dhe juristve
ka offruar ndihm juridike falas pr shtjet civile juridike. Projekti sht financuar nga Agjencia
Evropiane pr Rindrtim (AER).
Po ashtu, KMDLNJ ka bashkpunuar me Tribunalin e Hags pr grumbullimin e dshmive pr krimet
e lufts n Kosov dhe ka dorzuar disa kallzime penale.
Nga viti 2000 KMDLNJ organizon Festivalin Ndrkombtar t Filmit Dokumentar pr t Drejtat e Njeriut NJ BOT (ONE ORLD).
KMDLNJ ka br monitorimin e zgjedhjeve komunale (2000 e 2002) dhe t zgjedhjeve t
prgjithshme (2001 e 2004). Njherit, sht angazhuar edhe n monitorimin e puns s Kuvendit t
Kosovs dhe t Asambleve Komunale.
N fund, vlen t theksohet se kryetari i Kshillit, z. Adem Demai m 12 dhjetor 1991 u nderua nga
Parlamenti Evropian me mimin Saharov kurse me 24 tetor 1993 Klubi i Rektorve t Universiteteve
Evropiane i ndau nj mirnjohje e po ashtu sht barts i Mirnjohjes s Universitetit t Osllos q iu dha
n dhjetor t vitit 1995.
59
Janar 2011
Shqipria - sistemi i drejtsis s saj

Historiku i drejtsis Shqiptare14
Periudha 1912-1920
Shpallja e pavarsis, shnoi hapat e para n krijimin e institucioneve t shtetit t ri shqiptar, ku
Kuvendi i Vlors dhe Qeveria e kryesuar nga Ismail Qemali, krahas iniciativave t rndsishme pr
krijimin e organeve kryesore t pushtetit legjislativ e ekzekutiv, u fokusuan dhe mbi riorganizimin e
pushtetit gjyqsor.
Kshtu, n 10 Maj 1913 u miratua Kanuni i Zhuris, akti i par dhe guri i themelit pr organizimin
dhe funksionimin e gjykatave n sistemin gjyqsor shqiptar. N Kanunin e Zhuris u parashikua krijimi i
Gjykats s Diktimit, Gjykatave t shkalls s par t nnprefekturave, t cilat ishin kompetente pr
gjykimin e shtjeve civile dhe kundrvajtjeve e delikteve, si dhe Gjyqi Popullor me zhuri, i cili do t
gjykonte shtjet penale me prfaqsues t popullit.
Ky sistem, pr t cilin kemi informacion se u zbatua t paktn n nj shtje n Elbasan, nuk dha
rezultatet e duhura dhe u shfuqizua me dekretin dat 4 qershor 1914, ku u vu n zbatim ligji pr gjykatat
e drejtsis n Shqipri, sipas t cilit u krijuan Gjyqi Fillor i Apelit dhe Diktimit.
Periudha 1920-1939
N vitet 1920-1939 problemet kryesore n fushn e s drejts, q paraqisnin rndsi t madhe pr
shtetin ton, ishin reforma ligjore, riorganizimi i organeve gjyqsore dhe aftsimi i kuadrove t tyre. Gjat
ksaj periudhe filloi t kristalizohej m mir organizimi dhe funksionimi i sistemit gjyqsor.
Miratimi i Statutit Themeltar t Republiks s Shqipris, i vitit 1925, parashikoi n nenin 102 t tij
se do gjyqtar e prokuror do t emrohej n detyr nga kryetari i Republiks, mbi propozim t Ministrit
t Drejtsis. Gjat ksaj periudhe sistemi gjyqsor ishte i organizuar n:
Gjykata Fetare , t secilit prej tre besimeve. Vendimet e ktyre gjykatave ekzekutoheshin nga
zyrat e prmbarimit pran gjykatave t nnprefekturave
Gjykata Ushtarake e Posame , e krijuar pr her t par n Shkodr, prbhej nga tre oficer,
dy antar civil dhe nj prokuror civil. Kjo gjykat hetonte e gjykonte t gjitha shtjet pr krime t cilt
kishin shaktue prishjen e qetsis s brendshme, dnonte t pandehurit pavarsisht nga grada ose
cilsia e tyre, dnonte jo vetm oficert q kishin luftuar kundr forcave zogiste, por edhe t gjith
shtetasit q i ishin kundrvn npunsve t qeveris.
Gjykata e Posame Politike , kryesohej nga nj oficer dhe prbhej nga dy gjyqtar dhe dy
oficer t zgjedhur nga Ministria e Drejtsis dhe Ministria e Punve t Brendshme. Vendimet e ksaj
gjykate ishin t forms s prer dhe miratoheshin nga Ministri i Punve t Brendshme, ndrsa n rastin e
dnimit me vdekje krkohej miratimi i Kryetarit t Parlamentit.
Gjykata e Lart e Shtetit , prbhej nga pes senator dhe nga kryetart e degve t Gjykats s
Diktimit. Krijohej si gjykat ad hoc pr t shqyrtuar dhe zgjidhur shtjet q kishin t bnin me krime t
tradhtis s lart, krime t tjera politike ose krime n ushtrimin e detyrs t kryera nga ministrat ose
funksionar m t lart t shtetit.
Ndryshimet e rndsishme q ndodhn n vitin 1928, ku Shqipria kaloi nga sistemi parlamentar i
qeverisjes, n sistemin monarkik t qeverisjes, u pasqyruan edhe n mnyrn e funksionimit t pushtetit
gjyqsor, veanrisht miratimi m 1 Prill 1929 i ligjit Mbi organizimin e drejtsis, sanksionoi ndarjen e
gjykatave n:
Gjykatat e Paqit , vepronin n qendrat e do prefekture dhe nnprefekture, dhe sipas rndsis
ndaheshin n tre klasa.
Gjykatat e Shkalls s Par , vepronin n do qendr prefekture, dhe si gjykat kolegjiale e
shtrinin veprimtarin n t gjith juridiksionin administrativ t prefekturs. Kto gjykata ndaheshin n
Gjykatat Fillore dhe Gjykatat Kolegjiale:
Gjykata Fillore , gjykonin n shkall t par t gjitha shtjet penale t kompetencs s Gjykats
s Paqit, por me kusht q ato vepra t kishin ndodhur brenda kufijve t prefekturs.
Gjykata Kolegjiale , prbhej nga nj kryetar dhe dy antar dhe kishte n kompetenc gjykimin
e t gjitha shtjeve penale pr krime (delikte), t cilat dnoheshin me burg mbi tre vjet.
Gjykata e Diktimit (sot Gjykata e Lart), ndahej n dy deg: Dega e shtjeve Civile, Dega e
shtjeve Penale. do deg e saj prbhej prej nj Kryetar, katr Antar, nj Ndihms-Antar, nj
Kryesekretar dhe numri i nevojshm i sekretarve, ftuesve dhe shrbtoreve. Pran Gjykats s Diktimit
ndodhej nj Kryeprokuror, nj Nnkryeprokuror, nj sekretar, nj protokollist-arshivist dhe nj shrbtor.
14
http://gjl.altirana.com (Gjykata e Lart Tiran)

60
Janar 2011
Gjykata e Diktimit mund t mblidhej dhe n Mbledhjen e Prgjithshme, ku detyra e Kryetarit

ushtrohej prej Kryetarit t Degs Civile Karakteristik e vendimeve t Gjykats s Diktimit ishte garantimi
i procesit t rregullt ligjor, paanshmria dhe pavarsia e gjyqtarve.
Gjat periudhs s monarkis funksioni i gjykats s lart administrative ushtrohej nga Kshilli i
Shtetit, q ndahej n Seksionin e drejtsis, t administrats dhe financs, ekonomis e
komunikacioneve.
Periudha 1944-1990
Me ligjin pr organizimin gjyqsor, viti 1951, Gjykata e Lart ndahej n kto
kolegje gjyqsore:Kolegji penal
Kolegji civil
Kolegji ushtarak
Kolegji disiplinor
Secili prej Kolegjeve shqyrtonte shtjet e veta t kompetencs lndore me trup gjykues t prbr
nga Kryetari, nj Antar i Gjykats s Lart, dhe dy ndihms.
Interesant sht fakti se kolegji disiplinor shqyrtonte shkeljet disiplinore t gjyqtarve popullor, t
kryetarve dhe antarve t gjykatave ushtarake dhe t antarve t Gjykats s Lart, me nj trup
gjykues t prbr nga Kryetari ose zvendsi i tij dhe dy antar t Gjykats s Lart, t caktuar nga
Kryetari.
Gjykata e Lart gjykonte gjithashtu n Plenumin e saj, i cili prbhej nga Kryetari, nn-kryetart dhe
gjith antart e Gjykats s Lart.
Udhzimet e Plenumit t Gjykats s Lart, ashtu si mendimi juridik n trsi, ishin t udhhequra
nga politika dhe ideologjia e regjimit komunist.
Prgjithsimet e praktiks gjyqsore, t bra nga Gjykata e Lart, kan shrbyer pr ti orientuar
gjykatat e shkallve me t ulta pr gjykimin e shtjeve sipas krkesave politike, ideologjis dhe
legjislacionit t kohs.
Periudha 1990-2008
Prmbysja e sistemit totalitar komunist u shoqrua me nevojn e ndryshimeve t mdha n t
gjitha fushat e jets dhe prshtatje me sistemet demokratike bashkkohore. N fushn e drejtsis u ndje
nevoja e ndryshimeve rrnjsore pr t vendosur nj sistem gjyqsor t pavarur, n mnyr q drejtsia
ti prmbahej parimeve t ligjshmris dhe barazis s personave para ligjit, mbi bazn e respektimit t s
drejts.
Me Ligjin nr.7491, dat 29.04.1991 Pr Dispozitat Kryesore Kushtetuese, Kuvendi Popullor
vendosi q sistemi gjyqsor n Shqipri t prbhej nga Gjykata e Kasacionit, Gjykata e Apelit, gjykatat e
shkalls s par dhe gjykatat ushtarake.
Me ket ligj Kryetari dhe zv.kryetart e Gjykats s Kasacionit zgjidheshin nga Kuvendi Popullor me
propozim t Presidentit t Republiks. Gjyqtart zgjidheshin nga Kuvendi Popullor. Ata zgjidheshin n
detyr nj her n 7 vjet m t drejt rizgjedhjeje. Gjykata e Kasacionit nuk mund t shqyrtonte asnj
shtje n shkall t par, kurse n shkall t dyt gjykonte vetm shtjet e parashikuara me ligj.
Miratimi i Kushtetuts s Republiks s Shqipris, sanksionoi nj sistem prej tre shkall gjykimi,
duke parashikuar se Pushteti gjyqsor ushtrohet nga Gjykata e Lart, si dhe nga gjykatat e apelit e
gjykatat e shkalls s par, t cilat krijohen me ligj.... Gjykata e Lart, prbhet prej 17 antarsh, t
emruar n detyr me Dekret t Presidentit t Republiks, me plqimin e Kuvendit, me nj mandate 9
vjear pa t drejt riemrimi.
Gjykata e Lart, n baz t Kushtetuts, ka juridiksion fillestar dhe rishikues. Kshtu, ajo gjykon si
shkall e par akuzat penale kundr Presidentit t Republiks, Kryetarit dhe antarve t Kshillit t
Ministrave, deputetve, gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese. Ndrsa, shqyrton n juridiksion rishikues t
gjitha rekurset e paraqitura kundr vendimeve t gjykatave m t ulta. Gjithashtu, pr njesimin ose
ndryshimin e praktiks gjyqsore, Gjykata e Lart ka t dreje t trheq pr shqyrtim n Kolegjet e
Bashkuara /shtje t caktuara gjyqsore.
Pr t prcaktuar m qart mnyrn e organizimit dhe funksionimit t ktij institucioni t pavarur
kushtetues, m dat 15.03.2008 u miratua ligji organik i tij, nr. 8588, dt.15.03.2000 Pr organizimin dhe
funksionimin e Gjykats s Lart t Republiks s Shqipris. Ky ligj parashikon se Gjykata e Lart
gjykon shtjet n dy Kolegje Civile dhe nj Kolegj Penal, si dhe n Kolegjet t Bashkuara pr unifikimin
ose ndryshimin e praktiks gjyqsore.
Kryetari i Gjykats s Lart emrohet n detyr me Dekret t Presidentit t Republiks, me plqimin
e Kuvendit, nga rradht e antarve ekzistues, dhe e ushtron kt detyr brenda mandati t antarit t
gjykats. Ky i fundit, krahas funksioneve gjyqsore, ka n kompetenc prfaqsimin e institucionit,
61
Janar 2011
emrimin dhe shkarkimin e ndihmsve ligjor e personelit ndihms, si dhe administrimin e fondeve
buxhetore t vna n dispozicion.
15
http://www.gjykatatirana.gov.al
N diagramin e msiprme jan dhn aktort kryesor t sistemit shqiptar t drejtsis. Varsit
ndrmjet tyre tregojn se si Presidenti, Parlamenti, Konferenca gjyqsore dhe Ministria e Drejtsis
bashkveprojn ndaj gjykatave.
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris nuk bn pjes n sistemin gjyqsor t zakonshm
por ajo prbn nj juridiksion t veant, e ngarkuar t kontrolloj kushtetutshmrin e ligjeve dhe t
akteve t tjer normative.
Me Kushtetutn e Republiks s Shqipris, q ka hyr n fuqi m 28 nntor 1998, Gjykata
Kushtetuese fiton nj pozit t rndsishme institucionale. Nenet 124 deri 134 t Kushtetuts i kushtohen
Gjykats Kushtetuese si juridiksion kushtetues i pavarur. Gjykata Kushtetuese i nnshtrohet vetm
Kushtetuts (neni 124 i Kushtetuts).
Kto dispozita prcaktojn edhe prbrjen, emrimin dhe statusin e gjyqtarve e t Kryetarit t saj,
tipin dhe shtrirjen e kompetencave t kontrollit kushtetues, subjektet q mund ta ven n lvizje at,
forcn detyruese dhe zbatimin e vendimeve t saj.
15
http://www.gjykatatirana.gov.al/
62
Janar 2011
Presidenti
Kompetencat n fushn e drejtsis

Neni 84. (Shpallja e ligjeve)
16
1. Presidenti i Republiks shpall ligjin e miratuar brenda 20 ditve nga paraqitja e tij.
2. Ligji quhet i shpallur, n qoft se Presidenti i Republiks nuk ushtron t drejtat e parashikuara n
paragrafin 1 t ktij neni dhe n paragrafin 1 t nenit 85.
3. Ligji hyn n fuqi me kalimin e jo m pak se 15 ditve nga botimi i tij n Fletoren Zyrtare.
4. N rastet e masave t jashtzakonshme, si dhe n rast nevoje e urgjence, kur Kuvendi vendos me
shumicn e t gjith antarve dhe Presidenti i Republiks jep plqimin, ligji hyn n fuqi menjher,
vetm pasi t jet njoftuar publikisht. Ligji duhet t botohet n numrin m t par t Fletores Zyrtare.
Neni 85. (Kthimi i ligjit vetm njher)

1. Presidenti i Republiks ka t drejt ta kthej ligjin pr rishqyrtim vetm njher.
2. Dekreti i Presidentit pr rishqyrtimin e nj ligji e humbet fuqin, kur kundr tij votojn shumica e t
gjith antarve t Kuvendit.
Neni 86. (Kushtet pr tu zgjedhur President)
1. Presidenti i Republiks sht Kryetar i Shtetit dhe prfaqson unitetin e popullit.
2. President mund t zgjidhet vetm shtetasi shqiptar q nga lindja, me qndrim jo m pak se 10 vjett
e fundit n Shqipri dhe q ka mbushur moshn 40 vje.
Neni 92. (Kompetenca t tjera)

Presidenti ushtron edhe kto kompetenca:
b) ushtron t drejtn e faljes sipas ligjit;
c) jep shtetsin shqiptare dhe lejon lnien e saj sipas ligjit;
) jep dekorata e tituj nderi sipas ligjit;
d) jep gradat m t larta ushtarake sipas ligjit;
gj) cakton datn e zgjedhjeve pr Kuvendin, pr organet e pushtetit vendor dhe pr zhvillimin e
referendumeve;
h) krkon mendim dhe t dhna me shkrim nga drejtuesit e institucioneve shtetrore pr shtje q kan
t bjn me detyrat e tyre.
Neni 93. (Forma e akteve)

Presidenti i Republiks, n zbatim t kompetencave t tij, nxjerr dekrete.
Neni 115. (Caktimi i dats s zgjedhjeve t organeve vendore t shkarkuara)

3. N rastin e mos ushtrimit t s drejts s ankimit brenda 15 ditve, ose n rastin e lnies n fuqi t
vendimit t Kshillit t Ministrave nga Gjykata Kushtetuese, Presidenti i Republiks cakton datn e
zgjedhjeve n njsin vendore prkatse.
Neni 125. (Emrimi i antarve t Gjykats Kushtetuese)

Gjykata Kushtetuese prbhet nga 9 antar, t cilt emrohen nga Presidenti i Republiks me
plqimin e Kuvendit
Kryetari i Gjykats Kushtetuese emrohet nga radht e antarve t saj nga Presidenti i Republiks,
me plqimin e Kuvendit, pr nj periudh 3 vjetsh.
16
Kushtetuta e Republikws s Shqipris

63
Janar 2011
Neni 127. (Emrimi n rastin e krijimit t vendeve vakant n Gjykatn Kushtetuese)

N rast se vendi i gjyqtarit mbetet vakant, Presidenti i Republiks emron, me plqimin e Kuvendit,
nj gjyqtar t ri, i cili qndron n detyr deri n prfundimin e mandatit t gjyqtarit t larguar.
Neni 129. (Betimi i antarve t Gjykats Kushtetuese)

Gjyqtari i Gjykats Kushtetuese fillon detyrn pasi bn betimin para Presidentit t Republiks.
Neni 134. (Vnia n lvizje e Gjykats Kushtetuese)

Neni 136. (Emrimi i gjyqtarve)
1.
2.
3.
4.
5.
Antart e Gjykats s Lart emrohen nga Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit.

Njeri nga antart emrohet Kryetar sipas procedurs s parashikuar n paragrafin 1 t ktij neni.
Kryetari dhe antart e Gjykats s Lart qndrojn n detyr pr 9 vjet pa t drejt riemrimi.
Gjyqtart e tjer emrohen nga Presidenti i Republiks me propozim t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Gjyqtar mund t jen vetm shtetasit me arsim t lart juridik. Kushtet dhe procedura e zgjedhjes
caktohen me ligj.
Neni 137. (Imuniteti i gjyqtarve dhe KLD-ja )

Gjyqtart e tjer mund t ndiqen penalisht vetm me miratim t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Gjyqtari mund t ndalohet ose t arrestohet vetm n qoft se kapet n kryerje e sipr t nj krimi
ose menjher pas kryerjes s tij. Organi kompetent njofton menjher Kshillin e Lart t Drejtsis. N
qoft se Kshilli i Lart i Drejtsis nuk jep plqimin brenda 24 orve pr drgimin n gjykat t gjyqtarit
t arrestuar, organi kompetent sht i detyruar ta liroj at.
Neni 147. (Kryetar i KLD-s)

1. Kshilli i Lart i Drejtsis prbhet nga Presidenti i Republiks, Kryetari i Gjykats s Lart, Ministri i
2.
3.
4.
5.
6.
Drejtsis, 3 antar t zgjedhur nga Kuvendi, si dhe 9 gjyqtar t t gjitha niveleve, t cilt zgjidhen
nga Konferenca Gjyqsore Kombtare. Antart e zgjedhur qndrojn n detyr pr 5 vjet pa t drejt
rizgjedhjeje t menjhershme.
Presidenti i Republiks sht Kryetar i Kshillit t Lart t Drejtsis.
Kshilli i Lart i Drejtsis, me propozim t Presidentit, zgjedh nga radht e tij nj zvendskryetar.
Zvendskryetari organizon veprimtarin e Kshillit t Lart t Drejtsis, si dhe kryeson mbledhjet e
tij n munges t Presidentit t Republiks.
Kshilli i Lart i Drejtsis vendos pr transferimin e gjyqtarve, si dhe pr prgjegjsin e tyre
disiplinore sipas ligjit.
Transferimi i gjyqtarve nuk mund t bhet pa plqimin e tyre, prvese kur kt e diktojn nevojat e
riorganizimit t sistemit gjyqsor.
Gjyqtari mund t shkarkohet nga Kshilli i Lart i Drejtsis pr kryerjen e nj krimi, pr paaftsi
mendore a fizike, pr akte sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e gjyqtarit ose pr
pamjaftueshmri profesionale. Kundr ktij vendimi gjyqtari ka t drejt t ankohet n Gjykatn e
Lart, e cila n kt rast, vendos me kolegje t bashkuara.
Neni 149. (Emrimi i Prokurorve)

1. Prokurori i Prgjithshm emrohet nga Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit.
2. Prokurori i Prgjithshm mund t shkarkohet nga Presidenti i Republiks, me propozim t Kuvendit,
pr shkelje t Kushtetuts ose pr shkelje t rnda t ligjit gjat ushtrimit t funksioneve t tij, pr
paaftsi mendore a fizike, pr akte e sjellje q diskreditojn rnd figurn e Prokurorit.
3. Prokurort e tjer emrohen dhe shkarkohen nga Presidenti i Republiks me propozim t Prokurorit t
Prgjithshm.
64
Janar 2011
Neni 150. (Vlersimi i krkess s popullit pr t zhvilluar referendum)
1. Populli, nprmjet 50 mij shtetasve me t drejt vote, ka t drejtn e referendumit pr

shfuqizimin e nj ligji, si dhe ti krkoj Presidentit t Republiks zhvillimin e referendumit
pr shtje t nj rndsie t veant.
Neni 151. (Shpallja e ligjit t miratuar me referendum)
1. Ligji i miratuar me referendum shpallet nga Presidenti i Republiks.
Neni 152. (Caktimi i dats s referendumit)
1. Data e referendumit caktohet nga Presidenti i Republiks brenda 45 ditve pas shpalljes s vendimit
pozitiv t Gjykats Kushtetuese ose pas kalimit t afatit brenda t cilit Gjykata Kushtetuese duhet t
shprehej. Gjat vitit referendumet zhvillohen vetm n nj dit.
Neni 154. (Zgjedhja e antarve t KQZ)

1. Komisioni (Qendror i Zgjedhjeve) prbhet nga 7 antar, t cilt zgjidhen pr nj mandat 7 vjear.
Dy antar zgjidhen nga Kuvendi, 2 nga Presidenti i Republiks dhe 3 antar t tjer nga Kshilli i
Lart i Drejtsis.
Neni 177. (Shpallja e ligjit pr amendimin e kushtetuts)

1. Presidenti i Republiks nuk ka t drejt ta kthej pr rishqyrtim ligjin e miratuar nga Kuvendi pr
rishikimin e Kushtetuts.
2. Ligji i miratuar n referendum shpallet nga Presidenti i Republiks dhe hyn n fuqi n datn e
parashikuar n kt ligj.
Funksionet dhe Kompetencat e Presidentit t Republiks n ligje t tjera.

Avokati i Prgjithshm i Shtetit
Emrimi dhe shkarkimi i Avokatit t Prgjithshm t Shtetit, bhet me dekret t Presidentit t

Republiks, me propozimin e Kryeministrit.
Kshilli i Avokaturs s Shtetit (Kshilli) prbhet nga Avokati i Prgjithshm, Kshilltari Ligjor i
Presidentit, Kshilltari Ligjor i Kryeministrit, prfaqsuesi i Prokurorit t Prgjithshm, tre jurist
t kualifikuar e me vjetrsi nga Kshilli i Ministrave, Ministria e Financave, Ministria e Drejtsis,
nj jurist i zgjedhur nga Shoqata e Kryetarve t Bashkive dhe nj jurist nga Shoqata e
Kryetarve t Komunave, si dhe pes avokat t shtetit, t zgjedhur nga Mbledhja e Prgjithshme
e Avokatve t Shtetit dhe sipas procedurs s parashikuar n Rregulloren e Avokaturs s
Shtetit.
Me propozim t Kshillit t Lart t Drejtsis, Presidenti i Republiks emron gjyqtar personat

q kan mbaruar vitin e dyt t Shkolls s Magjistraturs pr t kryer stazhin profesional t
parashikuar n ligjin nr.8136, dat 31.7.1996 "Pr shkolln e Magjistraturs s Republiks t
Shqipris", n gjykatat q kan kushtet m t mira pr organizimin e ktij stazhi.
Kandidatt pr gjyqtar emrohen n detyr nga Presidenti i Republiks me propozim t Kshillit
t Lart t Drejtsis, mbi bazn e konkurimit n kt t fundit."
Gjyqtart e gjykats s apelit emrohen nga Presidenti i Republiks me propozim t Kshillit t
Lart t Drejtsis, mbi bazn e konkurimit, pasi t ken punuar jo m pak se pes vjet n
gjykatat e shkalls s par dhe t jen dalluar pr aftsi profesionale dhe cilsi t larta etikomorale.
Kryetart dhe zvendskryetart e gjykatave t shkalls s par dhe t apelit emrohen nga
Presidenti i Republiks me propozim t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Gjykatat e shkalls s par organizohen dhe funksionojn n rrethe gjyqsore n t gjith
territorin e vendit. Kompetencat toksore dhe qendra e ushtrimit t veprimtaris pr seciln prej
tyre caktohet me dekret t Presidentit t Republiks, me propozim t ministrit t Drejtsis, pasi
t jet marr edhe mendimi i Kshillit t Lart t Drejtsis.
65
Janar 2011
Gjykatat e apelit funksionojn n zona t caktuara nga Presidenti i Republiks, me propozim t

ministrit t Drejtsis, pasi t jet marr dhe mendimi i Kshillit t Lart t Drejtsis.
Numri i prgjithshm i gjyqtarve t t gjitha hallkave gjyqsore caktohet me dekret t Presidentit
t Republiks, me propozim t ministrit t Drejtsis, pasi t jet marr edhe mendimi i Kshillit
t Lart t Drejtsis.
Prokurori i Prgjithshm emrohet nga Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit.
Prokurori i Prgjithshm mund t shkarkohet nga Presidenti i Republiks, me propozimin e
Kuvendit...
Kshilli i Prokuroris prbhet nga shtat antar. N Kshillin e Prokuroris bjn pjes nj
prfaqsues i Presidentit, nj prfaqsues i Ministrit t Drejtsis dhe pes prokuror.
Kandidatt pr prokuror emrohen n detyr nga Presidenti i Republiks me propozimin e
Prokurorit t Prgjithshm mbi bazn e rezultateve t konkurimit.
Me propozimin e Prokurorit t Prgjithshm, Presidenti i Republiks emron prokuror n stazh
personat q kan mbaruar vitin e dyt t Shkolls s Magjistraturs,...
Ngritja n nj detyr m t lart ose transferimi mund t bhet vetm pr nevoja dhe n interes
t puns nga Presidenti i Republiks, me propozimin e Prokurorit t Prgjithshm, pasi t jet
marr mendimi i prokurorit.
66
Janar 2011
Kshilli i Ministrave
Ministria e drejtsis17
Historia
Ministria e par e Drejtsis e shtetit t pavarur shqiptar, u krijua me miratimin nga qeveria e
Vlors, e aktit Kanuni i prshtatshm i administrats civile shqiptare. N krye t ksaj ministrie u
vendon juristi, Petro Poga, ministr i par i Drejtsis s shtetit t pavarur shqiptar.
Kushtetuta e par e Shqipris , "Statuti Organik i Shqipris" u hartua nga Komisioni
Ndrkombtar i Kontrollit n Vlor m 10 prill 1914, n mbshtetje t aktit t 29 korrikut 1913 t Fuqive
t Mdha.
Me shum autoritet, Ministris s Drejtsis iu njoh me Kongresin e Lushnjs . Ministria u mor
kryesisht me hartimin dhe prpilimin e statusit t Lushnjs , si dhe bri t mundur unifikimin e
veprimtaris dhe organizimit gjyqsor.
Me qeverin e Fan Nolit (vitit 1024). Ministria e Drejtsis luajti nj rol vendimtar pr afrimin e
legjislacionit shqiptar me at perndimor, si dhe aplikoi nj sr reformash n organizimin gjyqsor..
Me shpalljen e Shqipris Republik Parlamentare, dhe rikthimin e Ahmet Zogut n pushtet,
ministria e Drejtsis me ministr Milto Tutulanin, shpalli statusin themeltar n 1925.
Shqipria me 1 shtator t vitit 1928 , u shpall Mbretri Demokratike, Parlamentare dhe e
Trashgueshme. Ky fakt oi n ndryshimin e statusit t mparshm dhe miratimin e Statusit Themeltar
t Monarkis.
Ksaj periudhe i prkasin miratimi i 3 kodeve t rndsishme t s drejts shqiptare, sipas
modeleve t Evrops Perndimore dhe pikrisht :
Kodi Penal 1928
Kodi Civil 1029
Kodi Tregtar 1932
N vitet 1930-1944 n kohn e pushtimit nazifashist ,Ministria e Drejtsis ishte pjes e kabinetit t
qeveris kuislinge. Konferenca e Pezs me krijimin e frontit antifashist-nacional- lirimtar shnoi nj etap
tjetr ndryshimesh n historin e shtetit shqiptar.
Me lirimin e Shqipris, partia Komuniste filloi t impononte sistemin gjyqsor ideologjin, me
dekretin e 15 marsit t vitit 1946 . Ministri i Drejtsis jo vetm drejtonte punn e gjyqsorit, por ai
diktonte vendimet e gjyqtarve.
N vitin 1966 , me suprimimin e nenit 80, t Kushtetuts , u shkri Ministria e Drejtsis.
Vendosja e sistemit demokratik n Shqipri pas vitit 1992, krkonte nga Ministria e Drejtsis ringritjen
institucionale t saj . Q nga ajo koh Ministria e Drejtsis ka marr dhe po luan nj rol t rndsishm
n t gjitha fushat e veprimtaris s saj, si n reformimin e sistemit t drejtsis, hartimin e legjislacionit
t ri shqiptar si dhe integrimin e vendit n Bashkimin Evropian.
Ministria e Drejtsis, n prputhje me Kushtetutn dhe ligjet, ushtron funksione dhe ka n
kompetenc hartimin dhe ndjekjen e politikave, prgatitjen e akteve ligjore dhe nnligjore, si dhe
ushtrimin e shrbimeve t nevojshme lidhur me sistemin gjyqsor, sistemin e ekzekutimit t vendimeve
penale a civile, sistemin e shrbimeve t lira juridiko-profesionale, bashkpunimin ndrkombtar n
fushn civile dhe penale, fushat e tjera t drejtsis dhe t kompetencs s saj sipas ligjit, si dhe pr
bashkrendimin, harmonizimin dhe reformimin e legjislacionit shqiptar n trsi.
N ushtrimin e veprimtaris s saj, Ministria e Drejtsis ka pr qllim t krkoj respektimin e
Kushtetuts, t ligjeve, realizimin dhe mbrojtjen e dinjitetit, t t drejtave t njeriut dhe lirive themelore,
si dhe t kontribuoj n parandalimin e shkeljeve t ligjit, n prputhje dhe n funksion t krkesave t
zhvillimit demokratik dhe t integrimit evropian t Republiks s Shqipris.
Ministria e Drejtsis, n prputhje me ligjin, mbshtet, bashkpunon dhe bashkrendon
veprimtarin e saj me organet e pushtetit gjyqsor dhe me prokurorin, duke respektuar parimin e
ndarjes s pushteteve dhe t pavarsis s pushtetit gjyqsor dhe t prokuroris.
Ministria e Drejtsis, n prputhje me drejtimet kryesore t politiks s prgjithshme shtetrore dhe me
programin e Qeveris, ushtron veprimtarin e saj n fushat si vijon:
Ndjek dhe prgjigjet pr realizimin e politiks s prgjithshme shtetrore n fushn e drejtsis.
Harton projektet e akteve ligjore e nnligjore n fushn e drejtsis.
17
www.justice.gov.al (Ministria e Drejtsis e Republiks s Shqipris)

67
Janar 2011
Jep mendim t specializuar pr projektet e akteve ligjore dhe t akteve nnligjore normative t
Kshillit t Ministrave, t ministrave dhe t drejtuesve t institucioneve t tjera qendrore, si dhe
pr realizimin e reformimit t legjislacionit n prgjithsi.
Jep mendim t specializuar pr prmbajtjen e projekteve t marrveshjeve ndrkombtare, q
lidhen n emr t Republiks s Shqipris ose t Kshillit t Ministrave.
Prgatit dhe ndjek zbatimin e metodologjis s unifikuar shqiptare pr procesin ligjvns, hartimin
e akteve normative dhe terminologjin juridike.
Ndjek dhe bashkrendon punt me institucionet e tjera dhe prgjigjet pr procesin e realizimit
t strategjis s prafrimit t legjislacionit shqiptar me at t Bashkimit Evropian.
Kujdeset pr funksionimin dhe organizimin e pushtetit gjyqsor.
Drejton dhe kontrollon administratn gjyqsore.
Kryen inspektime dhe bn procedimin disiplinor t gjyqtarve t gjykatave t shkalls s par dhe
t apelit sipas ligjit.
Kontrollon sipas ligjit organin e prokuroris dhe raporton te Presidenti i Republiks dhe n Kuvend.
Mbshtet dhe merr pjes, sipas ligjit, n realizimin e funksioneve t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Drejton sistemin e paraburgimit dhe t ekzekutimit t vendimeve penale.
Drejton sistemin e ekzekutimit t vendimeve civile dhe t titujve ekzekutiv.
Drejton veprimtarin e Qendrs s Publikimeve Zyrtare.
Drejton shrbimin e unifikuar statistikor n fushn e Drejtsis.
Mban regjistrin e gjendjes gjyqsore dhe lshon certifikatat n baz t atij regjistrimi.
Realizon shrbimet juridikoadministrative, q sipas ligjit jan n kompetenc t Ministrit
t Drejtsis.
Kujdeset pr funksionimin dhe organizimin e avokatis, noteris, arbitrazhit, ndrmjetsimit,
ndihms juridike n fushn e drejtsis dhe, n prgjithsi, pr profesionet e lira juridikoprofesionale.
Mbshtet dhe merr pjes n bashkrendimin e veprimtarive me organet shtetrore, gjykatat dhe
prokurorin, lidhur me njohjen, studimin dhe masat pr parandalimin dhe luftn kundr
kriminalitetit dhe shkeljeve t ligjit.
Kujdeset dhe bashkrendon veprimtarit pr mbrojtjen e t drejtave dhe t interesave t ligjshme
t t miturve n fushn e drejtsis, si dhe pr edukimin ligjor dhe parandalimin e shkeljeve
t ligjit nga t miturit.
Drejton shrbimet e ekspertimit ligjor.
Kryen drejtimin metodik t shrbimeve t gjendjes civile.
Kryen drejtimin metodik t shrbimeve dhe t regjistrimit t pasurive t paluajtshme.
Kryen drejtimin metodik t zyrave juridike t ministrive dhe t institucioneve t tjera qendrore.
Kujdeset dhe mbshtet veprimtarit pr prgatitjen profesionale, aftsimin dhe specializimin e
gjyqtarve, prokurorve, avokatve, noterve dhe juristve t administrats publike.
Kujdeset dhe mbshtet veprimtarit shkencore n fushn e drejtsis dhe prhapjen e edukats
juridike.
Kujdeset pr ndjekjen dhe bashkrendimin e marrdhnieve me shoqrin civile pr fushn e
drejtsis.
Ndjek bashkpunimin ndrkombtar n fushn penale dhe civile dhe, n prputhje me
marrveshjet ndrkombtare, ku shteti shqiptar sht pal, realizimin e marrdhnieve
juridiksionale me autoritetet kompetente t shteteve t tjera, si dhe me organizma
ndrkombtar.
Kryen funksione t tjera n prputhje me marrveshjet ndrkombtare ku shteti shqiptar sht
pal.
Kryen funksione dhe veprimtari t tjera n prputhje me ligjin
Institucionet ne varsi
Agjencia e Pronave
Avokatura e Shtetit
Drejtoria e Burgjeve
Drejtoria e Prmbarimit
Regjistrimi i Pronave
Mjeksia Ligjore
Shrbimi i Provs
Komiteti i Birsimeve
Publikimet Zyrtare
68
Janar 2011
Kshilli i Lart i Drejtsis
18
Prbrja e Kshillit t Lart t Drejtsis

Kshilli
i Lart i Drejtsis prbhet nga:

Presidenti i Republiks,
Kryetari i Gjykats s Lart,
Ministri i Drejtsis,
3 antar t zgjedhur nga Kuvendi i Republiks s Shqipris dhe
9 gjyqtar, t t gjitha niveleve, t zgjedhur nga Konferenca Gjyqsore Kombtare.
Kryetari i Kshillit t Lart t Drejtsis

Presidenti i Republiks sht Kryetari i Kshillit t Lart t Drejtsis.
Kryetari thrret dhe drejton mbledhjen e Kshillit t Lart t Drejtsis dhe kujdeset pr zbatimin e ligjit
gjat zhvillimit t mbledhjeve dhe pr marrjen e vendimeve.
Zvendskryetari i Kshillit t Lart t Drejtsis

Kshilli i Lart
Zvendskryetar.
Drejtsis,
me
propozim
Presidentit,
zgjedh
nga
radht
tij
nj
Thirrja e mbledhjeve t Kshillit t Lart t Drejtsis

Kryetari vendos pr datn dhe kohn e mbledhjeve t Kshillit t Lart t Drejtsis, por jo m
rrall se nj her n 2 muaj. Kryetari mund t vendos shtyrjen e mbledhjes s Kshillit t Lart t
Drejtsis. do ndryshim, n datn dhe kohn e vendosur pr mbledhjet, u njoftohet secilit prej antarve
t Kshillit t Lart t Drejtsis.
Kryetari thrret mbledhjen e Kshillit t Lart t Drejtsis edhe kur kjo krkohet me shkrim nga jo m
pak se pes prej antarve t Kshillit t Lart t Drejtsis, nga Zvendskryetari ose nga Ministri i
Drejtsis.
Rendi i dits
Rendi i dits s mbledhjes s Kshillit t Lart t Drejtsis vendoset nga Kryetari. N rendin e dits
prfshihen shtje t cilat, sipas ligjit, jan detyr e Kshillit t Lart t Drejtsis.
Organizimi
Struktura e Kshillit t Lart t Drejtsis
Struktura e KLD-s garanton nj mbikqyrje t pavarur t sistemit gjyqsor, pavarsisht se kjo
mbikqyrje e pavarur duhet t garantohet edhe n veprimtarin e prditshme t Kshillit t Lart t
Drejtsis, duke qndruar larg influencave dhe dualiteteve ligjore apo nnligjore me institucione q
prfaqsojn pushtetin ekzekutiv.
Dispozitat Kushtetuese
Kushtetuta prcakton se KLD-ja prbhet nga pesmbdhjet antar: Presidenti i Republiks,
Kryetari i Gjykats s Lart, Ministri i Drejtsis, tre antar t zgjedhur nga Kuvendi dhe nnt gjyqtar
t t gjitha niveleve, t zgjedhur nga Konferenca Gjyqsore Kombtare. Afati i qndrimit n detyr sht
pes vjet dhe antart e zgjedhur nuk kan t drejt t krkojn rizgjedhje t menjhershme.
Kryetari i KLD-s sht Presidenti i Republiks dhe antart e KLD-s zgjedhin, me propozim t
Presidentit, nj Zvendskryetar prej radhve t veta, pr t organizuar veprimtarin dhe pr t kryesuar
n munges t Presidentit.
Neni 147 prshkruan m tej disa nga detyrat kryesore t Kshillit t Lart t Drejtsis, veanrisht
transferimin dhe disiplinimin e gjyqtarve dhe, pr shkelje t caktuara, shkarkimin e tyre nga postet q
mbajn. Neni 147 jep arsyet n baz t t cilave Kshilli i Lart i Drejtsis mund ti shkarkoj gjyqtart:
18
www.kld.al (Kshilli i Lart i Drejtsis)

69
Janar 2011
kryerja e nj krimi, paaftsia mendore a fizike, akte apo sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn
e gjyqtarit, ose pamjaftueshmri profesionale. Nj shkarkim mund t apelohet n Gjykatn e Lart.
Neni 137 i jep Kshillit t Lart t Drejtsis kompetenca t mtejshme n disiplinimin gjyqsor,
pasi procedimi penal pr do gjyqtar t Gjykatave t Rretheve Gjyqsore dhe Gjykatave t Apelit, krkon
miratimin e Kshillit t Lart t Drejtsis dhe, nse ky Kshill nuk jep plqimin pr procedim penal
brenda 24 orve q nga njoftimi i akuzs, organi i procedimit penal duhet ta liroj gjyqtarin.
N mbshtetje t nenit 136, Kshilli i Lart i Drejtsis luan nj rol ky n emrimin e gjyqtarve.
Pr funksionin e gjyqtarit n Gjykatat e Rrethit Gjyqsor dhe Gjykatat e Apelit, Kshilli i Lart i Drejtsis i
propozon kandidatura pr emrim Presidentit, me kushtet dhe procedurat pr nj przgjedhje t till, t
prcaktuara me ligj.
Gjithashtu, n prputhje me nenin 154, Kshilli i Lart i Drejtsis zgjedh tre antar q shrbejn
n Komisionin Qendror t Zgjedhjeve.
Struktura dhe Veprimtaria

Prbrja e Kshillit
Ligji nr. 8811, dat 17.5.2001, Pr Organizimin dhe Funksionimin e Kshillit t Lart t Drejtsis.
Ligji pr Kshillin e Lart t Drejtsis prcakton dhe rregullon formn dhe funksionimin e ktij
institucioni, mbshtetur n rregullimin kushtetues.
Sipas nenit 4 gjyqtart e zgjedhur n Kshillin e Lart t Drejtsis, duhet t ken shrbyer n
detyr pr t paktn dhjet vjet dhe antart e zgjedhur nga Kuvendi, duhet t jen jurist me t paktn
15 vjet prvoj. Neni 5 gjithashtu prjashton nga shrbimi n KLD prokurort, antart e organeve
drejtuese apo ekzekutive t partive politike ose ata q aktualisht ushtrojn veprimtarin e avokatis n
gjykatn e shkalls s apelit apo t rrethit.
Neni 7 prcakton kushtet e mbarimit t mandatit t nj antari n Kshillin e Lart t Drejtsis, ku
prfshihen: mungesa e zgjatur, dnimi me vendim t gjykats pr nj vepr penale, deklarimi si i paaft
pr t vepruar me vendim gjykate ose kryerja e nj prej funksioneve t prjashtuara. Nse nj gjyqtar q
shrben n Kshillin e Lart t Drejtsis merr nj mas disiplinore nga Kshilli pr veprimtarin e tij si
gjyqtar, ai mund t humbas mandatin vetm kur pas rivotimit t mandatit t tij n Konferenc Gjyqsore
Kombtare nuk fiton shumicn e votave.
Nenet 9 dhe 10 prcaktojn verifikimin e kualifikimit dhe prputhshmris ligjore t antarve t
rinj, prmes krijimit t nj komisioni verifikues tre-antarsh, i cili, nse sht e domosdoshme, bn nj
raport q justifikon mos kualifikimin e t sapoemruarit.
Veprimtaria
Kreu 3 prcakton veprimtarin e zakonshme t KLD-s, duke caktuar nj takim t caktuar nga
Kryetari, t paktn do dy muaj, ose me krkes me shkrim t t paktn pes antarve,
Zvendskryetarit ose Ministrit t Drejtsis. Nj njoftim bashk me rendin e dits dhe materialet
prkatse t bashkngjitura, duhet tu drgohen t gjith antarve jo m von se 48 or prpara nj
mbledhjeje, prve se kur sht nj mbledhje q prcakton nse nj gjyqtar i akuzuar pr nj krim, duhet
t ndiqet penalisht, dhe KLD-ja ka vetm 24 or pr t vendosur. Neni 22 prcakton se do antar duhet
t jet n dijeni t rendit t dits t vendosur nga Kryetari dhe se shtjet e reja mund t shtohen n
takim, me dy t tretat e votave t t gjith antarve. Kuorumi prbhet nga tet prej pesmbdhjet
antarve dhe antart nuk mund t abstenojn gjat votimit prve se kur ndalohen pr shkak konflikti
interesash t parashikuar nga neni 37 i Kodit t Procedurave Administrative.
Kshilli i Lart i Drejtsis i merr vendimet me nj sistem votimi t hapur, prve rasteve kur
shtja n fjal lidhet me nj ndr antart e vet. N kt rast, Kshilli mund t prdor votimin e
fsheht, nse shumica e antarve vendos pr nj mnyr t till. Sipas nenit 25, antart e prjashtuar
ligjrisht nga votimi, gjithashtu prjashtohen nga debati mbi shtjen. Qoft me votim t hapur apo t
fsheht, n prputhje me nenin 26 t Ligjit pr Kshillin e Lart t Drejtsis, KLD-ja merr vendime me
shumic votash t antarve t pranishm, me vota t ndara n mnyr t barabart, pr ti dhn
pafajsin gjyqtarit q procedohet disiplinarisht dhe pr t pranuar propozime pr emrim. Procedimet e
Kshillit t Lart t Drejtsis ruhen plotsisht n procesverbalin e mbajtur nga Zvendskryetari dhe t
verifikuar nga antart.
Administrimi i Gjykatave
KLD-ja gjithashtu ka kompetenca t tjera, por q nuk prfshihen n Ligjin pr KLD-n, si
jan konsultimi me Presidentin dhe Ministrin e Drejtsis pr krijimin e rretheve gjyqsore
70
Janar 2011
territoriale pr gjykatat e shkalls s par dhe gjykatat e apelit, si dhe kshillimi pr numrin e
gjyqtarve q duhen vendosur n do rreth. KLD-ja e merr kt pushtet prkatsisht nga nenet
6 dhe 8 t Ligjit pr Pushtetin Gjyqsor.
Kontrolli i gjykatave dhe kontrolli i gjyqtarve

Ligji Nr. 8811, dat 17.05.2001, Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Lart t
Drejtsis, parashikon se Kshilli i Lart i Drejtsis sht autoriteti shtetror prgjegjs pr kontrollin e
veprimtaris s gjyqtarve t gjykatave t shkalls s par dhe t gjykatave t apelit.
Ligji parashikon dy lloje kontrolli, kontrollin e gjyqtarve dhe kontrollin e gjykatave t shkalls s
par dhe t gjykatave t apelit.
Kontrolli i gjyqtarve realizohet nprmjet verifikimit t ankesave t shtetasve dhe t subjekteve t
tjera, si dhe nprmjet inspektimit t prgjithshm apo tematik, q konsiston n verifikimin e
veprimtaris gjyqsore dhe jashtgjyqsore t tyre.
Kontrolli i gjykatave realizohet nprmjet inspektimit t prgjithshm apo tematik, q konsiston n
verifikimin e veprimtaris administrative t tyre.
Verifikimi i ankesave t shtetasve apo subjekteve t tjera pr veprime t gjyqtarve q vlersohen
n kundrshtim me prmbushjen e rregullt t detyrs kryhet vetm ather kur n ankes parashtrohen
fakte apo rrethana, konfirmimi i t cilave do t sillte fillimin e nj nisme disiplinore ndaj gjyqtarve
konkret.
Inspektimi i prgjithshm apo tematik i zakonshm i gjyqtarve kryhet n cdo rast kur vlersohet i
nevojshm grumbullimi i t dhnave konkrete pr prmbushjen e rregullt t detyrs nga ata.
Inspektimi i prgjithshm apo tematik i jashtzakonshm i gjyqtarve kryhet ather kur pr
gjyqtar konkret ekzistojn t dhna q vn n dyshim prmbushjen e rregullt t detyrs nga ata.
Inspektimi i prgjithshm apo tematik i zakonshm i gjykatave kryhet n do rast kur vlersohet i
nevojshm grumbullimi i t dhnave konkrete rreth funksionimit normal t tyre. Inspektimi i prgjithshm
apo tematik i jashtzakonshm i gjykatave kryhet ather kur pr gjykata konkrete ekzistojn t dhna
q vn n diskutim funksionimin normal t tyre. Veprimtaria gjyqsore e gjyqtarve si dhe sjelljet e
lejuara apo t ndaluara gjat ushtrimit t funksionit jan t normuara n ligjet materiale, procedurale si
dhe ligje t tjera organike. Veprimtaria jashtgjyqsore e gjyqtarve sht e normuar n Kodin e Etiks
Gjyqsore si dhe n ligjin organik t pushtetit gjyqsor.
Veprimtaria administrative e gjykats sht e normuar n ligjet procedurale, si dhe aktet nnligjore
t Ministrit t Drejtsis.
Verifikimi i ankesave kryhet n do rast, me urdhr t Kryeinspektorit. Inspektimi i prgjithshm
apo tematik, i zakonshm apo i jashtzakonshm, kryhet n do rast me vendim t Kshillit t Lart t
Drejtsis.
Inspektimi i veprimtaris s gjyqtarve dhe gjykatave t shkalls s par dhe t apelit kryhet edhe
nga Ministri i Drejtsis, ashtu sikundr ato mund t kryhen n bashkpunim t strukturave respektive t
Kshillit t Lart t Drejtsis me ato t Ministris s Drejtsis.
71
Janar 2011
Gjykatat
Pushteti gjyqsor n Shqipri

N Republikn e Shqipris, pushteti gjyqsor ushtrohet vetm nga Gjykatat, n prputhje me
Kushtetutn dhe kompetencat q u ngarkohen atyre me ligj. Gjyqtart kan kompetenc t shqyrtojn t
gjitha shtjet penale, penale ushtarake, civile, administrative si dhe do shtje tjetr t prcaktuar me
ligj.
Sistemi Shqiptar i Drejtsis prbhet nga Gjykatat e Faktit, Gjykatat e Apelit dhe Gjykata e Lart.
Secili nivel trajton shtje civile, penale, tregtare dhe administrative. Sistemi ushtarak i drejtsis sht i
prfshir n sistemin e drejtsis penale.
Sistemi yn i Drejtsis prfshin 346 gjyqtar t cilt jan t shprndar n 29 Gjykata Fakti, 6
Gjykata Apeli, 1 Gjykat Ushtarake Apeli dhe n Gjykatn e Lart.
Gjykatat e Rretheve Gjyqsore organizohen dhe funksionojn n rrethe gjyqsore n t gjith
territorin e vendit. Kompetencat toksore dhe qendra e ushtrimit t veprimtaris pr seciln prej tyre
caktohet me dekret t Presidentit t Republiks, me propozimin e Ministrit t Drejtsis, pasi t jet marr
edhe mendimi i Kshillit t Lart t Drejtsis. Gjykatat e Rretheve Gjyqsore gjykojn sipas rregullave t
parashikuara n kodet e procedurave, ku prcaktohet edhe prbrja e trupit gjykues.
Gjykatat e Apelit funksionojn n zona t caktuara nga Presidenti i Republiks, prsri me
propozimin e Ministrit t Drejtsis, pasi t jet marr edhe mendimi i Kshillit t Lart t Drejtsis. Kto
Gjykata gjykojn n shkall t dyt ankimet kundr vendimeve t Gjykatave t Rretheve Gjyqsore.
Gjykatat e Apelit gjykojn me trup gjykues t prbr nga tre gjyqtar.
Gjykatat Ushtarake organizohen dhe funksionojn brenda sistemit gjyqsor sipas kompetencave t
prcaktuara n ligj. Gjykatat Ushtarake prbhen nga Gjykatat e Shkalls s Par dhe t Apelit. Kjo e
fundit shqyrton n shkall t dyt ankimet kundr vendimeve t Gjykatave Ushtarake t Shkalls s Par.
Kushtetuta e Republiks s Shqipris ndalon krijimin e Gjykatave t Jashtzakonshme. N nenin
135 pika 2 e saj thuhet: "Kuvendi mund t krijoj me ligj Gjykata pr fusha t veanta, por n asnj rast
Gjykata t Jashtzakonshme". Nj gj e till sht pasqyruar edhe n paragrafin e tret t nenit 11 t
ligjit 8436, dat 28.12.1998 "Pr Organizimin e Pushtetit Gjyqsor n Republikn e Shqipris"
Gjykatat e Rretheve Gjyqsore kan kompetenc t gjykojn t gjitha mosmarrveshjet civile si
dhe mosmarrveshjet e tjera t parashikuara n Kodin e Procedurs Civile e n ligje t tjera, si dhe veprat
penale, prve atyre q i prkasin kompetencs s Gjykats Ushtarake. Kto t fundit gjykojn ushtarakt
pr veprat penale ushtarake, robrit e lufts dhe persona tjer t caktuar me ligj.
Pr gjykimin e mosmarrveshjeve civile e t mosmarrveshjeve t tjera t parashikuara ne Kodin e
Procedurs Civile e n ligje t veanta, zbatohen rregulla t detyrueshme, t njjta e t barabarta. N
asnj rast Gjykata nuk mund t mos shqyrtoj dhe t jap vendime pr shtjet q paraqiten pr
shqyrtim, me arsyetimin se ligji mungon, nuk sht i plot, ka kundrshtime ose sht i paqart.
Gjithashtu, legjislacioni procedural penal ka pr detyr t siguroj nj procedim t drejt, t
barabart e t rregullt ligjor, t mbroj lirit personale dhe t drejtat e interesat e ligjshme t shtetasve,
t ndihmoj pr forcimin e rendit juridik dhe zbatimin e Kushtetuts e t ligjeve t shtetit.
72
Janar 2011
Gjykata e Lart
19
Gjykata e Lart, me seli n Tiran, sht shkalla m e lart e pushtetit gjyqsor n Republikn e
Shqipris. Misioni i saj kryesor sht rishikimi, me krkesn e palve, i vendimeve t gjykatave t
shkallve m t ulta.
Nprmjet ktij procesi, ajo merr n shqyrtim shtjet e zbatimit t ligjit pa gjykuar faktet duke
garantuar me an t jurisprudencs s saj zbatimin uniform t ligjeve.
Pr t siguruar nj proces sa m transparent dhe nj qasje t gjer t publikut, Gjykata e Lart
vendos n shrbimin tuaj kt faqe zyrtare ku cilido mund t informohet n mnyr t vazhdueshme mbi
veprimtarin e saj gjyqsore dhe administrative.
Gjykata e Lart prbhet nga 17 gjyqtar.
Gjykata e Lart e ka selin n Tiran.
Gjyqtart e Gjykats s Lart emrohen nga radht e gjyqtarve me vjetrsi jo m pak se 10 vjet
ose nga radht e juristve t shquar, q e kan ushtruar kt profesion jo m pak se 15 vjet.
Gjyqtari i Gjykats s Lart emrohet nga Presidenti i Republiks, pasi sht marr m par plqimi
i Kuvendit.
19
http://www.gjykataelarte.gov.al/ (Gjykata e Lart Tiran)

73
Janar 2011
Kryetari i Gjykats s Lart

Gjykata e Lart prfaqsohet nga Kryetari.
Kryetari i Gjykats s Lart kryen kto detyra:
a) Drejton Kolegjet e Bashkuara.
b) Bn ndarjen e gjyqtarve n kolegje.
c) Kujdeset pr funksionimin normal t Gjykats s Lart.
) Emron dhe shkarkon ndihmsit ligjor.
d) Emron dhe shkarkon personelin e shrbimeve ndihmse.
dh) Bn krkesat pr buxhetin vjetor t Gjykats s Lart dhe mbikqyr zbatimin e tij.
e) Miraton strukturn, organikn dhe rregullat e brendshme t Gjykats s Lart.
Kolegjet
Gjykata e Lart organizohet n Kolegjin Civil dhe Kolegjin Penal.

shtjet penale ushtarake gjykohen nga Kolegji Penal, ndrsa shtjet me karakter tregtar,
administrativ, familjar, t puns etj. gjykohen nga Kolegji Civil.
Kryetari i Gjykats s Lart, pasi merr mendimin e gjyqtarve, mund ti lviz ata nga nj kolegj
n tjetrin, pr arsye t ngarkess s puns dhe t funksionimit normal t gjykats.
Kryetari i kolegjit zgjidhet nga antart e tij me shumic votash pr nj periudh njvjeare, me
t drejt rizgjedhjeje.
Kolegjet e Gjykats s Lart gjykojn ankimet pr shtje gjyqsore sipas rregullave t
parashikuara n Kodin e Procedurs Civile dhe n Kodin e Procedurs Penale.
Trupi gjykues
Kolegjet e Gjykats s Lart gjykojn me trup gjykues t prbr nga 5 gjyqtar.

Kur trupi gjykues nuk mund t formohet nga gjyqtart e nj kolegji, ai plotsohet me gjyqtar t
kolegjit tjetr. Kta gjyqtar caktohen me short.
Kur n gjykim merr pjes Kryetari i Gjykats s Lart, ai kryeson trupin gjykues. N t gjitha
rastet e tjera trupin gjykues e kryeson kryetari i kolegjit prkats dhe, n munges t tij, gjyqtari
m i vjetr.
Administrimi i shrbimeve t gjykats s lart

Kancelari i Gjykats s Lart
Kancelari drejton shrbimet ndihmse n Gjykatn e Lart.
Kancelar emrohet nj jurist, i cili e ka ushtruar profesionin e juristit pr nj periudh jo
m pak se 7 vjet.
Kancelari emrohet dhe shkarkohet nga Kryetari i Gjykats s Lart.
Kancelari organizon shortin gjyqsor.
Kancelari i propozon Kryetarit t Gjykats s Lart emrimin dhe shkarkimin e personelit
t shrbimeve ndihmse t Gjykats s Lart.
Shrbimet ndihmse n Gjykatn e Lart kryhen nga sekretaria gjyqsore, sektori i

administrats, i financs, i informatizimit, i regjistrimit, i ruajtjes s dokumenteve, i
ruajtjes s rendit t brendshm, i studimeve e marrdhnieve me jasht dhe biblioteka.
74
Janar 2011
Gjykatat e Apelit
Republika e Shqipris ka 6 Gjykata Apeli dhe 1 Gjykat Apeli ushtarake, kjo e fundit me
juridiksion t plot n t gjith territorin e Republiks s Shqipris. Gjykatat e Apelit prbhen nga 47
gjyqtar dhe 97 antar t stafit administrativ.
Juridiksioni territorial i Gjykatave t Apelit caktohet me dekret t Presidentit t Republiks mbi nj
propozim t Ministrit t Drejtsis dhe pasi t jet marr paraprakisht mendimi i Kshillit t Lart t
Drejtsis.
Gjykatat e Apelit kan si kompetenc t shqyrtojn dhe t vendosin n lidhje me pretendimet
kundr vendimeve t Gjykatave t shkalls s par. Ato i marrin vendimet n trup gjykues t prbr nga
3 (tre) gjyqtar.
Gjykata Ushtarake e Apelit e cila, si u tha m lart, sht nj e vetme pr t gjith territorin e
Republiks, gjykon n shkall t dyt shtjet penale t gjykuara nga kolegjet penale ushtarake t
shkalls s par. Gjykata Ushtarake e Apelit gjykon gjithnj me trup gjykues t prbr nga 3 antar.
Gjykatat e shkalls s par

Emri zyrtar i Gjykatave t Shkalls s Par sht Gjykata e Rrethit Gjyqsor (psh. Tiran).
Megjithat n gjuhn e prditshme ato shpesh cilsohen si Gjykata t Shkalls s Par ose Gjykata t
Faktit. Gjykatat e Faktit jan elementi baz i sistemit t drejtsis. Mbi 300 gjyqtar dhe 341 sekretar
juridik shrbejn n kto Gjykata. Gjykatat e faktit kan juridiksion t prgjithshm dhe pr rrjedhoj
ato prbjn hallkn themelore t sistemit ton t drejtsis.
shtjet penale, n shkalln e par, gjykohen nga nj panel i prbr prej 3 gjyqtarsh n rastet
kur objekt i gjykimit jan veprat penale dhe nga nj gjyqtar n rastet kur gjykohen kundrvajtje penale
(ky sistem sht vendosur si rrjedhoj e ndryshimeve n sistemin e drejtsis t cilat rezultuan n
suprimimin e pozicionit t gjyqtarit asistent).
Nj gjyqtar mund t gjykoj i vetm, vetm vepra penale, pr t cilat parashikohet nj dnim pr jo m
shum se 5 vjet, kurse nj panel i prbr nga 3 gjyqtar gjykon vepra penale m serioze.
Pr rastet kur pal n procesin gjyqsor jan t miturit, Kodi i Procedurs Penale krkon gjyqtar
t veant t specializuar. Pr nj koh t gjat ky rregull sht neglizhuar nga Gjykatat shqiptare.
Sidoqoft koht e fundit vihet re nj zbatim m rigoroz i ksaj krkese t ligjit.
75
Janar 2011
Gjykatat penale kan n juridiksion t gjitha veprat penale, me prjashtim t rasteve q jan n
juridiksionin e Gjykatave ushtarake. Pr sa i prket kompetencave toksore t Gjykats penale t shkalls
s par, ajo prcaktohet duke u nisur nga vendi ku sht kryer vepra penale ose ku ka ardhur pasoja e
saj. N rastin e veant kur vepra penale sht kryer jasht territorit t Republiks s Shqipris, vendimi
se cila Gjykat do ta shqyrtoj shtjen merret duke u nisur nga vendi i qndrimit, i banimit, i arrestimit
ose i dorzimit t personit q dyshohet pr kryerjen e veprs penale.
shtjet Civile n shkalln e par (ktu prfshihen edhe shtjet administrative dhe ato tregtare),
shqyrtohen nga nj gjyqtar i vetm ose nga nj panel prej tre gjyqtarsh. Kjo varet nga vlera e objektit t
padis dhe nga lloji i shtjes n shqyrtim. Konkretisht, sipas nenit 35 t Kodit t Procedurs Civile
gjykohen nga nj trup gjykues prej tre gjyqtarsh shtjet e mposhtme:
Padit pr njohjen e s drejts s pronsis dhe t drejtave reale mbi sendet e paluajtshme;
Padit pr krkimin e sendeve t paluajtshme dhe pjestimin e tyre;
Padit pr njohjen krkimin dhe pjestimin e trashgimis kur vlera e padis sht mbi 5 milion
Lek;
Padit q rrjedhin nga mosmarrveshjet tregtare t parashikuara nga neni 334 i Kodit t
Procedurs Civile;
Padit q rrjedhin nga mosekzekutimi ose nga ekzekutimi n mnyr jo t plot t detyrimeve pr
shprblimin e dmit, pr begatimin pa shkak dhe pr pagimin e padetyruar ku vlera e padis sht
mbi pesmilion Lek;
Padit pr kundrshtimin e akteve administrative me prjashtim t atyre q rregullojn
marrdhniet e puns ose q prmbajn detyrime n t holla deri n pes milion Lek;
Padit pr shpalljen e zhdukjes ose t vdekjes s personit;
Padit pr heqjen ose kufizimin e zotsis pr t vepruar t personave.
T gjitha konfliktet e tjera civile q jan n juridiksionin e Gjykatave t shkalls s par gjykohen nga nj
gjyqtar i vetm.
N prbrje t Gjykatave t rretheve gjyqsore krijohen seksione t veanta pr gjykimin e
mosmarrveshjeve administrative, tregtare dhe familjare. N baz t nj dekreti t Presidentit t
Republiks t vitit 1996 jan krijuar dhe funksionojn pran Gjykatave t rretheve gjyqsore 17 seksione
t tilla. Pjes t veanta t shtjeve administrative, tregtare apo familjare, mbulohen nga Gjykata e
shkalls s par.
Mosmarrveshjet administrative jan n thelb nj konflikt midis nj personi fizik dhe organeve
shtetrore t t gjitha niveleve. Q konflikti t quhet administrativ, sht e domosdoshme q njra nga
palt t jet organ administrativ. Personi fizik q ngre padi n gjykat kundr organeve shtetrore duhet
patjetr t provoj se nj akt, veprim ose mosveprim i organit shtetror e ka dmtuar at personalisht n
nj nga t drejtat apo interesat e tij/saj t ligjshme. Prjashtimisht nj ose disa persona mund t ankohen
n gjykat edhe pr ato akte, veprime ose mosveprime t shtetit q dmtojn t drejtat dhe interesat
kolektive t tilla si ambienti, trashgimia kulturore etj. M konkretisht, Kodi i Procedurs Civile mundson
personat fizik q, n kuadrin e nj mosmarrveshje administrative, t krkojn nga gjykata sa m
posht:
Shfuqizimin ose ndryshimin e nj akti administrativ;
Kundrshtimin e refuzimit (nga ana e organit administrativ) pr t nxjerr nj akt administrativ;
Kundrshtimin e voness (nga ana e organit administrativ) n shqyrtimin dhe nxjerrjen e nj akti
administrativ.
Mosmarrveshjet tregtare jan n thelb konflikte midis palve kur t paktn njra nga palt sht
subjekt tregtar. Konkretisht, seksionet tregtare pran Gjykatave t rretheve gjyqsore gjykojn shtje t
tilla si konfliktet midis shoqrive tregtare, konfliktet midis ortakve t nj shoqrie tregtare, shtje q
kan t bjn me falimentimin, konkurrencn e pandershme si dhe shtje kontraktore ku njra nga palt
sht shoqri tregtare.
Mosmarrveshjet familjare jan n thelb konflikte q prfshijn antart e familjes. M konkretisht n
kompetencn e seksioneve familjare pran Gjykatave t rretheve gjyqsore bien shtje t tilla si zgjidhja
e martess, pavlefshmria e martess, kujdestaria mbi t miturit, birsimet, ndarja e pasuris
bashkshortore, detyrimi ushqimor si dhe krkesat pr heqjen dhe kthimin e pushtetit prindror.
shtjet ushtarake jan objekt i gjykimit t Gjykatave ushtarake t shkalls s par. Megjithse ligji
siguron krijimin e tyre, kto Gjykata funksionojn si "Kolegje" t veanta brenda sistemit t Gjykatave t
faktit. Ekzistojn 5 Gjykata ushtarake t cilat kan juridiksion territorial t prcaktuara nga nj dekret i
veant i Presidentit t Republiks. Kto Gjykata trajtojn vepra penale ushtarake, pengjet e lufts dhe
specifika t tjera t prcaktuara me ligj. Gjykatat ushtarake funksionojn n panele t prbra nga 3
gjyqtar pr shtjet penale dhe nga 1 gjyqtar pr shtjet e kundrvajtjeve ligjore.
76
Janar 2011
Prokuroria

20
Historiku i Prokuroris Shqiptare

Prokuroria n Shqipri e par nga kndvshtrimi historik sht prfshir n pushtetin gjyqsor ose
ka funksionuar pran tij. N vite portreti dhe fizionomia e prokuroris kan psuar ndryshime n varsi t
rrethanave dhe t kushteve politike, shoqrore dhe ekonomike t vendit.
1. Pas shpalljes t shtetit t pavarur shqiptar nga Kuvendi i Vlors, m 28 nntor 1912, qeveria e
prkohshme mori vendimin "Pr organizimin e ri t drejtsis", m 10 maj 1913. Me kt vendim
fillon edhe etapa e organizimit t drejtsis dhe t prokuroris n shtetin e pavarur shqiptar. N baz
t ktij vendimi krijohet "Kanuni i Zhuris", i cili gjykonte shtje penale me prfaqsues nga populli.
2. Pas vendimit prfundimtar t Konferencs s Ambasadorve n Londr dhe dorzimit t kurors s
Shqipris Princ Vidit (Prinz Wilhelm zu Wied) m 10 prill 1914 shpallet n Vlor Statuti Organik i
Shqipris. N Kapitullin X, "Drejtsia" parashikohet q: prokurori dhe zvendsi i tij e zhvillojn
veprimtarin publike n t gjith sfern e juridiksionit t gjykats, t organizuara n: - kshillin e
pleqve, - gjykatsit paqtues, - gjykatat e shkalls s par dhe - gjykatat e apelit. Prokurort,
gjithashtu, kujdeseshin pr zbatimin e vendimeve t gjykats dhe mbikqyrnin veprimtarin e policis
gjyqsore.
3. N Statutin e Zgjeruar t Lushnjs, t dats 14. 12. 1922, i cili mund t thuhet se prfaqson t parn
kushtetut t shtetit shqiptar, n Pjesn D "Pushteti Gjyqsues", prfshihet edhe prokuroria dhe
garantohet pavarsia e gjykats dhe e prokurorve n ushtrimin e funksioneve t tyre. N nenet 84,
85 e vijues parashikohet: "T gjith gjyqtart dhe prokurort emnohen me dekret t Kshillit t Nalt,
n baz t zgjedhjes s bamun prej nj komisje t posame. Atyre u sigurohet patundshmria prej
zyrs s tyre."
4. N pikat 15 dhe 16 t programit t Qeveris Demokratike t kryesuar nga Fan Noli, i cili u shpall m
19 qeshor 1924, vihet theksi tek reformimi i drejtsis. N dekretligjin "Mbi cilsit e gjyqtarve dhe
emrimet e tyre", t dats 13 gusht 1924, prcaktohen kriteret e emrimit t gjyqtarve, t
ndihmsgjyqtarve dhe t prokurorve. Krahas krkesave q ata duhet t kishin nnshtetsin
shqiptare, t flisnin lirshm gjuhn amtare, t gzonin t drejta morale e politike dhe t kishin
mbaruar Fakultetin e Drejtsis, vlen t theksohet kushti, q personat n fjal duhej t kishin t
paktn tre vjet praktik n drejtsi dhe t zotronin nj gjuh t huaj evropiane. Synimi i ksaj
reforme ishte spastrimi i drejtsis nga elementt e paaft.
5. N kt periudh u ndrmorn edhe masa ndaj fenomeneve t tilla negative si p.sh.: zgjatja e
gjyqeve; transferimi i shpesht i gjyqtarve; ansia e hapur e gjykatave; zemrimi dhe humbja e
besimit t popullit tek drejtsia. Sigurimi i pavarsis s vrtet t gjykatave dhe respektimi i
ligjshmris konsideroheshin prej qeveris s Nolit si dy kushtet themelore pr garantimin e rendit
juridik. Gjykatat udhzoheshin t bnin gjykime t shpejta, t bazuara n ligj, n prova t
pakontestueshme dhe n bindjen e brendshme t gjyqtarit, kurse komandave t xhandarmris u
vihej detyr t ekzekutonin me shpejtsi vendimet gjyqsore.
6. N Statutin Themelor t Republiks Shqiptare t 3 marsit 1925, n pjesn D "Pushteti Gjyqsuer",
prfshihet edhe prokuroria dhe garantohet pavarsia e gjykats dhe e prokurorve n ushtrimin e
funksioneve t tyre. N nenet 102, 103 e vijues, parashikohet: "T gjith gjyqtart dhe prokurort
emnohen me dekret t Kryetarit t Republiks, n baz t zgjedhjes s bamun prej nj komisje t
posame. Atyre u sigurohet patundshmria prej zyrs s tyre."
7. Edhe n Statutin Themeltar t Mbretris Shqiptare, t dats 1 dhjetor 1928, n kapitullin III
"Pushteti Gjyqsuer" prfshihet dhe prokuroria si dhe garantohet pavarsia e gjykats dhe e
prokurorve n ushtrimin e funksioneve t tyre. N nenet 120, 129 e vijues, parashikohet: "T gjith
gjyqtart dhe prokurort e shtetit, t zgjedhur dhe t propozum sipas ligjs s posame emnohen
me dekret t Mbretit. Ata jan t patundshm n mnyrn e caktume n ligjn organike. "
8. Pas prfundimit t Lufts s II Botore dhe vendosjes s pushtetit komunist, t vetquajtur
demokratik-popullor, n Shqipri Kryesia e Kshillit Antifashist t Lufts Nacional-lirimtare nxori m
14. 01. 1945 ligjin Nr. 41 "Pr Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Ushtarake". N kt ligj
krahas dispozitave penale materiale, n nenet 7-12, 20 dhe vijues, parashikohet organizimi i
gjykatave ushtarake dhe i prokurorve ushtarak pran Kshillit t Gjykats s Nalt Ushtarake dhe
pran Kshillit Gjyqsor t Korpusit ose Krahins s Korpusit.
9. N Kushtetutn e vitit 1946 prokuroria trajtohet n kapitullin "Gjykatat dhe Prokuroria" duke u
prcaktuar si organ i Kuvendit Popullor. Pavarsia e prokurorve n ushtrimin e funksioneve
sanksionohet n nenin 86 t saj, n t cilin parashikohet: "T gjith prokurort publik jan t
pavarur kundrejt organeve lokale dhe varen vetm prej Prokurorit t Prgjithshm".
20
http://www.pp.gov.al/ (Prokuroria Shqiptare Prokuroria e Pwrgjithshme)

77
Janar 2011
10. N Kushtetutn e vitit 1976 "Prokuroria" trajtohet n nj kapitull t veant, pas Gjykats dhe
Hetuesis dhe nuk bhet prcaktimi i raporteve t saj me pushtetin gjyqsor apo pushtetin ekzekutiv.
N nenin 106 t Kushtetuts s vitit 1976 si funksion kryesor i prokuroris parashikohet: "Kontrolli i
zbatimit t prpikt dhe t njllojt t ligjeve nga gjykatat, organet e hetimit, ndrmarrjet, dhe
institucionet." Me Kushtetutn e vitit 1976 prokuroris iu hoq funksioni i ndjekjes penale, i cili iu
ngarkua organit t hetuesis.
11. Reformat e thella ligjore dhe strukturore q pasuan pmbysjen e regjimit komunist dhe kthesn
demokratike n vitet 90 prfshin edhe prokurorin, duke i kthyer asaj fizionomin dhe portretin
institucional n prputhje me shtetin e s drejts si dhe duke e prfshir prokurorin n pushtetin
gjyqsor. Me ligjet Nr. 7561, dat 29. 04. 1992, "Pr Dispozitat Kryesore Kushtetuese" dhe Nr. 7574,
dat 24. 06. 1992 "Pr organizimin e drejtsis." u sanksionua: "Prokuroria sht autoriteti q ushtron
ndjekje penale n hetim dhe n gjyq. Prokuroria organizohet dhe funksionon brenda pushtetit
gjyqsor si organ unik dhe i centralizuar dhe e ushtron veprimtarin e saj nprmjet prokurorive t
caktuara pran do hallke gjyqsore. N ushtrimin e kompetencave t tyre prokurort u nnshtrohen
ligjit, urdhrave t prokurorve epror dhe vendimeve t autoriteteve prkatse. Prokurort kan
imunitet." Gjithashtu theksohet se, prokuroria nuk varet dhe nuk mund t kontrollohet nga Ministria e
Drejtsis, se sht e organizuar n mnyr autonome dhe prokurori gzon statusin e gjyqtarit. Edhe
emrimi, lvizja, shkarkimi, procedimi disiplinor ndaj prokurorve mund t bhej vetm me vendim t
Kshillit t Lart t Drejtsis, antar i t cilit ishte dhe Prokurori i Prgjithshm.
12. Aktualisht si n Kushtetut dhe n ligjin Nr. 8737, dat 12. 02. 2001, "Pr organizimin dhe
funksionimin e Prokuroris" prokuroria sht konceptuar si organ i nj lloji t veant, "sui generis", e
vetmja n llojin e vet, dhe ndonse nuk prfshihet as n pushtetin gjyqsor e as n pushtetin
ekzekutiv ka karakteristika t prbashkta t ktyre dy pushteteve.
N nenet 148 e 149 t Kushtetuts, pa prmendur se n cilin pushtet bn pjes prokuroria, vendosen
piketat n lidhje me objektin e veprimtaris, organizimin, funksionimin dhe rregullat baz t emrimit
dhe t shkarkimit t prokurorve duke prcaktuar: "Prokuroria ushtron ndjekje penale, prfaqson
akuzn n gjyq n emr t shtetit si dhe kryen edhe detyra t tjera t caktuara me ligj. Prokurort
jan t organizuar dhe funksionojn pran sistemit gjyqsor si organ i centralizuar. N ushtrimin e
kompetencave t tyre, prokurort u nnshtrohen Kushtetuts dhe ligjeve. Prokurort emrohen dhe
shkarkohen nga Presidenti i Republiks me plqimin e Prokurorit t Prgjithshm".
Lidhur me pozicionin aktual t Prokuroris sht e rndsishme t theksohet se kuadri ligjor - ndr t
tjera Kushtetuta, Ligji i Procedurs Penale dhe ligji "Pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris" u siguron prokurorve mbrojtjen dhe pavarsin e nevojshme pr ushtrimin e funksioneve t tyre, si
dhe garantojn mosndrhyrjen dhe mos ndikimin e pushteteve t tjera n ushtrimin e funksioneve t
ndjekjes penale prej tyre.
Bazat kushtetuese
Bazat kushtetuese pr funksionimin e Prokuroris n Republikn e Shqipris vendosen nga pjesa
10 e Kushtetuts s Republiks s Shqipris. Sipas Kushtetuts Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si
dhe prfaqson akuzn n gjyq n emr t shtetit. Prokurort jan t organizuar dhe funksionojn pran
sistemit gjyqsor si nj organ i centralizuar.
Prokurori i Prgjithshm emrohet nga Presidenti i Republiks me plqimin e Kuvendit.
Prokurori i Prgjithshm mund t shkarkohet nga Presidenti i Republiks, me propozim t Kuvendit,
pr shkelje t Kushtetuts ose pr shkelje t rnda t ligjit gjat ushtrimit t funksioneve t tij, pr
paaftsi mendore a fizike, pr akte e sjellje q diskreditojn rnd pozitn dhe figurn e Prokurorit.
Prokurort e tjer emrohen dhe shkarkohen nga Presidenti i Republiks me propozim t Prokurorit t
Prgjithshm.
Por n mnyr m t detajuar organizimi dhe funksionimi i Prokuroris rregullohet nga Ligji
Nr.8737, dat 12.2.2001 "Pr Organizimin dhe Funksionimin e Prokuroris n Republikn e Shqipris".
Sipas ktij ligji, Prokuroria organizohet dhe funksionon nn drejtimin e Prokurorit t Prgjithshm si
struktur e centralizuar, ku prfshihen Zyra e Prokurorit t Prgjithshm, Kshilli i Prokuroris dhe
Prokurorit pran sistemit gjyqsor. Prokurort n ushtrimin e detyrs u nnshtrohen Kushtetuts dhe
Ligjeve si dhe i ushtrojn kompetencat e tyre duke respektuar parimet e procedimit t drejt, t barabart
e t rregullt ligjor dhe mbrojtjes t s drejtave, interesave dhe t lirive t ligjshme t njeriut.
Prve funksionit t saj parsor n ushtrimin e ndjekjes penale dhe prfaqsimit t akuzs
Prokuroria organizon dhe bashkpunon me institucione shtetrore, si dhe me subjekte t tjera publike e
private n veprimtari pr edukimin e shoqris, me synim njohjen e ligjit dhe parandalimin e
kriminalitetit.
Edhe n rastin e veprimtaris s Prokuroris, informimi i publikut mbetet nj nga parimet parsore
t ksaj veprimtarie. Megjithat, prokurorve nuk i lejohet t japin t dhna q dmtojn procesin e
78
Janar 2011
hetimeve, q cenojn dinjitetin dhe jetn private t personave, q cenoje t drejtat e t miturve dhe
moralin publik.
Roli i Prokurorit t Prgjithshm

Prokurori i Prgjithshm qndron n krye t t gjith sistemit dhe strukturs s Prokuroris.
Prokurori i Prgjithshm sht prgjegjsi primar pr mbarvajtjen e punve n Prokurori si dhe pr
plotsimin e detyrave nga ana e saj.
Shkurtimisht, kompetencat apo detyrat kryesore t Prokurorit t Prgjithshm konsistojn n
propozimet q Prokurori i Prgjithshm i bn Presidentit t Republiks pr prcaktimin e numrit t
prgjithshm t prokurorve, pasi t ket marr mendimin e Ministrit t Drejtsis si dhe n propozimet
pr emrimin, transferimin, ngritjen n detyr dhe shkarkimin e prokurorve.
Gjithashtu, Prokurori i Prgjithshm cakton drejtuesit e prokurorive dhe zvndsit e tyre n
Prokurorit pran Gjykatave, miraton strukturn, organikn dhe rregulloret e funksionimit t Prokurorive
pran Gjykatave dhe t Zyrs s Prokurorit t Prgjithshm, urdhron komandimin e prokurorve, ushtron
funksionet e drejtuesit t Prokuroris pran Gjykats s Lart, emron dhe shkarkon punonjsit e
administrats n strukturat e Zyrs s Prokurorit t Prgjithshm, prfaqson Prokurorin n
marrdhniet me t trett, prcakton pagesat pr rastet e shprblimit t dshmitarve apo pr sigurimin
e provave t rndsishme pr hetimet si dhe jep udhzime pr punn e Policis Gjyqsore.
Prokurori i Prgjithshm i ushtron funksionet e msiprme duke nxjerr urdhra dhe udhzime pr
ushtrimin e detyrave t prcaktuara nga Kushtetuta dhe Ligjet. Pran Prokurorit t Prgjithshm
funksionon nj zyr e cila quhet Zyra e Prokurorit t Prgjithshm. Kjo zyr prbhet nga Kabineti i
Prokurorit t Prgjithshm, i cili jep t dhna, prgatit dhe bashkrendon marrdhniet e Prokurorit t
Prgjithshm me strukturat n varsi t tij, me institucionet shtetrore dhe me publikun; nga Drejtorit e
hetimit dhe t kontrollit t ndjekjes penale, t cilat bashkrendojn, kontrollojn dhe ndihmojn
Prokurorit pran Gjykatave n ushtrimin e funksioneve t tyre; nga Drejtoria e Marrdhnieve
Juridiksionale me jasht, e cila inicion, prgatit dhe ndjek realizimin e marrdhnieve t Prokuroris me
institucionet analoge ose me subjekte t tjera, t huaja si dhe nga Drejtoria e Personelit dhe Inspektimit,
e cila administron dokumentacionin me t dhnat vetjake t kandidatve, prokurorve dhe punonjsve t
tjer t Prokuroris, kontrollon, n mnyr t planifikuar ose pr shtje t veanta, ushtrimin e detyrs
nga prokurort, verifikon pasurit e tyre, si dhe prgatit dokumentacionin pr emrimin, transferimin,
ngritjen n detyr dhe shkarkimin e prokurorve.
Kshilli i Prokuroris
Kshilli i Prokuroris sht nj organ kshillimor i cili prbhet nga shtat antar. N Kshillin e
Prokuroris bjn pjes nj prfaqsues i Presidentit, nj prfaqsues i Ministrit t Drejtsis dhe pes
prokuror t cilt zgjidhen nga mbledhja e prgjithshme e prokurorve.
Kshilli i Prokuroris organizon konkursin pr emrimin e prokurorve, shqyrton vlersimin e puns dhe
shkeljet disiplinore t kryera nga prokurort dhe jep mendim pr projektet e Prokurorit t Prgjithshm, si
dhe pr praktikn hetimore.
Struktura e Prokuroris Pran Sistemit Gjyqsor

Struktura e Prokuroris ndjek at t sistemit gjyqsor. Me fjal t tjera, pran do niveli t sistemit
gjyqsor kemi edhe Prokurorin prkatse. Pran Gjykats s Lart funksionet e Prokuroris ushtrohen
nga prokurort e Prokuroris s Prgjithshme. Prokurort pran Gjykats s Lart ushtrojn ndjekjen
penale, si dhe prfaqsojn akuzn n gjyq kundr Presidentit t Republiks, Kryeministrit dhe antarve
t Kshillit t Ministrave, deputetve, gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese dhe gjyqtarve t Gjykats s
Lart.
Pran Gjykatave t Apelit funksionet e Prokuroris ushtrohen nga prokurort e Apelit. Juridiksioni i
tyre prfshin t gjith territorin, ku shtrihet juridiksioni i Gjykats prkatse. Pran Gjykatave t Shkalls
s Par funksionet e Prokuroris ushtrohen nga prokurort e shkalls s par. Juridiksioni i tyre prfshin
t gjith territorin ku shtrihet juridiksioni i Gjykats prkatse.
Policia Gjyqsore
Hetimet paraprake prbjn bazn e procedimit penal. Gjat ksaj faze zgjidhen nj varg
problemesh t rndsishme si: merren provat q nuk mund t prsriten, caktohen masat e sigurimit,
bhet njoftimi i akuzs, grumbullohen t dhnat e nevojshme pr prcaktimin e veprs penale dhe
individualizimin e autorit t kryerjes s saj, etj. Krahas Prokurorit, e ngarkuar me kryerjen e hetimeve
79
Janar 2011
paraprake sht dhe Policia Gjyqsore. N kt kapitull do t trajtohen disa momente t rndsishme q
lidhen me riorganizimin dhe veprimtarin e Policis Gjyqsore.
Policia Gjyqsore sht nj nga subjektet e rndsishme t procedimit penal. N kndvshtrimin
historik, n vitin 1995, me hyrjen n fuqi t K. Pr. Penale u suprimua struktura organizative e Hetuesis
s Prokuroris dhe Policis Hetimore t Ministris s Brendshme dhe n zbatim t ligjit Nr.8007 dat
5.10.1995 "Pr miratimin e dekretit nr.1188 dat 10.08.1995 "Pr Policin Gjyqsore", u krijua struktura
organizative dhe filloi rishtazi funksionimi i Policis Gjyqsore. Me ligjin Nr.8677 dat 2.11.2000 " Pr
organizimin dhe funksionimin e Policis Gjyqsore" u shfuqizua dekret-ligji i lartprmendur, me synim
riorganizimin dhe ngritjen n nj nivel m t lart cilsor t puns s saj.
Vartsia Funksionale e Policis Gjyqsore

Vartsia funksionale dhe veprimtaria procedurale penale e oficerve dhe agjentve t Policis
Gjyqsore t t gjitha strukturave kryhet nn drejtimin, kontrollin dhe urdhrat e udhzimet e prokurorit q
ka n kompetenc lndore e toksore t ndjek procedimin. Ligji parashikon se, nprmjet prokurorit
edhe Gjykata ngarkon ose urdhron Policin Gjyqsore pr kryerjen e detyrave procedurale. Policia
Gjyqsore, gjithashtu, sht e detyruar t prmbush funksionet e saj pavarsisht nga territori dhe
rrethana ku ndodhet si dhe kur ndodhet jasht kohs s kryerjes s shrbimit.
Seksionet e Policis Gjyqsore, n ushtrimin e funksioneve procedurale penale jan n vartsi t
titullarit t Prokuroris pran t cils jan ngritur, i cili i bazuar n nevojat e prokurorve dhe Gjykats,
drejton dhe bashkrendon veprimtarin e tyre. Oficeri drejtues i shrbimeve t Policis Gjyqsore, sipas
kritereve dhe brenda afateve t prcaktuara, duhet t'i paraqes prokurorit t Prokuroris kompetente
listn emrore, rolin dhe gradn e oficerve q bjn pjes n kt shrbim.
Prokurorit t nj shkalle m t lart i sht siguruar e drejta e disponimit t t gjith seksioneve t
Policis Gjyqsore q shtrijn veprimtarin n territorin e kompetencs s tyre. Kurse brenda Policis
Gjyqsore, oficeri me grad e kualifikim m t lart, i ktyre seksioneve, sht prgjegjs pr oficert dhe
agjentt e tjer t atij seksioni.
Mbi krkesn e motivuar t prokurorit q drejton seksionin, pasi t ket vn n dijeni Prokurorin e
Prgjithshm, organi kompetent i forcs policore vendos largimin e oficerve dhe agjentve t Policis
Gjyqsore t seksioneve.
Ndrsa transferimi i oficerve dhe agjentve t Policis Gjyqsore, t seksioneve ose t shrbimeve,
bhet sipas krkess s motivuar t organit kompetent t forcs policore, duke marr m par mendimin
paraprak dhe plqimin e Prokurorit t Prgjithshm ose t prokurorit q i sht deleguar kjo e drejt prej
tij.
Pr caktimin, transferimin dhe largimin nga seksionet e Policis Gjyqsore jan parashikuar rregulla
dhe procedura rigorozisht t prcaktuara, me synim shmangien e qndrimeve t mundshme abuzive. Pr
procedimin disiplinor t oficerve t Policis Gjyqsore do t flasim m posht.
80
Janar 2011
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris

Data dhe konteksti i krijimit
Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris sht krijuar m an t Ligjit kushtetues nr. 7561,
dat 29 prill 1992 "Mbi nj shtes n ligjin 7491 dat 29.04.1991 Pr dispozitat kryesore kushtetuese".
Nenet 17 deri n 28 t atij Ligji krijonin Gjykatn Kushtetuese, prcaktonin statusin e saj, prbrjen,
atributet, strukturn, funksionimin dhe kompetencat. Po kshtu, me at ligj u formuluan edhe parimet q
duhen ndjekur pr t ushtruar kontrollin kushtetues. Gjykata Kushtetuese ka filluar veprimtarin e saj m
1 qershor 1992, kur antart e par t saj bn betimin para Presidentit t Republiks.
Gjykata Kushtetuese n Kushtetutn e Re

Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris nuk bn pjes n sistemin gjyqsor t zakonshm
por ajo prbn nj juridiksion t veant, e ngarkuar t kontrolloj kushtetutshmrin e ligjeve dhe t
akteve t tjer normative.
Me Kushtetutn e Republiks s Shqipris, q ka hyr n fuqi m 28 nntor 1998, Gjykata
Kushtetuese fiton nj pozit t rndsishme institucionale. Nenet 124 deri 134 t Kushtetuts i kushtohen
Gjykats Kushtetuese si juridiksion kushtetues i pavarur. Gjykata Kushtetuese i nnshtrohet vetm
Kushtetuts (neni 124 i Kushtetuts). Kto dispozita prcaktojn edhe prbrjen, emrimin dhe statusin e
gjyqtarve e t Kryetarit t saj, tipin dhe shtrirjen e kompetencave t kontrollit kushtetues, subjektet q
mund ta ven n lvizje at, forcn detyruese dhe zbatimin e vendimeve t saj.
Bazat ligjore t krijimit dhe t funksionimit t Gjykats

Kushtetuese
Bazat ligjore t krijimit dhe funksionimit t Gjykats Kushtetuese jan ligjet e mposhtme:
Ligji kushtetues nr. 7561 dat 29 prill 1992 "Mbi nj shtes n ligjin nr. 7491 dat 29.04.1991 "
Pr Dispozitat Kryesore Kushtetuese" (shfuqizuar);
Ligji nr. 8373 date 15 korrik 1998 "Mbi Organizimin dhe Funksionimin e Gjykats Kushtetuese t
Republiks s Shqipris." (shfuqizuar);
Ligji nr. 8577 dat 10 shkurt 2000 " Mbi Organizimin dhe Funksionimin e Gjykats Kushtetuese t
Republiks s Shqipris";
Kushtetuta e Republiks s Shqipris q hyri n fuqi m 28.11.1998.
Prbrja
Gjykata Kushtetuese sht autoriteti m i lart i ngarkuar t mbroj e t garantoj respektimin e
Kushtetuts dhe t bj interpretimin prfundimtar t saj. N ushtrimin e funksioneve t saj, ajo sht e
pavarur dhe i nnshtrohet vetm Kushtetuts (neni 124 i Kushtetuts) Ajo prbhet nga nnt antar t
emruar nga Presidenti i Republiks pasi sht marr plqimi i Kuvendit t Republiks. Gjyqtart
emrohen pr nj mandat prej nnt vjetsh. Nj e treta e prbrjes s Gjykats prtrihet do tre vjet.
Gjyqtart przgjidhen nga radht e juristve t diplomuar n drejtsi me kualifikim t lart e me prvoj
pune jo m pak se pesmbdhjet vjet. Kryetari i Gjykats Kushtetuese emrohet nga radht e antarve
nga Presidenti i Republiks, pasi ai ka marr plqimin e Kuvendit, pr nj periudh prej tre vjetsh (neni
125 i Kushtetuts).
Funksioni i gjyqtarit sht i papajtueshm me do funksion tjetr publik ose veprimtari private (neni
130 i Kushtetuts). Gjyqtari kushtetues nuk mund t ndiqet penalisht pa autorizim paraprak t Gjykats
Kushtetuese. Ai mund t ndalohet ose t arrestohet vetm nse kapet n kryerje e sipr t nj krimi ose
menjher sapo e ka kryer at. Por, kur Gjykata Kushtetuese nuk jep plqimin brenda 24 orve pr
drgimin n gjykat t gjyqtarit t arrestuar, organi kompetent sht i detyruar ta liroj at (neni 126 i
Kushtetuts).
Gjyqtari kushtetues pushon s ushtruari funksionet e tij kur:
1. Dnohet me vendim t forms s prer pr kryerjen e nj krimi;
2. Nuk paraqitet pa arsye n detyr pr m shum se gjasht muaj;
3. Mbush moshn 70 vje;
4. Jep dorheqjen;
81
Janar 2011
5. Deklarohet i paaft pr t vepruar me vendim gjyqsor t forms s prer.

Mbarimi i mandatit t gjyqtarit bhet me vendim t Gjykats Kushtetuese. N rast se vendi i gjyqtarit
mbetet vakant, Presidenti i Republiks, me plqimin e Kuvendit t Republiks, emron nj gjyqtar t ri, i
cili prfundon mandatin e paraardhsit t tij (neni 127 i Kushtetuts).
Kompetencat kryesore
Neni 131 i Kushtetuts rendit atributet e Gjykats Kushtetuese n fush t kontrollit kushtetues si m
posht:
1. Pajtueshmrin e ligjeve me Kushtetutn ose me marrveshjet ndrkombtare, ashtu si
parashikohet n nenin 122;
2. Pajtueshmrin e marrveshjeve ndrkombtare me Kushtetutn para ratifikimit t tyre;
3. Pajtueshmrin e akteve normative t organeve qendrore dhe vendore me Kushtetutn dhe me
marrveshjet ndrkombtare;
4. Mosmarrveshjet e kompetencs ndrmjet pushteteve si dhe ndrmjet pushtetit qendror dhe
qeverisjes vendore;
5. Kushtetutshmrin e partive dhe organizatave t tjera politike, si dhe t veprimtaris s tyre n
baz t nenit 9 t Kushtetuts;
6. Shkarkimin nga detyra t Presidentit t Republiks dhe vrtetimin e pamundsis s ushtrimit t
funksioneve;
7. shtjet q lidhen me zgjedhshmrin dhe pajtueshmrin n ushtrimin e funksioneve t
Presidentit t Republiks dhe deputetve, si dhe me verifikimin e zgjedhjes s tyre;
8. Kushtetutshmrin e referendumit dhe verifikimin e zgjedhjes s tyre;
9. Gjykimin prfundimtar t ankesave t individve pr shkeljen e t drejtave t tyre kushtetuese
pr nj proces t rregullt ligjor, pasi t jen shteruar t gjitha mjetet juridike pr mbrojtjen e
ktyre t drejtave.
Vnia n lvizje e Gjykats Kushtetuese

Gjykata Kushtetuese vihet n lvizje (neni 134 i Kushtetuts) vetm me krkes t:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Presidentit t Republiks;
Kryeministrit;
Nj t pests s deputetve
Kryetarit t Kontrollit t Lart t Shtetit
do gjykat sipas nenit 145, pika 2, t Kushtetuts;
Avokatit t Popullit;
Organeve t qeverisjes vendore;
Organeve t bashksive fetare;
Partive politike dhe organizatave t tjera;
Individve.
Subjektet e parashikuara n nnparagraft f,g,h,i dhe j mund t bjn krkes vetm pr shtje q
lidhen me interesat e tyre.
Shqyrtimi i krkesave nga Gjykata Kushtetuese

do krkes q i sht drejtuar Gjykats i dorzohet Kryetarit t saj, i cili cakton nj gjyqtar relator
q ngarkohet me prgatitjen paraprake t shqyrtimit t saj (neni 27 i ligjit). Nj kolegj i prbr nga tre
gjyqtar, ndr t cilt edhe relatori, shqyrton pranueshmrin e krkess. Kur vendimi pr
pranueshmrin e krkess nuk merret unanimisht, shtja i paraqitet mbledhjes plenare t gjyqtarve,
vendimi i s cils merret me shumic votash (neni 31 i ligjit). Krkesa deklarohet e papranueshme kur
objekti i saj nuk sht n kompetenc t Gjykats, ose personi q e ka paraqitur at nuk legjitimohet pr
t vn n lvizje Gjykatn.
Gjykata thirret n seanc nga Kryetari i saj. Gjykata zhvillon seancn plenare, n t ciln marrin
pjes jo m pak se dy t tretat e t gjith gjyqtarve dhe ajo drejtohet nga Kryetari. Dispozitat e
Kushtetuts si dhe ato t ligjit 8577 dat 10.02.2000 "Mbi Organizimin dhe Funksionimin e Gjykats
Kushtetuese" prcaktojn garancit e nevojshme pr ushtrimin e pavarsis s gjyqtarit dhe t Gjykats.
Veprimtaria e Gjykats pajtohet me parimet themelore t gjykimit kushtetues dhe t procesit t rregullt.
Debatet jan kontradiktore, dhe si rregull, edhe publike. Palt mund t prfaqsohen nga avokatt e tyre.
(nenet 20-27 t ligjit). Procedurat gjyqsore jan pa pages. N fund t shqyrtimit, Gjykata shprehet me
vendim pr krkesn e paraqitur.
82
Janar 2011
Natyra dhe efektet e vendimeve
Vendimet e Gjykats merren me shumic votash. do vendim duhet t arsyetohet me shkrim. Ai

duhet t mbaj nnshkrimet e gjyqtarve q kan marr pjes n gjykim. Gjykata Kushtetuese ka t
drejt vetm t shfuqizoj aktet q i paraqiten pr shqyrtim.
Vendimet e Gjykats jan prfundimtare, ato kan fuqi detyruese t prgjithshme dhe hyjn n
fuqi, si rregull ditn e botimit n Fletoren Zyrtare. Gjykata mund t vendos q teksti i ligjit ose i aktit, t
deklaruar i pavlefshm, t hyj n fuqi n nj dat tjetr. Vendimet e Gjykats, si rregull, nuk kan fuqi
prapavepruese.
Megjithat, nj vendim mund t ket fuqi prapavepruese kur ai deklaron t pavlefshm nj vendim
gjyqsor penal, qoft edhe kur ai sht n ekzekutim, vendim q sht marr duke zbatuar aktin
normativ t shpallur t pavlefshm nga vendimi i Gjykats Kushtetuese (neni 76 i ligjit). Kur nj vendim
deklaron pavlefshmrin e nj vendimi gjyqsor, ky humbet fuqin juridike q nga data e marrjes s tij
dhe shtja i drgohet s njjts Gjykat pr rishqyrtim (neni 77 i ligjit). Vendimi i Gjykats Kushtetuese
q interpreton Kushtetutn ka fuqi prapavepruese (neni 79 i ligjit).
Vendimet e Gjykats Kushtetuese jan t detyrueshm pr t'u zbatuar. Ekzekutimi i vendimeve sigurohet
nga Kshilli i Ministrave nprmjet organeve prkatse t administrats shtetrore. Gjykata mund t
caktoj nj organ tjetr q ngarkohet me ekzekutimin e vendimit, si dhe me procedurn e ekzekutimit t
tij. Ligji parashikon marrjen e sanksioneve kur nj person nuk zbaton ose pengon zbatimin e vendimit.
Ekzekutimi i vendimeve: Zyra e Prmbarimit

Zyra e Prmbarimit ka pr detyr t ekzekutoj si vendimet gjyqsore t forms s prer, ashtu dhe
disa kategori vendimesh administrative (t ashtuquajtura urdhra pr ekzekutim). Nj vendim i Gjykats
s Shkalls s Par quhet i forms 's prer' kur kundr tij nuk sht br apelim brenda afateve ligjore,
ndrsa vendimet e Gjykats s Apelit quhen t forms s prer pr efekte ekzekutimi edhe nse kundr
tyre bhet rekurs n Gjykatn e Lart prjashto rastet kur:
Ekzekutimi i menjhershm i nj vendimi do t sillte dme serioze dhe t pariparueshme
Pala q bn rekurs depoziton nj kolateral t mjaftueshm pr siguruar vendimin
Procesi i ekzekutimit fillohet nga kreditori (ose avokati i tij), i cili i krkon Gjykats e cila ka dhn
vendimin 'nj urdhr ekzekutimi'. Me t'u nxjerr, ky urdhr ekzekutimi duhet t'i drgohet Zyrs s
Prmbarimit n mnyr q t filloj procesi i ekzekutimit. Ky urdhr ekzekutimi i drejtohet Zyrs s
Prmbarimit nn juridiksionin e s cils ndodhet pasuria e debitorit mbi t ciln sht lshuar ky urdhr
ekzekutimi.
Procedurat e ekzekutimit t vendimeve gjyqsore dhe t titujve ekzekutive nga Zyra e Prmbarimit
jan t parashikuar nga Kodi i Procedurs Civile, respektivisht n nenet 510-617. Baza ligjore e
siprprmendur sht ndar n 10 Kapituj t cilat respektivisht trajtojn shtjet e mposhtme:
Nocione t prgjithshme n lidhje me ekzekutimin e vendimeve finale gjyqsore;
Ekzekutimin e konfiskimit pr pronat e luajtshme;
Ekzekutimin e konfiskimit pr prona t paluajtshme, duke prfshir edhe transportin detar dhe
ajror;
Ekzekutimin e konfiskimit pr kreditime t debitorve dhe t pronave q persona t tret u
detyrohen debitorve;
Ekzekutimin e konfiskimit pr detyrimet financiare kundrejt institucioneve buxhetore;
Ekzekutimin e konfiskimit pr shuma t depozituara n llogari bankare;
Ekzekutimin e detyruar pr realizimin e nj veprimi t prcaktuar;
Mnyrat e mbrojtjes kundr ekzekutimit t vendimeve;
Pezullimi dhe anulimi i ekzekutimit.
Meqense nenet e msiprme t Kodit t Procedurs Civile nuk parashikojn rregullimin e brendshm
dhe funksionimin e Zyrs s Prmbarimit, Parlamenti shqiptar n Janar t vitit 2001 ka nxjerr ligjin pr
"Organizimin dhe Funksionimin e Shrbimit te Prmbarimit Gjyqsor", ligj i cili prcakton rregullat e
funksionimit, strukturn e tij, statusin e punonjsve t ktij institucioni, kriteret pr t'u punsuar n kto
institucione etj.
N baz t ligjit t siprprmendur, Shrbimi i Prmbarimit Gjyqsor ka organizim unik dhe t
centralizuar me shtrirje n 29 rrethe gjyqsore nn drejtimin e nj Drejtori t Prgjithshm i cili emrohet
dhe shkarkohet nga Kryeministri, me propozim t Ministrit t Drejtsis. Ai sht prgjegjs pr
menaxhimin, koordinimin dhe kontrollin e ksaj zyre. do Zyr Prmbarimi n rrethe gjyqsore ka nj
drejtor i cili menaxhon stafin dhe zyrn. Numri i prgjithshm i prmbaruesve gjyqsor t shrbimit t
prmbarimit caktohet nga Kryeministri me propozim t Ministrit t Drejtsis. Struktura e Drejtoris s
Prgjithshme dhe e zyrave prmbarimore, organikat e tyre, si dhe rregullat e hollsishme pr funksionimin
e Shrbimit t Prmbarimit Gjyqsor prcaktohen nga Ministri i Drejtsis me propozim t Drejtorit t
Prgjithshm.
83
Janar 2011
Pranimi n Shrbimin e Prmbarimit Gjyqsor bhet me konkurs, i cili organizohet nga Kshilli i
Prmbarimit. N kt Kshill bjn pjes: Sekretari i Prgjithshm i Ministris s Drejtsis, Drejtori i
Prgjithshm i Shrbimit t Prmbarimit Gjyqsor, Drejtori i Drejtoris s Personelit, Organizimit dhe
Shrbimeve n Ministri, Kryetari i Zyrs Prmbarimore t Tirans dhe nj kshilltar i Ministrit t
Drejtsis. Kandidati pr prmbarues duhet t plotsoj kto kushte:
Ka zotsi t plot pr t vepruar.
Ka kryer arsimin e lart juridik.
Gzon figur t pastr morale.
Nuk sht dnuar pr kryerjen e nj vepre penale me vendim gjyqsor t forms s prer.
Nuk sht larguar nga administrata publike pr shkelje disiplinore brenda nj afati prej 3 vjetsh
nga data e depozitimit t krkess; kur shkelja disiplinore sht kryer gjat ushtrimit t funksionit
si gjyqtar, prokuror, oficer i policis gjyqsore, noter ose avokat afati sht 5 vjet.
Bazuar n rezultatin e konkursit Kshilli i Prmbarimit bn vlersimin e kandidatve dhe mendimin e
vet ia paraqet Ministrit t Drejtsis brenda 15 ditsh. Konkurruesi fitues emrohet prkohsisht
prmbarues gjyqsor nga Ministri i Drejtsis, pr nj periudh 3-mujore. Gjat periudhs s provs
prmbaruesi gjyqsor sht nn kujdesin e nj prmbaruesi t vjetr n detyr dhe vlersohet nga eprori
i tij. Veprimtarit e trajnimit jan t detyrueshme pr prmbaruesin gjyqsor n periudhn e provs. N
fund t periudhs s provs, Ministri i Drejtsis, me propozim t Drejtorit t Prgjithshm vendos
emrimin prfundimtar t tij ose largimin.
Nj nga detyrat e tjera t Kshillit t Prmbarimit sht brja e vlersimit t aftsive profesionale t
prmbaruesve gjyqsor, bazuar n kriteret e cilsis, t vllimit t puns, t shpejtsis dhe t figurs s
tyre morale si m posht:
Shum mir
Mir
Pranueshm
I paaft
Ky Kshill sht prgjegjs gjithashtu edhe pr masat disiplinore ndaj prmbaruesve. Kshilli i
Prmbarimit ka funksion kshillimor dhe ia paraqet n do rast mendimin e vet si pr vlersimet ashtu
dhe pr masat disiplinore Ministrit t Drejtsis i cili duhet t shprehet brenda 30 ditve nga kjo paraqitje.
Prmbaruesit gjyqsor nuk mund t ushtrojn asnj detyr ose veprimtari tjetr publike, me prjashtim
t atyre edukative dhe atyre t msimdhnies. Ai nuk duhet t jet n marrdhnie pune ose t kryej
veprimtari t tjera, t cilat paraqesin konflikt interesash me detyrn q ka ose pengojn prmbushjen e
saj. Prmbaruesit gjyqsor nuk duhet t jen antar i organeve qendrore ose ekzekutive t partive
politike.
Prmbaruesi gjyqsor sht i detyruar t heq dor nga ekzekutimi i shtjes kur ai ose nj i afrm
i tij ka interes n shtje ose n nj mosmarrveshje tjetr q ka lidhje me kt ekzekutim ose kur sipas
rrethanave konkrete ka arsye serioze njanshmrie. Krkesa pr heqjen dor i paraqitet pr vendim
Kryetarit t zyrs prkatse. N rastin se dorheqja ka t bj me Kryetarin e Zyrs Prmbarimore
krkesa i paraqitet pr vendim Drejtorit t Prgjithshm t Shrbimit t Prmbarimit.
Zyra e Prmbarimit sht fizikisht e atashuar pran Gjykatave t Shkalls s Par. Si rrjedhoj,
perceptohet gabimisht si pjes e gjyqsorit. Gjithsesi, ligji e shpreh qart se Zyra e Prmbarimit sht
struktur e Ministris s Drejtsis. Shrbimi i Prmbarimit Gjyqsor ka buxhetin e vet, si pjes t
veant brenda buxhetit t Ministris s Drejtsis.
Ekzekutimi i vendimeve gjyqsore dhe titujve t tjer ekzekutiv nga Zyra e Prmbarimit realizohet
duke paguar tarifat e prcaktuara nga nj akt normativ t Ministris s Drejtsis. Administrimi i t
ardhurave t vjela nga ky shrbim sht prcaktuar nga nj rregullore e prbashkt e Ministris s
Drejtsis dhe e Ministris s Financave.
84
Janar 2011
Komiteti Shqiptar i Helsinkit
KSHH i quajtur fillimisht "Forumi pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe Lirive Themelore t Njeriut", u
themelua n 19 dhjetor 1990 nga nj grup intelektualsh shqiptar me objektivin kryesor mbrojtjen e t
drejtave t njeriut. Q n hapat e par t tij, ky Komitet ndihmoi n procesin e ndryshimeve
demokratike q po ndodhnin n Shqipri dhe kontribuoi n sensibilizimin e opinionit publik pr lirimin e
qindra t burgosurve politik.
N 22 mars t vitit 1992 KSHH u pranua si antar i Federats Ndrkombtare t Helsinkit pr t
Drejtat e Njeriut, me qendr n Vjen. Kjo Federat prbhet nga OJQ q punojn n fushn e t
drejtave t njeriut n 39 vende t OSBE-s.
KSHH me qendr n Tiran ushtron veprimtarin e tij n t gjith Shqiprin. Gjithashtu, n Kuks,
Gjirokastr, Fier, Vlor, Kor, Elbasan, Shkodr tashm funksionon nj rrjet korrespondentsh q ka
qllim vzhgimin dhe respektimin e t drejtave t njeriut n fusha t ndryshme n rrethet prkatse.
Vizioni i KSHH
Strategjia e KShH-s
1.
2.
3.
Forcimi i rolit t KShH-s si organizat vzhguese n vend dhe rajon.

Forcimi i rolit lobues dhe mbrojts i KShH-s n fushn e t drejtave t njeriut.
Forcimi i KShH-s si aktor i rndsishm i shoqris civile dhe rritja e kapaciteteve t tija t
brendshme.
Drejtimet kryesore
1.
2.
3.
Vzhgime n fushat me prparsi t t drejtave t njeriut, rekomandime pr prmirsim dhe

rivendosje t drejtash t shkelura.
Lobim dhe mbrojtje pr prmirsime t kuadrit ligjor dhe t zbatimit t ligjit.
Ndrgjegjsim dhe rritje kapacitetesh t administrats shtetrore pr t rritur prgjegjshmrin e
tyre n zbatimin me korrektsi t ligjit.
Prparsit e veprimtaris s KShH-s sipas fushave t t drejtave dhe mbulimit gjeografik

1.
2.
3.
4.
5.
Respektimi
Respektimi
Respektimi
Respektimi
Respektimi
i
i
i
i
i
s drejts s ushtrimit t vots nga zgjedhsit shqiptar.

t drejtave t personave t arrestuar, t ndaluar dhe t dnuar.
t drejtave t pakicave kombtare dhe komuniteteve t tjera n vend.
t drejtave t shtetasve shqiptar n kontakt me organet gjyqsore shqiptare.
t drejtave t emigrantve shqiptar.
KShH-ja vepron n gjith territorin e Republiks s Shqipris dhe n rajon s bashku me organizatat
aktive n fushn e t drejtave t njeriut.
Misioni i KSHH -s
Komiteti Shqiptar i Helsinkit, organizata e par joqeveritare pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t
njeriut n Shqipri, sht themeluar si Forumi pr Mbrojtjen e Lirive dhe t Drejtave Themelore t Njeriut,
regjistruar me vendimin nr. 17/1 t Ministris s Drejtsis. M 22 mars 1992, organizata u antarsua
pran Federats Ndrkombtare t Helsinkit pr t Drejtat e Njeriut me emrtimin Komiteti Shqiptar i
Helsinkit. Pas miratimit t ligjit Pr organizatat jofitimprurse, KShH-ja u regjistrua pran gjykats s
rrethit gjyqsor t Tirans n prputhje me krkesat e ktij ligji.
Misioni kryesor i KShH-s sht vzhgimi i respektimit t t drejtave dhe lirive t njeriut, rivendosja e t
drejtave t shkelura, ndrgjegjsimi i shtetasve pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t tyre dhe
prmirsimi i legjislacionit dhe i praktiks pr zbatimin e ligjit nprmjet oponencave dhe rekomandimeve.
Pjes e ktij misioni sht, gjithashtu, edhe rritja e prgjegjshmris s administrats publike n zbatimin
me korrektsi t ligjit nprmjet rritjes s kapaciteteve t ksaj administrate.
85
Janar 2011
Avokatit t Popullit
Institucioni i Avokatit t Popullit sht parashikuar pr her t par n Kushtetutn
Shqiptare t miratuar n Nntor 1998, kurse ligji Pr Avokatin e Popullit sht miratuar nga
Parlamenti Shqiptar n shkurt t vitit 1999. Ky ligj sht hartuar duke patur parasysh dhe legjislacionin e
vendeve t tjera t Evrops, t cilat e kan krijuar
m par nj Institucion t
till.
Drejtimi
i
Institucionit
t
Avokatit
t
Popullit sht monokratik. Avokati
i
Popullit zgjidhet nga tre t pestat e gjith antarve t Kuvendit pr nj periudh 5 vjeare me t
drejt rizgjedhjeje.
M 16 Shkurt 2000, Parlamenti Shqiptar me mbi dy t tretat e votave (104 nga 155
deputet) zgjodhi n krye t ktij Institucioni, Doktorin e Shkencave Juridike,
Z. Ermir DOBJANI.
M 17 Shkurt 2005, Parlamenti Shqiptar me mbi 70% te votave (99 pro, 14 kundr dhe 8
abstenime nga 140 deputet gjithsej), rizgjodhi pr t dytn her radhazi n postin e Avokatit t Popullit,
Profesorin e Asociuar, Doktorin e Shkencave Juridike, Z. Ermir DOBJANI.
Me propozimin e Avokatit t Popullit, Parlamenti Shqiptar, m 30 mars 2000 zgjodhi si
Komisionar t Avokatit t Popullit zotrinjt: Dr. Jorgo DHRAMI e Agron AUSHI si dhe zj. Florina NUNI.
N datn 29 Mars 2003 komisionarve t msiprm ju mbarua mandati 3 vjear.
Me propozim t Avokatit t Popullit, Parlamenti Shqiptar m 22 Janar 2004
zgjodhi si Komisionar t Avokatit t Popullit zotrinjt: Dr. Jorgo DHRAMI, z. Gzim LLESHI dhe z. Riza
PODA. N datn 21 Janar 2007 komisionarve t msiprm ju mbarua mandati 3 vjear.
Me propozim t Avokatit t Popullit, Parlamenti Shqiptar m 5 Nntor 2007
zgjodhi si Komisioner t Avokatit t Popullit zotrinjt: Zj. Florina NUNI, z. Riza PODA dhe z.
Skender HALUCI.
M dat 17 Shkurt 2010 Avokatit t Popullit z. Ermir Dobjani i prfundoi mandati dhe pas ksaj
date detyrn e Avokatit t Popullit e ka kryer Komisionari m i vjetr n detyr, z. Riza PODA.
M dat 5 Nntor 2010 u prfundoi mandati tre Komisionarve, prfshir edhe ushtruesin e
funksionit t Avokatit t Popullit, z. Riza Poda.
Me propozim t Avokatit t Popullit n detyr, Parlamenti Shqiptar m 5 Nntor 2010
zgjodhi si Komisionar t Avokatit t Popullit zotrinjt: zj. Florina NUNI, z. Arben SHKMBI dhe zj.
Anila NEPRAVISHTA.
Q nga data 7 Nntor 2010, detyrn e Avokatit t Popullit e kryen Komisionari m i vjetr n
detyr, zj. Florina NUNI.
Sipas strukturs organizative t miratuar, Zyra e Avokatit t Popullit prbhet nga tre seksione t
specializuara, n krye t t cilave qndrojn komisionart.
Institucioni
i
Avokatit
t
Popullit mbron t drejtat, lirit dhe interesat e ligjshme
t individit nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme e t parregullta t organeve t administrats
publike, si dhe t tretve q veprojn pr llogari t saj. Ai ka si mision t tij
parandalimin
e
konflikteve
t
mundshme
midis
administrats
publike
dhe
individit.
Avokati i Popullit vepron n baz t ankess apo krkess s paraqitur pran tij. Ai vepron edhe me
nismn e vet, pr raste t veanta, t bra publike, por gjithmon duhet t marr m von plqimin e t
interesuarit ose t dmtuarit.
86
Janar 2011
Gjykata evropiane pr t drejtave t njeriut
Gjykata evropiane e t Drejtave t Njeriut sht nj institucion ndrkombtar q, sipas disa kushteve,
mund t pranoj krkesat e personave t cilt ankohen pr shkelje t t drejtave t garantuara nga
Konventa evropiane e t Drejtave t Njeriut. Kjo Konvent sht nj traktat nprmjet t cilit shum
shtete t Evrops jan angazhuar t respektojn disa t drejta themelore t individve. Kto t drejta
jan formuluar n vet Konventn, si edhe n katr protokolle, Protokolli shtojc dhe Protokollet Nr
4, 6, e 7, t cilat nj pjes e shteteve i kan nnshkruar. Ju rekomandohet t njiheni me kto tekste
dhe me rezervn q i shoqron.
Nse ju vlersoni q nj prej Shteteve, lista e t cilve sht m posht, ka shkelur n dmin tuaj nj
nga kto t drejta themelore, ju mund t ankoheni pr kt n Gjykat. Kjo mund t trajtoj vetm
ankesat n lidhje me shkeljen e t drejtave t formuluara n Konvent dhe n Protokollet duke
prjashtuar t gjitha t tjerat. Ajo nuk sht nj gjykat apeli ndaj gjykatave kombtare dhe nuk
mund as t anuloj dhe as t ndryshoj gjykimet e tyre. Po ashtu, ajo as nuk mund t ndrhyj n
favorin tuaj drejtprsdrejti pran autoritetit pr t cilin ju ankoheni.
Gjykata mund t pranoj krkesa vetm nse ato drejtohen kundr njrit prej Shteteve, lista e t
cilve sht m posht, dhe nse ato kan t bjn me ngjarje m t vona se nj dat e caktuar. Kjo
dat ndryshon sipas Shtetit t paditur dhe sipas faktit nse krkesa konservon nj t drejt t
formuluar n vet Konventn, apo n nj nga Protokollet.
Ju mund t ankoheni n Gjykat vetm pr aktet e nj autoriteti publik (Parlament, administrat,
gjykata etj.) t njrit prej ktyre Shteteve. Gjykata evropiane e t Drejtave t Njeriut nuk mund t
merret me ankesat e drejtuara kundr personave t veant, ose institucioneve private.
Prpara se t'i drejtoheni Gjykats, ju duhet t keni ndjekur, n Shtetin e paditur, t gjitha rekurset q
do t kishin mundur t sillnin ndreqjen e situats pr t ciln ju ankoheni. Ju duhet, pr shembull, t'i
jeni drejtuar juridiksionit m t lart kompetent (por nse ankoheni pr nj gjykim, konkretisht pr
nj dnim, nuk sht e nevojshme q pasi t keni ndjekur rekurset e zakonshme gjyqsore t bni
prpjekje pr t siguruar rishikimin e procesit). Gjat ndjekjes s ktyre rekurseve ju duhet t keni
respektuar rregullat e procedurs, pikrisht afatet q ato parashkruajn. Nse, pr shembull, rekursi
juaj sht hedhur posht si i vonuar, apo pr mosrespektim t nj rregulli t kompetencs ose t
procedurs, ka t ngjar q Gjykata t mos e shqyrtoj shtjen tuaj.
Pasi autoriteti m i lart kombtar kompetent ka dhn vendimin e tij, ju dispononi nj afat prej
gjasht muajsh pr t'ju drejtuar Gjykats. Nse ankimi juaj ka t bj me nj dnim, afati fillon duke
u nisur nga vendimi prfundimtar sipas rendit normal t rekurseve dhe jo duke u nisur nga refuzimi i
mvonshm i nj krkese t mundshme pr rishikim. Gjykata nuk do t mund t shqyrtoj ankesn
tuaj nse, prpara skadimit t ktij afati prej gjasht muajsh, ju nuk i keni paraqitur asaj qart arsyet
e ankimit tuaj, t paktn n nj form t shkurtuar.
Si duhet t'i drejtoheni gjykats?
Nse vlersoni q arsyet e ankimit tuaj kan t bjn me shkeljen e nj nga t drejtave t garantuara
nga Konventa, ose nga njri prej Protokolleve dhe se kushtet e prshkruara ktu m sipr plotsohen,
drgoni m par tek Sekretari i Gjykats nj letr q prmban t dhnat e radhitura n pikn e
mposhtme.
Kjo letr duhet t'i drejtohet Le Greffier de la Cour europenne des Droits de l'Homme Conseil de
l'Europe F-67075 STRASBOURG CEDEX8.
Letra juaj duhet t prmbaj:
o nj prmbledhje t shkurtr t arsyeve t ankimit tuaj;
o citimin e s drejts ose t t drejtave t garantuara nga Konventa dhe q i vlersoni se jan
shkelur;
o rekurset q keni ndjekur;
o listn e vendimeve t dhna pr shtjen tuaj nga nj autoritet publik, duke saktsuar pr do
vendim: datn, prmbajtjen e tij t prmbledhur dhe autoritetin q e ka dhn. Bashkngjitini
letrs tuaj nj kopje t ktyre vendimeve. (Kto dokumente nuk do t'iu kthehen. Si rrjedhim,
sht n interesin tuaj t drgoni vetm kopje dhe jo origjinale).
Sekretari i Gjykats do t'ju prgjigjet. Do t'ju krkohen ndoshta dokumente, t dhna ose shpjegime
plotsuese lidhur me ankimin tuaj. Mund t'ju informojn mbi mnyrn se si sht interpretuar tashm
Konventa n raste t ngjashme dhe n rastin kur pranimi i ankesave tuaja ndeshet n nj penges
87
Janar 2011
evidente, do t'iu trhiqet vmendja mbi kt pik. N t kundrt, Sekretari nuk mund t'ju informoj
mbi dispozitat ligjore n fuqi n Shtetin pr t cilin ju ankoheni.
Nse nga korrespondenca juaj me Sekretarin del q ankesa juaj mund t regjistrohet si nj krkes
n Gjykat dhe nse ju dshironi q ajo t jet e till, Sekretari do t'ju drgoj formulart q prdoren
pr t paraqitur formalisht krkesn tuaj. Pasi t'i keni plotsuar dhe drejtuar ato Sekretarit, krkesa
juaj do t'i paraqitet Gjykats.
Ju do t viheni n dijeni t ecuris s procedurs nga Sekretari. Kjo procedur, t paktn n fillim,
zhvillohet me shkrim. Kshtu q, ju nuk keni pse t paraqiteni n selin e Gjykats.
Nse sht e mundur, ngarkoni nj avokat t paraqes krkesn tuaj. M von, gjat procedurs,
nse duhet, ju mund t merrni ndihm gjyqsore, n qoft se nuk dispononi mjetet pr t shprblyer
nj avokat. Por kjo ndihm nuk mund t jepet q n momentin e paraqitjes s krkess.
Gjykata Evropiane e Drejtsis

sht gjykata m e lart e BE-s. Ajo sht formuar n vitin 1952 me formimin e Traktatit t Parisit
apo Tri Komuniteteve pr thngjill dhe elik,dhe selia e saj gjendet n Luksemburg. Detyra e saj sht t
siguroj q e drejta e BE-s t interpretohet dhe t zbatohet n mnyr uniforme n t gjitha shtete
antare. Sipas disa mendimeve pos si institucion q vepron n kuadrin e sistemit komunitar, Gjykata
Evropiane e Drejtsis vepron edhe si gjyq ndrkombtar si dhe si gjykat e brendshme e shteteve
antare.
Prbrja
Gjykata Evropiane e Drejtsis prbhet nga 27 gjyqtar dhe 8 avokat t prgjithshm t cilt
kan pr detyr t japin mendimet e tyre pr shtjet q shtrohen pr zgjidhje prpara
gjykats.Mendimet e tyre jepen publikisht dhe duhet t jen t paanshme. Me themelimin e Kontrats s
Nics sht parapar se Gjykata Evropiane e Drejtsis t prbhet nga nj gjykats nga secili shtet
antar.Kjo do t thot me antarsimin e shteteve n BE-n do t rritet edhe numri i gjykatsve Mandati
i gjyqtarve dhe i avokatve sht 6 vjeare, i cili mund t riprtrihet me nj ose dy periudha t
mtejme 3 vjeare.
Kompetencat
Gjykata e Lart Evropiane e Drejtsis sht kompetente q t kontrolloj dhe siguroj respektimin
e s drejts n interpretimin dhe zbatimin e normave t prcaktuara n kontratn themeluese nga ana e
institucioneve legjislative dhe ekzekutive t Bashksis Evropiane. Qshtjet kryesore q shtrohen pr
zgjidhje prpara gjykats jan:
-Krkesa pr gjykim paraprak
-Procedimi pr shkelje t detyrimeve q rrjedhin nga traktatet
-Procedimi pr anulim t nj vendimi
-Procedimi pr mosveprim
Pr ta ndihmuar Gjykatn Evropiane t Drejtsis pr ti zgjidhur numrin e madh t shtjeve q
shtrohen prpara saj si dhe pr ta siguruar nj mbrojtje m t mir ligjore qytetarve t Bashkimit
Evropian n vitin 1989 u krijua Gjykata e Shkalls s Par. Kjo gjykat sht prgjegjse pr zgjidhjen e
nj numri t caktuar shtjesh n mnyr t veant t atyre q paraqiten nga individt dhe shtjet q
kan t bjn me rastet e konkurrencs s pandershme midis ndrmarrjeve. Gjykata Evropiane e
Drejtsis dhe Gjykata e Shkalls s Par kan nga nj president t zgjedhur ndrmjet gjyqtarve pr nj
mandat tre vjear.
88
Janar 2011
Gjykata Ndrkombtare e Drejtsis
Gjykata Ndrkombtare e Drejtsis q njihet ndryshe dhe si gjykata botrore, sht nj gjykat e
prhershme e OKB-s me seli n Hag.
Ajo e ka filluar punn n vitin 1946, kur zvendsoi Gjykatn e Prhershme Ndrkombtare t
Drejtsis q kishte funksionuar q nga viti 1922.
GJND-ja ka dy funksione: Merr vendime n raste mosmarrveshjesh, kur nj shtet e krkon nj gj
t till.
Jep opinione kur i krkohet nga organizma apo agjenci t OKB-s- si sht pr shembull krkesa e
Asambles s prgjithshme e vitit 2003 pr ligjshmrin e barriers q Izraeli ka ndrtuar n Bregun
Perndimor.
Apo mendimi Kshilldhns n lidhje me shpalljen e pavarsis s Kosovs
Gjykata prbhet nga 15 gjykats, t kombsive t ndryshme, q zgjidhen pr nj mandat 9 vjear
nga Asambleja e Prgjithshme dhe Kshilli i Sigurimit.
Antart e GJND-s nuk prfaqsojn qeverit e vendeve nga vijn, por jan gjykats t pavarur.
Vetm shtetet e njohura ndrkombtarisht mund t aplikojn dhe t paraqiten para Gjykats,
prkatsisht vendet antare t OKB-s.
Gjykata mund t dgjoj nj shtje para saj vetm n rast se shtetet e prfshira n t, e kan
pranuar juridiksionin e saj.
Nj shtje nis me paraqitjen dhe shkmbimin me me shkrim t argumenteve nga palt, e pasuar
nga disa seanca dgjimore.
Pas seancave dgjimore, antart e gjykats e shqyrtojn shtjen dhe pastaj gjykata shpall
vendimin publikisht.
Vendimi sht i forms s prer dhe nuk apelohet.
Nse nj nga shtetet e prfshir nuk e zbaton at, ather pala tjetr mund ta oj shtjen n KS
t OKB-s.
Kjo, n nj far mnyre, do t thot se nj mosmarrveshje e caktuar mund t mbetet e pazgjidhur
nse nj nga pes antart e prhershm t KS q kan t drejtn e vetos, vendos q t bllokoj marrjen
e masave t mtejshme.
Q nga viti 1946, gjykata ka dhn t paktn 93 vendime n raste mosmarrveshjesh q variojn
nga mosmarrveshjet kufitare dhe sovraniteti territorial, deri tek mosprdorimi i forcs, mosndrhyrja n
shtjet e brendshme t shteteve, raste pengmarrjesh, t t drejts s azilit politik e kombsis.
Kshillat e gjykats kan karakter konsultativ, nuk jan t detyrueshme pr palt e prfshira.
Q nga formimi Gjykata ka dhn t paktn 25 kshilla t tilla, n shtje si antarsia n OKB dhe
reparacionet pr lndimet e marra nga personat q punojn pr OKB-n, deri tek statusi i raportuesve t
OKB-s pr t drejtat e njeriut apo ligjshmrin e krcnimit apo prdorimit t armve brthamore.
GJND-ja , pavarsisht nga vendimet e marra, nuk ka arritur q t bhet organizmi q donin t
ngrinin themeluesit e tij n ditt e mbushura me optimizm t pas Lufts s Dyt Botrore, q ajo t
shrbente si nj forum pr zgjidhjen e mosmarrveshjeje me natyr ndrkombtare.
Kjo ka ndodhur kryesisht ngaq qeverit nuk ia kan ln n dor asaj vendimmarrjen n rastet e
mosmarrveshjeve q kan lidhje me to.
N vitin 1984, Shtetet e Bashkuara braktisn nj shtje t shtruar para gjykats nga qeveria
sandiniste e Nikaraguas. Sandinistt ishin ankuar pr aktivitetet e rebelve Kontra q mbshteteshin nga
SHBA, por administrata e Reganit u indinjua nga kmbngulja e gjykats se kishte juridiksion n kt rast
dhe refuzoi t merrte pjes n procedimet e mtejshme t gjykats.
GJND-ja sht gjykat q vlerson dhe merr vendime n mosmarrveshjet mes shteteve, por jo
individve.
GJND-ja nuk duhet ngatrruar me Gjykatn Ndrkombtare Penale, e cila po ashtu sht me seli n
Hag, e cila sht formuar pr t ndjekur penalisht dhe pr t nxjerr para drejtsis ata q jan
prgjegjs pr krimet m t rnda: krime kundr njerzimit e krime lufte q mund t jen kryer n bot.
Gjykatat Ndrkombtare pr Krime n ish-Jugosllavi dhe n Ruand, gjykojn rastet e individve pr
krime kundr njerzimit, por vetm ato t kryera n kto territore pr nj periudh t caktuar kohe.
89
Janar 2011
Sistemi Gjyqsor Amerikan
Pushteti gjyqsor prbn njrin prej tri pushteteve n SHBA.

Pushteti gjyqsor si dega e tret e qeveris federale, konsiston n nj sistem gjykatash t shtrira
anemban vendit dhe t kryesuara nga Gjykata Supreme e SHBA-ve.
Baza e sistemit gjyqsor federal deklarohet nga
Neni III i Kushtetuts s SHBA-ve:
Pushteti gjyqsor i Shteteve t Bashkuara do ti vishet nj Gjykate Supreme si dhe gjykatave t tjera m
t ulta q kongresi do t miratoj dhe themeloj koh pas kohe.
N baz t ktij orientimi, kongresi i par e ndau vendin n distrikte, duke krijuar gjykata federale
pr do distrikt. Prej ksaj zanafille ka evoluar edhe struktura q sht sot: Gjykata Supreme, 11 gjykata
apeli, 91 gjykata distrikti dhe tri gjykata me juridiksion t veant .
Kongresi e ruan edhe sot t drejtn pr t krijuar dhe suprimuar gjykata federale dhe pr t
prcaktuar numrin e gjykatsve t sistemit gjyqsor federal. Megjithat, ai nuk mund t suprimoj
Gjykatn Supreme.
Gjykata supreme
Gjykata Supreme e Shteteve t Bashkuara, si ushtruese e pushtetit suprem gjyqsor ka dy cilsi
paralele. Ajo trajtohet si Gjykat Supreme e SHBA-ve dhe si Gjykat Kushtetuese e SHBA-ve, edhe pse
nj cilsi e till nuk ishte parapar me kushtetut.
Gjykata Supreme e SHBA-ve sht themeluar m 2 shkurt t vitit 1970.
Gjykata Supreme sht gjykata m e lart e Shteteve t Bashkuara , dhe e vetmja e krijuar
posarisht nga Kushtetuta. Vendimi i gjykats supreme nuk mund t apelohet n ndonj gjykat tjetr.
Kongresi gzon kompetencn e caktimit t numrit t gjykatsve t Gjykats dhe, me disa kufizime, edh
pr t vendosur se lloj shtjesh mund t gjykoj ajo, por ai nuk mund t ndryshoj kompetencat e
Gjykats Supreme, t cilat asaj ia ka dhn Kushtetuta (shih m lart Neni III i Kushtetuts).
Gjykata Supreme ka juridiksion fillestar vetm n dy lloje rastesh ligjore: n ato q kan t bjn
me dinjitart e huaj dhe me ato raste ku pal sht njri nga shtetet. T gjitha rastet e tjera Gjykats i
vijn nga apelet e bra nga gjykatat m t ulta.
Nga disa mijra raste t dosjuara do vit, Gjykata Supreme zakonisht gjykon vetm 150.
Vendimet e Gjykats Supreme jo doemos jan unanime; n marrjen e tyre predominon thjesht
shumica, por me kusht q t paktn gjasht gjykats- sipas ligjit, kuorumi i domosdoshm t marrin
pjes n gjykim. Kur vendimet nuk jan marr n unanimitet, gjykata zakonisht publikon si opinionin e
shumics ashtu edhe t pakics.
Gjykatat e Apelit Dhe Gjykata e Distrikteve
Shkalla e dyt m e lart e gjyqsis federale konsiston n gjykatat e apelit, t krijuara m 1891
pr t ndihmuar n evadimin e rasteve dhe pr t lehtsuar barrn e Gjykats Supreme. Shtetet e
Bashkuara jan t ndara n 11 rajone t mvetsishme apeli, ku n secilin shrben nj gjykat apeli e
prbr nga 3 deri 15 gjyqtar.
Gjykata e apelit rishqyrtojn vendimet e gjykatave t distrikteve ( t gjykatave t gjykimit t
juridiksionit federal) q prfshihen brenda zonave t tyre. Atyre, gjithashtu, u sht dhn kompetenca
pr t rishqyrtuar urdhrat e agjencive rregulluese t pavarura, si sht , fjala vjen, Komisioni Federal i
tregtis.
Nn gjykata e apelit jan gjykatat e distrikteve. T 50 shtetet jan ndar n 89 distrikte n mnyr
q ndrgjyqsit ti ken gjykatat sa m afr. Prpos ktyre sht edhe nj distrikt i Kolumbis dhe nj
tjetr n Republikn e Puerto Rikos, e cila nuk sht shtet i bashkimi, por pjes e Shteteve t Bashkuara.
N seciln nga gjykatat e distriktit numri i gjykatsve n fron sht nga 1 deri 27 gjykats.
N varsi nga ngarkesa e rasteve, gjykatsi i nj distrikti mund t shkoj pr t gjykuar
prkohsisht n nj distrikt tjetr. Kufijt e distrikteve Kongresi i cakton n prputhje me popullatn,
madhsin dhe volumin e puns. Disa nga shtete e vogla formojn secili nga nj distrikt, kurse shtetet e
mdha si Nju Jorku, Kalifornia dhe Teksasi, kan nga katr distrikte secili.
Gjykatat speciale
Prve gjykatave federale t juridiksionit t prgjithshm, nga koha n kohn ka lindur nevoja e
ngritjes s gjykatave pr qllime speciale. Kto njihen si gjykata Legjislative, pasi ato jan krijuar n baz
t akteve t kongresit. Gjykatsit e ktyre gjykatave sikurse gjykatsit e tjer emrohen nga presidenti,
me miratimin e Senatit, pr mandat gjat gjith jets.
90
Janar 2011
Mbase m e rndsishmja nga kto gjykata sht Gjykata e Rivendikimeve, e themeluar m 1855,
pr t zbatuar drejtsin n rivendikimet monetare kundr Shteteve t Bashkuara. N gjykatat speciale
prfshihet edhe Gjykata Doganore, e cila ka juridiksion ekskluziv mbi aktet civile q kan t bjn me
taksat apo kuotat mbi mallrat e importuara, si dhe Gjykata e Doganave dhe e Apeleve pr Patentat, e cila
gjykon mocione apelimi lidhur me vendimet e Gjykats Doganore dhe t Zyrs s Patentave t SHBA-s
91
Janar 2011
Fjalor i shprehjeve juridike
A
Administrator m. Sh.
1. Npuns i ngarkuar pr t ndjekur detyrat e administrats n nj ndrmarrje, n nj institucion etj.; punonjs me
prgjegjsi i administrats. Administratori i ndrmarrjes (i institutit...). Zyra e administratorit.
2. Npuns me prgjegjsi n vendet ku sundon prona private, i ngarkuar t administroj nj siprmarrje a nj pasuri
dhe t kujdeset pr t, q t'i siguroj fitimet pronarit. Administrator i pronave (i pasurive). Administrator i nj banke (i
nj shoqrie, i minierave...).
Ankes Shpreh me shkrim ame goj paknaqsin me nj vendim gjyqsor, dhe kt e bna pran nj gjykate m
t lart.
AKTAKUZ f. sh.
1. drejt. Dokument q prmban t dhnat e akuzs s prokuroris kundr nj t pandehuri n gjyq. Aktakuza e
prokurorit.
Lexohet aktakuza. Pranon (kundrshton) aktakuzn.
2. fig. Vepr e shkruar a veprim, q nxjerr n pah ant e dobta e t errta t nj rendi shoqror, t nj organizate etj.
dhe
q i godet kto ashpr. Aktakuz e rnd (e fuqishme, e pamshirshme). I bn nj aktakuz imperializmit.
AKTGJYKIM m. sh. drejt.
Dokument zyrtar, q prmban vendimin e dhn nga gjyqi, akt gjykimi.
AKTPADI f. sh.
1. drejt. Krkes me shkrim q hartohet nga pala e interesuar dhe q prmban padin e ngritur kundr dikujt.
2. fig. shih. AKTAKUZ/,~A. Aktpadi e rnd (e ashpr).
AKT m. sh.
1. libr. Veprim i njhershm i njeriut, q bhet pr nj qllim t caktuar; vepr, pun. Akt heroik (i guximshm). Akt i
kundrligjshm (kriminal, barbar, i shmtuar). Akt miqsor (armiqsor). Akt agresioni (sulmi). Akti i t folurit. Kryen
(bn)
nj akt.
2. zyrt. Vendim nnligjor me vler shtetrore ose shoqrore; shkres zyrtare, dokument q pasqyron nj vendim t
organeve t drejtsis, t gjendjes civile etj. dhe q vrteton se nj veprim i caktuar sht kryer zyrtarisht. Akt zyrtar.
Akti i
lindjes (i martess, i vdekjes). Akt kontrolli. Akt marrveshjeje. Akt kapitullimi. Mbajtse aktesh. Prpiloj (nnshkruaj)
nj
akt.
3. teatr. Pjes e nj vepre dramatike ose e nj shfaqjeje teatrale, q prbhet nga disa skena dhe q prfshin nj
veprim
t plot. Akti i par (i fundit). Pjes me nj akt (me shum akte).
Akte nnligjore - Vendime, rregullore, udhzime t nxjerra nga organet ekzekutive ose organet lokale n baz dhe
pr
zbatim
t
ligjit.
Kto
akte
kan
karakter
normativ-jan
t
detyrueshme
pr
t
gjith.
Akte normative - Kuptimi i gjer: Akte t nxjerra nga organet ligjvns, ekzekutive ose lokale q jan t detyrueshme
pr t gjith. Kuptimi i ngusht: Aktet normative t Kshillit t Ministrave, institucioneve t tjera qendrore ose
organeve lokale - Akte t miratuara nga Kshilli i Ministrave, institucionet e tjera qendrore ose organet lokale, n rast
nevoje dhe urgjence, t cilat e humbasin fuqin q nga fillimi n rast se nuk ratifikohen nga Kuvendi brenda nj afati t
caktuar
kohor.
AKUZ f. sh.
1. drejt. Veprimtari e organeve ose e njerzve t caktuar me ligj, q ka pr qllim t vrtetoj para gjyqit fajsin e
dikujt pr
fajet q i ngarkohen; akti q prmban kto faje dhe q lexohet n gjyq. Ngre nj akuz. Hedh posht (pranoj) akuzn.
2. drejt. Pala q ngre padin n nj proces gjyqsor. Dshmitar i akuzs.
3. Faj q i ngarkohet dikujt. Akuz e padrejt (e rnd). Bn akuza
AKUZOJ kal.
1. drejt. I ngarkoj fajet nj t pandehuri n gjyq, ngre akuza kundr dikujt, e padit. E akuzuan pr shprdorime.
2. I hedh fajin dikujt, e quaj fajtor pr dika, fajsoj. Akuzojm imperialistt.
ARREST m. sh.
Paraburgim, mbajtje e prkohshme nn roj, ndalim; ndshkim disiplinor pr ushtarakt, duke i mbajtur t mbyllur n
nj
vend pr nj koh t caktuar. Arrest disiplinor. Arrest shtpie (kazerme). Mban (v) n arrest.
Amnisti - Nj akt faljeje nxjerr nga Presidenti i Republiks pr t gjith personat (ose kategori t caktuara personash)
q jan dnuar pr vepra penale me vendim gjyqsor t forms s prer, ose q jan n procedim. Amnistia mund t
prfshij dhe mos procedim n t ardhmen t veprave penale t kryera gjat nj periudhe t caktuar. N dallim nga
falja,
amnistia
shpallet
pr
kategori
t
dnuarish
dhe
jo
pr
t
dnuar
t
veant.
AVOKAT m. sh.
1. drejt. Jurist q jep ndihm e kshilla pr shtje t drejtsis, q ndjek nj shtje gjat gjykimit si mbrojts a si
92
Janar 2011

prfaqsues i nj pale n gjyq (sot n Shqipri kto detyra kryhen nga kshilltari ligjor). Avokat mbrojts. Kolektiva e
avokatve. Zyra e avokatve. Fjala e avokatit. Zuri (mori) avokat.
2. keq. Ai q mbron e prkrah me fjal dik tjetr, pavarsisht nse ky ka ose nuk ka t drejt. Avokat i t tjerve. I
doli (iu
b) avokat. Nuk kam nevoj pr avokat
Avokati i Popullit - Organ q mbron t drejtat, lirit dhe interesat e ligjshme t shtetasve nga veprimet ose
mosveprimet e paligjshme e t parregullta t organeve t administrats publike. Avokati i Popullit merr ankime nga
shtetasit dhe heton n lidhje me to. Ky organ vepron si ndrmjets midis individit t prekur dhe shtetit. Zakonisht,
njihet me termin suedez ombudsman pr shkak t origjins nga sistemi juridik suedez.
B
BASTISJE f. sh.
Veprimi sipas kuptimeve t foljeve BASTIS, BASTISEM. Fushat bastisjesh. Bnin bastisje.
BETIM m. sh.
1. Veprimi sipas kuptimeve t foljes BETOHEM. Betimi para gjyqit.
2. Premtim solemn pr t qndruar besnik, pr t kryer deri n fund nj detyr ose pr t vepruar n prputhje me
ligjin;
fjalt q prmban ky premtim. Betim ushtarak (luftarak). Formula e betimit. Bj (mbaj) betimin. Harroi (shkeli)
betimin.
BURG m. sh.
1. Ndrtes e posame dhe e ruajtur, ku mbahen ata q jan dnuar nga gjyqi me heqje t liris, vend ku mbahen t
burgosurit. Roje burgu. Qelit e burgut. Regjim burgu. E futn n burg. Ra (prfundoi) n burg. U lirua (doli) nga
burgu.
Iku (u arratis) nga burgu.
2. krahin. Qilar ku ruhen ushqime e pije; haur bagtish. Burgu i vers (i vajit). Burgu i kuajve (i dhive, i gjs s
gjall).
3. shih BURGIM,~I 2. Burg i rnd (i leht). I dnuar me burg. Nj vit burg. Bri burg. Shptoi nga burgu.
4. fig. Vend ku jeta sht e rnd dhe e padurueshme pr shkak t shtypjes e t terrorit, t mjerimit e t ndjekjeve.
Burg
fashist. Burg popujsh.
5. Errsir e madhe, terr i madh. U b (sht) burg.
6. Kodr e vogl shkmbore e veuar nga mali; maj shkmbore e nj mali, shkmb i thepisur.
* Iu b jeta burg iu b jeta e rnd dhe e padurueshme, iu nxi jeta. Ia bri udhn (rrugn) burg
a) ia zuri dritn e s'e l t shoh udhn;
b) ia errsoi punn e s'e l t kuptoj se si duhet t veproj, nga t'ia mbaj.
C
Censur - Kontroll paraprak i mjeteve t komunikimit masiv, publikimeve, filmave, shfaqjeve etj., me qllim ndalimin
e publikimit, shprndarjes, ose riprodhimit t materialeve pr arsye politike, morale, fetare, etj. Veprime t tilla shpesh
ankimohen
si
mohim
i
liris
s
shtypit
dhe
liris
s
shprehjes.
CENTRALIZOJ kal.
1. libr. shih PRQENDROJ.
2. zyrt. Prqendroj nn nj pushtet t vetm shtetror, nn nj drejtim t vetm; prqendron n duart e shtetit; kund.
decentralizoj. Centralizoj pushtetin.
D
Decentralizim - Delegim (ose shprqendrim) i pushtetit ose kompetencave t organeve qendrore te hallkat e tyre m
t ulta hierarkike, ose nga organet qendrore te ato lokale dhe njohje e autonomis s organeve t pushtetit lokal n
planin politik, normativ dhe administrativ.
Dekret - Akt me karakter normativ ose nominal nxjerr nga Presidenti i Republiks.
Delegim kompetencash - Kalim kompetencash nga nj person, organ ose deg e pushtetit te nj tjetr sipas
rregullave kushtetuese dhe ligjore.
Denoncim - Akt i nj shteti q njofton nj shtet tjetr n lidhje me vendimin e tij pr ti dhn fund nj marrveshjeje
apo traktati ndrkombtar t nnshkruar prej tyre. Denoncimet bhen n baz t rregullave t s drejts
ndrkombtare.
Dbim kolektiv - Akt shtetror pr largimin e nj grupi individsh t huaj nga territori i shtetit si t padshiruar.
E
E drejta ndrkombtare - Trsia e rregullave dhe parimeve me zbatim t prgjithshm q rregullojn sjelljen e
shteteve dhe organizatave ndrkombtare dhe marrdhniet midis tyre, si edhe disa marrdhnie t tyre me persona
fizik ose juridik. Zakonet ndrkombtare dhe traktatet ndrkombtare jan dy burimet m t rndsishme t s
drejts
ndrkombtare.
93
Janar 2011

Ekstradim - Dorzimi nga nj shtet te nj shtet tjetr i nj individi t akuzuar apo dnuar pr nj vepr penale jasht
territorit t shtetit ekstradues dhe brenda juridiksionit territorial t shtetit tjetr, i cili, duke qen kompetent pr
nxjerrjen n gjyq dhe dnimin e individit n fjal, krkon dorzimin e tij.
Ekuilibr pushtetesh - Parimi kushtetues i organizimit t pushteteve q i jep secils deg t pushtetit shtetror
prgjegjsi pr t kontrolluar veprimet e degve t tjera; ky parim gjithashtu krkon q kompetencat e do dege t
jen relativisht t ekuilibruara pr t parandaluar mbizotrimin e nj deg t pushtetit mbi t tjerat.
F
Fuqi prapavepruese e ligjit - Zbatim i ligjit pr marrdhnie q kan lindur para hyrjes n fuqi t tij. Si rregull, ligji
nuk ka fuqi prapavepruese. Prjashtimisht, ai mund t ket fuqi prapavepruese, sidomos n fushn penale. N nj rast
t till, fuqia prapavepruese e ligjit duhet t parashikohet shprehimisht n t.
FAJTOR m. sh.
Ai q ka br nj faj (edhe drejt.). Ai sht fajtori. U zbulua (u kap, a dnua) fajtori.
GJ
Gjendje e jashtzakonshme - Regjim juridik i prkohshm, i cili vendoset n rast rreziku serioz pr rendin
kushtetues dhe pr sigurin publike, dhe vepron si prjashtim nga parimi kushtetues i ndarjes s pushteteve. Vendosja
e gjendjes s jashtzakonshme nnkupton prqendrimin e pushtetit n nj deg t vetme t pushtetit, at ekzekutiv,
dhe pezullimin e disa garancive kushtetuese n lidhje me t drejta dhe liri t caktuara.
Gjendje e lufts - Gjendje e jashtzakonshme shpallur si rezultat i nj agresioni t armatosur nga jasht.
GJYKAT
Organ shtetror pr dhnien e drejtsis, q shqyrton e zgjidh shtjet gjyqsore penale e civile; ndrtesa ku ndodhet
ky organ. Gjykat popullore organ baz i drejtsis popullore, q zgjidhet drejtprdrejt nga populli. Gjykata e Lart ,
Gjykat Supreme organi m i lart i drejtsis. Gjykat ushtarake. vjet. Gjykat e shkalls s par (s dyt). Gjykata e
rrethit.
GJYKATS
Npuns i caktuar n nj organ gjyqsor pr shqyrtimin e zgjidhjen e shtjeve t ndryshme penale e civile sipas
ligjeve t klass n fuqi (n vendet e tjera; n t kaluarn edhe n Shqipri)
I
Imunitet - Mbrojtje juridike e veant q iu garantohet personave me funksione t caktuara shtetrore. Imunitet
parlamentar: Mbrojtje juridike e veant q gzojn deputett me qllim q parlamenti t veproj n liri e pavarsi t
plot
nga
presionet
e
pushtetit
ekzekutiv.
Sipas
Kushtetuts
ekzistojn
dy
tipe
imunitetesh:
1. Paprgjegjshmria pr votat dhe mendimet e shprehura n ushtrimin e funksioneve t tyre.
2. Imuniteti nga procesi penal. Prve antarve t parlamentit, Kushtetuta ua garanton kt status juridik t veant
edhe disa personave t zgjedhur ose t emruar n funksione t rndsishme dhe te pavarura.
Interpelanc - Mjet kontrolli nprmjet t cilit Kuvendi krkon sqarime ose t dhna mbi veprimtarin e qeveris. Ky
mjet ka pr qllim t qartsoj qndrimin e qeveris ose t nj ministri t caktuar n lidhje me nj situat apo fakt t
caktuar. Dy jan karakteristikat kryesore t ktij mjeti kontrolli:
1. hap nj debat t prgjithshm mbi qndrimin e qeveris;
2. sjell marrjen e nj pozicioni nga ana e parlamentit prderisa debati mbyllet me nj votim q shpreh plqimin apo
paknaqsin e parlamentit pr shpjegimet e dhna nga qeveria. (Pika 2 nuk aplikohet n praktikn shqiptare).
I PADITUR m. sh. drejt.
Ai kundr t cilit sht br nj padi.
K
KOD m. sh.
1. drejt. Prmbledhje e sistemuar e normave juridike, q kan t bjn me nj fush t caktuar t s drejts. Kodi civil.
Kodi
penal.
Kodi
i
puns.
Kanune - Kuptimi i gjer: Prmbledhje aktesh, zakonesh e normash t trashguara brez pas brezi; trsia e normave
t s drejts zakonore. Kuptimi i ngusht: Prmbledhje e normave t organizimit dhe administrimit t brendshm t
komuniteteve fetare.
Kushtetut - Ligji themeltar i shtetit q shpreh parimet themelore t sistemit juridik. Dokumenti q prcakton normat
themelore t organizimit t shtetit, strukturn dhe funksionet e organeve kryesore t qeverisjes s shtetit, parimet
baz t procesit politik dhe marrdhniet baz t shtetasve me shtetin.
Kuvendi - Organi m i lart ligjvns n Republikn e Shqipris.
94
Janar 2011
L
Ligj - Akt me karakter normativ (i detyrueshm pr t gjith) nxjerr nga organi ligjvns (Kuvendi) sipas nj
procedure
t
caktuar.
Liria e shprehjes - E drejta e donjrit, e garantuar me Kushtetut, pr t shprehur me an t fjals mendime e
pikpamje
t
pakontrolluara
nga
censura
ose
do
form
tjetr
e
ndrhyrjes
s
ekzekutivit.
Liria e shtypit - E drejta e donjrit, q n mnyr t pacensuruar nga ekzekutivi, t shtyp, publikoj dhe shprndaj
mendime dhe pikpamje, si sht garantuar me Kushtetut. Kjo e drejt prfshin lirin nga ndalimi paraprak i botimit.
M
Mandat - Legjitimim i prfaqsuesve t zgjedhur n organet prfaqsuese. Kta prfaqsues jan mbajts t nj
mandati politik dhe jo imperativ. Kjo do t thot se ata nuk marrin urdhra nga elektorati pr t mbajtur qndrime t
caktuara politike dhe as nuk mund t shkarkohen prej tij. Nga ana tjetr, mandati prfaqsues nnkupton q t
zgjedhurit nuk jan prfaqsues t individve apo grupeve t veanta, por t t gjith kombit. N kuptimin e ngusht,
mandati nnkupton periudhn kohore gjat s cils t zgjedhurit ushtrojn funksionet e tyre.
Mocion mosbesimi - Shprehje e mosbesimit t nj grupi deputetsh pr vijn politike t ndjekur nga qeveria. Miratimi
i mocionit nga ana e Kuvendit sjell dorheqjen e detyrueshme t qeveris.
J
JURIST m. sh.
Specialist me arsim t lart n fushn e drejtsis.
JURISPRUDENC f. libr.
Shkenca e drejtsis; drejtsia si specialitet a si profesion
JURIDIKSION m. sh.
1. E drejt e nj organi pr t br nj gjyq, pr t zgjidhur nj shtje, pr t ushtruar nj veprimtari t caktuar etj.
n
prputhje me ligjin. Juridiksion ndrkombtar. Juridiksion gjyqsor (administrativ, ushtarak, civil). Ushtron (shtrin)
juridiksionin.
2. Sfer brenda s cils ushtrohet nj e drejt a nj veprimtari, vendi a rrethi brenda t cilit nj organ vepron dhe ka t
drejta t plota t ushtroj detyrn e tij.
K
KALLZOJ kal.
I njoftoj dikujt far kam par ose far di pr dik a pr dika (zakonisht me qllim t keq); i jap njoftime pr dik a
pr
dika; padit. Mos i kallzo! E kallzoi tek e ma.
Na kallzoi spiuni.
KRKESPADI f. sh. drejt.
Krkesa q dikush i bn gjykats pr t krkuar nj t drejt q i sht mohuar; krkesa q dikush i drejton gjykats
pr t
thirrur at q ka shkelur t drejtat e tij ose pr t krkuar dika q i lejohet sipas ligjit; krkesa pr nj padi;
dokumenti zyrtar
q prmban kt krkes.
KRIM m. sh.
1. drejt. Veprim q kryhet n kundrshtim me ligjet n fuqi, q ka pasoja t dmshme e t rrezikshme pr shtetin, pr
shoqrin a pr ndonjrin nga pjestart e saj dhe q dnohet n baz t kodit penal. Krim i rnd (i shmtuar). Krim
ndaj
popullit. Krime kundr shtetit. Ndjekja (zbulimi) i krimeve.
2. kryes. sh. Vrasje, djegie, shkatrrime e veprime t tjera njerzore, q bhen nga regjimet antipopullore e
reaksionare,
nga ushtrit pushtuese etj. Krime barbare. Krimet e fashistve (e nazistve, e pushtuesve amerikan).
3. bised. Veprim i keq e i dnueshm q dmton rnd dik a dika dhe q sht n kundrshtim me arsyen e
shndosh e
me qndrimin e nj njeriu t ndershm e t drejt.
P
PADI - Krkesa q i bn dikush gjykats kundr nj tjetri pr t mbrojtur nj t drejt ose pr t krkuar zgjidhjen e
nj shtjeje; akti q prmban kt krkes
PANDEHUR - Ai q nxirret prpara gjyqit pr faje e veprime t kundrligjshme.
95
Janar 2011

PARABURGOS kal. drejt.
Ndal nj njeri q dyshohet pr nj faj a nj krim dhe e mbaj n nj vend t posam, pa t drejt t largohet deri sa t
jepet
vendimi nga ana e gjykats.
Papajtueshmri - Pamundsi juridike pr t ushtruar njkohsisht disa funksione apo detyra t papajtueshme pr nga
natyra dhe vendi q zn n skemn e ndarjes s pushteteve, si p.sh. funksioni i deputetit me at t gjyqtarit ose t
prokurorit.
Patjetrsueshme - E drejt q nuk mund t hiqet ose ndryshohet me akte juridike ligjore ose nnligjore, si p.sh. e
drejta e fjals, e drejta pr nj proces t rregullt gjyqsor etj.
PENAL - Q lidhet me veprime t rrezikshme pr shoqrin a pr shtetin (me krime a me kundrvajtje), t cilat jan t
dmshme sipas ligjeve n fuqi; q lidhet me prcaktimin e mass s dnimit dhe me zbatimin e dnimeve ndaj atyre
q kryejn krime ose
kundrvajtje. shtje penale. Shkelje penale. Vepr penale. Hetim penal. Prgjegjsi penale. Ndjekje penale. Procedura
penale. E drejta penale. Gjykat penale. Kodi penal trsia e ligjeve a e normave juridike t nj shteti q prcaktojn
se far veprimi prbn krim a kundrvajtje dhe q parashikojn dnimet a masat q duhen marr kundr fajtorve.
Preambul - Pjesa hyrse e tekstit kushtetues q prmban motivimin politik; shpreh gjithashtu objektiva, qllime dhe
parime q jan t vshtira pr tu shprehur n nenet koncize t tekstit t Kushtetuts. Pr shkak t prmbajtjes
ideologjike, preambula ka rendsi veanrisht n procesin e interpretimit t t gjith tekstit kushtetues.
Projektligj - Tekst i propozuar nga organe, deputet ose grup individsh q kan t drejtn e iniciativs legjislative
pr miratim nga ana e Kuvendit.
PROKUR f. sh. drejt.
Prokur - Akti zyrtar kur dikush ngarkon nj njeri pr ta prfaqsuar para ligjit ose pr t vepruar n emr t tij;
dokumenti q vrteton
kt akt prfaqsimi
PROKURORI - Organ shtetror q ka pr detyr t kontrolloj zbatimin e prpikt e t njllojt t ligjeve, nga ministrit
dhe nga organet e tjera qendrore e lokale, nga gjykatat, organet e hetimit, ndrmarrjet, institucionet, organizatat,
npunsit dhe shtetasit; zyra a ndrtesa ku punon ky organ.
Q
Qeverisje lokale - Organe qeverisjeje n nivel komune, bashkie apo rajoni. Organet prfaqsuese lokale jan organe
t pushtetit publik q ushtrojn funksionet e tyre mbi baza territoriale dhe veprojn mbi bazn e parimit kushtetues t
vetqeverisjes.
R
Ratifikim - Akti me ann e t cilit organi kompetent i nj shteti (si rregull, organi m i lart i pushtetit shtetror)
miraton nj marrveshje ndrkombtare n mnyr prfundimtare, n kuptimin q kjo e fundit bhet juridikisht e
detyrueshme, d.m.th. sjell t drejta dhe detyrime ligjore, pr shtetin ose organizatn ndrkombtare q e ka
nnshkruar
at.
Referendum - Praktika e hedhjes pr votim n popull t nj projektakti normativ (prfshir ligjin kushtetues), rishikimi
ose amendamenti t nj akti normativ ekzistues,.
Rehabilitim - Rifitim i t drejtave t hequra ose t mohuara m par pr shkak t nj dnimi t padrejt apo nj akti,
veprimi apo mosveprimi t paligjshm t organeve shtetrore. Nnkupton uarjen e personit t dmtuar n statusin q
ai kishte para ndrhyrjes s organeve shtetrore.
Republik parlamentare - Model qeverisjeje n t cilin pushteti ndahet midis organeve kushtetuese n baz t
parimit t kontrolleve dhe ekuilibrave dhe ku parlamenti sht pushteti suprem ligjvns nga i cili rrjedhin dhe
legjitimohen organet ekzekutive.
S
Sesion i jashtzakonshm - Nj sesion legjislativ q thirret nga Kryetari i Kuvendit n periudhn midis dy sesioneve
t zakonshme pr t shqyrtuar ligje specifike.
Sovranitet - Pushtet politik suprem, fillestar (origjinar) n kuptimin q nuk rrjedh nga ndonj pushtet tjetr n sensin
juridik dhe sht i pakushtzuar nga pushtete t tjera. Prej ktij pushteti politik rrjedhin dhe legjitimohen t gjitha
pushtetet e tjera. Dallohen dy tipe kryesore: Sovranitet i brendshm dhe sovranitet ndrkombtar.
Sistem sigurimi kolektiv - Struktura ndrkombtare politiko-ushtarake q kan pr qllim ruajtjen e paqes dhe
siguris ndrkombtare dhe nxitjen e bashkpunimit midis shteteve n fushn e mbrojtjes. T tilla jan: NATO,
Bashkimi Evropian Perndimor, etj.
96
Janar 2011
SH
Shpronsim
Kalim
nj
pasurie
private
pronsi
shtetit
pr
qllime
rndsishme
publike.
Shtet demokratik - Konsiderohen demokratike ato shtete q garantojn zgjedhje t prgjithshme periodike, t lira
dhe
t
fshehta,
pluralizm
politik
dhe
pluralitet
t
mjeteve
t
informacionit.
Shtet i s drejts - Karakteristikat dalluese t shtetit t s drejts jan:
Supremacia e ligjit si shprehje e sovranitetit popullor nprmjet parimit t prfaqsimit.
Nj sistem hierarkik normash juridike, n krye t t cilit qndron Kushtetuta.
Ndarja e pushteteve publike, secili me nj sfer t caktuar kompetencash, si garanci e demokracis.
Sistem garantues i lirive t parashikuara n Kushtetut.
Parimi i ligjshmris (prputhja me kushtetutn dhe ligjet) s veprimeve t administrats dhe nj sistem ankimimi
kundr veprimeve administrative t paligjshme. Gjithashtu, shteti i s drejts krkon edhe garanci n drejtim t
abuzimeve
t
mundshme
t
legjislativit
me
an
t
kontrollit
t
kushtetutshmris
s
ligjeve.
Shtet unitar - Shtet-komb n t cilin sovraniteti nuk ndahet vertikalisht me njsi t tjera si p.sh. shtete ose provinca;
shtet
jo-federal.
Shumic absolute - Jo m pak se gjysma e t gjith antarve t Kuvendit plus nj, pavarsisht nga numri i t
pranishmve.
Shumic votash - Numri i nevojshm i votave pr marrjen e nj vendimi te caktuar.
T
Taks - Pagesa q personat fizik dhe juridik i paguajn shtetit n kmbim t nj shrbimi t ofruar prej ktij t
fundit.
Tatim - Pagesa t detyrueshme q i cakton shteti n ngarkim t kontribuuesve t ndryshm pr tu prdorur n
mbulimin e shpenzimeve publike me karakter t prgjithshm n mnyr q t bhet e mundur prmbushja e
funksioneve t shtetit. N dallim nga taksat, te tatimet mungon kushti i kthimit dhe kompensimit t drejtprdrejt.
Tortur - Veprim i kryer me qllim, me urdhr apo plqim t nj zyrtari publik, apo personi q vepron me kapacitetin e
nj personi t till, dhe q shkakton dhembje apo vuajtje t rnda, fizike ose mendore mbi nj person pr ta detyruar
at t jap t dhna, pr ta dnuar, friksuar apo shtrnguar, ose pr do qllim t bazuar mbi diskriminimin.
V
Vendim gjyqsor i forms s prer - Vendim prfundimtar dhe i paapelueshm n nj shkall m t lart gjyqsore.
Vepr penale - Veprim ose mosveprim q parashikohet si krim ose kundrvajtje penale nga Kodi Penal ose ligje t
tjera
penale.
Votim i fsheht - Fshehtsia sht nj nga parimet themelore t procesit t votimit q ka pr qllim tu siguroj t
gjith zgjedhsve mundsin t votojn plotsisht t lir, pa iu nnshtruar asnj kontrolli dhe asnj lloj kushti nga ana
e t tjerve. Pr nj fshehtsi efektive t vots, vendosja e shenjs n fletn e votimit kryhet jasht shikimit t t
tjerve, n ndarje t veanta pr kt qllim dhe fleta hidhet e palosur n kutin e votimit.
Z
Zgjedhje t lira - Votim i kryer n kushte t tilla q sigurojn shprehjen e pavarur t vullnetit t individit n lidhje me
zgjedhjen e subjektit elektoral apo t kandidatit, fshehtsin e vots, proces t drejt, t paanshm dhe transparent t
numrimit t votave dhe t shpalljes s rezultateve t votimit.
97
Janar 2011
Burimet
http://www.parlament.al (Kuvendi i Shqipris)

http://www.gjykataelarte.gov.al (Gjykata e Lart e Republiks s Shqipris)
http://www.kld.al - (Kshilli i Lart i Drejtsis i Republiks s Shqipris)
http://www.justice.gov.al - (Ministria e Drejtsis e Republiks s Shqipris)
http://www.keshilliministrave.al - (Qeveria e Republiks s Shqipris)
http://www.president.al
- (Presidenti i Republiks s Shqipris)
http://www.gjykatatirana.al - (Gjykata e shkalls s par n Tiran)
http://www.ahc.org.al - (Komiteti Shqiptar i Helsinkit)
http://www.avokatipopullit.gov.al - (Avokati i Popullit i Republiks s Shqipris)
http://www.pp.gov.al
- (Prokuroria e Prgjithshme e republiks s Shqipris)
http://www.gjkr.gov.al - (Gjykata e shkalls s par pr Krime t rnda)
http://www.echr.coe.int - (Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut)
http://www.cdhrf.net - (Kshilli pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe Lirive t Njeriut)
http://www.oak-ks.org (Oda e Avokatve t Kosovs)
http://www.assembly-kosova.org - (Kuvendi i Republiks s Kosovs)
http://www.rks-gov.net - (Portali qeveritar i Republiks s Kosovs)
http://www.kgjk-ks.org - (Kshilli Gjyqsor i Kosovs)
http://www.gjykatat-ks.org/gjilan - (Gjykata komunale e Gjilanit)
http://www.gjykatat-ks.org/peje - (Gjykata e qarkut e Pejs)
http://www.gjk-ks.org - (Gjykata Kushtetuese e Republiks s Kosovs)
http://www.ikipedia.org
http://www.md-ks.org - (Ministria e Drejtsis e Republiks s Kosovs)
http://www.kushtetutakosoves.info - (Kushtetuta e Kosovs)
http://www.eulex-kosovo.eu - (EULEX n Kosov)
http://www.ico-kos.org - (ICO n Kosov)
http://www.unmikonline.org - UNMIK n Kosov0
http://www.kjijudicial.org (Instituti Gjyqsor i Kosovs)
Shnimet e mbajtura gjat ligjratave
Fillet e s Drejts Prof. Dr. Sc. Osman Ismaili
Histori e Institucioneve Shtetrore dhe Juridike Prof. Dr. Hilmi Ismaili, Dr. Fatmir Sejdiu
Vshtrim mbi Sistemin Amerikan t Qeverisjes Richard C. Shroeder, Nathan Click
Ligji mbi Gjykatat e Rregullta i KSAK-s K. K. 011-26/1-77 i vitit 1978
Ligji pr Gjykatn Kushtetuese t Republiks s Kosovs 2008/03-L-121

Ligji pr Gjykatat n Republikn e Kosovs 2010/03-L-199
Ligji pr Prokurorin e Shtetit2010/03-L-225
Ligji pr Presidentin e Republiks s Kosovs2008/03-L-094
Ligji pr Prokurorin Speciale t Republiks s Kosovs2008/03-L052
Ligji pr themelimin e Institutit Gjyqsor t Kosovs2006/02-L25
Ligji pr Kshillin Gjyqsor t Kosovs2010/03-L-223
Ligji pr Kshillin Prokurorial t Kosovs2010/03-L-224
Ligji pr Avokatin e Popullit2010/03-L-195
Ligji pr Avokatin e Popullit2010/03-L-195
Ligji pr ekzekutimin e sanksioneve penale 2010/03-L-191
Ligji pr faljen2008/03-L-101
Ligji Nr 9877, dat 18.2.2008 Pr organizimin e Pushtetit Gjyqsor n Republikn e Shqipris
Ligji Nr.8737, dat 12.2.2001 Pr Organizimin e Prokuroris n Republikn e Shqipris
Kodi i drejtsis pr t mitur2010/03-L-193
Kodi penal i Kosovs
Kushtetuta e Republiks s Kosovs
Kushtetuta e Republiks s Shqipris
Fjalori Shpjegues I Gjuhs S Sotme Shqipe
Fjalor i shprehjeve jurikide Ma. Sci. Hashim ollaku
98
Janar 2011
Prmbajtja
I. Hyrje faqe -------------------------------------------------------------------------------faqe 2

II. Njohuri themelore -----------------------------------------------------------------------faqe 3
1. Zgjidhja e konflikteve n gjykat ----------------------------------------------------faqe 4
III. Kosova Sistemi i saj i drejtsis -----------------------------------------------------faqe 10
1. Historiku i zhvillimit t drejtsis n Kosov ----------------------------------------faqe 10
a. Historia e shkurtr e Kosovs ------------------------------------------------faqe 10
b. Konteksti ligjor ----------------------------------------------------------------faqe 10
c. Korniza ligjore n Kosov -----------------------------------------------------faqe 11
2. Presidenti ------------------------------------------------------------------------------faqe 12
3. Qeveria e Kosovs --------------------------------------------------------------------faqe 13
4. Kryeministri ----------------------------------------------------------------------------faqe 13
5. Ministria e drejtsis ------------------------------------------------------------------faqe 14
a. Shrbimi korrektues i Kosovs -----------------------------------------------faqe 14
b. Shrbimi Sprovues i Kosovs -------------------------------------------------faqe 15
c. Departamenti pr shtje ligjore ---------------------------------------------faqe 15
d. Divizioni pr politika dhe legjislacion -----------------------------------------faqe 15
e. Divizioni pr bashkpunim juridik ndrkombtar ----------------------------faqe 16
6. Kuvendi i Kosovs ---------------------------------------------------------------------faqe 19
a. Komisioni parlamentar pr Legjislacion dhe Gjyqsi -------------------------faqe 20
7. Prezenca ndrkombtare n Kosov --------------------------------------------------faqe 21
a. KFOR----------------------------------------------------------------------------faqe 21
b. EULEX --------------------------------------------------------------------------faqe 21
c. ICO -----------------------------------------------------------------------------faqe 21
IV. Sistemi i Drejtsis n Republikn e Kosovs ------------------------------------------faqe 22
1. Sistemi Gjyqsor i Kosovs------------------------------------------------------------faqe 22
a. Kshilli Gjyqsor i Kosovs ----------------------------------------------------faqe 23
b. Gjykata Supreme-------------------------------------------------------------- faqe 26
c. Gjykata Ekonomike ----------------------------------------------------------- faqe 28
d. Gjykata e Qarkut -------------------------------------------------------------- faqe 30
e. Gjykata Komunale------------------------------------------------------------- faqe 31
f. Gjykata komunale pr Kundrvajtje ----------------------------------------- faqe 33
g. Gjykata Lart pr Kundrvajtje ---------------------------------------------- faqe 33
2. Strukturimi i ri i gjyqsorit n Republikn e Kosovs ------------------------------- faqe 35
a. Gjykatat Themelore------------------------------------------------------------ faqe 35
b. Gjykata e Apelit---------------------------------------------------------------- faqe 38
c. Gjykata Supreme ------------------------------------------------------------- faqe 39
3. Instituti Gjyqsor i Kosovs----------------------------------------------------------- faqe 42
4. Gjykata Kushtetuese e Kosovs-------------------------------------------------------faqe 42
5. Sistemi Prokurorial i Kosovs ---------------------------------------------------------faqe 46
6. Kshilli prokurorial i Kosovs ----------------------------------------------------------faqe 46
7. Organizimi i ri i Prokuroris s Republiks s Kosovs-------------------------------faqe 46
a. Kryeprokurori i Shtetit ---------------------------------------------------------faqe 46
b. Prokuroria Themelore ----------------------------------------------------------faqe 47
c. Prokuroria e Apelit -------------------------------------------------------------faqe 47
8. Prokuroria Speciale---------------------------------------------------------------------faqe 47
9. Sistemi i Mbrojtjes n Kosov (Avokatura) -------------------------------------------faqe 50
10. Oda e Avokatve t Kosovs ----------------------------------------------------------faqe 52
11. Avokati i Popullit (Ombudspersoni)----------------------------------------------------faqe 54
12. KMDLNj Kshilli pr Mbrojtjen e Lirive dhe t Drejtave t Njeriut---------------- faqe 59
V. Shqipria Sistemi i Drejtsis s saj -------------------------------------------------faqe 60
1. Historiku i drejtsis Shqiptare -------------------------------------------------------faqe 60
2. Presidenti -------------------------------------------------------------------------------faqe 63
3. Kshilli i Ministrave (Ministria e Drejtsis)-------------------------------------------faqe 67
4. Kshilli i Lart i Drejtsis -------------------------------------------------------------faqe 69
99
Janar 2011
5. Gjykatat ------------------------------------------------------------------------------- faqe 72

a. Gjykata e Lart---------------------------------------------------------------- faqe 73
b. Gjykata e Apelit --------------------------------------------------------------- faqe 75
c. Gjykatat e Shkalls s par -------------------------------------------------- faqe 75
6. Prokuroria------------------------------------------------------------------------------ faqe 77
7. Kshilli i Prokuroris------------------------------------------------------------------- faqe 79
8. Policia Gjyqsore ---------------------------------------------------------------------- faqe 79
9. Gjykata Kushtetuese e Republiks s Shqipris------------------------------------ faqe 81
10. Komiteti Shqiptar i Helsinkit-----------------------------------------------------------faqe 85
11. Avokati i Popullit -----------------------------------------------------------------------faqe 86
VI. Drejtsia ndrkombtare ----------------------------------------------------------------faqe 87
1. Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut -------------------------------------------faqe 87
2. Gjykata Evropiane e Drejtsis -------------------------------------------------------faqe 88
3. Gjykata Ndrkombtare e Drejtsis -------------------------------------------------faqe 89
VII. Sistemi Gjyqsor Amerikan -------------------------------------------------------------faqe 90
VIII. Fjalor i Shprehjeve Juridike ------------------------------------------------------------ faqe 92
IX. Burimet -----------------------------------------------------------------------------------faqe 98
X. Prmbajtja -------------------------------------------------------------------------------faqe 99
100
Janar 2011

Bazat e Sistemit Gjyqësor Permbledhje AShaqiri J

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bazat e Sistemit Gjyqësor Permbledhje AShaqiri J

Uploaded by

Copyright:

Available Formats



BAZAT E SISTEMIT GJYQSOR

Semestri i par, viti i par

Bazat e sistemit gjyqsor

Studenti, Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Njohuri themelore rreth sistemit gjyqsor

Drejtsi e barabart para ligjit

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Ndrvarsia dhe drejtimi

Zgjidhja e konflikteve n gjykat1

Marr nga procedurat gjyqsore t Republiks s Shqipris

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Procesi penal n Gjykat

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

T drejtat e qytetarve n Gjykat

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Ankimi ndaj nj vendimi gjyqsor

Ankimi n Gjykatn e Apelit

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

rekomande n sekretarin e Gjykats q ka dhn vendimin. Akti i ankimit u njoftohet prokurorit, t

Ankimi n Gjykatn e Apelit

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Kosova- sistemi i drejtsis s saj

Historiku i zhvillimit t drejtsis n Kosov2

Marr nga, www.oak-ks.org (Oda e Avokatve t Kosovs)

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Korniza ligjore ne Kosove:

Prgatiti , Arianit Shaqiri

Fakulteti juridik dega n Gjilan

Bazat e Sistemit Gjyqsor

Neni 83 [Statusi i Presidentit] (Kushtetuta e Republiks s Kosovs )

Garanton funksionimin kushtetues t institucioneve t prcaktuara me kt Kushtetut;

Propozon amendamente pr kt Kushtetut;

Emron dhe shkarkon gjyqtart e Republiks s Kosovs me propozimin e Kshillit Gjyqsor

Emron dhe shkarkon Kryeprokurorin e Shtetit t Republiks s Kosovs, me propozimin e

Emron dhe shkarkon prokurort e Republiks s Kosovs, me propozimin t Kshillit

Shpall falje individuale, n pajtim me ligjin;

Prfaqson Republikn e Kosovs brenda dhe jasht;

sht Komandant Suprem i Forcave t Siguris t Kosovs;

Emron Komandantin e Forcave t Siguris t Kosovs, pas rekomandimit t Kryeministrit;

Vendos pr shpalljen e Gjendjes s Jashtzakonshme, n konsultim me Kryeministrin;

Vendos pr formimin e misioneve diplomatike e konsullore t Republiks s Kosovs, n