Professional Documents
Culture Documents
Talmudi Dhe Çifutët
Talmudi Dhe Çifutët
MBUROJA.net
MBUROJA.net
Paralajmrimi i njohur i Jezu Krishtit lidhur me traditat q anulojn Bibln [cf. Marku
7:13], i cili vazhdimisht prdoret kundra Katolicizmit nga Protestantt, n t vrtet
sht referenc e drejtprdrejt ndaj Talmudit apo m sakt, lajmrimi i pjess s par t
saj, Mishnah, e cila ekzistonte n form orale gjat jets s Jezusit, para se kjo t
shkruhej. E tr kaptina 7 e Markut, nga vargu i par deri t i trembdhjeti, paraqet
dnimin e dukshm q Zoti yn i bn Mishnah-s.
Fatkeqsisht, pr shkak t padituris s skajshme n kohn e sotme, sht prhapur
pikpamja krishtere se Dhiata e Vjetr sht libri suprem i Judaizmit. Por, puna nuk
qndron kshtu. Farisenjt msojn pr doktrinn e urdhrave t rabinve, jo t Zotit;
shpjegimi Talmudik mbi Bibln sht ligji suprem i tyre, jo vet Bibla. Ky shpjegim, si
ka thn Jezusi, vrtet anulon ligjet e Zotit e nuk i mbshtet ato. Si lexues t Talmudit [t
versionit Sonkino, t autorizuar nga rabint], ne e dim se kjo sht e vrtet.
sht nj sekt i vogl ifut, i cili bn prpjekje t mdha pr t'iu shmangur Talmudit dhe
pr t'i prmbajtur vetm Dhjats s Vjetr. Kta jan Karaitt, grupi m i urryer dhe
ashprsisht i persekutuar brenda Judaizmit.
Mishnah-s, rabint m von ia shtuan Gemarn [shpjegimi i rabinve]. S bashku kto
prbjn Talmudin. Ekzistojn dy versione, Talmudi i Jerusalemit dhe Talmudi i
Babilonis. Talmudi i Babilonis konsiderohet versioni i besueshm:"Besueshmria e
Talmudit t Babilonis po ashtu sht m e madhe se ajo e Talmudit t Jerusalemit. N
rast dyshimi, ky i fundit sht vendimtar." [R.C. Musaf-Andriese, Prej Teuratit deri te
Kabala:Prezantim Themelor i Shkrimeve t Judaizmit, f.40]
Studimi bazohet n versionin e prkthyer anglisht t Talmudit t Babilonis, i autorizuar
nga ifutt:botimi Sonkino. Po q se nuk tregohet ndryshe, do przgjedhje q ne citojm
sht e dokumentuar nga teksti i Talmudit t besueshm Sonkino. Ne ktu kemi
publikuar thniet e vrtetuara t Talmudit ifut. Pr t'i verifikuar pasazhet e cituara,
referoju botimit Sonkino t Talmudit, i cili mund t gjendet n bibliotekat e mdha
universitare dhe seminarike. Talmudi Sonkino mund t blihet nga agjentt e shitjes s
librave.
Prkthimet:Prkthyesit e Talmudit nganjher e prkthejn fjaln ifute gojim [joifut]
me ndonj nga termet si i pafe, egjiptian, idhujtar, etj. Por, kto n t vrtet jan
referenca ndaj joifutve. Shiko pr shembull shnimin n fund t faqes s botimit
Sonkino t Talmudit:"Samaritani ktu sht zvendsuar pr origjinalin goj" T
krishterve nganjher u referohet me fjaln e koduar Min apo Minim.
sht nj praktik e standardizuar keqinformimi e Farisenjve q t mohojn ekzistencn
e shkrimeve vijuese Talmudike dhe t pohojn se ato jan trillime t "anti-semitve." Ky
keqinformim mund t mashtroj vetm ata q jan tepr dembel pr t shikuar n librat
n anglisht t Talmudit dhe t'i shikojn vet kto pasazhe. Profesori Emeritus i
Universitetit ifut, Israil Shahak, n punimin e tij monumental t vitit 1994, "Historia
MBUROJA.net
ifute, Feja ifute" [Londr:Pluto Press], ka vrtetuar ligsin dhe racizmin q prmban
Talmudi.
Ne po publikojm materialin vijues edukativ me shpres pr t liruar njerzit, ifutt
dhe joifutt, nga bestytnit, barbarit dhe nxitja pr urrejtje e Talmudit. Zbatimi i
filozofis Talmudike ka shkaktuar vuajtje t pallogaritshme gjat historis dhe tash n
Palestinn e okupuar kjo prdoret si prligjje e vrasjeve n mas t civilve palestinez.
MBUROJA.net
Baba Mezia 24a:Nse ifuti e gjen nj objekt t humbur nga joifuti, ai [objekti] s'ka
nevoj t kthehet. [Po ashtu e pohuar n Baba Kamma 113b].
Sanhedrin 76a:Zoti s'do ta fal ifutin i cili "e marton t bijn e tij me njeriun plak, apo q
merr grua pr t birin e tij jetim, apo q ia kthen sendin e humbur joifutit"
MBUROJA.net
Nj pasazh nga Sanhedrin 106 ngallzehet me vdekjen e hershme t Jezusit:"A nuk ke
dgjuar se sa vje ishte Belami [Jezusi]? Ai u prgjigj:N t vrtet s'sht thn por pasi
sht shkruar, njerzit e ndyr dhe mashtrues s'do ta jetojn gjysmn e jets s tyre,
nnkuptohet q ai ishte tridhjet e tre apo tridhjet e katr vje."
MBUROJA.net
Shabbath 41a:sht dhn ligji q rregullon normn se si t urinohet n mnyr t
shenjt.
Jebamoth 63a:Thot q Ademi ka pasur marrdhnie seksuale me t gjitha shtazt n
Kopshtin e Adnit.
Jebamoth 63a:Njofton q bujqsia sht puna m e ult.
Sanhedrin 55b:ifuti bn t martohet me vajzn tre vje [posarisht tre vje "e nj dit"].
Sanhedrin 54a:ifuti bn t bj seks me fmijn sa koh q fmija sht m i ri se nnt
vje.
Kethuboth 11b:"Kur njeriu i rritur bn marrdhnie seksuale me vajzn e vogl, kjo
s'sht gj."
Jebamoth 59b:Gruaja q ka pasur marrdhnie seksuale me bishn, sht e prshtatshme
pr t'u martuar me priftin ifut; gruaja q bn seks me dreq po ashtu sht e
prshtatshme pr t'u martuar me priftin ifut.
Abodah Zarah 17a:Thot q s'ka asnj lavire n tr botn me t ciln s'ka br seks
rabini Eliazar.
Hagigah 27a:Thot q asnj rabin s'mund t shkoj n ferr.
Baba Mezia 59b:Rabini debaton me Zotin dhe e mposht At. Zoti pranon q rabini ka
fituar debatin.
Gittin 70a:Rabint msuan:"Pasi t vij nga nevojtorja e jashtme njeriu s'bn t ket
marrdhnie seksuale gjersa t pres aq pr sa mund t kaloj gjysm milje duke ecur
[dika m pak se 1 km], nga q djalli i nevojtores sht me t pr aq koh; nse e bn
kt, fmijt e tij do t jen epileptik."
Manit e nevojtores dhe jashtqitjes jan t grshetuara kudo n Talmud dhe kto jan
shfaqur n filmin e Spilbergut, Lista e Shindlerit [Schindler's List], ku regjisori
Holivudian tregon fmijn ifut duke krcyer nprmjet ulses s nevojtores n nj krah
ndrtese dhe duke rn n nj pellg t jashtqitjeve t lngzuara. Aty fmija takon dy
fmij t tjer ifut, pjesrisht t zhytur, t cilt e informojn furacakun se kjo grop e
ujrave t zeza sht vendi ku fshihen vetm ata dhe se ai duhet ta gjej vend tjetr. Kto
jan llojet e imazheve psikotike dhe morbide n t cilat vazhdimisht paraqiten fmijt
ifut n liturgjin kinematografike t Holokaustit dhe po ashtu n Talmud.
Gittin 69b [f.329]:Pr t shruar smundjen e pleuritit ["pezmatimit t fytit"] ifuti duhet
"t marr jashtqitjen e qenit t bardh dhe ta prziej at me balsam, por nse ka
MBUROJA.net
mundsi t'i shmanget ngrnies s jashtqitjes s qenit le ta bj kt, meq kjo i
ngadalson gjymtyrt."
Pesahim 111a:sht e ndaluar pr qent, grat dhe drurt e palms q t kalojn
ndrmjet dy burrave, dhe as nuk bn q t tjert t kalojn ndrmjet qenve, grave dhe
drurve t palms. Posarisht kjo sht e rrezikshme nse grat jan me menstruacione
apo t ulura n udhkryq.
Shabbath 86a-86b:Pr shkak se ifutt jan t shenjt, ata nuk bjn seks gjat dits po
s'qe e mundur q t errsohet shtpia. Dijetari ifut bn t bj seks gjat dits nse e
prdor veshjen e tij si adr pr ta errsuar ambientin.
Pranim demaskues
Abodah Zarah 70a:sht pyetur rabini pr vern e vjedhur n Pumbeditha se a bn t
prdoret apo nse ajo sht flliqet, pr faktin se vjedhsit mund t ken qen joifut
[Po e preku joifuti vern, ai mund ta bj at t papastr]. Rabini thot q mos t ket
breng, se vera sht e lejueshme pr ifutt ngase shumica e vjedhsve n Pumbeditha,
vendi ku sht vjedhur vera, jan ifut.
Ritualet Fariseike
Erubin 21b [f.150]:"Rabbi Akiba i tha atij, "M jep uj q t'ia laj duart."
"S'do t mjaftoj pr pirje," u ankua tjetri, "a do t mjaftoj pr larjen e duarve tua?"
"far mund t bj?" u prgjigj i pari, "kur pr shprfilljen e fjalve t rabinve njeriu e
meriton vdekjen?" sht m mir pr mua q t vdes sesa t shkel n opinionin e
kolegve t mi." [Ky sht rituali i larjes s duarve i dnuar nga Jezusi n Mateun 15:1-9]
MBUROJA.net
Kallah 51a [Traktatet e Vogla t Sonkinos]:Mson se Zoti e miraton rabinin q gnjen:
"Pleqt po ndenin ulur tek porta kur dy djem kaluan aty pran; njri e mbuloi kokn e tij
ndrsa tjetri e zbuloi kokn e tij. Pr at q e zbuloi kokn e tij, rabini Eliezer konstatoi se
ai sht bastard [fmij i jashtligjshm]. Rabini Xhoshua konstatoi se ai sht fmij
nideti [fmij q sht krijuar gjat periudhs menstruale t gruas]. Rabini Akiba tha q
ai sht edhe bastard edhe bir nideti.
"Ata than, 'far t shtyu q t kundrshtosh opinionin e kolegve tu?' Ai u prgjigj,
"Do ta dshmoj kt q thash lidhur me t." Ai shkoi tek nna e djalit dhe e gjeti at t
ulur n bathn pr shitje n Pazar.
"Ai i tha asaj, 'Bija ime, nse do t'm prgjigjesh n pyetjen q do ta bj, do t t shptoj
n botn e ardhshme.' Ajo i tha atij, 'Betohu se do ta bsh kt.' Rabbi Akiba, duke br
be me buzt e tij por duke e anuluar kt n zemrn e tij, i tha asaj, ''sht biri yt?' Ajo u
prgjigj, 'Kur hyra n dhomn nusrore isha n niddet [me menstruacione] dhe burri im
s'kontaktonte me mua, por dashnori im m i mir pati marrdhnie seksuale me mua
dhe u lind ky djal.' Si pasoj ky fmij ishte edhe bastard edhe bir nideti.
Qe shpallur, ' I Bekuar qoft Zoti i Israilit, i cili ia zbuloi fshehtsin e Tij rabinit
Akiba"
Ve tems se Zoti shprblen gnjeshtart e menur, diskutimi q parapriu n t vrtet
ka t bj me Jezusin ['djali q e zbuloi kokn e tij']. Referenca ndaj nns s djalit
natyrisht i sht br nns s Jezusit, Maries s bekuar [e quajtur Miriam dhe
nganjher, floktarja Miriam, n Talmud].
MBUROJA.net
Israilitt do vit marrin pjes n pelegrinazhin vjetor tek varri i Simon ben Johait, pr ta
nderuar kt rabin q prkrahte zhdukjen e joifutve. [Jewish Press i 9 Qershorit, 1989,
f.56B]
N vendin Purim, m 25 Shkurt, 1994, oficeri i ushtris Israilite, Barush Goldshtajn, nj
Khazar ortodoks nga Bruklini [SHBA], masakroi 40 civil palestinez, prfshir ktu
edhe fmij, ndrsa faleshin n xhami. Goldshtajn ishte nxns i rabinit Kahane, i cili ka
deklaruar q pikpamja e tij e Arabve si "qen" sht marr "nga Talmudi." [Cf. CBS 60
Minutes (emision n televizionin Amerikan), "Kahane"]
Profesori i Universitetit t Jerusalemit, Ehud Sprinzak, e prshkroi Kahanen dhe
filozofin e Goldshtajnit:"Ata besojn se me vullnetin e Zotit ushtrojn dhun kundra
'gojim,' term ifut pr joifutt." [NY Daily News, 26 Shkurt, 1994, f.5]
Rabini Jitcak Gingsburg deklaroi, "Ne duhet t pranojm q gjaku ifut dhe gjaku i nj
joifuti s'jan e njjta gj." [NY Times, 6 Qershor, 1989, f.5] Rabini Jakov Perrin thot,
"Nj milion Arab s'vlejn as sa nj thua ifuti." [NY Daily News, 28 Shkurt, 1994, f.6]