GJENRIMI I DIJES

Ymer Havolli

Gjenerimi I dijes
Gjenerimi i dijes prfshin nj sr procesesh me nj objektiv q t rriten sasia e
dijeve brenada organizats. T shumtn e rasteve n literatur e gjejm se dy
mnyra jan kryesore pr gjenerimin e ideve:
fitimi- arritja e diturive, dhe
zhvillimi i diturive.

Fitimi i diturive eshte proces brenda t cilit nxinen njohurit, ato dituri sillen
nga rrethina e jashtme e organizats brensda saj.
Krijimi i dituris sht nj proces i cili zhvillon dituri t reja brenda organizats.
Ky proces sht i lidhur me procesin e msimit individual. Duke e zhvilluar
aftsit dhe njohurit pr procese, teknologji t cilat e rrisin kreativitetin e
puntorve dhe zhvillojn diturit dhe aftsit kryerse t puntorve q i
punakonisht kto procese zhvillohen nprmjet departamenteve pr zhvillim
t burimeve njerzore.
Aftsia e organizats pr t investuar ne burime njerzore dhe n ngritjen e
kapaciteteve t tyre kryerse nprmjet formave t ndryshme t zhvillimit, nuk
mund t konsiderohet shpenzim, por konsiderohet investim pr zhvillim n t
ardhmn.
Identifikimi i diturive brenda organizats sht proces i identifikimit t trsis
s dijeve brenda organizats dhe procesin se si duhet tu qasemi ktyre
diturive.

Shperndarja e dijes

Shprndarja e dijes gjithashtu sht proces nga i cili prfitojn t gjith t punsuarit
n nj organizat. Dituria e cila sht futur brenda n organizat nprmjet formave t
ndryshme;

msimit,
trajnimeve,
konsulencs,
angazhimit t ekspertve tani ajo duhet t shprndahet brenda
organizats, te njerzit e saj t cilt mund ta absorbojn kt dije.

Pengesat e vetme q shpesh her potencohet nga menaxhert e dijs sht xhelozia
n mes t individve, ndrkaq nxitsi kryesor i shprndarjes s diturive brenda
organizats menaxhert e dijes e potencojn besimin q kan njerzit n mes vete.
Te ata njerz q t piunsuarit nuk kan besim nuk dshirojn q ate ta ndajn me ta.
Transferimi i dijes sht nj proces i kmbimit t dijes brenda organizats, n mes t
pjesve t ndryshme organizative t saj, n ms t individve, grupeve, ekipeve t
ndryshme.
Mirpo, kemi transfer t dijes edhe ather kr kjo dituri transferohet nga nj organizat
n organizatn tjetr.
Pr shkak se realisht mund t themi n diturin askush nuk mund t vej monopol dhe
ate ta konzervoj vetm pr vete. Dituria sht individuale n kokat e individve, por
edhe grupore n kt rast mund t themi se ato organizata po marrin dituri nga
organizatat tjera.

Kodifikimi I diturise

Kodifikimi i dituris sht proces i cili mundson q diturin ta

kodifikojm, ta formsojm ate me:

shenja,
fografi,
fjal,
film,
t dhna,
inizim magnetofik.

Ky kodifikim prfshin:
identifikimin e dituris njohjen e saj identifikimin e dituris q
sht i lidhur me aktivitete pr tarritur objektivat specifike,
eksternalizimi ndryshimi i natyrs s dijes ; nga dituria e
nnkuptuar , n dituri eksplicite;
reprezentimi prshkrimi i dituris eksplicite me kode informatike
prkatse.

Elemente e emnaxhimit te dijes

Qllimi i dijes

Identifikimi i
dijes

Nxanja e dijes

Zhvillimi i dijes

Vlersimi i dijes

Ruajtja e dijes

Prdorimi i dijes

Shprndarja e
dijes

Elementet

Prshkrimi i shkurtr

Qllimet e Dijes

Formulimi i jektivav strategjike,

normative dhe operative te
dijes n kuadr t zhvillimit t
ndrmarrjes

identifikimi i
dijes

Identifikimi idijes ekzistuese dhe

diturive t nevojshme

nxanja e dituris

Integrimi ibartsve ekstern t dijes

me qllim t forcimit t bazs
s diturive t organozats

shprndarja e
dituris

Kmbimi idrejtprdrejt I diturive

n mes t punsuarve n
organizat

Prdorimi idijes

Krijimi imundsive reale pr

aplikimin e dijes pr zgjedhjen
e problemeve konkrete

vlersimi idijes

Matja e efekteve nga dija e zbatuar,

n raport me objektivat e
vendosura