UNIVERZITET U BIHAU

TEHNIKI FAKULTET BIHA

GRAEVINSKI ODSJEK
OPI SMJER

SEMINARSKI RAD

ZIDANE KONSTRUKCIJE
(PREDNAPINJANJE ZIDOVA)

Sijamhodi Zekija 745

Softi,dipl.ing.gr.

doc.dr.Edis

SADRAJ
1.

UVOD............................................................................................................... 2

2.

PREDNAPETI ZID.............................................................................................. 3

3.

POJEDINOSTI PREDNAPETOG ZIDA...................................................................6

4.

ELIK ZA PREDNAPINJANJE............................................................................... 7

1. UVOD
2

vrstoa armiranog, prednapetog i omeenog zida odreena je

mehanikim svojstvima zidanih elemenata, morta ili betonske ispune, te
armaturom i njenim svojstvima. Mehanika svojstva armiranog ,
prednapetog i omeenog zida, dobivena standardnim metodama
ispitivanja, primjenjuju se u proraunu kao kod nearmiranog zida. Pored
toga u obzir dolaze svojstva kao to su:
-

tlana vrstoa betonske ispune

posmina vrstoa betonske ispune
vlana i tlana granica poputanja armature
vlana vrstoa prednapete armature
vrstoa prijanjanja pri sidrenju armature.

Za popravljanje i pojaavanje tradicionalnih zidanih konstrukcija od cigle

mogu se upotrijebiti razne tehnologije. Ti se postupci mogu svrstati kako
slijedi:
-

Zatvaranje pukotina oteenih zidova injektiranjem pukotina

cementom ili epoksidnom smjesom.
Nanoenje armiranih cementnih ili epoksidnih obloga na jednu ili
obje strane zida. Rabi se armaturna mrea, ferocement i obloge od
ugljinih vlakana
Ponovno ispunjavanje sljubnica (fugiranje).
Prednapinjanje zidova u horizontalnom ili vertikalnom smjeru.

Svi ovi postupci imaju svoje prednosti i nedostatke u primjeni.

Prednapeti zid je zid u kojem su unutarnja tlana naprezanja namjerno
izazavana napetom armaturom.
Prednost prednapinjanja zidova je izmeu ostalog to to nema dodane
mase i neremeenje funkcije zgrade, s druge strane nedostatak ine veliki
gubici, sistem sidara te potencijalna korozija.

2. PREDNAPETI ZID
Proraun elemenata od prednapetog zida treba temeljiti na graninim
stanjima nosivosti i upotrebljivosti koji su slini onima iz Eurocode 2 ( za
betonske konstrukcije).
Raunske odrednice iz EC2 primjenljive su za elemente prednapete samo u
jednom smjeru.

Pregled razvoja prednapetih zidanih konstrukcija dali su Schultz i Scolforo.

Ustanovili su da poeci prednapetog zida seu 100 godina unazad, kada su
zidari u Engleskoj, ojaavali zid zagrijanim eljeznim trakama koje su se
hlaenjem skraivale i zidu predavale tlanu silu preko sidrenih glava.
Druge primjene bile su zatezanjem eljeznih ipki pomou matica i navoja.
Prednapinjanje se gotovo uvijek izvodi nakon zidanja kada mort ovrsne.
Prednapinjanje daje zidu dodatnu vlanu vrstou pa autori vide budunost
prednapete zidane gradnje u seizmiki aktivnim podrujima.

2.1 Elementi prednapetog zida pod uvjetima graninih stanja

upotrebljivosti
Elementi prednapetog zida ne smiju popucati pri savijanju niti se smiju
znatnije prognuti pod upotrebnim optereenjem. Ne smije se dogoditi
tlani slom zida. Za prednapeti zid, kod prijenosa prednapinjanja i kod
raunskih optereenja nakon gubitaka stanja upotrebljivosti uzeti jednak
1.0.
Parcijalni koeficijenti sigurnosti su kod prednapinjanja, za optereenja za
granina stanja nosivosti za povoljan uinak p = 0.9, a za nepovoljan
uinak p=1.2.
Da bi se izbjegle mogue tete, treba ograniiti tlana i vlana naprezanja
u zidu, tj. ograniiti poetnu silu prednaprezanja.
Proraun elemenata prednapetog zida za granino stanje upotreblljivosti
zasniva se na slijedeim pretpostavkama:
-

u zidu, presjeka i nakon deformiranja ostaju ravnine (kao i kod

graninih stanja nosivosti)
naprezanja su proporcionalna deformacijama (elastino ponaanje)
vlano naprezanje u zidu je ogranieno da bi se izbjegle nerazmjerno
velike irine pukotina i da se osigura trajnost prednapete eline
armature
sila prednapinjanja, nakon svih gubitaka, mora ostati konstantna.

2.2 Elementi prednapetog zida pod uvjetima graninih stanja

nosivosti
Proraun elemenata od prednapetog zida izloenog savijanju treba
zasnivati na slijedeim pretpostavkama:
-

u zidu, ravnine presjeka i nakon deformiranja ostaju ravnine (kao i

kod graninih stanja upotrebljivosti)
raspodjela naprezanja u tlanom podruju jednolika je i iznosi fk/M
granina tlana relativna deformacija zida uzima se sa -0.0035 =
-3,5
zanemaruje se vlana vrstoa zida
prijanjajui kabeli i sva druga prijanjajua armatura izloena je istim
promjenama deformacije kao i okolni zid
naprezanja u prijanjajuim kabelima i armaturi iznalaze se iz
prikladnih odnosa naprezanje - relativna deformacija
naprezanje u neprijanjajuim kabelima u naknadno napregnutim
elementima ograniava se na prihvatljivi dio njihvoe karakteristine
vrstoe
statika visina neprijanjajuih kabela odreuje se uzimajui u obzir
slobodu pomicanja kabela.
5

2.3 Gubici prednapinjanja

Gubici sila prednapinjanja mogu proizilaziti iz kombinacija kao to su:
- relaksacija kabela i ica u njima
- elastine deformacije zida
- pomaci vlage u zidu
- puzanje zida
- gubici kod sidrenja
- gubici usljed trenja
- toplinski uinci
Svi navedeni gubici sila prednapinjanja odreuju se iz karakteristika
materijala, statikog sistema elemenata i uvjeta upotrebe.

3. POJEDINOSTI PREDNAPETOG ZIDA

Kod prednapetog zida, armatura tj. ice za prednapinjanje mogu biti one
koje prijanjaju zu betonsku ispunu ili one koje ne prijanjaju uz zid.
Tamo gdje su ice za prednapinjanje postavljene u otvore oblika dimnjaka
tj. depova, u upljinu meu ova dva sloja zida ili u druge tipove upljina
koje mogu biti naknadno ispunjene betonom ili mortom da u konanici
oblikuju povezane zidove.
Ako ice za prednapinjanje ostaju u otvorima nepovezane mortom ili
betonom, takve gole ice valja zatiti da im se osigura trajnost. Cijevi u
koje se smjetaju nepovezane, neprijanjajue ice treba pravilno drenirati.
4. ELIK ZA PREDNAPINJANJE
ice, cijevi, ureaji i strojevi za prednapinjanje trebaju na gradilitu biti
zatieni od tetnih utjecaja za vrijeme dok se ne ugrade u konstrukciju, tj.
do trenutka injektiranja ili betoniranja.
Za vrijeme uskladitenja ica i kabela (natega) treba izbjegavati:
- hemijska, elektrohemijska ili bioloka djelovanja koja uzrokuju
koroziju
- oteenje ice i kabela
- zagaenja koja smanjuje trajnost ili prijanjanje ica i kabela
- deformacije ica i kabela koje nisuu predviene projektom
- svako nezatieno skladitenje, izloenost kii ili dodiru s tlom
- zavarivanje u blizini ica i kabela bez posebne zatite.
Ureaji za sidrenje ica i kabela trebaju se postavljati u skladu s normama.
Posebno se treba voditi rauna o:
- identifikaciji svih materijala
- prikladnim metodama sjeenja ica
- ravnom ulazu ica u sidreni blok
- pri dizanju kranom, treba izbjegavati lokalne udarce i savijanje
kabela.
ice i kabeli trebaju biti postavljeni tako da se:
- osigura dostatni zatitni sloj i razmak meu kabelima
- potuju propisana odstupanja s obzirom na poloaj kabela, sidrenja i
spojki
- beton moe s lakoom lijevati
Odstupanja se predviaju ugovoriam. Cijevi za kabele (natege) trebaju biti
postavljene i uvrene draima razmaka te zatiene s obje strane (na
oba otvora) protiv prodiranja vanjskog materijala dok se ne obavi
7

injektiranje. Prednapinjanje se mora provoditi u skladu s prethodno

propisanim pisanim uputama. Radnici koji provode prednapinjanje moraju
biti strunjaci s iskustvom i posebno osposobljeni. Tijekom prednapinjanja
moraju se poduzeti posebne mjere zatite.
Armatura izraena od elika za armiranje ili od elika za prednapinjanje i
elika za armiranje, ugrauje se u zidanu konstrukciju prema projektu
zidane konstrukcije.

Prednapeti zid